Arte y revol rev oluci ución ón en Améric AméricA A lAtinA Ricardo Carpani
! Ediciones de la Izquierda Nacional
Ea a p Ea Ca, B , 1961
A
mérica Latina ha
p aa p; Ea U a a a a a a a pa q a N M a a a a. La a aa a a: a a za aa aa aa a. aa ppa p a a ha, a p a, a, a a a p a a a a aa a aa aaaa. ax, aa a a a paa f a a aq q haa jfa xa a pa pa. S hz a aa a azaa paa p, a a, a ha, a pa a a, paa q a Laa aqa a pa. E Ca pp , a a a pa pa a, a j a a aa, a fa, a a, aa a pp a paa p Sa Ma Ba p a aa. Caa a aaa pa a . Qz a a aa pa a a a aa pa aaaa aaa a a a za XX.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m A n e n ó i c l u o v e R y e t r A
Índice 6 8
46 54
Prólogo Arte y revolución en AméricA lAtinA 13
El arte nacional latinoamericano
20
Imperialismo y arte
27
Revolución y racción en el arte
37
Arte y proletariado
el Arte AbstrActo y lA reAlidAd lAtinoAmericAnA el “reAlismo sociAli sociAlistA stA”” o lA tergiversAció tergiversAción n burocráticA del Arte revolucionArio
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m A n e n ó i c l u o v e R y e t r A
Los dibujos reproducidos en este libro, han sido especialmente realizados para la presente edición por sperilio Bute, icardo Carpani, Juana lena Diz, Pascual Di Bianco, Mario Mollinaria, Mollinaria , Juan Manuel Sánchez y Carlos Sessano, integrantes del Movimiento spartaco. [Na a pa 1962]
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m A n e n ó i c l u o v e R y e t r A
Prólogo
R
icArdo cArPAni, cuyo imPortAnte trAbAo sobre sob re un a aa a a Laa pa h Ea Ca, pú a. a a a a pa ha a a ú p aa M Epaa. Epaa. a q ha a a a a, Capa p , q ha p pj pa ú a p xpa úa p q pa, ña a a xp . L «paaqa» — , q a— ha p p a a a paaa aa p a; hxa , haa, pa a a aa q a aa a pú «» q paa p a a Fa. ¡q ha aa, aa , a añ, xp a, ñ ! Ha a a a pa. Ha a a a a a pa a, p pa. S a a Laa, pa a Epa a paa ja pp a paa aha pp , q aa, ha pa . p aa a aa p, a pa a a paaqa, a p ppa aa paa a a paa «aha», a a. L apa a aa, qz, a p q Capa a ha a a aa, a a q afa a pa. L a «p» a, q , a pa a a a a a, a a a pa p p a a a a. Ta a aaa aaa a xa añ: aq , pq j, p a pq a. E aa q a pa aa ha p a a a aaa B , a B a a Epa. L px a ja,
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m A n e n ó i c l u o v e R y e t r l o g o ó r P A
aj, pp. a az, a a aa Ra Capa paa a a a a xp q a pfa a pa a pa a a aa a a pa, a aq aq h, a , ñ a Laa. D , , fa a apa a ja a, a a paa p aq p aa q ha paa a a. N «a aa», hp haa aph a, p aa pp paa a p aq a a a, q p aza a a. Ta Ta q a a Capa a, q ñaa aa aaj a aha a a z. Ea pa paa a a , a a aa a , a a , a a a p q a a a a pa a, a aa a , pf, a xaa a h apaa p. Juan Carlos Trejo Trejo
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m A n e n ó i c l u o v e R y e t r l o g o ó r P A
Arte y Revolución en América Latina 1
E
n Períodos istóricos estAbiliAdos, con vAlores , a a aa aazaa pa p a aa. E aq, p, p, a Ep Ga, aa M Ra, aa a p, a a a, a a q a. E a pa p, a f pú, q a ú aa a a, a aaa pa h. Ea aa a pa a p aa a a a aa a: a a a a a aa p, a a a a a, a a, q a a a aa a. E , a a, pa q haa aa h, pa a j paa a a , aaz a a, a a a a xpaa aa a j. Y aj a a a a pa apa p pa, pa, a q a a a aa a aq a, a h. N p h a; q a , , q ú , p a. . a a , p a, q afa a pa a p a pa a haa . S a q a aa a aa aa a q a aa p q aa a, p, a a, p a a p q pa a a aa, h a a a.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
T p a a — a aa— aq a a a aa px p. E aa apa a aa , a. a a aaa a paa aaza a , a a a a a pa a a, paa a a a q aa —qa paa— a a, xp, ú a q a paa a a a. E aa a, h a p h a p a aa a a aaa ú, aaa a pa p pa a apa. É, p aa pa h a xaa a a, ha , a , a paa aa z a aa a a. La a a j a paa aa aa. a a , ja a a a a, paa paa a j p. S aa a a a a , ja a a afh pa, j ha, ., a a q h paza a, paa q a aa a q afh aa a, a xpa a hh q aa pú a p aa. E a a a a ha . D ah q pa aaza a pa a a pa, aa a a paa a a. Úa a p aa a, a aa: h.
2 U pa q a a paa a a aa pa , a a a, a a a aa aa.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
D a a p xp, haa a a a a paa. E ú p, a aa p a, ha p paza q p a aa aa a. E a p ha a a a , a aa q haa a apaa a a aa h a a a a a aaa. E a za a a a aa pa f a pa p «a aa», q aaza, a a pa a , p a a a, aa a a f aa a. F a a aa pa, q ja a p paa pa a q aa apa a a aa xp aa, p paa a j .
3 T a p a. p a a haa aa, pjaa p a, p a a aa a a h. U a a aa aa a a a ha p pa a aa a afa. Caa p, aa p, ha a p a q pp q p a a paa a , aa aa. L ha fa ha a a a a a q a. La paa a aa a haa xpa, aa qa, p a q a. p jp, a aa a haa pa a p a , ppa a Ea Ma. La p pa a a afa a Ep aa. La aaa fa E G a a a aa a T T qa. Y a Ra aa ja,
10
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a q aa, a a a, a p a a a a . E a aa a a a a a a q a h a a xpa p hh q a p qha ha. Y h a, aa, ú a q aa , q a xpa aa, ha p a, xp a a q a.
4 Saa a pa q a a p a, a a p q h aa paa aa a a a q a, a a fa, aa, a, a, . a a a a aaa, q a a aa a p aa. O h : a a haa pa a a aaa a a . N p p a a h, aa f a, p a a aaaa aza, haa pa a, a a a a a. Caa , a a, aaa ppa, a a aaa. Y a aaa aa p q a p a aa aa, a a p a. afa q a, p hh a xp a, aa ha a a xp aa. Ea paa xpa paa, a q p paa a a a haa a paa ha. a, a, a a a q a f a paa p.
11
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
El Arte Nacional Latinoamericano E pa q fj p a aa q paa «aa». a Laa a a aa aaa fa. E , a a pa a p a aaa — hh p p q pa haa a (a q p pañ a a), pa p aza af paa h a ú— a a aa, q p a a a fa pa a Laa. La a pa aaa p pa , a p a. Ea aaa aa p a xpa ú: pa. Y a a paa a a a a ja faa q pa aa a a p p. E p q , aa z q ha aa, q ha aa aaaa.
6 Ga aaa a p a aa, a aa a fa. S p pa aa a a a. Dha a x, q aa aa a a, aa a, pa a a a. N x a q a a, a pa ; ap x a q a p xp a aa pa a. a q a p a a, q a q pa a p a a a a ,
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
q a a afa ha Na, q ap x a q pa aaa aa. q a , a p, xp a, aa a. Ia, pq a a a aa pa. Naa, pq p a, , Na. Ua, a q pa aa h a.
7 N a a aa a a aa a aa pa a a, a h a , p a aj. E a a h, a z p, a q pa aqa za q a paa a az. a q pa a — a a— a aq ha, a a, aza, a, a. C a , paaa , a a xpa q apaa pa p . D ah p a a a a a, a a q haa . Ha a q, p a aa, pa p q a, ha a q ha a a q p pa aa a. E a a a aa aúa a q aa q aa. La a pa ha a p , a q a a, a a, ha, ., aa q a p a a pa, aa pña paa. E q Epa, j apaña a, pa p a. Y a, p jp, p aa Iaa, a z a a Shakpa ha aaza a a q h a. D a, a a a. a q x pa aa a ,
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
q pa a a p ha pa a a a pa paa pa.
1
8 ha , q a aa a p a p a pa paa aa fa paa a a a , q a a fa aaa a a a aa aaaj p a. E , j aaa xpaa aa a, p paa q a a aa a x a zaa, paa a azaa, a a a a aqa aa. E pa, q ha pa a pa q a a a aa aa a a a. a. E pa a xpa hh a a a ppa pa a aaa. D aa q a a a aaj.
9 O a pa paa a a pa a aa pa aq q aa a pa aa aaa aa aaa aa. S ha a a a pa a pa, a paa xa a a a. S aa a xa a pa a pa apaz p faz a a pa, a a xp aa a. a. Daq p a q a p aa aa apa a a za a pa, p a a pa a a pa a a, a x a a a a aaza. E a za a, a a pa Laaa, a aza aa p-
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a aaa; aa, a a qa, za a a, a p a xpa aa a. a f a a a, a a pa a xp aa ppa, a aa a a Laa, aa a. E , a q ha a p a a a a a a hpa a, q p a p p, a p a pa aaza aaaa a aaj q a pa. S a a a a, a q p, pa, a h aa a p, p p aaza, a q a a h a a a p a a aa a a . S a a q a a ú p, a a a, p a a aa a, paa p a a aa q za a aaa a aa a za a, p a aa a q p pa p paa, a aa pa.
10 p a xa a pa aa, a q a aa paa a a pa a aa aa. Mh pa a pa a ha, , a a a aa pa ap p a paa a: pa, a, p a, . Na a pa a xp ppa p hh ha ha paa p aa a aa q a a fa a a j a, p . E — paa pa a a a a a qa, a a, Mj ú—: a a pa a a p h a p p, a a q a a q
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a. E a aza a a a a h pa a a aa q a a. L aa a a. E a a a paa aa a a a. a a ja a p a a aa, aa, aa ha a a a. E q q a a a a a p. C a aa q a a. a h a za a aaza, ja pap a a a aa aa. aa a aa, pa, p a, a xa a pa a. La a aa a pa a a q aa a apa a xpa, a a q pa p xaña, a a q xp a a pa.
11 L aaq , a, a a p a p aa, ú a p. Ex a a «aaa» q pa paa a , a a a «aa». S a a a a xp aa aa. S afa a q a aa, a. a a pa q aa, q aaa a ppa a aa, paa q aa aa a a pa aa a ha p. a, a a pa a aa a p a a aa a aha a, p p a aa. E a a, , fa a aa p, a f a aq aa, a, a, q ha a a a a a aa. E a q pa ha a a-
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a q a. E a f aza aaa a a a a, aa a pa aa a aa, q . Ca p pa aa a a a pa, , a a, a a a a aaaa. S a aa a aa a aa a, ha az paa a a aqa a pa aaa, a aa a a a.
12 a q a haa a aa aaa p paa a a Na. U a q j a aaa a , ppa aa , p a a aa. a a aa a a q a a aaa aaaa q aa afa a ú a a aa a, a a a ah . E , f a a x a Laa, q, p a, pa a aa a . Tap x a pp aa paja . N a p a a a aaa xaa . Ea paa aa za xpa a a a a a. a x a h, p a a a Laaa, q f a aaa, ap p ja a p a a aa aqa .
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
1
Imperialismo y Arte Ex a a, paa aa a paa a úqa a a a, q a a, p p a a a pa , p apaa a a a a p aaa. S haa «a aa». D a a ha a a Ea U. Y a a a , a a pa. Ca, a a ha a úa a a Naa a paa aa a fa paa. La a «aha» «aa» a úa pa a aaa a a a. D ñaa, p , a ha a q x paza pa p p pa aq a a a pa, a p a a. E a a paza, aa a aaa Epa a Ea U. N p «a a » aaa a p ha «aa» a a aa k Ka. S a a p a aa aa paa a aa aaaa aaa, q x az aa q jfq a pa a aa. a aa a aaa, aa, aa, ha ja a a a. La aa aaa a a a pa, a a q a j a , p a a. E a a aa aaaa pa a aa, a q aa p a a a aq a pa aa. Ea aaa p a aa, a pp a a xpa a a aa paa aa a a. a. D ah q aa a haa «a aa», a p a a a a a x paa, p-
0
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a f p q a : aj a a paa a aj p.
1
14 La a pa aaq q ha a a a aa, a a a a pa p, p a az pa fa q a p a. N pa ha a p za a pa, q a p ap a. E pa, a a p a, a ppa a a, a , j a a a a a aa aa aa aa. N a q a a aa p pq pa a ha p a, a pa q ja a a a a a a, ha a a p q a a paa. La p aaq aza a a paa pa a aa aa aaaa. Ta pa ha a a , a q pa pa aa, ppa a a aaza a Laa. E q a Na a a, afa a aa, a a a , a a a pa p aa a a paa, a p q p a fa. E a a q , apa a a a a a a a pa a a, a a apa a, a a, a apa, a a Laaa, a a, a apa a a aa a a fa pa a Laa. D ah q aq aa a, a a aaa aaa
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a , p a, p p, a aa apaa a a aa.
15 Ea a a a a aa aa xpa a a a q a a a pa. C a a pa aa p apa paa, pa a a pa a fa paa, aaa a p a a, marchands aa pa a a aa a, p aa, pa a, aza a, , a pa, pa j a pa aaa. a a a aa, a úa a aq q a pa a a a aa a aa. N q a a , pa a, ppa a pa a aa, a q pa aaza pa a p a aa xajza, paa a aa. aa za a a a aa, aa a a a paa aza a a ha, a ; h j a aaa a aq q a a a. E a q aa a a a q, a a pa a a aa, a p a xa aqa a. S a a a aa ppa q aa a aa. C px a aa a a aa, a a q úa aa, a q pa — p— a pa aa. Ea a a a a aa p a aza aa a aa . E a p q aúa , a a úp p, az q a. , p jp, j p a za q aa a a, q
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
paa a ha za f q a p, a a a q a a a aaa Ea a a aú p f. Ea a a úa pa Sa Ofa, a a paaa ja, a a aa paa xp a marchand , q a x p a a. a a a a, a pa haa p, a a a , aq a j p a a a a a aaa p a ha a, aa pa a a ha. Y fa a xaj, a a a a a aa, q, a a q paa, a aa a p. N a, a j aa q a j aa a a pa a a a a a q , a a, , q ja a pa, ap a a a q pña. E a ha a p a, aúa. E a a q aa a , a a, p a a p pa: apa fa aa a aqa p.
16 N p haa a aa aa a a a, q, p a a a , ha pa pa a a ppaaa paa. E , a aa ppa a paa h a a aa a aj a . S a q pa h a a pa aaza aaaa. , q a pa a pa a aa. S a paa p h. Y, p a, p q a paa a a a aa, a q a a a
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a aq a p a aa a aa a a. Ta a a a a aa a a aaa a a aa ppa. La pa h aa, h a ha apaap a a a a paa, ú a. a. D Ma F, aa p a aa , a q aa, pq a a pa a a aa pa, haa ja, ppa a p a, a pa a q ha a p a a aa a Laa. E p q aa, a a a paa a a a ha h aaa, aa a, a fa aa. S a a j p, xp, a , a q a; a a, x a apha , p a aa a a, a úa pa pa a pa h a.
17 Mh Mh a q fa a aa a Na a a. Fa Fa , p, a, a, f, ., a a aa, a a p paa q a aaaa a a a. E a , a a a aa q aúa a a aa, p a a a a, p a p a q a a p q p pa, a a q . E a, a fa h a a aa a aa a a a a a a aa ja aa a a a, a q , a pa fa aúa a j p. Ba a h, aa a : aa a aaa a, a-
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
pa a Laa, a q a p ha a aa a, aaza pa ja a aa a aa a a a xp.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
Revolución y Reacción en el Arte a Laa p a aa aa. Ea aaa p pa a ha a a a aa q a a a. a Laa a a, a a p a a pa. E a p a a a ha aa a a za q aa. N a, a a aa p a paa a a a aa aaaa, a q ha x p aa aa, a a «aa a» pa. N aa p a, p a a apañaa p a a a a aa a h, p a a aaa a . S a aa a q a a a aa. a a paa aa aaa a, p, Epa Ea U, a aa aaa. E a, a Laa, a a q a aa a a aúa a, a aa a aa. Ca , a paa pa pa, a, ap a, , , q pa pa aa f a aa aa. E , a q a aa pa Laaa, a pa a a, a a q a úa ppa p q p a ppa aa, a ha apaa, paa pa a apaa aaza, a, a a a a a, a pa a aa a, a a p a. La aa aúa aa, a a, a a a a a úa aa p a aa pa. La a paa aa a a q xpa a paa a a a
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a apa paa pp pa. a a a aza xa a , a a a paa aa aaa a aa. Ea a a a aa pa a a, a pa paa, aaa a p a, a a xa aa apa: a aa a aaa. E a ja j q aa a a. S aaza a p aa pa pa, p jp, a a a a pa apa paa, faa a pa aa a za a. E a p a, paza, aa. Taa a a aa, a a a a, a p, , . E a, a aaa, aa aa, ja a a a apa, a pa a afa a pa h, a faza apaa pa, a a p, q aúa a pa p. Ma qa paaa a paza, pa haa .
19 C a ja a, paa a q, q a a aa a a a Laa ha a a aa a aaa pa a. S aa a afa aa a a aa aaaa aa. Cp a a aa apa a h. S a aa aa, a a a aa fa, a a, aa ha fa a a a a. U jp a p aa aa pa a a a a a 1945. E p, q a a a ñ , aaz, , p a pa aaa a, a a aa , a aq q,
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
p B, ppa a aj p a. E p pa a a p a, a paza, a a a a p aa a pa; a a aa aaa pa p Sp R , xaa a q Sa, a q xa pa a a aa a Ba N. , a az a a pa, pj a a a a: a a paa. p, a pa paa, paa pa p a, aa a aja a p pa. La a a pa a a a, aa aa a a aa, a q aa haa a, a q p a aa a, paa a, a z , a aa p ha. a, p a Laa, a a a a aa a q p a h a a a a a a, q aa, a, p q xpa.
20 afa q a aaa, p a aaa a aa, aa a — a a—, a ja a pa paa aa paa h. a a , a, ., a aa a a a aa, a a p a. E pa p xpa a a a a a aa. E úa aa, h aa a , a aa a a. E p paa pa a a a a a pa. Y p paa a aa a pa, a aa aa, pa, pa, a a aa ha a azaa . q ppa paa pa aa
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
pa, p q ha a a a a a aa. La a a aa, aa a q pa. , aq a q aa a a a p–a, q a a a , , a q q a a aa ; f a aa, , apa a a. S q a haa aa a, a a aa a a p a a, a af, ah ppa p aa a . E aa, a a a, p pa .
21 Ca haa a a, ha a a p a p q a, a a , xpa p a pa p p a, p paa afa a aa q aa a. E q a, pa, aa p paa a , paa a a aa . Ha a q za a a xpa aa, ha a q, aa a aa aaa, p pa paaj, p jp, aaa p a. E p – E G aa a, aqa a x a xp. L p Ra aa, p a aa aa a, aa a a, a a pa q a. Y a a «a aa» Epa, aq pp za a a, p apa a aa a aa . E a a a q a a a a a a a a, q a p a aa. T a-
0
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a , , , a q p a a, p a a a a. S a aa a aa , a, a aa aa, a a a a xa, pa, ha, haa h, a a, a aa pa aqa a. E a a a ha, q p a a aa a a, p a pa a pa. E a, a aa aaa, a a aa a a a, aa, j z, h a aa , a aj paa ; a a q aa a a ú a paa a a a a qa xpa a, a, p q a aa, a aa a p pa paza a aa a. O a q a a p úa p a aa q a, , ppa, p ; a a a p aqa, a a a q p a aa. S a, a p a j a aa aa a aa a aj p a, a a aa a paa pa a , a q a a a a a a xpa, a a paa. Y a a, za aj a a, q, p aa, aúa aa a , a a a a . N a, j a paa a pa a, q a aa p a aa paa afa aa a a a aa h paa jza aa. E aaza a a, , aa a pa a a , q a q a pa a a , a paa a paa pa, a q p ha aa a a, a a, pa a. N q a pa p a a
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a q p a a aa. E a , . Taaja Taaja a, az. S a p aza p a a a z a a a, a a, fa, p pa aña, a a a a a, , , ., apa a pa a pp. Y apa, a q a, a a a, úa paa a az haa.
22 E ú ha a a q p afa a aa a, aa q xa «a». S a aa pa p a aa a, aaa a a a pq a xa p aa a a ha ph. E a a pa, p jp, a aa, a aa , xa p, aa, p a, px aa paa a aj , ¿p q , fja a q aa a jza aa a a a p hh xa? a a a ha a, aa ha aa aa. a xpa p a , haa a a, a, a a aq p q, a Ea, aaa a a za aa a j. j. Oa, a j , Ga, q j a a a ja, aa a p a. Ea paa a aa pa a a a aa aa haa q aaa a a. La Ia, p jp, a a ppa aaj a, p, , a p . S a, a p pa a p xpa p a paa pa, q a a a , aq a paa a, Ra, aa p a a p; a
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
p a a a a, apa a aj ha a aa. ¿ q az, , a aa ha a aaa a a xpa a apa a? E aa, q a a aa a a za a a, a za a a, q a fa a a a a. E aa h, h q xpa a a. Y h a a, a p a p a, p aj a pa q a a paa. S ha pa: a a a pa, a q fa. Q a, aza apa p p a. Ma p a aa a aaa azaa a za a a.
23 « p». R a pa a . aa a p a a a a ha. Va a, a a a, a aa a aa. E a p x, pq p a a p. L p, a paaa, , p , a pza, aa paa fa a a aa. Éa úa a h aza a xp a. Ca h aa a, a a p a pza a, xpa. Ip paa a a , jz aaa: a a a. a . E a a pa haa, a a h, q a a pa, q aa p az p a. a. a aa a, a a pa h, p a aa aa xpa a aa aa a a a aa. S a a a a, a
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
p a a h a a a ppa haa, xa jfa aa a a a q h, a a . E a p a aaa, a p q a aq a a, a a a a a a aa a a a ; a p aq q h q p a. S a a a aa a ha aaa, ha a j a, a, a, aza a aa p h. , a a a p a, p aa , p aaaa p a , a a a aa, apa a a haaaa a pza a, paa a afa a a, a q aa a aa aa a aa xap, pa, ú , a aa a a. E aa a za a , q a a, a faa pa. T a a q a. a. L aa aa pa a a pa a a, p a pp p. ha a aa, pa aa a, a pa , p, a a a ha a p a aa, q p a ha p a f q afa a a aa. C f a q p a p aa aa pa a a p, q a a, p, a aa p.
24 Va a aaa q q p a pa aa.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
E ú a a a pqñ-, apa a paa — a a xpaa— a a a a, q aa q a aa q p a aa ha aa. E , a ap a aa q a —aazaa p a a a a, a a, p p a pa fa— «aa a» aza pa, aa p, ap a paa, a a, a a fa «p» aaa a aza aza aa. ¿Q p ? ¿E az , a, pa, a a? E paa ha , q a a a pa. N q a, a a a aa paza aa ap p ha a aa a aa. N q q q a a ap a a aa. T T a a: a, p a a a q a, q pa; q j a apaa pa a aa; q af pa a aa, a aa aa, q «aa a» apa apa, p pq a pq a aja a aa, a a a p xpa, xpa, q a a p q a. S pqñ– a aza ax, p a p q aa a aa aa a q a a a f p : a aa. La ha a hha, úa, a aa. Ha a a a, a aa p, paa aa, p faz a aa pa. a a a aa a a aa q a p paa j a.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
Arte y Proletariado E ú, a haa a, pa a pa, pa a a aa q ha a aa «a aa». S a a pa a za a aa a a a a a, paa pa a q p a a pa a pa, a a a paa paa. S a p p a aa aaa a aq p pa. La : a a aa a papa aa a a ha pa, papa a a q a p a. La za a pa j a a . É ha aa a a a ha, a, a p ha x. Y q a paa a a a a paa a pa paa. ja a aa a a aa p a apa p a. E a a pa apa, apa q a, a az a a q a ha a a ha aa.
26 aa a pa a aa, a a, a a aa aaa a, p a a aa a aa a a a xp. Ha q ja a a aa a. Q aa a p a aa q a pa, q a úa xpa a q aza . , , za a pa. D p q a Laa a aa ha p a aa a ha q paaa, a q , a a a, aaza a q aa aa a-
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
aa. Úa a p q aúa , aj a a xp a. E aa, p a a papa aa, a p a a q j xp aj. S , aa pa, aj p aaa aa apa, a pp, aa ha. U a aa aaa p a. La xpa a q ha a a a xaaa paa paa a aa a aa. Ea xpa, ha a f, ha a a fa a pa xpa. Ia pa, p , p aa a aa aa, p ja a pa q pa a, ., q aj a q a za apa. pa. S a a a, aaa a a a pa . Ma a a q a qa a p hh a. S a a a aa a a a h a aa xpa, a aa h ha a.
27 U a a aa, a aa aaa, a p aa a. E a ha a a a q aa pa a a pa a q–paa, a a a a. Y a p pa, aa ha p a f haa ap a. a. Dj a q aa , a q a aa pa a a a. Dj a q a a a, ú a a aa , a a aa pa. aha q a aa aaaa, p-
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a aa, a aa p , a paa pa aaa, j z. Y aa xpa aa a a aa, a aa aa haz a a. E aa a a a a a a a a xpa, paa a a aa pa a j a, ha a, p a a ha a a, a aq a a. E q a a a Laa, p az pa, p paa a aa a aa p, q pa a pa a pa a, aa a a pa apa aaza a aa aa. S aa q a pa , aaa a a pa a a, a a a ja pap pa a a a aa, a a a aa, q a aa p q a a aq aa fa a ha a aa pa aaaa, aa ap a pa.
28 ja q a a a a aaaa p a pa Mj a aaa aa a. q pj aj pa aa ha, pa p Mj h a. E , pa a aaa, paa paa apa, a a p a j a a a aa apaa. E apa, p aa p aa a a, a p a a, q a ja z p j a. Da a a a aaa, pa pa , x paa aza , apaz
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
pa a a a , a a a q a q p. E a, a a pf a a a xa paa, afa paa aa a a. Cúa, a, haa aa, p a aa aa pa a a pa. pa a aa aa a a aja apa a pa, a aa fa a aa p p–aa q a a.
29 q aa a a a a a aa, fa q aa aa a q, j a a a a, p aa a a j q a ha aa paa a Laa. La a p a aa. La ha pa jp a pa a a ap , q p p a, aa a a a, a a q a a a aaza, a. E aa a a ap aa apaa, a . Sa pa q a aa a, , ha a a paa. N N , p a, aa aa aza p a a, a q a aha a a a. N a ap a p aq q, p a a a aa, a . E p a ha aa a a a. ¿C, , p a a a q a aa p? Ca a a aa paa apa xpa a aa. E j a ja, a . S a pa aa xpa a aa ap q a , a pa a p a q
0
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a. L q a a a a a q ja a p a, p a za aa . E q a p a, a, a a aa ja a aa a aa, ap pfa, , aa a pa p q p, aq q a ha aa pa, aaz a a a a a a aúa aa aa p h a.
30 , pa a a a p, pa a a aajaa a pa, a a a q, a af, aaja p a a. S a a a fa a a a aa a a, q j aa a a a h aaz a a a aa p aa, a pa a p q j. Ea a aa a ha q a a aa p a. E a aúa p a a , a a a aa, h, aa j. Ma p x a p aa a a a a q aa pa ha a a. S q paa , p q a a q aaja p p qa paa a a , aa ha p aa a. E a a aja a p a aa p, paz aa , p , aza a. S ha a a j a, a a aa a, aj aa .
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
31 S a pa a a a, aa a aza, a a a azaa q a aa, a a pa a a pa pa paa q, a a a, pa aa xpa aa aj a. Cpa q x a aa a , a p a, ú p q x paa a a a a a a a. D p a, a paa, , a q a pa a a ha aa. E a, p a aa a aa aa p a p a pa aj, apaz a a za ha a a a; p p a a aa a ppaa aa apa paa, a a a a q a a a a ha a: a a pa.
32 E a pa, faz paa j a-a a a. S a a pú, pa a haa a h ú, a aa a a p a a a. La a x a pf q aaa p a a aa, aa a a a a a a a pa. N a, aa a pa q a aa a paa aa a a a a aa. L ppa f pú pa ppa a a a, a q a pa a aq aa q aaza a a aa a. , ú p, ha pa pa a p
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
aa aa p a a q aa apa, p aa, p aa, a a a a. N qa p a, a aa a a a, q a q a aza a p a. E a a a aza a pa a a aaa aa aa. a a pxa apa.
33 La a aaj ha za a aa a a qa. N h a a aza a a a p q, a, a aa a a p, a q p a pja p a aaa aa a aa a q fa . , aq apa xp a paaa p za q a ha , a aaza a, a a a aa a, q j a, fa a . H p ap a p a q aúa a a aa, p a a pa a. U a q, p a pa a, a a paa ha. E paa aa. La za q aa, p a p, pa a aa px . E ú p a p a za ha xaa a a p a a apaa a aa, aa p zqza, q a a ha pa a apa a a aa aa aa aa, a a a ap. a pa a paa pa paa, a a aa a a a aa aa. D apha a a a a a, a Laa,
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
a a apaz a faa a a pa. U q, aa pa a, a a a a aa. Ya q p afa q pa a a q p ha a a aaaa. E a aaa a a ha q a h p apa.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r é m i a n t a A L a n c i e r é n m ó i c A n l u e o n ó v i c e l u R o v e y e y t r R t e r A A
El Arte Abstracto y la Realidad Latinoamericana 1 La a paa aa p a aa p aaa ha aa a aa a , a a aa a x. E a p a. S aa a a a a aa aa a a aa a pa aa a xa. x a. Y a a aa p j a , p a, a a aa q a. O a q, a aa aa ha p a a h , , p a, a a pa, a a aa xpa. Saa a pa, qa a q a a a aa Epa —a a— p aza aa p h a q p. Ea p h a a Laa a a aaa, a a aa a a a pa , p a, a aa a h, p a, Laaa, az aa, p a aa aaa a a a a aa pa, pa a aa a aa . E , pa a a a xpa a a, aa q a a aa a pa p aj a a , a p a a a.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
2 La aaa apa Epa xp aa a aa aa p a apaa. C a a a p aza a , a a ha a paa, q aaza aa x p q a aza. E apa, a a a ha, a p a aa a q p a a aa. S a xaa a xaa a a aa a aa, a fa a q p haa . É, a a aaa a qa apaa, aa z a a , a paa a a a q xa. Q, a a, pp paa a a ja, a a a ppa ha, aa a aa ja a aa a . N a, a a, a aa, a aa pa a a q a haa a, a a aa a a aa p h. La a aa p a q aa pa a. a q p, a fa a a aa. E a ja a. S , a Ea Ma, a paaa ha a haa a «a» « a» «aa». Ma a a a apa a a fa a a, pa, a p p, a aa a aa ja, aaza, aaa a paa a a p a aa q a apaa p. p a q a a apa p pa ha, aa a haa a aa z a aa; a a p a a p, a a a a a, a p a , , p a, zaa a aaa, a
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
aq a a a h; a za a apa, a aja a haa . Cza, , p a a úqa a aa a a aa a pa, úqa q h a a aa, q, p a, aza a a ; p a, p a p a a a a, a a aa a a, a a aa, aa z aa a q p. E ú a a aa. E apa p a q p a pa, p a aa, a aa. E aa p h q a a, a a a aa ja, aa a, aa a a aa a a. E a a a a a fa. E pa j a a apaa a j, a a ap a a aa, aa p a a a a. D ah aja aa z aa, a fa, «aa» «aaa». ja xpa, a q a pa a aza, p a a pa. a a q , a ja p a a a a p a a pa. E p a a aa p pa. ha , a a apaa p a a aa —paa a paa— a aa, a aa a a a a pa, , a a a a, a paza a a p a a. Rh a aa, a a a pa a, a a p h. La a, a a a f a a, apa a a pa pazaa. C aa a aa a haa. Taa Taa aja a ja a aa q a a a a, a aq a a h j. Na a p-
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
a a az haa, a a ap a ha aq q a az . a pxa , a . L a, q p a h, p a q a a. a p a. Y a, aa a a a pa, a paa a a a, a afa aj paa aza j a, j a, a a p , q a a a a, p aa q a p, a q ap p a aa p xpa pq p. p . E a aa, a aa apa, a xp a a aa. Rja a a a a a ppa faza h, q q ha a aa. N a, a aa q p a aaa a. S pa pa aaza j aq pa a apaa aaza, a a ha p a ha. D, p a, a a a a, a a a, a a a aa úa aa xp.
3 Da a a a Laa. q a ha aza a a, p aza p a a a. Éa ha p aa a a a pa, pq a pa, azaa a pa pa. N x a aa pq x a a aa aaa a ppa; , , ap a a paa. L aa a a pa ha a a aa , p a a pa a p. E p a aa ha a Laaa. Y, Y, p a, p pa, apa afa, a a a. S a p a p a aa, a aaa aa a úa pa
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
ha a pa ap, p a, a Laa, p , a pa a a a p a aa ppa, aqa aa p. q q a aa a úa q paa aa a aj a a a. La a a pa a aa , p, a a a a pa q q a aa paa aa. La apaa, q a pa a aaza, p pa aa. E aq p a aa aaa, q aa a a a a p a p a xpa a, a a pazaa h, a a pa p. E , p a aa aa, aa p a a a aa q a a a ha aa apaa aha hz pa. E p a az q a aa aaaa a paa j z. N a paa pa aa pazaa. E h aaa a a ppa p a. N h a aa ja q a aaa, a a h pa, q a xpa faa. La aa x a a aa, haa , a . N p, p a, haa a aa aa a Laa. q p a a j a, p az pa aaa, ah pa a pa a, p a p aa pfa a. U a xp aa a aa a, a aa paa ha, q p a p a a a aa. E a q a pa h, aa aph a aa; q a a aa pa h aa a aa.
4 N aa, p a, a x q ú p ha apaña a a aa Laaa.
0
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
Naa ú paa q pa a a a a a a pa h q a a a aaa, a p a a aaaa a a pa. Ca h a az a a aa paa , ha paza a a haa a a a aa q a. a a aa ja, pa a, pa af a a a a. E, aa, p aaa a fa aa , p a, a a aa. D ah q ap a a aa q a a a aa a, pa a pza aa, za a ha a; aqa a a q p afxa a, paa a a q p a a aa a a a paa haa, paa a pa pa. C a a pa a a pa h a a az a, aa pa ha p fa a a a q a a. Ua aa a a aq aa aa q p jfa a p a axa. N a q paa Max «axa» q, ja, a a a p a a ha a, q a pa a aa pa a aa a a p h. N a, p aa. N a a a aa ap aq a q a. Cfa az zqa aa . a za, a paja aaa a ax. E a a a p aa a, a aa p a a, q a a aa aa, a pa aa a, paa a a a a ha aa aa. N faza a a aa a a aa, pq faza a aa. N xaña, p a, q a aaza aa a a.
1
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
paa , aaa, a a a aaa p a a aa a, q a afa apa p a a p a aa a pa a a. E a pfaa aa xpa aa. Q a a a a, paa. Q xpa a a j, aa, a, ., a a xa, a , aa a ja. N a, za q aa a aa aa p a a a. Ca a, fa xpa a paa zaa qha a. f a, paa ha a aa ap. Ca, pa. Y a a a za pfa xpa p a a aa aaaa.
i n a p r a C o d r a c i R • a i n t a L a c i r a n a é m i c r e m a A o n n i t e a l n d a ó i c d i l a e r l u o l a v y e o t c R a r t y s e t r b t a e r a l E A
El “Realismo Socialista” o la Tergiversación Burocrática del Arte Revolucionario i n
S
i el Arte AbstrActo es lA ePresión de lA burguesíA paa aa, ja a a a a ppa ha, «a aa» afa a a a a aa a aa a. a aq a aa a apaa, xpa a q a ha p a a a a aa a a a a, pa a a aa a aa p a R Ra, q a a p a ja aa, aa xp a, aa, p a, a pa a a a. E «a aa» a a a a a U Sa. E a pa a q a fa a a aa p a a q a jaa, «a p», a, a a a pa, p p a za ha a aa a. a a j aa aha pa a, aaza p a a jaa ha a aaa paaa a aa a . Tk Tk a paaa q apa: «E a pa a fa a aa “a aa”. aa”. E ha a p aú a a Dpaa Ba . E “a “a”” a a ap pa a paa; a “aa “aa”” , apa, pa, a a aa
a p r a C o d r o i a r c a i n i R l o c u o • v e r a e t n i t a l r a e d L a c i a t c á r i c r o é r m ó b u n i c A a s r e n e i v g r n e t ó i c l a o ” l u a t o s i v l e i a c o R s o y e t r i l s m a e r “ l E A
a aa aaaa, a q a aza. E p a pa a pa a a za h, a p pa a a q a aa p ja, a p a aa M, fa a “a” “a” “a” , a hpa aa aza. E a p aa qa a aa xp p a paa.» S p p a a jfa a a aa . Jfa q, p z, aaj ja p aa a a apa. C px ha a p a p a a a a aa, a a aa p afh p. paa p f ja ha a. E a, aa p a a a a, a p a a pa a . S a aa q a aa a a a úa a aa za a a xp. a a a aa a xaaa paa a a, a a pa a aa paaaa a, q aaa p a a p a. S a a a a a aa q ajaa a a «a aa». S p q a úa a a a p aa a aa a a ph p apa, a a a aa a q a aa. Y q a úa a q a a aa a p a a a. E a aa a aa aa pa, pa, p a a a a aa, aq a a q aúa a xp. a, aa , a j a, a aa aa a. p aaa aa, a paa q pa a a aa a paa, p q a a afxa a a
i n a p r a C o d r o i a r c a i n i R l o c u o • v e r a e t n i t a l r a e d L a c i a t c á r i c r o é r m ó b u n i c A a s r e n e i v g r n e t ó i c l a o ” l u a t o s i v l e i a c o R s o y e t r i l s m a e r “ l E A
apa. R a pap f a apaa a j qa az . La paa a pa afa a a a, a a a pa q ha aa a aa a, p pa . a a, a a a a aa a q p a a h. q p a a, p, p a, a a a a aa. a q «a», , ap a a pa pazaa a aa a, pa, p a a p p h. a a, a, a p a a aa q, a, aj a a apa, , a , h aa a paa p afa a aa. La a a a a a jfa a aza pa a. E aa q a axa, p a aa paa Ea , paa a a aa a p a . ¿ q az p Ea a ha, , a a aaza , p, a p aa, a aa a a, q p a a apa aaaa a pqña–a p–aa? La pa a a pa a a p a a Ea S, p a a R. Caa a, p a aa a q a aaza aq ( aa, paa, aa h Ra, .), p paz paz a a aaa a a a a aa xa pqñ–a q pa apaa a Ea, q, a qa (apaa pa p a) a ja aa hq, paa a pa a a a a, p a aa p q pa a a pqña–a a a a . D ah q a a a U.R.S.S. pa paza, a Ea, q a h a a a j a a aa a a
i n a p r a C o d r o i a r c a i n i R l o c u o • v e r a e t n i t a l r a e d L a c i a t c á r i c r o é r m ó b u n i c A a s r e n e i v g r n e t ó i c l a o ” l u a t o s i v l e i a c o R s o y e t r i l s m a e r “ l E A
paa, q 1917 a pqña–a a haa za a aa. aa. E pa aaa p hh q a ha a a úa aa a p a aa, fa a a a a aa, q a a aaa p a a a. E pa, a pza a pa «a aa», aj a h aa a ap a a, p a haa a aa apa. a a, aaj a a xp aa aa, pa a a a pa a. C a a aa apa a a , a aa, aa pq, a pp. C ha a a a a a pa aa ap a a aa a, a aj paza aaza p a a a aa. N pa , aa a pa a aa aa pa a apaa a Ca, a p a ppa. N qa a a a, a q a a aa aza a a a, aa pa a pa pa a aa p, a a aa , ha za, p, a f paaa, a a pa hh. Y a a a q paa ñ pa, a a aaa a paa a, a a a, p a pa, jaa ha p a pa, pf a a pa pa a ppa, p p paa a aa a q aaa a pp j. C p, p a a a a , q xpa aa pñ fa a a, pa a p a xp aa faa.
i n a p r a C o d r o i a r c a i n i R l o c u o • v e r a e t n i t a l r a e d L a c i a t c á r i c r o é r m ó b u n i c A a s r e n e i v g r n e t ó i c l a o ” l u a t o s i v l e i a c o R s o y e t r i l s m a e r “ l E A
N a, za za q a aa a ap a «a aa» ha a a fa aa, p aq q ha a a a q ap a a a paaa. E a a q, p a a, a a a xpa a aa. E «a aa», xp a aa a a a, ha a p a q a a a apa a ha paa. S aa p aúa a a a aa, q p a a aa. S aa, aa z aaa, aaa a a apa a aa paaaa q . S paz a Laa p a aa a paj a aa aa a aa.
i n a p r a C o d r o i a r c a i n i R l o c u o • v e r a e t n i t a l r a e d L a c i a t c á r i c r o é r m ó b u n i c A a s r e n e i v g r n e t ó i c l a o ” l u a t o s i v l e i a c o R s o y e t r i l s m a e r “ l E A