Alegoria da Caverna - Tradução Nheengatu.docx

A ALEGORIA DA CAVERNA DE PLATÃO EM NHEENGATU1 ALLEGORY OF THE CAVE OF PLATO IN ÑEENGATU  Ẽ GATU PLATÕ I WI KWARA MARANDUWA MARANDUWA Y  G ATU RUPI RUPI

PLATÕ –  TETAMA  TETAMA (514 a  –  517  517 c): SÓKRATES  - Kuiri remaité yandé natureza umbwesawa rupi. Remaité awaitá ta uvivéri iwikuara pupé. Ikesawa upirari ara supé i turususawa rupi. Taína ramé awaitá ta uiku iwikuara pupé, aĩtá ta uiku ta uyupukuári setimãitá ayuraitá iumu asuí kasakiri

kiti ti taumaã. t aumaã. Ara uiku aitá kasakiri. Aikwé tape nhúntu ara mundepura pitérupi. Aikwé  pirarisawa nhúntu iwikuara pupé. pupé. Mundepuraitá taumaã nhúntu nhúntu irusãgaitá. GLAUKO –  Asendu.  Asendu. SÓKRATES  - Ápe remaité iwikuara kasakiri aikwé waa awaitá saangaitá, iwiraitá  saangaitá. Awaitá maãitá ta upuraká iwikuara ukaripe. Yepé upurungitá, amu ukuatuka. GLAUKO –  Saanga  Saanga amurupi asuí mundeporaitá amurupi! SÓKRATES -  Aĩ tá tá yandé nungara. Yepesawa, remaite mundepu raitá tekosawa, aĩtá maãitá irusãgaitá nhúntu! GLAUKO - Aĩtá ta uvivériã sikwesawa pukusa akãga tiririkaíma irumu? SOKRÁTES –  Aĩtá  Aĩtá ti ta umaã amu maãitá yawé -teẽ ? GLAUKO  –  Yawé t ẽ  ẽ!  SÓKRATES - Ape aĩtá ramé ta upurũ gitá ta useruka irusãgaitá mayé supisawa. supisawa. GLAUKO - Yawé t ẽ  ẽ!  SÓKRATES  –  Yepé   Yepé ramé upurungitá mundepuraitá ta usendu irusanga mayé yeenga  yawé. GLAUKO  –  Ere  Ereẽ ! SÓKRATES  –  Kwá  Kwá awaitá ti taukunheseri maãitá supi. supi. GLAUKO –  Indé  Indé reyeẽ  supisawa!  supisawa! SÓKRATES  –  Maã taá usasá yepé mundepura ramé uyupisirũ?  Kwá mundepura ti umaã kwarasi ara. Ae upitá kuri sesaíma kirimbawa ara rupi. Ae umaã kuri katu.  Irusangaitá tauikuã piri supi nungara nungara ukara saangaitá suí. GLAUKO - E ẽ  ẽ!  Maãitá supi nungara. SÓKRATES –  Awá  Awá ramé ae umpuka umaã ara supé. Tá sesaitá umumasi kuri. GLAUKO - Ereẽ ! SÓKRATES –  Awá  Awá ramé ae umpuka umpuka usema tá sesaitá ti umaã. GLAUKO – Yepesawa, ae ti upuderi umaã. SÓKRATES  –  Mundepura ténki uyumutekó maãitá umaã ywaté. Yepesawa, ae umaã kuri tiasu piri irusangaitá; ariré ae umaã maãitá saangaitá. Ariré umaã kuri amu maãitá. Mukuisawa, pituna ramé ae upuderi kui yasitatá, yasitatatiwa. Ae upuderi umaã kuri tiasu piri yasi ara asuí kwarasi ara. 1

Exercício de tradução do trecho 514 a  –   517 c da República de Platão (texto da alegoria da caverna adaptado). A tradução é passível de revisões.

GLAUKO - Ereẽ ! SÓKRATES –  Teipó, mundepura upuderi umaã kuri kwarasi ara. GLAUKO –  E ẽ ,  Sókrates! SÓKRATES  –  Ariré ae umaité kuri kwarasi resé; ae usendu kuri waa kwarasi munhã kwarasi asuí roĩ ara. Kwarasi ara yupirunga. Kwarasi panh ẽ  yupirunga. GLAUKO - Supí. Ae umaité kuri yawé. SÓKRATES -  Ae ramé umaenduári iwikuara resé, ae upitá kuri suri. Ae sakisawa i irumwara resé. GLAUKO - Ereẽ ! SÓKRATES  –   Mundepura kwera ti umuaxi-puxi kwasapawa kwera. Ae ti uputari uviveri miaswá. Ae ti uputari uyuiri iwikwara gananisawaitá supé. GLAUKO - Ae umuyawé yaweté puxi-putáwa, ma ae ti uyuíri iwikwara supé. SÓKRATES  –   Remaité: kwá mundepura kwera ramé uyuíri iwikwara supé, ae uyukanhemu-patuka kuri irusãgaitá irumu. GLAUKO –  Supí. SÓKRATES -  Ae ramé ténki umbwé iwikwara irusanga. Mundepuraitá uwasemu ae amurupi.  Aĩtá umaité ae uikú sesaitá aiwa. Amu m undepuraitá ti uruyari i resé. Maã taá indé remaité? GLAUKO –  Aĩtá i uyuká. SÓKRATES  –  Kuiri, se rumwara, Glauko, yandé ténki yumbwé kwa maranduwa. Ara  yumbwé waa yepé mundetawa. Iwikwara sema anga uewpiri te tekokuaw-katusawa rendawa. Mundepura uewpiri ukunheseri Purangawa saanga. Purangawa saanga munhã ara. Ae ururi yakuawsawa. GLAUKO –  Ixé ramé asenduntu katu, “eẽ”. NOTAS: Purãagawa sãaga (s.):  imagem do bem; idéia do bem. Mũdepura (s.): prisioneiro.

Tekokuaw-katusawa rendawa (s.): lugar da inteligência (mundo inteligível). Iwikwara (s.): caverna. Maranduwa (s.): história; alegoria. Texto sujeito a correções.