HIỂU VÀ SỬ DỤNG ĐÚNG RISK PREMIUM OF DAMODARAN Trong thời gian gần đây, một số chuyên viên phân tích bắt đầu tìm tòi và sử dụng những thành quả của các giáo sư trên thế giới, một trong những thành quả đó là phần bù rủi ro (risk premium – RP) của Giáo sư Aswath Damodaran (Professor of Finance, Leonard N. Stern School of Business, New York University). Thông tin được lấy từ link: http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/datafile/ctryprem.html Tuy nhiên, để hiểu và dùng cho đúng RP của Damodaran thì cần “đọc kỹ hướng dẫn” trước khi sử dụng. Tại trang web, Damodaran đã giải thích rõ cách tính country RP và total RP cũng như cách dùng. Đó là: Country RP được dùng là long term và được tính bằng cách lấy định mức tín nhiệm quốc gia (từ Moody’s) và ước tính chênh lệch vỡ nợ cho mức tín nhiệm đó (dự trên lợi tức trái phiếu của quốc gia được giao dịch so với lợi tức trái phiếu chính phủ phi rủi ro. (“ To estimate the long term country risk premium, I start with the country rating (from Moody's: www.moodys.com) and estimate the default spread for that rating based upon traded country bonds over a default free government bond rate. This becomes a measure of the added country risk premium for that country.”) country.”) Nghĩa là country RP = default spread for country rating = traded country bonds - default free government bond rate (cả 2 bonds trên đều là local currency denominated) Tiếp theo, Damodaran cho biết, ông “add “ add this default spread to the historical risk premium for a mature equity market (estimated from US historical data) to estimate the total risk premium” premium ” và “my “my estimated risk premium of 5% for mature markets (obtained by looking at the implied premium for the S&P 500)”. 500)”. Như vậy, market RP đối với thị trường phát triển được ông dùng là 5%. total risk premium = country RP + market RP = country RP + 5% Như vậy là ta đã hiểu được tính toán của total RP và country RP. Nhưng sử dụng để tính chi phí vốn chủ sở hữu (cost of equity) như thế nào? Damodaran cũng đã công bố bài viết (paper) của mình về vần đề định giá, gồm có 3 phần: - Phần 1: Discounted cash flow valuation - Phần 2: Relative Valuation and Private Company Valuation - Phần 3: Option Pricing Applications, Acquisition Valuation and Value Enhancement Phiên bản mới nhất là 1/2011 tại: http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/pdfiles/eqnotes/packet1a.pdf Trong paper này, ông đã hướng dẫn kỹ càng phương pháp định giá DCF từ FCFF và FCFE, gồm: 1. Inputs (page 17- 89): hướng dẫn cách lựa chọn các con số đầu vào của model DCF 2. Estimated cash flows (page 90- 211): hướng dẫn cách tính toán dòng tiền sử dụng trong model DCF 3. Valuation (page 212 – 261): ví dụ định giá 12 công ty khác nhau với những điểm nhấn riêng biệt (tăng trưởng đều, đột biến, tăng trưởng âm, phá sản…) Một trong những điều đầu tiên Damodaran lưu ý (trang 18), đó là
Công thức tính chi phí VCSH được Damodaran làm rõ hơn tại trang 40:
Nếu giả định Beta của Công ty VN là 1 thì yếu tố còn lại cần tìm là lãi suất phi rủi ro (Risk-free rate R F) thường là lãi suất TPCP. Vậy chọn lãi suất TPCP của Mỹ (1.5%) hay của Việt Nam (12.5%)? Cả 2 đều không đúng vì, theo Damodaran, lãi suất trái phiếu được phát hành bởi những quốc gia có local currency rating không phải là Aaa là đã được ẩn trong đó default spread rồi (xem paper về Risk free, trang 23-24). Do đó, cần loại bỏ default spread ra khỏi lãi suất TPCP và tại trang 29 của paper về DCF, ông đã nói:
Và trang 76 diễn giải thêm về vấn đề đồng tiền của R F:
=> RF of VN = TPCP 5 năm – Default spread = 12.5% - 4% = 8.5% Từ các công thức trên, ta có Cost of Equity mà Damodaran đề nghị được tính như sau: R E = R F + Beta* Total RP (được tính như (có thể giả (RP of mature market + country RP of Vietnam) trên) định là 1) = 8.5% + 1* (5% + 6%) = 8.5% + 11% = 19.5% Xem thêm ví dụ tính RE của công ty Tsingtao (Trung quốc) trang 227 và các công ty khác trong phần Valuation (page 212 – 261) Một số site cũng thảo luận điều này 1. http://www.finance30.com/forum/topics/damodaran-equity-risk-premium? commentId=1987892%3AComment%3A1017368 2. http://www.finexpert.info/current-topics/2010-july-dec.html
Tham khảo: 1. Damodaran Online http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/ 2. Dữ liệu phần bù rủi ro (cập nhật tháng 7/2011) của Damodaran http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/datafile/ctryprem.html 3. Dữ liệu TPCP Mỹ - nguồn Bloomberg http://www.bloomberg.com/markets/rates-bonds/government-bonds/us/ 4. Dữ liệu TPCP Việt Nam - nguồn HNX http://bond.hnx.vn/default.aspx?subid=192&tabID=165&tabpID=160&tabIndex=2 5. Paper về DCF valuation, Risk-free rate 5. Các papers khác của Damodaran: http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/papers.html http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/valuation/val.htm
