Ang Reyna ng Espada at mga Pusa
Iniakda ni: John Carlo I. Pacala Ang alam ko lang na clemency ay ‘yung pinipiga sa pansit. Natawa ka ‘no? ‘wag. Minsan na ‘kong pumatay ng tao. Papatay ulit ako ngayong araw na ito. indi ako inosente. Masama akong tao. Maniwala ka. Ipina!a!atid ng Mahal na Pangulo ng Pilipinas na ipinagkaloo! niya sa akin" kay Jose #. Clutario Clutario III" ang kanyang awa. $%ecuti&e clemency. clemency. Pwede na raw akong makala!as sa !ilangguang ito. Matapos ang apat na dekada at apat na taon" matapos u!anin ang i yong !uhok at ugatin ang iyong !ayag" Congratulations sa!i ni is $%cellency" $%cellency" laya ka na' Ayoko" Mr. President. Nais kong ipa!atid ‘yun. Napagplanuhan ko na nga ito" eh. #ipong #ipong premeditated murder ang dating at isang I plea plea guilty your onor" onor" hindi hindi katulad noong apat na dekada at apat na taon na ang nakakaraan. Noong wala pa sa !oka!ularyo ko ang salitang guilty. (anito yung naisip ko:
Mamaya" sa paglilinis ng kasilyas ni Ce!reros" sa kan yang pag)esko!a kasa!ay ng pilit na pagka!isa ng alpa!eto" hihilamin ko siya ng tu!ig na ma y kinanaw na sa!ong panla!a at chloro%. *apag hindi na siya makakita" iuumpog ko yung ulo niya sa inidoro" o kaya sa !aldosa hanggang sa ma!asag ang !ungo niya. indi naman kailangang !umasa o sumulat !ago tanggapin sa langit kaya pwede siya doon. + sa impyerno siguro. Pagdating ng tanghalian" ha!ang ngumunguya si ,iwanagan at pinagpaplanuhang mag!itiw ng !agong green -oke na itinuro sa kanya ng kinakasama niya" ‘yun !ang sumiping sa kanya noong kamakalawa" kukunin ko ang oportunidad na iyon para saksakin siya sa lalamunan. (amit ang tinidor. ulit)ulitin ulit)ulitin ko na lang hanggang sa luma!as ang nginuyang munggo at tam!an" o kung anuman ang ulam mamaya. Makakapaghintay ako hanggang mamayang ga!i. Pero hindi na !ukas. ihintayin ko ang pagpatay ng ilaw saka ko ipupulupot sa leeg ni #rampe ang punda ng unan hanggang sa hindi na siya makahinga. /akit si #rampe at !akit punda ng unan? indi ko rin alam. 0ala 0ala na akong maiisip. Ni hindi ko nga alam kung mamamatay siya ng ganoong paraan. Ika nga" wala namang masama kung susu!ukan" ‘di !a?
1iguro naman" kapag may napatay ulit ako kahit isa" magdadalawang)isip magdadalawang)isip na ang presidenteng i!igay sa akin ang mailap niyang awa. Ang tanda mo na nga" wala ka pa ring kadala)dala. *aya dadagdagan pa nila ang sintensya ko ng isa pang dekada. Isang taon. + kahit isang araw lang. Papatay na lang ako ulit para sa isa pa. At isa pa ulit. 1i Peng ang nag!igay sa aking ng ideyang ito. 2Patayin mo ‘ko"3 suhestiyon niya noong i!alita ko sa kanya ang pagkakasama sa4kin para sa e%ecuti&e clemency ng pangulo. Ilang matatandang matatandang !ilanggo !ilanggo rin ang palalayain. palalayain. ‘yung ilang ihip ihip na lang ng masamang masamang hangin ay kukuhanin na ng hukay. Pakiramdam ko nga" ayaw lang nilang pro!lemahin ang pagpapali!ing sa4min" dun kayo sa la!as at ‘wag niyo kaming a!alahin. 1ina!i ko kasi kay Peng" ayokong umalis. 0ala 0ala naman akong pupuntahan. Ayokong Ayokong iwan ang !rigada. Matanda na ko. /aka pagla!as ko" may ka!aong at musikong sasalu!ong sa4kin" ako na lang ang hinihintay. 2/ili!id ‘to" hindi (olden Acres.3 Acres.3 indi ako nililingon ni Peng. Nakaupo siya sa i!a!ang !ahagi ng papag na dou!le deck" yung pinaghahatian naming dalawa" nakatalikod. Parang kausap ko ang kuluntoy at kupas na dragong nakaimprenta sa likuran niya" nakalaylay sa kulu!ot niyang !alat. 2*ung ayaw mong umalis" ‘wag kang umalis. Pumatay ka. Patayin mo ko. #utal" parang ganoon rin naman yun kung aalis ka.3 2Alin ang parang ganoon?3 Napangiti ako. Madalas" nag!i!itiw tayo ng mga tanong na alam na natin ang kasagutan. Mga tanong na hindi na kailangang itanong dahil hindi rin naman umaasa ng sagot. /iglang nag)ipon ang plema sa lalamunan ko pero wala naman luma!as noong iu!o ko. 1a pagitan ng mga tahol ko" nag!itiw ulit ako ng tanong na hindi naghahanap ng sagot. 2/akit" hahanapin mo !a ko kung sakali ngang matuloy ang paglaya ko !ukas?3
2#angina mo"3 ma!ilis niyang sagot. Napansin kong nag!a!alasa pala siya ng !araha sa harapan niya at inilatag niya ito. Isa)isa" hanggang sa maka!uo ng pitong hilera. 1olitaryo. 2Nanaginip ako kaga!i"3 sa!i niya"3 naglalaro ako n g solitaryo" tinatanong ko raw yung !araha" kung lala!as ka nang talaga. Pero hindi ako maka!uo. Isang !eses" dalawang !eses" la!indalawa. Paulit)ulit. anggang sa isang !eses" noong !uklatin ko lahat ng !araha" lahat" !awat isa" kulay pula. Paano ako makaka!uo kung lahat ay kulay pula. ,ahat" mali!an sa 5ueen o6 1pades.3 1a tuwing maglalaro ng solitaryo si Peng" alam mong may !uma!aga!ag sa kanya. May mga naka!iting tanong sa isipan niya.. 2umihingi ako ng sagot sa !araha"3 sa!i niya sa4kin dati Minsan" ma!u!uo ang laro" ma!u!uklat lahat at maiaayos sa hilera ng sunod)sunod na pula)itim)pula)itim na mga !araha. 2I!ig sa!ihin niyan" oo ang sagot ng !araha sa tanong mo. *apag naman wala nang posi!leng galaw" dead end na" hindi ang sagot ng !araha. Mag!alasa ka na lang ulit at magtanong ng i!a.3 1iguro ngayon" sinusu!ukan niya ang kanyang panaginip. #inatanong kung makakalaya nga ako. *ung iiwan ko itong !rigada !ukas. Mga tanong na alam na natin ang kasagutan. Inilipat niya ang 6our o6 hearts sa i!a!a ng 6i&e o6 clu!s" o 6lower kung si Peng ang tatanungin mo. 2Clu!s? 7lower yan' #ignan mo" o" mukhang !ulaklak.3 Nakikipagtalo si Peng dati" nung tinuturuan niya kong magsolitaryo. 2Clu!s nga yan. May !ulaklak !ang kulay itim" sige nga?3 28ung !ulok93 1unod ay !inuklat niya ang !araha sa hilerang ina!andona ng 6our o6 hearts at lumantad ang *ing o6 earts. Ang ari ng mga Puso. Inilipat niya sa ilalim nito ang 5ueen o6 1pades. Ang eyna ng mga Pusa. Parang pinagtagpo ang dalawang monarkong ito ngayong araw. 2Naalala mo pa !a nung ginawa mo ‘to?3 1a wakas" humarap na rin siya sa4kin" si Peng" hawak ang 5ueen o6 1pades. 1a lahat ng !araha" natatangi ang reynang ito. 8ung orihinal kasi na 5ueen o6 1pades" yung talagang kasama nung deck" nawala nung minsang may nanghiram sa !araha ni Peng at naglaro ng pusoy. alos mag)amok si Peng at kulang na lang ay pag!u!ug!ugin niya yung mga naglaro" kung hindi lang dumating ang mga umawat na !antay. 2$h" tarantado pala kayo. Pa4no ngayon yan malalaro?3 2Masyado kang mainit" Pengson. Palaro mo na lang muna yang !urat mo diyan kay Clutario.3 *ung hindi talaga naawat si Peng" malamang ay naglimas ako noon ng dugo sa !rigada namin. (anito kasi yung mga eksenang hinding hindi niya pinapalampas. Noon. Noong hindi pa nangangawit ang tiyani sa pagtanggal ng puti niyang !uhok. Noong matikas pa ang di!di! niya at hindi pa hinihila ng gra!edad ang kanyang utong. Noong sa tuwing nilalagyan ko ng mainit na langis ang kanyang !raso o !inti ay dahil sa pakikipag!uno o pag!u!uhat ng ma!igat at hindi dahil umaatake ang rayuma niya. Noon. Ilang dekada na ang nakaraan. Para makumpleto ang limampu4t dalawang !araha" gumupit ako ng kuwadradong kasing sukat ng regular na !araha gamit ang karton ng sigarilyo at saka ko ito ginuhitan. (amit ang !allpen" ginaya ko ang itsura nung 5ueen o6 earts pero pinalitan ko ng spades ang mga puso. #awa siya nang tawa nung ipakita ko iyon sa kanya. 2Ano ‘to?3 25ueen o6 1pades ‘yan. *apalit nung nawala.3 2/akit mukhang pusa?3 At noon nga nagkarron ng pusa sa kanyang kaha ng !araha. Ang eyna ng $spada at Pusa. indi na muling nagamit sa pusoy ang !araha. ;ahil sa kakai!ang likod nito" paniguradong malalaman agad ng kalaro mo na may hawak kang 5ueen o6 1pades" kahit anong tago ang gawin mo. Pero kung solitaryo lang" pwede namang pagtiyagaan.
(anoon naman talaga" ‘di !a? *apag nawala" kailangang palitan. *ung hindi man katulad" kailangang pagtiyagaan para magamit at magpatuloy ang !uhay. (aya nung chess set na minsang nawalan ng puting ka!ayo" para magamit" humalili sa pwesto nito ang isang maliit na gra!a. Ito ngayon ang sumusulong ng pa)letrang , para patum!ahin ang tore at kainin ang hari ng kala!an. (aya kung paano namin unti)unting pinalitan ang mga alaala ng mga tao sa la!as ng !ilangguan ng kung ano ang meron kami. *ung ano ang nandiyan. Mga nawalang pinsan" alternati!ong tatay" pekeng kapatid. Mga taong pupuno sa aming kakulangan. indi pa man siya nakaka!uo" iniligpit na ni Peng ang !araha saka inilagay sa kaha. +ras na ng paglilinis ng !rigada. At !awat miyem!ro ng tahanan naming ito ay may nakatokang tra!aho. alim!awa" itong si Car!onel" nakadestino sa pagtanggal ng agiw at sapot sa kisame. 1iya ang may gusto nito. Naging pampalipas oras niya na rin kasi ang paghahanap ng itlog na gagam!a. *ung hindi ka pa nakakakita noon" kulay puti iyon" parang !ulak at hugis galyetas. /u!uklatin niya ito" tatanggalan ng kina!ukasan ang mga !atang gagam!a" saka itatapat ang itlog sa ilaw. 1a!i niya" may nakikita siyang numero doon. Noong nasa la!as pa raw siya" tinatayaan niya raw ‘yung mga numeron iyon sa lotto. Nung nakulong siya" i!ini!igay niya ito sa misis nya tuwing !umi!isita ito para patayaan ang mga !inuklat na itlog. 2Nanalo ka naman !a kahit minsan?3 20ala nga eh" itlog din. Pero meron pa namang ne%t time. ‘yaan mo" !a!alatuhan kita.3 Pero wala nang ne%t time. ,ahat ng nakita niyang itlog ay naipon at naka!alot sa damitan niya. #atayaan niya daw lahat kapag nakalaya siya. indi na kasi muling !umalik ang asawa ni Car!onel. Nung inusisa ko kung !akit hindi na dumadalaw ang misis niya" ang tanging sagot niya sa4kin" 2/aka naka)-ackpot na.3 Pagkatapos ng kisame ay ang higaan. Pagpagin ang kumot at punda. ,a!han kung kinakailangan. Itapat sa araw para sumingaw. Inspeksyunin ang mga dou!le deck at !aka may nakasalising anay. 1usundan ito ng pagwawalis sa sementadong sahig saka lalampasuhin. *ailangan malinis at do!le ingat sa mikro!yo. ;ahil mainit at dikit)dikit" ma!ilis magkahawa)hawa ng kung ano)anong sakit. Naalala ko tuloy noong nagkaroon ng !ulutong dito sa loo!" hindi ko na matandaan kung kailan eksakto sa tagal. *ung merong world record sa pinakamaraming sa!ay)sa!ay na pagkakamot" sana isinali ko ang !rigada namin. 1a kaso ni Peng" ga!i noong nagsimula siyang magkamot. Patay na ang ilaw. Paikot)ikot siya sa kamang pinaghahatian namin" hindi mapakali. 2Ano !ang nangyayari sa4yo"3 pa!ulong pero irita!le kong tanong sa kanya dahil hindi rin ako makatulog. 2Ang kati)kati ng likod ko. Nahawa na yata ako ng !ulutong.3 2$h" akala ko !a nagkaroon ka na ng !ulutong dati. Isang !eses ka lang pwedeng magka!ulutong.3 2#igdas yata ‘yun" eh. $wan. ;i ko alam. *amutin mo nga.3 2;ito !a?3 *inamutan ko siya sa !andang !alikat. 2I!a!a mo ng kaunti.3 /uong ga!i ko siyang kinamutan ng likod hanggang sa mamalayan kong naghihilik na siya. Pinilit kong matulog pero hindi ako madapuan ng antok. Nahawa yata ng !ulutong yung utak ko noon" pilit nagpapakamot pero hindi maa!ot)a!ot. Pinagmasdan ko ang hu!og ng ulo ni Peng sa pudpod niyang !uhok. Pinagala ko ang daliri ko sa kanyang !atok kung saan tumutu!o ang maliliit na !uhok hanggang sa likuran ng sapad niyang !ungo. 1a!i nila" kapag sapad daw ang ulo ng isang tao" malamang sa malamang ay nakapirmi ito sa pagkakahiga noong sanggol pa lamang. indi naglilikot" walang reklamo" payapa. At ganoon ang nakita ko kay Peng ha!ang natutulog siya noong ga!ing iyon. Napakainosente at walang muwang. Isang !atang hindi umiiyak para maghanap ng gatas dahil alam niyang wala. 1a paggalugad ko sa kanyang ulo" i!a ang sinasa!i ng kan yang puyo. ;alawang ipuipo" dalawang mata ng !agyo ng inipong !uhok. Isang pilyong !ata. Magulo" mapusok" sal!ahe. Nagtaka tuloy ako kung anong uri ng !inatilyo si Peng. 1iguro4y ma!ilis siyang mapikon kapag na!u!urot sa tum!ang preso. 1iguro" tipong naghahagis ng pusa mula
sa !intana para malaman kung talagang !uma!agsak ang mga pusa sa paa nila. + !aka naman siya ‘yung tipong naghahanap ng maya o langaylangay sa mga sanga ng puno saka titiradurin" ikukulong at kakalimutan ang kawawang pilay na i!on. Naisip ko noon" !iyakin ko kaya ang !ungo niya para malaman kung ano ang nilalaman ng kanyang utak? Ano nga !a ang iniisip niya? Natatandaan niya pa kaya yung mga mukha ng mga !atang kinidnap niya? Mga !atang natututo pa lang ng A is 6or Apple at / is 6or /all" may makukulay na pencil case at de)hilang !ag. Mga natatarantang yaya. Mga aligagang magulang. Natatandaan niya pa kaya yung mga mukha nung kasama niya" na sa tingin ko ay nakalimutan na siya? Mga kasamahan niyang wala siyang !alak ilantad para kahit papaano4y !uma!a ang sintensiya niya. Pero !aka kapag !iniyak ko ang !ungo niya" mas marami pang luma!as na katanungan kaysa sagot. /aka mas lalo akong maligaw sa !uhol)!uhol at liko)likong la!erinto ng kanyang gunita. Inaninag ko ang kanyang mukha. Alam mo" napagtanto ko na kapag nasanay na ang mata mo sa kadiliman" mas malinaw mo nang makikita ang mga !agay)!agay. Ang maha!ang pilikmata ni Peng" ang matangos niyang ilong" maliit na la!i" at !uhay na nunal sa kanyang !a!a. 2Nagmana ako sa lolo ko"3 naalala kong sina!i niya dati nung tanungin ko siya kung nanay !a o tatay kanyang kamukha. #apos naikuwento niyang hindi niya ka!isado ang mukha ng mga magulang niya. 1umama sa i!ang lalaki ang nanay niya at nagpakamatay ang tatay niya dahil sa depresyon. 2Mga limang taon ako noon" o anim yata"3 kuwento niya" 2*agigising ko lang" luma!as ako ng !ahay para magmumog at maghilamos sa may poso. #apos" nung tinutuyo ko na ang muka ko" nandoon si tatay" naka!igti sa puno ng kamagong sa tapat ng !ahay. Para siyang asong ulol. (anoon ang ginagawa sa mga asong ulol sa pro!insya namin" i!ini!itin sa puno. 2,olo ko na ‘yung nagpalaki sa4kin. 8ung lolo ko"3 pagpapatuloy niya" 2hindi ko ‘yun tunay na lolo. Asawa yun ng ditse ng nanay ng tatay ko.3 2Ano ulit? ‘8ung nanay ng tatay mo" may asawang i!a?3 2indi. Ano ka !a" ang hina mong Clutario ka. 8ung nanay ng tatay ko" lola ko ‘yun. Makinig ka ha. ‘yung lola ko" may kapatid siya" ‘yung ditse niya. #apos" itong ditse" may asawa. ‘yun yung lolong6lolo ko na hindi ko tunay na lolo na nagpalaki sa4kin. *uha mo?3 2/ali !ayaw ng totoo monmg lola?3 2$wan. Mahina ako sa ganyan. /ayaw" !ilas" manugang. indi ko naiintindihan.3 1a madaling salita" hindi tunay na lolo ang nag)alaga sa kanya. Isang alternati!ong lolo. *ung ano ang meron. 1iguro" tinatanong mo" paano siya nagmana sa nag)alaga sa kanya? 0ala rin akong kaide)ideya. /uma!a ang kamay ko sa !raso niya" papunta sa kanyang kamay. Malaki ang palad niya na may mahaha!ang daliri at matitigas na kalyo. Nagpapawis ang kamay niya. 1a likod ng palad niya4y nakaum!ok ang mga ugat. Parehong mga kamay na naggapos sa mga dinakip na !ata para sa pera. Nag!usal ng !i!ig. Nagkandado sa !odega. /igla niyang pinisil ang palad ko at ikinulong sa mga da niya. 21alamat" ha.3 indi pa pala siya tulog. + !aka nananaginip lang. indi ko alam. 21aan?3 /umuntong hininga lang siya" hindi na sumagot. Isa pa uling !untong hininga at dinala niya ang kamay ko sa kanyang tiyan" nakadantay ang !raso ko sa tagiliran niya" ang di!di! ko sa likuran niya" Naamoy ko ang pawis sa kanyang !atok. Naramdaman ng kamay ko ang init sa kanyang pusod at ang maninipis na hi!la ng !alahi!ong nakapaligid dito. 0alang anuman" gusto kong sa!ihin" pero !aka nakatulog na siya ulit. indi ko namalayang nakatulog ako noon. Nagising na lang akong nakaupo siya sa gilid ng papag" nakahu!ad ang pang itaas. Nakita ko ang likod niyang pinutakti ng !ulutong" parang mga nakatanim na !om!a sa kulay lupa niyang
!alat" at ano mang oras na makanti ay muling magpapasa!og ng kati. Nag)utos ang isang agurang" o miyem!ro ng lupon ng mga nakakatandang preso" na magpakulo ng !uto ng kulantro at ipaligo sa lahat ng may !ulutong. 2Clutario" paki !uhusan naman ‘yung likod ko.3 Iyon ang huling !eses na nakita ko ang likuran niyang iyon. Nagpa) tattoo kasi siya" ‘yung malaking dragon" nung nagpeklat ang mga !ulutong. Ngayon" hindi mo na makikita ang matandang dragon dahil mukha na itong pinag!alatan ng ahas. /inasa ko ang likod niya ng manilaw)nilaw na tu!ig at dumaloy ito mula leeg pa!a!a sa gulugod" pa kanyang puwit at !inti. 1a pagtama nito sa sahig" na!asag ang mga patak ng tu!ig sa ilan pang piraso ng mga patak. Ina!ot niya sa4kin ang sa!on. 2Paki na rin" kun g pwede.3 Ma!uti4t may alam ang mga agurang ng !rigada noong araw. Pagkat iyon naman ang tra!aho nila" ang magpayo. (aya nga ng kasa!ihan" ang karunungan ay kasa!ay ng katandaan. Pero hindi sa lahat ng panahon. (aya n gayon. Ako at si Peng ay miyem!ro na ng kagurangan at wala naman akong nakikitang karunungan sa sarili ko. + kay Peng. 0ala silang matututunan sa amin. *asa!ay ng paglilinis ng higaan at sahig ay ang paglilinis ng kasilyas. *ailangang paputiin ang inidoro at kuskusin ang pagitan ng mga !aldosa. Noong araw" sementado lang yang !anyo na ‘yan. Nagsimula ‘yung ka!ilang !rigada na ipa!aldosa ‘yung kanila. #apos" naggayahan ang !uong carcel. Nahahati kasi sa dalawang !ahagi ang compound ng /ili!id. Presidio at carcel. 1a!i nila" noong unang panahon daw" noong panahon ng mga *astila at nasa Maynila pa ang /ili!id" sa presidio inilalagak ang mga presong nasintensiyahan na. 1a carcel" yung mga naghihintay pa lang ng sintensya. Mula Maynila" inilipat sa Muntinlupa ang /ili!id pero nandoon pa rin ang di!isyon. Ngayon" ang di!isyong ito ang nagsasa!i kung saang pangkat kaalyado ang isang !ilanggo.1apresidio" nandoon ang mga pangkat na kaalyado ng 1putnik gaya ng Commando" appy (o ,ucky" at /ahala Na (ang. ;ito sa carcel" kung nasaan ako at si Peng" narito karamihan ang kaalyado ng +<+. Nandito ang (enuine Ilocano (ang" /atang City Jail" /atang Ce!u" at kung ano pa. 8ung mga walang pangkat" yung mga cuerna" nakakalat sila sa kung saan saang !rigada. /awat !rigada at pangkat" mayroong !osyo. Mayor. ,ider. ;ito sa amin" si Mayor ang nakaisip gayahin ang pagpapa!aldosa ng !anyo. Pinag)ipunan iyon ng !uong !rigada. Patak)patak. Importante kay Mayor itong !anyo dahil isa ito sa pinakamalaking proyekto niya. /awat tao ay gustong mag)iwan ng marka nila sa mundo. *um!aga" ito ang kanyang monumentong am!ag sa si!ilisasyon. ;ito rin siya madalas gumagawa ng mga desisyon para sa !rigada. 2Magaan ang pakiramdam ko dito" eh. Parang wala akong dalang !agahe" Nakakapag)isip ako ng matino"3 naalala kong sa!i dati ni Mayor. Mahirap ang tra!aho ng aming !osyo at hindi pwedeng kung kani)kanino lang i!ini!igay ang posisyon. ;apat ay marunong makipagkapwa tao pero kayang dumisiplina ng miyem!ro. May lakas ng loo! para magpataw ng takal o isang hampas ng dos por dos sa mga nagkasala at pasaway na ka!rigada. 0ala na rin dapat utak laya ang preso at tinanggap na niyang ma!u!ulok siya dito.Atsiyempre" dapat kilala niya hanggang sa !awat patay na kuko ang mga miyem!ro para sa ganoong paraan" magamit sila at mapakina!angan. 1ino ang pwedeng karpintero" tu!ero" sino ang pwedeng magluto" isali sa susunod na paliga. At siyempre" sino ang maglilinis ng kanyang trono. Napansin kong nakangiti sa4kin si Ce!reros. *anina pa pala ako nakatulala sa kanya ha!ang iniisko!a niya ang makutim na lumot sa pagitan ng mga !aldosa. Nagkaka!isa siya ng A)/)C. 2Agurang" kanina ka pa nakatitig" ah. #aeng tae ka na" no? + !aka naman may session kayo ni Agurang Pengson ,o&er!oy?3 Nung makita niyang wala akong reaksyon" mas lumaki ang n giti niya. 2Joke lang" ha. *ung natatae ka" saglit na lang ‘to?3 2Anak ka ng hindot. indi na tinitigasan ‘yang si Peng.3 Naisip ko" ito na ang tsansa para !iyakin ko ang kanyang !ungo.
,oko)loko talaga ‘yang si Mayor. Ikinuwento na yata sa lahat ng natoka sa kasilyas ang istorya namin ni Peng. Nahuli kasi kami dati ni Mayor" noong hindi pa siya Mayor at natotoka pa sa kasilyas" ilang dekada na ang nakararaan" !ago pa magka!it ng !aldosa. 2Putang ina" mag)a!iso naman kayo sa susunod. Magkaka!it pa kayo diyan" para kayong mag)inang kangaroo. murong tae ko sa inyo" eh.3 20ag ka nang puro daldal"3 utos ni Peng" 2mag!antay ka na lang diyan.3 2+o na" lo&er !oy. Makautos ka" ah.3 8un ang naging !ansag niya kay Peng. ,o&er !oy. Ang ari ng mga Puso. Mula noon" sa tuwing kinakati si Peng " kahit wala na siyang !ulutong" sa tuwing kumakalat ang init mula sa pusod niya sa !uong katawan" si Mayor noong hindi pa siya mayor" ang opisyal naming !antay. 2Ayos na ‘yan" agurang" pwede ka nang manalamin sa tiles.3 ,uma!as na siya ng ku!eta !it!it ang C 6or Cat" ; 6or ;og" $ 6or $lephant. /uo ang !ungo. Malinis nga ang ku!eta. Nakakahinayang !ahiran lang ng dugo. 2Anong meron? 0ala yatang palikpik ang ulam?3 Nagtawag na para sa tanghalian. Ang ulam? Manok sa gisantes. imala ng mga himala at naisip nilang mag manok. 21iyempre" may lalaya sa !rigada natin" eh. Ano Clutario" e%cited ka na?3 2Ah" oo.3 1a mesa" !uma!anat na naman si ,iwanagan ng green -oke na i!inato sa kan ya ng kinakasama niya" ‘yung !umisita sa kanya noong kamakalawa. Ano daw ang pinakamalakas na muscle sa katawan. Nagtawanan sila. ;ila daw ang sagot. indi ko naintindihan. 1a ka!ilang !anda" may i!ina!alita si Mayor tungkol sa susunod na la!an ng !asket!all. indi ako interesado. Na!a!ahala ako kay Peng. 1a plato niya" nakaipon ang gisantes sa gilid at ang tum!ong ng manok. Nung mau!os niya ang kanin" inilagay niya ito sa platong may mga !uto at mismis ng kanin. minom siya ng tu!ig at umalis sa mesa. Mapili sa pagkain si Peng at isang milagrong na!uhay si Peng sa kulungan. ,alo pa4t isa ang pagkain sa mga pinag) aawayan" lalo na noong ka!ataan ko. alim!awa" ‘yung mga /atang Ce!u" ang gusto eh" isda at gulay. ‘8ung mga taga /icol" gusto maanghang. *apag Iglesia" hindi kakain ng dinuguan. 8ung mga Manila /oys" gusto" 6ried chicken.#apos !igla silang mag)aaway)away kasi hindi sila nagkakaintindihan" akala nung mga taga)Maynila" sila ‘yung pinag)uusapan nung mga nag!i)/isaya. 1i Peng" hindi siya kumakain ng ng okra dahil !aka daw tumu!o ‘yung !uto sa tiyan niya. Pinag!awalan din siya ng doktor na kumain ng mga sitaw" munggo" !itswelas" at eto nga" gisantes. 1a manok" hindi siya kumakain ng tum!ong dahil napapanghihan siya dito. Na siya namang pa!orito ko. Madalas ay lahat ng ayaw niyang pagkain" inililipat niya sa plato ko. 2*ainin mo"3 sasa!ihin niya sa4kin. 2uwag"3 kunwaring pigil ko sa kanya" 2may ilaw pa.3 1usundan ko iyon ng kindat. 2#arantado"3 ngumisi siya" 2kainin mo yan.3 Isa ‘yon sa mga !irong kami lang ang nakakaalam. Iyon kasi ang mismong salitang !ini!itawan niya kapag nagsisiping kami at ang !i!ig ko ay dumako na sa pagitan ng kanyang mga hita. *ainin mo. #apos ay uungol siya ng pigil na pigil" nakakuyom ang mga la!i dahil ayaw niyang marinig ng mga kasama namin ang aming pagsisiping. *ahit na napaka imposi!le noon sa napakaliit na espasyong ito. Pero pilit niyang ititikom ang la!i" kahit nanginginig na ito na halos gumagaya na sa tunog ng !entilador na walang langis.
Minsan naman" papatong siya sa4kin" ang di!di! niya sa4king di!di!" mukha sa aking mukha. At iyon lang ang tsansa niyang mahalikan ako. Ang ilong namin ay nagpapalitan ng hininga. *inikiliti ang !a!a ko ng !uhok sa !uhay niyang nunal sa !a!a. *ami ay nasa isang duwelo ng mga espada. (inagagap ng kamay ko ang likuran niya" ang ka!uuan ng dragon sa kalagitnaan ng pag!uga ng apo y" ang kaliskis nito at mala)ahas na !untot. May mga panahong !uma!aon ang kuko ko sa kanyang !alat. 2Para ka namang pusa"3 sasa!ihin niya sa pagitan n g kanyang malalalim na paghinga. 2*aya nga kinakain ko ang mga tira)tira mo" di !a?3 1aka ko gagayahin ang pagngiyaw ng pusa. /umanat na naman si ,iwanagan ng green -oke mula sa kinakasama niya. #ungkol sa !a!aeng &irgin na hindi isinali ng mga kai!igan niya sa paluwagan. indi ko na tinapos ang istorya. indi ko na lu!os maisip kung paanong ha!ang nagkakangkangan sila" !umi!ira ang kinakasama niya ng 2,a!s" may mag-owa sa sinehan. Pini)6inger nung lalaki ‘yung !a!ae. 1a!i nung lalaki" ‘oney" naiwan ko ‘yung college ring ko sa loo!.4 *aya kinapa ni lalaki. Nung nakuha niya yung singsing" nagulat siya. ‘oney" !akit nagkulay green" acidic ka !a?4 Ay" hindi. /aka sa dati kong !oy6riend yan" ,asalista ‘yun" eh.43 Isang -oke pa at lalaslasin ko na ang lalamunin niya ng tinidor. Itatarak ko ang tinidor gaya kung paano ko itinarak ang !asag na !ote ng alak sa leeg ng tatay ko. Ang sarili kong ama na ipinagahasa ang kapatid kong !a!ae noong malaman niyang may karelasyon itong kapwa !a!ae. Nang malaman niyang les!iyana ang kapatid kong si +nor. *ung paanong naisip ng tatay ko" ang mahusay kong ama" ang lasenggo kong ama" ang ama kong parating sinasa!ihan ni +nor na ‘#ay" !aka ikamatay mo yang kaaalak. *ung paanong naisip niyang ma!a!ago niya si +nor kapag pinasukan ng titi ang puwerta nito. (inahasa si +nor sa kamalig ng tatlong lalaking hindi niya nakilala dahil madilim" at hindi sanay ang mata ni +nor sa kadiliman. 24#ay"" hindi !a tayo magsusum!ong sa mga pulis?3 2ayaan mo na" para naman maging !a!ae yang kapatid mo" tignan mo" kapag nagkaanak yan. ,alam!ot yan.3 *ay +nor ako unang nagsa!i na alanganin ako" na !akla ako" na may gusto ako sa kapwa ko lalaki. 1i +nor na nagsa!ing pareho pala tayo at nag!alita sa4king may nililigawan siyang kamag)aral niyang si #helma. 1i +nor" ang kapatid kong mas matapang sa4kin" ang may lakas ng loo! na ipagsigawan kung ano siya. Ako" isa akong gagam!a na kapag pinuwersang pala!asin mula sa itlog nito" mamamatay ako" ni wala man lang tsansang maging kahit ano" hindi man lang manalo salotto.Mas nararamdaman ko ang kalayaan sa pagkakakulong. (aya ngayon" sa pagkakakulong" ligtas ako. Ito ang aking sanktwaryo. inintay ko ang pagtulog ng tatay ko. Paano niya nagawa iyon kay +nor na may parehong hu!og ng ilong niya" halos magkahawig na !i!ig? inampas ko siya ng !ote ng alak sa ulo. Nung maalimpungatan siya" nataranta ako at kaya hinampas ko siya ulit ng mas malakas at na!asag ang puwit ng !ote. Itinarak ko iyon sa leeg ng tatay ko. 1umirit ang dugo. Pero hindi sapat iyon kapalit ng dugong gumapang sa !inti ni ,eonor" ang tinanggal niyang pagkatao. *aya winakwak ko ang lalamunan ng tatay ko. Isinum!ong ako ni +nor sa pulis. 1i +nor na noo4y naglilihi sa !alim!ing. Ang putang inang ti!ong sum!ungerang si +nor. Natatakot na daw siya sa4kin. Ang traydor na si +nor. Parang hindi na daw niya ako kilala. Mali raw ang ginawa ko. Ang mapanghusgang si +nor. indi man lang niya ako !inisita. Ang kapatid kong si +nor. Ma!uti pa si ,iwanagan" !ini!isita siya ng kinakasama niya. Parati siyang pinapasalu!ungan ng isang !ayong na li!og at isang sakong green -okes. At kung papatayin ko siya ngayon" siguro !a!anat pa rin si !a!ae ng mga green -okes sa lamay niya ha!ang nag!u!uka ng !utong pakwan. Magtatanong siya sa kahit na sino" !aka sa nanay ni ,iwanagan" o sa pinsan nito" kung ano ang pinakamalamig na !ahagi ng katawan ng lalaki. At sasagutin niya ito ng mga hita" dahil kung mainit ito" malamang ay naluto na ang mga itlog. Malamang" sasa!ihin niya ito ha!ang iniiyakan ang !angkay ni ,iwanagang !utas)!utas ang leeg. At ayokong makita iyon. Nagligpit na ko ng pinagkainan. *asama ng mga mismis ng kanin" nandoon pa rin ang tum!ong ng manok. Patay na ang ilaw pero wala pa rin akong napapatay. Naghihilik na si #rampe at gusto kong ipasak ang kamao ko sa !i!ig niya. Pero wala na akong gana. #inatamad ako.
*ata!i ko si Peng. Alam kong gising siya at nakatitig sa papag na nasa i!a!aw ng aming higaan" ang !awat dugtungan at pinagpakuan ng mga kahoy" na kaya niyang aninagin sa dilim. ;ahil tulad ko" nasanay na ang mata niya sa kadiliman. 2Peng"3 !ulong ko. indi agad siya sumagot. Ang naririnig ko lang ay ang kanyang paghinga. 2Pa4no" lala!as na ko !ukas.3 2+o nga" eh. ,alaya ka na.3 2indi"3ma!ilis kong sagot"3 ,ala!as lang ako. Pani!agong mga lugar. Pani!agong mga mukha. Pero matagal na kong lumaya.3 inawakan niya ang kamay ko. Ang kulu!ot at ma!uto niyang kamay. 248an naman kasing presidente na ‘yan. /inigyan ka ng clemency" wala namang pansit. 1A4n mo kaya gagamitin ‘yun" di !a?3 2$ di gagawa ako ng clemency -uice. Para sa4yo. Masyado ka kasing nagmamaasim.3 Pinatigil niya akong magsalita" nakatapat ang hintuturo niya sa !i!ig ko. #apos ay hinalikan niya ako. 1a pisngi. 1a leeg. 1a la!i. Pumatong siya sa4kin. 1a huling pagkakataon. Pumai!a!aw ang ari ng mga Puso sa eyna ng $spada. 1olitaryo. Iisa. ,ala!as na ako !ukas. At matatandaan ko ang ga!ing ito" ang napakatahimik na ga!ing !inasag ng !entilador na kulang ang langis. Isa sa mga ga!ing nakakulong ako" sa kanyang mga !inti at !raso" kung kailan ko naramdaman ang tunay na kalayaan.