KAPITULLI 1 E drejta procendures penale Ne kuptim te gjere gjere dhe rregullimi i procedurës procedurës penale:E drejta e procedures penale si pjese e sistemit juridik te nje shoqerie,bene ojes ne legjitimacionin penal.Ne lufte kundes kriminalitetit ka për detyrë që juridikisht ta rregulloj procedurën penale në të cilën duhet të ndriqohet dhe të zgjidhet qështja penale. jo në masë të madhe kontribon si për luftën pre!enti!e ashtu edhe për luftën represi!e "te reagimit#ndaj kriminalitetit. kriminalitetit. Kuptimi i së drejtës penale në kuptim të gjerë: -$batimi i sanksione!e penale ndaj kryes!e përgjegjës të !.p. në një anë dhe edukimit të q ytetarë!e në drejtim të respektimit të ligjit,në anën tjeter.ngazhimi tjeter.ngazhimi i shtetit shoqeris per ruajtjen e rregullimit juridik qka nenkupton mbrojtjen e mardhenje!e shoqerore,mbrojtjen e te drejta!e te entitete!e-te entitete!e-te indi!idit apo te grupe!e te indi!ide!e,eshte e drejte dhe detyr e tij.%epra penale e kryer ,per!q te mires se sulmuar,e cenon edhe rregullimin juridik te cilin shteti duhet ta mbroje. Kuptimi i së drejtës materiale: -&istemi i norma!e juridike i cili i përcakton !.p. sanksionet penale si dhe kushtet për zbatimin e sanksione!e penale quhet e drejta materiale. 'urse e drejta e procedurës e cila përcakton formën e !eprime!e procedurale apo apo formën e mardhenje!e procedurale quhet e e drejt ormale. Kuptimi o procesit penal penal d!e i te drejtes se procedures procedures penale penale -(e dispozitat e te drejtes penale ne kuptimin e ngushte edhet percaktuar qendrimi parimor i shtetit me ate se si duhet !epruar kur ne rastin konkret eshte kryer !epra penale.(e ate te drejte,siq eshte theksuar me pare,krahas percaktimit te !epra!e penale parashihen edhe kushtet per shqiptimin e sanksionit penal ndaj kryesit te !epres penale.(irpi,me dispozitat e te drejtes penale materiale as per se afermi nuk jane rregulluar te gjitha qeshtjet lidhur me zbatimin e sanksionit penal ndaj kryes!e te !epres penale. )rocedura eshte nje teresi e !eprime!e !eprime!e juridikisht te rregulluara rregulluara qe kryhen ne menyre sistematike nga organet e caktuara shteterore dhe personat tjere te cilat ndermerren me rastin e supozimit konkret se eshte kryer !epra penale,qellimi penale,qellimi i te cila!e cila!e eshte konstatimi konstatimi se a eshte kryer kryer !epra penale,nese po,qe ndaj kryesit te te zbatohet denimi denimi ose masat tjera te cilat cilat i percakton e drejta penale. Kuptimi i te drejtes se ek"ekutimit ek"ekutimit te sanksione#e penale -&iq eshte theksuar me pare me te drejten drejten materiale eshte percaktuar qendrimi pariomor i shoqeris lidhur me ate se cilat cilat !eprime konsiderohen !epra penale dhe sanksione ndaj kryes!e te atyre !epra!e penale.Ne anen tjeter ne procedur penale posa te paraqitet paraqitet supozimi se se eshte kryer !epra penale,duhet penale,duhet te zh!illohet zh!illohet akti!iteti akti!iteti i caktuar caktuar i organe!e shtetroree dhe ne fund te merret !endimi me te cilin kryesi i !epres penale shpallet fajtor e lirohet nga denimi aoi merret ,apo merret !endimi me te cilin i akuzuari lirohet nga akuzohet. akuzohet. $regullimi i procedurës penale d!e reali"imi i të drejta#e të njeriut: -(e rastin e rregullimit juridik të procedurës penale para ligj!ënës!e shtrohen dy kërkesa shumë të rëndësishme për shoqërin dhe indi!idin: *.'ërkesa për efikasitetin e proceurës penale: -+uhet të siguroj se nëpërmjet rregulla!e juridike të!eprimtaris procedurale,nëpermjet procedurale,nëpermjet autorizime!e që duhet tu jepen organe!e të pushtetit,të cilat janë !eprime !eprime në procedurën penale,të siguroj efikasitetin efikasitetin eprocedurës penale. .'ërkon për mbrojtjen e të drejta!e të njeriut: -'ërkon që ndaj qytetarë!e kundër të cile!e zh!illohet procedura penale,të cilët ndoshta janë të pafajshëm ,të mos bëhët kufizimi i lirisë lirisë dhe i mbrojtjes. mbrojtjes.
KAPITULLI % Tipi Aku"ator)rocedura akuzatore penale si form më e !jetër e procedurës penale ka prejardhjen prej të drejtës orientale"te lindjes#.ormën e !et më të përsosur e gjenë në reqi dhe /omë. 'y tip me disa ndryshime,zbatohet në periudhën e feudalizmit"ne angli dhe &hba# Karakteristikat&: -$h!illohet në formë të kontestit n dërmjet palë!e të barabarta-paditësit dhe të paditurit. -unksionet themelore të procedurës penale penale janë të ndara ashtu që secilin e ushtron nga një subjekt.'ështu subjekt.'ështu funksionin e ndjekjes e ushtron paditësi,funksionin mbrojtës i pandehuri,dhe gjykues-gjykata.
Ndjekja zakonisht bëhet bëhet me padi pri!ate pri!ate të cilën e ushtron personi i dëmtuar dëmtuar me !.p.Në kohën e /epublikës /epublikës në /omë mund të ushtrohej edhe e ashtuquajtura00actio ashtuquajtura00actio popularis00-padi popullore të cilën eka mundur mundur ta paraqes qdokush nga populli,pa marrë parasysh parasysh a ishte dr.dr.i dëmtuar dëmtuar me atë !epër penale penale apo jo. Anët po"iti#e-pozita mjaft e fa!orshme e të pandehurit në procesin e ushtrimit të funksionit themelor nga ana e subjekte!e të !eqanta dhe zh!illimi i pr ocedurës sipas parimee të sipërpërmendura. procedurale mjaft të fa!orshme,ky fa!orshme,ky tip nuk embronte Anët negati#e- janë se duke e lënë të pandehurin ne një pozitë procedurale metëm të pandehurin e p afajshem,por edhe aë fajtor.
Tipi Innk#i"itor -)as rënjes së /epublikës së /omës perandorët romak te mesjetës koncentruan në duart e !eta të gjitha funksionet shtetrore të cilat i ushtronin përmes përmes nënpunësë!e të !et.'ështu !et.'ështu gjyqësia nuk ushtrohet nga gjyqtarët laik"proc. kuz.#por nga gjyqtar profesionist.%etë procedura penale ishte tepër formale dhe për njohjen e saj ne!ojitej dije juridike e posaqme. aktor tjeter i cili zë!endesoi tipin kuz.-me-1nk.është e dhena se !epra nuk konsiderohet !etëm qeshtje pri!ate e të dëmtuarit,por fitoi karakteristikat e një delikti publik për ndjekjen e të cilit duet të kujdesej shteti. Karakteristikat: -Në tipin 1nk.më nuk ekzistojn palët. )ërballë të pandehurit më nuk qëndron paditësi pri!at por ink!irenti-hetuesi,në ink!irenti-hetuesi,në duart e të cilit janë përqendruar të tri funksionet themelire të procedurës penale. )rocesi zh!illohet për stade:2etimit dhe jykimit. &taden e hetimit e zh!illon ink!irendi.Eshte faza më e rëndësishme dhe prej këtu e ka marr emrin tipi 1nk. Anët negati#e: Eshte se bëhet komulimi i funksionit të procedurës në duart e një subjekti procedural-ink!irenti dhe se pozita procedurale e të pandehurit !ështirsohet !ështirsohet shumë. Anët po"iti#e:-&e shteti filloi të kujdesej për kryesit e !.p.sipas e3officio.'jo në anën tjetër imponoi ne!ojën e jetës akti!e me rastin e marrjes së pro!a!e,dhe tipi 1nk.mbështetej në tendencën e efikasitetit të proc.p. Tipi 'ikst *454- rancë N apoleon 6onaparta n3jerr 'odin mbi hetuesin-7od hetuesin-7od d0innstruktion kriminelle,i cili cili në realitet shërbeu si prototippër kodet e para te te procedurës penale te E!ropës 'ontinentale.(e 'ontinentale.(e këtë n3irret n3irret tipi i ri i procedurës penale. Karakteristikat:( -'a formën e procedurës kontradiktore .Në të i pandehuri prap e fiton cilsin e subjektit procedural me të drejt dhe obligim të caktuar. jykimi zh!illohet në dy faza: )a"a e !etimit :parimisht zh!illohet me mbështetjen në elementet të procedurës penale 1nk. publicitetit,gojor,dr)a"a e gj*kimit :!ijnë në shprehje elementet e procedurës akuzatore siq janë:-parimi i publicitetit,gojor,drdr,kontradiktor,etj.
poziti!e të dy tipa!e procedural Anët po"iti#e:në këtë tip janë inkorporuar elementet poziti!e Anët negti#e: *.(e akti!itetit hetimor të gjyqtarithetues si subjekt procedural,me kufizime të akti!itetit të policisë duke hezituar që informacionet të cilat i mbledh ajo të pranohen si pro!ë në gjyq,!ështir sigurohet efikasiteti në procedurën penale. .Në gjykat pa ne!oj bëhej punë e d y fisht për !ërtetimin e fakte!e. +!#illimi !istorik i te drejtes penale ne Koso#ë -(eqe 'oso!a kohe te gjate ishte nen sundimin e te huaj!e,ne teritorin e saj aplikohej e drejta e sunduesit,te ciles me mjafte sukses i kunder!ihej e drjeta zakonore shqiptare mjaft e zh!illuar. E drejta zakonoare shqiptare mjaft e zh!illuar.E drejta zakonore shqiptare e mbledhur ne kanunin e leke dugajinit dhe ne kanune tjera shqiptare permban,per!eq tjerash nje sistem normash juridiko-penale dhe procedurale sipas te cila!e ndeshkoheshin kryesit e !epra!e penale.8e gjith popujtne nje shkall te zh!illimit te tyre kan njohur institutin e asshtuquajtur gjyq popullor ne te cilin tere populli ose nje pjes e tij ka gjykuar ne qeshtje penale konkrete. )as perfundimit te luftes *999 hyrjes se natos dhe !endosjes se administrates administrates se perkohshme ci!ile te kombe!e te bashkuara unmik-ut ne koso!e me qellim te plotesimit plotesimit te !akumit !akumit juridik te krijuar krijuar me largimin largimin e forca!e okupuese.(e regullore te unmikut nr.*999* dhe nr.*999; si legjislacion legjislacion i aplikueshen ne koso!e u !endos legjislacioni i cili me daten 4 mars *949 ishte ne fuqi ne koso!e.'shtu,per sa i perket lemis lemis proceduralo penale,si ligj i zbatueshem zbatueshem ne koso!e u !endos ? me ndryshime dhe plotesime te !itit *94@
.jithashtu filloj puna e hartimit te kodit penal dhe te kodit te procedures penale te kso!es te cilet pas nje pune intensi!e gati ; !jeqare te eksperte!e eksperte!e nderkombetar dhe !endor pas shqyrtimit ne ku!endin e koso!es u apro!ua nga perfaqesuesi special special i sekretarit sekretarit te perhgjithshem me me 5>.korrik 55A.
KAPITULLI , $AP$TI I E /$E0TE E P$E/U$E PE2ALE 'E /E3E T0E$A 0U$I/IKE /4E ' E /IA /IIPLI2A 4KE2$E *. E +/E=8 E )/B7E+C/E& )EN
*. . A. ;. @.
/)B/81 /)B/81 1 &E +/E=8E +/E=8E& & &E )/B7E+C/ )/B7E+C/E& E& )EN
# (E '/1( '/1(1N 1N< <1& 1&81 81'E 'EN N 6# (=E' (=E'E& E&11N <1= <1=B/ B/E E 7# )&1'18/1 )&1'18/1NE NE =DE&B/ =DE&B/E, E, )&1'B< )&1'B
$AP$TI I TE /$E0TE E P$E/U$E PE2ALE 'E P$E/U$AT T0E$A 2/E4KI'$E +C'E 8/=8C/ /)B/81NE E &E +/E=8E& &E )/B7E+C/E& )EN
)/N+= )E/ N=E %E)E/ N+E&2'1(B/E N=E'B2E&1&28 NC' (CN+ 8E $2%1<
)E/'C1$1(1 82E(E
*. .
6C/1 6C/1(E (E8 8 E 6/E 6/EN+ N+&2 &2(E (E +2E 6C/1( 6C/1(E8 E8 E =&28( =&28(E E N+E/' N+E/'B( B(6E8 6E8/E /E
7U$I'ET E 7$E2/4'E
6C/1(E8 E 6/EN+&2(E N+2EN NE 6C/1(E 82E(E
KAPITULLI 9
5LE$E4'E$IA E /IP+ITA5E TE E /$E0TE E P$E/U$E PE2ALE
-%lereshmeria e dispozita!e te se drejtes se procedures penlae pasqyrohet ne zbatimin e saj lidhur me territorin,kohen dhe personin. 5LE$E4'E$IA E /IP+ITA5E TE /$E0TE E P$E/U$E PE2ALE LI/4U$ 'E TE$$IT$I2 -)er zbatimin e te drejtes se procedures penale ne hapsire !len parimi territorial.E drejta e procedures penale zbatohet ne tere teritorin e 'oso!es.(e territorin e 'oso!es kuptojm territorin toksore,siperfaqet ujore brenda kufij!e te saj dhe hapsiren ajrore mbi te.'etu po ashtu duhet perfshire edhe a!ionet e kompanis ajrore te regjistruar ne 'oso!e,pa marre parasysh se ku gjenden.mirpo gjenden.mirpo ketu duhet pasur parasysh parasysh edhe kufizimet qe dalin dalin nga eksterritorialiteti.%le eksterritorialiteti.%len n te theksohet se ne proceduren penale nuk mund te ligji i huaj,pa marre parasysh se kur eshte kryer !epra penale apo nenshtetas i kujt ehshte kryresi i !epres penale. 5LE$E4'E$IA E /IP+ITA5E TE /$E0TE E P$E/U$E PE2ALE LI/4U$ 'E K4E2 -&a i perket zbatimit te drejtes se procedures penale lidhur ne pergjithesi !lejn rregullat e pergjithshme te !lereshmeris se ligje!e.'eshtu ')) sipas rregullit fillon te zbatohet 4 dit pas shpalljes se gazetes zyrtare,po qe se nuk eshte caktuar ndryshe.Ndermjet kohes se apro!imit te ligjit dhe kohes se hyrjes se tij ne fuqi,sidomos lur ligji permban zgjidhje te reja nga ai i meparshmi,mund te !endoset ndonje afat me i gjate"!ocatio legis#ne menyre qe organet qe duhet ta zbatojne te njohtohen me risit dhe te pergaditen ta zbatojn.
I2TE$P$ETI'I I TE /$E0TE PE2ALE 1N8E/)/E(81(1 1N8E/)/E(81(1 1 8E +/E=8E& &E )/B7E+C/E& )EN
KAPITULLI < PA$I'ET P$E/UA$AL 8 PE2ALE /1(E8 )/B7E+C/
PA$I'I I )IIALITETIT TE 2/0EK0E PE2ALE )/1(1 1 B171<18E818 N+=E'=EN E 6EN )/B'C/B/1 )C6<1' &1)& +E8D/E& $D/8/E +C'E C (6E&28E8C/ NE 1N8E/E&1N E )E/=182&2E( &2BE/B/, 1N8E/E& 1 71<1 'E/'BN E N+=E'= E 'D/E&E%E 8E %E)/%E )EN
PA$I'I I LE3ALITETIT LE3ALITETIT 2E 2/0EK0E2 PE2ALE
NE 8E +/. 8BNE $68B2E8 $68B2E8 )/1(1 )/1(1 1 )/. A 8E ')) ')) )/B'C/B/1 )C6<1' +E8D/B2E8 8E 1< -/&8E8, 8E 8E 71<8 )E/ %EN1EN NE
PA$I'I I 30=KI'IT /$E0TE /4E 2E K4E TE A$=E4'E 'BN%EN8 EC/B)1NE (61 8E +/. E N=E/1C8 )/&2E2 E +B N=E/1, NE )E/7'81(1N E 8E +/. +2E +E8D/1(E%E 8E 81= 71%1
PA$I'I I PA)A0IE )/E$C(1(1 1 )=E&1& E&28E )/)/E NE 8E (1/E 8E )N+E2C/18 +2E &2E/6EN &1 'CN+E/)E&2E )E/ 6/6/E&1N E 81= (E )+18E&1N E C8B/1$C/ )/E$C(1(1N E )=E&1&E E 2&1( )1'E&)/1 NE N ** )/. * +E'</8E& &E )E/=182&2(E )E/=182&2(E (61 8E +/E=88 E N=E/1C8 8E B'6-&E 8E %1818 *9;4 (E 'E8E B/(C<1( +BN=E/1 E 'C$B2E8 )E/ %E)E/ )EN
PA$I'I I TE 5E$TETE. E %E/8E8 E&28E 1N8E
PA$I'I K2T$A/IKT$ /4E I 7A$A+IE E PALE5E )/1(1 'BN8/+1'8B/ +2E 1 6/$1&E &E )
&1)& 81= 8E =182 '8E8 8E 71<8 &2E/6E=NE &1 6$E )E/ N=E %EN+1( =DE&B/, +2E 8E =182 )/B%8 (E 8E 71<8 %E/8E8B2EN '8E8 E 81<< +C2E8 8E &2D/8B2EN +2E 8E %E/11'B2EN NE &2D/81( =DE&B/E. 'D (N1E&81( )E/(E& 'BN8'818 8E +/E=8)E/+/E=8 8E =D'8E& (E )
PA$I'I 30$E /4E I 30U4E ). . 8/EBN &E )
PA$I'I I2 /U7I P$ $E$-qka eshte e dyshimt -Ne prcedur penale synohet gjetja e te !ertetes materiale.'onstatimi materiale.'onstatimi i se !ertetes behet nepermjet !ertetiit te fakte!e rele!ante.'onstatimi rele!ante.'onstatimi i se !ertetes behet nepermjet !ertetimit te fakte!e rele!ante.)randaj gjykata ka per detyr qe saktesisht dhe teresisht ti !ertetojne faktet qe jane te rendesishme per marrjen e !endimit te ligjshem.jo duhet me !emendje dhe me perkushtim maksimal profesional dhe me perkujdesje te njejte te !ertetoj faktet faktet kunder te pandehurit si dhe ato ne dobi te tij. jykata e bazon aktgjykimin !etem ne faktet dhe ne pro!at e procedura ne shqyrtim gjyqesor.
PA$I'I I K'PE2+I'IT K'PE2+I'IT TE /E'IT TE /E2UA$IT E TE A$$ETUA$IT PA 7A+E 7A+E -')) duke mbeshtetur ne nenin > te 'on!entes E!ropiane mbi te drejten e njeriut dhe ne dokumente te tjera nderkombetare,parasheh qe qdo person i cili eshte denuar,arrestuar,ndaluar ose paraburgosur ne menyre te paligjshme ka te drejte ne rehabilitim te plote,shperblim te drejte nga mjjetet bu3hetore dhe ne te drejta te parapra me ligj. KAPITULLI ? LE2/A@70EKTII LE2/A@70EKTII P$E/U$E PE2ALE -(e rastin e trajtimit te kuptimit te procedures penale eshte theksuar theksuar se kur supo zohet se eshte kryer nje !eper penale,eshte detyr detyr e organe!e shtetrore qe te !erifikojne a eshte ekryer me te !ertet !epra penale,kush penale,kush eshte kryesi kryesi i !epres penale dhe kur e ne b aze te kushte!e qe i parasheh ligji penal !erteton fajesin e te pandehurit,ti shqiptoje atij sanksionin e merituar.Ne baze te kesaj del se lenda e procedures penale eshte materia e cila shqyrtohet ne procedur dhe per te cilen duhet marre !endim.jithe !endim.jithe materien qe paraqitet paraqitet si lende lende e procedures penale e ndajme ne objekt objekt themelor dhe objekt sekondar te procedures penale. 70EKTI T4E'EL$ I P$E/U$E PE2ALE -Bbjekti themelor eshte qeshtje penale ose disa qeshtje penale.eshtja penale eshte ngjarje reale,e cila me permbajtjen e !et tregon nje !eper penale konkrete dhe kryresin e saj,per te cilin zh!illohet procedura penale.Bbjekti themelor themelor i procedures penale mund te jete lende shqyrtimi shqyrtimi dhe !ertetimi !etem !etem ne procedur penale. penale. 70EKTI EK2/A$ I P$E/U$E PE2ALE -)er!eq qeshtjes penale e cila paraqitet si objekt themelor i procedures penale,me rastin e zh!illimit te procedures per ndriqimin dhe zgjidhjen e qeshtjes penale,me rastin e zh!illimit te procedures per ndriqimin dhe zgjidhjen e qeshtjes penale,ne!ojitet penale,ne!ojitet qe gjykata te marre marre !endim edhe per disa disa qeshtje tjera,te tjera,te cilat,po te te mos ekzistonte ekzistonte !epra penale,fare nuk do te shqyrtoheshin ne kuader te procedures penale. 1.Kerkesa pasurore juridike -(e rastin e kryerjes se !epres penale personit te demtuar mund ti shkaktohet dem i caktuar.)er shkak te lidhshmeris qe eksizton ndermjet !epres penale dhe demit te shkaktuar,i demtuai ka mundesi qe ne procedure penale te paraqes kerkes pasurore juridike me propozimm propozimm qe gjykata penale ta zgjidhe ate,ndonese ate,ndonese zgjidhja e qeshtje!e qeshtje!e pronsore eshte objekt i procedures ci!ile dhe zgjidhet ne procedure kontestimore.)rocedura kontestimore.)rocedura per zgjidhjen zgjidhjen e kerkeses kerkeses pasurore juridike quhet procedur ad-hezione e cila cila i bashkangjitet bashkangjitet procedures penale. %.Bes!tja prejudikuese
-(e qeshtjet prejudikuese nenkuptojme nje qeshtje juridike per zgjidhjen e se ciles eshte kompetente gjykata ne procedur tjeter-ne procedur ci!ile ci!ile "kontestimore,jashtkotestim "kontestimore,jashtkotestimore#ose ore#ose ne procedur permbaruese,por permbaruese,por jo ne procedur penale,ose eshte kompetent ndonje organ tjeter tjeter shtetror,e qe nga ekzistimi ekzistimi apo mosekzistimi i saj !aret edhe ekzistimi apo mosekzistimi i !epres penale. ,.!pen"imet e procedures penale -Ne pergjithesi per shpenzimet e procedures penale
-)rocedura penale perbehet prej nje mori !eprimesh procedurale te cilat jane te sistemuara dhe ushtrohen sipas nje rendi te caktuar.(e rastin e kryerjes se tyre shkaktohen edhe shpenzime te caktuara.ndaj,per shpenzimet e shkaktuara gjate zh!illimit te procedures gjykata duhet te mbaj llogari dhe te !endos. 6.Bka pers!in s!pen"imet e procedures penale -&hpenzimet e procedures penale jane shpenzimet e bera gjate procedures penale dhe shpenzimet e shkaktuara lidhur me te.)aragrafi me tutje percaktohen ne menyre takstati!e krejt qka hyn ne shpenzime te procedures penale keshtu qe ato perfshijne. *.&hpenzimet per deshmitar,e3pret,perkthyes,special deshmitar,e3pret,perkthyes,specialisetj isetj .&hpenzimet e transportit te te pandehurit A.&hpenzimet per shoqerimin e te pandehurit apo te personit te paraburgosur ;.&hpenzimet e transportit dhe te udhetimit te persona!e zyrtare @.&hpenzimet e mjekimit te te pandehurit gjate kohes sa gjendet ne paraburgim ose ne institucionin shendetsor ne baze te !endimit te gjykates,si dhe shpenzimet e lindjes se femijes.etj. 9.'arrja e #enimit -Ne procedur !len parimi se shpenzimet e procedures duhet ti paguaj pala apo personi i cili ato i ka shkaktuar me fajine !et.ndaj edhe percaktimi percaktimi nese i pandehuri pandehuri do te ngarkohet me shpenzime shpenzime te procedures behet !aresisht !aresisht nga ajo se ai a eshte shpallur fajtor apo eshte liruar liruar nga akuza.Ne gjdo aktgjykim ose akt!endim akt!endim me te cilin perfundohet procedura penale duhet perfshire edhe !endiminmbulimin e shpenzime!e te procedures procedures dhe shumen e tyre. tyre.
KAPITULLI C P0EE'A$$EIT 2E P$E/U$E PE2ALE B/NE8 )B )E/&BN8 8E 71
30=KATA =D'8 E&28E &C6=E'8 82E(E
.PA$I'ET LI/4U$ 'E $3A2I+I'I2 /4E $$E3ULLI'I2 E 5EP$I'TA$IE E 30=KATA5E -PA$I'I I E'$I'IT /4E I $E5KI'IT TE 30=BTA$IT -)arimi i zgjedhjes dhe i re!okimit te gjyqtarit rregullon qeshtjet e fitimit te cilesis se gjyqtarit per ushtrimin e funksionit gjyqesor apo te humbjes se asaj cilesie.Ne te !ertet silesia e gjyqtarit teorikisht mund te fitohet ne dy menyra:duke e emeruar per gjyqtar nga ana e organit kompetent shtetror ose duke e zgjedhur. -PA$I'I I KLE30IALITETIT KLE30IALITETIT -'a te beje me menyren e punes se gjykates.Ne te !ertet ne te drejten tone ndriqimi dhe zgjidhja e qeshtjes penale ne gjykate,sipas rregullit,behet ne menyre kolegjiale.'y parim !len si per gjykim ne shkalle te 1-re ashtu edh eper gjykim ne shkalle te 11-te. PA$I'I I P0E'A$$0E E B=TETA$E5E 0P$)EI2IT 2E $EALI+I'I2 E 30=KI'IT -1deja mbi pjesmarrjen e qytetare!e ne gjykim ehse e !jeter sa edhe !et gjyqesia.%aresisht nga shkolla e zh!illimit historik te shoqeris,nje ide e 2ill eshte realizuar ne menyra dhe for ma te ndryshme.)jesmarrja e qytetare!e laik ne ushtrimin e funksionit te gjykimit pa gjyqtare profesionist ose se bashku me ta !jen ne shprehje Fjate zh!illim zh!illimit it historik te procedures penale. PA$I'I I PA5A$EI /4E I PAA24'E$I pushtetit,pushteti gjyqesor paraqet segmentin e tret te ndare nga pushtetet tjera,te cilin -&ipas teoris mbi ndarjen e pushtetit,pushteti gjykata duhet ta ushtroj ne menyre te pa!arur.)arimi i pa!arsise jep te kuptojme se gjykata ne ushtrimin e funksionit te gjykimit jane te pa!arura dhe gjykojn gjykojn ne baze te ligjit dhe rregullore!e rregullore!e te CN(1'-ut.)a!arsia e gjykates gjykates nenkupton:lirin e gjykates prej ndikime!e nga bartesit e tjere te pushtetit dhe nga palet,obligimin e saj qe te !eproj sipas ligjit,duke perjashtuar arbitraritetin arbitraritetin dhe ndikimet po litike ne punen e saj:mundesin e !leresimit te lire te pro!a!e me rastin e !endosjes se qeshtje!e faktike faktike dhe juridike,!endimet e saj te te mos mund ti ndryshoj askush,per!eq pushtetit kompetent qe gezon pa!aresi te njejt. PA$I'I 4U'4KALLE4 eksistimin e gjykata!e te rangut rangut te ulet dhe te te gjykata!e te rangut te larte neper neper te cilat do kalonte qeshtja - Nenkupton eksistimin penale.&e kendejm ne ne proceduren tone penale penale si rregull eshte parapar mundesia qe per nje qeshtje penale penale te !endos gjykata ne shkalle te pare dhe mese paraqitet paraqitet ankes kunder !endimit te gjykates gjykates se shkalles se pare,te !endos !endos edhe gjykata e shkalles se dyte. PA$I'I I B'UA$0E E P$5A5E IPA$ 7I2/0E E LI$E TE 30=KATE gjykata,pas perfundimit te procedures procedures pro!uese !lereson fuqin pro!uese te pro!a!e te - Nenkupton procesin ne te cilin gjykata,pas shyrtuara dhe arsyeton qendrimin e !et pse i ka !leresuar ashtu pro!at.
KU4TET TE ILAT /U4ET TI PLTE0E 20E PE$2 PE$ TE U4T$UA$ )U2KI2I2 30=BE$E *. 8 'E8E 'E8E '/DE '/DE/ / 'C< 'C<8E8 8E81N 1N =C/1+1 =C/1+1' ' . 8 'E8 'E8E E +2ENE +2ENE )/B%1 )/B%1(1N (1N E =C/1 =C/1+1' +1'8C 8C/E /E& & A. 8E 'E8 'E8E E %. 8E (B& =E8E 1 /E=1&8/C /E=1&8/C/ / NE N+BN=E N+BN=E )/81 )/81 )B<181 )B<181'E 'E )B 1 N$2 N$2C/ C/ NE N+BN=E N+BN=E %E)/1(8/1 )B<181'E ?. 8E 'E8 'E8E E )E/% )E/%B= B=E E 8E 8E 7'8 7'8C C/ / )CNE )CNE
PE$0A4TI'I I 30=BTA$E5E /4E I 30=BTA$E5E LAIKE *. E&28 E&28E E +E(8 +E(8C C/ / (E (E %E)E %E)E/ / )EN )EN
P$E/U$A PE$ PE$0A4TI' )/B7E+C/ )E/ )E/=&281( (CN+ 8E 1N171B2E8 &1)& +E8D/E& $D/8/E N %E8 =DE8/1 )B =DE8/1 <1' B&E (E 1N7181%EN E )
K'PETE2A E 30=KATA5E 'B()E8EN7 E =D'8E& )/E8 8E +/E=8E +2E +E8D/E 8E N=E =D'8E E 8 $6/+2 +2E 8 $=1+2 N=E E&28=E )EN
K'PETE2A LE2/$E 'B()E8EN7
a.3j*kata komunale ka kompetence lendore te gj*koj per : *.%eprat penale per te cilat me ligj eshte parashikuar si +enia kryesor gjoba ose denimi me burgim deri ne @ !jet. .8e kryej edh epune te tjera tjera te parapara me me ligj ;.3j*kata e Barkut ka kompetence lendore te gj*koj: 1.2e s!kalle te I-re --)er !epra penale per te cilat me ligj eshte parashikuar denimi me burgim mbi @ !jet ose denimi me burgim afatgjate -)er !eprat penale per te cilat me ligj eshte parapar te jene ne kompetence te gjykates se qarkut si psh.!epra penale e lidhjes se contrates se demshme ose !epra penale kumtimi i paautorizuar i sekretit te punes. %.2e s!kalle te II-te -%endos per ankesat e paraqitura kundes !endime!e !endime!e te gjykates komunale qe jane marre marre ne shkalle te pare. c.3j*kata upreme e Koso#es si gj*kate e mjetit juridik ka kompetence -8e !endos per ane3a kunder !endimit te gjykates se qarkut te marre ne shkalle te 1-re -8e !endos per ankes kunder aktgjykimit te marre ne shkalle te 11-te,kur kjo eshte parapar me ligj. -8e kryej qeshtje te tjera te parapara me ligj
K'PETE2A TE$$IT$IALE
'. 8. E&28E E +/E=8E +2E +E8D/E E =D'8E& (E 'B()E8EN7E
K'PETE2A PE$2ALE /4E K'PETE2A )U2KI2ALE 'B(. E 81<< %=EN NE &2)/E2=E NE +D /&8E: *. NE&E 1 )N+E2 )N+E2C/1 C/1 E&28E E&28E C&28/ C&28/', ', )E/ =D'1(1N =D'1(1N E 81=, 81=, &1)& N=E N=E NC(E/1 NC(E/1 8E 'BN&1+E/&2E( 8E +/E=8%E )B$181%E, E&28E 'B()E8EN8E =D'8 C&28/'E . 'C/ 1 (18C/1 (18C/1 'D/EN 'D/EN %E)E/ %E)E/ )EN
5LE$EI'I I K'PETE2E /4E K2)LIKTI I K'PETE2E -5LE$EI'I I K'PETE2E K'PETE2E -(eqe kompetenca e gjykat!e eshte e percaktuar me ligj,me rastin e zh!illimit zh!illimit te procedures penale gjykata duhet te mbaje llogari per te.Ne anen tjeter edhe palet kane te drejte te paraqesin kundershti lidhur me inkompetencen e gjykates.&e kendejm per kompetenc lendore gjykata duhet te kete kujdes Fjate gjithe rrjedhjes se procedures penale,ndersa pe kompetencen kompetencen territoriale territoriale deri te caktimi caktimi apo fillimi fillimi i shqyrtimit gjyqesor. gjyqesor.
K2)LIKTI I K 'PETE2E 'PETE2E 'BN<1'81 1 'B(. E$1&8BN 8E2E/E 'C/ +D B&E (E &2C(E =D'8 'BN&1+E/B=NE &E 'NE 'B()E8EN7E
2/I4'A 0U$I/IKE 'C/ )/18E8 NE%B= E C&28/1(18 E N+BN=E %E)/1(1 )/B7E+C/8 =&28E 8E//18B/18 8E =D'8E&, =B +C2E8 8E 'E/'B=E N+1(E =C/1+1'E +C'E 1C +/E=8C/ (E &2'/1( (E 8E &28CC=8C/EN
PALET P$E/U$ALE PE2ALE =D'8D)+18E&1 1 C8B/1$C/ D+2E 1 )N+E2C/1. PA/ITEI I AUT$I+UA$ CN'&1BN1N E N+=E'=E& )EN
PLIIA I $3A2 I P$E/U$E -%eprimtaria e policise eshte e shumfishte.)olicia,duke !epruar ne parandalimin dhe zbulimin e krimit i ofron prokurorit )ublio dhe gjykates gjykates material te ne!ojshem per fillimin fillimin e procedures penale,jate penale,jate zh!illimit zh!illimit te procedures penale afron ndihme kriminalistike,a kriminalistike,afron fron ndihme per ekzekutimin ekzekutimin e !endime!e:jep !endime!e:jep te dhena nga e!idencat e!idencat e caktuara,ne kushte te caktuara ligjore dhe nen mbikqyrjen e prokurorit )ublio policGa kryen edhe !eprime h etimore. PA/ITEI U7I/IA$ )+18E&1 &C6&1+1/ E&28E &C6=E'8 )/B7E+C/< 82E(E
'7$0TEI I TE PA2/E4U$IT (.6 1 8E )N+E2C/18 E&28E )E/&BN1 )/BE&1BN< (E 'C<1'1( =C/1+1' 1 71<1 N+1(BN 8E )N+E2C/1N NE /E<1$1(1N E CN'&1BN18 8E (6/B=8E&. (6/B=8 (6/B=8 (E %B'8 /&DE8B2E8 (E '81N &E 1 )N+E2C/1 NE &2C(17EN E /&8E%E , E&28E )E/&BN <1' 8E 71<18 1 (CNBN )E/818= =C/1+1'E.
P0E'A$$EIT E T0E$E 2E P$E/U$ PE2ALE -I /E'TUA$I /4E AUT$I+I'ET E TI0 2E P$E/U$E PE2ALE
1 +E(8C/1 )/18E8 &1 &C6=E'8 &E'BN+/ 8E %E)/8 )EN
ndjekjen e disa !epra!e penale qe ndiqen sipas detyres detyres zyrtare nuk eshte paditesi i -1 demtuari,ndonese per ndjekjen autorizuar,eshte i !etmi !etmi subjekt i cili me paraqitjen paraqitjen e propozimit per ndjekje bene qe prokurori publik ta ushtroj ndjekjen penale. -Te drejtat e tjera te te demtuarit -1 demtuari mund te angazhohet per realizimin realizimin e sukseshshem te ndjekjes ndjekjes penale te ushtruar nga prokurori publik.Ne kete drejtim ai mund ti propozoj organit procedues te kryej !eprime te caktuara hetimore. 1 demtuari ka te drejte ti ankohet gjyqtarit te procedures paraprake kundes akt!endimit per pushimin e hetime!e. Kerkesa pasurore juridike -(e rastin e kryerjes se !epres penale nga i pandehuri,personit te demtuar demtuar mund ti shkaktohet dem material material dhe moral.%aresisht nga pesha e !epres penale ndjekja e kryresit te saj,siq eshte theksuar me heret,behet sipas detyres zyrtare ose me padi pri!ate.)a!arsisht nga ajo se ndjekja e kryresit te !epres penale behet sipas detyres zyrtare apo me padi pri!ate,kerkesa pri!ate,kerkesa pasurore juridike si rrjedhoje rrjedhoje e kryerjes se !epres penale !endoset ne proceduren penale me me propozimin e persona!e te autorizuar ne qofte se se kjo nuk e z!arrit proceduren ne menyre menyre te konsiderueshme. PE$)ABEUEIT P$E/U$ALE
NE )/B7E+C/E )EN
PE$)ABEUEI LI30$ NE B8E&E )
PE$)ABEUEI I AUT$I+UA$ ). . E&28E )E/&BN1 8E 71<1N )E/ 'D/E/=EN E %E)/1(E%E )/B77E+C/
PE$2AT E T$ETE 2E P$E/U$E PE2ALE (6/B=8E&18 8E 8E )N+E2C/18 8E +E(8C/18 +2E )E/E&CE&18 )/B7E+C/
2/I'EIT P$E/U$ALE NE )/B7E+C/E )EN
)/B7E&(6=8E&1, )/B7E&(6=8E&1, &8ENB/1&81 =E/CE&1 )E/'82DE&1 &1 +2E)/1N+E/1 +2E 'C=+E&8/1 NE )/B7E+C/E N+= 8E (18C/%E +2E )E/&BNE<1 =DE&B/.
KAPITULLI 5EP$I'ET P$E/U$ALE PE2AL %E)/1( )/B7E+C/
<
per shkak te leshimit leshimit te afatit afatit per paralajmrim ose per paraqitjen paraqitjen e ane3es. 1.I PA2/E4U$I- per per shkak te mosprezantimitne mosprezantimitne shqyrtim gjyqesor. gjyqesor. %.PA/ITEI P$I5AT AP PA/ITEI UPI/IA$F
per shkak se ne shkqyrtim shkqyrtim gjyqesor ne te cilin,si cilin,si rezultat i terheqjes se prokurorit )ublio,eshte ,.I /E'TUA$I- per shqiptuar aktgjykimi refuzues,ndersa i demtuari nuk ka qene i thirrur .
4K$EAT PE2ALE =NE =C/(E (E &2'/1( 8E %E)/1(E%E )/B7E+C/
P$P+I'AKTAKU+A -Eshte akt akuzues i cili ushtrohet nga prokurori publik apo paditesi subsidiar per ndjekjen e atyre kryres!e te !epra!e penale per te cilat cilat eshte parapar parapar si +enia kryesor kryesor denimi me te holla holla ose denimi me burgim deri A !jet. PA/I P$I5ATE -Eshte akt akuzues te cilin mund ta paraqes paditesi pri!at i cili fizikisht eshte personi i demtuar per !eper penale.)adia pri!ate sipas rregullit rregullit paraqitet ne proceder sumare.)adia pri!ate ngritet per !epra penale per te cilat ne 'od 'od )enal konkretisht eshte parapar qe per ate !eper !eper penale ndjekja te behet me padi pr!ate. P$P+I'I I A$=ETUA$ I P$KU$$IT PE$ 4BIPTI'I2 E 'AE E/UKATI5E AP /E2I'IT 2/A0 TE 'ITU$IT -Ne ligjin penal per te mitur te 'oso!es akti akuzues me te cilin inicohet dhe mbahet ne ruede procedura ndaj te mitur!e quhet propozim i arsyetuar per shqiptimin e mases edukati!e apo denimit. )ropozimi i prokurorit )ublio duhet te perfshije :te dh enat personate te te miturit,pershkrimin e !.p.,emertimin ligjor te !.p.me percaktimin e dispozita!e dispozita!e ne ')',pro!at qe tregojn se i mituri ka kryer !.p.rezultatet e ndonje ankete ankete sociale te zbatuar nga sherbimi spro!ues dhe propozimin per shqyrtimin e mases edukati!e ose denimit ndaj te miturit.
P$P+I'I I P$KU$$IT PU7LIK PE$ 4B=$TI'I2 E 'AE PE$ T$A0TI' TE /ET=$UE4E' PIKIAT$IK -Eshte kompetence e prokurorit )ublio qe para shqyrtimit gjyqesor ose Fjate ruedes se shqyrtimit gjyqesor ti paraqes gjykates propozim per shqiptim te masaje te treajtimit treajtimit te detyrueshem psikiatrik. 5E2/I'ET 30=BE$E )$'A E P$E$E /4E EK+EKUTUE4'E$IA EK+EKUTUE4'E$IA E T=$E
//=E+21(1&28 NE )/B7E+C/E )EN
)$'A E P$E$E /4E EK+EKUTUE4'E$IA EK+EKUTUE4'E$IA E 5E2/I'E5E 30=BE$E -a#-orma e prere e !endime!e gjyqesore -ktgjykimi fiton formen e prer kur me nuk mund tee atakohet me ankes,ose kur ane3a nuk eshte e lejuar. -b#-Ekzekutueshmeria e !endime!e gjyqesore -orma e prere e ekzekutueshmeris se !endime!e ka te beje edhe me akt!endimet.&ipas rregullit edhe akt!endime akt!endimett para se te ekzekutohet duhet te fitojn formen e prer.(irpo deri!a aktgjykimi asnjehere nuk mund te ekzekutohet pa e situar formen e prere,disa akt!endime ekzekutohen edhe p amarre formen e prere,si psh.akt!endimi mbi caktimin ose heqjen e paraburgimit,akt!endimi mbi zbatimin e hetimit.
'0ETET 0U$I/IKE /4E PA$A4K$EAT T0E$A (E (=E8 =C/1+1' )< &C<(BN %EN+1(1N =DE&B/E (E 8E 71<1N NC' E&28E 1 'ENC/ )'ENE&1 E )
KAPITULLI 1G 'AAT PE$ I3U$I'I2 E P$A2I E TE PA2/E4U$ITDPE$ PE23I'I2 E K$=E$0E E 5EP$E PE2ALE /4E PE$ I3U$I' TE +45ILLI'IT 'E UKE TE P$E/U$E P$E/U$E PE2ALE
(asat e parapra me kete kapitull mund ti ndajme ne dy grupe: -a#(asat per sigurimin e pranis se te pandehurit dhe pengimin pengimin e kryerjes se beepers penale si parakusht per zh!illimi zh!illimi te suksesshem te procedures penale -b#(asat per sigurimin e gjesende!e te ne!ojshme per zh!illim te suksesshem te procedures penale. a'asat e drejtuara ndaj te pande!urit -(asat per sigurimin e pranis se te pandehurit dhe pengimin e kryerjes se !.p. jane te llojllojshme dhe mund te zbatohen ne te gjitha gjitha fazat e procedures penale.&ipas nenin>4 te te ')) ekzistojne ekzistojne keto masa:thirrja,urdherarresitpremtimi masa:thirrja,urdherarresitpremtimi i te pandehurit se nuk do te braktis !endqendrimin etj. 1.T4I$$0A
-8hirrja eshte form themelore nepermjet te ciles realizohet realizohet prania e te pandehurit ne proceder penale.8hirrjen te pandehurit ia dergon gjykata.8hirrja gjykata.8hirrja behet duke derguar derguar thirrjen ne zarf te te mbyllur e cila cila permban:emrin permban:emrin dhe adresen e gjykates e cila e dergon thirrjen,emri dhe mbiemrin e te pandehurit,paralajmrimin se ne rast te mos paraqitjes so te jeper urdher arresti etj. etj. %.U$/4E$A$$EIT -=epet me shkrim dhe perfshin:emrin dhe mbiemrin e te pandehurit dhe te dhena te tjera personale te njohura per gjyqtarin,percaktimin gjyqtarin,percaktimin e !.p.me te cilen ngarkohet duke iu referuar dispozites percFtese te ')',bazen mbi te cilen jepet urdheri,!ulen zyrtare dhe nenshkrimin e gjyqtarit qurdheron arrestimin.Crsherarrestin e ekzekuton policia.
,.P$E'TI'I ITE PA2/E4U$IT PA2/E4U$IT E 2UK / TE 7$AKTI 7$AKTI 5E2/BE2/$I'I2 -)remtimi i te pandehurit mund te zbatohet si mase e pa!arur,por (uJiz te zbatohet edhe si mase plotesuese me dorzanin.'ur gjykata zbaton masen e premtimitmund te !endos me akt!endim qe te merret perkohesisht nga i pandehuri dokumenti i udhetimit.'under udhetimit.'under askt!endimit askt!endimit lejohet ankes por ajo ajo nuk e pezullon ekzekutimin ekzekutimin e tij.
6.2/ALI'I PE$ PE$ T(IU A)$UA$ 5E2/IT E PE$2IT TE AKTUA$ -jykata mund te ndaloj te pandehurin per t0iu afruar !endit o se personit te caktuar:kur ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer !.p.dhe ka arsye arsye per te besuar se ai do te shkaterroj shkaterroj pro!at,se do te ndikoj ne deshmitaret a ne bashkekryes ose bashkepjesmarres,ose bashkepjesmarres,ose /etanat e posaqme tregojn rrezikun rrezikun se ai do te perseria perseria a perfundoj !.p. per te te cilen kanosej rreziku.
9.PA$ABIT0A 2E TAI2I2 PLI$ -jykata mund te !endos qe i pandehuri te paraqet here pas here ne kohe te caktuar ne stacionin policor te rajonit ku i pandehuri ka !endbanimin apo !endqendrimin !endqendrimin e tij.jykata tij.jykata !endos per kete mase mase me akt!endim te te arsyetuar.Ne te shenohen kushtet e plotesuara percaktimin e mases ne fjale. <./$+A2IA -+orzania si mase mase per sigurimin sigurimin e pranis se te pandehurit pandehurit ne proceder penale penale nenkupton deponimin e shumes shumes se caktuar te para!e nga i pandehuri apo dikush tjeter ne emer te tij si ze!endesim per paraburgim kur paraburgimi do te caktohej apo eshte caktuar per shkak te rrezikut nga ikja apo rreziku se do te kryej !.p.te nje intensiteti tecaktuar. tecaktuar. ?.A$$ETI 4TEPIAK -jykata mund te caktoj me akt!endim te arsyetuar arrestin shtepiak per te pandehurin nese ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer !.p.dhe ploteson kushte per caktimin e paraburgimit. C.PA$A7U$3I'I -Ne pergjithesi per kufizimin e lirise -)araburgimi eshte masa me e rende per sigurimin e pranis se te pandehurit ne proceder penale meqe me te behet kufizimi i lirise se tij. C.%!kaet per caktimin e para;urgimit para;urgimit -kur ekziston dyshimi i bazuar se ai ka kryer !.p -kur ai fshihet,kur identiteti i tij nuk mund te !ertetohet,kur ka arsye per te besuar se ai do ti asgjesoj,fsheh ose ndryshoj pro!at e !.p.etj C.,aktimi i para;urgimit -)araburgimin e cakton gjyqtari i procedures paraprake i gjykates kompetente ne baze te ekrkeses se prokurorit publik ne seanc degjimi ku jan te pranishem personi iiii arrestuar,prokurori publik dhe mbrojtesi. C.65a"!dimi i para;urgimit -Ne baze te akt!endimit gjyqtarit te procedures paraprake i pandehuri mund te mbahet ne paraburgim se me shumti nje muajj.)as ketij afati i pandehuri mund te mbahet ne paraburgim !etem ne baze te akt!endimit gjyqesor mbi !azhdimin e paraburgimit. )ara ngritjes se aktakuzes paraburgimi nuk mund te zgjase me shu me seAmuaj ,9muaj,>muaj,*muaj. C.9+;atimi C.9+;atimi i para;urgimit para;urgimit -Njera prej masa!e per sigurimin e pranis se te pandehurit ne procedur penlae siq eshte theksuar me perpara,eshte paraburgimi.(eqe me me paraburgim behet kufizimi kufizimi i lirise se personit,')) detajisht detajisht rregullon edhe regjimin regjimin e zbatimit zbatimit te tij.etj etj
;.'asat per sigurimin e pro#a#e materiale d!e interesa#e pasuroore 1.'AAT PE$ I3U$I'I2 E P$5A5E 'ATE$IALE -jate zh!illimit te procedures penale shpeshhere ne!ojitet te mblidhen sendet te cilat kane te bejene me pro!at materiale qe gjenden ne posedim te te pandehurit ose persona!e tjere.)er sigurimin e tyre ')) parasheh mundesin e ndermarrjen se masa!e te caktuara te cilat zbatohen sipas formes se caktuar duke kujdes qe ne ate rast per sa u perket te drejta!e te qytetare!e behen kufizime!etemaq sa eshte e domosdoshme per zh!illimin e sukseshem te procedures penale. 1.1Kontrolli i ;aneses d!e i personit personit -jyqtari i procedures paraprake mund te urdheroj kontrollin e nje shtepie,te lokale!e te tjera dhe te pronesse njej personi te caktuar kur ekziston dyshimi i bazuar bazuar se personi i tillle tillle ka kryer kryer !.p. qe ndiqet sipas detyres detyres zyrtare dhe kur ka gjasa reale qe kontrolli te rezultoj me arestimin e ketij personi ose me zbulimin dhe konfiskimin e pro!a!e te rendesishme te procedures penale. Procedura e kontrollit te ;anesesH -jate kontrollit te shtepis ose lokale!e tjera,personi ,shtpia ,lokalet dhe pasuria e te cilit kontrollohen ose perfaqesuesi i tij kane te drejte te jene te pranishem . jithashtu kerkohet te jene te pranishem dy qytetar qytetar madhor si deshmitar ,te cilet cilet para fillimit te kontrollit kontrollit njoftohen per te drejten qe te bejne !erejtje,nese !erejtje,nese kane,dhe per permbajtjen eproces!erbalit te kontrollit kontrollit para se ta nenshkruajn. 'ontrolli i nje femre b ehet !etem nga femra dhe deshmmitaret duhet te jene femra. 1.%'asat e s!e!ta d!e teknike te #e"!gimit #e"!gimit d!e !etimit perfshijne:!ezhgimin e fsheht fotografik ose me me !ideo,monitorimin e fsheht fsheht te biseda!e,kontrollin biseda!e,kontrollin e dergesa!e dergesa!e postare - perfshijne:!ezhgimin etj. 1.,Koniskimi@sekuestrimii 1.,Koniskimi@sekuestrimii perko!s!em i sende#e -&endet te cilat sipas kodit penal duhet te konfiskohen ose te cilat mund te sherbejne si pro!e ne procedure penale,ose qe konsiderohen dobi pasurore e fituar me kr yerjen e !.p.merren perkohesisht mbahen nen mbikqyrje dhe kontroll te prokurorit publik.)ersoni i cili cili i mban sendet e tilla ka per detyr detyr qe ne kerkes te gjykates,te gjykates,te cilen cilen e jep sipas kerkeses me shkrim te prokurorit publik,tia dorzoj ato. 1.65eprimi me sendet e d*s!imta -'ur te i pandehuri gjendet sendi qe i takon personit tjeter te panjohur,organi i cili cili zh!illon proceduren e pershkruan at send dhe pershkrimin e shpall ne tabelen e njoftime!e njoftime!e te ku!endit komunal ne territorin e se ciles ciles jeton i pandehuri dhe ne teritorin e se ciles eshte eshte kryer !.p. %.'AAT PE$ I3U$I'I2 E I2TE$EA5E PAU$$E -)er!eq ne!oj per zbatimin e masa!e per sigurimin e pro!a!e materiale,ne procedur penale mund te paraqitet ne!oja edhe per sigurimin e interesa!e pasurore.(asa per sigurimin e interesa!e pasurore zbatohet me !endim te gjykates e3officio ose me iniciati!en e personit te autorizuar. KAPITULLI 11 P$EI I TE P$5UA$IT 2E P$E/U$E2 PE2ALE -2e pergjit!esi per procesin e te pro#uarit (e kryerjen e !.p.,per!eq te mires juridike te mbrojtur,trazohet edhe rregullimi juridik,te cilin shoqeria-shteti eshte i thirrur ta mbroj.'erkimi dhe konstatimi i se !ertetes ne procedur penale duhet te jete moto e te gjitha !eprime!e qe i ndermarrin organet procedurale.E !erteta siq eshte theksuar te parimi i gjetjes se te !ertetes,nenkupton !ertetimin e plote te te gjitha gjitha fakte!e rele!ante rele!ante juridike nga te te cilat !aret !aret zbatimi i te dejtes penale penale materiale materiale duke e perputhur gjendjen e !ertetar faktike me ngjarjen reale e cila cila eshte marre si !p.etj )AKTET /4E 5E$TETI'I 5E$TETI'I I T=$E 2E P$E/U$ PE2ALE -akti eshte ekzistzistimi ekzistzistimi objekti!i real i ndonje sendi,dukurie,procesi,ndoshie,cilesie sendi,dukurie,procesi,ndoshie,cilesie ose raporti i !ertetuar ne menyre mendore perceptuese. KUPTI'I I P$5E -jykata fiton njohuri per faktet kontestuese nepermjet procesit te te pro!uarit qofte me perceptim personal qofte me deklarim i persona!e fizik,nga permbajtja qe ata persona,organi shtetror ose subjekt tjeter e kane shprehur me shkrim. (e nocionin )/B%E- kuptojm kuptojm qdo te dhene e cila ne procedur procedur gjyqesore flet per saktesin e ndonje fakti rele!ant. rele!ant. '0ETET E P$5E -=ane personat,"psh.i pandehuri,deshmitari,e3preti pandehuri,deshmitari,e3preti te cilet japin deklarime qe sherbejne si pro!e#,
-&endet"shkresa,instrumente dhe objekte te ndryshme# -&endet"shkresa,instrumente ndryshme# dhe %eprime te ndryshme"marrja ne pytje ,tortur,'D/= E8=#. KLAI)IKI I P$5A5E -Pro#a aku"uese d!e m;rojtese"6aze e klasifikimit eshte !lera e pro!es ne raport me kerkesen e pales./rjedhimisht pales./rjedhimisht pro!e akuzuese konsiderohet ajo ajo pro!e e cila shkon shkon ne form te akuzes,kurse pro!e mbrojtese ajo e cila shkon ne fa!or te te pandehurit#. Pro#e te dr-dr. d!e te tert!orta"'riteri per kete ndarje qendroon ne raportin e pro!es ndaj faktit kontestues.)ro!e te dr.dr.- konsiderohet ajo pro!e e cila e pro!on ekzistimin ekzistimin e faktit kontestuese ne menyre direkte.)ro!e direkte konsiderohet deshmia e deshmitarit okular i cili dr-dr e ka shikuar kryerjen e !.p. )ro!e e terthort e cila ndryshe quhet indicie kontribon per !ertetimin e faktit kontestuese ne menyre indirkte.(e keto pro!a ne menyre indirekte !ertetohet ekzistimit ekzistimit apo mosekzistimi mosekzistimi i ndonje fakti fakti ne baze te te cilit konkludohet se ekziston ose nuk ekziston fakti rele!ant kontestues. cila merret dr-dr. nga burimi i saj.'onsiderohet Pro#a origjinale d!e te prejard!ura "pro!e origjinale eshte ajo e cila pro!e origjinale,meqe transmetuesi transmetuesi i saj saj "kur eshte fjala fjala per pro!e personale# )ro!at e prejardhura mund ti ze!endsoj pro!at origjinale !etem kur ato kane humbur psh.ka humbur origjinali i dokumentit ose ka !dekur deshmitari apo !iktima e cila ne qastin e fundit tregon per ngjarjen ose e pershkruan kryesin e !.p. Pro#at personale d!e materiale -)ro!a personale jane njohuri e dr-dr ose e terthorta te indi!idit ose te shum persona!e,ndersa pro!at pateriale pateriale jane sendet dokumentet. dokumentet. Pro#at e plota d!e pro#at jo te plota -)ro!e e plote konsiderohet ajo pro!e e cila ne teresi e pro!on te !erteten ose te pa!erteten e faktit faktit kontestues,kurse pro!a jo jo e plote kete e bene !etem pjeserisht. pjeserisht.
70EKTET E TE P$5UA$IT-thema probandi -+uke e caktuar objektin e pro!es ')) neni ? parasheh se ne procedur penale duhet te !ertetohen faktet qe kane kane rendesi per marrjen e !endimit te ligjshem.Bbjekti i pro!es mund te ndryshoj prej qeshtje penale ne tjetren.(egjithate tjetren.(egjithate te te gjitha qeshtjet penale objekti i pro!es paraqiten faktet juridike rele!ante.etj. 7A$$A E P$5E -'uptojm e drejta dhe oblikgimi i subjektit procedural qe ti paraqes pro!at me te cilat !ertetohen faktet rele!ante rele!ante ne te cilat bazohet !endimi gjyqesor. Pro#at ligjeris!t jo ne rregull d!e pasojat juridike te perdorimit te t*re: -eshtjes se pro!es ')) ja kushton dispozitat e pjeses se dyte.+ispozitat e pergjithshme per pro!at kane qellim sigurimin e kualitetit te mir ne te kuptuarit e fakte!e dhe te pro!a!e,dresa te tjerat mbrojtjen e te drejta!e te persona!e,deklarimi i te cile!e perben perben pro!en,apo mbrojtjen e disa !lera!e te tjera si mbrojtja mbrojtja e shehtesis. Ne rpocedur penale ekzistojne ekzistojne disa mjete mjete te pro!es,zbatimi pro!es,zbatimi i te cila!e cila!e eshte problematik problematik persa i perket lejueshmeris lejueshmeris se perdorimit te tyre.Ne tyre.Ne anen tjeter disa disa forma te !eprimit,per !eprimit,per shkaqe te caktuara,ligji caktuara,ligji i ndalon. Pro#at juridikis!t te pa#les!me -'odi i procedures penale permban norma me te cilat percakton se kur menyra e caktuar e marrjes se ndonje pro!e e bene pro!en e pa!lefshme dhe sipas rregullit percakton percakton pasojat juridike juridike ne rast te perdorimit perdorimit te tyre tyre me rastin e marrjes marrjes se !endimit gjyqesor. 5eimi i pro#a#e juridikis!t te pa#les!me nga s!kresat e lendes -)er ta perdorur si mbeshtetje per !endim gjyqesor gjyqesor ne procedur penale.duhet tek ajo te arrihet duke zbatuar zbatuar formen procedurale perkatese perkatese te parashikuar me ligj.)a!aresisht ligj.)a!aresisht nga nga mundesia faktike e prologimit te !eqimit !eqimit te pro!a!e jolojale deri tepergaditja tepergaditja e shqyrtimit gjyqesor,nuk gjyqesor,nuk mund te thuhet se !eqimi !eqimi i tyre gjithehere gjithehere prolongohet deri ne ate ate faze. Pasojat juridike per aktgj*kimin e ;a"o!et ne pro#e te pa#les!me -eshtja e marrjes se pro!a!e ne menyre kunderligjore eshte nje nder qeshtjet me kontra!erse te procedures penale.(e gjase te asnje sistem procedural nuk konfrontohen me teper dy tendencat procedurale. )o qese organi procedural !epron ne kundershtim me dispoziten e tille,pro!en e siguruar ne ate menyre ligji e konsideron te pa!lefshme,meqe thot se pro!en e tille00nuk mun te mbeshtetet mbeshtetet !endimi gjyqesor00. $$0E/40A P$E/U$ALE E P$EIT TE TE P$5UA$IT -Eshte nje proces mjaft i nderlikuar dhe pergjegjes.Ne te nepermjet akti!iteti te pale!e dhe te gjykates duhet te !ertetohen te dhenat duke analizuar pro!a te ndryshme.)a!arsisht nga ajo se kush propozon pro !a ne procedur penale,secila pro!e duhet te kaloj neper neper disa faza derisa derisa te merret si si baze per !endim gjyqesor.ndaj gjyqesor.ndaj rrjedha e procesit procesit te te pro!uarit rreth !ertetimit te fakte!e kalon neper fazen e marrjes se pro!es,shqyrtimit dhe !erifikimit te pro!es dhe te qmuarjes se pro!es.
'arrja e pro#es -(e marrje te pro!es kuptojm gjetjen dhe zbulimin e pro!a!e dhe siksimin procedural te tyre. !*rtimi d!e #eriikimi i pro#es -&hyrtimi i pro!a!e eshte akti!itet me i rendesishem rendesishem i procedures pro!uese nepermjet te cilit cilit gjykata meson per fakte juridike rele!ante ne proceduren penale. Bmurja e pro#a#e -Eshte proces operimi mendor mendor i nderlikuar per realizimin e te cilit,per!eq cilit,per!eq njohuris se ligjeshmeri!e ligjeshmeri!e te mendimit mendimit logjik,eshte e ne!ojshme edhe njohja e psikologjis gjyqesore,e cila merret me studimin e ligjeshmeri!e rreth formimit dhe manifestimit te !etedijes se pjesemarres!e procedural. Teoria legale e muarjes se pro#a#e -8eoria legale e qmuarjes se pro!a!e eshte zbatuar ne proceduren inkuizitore,ndersa ne disa !ende eshte zbatuar deri ne fund te shekullit K1K..jo ka qene shprehje e botkuptimit te caktuar dhe te nje mori faktoresh psikologjik,te cilet kane qene te kushtezuar ne nje periudh te caktuar te shoqeris njerezore. &ipas teoris legale me rastin e qmuarjes se pro!a!e per !ertetimin e saktesis se fakte!e kontestuese te nje qeshtje penale,gjykata ka qene e detyruar tia njohe seciles pro!e ate !lere te te cilen qe me me pare i ka caktuar caktuar ligji. Teoria e muarjes se lire te pro#a#e -8eoria e qmuarjes se pro!a!e sipas bindjes se lire te gjyqtarit rrjedh nga tipi akuzator i procedures penale.Ne tipin inkuizitor te procedures !endin e saj e ze teoria legale e !leresimit te pro!a!e.(e braktisjen braktisjen e ketij tipi dhe me kalimin ne tipin mikst,serish kalohet ne teorin e qmuarjes se lire te pro!a!e. T$A0TI'I I /IA P$5A5E -/EKLA$I'I I TE PA2/E4U$IT -&i burim per ndriqimin e te dhena!e te rendesishme ne pr ocedur penale !end i rendesishem i takon edhe personit kunder te cilit zh!illohet procedura penale-personit penale-personit te pandehur.&iq eshte theksuar theksuar te i pandehuri si subjekt procedural,i pandehuri,sipas pandehuri,sipas rregullit,duhet te jete i pranishem pranishem gjate zh!illimit zh!illimit te procedures procedures penale. 'arrja ne p*tje e te pande!urit -
Procedura e p*tjes se des!mitarit -+eshmitaret pyeten pyeten ndaras pa pranin e deshmitare!e tjere.(e tjere.(e rastin e pytjes se personit i cili nuk i ka mbushur *4 !jet,sidomos kur,sidomos kur ai eshte demtuar me !.p.!eprohet me kujdes qe pytja te mos ndokoj ne demshem ne gje shpirterore te tij. /es!mitari okular -'uptojm te demtuarin si deshmitar,deshmitarin deshmitar,deshmitarin okular dhe deshmitarin sipas degjimit.+allimimi degjimit.+allimimi mes ketyre deshmitare!e :qendron ne ate se informatat e deshmitarit okular kufizohen ne ngjarjen penale te !ezhguar. /es!mitari sipas degjimit -'ur deshmitari sipas degjimit !ete nuk e ka percptuar rrjedhen e !epres,por flet per tregimin e persona!e te tret,te cilet i kan treguar per zh!illimin e ngjarjes. ';rojtja e des!mitarit -)roceduren rreth mbrojtjes se te demtuar!e dhe te deshmitare!e e rregullojn nenet *>4-*?; te ').'eshtu sipas nenit *>9,prokurori publik,paditesi pri!at,mbrojtesi,i demtuari apo deshmitari ne cilendo faze te procedures mund ti paraqesin gjyqtarit lutjen me shkrim,e shkrim,e cila permban deklaraten deklaraten e pretendime!e pretendime!e faktike,per zbatimin zbatimin e mases mboojtese ose te urdherit per anonimitet kur ka rrezik serioz per te demtuarin,deshmitarinn apo anetaret e tjer te familjes familjes se tyre. /es!mitari ;as!kpunues -&hpalljen e nje personi deshmitar bashkpunues e bene gjyqtari me urdher te cilin e merr ne seanc degjimi ne baze te kerkeses me shkrim te prokurorit publik e cila perfshin deklaraten per pretendime faktike. EKPE$TI'I -2E PE$30IT4EI PE$ EPE$TI'I2 -Eksperti eshte person profesional i cili eshte thirrur qe ne procedur penale te jep konstatimin dhe mendimin per fakte ekzistuese konkrete.Ekspertimi konkrete.Ekspertimi perbehet prej dypjesesh:prej konstatimit konstatimit dhe mendimit.'onstatimi ka te beje me perceptimin e fakte!e fakte!e ne baze te !ezhgimit te dr-dr te tyre,ndersa mendimi mendimi perfshin konkludimet e ekspertit ekspertit deri te te cilat ka ardhur ne baze te eksperiences se !cete,por njiherit duke i respektuar edhe dispozitat e ')).
AKTI'I I EKPE$TI'IT -Ekspertimin e urdheron gjykata me shkrim ne baze te kerkeses kerkeses se prokurorit publik te mbrojtesit ose sipas detyres detyres zyrtare.Crdheri u dergohet pale!e. PE$0A4TI'I I EKPE$TIT -)er e3pert nuk mund te angazhohet personi i cili nuk mund te pytet si deshmitar ose personi i cili eshte liruar nga detyrimi qe t deshmoj,si dhe as personi kundrejt te cilit eshte eshte kryer !epra penale,e po qese ehste emruar,ne emruar,ne konstatimin dhe mendimin e tij nuk mund te bazohet !endimi gjyqesor. P$E/U$A E EKPE$TI'IT -)asi qe organi procedural te !ertetoj se jane plotesuar kushtet per zbatimin e e3pertimit,gjykata e3pertimit,gjykata e cakton e3pertin duke ia treguar njeherit te drejtat dhe detyrat e tij. 'ryetari i trupit gjykues para pytjes se ekspertit mund te kerkoj nga aiiii qe te betohet. Eksperti shikon sendet e ekspertimit ne prezencen e organit i cili zh!illon proceduren dhe te procesmbajtesit,per!eq procesmbajtesit,per!eq kur per ekspertim jane te ne!ojshme ekzaminime te gjata,ose kur ekzaminimet behen ne ente,apo organin shtetror,ose kur kete e kerkojn arsyet e moralit. LL0ET E EKPE$TI'IT -Ekspertimi medicinalo gj*esor "ka te beje me !ertetimin e shkakut te !dekjes,karakterit dhe peshes se elendimit trupor dhe me pasojat e lendimit,si dhe hulumtimet tjera te gjendjes fizike te indi!idit#. "kur dyshohet per helmin,gjykata urdheron qe materiet e dyshimta te gjetura ne kufome ose -Ekspertimi toksikologjik toksikologjik "kur ne ndonje !end tjeter te dergohen ne institutin per hulumtime toksikologjike per ekspertim#. 2E PE$30IT4EI PE$ P$5AT 'ATE$IALE -)ro!e materiale konsiderohet qdo objekt i cili eshte i rendesishem per ndriqimin e fakte!e te rendesishme me rastin e zgjidhjes se nje qeshtje penale. /KU'E2TET
-Nocioni dokument ai pro!e ne procedur penale,kupton shenimet shenimet me shkrim qe permbajne fakte qe !ertetohen !ertetohen ne proceduren penale si dhe deklaratat deklaratat dhe komunikata komunikata me shkrim ne te cilen figurojne faktet faktet te tilla,e tilla,e !eq kesaj,edhe kesaj,edhe !izatimet dhe skicat nga te cilat faktet e tilla !ertetohen. $E30IT$I'ET TEK2IKE -&ot me ndihmen e regjistrime!e teknike mund te regjistrohen ngjarjet dhe dukurit ne boten e jashtme deri ne detaje me te !ogla./egjistrimi ia mundeson hartuesit ose cilido cilido qe disponon me te qe ne ndonje moment te ne!ojshem me riprodhimin e tij hollimisht te konstatoj se si ka ndodhur ngjarja e regjistruar apo si eshte d ukur nje fenomen ne momentin e regjistrimit. regjistrimit. B'U$0A E P$5A5E -%lera pro!uese e pro!a!e materiale qe me me !eten e tyre ose me gjurmet qe i mbajne ne !ete !ete afrojne te dhena per fakte kontestuese te qeshtjes penale qmohen ne baze te rregulla!e te eprgjithshme mbi !leren e pro!a!e.&hikuar pergjithesisht,ne fa!or fa!or te leres se ketyre ketyre pro!a!e,te cilat cilat quhen edhe deshmitare deshmitare memece te ngjarjes penale mund mund te thuhet se ati sipas natyres jane objekti!e dhe te pa anshme lidhur me ate qe e tregojne.
P0EA E /=TE $$0E/4A E P$E/U$E PE2ALE @P0EA E 5EBA2T KAPITULLI 1%J1,
TA/ET E P$E/U$E PE2ALE -)rocedura penale sipas rregullit perbehet prej ketyre dy stade!e: *.)rocedura paraprake"paragjyqesore,e cila perfshin fazen e hetimit,te akuzimit dhe seances per konfirmimin e aktakuzes .&hqyrtimi gjyqesor me marrjen dhe shpalljen e aktgjykimit. AUT$I+I'ET E PLIIE 2E PA$A2/ALI'I2 /4E +7ULI'I2 E 5.P. per autorizimet e policise - Ne pergjithesi per -Ne qdo shoqeri te organizuar ne shtet policis i takon takon !end i posaqem ne luft kunder kriminalitetit.Ne kriminalitetit.Ne te !ertet,ne lufte lufte kunder kriminalitetit policia eshte eshte e thirrur qe te ndermarrre nje akti!itet te papercaktuar.utorizimet papercaktuar.utorizimet e policis nuk jane qdohere te njejta bile as ne kuaderte nje shteti ne distanc kohore dhe ,jane te kushtezuara me qendrime dhe zgjidhje kriminalo politike ne lufte kunder kriminalitetit.+etyr kriminalitetit.+etyr per t0iu kunder!u kriminalitetit kriminalitetit kane edhe subjekte te tjera shtetror,te cilet me rastin mesimit se ne ate organ eshte kryer !.p. e cila ndiqet sipas detyres zyrtare,kane per detyre te beje kallzimin kallzimin e saj. 2e pergjit!esi per kalle"imin penal -'allzimi penal i paraqitet prokurorit publik kompetent me shkrim,me mjete teknike te komunikimit ose gojarisht.)or,eshte me rendesi te theksohet se po qe se kallezimi penal paraqitet gojarisht,kallezuesi gojarisht,kallezuesi duhet te paralajmrohet per pasojat pasojat e kallezimit kallezimit te rreme,kurse rreme,kurse per kallezimi kallezimi !erbal perpilohet perpilohet proces!erbali,e kur kallezimi eshte eshte pranuar me telefon,perpilohet telefon,perpilohet shenimi zyrtar. zyrtar. 5endimet e prokurorit pu;lik lid!ur me kalle"imin penale -)rokurori publik,pasimta pranoj kallzimin penal,qmon bazueshmerin e tij dhe !aresin nga situata mund te !endos: *.E hedhe kallzimin penal"Nese nga kallezimi penal konkludohet se nuk ka te beje me !.p.ose se ekzistojne rrethana te cilat perjashtojn ndjekjen penale,ose !.p.ne fjale nuk ndiqet sipas detyres zyrtare,prokurori publik duhet ta hedhe kallezimin penal me akt!endim#. .'erkon informata plotesuese")o qese prokurori nha kallezimi penal nuk mund te percaktohet se pretendimet e perfshira ne te jane te mundshme,ose te dhenat ne kallezim kallezim penal nuk sigurojn baze baze te mjaftueshme mjaftueshme per fillimin fillimin e hetimit dhe !aresisht kur kryesi eshte i panjohur ose prokurori !etem ka degjuar se eshte kryer !.p.nese prokurori !ete nuk eshte ne gjendje te ndermerr kete,kerkon nga policia gjyqesore te m;led! te d!ena te du!ura. )$'A P$E/U$ALE E 5EP$I'E5E TE K$=E$A 23A PLII -(e ristrukturimin e procedures paraprake,me paraprake,me percaktimin percaktimin e organe!e qe e zbatojn ate"prokuroria dhe policia dhe gjyqtari i procedures paraprake#me percaktimin percaktimin e kompetenca!e te tyre dhe rregullimin juridik-procedural te autorzime!e te tyre,')) disi e ka hequr dallimin ndermjet procedures paraprake dhe hetimit.)randaj meqe akti!iteti akti!iteti i policise rreth zbulimit zbulimit dhe ruajtjes se te dhena!e qe sherbejn sherbejn si proi!e ne procedure penale eshte rregulluar rregulluar me dispozita penale procedurale,te dhenat qe ajo i mbledh ne pajtim me dispozitat e tilla procedurale mund te perdoren si pro!e ne procedur penale.
KAPITULLI 16J19 4ETI'I -2etimi eshte faza e pare e stadit te pare te procedures penale .Eshtja e zh!illimit te hetimit ne te drejtat poziti!e eshte rregulluar ne menyra te ndryshme,keshtu qe ate diku diku e zh!illon gjyqtari hetues si subjekt qe i takon takon gjykjates e diku tjeter hetimi eshte ne kompetenc dhe nen mbikqyrjen e prokurorit publik.
AKTAKU+A -Eshte akt formal procedural procedural i cili i paraqitet gjykates nga an ae prokurorit publik ose paditesi supsidiar ne forme te shkruar,ose perjashtimisht duke e shenuar ne proceserbal te shqyrtimit gjyqesor kur kemi te bejeme e ndryshimin ose zgjerimin e aktakuzes. K2)I$'I'I I AKTAKU+E -'ur gjyqtari qmon se aktakuza eshte perpiluar sipas ligjit ai menjehere cakton seancen per konfirmimin e aktakuzes.ktakuza i dergohet te pandehurit dhe mbrojtesit te tij se paku 4 dite para seances se konfirmimit. )asi ti dorzohet aktakuza te pandehurit,ai i ka A mundesi: *.te heqe dore nga shqyrtimi i aktakuzes dhe i pro!a!e .te heqe dore nga seanca per konfirmimin e aktakuzes dhe te paraqes kundershtim me shkrim kunder aktakuzes ose pranueshmeris se pro!es ose A.te !azhdohet me seanc per konfirmimin e aktakuzes.
KAPITULLI 1< 4B=$TI'I 30=BE$ /4E AKT30=KI'I PE$3A/IT0A E 4B=$TI'IT 30=BE$ -)asi aktakuza te fitoj formen e prer,kalohet ne stadin e dyte te procedures penale,ne shqyrtim gjyqesor ne te cilin gjykata,pas shqyrtimit te gjithanshem te pro!a!e duhet te !endos per arsyeshmerin e aktakuzes.'ur seanca gjyqesore nuk mund te caktohet brenda nje muaji nga forma e prer e aktakuzes,kryetari i trupit gjykues njofton kryetarin e gjykates per hskaqet e moscaktimit te seances.'ryetari seances.'ryetari i gjykates sipas n e!ojes,ndermer masat qe seanca gjyqesore te caktohet.(irpo me qellim qellim qe kjo faze te zh!illohet me suhses dhe ne menyre menyre kontinuele ne!ojitet qe kryetari kryetari i trupit gjykues me pare te beje pergaditjet e caktuara.Ne kuader te pergaditje!e qe behen ne fillimin e shqyrtimit shyqesor thirren i akuzuari,mbrojtesi akuzuari,mbrojtesi i tij,paditesi,i tij,paditesi,i demtuari,perfaqesuesi ligjor,perfaqesuesi i autorizuar se dhe perkthyesi. PA$AKU4TET @UP+I'ET PE$ '7A0T0E2 E 4B=$TI'IT 30=BE$ -)as kryerjes se pergaditje!e te ne!ojshme,ne diten dhe kohen kur eshte caktuar shqyrtimi gjyqesor,kryetari i trupit gjykues e hap seancen dhe ne te shpall lenden e gjykimit dhe perberjen e trupit gjykues.)astaj konstaton se a kan ardhur personat e thirrur e po se nuk kan ardhur,!erifikon se a u jan derguar thirrjer dhe a i kane arsyetuar arsyetuar mungesat e tyre. tyre. /rjedhimisht si parakusht ose supozim p er mbajtjen e shqyrtimit gjyqesor paraqitet prania e subjekte!e themelor te procedures penale,dhe parimisht parimisht e mbrojtesit.Ne mbrojtesit.Ne kete drejtim drejtim duhet pasur parasysh parasysh se per zh!illimin zh!illimin me sukses te shqyrtimit gjyqesor piksepari trupi gjykues duhet te jete ne p erberje te rregullt. $LI I K$=ETA$IT TE T$UPIT 30=KUE -'ryetari i trupit gjykues !endos per propozimet e pale!e,kur nuk !endos trupi gjykues,ndersa gjykues,ndersa per propozimet per te cilat pajtohen palet,por te cilat kryetari i trupit gjykues nuk i ka miratuar,!endos trupi gjykues. 'ryetari i trupit gjykues ka per detyr te kujdeset per mbajtjen e rendit ne gjykatore dhe per ruajtjen e dinjitetit te gjykates.Nen drejtimin drejtimin e kryetarit te trupit gjykues zh!illohet zh!illohet edhe seanca per kshillim dhe !otim.(e !otim.(e ne fund kryetari i trupit gjykues sipas kerkeses se pale!e ose kryesisht bene permiresimin e gabime!e ne emra dhe numra dhe te gabime!e tjera te qarta ne te shkruar dhe llogaritje,te parregullsis ne menyren e perpilimit te aktgjykimit aktgjykimit me shkrim dhe mosperputhjes se kopjes se aktgjykimit me origjinalin. P$E5E$7ALI I 4B=$TI'IT 30=BE$ -)er gjithe !eprimtarin qe zh!illohet ne shqyrtim gjyqesor perpilohet proces!erbali me shkrim i shqyrtimit gjyqesor.Ne te shenohet thelbi i rrjedhes se shqyrtimit gjyqesor.)er!eq shqyrtimit gjyqesor mund te regjistrohet ne menyre auditi!e ose !izuale ose ne menyre stenografike.(e ate rast proces!erbali i shqyrtimit gjyqesor permban pjesen e shkruar te inicimit autiti! ose !izual ose shenimit stenografik.)er menyren e regjistrimit te shqyrtimit gjyqesor !endos kryetari i trupit gjykues.)roces!erbalin e nenshkruajn kryetari i trupit gjykues dhe procesmbajtesi. $$0E/4A E 4B=$TI'IT 30=BE$
-)as pergaditje!e per shqyrtim gjyqesor te kryera kryera nga kryetari i trupit gjykues,diten kur eshte caktuar caktuar shqyrtimi gjyqesor hapet seanca ne te cilen duhet te behet zbardhja e gjithanshme dhe e plote e qeshtjes penale./rhedhimisht penale./rhedhimisht gjate shqyrtimit gjyqesor duhet te analizohen te gjitha faktet per te cilat gjykata konsideron se jane te rendesishme per gjykim te drejt.$h!illimi dhe drejtimi me rregull i shqyrtimit gjyqesor kerkon pergaditjet te plote gjyqtarit,studim gjyqtarit,studim te thelle te qeshtjes dhe plan t eperpunuar mire./enditja e !eprime!e qe duhet te zh!illohen ne shqyrtim gjyqesor eshte percaktuar me ligj. ligj. )ILLI'I I 4B=$TI'IT 30=BE$ /4E /EKLA$I'I I TE AKU+UA$IT AKU+UA$IT LI/4U$ 'E AKU+E2 -(e le3imin e akuzes fillon shqyrtimi gjyqesor i qeshtjes penale konkrete.)as le3imit le3imit te akuzes kryetari i trupit gjykues duhet te !leresoj se i akuzuari a e ka kuptuar akuzen.'ur qmon se i akuzuari nuk e kupton akuzen,kerkon nha paditesi qe ta shpjegoj ate ashtu qe i akuzuari te mund ta kuptoj pa !eshteresi.'ur kryetari i trupit gjykues bindet se i akuzuari e kupton akuzen,te akuzuarit i jep mundesin qe te pranoj ose jo akuzen. P$E/U$A P$5UEE @P$E+E2TI'I I P$5A5E -)erfshin argumentin e te gjitha fakte!e qe gjykata i konsideron te rendesishme per nje gjykim te sakt dhe te dejte.rgumenitimi dejte.rgumenitimi i fakte!e ne shqyrtim gjyqesor zbatohet sipas rregulla!e te eprgjithshme per procedim te pro!a!e te parapara me ')). )0ALA PE$)U2/I'TA$E E PALE5E -jala perfundimtare e pale!e zh!illohet sipas radhes se percaktuar me ligj.&e pari e merr fjalen paditesi,pastaj i demtuari,mbrojtesi demtuari,mbrojtesi dhe en fund i akuzuari.)ersonat ne fjalen perfundimtare mund tu referohen pro!a!e,procedures,ligji pro!a!e,procedures,ligjitt ne fuqi,karakterit dhe sjelljes se deshmitare!e gjate procedures gjyqesore. 4T=$0A /4E 2/E$P$E$0A E 4B=$TI'IT 30=BE$ -&i shkaqe te cilat paraqiten per shtyrjen e shqyrtimit gjyqesor paraqiten ne!oja per paraqitje te aktakuzes se re,ne!oja per pergaditjen e mbrojtjes"po mbrojtjes"po qe se ka ardhur ardhur deri te ndryshimi ose zgjerimi zgjerimi i katakuzes#,ne!oja katakuzes#,ne!oja per mbledhjen mbledhjen e njje pro!e te re,ose kur gjate gjate shqyrtimit gjyqesor gjyqesor !ertetohet se te i akuzuari,pas kryerjes kryerjes se !.p. eshte paraiqtur qrregullim ose paaftesi mendore e perkohshme ose kur ekzistojn pengesa te tjera per zbatim te suksesshem te shqyrtimit gjyqesor. Nderprerja e shqyrtimit shqyrtimit gjyqesor behet per nje koh koh te shkurt.'ryetari shkurt.'ryetari i trupit gjykues mun ta nderprej shqyrtimin gjyqesor per pushim,per shkak te kalimit te orarit te punes,qe brenda nje kohe te shkurt te mblidhjen pro!a e caktuara per pergaditjen e aktakuzes aktakuzes se zgjeruar zgjeruar ose te nreyshuar ose per pergaditjen e mbrojtjes.&hqyrtimi gjyqesor gjyqesor duhet te filloj para te njejtit trup gjykues. AKT30=KI'I -ktgjykimi eshte !endim gjyqesor i cili merret dhe shpallet ne emer te popullit dhe,njeherit,perfaqeson dhe,njeherit,perfaqeson zbatimin e kodit penal ne nje rast konkret.ktgjykimi i formes se prere ka fuqin e ligjit per qeshtjen konkrete penale qe eshte zgjidhur me te dhe si e tille eshte i detyrueshem per te gjithe.+henja e aktgjykimit eshte e drejt ekskluzi!e e gjykates.
LL0ET E AKT30=KI'IT -Aktgj*kimi meritor- eshte ai aktgjykim me te cilin qeshtja kryesore "e cila eshte paraqitur si lende e procedures,si bie fjala !.p.e te akuzuarit,pergjegjesia penale e tij dhe e!entualisht shqiptimi i sanksionit# zgjidhet teresisht. -Aktgj*kimi jo meritor -"aktgjykimi formal#eshte aktgjykimi me te cilin refuzohet akuza.(e kete lloj aktgjykimi gjykata fare nuk leshohet ne zgjidhjen dhe !endosjen e qeshtjes kryesore per te cilen eshte filluar procedura,por per arsye se ne rastin konkret eshte paraqitur ndonje pengese procedurale,gjykata jep aktgjykim me te cilin refuzohet akuza. AK30=KI'I $E)U+UE -E jep gjykata kur ne rruge per zgjidhjen e qeshtjes kryesore paraqitet ndonje pendes procedurale.(e kete lloj aktgjykimi qeshtja kryesore mbetet e pazgjidhur. &ipas nenit A49 te ')) aktgjykimin me te cilin refuzohet akuza gjykata e merr: *.kur paditesi ehste terhequr nga akuza nga hapja deri ne perfundim te shqyrtimit gjyqesor. .kur i demtuari terhiqet nga propozimi per ndjekje A.kur i akuzuari per te njejten !.p. eshte denuar me !endim te formes se prere,ose eshte liruar nga akuza,ose procedura kunder tij eshte pushuar me akt!endim te formes se prere. AKT30=KI'I LI$UE@LI7E$AT$ LI$UE@LI7E$AT$ -ktgjykimin lirues si aktgjykim aktgjykim meritor gjykata e jep kur ne procedur te zh!illuar ligjerisht ligjerisht konstaton se: *.%epra me te cilen i akuzuari akuzohet nuk perbene !.p."ne praktik mund te n dodh qe !epra e akuzuar te mos i kete tiparet e !epra!e penale por te ndonje kunder!ajtje,delikti disiplinor apo delikti ekonomik#.
.ekzistojn rrethana qe perjashtojn perjashtojn pergjegjesin penale")o qe se konstatohet konstatohet se i akuzuari e ka kryer !.p.ne gjendje te paaftesis mendore ose ne lajthim faktik faktik gjykata shqipton aktgjykim aktgjykim lirues# A.nuk eshte pro!uar se i akuzuari ka kryer !.p.per te cilen eshte akuzuar,me qrast gjithashtu duhet te jepet akgjykimi lirues. AKT30=KI'I /E2UE@K2/E'2AT /E2UE@K2/E'2AT$ $ -)oeqese pas perfundimit te shqyrtimit shqyrtimit gjyqesor,ne seance per kshillim dhe !otim gjykata gjte gjte se ekzistojn pro!a te mjaftuara ne baze te cila!e cila!e pa medyshje pro!ohet fajesia te akuzuarrrrit per kryerjen e !.p.per te cilen cilen eshte akuzuar merr aktgjykim me te cilin te akuzuarin e shpall fajtor. &ipas n.A9* me dispoziti! te aktgjykimit denues duhet te zgjidhen qeshtjet !ijuese duke percaktuar: *.se per cilen !.p.shpallet fajtor,me shenimin e fakte!e dhe te rrethana!e qe e perbejne figuren e !.p.si dhe te atyre nga te cilat !aret aplikimi i dispozites se caktuar te kodit penal. .emertimin ligjor te !.p. dhe dispozitat e ligjit penal te zbatuara gjat marrjes se aktgjykimit. A.denimin e shqiptuar te akuzuarit duke perfshire denimin alternati! alternati! nga neni ;* i ')' si dhe faktin se denohet ose sipas dispozita!e te kodit penal lirohet nga denimi. 4PALL0A /4E PE$PILI'I 'E 4K$I' I AKT30=KI'IT -&hpallja e aktgjykimit behet ne emer te popullit.&hpalljen popullit.&hpalljen e bene kryetari i trupit gjykues ne pranin e pale!e dhe te pjesmarrese!e tjere tjere duke e le3uar publikisht dispoziti!in dispoziti!in dhe duke komunikuar komunikuar shkurtimisht arsyet e aktgjykimit.&hpallja aktgjykimit.&hpallja behet edhee kur pala,perfaqesuesi ligjor,perfaqesuesi ligjor,perfaqesuesi i autorizuar ose mbrojtesi nuk jan te rpanishem.8rupi gjykues mund te urdheroj qe te akuzuarit i cili nuk eshte i pranishem aktgjkimin tia komunikoj gojarisht kryetari i trupit gjykues ose qe aktgjykimi me shkrim !etem ti dergohet.(e rastin e shpalljes se aktgjykimit le3ohet dispoziti!i i tij publikisht,pa!aresisht nga ajo se a ka pasur publicitet me rastin e zh!illimit te shqyrtimit gjyqesor apo jo.&hpallja gojarisht e aktgjykimit sherben per njohjen e pale!e dhe te publikut solemnisht me permbajtjen e aktgjykimit aktgjykimit sherbejn per perjashtimin perjashtimin e publicitetit publicitetit nga shqyrtimi shqyrtimi gjyqesor.
PE$PILI'I 'E 4K$I I AKT30=KI'IT -(e shpalljen e aktgjykimit nuk perfundon akti!iteti gjyqesor rreth qeshtjes penale konkrete.ktgjykimi i shpallur duhet te perpilohet me shkrim dhe tu dorzohet pale!e.'ryetari i trupit gjykues duhet ta perpiloj me shkrim aktgjykimin brenda afatit prej *@ dite!e nga momenti momenti i shpalljes kur i akuzuari gjendet ne paraburgim,ndersa brenda A5 ditesh ditesh ne raste tjera. ktgjykimi perbehet prej A p jese!e: popullit,emertimin e gjykates,emrin gjykates,emrin dhe mbiemrin e 1.4=$0A-eperfshin shenimin se aktgjykimi jepet ne emer te popullit,emertimin kryetarit dhe te anetare!e te trupit gjykues dhe te procesmbajtesit,emrin dhe mbiemrin e te akuzuarit,!.p. per te cilen eshte akuzuar dhe a ka qene i pranishem ne shqyrtim shyqesor,diten e shqyrtimit, dhe a ka qene seanca me dyer te hapura,emrin dhe mbiemrin e paditeist,mbrojtesit,te paditeist,mbrojtesit,te perfaqesuesit ligjore dhe te perfaqesuesit te autorizuar,te cilet kan qene te pranishem ne shqyrtim gjyqesor dhe diten e shpalljes se aktgjykimit. %./IP+ITI5I-i aktgjykimit paraqet pjesen qendrore te aktgjykimit.Ne te permblidhet gjithe rezultati iprocesit te gjykimit. ,.A$=ETI'I-permban arsyet per qdo pik te aktgjykimit./rjedhimisht gjendja e !ertetuar ne dispoziti! te aktgjykimit patjeter duhet te asyetohet duke e parashtruar procesin logjik nepermjet te te cilit eshte eshte arritur deri te bindja e caktuar.
KAPITULLI 1? P$E/U$A 'E '0ETE 0U$I/IKE 2E PE$30IT4EI PE$ '0ETET 0U$I/IKE -(jetet juridike jane !eprime procedurale,me te cilat palet dhe personat e tjer te autorizuar ne procedur,e atakojn !endimin te cilin e konsiderojn jo te drejte dhe jo te ligjshem dhe kerkojne qe gjykata e mjetit juridik,pasi ta !ertetoj !ertetoj beseeshmerin e thenje!e thenje!e te tyre,te tyre,te ndryshoj ose ta prish ate ate !endim te !et. !et. Ne procedur penale eshte eshte ene!ojshme te behet dallimi ndermjet mjetit mjetit juridik ne kuptim te gjere dhe ne kuptim te te ngusht. (jetet juridike ne kuptim te gjere perfshin,per!eq mjete!e juridike ne kuptim te ngushte edhe kerkesa te tjera te lejuara me ligj"si psh.kundershtimi i aktakuzes ankimi,lutja per kthim ne gjendje te meparshme etj#. (jetet juridike ne kuptim te ngusht konsiderohen te gjitha mjetet juridike me te cilat atakohet !endimi gjyqesor.keto ndahen ne mjete te rregullta dhe jo te rregullta. '0ETET E $$E3ULLTA 0U$I/IKE -nkesa kunder aktgjykimit te gjykates se shkalles se 1-re
-)as perfundimit te gjykimit ne shkaklle te 1-re procedura penale mund mund te !azhdohet ne shkalle te 11-te !etem !etem ne baze te iniciati!es se personit te autorizuar per p araqitjen e ankeses..jykata e shkalles se 11 asnjehere nuk e merr ne shqyrtim qeshtjen qe eshte !endosur ne shkalle te pare prsne gjykates gjykates me te ulet po qe se kete nuk e kerkojn personat e autorizuar per paraqitjen e ankeses.jykimi ne shkalle te 11- te eshte stad i !eqant i procedures penale i cili ka detyra te posaqme per plotesimin plotesimin e te cila!e cila!e perdoren forma dhe metoda qe dallojn nda ato qe zbatohen ne stadet stadet e m perparshme.jykimi ne shkalle shkalle te 11 mund te inicohet me ankes. ankes. PE$2AT E AUT$I+UA$ PE$ PA$ABIT0E2 E A2KEE -&ipas ')) ankes mund te paraqesin palet,mbojtesi,perfaqesuesi palet,mbojtesi,perfaqesuesi ligjor i te akuzuarit dhe i demtuari. )rokurori publik mund te paraqes ankes ne dem dhe ne dobi te te akuzuarit. 1 demtuari mund te ushtroj ankes ndaj aktgjykimit !etem per !endimin e gjykates lidhur me sanksionet penale:per !eprat penale kunder jetes dhe trupit,per !.p. kunder trafikut publik si dhe per shpenzimet e procedures penale. nkes mund te paraqes edhe personi sendi i te cilit sipas nenit >5 paragrafi i ')' eshte sekuestruar ose nga i cili eshte marre dobia pasurore e perfituar me !.p.,si dhe organizata e biznesit ose ndonje person tjeter juridik ndaj te ciles eshte shqiptuar masa-marrja e dobis pasurore sipas nenit 4@ te ')). PE$'7A0T0A E A2KEE -orma e ankeses eshte p ercaktuar me ligj.nksa perfshin: *.te dhenat per aktgjykimin i cili ankimohet .arsyet "bazen#e ankimit te aktgjykimit A.arsyetimin e ankeses ;.propozimin per prishje te teresishme ose te pjeserishme te aktgjykimit ose per ndr yshim te tij. @.nenshkrimin e ankuesit.
7A+AT E U4T$I'IT TE A2KEE 2/A0 AKT30=KI'IT -6aze per ankes jane te metat te cilat figurojn ne aktgjykim.&ipas aktgjykim.&ipas n.;5 aktgjykimi mund te ankimohet per shkak: 1.te s!keljes se esenciale te dispo"ita#e te procedures penale -Ne stadin-fazen e dyte te procedures penale ne procedur pran gjykates se shkalles shkalles se 1-re mund mund te behen shkelje te dispozita!e te procedures procedures penale.(irpo penale.(irpo te gjitha shkeljet te cilat mund te behen ne ate faze nuk kane karakter te njejt. 8e gjitha shkeljet e dispozita!e te procedures penale te cilat cilat mund ti beje gjykata e shkalles shkalles se 1-re,e qe paraqiten paraqiten si baze per per ankes ndahen ne shkelje shkelje absolute dhe relati!e. shkeljet e kodit penale ose te ndonje %.te s!keljes se kodit penal- rupin e dyte te baza!e per ankes e perbejne shkeljet dispozite tjeter penale te cilat kane te bejne me moszbatimin ose zbatimin e gabuar t endoonje dispozite lidhur me ekzistimin e !.p.me pergjegjesin pergjegjesin penale ose me sanksion penal.Edhe shkeljet e kodit penal jan te numruara ne menyre takstati!e.&ecila takstati!e.&ecila prej tyre konsiderohet si shkelje absolute per te cilat gjykata duhet e3 officio te mbaj llogari"natyrisht pasi qe te jete jete paraqitur ankesa#. ankesa#. ,.te #ertetimit te ga;ues!em ose jo te plote te gjendjes aktike- %ertetimi i gabueshem ose jo i plot i gjendjes faktike ka te beje me te metat e aktgjykimit lidhur me gjendjen faktike.6aze per aplikim te drejt te ligjit penal ne nje rast konkret eshte !ertetimi i fakte!e te rendesishme nga te cilat !aret gjetja e te !ertetes ne procedur penale. 6.te #endimit m;i sanksionin penal sekuestrimit te do;is pasuroreDs!pen"ime#e pasuroreDs!pen"ime#e te procedures penaleDkerkesa#e penaleDkerkesa#e pasurore juridike si d!e per s!kak te #endimit m;i s!palljen e aktgj*kimit nepermjet s!t*pit ose t#. P$E/U$A LI/4U$ 'E A2KEE2 KU2/E$ AKT30=KI'IT TE 30=KATE E I-re -nkesa kunder aktgjykimit te gjykates se shkalles se pare paraqitet nga subjekti i autorizuar per ankes ne afat ligjor prej *@ ditesh ne kopje te mjaftueshme.jithe mjaftueshme.jithe !eprimtaria !eprimtaria lidhur me ankes ankes zh!illohet ne pjese,ne gjykat gjykat te shkalles s e1-re dhe ne gjykate te shkalles se 11-te. Procedura lid!ur me ankes ne gj*katen e s!kalles s eI-re -nkesa i paraqitet gjykates se shkalles se 1-re per gjykaten e shkalles se 11-re ne kopje te mjaftueshme per gjykaten dhe per palen kundershtare.Ne gjykat te shkalles shkalles se 1-re ankesen e pranon kryetari i trupit gjykues i cili e ka dhene aktgjykimin.nkesen e afatshme,te lejuar dhe te plote kryetari i trupit gjykues ia dergon pales kundershtare,e cila ne afat prej 4 ditesh ka te drejt te paraqes pergjigje ne ankes.
Procedura lid!ur me ankes ne gj*kat te s!kalles se II-te shkallles se 11-te edhe kryetari i kolegjit kolegjit ankimor shikon -'ur ankesa se bashku me shkresat e lendes arrin ne gjykat te shkallles se a eshte ankesa e afatshme dhe e lejuar.Nese nuk ka !end per hedhjen e ankeses,atehere e cakton gjyqtarin gjyqtarin raportues.jyqtari raportues ka per detyr te studioj lenden,!eqanerisht parashtrimet e ankuesit.Ne kete drejtim sipas ne!ojes,mund te ekrkoj nga gjykata e shkalles se pare raport mbi shkeljet e dispozita!e te procedures penale,ose ne ndonje menyr tjeter ti !ertetoj !ertetoj pretendimet ne ankes lidhur me pro!at dhe faktet faktet e reja,ose ai siguron raportet dhe
dokumentet e ne!ojshme nga agjenci ose eprsona te tjer juridik.'ur eshte fjala per !.p.e cila ndiqet sipas detyres zyrtare,gjyqtari duhet tia dergoj lenden prokurorit publik kompetent,i kompetent,i cili ka per detyr ta shqyrtoj ate. )ai qe prokurori publik e kthen lenden,kryetari i kolegjit e cakton seancen e kolegjit.Ne te !ertet,gjykata !ertet,gjykata e shkalles se 11 merr !endim ne seac te kolegjit ose ne shqyrtim gjyqesor.&e a do te mbaj shqyrtim gjyqesor gjykata !endos ne seanc te kolegjit.&eanca e kolegjit fillon me raportimin e gjyqtarit raportues p erkitazi me faktet.Edhe per senacen e kolegjit !len parimi i publicitetit. publicitetit. )as degjimit te raportit dhe propozime!e e!entuale te pale!e kolegji ankimor ankimor e mbyll seancen dhe terhiqet ne seancen jopublike ne te cilen cilen merret e!ndimi e!ndimi lidhur me ankesen dhe aktgjykimin aktgjykimin e ankimuar. ankimuar. Kuijt e s!*rtimit te aktgj*kimit te gj*kates se s!kalles se pare te atakuar me ankes -)asi ta pranoj ankesen gjykata e shkalles shkalles se 1 duhet te shikoj nese: *.ekziston shkelje absolute e dispozita!e te ')) nga n.;5A parag.* nenparag.*,@,>,4 deri *. .ne kundershtim me ')) ')) eshte mbajt mbajt shqyrtimi gjyqesor ne munges munges te akuzuarit A.ne qeshtjen e mbrojtjes se domosdoshme eshte mbajtur shqyrtimi shqyrtimi gjyqesor pa pranin e mbrojtesit., ;.eshte shkel kodi penal ne dem te te akuzuarit. 5E2/I'ET E 30=KATE E 4KALLE 4KALLE E ii LI/4U$ 'E A2KE -+uke e shqyrtuar akgjykimin e atakuar me ankes,gjykata e shkalles se 11 ne seanc kolegji ose ne shqyrtim ka mundesi ta hedh,ta refuzoj ose ta apro!oj ankesen. )randaj,!aresisht nga situata gjykata mund te merr !endimet !ijuese. *. e hedh hedh ankese ankesen n si te te paaft paaftshm shmee ose te pa lejuar lejuar,, . .e refuzon refuzon ankese ankesen n si te pabaz pabazee dhe !ertet !erteton on akgjykimin akgjykimin e shkall shkalles es se 1-re 1-re A. A.e prish prish aktgjykim aktgjykimin in dhe qeshtjen qeshtjen ia ia kthen kthen gjykates gjykates se shkalles shkalles se 1-re 1-re per rigjy rigjykim kim dhe e!ndim e!ndim dhe dhe ;. e ndrysho ndryshon n sktgjyk sktgjykimi imin n egjykat egjykates es se shkall shkalles es se 1-re. 1-re. -jykata e shkallese se 11-te mund ta !ertetoj ta prish ose ta ndryshoj aktgjykimin e shkalles se 1-re
3I30=KI'I -'ur gjykata e shkalles se 11-te duke !endosur lidhur me ankesen ose kryesisht e prish aktgjykimin e shkalles se 1-re ,te gjitha shkresat e lendes ia kthen kthen gjykates se pare per gjykim te serishem. (e kete rast gjykata e shkalles se 1-re e hap shqyrtmin gjyqesor ne te cilin merr per baze aktakuzen e meparshme,ose pjesen e aktakuzes aktakuzes e cila ka te beje me pjesen pjesen e prishur te aktgjykimit. aktgjykimit. (e rastin e !endosjes ne rigjykim deri te i cili eshte arritur ne baze te mjetit juridik te perdorur ne fa!or te te akuzuarit,gjykata e shkalles se 1-re eshte e lidhur me ndalesen reformatio in peius. 7E2E)IIU' 4AEI2I /4E $E)$'ATI I2 PEIU -'ane lidhmeni te ngusht me mjetet juridike dhe jane te parapara ne dobi te te akuzuarit. 6eneficium cohaesionis"benificioni cohaesionis"benificioni i bashkangjitjes#eshte nje benificion te cilin e hasim ne procedur perkitazi me mjetet juridike t erregulllta erregulllta dhe te jashtzakonshme.Esenca jashtzakonshme.Esenca e ketij benificioni benificioni eshte se gjykata eshte e detyruar detyruar qe pershtatshmerit per te te cilat ka konstatuar se ekzistojn ekzistojn per te pandehurin i cili ka perdoruar mjetin mjetin juridik,ti zbatoj zbatoj eshte ndaj te pandehur!e tjer edhe pse ata nuk kane p araqitur mjet juridik ose jone ate drejtim. Ndalimi reformatio reformatio in peius-moskeqesimi i pozites se te pandehurit ehste nje institut procedural procedural i cili shkon ne fa!or te te akuzuarit.'y institut zbatohet ne proceduren tone penale.&ipas tij kur eshte paraqitur ankesa !etem ne dobi te te akuzuarit,aktgjykimi akuzuarit,aktgjykimi nuk gu3on te ndryshohet ne dem te tij.Ndalimi i moskeqesimit te ankeses te pozites !len si em rastin e !endosjes perkitazi me mjetin juridik"te rregullt dhe te jashtzakonshme# jashtzakonshme# ashtuedhe kur !endoset ne rigjykim deri te i cili eshte ardhur ne baze te mjetit juridik te paraqitur ne dobi te te akuzuarit. A2KEA KU2/E$ AKT30=KI'IT TE 4KALLE E /=TE -(e mbeshtetjen ne te drejten nderkombetare neprocedur penale ekziston rregulla e pergjithshme sipas te ciles secilit i garantohet e drejta ne ankes kunder !endime!e te gjykata!e me te cilat !endoset per te drejten ose interesin e tij te bazuar ne ligj.(e ligj.(e marrjen e aktgjykimit aktgjykimit te shkalles shkalles se 11 sipas rregullit,qeshtja rregullit,qeshtja penale penale konsiderhet qeshtje qeshtje e gjykuar. nkesa kunder aktgjykimit te shkallesse dyte mund te paraqitet sipas te gjitha baza!e per ankes po jo edhe per shkak te kerkeses pasurore juridike,shpenzime!e te procedures penale ose !endimit mbi shpalljen e aktgjykimit,sepse ankesa ne shkalle te tret eshte dhene dhene per shkak te denimit. denimit.
paraburgimit nuk e pezullon pezullon ekzekutimin e tij,para tij,para nuk ka karakter karakter suspenzi!.'urse ankesa ankesa kunder akt!endimit te trupit gjykues me te cilin dehmitari ose e3perti eshte denuar per mosrespektimin e disiplines,nuk ka karakter de!oluti! pasi i njejti trup trup gjykues mund ta stopoj akt!endimin akt!endimin !et. '0ETET E 0A4T+AK24'E 0U$I/IKE-jane: -*.rishikimi ii procedures penale . kerkesa per zbutjen e jashtzakonshme te denimit A.kerkesa per mbrojtjen e ligjeshmeris ligjeshmeris $I4IKI'I I P$E/U$E PE2ALE -(e kete kerkes nuk mund te atakohet !endimi per shkak te shkelje!e shkelje!e te ligjit as qe mund te kerkohet qe ne procedur te jashtzakonshme edhe njehere te behet !leresimi i materialit pro!ues i cili eshte !leresuar ne procedur te rregullt gjyqesore,sepse kjo do te thoshte hapje edhe e nje instance gjyqesore.'erkesa gjyqesore.'erkesa per rishikim te procedures procedures penale mun te paraqitet kunder akt!endimit akt!endimit me te cilin cilin pushohet procedura penale penale kunder aktgjykimit aktgjykimit po qe se tregohet se gjendja faktike eshte !ertetuar ne menyre jo t edrejte ,e kjo argumentohet me fakte dhe pro!a te reja per te cilat gjykata nuk ka ditur se ekzistojn ose ato jane paraqitur me !one.Ne situat te tille lejohet rishikimi rishikimi i procedures penale. 5A+4/I'I I P$E/U$E PE2ALE -)rocedura penale e pushuar me akt!endim per shkak te kzistimit te pengesa!e procedurale te cilat sjellin sjellin deri te hedhja e akuzes ne seanc per konfirmimin e aktakuzes ose ne shqyrtim gjyqesor mund te !azhdohet posa te eliminohen ato pengesa.'eshtu kur ne seanc per konfirmimin konfirmimin e aktakuzes aktakuzes me akt!endim eshte hedhur aktakuza dhe eshte pushuar procedura penale per munges munges pro!ash ose per munges te paditesit paditesit te autorizuar,per munges te propozimit te te te demtuarit per ndjekje,per munges te lejes per ndjekje,ose kur ekzistojn rrethana te tjera te cilat perkohesisht e pengojn ndjekjen me kerkesen kerkesen e paditesit te te autorizuar !azhdohet procedura posa te te pushoj arsyet qe kan kan shkaktuar marrjen e akt!endimit te till. $I4IKI'I 0 I /$E0TE I P$E/U$E PE2ALE -')) parasheh undesin e ndryshimit te aktgjykimit pa perseritje te procedures penale ne rastet !ijuese: *.kur ne dy ose me shum aktgjykime kunder te njejtit person person jane shqiptuar shum denime ne forme te prer e nuk jane aplikuar dispozitat mbi caktimin caktimin e dnimit unik per !.p. ne bashkim .kur me rastin e shqiptimit te denimit denimit unik sipas dispozita!e per !.p. ne bashkim,eshte bashkim,eshte perfshire edhe denimi i cili,sipas dispozita!e dispozita!e mbi denimin unik,eshte perfshir ne denimin e shqituar ne ndonje aktgjykim te meparshem A.kur aktgjykimi i formes se prerme te cilin per disa !epra penale eshte shqiptuar nje dem unik,nuk mund te ekzekutohet ne nje pjese per shkak te amnistis,faljes amnistis,faljes ose shkaqe te tjera. tjera. $I4IKI'I I /$E0T I P$E/U$E PE2ALE -/ishikimi i drejt i procedures penale !jen ne shprehje kur procedura penale,pa i llogaritur rastet e theksuara te !azhdimi i procedures penale,eshte perfunduar me akt!endim te formes se prer ose me atgjykim te te formes se prer.)rocedura penale e pushuar ne form te prer para fillimit te shqyrtimit gjyqesr mund te rishikohet kur prokurori publik terhiqet nga aktakuza dhe !ertetohet !ertetohet se terheqja terheqja eshte pasoj e !.p. te shperdorimit te pozites zyrtare zyrtare te prokurorit publik, )rocedura penale e perfunduar me aktgjykim te formes se prer mund te rishikohet: *.kur pro!ohet se aktgjykimi eshte bazuar ne dokument te falsifikuar ose ne deklarim te rrem te deshmitarit,te ekspertit ose te perkthyesit .kur pro!ohet se aktgjykimi eshte pasoj e !.p. te kryer nga gjyqtari,gjyqtari laik ose personi qe ka ushtruar !eprimet hetimore A.kur zbulohen fakte te reja ose prezantohen pro!a te reja te cilat !et ose se bashku me pro!at e meparshme jane te eprshtatshme qe te arsyetojn lirimin e personit te denuar ose denimin e tij sipas ndonje dispozite me te but penale. 'erkesa per rishikim te procedures penale nuk ka karakter de!oluti!.)er te !endos kolegji prej tr e gjyqtaresh i gjykates e cila ate qeshtje penale e ka gjykuar ne shkalle te 1-re duke pasur kujdes qe ne kolegj te mos merr ojes gjyqtari i cili ka gjykuar ne shkalle te 1-re. 'erkesen per rishikim mund ta paraqesin palet dhe mbrojtesi,kurse pas !dekjes se te denurit kerkesen mund ta paraqes prokurori publik,bashkshorti,bashkeshorti jashtmartesor,te jashtmartesor,te afermit afermit ne !ij te te drejt,prindi adoptues,femija adoptues,femija i adoptuar,!ellai motra ose ushqyesi.
KE$KEA PE$ +7UT0E2 E 0A4TE+AK24'E TE /E2I'IT -(und te ushtrohet !etem ne dobi te te pandehurit.(e pandehurit.(e kete kerkes kerkohet qe aktgjykimi aktgjykimi i formes se prer te ndryshohet per sa i perket !endimit lidhur me denimin.'ete ekrkes e paraqesin personat e autorizuar nese pas formes se prer te ktgjykimit ktgjykimit paraqiten rrethana te te cilat nuk kan ekzistuar ekzistuar me rastin rastin e dhenjes se atgjykimit,ose atgjykimit,ose kane ekzistuar por
gjykata per to nuk ka ditur,kurse ato dukshem do te ndikonin ne denim me te ulet.)e rkete kerkes !endos jykata &upreme e 'oso!es. KE$KEA PE$ ' 7$0T0E2 7$0T0E2 E LI30E4'E$I -Nuk mund te paraqitet per shkak te !ertetimit te gabueshem ose jo te plot te gjendjes faktike si dhe,parimisht,as kunder !endimit te jykates &upreme me te cilin eshte !endosur mbi kerkesen per mbrojtjen e ligjeshmeris.'ete kerkes mund ta paraqes prokurori publik,i pandehuri dhe mbrojtesi i tij.)as !dekjes se te pandehurit kerkesen mund ta paraqesin personat e permendur te te paraqitja e kerkeses per rishikimin rishikimin e procedures penale.)rokurori penale.)rokurori publik mund ta paraqes paraqes lkete kerkes ne dem dhe ne dobi te te pandehurit,afati pandehurit,afati per paraqitje te kerkeses kerkeses per mbrojtjen te lligjeshmeris,per!eq lligjeshmeris,per!eq per prokurorin publik,eshte tre muaj nga forma e prer e !endimit perkates. perkates.
KAPITULLI 1C P$E/U$A E 4KU$TE$D/4E20A E U$/4E$IT 2/E4KI'$ /4E 4BIPTI'I I 5E$E0T0E 30=BE$E
-')) e rregullom detajisht proceduren penale kunder kryes!e madhor per !epra penale per te cilat cilat eshte parapar denimi burgim tri !jet.)rocedura e till ne teori emetohet L0procedur e rregullt00,ndonese ')) proceduren e till fare nuk e emerton. )rocedura e rregullt,siq eshte theksuar te kompetenca e gjykata!e zh!illohet ne gjykat te qarkut si gjykat e shkalles se 1re per !.p. per te cilat eshte parapar denimi me burgim prej @ !jetsh ose me shum si dhe,me pak ndryshime,edhe ne gjykat komunale per !.p.dhe per te cilat parashihet denimi mbi tre !jet burgim. /rjedhimisht ne gjykat komunale zh!illohen dy lloje procedursh:procedura e rregullt per !epra penale per te cilat eshte parapar denimi me burgim burgim mbi tre !jet deri ne pese !jet dhe procedura procedura sumare-shkurte e cila cila zh!illohet zh!illohet per !.p. per te cilat si denim kryesor eshte parapar denimi me gjobe ose burgim deri tre !jet.
P$E/U$A 2E 30=KAT K'U2ALE AP$E/U$A E $$E3ULLT 2E 30=KAT K'U2ALE -(e rastin e trajtimit te kompeteca!e lendore te gjykata eshte kostatuar se gjykata komunale ka kompetenc ti zbatoj procedur penale per !.p. per te cilat eshte eshte parapar denimi denimi deri @ !jet burgim.)randaj,kur burgim.)randaj,kur ne gjykat komunale komunale zh!illohet procedur penale per !.p. per te cilat mund mund te shqiptohet denimi denimi me burgim mbi tre !jet,me !jet,me pak perjashtime,zbatohet perjashtime,zbatohet procedura e rregullt e cila zbatohet ne gjykat te qarkut,qka qarkut,qka per nje qeshtje penale konkrete nenkupton nenkupton mundesin e zbatimit te hetimit,ngritjen hetimit,ngritjen e aktakuzes dhe kontrollimin e saj ne seanc per konfirmimin e aktakuzes si dhe kalimin e qeshtjes neper stade tjera te procedures penale. P$E/U$A U'A$E -)erkitazi me !.p. per te cilat eshte parashikuar denimi me gjobe ose me burgim ne tri !jet sipas n.;>* zbatohen dispozitat e nene!e ;>-;?; te ')). +ispozitat e tjera te ')) zbatohet pershtatshmerisht lidhur me ato qeshtje per te cilat dispozita qe rregullojn procedures sumare nuk parashohin ndryshe.&e kendejmi rregullimi i procedures sumare permban ne !et!ete bukr shum specifika ne krahasim me proceduren e rregullt,te cilat kane per qellim qe duke u nisur nga rrezikshmeria shoqerore relati!isht relati!isht e !ogel e !.p.,te mundesoht zh!illimi me i shpejt i procedures penle.
)ILLI'I I P$E/U$E U'A$E -)rocedura penale !ihet ne le!izje ne baze te propozimkauzes te prokurorit )ublik apo te paditesit subsidiar ose ne baze te padis pri!ate te paditesit pri!at.)rokurori )ublio mun te paraqes propozimakuzen ne baze te kallezimit penal pa zbatuar hetimet.%len hetimet.%len te !ihet ne pah fakti se ne procedur sumare nuk ka procedur per konfirmimin e aktakuzes.(irpo aktakuzes.(irpo prokurori publik,jo me !one se nga ngritja ngritja e aktakuzes,duhet aktakuzes,duhet ti siguroj mbrojtesit mbrojtesit materialet e ne!ojshme ose kopjen e tyre,"nese kete nuk e ka bere me heret5te cilat kane te bejne me proces!erbalet lidhur me deklarimet ose pohimet e te pandehurit,me emrat e deshmitare!e dhe deklarimet deklarimet e mehershme mehershme te tyre te cilet synon synon ti therras per deshmim,te deshmim,te dhenat dhe ekzaminimet etjera,si dhe kallzimi penal me raportet epolicis. Pergaditja e s!*rtimit gj*esor d!e seanca paraprake per pajtim -)as kontrollimit te propozimakuzes apo te padis pri!ate ,gjyqtari i !etem,ne qofte se sipas n.;>4 nuk e ka hedhur akuzes,i fillon pergaditjet per shqyrtim gjyqsor.(irpo edhe ne kete faz te procedures ekzistojn disa !eqori.Ne kuader
te pergaditje!e per per shqyrtim gjyqesor gjyqtari gjyqtari me urdher cakton shqyrtimin shqyrtimin gjyqesor dhe i therret te akuzuarin dhe mbrojtesin e tij,paditesin,te demtuarin dhe eprfaqesuesit e tyre ligjor dhe perfaqesuesit e autorizuar,deshmitaret autorizuar,deshmitaret ,e3pertet dhe perkthyesit,e sipas ne!ojes ai siguron edhe sndet te cilat duhet te shebejn si pro!e ne shqyrtim gjyqesor. P$E/U$A PE$ 2/E$'0ETEI' 2/E$'0ETEI' -')) ne nenin 4 parashem mundesin e zbatimit te procedures procedures per ndermjetesim.)rokurori ndermjetesim.)rokurori publik mund ta dergoj kallezimin penal per !.p. per te cilin eshte parapar denimi me gjob ose denimi me burgim deri A !jet per ndermjetesim.)ara se te !endos se a do te dergoj qeshtjen penale ne procedur per ndermjetesim ndermjetesim prokurori merr parasysh :llojin dhe natyren natyren e !.p.:rrethanat !.p.:rrethanat ne te cilat cilat eshte kryer !.p.:personalitetin !.p.:personalitetin e kryresit dhe denimet e tij dhe ni!elin e eprgjegjesis penale te tij. Ndermjetesi duhet ta ta pranoj qeshtjen e dergur dergur nga prokurori dhe te perpiqet qe brenda A muaj!e te arrij marr!eshjen e pale!e.(e rastin rastin e arritjes se marr!eshjes ndermjetesi ndermjetesi duhet te kujdeset qe permbajtja permbajtja e marr!eshjes marr!eshjes te jete ne proporcion me seriozitetin seriozitetin dhe pasojat e !epres. !epres. %aresisht nga njoftimi qe i arrin prokurorit publik lidhur me marr!eshjen e arritur ose me deshtimin e saj,prokurori publik e hedh kallezimin kallezimin penal ose paraqet paraqet propozimakuzen. (e rastin e hedhjes se kallzimit penal i demtuari nuk ka te drejt te paraqitet ne cilesi te p aditesit supsidiar.)er humbjen e kesaj te drejte ndermjetesi duhet ta njoftoj te demtuarin para se ai te pajtohet me marre!eshjen. +45ILLI'I I 4B=$TI'IT 4B=$TI'IT 30=BE$ /4E 'A$$0A E AKT30=KI'IT AKT30=KI'IT -/rjedhja e shqyrtimit gjyqesor gjyqesor ne procedur sumare permban disa specifika te cilat cilat kan te bejne me !endim e zh!illimit zh!illimit te seances.&hqyrtimi gjyqesor ne procedur zumare e zbaton gjyqtari i !etem,i cili ka autorizime qe sipas ')) i ka kryetari i trupit gjykues.&hqyrtimi gjyqesor mbahet ne selin e gjykates.Ne rastet e ngutshme,sidomos kur ka ne!oj te behet kqyrja ose kur eshte ne interes te zbatimit zbatimit me te te leht te ndriqimit ndriqimit te pro!a!e,me lejen lejen e kryetarit kryetarit te gjykates,mund gjykates,mund te caktohet shqyrtimi gjyqesor edhe ne !endin ku eshte kryer !.p.ose ku duhet te ndermerret kqyrja,po qe se keto !ende te jene ne kompetenc teritoriale te asaj gjykate. &hqyrtimi gjyqesor kur mbrojtja nuk eshte e detyrueshme mund te mbahet edhe pa pranin e mbrojtesit. &hqyrtimi gjyqesor fillon me le3imin e permbajtjes se propozimaktakuzes ose te padis pri!ate.&hqyrtimi gjyqesor i filluar sipas mundesis perfundon pa shtyrje dhe n derprerje.ktgjykimin derprerje.ktgjykimin e shpall gjykata me arsyet esenciale menjehere dhe ne afat prej *@ d itesh duhet ta perpiloj me shkrim dhe tua dergoj pale!e. P$E/U$A PE$ /4E20E2 E U$/4E$IT 2/E4KI'$ -Ne proceduren per dhenjen e urdherit ndeshkimor nuk mund te shqiptohet denimi me burgim.Ne te !ertet per !.p.per te cilat parashikohet denimi me gjobe ose burgim deri tri !jet per te cilat prokurori publik eshte informuar ne baz te pro!a!e te besueshme nga kallezimi kallezimi penal,mund penal,mund te kerkoj ne propozim propozim akuz qe gjykata te te jep urdher ndeshkimor ne te cilin te akuzuarit do ti shqiptojn denim perkates pa mbajtur shqyrtim gjyqesor.Ne urdherin ndeshkimor shenohen te dhenat personale te te pandehurit dhe fakti se pranohet kerkesa e prokurorit publik dhe se shqiptohet denimi nga kerkesa ndaj tee pandehurit.Crdheri ndeshkimor permban udhezimin per te pandehurin per mundesin e kundershtimit te urdherit ndeshkimor. Crdheri ndeshkimor i dergohet te pandehurit dhe mbrojtesit mbrojtesit te tij nese ka si dhe prokurorit publik. 1 pandehuri dhe mbrojtesi i tij kane te drejt te paraqesin kundershtim kunder aktgjykimit me te cilin eshte dhene urdheri ndeshkimor ne afat prej 4 ditesh nga marrja e aktgjykimit. 4BIPTI'I I 5E$E0T0E 30=BE$E -%erejtja gjyqesore shqiptohet me aktgjykim.ktgjykimi pa !erejtje gjyqesore shpallet menjeher pas perfundimit te shqyrtimit gjyqesor me arsyet esenciale.)er!eq dispozita!e qe rregullojn shqiptimin e !erejtjes gjyqesore,per aktgjykimin mbi !erejtjen gjyqesore zbatohen pershtatshmerisht dispozitat e ')) lidhur me aktgjykimin denues.)alet kan te drejt te heqin dore nga e drejta ne ankes posa shpallet aktgjykimi. 'under aktgjykimit mbi shqiptimin e !erejtjes gjyqesore mund te paraqitet ankes per shkak te shkeljes se dispozita!e te ')),shkeljes se kodit penal,!ertetimit te gabueshem ose jo te plot te gjendjes faktike si dhe per shkak te mos ekzistimit te rrethana!e qe e arsyetojn shqiptimin e !erejtjes gjyqesore.
KAPITULLI 1 P$E/U$A 2/A0 TE 'ITU$5E 2E PE$30IT4EI PE$ T$A0TI'I2 E TE 'ITU$5E K$=E$E TE 5EP$A5E PE2ALE -'riminaliteti si dukuri shoqerore negati!e nuk eshte karakteristike karakteristike !etem e popullates se te rritur!e.&hpeshhere si kryers te !.p. paraqiten edhe personat e mitur.(irpo,duhet theksuar se zh!illimi i gjithanshem fizik e psikik i persona!e te mitur dallon nga zh!illimi i persona!e te rritur dhe karakterizohet me nje intensitet te larte si per sa i perket rritjes se tyre ashtu edhe per sa i perket lekundshmeris lidhur me !lerat shoqerore. KA$AKTE$ITIKAT T4E'EL$E T4E'EL$E TE P$E/U$E 2/A0 TE 'ITU$5E
-'odi penal i 'oso!es percakton moshen *; !jet si kufi me i ulet kur nje person kryeres i !.p. ka pergjegjesi penale.')' ne nenin ** parag. percakton se personi nuk konsiderohet penalisht pergjegjes nese ne kohen e kruerjes se !.p. eshte nen moshen *; !jet.Neni i <(' perkufizon termat Lfemij0,0i mitur0,0madhor mitur0,0madhor i ri0,0i ri0,0madhor0. Nga dispozitat tjera tjera te ligjit ligjit per te mitur,te mitur,te cilat percaktojn percaktojn masat"e di!ersitetit,m di!ersitetit,masat asat edukuese#dhe denimet denimet "me gjobe,burgim per te mitur dhe denim alternati!# shihet se nga termi i mitur dalin dy kategori tjera"te mitur prej moshes *; deri *> !jet dhe te miturit prej *> deri *4 !jet#. 1 mituri nuk mund te gjykohet ne muges.)o qe se i jmmituri nuk i pergjigjet thirrjes ai po ashtu mund te shoqerohet.)rindi i te miturit ka te drejt ta shoqeroj ate ne te gjitha gjitha procedurat ndaj te miturit.(brojtja miturit.(brojtja ne procedur ndaj te miturit eshte e detyruar. PE$7E$0A /4E K'PETE2A E 30=KATE PE$ TE 'ITU$ PE$7E$0A E 30=KATE -Ne procedur per te mitur ne gjykat te shkalles se 1-re dhe ne gjykat te shkalles se 11-te,per!eq ne gjykaten supreme gjykon trupi gjykues i perbere prej nje gjyqtari per te mitur dhe dy gjyqtare!e laik.jyqtari per te mitur eshte kruetar i trupit gjykues.Ne gjykat supreme gjykon kolegji prej A gjyqtare!e profesionist ne perberje te te cilit duhet te jete se paku nje gjyqtar per te mitur.jyqtari per te te mitur emrohet ne kushte te njejta njejta qe !lejn per emertimin emertimin e gjyqtare!e. gjyqtare!e. K'PETE2A E 30=KATE PE$ TE 'ITU$ -'ompetenca lendore ne procedur per te mitur rregullohet me dispozita te pergjithshme te ')). 'ompetenca territoriale eshte rregulluar ndryshe ne krahasim me pro ceduren per te rritur.Ne te !ertet per zh!illim te procedures penale per te te mitur perparesi i jepet !endbanimit !endbanimit te te miturit" miturit" orum domicili #,e kur i mituri nuk e ka !endbanimin,ose para gjykates se !endit te kryerjes se !.p. kur eshte e qart se ne gjykat te till do te zbatohet me leht procedura. $$0E/4A E P$E/U$E PE$ TE 'ITU$ -)rocedura per te mitur kalon neper disa stade.Ne te dallojm proceduren pergaditore,pas se ciles prokurori publik paraqet propozimin per ndjekje,mandej ndjekje,mandej proceduren para trupit gjykues per te mitur dhe proceduren sipas mjetit mjetit juridik.Edhe pse keto faza faza te procedures per te te mitur jane te ngjashme me stadet e procedures ndaj persona!e persona!e madhor megjithate,keto megjithate,keto nuk duhet te identifikohen mes !eti. )ILLI'I /4E +7ATI'I I P$E/U$E PE$3A/IT$E -)rokurori publik,per te !ertetuar rrethanat rele!ante qe ndikojn ne percaktimin e tij se ne rastin konkret a do te filloj proceduren pergaditore apo do te !eproj sipas parimit parimit te opotunitetit,mund opotunitetit,mund te kerkoj nga sherbimi sherbimi spro!ues te beje nje anket sociale ose !ete i siguron informatat informatat e ne!ojshme.)rokurori publik gjthashtu mund te konsultohet konsultohet me sherbimin e spro!ues edhe per !endimine tij. )rokurori pubil fillon proceduren pergaditore me akt!endim.Ne akt!endim shenohen te dhenat personale per te miturin,koha e fillimit te procedures pergaditore,pershkrimi i !.p.,emertimi ligjor i saj,rrethanat dhe faktet qe e arsyetojn dyshimin e bazuar per !.p.,pro!at dhe informatat e mbledhura dhe raporti per ndonje denim ose mase te shqiptuar me pare ndaj te miturit.Nje kopje e !ulosur e akt!endimit mbi proceduren pergaditore i dergohet pa !ones gjyqtarit per te mitur. PA$A7U$3I'I I TE 'ITU$5E -rresti i perkohshem,ndalimi ne polici dhe paraburgimi si mase per sigurimin e pranis se te miturit ne procedur urdherohet !etem si mase e fundit per nje koh sa me te shkurt te mundshem.)olicia mund te arrestoj dhe ndaloj te miturin ne pajtim me dispozitat e ')) lidhur me arrestin e eprkoheshem dhe ndalimin mirpo arreti dhe ndalimi i te miturit nuk mund te kaloj periushen ; oresh. P$E/U$A PE2ALE PA$A T$UPIT T$UPIT 30=KUEE PE$ TE 'ITU$ 'ITU$ -)rocedura para trupit gjykues per te mitur,sipas natyres se !et,paraqet proceduren kryesore ne te cilen ndriqohet dhe zgjidhet qeshtja penale.jyqtari per te mitur,pasi ta merr propozimin e prokurorit publik,shikon a eshte ne rregull propozimi.'ur gjyqtari per te te mitur qmon se ekzistojn ekzistojn kushte per hedhjen hedhjen ose per transferimin transferimin e propozimit konfrom nenit A*> parag.* deri A te ')),gjyqtari per te mitur e hedh propozimin,apo kur konstaton inkopetencen e transferon propozimin tek gjykata kompetente. kompetente. '0ETET 0U$I/IKE -'under !endime!e te trupit gjykuese per te mitur te gjykates se shkalles se pare mund te paraqesin mjetet juridike.)ersonat e autorizuar autorizuar per paraqitje paraqitje te ankeses mund te paraqesin ankes ankes kunder akt!endimit per shqiptimin shqiptimin e amses se di!ersitetit,akt!endimit di!ersitetit,akt!endimit per pushimin e procedures ne shqyrtim gjyqesor,akt!endimit per shqiptimin e mases edukati!e,kunder aktgjykimit per shqiptimin e denimit dhe aktgjykimit apo akt!endimit per shqiptimin e mases se trajtimit te detyrueshem brenda afatit prej 4 ditesh nga dita e pranimit te akt!endimit ose aktgjykimit. EK+EKUTI'I I 'AA5E E/UKATI5E I2TITUI2ALE
-(e marrjen e !endimit ne procedur ndaj te miturit nuk pushon akti!iteti i gjykates.+uke gjykates.+uke e pasur parasysh qellimin e zbatimit te kesaj procedure,gjyqtari per te mitur edhe me tutje eshte kompetent ta mbikqyr ekzekutimin e mases edukati!e dhe per leshimin e urdhra!e per ekzekutimin e mases.
PU4I'I I EK+EKUTI'IT /4E 2/$=4I'I I 5E2/I'IT '7I 'AAT E/UKUEE -Neni *; i ligjit penal per te mitur parasheh mundesin qe ne kushte te caktuara gjykata ta pushoj ekzekutimin e mases edukati!e,te ze!endesoj ate me mase tjeter ekukati!e ose ta ndryshoj ate.&e kendejmi gjykata kompetnte qe ka shqiptuar masen edukati!e kryesisht e rishqyrton masen edukati!e per qo > muaj.&ipas kerkeses se te miturit,kerkeses se personit qe ushtron autorizimet prinderore,te institucionit apo te qendres ku ekzekutohet masa edukati!e ose kerkeses se sherbimit spro!ues mund te kerkohet rishqyrtimi i ekzekutimit te mases edukati!e.
P0EA E T$ETE J KAPITULLI %G P$E/U$AT E 5EBA2TA -)rocedurat e !eqanta rregullojn zgjidhjen e lende!e procedurale te posaqme dhe plotesuese,pas perfundimit te !eprimtaris sipas lendes procedurale themelore themelore ose gjate rrjedhes se asaj !eprimtarie.&i procedura te !eqanta konsiderohen:proceura per aplikimin e masa!e per trajtim te detyrueshem,per konfiskimin e dobis pasurore,per re!okimin e denimit,procedura per marrjen marrjen e !endimit per shlyrjen e denimit denimit nga e!idenca etj.
)rocedura per aplikimin e masa!e per trajtim te detyrueshem,per konfiskim dhe re!okim te denimit alternati! 1.P$E/U$A PE$ APLIKI'I2 E 'AA5E TE T$A0TI'IT TE /ET=$UE4E' -E drejta penlale materiale percakton llojin e masa!e per trajtim te detyrueshem dhe kushtet nen te cilat ato mund ti shqiptohen kryresit te !.p..&i mase te trajtimit te detyrueshem parashihen:masa e trajtimit te detyrueshem psikiatrik dhe masa e trajtimit te detyrueshem per rehabilitim te kryres!e te !arur nga droga ose alkooli. 1.1'AA E T$A0TI'IT TE /ET=$UE4E' /ET=$UE4E' PIKIAT$IK -&hqiptohen ndaj kryresit i cili ka kryer !.p. ne gjendje te paaftesis mendore ose aftesis se z!ogluar mendore kur konstatohet se:ekziston se:ekziston rrezik serioz te kryej !.p. ku perfshihet akt i dhunshem ose shkaktim i lendimit trupor personit tjeter dhe se trajtimi i detyrueshem psikiatrik me ndalim eshte i ne!ojshem per shmangien e rrezikut te till.(irpo per shqyrtim te mases se trajtimit te detyrueshem psikiatrik psikiatrik me ndalim,si kusht shtes kerkohet qe !epra e kryer te jete e nje intensiteti te caktuar-!.p. per te cilen parashihen denimi se paku tri !jet burgim. -Procedura per te #leresuar atesin e te pande!urit per t(iu nens!truar gj*kimit gj*kimit -jykata duke !epruar sipas detyres zyrtare ose me kerkes te mrojtesit apo te prokurorit publik,pas shqyrtimit te mendimit te ekseprtit dhe pas degjimit te p rokurorit publik dhe mbrojtesit,merr mbrojtesit,merr akt!endim mbi aftesin e te pandehurit qe ti nenshtrohet gjykimit nese i pandehuri aktualisht aktualisht ka qrregullim mendor dhe per shkak te qrregullimit te till till mendor ai nuk eshte i aft te mrohet,te konsultohet me mbrojtesin apo te kuptoj proceduren.kt!endimi qe konstaton aftesin e te pandehurit per t0iu nenshtruar nenshtruar gjykimit mund te ankimohe.%aresisht ankimohe.%aresisht nga zgjidhja zgjidhja qe afron akt!endimi akt!endimi lidhur me aftesin aftesin e te pandehurit per t0ui nenshtruar gjykimit proceduyra pushon dh e nderpritet.'ur gjykata !endos se i pandehuri eshte i paaft per tMiu nenshtruar nenshtruar gjykimit per shkak te te semundjes se eprhershme eprhershme mendore e pushon proceduren,ndersa kur konstaton se paaftesia per gjykim eshte rezultat i qrregullimit mendor te paraqitur pas kryerjes se !.p. atehere procedurenhetimore e pezzullon pezzullon ose shqyrtimin shqyrtimin gjyqesor e shtyn. -Procedura per s!iptimin e mases se trajtimit te det*rues!em psikiatrik ne rast te paatesis mendore ne ko!en e kr*erjes se #.p. -Ne qofte se i pandehuri ka kryer !.p. ne gjendje te paaftesis mendore dhe nese ekzistojn kushtet ligjore per shqiptim te mases,siq kemi theksuar me larte,prokurori publik paraqet propozim qe gjykata te shqiptoj masen e trajtimit te detyrueshem psikiatrik.Nderkaq ne rastin kur prokurori publkik e ka akuzuar t epandehurin dhe ne shqyrim gjyqesor pro!ohet se i pandehuri e ka kryer !.p. ne gjendje te te paaftesis mendore,prokurori mendore,prokurori publik e ndryshon aktakuzen aktakuzen dhe paraqet propozim per shqiptim shqiptim te mases se trajtimit te detyrueshem psikiatrik.1 psikiatrik.1 pandehuri duhet te kete kete mbrojtes pas dorzimit te propozimit propozimit per shqyrtimin e mases. (asen e trajtimit te detyrueshem psikiatrik sipas propozimit te prokurorit publik e shqipton gjykata e cila eshte kompetente ta gjykoj qeshtjen penale konkrete.(asa shqiptohet pas mbajtjes se shq yrtimit gjyqesor,ne te cilin, per!eq persona!e qe zakonisht thirren thirren per shqyrtim gjyqesor,thirret gjyqesor,thirret edhe e3perti. e3perti. Ne qoftese gjykata konstaton konstaton se nuk ekzistojn ekzistojn arsyet per shqiptimin shqiptimin e mases se trajtimit trajtimit te detyrueshem psikiatrik,ajo psikiatrik,ajo pushon proceduren per shqiptim te mases se trajtimit trajtimit te detyrueshem detyrueshem psikiatrik.
-Procedure per s!iptimin s!iptimin e mases se trajtimit te det*rues!em psikiatrik ne rast te atesis se "#ogluar "#ogluar mendore ne ko!en e kr*erjes kr*erjes se #.p. #.p. -(asa e trajtimit te detyrueshem psikiatrik ndaj te pandehurit i cili e ka kryer !.p. ne gjendje te aftesis se z!ogluar mendore shqiptohet me aktgjykim kur ekzistojn kushtet logjore per kete.(asa ne fjale mund te shqiptohet pa!aresisht nga ajo se i pandehuri a n dodhet ne liri apo ndaj tij eshte shqiptuar denimi me burgim.'ur institucioni i kujdesit shendetsor ose mjeku pergjegjes per sherimin mendor konstaton se me nuk eshte e ne!ojshme te trajtoj apo te ndaloj kryresin e !.p. ne institucionin e kujdesit shendetsor ai menjehere e informon gjykaten qe e ka d hqiptuar masen ne shkalle te 1-re.jykata ne baze te kesaj apo duke !epruar sipas detyres zyrtare ose sipas propozimit te te pandehurit ose te mbrojtesit te tij ose te organit te kujdestaris e pushon ekzekutimin e mases nese konstaton se me nuk eshte e ne!ojshme qe kryresi te trajtohet apo te ndalohet ne ate institucion. 1.%P$E/U$A PE$ 4BIPTI'I2 E 'AE E T$A0TI'IT TE /ET=$UE4E' PE$ $E4A7ILITI' 2/A0 PE$2A5E TE ILET ILET KA2 K$=E$ 5.P. 2E2 2/IKI'I2 E ALKLIT ALKLIT E /$3E gjykata mund te shqiptoj masen masen e trajtimit trajtimit te detyrueshem per per rehabilitim - Nen kushtet nga nenet ?? dhe ?9 te ')' gjykata ndaj kryresit i cili !.p. e ka kryer nen ndikimin e akoolit ose droges.Ne te !ertet,gjykata !ertet,gjykata mund te urdheroj zbatimin zbatimin e kesaj mase ne institucion shendetsor nese kryresit qe e ka kryer !.p. nen ndikimin e alkoolit ose groges i ka shqiptuar denimin"perfshir edhe denimin alternati! nga neni ;9 i ')'#,!erejtjen gjyqesore ose kryresin e ka liruar nga denimi dhe nese konstaton se faktori kryesor per kryerje te !.p. a qene !aresia e alkoolit ose droges dhe nese ka gjasa per mjekim te sukseshem.'oha e qendrimit ne entin shendetosor.'ohezgjatja e zbatimit te mases eshte e njejt me kohen e burgimit te shqiptuar. P$E/U$A PE$ K2)IKI'@EKUE K2)IKI'@EKUET$I' T$I' P$E/U$A PE$ K2)IKI'I2 E E2/E5E -&ipas ')' sendet te cilat jane perdorur apo jane dedikuar per kryerjen e !.p. apo sendet te cilat cilat jane rezultat i kryerjes se !.p. mund te merren nese jan pron e kryresit.(irpo sendet e tilla mund te merrren edhe kur nuk jane pron e kryresit nese kjo eshte ne dobi te pergjithshme,por pergjithshme,por qe marrja e tille nuk ndikon demshem ne te drejtat e persona!e persona!e te tret per te marre kompenzimin e demit nga kryresi.&iq shihet konfiskimi"marrja-sekuestrimi#i konfiskimi"marrja-sekuestrimi#i sendit eshte qeshtje per te cilen gjykata !endos fakultati!isht.(irpo fakultati!isht.(irpo ne rastet te caktuar me ligj percaktohet marrrja e detyrueshme e sendit si psh.te !.p. nga neni A9 i ')',falsifikimi ')',falsifikimi i pulla!e postare dhe letra!e me !ler !ler nenin ;* i ')) perdorimi i paautorizuar i firmes,i firmes,i markes apo modelit modelit te huaj,neni ;; i ')' falsifikimi falsifikimi i paras,n.;> i ')' tregtia tregtia e ndaluar. (arrja e sendit behet ne kuader te procedures penale me te njejtin akgjykim me te cilin i akuzuari shpallet fajtor. P$E/U$A PE$ K2)IKI' TE /7I PAU$$E TE )ITUA$ 'E 5.P. -jykata dhe organet tjera parapara te cile!e zh!illohet procedura penale,kane per detyr te mbledhin pro!a gjate procedures dhe ti keqyrin keqyrin rrethanat qe jane te te rendesishme per percaktimin percaktimin e dobis pasurore. 'ur i demtuari ka paraqitur kekresen pasurore juridike per kthimin kthimin e sende!e te eprfituara me !.p.,pse para!e para!e ne !leren e llogaritur te sende!e,dobia pasurore !ertetohet !etem per ate pjes e cila nuk eshte perfshir ne kerkesen pasurore juridike. Ne qoftese !ertetimi !ertetimi i dobis pasurore eshte eshte i lidhur me !eshtersi !eshtersi disproporcionale ose z!arritje te te konsiderueshme te procedures,gjykata e cakton cakton shumen e dobis pasurore sipas sipas !leresimit !leresimit te lire. 'ur shqyrtohet marrja e dobis pasurore te perfituar me !.p.,personi ne te cilin ka kaluar dobia pasurore si dhe perfaqesuesi i ndermarrjes ndermarrjes afariste ose personi tjeter juridik juridik thirren per tu marr marr ne pytje ne hetim apo ne shqyrtim gjyqesor.)ersoni i thirrur behet me dije s eprocedura do te zh!illohet edhe pa pranin e tij.)o qese personi ne te cilin ka kaluar dobia pasurore apo perfaqesuesi i ndermarrjes afariste ose personi tjeter juridik eshte i pranishem ne shqyrtim,pytet pas te pandehurit.1 njejti eshte i autorizuar qe lidhur me percaktimin e dobis pasurore te propozoj pro!a,dhe sipas autorizimit autorizimit te kryetarit kryetarit te trupit gjykues,ti gjykues,ti bjne pytje te pandehurit,deshmitare!e pandehurit,deshmitare!e dhe eksperte!e. 'ur ne procedur ka !end per konfiskim te dobis pasurore gjykata sipas dispozita!e qe !lejn per procedur permbaruese,me kerkes kerkes te prokurorit publik ose sipas sipas detyres zyrtare urdheron masa masa te perkohshme per te siguruar kerkesen.'onfiskimin e dobis pasurore gjykata e cakton me aktgjykim me te cilin i kauzuari shpallet fajtor,ose me te cilin i shqiptohet !erejtja gjyqesore,apo me te cilin shqiptohet masa e trajtimit te detyrueshem per rehabilitim kryres!e te !.p. te !arur nga alkooli ose droga. P$E/U$A PE$ $E5KI'I2 E /E2I'E5E ALTE$2ATI5E -jykata re!okon denimin me kusht ne qoftese pas shqiptimit te tij !erteton se i denuari ka kryer !.p. para se eshte denuar me kusht dhe nese qmon se po te dihej per ate !eper penale para se eshte denuar me kusht dhe nese qmon se po te dihej per ate !eper nuk do te kzistonin baza per denim me kusht.
KAPITULLI %1J%% P$E/U$A PE$ 'A$$0E2 E 5E2/I'IT PE$ 4L=$0E2 E /E2I'IT 23A E5I/E2A -&hlyrja e denimit mund te behet ne dy menyra:ne rrugen administrati#e nga ana e organit publik kompetent ne lemin e qeshtje!e gjyqesore,dhe nese ne kete rruge nuk arrihet sukses,atehere ne procedur gj*esore. Ne Ne te !ertet !ertet kur jane
plotesuar kushtet per shlyrjen shlyrjen e denimit organi organi publik komptent ne lemin lemin e qeshtje!e gjyqesore merr akt!endim akt!endim per shlyrjen e denimit.)ara marrjes se akt!endimit mund te behen !erifikime te ne!ojshme,!eqanerisht ne mbledhjen e te dhena!e qe tregojn nese kunder te denuarit zh!illohet procedur per ndonje !eper te re penale te rkyer para skadimit te afatit te parapar per shlyrjen e denimit.
P$E/U$A PE$ /4E20E2 E 2/I4'E 0U$I/IKE 2/E$K'7ETA$E /4E EK+EKUTI'I I 'A$$5E40E5E 2/E$K'7ETA$E 2E BE4T0E PE2ALE -P$E/U$A 0U$I/IK PE2ALE 2E KUPTI'I2 E 23U4T -Ne pergjithesi per ndihmen juridiko penale nderkombetare -)rocedura per ndihmen juridike nderkombetare dhe per ekzekutimin e marre!eshje!e nderkombetare ne qeshtje penale zbatohet ne pajtim me kornizen kushtetuese sipas te cilit pushtetin dhe pergjegjesit pergjegjesit e natyres nderkombetare ne fushen ligjore,ne fushen e marr!eshje!e nderkombetare me shtetet dhe organizatat nderkombetare per qeshtjet e rezolutes *;; te keshillit te sigurimit te kombe!e te bashkuara si dhe ate ne fushen e mardhenje!e me jasht e ushtron perfaqesuesi special i sekretarit te pergjithshem ne konsutim dhe bashkpunim me institucionet e perkohshme te !eteqe!erisjes. Ndihma juridike nderkombetare nderkombetare me mbeshtetje mbeshtetje ne marr!eshje nderkombetare nderkombetare jepet !etem !etem per sa i perket kushte!e dhe obligimit qe i afrohet ndihma,nderkaq,!eprimet procedurale penale nga te cilat perbehet ndihma sipas rregullit zbatohen konfrom dispozita!e te ')). Nga ndihma juridike nderkombetrae nderkombetrae duhet !equar ekstradimin ekstradimin per te cilin cilin zh!illohet procedur e !eqant. Ek"ekutimi i aktgj*kimit penal te gj*kates se !uaj shtetit te huaj mund te angazhohet per ekzekutim ekzekutim te -&ipas ')) gjykata !endore duke !epruar sipas lutjes se shtetit aktgjykimit penal te dhene nga gjykata e huaj ndaj nje banori te 'oso!es nese eshte parapar me marr!eshje nderkombetare ose kur zbatohet parimi i reciprocitetit.
Procedura per transerim -&ipas te drejtes tone per te realizuar realizuar transferimin e te pandehurit ose te denuarit te huaj nga 'oso!a ne shtetin shtetin e huaj"transferimi pasi!# ne!ojitet te zh!illohet procedur gjyqesore-administrati!e.)rocedura gjyqesore-administrati!e.)rocedura per transferimin e te pandehur!e ose ted enuar!e te te huaj fillon sipas sipas lutjes se shtetit shtetit te huaj e cila paraqitet paraqitet ne rruge diplomatike.(e diplomatike.(e lutje per per transferim duhet te bashkangjiten: *.te dhenat per identitetin e te pandehurit apo te denuarit"pershkrimi i sakt,shenjat e gishta!e e te ngjashme# .certifikata ose shenimet shenimet tjera per shtetesin e shtetasit te huaj A.akuza ose aktgjykimi ose !endimi per paraburgim a ndonje dokument tjeter te ngjashem ne origjinal ose kopje e !ertetuar.
KAPITULLI %,J%6 P$E/U$A PE$ K'PE2+I' /E'ID$E4A7ILITI' /4E PE$ U4T$I'I2 E TE /$E0TA5E TE T0E$A TE PE$2A5E TE /E2UA$ E TE A$$ETUA$ PA 7A+E
)rocedura per kompenzim demi persona!e te denuar ose te arrestuar pa baze -)ersoni i denuar pa arsye i cili ka te dr ejt ne kompenzim te demit konsiderohet ai person kundrejt te cilit a#eshte shqiptuar sanksioni penal ne forme te prer,ose prer,ose qe eshte shpallur fajtor e eshte liruar nga denimi denimi por me !one. b#ne procedur mjet te jashtzakonshem jashtzakonshem juridik juridik ,proceduraa e re eshte eshte pushuar ne form te prer ose me aktgjykim aktgjykim te formes s eprer eshte liruar nga akuza ose akuza eshte refuzuar per!eq ne keto raste: *.kur pushimi i procedures eshte bere ose aktgjykimi me te cilin eshte refuzuar akuza eshte marre per arsye se ne proceduren e re paditesi paditesi supsidiar apo paditesi paditesi pri!at eshte terhequr terhequr nga ndjekja,ose i demtuari ehste terhequr nga propozimi si rezultat rezultat i marr!eshjes me te pandehurin .kur ne proceduren e rishikimit te aktgjykimit eshte refuzuar akuza per shkak te moskompetences se gjykates,ndersa paditesi i autorizuar autorizuar e ka ndermarr ndjekjen ndjekjen ne gjykaten kompetente. kompetente. 'ompenzimi i takon gjithashtu personit i cili eshte arrestuar ose ndaluar pa baze ligjore ne qofte se kunder tij nuk eshte caktuar paraburgimi dhe koha e arrestit nuk i eshte llogaritur ne denimin e shqiptuar per !.p. ose per kunder!ajtje.
$E4A7ILITI'I I PE$2A5E TE /E2UA$ AP TE A$$ETUA$ PA 7A+E -')) parasheh qe rasti i denimit te paarsyeshem ose i arrestimit pa baze te ndonje personi eshte paraqitur ne mjetin publik te informimit dhe me kete eshte cenuar prestigji i personit,gjykata,me personit,gjykata,me kerkesen e tij,shpall tij,shpall njoftimin njoftimin ne gazet ose ne mjetin tjeter te informimit publik per !endimin nga i cili shihet qart se denimi apo arrestimi ishte i pa baze.'ur rasti nuk eshte paraqitur ne mjetet e informimit publik,me kerkesen e personit,njoftimi i till i dergohet pundhenesit te tij.)as !dekjes se te denuarit,e drejta drejta per paraqitjen e kesaj kerkse i takon takon bashkeshortit te tij apo bashkshortit jashtmartesor,femije!e,prinder!e,!ell jashtmartesor,femije!e,prinder!e,!ellezer!e ezer!e dhe motra!e te te tij. jykata e cila ka gjykuar ne procedur penale ne shkall te pare sipas detyres zyrtare merr akt!endim me te cilin anulon regjistrimin e denimit te paarsyeshem ne e!idencen e denime!e.kt!endimi denime!e.kt!endimi i dergohet organit publik kompetent ne lemin e qeshje!e gjyqesore dhe te dhenat nga e!iddenca askujt nuk mund ti kikomunikohen.
P$E/U$A PE$ $EALI+I'I2 E TE /$E0TA5E T0E$A -)ersonit te cilit,per shkak te denimit ose te heqjes se liris pa baze i ka pushuar marrdhenja e punes ose sigurimi social sipas sistemit te mirqenjes sociale,ka te drejt te perfitoj kohen e humbur te papunsis dhe te sigurimit,duke ia llogaritur kohen e humbur te papunsis sikur te ishte i punesuar gjate denimit ose arrsstimit pa baze.Ne stazh llogaritet llogaritet edhe koha qe ka qene pa pune p er shkak te denimit ose te heqjes se liris pa baze nese humbja e !endit te punes nuk eshte shkaktuar me fajin e atij personi.(irpo me rastin e !endosjes lidhur me te drejten ne te cilen ndikon gjatesin e stazhit,organi nuk merr ne konsiderim kete stazh,personi i demtuar mund te kerkoj qe gjykata e qarkut te konfirmoj njohjen e asaj kohe sipas ligjit.
P$E/U$A PE$ /4E2IE2 E LETE$E4I'IT LETE$E4I'IT /4E 4PALL0E PU7LIKE
