atau kepada perantara yang mengetahui persoalan objek yang sedang dteliti. 4. Pengamatan (observasi) Mengamati objek.
BAB 1 STATISTIKA Latihan Kompetensi Siswa 1 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
C. Data kualitatif D. Statistik E. Membuat tabel frekuensi A. Datum C. 67,66 B. 126,68 D. Sampling E. Sampel B. Data kuantitatif A. Statistika deskriptif
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi 1. - Karena statistika mempunyai peran atau tugas untuk menyediakan bahan-bahan keterangan mengenai beberapa hal untuk diolah ataupun ditafsirkan, dan juga untuk menyediakan berbagai alat atau cara untuk menemukan kembali keterangan-keterangan yang seolah-olah tersembunyi didalam angkaangka statistik. - Cabang ilmu seperti ekonometri, pcychometri, sosiometri dan sebagainya. 2. - Statistika adalah cabang ilmu matematika yang mempelajari metode pengumpulan, pengolahan, penafsiran dan penarikan kesimpulan dari data yang berupa angkaangka. - Statistika deskriptif dan statistika induktif / inferensi. 3. - Memberikan keterangan (informasi) mengenai satu hal. - Data kualitatif : berbentuk bilangan. Data kuantitatif : tidak berbentuk bilangan. 4. Dapat dilakukan dengan beberapa cara : 1. Penelusuran Literatur Menggunakan sebagian atau seluruh data yang telah dicatat atau laporan data dari peneliti sebelumnya. 2. Angket (kuesioner) Menggunakan daftar isian atau daftar pertanyaan yang sebelumnya harus disusun dan disiapkan oleh peneliti sesuai dengan hal yang sedang ditelitinya. 3. Wawancara Pelaksanaannya langsung mengadakan tanya jawab kepada responden (objek)
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
5. * Populasi : keseluruhan objek yang akan diteliti. * Sampel : populasi yang benar-benar diamati. 6. a. Rp3.436 b. 27 meter c. 2 ton d. 66 ton
e. 24 km f. 28 yard g. 138° h. 169 Newton
7. a. sampel : 10 siswa yang diamati populasi : seluruh siswa kelas XII-A SMU ‘Erlangga’. b. data kualitatif : makanan favorit data kuantitatif : banyak teman akrab, berat badan, tinggi badan
Latihan Kompetensi Siswa 2 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1.D. 6 -4 -2
3
5
m
| 7 8 5 7 6 e 2
9
10
2.B. 7 3
4
4
5
6
Q
Q
1
|
Q
3.B.
Q 3, 5 x 1 1
min
Data: 1 2 3
x
min
7
2
Q
8
9
3
5
Q x
3
7
maks
7
| 4 4 5 | 5 6 7 | 7 7 7
Q 3,5 Q 1
7
7
6 7 2 2 6,5
2
5
Q
3
7
x
maks
Bab 1 | page 1
4. C.
10. D. 32
1 x1 x 2 4 x3 x 4 x 5 8 data : x1 x2 x3 x4 x x2 1 1 2 2 1 RT = 2 1 2 3 4 1 x x 2 x x 5 = 1 2 x3 4 4 2 2
Q
Q
Q
Q Q
Q Q 1
1
Rk =
Q
3
1. a. Data : 2
Q
1
Q
= 2 RT
Q
6. C. 163,25 Data : 157 159
| 164
2
165
163,5
166
Q
Q Q
Q
Q Q Q
1 Rk = 60 = 1 2 2 1 RT = 2 1 2 3 4 1 = 120 2. 10 4 = 35
Q
Q
8. A.
Q Q
1
Q
2
min
2. a. (i)
b. (i) 3
120
2
2RT – Rk
7
Q
5
Q
11
13 13
2
10 10
9
Q
8
7
3
15
11
2
Q
3
16 16
15
1
30
Q
2
11
Q
3
37
| 109 109 111 113 113 115 116 118 118 | 118 120 121 125
| 1
48,9
48, 8
Q
2
113
49,5
Q
|
50,3
Q
2
Q 5 Q 3 Q x 2 x
Q 3
3
118
51,6
50,95
2
7
1
3
min
maks
8
Q 11 Q 9 Q x 7 x 2
15
1
3
min
maks
16
1 9 15 12 2 1 (iii) RT = 9 22 1511,5 4 (ii) Rk =
c. (i)
Q 33 Q 30 Q x 28 x 2
37
1
3
min
maks
39
1 30 37 33,5 2 1 (iii) RT = 30 66 37 33, 25 4 (ii) Rk =
9. C. 13
x
Q
5
1 3 75 2 1 (iii) RT = 3 10 7 5 4
Dari jawaban no.5 diperoleh : Rk = 2RT -
8
(ii) Rk =
2RT – Rk
2
167 170
3
1 RT = 2 1 2 3 4 1 = 160 2. 163, 5 166 4 = 163,25 7. D. 35
1
1
162 163
Q
3
Q 108 Q
1
Q
101 104 106 107
2
e. 48,7
Q
10
d.
2
160
1
Q
3
1 = 2RT 2
3
9
c. Data : 28 28 29 | 31 32 32 | 34 35 37 | 37 37 39
3
1
Q
|
5
9
Q
2
Q Q Q Q
2 1 = 2 4
5,5
2
8
6
4. 8 32
3
b. Data : 7 8 5. B. Rk = 2RT -
6
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
1 x1 x 2 4x 3 x 4 x5 8
=
|
5
1
x x5 4 2
3
4
Q 4 Q
Q
4
Data : 2 3
x5
x
maks
3 10 13
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 2
Q 113 Q 108 Q x 101 x
d. (i)
1
118
3
1
(ii) Rk = (iii) RT =
2 1
130 = 2
108 118 113
4
1
2
Q
160 = 30 + 2
125 maks
min
Q 2 Q Q
1 4
6. RT = 40 =
2
Q
2
108 226 118113
2
Q Q Q Q 30
1 2
a. Rk = 15 =
3
1
3
1
3
Q 65 c. Q - RT = 25 b.
2
2
Q
e. (i)
Q x
1
2
49,5
7. Data tekstil :
48,8
Q x
3
48, 7
min
50,95
maks
501
499 500
51,6
1 48, 8 50,95 49,875 2 1 (iii) RT = 48,8 99 50, 9549, 6875 4
734
731 732
Q
70 70
1
70
Q Q
a.
Q x
1
2
70
min
100
60
2
120 180
100
3
520 521
734 734
737
737 750
758
761 763
240
Q
3
300 300
240
300
1 70 240155 2 1 c. RT = 70 100 240 102, 5 4
Q
2
0,51
min
maks
3
min
maks
0,54
1 0,5 0, 530, 515 2 1 c. RT = 0, 5 2. 0,51 0,530,5125 4 b. Rk =
Q
6 7
Q 2 Q 10 Q 14 1
6,5
2
3
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
2
737
Q 734 Q x 731 x
758
1
3
min
maks
1
b. tekstil : RT =
1 4
763
5012.507 517 508
734 2. 737 758741,5
4
c. tekstil : RK =
8. RT = 5 =
4 1
batik : RT =
1 2 1 2
501 517509
734 758746
Q 2 Q Q ; Q 1
2
3
2
x
3
16
Q 2 Q Q Q Q = 20 - 2 Q = -12 x x x x = -12 20 =
1
1
2
3
3
2
1
5.
521
(ii) batik :
0, 53
1
517
3
batik : RK =
Q 0,5 Q x 0, 49 x
507
1
b. Rk =
4. a.
2
Q 501 Q x 499 x
240
maks
517
Q
100
Q x
508 513
a. (i) tekstil :
3. Data :
70
507
Data batik :
(ii) Rk =
60 65
504 507
2
4
5
2
2 a. x x x x = -24 1 2 4 5 b. (
x x x x 1
2
4
5
)–(
Q Q ) 1
3
= -24 – (-12) = -12 1 c. Rk = 3 2 1 1 = 12 6 2
Q
Q
Bab 1 | page 3
Latihan Kompetensi Siswa 3
7. A.
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
5
1
6
2
3
4
1
2
3
2 2 2
6
1
6
x x 6
3
1
1 5a 3c 2 3 L= 2 3
Q
PD =
Q
1
5
3
9. C.
2
3
1
1
4 2 10 5
|
Q
1
Q
6
6
5, 5
2
8
Q
3
1
|
4
6
|
8
9
|
11
2
3
1
3
1
13
16
12
3
10. D. 20
Q L – ( Q - L) = Q Q + 2L
PL – PD =
3
1
3
1
3
1
Q Q + 2. 2 Q Q = 4 Q Q 3
=
3
3
3
1
3
Q = 4 Q Q 1
3
1
1 2 1 2
1
3
11. A. 9 Data: 2
Q
Q Q
6. C. 7
1
= 4 (7 – 2 ) = 20
3 = 2. 1 3 3 1 2 = Q Q + 3 Q Q
=3=
3
1
L
1
d
1
3
d
Q - L – ( Q +L) = Q Q 2L
Q
3
1
Q 2 c a
PD – PL =
Rk = 4 =
1
3
Q 5 Q 8,5 Q Q Q 12 5 7 koef. Q = Q Q 12 5 17
Q Q 1
1
7 17
Data : 2
3 = a c a 2 5 3 = a c 2 2 1 = 5a 3c 2 5. D. 4
3
3
5
3 2L = 2. 3 2 = 3 (6 – 4) =6
6
Q Q x x 3
4
Q
5
2
3 2
1
Q Q Q Q
=
Q
4
1
3 L= 2
d
2
x x | x x x Q Q Q 2
Q
8. C. 6 Data : 2
x x
3 2 2 5 Data : x1
=2=
Q Q Q Q 10 Q Q Q Q 4
7
3
Q Q x x
H=
4. E.
5
d
koef.
2
1
3. C.
Q
1
5
1 2 1 2
Rk = 5 =
x x x x 2 2. B. 2 x x Data : x x x x x x x Q Q Q 1. A.
2 5
5
1
L=
3
3 2
|
6
Q 4 Q
1
|
3
2
7
8
Q
Q Q 32 10 4 9 3
|
9 3
11
14
10
1
3
Q Q 8 Q Q Q Q 6 Q Q 1
3
3
1
1
3
3
1
+ 14 = 2
Q
3
Q
3
=7
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 4
12. E. -5 Data: 2
3
|
Q
4
1
PD =
5
|
6
Q
8
2
7
|
9
Q
3
11
14
10
1. a. Data :
Q L
=
3
1
Q 32 Q Q 1
3
Q
|
5
Q 4 Q 1
PL = =
3 2 b. Data : L=
Q
|
8
7
2
|
9
Q
3
11
10
Q 2 Q Q 3
3
3
1
Q
3
min
5
|
8
Q
1
8
8
2
9
9
Q
9
25
-2
|
3
range = 25 – 2 = 23 H=9–3=6 3 L= 9 39 2 c. Data :
|
-7
-6
-4
-5
Q 6,5 Q 1
2
-3
4
-1
3
1,5
Q
3
|
15
range = 3 – (-8) = 11 H = -1,5 – (-6,5) = 5 3 L = .5 7,5 2 2. a. Data :
20 36 46
50
50 51 52
Q -L 1
Q
54
60 65 66
68
77 80 94
3
Q
|
5
6
|
7
Q
5,5
10
12
18
Q 8,5 Q 13,5 range = x x 18 3 15 1 1 Q = 2 Q Q 2 13,5 5,54 PD = Q - L 1
2
maks
d
3
min
3
1
1
=
Q
1 5 3 3 1 2 1 = 5.68 3.50 2 = 95
Q 32 Q Q 1
3
1
3 = 5,5 . 8 2 = -6,5 PL = Q + L 3
20 < PD=23; jadi 20 adalah peneilan 15. D. 3 Data : 2 3 4 1 = 9 3 3 d 2
3
Q
1 = 5 3 1 3 2 1 = 5.50 3. 68 2 = 23 PL = Q - L =
49
1
3
Q
Q
14. A. 20 Data : PD =
48
1
3
3
-8
5 3 2 3 2 1 1 = 5.10 3. 4 2 = 19 =
30
29
Q Q 32 .17 512 25,5
14
L
3
27
2
3
6
|
18
maks
Q
3
14 1
1
2
13. B. 19 Data: 2
13
5
Q Q 22,5 Q range = x x 49 3 46 H = Q Q 30 13 17
5 3 2 1 2 3 1 = 5.4 3. 10 2 = -5 =
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
=
Q
3
+
3 2
Q Q 3
1
= 13,5
6
8
9
11
Q
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 5
b. Data : 3
|
8
8
|
8
Q 8 Q 1
9
8,5
2
|
9
Q
3
9
9
Q
3
5
4
Q
Q
1
1
3
1
8 5 3 8 5 13
3
Q Q Q Q 200 1 = Q Q 50 Q Q 100 2
Q
d
1 2
1
3
3
1
1
3
3
1
2
7
Q
12
=
d
1
3
3
1
3
1
3
1
3
3
1
1
3
5. PD + PL = 100
d. Data :
6,453
|
8,628
Q
Q
1
8,772
9,434
10,624
Q
2
3
Q - L + Q + L = 100 Q + Q = 100 1
3
1
range = 10,624 – 6,351 = 4,273 1 = 9,434 6,4531, 4905 d 2 3 PD = 6,435 - 9, 434 6, 453= 1,9815 2 3 PL = 9,434 + 9, 434 6,453= 13,9055 2
3
1 Qd = 2
Q
Q Q 25 Q Q 50 3
1
3
1
Q Q 1
5
2
Q Q
6
6
7
Q
7
Q
1
7
7
8
8
2
Q
9 3
9
10
a. koef.
Q
d
a. Range = 10 – 4 = 6
Q
b.
2
7
b.
Q 5 Q 8 x 4 x 10 1 c. Q = Q Q 12 8 5 1, 5 2 d
3
3
5
1
3
min
maks
Q
3
1
Q
3 3 d. L = 8 54,5 3 1 2 2 e. PD = Q - L = 5 – 4,5 = 0,5
3
100 +
3. Data : 5
1
Q Q 100 1 Q Q 200 2 b. Q = 50 ; Q = 150 c. Q Q = 50 x 150 = 7500 3 3 d. L = Q 150 50150 Q 2 2 e. PD = Q - L = 50 – 150 = -100 PL = Q + L = 150 + 150 = 300 Q
a. koef.
Q
4
Q 100 Q 50 1
range = 12 – 3 = 9 1 = 7 32 d 2 3 PD = 3 - 7 3= -3 2 3 PL = 7 + 7 3= 13 2
6,351
d
4. Rk = 100 =
6 2
Q Q Q Q
=
nilai data normal.
range = 18 – 3 = 15 1 1 = 9 8 d 2 2 3 PD = 8 - 9 8 2 3 = 8 - = 6,5 2 3 PL= 9 + 9 8 2 3 = 9 + = 10,5 2 c. Data : 3
Q
f. koef.
18
Q Q
1
Q Q Q Q 3
1
3
1
75 ;
Q 25 1
50 1 100 2
25 1 75 3
3
c. L =
=
150
3 2
Q Q 32 5075 3
1
Q - L = 25 – 75 = -50 PL = Q + L = 75 + 75 = 150
d. PD =
1
3
1
PL =
Q
3
+ L = 8 + 4,5 = 12,5
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 6
- ASEAN turun : 30, 6 23, 7 12 .326,6 16.351, 8 100 100
Latihan Kompetensi Siswa 4 1. 1984/1985
= 3.771,9396 + 3.875,3766 = 103,437 juta/million US$ - AS turun : 27,9 23,2 12.326, 6 16. 351,8 100 100 = 3.439,1214 + 3.793,6176 = 354,4962 juta/million US$ 1985/1986
c. MEE naik : 19,3 13, 7 12. 326,6 16.351,8 100 100 = 2.379,0338 – 2.240,1966 = 138,8372 juta/million US$ 4. a.
1986/1987
2. ternak dan populasi : sapi/perah
kerbau
kuda
babi
kambing
domba
9.738.400
3.493.000
715.100
6.215.900
10.737.800
5.318.000
3. a. Nilai impor (dalam persen) Negara
Tahun
ASEAN
1983 23,7
1987 30,6
Jepang AS MEE
23,9 23,2 13,7
11,8 27,9 19,3
lainnya
15,5
10,4
b. Jepang, negara lainnya, ASEAN dan AS - Jepang turun : 11,8 23, 9 16.351, 8 12.326,5 100 100 = 3.908,0802 – 1.454,527 = 2.453,5532 juta/million US$ - negara lainnya turun : 15, 5 10,4 16.351,8 12.326, 6 100 100 = 2.534,529 – 1.281,9664 = 1.252,5626 juta/million US$
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 7
b.
b. pada hari ke – 5. 7. a.
b. (i) minggu 14 dan minggu 16 (ii) minggu 4 dan minggu 6 c. minggu 15
Latihan Kompetensi Siswa 5 A. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi 5.
1. Data : 5 5 7 8
17
18 19 21 22 | 22 28 28 29
Q
2
31
32 34 37 39
22
a.
Batang 0 1 2 3
6. a. b. PD = =
Daun 5578 789 122889 12479
Q -L 1
Q - 2 Q Q 3
1
3
= 17 -
1
3 31 17 2
= -4 PL =
Q
3
+L
= 31 + 21 = 51 Ternyata setiap data x, memenuhi PD x PL. Jadi tidak ada pencilan.
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 8
2. a.
B. Evaluasi Kemampuan Analisis Kedalaman 11 13
Batang 6 7
Daun 45666778889 0012223334455
1. a.
b.
Q -L
PD =
1
Q
PL =
-
Q
3
3
min
x x
x x
koef.
Q
d
Q Q Q Q
=
10 12 15 19 23 24 26 28 32 34 36 38 40 41 46
Q
b. 4. a.
2
Daun 445556666777889 000011112222233
159,5
1
6,5 5 1,5 3 6,5 5 11, 5 23
Batang 11 12 13 14 15 16 17 2
Daun 9 568 2555688 00224455667789 00234678 13488 36
146 155
1
3
min
maks
176
1
=
3
min
3
Q 138 Q x 119 x c. PD = Q - L
Q 156 Q 161 x 154 x 163 1
1
2. a. Kedalaman 1 3 7 14 8 5 2
Q
3
d. Ya.
3. Data :
b.
10
maks
c. koef. range : min 10 3 7 maks min 10 3 13 maks
= 73 + 9 = 82 Tidak ada pencilan.
Batang 15 16
6, 5
Q x
1
+L
Kedalaman 15 15
6
2
Q 5 x
Q
3 Q1 2 3 1 3 = 67 - 73 67 2 = 58 =
Q
b.
Q - 2 Q Q 3
1
3
1
3 = 138 - 155 138 2 = 112,5 PL = Q + L
maks
5. a. Data : 8 8 9 9 9 9 11 12 14 21 31 32 34 34 38 40 43
3
Kedalaman 5 3 1 5 2
Q
Batang 0 1 2 3 4
Daun 88999 124 1 12448 03
Q
d.
= 155 + 25,5 = 180,5 1 1 = 155 138 8,5 d 3 1 2 2
Q
Q
Q
1 1 34 912,5 1 2 3 2 1 RT = Q 2 Q Q 1 2 3 4 1 = 9 2.17, 5 34 4 1 = 78= 19,5 4
b. Rk =
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 9
3.
a. Histogram Kedalaman 1 3 1 6 6 8 5 3 3 2 1 1
Batang 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Daun 8 026 4 000266 004488 00224468 00468 246 268 66 6 2
a.
Q
b.
2
92
Q 76 Q 110 x 38 x 152 Q Q 110 76 34 17 c. koef. Q = Q Q 110 76 186 93 1
3
min
maks
3
1
3
1
d
Latihan Kompetensi Siswa 6 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. B. 15 2. D. 162 3. B. 5 panjang kelas : 154,5 – 149,5 = 5 4. B. 70 selisih nilai tengah terbesar dan terkecil : 95,5 – 25,5 = 70 fi 5. D. 100%
N
6. A. k log 10.
3, 3
7. E. 42 – 43 8. E. 42,5 9. C. 30 selisih : 50,5 – 20,5 = 30 10. E. 50 - 60 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi 1. Interval Kelas 8,5 – 8,9 9,0 – 9,4 9,5 – 9,9 10,0 – 10,4 10,5 – 10,9 11,0 – 11,4 11,5 – 11,9 12,0 – 12,4
Frekuensi 2 8 10 22 28 9 7 2
Tepi int. Kelas 8,0 – 8,4 8,5 – 8,9 9,0 – 9,4 9,5 – 9,9 10,0 – 10,4 10,5 – 10,9 11,0 – 11,4 11,5 – 11,9
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Nilai Tengah 8,7 9,2 9,7 10,2 10,7 11,2 11,7 12,2
b. 46 2. a. 39,5 b. 60,49 c. 15,49 d. 69,5 e. 80,49 f. 10 1 g. 100 h. 1 i. 60,00 – 69,99 3. a. 99,5 b. 90,49 c. 75,49 d. 89,5 e. 100,49 f. 10 g. 16 16 h. 65 i. 70 – 79,99
Bab 1 | page 10
4. a. Interval Kelas 115 – 119 120 – 124 125 - 129 130 – 134 135 – 139 140 – 144 145 – 149 150 – 154 155 – 159 160 – 164 165 – 169 170 – 174 175 – 179
Frekuensi 1 0 3 1 6 6 8 5 3 3 2 1 1
b. Distribusi frekuensi kumulatif kurang dari Panjang (mm) <115 <120 <125 <130 <135 <140 <145 <150 <155 <160 <165 <170 <175 <180
Frekuensi kumulatif 0 1 1 4 5 11 17 25 30 33 36 38 39 40
5. a.b.
c.
Interval Kelas 10 – 19 20 – 29 30 – 39 40 – 49 50 – 59 60 – 69
Frekuensi 3 19 21 34 16 7
Kurang dari <10 0 <20 3 <30 22 <40 43 <50 77 <60 93 <70 100
Lebih dari >10 100 >20 97 >30 78 >40 57 >50 23 >60 7 >70 0
Frekuensi Relatif (%) 3 19 21 34 16 7
d.
c. Histogram
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 11
6. D. 6,8 2.8 3. 6 x 6,8 5 7. C. Rp1.925 4000.5 2000 .8 2000. 10 1000. 17 x 1925 40 8. D. 16 7 5 13 x 9 x 10 5 34 x 50 x 16 9. A. 9
Latihan Kompetensi Siswa 7 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
1. B.
n x n x n x n n n 1
1
2
1
2
2
3
3
11. A. 49 39 x 75 x > 39 39 x 75 114 x x 3 3 jika x 49 147 114 x x = 33 (tidak mungkin) sebab x > 39
3. B. 11
12,5. 8 15.6 x 15 100 + 90 + x = 201 x = 11 13,4 =
4. A.10
4.10 6. 20 2. x 12
12. C. 2 x
6 x 126 21 x y 6, 2 126 y 124 20 y=2
40 + 120 + 2 x = 180 2 x = 20
x = 10
n
= 11
10. C. – 8 a b c d = 20 1 4 a+b+c+d = 80 a b c d 4 x = 12 2 4 80 + 4x = 48 4x = -32 x = -8
x
2 3 10.16 20.17 2 x 16 30 3
5. E. 8 x
x
x
3
2. D. 16
15 =
x x 2 x 4 x 6 x 8 x 11 5 5x 20 11 5 5x 20 55 5x 35 x 7 7 9 11 pertama = 9 3 3
x = 11n
x 29 13 11n + 29 = 13n + 13 n 1
16 = 2n n=8
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
13. B. 13 tahun x x 2 x 4 2 x 3 2 x x 16 5 7x + 3 = 80 7x = 77 x = 11 anak ke-2 = x + 2 + 13 tahun
Bab 1 | page 12
14. E. 1:2 35. x 50. y x 40 x y 35x + 50y = 40x + 40y 10y = 5x y 5 1 x 10 2
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi 1. a. mean =
m =4 1 1 Q = 2 Q Q 2 5,5 1, 52 e
15. E. 100 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 x 10 10 16.
d
17.
m Q
1 8 54, 50 2 c. mean = 106,17 me = 103
Q
x
x 12n x x 6 x a .... x a i
b
*
d
i
min
n
b
2
n 12n a 2 bn 12 a 2 2 12 a 4 a=8 a xmaks x min a 3 b b xmaks x min 3b 6
x na 2 i
bn
b=2 a– b=8 –2=6
20. A. 50
x
i
40
x
baru
51
x 2040 i
x 90 2040 90 50
i
39
d
39
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
=
=
1 23 182,50 2 f. mean = 49,80 me = 49,50
Q
d
=
1 50,45 48, 80, 82 2 g. mean = 13,54 me = 13
Q
d
=
1 15 12 1,50 2 h. mean = 12,50 me = 11 d
x
=
1 1 1 0,06 2 4 8 e. mean = 20,36 me = 20
Q
Q
19. E. 5,31 x 6 x 6n n x 8 6n 8 6,25 6, 25 n 1 n 1 6 n 8 6,25n 6,25 1,75 = 0,25n n=7 x 8 3 4 5 4 8 5 2 4 baru n 9 42 43 5,31 16
1
1 105 1031 2 d. mean = 0,24 me = 0,20
18. B. 6
i 12 n range = maks
3
b. mean = 64 =6 e d
*
2 3 4 5 6 4 5
=
1 16 9 3,50 2 i. mean = 4,80 me = 5
Q
d
=
1 5,5 4 0, 75 2 j. mean = 5,10 me = 5
Q
=
Q
=
d
d
1 6 31,5 2
4.20 5. 40 6. 30 7. 10 2. x 5, 3 100 15.1, 62 20. 1,48 10.1, 53 18.1, 40 3. x 1, 5 63 17.79 25.74 32. 82 4. x 78,61 74
Bab 1 | page 13
46.6, 75 4.7 5. x 67,7 50 5. 160 x 6. x 165 6 800 + x = 990 x = 190 cm 4.10 5. 8 10. 20 7. 13 20.24 7. x 17,02 50 10.16 20.17 8. x 16, 67 30 x 9. 5,1 x 204 40 x 9, 0 204 9 x 5 39 39
x 80 x 720
15.
9
x x
x 80 x 800 10 x 2. x 12
83 800 2 x 996 2 x 196
x 98 12.
2n 16 n 8
8. 12, 5 6. 15 15 17. x 13,4 15 100 + 90 + 15 = 201
x
x x
12. 000x 9. 000 y 18. x 10. 000 / ons x y 1000 y = 2000 x 1000 x 2000 y x:y=1:2
x = 2 + (-5) + 4 + (-8) = -7 b. y = 5 c. xy = -6 + 40 + 40 + (-48) = 24 d. x = 4 + 25 + 16 + 64 = 109 e. y = 9 + 64 + 100 + 36 = 209 f. x y = (-7).(5) = -35 g. xy = 2.9 + (-5).64 + 4.100 + (-8).36
19. a.
2
= -190
x y x y = x
x 7 5,1 5n 7 5,1n 5,1
2 x 6
1. a.
x 6, 25 x 150
j
x
x x
eni
2
6
3 = 2
j 1
j
+18
j 1
= 2. (-4) + 18 = 10
x x 1= x - x 6
6, 2 150
-y
C. Evaluasi Kemampuan Analisis
0,1n 1, 9 n 19
14. x
25
2
= (4 - 9)+(25 – 64)+(16 – 100)+(64 – 36) = -5 + (-39) + (-84) + 28 = -100
n
24 x xeni
= 11
15
h.
x 5 x 5n n 1
100
j
2
n
x 29 13 11n 29 13n 13
13.
820
j
2
x 11 x 11n n 1
x x
42 x x y 5,9 252 x y 236 40 x y 16
11.
82 720
x 6 x 252
16.
260. 000. p 210.000. 10 10. x 250. 000 p w 10.000 p = 40.000 w p 4 w 1 p :w =4:1
j
10
155
eni
b.
j 1
6
j
j
6
2 j
j 1
j 1
j
= 10 – (-4) = 14
5
2
x 5= x 10 x 6
c.
6
2 j
j
j 1
j
25
j 1
= 10 -10.(-4) + 150 = 200
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 14
2.
x x = x x x = x n x = x n n j
5. D. 67,45 kg
j
Berat Badan (kg) 60 – 62 63 – 65 66 – 68 69 – 71 72 – 74
j
j
j
j
=0 3. 1 + 8 + 27 + …. + n =
i i1
3
x i 1 n 73. x 71. y 4. x 71,8 x y 0,8 y = 1,2 x 0,8 x 1, 2 y x:y=2:3
Interval 20 – 30 – 40 – 50 – 60 – 70 – 80 –
47 1581
x x
Nilai Tengah x 12 17 22 27 32 37
Frekuensi (f) 5 6 8 12 6 3
fx 73,5 241,5 356 654 580,5 447 422,5
7. B. 24,12
wali
wali
29 39 49 59 69 79 89
fx 2775 55,5 f 50
x 46,5 x 1581 wali
305 1152 2814 1890 584
x
5. x
35
Frekuensi (f) 3 7 8 12 9 6 5
fx
6. D. 55,5
i
x
Nilai Tengah x 24,5 34,5 44,5 54,5 64,5 74,5 84,5
fx 6745 67, 45 f 100
3
n
34 x
Jumlah karyawan (f) 5 18 42 27 8
x
n
3
Nilai Tengah x 61 64 67 70 73
1645
Interval
56kg
10 – 15 – 20 – 25 – 30 – 35 –
Latihan Kompetensi Siswa 8 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. D. 20 4.20 5. 40 6. 70 8a 10.10 x 6 140 a 800 + 8a = 840 + 6a 2a = 40 a = 20 2. B. 40 3. 3 4. 5 5.12 6.17 7.14 8. 6 9.3 x 6, 06 60 lulus jika x i > 5,06 maka, banyak siswa yang lulus : 17 + 14 + 6 + 3 = 40 3. E. 2,93 1.5 2. 8 3. 7 4. 4 5.6 x 2,93 30 4. E. A,B dan C benar
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
15 20 25 30 35 40
fx 965 24,125 f 40
fx 60 102 176 324 192 111
x
8. C. 30 10.8 20. 10 20. a 40 .15 50. 7 x 30,5 60 1230 + 20a = 1830 20a = 600 a = 30
2 3 4.30 5. 60 6. 90 7.60 8. 60 9. 60 2 x 6 360 3
9. B. 6
10. D. Rp110.000
x 60. 000 20. 000.45 30. 000.45 45.000. 90 50.000. 30 60.000. 30 70. 000.30 x .90 360 21.600.000 = 11.700.000 + 90 x 90 x = 9.900.000 x = 110.000
Bab 1 | page 15
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
4. a.
1. A = 74,5 Nilai 50 – 59 60 – 69 70 – 79 80 – 89 90 – 99
f 3 21 33 15 8
x 54,5 64,5 74,5 84,5 94,5
d=x-A -20 -10 0 10 20
fd -60 -210 0 150 160
fd 74,5 40 75 80 f
x A
2. A = 39,5 ; C = 10 x
f
d=x-A
A u x c
Fu
14,5 24,5 34,5 44,5 54,5 64,5
3 20 21 34 15 7
-25 -15 -5 5 15 25
-2,5 -1,5 -0,5 0,5 1,5 2,5
-7,5 -30 -10,5 17 22,5 17,5
Interval 10 – 20 – 30 – 40 – 50 – 60 –
19 29 39 49 59 69
a. x = A + C.
b. Uang Saku (ribu rupiah) 60 – 69,9 70 – 79,9 80 – 89,9 90 – 99,9 100 – 109,9 110 – 119,9 120 – 129,9
fu
f
= 39,5 + 10.
36 100
Nilai Tengah (x) 65,4 75,4 85,4 95,4 105,4 115,4 125,4
Frekuensi (f) 3 16 25 46 35 13 2
Nilai Tengah (x) 15 25 35 45 55 65 75
Frekuensi (f) 5 3 4 x 2 6 13
fx 13. 366 95,47 f 140
= 43,1 b. 41 keluarga.
fx 196,2 1206,4 2135 4388,4 3689 1500,2 205,8
x
3. A = 49,5 ; C = 10
5.
Interval
x
f
d
u
fx
fd
fu
0–9 10 – 19 20 – 29 30 – 39 40 – 49 50 – 59 60 – 69 70 – 79 80 – 89 90 – 99
4,5 14,5 24,5 34,5 44,5 54,5 64,5 74,5 84,5 94,5
3 5 7 10 12 15 12 6 2 8
-45 -35 -25 -15 -5 5 15 25 35 45
-4,5 -3,5 -2,5 -1,5 -0,5 0,5 1,5 2,5 3,5 4,5
13,5 72,5 171,5 345 534 817,5 774 447 169 756
-135 -175 -175 -150 -6 75 180 150 70 360
-13,5 -17,5 -17,5 -15,0 -6,0 7,5 18 15 7 36
a. cara biasa : fx 4100 x 51, 25 f 80
b. cara deviasi : fd 140 x A 49,5 51, 25 f 80
c. cara coding :
fu x = A + C. f
= 49,5 + 10.
14 80
= 51,25
Interval 10 – 20 – 30 – 40 – 50 – 60 – 70 –
20 30 40 50 60 70 80
fx 52 1765 45x 33 x f
fx 75 75 140 45x 110 390 975
x
1716 + 52x = 1765 + 45x 7x = 49 x=7
Latihan Kompetensi Siswa 9 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. B. 3,12 H=
4
1 1 1 1 2 3 4 5 = 3,12
4 240 30 20 15 12 77 60
2. A. x G H
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 16
3. C. 7,55
9 25 36 36 49 100 144 57 7 = 7,55
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
k=
4. A. 11,25 10 8 12 15 x 11, 25 4 5. E. 5,87 H=
7 5,87 1 1 1 1 1 1 1 3 5 6 6 7 10 12
6. C. 10 G = 3 x.16. 50 20 800x = 8000 x = 10 7. C. 16 dan 4 x x x 1 2 10 x1 x 2 20 2 G = 2 x1.x 2 8
x1 .x 2 = 64
64 x1 x1 x2 = 20 64 x1 = 20 x1 x2 =
x1
2
20 x 64 0
x1 16 x1 40 x1 16 ; x2 4 8. C. 80 100 60 x 80 km/jam 2 9. C. 2,668
3 15 G = 4 15. . 1500. 2,668 2 10.000 10. A.
2 7
G = 2.4. 8 3 64 4 3
4 16 64 28 2 7 3 G 4 2 K 2 7 7
K=
1. G = antilog log107 log 132 log120 log110 log130 log 126 log116 log122 8 = antilog (1,0795) = 12
log 2 log 4 log 8 log16 log 32 2. a. G = antilog 5 = antilog (0,9031) = 8 2 4 8 16 32 x 12,4 5 log 3 log 5 log8 log 3 log 7 log 2 b. G = antilog 6 = antilog (0,6171) = 4,14 3 5 8 3 7 2 x 4, 67 6 log 28,5 log 73,6 log 47, 2 log 31,5 log 64,8 c. G = antilog 5 = antilog (1,6611) = 45,35 28,5 73, 6 47, 2 31, 5 64,8 x 49,12 5 d. G = 2 300. 600 300 2 300 600 x 450 2 3 3 3. a. H = 3 1 1 1 6 2 3 6 6 2 3 6 2 x 3 3 3 4 4 40 b. H = 0, 22 32 48 61 42 183 183 10 10 10 10 10 3,2 4,8 6,1 4, 2 x 4,575 4 c. Rataan harmonis tidak ada (tidak terdefinisi) karena ada data 0. 0 2 4 6 x 3 4 9 d. H = 208,82 0,0430993 x 2007 x 223 9 9
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 17
4. a. k = 112 232 35 2 625 25
2, 7 3, 8 3,2 4, 3 12,615 4 2
b. k =
2
2
2
10.000 4.000 5. 000 2. 500 5. x 5375 4 jadi, rataan harga kain per helai : Rp5.375 6.
5. log 2 12. log 7 15. log12 25 log 17 12. log 22 9. log 27 2. log 32 4. a. G = antilog 80 b. k = 210 7 24 1230 1750 22 24 2718 324
x y
9 x y 18
2 2
5. b.
xy 7, 2 xy 7,2 2
7, 22
y 2 7, 2
x
x
x
18
x 18 x 7,2 0 5. log 34,5 4. log 44, 5 6. log 54,5 7 log 64, 5 8. log 74,5 7. log 84, 5 3. log 94,5 7. G = antilog 40
2500 1200 500 2500 1200 500 v 500 400 250 4200 10 v v = 420
7. b. H =
2
2
34
8. H =
4.
1 1 1 1 1 1 8. 6. 5. 9. 2. 12 13 14 15 16 17
12. log 10 27. log 20 72. log 30 92 log 40 100. log 50 9. G = antilog 303 2 4 6 8 10 12 34 10
10. k =
14
30
8
4
2
C. Evaluasi Kemampuan Analisis
2
3 5 100. 000 80. 000 100 100 320.000 3 = Rp6.800
1. x 100
8 14 6 1 2. x 9 bulan 3 3 2
2. 8000 3. H = 88, 89 1 1 180 80 100
10 12 29.35 10. 29 12. 35
31, 45
Latihan Kompetensi Siswa 10 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. C. 12
f f1 2. E. Lo o .c 2 fo f1 f 1 3. D. 5 dan 8 4. C. 14 5. E. 55,21 12 8 mo 49,5 .10 55, 21 2. 12 8 9 6. A. 50 - 59 7. B. 46 8. B. 27,80 30 18 mo 25,5 . 5 27,80 2 . 30 18 16 9. C. 53,7 25 18 mo 45 . 15 53,75 2.25 18 20 10. C. 12 23 21 mo 11, 5 .4 12 2.23 21 10 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
263 247 1. mo 49,5 .10 50, 59 2 . 263 247 133 2. a. mo = 12 b. mo = 2,3,7 c. mo = 21,22,23,26,27 d. tidak ada modus e. mo = 5 f. mo = 9
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 18
7. E. 70,95
3. me = 6 ; m o = 9
1.140 30 4 . 0.3 = 70,95 = 70 , 9 Q1 27
6 9 x 7,5 2 4. Interval 20 – 30 – 40 – 50 – 60 – 70 –
29 39 49 59 69 79
Frekuensi (f) 5 10 5 22 11 7
x
fx
24,5 34,5 44,5 54,5 64,5 74,5
122,5 345 222,5 1199 709,5 521,5
22 5 a. mo 49,5 . 10 55, 36 2. 22 5 11
fx 3120 52 f 60
5. 10 – 25 25 – 40 40 – 55 55 – 70 70 – 85 85 – 100
Frekuensi (f) 6 20 44 26 3 1
fx 4795 47,95 f 100
3.799 550 4 . 5 = 46,5 Q3 = 44, 5 120 9. C. 5,5
b. x
Interval
8. B. 46,5
x
fx
17,5 32,5 47,5 62,5 77,5 92,5
105 650 2090 1625 232,5 92,5
x
44 20 mo 39,5 .15 47,36 2 . 44 20 26
1.112 16 4 . 4 = 14,7 = 11 , 5 Q1 18 3. 112 79 4 . 4 = 25,17 Q3 = 23,5 12 1 1 Qd = 2 3 1 2 25,17 14,17 5, 5
Q
Q
10. B. 0,273 koef.
Q
d
=
Q Q Q Q 3
1
3
1
25,17 14,17 0, 273 25,17 14,17
Latihan Kompetensi Siswa 11
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
1. a.
1. C. Rp138.750
2.40 17 4 .9 = 136 , 5 Q2 12 = 138,75 (ribu rupiah) 2. B. 2,5 3. B. 57
Nilai
Frekuensi
Nilai
Frekuensi
<20,5 <30,5 <40,5 <50,5 <60,5 <70,5 <80,5 <90,5 <100,5
0 5 13 25 40 60 76 90 100
>20,5 >30,5 >40,5 >50,5 >60,5 >70,5 >80,5 >90,5 >100,5
100 95 87 75 60 40 24 10 0
b.
2.50 20 4 .10 = 57 Q2 = 54, 5 20 4. D. ogif 5. D. median, rataan hitung, dan modus A adalah sama. 6. B. 66,6 1.120 15 4 .10 = 66,6 Q1 = 59, 5 21
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 19
1. 100 13 . 10 = 50,5 c. Q = 40,5 4 1 12 2. 100 40 4 . 10 = 65,5 Q2 = 60,5 20 3.100 60 4 . 10 = 79,875 Q3 = 70,5 16 1 d. Q = 14, 6875 d 1 2 3
Q
koef.
Q
d
=
Q Q Q Q Q 3
1
3
1
1.216 34 4 . 0,3 = 17,267 3. a. Q = 17,1 1 36 2.216 70 4 . 0,3 = 17,615 Q2 = 17, 4 53 3. 216 123 4 . 0,3 = 17,954 Q3 = 17,7 46 100 70 b. 17,4 + .0,2 = 17,5 53 jadi, umur yang termasuk adalah yang kurang dari 17,5 tahun. 4.
Ulangan I
Nilai
Frekuensi
Nilai
Frekuensi
<30,5 <40,5 <50,5 <60,5 <70,5 <80,5 <90,5
0 2 8 16 20 23 25
>30,5 >40,5 >50,5 >60,5 >70,5 >80,5 >90,5
25 23 17 9 5 2 0
a.
29,375 0, 225 130,375
1.30 6 . 10 = 52,375 2. a. Q = 50, 5 4 1 8 2. 30 14 4 . 10 = 61,93 = 60 , 5 Q2 7 3.30 21 4 . 10 = 73 Q3 = 70,5 6 x 6 b. 50,5 + .10 = 55 x = 9,6 8 jadi, siswa yang lulus sebanyak : 30 – 9,6 = 20,4 20 orang. 10 6 c. 50,5 + .10 = 55,5 8 jadi, batas nilai lulusnya adalah 55,5.
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 20
1. 25 2 4 . 10 = 45,81 b. Q = 40,5 1 8 2.25 8 4 . 10 = 56,125 Q2 = 50,5 8 3.25 16 4 . 10 = 67,375 Q3 = 60,5 4 c. Banyak siswa yang harus lulus : 55 x 25 = 13,75 100 Berarti yang tidak lulus : 25 – 13,75 = 11,25 11,25 8 50,5 + .10 = 54,5625 8 jadi, agar 55% siswa lulus maka nilai batas lulusnya adalah 54,5625. Ulangan II Nilai
Frekuensi
Nilai
Frekuensi
<30,5 <40,5 <50,5 <60,5 <70,5 <80,5 <90,5
0 1 3 6 16 23 25
>30,5 >40,5 >50,5 >60,5 >70,5 >80,5 >90,5
25 24 22 19 9 2 0
1.25 6 4 . 10 = 60,75 b. Q = 60,5 1 10 2. 25 6 4 . 10 = 67 Q2 = 60,5 10 3.25 16 4 . 10 = 73,25 Q3 = 70,5 7 11, 25 6 c. 60,5 + .10 = 65,75 10 jadi, agar 55% siswa lulus maka batas nilai lulusnya adalah 65,75. 1.43,72 7, 3 . 10 = 37,97 5. a. Q = 34, 5 4 1 10,45 2. 43, 72 17, 75 4 . 10 = 48,84 = 44 , 5 Q2 9, 47 3.43,72 27,22 4 . 10 = 62,9 Q3 = 54,5 6,63 1 1 b. Q = 62, 9 37,9712, 465 d 1 2 3 2
Q
c. koef.
Q
d
=
Q Q Q Q Q 3
1
3
1
24, 95 0,247 100,87
1.159 20 4 . 10 = 26,083 6. Q = 19, 5 1 30 2.159 50 4 . 10 = 36,056 Q2 = 29, 5 45 3. 159 95 4 . 10 = 46,43 Q3 = 39,5 35
Q = 50 ; Q = 70 ; Q = 80 1 1 b. Q = Q 80 5015 Q 2 2
7. a.
1
2
d
c. koef.
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
3
3
Q
d
=
1
Q Q Q Q 3
1
3
1
80 50 30 3 80 50 130 13 Bab 1 | page 21
2.1000 102 a 4 . 25 = 413,11 8. Q = 399,5 + 2 326 398 a . 25 = 13,61 326 398 – a = 177,4744 a = 220,5256 220 f = 525 + a + b = 1000
7. D. 17,22
1.159 2 10 . 10 = 17,22 D 1 = 9, 5 18 8. E. 50,5
2. 40 3 10 . 10 = 50,5 D 2 = 40,5 5
525 + 220 + b = 1000 b = 255
B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
Latihan Kompetensi Siswa 12 1.
Nilai
A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan
110 120 130 140 150 160 170 180 190
1. C. 47 D 4 = x 4 + 0,6 x 5 x4 = 45 + 0,6 (50 – 45) = 47 i n 1 4 13 1 = 5,6 10 10 2. B. 20,4 i n 1 1 13 1 = 1,4 10 10 jadi, D 1 = x1 0, 4 x2 x1 = 20 + 0,4 (21 – 20) = 20,4 3. D. 64 i n 1 7 13 1 = 9,8 10 10 jadi, D 7 = x7 0, 8 x8 x 7 = 60 + 0,8 (65 - 60) = 64 4. E. 29 i n 1 5 13 1 =7 10 10 D 5 = x 7 = 29 5. B. 3 i n 1 5 27 1 = 14 10 10 D 5 = x14 = 3 6. C. 28
5.50 14 10 . 7 = 27,5 28 D 5 = 20,5 11
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
a. D 1 =
b. D 3 =
c. D 5 =
d. D 7 =
e. D 9 =
– 120 – 130 – 140 – 150 – 160 – 170 – 180 – 190 – 200
Frekuensi 6 25 48 72 116 60 38 22 3
1. 390 31 10 . 10 = 131,17 129,5 48 3.390 79 10 . 10 = 144,78 139,5 72 5. 390 151 10 . 10 = 153,29 149, 5 116 7.390 267 . 10 = 160,5 159,5 10 60 9 . 390 327 10 . 10 = 175,815 169,5 38
i n 1 2 14 1 =3 10 10 D 2 = x 3 = 22 i n 1 4 14 1 b. =6 10 10 D 4 = x 6 = 26 i n 1 6 14 1 c. =8 10 10 D 6 = x 8 = 29
2. a.
Bab 1 | page 22
d.
i n 1 8 14 1 = 12 10 10 D 8 = x12 = 34
3.50 10 10 . 10 = 45,75 3. a. D 3 = 39,5 8 6. 50 18 . 10 = 59,5 D 6 = 49,5 10 12 D 3 + D 6 = 45,75 + 59,5 = 105,25 8.50 39 . 10 = 71,17 b. D 8 = 69,5 10 6 5.50 18 . 10 = 55,33 D 5 = 49,5 10 12 D 8 - D 5 = 71,17 – 55,33 = 15,84
4. D 2 =
D3=
D4=
D5=
D6=
D7=
D8=
2. 77 12 . 4 = 9,01 7,5 10 9 3 . 77 21 10 . 4 = 11,99 11,5 17 4. 77 21 . 4 = 13,8 11,5 10 17 5.77 38 10 . 4 = 15.63 15,5 15 6.77 38 . 4 = 17,68 15,5 10 15 7 . 77 53 10 . 4 = 19,75 19,5 14 8.77 53 10 . 4 = 21,95 19,5 14
9.77 67 10 . 4 = 25,03 D 9 = 23, 5 6 a. (D 7 + D 5 + D 3 ) – (D 6 + D 4 + D 2 ) = 47,37 – 40,49 = 6,88 b. (D 8 + D 6 + D 4 + D 2 ) – (D 9 + D 7 + D 5 + D 3 ) = 62,44 – 72,4 = -9,96 5.100 35 a . 10 = 30 5. D 5 = 29,5 10 30 1,5 = 50 – (35 + a) a = 15 – 1,5 = 13,5 n = 100 = 75 + a + b b = 100 – 75 – 13,5 = 11,5
Latihan Kompetensi Siswa 13 A. Evaluasi Pengertian atau Ingatan 1. C. 2,75 3 5 6 7 8 10 11 14 x 8 8 1 MD = 5 3 2 1 0 2 3 62,75 8 2. E. 2,8 7 11 13 9 15 x 11 5 S=
4 6 3 4 5 3 10 8 12 x 7 6 1 S= 9 4 16 9 1 258 6 4 6 6 6 3
3. D.
4. E. 8 10 8 6 14 12 x 10 5 1 2 S = 0 4 16 16 48 5 5. E.
14 6 11 5 9 15 14 x 10 6
S=
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
1 16 0 4 4 16 8 2 2 2, 8 5
1 16 1 25 1 25 16 14 6
Bab 1 | page 23
6. E. 200 30 40 60 70 50 x 50 5 1 2 S = 400 100 100 400 0200 5 7. C. 13,72 xi 114 123 132 141 150 159 168
f x f
x
i i i
fi
fi xi
3 5 9 12 5 4 2
342 615 1188 1692 750 636 336
5559 138,975 40
2 3. 114 138, 975 5. 123 138,975 2 9. 132 138, 975 12. 141 138, 975 1 S= 2 40 5. 150 138, 975 4. 159 138, 975 2 168 138, 975 2. = 13,72
8,772 6,453 10, 624 8, 628 9,434 6, 351 d. x 6 = 8,377 1 0, 395 1,924 2,247 0,251 13,17 MD = 6 1,057 2,026 3 6 2 7 5 2. a. x 4,6 5 1 2 2 2 2 2 S= 1, 6 1,4 2, 6 2, 4 0,4 5
=
1 17, 2 3, 44 5
2
S = 3,44
3, 2 4,6 2,8 5,2 4,4 b. x 4, 04 5 S= =
1 0,84 2 0,56 2 1, 242 1,16 2 0,36 2 5
1 137, 2464 27,44 5
S 2 = 27,44 8. A. 47,69
xi
fi
fi xi
37 42 47 52 57 62
4 5 9 15 12 5
148 210 423 780 684 310
f x f
x
i i i
2555 51,1 50
2 2 4. 37 51, 55. 42 51, 5 1 2 2 S2= 47 51, 515. 52 51, 5 9. 50 2 2 12. 57 51, 55. 62 51,5
= 47,69 B. Evaluasi Pemahaman dan Penguasaan Materi
12 6 7 3 15 10 18 5 1. a. x 9, 6 8 1 MD = 2,5 3,5 2, 5 6,5 5,5 0,5 8,5 4,5 8 = 4,25 3 7 9 5 b. x 6 4 1 MD = 3 1 3 12 4 2, 4 1, 6 3,8 4,1 3, 4 c. x 3,06 5 1 MD = 0,66 1, 46 0, 74 1, 04 0,34 0,848 5
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
0 0 0 0 1 1 1 c. x 0, 428 7 S=
1 7
4.0,428
2
3. 0,572 0, 244 2
2
S = 0,244
2 5 8 11 14 3. a. x1 8 5 1 S 12 = 36 9 0 9 3618 5 2 8 14 x2 8 3 1 S 22 = 36 0 36 24 3 n S 2 n2 S22 5. 18 3.24 S 2gab = 1 1 n1 n2 5 3 =
162 20,25 8
b. x1 = 8 S 12 = 18
10 16 22 x2 16 3 1 S 22 = 36 0 3624 3 5. 18 3.24 S 2gab = = 20,25 5 3
Bab 1 | page 24
f x f
4. a. x
i i i
46064 95,96 480
10.
b. S = 109, 6 c.
5. 6. A = 25 Interval
xi
fi
d
fd
fd 2
5 – 10 10 – 15 15 – 20 20 – 25 25 – 30 30 – 35 35 – 40 40 – 45
7,5 12,5 17,5 22,5 27,5 32,5 37,5 42,5
6 5 15 10 5 4 3 2
-17,5 -12,5 -7,5 -2,5 2,5 7,5 12,5 17,5
-105 -62,5 -112,5 -25 12,5 30 37,5 35
1837,5 781,25 843,75 62,5 31,25 225 468,75 612,5
i i i
S=
40
x 32 = 25 x 32 = 25.000 x 64x 40. 1024 = 25.000 x 64.1280 40.1024 = 25.000 x = 65.960 2x 10 x=
S=
2 2 4 70 95, 969 74 95, 96 2 2 16 78 95, 9628 82 95,96 2 2 86 95,96 66 90 95,96 45 2 2 85 94 95. 9672 98 95,96 1 2 S = 2 2 480 54 102 95, 9638 106 95,96 2 2 110 95,9618 114 95,96 27 2 2 11 118 95,965 122 95,96 2 2 126 95,96
f x x f
x 32 x 1280
190 3,8 50
1 . 40
2
i
2
i
2 i
i
2 i
2 i
a.
i
40 2xi 10
=
40 2.1280 40 .10 = = 54 40 1 2 b. S = . 2x i 10 54 40
4x
=
1 . 40
=
1 4. 40
=
1 4.65960 256.1280 40.4096 40
=
18. 884 = 137,44
2 i
x
2 i
256x i 4096
x 4096
256
i
C. Evaluasi Kemampuan Analisis
4862,5 2 38 = 82,81 50
1 n
1. MD =
2
S = 82,81 7.
2. S 2 =
1 n
n
| x
i
x | = | x i x |
i 1
x x = x x n
i 1
2
2
i
i
8. A = 20 ; C = 5 Interval
xi
fi
u
fu
fu 2
1–5 6 – 10 11 – 15 16 – 20 21 – 25 26 – 30 31 – 35 36 – 40 41 – 45
3 8 13 18 23 28 33 38 43
7 10 16 32 24 18 10 5 1
-3,4 -2,4 -1,4 -0,4 0,6 1,6 2,6 3,6 4,6
-23,8 -24 -22,4 -12,8 14,4 28,8 26 18 4,6
80,92 57,6 31,36 5,12 8,64 46,08 67,6 64,8 21,16
2
383, 28 8,8 = 5. 3,11 123 123 = 5 . 1,765 = 8,825 S 2 = 77,88 S=
9. S 2gab =
10.2 n. 5 =4 10 n
10 20 40 80 100 3. a. x 50 5 1 MD = 40 30 10 30 5032 5 30 40 50 60 70 b. x 50 5 1 MD = 20 10 0 10 20 12 5 2130 2140 2150 2160 2170 2130 2120 c. x 2142,85 7 12, 85 2,85 7,15 17,15 27,15 1 MD = 7 12, 85 22,85 102,85 = = 14,69 7
n = 20
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 25
7115 7120 7125 7130 7135 7115 7110 7145 d. x 8 = 7124,375 1 9, 375 4,375 0, 625 5,625 MD = 8 10,625 9,375 14, 375 20,625 46, 25 = = 5,78 8 4.
xi
fi
fx
25 35 45 55 65
120 201 150 75 25
3000 7035 6750 4125 1625
2
120 | 25 37,73 | 201 | 35 37,73 | 1 = 150 | 45 37,73 | 75 | 55 37,73 | 571 25 | 65 37,73 | =9
Uji Kompetensi Akhir Bab 1
10 10 11
Q
11
Q
1
12 12
13
14 15 18
Q
2
3
2. C. 5,0 Data :
15
12 12 14 15
21 23 23 24
H=
Q - Q = 20 – 15 = 5
3. D. 3,5 Data :
17
15 15 17 17
20
3
Q
1
Q Q 3
1
8 2
9
11
Q
3
1 9 33 2
5. C. 13 interval : 13,5 – 16,5 batas bawah : 13
7. B. 3 17 11 15 18 17 15 10 9 x 14 8 1 MD = 3 3 1 4 3 1 4 53 8 8. E. 59,25 Interval
Frekuensi
41 – 45 46 – 50 51 – 55 56 – 60 61 - 65
3 6 6 4 5
3. 24 15 4 . 5 = 59,25 Q3 = 59,5 + 4
Interval
1. D. 13 Data :
10
Q
1 Qd = 2
6
4
9. C. 32
A. Pilihan Ganda
7 8 9
3
6. B. 37 dan 47 interval : 37,5 – 47,5 batas bawah : 37 batas atas : 47
22535 x = 39,46 571 2. 571 120 4 . 10 = 37,73 Q2 = 29,5 + 201 120 | 25 39, 46 | 201 | 35 39,46 | 1 MD x = 150 | 45 39, 46 | 75 | 55 39, 46 | 571 25 | 65 39, 46 | = 9,22
MD Q
4. D. 3 Data : 2
19 20 20 20
20 24 28 32 36 40 44
– 23 – 27 – 31 – 35 – 39 – 43 – 47
Frekuensi 14 16 18 16 14 12 10
2. 100 48 4 . 4 = 32 Q2 = 31,5 + 16
1
2
3
4
5
6
Q =3,5 Q 1
2
=5,5
6
9
10
Q
3
=7,5
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 26
10. C. 13 Interval
Frekuensi
151 – 164 165 – 178 179 – 192 193 – 206 207 - 220
7 10 x 9 6
16. C. Simpangan kuartil menjadi 80 x = 35 x = 1750 50 2 x 15 2 x 15 x= 50 50 2.1750 50. 15 = 50 3500 750 = 55 50
x 10
. 14 m = 184,5 = 178,5 + 2 x 10 9 o
6 x 10 14 2 x 19 12x – 114 = 14x – 140 2x = 26 x = 13
Q
11. B.
Q 5, 9 Q x 5,4 x
3
min
maks
1 . 50
=
1 . 50
=
1 . 50
=
1 . 50
=
1 . 50
Data :
Q = 6,25 2
1
12. D. median = 5 ; modus = 6 Data : -6 -3 0 4 6 6
8
10
2
f
x
i
= 70
1 . 50
10 =
x
2 i
2. 40 18 4 . 3 = 13 Q2 = 11,5 + 4
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
x 4900
280
i
x x 2
i
x
2 i
2 x
x x
2
i
= 5000 + 70.1750 – 50.35
2
= 66250
2 x 15 x
S=
1 . 50
=
1 . 50
=
1 . 4.66250 280.1750 50. 4900 50
=
400 = 20
15. A. 13,0
2 i
17. C. Simpangan baku menjadi 20
x susulan = 6,5
2
= 6400 = 80 me = 2.40 – 15 = 65
14. D. 6,50 x = 5,25 x = 126 24 x x susulan x= 5,3 25 = 126 + x susulan = 132,5
2
4.141250 280.1750 50. 4900
5000 =
2.57 4.62 18.67 14.72 12.77 50
2
i
2
4x
o
13. C. 70,0
x x
2.35
2 i
2x 70
3
Q =5 m =6 fi xi
x
2x 15 55
Q
5,4 ; 5,6 ; 5,7 ; 5,9 ; 6,0 ; 6,1 ; 6,2 ; 6,3 ; 6,5 ; 6,6 ; 6,7 ; 6,9 ; 7,0 ; 7,2
2
i
2 x 15 x
S=
7, 2
Q
x x
1 . 50
80.000 =
6, 7
1
40 =
6, 25
2
2
2 x 70 2
i
18. C. 10 192 G=
3
10.12. 16 =
3
1920 = 10 192
19. D. 3,45 H=
3 3, 45 1 1 1 1 1 5 6 4 3 2
Bab 1 | page 27
20. E. 66
xi
fi
fi xi
35,5 45,5 55,5 65,5 75,5 85,5 95,5
5 4 6 7 8 7 3
177,5 182 333 458,5 604 598,5 286,5
f x f i
x
i
i
2640 66 40
S=
=
2 2 3. 114 138, 975 5. 123 138,975 2 2 9. 132 138, 975 12. 141 138, 975 1 . 2 2 40 5. 150 138, 975 4. 159 138, 975 2 168 138, 975 2.
9 3791 40
B. Bentuk Uraian 1.
21. C. 60,33
40 H= 5 4 6 7 8 7 3 35, 5 45,5 55,5 65,5 75, 5 85, 5 95, 5 = 60,33
x = me sehingga MD x = MD me
1 15 3 10 7 8 8 6 9 x 8 6 1 S= 4 1 0 0 4 1 6
23. D.
=
10 1 = 15 6 3
24. E. 200 40 60 70 50 30 x 50 5 1 2 S = 100 100 400 0 400 = 200 5 25. D
xi
fi
fi xi
114 123 132 141 150 159 168
3 5 9 12 5 4 2
342 615 1188 1692 750 636 336
fx x f i
i
i
fi
fi xi
1 4 5 15 7 6 2
143 592 765 2370 1141 1008 346
f x f
22. A
60 70 50 30 40 x 50 5 1 MD x = 10 20 0 20 1012 5 me = 50
xi 143 148 153 158 163 168 173
i i
a. x
i
6365 159,125 40
m = 155,5 + o
15 5 . 5 = 158,278 2.15 5 7
1.40 5 4 . 5 = 155,5 b. Q = 150,5 1 5 2.40 10 4 . 5 = 158,83 Q2 = 155, 5 15 3.40 25 4 . 5 = 164,07 Q3 = 160,5 7 16,125 4.11,125 5.6,125 1 c. MD x = 15. 1,125 7. 3, 875 6.8,875 40 2. 13,875 216, 25 = = 5,4 40 15,83 4. 10,83 5.5,83 15. 0, 83 1 MD me = 40 7. 4,17 6.9,17 2. 14,17 213, 3 = = 5,3325 40
Q
d.
2
158,83
Q 155,5 Q 164, 07 x 143 x 173 1
3
min
maks
5559 138,975 40
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 28
2.
5.
xi
fi
fi xi
71 74 77 80 83
5 7 10 8 3
355 518 770 640 249
f x f
i i
a. x
i
2532 76, 72 33
1 5. 5,72 7.2,72 10.0, 28 8.3,28 33 3. 6, 28 95,52 = = 2,89 33 2. 33 12 . 3 = 76,85 b. me = Q = 75,5 + 4 2 10 5 . 5 , 85 7 . 2 , 85 10 . 0,15 1 MD me = 8.3,15 6.6,15 33 112,8 = = 3,42 33 5. 32,7184 7. 7,39 10.0, 0784 1 2 c. S = 8. 10, 7584 3. 39, 4384 33 420, 4884 = = 12,74 33 MD x =
S=
Interval 40,5 – 50,5 – 60,5 – 70,5 – 80,5 –
49,5 59,5 69,5 79,5 89,5
Frekuensi
xi
fi x i
20 30 40 25 5
45 55 65 75 85
900 1650 2600 1875 425
a. banyak kelas = 5 panjang kelas = 10 fi x i 7450 b. x 62,083 fi 120
2
1 20.17, 083 30. 7,083 40.2,917 120 25.12,917 5.22,917 1108, 34 = = 9,236 120
c. S =
12,74
1.33 5 . 3 = 73,89 d. Q = 72,5 4 1 7 3. 33 22 4 . 3 = 79,53 Q3 = 78, 5 8 1 RT = 2 2 3 4 1 1 = 73,89 2 .76,85 79,53= 76,78 4
Q
Q Q
2.730 298 4 . 10 = 64,39 3. Q = 59, 5 2 137 150 146 . 10 = 79,75 mo = 79,5 + 2. 150 146
4.
x = 80 x = 8n n x x = 82 80n + x = 82n + 82 n 1
x = 2n + 82
Kunci Penyelesaian Matematika SMA Jl.2A- Sukino
Bab 1 | page 29