Dimensyon sa Pagbasa, Iba’t - ibang Teorya sa proseso ng Pagbasa

REPUBLIKA NG PILIPINAS
KOMISYON NG LALONG MATAAS NA EDUKASYON
Rehiyon V
DARAGA COMMUNITY COLLEGE
DARAGA, ALBAY
4501


Kurso: Fil 106 ( Pagtuturo at Pagtataya tungo sa Pagbasa at Pagsulat)
Paksa: Dimensyon sa Pagbasa, Iba't- ibang Teorya sa proseso ng Pagbasa
Propesor: Gng. Evangeline N. Vasquez
Tagapag- ulat: G. Reynard M. Ativo


Panimula

Sa pagbabasa ng guro sa kanyang mag-aaral ng mga babasahin, aklat, salaysay, kwento, dula o iba pang paglalahad. Marami siyang nilalayong malinang na mga kakayahan sa mga mag-aaral.

Ang mga babasahin ay nakatutulong sa paghahandog sa mga mag-aaral ng mayayamang karanasang makatutulong sa paglinang ng mabuting: kaalaman, pag-uugali, kasanayan, kawilihan at saloobin at mga pagpapahalaga.

Paglalahad

ANG LIMANG DIMENSYON SA PAGBASA

Unang Dimensyon - Pang-unawang literal

Pagpuna sa mga detalyeng nakalahad
Pagpuna sa wastong pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa teksto
Pagsunod sa panutong nabanggit
Pagbubuod o paglalagom ng binasang teksto
Paggawa ng balangkas
Pagkuha ng pangunahing diwa o kaisipan
Paghanap ng tugon sa mga tiyak na katanungang inilahad
Pagbibigay ng katotohanan(facts) upang mapatunayan ang isang nilalamang ipinahayag
Paghahanap ng katibayan para sa o laban sa isang pansamantalang konklusyong inilahad
Pagkilala sa mga tauhang gaganap/ gumanap


Ikalawang Dimensyon – Pagkaunawang ganap sa mga kaisipan ng may-akda lakip ng mga karagdagang kahulugan

Pagdama sa katangian ng tauhang gumanap
Pag- unawa sa mga tayutay at patalinghagang salitang ginamit
Paghinuha ng mga katuturan o kahulugan
Pagbibigay ng kuru- kuro at opinyon sa talataan
Paghula sa kalalabasan ng nobela/ teksto
Paghinuha sa mga sinundang pangyayari
Pagbibigay ng solusyon o kalutasan
Pagkuha ng pangkalahatang kahulugan ng isang binasa
Pagbibigay ng pamagat

Ikatlong Dimensyon – Pagkaalam sa kahalagahan ng mga kaisipan at ng kabisaan ng paglalahad

Pagbibigay ng reaksyon sa teksto
Pag- iisip ng masaklaw at malawak a talasalitaan
Pagbibigay ng pagkakaiba at pagkakatulad ng pahayag
Pagdama o pagkaalam sa pananaw ng awtor.
Pag- unawa sa mga impresyon o kakintalang nadarama
Pagkilala sa pagkakaroon o kawalan ng kaisahan ng diwa ng mga pangungusap na nasasaad
Pagkilala sa pagkakaugnay- ugnay ng mga pangungusap sa isang talatang inilahad
Pagtatalakayan tungkol sa mabubuting katangian ng kwentong binasa
Pagpapasiya tungkol sa katumpakan ng pamagat ng binasang seleksyon sa aklat
Pagpapasiya tungkol sa kabisaan ng paglalahad na isinagawa


Ikaapat na Dimensyon – Pagsasanib ng mga kaisipang nabasa at ng mga karanasan upang magdulot ng bagong pananaw at pagkaunawa

Pagbibigay opinyon at reaksyon sa binasa
Pag- uugnay ng binasang kaisipan sa kanyang sariling karanasan at sa tunay na pangyayari sa buhay ng mag-aaral.
Pagpapayaman ng talakayan sa aralin sa pamamagitan ng paglalahad ng mga kaugnay na karanasan sa talakayan.
Pag – alaala sa mga kaugnay na impormasyon ng pag- aral
Pagpapaliwanag sa nilalaman o kaisipang binasa batay sa sariling karanasan



Ikalimang Dimensyon – Paglikha ng sariling kaisipan ayon sa mga kasanayan at kawilihan sa binasang seleksyon

Pagbabago ng panimula ng kwento o lathalain
Pagbabago ng wakas ng teksto
Pagbabago ng pamagat ng teksto
Pagbabago ng mga katangian ng mga tauhang gumanap
Pagbabago ng mga pangyayari sa teksto
Paglikha ng sariling kwento batay sa binasang teksto


Iba't- ibang Teorya sa proseso ng Pagbasa

ANG TEORYANG BOTTOM- UP

Ang tradisyunal na pananaw sa pagbasa na bunga ng impluwensya ng teoryang behaviorist na higit na binibigyang pokus ang kapaligiran sa paglinang ng pag-unawa sa pagbasa.
Ang teksto ang pokus para maunawaan ang babasahin. Ang proseso ng pag- unawa ayon sa teoryang ito ay nagsisimula sa teksto ( bottom) patungo sa tagabasa (up). Ang direksyon ng pag-unawa ay isa lamang : mula sa ibaba pataas.

ANG TEORYANG TOP- DOWN
Nagagawang maunawaan ng isang taong nagbabasa ang balangkas ng isang kwento o nakapagbigay sya ng mga hinuhatungkol sa teksto kapag naiugnay niya ito sa kanyang dating kaalaman.
Ang pagbasa ay maituturing na isang pagtuklas ng mga impormasyon na maaring taglay na ng tagabasa at nakaimbak sa kanyang dating kaalaman ( prior knowledge).
Nagsisimula sa isip ng tagabasa (top) tungo sa teksto(down).

ANG TEORYANG ISKEMA

Ang ginagampanan ng dating kaalaman sa pag – unawa ang pangunahing batayan ng teoryang iskema ( Barlett, 1932; Rumelhart, 1980). Isa sa mga pangunahing simulain ng teoryang ito ay ang paniniwala na ang teksto , pasalita o pasulat man, ay walang kahulugang taglay sa kanyang sarili.
Ang teoryang iskema ay paglilinaw sa organisasyon at pag- iimbak ng ating dating kaalama at mga karanasan.