36
Upustva za rad sa Auto CAD 2002/2000
1
Razumjevanje sklopova AutoCada..................................................................... 1 Po etak rada sa Auto CAD 2002.................................................................... 1 Razumjevanje Auto CAD-ovih sklopova........................................................ 4 Status Bar ...................................................................................................... 5 Kori tenje Snap komande............................................................................... 6 Kori tenje Grid komande ............................................................................... 8 Kori tenje Polar SnapTracking....................................................................... 9 Pull-Down Menus (Povla ni-padaju i meniji) .............................................. 11 Dotatni meniji (Shortcut Menus) .................................................................. 11 Toolbars (spisak alata) ................................................................................. 12 Model i Lejaut Table.................................................................................. 13 Command Window ...................................................................................... 14 Text Window ............................................................................................... 15 Ekranski meni.............................................................................................. 16 Biranje komandi (Selecting Commands) ...................................................... 16 Startovanje komande iz menija (menus) ....................................................... 16 Startovanje komandi iz Toolbar-a ................................................................ 17 Startovanje komande sa komandne linije...................................................... 17 Kori tenje dodarnih (Shortcut) menija.......................................................... 17 Kori tenje mi a (Pointing Devices) .............................................................. 19 Ponavljanje jedne komande.......................................................................... 20 Transparentno kori tenje komandi ............................................................... 21 Korekcija gre ki........................................................................................... 21 Kori tenje User Documentation Help ........................................................... 22 Otvaranje jednog novog fajla (za crte )........................................................ 24 Otvaranje egzistiraju ih crte a ..................................................................... 27 Rad sa vi ezna nim crte ima ....................................................................... 29 Kori tenje Partial Open i Partial Load .......................................................... 30 paranje crte a i rada na crte ima ................................................................ 31 Pregledanje i a uriranje osobina crte a......................................................... 33 Izla enje iz AutoCAD-a............................................................................... 36
Razumjevanje sklopova AutoCada Po etak rada sa Auto CAD 2002 Da se po ne raditi sa Auto CAD 2002 ili bilo kojim drugim CAD programom potrebno je prvo i osnovno instalirati Program.Po to ova knjiga nosi naslov priru nik sa uputstvima za rad sa Auo CAD-om onda emo i po eti od po etka kako instalirati CAD program.Slede e navedene slike e vam to objasniti slike su uzete iz vodi a za instalaciju ,CD kojeg ste nabavili u komercijalnim trgovinama Auto CAD-a
Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
2
I Poglavlje
Razumjevanje Auto CAD sklopova
Slika01.PR Control Panel odakle se uobi ajeno po inje instalirati Auto Cad program Kada kliknete na ikonu Install/Uninstall ustvari vi po injete staratovati kompjuterski alat za instaliranje programa ili za uklanjanja tj skidanje nekog programa koji vam nije potreban da se nalazi u va em kompjuteru. .Neznatne su razlike u principu instalisanja programa od toga koji je Windows instaliran u va em kompjuteru.Slike koje su uzete za primjer instalisanja programa su uzete iz Windows XP profesional to u svakom slu aju ne treba da bude smetnja za razumjevanje kako instalisati programa Auto CAD ili nekog drugog programa.
Slika 02-I Dialog box box-ovi posle po etka instalacije sa Control Panel-sa ikone Install/Uninsall
Slika03.I Slede i dialog box-ovi koji se pojavljuju nastavkom instalacije programa
Posle klikanja na ikonu CD or disket pojavljuju se slede i dialog box-ovi.Box koji vas da je strogo preporu eno da se zatvore sve aplikacije prije izvr enja instalisanja uklju uju i program i za kontrolu virusa lijevo dialog box.Ako je neka aplikacija otvorena izaberite Cancel pa ugasite aplikaciju a onda ponovite postupak instalisanja.Kada kliknete na dugme Next desno na slici se pojavi dialog box za izbor opcija instalisanja.
Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
36
Upustva za rad sa Auto CAD 2002/2000
3
Slika 04.I Dialog box za upozorenje i desno za izbor opcija instalisanja programa Izborom opcije instalisanja programa otpo inje tok instalisanja programa slede a ilustracija pokazuje izgled po etka toka instalisanja. Slika 05.I Instalacioni programa u toku Iz navedenih navednih slika i obja njenja mo ete razumjeti kako se otpo inje i kako te e instalisanje Auto CAD programa,u ovom primjeru Auto CAD 2000. to ne zna i da je velika neka razlika kod instalisanja i drugih Auto CAD programa.Ono to bih istakao je na ta morate obratiti pa nju da kada se pojavi Dilog Box na kome se unose oznake o autentin nosti programa tj KeyWord mora se pa ljivo i ta no unijeti jer u protivnom program ne ete mo i instalirati. Da bih imali pristup svim kompanijinim pobolj anjima programa kao i punopravno kori tenje programa pro itajte pa ljivo uslove koji su une eni u lijevi i Dialog Box koji se pojavljuje pri instalaciji programa kao i privatanju uslova za njegovo kori tenje i upotrebu.Posle prihvatanja ugovornih uslova (I accept) i nastavlja se instalisanje.Posle ega ete zavr iti instalisanje Auto CAD programa u va em kompjuteru Za rad sa AutoCAD 2002 preporu uje se karakteristike kompjutera: The recommended System Requirements are - Intel Pentium or AMD-based PC 450MHz or higher - 128 MB RAM - 200 MB or more free disk space - 1024x768 VGA display Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
4
I Poglavlje
Razumjevanje Auto CAD sklopova
- Mouse or other pointing device
Razumjevanje Auto CAD-ovih sklopova Auto CAD-ov prozor je podjeljen u est posebnih povr ina: • Title bar (Naslov) • Menu bar (meni tabla) • Toolbars (paleta komandi) • Document Widow ili povr ina crte a. • Command Window • Status bar Slika 06.I Prikazuje tipi nu sliku Auto CAD-ovog ekrana.
Najve i dio od ovih komponenti su standardne Windows karakteristike. Na primjer naslovna tabla du gornjeg vrha prozora pokazuje ime programa.(Ime aktuelnog crte a koji je u paran) Svaki otvoreni crte ima svoj vlastiti document Window.Ako je maksimirano onda je postavljeno u zagradama kao to je na slici i prikazano.Ako nije paran odnosno imenovan onda stoji Auto Cad 2002 [drawing1.dwg]. Meni nazivi (Menu bar) su locirani odmah ispod naslova i sadr e nazive komandi koji se koriste za crtanje i ure ivanje crte a. Toolbars -palete sadr e komande koje se koriste za kreiranje va eg dizajna. Status bar se nalazi du inom donjeg dijela prozora,pokazuje kordinate aktuelnog polo aja krsti a na razli itim polo ajima u crte u.Na status baru se nalaze i komande o kojima emo vi e govoriti o Status baru. Command Window jedna komponenta AutoCAD-a koja nije ekvivalentna sa najve im brojem drugih Windows programa.Vi sa nje mo ete startavati AutoCADove komande ukucavanjem imena komandi i pritiskom na Enter tangentu na tastaturi.Neke komponente- komande se nalaze na istim lokacijama druge kao Toolbarovi se mogu premje tati na razli ite lokacije, mogu se paliti i gasiti itd. Document Window je povr ina crte a koja zauzima najvi e prostora na ekranu.To je povr ina u kojoj ce crta aktuelni crte .Svaki crte ima svoj dokument Window. Druga dva dokumenta u ovom prozoru su ikona sa dve strelice koje se spajaju u jednoj ta ki pod uglom od 90 stepeni.Ova ikona reprezentuje kordinantni system koji se koristi (User Coordinate System ili skra eno UCS).Na povr ini crte a se Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
36
Upustva za rad sa Auto CAD 2002/2000
5
pojavljuje jedan znak + (Crooshairs)sa malim kvadrati em(Pickbox) u centru.Kad se pomjeri kvadrati iz povr ine crte a preobra a se u strelici koju usmjeravate na neki meni ili neku komandu time to klikanjem na komandu sa lijevim dugmetom mi a aktivirate komandu AutoCAD-a. UCS ikona UCS ikona prikazana na slici lijevo poma e vam da razumijete kako je va crte orjentisan.Ikona se sastoji od dvije strelice i jedne kvadrati a.Strelice vam odre uju pozitivne pravce X i Y ose. Presje na ta ka UCS-a je kordinantni po etak Pickbox (izborni kvadrati + znakom) Pomjeranjem Apature sa krsti em preko povr ine crte a kao to smo naveli mijenjaju se kordinate centra kvadrati a koji slu i da se fiksiraju ta ke na crte u iz kojih mo ete zapo eti odnosno zavr iti jednu komandu. Ako pomjerite Pickbox sa krsti em preko povr ine crte a on se mo e promjeniti u strelicu ili neki drugi oblik Windows Pointer-a koji se nalaze kao standardni Windows pointer za fiksiranje . Na OptionsDialog Box-u pode ava veli inu izbornog kvadrati a pomjeranjem kliza e plo ice na slici.Zajedno sa pode avanjem Apature Size (veli ine otvora) vi mo ete podesiti object snap mode.Veli inu krsti a mo ete podesiti izborom slede e komande: 1.Command: cursorsize Enter 2.Enter new value for CURSORSIZE <5>: 100 Enter Posle une ene vrijednosti veli ina krsti a prekrije cijelu povr inu prozora crte a
Status Bar Status bar se nalazi izlo en na dnu Auto CAD ekrana.
Slika 07.I Sastavni dijelovi (komponente) Status bara Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
6
I Poglavlje
Razumjevanje Auto CAD sklopova
Status Bar se satoji od slede ih komponenti pogledaj sliku:O svakoj navedenoj komandi slijede obja njenja u poglavljima koja slijede: Izlaganje polo aja kordinata krsti a se mo e paliti i igasiti on/off pomo u tangente F6. Bilje ka:Ako gledate pa ljivo opis komande na status bar-u mo i ete vidjeti desno od kolone komandi opis koji vas upu uje ta treba da raditite,specificirate ta ku odnosno birate odgovaraju e opcije posle kucanja komande na komandnoj liniji i pritisnutog Enter-a.Ove Auto CAD komande vas obavje tavaju i o slede im koracima koje preduzimate sve do zavr etka aktuelne komande.
Kori tenje Snap komande Komandu izaberete prema slede oj ilustraciji: Snap Spacing-opcija Aktivira se na in Snap-a sa specificiranom vrijedno u.
1.Command: snap se upi e i pritisne Enter da se pojave opcije Specify snap spacing or [ON/OFF/Rotate/Style/Type] <10.0000>:Pritisne se Enter ili specificira nova vrijednost pa se onda pritisni Enter On/Off-opcija Ako ukucate na komandnu liniju ON ili Off i pritisnete Enter pali se odnosno gasi se na in Snap-a ali zadr ava aktuelna postavljena vrijednost intervala Snapa.. Aspect-opcijom Se postavljuju razli iti intervali ograni enja kretanja Snap-a u X i Y osi.Ova opcija ograni enja kretanja Snapu nije mogu a u izometriskom gridu-crtanja. Rotate-opcija Postavljate kordinanantni po etak i rotirate mre u relativno za aktuelni UCS kori teni kordinanantni sistem.Specificirate rotaciju izme u -90 i 90 stepeni.Pozitivna rotacija je u smjeru suprotnom kazaljci na satu oko bazne ta ke. Negativna rotacija je u smjeru kretanja kazaljke na satu.Ovu opciju je korisno primjeniti kada imate objekte koji se spajaju ili se sije u pod nekim uglom.Rotacija se vr i slede im nizom komandi: 1.Command: snap se upi e i pritisne Enter 2.Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <1.0000>: ropcija 3.Specify base point <0.0000,0.0000>: mi om markiraj ta ku da se specificira ugao Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora
36
Upustva za rad sa Auto CAD 2002/2000
7
4.Specify rotation angle <0>: 25 i pritisnite Enter.Slede a ilustracija prikazuje navedeni niz komandi. Povratak na osnovno postavljanje snapa vr i se na komandnoj liniji uno enjem prethodnih 0 vrijednosti nizom komandi koje ste koristili i za postavljanje ugla snapa.
Slika 08.I Ilustracija postavljanja ta kica mre e izborom Snap ,Rotate opcije
Promjene bazne ta ke snapa mogu biti neophodne da se podese osnove rafiranja. Promjene bazne ta ke i ugla rotacije mo ete mijenjeti na komandnoj liniji nizom komandi kako je navedeno u prethodnom primjeru stim to mijenjate njihove vrijednosti.Ovaj metod vam omogu ava lak e crtanje objekata pod nekim uglom u odnosu na osnovno postavljanje na pr(linija,poligona,pravougaonika i sl) Style opcija Vam nudi dva na ina izbora Standard ili Isometric. to mo ete primjetiti nizom prikazanih komandi na komandnoj liniji. 1.Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <10.0000>: s-unesi i pritisnite Enter 2.Enter snap grid style [Standard/Isometric]
: i-izaberete i pritisni Enter 3.Specify vertical spacing <10.0000>:unesete vrijednost ili pritisnite enter ako ste saglasni sa va om 10 vrijedno u: Specificira se jedna vrijednost za(X na pr. 10,00), ili ulaz jedne opcije. Grid spacing(X) opcija Posle uno enja X vrijednosti postavljaju se intervali ta ki u prostoru za specifiranu vrijednost X ili pritiskom na Enter zadr ava se postoje a vrijednost intervala. Ako ste odabrali X pravilno interval grida on e se vidjeti na ekranu.Ako ste odabrali X premali na komandnoj liniji ete dobiti obavijest da je gustina grida velika.Za veli ine crte a A4 ili A3 formata interval grida e se pojaviti na ekranu.Za ve e formate birate ve e intervale rasporeda grida. ON/OFF Ako se izabere opcija pali se /gasi se mre a ta kica posle pritiska na Enter.. Snap :Ako se unese opcija na komandnu liniju onda se postavlja snap interval i pritisne Enter. Aspect :Ako izaberete opciju onda se unose vrijednost X i Y rastojanja (intrerval) X i Y vrijednosti mre e.: Izabere se opcija i pritisne Enter 6.Enter the number of segments: 6 upi e se broj i pritisne Enter.slede a ilustracija prikazuje rezultat navedenih nizova komande: Pritisne se Enter Specify length of segment: 15 upi e se du ina intervala i pritisne Enter.Slede a ilustracija prikazuje navedeni niz komande Slika 20.III Primjenom komande MEASURE sa odre enim intervalima du ine vr i se podjela objekata Al@emir koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora itd. 4. Pomjerite mi om krsti na crte da crtate privremenu skicu. 5. Klikni mi dugme ponovo da se podigne olovaka (pen) da se zaustavi crtanje.Onda mo ete pomjeriti krsti za drugu lokaciju u crte u bez skiciranja. 6. Ukicajte R u bilo koje vrijeme da se zabilje i ( para) privremena skica na crte u.Ako je pen down vi mo ete slobodno nastaviti skiciranje posle zapisivanja.Ako je pen up klikni mi em ponovo da se produ i skiciranje.Vi onda mo ete po eti skiciranje na nekoj drugoj lokaciji u crte u.Kad je pen up da nastavi skiciranje na krajnjoj ta ki poslednjeg segmenta skice ukucaj na komandnoj liniji C i onda pomjeri krsti preko krajnje ta ke. 7. Pritisni Enter da se kompletira skica i zapis svih nezapisanih segmenata skice. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.:Pritisne se Enter ili se izabere opcija . • Ako se pritisne Enter onda opcija ije po etno slovo naziva se nalazi izme u znakova <> je opcija koja se prihvata i iji se niz: c upi e se i pritisne Enter Al@emir koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora:Izabere se opcija.Ili se pritisne Enter da se prihvati opcija start tangenti. • Start tangent opcije: Izabere se pravac tangenti kao to je lijevo na ilustraciji slike 40 prikazano ili se pritisne Enter dva puta da se izvr i osnovno postavljanje tangenti prikazano desno na ilustraciji slike 40. • Close opcija : Zatvara se splinije posle njenog crtanja sa izborom niza ta aka. • Fit tolerance opcija .Vr i se promjena odnosno odre ivanje ta nosti crtanja ta aka splinije. Opcija Start tangenti Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.:Pritisnut Enter 5.Specify start tangent: Odredi se pravac po etne tangenteT1(ili pritisne Enter da se prihvati osnovno postavljanje od programa) 6.Specify end tangent:Odredi se pravac krajnje tangente T2 (ili se pritisne Enter da se postavi osnovno postavljanje): c Upisana opcija i pritisnut Enter 4.Specify tangent: Mi om markiran pravac tangente Ilustracija na slici 41 prikazuje splinije sa 2 i 4 markirane ta ke.: f Specify fit tolerance <0.0000>: Unesi novu vrijednost tolerancije ili pritisni Enter::3 Specify next point or [Close/Fit tolerance] :4 Specify next point or [Close/Fit tolerance] :5 Specify next point or [Close/Fit tolerance] :6 Specify next point or [Close/Fit tolerance] :7 Specify next point or [Close/Fit tolerance] :8 Specify start tangent: Enter Specify end tangent::Markiraj mi om ili specificiraj centar prstena ...... Specify center of donut or :Pritisni ESC tangentu da iza iz komande Ako se specificira unutra nji pre nik 0 dobija se pun krug.: Unesi jednu vrijednost ili pritisni Enter. Pali snap ON klikanjem na Snap dugme Command: Gasi Snap OF se pojavljue klikanjem na Snap dugme Grid: Command: Klikanjem na GRID pali On komandu pojavi se ta kasta mre a Command: Ponovnim klikanjem gasi mre u na crte u pojavi se OFF Ortho: Command: Crta linije pod uglom 90 stepeni Command: mo crtati i kose linije Polar: Command: Al@emir znak vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora. Osnap: Command: Command: Otrack. Command: Command: LWT: Command: Debljina linija se izlo e na Model Space Command: Nestaju debljine i postavljaju se za osnovne default vrijednost. Paljenje izlaganja Text-a ON i OFF Kontroli e se izlaganje i plotiranje teksta i atribut objekata. Kad je QTEXT (Quick Text) on, AutoCAD izlo i svaki tekst i atribut objekte kao ogradu oko tekst objekta.Paljenjem QTEXT na On reducira se vrijeme koje je AutoCAD-u potrebno za regeneraciju crte a koji sadr e mnoge tekst objekte. Command line: qtext (or 'qtext for transparent use) Enter Enter mode [ON/OFF] :Unesi On ili Off, ili pritisni ENTER BlipMode kada je upaljen,jedni povremeni znaci se pojavljuju u obliku znaka (+) Kada je specificirano BLIPMODE za osnovnom vrijedno u nestaju znaci. 200 3.Specify next point or [Undo]: 200 4.Specify next point or [Close/Undo]: 200 5.Specify next point or [Close/Undo]: c: Izabere se jedna opcija uno enjem po etnog slova opcije i pritiskom na Enter.: n se upi e i pritisne Enter 4.Enter an option [Next/Xflip/Yflip] : x se upi e i pritisne Enter 5.Enter an option [Next/Xflip/Yflip] : pritisne se Enter Slika ilustruje postavljanje UCS kordinantnog sistema sa navedenim nizom komandi Next: Locira se UCS na jedan ili drugi susjedni oblik-lice ili na zadnje lice odabrane ivice. Xflip: Rotira se UCS za 180 stepeni oko X ose. Yflip: Rotira se UCS za 180 stepeni oko Y ose. Accept:Ako pritisnete ENTER, prihvata se lokacija.Obavijest se ponavlja dok ne prihvatite lokaciju. Izbor novog UCS-a primjenom opcije view Osniva se jedan novi kordinantni sistem sa XY ravni normalnom za va u poglednu direkciju paraleno sa ekranom. UCS po etak se zadr ava ne promjenjen. Slika ilustruje postavljanje UCS-a u radnu ravan za crtanje view opcijom Izbor novog UCS-a primjenom opcije X,Y,Z X, Y, Z:Opcijama se rotira aktuelni UCS oko jedne specificirane ose Specify rotation angle about n axis <0>: Specificira se ugao oko izabrane ose. Na obavijest , n je X, Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Unesete jednu opciju ili pritisnete ENTER Osnovna postavljanja orthographic UCS orjenti u aktuelni UCS relativno za po etak world coordinate system (WCS) i orjentacije. UCSBASE sistemom variabli kontroli e se UCS na kojem su orthographic postavljanju osnovana. Po etak ili Z-depth dubina ortografskog UCS postavljanja mo e biti promjenjena kori tenjem Move opcije UCS komande.Za postavljanja ortografskih kordinantnih sistema Postavi se UCS II toolbar na ekran odakle mo ete vr iti izbor opcije ortografskih pogleda:Izbor opcija ortografskih pogleda mo e da se izvr i i iz menija View >3D View: Unesete ime liste ili pritisnete ENTER AutoCAD bri e imenovani UCS koje vi unesete.Ako izbri ete jedno ime koje je aktuelno , AutoCAD se ponovo imenuje aktuelni UCS UNNAMED. Apply-ocijom: Se primjenjuje aktuelno UCS postavljanje za jedan specificirani viewport ili sve aktivne viewporte kad drugi viewport-i imaju jedan razli it UCS u paran na viewport-u. UCSVP sistemom variabli se determini e dali je jedan UCS paran sa jednim viewport-om. Pick viewport to apply current UCS or [All] :Specificirajte jedan viewport klikanjem unutar njega,unesi a ili pritisni ENTER Viewport: Primjenjuje se UCS za specificiran i zavr ava se komanda. UCS-a. command. Slika-lijevo ilustracija Text Window za listanje podataka o izabranim UCS-ovima All: Primjenjuje se aktuelni UCS za sve aktivne viewport-e. Slika ilustruje markiranja na dialog box-u za postavljanje UCS na sve aktivne viewport-e ?—List UCSs:Listaju se imena aktuelnih kordinantnih sistema i obezbje uje se po etak i X, Y, i Z ose za svaki parani UCS relativno za aktuelni UCS. Ako je aktuelni UCS neimenovan, to je listano kao WORLD ili UNNAMED, zavisno dali je to isto kao WCS. UCS name(s) to list <*>: Unesi ime UCS1 lista.pojavi se Text Window dialog box posle pritiska na Enter World: Postavlja se UCS kordinantni sistem za WCS. WCS kordinantni sistem je osnova za sve UCS user coordinate systems i ne mo e biti redefinisan. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: n Izaberta opcija za postavljanje UCS-a i pritisnut Enter. 3.Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>:Specificira se po etak kordinantnog sistema ili markira mjesto u crte u gdje se eli postaviti kordinantni po etak. • Aktivira se ponovo komanda UCS komanda • ili se izbere Display dialog komanda sa toolbara da se izlo i UCS dialog box. B. PARANJE UCS –a radi imenovanja UCS-a B.1 Aktiviranje komande sa komandne linije 1.Command:UCS Izabrata ponovo komanda 2.Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : s Upisana opcija Save i pritisnut Enter 3.Enter name to save current UCS or [?]: UCS1 Upi e se ime UCS-a i UCS je paran pod navedenim imenom. B2 Postavljanje imena na UCS dialog box-u Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: s se upi e i pritisne Enter 3.Enter name to save current UCS or [?]: UCS1 se upi e i pritisne Enter dase para UCS pod novim nazivom UCS1 Current ucs name: UCS1 Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : M se upi e i pritisne Enter Specify new origin point or [Zdepth]<0,0,0>:Markiraj krsti em: slika08. Kako bih lak e nacrtali ili izvr ili postavljanja nekih otvora ili sli no,kada se radi u 2D ili 3D mo e se definisati jedan UCS sistem,sa vlastitim kordinantnim po etkom (origin) i orjentacijom koja je odvojena od WCS.Mo e se kreirati toliko mnogo UCS-a koliko je potrebno , paraju i ih i pozivaju i ih onda kad su vam potrebni za pojednostavljenje crtanja va ih konstrukcija 2D i 3D objekata. Current ucs name: *TOP* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : r se upi e i pritisne Enter Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Izabere se opcija P i pritisne se Enter da se pojavi UCS Icon dialog box.Sva definisanja koja se izvr e na dialog box-u se mogu izvr iti in a komandnoj liniji uno enjem opcija: Primjer izbora komande i selekcionog metoda 1.Command: _copy Izabere se komanda 2.Select objects: s Upi e se i pritisne Enter(s- prvo slovo odselect).Na komandnoj liniji se pojave slede i odgovori.Da je selekcija invalidna id a se o ekivao izbor jedne ta ke.Me uti pored toga se pojave i druge opcije.Tj pojave se opcije selekcionih metoda od kojih jedan mo ete izabrati kao selekcioni ukucavanjem po etnih slova opcije selekcionog metoda na komandnoj liniji i pritiskom na Enter.Slijedi dalji tok izbora: 3.*Invalid selection* Expects a point or Window/Last/Crossing/BOX/ALL/Fence/WPolygon/CPolygon/Group/Add/Re move/Multiple/Previous/Undo/AUto/SIngle 4.Select objects: w se upi e i pritisne Enter (w-Window opcija izabrata) 5.Specify first corner: Specify opposite corner: 3 found Izabere se ta ka1pa zatim ta ka 2 Window selekcionog metoda sa pravougaonikom koji po inje od lijeve prema desnoj strani. 6.Select objects:Pritisne se Enter 7.Specify base point or displacement: Izbore bazna ta ka 3 8.Specify second point of displacement or :Izabere se bazna ta ka 4.Ilustracija 02.VI na desnoj strani ilustruje navedeni niz komande.Objekti su kopirani i smje teni u izabrani polo aj na crte u.: 30 Upi e se vrijednost odredi ta od bazne ta ke do lokacije ako se polarno vodi ili se markira neka druga pozicija u crte u.: 50 Specificira se onoliki broj lokacija koji je potreban za dizajn.Ilustracija navedenog niza komande prikazan je na slici08.VI.:Izabere se objekti za offset 4.Specify point on side to offset:Bira se ta ku smjera izvr avanja kopiranja 5.Ta ke komande 2 i 3 se nastavljaju sve dok se ne kompletira dole ilustrovan crte .:Pritisne se Enter da se prihvati opcija zadr avanja orginala.Deno ilustracija pokazuje rezultat navedenog niza komande.: Enter y ili n, ili pritisni ENTER Yes Smje ta se reflektovana slika na cret a bri u se orginalni objekti. No Smje ta se reflektovana slika na crte i zadr avaju se orginali objekata.: Y – se upi e da se samo preslikju objekti na drugu stranu linije preslikavanja i pritisne Enter Hatch boundary associativity removed.: 200 Upi e se vrijednost pomjeranja za odredi nu ta ku 2 pri polarnom vo enju i pritisne Enter ili se izvr i izbor odredi ne ta ke.Slika 19.VI ilustruje niz komande. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: pritisne se Enter da se objekat pomjeri du X ose za du inu 50.Slika 21.:Pritisne se Enter da objekat smjesti na rastojanju 20 u X osi i 45 u Y osi prema slici 21.Druga kopija ura ena samo sa kopiranjem du X ose Bilo koji objekti sa makar jednim vertex-om ili krajnjom ta kom uklju eni u crossing selekciju se iste u.Neki objekti koji su kompletni u pravougaoniku crossing selekcije se pomjeraju bez istezanja. Vi mo ete pomjeriti objekte bez mijenjanja njihove orjentaacije i veli ine.Kori tenjem kordinata i object snaps, vi mo ete precizno pomjeriti objekte.Vi mo ete rekalkulisati objekte mijenjanjem kordinantnih vrijednosti na Properties window dialog box-u. U ovom primjeru vi pomjerate reprezentovani prozor blokom.posle izbora Move, odaberete objekat koji bih se pomjerio (1). Specificirate baznu ta ku za pomjeranje (2) slede u sa displacement (3). Objekat se pomjeri iz ta ke 2 za ta ku 3.Vidi ilustraciju. Vi tako e mo ete pomjeriti objekat kori tenjem relativne distance uno enjem kordinantnih vrijednosti prve ta ke i pritiskanjem ENTER-a za drugu ta ku pomjeranja .Ovim se instrui e AutoCAD da koristi kordinantne vrijednosti kao relativne za pomjeranje prije nego bazne ta ke.Objekti koji su izabrani pomjereni su za novu lokaciju odre enu relativnim kordinantnim vrijednostima koje ste unijeli.Ne uklju ujte znak @ kao to bih bilo normalno za relativne kordinate zato to su relativne kordinate o ekivane. Vi tako e mo ete koristiti komandu STRETCH ako sve njegove krajnje ta ke le e cijele u selekciji window. Paljenjem Ortho on na ina ili Polar Tracking Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: 50 Upi e se vrijednost pomjeranja i pritisne Enter.Objekat se pomjeri slika22.VI.: Pritisne se Enter 9.Scale objects based on alignment points? [Yes/No] :Izabere se opcija ili pritisne Enter.Rezltat navedenog niza komande prikazuje desno slika na ilustraciji 25.VI.: 60 se upi e i pritisne Enter ili se specificira ta ka (4) ili se pritisne Enter.Ilustracija 29.VI.: Upi e se opcija ili pritisne Enter. a. None opcija : Ne specificira se projekcija. AutoCAD-om se se produ e samo objekti koji se presjecaju sa ivicama ograde u 3D prostoru . b. UCS opcija : Specificira se projekcija na XY ravan aktuelnog kordinantnog sistema UCS-a. AutoCAD-om se produ avaju objekti koji se ne presjecaju sa objektima ograda u 3D prostoru. c. View opcija : Specificira se projekcija du aktuelne pogledne direkcije. • Edge opcija : Produ uje se objekat za drugu objektovu implicitnu ivicu ili samo za jedan objekat koji se u stvarnosti presjeca u 3D prostoru. Enter an implied edge extension mode [Extend/No extend] : Upisuje se jedna opcija ili pritisne Enter. a. Extend opcija : Produ uje se ograda objekta du njegove prirodne staze kojom se presjeca drugi objekat ili njegova implicitna ivica u 3D prostoru. b. No Extend opcija : Specificiraju se koji objekat da se produ i do objekt ograde koja se u stvarnosti presjeca sa njim u 3D prostoru. Produ enje linija do ograda 1.Command: _extend Izabrana komanda Current settings: Projection=UCS, Edge=Extend Select boundary edges ... 2.Select objects: 2 found Odabrne granice pravugaonik i linija za granicu lijevo na na ilustraciji istaknute. 3.Select objects: Pritisne se Enter 4.Select object to extend or shift-select to trim or [Project/Edge/Undo]:Izaberu se linije 1,2,3,4,5,6 za susret produ enja sa ogradama a linije 1 i 7 se izaberu sa pritisnutom Shift tangentom za podkresavanje psosle zavr enog produ enja i skra enja pritisne se Enter.Ilustracija na slici 33.VI lijevo je rezultat navedenog niza komande.: Upi e se opcija i pritisne Enter ili se pritisne Enter da se prihvati aktuelno postavljeni na in Bilje ka: Trim postavlja TRIMMODE system variable za 1; No Trim postavlja TRIMMODE za 0. If Trim na inom CHAMFER podkresava presjecaju e linije krajnjih ta aka .Ako odbrane linije nisu presje ene AutoCAD-om se produ e ili podkre u one . Ako je TRIMMODE postavljen za 0, AutoCAD crta zako enje bez podkresavanja odabranih linija. • Selct first line or: Specificira se prva od dviju ivica zahtjevanih za definisanje dvodimenzionalnog zako enja .posle specificiranja prve ivice specificira se i druga ivica i zako enje je nacrtana sa osnovno postavljenim distancama. • Polyline: Zako avaju se kovi jedne cijele polylinije.Na komandnu liniju se upi e P i pritisne Enter da se pojavi : Select 2D polyline da se odabere 2d polilinija. • Method opcija : Kontroli e da li AutoCAD koristi dvije distance ili distancu i ugao za kreiranje zako enja. • Distance opcija i distanca ugao opcija su obje njene kroz primjene komande koje slijede. Distance opcija Distance Opcija je naj e primjenjivana opcija i slede i primjer ilustruje kompletni niz komandi za zako enje jednog ugla odabranom objektu. 1.Command: _chamfer Izabrana komanda (TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 10.0000, Dist2 = 10.0000 Select first line or [Polyline/Distance/Angle/Trim/Method]: d Enter 2.Specify first chamfer distance <10.0000>: 20 Enter 3.Specify second chamfer distance <20.0000>: 15 Enter 4.Select first line or [Polyline/Distance/Angle/Trim/Method]:odabere se 1 ivica 5.Select second line: odabere se 2 ivica.Ilustracija primenjenog niza komande slika 43.VI. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Bilje ka: Moment inercije povr ine je kalkulisan kori tenjem UCS Z ose Kao ose rotacije., Scale <2>, Angle <0> 4.Select objects: 1 found 5.Select objects:Izaberete objekat za rafiranje i posle pritisnete OK na Boundary dialog box-u da se postavi rafura.Lijevo napred ilustracija pokazuje rezultat niza komande Dvostruke rafure (Double): Za user-defined patterns, crta se drugi skup linija pozicioniranih pod uglom od 90 stepeni na orginalne linije,kreiraju i presje ne rafure. AutoCAD skladi ti ove informacije na HPDOUBLE system varijabli.Ova opcija je samo mogu a ako se postavi Type to User Defined na Quick plo ici. Sastavljene (Composition) prozor: Kontroli e se dali je rafura associative ili nonassociative Prethodno pregledanje (Preview): Povremeno nestaje dialog box i izla e se aktuelno defiisana ograda sa aktuelnim postavljanjem rafure.Ova opcija nije mogu a dok nisu jo specificirane ta ke ili odabrni objekti za definisanje va e ograde. Boundary Hatch dialog box : Advanced tabla Na desnom oknu table se nalaze iste one opcije koje se nalaze kod Quick table.Na lijevom oknu se nalaze : Island detection style : Specificira se metod kori tenja za rafiranje objekata u okvirima krajnjih ta aka ograde rafure.Ako ne egzistiraju unutra nje ograde onda specificiranje detekcije ostrva nema efekata.Zbog toga se mora precizno definisati skup ograda koji je esto najbolji za kori tenje a to je Normal style.Ove opcije nisu mogu e ako se koristi BOUNDARY za pristup dialog box-u.: Pritisne se Enter da se prihvati osnovno postavljena ZIGZAG ili se izabere opcija: • ? opcija:Ako se upi e ? i pritisne Enter onda se pojavi Text Window sa spiskom rafura koje se mogu izabrati za umetanje na crte .Slede a ilustracija nam pokazuje mogu nost izbora rafure. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora., Izabere se opcija: • Izbor objekata(linija ,polylinija,lukova i dr) na crte u sa kojima e se definisati ograda rafure . • Ili se pritisne Enter da se pojave slede e opcije:: Pritisne se Enter da se crtaju rafure u granicama koje se dobiju specificiranjima na komandnoj liniji prema slede im nizovima komande: 8. Specify start point: Izabere se ta ka 1. 9. Specify next point or [Arc/Length/Undo]: Izabire se ta ka 2 10. Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]:Izabire se ta ka 3 ili se unosi opcija.U zavisnosti od oblika granica rafure koje elite postaviti. 11. Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: izabere se ta ka 4. 12. Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: Izbere ta ka 5 13.Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: U zavisnosti oblika eljene granice komanda se nastavlja ili se vr i pritisak na Enter da se pojavi:: Pritisne se Enter da se zavr i komanda i rafura postavi na crte .Za svaki oblik granica rafure nizovi komandi se ponavljaju prema potrebama va eg dizajna.: earth 3.Specify a scale for the pattern <1.0000>: 5 4.Specify an angle for the pattern <0>: 45 5.Select objects to define hatch boundary or , 6.Select objects: Specify opposite corner: 1 found: standard Upi e se ime teksta i pritisne Enter ili se koristi ve kori teni tekst pritiskom na Enter ili se bira stil teksta upisuju i upitnik na komandnoj liniji da se pojavi spisak svihstilova teksta da se izabere ime odgovaraju eg za dizajn.U slede em dijelovim ovog poglavlja e biti vi e obja njenja kako se to radi.: ? se upi e i pritisne Enter da se pojavi Text Window sa spiskom stilova teksta od kojih se mo e jedan izabrati za aktuelni stil teksta u va em crte u.i: Ma inski Se upi e ime stila koji se nalazi u Text Window prozoru i pritisne Enter da se pojavi slede e: Current text style: "Masinski" Text height: 5.0 5.Specify start point of text or [Justify/Style]: Specificira se po etna ta ka umetanja teksta ili se upi e opcija i pritisne Enter. 6.Specify height <8.0>: upi e se vrijednost visine teksta i pritisne se Enter ili se prihvati postavljena visina visina pritiskom na Enter 7.Specify rotation angle of text <0>: Upi e se ugao rotacije ipritisne Enter ili se pritisne Enter da se prihvati ugao 0 u odnosu na X osu . . 8.Enter text: Ma inski tekst Upi e se tekst i pritisne Enter. 9.Enter text: Upi e se za drugi red teksta i pritisne Enter ili se pritisne Enter da se zavr i komanda Slika 06 .IX Primjeri stilova teksta koje formirate a na i e se u Text Window-u: e se upi e (Exactly opcija) i pritisne Enter 5.Enter line spacing factor or distance <1x>: 10 upi e se rastojanje izme u redova i pritisne Enter. 6.Specify opposite corner or [Height/Justify/Line spacing/Rotation/Style/Wi dth]:Specificira se drugi ugao box-a .Pojavi se Multiline Editor dialog box.U njemu se izvr e pode avanja i upisivanje teksta ; detaljnije obrazlo enje slijedi i izabere OK.Lijevo ilustracija je rezultat navedenog niza komande. Bilje ka : Exact spacing opcija je preporu ena kada se koristi komanda MTEXT da se nacrta tabela. Koristite manje visine tekstova nego to je specificirana linija da osigurate da se tekst ne preklapa. Kao to ste mogli primjetiti na komandnoj liniji se nalaze dvije opcije Line specing opcije: Enter line spacing type [At least/Exactly] : At Least opcja : Pode ava linije teksta automatski osnovanog na visini najvi e karakteristike linije –odnosno visine teksta ili druge karakteristike u tekstu koje upisujete u dialog box-u.Kad je opcija odabrata linije teksta sa vi im karakteristikama su dodte prostoru izme u linija.Kada ste opciju odabrali pojavi se : Enter line spacing factor or distance : Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: • Bilje ka : Obrazlo enja koja su data za Spacing Factor i Distance kod At Least opcije se identi na i kod Exactly opcije. Opcija Width Specificira se irina ograde teksta: Specify width: Specificira se jedna ta ka ili upi e jedna vrijednost. Ako se koristi markiranjem mi om za jednu ta ku irina – du ina reda teksta se kalkuli e kao rastojanje izme u po etne i specificirane –markirane ta ke. Rije i u svakom objektu vi e zna nog teksta se obavijaju da se podesi irina teksta sa ogradom.Ako se specificira irina od 0 ,omotavanje rije i je uga eno i irina multilinijskog teksta je prostrana kao najve a linija teksta.Mo e se onda zavr iti tekst na specificiranoj ta ki kucanjem teksta i pritiskom na Enter.Da se zavr i komanda pritisne se Enter na MTEXT obavijesti. 1.Command: _mtext Izabrata komanda Current text style: "Masinski" Text height: 5 2.Specify first corner: Markira se ta ka za po etak teksta. 3.Specify opposite corner or [Height/Justify/Line spacing/Rotation/Style/Width]: w se upi e(opcija Width) i pritisne Enter. 4.Specify width: 0 se upi e nula i pritisne Enter da se pojavi Multiline Editor dialog box. U dialog se izvr u odgovarju a postavljanja i upi e tekst .Du ina reda teksta nije ograni ena.Izabere se OK .Tekst je umetnut u veli ini koju odabrane rije i zauzimaju,Ilustracija teksta naprijed je primjer navedenog niza komande. Words within each line of the multiline text object wrap to fit the width of the text boundary. If you specify a width of 0, word wrap is turned off and the width of the multiline text object is as wide as the longest line of text. You can end a line of text at a specific point by typing the text and pressing ENTER. To end the command, press ENTER at the MTEXT prompt Primjer Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: e Upi e se opcija i pritisne Enter da se pojave slede e opcije pod 5. • Existing opcija : tekst objekat se uve ava ili smanjuje od postoje e ta ke umetanja. • Justification -Left opcija:prethodno izabrana opcija i privremeno nalazi na komandnoj liniji i ona je osnovna za primjer.Pritisne se Enter da se skaliranje objekta izvr i sa lijevim umetanjem ta ke i od lijeva na desno se vr i pove anje ili smanjenje tekst objekta.Ova a i slede e opcije su one iste opcije koje smo ve objasnili kod razmatranja opcija pode avanja linijskog teksta Justification: Left/Center/Middle/Right/TL/TC/TR/ML/MC/MR/BL/BC/BR 5.Specify new height or [Match object/Scale factor] <147>: s upi e se opcija (opcija Scale factor i pritisne Enter),ili se izaberu druge opcije i pritisne Enter. • Specify new height : Specificira se nova visina teksta. • Match object :Skaliraju se objekti teksta koje ste orginalno odabrali za sparivanje veli ina odabranog objekta teksta . Na komandnoj liniji posle odabrate opcije se pojavi : Select a text object with the desired height: Odabere se objekat teksta iju veli inu elite da sparite za tekst koji ste primjenili komandu. • Scale factor opcija : Scales the selected text objects based on a reference length and a specified new length.:Markira se object snap-om ta ka umetanja vijka prema ilustraciji slike 02.X ili se pritisne Enter da se aktivira Select object opcija. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Pritisne se Enter da se pojavi obavijest da se izabere objekat za dimenziju. 3. Select object to dimension:Izabere se linija slika 03 lijevo na ilustraciji 4.Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]:Specificira se lokacija dimenzije.Na komandnoj liniji se izlo i iznos dimenzije koji se unese na crte .Primjetite to na ilustraciji 03.X. Dimension text = 46:Izabrana jedna krajnja ta ka objekta. 3.Specify second extension line origin: Izabrana druga krajnja ta ka objekta. 4. Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: m Upi e se (Mtext opcija) i pritisne Enter.Pojavi se Multiline text box Editor u kome upi emo odgovaraju e oznake ili tekst i izvr imo i druga potrebna pode avanja i izaberemo OK. Da se pojavi : 5.Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: Specificira se lokacija dimenzione linije sa oznakama i tekstom .Slika 04.X. Dimension text = 150 Dimenziona vrijednost je izlo ena in a komandnoj liniji. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Izabrana krajnja ta ka objekta. 3.Specify second extension line origin: Izabrana druga krajnja ta ka objekta. 4.Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: t upi e se (Text opcija) i pritisne se Enter da se pojavi : 5. Enter dimension text <150>: Du ina vratila 160 mm Upi e se opis na komandnoj liniji i pritisne Enter. 6. Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: Specificira se lokacija .Slika 05.X je rezultat navedenog niza komande. Ostale opcije [Angle/Horizontal/Vertical/Rotated] na komandnoj liniji •: Specificira se ugao i pritisne Enter da se posle toga locira dimenzija.Ili se pritisne Enter.: Da se manuelno specificira po etna Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Odabere se luk,kru nica ili linija ili se pritisne Enter da se nacrta ugaona dimenzija specificiranjem tri ta ke. • Izbor luka opcija • Izbor kru nice opcije • Izbor linija opcija • Izbor tri ta ke opcija ,pritisne se na Enter da se pojavi opcija posle 2.koraka niza dimangular komande. Posle se defini e uglovna dimenzija izborom slede ih opcija koje smo objesnili u prethodnom izlaganju. Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle] Opcije se postavljaju prije lociranja dimenzione linije ugla. Opcija izbora kru nice 1.Command: _dimangular Izabrana komanda 2..Select arc, circle, line, or : Izabrana ta ka A na kru nici. 3.Specify second angle endpoint: Izabrana ta ka B na kru nici 4.Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: izabrana lokacija. Dimension text = 59 rezultat navedenog niza komande na ilustraciji 09.X. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Pritisne se Enter. 3.Specify angle vertex: Specificira se ak iji se ugao mjeri (1) 2.Specify first angle endpoint: Specificira se ta ka 2 3.Specify second angle endpoint: Specificira se ta ka 3. Non-associative dimension created. 4.Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: Izabere se lokacija smje tanja uglone dimenzije. Dimension text = 64 Rezultat navedenog niza komande prikazan na ilustraciji 09.X. Opcija dimbaseline komande : Se primjenjuje posle opcija izbora tri ta ke za dimenzionisanje ugla .Izabere se komanda preostale ta ke .Rezultat ilustracija na slici 11.X lijevo.: Specificira se jedna ta ka ,upi e se opcija ili se pritisne Enter za izbor bazne dimenzije. • Ako je bazna dimenzija kordinata slede a se obavijest izlo i. Specify feature location or [Undo/Select] : Da se zavr i komanda pritisne se Enter dva puta ili se pritisne ESC tangenta.Aktuelni stil je determinisan pojavljivanjem teksta. 4.Posle izbora bazne dimenzije nastavlja se izbor lokacija za slede e dimenzije dok se ne zavr i dimenzionisanje ,kako je to prikazano na ilustracijama slika 12 i 13.X: Locira se lokacija dimenzija ili se izabere opcija,opcija koja se nalazi na kraju u zagradama je Continuos opcija koja je izabrana u primjeru.Opcije komandne linije su : • Continuous opcija :Crta se serija kontinualnih dimenzija.: Specificira se jedna ta ka ili se pritisne Enter da se vrati prethodna obavijest.: Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter. • Home opcija : Pomjera se rotiran tekst dimenzije nazad za njegovu osnovno postavljenu poziciju. 3.Select objects: Koristi se objekat selekcioni metod da se odaberu objekti dimenzija. Odabrani tekst dimenzije se za vra a za njegovu osnovnu postavku postavljenu za dimenzioni stil.: o upi e se opcija (Oblique) i pritisne Enter 3.Select objects: 1 found Izabere se objekat dimenzije za preure ivanje 4.Select objects: 1 found, 2 total Sa pritisnutom Shift tangentom biraju se dodatni objekti. 5.Select objects: Pritisne se Enter 6.Enter obliquing angle (press ENTER for none): 60 Upi e se vrijednost ugla i pritisne Enter.Ilustracija na Slici 17.X pokazuje rezultat komande.: Izabere se ta ka sa kojom se asocira objekat sa pokaziva om ili se pritisne Enter da se pojavi Leader Settings dialog box. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.:Pritisne se Enter pojavi se Leader Settings dialog box. Enter a dimension style option [Save/Restore/STatus/Variables/Apply/?] : Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter: • Save opcija : para se aktuelno postavljanje sistema dimenzionih variabli za jedan dimenzioni stil. Enter name for new dimension style or [?]: Upi e se jedno ime ili se upi e ? i pritisne Enter. a) Name : Ako se upi e ime para se aktuelno postavljanje dimenzionog stila varijabli za novi dimenzioni stil kori tenjem imena kojeg ste upisali.novi dimenzioni stil postaje aktuelan stil. b) Ako ste upisli ime egzistiraju eg dimenzionog stila ,Auto CAD vas obavje tava na komandnoj liniji da taj dimenzioni stil ve postoji. That name is already in use, redefine it? : Upi e se y ili se pritisne ENTER c) Ako se upi e y, AutoCAD regeneri e asocijativne dimenzije koje su kori tene za redefinisanje dimenzionog stila. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Upi e se jedno ime ili se upi e ? ili se pritisne Enter da se izabere jedna dimenzija .Name i ? su obja njeni u prethodnoj opciji.Nova varijanta je ; Select Dimension Napravi se dimenzioni stil od odabranog objekta aktuelnim dimenzionim stilom. Select dimension : Izabere se dimenzija. • Status Opcija : Izlo e se aktuelne vrijednosti od svih dimenzionih sistema variabli.Posle listanja variabli DIMSTYLE komanda se zavr ava. • Variables opcija : Listaju se postavljanja dimenzionog sistema variabli bez modificiranja aktuelnog postavljanja. Enter a dimension style name, [?] or : Upisuje se jedno ime ,upisuje se ? ili se pritisne Enter da se odaberu na crte u dimenzije. • Applay opcija : Primjenjuje se postavljanje aktuelnog dimenzionog stila variabli za odabrane dimenzione objekte ,stalno prekrivaju i neke postoje e dimenzione stilove primjenjene za te objekte. Select objects: koristi se objekt selekcioni metod da se odabere dimenzioni objekat. AutoCAD ne a urira rastojanje izme u postoje ih baznih dimenzija (pogledajte DIMDLI system variable), ne rade se postavljanja dimenzione tekst variable ,a urira se postoje i tekst pokaziva a. ili za isti stil kao prvi svi dimenzioni stilovi su izlo eni. Variable kolona : Autmatski su izlo eni nazivi variabli za pojedine opise postavljanja na dialog box-ovima. Kolone stilova koji se porede : Izlo u se razlike koje se mogu primjetiti izme u izabranih stilova za pore enje (Masinski –ISO-25): Upi e se Y ili N ili se pritisne Enter. Sa Redefine it vi automatski a urirate sve reference za taj blok.Atributi vezani za postoje e reference bloka se zadr avaju ne promjenjeni u crte u.Ipak nova umetanja se ne izazivaju dok se atribut definicija ne uklju i u novu blok Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Upi e se jedno ime ,upi e se ?, upi e se ~, ili se pritisne Enter.(posle svakog upisivanja pritisne se Enter) pojave se opcije: 3.Specify insertion point or [Scale/X/Y/Z/Rotate/PScale/PX/PY/PZ/PRotate]: Specify a point or enter an option • Specify insertion point:Specificira se lokacija za blok ili crte . • Scale X/Y/Z: Postavlja se factor skale za X, Y, i Z ose. Skala za Z osu je apsolutna vrijednost specificiranog faktora skale. • Rotate: Upisuje se ugao umetanja bloka. • PScale: Upisuje se factor skale za X, Y, i Z ose za kontrolu izlaganja bloka kao kad se povla i u poziciju. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora:pritisne se Enter i linija koja odre uje rastojanje kolone se iskopira i nacrta na crte u .Komanda se ponovi onoliko puta koliko je potrebno kolona sa razli itim rastojanjima .(postoje i druge varijante kopiranja koja e se izabrati zavisi od navika u radu): Specificira se ta ka ili pritisne Enter.Kada se unesu vrijednosti kod umetanja crte a u novu baznu ta ku se ume e crte: Pritisne se Enter da se urede atributi odjednom ili se up e N i pritisne Enter da se izvr i globalno ure ivanje atributa. Yes opcija :Ure uju se atributi od jednom.Da bih se uredili atributi od jednom moraju biti vidljivi i paralelni za aktuelni UCS. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Upi e se opcija osobina da se promjeni ili se pritisne Enter za slede i atibut. Ako je original atributa bio definisn sa centriranim ili pode enim tekstom obavijest ne uklju uje Angle opciju. Opcija visine je obavijena za centrirani tekst.Za svaku opciju o ekuje se Next, AutoCAD vas obavje tava na komandnoj liniji za novu vrijednost. X se zadr ava na aktuelnom atributu dok se ne pomjeri do slede eg Bilje ka :Opcije koje su razmatrane kod pojedina nog izbora i ure ivanja atributa sa eattedit komandom su identi ne te dalje razmatranje ostavljamo za rasu ivanje onima koji to ele individualno. No Opcija: Se ure uje vi e od jednog atributa istovremeno .Globalno ure ivanje se brimjenjuje za vidljive i ne vidljive atribute. Globalno ure ivanje atributa vam se ograni ava za razmje tanje pojedina nog citata teksta .Ako ure ujete atribute istovremeno mogu se urediti neki ili svi atributi. Ure uju se atributi dali su oni vidljivi ili ne.Promjene atributa ne reflektuju se odmah . AutoCAD regeneri e crte na kraju osim komande REGENAUTO,kojom se kontroli e automatska regeneracija ako je ona na off. Nizovi komande su skoro identi ni sa Yes opcijom pa je dalje razmatranje prepu teno korisnicima ukoliko osjete za potrebu .: Ukucaj opciju i pritisni Enter Specify clipping boundary: [Select polyline/Polygonal/Rectangular] : Enter Specify first corner: Specify opposite corner: markiraj mi om: pritisne se Enter ili se upi e opcija i pritisne Enter da se pojave slede e opcije : • Ako se pritisne Enter opcije koje se pojave : 3. Enter layout to make current :Pritisne se Enter da se Layout1 postavi aktuelnim za kori tenje ili se upi e ime layout-a kojeg elite da napravite aktuelnim i pritisne se Enter .Upisani ili od programa predlo eni lejaut postaje aktuelni lejaut to zavisi od primjenjene opcije. Regenerating layout. Startovanje komande za kreiranje lejauta mo e da se izvr i sa komandne linije kao to smo naprijed vidjeli ali se isti tako mo e izvr iti izborom alernativne komande sa lijeve ilustracije. Jedan lejaut se koristi da se trasira va crte za nano enje na papir.Lejaut se mo e sastojati od jednog naziva bloka ,jednog ili vi e viewport-a i oznaka. Da se kreira ili modificira lejaut posle startovanja pojavljuju se opcije koje smo primjetili na komandnoj liniji: 1.Command: layout Izabrana komanda prema slici 2.Enter layout option [Copy/Delete/New/Template/Rename/SAveas/Set/?] : N se upi e i pritisne Enter 3.Enter new Layout name : Novoime se upi e koje sami defini ete i pritisne se Enter .Novoime lejauta je kreirano i nalazi se na status meniju lejauta.Lijevo ilustracija.Ako niste upisali novo ime za lejaut predlo eno ime od komande je Layout 3 ,pritiskom na Enter formira e se layout sa navedenim predlo enim imenom od komande. Kada startujemo komandu na komandnoj liniji se pojavi vi e opcija [Copy/Delete/New/Template/Rename/SAveas/Set/?]: Upi e se ime lejauta koje se kopira i pritisne Enter 4.Enter layout name for copy : Upi e se ime kopije lejuta • Delete opcijom Bri e se layout kojeg odaberete za brisanje. • New Kreira se nova tabla lejauta (primjer Novoime) Kreira se jedna nova tabla lejauta.Do 255 lejauta mo e biti kreirano u jednom pojedina nom crte u. Samo prve 31 karakteristike se izlo e na tabli. 3.Enter name of new layout : Upisuje se novo ime table lejauta • Template Ako ukucamo slovo T i pritisnemo Enter pojavi se Select Templete from file dialog box . Templete opcijom kreira se nova lejaut tabla osnovana na postoje em lejautu u jednom ablonu (DWT), crte (DWG), ili zamjenjenom crte u fajla (DXF) .Ako je FILEDIA system variable postavljen za 1, jedan standard file selection dialog box je izlo en za selekcije jednog DWT, DWG, ili DXF fajla. Posle izbora fajla AutoCAD izlo i Insert Layouts dialog box koji izlo i lejaute u parane u odabranom fajlu.Posle izbora lejauta ,lejaut i svi objekti iz specificiranog fajla template ili fajla crte a su umetnuti u aktuelni crte .Slede a ilustracija slika 01.XIII desno prikazuje rezultat opisnog niza komande: upi e se lejaut za reimenovanje Enter new layout name : upi e se novo ime lejauta Ime lejauta mora biti jedinstveno .Imena lejauta mogu biti duga do 255 karakteristika i ne uzrokuju preosetljivost. 1.Command: layout se upi e i pritisne Enter 2.Enter layout option [Copy/Delete/New/Template/Rename/SAveas/Set/?] : r izabrana opcija i pritisnut Enter 3. Enter layout to rename : Pritisne se Enter da se promjeni ime lejautu 4.Enter new layout name: Format A3 Upi e se novo ime i pritisne Enter da se na komandnoj liniji i zlo i slede a promjena imena : Layout "DIN A3 Title Block" renamed to "Format A3".: Poslednji aktuelni lejaut je kori ten kao osnovni za paranje lejauta kao jednog ablona.Ako je FILEDIA system variable postavljen za 1, jedan standardni selekcioni fajl se izlo i u kojem se mo e specificirati template fajl u kojem se para lejaut.Osnovno postavljeni imenik template je specificiran u Options dialog box-u 1.Command: layout 2.Enter layout option [Copy/Delete/New/Template/Rename/SAveas/Set/?] : SA se upi e i pritisne Enter da se pojavi : 3.Enter layout to save to template : Pritisne se Enter da se lejaut Format A3 koristi za template fajl lejauta.Pojavi se Create Drawing File dialog box da se para u Templete Na dialog box se upi e File Name i izabere OK .Na ilustraciji dialog boxa upisano ime BH A3 NASLOV BLOKA.Tabla lejauta je parana i posle se mo e koristiti da se iz Select Templete from File dialog box-a bira kao ablon lejauta. Ilustracija 03.XIII.: Upi e se jedna opcija i pritisne Enter. . • ON opcija: Pali se viewport,pravi se aktivnim i njegovi objekti se izlo e na lejautu vidljivi.Objekti se izlo e vidljivi na onom lejatu kojeg ste vi izabrali da se izlo e vidljivim. • OFF opcija : Gasi se viewport.Kad je viewport uga en njegovi objekti nisu izlo eni u lejautu i vi ih nemo ete napraviti aktuelnim. • Fit opcija : Kreira se jedan viewport koji ispunjava mogu u povr inu lejauta koju odredimo za izlaganje.Aktuelna veli ina viewport-a zavisna je od dimenzija papira. Slede a ilustracija prikazuje postavljanje view port-a na veli inu A3 formata papira veli ine lejauta .Kada se izabere ova opcija ,koja mo e biti i osnovna opcija pritisne se Enter i crte je postavljen na povr inu lejauta kako je na slede oj ilustraciji prikazano slika 04.XIII.Fit opcijom se mo e formirati i pravougaonik u lejatu na koji se ume e crte na onom dijelu izme u markiranih ili definisanih kova pravougaonika.ilustracija 02.XIII.: Upi e se jedna opcija i pritisne se Enter da se pojave slede e opcije. Bilje ka : Opcije koje se pojavljuju su identi ne opcijama o kojima ste u ili kod crtanja objekata polylinija. • Restore Opcija : Se uspostavlja prethodno parana konfiguracija viewporta. 3.Enter viewport configuration name or [?]: Upi e se jedno ime ili se upi e ? da se prelistaju konfiguracije viewport-i. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora.: Upi e se H ili se pritisne Enter. • 3 opcija : Dijeli se aktuelni viewport u tri viewport-a. Enter viewport arrangement [Horizontal/Vertical/Above/Below/Left/Right] : Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter. Horizontal i Vertical raspadne se u tri dijela.Druge opcije kreiraju jedan ve i viewport u polovini a u drugoj polovini dva manja viewport-aAbove, Below, Left, i Right se specificiraju gdje se smje ta ve i viport.Ilustracija 05.XIII. • 4 opcija :Dijeli se viewport u etiri manja jednaka vieporta. Opcijom 4 na Viewports dialog boxu.vi mo ete kreirati etiri jednaka viewport-a ,ali isto tako mo ete kreirati jedan ve i viewport i tri manja bilo da ih kreirate na lijevoj ili desnoj strani. Ako se radi o 3D objektu onda postavljate one viewporte koji e vam na crte u reprezentovati va objekat.Slede a ilustracija 06 .XIII vam reprezentuje Viports dialog box sa izabranim i postavljenim 3D viewport-ima lijevo prikazanog objekta. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Upi e se opcija ili pritisne Enter: All : Primjenjuju se promjene u svim viewport-ima. Select :Povremeno se pali za prostor papira ,dozvoljavaju i vam da izaberete viewport-e gdje se mogu primjeniti postavljanja lejera. 5. Select objects: Odabere se jedan ili vi e viewport-i i pritisne Enter. Current :Primjenjuju se promjene samo u aktuelnom viewport-u Thaw opcija: Odmrzavaju se lejeri u specifi nim viewport-ima. 3.Enter layer name(s) to thaw: Upi e se jedan ili vi e imena lejera . 4.Enter an option [All/Select/Current] : Upi e se opcija ili pritisne Enter. All : Primjenjuju se promjene u svim viewport-ima. Select : Primjenjuju se promene u odabranim viewport-ima. 5. Select objects: Odabere se jedan ili vi e viewport-i i pritisne Enter Current : Primjenjuju se promjene samo u aktuelnom viewport-u Reset opcija : postavlja se vidljivost lejera u odabranim viewport-ima za njihova aktuelna osnovna postavljanja. 3.Enter layer name(s) to reset: Upi e se jedno ili vi e imena lejera 4.Enter an option [All/Select/Current] : Upi e se opcija ili pritisne Enter. All : Primjenjuju se promjene u svim viewport-ima. Select :Primjenjuju se promjene samo u odabranim viewport-ima. 5.Select objects: Odabere se jedan ili vi e viewport-i i pritisne Enter. Current : Primjenjuju se promjene samo u aktuelnom viewport-u Newfrz opcija : Kreiraju se novi lejeri koji su zamrznuti u svim viewport-ima. 3.Enter name(s) of new layers frozen in all viewports: Upi e se jedno ili vi e imena lejera. Vpvisfflt : Odmrzavaju se ili se zamrzavaju specificirani lejeri a zatim kreirani viewport-i. 3.Enter layer name(s) to change viewport visibility: Upi e se jedno ili vi e imena lejera 4.Enter a viewport visibility option [Frozen/Thawed] : Upi e se f ili t, ili se pritisne Enter., onda nema definisane informacije za plotiranje. Add/Edit :izla e se User Defined Fields dialog box gdje se mo e dodati ,urediti ili izbrisati korisnikom definisana polja. Plot Stamp Parameter File : paraju se informacije pe ata u fajlu sa zavr etkom pss. Vi estruki korisnici mogu pristupiti istom fajlu i pe atiti njihove plotere osnovane na postavljanjima kompanije. AutoCAD je obezbjedio dva PSS fajla—Mm.pss i Inches.pss—koji su locirani u Support folder. Osnovni incijali parametara fajla imena pe atiranja su deterinisani sa regionalnim postavljanjima operativnog sistema kad je instalisan AutoCAD . Load :Izala e se Plotstamp Parameter File Name dialog box (jedan standardni fajl slekcioni dialog box ) u kojem se mogu specificirati lokacija parametra fajla kojeg elite da koristite. Save As para se aktuelno postavljanje pe atiranja u novom fajlu parametra. Advanced : Izla e se Advanced Options dialog box, u koem se mo e postaviti lokacija ,osobine teksta i jedinice pe atiranja.Dakle mo e se kreirati fajl iga i postaviti njegova lokacija. What to Plot :Defini e se ta se eli tampati-plotirati. Current Tab :Plotira se aktuelni model ili lejaut table.Ako su odabrane vi estruke table .tabla iji crte je vidljiv se plotira. Selected Tabs :Plotiraju se pre izabrana model ili lejaut table.Da se odaberu vi estruke table dr i se pritisnuta na dole CTRL tangenta dok se biraju.Ako je samo jedna tabla izabrana ova opcija je ne mogu a. All Layout Tabs : plotiraju se sve table lejauta bez obzira koja je tabla izabrana. Number of Copies :Ozna ava se broj kopija za tampanje.Ako su vi estruki lejauti i kopije odabrane ,neki lejauti koji nisu postavljeni za plotiranje za fajl ili AutoSpool produciraju pojedina ne crte e. Plot to File :Plotira se u inak za fajl prije nego za tampa -plotter. Plot to File :Plotira se za fajl. File Name :Specificira se ime plot file.Osnovna postavka imena plot file je ime crte a i ime table separisano sa crticom sa .plt zavr etkom fajla. Location :Izla e se imenik lokacije gdje se skladi ti plot file.Osnovna lokacija je mapagdje je prebivali te crte a. [...] :Izla e se standardni prelistava za Browse for Folder dialog box,gdje se mo e izarati mapa za skladi tenje plot file. Search the Web : Izla e se Browse the Web - Save dialog box, gdje se mo e izabrati jedan URL za skladi tenje plot file. Al@emir je znak koji vas upozorava da je po zakonu o autorskim pravima zabranjeno umno avanje ove knjge na bilo koji na in bez odobrenja autora: Upisuje se jedna opcija ili pritisne Enter. Orjentacija pogleda specificiranog ortografskog pogleda je osnovana na UCSBASE system variable, kojom se postavljanje vr i za WCS osnovni kordinantni system.Kad jedan od ortografskih pogleda je ponovo uspostavljen AutoCAD ga zoomuje za extents u aktuelnom viewport-u. Kada se radi u 3-D prostoru prakti no crtate standardne poglede i projekcije to samo po sebi sadr i najve i dio prakti nog crtanja i kori tenja standardnih pogleda i projekcija.Kada ste crtali dvodimenzinalne projekcije tro dimenzionalnog objekta normalno je da ste crtali tri standardna pogleda(views):odzgo,sa ela i sa desna(top,front,and righit).Ako je objekat naro ito kompleksan, crtali ste naknadne Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter. UCS opcijom od komande VIEW postavlja se UCSVIEW system variable. Paljenjem ove opcije na On para se aktuelni UCS za svaki imenovani pogled koji ste parali. • Window opcija : para se porcija aktuelnog izlaganja kao jednog pogleda. 3. Enter view name to save: Upi e se jedno ime. 4.Specify first corner: Izabere se prvi ugao 5.Specify opposite corner: Izabere se drugi ugao da se pogled od dijela objekta koji se nalazi u pravougaoniku para kao jedan pogled. Ponovno uspostavljanje takvog pogleda mo e izlo iti objekte izvan rama (window) koji je specificiran zbog toga to se oblik prozora mo e se razlikovati od tog viewport-a na kojem se uspostavlja pogled.Bilo kako ,plotiranje pogleda objekata se vr i samo unutar prozora ,ne za cijeli izlo eni viewport.: Upi e se opcija ili pritisne Enter. • Current ucs opcija:Regeneri e se projektni pogled izlaganja tako da se veli ina podesi u aktuelnom viewport-u od aktuelnog UCS-a. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Specificira se jedna ta ka ili se upi e R ili se pritisne enter da se izlo i kompas i osni trono ac. • View point opcija : Kori tenje X,Y,Z kordinata koje se upisuju da se kreira jedan vector kojim se defini e direkcija iz kojeg se crte mo e pregledati.Defnisani pogled je kao da dvogled gleda iz zadnje ta ke prema kordinantnom po etku. (0,0,0).Slede a ilustracija prikazuje poglednu direkciju i polo aj 3D objekta za pregledanje. • Rotate opcija : 3.Specificira se nova podledna direkcija kori tenjem dva ugla. 4.Enter angle in XY plane from X axis : Specificira se jedan ugao . Prvi specificirani ugao je ugao u odnosu na Xa osu na XY ravni.. 5.Enter angle from XY plane : Specificira se ugao Ugao izme u direkcije i X.,Yravni. 1.Command: vpoint Upi e se i pritisne Enter Current view direction: VIEWDIR=0.0000,0.0000,1.0000 2.Specify a view point or [Rotate] : r Upi e se i pritisne Enter 3.Enter angle in XY plane from X axis <270>: 0 Upi e se i pritisne Enter 4.Enter angle from XY plane <90>: 30 Upi e se i pritisne Enter.Zavr i se komanda slede a ilustracija prikazuje navedeni niz komande. *** Returning to the UCS ***Regenerating model.: Pritisne se Enter da se pojavi tro ac sa kompasom pomo u koga se odabere pogledna direkcija slika 05.XV. Regenerating model: Upi e se jedna opcija i pritisne Enter da se model pojavi osjen en u izabranoj opciji. Da se postave navedene opcije ponekad je lak e ih primjeniti sa Shade Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:Izabere se objekat za vizuelizaciju Biranjem objekata dozvoljava se granica reganarisanja objekata na ekranu kao i manipulacija pogledima,korisno je kada radi sa ve im crte ima.Ako jednostavno pritisne ENTER,Auto CAD izlo i jednu sliku malih ku a sa jednim zabatnim krovovima.Ponekad je manipulacija ovom slikom lak a nego crtanje va eg crte a.Po to ste izabrali objekte za regenerisanje pritisne ENTER Auto CAD ova poruka:Enter option 2.[Camara/ Target /Distance/ points/Pan Zoom/Twist/Clip/Hide/Off/Undo]: Opcije su nabrojane u redu u kojem ih je lako koristiti.Na primjer ,vi ete obi no eliti da promjenite liniju prve strane,manipulacijom pozicije kamere i cilja.Posle svake promjene,ovu poruku Auto CAD ponavlja.Kada si zadovoljan sa na inom izlaganja pogleda pritisni ENTER da iza iz DVIEW komande. Auto CAD odmah regeneri e ulazni crte koriste i novu ta ku iz koje se gleda i perspektivno postavljanje. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: 0,60,0 Kordinate ta ke 3 5.Specify fourth point or [Invisible] : 50,60,0 ta ka4 6.Specify third point or [Invisible] : 50,60,100 ta ka5 7.Specify fourth point or [Invisible] : 0,60,100 ta ka6 8.Specify third point or [Invisible] : Pritisne se Enter da se iza e iz komande Slede a ilustracija prikazje rezultat komande.: Specificira se ta ka ili pritisne Enter 4Specify location for vertex n or : Specificira se ta ka ili pritisne Enter. Bilje ka : 2.Specificiraju s kordinate za svaki vertex,posle svakog vertex-a ,kiji specificira pojavljuje se slede i broj vertex-a i vi specificirate slede e kordinate za svaki vertex i posle svega pritisnete ENTER. 3.Kontinualno se specificiraju kordinate za svaki vertex. Kada se zavr i specificiranje kordinata vertex-a,pritisnite ENTER 4.Specificiraj broj vertex-a prvog definisanog oblika. Oblik se defini e ukucavanjem broja vertex-a,koje ste definisali u ta ki 2..Svaki oblik je sastavljen od tri ili vi e nabrojanih-vertex-a. 5.Kad zavr ite definisanje prvog oblika pritisnute ENTER 6.Specificirajte slede i oblik sa odre enim brojem vertex-a. 7.Kad kompletirate specificiranje pritisnite, ENTER.:Izabere se opcija dali ili ne da se kreiraju tijela.Pritisne se Enter posle toga da se zavr i komanda Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autoraPritisne se Enter .Auto CAD vas je pitao da li elite da pretvorite liniju u neku opciju koja se pojavi posle pritiska na Enter. 4. Enter an option [Close/Join/Width/Edit vertex/Fit/Spline/Decurve/Ltype gen/Undo]: j Upi e se opcija Join i pritisne Enter da se spoje linije uzatvorenu polyliniju . Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: s Upisana opcja paranja Ucs-a i pritisnut Enter. 3.Enter name to save current UCS or [?]: Ucs0 Upisano ime i pritisnut Enter da se para ime Ucs-a.: pritisne se Enter drugi puta da se komanda zavr i a dio premjesti na specificiranu lokaciju. Dimension extension disassociated. 11. Da bih slo eni model bio jedinstven a ne kako je prikazano na naprijed lijevoj ilustraviji pogleda .Primjenimo po ve nau enom na inu komandu Union i kompleksni dio je jedinstven i takvog postavljajte na crte ili nastavite modificirati prema zahtjevima va eg dizajna.: Pritisne se Enter za pravougaono raspore ivanje.Ili se upi e P i pritisne Enter za polarno raspore ivanje objekata. 5.Enter the number of rows (---) <1>: 2 Upi e se broj redova. 6.Enter the number of columns (|||) <1>: 2 Upi e se broj kolona. 7. Enter the number of levels (...) <1>: 2 Upi e se broj nivoa po Z osi. 8.Specify the distance between rows (---): 150 Upi e se rastojaje izme u redova Specify the distance between columns (|||): 150 Upi e se rastojanje izme u kolona. Specify the distance between levels (...): 150 Upi e se rastojanje izme u nivoa i pritisne Enter da se zavr i komanda.Slika 03. XVII je rezultat navedene komande. • Opcija Rectangular :Auto CAD osniva pravougaonik po ijoj je baznoj liniji raspore en broj izabranih objekata sa uglom rotacije.U osnovi ovaj ugao je jednak nuli (default) tako da su redovi i kolone pravougaoni zraci ortogonalni na X iY ose.Osnovni default ugao 0 pravca se mo e promjeniti postavljanjem promjene sa komandom UNITS. Lijevo na ilustraciji je prikazana orjentacija i raspored redova,kolona i nivoa kod Rectangular opcije koju mo emo vidjeti i na slici 03.XVII. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:p Upi e se i pritisne Enter 5. Enter the number of items in the array: 6 (8) Upi e se broj lanova u polarnom rasporedu. 6. Specify the angle to fill (+=ccw, -=cw) <360>: Specificira se ugao rotacije ako se raspore uje po cijelom obimu onda se pritisne Enter. 7. Rotate arrayed objects? [Yes/No] :Izabere se opcija Yes pritiskom na Enter 8.Specify center point of array: Specificira se centar za polarni raspored . 9. Specify second point on axis of rotation: Spcificira se druga ta ka ose rotacije .Ilustracija 04.XVII je rezultat navedenog niza komande.: Pritisne se Enter da se ne bri e objekat . Ilustracija na slici 05 je rezultat navedenog niza komande: pritisne se Enter 9. Scale objects based on alignment points? [Yes/No] : pritisne se Enter rezultat navedene komande ilustracija naprijed lijevo. • Opcija sa tri izvori ne i tri odredi ne ta ke Komandu birate na isti na in kao i do sada : Specificira se prva izvorna ta ka1 Specificira se prva odredi na ta ka 2 Specificira se druga izvorna ta ka 3 Specificira se druga odredi na ta ka 4 Specificira se tre a izvorna ta ka 5 Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter. Pritiskom na ENTER prihvata se aktuelno postavljanje koje je jedno ili drugo slede e ili prvobitno.: n Upi e se opcija i pritisne Enter da se pojavi pod 4..Ako je izabrana odgovarju a povr ina onda se samo pritisne Enter 4. Enter surface selection option [Next/OK (current)] :Pritisne se Enter 5.Specify base surface chamfer distance <10.0000>: Upi e se vrijednost prve distance ili se pritisne Enter ako je odgovaraju a distanca 6.Specify other surface chamfer distance <10.0000>: Specificira se druga vrijednost distance povr ine 7.Select an edge or [Loop]: Odabere se 1 ivica ili vi e ivica mogu i sve ili se izabere Loop opcija .Sve odabrane ivice za zarubljivanje moraju le ati na baznom istaknutom licu tijela.Po pojedina nom izboru eljenih ivica za zarubljenje pritisne se Enter.Ilustracija slika 08.XVII. Ako se izabre ivica 3D tijela Mora se indicirati koja je povr ina bazna povr ina.Da bih se izvr io izbor eljene bazne povr ine biraju se slede e opcije. • OK opcijom se postavlja izabrana povr ina kao bazna povr ina . • Next opcijom se bira slede a povr ina kao bazna povr ina. Posle selekcije bazne povr ine i postavljanja distanci zarubljivanja,biraju se ivice bazne povr ine za zarubljivanje.Vi mo ete izabrati pojedina no ivice ili sve ivice od jednom.Ako elite sve ivice zarubiti odjednom unese se opcija Loop da se zarube sve ivice lopa primjer slijedi. • Loop opcija Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Pritisne se OK ako je odabrano bazno lice 4.Specify base surface chamfer distance <10.0000>: pritisne se Enter ako distanca odgovara,ako ne upi e se nova vrijednost i pritisne Enter. 5.Specify other surface chamfer distance <10.0000>: pritisne se Enter isto kao pod4. 6.Select an edge or [Loop]: l upi e se opcija lopa i pritisne Enter 7.Select an edge loop or [Edge]: Select an edge loop or [Edge]: Odabere se jedna ivica lopa i sve ivice se lopa osvjetle , posle pritiska na Enter, komanda se zavr i a sve ivice lopa se zarube.Ilustracija slika 09.XVII.: f Upi e se opcija i pritisne Enter. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: e Upi e se opcija i pritisne Enter 4.Select faces or [Undo/Remove]: 1 face found. Izabere se lice ili se upi e opcija i pritisne Enter.Mo e se izabrati vi e lica 5.Select faces or [Undo/Remove/ALL]: Pritisne se Enter ili se upi e opcija i pritisne Enter 6.Specify height of extrusion or [Path]: 30 Specificira se visina ekstrudiranja ili se upi e opcija P da se izabere staza ekstrudiranja. 7.Specify angle of taper for extrusion <0>: Pritisne se Enter ili se upi e ugao za iljivanja ekstrudiranja i pritisne Enter. Solid validation started. Solid validation completed. Enter a face editing option Extrude/Move/Rotate/Offset/Taper/Delete/Copy/coLor/Undo/eXit] : Pritisne se Enter ili se upi e opcija da se nastavi sa daljim ure ivanjem tijela. Solids editing automatic checking: SOLIDCHECK=1 Enter a solids editing option [Face/Edge/Body/Undo/eXit] : Pritisne se Enter da se zavr i komanda ili se bira opcija za dalje ure ivanje tijela.Rezultat upisanih opcija prikazan je na slede oj ilustraciji slika 16.XVII.: Upi e se opcija ili pritisne Enter. • Body opcijom: Se ure uju cjeline punih objekata u tampavanjem drugih geometrija na tijelo ,separisanje tijela na individualne pune objekte ,omotavanjem ,brisanjem ili kontrolisanjem odabranog tijela. Sve navedene opcije se pojavlju na komandnoj liniji koje se aktiviraju upisivanjem po etnog velikog slova imena opcije i pritiskom na Enter Enter a body editing option [Imprint/seParate solids/Shell/cLean/ Check/Undo/ eXit] : Upi e se jedna opcija ili pritisne Enter • Undo opcijom: Se opovrgava opcija ure ivanja ili izbora lica i povra a na prethodnu komandu • eXit opcijom : Se izlazu iz Solidedit komande.: _color 2.Select edges or [Undo/Remove]: izaberu se ivice koje se elu obojiti 3.Select edges or [Undo/Remove]: prisne se Enter da se zavr i slekcija i pojavi dialog box u kome se izabere boja i pritisne Enter dva puta da se zavr i: • Imprint opcija : Utiska se jedan objekat na izabrano 3D tijelo. • Separate solids opcija: Razdvajaju se 3D tijela koja imaju nezavisne zapremine u nazavisnom objektu tijela. • Shell opcija. Kreira se jedno tanakostjeno tijelo specificirane debljine. • Clean opcija : Uklanjaju se dijeljene ivice ili vrhunca ,koji imaju istu povr inu ili krivu liniju. • Check opcija : Potvr uje se 3D tijelo kao jedno nostrifikovano ACIStijelo. • UndoOpcija Vra a se komada na prethodnu akciju. • Exit opcija: Izlazi se iz opcije preure ivanja tijela i prikazuje se glvana Soliedit poruka. Prije nego to ste preuredili tijelo ,morate ga izabrati bilo sa krsti em ili kori tenjem Last Object selection method-a. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: i 3.Select a 3D solid: Izabere se jedno tijelo 4. Select an object to imprint: Izabre se 2D objekat za utiskivanje 5. Delete the source object [Yes/No] : y Upi e se opcija ili se pritisne Enter da se pojave ponovo opcije na komandnoj liniji .Pritiskanjem 2 puta na Enter komanda se zavr i.rezultat navedenog niza komande je prikazan na ilustraciji slika 25:XVII. • Y Ako se eli zadr ati utiskivanje geometrije • N ako e se brisati . Bilje ka :Imriting komandom Za utiskivanje na tijelo se koriste lukovi kru nice, linije, 3D polylinije,elipse,spline,regioni ,tijela i 3d ekstrudirana tijela kao utinute geometrije: s Upi e se opcija i pritisne Enter 6.Select a 3D solid: Odabrato isto ali kopirano tijelo 7. Remove faces or [Undo/Add/ALL]: Pritisne se Enter 8.Enter the shell offset distance: -2 Upi e se negativna vrijednost distance i pritisne dva puta Enter da se iza e iz opcije i iz komande.Ilustracija na slici 24 prikazuje rezultat navedenog niza komande.: s Upi e se opcija omotavanja Shell i pritisne Enter da se izabere tijeloB. 9.Select a 3D solid: izabrano tijelo B. 10. Remove faces or [Undo/Add/ALL]: 1 face found, 1 removed.Bira se elna stranica za uklanjanje. 11.Remove faces or [Undo/Add/ALL]: Pritisne se Enter 2. Enter the shell offset distance: 5 Upi e se vrijenost distance i pritisne Enter. Solid validation started. Solid validation completed. 12.Enter a body editing option [Imprint/seParate solids/Shell/cLean/Check/Undo/eXit] : s Upi e se opcija omotavanja Shell i pritisne Enter da se izabere tijelo C. 13 . Select a 3D solid: Izabere se tijelo C. 14.Remove faces or [Undo/Add/ALL]: 1 face found, 1 removed. Izabere se stranica bo na za uklanjanje. 15.Remove faces or [Undo/Add/ALL]: pritisne se Enter 16.Enter the shell offset distance: 20 Upi e se vrijednost distance i pritisne Enter .Enter se pritisne jo dva puta da se zav i komanda .Ilustracija navedene komande na slici 27.XVII.: pritisne se Enter ako se eli locirati voewport Aktuelnog UCS ili se izaberu opcije. 5.Enter view scale <1>: Pritisne se Enter ili se unese vrijednost skale i pritisne Enter 6.Specify view center:Specificira se centar pogleda u prostoru Lejauta 7.Specify view center : pritisne se Enter ili se centar pomjeri pa se ponovo pritisne Enter. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: pritisne se Enter 17.Specify first corner of viewport: Markira se prvi ak novog viewporta 18.Specify opposite corner of viewport: Markira se drugi ak 19.Enter view name: Jug Upisuje se ime drugog pogleda ortografskog kojeg elie da postavite na viewport. UCSVIEW = 1 UCS will be saved with view 20.Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: o Upi e se ponovo eljena opcija i pritisne enter Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:pritisne se Enter 24 Specify first corner of viewport: Markira se prvi ak 25 .Specify opposite corner of viewport: Markira se suprotan ak 26 Enter view name: Istok Upi e se ime novog pogleda i Pritisne enter. UCSVIEW = 1 UCS will be saved with view 27. Enter an option [Ucs/Ortho/Auxiliary/Section]: Pritisne se Enter da se iza e iz komande.Slika 27.XVII ilustruje navedeni niz komandi. Opcija koje se pojavljuju na komandnoj liniji su : • UCS opcijom :Kreira se profil pogleda relativno na UCS kordinantni sistem..Ako nema egzistiraju eg pogleda na va em crte u UCS opcija je dobar na in da se kreira jedan incijalni viewport iz kojeg drugi pogledi mogu biti kreirani .Sve druge SOLVIEW opcije tra e egzistiraju i viewport.Vi imate opciju kori tenja aktuelnog UCS ili jednog prvobitno paranog kao profilne ravni.Viewport projekcija je nacrtana paralelno XY ravni aktuelnog UCS-a sa x osom na desno i Y osom navi e. Named :Koristi se XY ravan imenovanog UCS da se nacrta pogled profila.Unosi se ime UCS-a i razmjera sa kojom e se crte reprezentovati na papiru.Specificira se centar pogleda na lejautu ,prvi i drugi ak novog viewport-a i unosi se ime vieport-a Posle une enog imena i pritiska na Enter Auto CAD se vra a svojoj prvobitnoj poruci. • World Koristi se XY ravan WCS da se kreira pogled profila.Postupak isti kao i kod UCS kordinantnog sistema. ?-List Named UCS Nabrajaju se imena egzistiraju ih kori tenih kordinantnih sistema.Spisak je filtriran kori tenjem Wild –card kombinacija koje ste unijeli .(wild-card karakteristike prihva ene UCS komandom su potvr ene) • Ortho-ortogonalni pogledi Kreira se jedan sklopljeni ortogonalnih pogled iz egzistiraju eg pogleda . Jednom izaberete stranu viewport-a koju elite koristiti za projektovanje novog pogleda,jedna rubber-povezana linija normalna na stranu viewport-a poma e vam da locirate centar novog pogleda.Vi poku ajte nekoliko puta dok ne zadovoljite se lokacijom pogleda.Postupak obja njen prikazanim nizom komandi i pretstavljen na ilustraciji 27.XVII. • Auxiliary(Pomo ni pogled) Crta se jedan pomo ni pogled iz egzistiraju eg pogleda .Pomo ni pogled je jedan pogled Projektovan normalno na ravan jednog ortografskog pogleda i naslonjen na susjedni pogled. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora se ukuca Y Ovim se kreira 2D profil.Ako ste odgovorili No kreira se 3D profil. Kada ste obavje teni da < Delete tangential edges> ukucaj Y (Ovim se potvr uje standardno konvencionalno crtanje) Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Pritisnite Enter 6.Project profile lines onto a plane? [Yes/No] : Pritisnite Enter 7.Delete tangential edges? [Yes/No] : Pritisnite Enter 2 solids selected. Slede a ilustracija prikazuje navedeni niz komande .Ovim se potvr uje konvencionalno crtanje.: Upi e se jedna opcija i pritisne Enter da se izvr i postavljanje navedenih opcija.l Ako koristite Hide komandu na Auto CAD-u, a SHADEMODE je postavljeno na Wireframe Auto CAD jednostavno promjeni SHADEMODE postavljanjem Hidden Hide komande se jo razmatraju prilikom kalkulisanja objekata na layouts-ima gdje se gase.Prema tome jedan objekat koji je nevidljiv zbog njegovog postavljanja je uga en mo e jo uvijek na initi druge objekte nejasnim na crte u.Da se pobolj aju Auto CAD-ove performanse i osigura skrivanje linija tj.zamrznu boje objekata koje ne trebaju biti uklju ene na skrivenim linijama slike koristi se Hide komanda.. Skrivanje tijela (Hiding Solids) Kada se skrivaju tijela Auto CAD prvo generi e mre u pa onda izvr ava skrivanje linija i njihovo odstranjivanje sa mre e.Sistemima varijabli kontroli e se skrivanje i izlaganje. DISPSILH sistem varijabli kontroli e izlaganje silueta krivih objekata tijela u anom modelu.Dakle kontroli e se dali je mre a nacrtana ili prigu ena kad je objekat tijela sakriven.Uga en sistem variable je 0 Off ili upaljen 1 On. 1. Command: DISPSILH upi e se i pritisne Enter 2.Enter new value for DISPSILH <0>: 1 Unosi se vrijednost varijable za skrivanje tijela. Auto CAD-om se crtaju samo siluete tijela ,a ne mre a Bilje ka:Nekoliko drugih sistema varijabli uti u brojem oblika koji su definisani povr inama 3D tijela kada se sjen e i nijansiraju tijela a to su VIEWRES, FACETRES , FACETRATIO i HIDEPRECISION. VIEWRES sistemom variabli : Se postavlja rezolucija za objekte u aktuelnom viewport-u. AutoCAD regeneri e model. VIEWRES se kontroli e pojavljivanje kru nica ,lukova ,elipsi i splinija koriste i kratke vektore.Ve i broj vektora gla e pojavljivanje kru nica i lukova.Na primjer : Ako se crtaju veoma male kru nice a onda ih zomovanjem pove ate onda se one mogu pojavljivati kao poligon. Kori tenjem VIEWRES pove ava se procenat zomovanja i regeneri e se crte a uriraju i se sa gla im pojavama kru nica .Smanjenjem procenta ima suprotan efekat.: Enter circle zoom percent (1-20000) <100>: 200 Regenerating model. (Br e zomovanje nije vi e jedna funkcionalna opcija ove komande i ostaje samo za tekst za mogu nosti.) Facetres sistem varjabli Type: Real parana u cre u .Incijalna vrijednost je (Initial value): 0.5.Pode ava se ugla enost osjen eih i rendiranih objekata sa uklonjenim skrivenim linijama.Validne vrijednosti su od 0.01 do 10.0.: Specificira se ta ka ili pritisne Enter. Show : Izlo i se Show Light Position dialog box, koji izlo i X,Y,Z kordinate svjetlosne lokacije i cilja.Ta kasta svjetla zra e svjtlo u svim direkcijama bez cilja. Color : Koriste se vrijednosti RGB za kontrolu boje ta kastog svjetla.Uzorak boje pokazuje aktuelnu boju. Select Custom Color :Izla e se Windows Color dialog box, na kojem se mo e podesiti boja sa HLS ili RGB komponentama. Select from ACI : Izla e se Select Color dialog box na kojem se mo e odabrati jedna boja kori tenjem ACI. Attenuation Kontroli e se kako se svjetlo smanjuje preko rastojanja.Dalji objekat od ta kastog svjetla su mra niji. None :Postavlja se nema smanjenja .Objekti daleko od ta kastog svjetla su jasni kao objekti bli e svjetlu. Inverse Linear : Postavlja se umanjenje da bude obrnuto linerno rastojanju od ta kastog svjetla.Na primjer rastojanje od dve jedinice od ta kastog svjetla ,svjetlo Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora.Kadaste kompletirali va crte bi izgledao sli no kao na prikazanoj slici 06.XVII Ilustracija 2-R-5. To je za ajno pobolj anje,ali jo ne potpuno realisti no.Sada je vrijeme da se dodaju neki materijali. Rad sa materijalima Vezivanje realisti nih materijala objektima va eg modela zaista donosi ovim ojektima ivot.Sa vezivanjem i pode avanjem materijala na objektima ini se povr ine ravne realno ura enim sa ciglama i malterom.Postavljanje osvjetljenja i lijepljenje materijala su jedan u estali proces.Vi ne treba samo da lijepite materijale,vi esto morate pode avati njihove skale i pravljenje mapa. Posle svake promjene vjerovatno bi se vr ilo izra avanje (Renderings) slike .Kako je vrijeme rendering-a postalo vi e i du e vi ete vidjeti za to Auto CAD dozvoljava selektivno izra avanje individualnih objekata ili malih povr ina crte a da se izvr i rendering na kraju cjelokupne slike.Za priljepljivanje i rukovanjem materijalima koristi se Materials dialog box pokazan na slede em crte u. Da se izlo i Material dailog box komanda se mo e izabrati prema lijevoj ilustraciji ili ako se strata sa komandne linije : 1. Command : matlib se upi e i pritisne Enter da se pojavi Matrials dialog box. Uvoze se i izvoze matrijali za i iz biblioteke materijala mli. fajla .Matrijal se mo e koristiti onakav kakav je u biblioteci ili modifikovan. Materijals lista sadr i materijale raspolo ive na aktuelnom crte u .Osnovni materijali za objekte koji se nalaze u bibloteci Auto CAD materijala nazvati: Pritisne se Enter za smje taj relativnih kordinata. Dodajte ne to bunja na prednjoj strani zgrade kako sledi: Izlo i Landscape New dialog box. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:Pritisne se Enter za novu ogradu slike ,ili se upi e opcija i pritisne Enter da se pojavljuju slede e opcije. 4.Enter clipping type [Polygonal/Rectangular] : 5.Specify first corner point: Markira se ugao za isjecanje slike 6.Specify opposite corner point: Markira se suprotan ugao slike i slika je isje ena. Slede a ilustracija prikazuje rezultat navedenog niza komande.: pritisne se Enter ili se upi e opcija i pritisne Enter.komanda se zavr i postavljaju i upisani kvalitet za tampanje slike • High opcijom : Se proizvodi visok kvalitet izlaganja slike. AutoCAD izla e sliku sporije nego sa Draft kvalitetom slike. • Draft opcijom : Se proizvodi ni i kvalitet izlaganja slike . AutoCAD izla e sliku br e nego kad se slika izla e sa Hieght kvalitetom Postavljanje transparentnosti slika Nekoliko formata fajlova slika dozvoljava da se uradi transparentnost slika sa pixlima.Postavljanjem providnosti slike za On dozvoljava se AutoCAD da prepozna providne kvadrati e (pixles) tako da se grafi ki na ekranu pokazuju ovi kvadrati i.providnost slika je mogu a za bitonal i nonbitonal slike. (Alpha RGB ili gray-scale).Osnovna postavka slika je za OFF. Providnost je kontrolisana prema bazama objekta. TRANSPARENCY se podr ava PICKFIRST system variable, i mogu se odabrati vi estruke slike. Objekti koji nisu slike su filtrirani iz slekcionog skupa.Komanda se bira prema lijevoj ilustracija .Ako se komanda starta sa komandne linije : 1. Command: transparency Se upi e i Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: on Upi e se opcija i pritisne Enter.Time se uspostavlja izabrana opcija. ON opcija: pali se providnost tako da objekti ispod slike su vidljivi. OFF opcija: Gasi se providnost tako da objekti ispod slike nisu vidljivi.: on Upi e se opcija i pritisne Enter da se postavi ram oko slike ili obrnuto. Bilje ka: pogledajte slike 03.XIX i sliku 04.XIX pa ih uporedite.Na slici o3. se nalaze ramovi slika ,a na slici 04 ramovi slika su uklonjeni izborom OFF opcije.: Pritisne se Enter ili se upi e opcija i pritisne Enter. 5. Select reference object: Izaberu se referencni objekti i pritisne Enter Regenerating model. Opcije na komandnoj liniji • Above object opcija : Pomjera se odabrani objekat iznad specificiranog referentnog objekta. Select reference object: Koristi se izbor objekat izabran objekt selekcionim metodom. Kada se odabiraju vi estruki objekti za promjenu reda AutoCAD zadr ava red relativnog izlaganja odabranih objekata.Selekcioni metod nema uticaja na red crte a. Komanda se zavr ava na jednom redu kojim ste ponovo uredili objekte.Komanda nije kontinualna za obavje tavanje za dodatne objekte. Bilje ka: DRAWORDER komanda automatiski pali sve Object Sort Method opcije na User Preferences tabli u Options dialog box-u. Ovo mo e rezultirati u sporijoj regeneraciji i vremenima ponovnog crtanja. • Under object opcija : Pomjera se odabrani objekat ispod specificiranog referentnog objekta.Ostalo isto kao i kod Above Object opcije. • Front opcija :Pomjera se odabrani objekat na vrh reda izlaganja objekata u crte u. Ostalo isto kao i kod Above Object opcije. • Back opcija : Pomjera se odabrani objekat na dno reda izlaganja objekata u crte u Ostalo isto kao i kod Above Object opcije. Izlaganje reda objekata ne zadr ava se kopiranjem za druge programe Ishod:Kada izlo eni red objekata nije sa uvan kad se kopira i lijepi objekat za drugi Windows® Program. Rje enje Da se sa uva red izlaganja objekata koristi se slede a procedura: 1. Upi i -wblock na komandnu liniji i pritisni ENTER. 2. Upi e se ime za blok takav kao TempWblock, i izabere Save. 3. Upi e se * za cio crte i pritisne ENTER. 4. Starta se novi crte i izabere Start from Scratch a onda OK. 5. Upi e se ddinsert na komandnu liniju i pritisne ENTER. 6. Odabere se Browse ili File, zavisno od proizvoda kojeg elite za kori tenje. 7. Browse da se odabere wblock (TempWblock.dwg) i izabere Open. 8. istise –razmarkira se kontrolni box On-screen . 9. Odabere se box Explode. 10. Izabere se OK. 11. Sada su ti objekti umetnuti kopirani objekti iz AutoCAD®/AutoCAD LT® njihovim biranjem i pritiskanjem CTRL+C. 12. Pali se za drugu Windows Application i pritisne CTRL+V da se zalijepe objekti iz Clipboard-a. DRAWORDER komanda ne radi na crte ima eksternih referenci Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:Pritisne se Enter ili se upi e opcija i pritisne Enter • Remove opcija : Uklanja se hyperlink iz odabranih objekata.Ako selekcioni ne postoji Auto CAD vas obavje tava da kreirate jedan 2.1 Select objects: izaberu se grafi ki objekti u crte u. Ako selekcioni skup sadr i vi e od jednog hyperlink-a AutoCAD przentuje jednu numerisanu listu na komandnoj liniji od svih hyperlinkova koji se na u. 2.2 Enter number, hyperlink, or * for all: Upi e se broj ili ime hyperlinka ili se upi e * da se uklone svi hyperlinkovi iz selekcionog skupa. AutoCAD izlo i broj uklonjenih hiprlinkova na komandnoj liniji. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora: Izabere se jedan metod za vezivanje hyperlink-a. Defini e se ogra eni pravougaonik i smje ta se na jedan lejer nazvat URLLAYER. Ako ovaj lejer ne egzistira u aktuelnom crte u AutoCAD ga kreira. Bilje ka: Da se ugasi ograda pravougaonika za izlaganje hyperlink-a na povr ini crte a ili na va oj povr ini plotiranja lejer URLLAYER se mo e zamrznuti.O tome ste ve ranije upoznati kako se to radi. 3.Enter hyperlink insert option [Area/Object] : a Upi e se opcija ili se pritisne Enter da se prihvati osnovna postavljena Object opcija. Area opcija : 4.First corner: Specificira se po etna 1 ta ka pravougaonika 5.Other corner: Specificira se suprotni 2 ugao pravougaonika AutoCAD vas obavje tava da se upi e staza za fajl kojim se eli asocirati sa hyperlink-om 6.Enter hyperlink : Pritisne se Enter ili se upi e puna staza i pritisne Enter • Upi e se puna staza (Path) za lokalni fajl ili komplet URL za jedan Internet fajl ili se pritisne Enter da se kreira jedan hyperlink za jedan imenovani pogled u aktuelnom crte u. AutoCAD vas obavje tava da upi ete jednu imenovanu lokaciju za hyperlink, takvu kao to je pogled na jednom AutoCAD crte u ili jedan znak u jednom rije ima obra enom fajlu.(fajlu cijene ,ra una i dr) 7.Enter named location : : upi e se imenovana lokacija ili se pritisne Enter da se kreira hyperlink bez lokacije 8.Enter description : Cijena dijela upi e se i pritisne Enter-ilustracija pod ta kom 3. • Upi e se jedan opis ili se pritisne Enter za kreiranje hiperlinka bez opisa. Object opcijm :Se specificiraju grafi ki objekti za vezivanje hyperlink to. 3.Select objects: Odaberu se grafi ki objekti u crte u. • AutoCAD vas obavje tava da se upi e staza za fajl koji elite asocirati sa hyperlink-om. Bilje ka: Posle izbora objekt opcije nizovi komande se ponavljaju isti kao i kod prethodnih ta aka 6-8. Kontrolisanje izlaganja krsti a i alata hyperlink-a 1. Command : hyperlinkoptions Se upi e i pritisne Enter 2.Display hyperlink cursor and shortcut menu? [Yes/No] : Ako se upi e Y da se izlo i hyperlink krsti i dodatni meni AutoCAD izlo i jednu dodatnu obavijest: 3.Display hyperlink tooltip? [Yes/No] : Upi e se Y da se izlo e alati Hyperlinka. Al@emir je za titini znak koji vas upozorava da je zabranjeno na bilo koji na in kopiranje i umno avanje crte a ili dijelova knjige bez pismenog odobrenja autora:D\SAMPLES\MYSLIDE(TOPVIEW) 
