4-14 Medicinski kozmeticar

OBRAZOVNI PROGRAM

MEDICINSKI KOZMETIČAR

1

SADRŽAJ: OPŠTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: MEDICINSKI KOZMETIČAR .................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 6 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6 1. 1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI .................................................................... 6 1. 2. STRUČNO- TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 7 1. 2. 1. ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM ............................................................... 7 1. 2. 2. LATINSKI JEZIK ............................................................................... 16 1. 2. 3. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA ....................................................... 22 1. 2. 4. HEMIJA I BIOHEMIJA ......................................................................... 29 1. 2. 5. MIKROBIOLOGIJA ............................................................................. 45 1. 2. 6. BOTANIKA ...................................................................................... 51 1. 2. 7. FIZIKALNA TERAPIJA......................................................................... 60 1. 2. 8. ESTETSKA NJEGA ............................................................................. 70 1. 2. 9. KOZMETOLOGIJA ............................................................................. 79 1. 2. 10. FARMAKOGNOZIJA .......................................................................... 90 1. 2. 11. DERMATOLOGIJA ........................................................................... 97 1. 2. 12. PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA ..................................................... 108 1. 2. 13. PRAKTIČNA NASTAVA .................................................................... 119 1. 3. IZBORNI PREDMETI............................................................................. 151 1. 3. 1. STRANI JEZIK II ............................................................................. 151 1. 3. 2. LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM .................................................. 152 1. 3. 3. ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA .......................................................... 160 1. 3. 4. HUMANA GENETIKA ........................................................................ 166 1. 3. 5. ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE ....................................................... 175 1. 3. 6. ETIKA ......................................................................................... 186 1. 3. 7. PREDUZETNIŠTVO .......................................................................... 194 2. STRUČNI ISPIT ...................................................................................... 200 2. 1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO-TEORIJSKI DIO ISPITA ................................. 200 2. 1. 1. KOZMETOLOGIJA ........................................................................... 200 2. 1. 2. ESTETSKA NJEGA ........................................................................... 202 2. 2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČI RAD .......................................................... 204 2. 2. 1. PRAKTIČNA NASTAVA ...................................................................... 204 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 206 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA................... 207 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ........ 207 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 207 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ........................ 207 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 209 8. 1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE ................. 209 9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 210 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 210

2

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: MEDICINSKI KOZMETIČAR 2. Nastavni plan Redni broj

Nastavni predmeti-grupe predmeta

A 1. 2. 3. 4. 5.

Opšteobrazovni predmeti Maternji jezik i književnost Matematika Strani jezik Informatika Fizičko vaspitanje Društvena grupa predmeta 1. Istorija 2. Sociologija Prirodna grupa predmeta 1. Biologija 2. Fizika UKUPNO A B Stručno-teorijski predmeti 1. Anatomija sa fiziologijom 2. Latinski jezik 3. Zdravstvena zaštita i higijena 4. Hemija i biohemija 5. Mikrobiologija 6. Botanika 7. Fizikalna terapija 8. Estetska njega 9. Kozmetologija 10. Farmakognozija 11. Dermatologija 12. Psihologija i komunikologija UKUPNO B C Praktična nastava D Slobodne aktivnosti E Izborna nastava 1. Strani jezik II 2. Livna umjetnost sa estetikom 3. Zdrava ishrana i dijetetika 4. Humana genetika 5. Odabrana poglavlja iz fizike 6. Etika 7. Preduzetništvo F Profesionalna praksa G Sedmični broj časova H Broj radnih sedmica

I

II

III

IV

sed.

god.

sed.

god.

sed.

god.

sed.

god.

3 2 3 2 2

108 72 108 72 72

3 2 3

108 72 108

3 2 3

108 72 108

3 2 3

99 66 99

2

72

2

72

2

66

2

72 2

2 2 18

72 72 648

3 2 2 2

108 72 72 72

1+1*

36

11 1 1 2 2 2 2

2 14

2 2 2 1+2* 1+2* 2+1*

396 36 36 72 72 72 72

15 dana 32 36

10 5 1 2 2

3

423 282 423 72 282

72

72 72

72 504

72 72 1842

72 72 72 36 36 72

360 180 36 72 72

10

360

2**

72

1+3* 2+3* 2 2+2*

36 72 72 72

9 8 1 4 2

324 288 36 144 72

2 2 2

72 72 72

10

330

1+4* 2+4*

33 66

2+2* 2 7 10 1 4 2

66 66 231 330 33 132 66

2

66

→ 2

66

→ →

15 dana 32 36

Ukupno (A+B+C+D+E)= 4512

Ukupno

15 dana 32 36

32 33

108 72 72 216 72 72 72 105 210 72 138 66 1275 834 141 420 282 72 72 72 138 72 66 45 dana 141

Napomene: - Časovi označeni zvjezdicom (*) su časovi praktične nastave. - Časovi označeni zvjezdicama (**) su časovi biohemije. - Za strani jezik II koriste se katalozi stranih jezika opšteobrazovnih predmeta sa fondom časova dva nedjeljno za sve četiri godine – predmetni katalozi su u nadležnosti Zavoda za školstvo. 3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Produbljivanje i proširivanje opšteg obrazovanja u funkciji struke i obezbjeđivanje stručno-teorijskih i praktičnih znanja, neophodnih za samostalno obavljanje poslova, definisanih standardima zanimanja. - Osposobljavanje za planiranje, koordinaciju i programiranje kozmetičkih postupaka i osiguranje prostornih i organizacionih uslova rada. - Osposobljavanje za sprovođenje kozmetičkih procedura na zdravoj koži i davanje uputstava za svakodnevnu higijensko-estetsku njegu, u zavisnosti od svojstava i statusa kože, uz sprečavanje nastanka i širenja infekcija vršenjem svih metoda sterilizacije i dezinfekcije i adekvatnom pripremom radnog mjesta. - Sticanje sposobnosti prepoznavanja različitih tipova kože i pružanja adekvatne njege zavisno od potreba klijenta. - Usvajanje sposobnosti sprovođenja fizikalno-kozmetoterapijskih procedura (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija, peloidoterapija). - Osposobljavanje za rukovođenje radom kozmetičkog salona i saradnika, kao i za planiranje, pripremu i organizaciju rada u u kozmetičkom salonu za njegu lica i tijela. - Osposobljavanje za primjenu različitih tretmana za njegu zdrave kože lica i tijela. - Razvijanje sposobnosti rukovanja savremenim aparatima i kozmetičkim priborom. - Osposobljavanje za pripremanje i prodaju kozmetičkih preparata. - Osposobljavanje za vođenje odgovarajuće medicinske dokumentacije u svim procesima rada. - Sticanje sposobnosti održavanja higijene pribora i aparature. - Razvijanje svijesti o značaju prevencije zdravlja i osposobljavanje za sprovođenje zdravstveno vaspitnog rada. - Sticanje vještina poslovne kulture, etike i komunikacije sa klijentima. - Osposobljavanje za vođenje računa o zaštiti zdravlja klijenata i okoline u skladu sa higijensko-tehničkim i drugim mjerama zaštite, kao i o zaštiti svog zdravlja. - Sticanje osnovne informatičke pismenosti i komunikacije na bar jednom stranom jeziku. - Sticanje znanja o osnovama ekološke zaštite i principima zaštite radne okoline. - Upoznavanje sa novim tehnologijama u kozmetici i potrebama konstatnog usvajanja novog znanja i vještina. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U srednju stručnu školu (redovno obrazovanje), radi sticanja srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su završila osnovnu školu i nijesu starija od 17 godina. - Izuzetno, u Školu se mogu upisati lica do 18 godine, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole. - Lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih. - Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta, upis se vrši prema odgovarajućem Pravilniku o upisu učenika u srednju školu, koji donosi Ministarsvo prosvjete i nauke.

4

5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu MEDICINSKI KOZMETIČAR traje 4 godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta tekuće godine postigli pozitivnu ocjenu i obavili profesionalnu praksu. - Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog programa za odrasle koji donosi Škola u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih. 7. Obrazovanje koje se stiče - Završetkom obrazovnog programa učenik/učenica stiče stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju: MEDICINSKI KOZMETIČAR.

5

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1. 1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. SOCIOLOGIJA 1.1.8. BIOLOGIJA 1.1.9. FIZIKA Napomena: Katalozi opšteobrazovnih predmeta su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

6

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM 1. Naziv predmeta: ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred I II III IV Ukupno

Vrste nastave Praktična Teorija Vježbe nastava 108

108

Ukupno 108

108

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa osnovnom anatomskom i funkcionalnom organizacijom čovječjeg organizma. - Sticanje znanja o lokomotornom sistemu-prepoznavanju uloge, podjele i lokacije kostiju, zglobova i mišića. - Uočavanje značaja tjelesnih tečnosti u organizmu. - Uočavanje položaja, građe, podjele i osnovnih morfoloških karakteristika kardiovaskularnog, respiratornog i digestivnog sistema. - Razlikovanje morfoloških i funkcionalnih karakteristika urinarnog, endokrinog i genitalnog sistema. - Sticanje znanja o osnovnim osobinama organa recepcije, građe i podjele CNS. - Razvijanje sposobnosti opažanja i empatije, vještine komuniciranja i navikavanja na urednost i preciznost. - Podsticanje i osposobljavanje učenika da koristeći znanja iz drugih područja (biologija, hemija, fizika i zdravstvena njega) kroz interdisciplinarni pristup rješavaju probleme. - Razumijevanje normalne funkcije ljudskog organizma, proučavanjem paralelno sa morfologijom, što ispunjava zahtjev sagledavanja jedinstva građe i funkcije bitnog za medicinsku praksu. - U nastavi slijediti savremeni trend u izučavanju temeljnih biomedicinskih nauka, što podrazumijeva integrativnost naučnih disciplina i primjenjivost (funkcionalna anatomija, klinička i primijenjena anatomija).

7

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Anatomska i funkcionalna organizacija čovječjeg organizma - Upoznaje - Identifikuje glavne - Razumije organizaciju građe djelove tijela, mogućnost široke i funkcije pojedine organe i primjene stečenih čovječjeg organske sisteme, znanja kako u organizma. kao i njihovo profesionalnom značenje u radu tako i u - Obrazlaže čovječji funkcionisanju životu. organizam kao organizma. cjelinu sastavljenu od pojedinih - Upotrebljava međusobno osnovne latinske povezanih termine iz organskih sistema. međunarodno prihvaćene nomenklature.

Preporuke za izvođenje nastave

-

-

-

Ćelija i tkiva - Poznaje osnovne morfološke i funkcionalne karakteristike humane ćelije. - Navodi neorganske i organske satojke ćelije. - Definiše osnovne vrste tkiva koja izgrađuju čovječje tijelo. - Poznaje svojstva i uloge pojedinih vrsta tkiva.

-

-

-

-

Lokomotorni sistem Koštani sistem

-

Analizira različite veličine i oblike humanih ćelija, uočava glavne djelove ćelije i šematski ih prikazuje. Interpretira hemijski sastav ćelije i analizira biohemijski značaj pojedinih sastojaka, naročito vode. Razlikuje i crta strukturu epitelnog, mišićnog, nervnog i potpornog tkiva. Primjenjuje stečena znanja u razumijevanju građe i funkcije pojedinih organa.

-

Crta kosti i vrši

-

-

Razvija sposobnost opažanja. Razvija analitičko mišljene i sistematičnost u radu.

-

-

-

8

Stiče

-

Kabinetska nastava (korišćenje svih postojećih didaktičkih sredstava). Nastava zahtijeva poseban metodičkodidaktički pristup koji obezbjeđuje paralelno izlaganje gradiva iz anatomije i fiziologije. Dežurni učenici asistiraju nastavniku prilikom izvođenja nastave (grafoskop, projektor, modeli i slike). Šematski prikaz humane ćelije gledane svjetlosnim i elektronskim mikroskopom. Prepoznavanje različitih vrsta tkiva ilustrovanih crtežom ili slikom. Demonstriranje građe organa na modelu ili slici (primjeri).

Demonstriranje na

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Objašnjava razvoj, građu i podjelu kostiju. - Imenuje kosti: glave, trupa, gornjih i donjih udova. - Opisuje glavne anatomske elemente pojedinih kostiju. Zglobovi - Definiše zglob. - Objašnjava građu i podjelu zglobova. - Imenuje pokretne zglobove tijela i poznaje pokrete u njima. Mišići - Poznaje građu, podjelu i osnovne funkcionalne karakteristike mišića. - Navodi glavne grupe skeletnih mišića i njihove funkcije. - Zna mišiće grudnog koša i trbuha.

Tjelesne tečnosti - Navodi ukupnu količinu tečnosti u organizmu i zna njen značaj. - Pojašnjava termine: intracelularna, ekstracelularna, intercelularna i intavaskularna tečnost.

Socijalizacijski ciljevi učenik samopouzdanje i sigurnost u samostalnom izlaganju.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik komparaciju kostiju prema obliku. Uočava i samostalno pokazuje pojedine kosti i njihove glavne elemente na modelu kostura. Uočava ulogu zglobova u sklopu lokomotornog sistema. Skicira zglob. Demonstrira pokrete u pojedinim zglobovima. Uočava aktivnu ulogu mišića u sklopu lokomotornog sistema. Na modelu ili slici samostalno pokazuje pojedine mišiće. Primjenjuje stečena znanja u razumijevanju i procjenjivanju funkcije disanja i fenomena trbušne prese.

-

Analizira uticaj starosne dobi, pola i uhranjenosti na količinu tečnosti u organizmu. Upoređuje količinu i sastav pojedinih tjelesnih tečnosti. Obrazlaže razmjenu tečnosti unutar organizma i indetifikuje stanja koja mogu dovesti do njenog gubitka.

-

Uviđa važnost tjelesne aktivnosti za pravilan razvoj.

Preporuke za izvođenje nastave modelu skeleta i modelima pojedinačnih kostiju.

-

-

-

-

9

Demonstriranje na modelu skeleta i simulacija pokreta. Šematski prikaz građe zgloba.

Razumije značaj tjelesne aktivnosti u održavanju zdravlja i estetskog izgleda. Razvija smisao za urednost, preglednost i konciznost u izlaganju.

-

Prepoznavanje skeletnih mišića na slici i modelu.

Razvija analitičnost i logično mišljenje.

-

Šematska ilustracija vaskularnog, međućelijskog i ćelijskog prostora.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik -

Krv - Poznaje sastav i fizičko-hemijska svojstva krvi. - Objašnjava funkcije krvi. - Navodi mehanizme zaustavljanja krvarenja i objašnjava proces zgrušavanja krvi. - Definiše krvne grupe.

Socijalizacijski ciljevi učenik

Formativni ciljevi učenik Uočava važnost nadoknade tečnosti kod pacijenata sa različitom patologijom.

Analizira krvnu plazmu i krvne ćelije. - Ocjenjuje krv kao glavni dijagnostički materijal. - Razlikuje faktore zgrušavanja krvi i antikoagulantne materije. - Analizira različite krvne grupe u ABO i RH sistemu i posljedice davanja krvi. Kardiovaskularni sistem (KVS) - Poznaje položaj, - Uočava topografske spoljašnji i odnose srca i unutrašnji izgled samostalno kao i građu srca. pokazuje djelove srca na modelima. - Definiše velike otvore (ušća) i - Crta srčane valvularni aparat šupljine, pregrade i srca. otvore. - Objašnjava veliki i - Razlikuje uloge mali krvotok. malog i velikog krvotoka. - Poznaje djelovanje srca kao pumpe i - Razlikuje faze navodi načine srčanog ciklusa. regulacije rada - Analizira pojave srca. pulsa i krvnog pritiska. - Poznaje građu i vrste krvnih - Šematski prikazuje sudova. i analizira kretanje krvi u - Nabraja glavne cirkulacijskom krvne sudove sistemu. arterijskog i venskog sistema. - Na modelu i - Poznaje osnove slikama uočava limfnog sistema. velike krvne sudove tijela. - Vrednuje značaj povezanosti krvnog i limfnog optoka. -

-

-

-

-

-

10


Shvata potrebu povezivanja teorije i prakse. Povezuje uzroke i posljedice. Razvija pozitivan stav prema dobrovoljnom davanju krvi.

-

Tabelarni prikaz krvnih grupa.

Razvija svijest o značaju fizičke aktivnosti za poboljšanje i očuvanje zdravlja. Razumije negativan uticaj uživanja nikotina i alkohola kao i nepravilne ishrane na zdravstveno stanje. Usvaja načela zdravog života.

-

Posmatranje i prepoznavanje pojedinih djelova KVS-a na modelu i slici. Šematski prikazi nastavnih sadržaja iz fiziologije KVS-a. Učenici pretražuju po Internetu zanimljive ilustracije i sadržaje vezane za aktuelnu temu.

-

-

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Respiratorni sistem - Poznaje podjelu, - Pokazuje djelove osnovne disajnog sistema na morfološke modelu. karakteristike i - Posmatra i uloge disajnih analizira odnos puteva. pluća i organa sredogruđa. - Poznaje položaj, izgled i građu pluća - Uočava osnovne i plućne maramice. principe disanja. - Objašnjava mehanizam ventilacije pluća. - Razumije princip razmjene gasova na nivou pluća, kao i regulaciju disanja. Digestivni sistem - Navodi organe koji - Pokazuje djelove čine digestivni probavne cijevi i sistem. pridodatih žlijezda na modelu. - Poznaje položaj i građu pojedinih - Analizira značaj i organa za varenje. karakteristike hranljivih materija - Definiše pojam i procesa varenja varenja. hrane. - Navodi osnovne hranljive materije. - Identifikuje složenu ulogu jetre - Pojašnjava i gušterače u mehaničku i funkcionisanju hemijsku obradu organizma u hrane. cjelini. - Obrazlaže varenje hranljivih materija u pojedinim djelovima probavne cijevi. - Poznaje osnovne principe resorpcije u digestivnom sistemu. Promet materija i energije - Pojašnjava - Uočava promet metabolizam. materija i energije kao osnovni - Poznaje osnove biološki proces. metabolizma ugljenih hidrata, - Uspostavlja masti i korelaciju znanja iz bjelančevina. anatomije sa znanjima iz drugih

Socijalizacijski ciljevi učenik -

-

-

-

-

-

11


Uviđa značaj očuvanja zdrave životne sredine. Razvija pozitivan stav prema sopstvenom zdravlju. Razvija osjećaj o potrebi zaštite na radu.

-

Razvija svijest o značaju zdrave ishrane za očuvanje i poboljšanje zdravlja. Razvija potrebu aktivnog informisanja i razmjene sadržaja.

-

Usvaja načela prevencije gojaznosti.

-

-

-

Posmatranje i prepoznavanje djelova disajnog sistema na modelima i slikama. Korišćenje shema i crteža.

Prepoznavanje pojedinih djelova digestivnog sistema na modelima i slikama. Učenici pretražuju po Internetu zanimljive ilustracije i sadržaje vezane za aktuelnu temu.

Pretraživanje interneta na temu promet materije i energije, diskusija rezultata.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik


Formativni ciljevi

učenik predmeta. Tjelesna temperatura i njena regulacija - Poznaje - Vrednuje značaj mehanizme termoregulacije. stvaranja i odavanja tjelesne toplote. Urinarni sistem - Navodi organe - Skicira bubreg, urinarnog sistem. mokraćovod, mokraćnu bešiku i - Opisuje izgled, mokraćnu cijev i građu i funkciju pokazuje ih na pojedinih urinarnih modelu i slici. organa. - Nabraja osnovne - Razlikuje funkcije bubrega u karakteristike čovječjem muške i ženske organizmu. mokraćne cijevi. - Objašnjava - Vrednuje značaj mehanizme koji bubrega u učestvuju u održavanju procesu stvaranja homeostaze mokraće. unutrašnje sredine organizma. - Poznaje fizička, hemijska i - Upoređuje količinu citološka svojstva i sastav primarne i urina. sekundarne mokraće. - Ocjenjuje značaj urina kao dijagnostičkog materijala. Genitalni sistem - Poznaje - Pokazuje djelove morfološke i ženskog i muškog funkcionalne genitalnog sistema karakteristike na modelu i slici. ženskih i muških - Vrednuje značaj polnih organa, kao zaštite od i dojke. neželjene trudnoće. - Poznaje osnove - Razlikuje menstruacionog anatomske i ciklusa i mogućnost funkcionalne kontracepcije. karakteristike - Navodi primarne i polova. sekundarne polne karakteristike. Endokrini sistem - Navodi endokrine - Pravi skicu žlijezde i opisuje endokrinih žlijezda njihov položaj. u tijelu.

-

Razvija analitičko i logičko mišljenje.


-

-

-

-

-

-

12

Seminarski rad Tjelesna temperatura i njena regulacija. Posmatranje i prepoznavanje pojedinih djelova urinarnog sistema na modelu i slici. Šematski prikaz ili model nefrona.

Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni polnih organa i reproduktivnom zdravlju. Razvija pozitivan odnos prema planiranju porodice.

-

Posmatranje i prepoznavanje djelova ženskog i muškog genitalnog sistema na modelu i slici.

Razumije uticaj stresa na organizam.

-

Seminarski rad: Stres i hormoni. Posljedice.

-

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Poznaje građu pojedinih endokrinih žlijezda. - Objašnjava fiziološko dejstvo hormona pojedinih žlijezda.

Formativni ciljevi -

-

učenik Razlikuje hipofunkciju i hiperfunkciju endokrinih žlijezda. Vrednuje značaj funkcionalne povezanosti svih endokrinih žlijezda u organizmu kao i suodnos sa nervnim sistemom.

-

Sistem organa recepcije - Poznaje opšte - Razlikuje osnovne osobine organa vrste receptora i recepcije, te shvata put njihovu povezanost pretvaranja draži u sa nervnim osjećaj. sistemom. - Vrednuje značaj receptornih organa - Objašnjava osnove u komunikaciji recepcije vida, organizma sa sluha i ostalih vrsta spoljašnjom recepcije sredinom-“prozor u (recepcija bola, svijet koji nas taktilna i toplotna okružuje“. recepcija, kinestetička - Pokazuje djelove recepcija, kože na modelu i recepcija mirisa i slici. ukusa i - Analizira značenje viscerorecepcija). kože za organizam. - Poznaje građu kože i njene funkcije. - Navodi kožne derivate. Nervni sistem -Skicira osnovne - Poznaje građu i tipove neurona i podjelu centralnog razlikuje sivu i (CNS) i perifernog bijelu masu u CNSnervnog sistema. u. - Obrazlaže princip djelovanja nervnog - Pokazuje djelove sistema kao i nervnog sistema na osnovne funkcije modelu i slici. pojedinih djelova - Sposoban je opisati nervnog sistema. refleksni luk. - Objašnjava pojam - Šematski prikazuje sinapse i sinapsu. neurotransmitera. - Uočava povezanost somatskog i - Razlikuje somatski vegetativnog i vegetativni nervni

-

-

-

Socijalizacijski ciljevi učenik Povezuje uzroke i posljedice.

Preporuke za izvođenje nastave -

Pomanjkanja prekomjernog izlučivanja pojedinih hormona.

Podstiče humani odnos prema osobama sa oštećenim vidom i sluhom. Uviđa značaj lične higijene za održavanje zdrave kože.

-

Seminarski radovi (zainteresovani učenici prave video-prezentacije ili koriste grafofolije pri izlaganju sadržaja). Posmatranje građe kože i njenih derivata na modelu.

Razvija pravilan odnos prema mentalnom zdravlju i pozitivan stav prema novim saznanjima.

-

-

-

13

Prepoznavanje djelova nervnog sistema na modelu i slici. Šematski prikaz refleksnog luka. Prepoznavanje djelova neurona i nervne sinapse na modelu ili slici.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik sistem. - Poznaje zaštitne tvorevine CNS-a: moždane ovojnice i cerebrospinalna tečnost.


Formativni ciljevi

-

učenik nervnog sistema. Analizira značaj moždanih ovojnica i cerebrospinalne tečnosti.


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - I. Anđelković, A. Stajkovac, A. Ilić: Anatomija i fiziologija, udžbenik za I razred medicinske i zubotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. - P. Keros, B. Matković: Anatomija i fiziologija, udžbenik za učenike srednjih medicinskih škola, Naklada Ljevak, Zagreb, 2006. - Lj. Mijatov, N. Mihić: Repertorium, Anatomski praktikum, Educa, Novi Sad, 1989. - N. Bukurov, Anatomska beležnica, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1992. - A. Cassan, prevela sa španskog G. Mihajlović: Školski fiziološki atlas, Kreativni centar, Beograd, 2004. - Š. Plut: Anatomija in fiziologija človeka, učbenik, DZS, Ljubljana, 2002. - T. Mozetič, A. Slapnik: Anatomija in fiziologija človeka, Delovni zvezek, DZS, Ljubljana, 2000. - Resursi sa Interneta. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Nastava se realizuje u opremljenom kabinetu za anatomiju sa fiziologijom koja je opremljena: - grafoskopom, PC uređajem i LCD projektorom, - mikroskopom i trajnim preparatima, ćelijama i tkivima, - modelima, kako anatomskim tako i funkcionalnim, različitim organskim sistemima i pojedinačnim organima ( modelima skeleta i muskulature čovjeka, modelom srca, pluća, mozga, jetre, kože, oka, uha i po mogućnosti ostalih organa), - anatomskim kartama-slikama različitih organa i organskih sistema, - po mogućnosti nabaviti i kompjuterske programe za izučavanje i ponavljanje gradiva (software na CD-ROM-u) i različite oblasti istraživanja na DVD-ROM-u. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Pismeno (jednom u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine.

14

10. Povezanost predmeta Znanja

Povezanost sa drugim predmetom Predmet Znanja Latinski jezik - Pravilan izgovor - Pravilan naglasak Zdravstvena zaštita i - Prva pomoć higijena - Higijena ishrane

-

Latinski nazivi

-

-

Krv Respiratorni sistem Digestivni sistem Promet materija i energije Nervni sistem

-

-

Psihologija i komunikologija

-

Tjelesne tečnosti Krv Digestivni sistem

-

Hemija i biohemija

-

-

-

-

Ćelija i tkiva Lokomotorni sistem Krv Kardiovaskularni sistem Respiratorni sistem Digestivni sistem Urinarni sistem Genitalni sistem Nervni sistem Sistem organa recepcije

-

Praktična nastava

-

-

-

Anatomska i funkcionalna organizacija čovječjeg organizma Digestivni sistem Urinarni sistem Krv Građa i funkcija organa

-

Zdrava ishrana i dijetetika

-

-

Humana genetika

-

-

Krvni sudovi i srce Građa oka Poznavanje anatomije

-

Odabrana poglavlja iz fizike

-

15

Organske osnove i činioci psihičkog života Voda i elektroliti Cerebospinalna tečnost (likvor) Tjelesne tečnosti (urin, znoj, limfa) Jetra i njena funkcija Ćelija i tkiva Lokomotorni sistem Krv Uzimanje uzoraka krvi za hematološke pretrage Kardiovaskularni sistem Respiratorni sistem Digestivni sistem Urinarni sistem Genitalni sistem Nervni sistem Sistem organa recepcije Bolesti nepravilne ishrane (bolesti jetre, oboljenje žučnih puteva, bubrega i dr. ) Osnovni principi nasleđivanja Normalne i patološke osobine čovjeka Kretanje fluida Optika(oko)

1.2.2. LATINSKI JEZIK 1. Naziv predmeta: LATINSKI JEZIK 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave:


Vrste nastave Praktična Teorija Vježbe nastava 36 36

36

Ukupno 72

72

36

3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje svijesti o potrebi i značaju učenja latinskog jezika. - Ovladavanje tehnikom razgovjetnog čitanja sa razumijevanjem, usvajanje pravilnog izgovora¸ ritma i intonacije rečenice. - Razumijevanje činjenica i zakonitosti iz latinskog jezika. - Ovladavanje opštom i stručnom medicinskom terminologijom. - Osposobljavanje učenika za nastavak stručnog usavršavanja i za primjenu stečenih znanja u praksi.

16

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Uvod u latinski jezik - Uočava i razlikuje - Razvija svijest o karakteristike značaju učenja - Upoznaje osnovne latinskog jezika u jezika u medicini. karakteristike medicini. latinskog jezika: porijeklo, - Određuje rasprostranjenost, vremensku i značaj izučavanja. prostornu rasprostranjenost. - Uočava značaj učenja latinskog jezika. Fonetika - Piše pravilno. - Razvija stručnost i preciznost. - Navodi abecedu. - Pravilno naglašava riječi. - Upoznaje pravila izgovora. - Određuje način rastavljanja riječi - Nabraja podjelu na slogove. glasova. - Upoznaje pravilan - Izgovara pravilno naglasak. intonaciju rečenice. - Objašnjava kvantitet slogova. Morfologija - Razlikuje vrste - Razvija analitičnost riječi, oblik i i logičnost. - Navodi podjelu značenje riječi u riječi. rečenici. - Upoznaje osnovne karakteristike - Pronalazi glavne imenske promjene. djelove u rečenicama. - Navodi osnovne karakteristike - Uočava glagolske promjene karakteristike (konjugacija, lice i imenske promjene broj, vremena, (rod, broj i padež). glagolske načine, - Pravilno koristi glagolska stanja, stručne termine. glagolske imenice, - Vrši adekvatan glagolski pridjevi i prevod. nepravilni glagoli). - Objašnjava analizu rečenice. Imena - Razlikuje i - Razvija preciznost. interpretira: - Navodi imena, imenice, pridjeve, imenice, pridjeve, zamjenice i zamjenice i brojeve. brojeve. Imenice - Razlikuje i - Razvija sposobnost određuje rod, broj usmenog - Navodi podjelu i padež imenice. izražavanja. imenica na pet deklinacija. - Razlikuje pet deklinacija. - Upoznaje pravila i 17


-

-

Diskusija: Značaj latinskog jezika.

Izgovor i intonacija. Rastavljanje riječi na slogove. Određivanje akcenta.

Analiza rečenica i teksta Prevod teksta. Stručni termini (termini vezani za bolesti i ljudske organe).

-

Analiza i prevod teksta.

-

Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta. Prevod teksta. Korišćenje stručnog

-

Informativni ciljevi i sadržaji učenik izuzetke u rodu i broju. - Upoznaje deklinaciju grčkih imenica.



Pridjevi - Definiše pridjeve - Nabraja podjelu pridjeva na pridjeve I, II i III deklinacije - Upoznaje se sa pravilnom komparacijom pridjeva - Objašnjava pridjeve koji imaju nepravilnu i opisnu komparaciju.

-

Zamjenice - Definiše zamjenice. - Navodi podjelu zamjenica na: lične, prisvojne, pokazne, odnosne i upitne. - Upoznaje se sa promjenom zamjenica. - Navodi upotrebu zamjenica u recepturi. Brojevi - Definiše brojeve. - Navodi podjelu brojeva. - Upoznaje osnovne i redne brojeve. Glagoli - Objašnjava glagolske promjene. - Navodi podjelu

-

-

-

-

-

-

učenik Razlikuje grčku deklinaciju. Koristi pravilno imenice. Pronalazi imenice u rečenici i tekstu. Određuje funkciju u rečenici. Upotrebljava stručne termine iz svijeta medicine. Određuje pridjeve I, II i III deklinacije Uočava pridjeve u rečenici Određuje rod, broj i padež Upoređuje karakteristike pridjeva, slaganje sa imenicom Vrši komparaciju pridjeva Pravilno upotrebljava pridjeve. Razlikuje vrste zamjenica. Pronalazi zamjenice u tekstu. Uočava funkciju zamjenica. Analizira upotrebu zamjenica u recepturi.


-

Razlikuje vrste brojeva. Pronalazi brojeve u rečenici. Određuje primjenu pojedinih brojeva. Razlikuje glagolske promjene. Razlikuje četiri konjugacije. Razlikuje vremena

-

Razvija sposobnost opažanja.

-

Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta.

-

Razvija stručnost.

-

Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta.

-

Razvija analitičnost i logičko mišljenje.

-

Analiza i prevod odgovarajućih rečenica i tekstova.

-

Razvija samostalnost, samopouzdanje i kreativnost. Razvija stručnost.

-


-

18

rječnika. Čitanje medicinskih termina.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik glagola na konjugacije. - Navodi vremena u latinskom jeziku: prezent, imperfekat, futur, perfekat, pluskvanmperfekat i futur II. - Objašnjava upotrebu vremena. - Upoznaje glagolske načine: indikativ, konjuktiv, imperativ. - Navodi glagolska stanja: aktiv i pasiv. - Upoznaje glagolske imenice: infinitiv, supin i gerund. - Navodi glagolske pridjeve: participi i gerund. - Objašnjava nepravilni glagol: sum, esse, fui. - Upoznaje glagolske pridjeve i nepravilne glagole. Prilozi - Definiše priloge. - Upoznaje se sa građenjem priloga. - Navodi podjelu priloga. - Upoznaje se sa komparacijom priloga. - Navodi upotrebu priloga u recepturi. Prijedlozi - Upoznaje funkciju prijedloga. - Navodi prijedloge sa akuzativom. - Navodi prijedloge sa ablativom. - Nabraja prijedloge koji se upotrebljavaju uz


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik u latinskom jeziku. Određuje tvorbu i upotrebu vremena. Razlikuje tri glagolska načina. Uočava značaj i upotrebu glagolskih načina. Razlikuje glagolske imenice. Pronalazi oblike glagolskih imenica. Razlikuje glagolske pridjeve. Pronalazi i razlikuje nepravilne glagole. Razlikuje glagolske pridjeve i nepravilne glagole. Prevodi tekstove u oba pravca.

Pronalazi priloge u rečenici i određuje njihovu funkciju. Određuje tvorbu i značenje priloga. Koristi pravilno priloge. Uočava i shvata upotrebu priloga u recepturi. Analizira funkciju prijedloga. Prepoznaje prijedloge u rečenici. Razlikuje upotrebu prijedloga uz odeđene padeže. Koristi pravilno prijedloge.

-

19

Razvija analitičnost i logičko mišljenje.


-


-

Analiza rečenica i tekstova.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik oba ova padeža. - Navodi prijedloge koji se najčešće koriste u recepturi. Receptura - Definiše pojam receptura. - Upoznaje način pisanja recepta. - Navodi najčešće skraćenice u receptima.



-

-

učenik Pravilno upotrebljava prijedloge u recepturi. Analizira način pisanja recepta. Razlikuje postupke obrade ljekovitih sirovina. Razlikuje oblike ljekova. Pravilno koristi skraćenice u receptima.

-

-

Razvija sposobnost za samostalnost u radu. Razvija stručnost i preciznost.


-

Pisanje recepata. Tumačenje skraćenica u receptima.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Popović: Latinski jezik za I razred medicinske, veterinarske i poljoprivredne škole, Zavod za udžbenike, Beograd, Obilićev venac 5, 2007. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Stručni rječnici. - Leksikoni. -

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najamnje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismena provjera znanja - Pismeni zadatak (po jedan u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor latinskog jezika i književnosti.

20

10. Povezanost predmeta

-

Povezanost sa drugim predmetom Predmet Znanja Anatomija sa fiziologijom - Latinski nazivi

-

Medicinska biohemija

-

Latinski nazivi

-

Praktična nastava

-

Latinski nazivi Vođenje protokola i izdavanje rezultata Pravilan izgovor Pravilan naglasak Receptura

Znanja -

Pravilan izgovor Pravilan naglasak Pravilan izgovor Pravilan naglasak Receptura Pravilna izgovor Pravilan naglasak Receptura Pravilan izgovor Pravilan naglasak Receptura

-

Farmakologija

-

21

1.2.3. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA 1. Naziv predmeta: ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



72

Ukupno 72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa pojmovima zdravlje, mentalno i fizičko zdravlje, faktorima koji utiču na poremećaj i očuvanje zdravlja. - Sticanje znanja o značaju zdravstvenog vaspitanja, ciljevima, principima i metodama vaspitanja. - Upoznavanje sa pojmom, zadacima i značajem prve pomoći, prepoznavanje simptoma prestanka disanja i rada srca i načinima pružanja prve pomoći. - Upoznavanje sa osnovnim principima i značajem održavanja lične higijene. - Uviđanje značaja mentalne higijene i negativnog uticaja pušenja, alkoholizma i narkomanije na zdravlje. - Razvijanje pozitivanog stava prema zdravlju i potrebi zdravstvene zaštite. - Razvijanje osjećaja lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

22

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Pojam zdravlja - Razvija pozitivan - Uočava razliku - Definiše pojam stav prema između bolesti i zrdavlje. zdravlju. zdravlja. - Opisuje fizičko i - Usvaja načela mentalno zdravlje. - Razlikuje pojmove zdravog života. fizičkog i - Nabraja činioce mentalnog poremećaja zdravlja. zdravlja. - Analizira faktore - Upoznaje se sa poremećaja pojmom socijalnog zdravlja. blagostanja. Zdravstveno vaspitanje - Usvaja pozitivan - Ocenjuje ulogu i - Zna definiciju odnos prema značaj zdravstvenog zdravlju kao ličnoj zdravstvenog vaspitanja. i društvenoj vaspitanja. - Navodi ciljeve i vrijednosti. - Uočava ciljeve principe zdravstvenog zdravstvenog vaspitanja. vaspitanja. - Pronalazi sličnosti i - Opisuje opšte i razlike u različitim specifične ciljeve u metoda zdravstvenom zdravstvenovaspitanju. vaspitnog rada. - Kazuje metode - Razlikuje zdravstvenozdravstveno vaspitnog rada. vaspitna sredstva. - Upoznaje se sa zdravstveno vaspitnim sredstvima. Promocija zdravlja - Razvija osjećaj o - Analizira metode - Zna metode i potrebi zdravstvenog oblike u zdravstvene vaspitanja. zdravstvenom zaštite. - Razlikuje sredstva vaspitanju. zdravstveno - Nabraja vaspitnog rada. individualne, - Uočava razlike u grupne i zdravstvenom kompleksne vaspitanju, u metode. zdravstvenim - Navodi očigledna ustanovama i sredstva u predškolskozdravstvenoškolskim vaspitnom radu. ustanovama. - Opisuje zdravstveno vaspitanje u DZ, bolnici, zatim u porodici i 23


-

Analiza faktora poremećaja zdravlja kroz navođenje primjera, rad u parovima.

- Pretraživanje interneta na temuZdravstveno vaspitanje.

- Izrada panoa na temu - Promocija zdravlja.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik predškolskim organizacijama. Činioci koji utiču na zdravlje i očuvanje zdravlja - Razvija pozitivan - Analizira uticaj - Nabraja prirodne stav o zdravoj prirodnih faktora faktore spoljašnje okolini. sredine. sredine. - Razlikuje pozitivne - Razvija pozitivan - Navodi pozitivne i stav prema novim i negativne negativne ekološke znanjima. ekološke uticaje. faktore. - Uočava prednosti - Povezuje uticaj uslova stanovanja i higijene stanovanja korišćenja zdrave na zdravlje. pijaće vode. - Opisuje epidemiološki značaj vode za piće i vazduha. - Shvata značaj dispozicije otpadnih materija. Prva pomoć - Definiše pojam, - Određuje stanje - Povezuje uzroke i cilj i zadatke prve povrijeđenog. posljedice. pomoći. - Utvrđuje znake - Razvija sposobnost - Objašnjava značaj i prestanka disanja i opažanja. organizaciju prve rada srca. pomoći. - Planira i uči načine - Zna da nabroji oživljavanja. sredstva prve - Pravi razliku pomoći. između nesvjestice, besvjesnog stanja i kome. - Određuje načine pružanja prve pomoći komatoznom bolesniku. Lična higijena - Upoznaje se sa - Uočava značaj - Razvija pozitivan osnovnim sprovođenja lične stav prema principima higijene. zdravlju. održavanja - Određuje principe - Usvaja načela higijene. higijene. zdravog života. - Navodi bolesti i - Razlikuje bolesti - Shvata značaj poremećaje koje nastaju zbog reproduktivnog nastale usljed neodržavanja lične zdravlja. nedovoljne higijene. higijene. - Uviđa razlike - Nabraja sredstva za između pojedinih održavanje lične sredstava za higijene različitih održavanje 24


- Seminarski rad na temu - Pozitivni i negativni ekološki uticaji na čovjekovo zdravlje.

-

Simulacija bolesnika u komatoznom stanju i principi pružanja prve pomoći- igra uloga.

-

Pretraživanje interneta na temuPravila sprovođenja lične higijene i odgovarajuća sredstva.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik djelova tijela. - Zna definiciju i sredstva kontracepcije. - Opisuje najčešće polne bolesti kao i bolesti prenosive polnim putem (STD). - Povezuje uticaj pravilnog odijevanja na zdravstveno stanje. - Upoznaje ulogu sunčevog zračenja, vode, vazduha i sporta u unapređenju zdravlja. Zdravlje kože i kose - Navodi prednosti pravilnog održavanja higijene kože. - Nabraja posljedice nehigijene značajne za pojedinca, kao i za širu populaciju. - Povezuje dobru ličnu higijenu sa njegom bolesnika, naročito hroničnim. - Upoznaje se sa problemom gljivičnih i parazitarnih (šuga i vašljivost) oboljenja u školama. - Zna za preventivni uticaj higijene kože i kose na parazitarna oboljenja. Higijena ishrane - Definiše pojam hrane. - Zna da razlikuje pravilnu i nepravilnu ishranu.


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

učenik higijene. Upoređuje kontraceptivne metode i analizira polno prenosive bolesti. Ocjenjuje uticaj spoljnih faktora na zdravlje.

Uočava značaj higijene kože i adneksa. Izražava efekte čiste kože u prevenciji gljivičnih i parazitarnih oboljenja, naročito u kolektivnim ustanovama. Vrednuje dobru higijenu kože u prevenciji profesionalnih oboljenja. . Analizira pozitivni uticaj lične higijene u zdravstvenim ustanovama(kod njege bolesnika)

-

Analizira posljedice nepravilne ishrane. Utvrđuje značaj raznovrsne i kvalitetne ishrane.

-

-

-

-

-

25


Razvija pozitivan stav prema ličnoj higijeni u skladu sa higijenskim normama sredine. Razvija pravilan odnos prema njezi bolesnika. Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju. Razumije potrebu neophodnost lične higijene bolesnika.

-

Prikaz slika parazitarnih oboljenja kože (šuga, vašljivost).

Prihvata načela zdrave ishrane. Uviđa posljedice dotadašnje nepravilne ishrane

-

Seminarski rad: Značaj raznovrsne, higijenski ispravne i kvalitetne hrane.

-

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Nabraja ukupne energetske potrebe(bazalni metabolizam, fizička aktivnost i metaboličko dejstvo hrane). - Opisuje značaj i vrste pojedinih energetskih, gradivnih i zaštitnih materija (masti, belančevin, UH, minerali, vitamini). - Navodi važnije životne namirnice. - Upoznaje se sa posljedicama nepravilne ishrane. Mentalna higijena - Navodi definiciju mentalne higijene. - Opisuje primarnu i sekundarnu prevenciju i njihove mjere. - Upoznaje se sa uticajem pušenja i alkoholizma na zdravlje. - Zna za dejstvo alkohola na pojedine organe i sisteme. - Opisuje medicinski tretman alkoholičara i ulogu zdravstvenih radnika u prevenciji alkoholizma. - Definiše pojam narkomanije. - Nabraja vrste narkomanija, uzroke i odlike istih. - Navodi načine prevenciie mentalnih



-

-

-

-

-

-

učenik Razlikuje energetske, gradivne i zaštitne materije. Razlikuje bolesti nastale usljed nepravilne ishrane.

Analizira mjere primarne i sekundarne prevencije. Ocjenjuje štetnost pušenja i konzumacije alkohola na organizam. Upoređuje dejstvo alkohola i opojnih droga. Pronalazi razlike uticaja različitih opojnih droga. Razvrstava načine prevencije mentalnohigijenskih poremećaja.

-

Razvija svijest i saznanja o štetnosti cigareta, alkohola i droge.


-

-

26

Seminarski rad na temu: Uticaj pušenja, alkoholizma i droge na mentalno zdravlje. Mentalna higijena u braku i porodici.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik poremećaja. - Nabraja osnovne postulate mentalne higijene u braku i porodici. Okolina kao činilac zdravlja - Razlikuje štetne i - Nabraja faktore korisne uticaje spoljne sredine koji okoline. utiču na zdravlje. - Upređuje uticaj - Opisuje uticaj spoljnih faktora u stanovanja, pijaće urbanim i ruralnim vode, sredinama. aerozagađenja i - Ocjenjuje uticaj kontaminacije štetnih noksi na zemljišta na zdravlje u radnoj zdravlje ljudi. sredini. - Navodi štetne uticaje u radnoj sredini. - Zna mjere sprečavanja epidemija u vanrednim uslovima.



- Razvija svijest o neophodnosti očuvanja životne sredine. - Shvata važnost zaštite na radu.

- Pretražiavnje interneta na temuOkolina kao činilac zdravlja; diskusija rezultata.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Savićević i saradnici: Higijena, Medicinska knjiga, Beograd-Zagreb, 1978. - M. Savićević i saradnici: Praktikum higijene i humane ekologije, Institut za higijenu, Beograd, 1981. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Odgovarajući crteži. - Stručna literatura , stručni časopisi, prospekti. - Grafoskop. - Računar. - Video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja se vrši usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor stomatologije, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor medicine, specijalista za higijenu; 27

- doktor medicine. 10. Povezanost predmeta Znanja - Higijena ishrane - Zdravlje kože i kose

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Zdrava ishrana i dijetetika - Načela zdrave ishrane, nutritivne potrebe u zdravlju i bolesti - Kozmetologija - Kozmetički proizvodi za njegu kose

28

1.2.4. HEMIJA I BIOHEMIJA 1. Naziv predmeta: HEMIJA I BIOHEMIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Vrste nastave Praktična Teorija Vježbe nastava 72 72 72 216

Ukupno 72 72 72 216

3. Opšti ciljevi nastave Usvajanje novih i proširivanje znanja stečenih tokom prethodnog školovanja. - Sticanje osnovnih znanja o materiji, strukturi materije, supstanci, elementima, jedinjenjima, smješama. - Izračunavanje molarne mase, broja mola, molarne zapremine, broja čestica, masenog sastava jedinjenja, sastavljanja hemijskih formula, pisanja elektronskih konfiguracija, popunjavanja orbitala u skladu sa Paulijevim principom i Hundovim pravilima. - Upoznavanje učenika sa hemijskim promjenama, tipovima hemijskih reakcija, disperznim sistemima, rastvorima elektrolita, najvažnijim metalima, nemetalima i njihovim jedinjenjima. - Sticanje znanja o strukturi i reaktivnosti organskih molekula, ugljovodonicima i derivatima ugljovodonika. - Upoznavanje učenika sa definicijom, predmetom i značajem biohemije. - Sticanje znanja o značaju vode i elektrolita, proteina, hemoglobina, enzima, acidobazne ravnoteže, tjelesnih tečnosti, vitamina, hormona i minerala i njhovim procesima u organizmu. - Sticanje sposobnosti opisivanja i prikazivanja rezultata ogleda tablicama i grafikonima. - Sticanje sposobnosti pronalaženja i korišćenja različitih izvora informacija. - Razvijanje sposobnosti razumijevanja procesa u živom organizmu i naglašavanje uloge hemije na zdravlje i očuvanje životne sredine. - Razvijanje smisla za organizovan rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Razvijanje analitičkog mišljenja i stvaralačke mašte. - Razvijanje kriterijuma za samostalno procjenjivanje izvora podataka i sposobnosti njihove upotrebe. -

29

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Materija - Razvija analitičko - Definiše predmet - Uočava razliku mišljenje. proučavanja između elemenata, - Razvija preciznost i hemije i jedinjenja i tačnost. pojašnjava njen smješa. značaj. - Primjenjuje osnovne hemijske - Definiše materiju, zakone na supstancu, primjerima. elemente, jedinjenja i - Izračunava molarnu smješe. masu, broj mola, molarnu - Pojašnjava zapreminu, broj definiciju osnovnih čestica, maseni hemijskih zakona. sastav jedinjenja, - Navodi i pojašnjava sastavljanje definicije Ar, Mr, hemijskih formula i mol, molarnu stehiometrijska zapreminu, izračunavanja. Avogadrov broj. - Objašnjava kvalitativno i kvantitativno značenje simbola i formula. Struktura materije - Definiše atom, - Određuje N(p), - Razvija analitičko i elementarne N(e), N (n). logičko mišljenje. čestice, njihovu - Piše elektronske masu i konfiguracije i naelektrisanje, određuje položaj izotope. elementa u PS. - Navodi modele - Popunjava orbitale atoma. u skladu sa Paulijevim - Navodi teorije koje principom i su dovele do Hundovim kvantno – pravilom. mehaničkog modela atoma (De - Analizira uzroke Brolji, stvaranja Hajzenberg). jedinjenja iz atoma. - Upoznaje raspored elektrona u - Određuje kako se omotaču i povezuje formira hemijska sa mjestom u PS i veza između osobinama pojedinih atoma i elemenata. tip veze. - Objašnjava - Na pojedinim nastajanje jonskih, primjerima kovalentnih i objašnjava polarnu 30

Preporuke za izvođenje nastave - Seminarski rad: Tema - Iz istorije hemije.

-

-

Kroz računske zadatke utemeljiti znanje učenika iz ove oblasti.

-

Izrada crteža S i P orbitala. Izrada crteža formiranja hemijskih veza. Sastavljanje modela molekula i modela kristalnih rešetki.

-

-

Informativni ciljevi i sadržaji učenik metalnih veza. - Pojašnjava međumolekulske privlačne sile i povezuje sa fizičkim osobinama supstance. - Definiše molekulske orbitale, energiju veze, hibridizaciju atomskih orbitala.

-

-

Hemijske promjene - Pojašnjava uslove nastanka hemijskih reakcija. - Objašnjava prikazivanje reakcija hemijskim jednačinama. - Navodi tipove hemijskih reakcija(analiza, sinteza, oksidoredukcija). - Upoznaje energetske promjene pri hemijskim reakcijama. - Definiše brzinu hemijskih reakcija i faktore koji utiču na brzinu. - Definiše povratne i nepovratne reakcije i faktore koji utiču na hemijsku ravnotežu. - Upoznaje reakcije oksidoredukcije i sastavljanje jednačina. - Navodi hemijske izvore električne


Formativni ciljevi učenik i nepolarnu kovalentnu vezu i značaj za osobine supstanci. Pronalazi razlike u osobinama jedinjenja sa jonskom vezom i kovalentnom vezom. Upoređuje oblike hibridizacije kod C. Uočava razliku između kristalnih i amorfnih supstanci i vrste kristalnih sistema.

- Razlikuje tipove hemijskih reakcija. - Razlikuje egzotermne i endotermne reakcije. - Izračunava promjenu entalpije pri energetskim promjenama. - Analizira uticaj faktora na brzinu hemijske reakcije i izračunava promjenu brzine u zavisnosti od tih faktora. - Određuje konstantu ravnoteže i analizira faktore koji utiču na stanje ravnoteže(Le Šateljeov princip). - Određuje oksidacione brojeve i koeficijente u jednačinama redoks reakcija. - Obrazlaže radoks potencijal i predviđa tok

-

-

Razvija vještinu sistematičnosti u radu. Razvija sposobnost opažanja.


- Demonstracioni ogledi: - Izvođenje jonskih reakcija (praćenje pojave taloga, gasa, promjene boje). - Praćenje energetskih promjena pri rastvaranju (NaOH, NaCl, NH4NO3). - Praćenje uticaja faktora na brzinu (Na2S2O3 sa H2SO4). - Seminarski rad: - Primjena elektrolitičkih procesa u industriji.

31

Informativni ciljevi i sadržaji učenik energije. - Definiše redoks potencijal. - Definiše proces elektrolize. Disperzni sistemi - Definiše pojmove rastvor, rastvarač, rastvorljivost. - Pojašnjava vrste rastvora. - Obrazlaže kvantitativan sastav rastvora. - Objašnjava koligativne osobine rastvora. Rastvori elektrolita - Definiše elektrolite, elektrolitičku disocijaciju, stepen i konstantu disocijacije. - Navodi i pojašnjava definicije kisjelina, baza, soli. - Objašnjava jonski proizvod vode i ph. - Definiše hidrolizu soli. - Definiše pufere.

učenik reakcije na osnovu mjesta metala u naponskom nizu. - Razlikuje katodne i anodne procese pri elektrolizi. - Razlikuje svojstva pravih i koloidnih rastvora. - Izračunava količinsku koncentraciju i maseni udio rastvora.

-

-

-

-

-

-

Metali - Pojašnjava pojam metala, mjesto u PS i navodi njihove opšte osobine. - Navodi značaj metala u živom organizmu i industriji. - Navodi najvažnija jedinjenja alkalnih metala, nalaženje i


Formativni ciljevi

-

-

-

- Razvija svijest o značaju rastvora za živi svijet i industriju.

Razlikuje jake i slabe elektrolite na osnovu L i K. Izražava reakcije elektrolita jonskim reakcijama. Razlikuje kisjelu i baznu sredinu na osnovu vrijednosti ph. Vrednuje značaj određivanja i izračunavanja ph. Razlikuje soli koje hidrolizuju i piše reakcije hidrolize. Vrednuje značaj pufera za procese u organizmu i van organizma.

-

Razvija svijest o značaju pufera za procese u organizmu i van organizma.

Interpretira opšte karakteristike alkalnih metala, njihovo dobijanje i značaj. Vrednuje značaj jedinjenja Ca i Mg u organizmu i za tvrdoću vode u industriji. Uočava osobine i

- Razvija sposobnost zapažanja.


Seminarki rad: - Uloga i značaj rastvora. - Pripremanje rastvora određene koncentracije. -

-

-

-

Demonstracioni ogledi: Određivanje kisjele i bazne sredine pomoću inikatora. Određujivanje ph pomoću univerzalnog indikatora. Određujivanje ph u rastvorima soli.

- Seminarski rad: - Metali značajni u organizmu. - Tvrde i meke vode. - Demonstracioni ogledi: - Rastvaranje Na, Mg, Al u vodi. - Rastvaranje Zn, Fe, u HCl.

32

Informativni ciljevi i sadržaji učenik primjenu i dobijanje. - Navodi značaj zemnoalkalnih metala i njihovih jedinjenja za živi svijet i u industriji. - Upoznaje značaj Al i jedinjenja. - Zna značaj prelaznih metala za živi svijet u industriju. - Navodi značaj Pb i Sn.


Formativni ciljevi

-

učenik značaj Al i jedinjenja Al. Analizira opšte karakteristike prelaznih metala, dobijanje i značaj za živi svijet i u industriji (Fe, Zn, Hg, Ag, Co, Cu, Mn, Cr).

Preporuke za izvođenje nastave - Amfoternost Zn, Al.

33

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i sadržaji učenik Nemetali - Navodi mjesto nemetala u PS, opšte osobine i značaj. - Nabraja halogene elemente, pojašnjava njihovo nalaženje u prirodi, živom organizmu i značaj. - Navodi halogenovodonične kiseline i oksi kiseline Cl. - Procjenjuje značaj kiseonika, njihovih jedinjenja i ozona. - Upoznaje značaj S i njegovih jedinjenja. - Procjenjuje značaj N i P i njihovih jedinjenja. - Procjenjuje značaj C, alotropske modifikacije i najvažnija jedinjenja C. - Poznaje značaj H, njegove izotope i najvažnija jedinjenja (H2O). - Razumije značaj Si i njegovih jedinjenja. Struktura reaktivnosti - Definiše organska jedinjenja. - Navodi osobine Catoma značajne za organska jedinjenja. - Definiše sastav, strukturu, konfiguraciju, konformaciju organskih molekula. - Navodi podjelu


Formativni ciljevi učenik -

-

-

-

-

-

Interpretira opšte karakteristike VII a grupe, nalaženje u organizmu. Vrednuje značaj halogenih elemenata i njihovih jedinjenja. Procjenjuje značaj kiseonika u prirodi, procese sagorijevanja, okside, perokside i ozon. Uočava značaj S, okside i kiseline S. Uočava značaj N i P, njihovih jedinjenja (NH3, oksida, kiseline). Uočava značaj C i jedinjenja C. Procjenjuje značaj Si u prirodi i jedinjenja. Analizira značaj H u prirodi, jedinjenja (H2O).

- Razvija svijest o značaju kiseonika za živi svijet.


-

-

organskih molekula - Uočava opšte karakteristike organskih jedinjenja i razliku od neorganskih. - Analizira oblike veza izmedju Catoma. - Razumije molekule i strukturne formule, izomeriju. - Obrazlaže pojam hibridizacije kod C-

- Razvija preciznost u radu.

34

Demonstracioni ogledi: Reakcije Cl2 sa KBr, KJ. Laboratorijsko dobijanje CO2, NH3. Seminarski rad: Vještačka đubriva.

Vježba: - Sastavljanje modela molekula sa jednostrukom, dvostrukom i trostrukom vezom.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik organskih jedinjenja. - Definiše organske reakcije, tipove organskih reakcija.

Ugljovodonici Alkani - Definiše alkane, homologi niz, orijentaciju veze, strukturnu izomeriju. - Imenije alkane po IUPAC-u. - Navodi postupak dobijanja alkana. - Nabraja i pojašnjava fizičke i hemijske reakcije.

Alkeni, dieni , alkini - Navodi definiciju alkena, diena i alkina, navodi njihov homologi niz, izomeriju, nomenklaturu, dobijanje. - Pojašnjava fizičke i hemijske osobine.


Formativni ciljevi učenik atoma i orijentaciju veze. - Razlikuje podjelu prema načinu vezivanja C-atoma, prema funkcijama, grupama. - Upoređuje homolitičke i heterolitičke reakcije, eletrofilne i nukleofilne reagense, reakcije supstitucije, adicije i eliminacije. Uočava način obrazovanja homologog niza. - Analizira strukturnu izomeriju kod alkana i nomenklaturu izomera. - Uočava zavisnost osobina alkana od sastava. - Vrednuje značaj reakcije sagorijevanja i krakovanja, kao i mehanizam reakcije supstitucije. - Prikazuje strukuru izomera i nomenklaturu. - Uočava geometrijsku izomeriju kod alkena. - Razlikuje reakcije sagorijevanja i oksidacije kod alkena. - Analizira mehanizam adicije, Markovnikovljevo -

35


- Razvija sposobnost zapažanja. - Razvija komunikativnost.

- Pretraživanje slika i informacija o alkanima na internetu, diskusija zapažanja.

- Razvija analitičko i logičko mišeljenje.

- Seminarski rad: Nafta i derivati nafte.



Formativni ciljevi

-

Aliciklični ugljovodonici i areni - Navodi definiciju alicikličnih ugljovodonika i objašnjava njihov homologi niz, nomenklaturu, Bajerova teorija napona, cis-trans izomeriju, osobine. - Navodi definiciju, hemologe benzena, nomenklaturu. - Pojašnjava aromatičnost. - Navodi arene sa kondezovanim prstenovima. Derivati ugljovodonika Halogeni derivati ugljovodonika - Navodi definiciju, podjelu, nomenklaturu, dobijanje i pojašnjava osobine halogenih derivata - Pojašnjava mehanizam nukleofilne supstitucije Alkoholi i etri - Navodi definiciju, podjelu, nomenklaturu, dobijanje i osobine alkohola. - Nabraja i pojašnjava najvažnije polihidroksilne alkohole. - Objašnjava

učenik pravilo, 1, 4 adiciju kod diena, i polimerizaciju. Analizira značaj kiselosti kod alkina. Uočava strukturu benzenovog prstena. Analizira mehanizam elektrofilne supstitucije i reakcije adicije.

- Razvija sposobnost opažanja.


-

Šematski prikaz banzenovog prstena.

-

Demionstracioni ogled: Izvođenje reakcije oksidacije.

-

Uočava postupak dobijanja i osobine halogenih derivata i primjenu Uočava mehanizam nuklefilne supstitucije i značaj za organske sinteze, primjenu alikl halogenida Interpretira homologi niz i imena monohidroksilnih, alkohola, njihovo dobijanje i osobine. Pronalazi sličnosti i razlike između alifatičnih i aromatičnih alkohola.

-

Povezuje uzroke i posljedice.

-

Prikazivanje crtežom enantiomera i dijastreoizomera

-

Demonstracioni ogled: Izvođenje reakcije oksidacije alkohola.

-

36

Informativni ciljevi i sadržaji učenik optičku izomeriju. - Navodi definiciju, dobijanje, osobine i primjenu etara. - Navodi osobine i primjenu dietiletra. Aldehidi i ketoni - Navodi definiciju, homologi niz, nomenklaturu, dobijanje i osobine aldehida i ketona. - Navodi značaj važnijih aldehida i ketona.


Formativni ciljevi učenik - Razlikuje enantiomere, diastereoizomere, racemsku smješu. - Uočava strukturu fenola i osobine, razliku od alifatičnih alkohola. - Pravilno piše strukturne izomere. - Analizira reakcije oksidacije, nukleofilne adicije, polimerizacije, kondezacije. - Uočava oksidaciju, adiciju, polimerizaciju, kondezaciju, i razliku između aldehida i ketona.

-

Razvija sistematičnost i preciznost u radu.


-

Prikazivanje crteža enantiomera i dijastreoizomera.

-

Demonstracioni ogled: Izvođenje reakcije oksidacije aldehida.

-

-

Organske kisjeline - Navodi definiciju, podjelu, homologi niz, nomenklaturu, dobijanje i osobine organskih kisjelina. - Navodi najvažnije mono, polikarbonske, alifatične i aromatične supstituisane kiseline, derivate kisjelina. Jedinjenja sa N - Navodi funkcionalne grupe, njihova najvažnija jedinjenja i nazive. - Definiše nitro jedinjenja, amine, dobijanje amina i

-

-

-

-

-

Pravilno piše formule i navodi imena najvažnijih kisjelina i uočava njihov značaj u prirodi. Analizira kisjelost, reakcije sa metalima, bazama, alkoholima. Razlikuje hloride, amide, anhidride, estre kisjelina.

-

Razlikuje nitro jedinjenja, postupke dobijanja i primjenu. Razlikuje primarne, sekundarne, tercijarne, kvaternerne amine,

-

Razvija logičko rasuđivanje.

-

-

37

Razvija preciznost i sposobnost zapažanja.

Demonstracioni ogled Izvođenje reakcije CH3COOH sa metalima i alkoholima. Pretraživanje interneta na temu: Karboksilne kisjeline.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik pojašnjava njihov značaj. -

Jedinjenja sa S - Poznaje grupe jedinjenja u zavisnosti od funkcionalne grupe. Heterociklična jedinjenja - Definiše heterociklična jedinjenja, njihov značaj, osobine i ulogu. - Navodi najvažnije heterociklične prstenove i supstance u čiji sastav ulaze.


Formativni ciljevi

-

-

-

učenik alifatične i aromatične amine. Vrednuje značaj derivata anilina razlikuje baznost amina, reakciju sa HNO2. Uočava značaj tiola, sulfida, disulfida i upoređuje njihove osobine.

-

Razlikuje heterociklična jedinjenja sa petočlanim i šestočlanim prstenom. Uočava alifatične i aromatične osobine.


Razvija analitično i logičko rasuđivanje.

-

38

Šematski prikaz važnih životnih jedinjenja u čiji sastav ulaze heterociklična jedinjenja.

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i sadržaji učenika Biomolekuli i ćelija - Definiše biohemiju i pojašnjava njen značaj za medicinu. - Navodi definicije bioelemenata, biomolekula, biomakromolekula. - Objašnjava razliku između makro i mikro elemenata.


Formativni ciljevi učenik - Razlikuje pojmove metabolizam, katabolizam, anabolizam. - Vrednuje značaj neorganskih i organskih sastojaka ćelije za životne procese kao i hijerarhiju u molekulskoj strukturi žive materije.

Voda i elektroliti - Objašnjava značaj vode i elektrolita, njihov odnos u organizmu. - Pojašnjava termine intracelularna, ekstracelularna, intersticijalna tečnost. - Opisuje hidrataciju, dehidrataciju, posljedice poremećaja metabolizma vode i elektrolita. Acidobazna ravnoteza - Navodi koncentraciju vodonikovih atoma u tjelesnim tečnostima i zavisnost procesa u ćeliji od pH. - Nabraja i pojašnjava fizioloski važne pufere, njihovu ulogu i značaj. - Objažnjava acidozu i alkalozu. - Objašnjava ulogu plućne i bubrežne regulacije pH. - Navodi klinički

Uočava građu molekula vode i vodoničnu vezu. Razlikuje hidrofilne i hidrofobne supstance. Razlikuje sastav unutar ćelijske i van ćelijske tečnosti. Uočava proces osmoze, hidrataciju i dehidrataciju ćelije. Upoređuje bikarbonatni, fosfatni i proteinski puferski sistem. Uočava važnost optimalne vrijednosti pH za pravilno odvijanje biohemijskih procesa.


- Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima.

-

- Shvata značaj naučnih dostignuća.

- Seminarski rad: - Uloga vode i elektrolita u organizmu.

Pretraživanje interneta od strane učenika na temu, katabolizam, anabolizam i metabolizam, diskusija zapažanja.

- Seminarski rad: - Bikarbonatni pufer i acido-bazna ravnoteza.

39

Informativni ciljevi i sadržaji učenika značaj promjene ph. Tjelesne tecnosti - Navodi tjelesne tečnosti, njihov sastav i ulogu.

Proteini - Definise aminokiseline, podjelu, osobine, esencijalne i neesencijalne proteinske aminokiseline. - Navodi definicije peptidne veze i strukture proteina. - Navodi i pojašnjava proste i složene proteine. - Opisuje varenje proteina i krajnje proizvode razlaganja.

učenik

-

-

-

-

-

-

-

Hemoglobin - Navodi porfirine i njihov fiziološki značaj. - Objašnjava strukturu molekula hemoglobina, ulogu i značaj. - Objašnjava metabolizam hemoglobina i nastanak žučnih boja. - Upoznaje derivate hemoglobina: oksi, karboksi i


Formativni ciljevi

-

-

- Seminarski rad: Tjelesne tečnosti i njihova analiza u kliničkoj dijagnostici.

Vrednuje značaj uloge likvora, limfe, urina, znoja, kao i analize tjelesnih tečnosti u kliničkoj dijagnostici.

-

Uočava ulogu i osobine aminokisjelina i proteina. Razlikuje primarnu, sekundarnu, tercijarnu i kvaternernu strukturu proteina. Razlikuje aminokisjeline i proteine. Vrednuje značaj jetre u metabolizmu amino-kiselina i proteina. Razlikuje hipo i hiper proteinemiju. Uočava sastav plazme, proteine plazme i patološke promjene.

-

Razvija pozitivan stav prema zdravlju.

- Šematski prikaz strukture proteina.

Uočava strukturu hema i protoporfirina IX i ulogu Vrednuje značaj derivata hemoglobina u dijagnostici.

-

Razvija sposobnost zapažanja.

-

40

Razvija svijest o značaju tjelesnih tečnosti za zdravlje čovjeka.


-

Šematski prikaz hemoglobina.

Informativni ciljevi i sadržaji učenika methemoglobin. Enzimi - Objašnjava ulogu, građu i način djelovanja enzima. - Navodi klasifikaciju enzima i uslove za dejstvo enzima. - Upoznaje dijagnostički važne enzime. - Objašnjava podjelu i ulogu koenzima. Ugljeni hidrati - Navodi značaj i podjelu ugljenih hidrata. - Definiše monosaharide, podjelu i osobine. - Navodi najpoznatije disaharide, oligosaharide, polisaharide, njihovu građu i osobine. - Opisuje varenje ugljenih hidrata, glikolizu, značaj insulina i poremećaj metabolizma ugljenih hidrata. - Objašnjava regulaciju i poremećaj nivoa glukoze u krvi. Lipidi - Definiše lipidne klase njihove osobine i ulogu. - Definiše proste i složene lipide. - Opisuje lipoproteine i pojašnjava njihovu ulogu. - Pojašnjava termine Ch, VLDL, LDL, HDL.


Formativni ciljevi učenik

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Razlikuje holoenzim i apoenzim. Analizira ulogu pojedinih faktora na dejstvo enzima. Uočava važnost enzima u dijagnostici, bolesti srca, jetre i pankreasa.

-

Razlikuje aldoze i ketoze i piše Fiserove i Hovortove projekcione formule. Razumije stvaranje glikozidnih veza i karakteristične reakcije monosaharide. Upoređuje aerobni i anaerobni put razgradnje ugljenih hidrata. Uočava poremećaje u metabolizmu ugljenih hidrata (dijabetes mellitus).

-

Vrednuje ulogu i značaj lipida. Upoređuje zasićene i nezasićene više masne kisjeline, piše reakcije esterifikacije, hidrolize, saponifikacije, hidrogenizacije. Analizira sastav i ulogu lecitina,

-


Razvija pozitivan stav prema zdravlju.

-

Razvija svijest o značaju pravilne ishrane.

-

-

-

41

Razvija analitičko i logičko rasuđivanje.

-

Pretraživanje interneta na temu: Enzimi i njihov značaj u dijagnostici.

Demostracioni ogled: Reakcija skroba sa jodom. inverzija saharoze. Reakcija sa Felingovim i Tolensovim reagensom.

Demostracioni ogled: Određivanje kiselinskog, jodnog i saponifikacionog broja akrolinska reakcija.

Informativni ciljevi i sadržaji učenika - Navodi najvažnije steroide. - Opisuje varenje lipida i stvaranje krajnjih proizvoda metabolizma.


Formativni ciljevi

-

Krebsov ciklus - Objašnjava međusobnu povezanost metabolizma ugljenih hidrata, proteina i masti. - Pojašnjava ciklus uree. - Navodi i pojašnjava pojmove ketonemije i ketonurija. Hormoni - Definiše hormone njihovu podjelu, ulogu i način djelovanja. - Objašnjava stvaranje hormona u žlijezdama sa unutrašnjim lučenjem. - Objašnjava poremećaje u metabolizmu pojedinih hormona. Metabolizam minerala - Objašnjava metabolizam Ca, Mg, P i esencijalnih elemenata u tragu. - Navodi esencijalne elemente u tragu i njihovu ulogu.

-

učenik kefalina, fosfatidilserina. Uočava ulogu lipida i njihovo pozitivno i negativno djelovanje na organizam čovjeka. Analizira molekul ATP i shvata energetske promjene u metabolizmu. Uočava krajnje proizvode Krebsovog ciklusa.

-

Razlikuje najvažnije hormone i mehanizam njihovog djelovanja. Zna značaj pojedinih hormona u metabolizmu i dijagnostici.

-



-

Vrednuje značaj i ulogu pojedinih esencijalnih elemenata u organizmu. Razlikuje vrste oboljenja koja nastaju usljed poremećaja koncentracije pojedinih minerala. Uočava značaj minerala u biohemijskoj analizi.

-

Razvija sposobnost komunikacije i argumentovanog iznošenja sopstvenog mišljenja.

-

Razvija svijest o značaju zdrave ishrane.

-

-

-

42

Šematski prikaz Krebsovog ciklusa. Šematski prikaz molekula ATP.

Pretraživanje interneta na temu: Hormoni i njihov značaj u metabolizmu, diskusija zapažanja.

Power point prezentacija od strane učenika: Poremećaji koncetracije minerala i vrste oboljenja.

Informativni ciljevi i sadržaji učenika Vitamini - Navodi vitamine rastvorene u vodi i mastima, njihovu ulogu i mjesto nalaženja. - Navodi bolesti koje su posljedice poremećaja koncentracije vitamina u organizmu. - Objašnjava koenzimeprenosioce vodonika i koenzimeprenosioce grupa.



-

- Razvija svijest o značaju zdrave ishrane.

Uočava vitamine rastvorene u vodi i mastima. Upoređuje pojmove hipo, hiper i avitaminoza i posljedice.

Preporuke za izvođenje nastave - Izrada tematskih panoa: - Vitamini, hipo, hiper i avitaminoza.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Jankov, D. Sišović, F. Bihelović, S. Antić: Hemija za I razred opšte gimnazije, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Podorica, 2007. - M. Rakočević, R. Horvat: Opšta hemija za I razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - S. Arsenijević, M. Ćelap: Zbirka zadataka sa ogledima iz hemije za I razred, NK Beograd, 1982. - M. Jovetić: Neorganska hemija za prvi i drugi razred srednje škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, 1992. - V. Pavlović, R. Marković: Organska hemija za drugi i treći razred srednje škole, Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, 1991. - Dr Aleksandra Stojiljković: Hemija za treći razred, Beograd, 1997. - V. Pavlović i R. Marković: Organska hemija, Zavod za izdavanje udžbenika , Novi Sad, 1991. - J. Petrović, S. Velimirović: Hemija za IV razred gimnazije, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - V. Đurđić: Medicinska biohemija za IV razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - N. T. Majkić-Singh: Medicinska biohemija, DMBJ, Beograd, 1994. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Laboratorijski pribor. - Posudje i hemikalije za demonstracione oglede. - Grafoskop. - Kompjuter, video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Pismena provjera znanja vrši se pismenom vježbom (po jedna u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. 43

-

Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

-

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika I i II razerd: - profesor hemije; - diplomirani hemičar; - diplomirani inženjer hemijske tehnologije. III razred: - specijalista biohemije. 10. Povezanost predmeta Znanja -

Voda i elektroliti Tjelesne tečnosti Krv Rastvori i elektroliti Monosaharidi, disaharidi i oligosaharidi Aminokiseline i proteini Lipidi i lipoproteini Vitamini Enzimi Krv

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Anatomija i fiziologija - Tjelesne tečnosti - Krv - Digestivni sistem

- Mikrobiologija

44

- Metabolozam mikroorganizama - Antigen i antitijela

1.2.5. MIKROBIOLOGIJA 1. Naziv predmeta: MIKROBIOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Vrste nastave Praktična Teorija Vježbe nastava

Ukupno

72

72

72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Razumijevanje opštih pojmova i činjenica iz mikrobilogije. - Usvajanje potrebnih znanja iz oblasti opšte bakteriologije, ekologije mikroorganizama i imunologije. - Razumijevanje uticaja spoljašnjih ageanasa na bakterije. - Sticanje opštih znanja o uzrocima, prenosiocima i posljedicama infekcija i zaraznih bolesti. - Upoznavanje sa osnovama epidemiologije zaraznih bolesti. - Razumijevanje odnosa čovjekove sredine i čovjeka sa mikroorganizmima. - Povezivanje teorijskih sadržaja sa praktičnim radom. - Razvijanje sposobnosti posmatranja, uočavanja i zaključivanja. - Razvijanje sposobnosti zaštite organizma od zaraznih bolesti vakcinacijom. - Praćenje širenja bolesti u populaciji i faktora koji utiču na njihovo širenje. - Razumijevanje bakterija i virusa koje su najčešći uzročnici oboljenja čovjeka.

45

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Opšta bakteriologija -

-

-

-

-

Definiše bakterije i navodi osnovne oblike. Ilustruje i pojašnjava građu bakterijske ćelije. Opisuje ishranu i metabolizam uz navođenje enzima. Opisuje razmnožavanje bakterija uz navođenje faktora koji utiču na razmnožavanje. Objašnjava genetiku i opisuje postupak prenošenja genetičkog materijala bakterija.

-

-

-

-

-

Uočava i razlikuje osnovne oblike bakterija. Analizira i određuje sastavne elemente bakterijske ćelije. Razlikuje disimilaciju i asimilaciju i uočava izvore hrane i energije. Uočava značaj razmnožavanja uz razlikovanje oblika i faktora koji utiču na razmnožavanje. Određuje genotip, fenotip i mutacije i razlikuje transfer genetičkog materijala.

Razvija sposobnost opažanja. Razvija analitičko i logičko mišljenje.

-

Šematski prikaz građe bakterijske ćelije.

-

Razvija pozitivan stav prema zdravlju i higijeni.

-

Seminarski rad na temu: ekologija mikroorganizama.

-

Povezuje uzroke i posljedice. Razvija pozitivan prema higijeni i zdravlju.

-

Posjeta mikrobiološkoj laboratoriji, upoznavanje sa postupcima sterilnosti i dizenfekcije.

Usvaja načela zdravog života.

- Referat na temu: Hemioterapeutici.

-

Ekologija mikroorganizama - Opisuje - Uočava staništa rasprostranjenost mikroorganizama i mikroorganizama i razlikuje objašnjava mikroorganizme mikrofloru i kože, nosa i mikrofaunu u digestivnog trakta. zdravom organizmu. Uticaj spoljašnjih ageanasa na bakterije - Opisuje sterilnost, - Razlikuje fičičke asepsu i agense i određuje dezinfekciju i sterilnost i navodi fizičke dezinfekciju. agense. - Vrši komparaciju i uočava - Nabraja hemijske najznačajnije ageanse i dezinficijense i objašnjava antiseptike. mehanizam djelovanja. Hemioterapeutici - Objašnjava - Razlikuje difuzione djelovanje i dilucionu metodu hemioterapeutika i i uočava nastanak antibiotika na rezistencije.

-

-

46


Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik mikroorganizme i navodi rezistenciju mikroorganizama. Infekcija i zarazna bolest - Definiše infekciju i - Razlikuje vrste navodi vrste infekcija. infekcija. - Uočava razliku u pojavi infekcija u - Navodi definiciju odnosu na zarazne zarazne bolesti i bolesti. objašnjava posljedice infekcije i zarazne bolesti. Osnovi epidemiologije zaraznih bolesti - Definiše - Razlikuje epidemiologiju i Vogralikov lanac i njene zadatke i Gordonov trijas. navodi faktore - Analizira širenje neophodne za zaraze i način nastanak infekcije. javljanja. - Objašnjava - Uočava mjere prenošenje i način sprečavanja i javljanja zaraznih suzbijanja zaraze. bolesti. - Navodi i opisuje mjere za sprečavanje i suzbijanje zaraznih bolesti. Patogenost i virulencija - Definiše - Razlikuje faktore patogenost i invazivnosti i virulenciju i navodi toksičnosti i faktore patogene određuje aktivnosti. virulenciju. Imunologija - Definiše - Upoređuje urođenu imunologiju i i stečenu opisuje otpornost otpornost. organizma. - Razlikuje spoljašnje i - Objašnjava unutrašnje faktore. nespecifičnu otpornost i opisuje - Upoređuje antigen spoljašnje i i imuni sistem. unutrašnje faktore. - Analizira građu, klase i vrste - Navodi i pojašnjava antitijela. specifičnu otpornost. - Razlikuje aglutinaciju, - Objašnjava precipitaciju, humoralni imuni litičke reakcije i odgovor i opisuje


Povezuje uzroke i posljedice. Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

-

Pretraživanje interneta na temu: Infekcija i zarazna bolest, diskusija zapažanja.

-

Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

-

Pravljenje tematskih panoa na temu: Faktori neophodni za nastanak infekcija.

-

Uviđa važnost očuvanja kvaliteta.

-

Pretraživanje interneta na temu: Patogenost i virulencija, diskusija rezultata.

-


-

Pravljenje tematskih panoa na temu: Otpornost organizma.

-

-

47


Informativni ciljevi i sadržaji učenik antitijela. - Opisuje reakciju antigen-antitijelo. - Navodi i opsuje ćelijski imuni odgovor. - Definiše imunost i nabraja aktivnu i pasivnu zaštitu. - Opisuje vakcine i serume. - Navodi definiciju preosjetljivosti i pojašnjava preosjetljivost ranog tipa. - Pojašnjava preosjetljivost kasnog tipa.


Formativni ciljevi

učenik reakcije imobilizacije. - Analizira efektorne, regulatorne i tćelije pamćenja. - Upoređuje prirodnu i vještačku imunost. - Indentifikuje vrste vakcina, razlikuje homologne i heterologne serume. - Razlikuje anafilaksu, artusov fenomen, desenzibilizaciju i serumsku bolest. - Uočava značaj turbekulinskog testa, autoimune bolesti i imunodeficijencij. Specijalna bakteriologija - Navodi i pojašnjava - Pronalazi sličnosti i stafilokoke i razlike između streptokoke. stafilokoka i streptokoka. - Objašnjava najserije uz - Razlikuje navođenje meningokoke i meningokoke i gonokoke. gonokoke. - Uočava simptome difterije i - Pojašnjava tuberkuloze. korinebakterijum difterije i - Razlikuje mikobakterijum klostridije, gasne turbekulozis. ganglije i botulinum. - Opisuje bacilus antracis - Razlikuje klostridijum tetani. enterobakterije. - Objašnjava - Uočava pertusis ili klostridije gasne veliki kašalj. gangrene i - Uočava znake klostridijum sifilisa. botulinum. - Upoznaje enterobakterije. - Objašnjava bortodelu pertusis - Opisuje treponemu

-

48

Razvija pravilan odnos prema zdravlju i higijeni.


-

Pretraživanje interneta na temu: Specijalna bakteriologija.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik palidum. Opšta virusologija - Definiše i pojašnjava opšte karakteristike virusa. - Navodi i objašnjava interferenciju, tropizam i selektivnost virusa. - Nabraja i opisuje virusne infekcije. Specijalna virusologija - Navodi i pojašnjva polio viruse, koksaki viruse i eho viruse. - Pojašnjava karakteristike virus gripa. - Opisuje virus mumpsa, morbila rabijesa i rubele. - Navodi i pojašnjava virus humane imunodeficijencije . - Upoznaje adenoviruse i herpes viruse. - Navodi i pojašnjava viruse hepatitisa.




Uočava građu, hemijski sastav i umnožavanje virusa. Razlikuje stvaranje i vrste interferona. Uočava i upređuje virusne infekcije.

-


-

Pravljenje tematskih panoa na temu: Opšte karakteristike i građa virusa.

Upoređuje polioviruse, koksaki viruse i eho viruse. Uočava grip ili influencu. Uočava oboljenja koja izazivaju zauške i male boginje. Razlikuje prenošenje i inficiranje hiv virusom. Uočava i razlikuje infekcije izazvane adenovirusima. Pronalazi sličnosti i razlike između hepatitisa a i hepatitisa b.

-

Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Prikaz slajdova različitih vrsta Virusa.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Š. Radulović: Mikrobiologija sa epidemiologijom za II razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - S. Stajić: Mikrobiologija za zdravstvenu struku, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Sarajevo, 1983. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - PC računar. - LCD projektor. - Projekciono platno. - Slike. - Šeme. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno najmanje jednom u klasifikacionom periodu. 49

-

Pismenu provjeru znanja vršiti putem pismene vježbe - po jedna u polugodištu. Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.


-

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine, specijalista za medicinsku mikrobiologiju; - diplomirani biolog – mikrobiolog. 10. Povezanost predmeta Znanja - Metabolizam mikroorganizama - Antigen i antitijela

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Hemija i biohemija - Enzimi - Krv

50

1.2.6. BOTANIKA 1. Naziv predmeta: BOTANIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72

72

72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih znanja o biljnoj ćeliji i njenom značaju za živi svijet. - Usvajanje znanja o biljnim tkivima, njihovom sastavu, podjeli i funkciji. - Sticanje znanja o morfologiji, metamorfozi i anatomiji biljnih organa. - Shvatanje značaja procesa i razlikovanje tipova razmnožavanja kod biljaka. - Upoznavanje sa kriterijumima sistematike biljaka i njihovom podjelom na taksone. - Uvježbavanje praktičnih vještina pri terenskom radu. - Uočavanje značaja ekologije za ekosistem. - Razvijanje svijesti o značaju očuvanja životne sredine.

51

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Biljna ćelija - Definiše pojam - Razlikuje biljnu i - Razvija pozitivan ćelije. životinjsku ćeliju. stav prema novim saznanjima iz svoje - Navodi - Analizira značaj struke. specifičnosti, biljne ćelije za živi nabraja i opisuje svijet. glavne djelove - Uočava biljne ćelije. specifičnosti biljne ćelije. - Upoznaje funkciju djelova biljne - Uočava glavne ćelije. djelove biljne ćelije i analizira - Objašnjava deobu njihovu funkciju. biljne ćelije. - Analizira proces deobe biljne ćelije. - Uočava specifičnosti biljne ćelije. Biljna tkiva - Definiše biljna - Vrednuje značaj - Razvija analitičko i tkiva. tkiva i analizira logičko mišljenje. njihov sastav. - Nabraja biljna tkiva i objašnjava - Vrši komparaciju njihovu podjelu. između tvornih i trajnih tkiva i - Navodi razlike uočava njihove između tvornih i karakteristike. trajnih tkiva i opisuje njihove - Razlikuje tipove morfološke tvornih tkiva. osobine. - Indetifikuje ulogu tvornih tkiva i - Objašnjava građu i uočava njihove funkciju vršnih, osnovne bočnih, umetnutih karakteristike. i tkiva rane i opisuje mjesto - Razlikuje tipove njihove trajnih tkiva i lokalizacije. indetifikuje njihovu ulogu. - Nabraja trajna tkiva, objašnjava njihovu građu i funkciju. - Objašnjava osnovne karakteristike pokoričnog, parenhimskog, mehaničkog, sprovodnog i sekrecionog tkiva. 52


-

-

-

-

-

Prikaz skica, slika i modela biljne ćelije. Priprema mikroskopskih preparata biljne ćelije. Uvježbavati samostalan i grupni rad kod učenika.

Prikaz skice, slike i modela biljnih tkiva. Pravljenje mikroskopskih preparata biljnih tkiva.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Biljni organi (anatomija, morfologija i metamorfoza) - Definiše biljne - Određuje porijeklo - Razvija svijest o organe i objašnjava biljnih organa. uzročno njihovu posljedičnim - Analizira organizaciju. vezama odnosa nastajanje i ulogu čovjeka i životne klice. - Ilustruje nastanak sredine. klice i navodi njene - Indetifikuje biljne djelove. organe, shvata ulogu i uočava - Opisuje od kojih njihove anatomske djelova klice karakteristike. nastaju organi. - Nabraja vegetati- Upoređuje funkcije vne biljne organe. korjena, stabla i lista. - Objašnjava građu i funkcije korjena. - Analizira značaj resorpcije vode i - Pojašnjava mineralnih primanje vode i materija. mineralnih materija. - Razmatra proces transporta vode i - Pojašnjava mineralnih metamorfozu materija kao i korjena. organskih - Objašnjava građu i jedinjenja. funkciju stabla. - Pojašnjava - Ocjenjuje značaj transport vode i procesa fotosinteze mineralnih i transpiracije. materija kao i - Analizira procese organskih koji se dešavaju u jedinjenja. biljnim organima. - Navodi razliku između zeljastih i drvenastih biljaka. - Obrazlaže podjelu drvenastih biljaka na drveće, žbunove i polužbunove. - Navodi djelove lista, objašnjava funkciju i nabraja podjelu listova prema položaju i funkciji. - Opisuje metamorfozu listova. - Definiše proces transpiracije i fotosinteze. - Obrazlaže značaj procesa fotosinteze 53


-

-

-

Pretraživanje interneta na temu: Biljni organi. Diskusija rezultata. Slike i grafikoni biljnih organa. Uvježbavati samostalan i grupni rad kod učenika. Koristiti stručnu literaturu.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik za živi svijet. Razmnožavanje kod biljaka - Objašnjava značaj - Vrednuje značaj procesa procesa i razlikuje razmnožavanja za tipove biljke, životinje i razmnožavanja kod čovjeka. biljaka. - Nabraja tipove - Upoređuje i uočava razmnožavanja kod sličnosti i razlike biljaka. između vegetativnog, - Pojašnjava bespolnog i polnog vegetativno, razmnožavanja. bespolno i polno razmnožavanje kod - Indetifikuje biljke biljaka. koje se razmnožavaju - Nabraja i vegetativno, pojašnjava tipove bespolno i polno. polnog procesa razmnožavanja. - Razmatra procese razmnožavanja kod - Definiše proces biljaka. oprašivanja i navodi tipove oprašivanja. - Opisuje proces oplođenja i objašnjava proces razvića biljne jedinke. Organi za razmnožavanje kod cvjetnica - Pojašnjava značaj - Razlikuje djelove organa za cvjetova. razmnožavanje kod - Uočava funkciju biljaka. cvijeta. - Imenuje djelove - Upoređuje cimozne organa za i recemozne cvasti. razmnožavanje kod - Analizira proces biljaka. oprašivanja. - Opisuje građu - Upoređuje različite cvijeta i navodi tipove oprašivanja. funkciju njegovih - Analizira proces pojedinih djelova. oplođenja. - Definiše cvast i - Uočava ulogu nabraja tipove sjemenog zametka. cvasti. - Indetifikuje - Objašnjava funkcije ploda. nastanak sjemenog zametka. - Opisuje funkciju i nabraja vrste ploda. - Definiše proces


-

-

-

54


Razvija svijest o značaju prirodne raznovrsnosti. Razvija sposobnost opažanja.

-

Izrada grafičkih radova vezanih za tipove razmnožavanja biljaka.

Razvija ekološku svijest.

-

Izrada tematskih panoa, cvijet, sjemena i plod.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik oprašivanja, navodi i pojašnjava tipove oprašivanja. - Opisuje proces oplođenja. - Objašnjava proces razvića biljne jedinke. Klasifikacija (sistematika) biljaka - Definiše ulogu - Uočava značaj sistematike binarne biljaka. nomenklature. - Navodi sistematske - Razlikuje više i kategorije ili niže biljke. taksone. - Analiza i upoređivanje - Pojašnjava biljaka prema botaničku i obliku i građi. farmaceutsku nomenklaturu. - Idnetifikuje predstavnike nižih i - Obrazlaže podjelu viših biljaka. biljaka na niže i više biljke. - Uočava razliku među pojedinim - Nabraja niže predstavnicima biljke. nižih biljaka. - Opisuje oblik, građu i - Uočava razliku razmnožavanje među pojedinim algi. predstavnicima viših biljaka. - Pojašnjava razlike između modroze- Upoređuje srodne lenih, zelenih i karakteristike viših mrkih algi. biljaka. . - Nabraja - Vreduje značaj najznačajnije nižih i viših biljaka predstavnike za životnu modrozelenih, zajednicu, a zelenih i mrkih posebno za čovjeka algi. - Analizira značaj algi u prirodi i za - Opisuje oblik, čovjeka. građu i razmnožavanje - Pronalazi osnovne gljiva. sličnosti i razlike između - Nabraja Phycomycetes, najznačajnije Ascomycetes i predstavnike Basidiomycetes. Phycomycetes, Ascomycetes i Basidiomycetes. - Opisuje građu lišaja. - Uočava sličnosti i - Definiše više biljke razlike između


-



-

-

-

-

-

-

55

Razvija svijest o potrebi zaštite životne sredine.

Upoznavanje učenika sa pojedinim predstavnicima biljaka. Posjeta botaničkoj bašti i nacionalnom parku. Pretraživanje interneta. Pretraživanje interneta na temu. Najznačajnije familije skrivenosjemenica. Posjeta botaničkoj bašti, nacionalnom parku i dr.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik i nabraja razdjele viših biljaka. - Opisuje osnovne karakteristike mahovina i pojašnjava njihovo razviće. - Nabraja najznačajnije predstavnike mahovina. - Opisuje osnovne karakteristike rastavića. - Objašnjava razviće rastavića i nabraja njihove najznačajnije predstavnike. - Opisuje osnovne karakteristike papratnjača, objašnjava razviće i navodi najznačajnije predstavnike papratnjača. - Opisuje biljke sa sjemenom. - Navodi osnovne karakteristike golosjemenjača i nabraja njihove najznačajnije familije. - Opisuje karakteristike Ginkgoaceae, Pinaceae i Cupresaceae, i nabraja njihove najznačajnije predstavnike. - Ilustruje osnovne karakteristike skrivenosjemenica. - Nabraja najznačajnije familije skrivenosjemenica, opisuje njihove


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik golosjemenjača i skrivenosjemenjača. Analizira razliku između monokotiledonih i dikotiledonih biljaka. Uočava značaj familije kao i njihovih predstavnika za farmaceutsku industriju. Uočava razlike i sličnosti između pojedinih familija i rasprostranjenosti. Ističe značaj viših biljaka u životnoj sredini. Vrednuje značaj viših biljaka za čovjeka prvenstveno za farmaceutsku industriju. Ističe značaj viših biljaka u životnoj sredini. Analizira značaj viših biljaka za čovjeka prvenstveno za farmaceutsku industriju.

Sakuplja biljke i izrađuje herbarijum.

56


Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik odlike i nabraja njihove predstavnike: - Ranunculaceae, - Berberidaceae, - Papaveraceae, - Fumariaceae, - Fagaceae, - Betulaceae - Juglandaceae, - Caryophyllaceae, - Brassicaceae, - Ericaceae, - Primulaceae, - Tiliaceae, - Malvaceae, - Euphorbiaceae, - Rosaceae, - Fabaceae, - Malaceae, - Amygdalaceae, - Punicaceae, - Hyppocastanaceae, - Linaceae, - Apiaceae, - Rhamnaceae, - Apocynaceae, - Gentianaceae, - Sambucaceae, - Oleaceae, - Valerianaceae, - Solanaceae, - Scrophulariaceae, - Plantaginaceae, - Lamiaceae, - Asteraceae, - Liliaceae, - Iridaceae, - Poaceae, - Orchidaceae. Osnovni principi ekologije - Definiše ekologiju - Uočava značaj kao biološku ekologije. nauku. - Upoređuje odnose među živim bićima. - Nabraja ekološke faktore. - Analizira ekološke faktore. - Nabraja stadijume - Indetifikuje izvore organizacije živih zagađenja. bića na zemlji. - Objašnjava značaj - Vrednuje značaj ekoloških faktora mjera koje se


-

Razvija ekološku svijest.


-

-

57

Video prezentacije o izvorima zagađenja. Zakoni o zaštiti životne sredine. Izrada tematskih panoa - zaštita životne sredine.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik na biljne zajednice. - Ilustruje izvore i vrste zagađenja. - Navodi mjere zaštite protiv raznih vidova zagađenja. - Nabraja biiljke kao indikatore stepena zagađenja.


Formativni ciljevi učenik sprovode za smanjenje zagađenja.


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Jančić: BOTANIKA za II razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2006. - D. Baloš: BIOLOGIJA za I razred medicinske i veterinarske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, Zavod za školstvo, Podgorica, 1992. - R. Marinović: Osnovi mikrologije i lihenologije, Beogradski izdavačko-grafički zavod, Beograd, 1983. - Ž. Tešić, R. Marinović: Sistematika nižih biljaka, Zavod za izdavanje udžbenika Srbije, Beograd, 1981. - B. Tatić, V. Blečić: Sistematika i filogenija viših biljaka, Univerzitet u Prištini, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Priština, 1996. - J. Rohlena: Conspectus florae Montenegrinae, Vydano odpory ministarstva skolstvi a Narodni rady badatelske v Praze, Praha, 1942. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Opremljen biološki kabinet ili specijalizovana učionica. - Kompjuter sa lcd projektorom i internet konekcijom. - Modeli. - Slike. - Šeme. - Enciklopedije i stručni časopisi. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu - Pismena provjera znanja – pismena vježba (dvije u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor biologije; - diplomirani biolog.

58

10. Povezanost predmeta Znanja -

Biljna ćelija Biljna tkiva Biljni organi Razmnožavanje biljaka Sistematika biljaka Klasifikacija biljaka Biljna ćelija Biljna tkiva Droge Biljna ćelija Biljna tkiva Droge

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Biologija - Biljna ćelija - Biljna tkiva - Biljni organi - Razmnožavanje biljaka - Ljekovite biljke, - Farmakognozija - Ljekovito bilje, droge, proizvodnja droga - Praktična nastava

59

- Preparati - Pravljenje preparata - Sakupljanje biljaka

1.2.7. FIZIKALNA TERAPIJA 1. Naziv predmeta: FIZIKALNA TERAPIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred


Ukupno

II

36

36 36

III IV Ukupno

72

72

I

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa osnovnim pojmovima, činjenicama i zakonitostima iz oblasti masaže. - Sticanje znanja o značaju i vrstama relaksacije, masažnih međuhvatova i masažnih hvatova. - Upozanavanje sa tehnikama masaže glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta. - Upoznavanje sa fiziološkiim i refleksnim dejstvom masaže na kožu, mišiće, zglobove, krvotok, nervni sistem. - Sticanje znanja o mogućim indikacijama i kontraindikacijama za primjenu odgovarajućih tehnika masaže. - Razvija pravilan odnos prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja.

60

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Masaža - pojam i podjela - Razvija pozitivan - Vrednuje značaj - Poznaje istorijat, stav prema novim masaže u procesu navodi definiciju saznanjima. rehabilitacije. i objašnjava - Razvija logičko - Razlikuje značaj manuelne rasuđivanje. indikacije i masaže. kontraindikacije. - Navodi različite - Izražava pravilan vrste masaže, postupak izvođenja objašnjava efekte, masaže. trajanje, - Razlikuje sredstva indikacije i za masažu. kontraindikacije. - Analizira postupak - Opisuje postupke: pripreme pacijenta uspostavljanja i za masažu i izbora prekidanja dodira, odgovarajućih manuelnu masažu i sredstava za masažne hvatove. masažu. - Poznaje ulogu masaže u procesu rehabilitacije. - Navodi sredstva za masažu. - Opisuje opremu u prostoriji za masažu. - Objašnjava odnos stručnog lica prema bolesniku i tehnike pripreme bolesnika za masažu. Relaksacija - Uočava značaj - Vrednuje značaj - Navodi definiciju relaksacije u relaksacije. relaksacije i očuvanju - Upoređuje lokalnu, pojašnjava zdravstvenog progresivnu i relaksacione stanja čovjeka. totalnu položaje. relaksaciju. - Objašnjava razlike - Razlikuje između lokalne, relaksacione preogresivne i položaje i analizira totalne dejstvo relaksacije. relaksacije. - Opisuje položaje - Upoređuje za masažu masažne tehnike. pojedinih djelova - Razlikuje sredstva tijela. za masažu. - Opisuje srednji - Analizira značaj fiziološki položaj. meditacije. - Navodi sredstva za 61

Preporuke za izvođenje nastave - Prikazivanje slajdova na kojima su objašnjene različite vrste masaže. - Video prikaz pravilnog postupka pripreme pacijenta za masažu i postupaka izvođenja manuelne masaže.

- Prikazivanje slika i grafikona na kojima su objašnjeni relaksacioni položaji. - Šematski prikaz sredstava za masažu.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik - Vrednuje značaj masažu. disanja u hari. - Poznaje masažne tehnike. - Zna dejstvo relaksacije i poznaje relaksirane mišiće. - Navodi položaje fizioterapeutskog tehničara pri masaži. - Nabraja sredstva za masažu. - Pojašnjava meditaciju. - Demonstrira disanje u hari. Masažni hvatovi (glađenje, trlanje, gnječenje, - Razlikuje masažne - Objašnjava pojam hvatove i analizira masažnih hvatova. dejstvo svakog - Navodi masažne masažnog hvata. hvatove: glađenje, - Vrednuje značaj trljanje, planiranja trajanja gnječenje, svakog masažnog lupkanje, vibracije hvata. i objašnjava - Upoređuje posebno svaku metodike i tehniku. analizira dejstva - Poznaje metodiku, glađenja, trljanja trajanje i gnječenja, djelovanje svakog lupkanja i masažnog hvata. vibracije. - Poznaje pravac - Upoređuje masaže. masažne položaje i - Nabraja sredstva sredstva za za masažu. masažu. - Navodi indikacije i kontraindikacije za - Vrednuje značaj stvaranja svaki masažni hvat. opušteneog - Zna mjesta okruženja. primjene i način izvođenja svakog masažnog hvata. - Navodi intenzitet pritiska kojim se izvodi svaki masažni hvat. - Poznaje broj terapeutskih pokreta u minuti kod masažnog 62



lupkanje, vibracije) - Izrada seminarskih Razvija pozitivan stav prema radova. zdravlju. Shvata potrebu povezivanja teorije i prakse.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik hvata lupkanja. Masažni međuhvatovi rastresanje) - Navodi definiciju masažnih međuhvatova. - Objašnjava kombinovanje masažnih hvatova i međuhvatova. - Opisuje način izvođenja i primjenu masažnih međuhvatova. - Nabraja sredstva za masažu. - Demonstrira masažne međuhvatove i masažne položaje. - Zna kod kojih se oboljenja primjenjuje svaki masažni međuhvat. - Zna kontraindikacije za masažne međuhvatove. - Poznaje češljanje , peglanje, valjanje, štipkanje i istezanje tkiva, rastresanje i njihovo dejstvo.




(češljanje, peglanje, valjanje, štipkanje, istezanje tkiva, - Razvija svijest o profesionalnoj odgovornosti. - Navikava se na sistematičnost u radu. - Razvija pozitivan stav prema zdravlju.

- Razlikuje masažne međuhvatove. - Uočava način izvođenja masažnih međuhvatova. - Vrednuje značaj određivanja dužine trajanja svakog masažnog međuhvata. - Analizira dejstvo masažnih međuhvatova češljanja, peglanja, valjanja, štipkanja, istezanja tkiva, rastezanja itd. - Vrednuje značaj adekvatnog položaja bolesnika za izvođenje masažnih međuhvatova. - Analizira indikacije kod kojih se masažni međuhvatovi mogu primijeniti. - Vrednuje značaj izrade plana masažnih hvatova i međuhvatova. - Razlikuje sredstva za masažu.

63

- Video zapis, tehnika izvođenja masažnih međuhvatova.

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i sadržaji

Socijalizacijski ciljevi

Formativni ciljevi


učenik učenik učenik Tehnika masaže pojedinih djelova tijela - Razvija kulturu - Analizira dejstvo - Nabraja i - Prikaz slika iz dijaloga i masaže na pojašnjava tehnike anatomskog atlasa komunikacije sa pojedine djelove masaže pojedinih mišićne grupe na pacijentima. tijela. djelova tijela. kojima se izvode - Razvija osjećaj - Uočava pravac - Zna topografske tehnike masaže. profesionalne masažnih pokreta. anatomije tih - Video prikaz odgovornosti. - Uočava mišićne djelova tijela. tehnike masaže - Razvija pozitivan grupe i imenuje ih - Definiše mišićne pojedinih djelova - Vrednuje značaj grupe i inervaciju tijela. stav prema planiranja na tim djelovima. - Demonstracija zdravlju. masažnih hvatova - Nabraja pravce pravca masažnog međuhvatova. svih masažnih hvata. - Analizira indikacije pokreta. i kontraindikacije - Poznaje masažne pri masaži položaje, sredstva pojedinih djelova za masažu i tijela. trajanje masaže - Upoređuje i pojedinih djelova analizira tehnike tijela. masaže pojedinih - Nabraja masažne djelova tijela. hvatove i - Izražava dužinu međuhvatove koji trajanja masaže. se koriste. - Analizira masažu - Navodi indikacije i mišićnih grupa i kontraindikacije nerava. pri masaži pojedinih djelova tijela. - Navodi masažu najvažnijih nerava pojedinih djelova tijela. Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta) - Posjete spa - Razvija osjećaj - Analizira i - Poznaje masažne centrima. odgovornosti i upoređuje dejstvo hvatove koji se - Video prikaz spremnosti za masažnih hvatova koriste kod masaže tehnika masaže: timski rad. koji se koriste pri glave, vrata, lica, glave, vrata, - Razvija masaži glave, grudnog koša, grudnog koša, samopouzdanje. vrata, lica, trbuha, leđa, trbuha, leđa, grudnog koša, gornjih i donjih gornjih i donjih trbuha, leđa, ekstremiteta. ekstremitetagornjih i donjih - Pojašnjava analiza položaja i ekstremiteta. topografske tehnika izvođenja - Uočava anatomije tih od strane učenika. topografske djelova tijela. - Prikaz slika iz anatomije tih - Zna mišićne grupe anatomskog atlasa djelova tijela. koje se nalaze na mišićne grupe na - Upoređuje dužine tim djelovima 64

Informativni ciljevi i sadržaji


Formativni ciljevi

učenik tijela. Opisuje masažu najvažnijih nerava i metodiku izvođenja. Zna trajanje svake masaže. Poznaje sredstva za masažu koja određuje prema tipu kože. Opisuje položaje pri masaži pojedinih djelova tijela. Nabraja indikacije i kontraindikacije. Opisuje dejstvo masaža i njihovu metodiku izvođenja. Objašnjava masažu prednje i zadnje strane ekstremiteta.

učenik trajanja svake masaže. - Uočava položaje u kojima se masaža izvodi. - Analizira indikacije i kontraindikacije kod različitih vrsta masaža. - Vrednuje značaj adekvatnog položaja klijenta prilikom masaže i izbor odgovarajućih sredstava za masažu. - Analizira masažne hvatove i međuhvatove i shvata njihovo dejstvo. - Upoređuje površinski i duboki pritisak kod masaže. Indikacije i kontrandikacije - Razlikuje - Definiše pojam indikacije od indikacije. kontraindikacija. - Navodi i - Analizira sve pojašnjava povrede, indikacije: povrede oboljenja, mekih tkiva, deformacije prelome kostiju, kontrakture i kontrakture, promjene kod ožiljke, kojih se može deformacije primjeniti masaža. kičmenog stuba, bolesti centralnog i - Uočava sva zapaljenja, perifernog nervnog oboljenja i procese sistema, kod kojih se kardiovaskularna masaža ne može oboljenja, primijeniti tj. degenerativna kontraindikovana reumatska je. oboljenja - Određuje zglobova, odgovarajuću degenerativna masažu prema tipu reumatska oboljenja. oboljenja


učenik kojima se izvode tehnike masaže. - Prikaz slika različitih masažnih položaja.

- Uviđa važnost lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju. - Preuzima odgovornost za sopstveno zdravlje.

65

- Pretraživanje web stranica na temu: Indikacije i kontraindikacije i mogućnost primjene masaže na različita oboljenja; analiza zapažanja. - Primjena refleksologije. - Prikaz slika različitih vrsta oboljenja, rad u parovima, razvrstavanje slika prema odgovarajućim tehnikama masaže.



Formativni ciljevi

učenik učenik kičmenog stuba. - Analizira indikacije - Objašnjava pojam i kontraindikacije. kontraindikacije i - Vrednuje značaj navodi oboljenja, pregleda kože akutna zapaljenja, mišića zglobova. gnjojne procese, infektivna oboljenja, maligne procese, krvarenja i sklonost ka krvarenju, zapaljenje vena i limfnih puteva, opekotina i dr. - Pojašnjava indikacije – povrede mekih tkiva, postraumatske kontrakture, ožiljci, fantomski bol, deformacije kičmenog stuba, morbus Bechterew vanzglobni reumatizam, mlitave i spastične pareze i paralize kardiovaskularna oboljenja, nesanica, i dr. - Poznaje pojam kontraindikacija i navodi oboljenja kod kojih se masaža ne može primijeniti. - Opisuje pripremu bolesnika za masažu i provjerava stanje kože cirkulacije i limfotoka. - Poznaje tonus mišića kontrakture zglobova, mjesto izlaska nerva ili put nervnog stabla. Fizikalno-kozmetoterapijske procedure - Upounaje različite - Uočava postupak


učenik

- Shvata značaj 66

- Šematski prikaz



Formativni ciljevi

učenik učenik učenik oblike primjene različitih posvećivanja mehanoterapijskih mehanoterapijskih pažnje sopstvenom procedura. procedura i organizmu kao i - Pojašnjava mehanoterapije sa ulogu pojedinih djelovanje posebnim osvrtom fizikalnomehanoterapijskih na higijensku i kozmetoterapijskih procedura na kozmetološku procedura u tkiva. masažu. poboljšanju - Upoznaje - Uočava postupak kvaliteta života. indikacije i primjene kontraindikacije jednostavnijih primjene elektroprocedura. mehanoterapijskih - Analizira postupke procedura. izvođenja - Navodi osnove kinezioterapije. kinezioterapije i - Upoređuje pojašnjava njen postupke izvođenja značaj za lokalnih i opštih kozmetologiju. hidro i - Pojašnjava balneoprocedura. različite oblike hidroterapijskih i balneoprocedura. Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Shvata značaj - Uočava postupak - Upoznaje opšte svjetlosti za rukovanja soluks i karakteristike organizam, kvarc lampama i svjetlosti. povoljnih i određivanja - Pojašnjava nepovoljnih biodeze. biološko i djelovanja - Analizira postupke fiziološko dejstvo svjetlosti na preduzimanja svjetlosti na organizam. mjera zaštite. organizam. - Objašnjava razliku između prirodnog i vještačkog izvora svjetlosti. - Pojašnjava sinergističko i antagonističko djelovanje svjetlosti, indikacije i kontraindikacije. Sauna i toplotne procedure - Uočava primjenu - Shvata značaj - Upoznaje različite najčešćih oblika spoljašnjih faktora izvore i oblike termoterapijskih za dobro toplote (povišena, procedura. funkcionisanje snižena, nulta i organizma. vlažna). - Pojašnjava načine 67

Preporuke za izvođenje nastave humane ćelije gledane svjetlosnim i elektronskim mikroskopom. - Prepoznavanje različitih vrsta tkiva ilustrovanih crtežom ili slikom. - Demonstriranje građe organa na modelu ili slici (primjeri).

- Demonstriranje na modelu skeleta i modelima pojedinačnih kostiju.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik prenošenja toplote i njihova fiziološka dejstva. - Objašnjava udružena djelovanja toplote sa drugim ageansima, indikacije i kontraindikacije.

Formativni ciljevi


učenik

učenik


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Z. Miletić, S. Zorić: Osnovi masaže, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996. - L. Lidel, S. Tomas: Masaža, Panonia, Novi Sad, 2005. - J. Milošević, M. Stošić: Tehnike akumpresure, Beograd, 2003. - V. Mihajlović: Fizikalna terapija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crteži. - Stručna literatura. - Stručni časopisi. - Prospekti. - Grafoskop. - Računar. - Projektor. - Internet konekcija. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno provjeravanje znanja, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista fizikalne medicine; - diplomirani fizioterapeut, specijalista I stepena fizikalne terapije.

68

10. Povezanost predmeta Znanja - Masaža pojedinih djelova tijela - Fizikalnokozmetoterapijske procedure - Fizikalnokozmetoterapijske procedure - Fizikalnokozmetoterapijske procedure - Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Masaža – pojam i podjela - Masaža – pojam i podjela - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Tehnika masaže pojedinih djelova tijela - Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta - Indikacije i kontraindikacije - Fizikalnokozmetoterapijske procedure - Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Sauna i toplotne procedure

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Anatomija i fiziologija - Mišići - Zglobovi

- Kozmetologija

- Kozmetički proizvodi

- Estetska njega

- Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Primjena toplotnih agenasa u kozmetici - Fototerapijske procedure - Masaža - Masaža - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta - Fizikalne i kozmetoterapijske procedure - Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Termoterapija – peloid, parafin, hidrolokator, sauna - Velnes

- Praktična nastava

69

1.2.8. ESTETSKA NJEGA 1. Naziv predmeta: ESTETSKA NJEGA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

36 36 33 105

3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje znanja o procedurama kojima se unapređuje lična higijena u očuvanju estetskog izgleda. - Sticanje znanja o procedurama kojima se obezbjeđuje zaštita funkcije kože, njega kože, ublažavanje i otklanjanje nedostataka sa kože. - Sticanje znanja o procedurama dekoracije kože, kose i nokata. - Povezivanje teorijskih znanja sa drugim predmetima: kozmetologijom, dermatologijom i fizikalnom terapijom. - Povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom koji se odvija u kozmetičkom salonu. - Razvijanje smisla za organizovani rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Sticanje sposobnosti korišćenja odgovarajuće literature preko knjiga i kompjuterske pretrage.

70

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Estetska njega i predmet proučavanja - Razumije ulogu - Interpretira - Definiše estetsku estetske njege za estetsku njegu. njegu. održanje zdravlja i - Interpretira cilj i - Upoznaje cilj i ljepote. značaj značaj estetske proučavanja njege. estetske njege. Ustanove za estetsku njegu - Upoznaje ustanove - Razlikuje ustanove za estetsku njegu. za estetsku njegu. - Analizira - Upoznaje organizaciju rada u kozmetički salon i kozmetičkom organizaciju rada. salonu. - Analizira pravila ponašanja i rad medicinskog kozmetičara. Dezinfekcija, sterilizacija - Razvija svijest o - Interpretire - Definiše prevenciji dezinfekciju i dezinfekciju i zdravlja. razlikuje metode sterilizaciju. dezinfekcije. - Pojašnjava metode - Interpretira dezinfekcije. sterilizaciju i razlikuje metode sterilizacije. Koža kao organ - Razvija sposobnost - Upoznaje kožu kao - Razlikuje slojeve opažanja. kože. organ. - Analizira fiziološku - Navodi tipove ulogu kože. kože. - Razlikuje tipove kože. Masaža - Prepoznaje ulogu - Interpretira - Upoznaje masažu poštovanja masažu kao kao metodu njege. senzibiliteta metodu njege i - Navodi vrste čovjeka prema unapređenja masaža. svom tijelu za zdravlja. - Opisuje fiziološko svoju profesiju. - Razlikuje masažu dejstvo masaže. prema vrsti mehaničkog agensa, namjeni i površini. - Analizira sredstva za masažu. - Poznaje fizičko dejstvo masaže. 71


- Obilazak ustanove za estetsku njegu.

- Pokazivanje primjeraka sredstava za dezinfekciju i demnonstracija njihovog korištenja. - Prikazivanje slika kože i njenih slojeva.

- Kratki filmovi o izvođenju različitih vrsta masaže.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Akupresura i refleksoterapija - Interpretira - Opisuje akupresuru. akupresuru. - Razlikuje vrste - Navodi vrste akupresure. akupresure. - Interpretira - Opisuje akupresuru. refleksoterapiju. - Poznaje teoriju zona. Primjena toplotnih agenasa u kozmetologiji - Shvata značaj - Interpretira - Upoznavanje toplote i dobre termoterapijske termoterapijske regulacije za dobro procedure. procedure. funkcionisanje - Poznaje fiziološke - Navodi toplotne organizma. aspekte. agense u - Razlikuje toplotne kozmetoterapiji. agense u kozmetoterapiji. - Poznaje krioterapiju kao kozmetoterapijsku proceduru. Primjena hidroterapije u kozmetoterapiji - Interpretira - Upoznaje hidroterapiju. hidroterapiju kao - Poznaje fiziološko metodu u dejstvo kozmetoterapiji. hidroterapijskih - Upoznaje fiziološko procedura. dejstvo i vrste - Razlikuje vrste hidroterapijskih hidroterapijskih procedura. procedura. Depilacija i epilacija - Razlikuje postupke - Upoznaje se sa depilacije metodama - Razlikuje postupke depilacije i epilacije. epilacije. .

Preporuke za izvođenje nastave - Film ili slike – Prikaz akupresure i refleksoterapije.

- Film ili slika – Prikaz termoterapijskih procedura.

- Film ili slika – Prikaz hidroterapijskih procedura.

- Razvija profesionalnu odgovornost.

72

- Film ili slika – Prikaz depilacije i epilacije.

Razred:TREĆI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Kozmetodijagnostika - Inerpretira - Pojašnjavanje kozmetodijagnosti pojam ku kao skup radnji kozmetodijagnoi procedura. stike. - Interpretira - Obrazlaže anamnezu i anamnezu i utvrđuje kozmetičku kozmetičku dijagnostiku. dijagnozu. Elektroterapijske procedure - Interpretira - Upoznaje elektroterapijske elektroterapijske procedure. procedure. - Obrazlaže biološko - Analizira biološko djelovanje struje. dejstvo - Analizira efekte jednosmjerne i djelovanja naizmjenične galvanske struje. električne struje. - Analizira efekat neofaradske struje-miolifting. - Analizira efekte djelovanja naizmjeničnih interferentnih struja. Fototerapijske procedure - Interpretira - Upoznaje fototerapijske fototerapijske procedure. procedure. - Analizira efekte - Obrazlaže biološkog dejstva, primjenu infracrvenih, infracrvenih, vidljivih i vidljivih i ultraljubičastih ultraljubičastih zraka. zraka u - Analizira primjenu kozmetoterapiji. infracrvenih zraka u kozmetoterapiji. - Analizira primjenu vidljivih zraka u kozmetoterapiji. - Analizira primjenu ultraljubičastih zraka u kozmetoterapiji. - Analizira hromoterapiju u njezi lica i tijela.


73


- Razvija komunikacijske vještine. - Razvija senzibilitet prema klijentu.

- Rad u parovima – Vježba izvođenja kozmetodijagnostike.

- Razvija profesionalnu odgovornost.

- Film ili slike – Prikaz izvođenja elektroterapije.

- Shvata značaj svjetlosti za organizam, povoljnih i nepovoljnih djelovanja svjetlosti na organizam.

- Film ili slike – Prikaz izvođenja elektroterapije.



Formativni ciljevi

učenik - Analizira primjenu polihromatske (bioptrom lampa)i monohromatske vrijednosti (laser) u kozmetoterapiji. Primjena ultrazvuka u estetskoj njezi - Obrazlaže - Interpretira sonu terapiju u primjenu estetskoj njezi. ultrazvuka u - Analizira biološko estetskoj njezi. dejstvo i primjenu ultrazvuka u estetskoj njezi. Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Interpretira - Upoznaje osnovne hemijsko čišćenje kozmetoterapijske različitih tipova procedure. kože. - Opisuje - Inerpretira piling i karakteristike i koonedokspresiju tretmane različitih kože. tipova kože. - Analizira primjenu - Opisuje maski za različite karakteristike i tipove i stanja tretmane različitih kože. stanja kože. - Analizira - Opisuje estetske karakteristike i procedure u njegu suve kože. tretmanu - Analizira dishromija. karakteristike i njegu masne i mješovite kože. - Analizira karakteristike i njegu aknozne kože. - Analizira karakteristike i njegu kože zahvaćene serijumom. - Analizira karakteristike i njegu kože sa eritemom. - Analizira karakteristike kože sa dishromijama - Analizira tretmane za kožu sa


- Film ili slike – Prikaz upotrebe ultrazvuka u estetskoj njezi.

- Razvija sposobnost opažanja i razlikovanja tipova i stanja kože.

74



Formativni ciljevi

učenik dishromijama. Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita - Interpretira pojam - Obrazlaže pojam celulita. celulita, uzroke nastajanja i oblike. - Analizira uzroke nastajanja i oblike. - Opisuje kozmetoterapijske - Analizira procedure u kozmetoterapijske tretmanima procedure u celulita. tretmanima celulita.

75


Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i sadržaji učenik Estetske procedure u - Pojašnjava pojmove manikir i pedikir. - Navodi opremu za manikir i pedikir. - Opisuje promjene na šakama i noktima. - Opisuje estetske procedure njege i dekoracije ruku i nokata. - Opisuje promjene na stopalima. - Opisuje procedure estetske njege stopala.


Formativni ciljevi

učenik njezi ruku i stopala - Razvija estetsku - Inerpretira svijest. pojmove manikir i pedikir kao procedure u njegi ruku i stopala. - Poznaje opremu za manikir i pedikir. - Analizira promjene na šakama i noktima. - Analizira procedure njege ruku. - Analizira preparate za njegu i dekoraciju nokata. - Analizira procedure njege i dekoracije nokata. - Analizira promjene na stopalima. - Analizira procedure estetske njege stopala. Dekorativne i korektivne estetske procedure - Navodi dekorativne - Interpretira dekorativne i i korektivne korektivne estetske estetske procedure. procedure. - Navodi dekorativne - Analizira pudere za preparate za lice. lice. - Opisuje procedure - Analizira rumenila dekoracije i ruževe za lice. periokularne - Analizira regije. procedure - Opisuje procedure dekoracije obrva. dekoracije usana. - Analizira - Opisuje procedure procedure šminkanja. dekoracije trepavica. - Analizira procedure korekcije i dekoracije očnih kapaka. - Analizira procedure dekoracije usana. 76

Preporuke za izvođenje nastave - Prikaz opreme i preparata za njegu i dekoraciju ruku i stopala. - Prikaz slika za različitim vrstama promjena na koži ruku i stopala.

- Pretraživanje interneta: - Puderi i rumenila u industriji i na tržištu. - Dekoracija obrva – vježba u parovima.



Formativni ciljevi

učenik - Analizira procedure šminkanja za različite prilike. - Analizira procedure trajne šminke. Sociološki, psihološki i medicinski aspekti estetske njege - Formira svoj stav o - Opisuje povezanost - Interpretira njegovanju povezanost estetske njege i prorodnog izgleda estetske njege i mode, zdravlja i ljepote i izgleda mode, njege bolesnika. mogućnostima ljepote i šarma. estetske hirurgije. - Interpretira estetski izgled i zdravlje. - Interpretira ulogu estetske hirurgije u estetskoj njezi. Zaštita od profesionalnih estetskih poremećaja - Razvija svijest o - Interpretira vrste - Navodi mjere potrebi zaštite na uzroka povreda i zaštite i zaštitnih radu. profesionalnih sredstava. bolesti. - Analizira mjere zaštite i zaštitna sredstva.


- Diskusija: - Estetika i zdravlje. - Prednosti i nedostaci estetske hirurgije.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić, B. Kovčić, J. Marković: Estetska njega I, Zavod za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić-Radovanović, M. Đujić, N. Vujasinović: Estetska njega II, Zavod za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić- Radovanović, M. Katančević: Estetska njega II, III i IV razred medicinskih i stučnih škola- Zavod za udžbenike, Beograd. 2004. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop. - Kompjuter sa priključkom za internet. - Video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno (pismenom vježbom poslije svake oblasti). - Učenik dobija minimum po jednu ocjenu u svakom klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

77

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista kozmetologije; - specijalista fizikalne medicine. 10. Povezanost predmeta Znanja - Njega kože - Koža i njeni izdanci - Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Primjena toplotnih agenasa u kozmetici - Fototerapijske procedure - Masaža - Moralne obaveze medicinskog radnika

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Kozmetologija - Emulzije - Maske - Preparati za uljepšavanje - Koža kao organ - Fizikalna terapija - Fizikalnokozmetoterapijske procedure - Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Masaža – pojam i podjela - Etika - Komunikacija sa klijentom - Sociološko, psihološki i medicinski aspekti estetske njege

78

1.2.9. KOZMETOLOGIJA 1. Naziv predmeta: KOZMETOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72 72 66 210

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa morfološkim i fiziološkim karakteristikama kože i njenih izdanaka. - Sticanje znanja o osobinama kozmetičkih sirovina i biološkom djelovanju. - Sticanje znanja o sastavu i načinu izrade kozmetičkih proizvoda. - Poznavanje zakonskih propisa koji regulišu upotrebu kozmetičkih sirovina i kozmetičkih proizvoda. - Povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom koji se odvija u sklopu proizvodnog ciklusa u materijalnoj proizvodnji. - Razvijanje smisla za organizacioni rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Sticanje sposobnosti korišćenja odgovarajuće literature preko knjiga i kompjuterske pretrage.

79

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Kozmetologija, predmet proučavanja - Razvija analitičko - Intepretira - Definiše mišljenje. kozmetologiju kao kozmetologiju kao naučnu disciplinu i naučnu disciplinu. kratak istorijat. - Upoznaje se sa ciljem proučavanja i - Razlikuje – opštu, dekorativnu i podjelom medicinsku kozmetologije. kozmetologiju. Građa i funkcija kože i njenih izdanaka - Razvija analitičko - Razlikuje slojeve - Upoznaje strukturu mišljenje. kože. kože i njenu - Analizira strukturu funkciju. epidermisa. - Navodi izdanke - Analizira strukturu kože-znojne dermisa i žlijezde, lojne hipodermisa. žlijezde, nokte i - Pojašnjava dlake. funkciju kože i njenih slojeva. - Analizira građu i funkcije znojnih žlijezda. - Analizira građu i funkcije lojnih žlijezda. - Analizira građu i funkcije nokata. - Analizira građu i funkcije dlaka. Kozmetičke sirovine - Razvija sposobnost - Definiše kozmetičke - Interpretira zaključivanja. kozmetičke sirovine. sirovine. - Navodi kozmetičke - Razlikuje sirovine prema kozmetičke porijeklu i sirovine prema hemijskom sastavu. porijeklu. - Pojašnjava - Razlikuje nomenklaturu kozmetičke sirovina. sirovine prema - Obrazlaže zakonske hemijskom propise za sastavu. kozmetičke - Interpretira sirovine. nomenklaturu KOZMETIČKE SIROVINE kozmetičkih PRIRODNOG - Razvija sirovina. PORIJEKLA sistematičnost. - Interpretira - Upoznaje sirovine zakonske propise prirodnog porijekla. 80


- Shematski prikaz građe kože.

- Izrada tematskih panoa – vrste kozmetičkih sirovina.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Navodi sirovine neorganskog i organskog porijekla. - Opisuje sirovine biljnog porijekla. - Opisuje alge i ekstrate algi. - Opisuje sirovine životinjskog porijekla. - Obrazlaže osobine viših masnih alkohola i viših masnih kiselina.

Formativni ciljevi

učenik za: - kozmetičke sirovine, - interpretira kozmetičke sirovine prirodnog porijekla, - razlikuje sirovine neorganskog porijekla, - razlikuje sirovine organskog porijekla, - analizira biljne ekstrakte, - a, nalizira masna ulja i voskove biljnog porijekla - analizira sirovine životinjskog porijekla, - razlikuje više masne alkohole i više masne kiseline. Polusintetička i sintetička sirovina - Analizira sirovine - Upoznaje sirovine polusintetičkog polusuintetičkog i porijekla. sintetičkog - Analizira sirovine porijekla. sintetičkog porijekla. Kozmetički aktivna i pomoćna supstanca - Navodi kozmetičke - Uočava razliku sirovine kao grupu između aktivnih i pomoćnih kozmetički supstanci. aktivnih i - Obrazlaže osobine pomoćnih biogenih stimulansa. supstanci. - Navodi površinski - Razlikuje aktivne površinski aktivne materije(pam) materije (pam) prema hlb prema hlb vrijednostima i vrijednostima. jonogenosti. - Upoređuje - Obrazlaže osobine osobine – emolijenasa. katjonaktivnih, - Obrazlaže osobine anjonaktivnih, ugušivača. amfoternih i - Navodi konzervanse nejonskih, i antioksidanse. površinski aktivnih 81



- Izrada tematskih panoa kozmetički aktivne i pomoćne supstance.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Navodi boje i mirise.

Kozmetički proizvodi - Definiše kozmetičke proizvode i navodi njihovu podjelu. - Obrazlaže kozmetičke proizvode. - Opisuje prave rastvore i koloidne rastvore. - Opisuje emulzije. - Obrazlaže postupke dobijanja emulzija. - Opisuje suspenzije. - Opisuje ekstraktivne rastvore i način dobijanja. - Opisuje sluzi, paste, aerosoli.

Formativni ciljevi učenik materija. - Upoređuje osobine hidrofilnih i lipofilnih emolijenasa. - Upoređuje prirodne, polusintetičke i sintetičke ugušičivače, konzervanse i antioksidanse. - Razlikuje boje i mirise.


- Razvija analitičko mišljenje.

- Interpretira kozmetičke proizvode. - Razlikuje kozmetičke (sirovine) prema namjeni, obliku i konzistenciji. - Analizira prave rastvore i primjenu u kozmetologiji. - Analizira koloidne rastvore i primjenu gela u kozmetologiji. - Analizira emulzije i mehanizam stvaranja. - Razlikuje postupke dobijanja emulzija. - Analizira suspenzije. - Analizira ekstraktivne rastvore i postupke dobijanja (infuzi i dakoti). - Razlikuje tinkture i aromatične vode. - Razlikuje sluzi, paste i aerosoli. 82


- Pretraživanje interneta na temu: - Kozmetički proizvodi i prikupljanje kataloga proizvođača kozmetičkih proizvoda.

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i sadržaji učenik Kozmetički proizvodi - Upoznaje kozmetičke proizvode za održavanje čistoće. - Obrazlaže osobine sapuna i navodi vrste sapuna. - Obrazlaže postupke dobijanja sapuna. - Navodi proizvode za pranje kose. - Navodi proizvode za kupanje i tuširanje. - Upoznaje proizvode za čišćenje kože.


Formativni ciljevi

učenik za održavanje čistoće - Razlikuje - Razvija analitičko proizvode za mišljenje. održavanje čistoće. - Interpretira sastav i osobine sapuna. - Razlikuje vrste sapuna. - Analizira postupke dobijanja sapuna. - Interpretira sastav šampona za pranje kose. - Razlikuje vrste šampona. - Uočava razliku između proizvoda za pranje kose. - Razlikuje proizvode za kupanje. - Razlikuje proizvode za tuširanje. - Uočava razliku uzmeđu proizvoda za čišćenje kože. - Razlikuje kreme i losione za čišćenje kože. - Razlikuje gelove i ulja za čišćenje kože. - Razlikuje preparate za piling kože. Proizvodi za čišćenje zuba i njegu usne duplje - Uočava razliku - Upoznaje između proizvoda proizvode za za čišćenje zuba i čiščenje zuba i njegu usne duplje. njegu usne duplje. - Analizira sastav - Navodi proizvode proizvoda za za čišćenje zuba. čišćenje zuba. - Razlikuje vrste pasti za zube prema sastavu namjeni i izgledu. - Razlikuje 83

Preporuke za izvođenje nastave - Izrada tematskih panoa vrste proizvoda za održavanje čistoće. - Analiza proizvoda u maloprodajnim trgovinama kozmetičkih proizvoda i literaturi.

- Razgovor sa stomatologom na temu čišćenje zuba i njega usne duplje.



Formativni ciljevi

učenik proizvode za njegu usne duplje. Dezodoransi i antiperspiransi - Uočava razliku - Upoznaje između dezodoranse i dezodoransa i antiperspiranse. antiperspiransa. - Opisuje - Analizira dezodoranse i dezodoranse i antiperspiranse. antiperspiranse. - Razlikuje oblike dezodoranasa i antiperspiranata. Kreme za njegu kože - Upoznaje kreme za - Interpretira kreme za njegu kože. njegu kože. - Analizira supstance - Opisuje supstance za izradu krema za za izradu krema za njegu. kožu. - Navodi vrste krema - Analizira ambiofilne kreme. za njegu. - Analizira kreme za dan. - Analizira hidrantne kreme. - Analizira kreme za noć. - Analizira kreme za hlađenje i ublažavanje. - Analizira kreme za masažu. Losioni, gelovi i ulja za njegu kože i kose - Uočava razliku - Upoznavanje između losiona za losiona za njegu njegu kože i kose. kože i kose. - Razlikuje losione - Navodi losione za za njegu kože. njegu kože i kose. - Razlikuje losione - Opisuje gel za za njegu kose. njegu kože. - Analizira gel za - Navodi ulja za njegu kože. njegu kože i kose. - Analizira gel za njegu kose. - Razlikuje ulja za njegu kože. - Razlikuje ulja za njegu kose. Puderi za njegu tijela - Upoznavanje - Interpretira pudere pudera za njegu za njegu kože.


- Analiza reklamnih prospekata krema za njegu koze.

- Referat Kozmetička ulja, gelovi i losioni.

84

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik tijela. - Analizira pudere za - Navodi pudere za njegu kože. njegu kože. Maske i pakovanja za njegu kože - Interpretira maske - Upoznaje maske i i pakovanja kao pakovanja za njegu proizvode za njegu kože. kože. - Navodi maske - Razlikuje maske prema izradi, prema izradi i osobinama kože i osobinama kože. načinu tehnološkog - Razlikuje maske postupka. prema tehnološkom postupku. Proizvodi za njegu ruku i nogu - Obrazlaže - Upoznaje proizvode za njegu proizvode za njegu ruku i nogu. ruku i nogu. - Analizira proizvode - Navodi proizvode za njegu ruku. za njegu ruku i - Analizira proizvode nogu. za njegu nogu.



- Prikuplja reklamne prospekte maski za njegu koze.

85

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Proizvodi za njegu djece - Interpretira - Upoznavanje proizvode za njegu proizvoda za njegu kože djece. djece. - Razlikuje - Navodi proizvode proizvode za njegu za njegu kože djece. djece. - Analizira kreme i losione za njegu kože djece. - Analizira pudere za njegu kože djece. Proizvodi za muškarce - Inerpretira - Upoznaje proizvode za njegu proizvode za kože za muškarce. muškarce. - Razlikuje - Navodi proizvode proizvode prije, u za muškarce. toku, i poslije brijanja. - Analizira proizvode prije i u toku brijanja. - Analizira proizvode poslije brijanja. Preparati za zaštitu kože - Analizira - Obrazlaže djelovanje karakteristike sunčevog svijetla i sunčanog zračenja uv-zračenja. i individualnu - Interpretira podnošljivost. individualne - Navodi proizvode podnošljivosti za zaštitu od sunčevog zračenja. sunčanog zračenja. - Navodi proizvode - Analizira proizvode za zaštitu od koji pripremaju insekata. kožu za duži boravak na suncu. - Analizira proizvode za zaštitu kože od sunca. - Analizira proizvode za njegu kože poslije sunčanja. - Analizira proizvode za zaštitu od insekata. Proizvodi za uljepšavanje - Upoznavanje - Interpretira proizvoda za proizvode za


Preporuke za izvođenje nastave - Razgovor sa pedijatrom.

- Referat – - Uticaj UV zračenja na kožu i upotreba solarijuma.

- Analiza slika poznatih ličnosti iz 86

Informativni ciljevi i sadržaji učenik uljepšavanje. - Navodi proizvode za izbjeljivanje i tamnjenje kože. - Navodi podloge za šminku, dekorativne pudere i rumenila za lice. - Navodi proizvode za uljepšavanje očiju. - Navodi proizvode za uljepšavanje obrva i trepavica. - Navodi proizvode za uljepšavanje usana. - Upoznaje proizvode za uljepšavanje kose. - Navodi proizvode za uljepšavanje kose.

-

- Upoznaje proizvode za uklanjanje suvišnih dlaka. - Upoznaje proizvode za uljepšavanje nokata. - Navodi proizvode za uljepšavanje nokata.


Formativni ciljevi

-

-

učenik uljepšavanje. Analizira proizvode za izbjeljivanje kože. Analizira proizvode za tamnjenje kože. Analizira podlogu za šminku. Analizira dekorativne pudere. Analizira rumenila za lice. Analizira sjenke za očne kapke. Analizira maskare za trepavice. Analizira proizvode za bojenje obrva i trepavica. Analizira ruževe za usne. Analizira olovke za usta i sjaj za usta. Interpretira proizvode za uljepšavanje kose. Razlikuje proizvode za privremeno i trajno kovrdžanje kose. Analizira lakove za kosu. Analizira boje za kosu. Razlikuje proizvode za uklanjanje suvišnih dlaka ( adhezivna i hemijska sredstva). Interpretira proizvode za uljepšavanje nokata. Analizira proizvode za čišćenje mrlja sa nokata, omekšavanje zanoktica i

Preporuke za izvođenje nastave novina prema stilu njege i šminkanja. - Analiza postojećih proizvoda za uljpšavanje na tržištu. - Diskusija o stilovima šminkanja.

87


Formativni ciljevi

učenik očvršćivanje nokata. - Analizira podloge za lakove, lakove za nokte, proizvode za sušenje lakova i odstranjivanje lakova. Neželjene reakcije različitih proizvoda - Navodi kozmetička - Razlikuje kozmetička sredstva koja mogu sredstva koja mogu izazvati neželjene izazvati neželjene reakcije. reakcije. - Upoznaje metode - Razlikuje metode ispitivanja ispitivanja kozmetičkih kozmetičkih proizvoda na proizvoda na neželjene neželjene reakcije. reakcije. Industrijska proizvodnja kozmetičkih sredstava - Interpretira - Upoznaje karakteristike karakteristike industrijske industrijske proizvodnje proizvodnje kozmetičkih kozmetičkih proizvoda proizvoda



- Seminarski rad – Neželjene reakcije različitih kozmetičkih sredstava.

- Pretraživanje interneta.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić i Ž. Nidžović: Kozmetologija – za II, III i IV razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - S. Mazić: Kozmetologija I i II, Mrlješ, Beograd, 2001. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop. - Kompjuter sa priključkom za internet. - Video projektor. 7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismeno- pismene vježbe poslije svake oblasti. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 88

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista kozmetologije; - Diplomirani farmaceut. 10. Povezanost predmeta Znanja - Kozmetičke sirovine - Kozmetički preparati

-

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Osobine oksida, kiselina i Neorganska hemija ljekovitih biljaka organska hemija Farmakognozija - Dobijanje emulzija vodenoFarmakognozija alkoholnih

89

1.2.10. FARMAKOGNOZIJA 1. Naziv predmeta: FARMAKOGNOZIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72

72

72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje saznanja o značaju ljekovitog bilja kako u terapijske tako i u kozmetičke svrhe. - Osposobljavanje za poznavanje i razlikovanje ljekovitog bilja u prirodi. - Sticanje saznanja o tome koji dio ljekovitog bilja sadrži aktivne principe (droge). - Upoznavanje na koji način se vrši berba i sušenje droga, kao i ekstrakcija aktivnih principa iz droga, zatim način pakovanja, čuvanja i upotreba kako bi se zadržala aktivnost ljekovitih sastojaka. - Sticanje saznanja koje biljne droge se mogu upotrebljavati u obliku infuzuma, macerata i ljekovitih pripravaka koje služe u kozmetičke svrhe, a koje služe samo za ekstrakciju aktivnih principa. - Upoznavanje sa hemijskim sastavom biljnih droga, sa njihovim farmakološkim djelovanjem i optimalnim dozama. - Upoznavanje sa osnovnom podjelom biljnih droga na osnovu glavnodjelujućih aktivnih principa. - Sticanje sposobnosti za pravilno korišćenje literature i interneta kako bi se upotpunila saznanja i upoznala nova istraživanja na poljima farmacije i kozmetologije. - Shvatanje značaj prirodnih sirovina, koje su bile i ostale osnov za sintezu lijekova i kozmetičkih preparata.

90

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Uvodni dio - Interpretira značaj - Razvija moć - Navodi pojam zapažanja. predmeta. ljekovitog bilja. - Razvija analitičko - Objašnjava pojam i - Razlikuje ljekoviti mišljenje i značaj ljekovitog dio biljke od dijela objektivnost. bilja i biljnih koji nema ljekoviti droga. značaj. - Opisuje - Uviđa značaj proizvodnju droga vremena i načina od samoniklog i proizvodnje droga. uzgajanog bilja. - Opisuje branje, stabilizaciju, sušenje, pakovanje i čuvanje droga. Kozmetičke sirovine biljnog porijekla - Interpretira znanja - Razvija pozitivan Alkaloidne droge stav prema novim - Navodi osnovne o ekstrakciji saznanjima. karakteristike alkaloida i - Razvija pozitivan alkaloida. upotrebi ekstrakta stav prema - Opisuje biljke. u ljekovite i zdravlju. - Chelidonium kozmetičke svrhe. majus. - Razlikuje biljke i - Capsicum annum. droge koje sadrže - Thea sinensis. alkaloide. - Theobroma cacao. - Navodi hemijski sastav, alkaloide, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga, alkaloida i preparata. - Interpretira znanja - Razvija moć Heterozidne droge zapažanja. - Navodi osnovne o ekstrakciji - Povezuje i razvija karakteristike heterozida i logiku mišljenja. heterozida. upotrebi ekstrakta - Razvija - Opisuje biljke. u ljekovite i sistematičnost. - Prunus amygdalus. kozmetičke svrhe. - Brassica nigra et - Razlikuje biljke i alba. droge koje sadrže - Aloe. heterozide. - Tilia cordata. - Razlikuje dejstva i - Betula verrucosa. upotrebu - Navodi hemijski heterozida od sastav, heterozide, alkaloida. kozmetičke pripravke, 91


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže alkaloide. - Upoznavanje sa prvilnom upotrebom i doziranjem. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi alkaloida.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže heterozide. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi heterozida.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik djelovanje i upotrebu droga, heterozida i preparata. Saponozidne droge - Navodi opšte karakteristike saponina, njihovo prisustvo u biljkama. - Navodi fizičkohemijske osobine, strukturu saponina. - Objašnjava dejstvo i primjenu saponina. - Opisuje biljke. - Hedera helix. - Callendula officinalis. - Navodi hemijski sastav, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga i preparata. Taninske droge - Navodi opšte karakteristike tanina, njihovo prisustvo u biljkama. - Navodi fizičkohemijske osobine, strukturu i podjelu tanina. - Objašnjava dejstvo i primjenu tanina. - Opisuje biljke: - juglans regia, - hypericum perforatum. - Navodi hemijski sastav, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga, tanina i preparata. Etarska ulja - Definiše etarska ulja.



- Interpretira znanja o ekstrakciji heterozida i upotrebi ekstrakta u ljekovite i kozmetičke svrhe. - Razlikuje biljke i droge koje sadrže heterozide. - Razlikuje dejstva i upotrebu heterozida od alkaloida.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže saponozide.

- Interpretira saznanja o upotrebi taninskih droga u ljekovite i kozmetičke svrhe. - Razlikuje biljke i droge koje sadrže tanine. - Razlikuje dejstva i upotrebu tanina od heterozida i alkaloida.

- Razvija sposobnost logičkog mišljenja. - Razvija sistematičnost.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže tanine. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi tanina.

- Shvata veliki značaj etarskih ulja u kozmetičke

- Razvija sistematičnost. - Razvija pozitivan

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih

92

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Navodi rasprostranjenost i lokalizaciju. - Objašnjava fizičko hemijske osobine etarskih ulja. - Opisuje proces proizvodnje etarskih ulja. - Objašnjava djelovanje i primjenu etarskih ulja. - Opisuje biljke: - humulus lupulus, - mentha piperita, - melissa officinalis, - cinnamomum ceylanicum, - eugenia, cariophyllata - achillea millefolium, - zingiber oficinale, - pimpinella anisum, - thymus vulgaris, - thymus serpyllum, - eucalyptus, - eglobulus, - salvia officinalis, - pertroselinum sativum, - matricaria chamomilla, - pinus nigra, - rosmarinus officinalis, - lavandula officinalis, - camphora, - navodi hemijski sastav, kozmetičke pripravke djelovanje i upotrebu droga, etarskih ulja i preparata. Smole i balzami - Definiše smole i balzame. - Navodi hemijski

Socijalizacijski ciljevi učenik stav prema zdravlju.

Formativni ciljevi učenik svrhe. - Razlikuje biljke i droge koje sadrže etarska ulja. - Shvata značaj ljekovitog bilja i prirodnih sirovina koje nisu strane za organizam u proizvodnji kozmetičkih preparata.

- Razvija moć zapažanja. - Povezuje podatke i razvija logičko

- Interpretira saznanja o dobijanju i upotrebi smola i 93

Preporuke za izvođenje nastave preparata koji sadrže etarska ulja. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi etarskih ulja. - Upoznavanje sa prvilnom upotrebom i doziranjem preparata etarskih ulja.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji

Informativni ciljevi i sadržaji učenik sastav, fizičkohemijske osobine. - Objašnjava dobijanje, djelovanje i upotrebu droga: - Colophonium, - Mastix, - podophylli rhizoma, - benzoe, - balsamum peruvianum et tolutanum. Masti i ulja - Opisuje biljne i životinjske droge koje sadrže masne materije: - oleum amygdale, - oleum olivae, - oleum sesami, - adeps suillus, - objašnjava hemijski sastav i upotrebu. Prirodni voskovi - Opisuje dobijanje i upotrebu prirodnih voskova: - cera flava et alba, - cetaceum, - lanolinum. Slatke droge - Definiše pčelinje proizvode. - Opisuje: - med, - matičnu mliječ, - propolis, - polen, - navodi hemijski sastav, djelovanje i upotrebu. Sluzi - Opisuje sluzi algi. - Navodi hemijski sastav, dejstvo i upotrebu.

Socijalizacijski ciljevi učenik mišljenje.

Formativni ciljevi učenik balzama u kozmetičke svrhe. - Prepoznaje biljke i droge.

- Interpretira značaj biljnih i životinjskih masti i ulja koja se koriste kao sirovine za izradu kozmetičkih proizvoda. - Prepoznaje biljke i droge.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju.

- Shvata značaj prirodnih voskova koji se koriste kao sirovine za izradu kozmetičkih proizvoda.

- Razvija sposobnost logičkog mišljenja.

- Shvata značaj meda i ostalih pčelinjih produkata u ljekovite i kozmetičke svrhe.


- Usvaja saznanje o sluzima. - Shvata značaj sluzi algi u

- Razvija moć zapažanja.

94

Preporuke za izvođenje nastave sadrže smole i balzame.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže masti, ulja i voskove.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže pčelinje proizvode. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i pčelinjih proizvoda.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik Vitaminske droge - Opisuje biljku Rosa canina. - Navodi hemijski sastav. - Objašnjava dejstvo i upotrebu. - Objašnjava hemijski sastav Faex medicinalis. - Navodi djelovanje i upotrebu.


Formativni ciljevi učenik kozmetoterapijski m preparatima.


- Na osnovu prethodnih znanja o vitaminima i usvajanja znanja o vitaminskim drogama, analizira značaj i upotrebu vitaminskih droga u kozmetoterapijske svrhe.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže vitamine. - Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu vitamina.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Kovačević: Osnovi farmakognozije, Srpska školska knjiga 3, Beograd, 2004. - P. Lukić: Farmakognozija, Savez socijalističke omladine Farmaceutskog fakulteta u Beogradu, 4. izdanje, Beograd, 1988. - J. Tucakov: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1990. - Z. Kalođera: Farmakognozija II, Sveučilište u Zagrebu, 2006/2007, Zagreb. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Kompjuter. - Video projektor. - Internet konekcija. - Ljekoviti preparati i materijali. - Stručna literatura. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismeno - pismena vježba, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju svake školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani farmaceut.

95

10. Povezanost predmeta Znanja - Poznavanje biljaka

- Vitaminske droge - Značaj prirodnoh sirovina

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Botanika - Građa i funkcija biljnih organa, podjela biljaka, ljekovito bilje - Hemija i biohemija - Vitamini - Kozmetologija - Sirovine prirodnog porijekla

96

1.2.11. DERMATOLOGIJA 1. Naziv predmeta: DERMATOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72 66 138

72 66 138

3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih znanja i razumijevanje pojmova i činjenica iz oblasti dermatovenerologije. - Spajanje novih saznanja o biologiji kože, patološko anatomskih procesa sa kliničkim manifestacijama. - Sticanje osnovnih saznanja o građi i funkciji kožnog omotača čovečjeg tijela. - Upoznavanje sa promjenama koje se javljaju kod kožnih oboljenja u ravni, ispod ravni i iznad ravni kože. - Sticanje znanja o najčešćim patološkim oboljenjima kože i dermatozama kože izazvanim različitim fizičkim faktorima. - Upoznavanje sa bakterijskim, virusnim, gljivičnim infekcijama kože. - Sticanje osnovnih znanja o bolestima noktiju, poremećajima keratinizacije, pigmentacije kože, faktorima koji utiču na starenje kože i mogućnostima zaštite kože. - Upoznavanje sa značajem upotrebe lasera u osnovnim terapijskim tretmanima u dermatologiji. - Razvijanje sposobnosti zapažanja, uočavanja, analitičkog i logičkog mišljenja, i zaključivanja. - Podsticanje istraživackog potencijala u dermatovenerologiji. - Razvijanje osjećaja sposobnosti za primjenu teorijskih znanja u praksi. - Razvijanje pozitivnog stava prema zdravlju.

97

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TRECI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik Učenik učenik Koža kao organ - Razvija sposobnost - Uočava važnost - Definiše pojam opažanja. kože i kožnih dermatologije. - Razvija analitičko i adneksa. - Definiše pojam logičko mišljenje. - Vrednuje značaj kože i adneksa kože i adneksa u kože. funkcionisanju - Upoznaje važnost organizma. uloge i funkcije - Upoređuje kože kao najvećeg termoregulacionu, ljudskog organa. barijeru, - Objašnjava imunoreceptornu i strukturu i slojeve imunološku ulogu kože i kožnih kože. adneksa. - Analizira strukturu - Navodi tipove i kože. osobine kože. - Razlikuje tipove kože. Opšta patologija kože - Upoznaje promjene - Razlikuje zdravu od - Razvija pozitivan stav prema patološke kože. i reakcije na koži zdravlju. - Razlikuje tipove koje nastaju kao - Razvija sposobnost eflorescencija posljedica opažanja. prema izazivaču na patoloških primarne i zbivanja. sekundarne. - Nabraja i opisuje - Analizira vrste eflorscencije koje eflorescencija. su u nivou, iznad i ispod nivoa kože. - Vrednuje značaj razlikovanja eflorescencija za pravilno postavljanje dijagnoze. Dermatoze izazvane fizičkim faktorima - Pozitivno - Upoređuje - Upoznaje i navodi procjenjuje ostećenja koja faktore koji dovode važnost novih nastaju kao do ostećenja na saznanja. posljedica fizičkih koži. faktora- callositas, - Razvja moć - Nabraja i opisuje zapazanja. clavus, intertrigo. ostećenja koja - Analizira ostećenja nastaju kao nastala usljed posljedica fizičkih toplote i hladnoćefaktora, toplote i combustiones, hladnoće. congelationes i - Objašnjava perniones. aktiničke 98

Preporuke za izvođenje nastave - Komjuterski prikaz fotografija ili prikaz fotografija iz atlasa građe kože i različitih tipova kože.

- Prikazivanje slika sa CD atlasa, kompjuterski prikaz fotografija zdrave i patološke kože. - Prikaz tipova eflorescencija na grafofoliji.

- Kompjuterski prikaz fotografija. - Prikaz slika sa CD atlasa različitih vrsta oštećenja kože kao posljedica dejstva fizičkih faktora.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik Učenik dermatoze. - Razlikuje zdravu - Objašnjava kožu od kože koja dermatoze je izmijenjena izazvane usled aktiničke abnormalnom radijacije. reakcijom na - Analizira sunčevu ili fotodermatoze. vještacku svjetlost. Bakterijske infekcije kože - Uočava razliku - Poznaje između izazivača zastupljenost, bakterijskih uzroke nastanka i bolesti. puteve širenja - Vrednuje značaj bakterijskih razlikovanja infekcija kože. bakterijskih - Definise impetigo, bolesti. foliculitis, - Razlikuje i razlaže carbunkul, ove bolesti na erysipelas. osnovu kliničkih - Zna osnovu manifestacija. patoloških - Analizira kliničku promjena o kojoj sliku piodermija. se dermatozi radi. - Pravi komparaciju - Obrazlaže osnovne između impetiga, karakteristike foliculitisa, pojedinih carbunkula, bakterijskih bolesti furunkula i kože. erysipelas. - Objašnjava - Uočava postupak liječenje liječenja ovih bakterijskih infekcija. bolesti. Virusne infekcije kože - Vrednuje značaj - Objašnjava virusnih bolesti. učestalost i značaj - Analizira kliničku virusnih bolesti sliku ovih bolesti kože. na osnovu izazivača - Poznaje puteve i simptoma. širenja virusnih - Pravi komparaciju infekcija kože. izmedju herpes - Nabraja izazivače simplexa, zostera, nastanka virusnih verruca. infekcija. - Uočava načine - Definise herpes prenošenja ovih simplex, herpes bolesti. zoster, verrucae. - Uočava terapijske - Objašnjava na procedure. osnovu kliničke slike o kojoj se virusnoj bolesti radi.



- Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima. - Preuzima odgovornost za sopstveno zdravlje. - Razvija osjecaj lične odgovornosti prema zdravlju.

- Kompjuterski prikaz fotografija različitih vrsta bakterijskih infekcija kože. - Prikazivanje slika sa CD atlasa. - Seminarski rad. - Bakterijske infekcije kožeučestalost, klinička slika, terapija.

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju. - Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima. - Razvija moć zapazanja.

- Kompjuterski prikaz fotografija različitih vrsta virusnih infekcija kože. - Prikazivanje slika iz atlasa. - Seminarski rad: - Virusne infekcije kože- učestalost, načini prenošenja, klinička slika i terapija.

99

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik Učenik - Opisuje kliničku sliku, lokalizaciju i terapijske procedure u liječenju virusnih infekcija kože. Gljivična oboljenja kože - Uočava značaj - Poznaje i nabraja gljivičnih izazivače gljivičnih oboljenja. infekcija kože. - Poznaje učestalost - Analizira kliničku sliku dermatofitnih i načine prenošenja oboljenja. ovih oboljenja, kao - Analizira pityriasis i značaj versicolor. kolektivnog - Analizira boravka na prenos candidiasis. istih. - Razlikuje simptome - Obrazlaže značaj gljivičnih oboljenja pojave ovih od bakterijskih oboljenja kod oboljenja. djece i odraslih. - Razlikuje simptome - Definise gljivičnih oboljenja dermatofitne od virusnih oboljenja, oboljenja. pityriasis - Uočava postupke versicolor, liječenja ovih candidiasis. bolesti. - Opisuje kliničku sliku i terapijske procedure u liječenju gljivičnih oboljenja. Oboljenja izazvana životinjskim parazitima - Uočava - Navodi izazivača etipatogenetski pedikuloze. značaj i - Opisuje rasprostranjenost etiopatogenezu, pedikuloza. lokalizaciju, - Razlikuje kliničku sliku i pedikuloze u liječenje odnosu na pedikuloza. lokalizaciju. - Pojašnjava - Uočava etiopatogenezu etiopatogenetski scabiesa. značaj i - Opisuje rasprostranjenost lokalizaciju, scabiesa. kliničku sliku i liječenje scabiesa. - Vrednuje značaj noćnog svraba u - Objašnjava postavljanju učestalost i značaj pravilne dijagnoze. ovih parazitarnih



- Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima. - Razvija osjecaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju. - Razvija moć zapažanja.

- Kompjuterski prikaz fotografija ili prikaz fotografija iz atlasa virusnih, bakterijskih i gljivičnih oboljenja kože, uočavanje razlike u simptomima od strane učenika. - Seminarski rad: - Učestalost, načini prenošenja, klinička slika i terapija gljivičnih oboljenja kože.

- Pozitivno procjenjuje vaznost novih saznanja. - Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni.

- Šematski prikaz razvoja izazivača scabiesa u koži. - Kompjuterski prikaz fotografija ili fotografija iz albuma.

100

Informativni ciljevi i sadržaji učenik dermatoza.


Formativni ciljevi

Učenik Scabiesa. - Interpretira najčesće terapijske procedure u liječenju scabiesa. Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaza - Uočava faktore koji - Definiše pojam najčešće mogu ekcem i navodi dovesti do podjelu ekcema. alergijskog i - Opisuje alergijski iritantnog kontaktni i iritantni dermatitisa. dermatitis, faktore - Uočava značaj nastanka, kliničku redovne upotrebe sliku, terapiju i zaštitnih rukavica u preventivne mjere. sprečavanju - Pojašnjava razliku nastanka između alergijsko alergijskog i kontaktnog i iritantnog iritantnog dermatitisa. dermatitisa. - Interpretira - Opisuje najčešće uzroke, kliničku uzročnike sliku i tipove urtikarija. urtikarija. - Opisuje tipove - Analizira genetske urtikarija, kliničku faktore i sliku i terapiju. povezanost stresa - Definiše i opisuje sa pojavom kliničku sliku psorijaze. psorijazu. - Analizira vrste - Objašnjava psorijaze u odnosu etiopatogenezu na veličinu plakova psorijaze. i tok. - Poznaje tipove i - Razlikuje vrste zna najpoznatije psorijaze u fenomene u zavisnosti gdje se dokazivanju javljaju. psorijaze. - Interpretira - Opisuje opšta fenomen kapi načela u terapiji svijeće i krvave psorijaze. rose. - Uočava značaj puva i marinohelioterapije u liječenju psorijaze. Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda - Opisuje funkciju i - Interpretira rasproredjenost fiziološku funkciju lojnih i znojnih znojnih žlijezda. žlijezda. - Uočava i


- Razvija sposobnost opažanja. - razvija analitičnost i logično misljenje. - razvija osjećaj o potrebi zaštite na radu.

- Kompjuterski prikaz fotografija ili fotografija iz atlasa.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju. - Razvija osjećaj

- Kompjuterski prikaz fotografija ili prikazivanje fotografija iz

101

- Seminarski rad: - Kontaktni alergijski i iritantni dermatitis, klinička slika, liječenje. - Psorijaza, predisponirajući faktori, klinička slika, terapija.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Nabraja najcečća oboljenja lojnih žlijezda. - Definiše akne vulgaris, učestalost, etiopatogenezu, kliničku sliku i osnovne terapijske procedure. - Nabraja najčešća oboljenja znojnih žlijezda.

-

-

Bolesti kose i vlasišta - Objašnjava građu i fiziologiju folikula dlake. - Poznaje faze rasta dlake. - Definiše i objašnjava alopeciju. - Navodi tipove alopecije. - Definise hirzutizam. - Definise hipertrihoze.

Socijalizacijski ciljevi učenik lične odgovornosti prema higijeni.

Formativni ciljevi Učenik interpretira funkciju lojnih žlijezda. Analizira uzroke nastanka akni. Interpretira etiopatogenezu akni. Ocjenjuje ulogu genetskih faktora u nastanku akni. Razlikuje nekoliko tipova akni. Dokazuje kako akne mogu da utiču na psihičko stanje pacijenta. Interpretira najčesće terapijske procedure u liječenju akni. Razlikuje anhidrozu, hipo i hiperhidrozu.

- Razlikuje tipove dlake. - Vrši komparaciju izmedju normalne kosmatosti, prorijeđene kose, alopecija i hipertrihoza. - Analizira najčešće uzroke alopecija. - Uočava uticaj stresa na pojavu alopecija. - Razlikuje vrste hipertrihoza. - Upoređuje vrste i uzroke hirzutizma. - Interpretira najčešće terapijske procedure u terapiji alopecija, hipertrihoza, hirzutizma.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni. - Razvija osjećaj pozitivan stav prema novim saznanjima.

102

Preporuke za izvođenje nastave albuma različitih tipova akni. - Seminarski rad: - Acne vulgaris, klinička slika, terapija.

- Kompjuterski prikaz slika ili prikaz slika iz atlasa o alopecijama, hirzutizmu, hipertrihozama.

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i sadržaji učenik Bolesti noktiju - Upoznaje građu nokta. - Navodi anomalije konture nokta. - Objašnjava promjene u boji nokta. - Poznaje infekcije noktiju i osnove liječenja. - Pojašnjava promjene noktiju u različitim dermatološkim oboljenjima. - Definiše i objašnjava gljivične infekcije nokta i osnove terapije.


Formativni ciljevi Učenik

- Razlikuje patoloski izmijenjen nokat od neizmijenjenog. - Analizira infekcije noktiju. - Interpretira perionyxis acuta, perionyxis chronica. - Analizira osnovne terapijske procedure. - Interpretira promjene koje nastaju pod uticajem fizičkih i hemijskih faktora. - Uočava oboljenja nokata koja nastaju pod uticajem fizičkih i hemijskih faktora. - Analizira osnovne terapijske procedure u liječenju ovih oboljenja. - Uočava kliničku sliku gljivičnih oboljenja. - Uočava promjene na noktima kod unutrašnjih bolesti. Bolesti poremećene keratinizacije - Uočava kliničku - Definise sliku keratodermije. keratodermija. - Nabraja i opisuje - Uočava genetske najznačajnije faktore u nastanku keratodermije. keratodermija. - Navodi povezanost - Upoređuje nekih najčešće tipove keratodermija sa keratodermija. oboljenjima unutrašnjih organa. - Analizira uticaj povećanja tjelesne - Opisuje liječenje težine na nastanak keratodermija. kyperkeratosis traumatica marginis calcis


- Pozitivno ocjenjuje važnost novih saznanja.

- Kompjuterski ili prikaz slika iz atlasa o promjenama i oboljenjima noktiju.

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju. - Povezuje uzroke i posljedice.

- Pretraživanje interneta na temu: Bolesti poremećene keratinizacije.

103



Formativni ciljevi

Učenik pedis. - Analizira terapijske procedure u liječenju keratodermija. Poremećaji pigmentacije - Razlikuje - Definiše hiperhromije, dishromije. uočava i - Definiše interpretira hiperhromije, kliničku sliku navodi uzroke I hiperhromija. kliničku sliku. - Ocjenjuje uticaj - Definiše sunčevog zračenja hipohromije, na pojavu lentiga, uzroke I kao i na pogoršanje povezanost sa pojedinih genetskim hiperhromija. faktorima. - Uočava kliničku - Navodi sliku hipohromija. najznačajnije - Vrednuje značaj terapijske zaštite od sunca ko procedure. hipohromija. - Interpretira vitiligo, kliničku sliku i terapijske procedure. Dermatološka onkologija - Razlikuje normalne - Nabraja i opisuje promjene na koži benigne tumore, od tumorskih nevuse. promjena. - Definiše - Uočava osnovne prekancerozne tumorske promjene dermatoze. na koži. - Definiše i nabraja - Analizira nevuse. maligne tumore. - Vrednuje značaj - Opisuje melanom blagovremenog otkrivanja promjena na nevusu. - Interpretira prekancerozne dermatoze. - Upoznaje kliničku sliku i terapiju keratosis solaris. - Ocjenjuje ulogu genetskih faktora i sunčevog zračenja na nastanak bcc i



- Kompjuterski prikaz fotografija ili pikaz fotografija iz albuma o dishromijama. - Seminarski rad: - Vitiligo, etipoatogeneza, klinička slika, liječenje.

- Razvija pozitivan odnos prema zdravlju i novim saznanjima.

104

- Prikaz fotografija iz dermatološke onkologije. - Tabelarni prikaz ABCDE pravila u prepoznavanju melanoma. - Seminarski rad: - Melanoma, etiopatogeneza, klinička slika, liječenje.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik -

-

-

Venerične bolesti - Definiše i nabraja najčesce venerične bolesti. - Definiše sifilis, kliničku sliku i terapijski pristup. - Opisuje kliničku sliku i terapiju gonoreje. - Navodi izazivača, način prenosa, kliničku sliku i osnovne terapijske procedure u liječenju side.


Formativni ciljevi Učenik scc. Uočava kliničku sliku scc i bcc i terapijske procedure. Razlikuje kliničku sliku melanoma. Uočava predisponirajuce faktore za nastanak melanoma. Razlikuje terapijske procedure u liječenju melanoma.

- Analizira značaj polnog kontakta u prenošenju veneričnih bolesti. - Izražava preventivne mjere zastite. - Vrši komparaciju izmedju raznih faza sifilisa. - Analizira kliničku sliku gonoreje. - Razlikuje načine prenošenja side. - Razlikuje promjene na koži udružene sa sidom.

Laseri u dermatologiji - Analizira funkciju - Definiše pojam lasera. lasera. - Analizira osobine - Nabraja tipove laserske svjetlosti. lasera. - Razlikuje - Poznaje primjenu dermatološke lasera u lasere prema dermatologiji. indikacionom području. - Izražava terapijske domene primjene lasera u dermatologiji. Starenje kože - Poznaje fiziološko - Razumije fiziološka starenje kože. dešavanja u koži


- Razvija pravilan odnos prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti. - Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Komjuterski prikaz fotografija.

- Razvija analitičnost i logično misljenje.

- Pretraživanje interneta od strane učenika na temulaseri u dermatologiji.

- Razvija sposobnost opažanja,

- Izrada tematskih panoa i

105

- Seminarski rad: - Sida, načini prenošenja, simptomi.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Objašnjava uticaj najčescih fizičkih faktora na starenje kože. - Opisuje preventivne mjere zaštite.

Socijalizacijski ciljevi učenik analitičnost i logično rasudjivanje.

Formativni ciljevi

Učenik koja stari. - Interpretira značaj solarnog oštećenja kože. - Analizira kliničke manifestacije solarne elastoze. - Poznaje prevenciju i liječenje ostarjele kože. - Vrednuje značaj preparata za zastitu od sunca. Osnovi terapije u dermatologiji - Analizira osnovne - Opisuje lokalnu i principe u lokalnoj opštu terapiju. terapiji. - Definiše i nabraja - Izražava neželjene metode fizikalne efekte i terapije. kontraindikacije - Poznaje primijenjene dermatološku lokalne terapije. hirurgiju. - Razumije značaj opšte dermatološke terapije. - Izražava neželjene efekte i kontraindikacije primijenjenih ljekova. - Analizira efekte krioterapije. - Shvata efekte dermoabrazije. - Analizira osnovne principe hemijskog polinga, liposukcije, augmentacije mekih tkiva. - Interpretira značaj fototerapije i njenu primjenu.

- Razvija analitičnost i logičko mišljenje. - Razvija pozitivan odnos prema radu i zdravlju.

Preporuke za izvođenje nastave prezentacija. - Starenje kože. - Preparati za zaštitu od sunca.

- Video prikaz sprovođenja postupaka terapije u dermatologiji.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Đ. Karadaglić, M. D. Pavlović: Dermatovenerologija, Grafolik, 2002. - B. Lalević, Lj. Medenica, M. Nikolić: Dermatovenerologija, IPS Savremena administracija, Beograd, 2006. - J. Lipozenčić i suradnici: Dermatovenerologija, Medicinska naklada, Zagreb, 2004.

106

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - TV. - Video. - Grafoskop. - Kompjuter. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmenim putem, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Urađen seminarski rad. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista dermatovenerologije; - doktor medicine. 10. Povezanost predmeta Znanja - Koža kao organ - Starenje kože - Bakterijske infekcije kože - Virusne infekcije kože - Bolesti kose i vlasišta - Koža kao organ

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Kozmetologija - Koža i njeni izdanci - Kozmetički proizvodi za zaštitu - Biologija - Opšta bakteriologija - Specijalna virusologija - Zdravstvena zaštita i - Zdravlje kože i kose higijena - Estetska njega - Kozmetoterapijske procedure njege kože i njega kože

107

1.2.12. PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA 1. Naziv predmeta: PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



56 56

Ukupno

66 66

10 10

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa predmetom, granama, metodama i tehnikama psiholoških istraživanja. - Sticanje znanja o organskim i društvenim činiocima psihičkog života. - Usvajanje znanja o osnovnim psihičkim pojavama (osjećaji i opažaji, učenje, pamćenje i zaboravljenje, mišljenje, emocije, motivacija, stavovi i vrijednosti). - Razvijanje svijesti o činiocima koji utiču na formiranje i razvoj ličnosti. - Razvijanje osnovnih vještina komunikacije, usvajanje pravila uspješne komunikacije, korišćenja JA poruka. - Usvajanje potrebnih znanja i vještina neophodnih u komunikaciji sa pacijentima u procesu ozdravljenja, kao i vještina komunikacije u organizaciji. - Bolje razumijevanje sebe i drugih. - Razvijanje vještina socijalne snalažljivosti i adaptacije, samokontrole i emocionalne stabilnosti.

108

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Predmet, grane i metode psihologije - Bolje razumije - Analizira proces - Navodi definiciju sebe i druge. formiranja psihologije i - Razvija svijest o dominantnih pojašnjava cilj relevantnosti psiholoških osobina psiholoških subjektivnih kod sebe i drugih. istraživanja. podataka. - Objašnjava predmet - Upoređuje odnos psihologije i drugih proučavanja naučnih disciplina psihologije u u procesu zavisnosti od razumijevanja ljudi sadržaja i oblika i njihovih javljanja psihičkih raznovrsnih pojava. aktivnosti. - Ukratko opisuje teorijski i praktični - Uočava razliku između objektivnih zadatak i imenuje i subjektivnih glavne grane podataka i tehnika psihologije. koje se koriste za - Nabraja i pojašnjava registrovanje metode i tehnike jednih odnosno putem kojih se drugih. prikupljaju podaci u psihološkim istraživanjima. Organske osnove i društveni činioci psihičkog života - Podstiče - Analizira ulogu - Opisuje podjelu, sposobnost boljeg centralnog i građu i ulogu razumijevanja sebe perifernog nervnog centralnog i i drugih. sistema u nastanku perifernog nervnog psihičkih procesa. sistema i pojašnjava - Upoređuje funkcije čula. posledice koje - Nabraja žlijezde sa nastaju usljed unutrašnjim povećanog i lučenjem i smanjenog lučenja pojašnjava njihovu žlijezda sa ulogu. unutrašnjim - Pojašnjava razvoj lučenjem. psihičkog života čovjeka sa aspekta - Kritički procjenjuje teorije interakcije filogeneze, i konvergencije u ontogeneze, objašnjenju nativizma i individualnog empirizma. razvoja čovjeka. Osnovne psihičke pojave Osjećaji i opažaji - Na primjerima - Razvija svijest o uočava principe individualnim - Navodi i pojašnjava organizacije razlikama u faze javljanja opažaja. opažanju. osjećaja, akciono 109

Preporuke za izvođenje nastave Vježba: - Analiza dominantnih psiholoških osobina i njihovog formiranja - rad u parovima. - Subjektivni i objektivni podaci – diskusija.

- Prikaz modela mozga. - Šematski prikaz prenošnja informacija od čula preko receptora do CNS - navođenje primjera. Radionica - Rad u manjim grupama, igra uloga - pacijenti (sa poremećenim lučenjem žlijezda sa unutrašnjim lučenjem) - doktor, zdravstveni tehničar, članovi porodice i dr. -

Prikaz slika ''Prisvajanje konture'', djelimične

Informativni ciljevi i sadržaji učenik vrijeme, vrste osjeta, biofidbek i osobine po kojima se osjeti razlikuju jedni od drugih. - Definiše opažaj, osjećaja i pažnju i pojašnjava principe organizacije opažaja i osobine pažnje. - Objašnjava razliku između osjećaja, opažaja i pažnje. - Pojašnjava proces opažanja osoba, vrste podataka i uzajamnost opažanja. - Pojašnjava utisak prve impresije i pristrasnosti u opažanju i činioce koji utiču na tačnost ocjenjivanja drugih. Učenje, pamćenje i zaboravljanje - Definiše učenje i pojašnjava ishode učenja. - Navodi i objašnjava vrste učenja prema kriterijumu složenosti i prema sadržaju koji se uči. - Definiše pamćenje i zaboravljanje, opisuje vrste pamćenja i proces zaboravljanja. - Upoznaje psihološke uslove i metode uspješnog učenja.


-

-

-

-

-

-

učenik Analizira uticaj ranijeg iskustva, motivacije i psihofizičkog stanja na opažanje i obrazlaže na primjerima. Analizira proces uzajamnosti opažanja osoba, uticaj prve impresije, činioce koji povećevaju tačnost u opažanju i činioca koji mogu dovesti do grešaka u opažanju. Upoređuje faktore koji utiču na uzajamnost opažanja pacijenta i zdravstvenog radnika.

-

-

Na primjerima Pavlovog, Skinerovog i Kelerovog eksperimenta utvrđuje i upoređuje stepen složenosti učenja. Analizira kako promjene u pamćenju utiču na ličnost. Analizira značaj transfera u učenju. Vrednuje značaj formiranja radnih navika u učenju i korišćenja metoda uspješnog učenja. Analizira svoj uobičajni način učenja.

-

-

110

Socijalizacijski ciljevi učenik Razvija svijest o mogućim greškama u opažaju drugih ljudi. Podstiče preciznost u opažanju.

Razvija svijest o značaju psiholoških uslova uspješnog učenja i prilagođavanja sopstvenom načinu učenja. Razvija vještine uspješnog učenja.

Preporuke za izvođenje nastave konture, slika koje ilustruju dobar pravac, zajedničku sudbinu, asimetrične figure i zatvaranje diskusija zapažanja. Diskusija - Uticaj ranijeg iskustva, motivacije i psihofizičkog stanja na opažanje, navođenje primjera. - Proces uzajamnog opažanja, greške u opažanju, navođenje primjera. - Igra uloga - pacijent zdravstveni radnik. - Izrada slika od strane učenika, po instrukcijama nastavnika, koje ilustruju Pavlov, Skinerov i Tornjakov eksperiment, prezentacija i diskusija na času. - Video prikaz osoba sa različitim vrstama poremećaja pamćenja. - Izrada plana rada, učenja i slobodnih aktivnosti u cilju praćenja i popravljanja svojih radnih navika. - Upoređivanje svog načina učenja sa idealnim - rad u parovima.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik Mišljenje i intelektualne sposobnosti - Navodi definiciju mišljenja i pojašnjava uticaj asocijacija, shvatanja odnosa, znanja i iskustva na mišljenje. - Nabraja faze misaonog procesa i ukratko objašnjava vrste mišljenja. - Defniše intelektualne sposobnosti, pojašnjava strukturu i upoznaje se sa postupcima mjerenja intelektualnih sposobnosti. - Upoznaje intelektualni razvoj i kalsifikaciju intelektualnih sposobnosti. Emocije - Definiše emocije, opisuje osnovne vrste i osobine emocionalnih pojava. - Pojašnjava organske promene koje nastaju prilikom ispoljavanja emocija i način izražavanja emocija. - Na osnovu šematskog prikaza pojašnjava razvoj emocija prema Katarini Bridžes i pojašnjava razliku između primarnih i složenih emocija. - Objašnjava


-

-

-

-

-

-

-

-

učenik Na primjerima obrazlaže faze misaonog procesa i uočava njihov značaj u rješavanju svakodnevnih problema. Vrednuje značaj stvaralačkog mišljenja. Vrednuje značaj poznavanja intelektualnog razvoja, stagnacije i opadanja. Analizira svoj intelektualni razvoj i mogućnosti unapređenja sopstvenog razvoja. Uočava razliku u intelektualnim sposobnostima među ljudima. Analizira klasifikaciju umne zaostalosti istražuje moguće uzroke. Razlikuje emocije sreće, tuge, bijesa, odvratnosti, straha i iznenađenja na osnovu facijalne ekspresije osobe. Analizira uticaj eksperimentisanja adolescenta sa sobom, usvajanja različitih stavova, uticaja vršnjačkih grupa i povremenog povlačenja u sebe na formiranje identiteta i sazrijevanje. Uočava značaj emocionalne samokontrole u

-

-

-

-

-

-

111

Socijalizacijski ciljevi učenik Razvija vještinu kontrolisanja misaonog toka u rješavanju svakodnevnih životnih teškoća. Razvija svijest o postojanju razlika u intelektualnim sposobnostima ljudi. Razvija svijest o mogućnostima uticaja na sopstveni intelektualni razvoj.

Shvata značaj poznavanja neverbalne komunikacije. Bolje razumije sopstvenu i emocionalnost drugih ljudi. Razvija svijest o značaju emocionalne samokontrole u cilju očuvanja svog mentalnog zdravlja i bolje socijalne interakcije.


-

-

-

Postavljanje problema i njihovo rješavanje - rad u parovima. Šematski prikaz krivulje intelektualnog razvoja. Šematski prikaz klasifikacije intelektualnih sposobnosti. Navođenje primjera umne zaostalosti ljudi iz okruženja, razgovor o njihovim uočenim mogućnostima i orjentaciono svrstavanje u određenu kategoriju umne zaostalosti.

Vježba: Prikaz slika ili gluma odrađenih emocija (sreća, bijes, tuga, odvratnost, strah i iznenađenje), razilkovanje emocionalnog stanja od strane učenika. - Diskusija emocionalnost dijete/adolescent/ odrasli. Vježba: - Uvježbavanje emocijalne samokontrole u različitim socijalnim -

Informativni ciljevi i sadržaji učenik specifičnosti emocionalnog života adolescenta. - Navodi definicije emocionalne samokontrole stresne situacije, stresa i emocionalne reakcije.

-

-

Motivacija - Pojašnjava pojam motiva, razliku između motiva i motivatora i vrste motiva prema različitim kriterijumima. - Pojašnjava razliku u značaju motiva gladi, žeđi i seksualnog motiva. - Objašnjava proces socijalizacije bioloških potreba. - Upoznaje lične i socijalne motive - Navodi i pojašnjava hijerarhiju motiva po Maslovu. - Definiše i pojašnjava pojmove: barijera, frustracija, tolerancija na frustraciju, potiskivanje, mehanizam odbrane. - Nabraja i pojašnjava različite vrste mehanizma


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

učenik socijalnim interakcijama i postizanju željenih ciljeva. Analizira značaj emocija za mentalno zdravlje i uspostavljanja adekvatnih emocionalnih odnosa između zdravstvenog radnika i pacijenta. Analizira uticaj emocionalne neravnoteže stresa na različita psihosomatska oboljenja. Vrednuje značaj homeostaze i homeostatskih mehanizama u organizmu. Uočava proces i značaj socijalizacije bioloških potreba. Analizira i obrazlaže na primjerima Masljovljevu hijerarhiju motiva. Obrazlaže na primjerima reakciju osobe na frustracije i način prevazilaženja frustracije. Analizira mehanizme odbrane koje ljudi najčešće koriste u opravdavanju neprihvatljivog ponašanja. Koristi znanja o motivima (Masljovljeva teorija hijerarhije,

Preporuke za izvođenje nastave interakcijama igra uloga. - Adekvatan i neadekvatan emocionalni odnos zdravstveni radnikpacijent – igra uloga. Radionica - Promjene, JA nakada, JA sada, Ja u budućnosti (cilj: upoznavanje promjena koje se dešavaju tokom adolescenskog uzrasta)

-

-

-

112

Bolje razumije frustracione reakcije kod sebe i drugih. Bolje razumije motivaciono ponašanje i pokušaje zadovoljenja željenih motiva kod sebe i drugih. Razvija svijest o značaju korišćenja znanja o motivima i mehanizmima odbrane u boljoj saradnji i sa ljudima.

Šematki prikaz osnovnog motivacionog ciklusa. - Šematski prikaz Lestvice motiva prema Maslovu. Diskusija - Načini zadovoljavanja bioloških potreba (gladi, žeđi i dr. ) djeca/odrasli. - Navođenje primjera reagovanja na frustraciju, i prevazilaženje frustracije - rad u parovima. - Radionica - Rad u manjim grupama mehanizmi odbrane i njihovo ispoljavanje svaka grupa ima zadatak da demonstrira jednu životnu situaciju koja je u skladu sa -

Informativni ciljevi i sadržaji učenik odbrane.

Interesovanja, stavovi i vrijednosti - Navodi definiciju interesovanja i pojašnjava vrste interesovanja. - Pojašnjava razliku između stavova i vrijednosti. - Navodi činioce koji utiču na formiranje stava, otpornost stava na promjenu i način promjene stava. - Definiše socijalne predrasude i pojašnjava način borbe protiv predrasuda. - Pojašnjava termin zdravstvena kultura i činioce koji utiču na formiranje zdravstvenih stavova. - Nabraja i pojašnjava psihološka načela zdravstvene propagande.


Formativni ciljevi učenik frustracija, tolerancija na frustraciju, potiskivanje) u procesu oporavka bolesnika.

Uočava razliku u korišćenju slobodnog vremena u zavisnosti od interesovanja među ljudima. - Vrednuje značaj poznavanja različitih vrsta interesovanja u cilju prilagođavanja interesovanjima slobodnog vremena pacijenta u procesu oporavka. - Obrazlaže na primjerima i vrednuje značaj činioca koji utiču na formiranje stava, otpornost i promjenu. - Vrednuje značaj i činioce koji utiču u borbi protiv predrasuda. - Izrađuje reklame o zdravstvenoj propagandi, poštujući načela zdravstvene propagande. Ličnost i organizacija psihičkog života - Struktura ličnosti - Kroz primjere obrazlaže - Navodi definiciju doslednost, ličnosti i pojašnjava jedinstvenost i pojmove osobenost doslednosti, ponašanja neke jedinstvenosti i osobe. osobenosti ponašanja. - Na osnovu šematskog prikaza - Definiše i

Preporuke za izvođenje nastave nekim od mehanizama odbrane. - Igra uloga - Pacijent zdravstveni radnik (korišćenje znanja o motivima). - Analiza međusobnih interesovanja i načina korišćenja slobodnog vremena - rad u parovima. Radionica - Na temu zdravstvena propaganda - Izrada poruka u vidu razglednica, plakata, letaka, panoa, TV i radio oglasa, kratkih video zapisa i sl. Diskusija - Stavovi, otpornost promjena. Radionica - „Šta mi je važnomoje vrijednosti“ (cilj: razmišljanje o sopstvenim vrijednostima, uviđanje da se hijerarhija vrijednosti mijenja u zavisnosti od različitih faktora“)

-

-

-

113

Razvija svijest o postojanju razlike u emocionalnom reagovanju na frustracije među ljudima. Bolje razumije sebe i druge.

-

-

-

Šematski prikaz tipologije ličnosti prema Hipokratu. Prikaz slikatipologije ličnosti prema starim Grcima. Navođenje primjera iz

Informativni ciljevi i sadržaji učenik pojašnjava pojmove: temperament, sposobnosti, karakter, svijest o sebi, realno i idealno JA. - Navodi i pojašnjava klasifikaciju strukture ličnosti na osnovu temperamenta, sposobnosti, karaktera i svijesti o sebi. - Pojašnjava vezu između tjelesnih osobina i ličnosti po Krešmeru i Šeldonu.

-

-

-

Dinamika ličnosti - Navodi definiciju dinamike ličnosti. - Pojašnjava unutarlične i interpersonalne sukobe.

-

-

Razvoj ličnosti - Navodi i pojašnjava činioce koji utiču na razvoj ličnosti. - Pojašnjava uticaj vaspitanja u okviru porodice


Formativni ciljevi

-

-

učenik analizira četiri tipa temperamenta prema Hipokratu. Pronalazi tip ličnosti iz okruženja koji najbolje odgovaraju po ispoljavanju osobina ovoj tipologiji. Analizira značaj ispoljavanja karakternih osobina kroz odnose prema drugim ljudima, sebi, radnim zadacima i društvenoj zajednici. Na primjerima obrazlaže razliku između realnog i idealnog JA, privatnog i javnog JA. Obrazlaže na primjerima sukobe motiva dvostrukog privlačenja, dvostrukog odbijanja i privlačenja, i savlađuje tehnike izbora željenog cilja. Analizira sukobe uloga i sukobe saznanja kroz navođenje primjera. Analizira uticaj srdačnog i uzdržanog odnosa na razvoj ličnosti. Upoređuje tipove vaspitanja gdje se djetetu daju

Preporuke za izvođenje nastave okruženja koji najbolje odgovaraju Hipokratovoj tipologiji ličnosti.

-

-

-

-

114

Razvija vještinu izbora željenog motiva pri svakodnevnim sukobima motiva u socijalnoj interakciji. Bolje razumije sopstveno ponašanje i ponašanje drugih ljudi.

Razvija svijest o uticaju porodice, škole, kulture i društvenog sistema na razvoj ličnosti. Razumije značaj emocionalne

Oluja misli (Brainstrom) - Kada ste bili u situacijama sukoba motiva i kako ste ih riješili? - Koje vaše uloge svakodnevno dolaze u sukob? - Kako obično rješavate sukob? - U kojim situacijama se javljao vaš saznajni nesklad? - Kako ste ga doživjeli i riješili? - Debata - Srdačan ili uzdržan odnos. - Ograničenje ili sloboda. - Test emocionalne zrelosti,

Informativni ciljevi i sadržaji učenik na razvoj ličnosti. - Pojašnjava uticaj škole, kulture i društvenog sistema na razvoj ličnosti. - Imenuje razvojne faze i pojašnjava zrelost ličnosti. Promjene i poremećaji društvenog života - Pojašnjava razliku između normalnog i nenormalnog ponašanja. - Upoznaje glavne kategorije mentalnih poremećaja neuroze, psihoze, psihopatije. - Imenuje i objašnjava oblike neprilagođenog ponašanja.

Socijalizacijski ciljevi učenik zrelosti u cilju uspješne socijalne saradnje sa ljudima.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

učenik izvjesna ograničenja i potpuna sloboda na razvoj ličnosti. Analizira kriterijume zrelosti ličnosti i upoređuje sa stupnjem sopstvene zrelosti. Analizira kriterijume normalnosti i nenormalnosti. Upoređuje simptome neuroze, psihoze i psihopatije i navodi primjere. Analizira uzroke i mjere sprečavanja delikvencije. Analizira uzroke, faze razvoja i posledice alkoholizma i narkomanije. Uviđa značaj emocionalne stabilnosti u svakodnevnim životnim interakcijama.

-

-

-

Razvija svijest o značaju adaptivnog ponašanja u sredini u cilju formiranja zdrave i zrele ličnosti. Razvija svijest o značaju kontrole nad svojim postupcima, razmjene osjećanja, stabilne procjene sebe i drugih u svakodnevnim socijalnim interakcijama. Razvija emocionalnu stabilnost.

Preporuke za izvođenje nastave međusobna procjena zrelostirad u parovima, analiza ajtema testa (kriterijuma zrelosti) kroz diskusiju.

-

-

-

Komunikacija - Definiše pojam komunikacije. - Navodi vrste komunikacije (podjele prema vrsti znakova,

- Uočava značaj učenja o procesu komunikacije. - Prepoznaje značaj komunikacije za razvoj pojedinca i

- Razvija sopstveni komunikacioni stil. - Prepoznaje učenje komunikacionih vještina kao izazov i priliku za 115

-

Diskusija Normalnost/ nenormalnost. Video prikaz psihotičnog, neurotičnog ponašanja i psihopatije. Prikaz slika delikventnog ponašanja, djece iz potpunih i nepotpunih porodica, zatim primjera dobro organizovanog i naorganizovanog društvenog sistema, podsticanje učenika da uoče uzroke neprilagođenog ponašanja. Pretraživanje interneta od strane učenika na temu narkomanija, ispovijesti narkomana, vrste droga i posledice, pretraživanje slika, diskusija zapažanja ili izrada tematskih panoa. Brainstorming pojma komunikacija.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Preporuke za Formativni ciljevi sadržaji ciljevi izvođenje nastave učenik učenik učenik sopstveni društva. uspješnosti, napredak. - Navodi primjere složenosti). različiih - Navodi osnovne neverbalnih elemente znakova. komunikacionog procesa. Pravila uspješne komunikacije i uzroci neuspješne komunikacije - Poznaje načela - Na primjerima - Prihvata konflikte u - Brainstorming funkcionalne prepoznaje komunikaciji kao pojmova komunikacije. ne/jasne poruke. prirodnu pojavu i ne/uspješna priliku za komunikacija. - Navodi uzroke - Prepoznaje napredovanje i neuspješnog, različitost - Vježba – razvijanje odnosa nejasnog percepcija i razlikovanje jasnih sa ljudima. komuniciranja. neprihvatanje i nejasnih poruka. sopstvene - Navodi tehnike - Razvija toleranciju - Vježba – rad u odgovornosti kao nenasilne i prihvata parovima - aktivno uzročnike komunikacije. različitost. slušanje. konflikta. - Navodi principe - Vježba – upotreba dobrog slušaoca i JA rečenica u - Uspješno razlikuje lažnog slušaoca. konfliktnoj situaciji JA-TI rečenice prema efektu koji postižu u interakciji. - Koristi JA rečenice za izražavanje svog stava, osjećanja i sugestija. - Razvija tehniku aktivnog slušanja. Odnos bolesnik - tehničar zdravstvene njege, komunikacija sa pacijentima, pomoć pacijentima u procesu ozdravljenja - Poznaje bonton u - Shvata da su - Razvija - Vježba - rad u komunikaciji sa ljubaznost i odgovornost. parovima – pacijentima. strpljenje standard - Razvija razgovor sa ponašanja u pacijentom samostalnost u - Navodi komunikaciji sa (nestrpljivim, uspostavljanju karakteristike klijentom. prezahtjevnim, kontakta sa komunikacije koja teško bolesnim, pacijentom. pozitivno utiče na - Upotrebljava ljutim itd. ). stanje pacijenta. pravilan i jasan način izražavanja. - Kontroliše emocije, izbjegava pretjeranu privatnost i bliskost. - Daje pozitivne komentare, kojima unosi vedrinu u komunikaciju sa klijentima.

116

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Komunikacija u organizaciji - Upoznaje pojam i - Uočava navodi vrste grupa specifičnosti i organizacije. pojedinih vrsta grupa. - Navodi specifičnosti - Uočava strukture grupe s karakteristike obzirom na moć i grupe s obzirom na vrste moći. razne vrste moći. - Navodi - Razumije važnost karakteristike poštovanja komunikacione i hijerarhije u sociometrijske organizaciji. strukture grupe. - Pravi razliku između različitih - Definiše pojam oblika grupa. odlučivanja i opisuje faze - Analizira proces procesa donošenja grupnog odluke. odlučivanja. - Upoznaje grupno i - Pravi razliku i individualno uočava prednosti rješavanje grupnog rješavanja problema. problema u odnosu na individualno.


Razvija vještine timskog rada i pregovaranja.


-

Radionica – rad u malim grupama – donošenje odluka u timskom radu.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Havelka: Psihologija za II i III razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. - M. Zvonarević: Psihologija, priručnik za nastavnike, Školska knjiga, Zagreb, 1964. - Z. Trikić, D. Koruga, J. Branješević, V. Damjanović, S. Vidović: Vršnjačka medijacija-od svađe slađe, Njemačka organizacija za tehničku saradnju (GTZ) GmbH, Beograd, 2006. - T. Mandić: Komunikologija, Psihologija komunikacije, Clio, Beograd, 2005. - B. Piz, A. Piz: Definitivni vodič kroz govor tela, Mono&Manana, Beograd, 2005. - B. M. Rosenberg: We can work it out , Resolving Conflicts Peacefully and Powerfully, Puddle Dancer Press, Encititas, CA, 2003. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Video projektor. - Prijektno platno. - Računarsaka učionica sa pristupom internetu (po potrebi). - Odgovarajuće slike, šeme, video zapisi, stručni časopisi. - Flip-čart. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, najmanje jednom u klasifikacionim periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

117

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor psihologije; - diplomirani psiholog; - profesor pedagogije; - diplomirani pedagog. 10. Povezanost predmeta Znanja -

Nervni sistem

-

Odnos bolesnik - tehničar zdravstvene njege, komunikacija sa pacijentima, pomoć pacijentima u procesu ozdravljenja Promjene i poremećeji duševnog života Pravila uspješne i neuspješne komunikacije Komunikacija u organizaciji Mentalni poremećaji

-

Klasifikacija umne zaostalosti

-

Timski rad

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Anatomija sa fiziologijom - Organske osnove i činioci psihičkog života - Komunikacija sa - Praktična nastava pacijentima, rodbinom, saradnicima - Uzimanje i obrada materijala za laboratorijsko ispitivanje - Uzimanje bolesničkog materijala za različite vrste ispitivanja - Psihička priprema pacijenta za različite dijagnostičke procedure - Humana genetika - Promjene i poremećaji duševnog života - Etički odnos prema - Etika pacijentima sa mentalnim retardacijama - Komunikacija u organizaciji

118

1.2.13. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave


Vrste nastave Praktična Teorija Vježbe nastava 36 180 288 330 834

Ukupno 36 180 288 330 834

Struktura praktične nastave po predmetnim oblastima i razredima: - I razred: Fizikalna terapija 36 časova. - II razred: Fizikalna terapija 72 časa; Estetska njega 72 časa; Kozmetologija 36 časova. - III razred: Estetska njega 108 časova; Kozmetologija 108 časova; Dermatologija 72 časa. - IV razred: Estetska njega 132 časa; Kozmetologija 132 časa; Dermatologija 72 časa. Praktična nastava se realizuje podjelom odjeljenja na grupe 10-12 učenika. Realizuje se u opremljenom kabinetu škole, na dermatološkom odjeljenju, u kozmetičkim salonima i u laboratoriji. 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa značajem održavanja lične higijene, posljedicama neodržavanja higijene i sprovođenjem specifičnih mjera u cilju sprečavanja širenja zaraznih bolesti. - Razvijanje vještina dijaloga i komunikacije sa klijentima, poštovanja privatnosti klijenta i specifičnostima komunikacije prije, u toku i poslije izvođenja tretmana. - Osposobljavanje za adekvatno održavanje higijene radnog prostora i pripreme radnog prostora. - Sticanje vještina čitanja i sprovođenja propisane terapijske procedure. - Osposobljavanje učenika za samostalno izvođenje manuelne masaže. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura čišćenja, njege i zaštite kože, ublažavanja i otklanjanja nedostataka na koži. - Sticanje sposobnosti za izvođenje dekorativnih, korektivnih i estetskih procedura. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura njege ruku i stopala. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura primjene fizičkih agenasa. - Sticanje sposobnosti samostalne izrade kozmetičkih preparata. - Upoznavanje metoda ispitivanja kozmetičkih proizvoda. - Određivanje tipa kože pacijenta, pregleda kože i unošenja potrebnih podataka u medicinsku dokumentaciju. - Uočavanje patoloških promjena na koži i dermatoza izazvanih fizičkim faktorima. - Razlikovanje virusnih, bakterijskih i gljivičnih oboljenja kože i prepoznavanje oboljenja izazvanih životinjskim parazitima. - Uočavanje znakova- reaktivni eritemi, ekcemi i psorijaza. - Razlikovanje vrsta akni na koži pacijenta i različitih oboljenja kože i vlasišta. 119

- Uočavanje različitih vrsta oboljenja noktiju, poremećaja pigmentacije na koži i veneričnih bolesti i faktorima koji doprinose bržem starenju kože. - Sticanje znanja o upotrebi lasera u dermatologiji. - Upoznavanje sa osnovnim zadacima tehničara u sprovođenju terapijskih procedura u dermatologiji. - Sticanje praktičnih znanja i savlađivanje tehnika koje su neophodne u njezi kožnih bolesti bolesnika. - Razvijanje osjećaja odgovornosti, reda i urednosti. - Navikavanje na pridržavanje propisa. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja.

120

4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI - OBLAST FIZIKALNA TERAPIJA (36 časova) Informativni ciljevi i Formativni ciljevi Socijalizacijski sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Masaža - Zna tehnike - Upisuje potrebne - Razvija pozitivan izvođenja masažnih podatke o stav prema hvatova. pacijentu u zdravlju. zdravstvenu - Objašnjava dejstvo - Navikava se na red dokumentaciju. masaže. i urednost. - Navodi sredstva za - Aplicira određena - Razvija lični masažu. sredstva. osjećaj odgovornosti - Opisuje opremu - Određuje masažne prema higijeni i prostorije za položaje. zdravlju. masažu. - Ocjenjuje stanje kože cirkulacije i - Pojašnjava - Razvija sposobnost limfotoka. pripremu komunikacije. fizioterapeutskog - Analizira stanje tehničara. mišića i njihovu konzistenciju. - Poznaje pripremu bolesnika za - Planira kontrolu masažu. pulsa disanja, tenzije prije i - Objašnjava poslije masaže. postupke aplikacije određenih sredstava. Relaksacija - Navodi dejstvo - Obučava bolesnika - Razvija sposobnost relaksacije. vježbama disanja. opažanja. - Poznaje vrste - Razlikuje vrste - Shvata potrebu relaksacije. relaksacije i povezivanja teorije postavlja bolesnika i prakse. - Pojašnjava totalnu, u položaje koji su lokalnu i za njega progresivnu najudobniji. relaksaciju. - Zna masažne - Upoređuje položaje pri kontrahovane i izvođenju totalne, relaksirane mišiće. lokalne i - Dokazuje da li su progresivne mišići maksimalno relaksacije. opušteni ili ne. - Zna položaje - Razlikuje srednji bolesnika za fiziološki položaj masažu pojedinih ekstremiteta po djelova tijela. Fiku. - Nabraja sredstva za masažu. - Objašnjava značaj saradnje tehničara i bolesnika umješnost fizioterapeuta i važnost idealnih 121


-

Prikazivanje slajdova na kojima su objašnjene različite vrste masaže.

-

Prikazivanje slika i grafikona na kojima su objašnjeni relaksacioni položaji.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi Socijalizacijski Preporuke za sadržaji ciljevi izvođenje nastave učenik učenik učenik mikroklimatskih uslova. Masažni hvatovi (glađenje, trljanje, gnječenje, lupkanje, vibracije) - Predavanje uz - Navikava se na - Zna pet osnovnih - Izvodi stručnu literaturu. sistematičnost u masažnih hvatova pravolinijsko, radu. a to su: kružno i cik-cak - Razvija osjećaj glađenje(efleraž), glađenje. profesionalne trljanje(frikcija), - Planira trljanje odgovornosti. gnječenje(petrisa), jednom ili objema lupkanje(perkusij), rukama. vibracije - Ocjenjuje da (vibrasion). upotreba sredstava za masiranje nije - Demonstrira preporučljiva jer je pravolinijsko kod masaže kružno i cik-cak trljanjem potreban glađenje. što intimniji - Obrazlaže kontakt sa kožom. intenzitet pritiska i pravac kretanja - Izvodi tehnike ruku. gnječenja na tri načina: odiže - Pojašnjava razliku mišićnu masu od između površinskog osnove, pritiska i dubokog mišićnu masu ka glađenja. osnovi i radi - Zna metodiku i gnječenje sa dejstvo glađenja. straničnim - Demonstrira iskrivljenjem. trljanje ulnarnim dijelom šake, - Razlikuje lupkanje jagodicama prstiju jagodicama prstiju i interfalangealnim ulnarnim djelom zglobovima. šake i volarnim dijelom šake i - Zna metodiku izvodi ga u seriji od djelovanja trljanja. 120-180 udara u - Poznaje gnječenje minuti. na sva tri načina. - Opisuje lupkanje - Upotrebljava jagodicama prstiju, stabilne i labilne ulnarnim i volarnim vibracije. djelom šake. - Izvodi ih brzinom pokreta od 12 do - Pojašnjava stabilne 16 u sekundi. i labilne vibracije. Masažni međuhvatovi (češljanje, peglanje, valjanje, štipkanje, istezanje tkiva i rastresanje) - Navodi postupke - Razlikuje masažne - Razvija osjećaj - Posjeta spa postavljanja međuhvatove. profesionalne centrima i drugim bolesnika u odgovornosti. institutima. - Izvodi pravilno odgovarajuće pokrete u radio- Forsiranje timskog položaje. karpalnom zglobu rada i dijaloga. - Razvija osjećaj iz krajnje fleksije u odgovornosti i - Zna načine 122

Informativni ciljevi i sadržaji učenik izvođenja masažnih međuhvatova. - Demonstrira češljanje i navodi gdje se primjenjuje. - Pojašnjava peglanje i njegovo dejstvo. - Poznaje „valjanje“. - Objašnjava štipkanje i poznaje oboljenja kod kojih se izvodi. - Demonstrira istezanje tkiva i zna indikacije za njegovu primjenu. - Zna rastresanje i karakteristike ovog međuhvata.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

učenik ekstenziju vršeći snažan pritisak pri „češljanju“. Izvodi „peglanje“dorzalno m stranom prstiju tako da sa doručjem zaklapa prav ugao. Upotrebljava „valjanje“ na dva načina tako da rukama valja mišić preko čvrste podloge ili su ruke postavljene tako da se mišići valjaju između ispruženih i paralelno postavljenih dlanova. Izvodi „štipkanje“ palcem i kažiprstom brzim i ritmičim pokretima. Upotrebljava volarnu stranu prstiju ili dlanova pri istezanju tkiva. Planira „rastresanje“ na ekstremitetima tako da uzdužne osovine šaka poklapa sa uzdužnom osovinom ekstremiteta. Predviđa brzinu pokreta kod rastresanja i šakama vrši pokrete gore, dole, lijevo i desno. Planira kombinovanje masažnih hvatova i međuhvatova.

Socijalizacijski ciljevi učenik spremnosti za timski rad. -

-

123

Usvaja načela zdravog života. Razvija moć zapažanja. Razvija umješnost u radu, samoinicijativnost i smisao za dobro organizovanje posla.


Razred: DRUGI - OBLAST FIZIKALNA TERAPIJA (72 časa) Informativni ciljevi i Formativni ciljevi Socijalizacijski Preporuke za sadržaji ciljevi izvođenje nastave učenik učenik učenik Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta - Zna topografsku - Razlikuje masažu - Razvija analitičnost - Pretraživanje anatomiju glave kosmatog dijela i logičnost. interneta. vrata, lica, grudnog glave i masažu lica. - Razvija sposobnost koša, trbuha, leđa, - Izvodi pravilno opažanja. gornjih i donjih masažne pokrete u - Navikava se na red ekstremiteta. pravcu pružanja i urednost. - Poznaje masažne limfnih sudova lica. - Razvija sposobnost hvatove koji se - Poznaje masažu komunikacije. primjenjuju kod najvažnijih nerava. ovih regija. - Planira masažu - Navodi masažne kosmatog dijela hvatove pojedinih glave i masažne nerava. pokrete izvodi u - Pojašnjava pravcu rasta kose. metodiku - Razlikuje masažu navedenih regija. prednje i zadnje - Zna indikacije i strane vrata. kontraindikacije - Izvodi masažu kod ovih masaža. grkljana i masažu mekih djelova vrata. - Planira pravilan položaj pri masaži sternokleidomastoi deusa. - Uočava da pri masaži prednjeg dijela vrata ne treba pritiskivati podjezičnu kost da se ne bi javio kašalj. - Izvodi masažu grudnog koša i to pektoralis majora et minora serratus anteriora i interkostalnih mišića. - Upotrebljava vibracionu masažu u predjelu nervnih tačaka bola. - Određuje masažne hvatove kod masaže trbuha i poznaje masažu trbušnog zida organa trbušne 124


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik duplje i nervnog spleta u predjelu trbuha. Analizira stanje pacijenta i informiše se iz anamneze kako bi plan masaže bio precizniji. Izvodi masažu leđa i to masažu kože mišića i nervnih završetaka. Upotrebljava glađenje, trljanje, gnječenje i lupkanje a za masažu koristi dlanski dio šake tenar hipotenar i ulnarni dio podlakta. Razlikuje masažu gornjih ekstremiteta i to masažu prstiju šake zgloba ručja podlakta lakatnog zgloba nadlakta i ramena. Upotrebljava glađenje, trljanje i trakciju zglobova kod masaže prstiju. Predviđa glađenje, trljanje, gnječenje i kombinuje ga sa pasivnim i aktivnim vježbama kod masaže šake i ručnog zgloba. Izvodi masažu podlakta pomoću glađenja, trljanja, gnječenja i lupkanja. Upotrebljava masažne hvatove glađenje i trljanje pri masaži lakatnog zgloba dok je ruka 125




Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik oslonjena na šaku. Predviđa masažu dvoglavog i troglavog mišića nadlaktice. Razlikuje masažu deltastog mišića po djelovima. Uočava otoke na gornjem ekstremitetu i masažu sprovodi od proksimaslog dijela ka distalnom. Izvodi masažu donjeg ekstremiteta i to masažu stopala, masažu skočnog zgloba, masažu potkoljenice, koljenog zgloba natkoljenice, zgloba kuka i karlice. Upotrebljava masažne hvatove glađenje i trljanje kod masaže dorzalne i plantarne strane stopala. Izvodi glađenje i trljanje maleolusa i ahilove tetive pri masaži skočnog zgloba. Razlikuje masažu prednje spolje i zadnje lože potkoljenice i izvodi glađenje, trljanje, gnječenje i lupkanje, a od međuhvatove valjanje, čupkanje i rastresanje. Određuje masažu natkoljenice i primjenjuje gađenje, trljanje, 126




Formativni ciljevi



učenik gnječenje i lupkanje a od međuhvatova valjanje, rastresanje, štipkanje. - Ocjenjuje da se masaža zatkoljene jame mora uraditi obazrivo zbog velikih krvnih sudova i nerava u njoj. Fizikalne i kozmetoterapijske procedure (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija) - Opisuje hvatove - Izvodi higijensku i - Razvija sposobnost higijenske i kozmetološku opažanja. kozmetološke masažu. - Razvija sposobnost masaže. timskog rada. - Primjenjuje neke oblike galvanske - Nabraja indikacije i struje. kontraindikacije djelovanja - Asistira u primjeni higijenkse i elektrostimulacije i kozmetološke elektrodijagnostike. masaže na - Primjenjuje organizam. osnovne oblike hidroprocedure, - Upoznaje osnovne lokalnih i opštih oblike kupki, tuševa i sl. elektroprocedure. - Upoznaje osnovne - Prepoznaje oblike povoljne i hidroprocedure. nepovoljne efekte fizikalnih i kozmetotarapijskih procedura na organizam. Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Objašnjava značaj - Rukuje kvarcnim i svjetlosti za soluks lampama. organizam. - Prepoznaje povoljne i - Nabraja indikacije i nepovoljne efekte kontraindikacije djelovanja djelovanja svjetlosti na kožu i prirodnih i sluzokožu. vještačkih izvora svjetlosti na organizam. Termoterapija – peloid, parafin, hidrokolator, sauna - Definiše pojam - Uočava da se pod - Shvata potrebu termoterapije. termoterapijom povezivanja teorije - Definiše pojam podrazumijeva i prakse. 127

Informativni ciljevi i sadržaji učenik termoterapijskog agenasa. - Poznaje termička svojstva tkiva. - Nabraja fiziološko i terapijsko dejstvo termoterapiskih procedura.

Formativni ciljevi

-

-

-

Velnes - Definiše pojam velnesa. - Objašnjava važnost velnesa u očuvanju zdravlja.

Socijalizacijski ciljevi učenik - Razvija osjećaj odgovornosti. - Navikava se na tačnost.

učenik primjena egzogene toplote. Shvata princip prinošenja toplote sa termoterapijskog agensa na tijelo. Razlikuje toplotni kapacitet i toplotnu provodljivost. Razlikuje peloid, parafin, hidrokolator i saunu kao oblike termoterapije. Shvata indikacije za primjenu termoterapije.

- Uočava da je pojam velnesa skup principa. - Poznaje komponente velnesa: fitnes, kompozicija tijela, način života, odnos prema stresu, odmoru i radu. - Shvata važnost svih komponenti velnesa i njihovu međuzavisnost.

- Shvata važnost velnesa u svakodnevnom životu.

128


Razred: DRUGI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (72 časa) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Ustanove za estetsku njegu - Poznaje - Razlikuje opremu i - Razvija preciznost i organizaciju rada u pribor u sistematičnost u kozmetičkim kozmetičkim radu. salonima. salonima. - Poznaje postupke - Analizira dezinfekcije i organizaciju rada u sterilizacije. kozmetičkim salonima. - Poznaje procedure određivanja tipa i - Vrši prijem stanja kože. klijenata u kozmetičkim - Poznaje postupke salonima. hemijskog čišćenja kože. - Vrši dezinfekciju i sterilizaciju. - Vrši određivanje tipa i stanja kože. - Vrši hemijsko čišćenje. Masaža - Poznaje masažu - Poznaje opremu, kao metod njege i pribor i preparate unapređenja za masažu. zdravlja. - Izvodi masažne hvatove. - Poznaje masažne hvatove i - Izvodi masažne međuhvatove. međuhvatove. - Poznaje masažu - Izvodi masažu glave, lica, vrata i kosmatog dijela poprsja. glave. - Poznaje postupke - Izvodi masažu lica, masaže leđa, vrata i poprsja. ekstremiteta, grudi - Izvodi masažu leđa. i butina. - Izvodi masažu donjih ekstremiteta. - Izvodi masažu grudi i trbuha. Akupresura i refleksoterapija - Poznaje postupke - Izvodi akupresuru. - Izvodi akupresure i refleksoterapiju. refleksoterapije. Primjena toplotnih agenasa u kozmetologiji - Poznaje toplotne - Izvodi vlažne procedure u toplotne kozmetoterapiji. procedure. - Izvodi suve toplotne procedure. 129


Informativni ciljevi i sadržaji učenik Depilacija i epilacija - Poznaje postupke depilacije. - Poznaje postupke epilacije.



-

Izvodi postupke depilacije toplim i hladnim postupkom. Izvodi postupke epilacije.

130


Razred: DRUGI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (36 časova) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Kozmetološka laboratorija - Upoznaje se sa - Poznaje - Razvija radom i organizaciju rada u samostalnost u organizacijom u kozmetološkoj radu. kozmetološkoj laboratoriji. - Razvija opreznost i laboratoriji. svijest o potrebi - Primjenjuje mjere zaštite na radu. i predstavlja - Navodi moguće zaštite pri radu i povrede pri radu, pružanje prve mjere zaštite i pomoći. pružanje prve pomoći. Posuđe, pribor, instrumenti i aparati - Upoznaje sa sa - Razlikuje - Stiče radne navike. laboratorijskim laboratorijsko - Razvija preciznost i posuđem, posuđe i pribor tačnost. instrumentima i prema namjeni. - Razvija svijest o aparatima. - Razlikuje potrebi za ličnom instrumente i higijenom. aparate u laboratoriji. - Poznaje postupke čišćenja i pranje posuđa i pribora. Kozmetičke sirovine i preparati - Upoznaje se sa - Razlikuje sirovine - Razvija kozmetičkim pravilnim čitanjem odgovornost. sirovinama i na regens listi. načinom - Pravilno čuva skladištenja. čvrste, tečne, lako isparljive i zapaljive supstance. Toplotni izvori u laboratoriji i operacije - Upoznaje se sa - Pravilno rukuje sa - Razvija preciznost. priborom za laboratorijskim zagrijevanje. priborom za zagrijevanje. - Upoznaje toplotne operacije. - Vrši isparavanje , ukuvavanje, hlađenje i kondezaciju, destilaciju. Mjerenje čvrstih i tečnih supstanci - Upoznaje se sa - Precizno tehničkom i odmjerava analitičkom vagom supstance na i sudova za tehničkoj i mjerenje analitičkoj vagi. zapremine. - Pravilno odmjerava i očitava utrošenu 131


-

Svaki učenik vodi dnevnik na bazi unaprijed datih uputstava od strane nastavnika praktične nastave.


Formativni ciljevi

učenik zapreminu-pipetom i biretom, menzurom i mjernim balonom. Osnovne operacije u laboratoriji - Upoznaje se sa - Precizno obavlja osnovnim sitnjenje, operacijama u miješanje, laboratoriji. rastvaranje, taloženje, dekontovanje i filtriranje. - Vrši ekstrakciju i centrifugiranje. Pripremanje rastvora - Poznaje načine - Računa izražavanja koncentraciju kvantitativnog rastvora (maseni sastava rastvora. udio, molski udio, molovitet). - Priprema rastvore različite koncentracije.

132



Razred: TREĆI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (108 časova) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Elektroterapijske procedure - Poznaje procedure - Izvodi proceduru primjene galvanske primjene galvanske struje. struje. - Poznaje procedure - Izvodi procedure primjene elektroforeze. neofaradske struje. - Izvodi procedure mioliftinga kože - Poznaje procedure lica. interferentne struje. - Izvodi procedure bodiliftinga. - Izvodi procedure aplikacije interfentne struje. - Izvodi procedure aplikacije D' Arsonvalove struje. Fototerapijske procedure - Poznaje procedure - Izvodi procedure primjene primjene UVultraljubičastog zračenja, (uv) vidljive solarijum. svjetlosti, - Izvodi procedure infracrvenog primjene IRzračenja (IR). zračenja. - Poznaje procedure - Izvodi procedure primjene primjene vidljive polihromatske i svjetlosti. monohromatske - Izvodi procedure svjetlosti. primjene polihromatske svjetlosti (bioprom lampe). - Izvodi procedure primjene monohromatske svjetlosti (laser). Primjena ultrazvuka u estetskoj njezi - Poznaje procedure - Izvodi procedure primjene primjene ultrazvuka. ultrazvuka u tretmanima kože lica. - Izvodi procedure primjene u tretmanima tijela. - Izvodi procedure kapilodermije. Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Poznaje procedure - Izvodi piling kože. 133


Informativni ciljevi i sadržaji učenik pilinga kože i komedoekspresiju. - Poznaje kozmetoterapiju i njegu različitih tipova kože. - Poznaje procedure tretmana različitih slojeva kože.



-

-

učenik Izvodi proceduru komeodokspresije. Izvodi tretmane normalne kože. Izvodi tretmane suve kože. Izvodi tretmane masne kože. Izvodi tretmane aknozne kože Izvodi tretmane mješovite kože. Izvodi tretmane na koži zahvaćenoj senigumom. Izvodi zahvate na koži zahvaćenoj rozaceom. Izvodi tretmane osjetljive kože. Izvodi tretmane atrofične kože. Izvodi tretmane sa hiperpigmentacijama.

134


Razred: TREĆI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (108 časova) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Kozmetički proizvodi za održavanje čistoće - Opisuje metode - Vrši izradu - Stiče samostalnost izrade sapuna. kalijumovog i i odgovornost. natrijumovog - Opisuje metode sapuna. izrade šampona. - Opisuje metode - Vrši izradu izrade preparata za šampona. kupanje. - Vrši izradu tečnih kupki. - Opisuje metode izrade preparata za - Vrši izradu soli za čišćenje zuba, kupanje. njegu usne duplje. - Vrši izradu pasti za zube. - Opisuje metode izrade kremova za - Vrši izradu voda za čišćenje kože. usta. - Opisuje metode - Vrši izradu izrade gelova i ulja neemulzionih za čišćenje kože. kremova za čišćenje kože. - Opisuje metode - Vrši izradu izrade losiona za emulzionih čišćenje kože. kremova za čišćenje kože. - Vrši izradu gelova i ulja za čišćenje kože. - Vrši izradu losiona za čišćenje kože. - Vrši ispitivanje dobijenih proizvoda. Kozmetički proizvodi za njegu kože i kose - Opisuje metode - Vrši izradu krema izrade kremova za dan. različitih namjena. - Vrši izradu hidrantnih krema. - Opisuje metode izrade - Vrši izradu krema neemulzionih i za noć. emulzionih losiona - Vrši izradu krema za njegu kože i za hlađenje i kose. ublažavanje. - Opisuje metode - Vrši izradu krema izrade ulja za za masažu. njegu kože i kose. - Vrši izradu vodenih i vodeno-alkoholnih losiona. - Vrši izradu emulgovanih losiona. - Vrši izradu ulja za 135




Formativni ciljevi

učenik njegu kože i kose. Proizvodi za njegu ruku i nogu - Opisuje metode - Vrši izradu krema izrade preparata za za njegu ruku. njegu ruku i nogu. - Vrši izradu losiona za njegu ruku. - Opisuje postupke ispitivanja krema, - Vrši izradu krema losiona i ulja. za njegu nogu. - Vrši izradu losiona za njegu nogu. - Vrši ispitivanje kremova, losiona i ulja.

136


Razred: TREĆI - OBLAST DERMATOLOGIJA (72 časa) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Dermatološki pregled bolesnika (zadaci tehnicara pri pregledu) - Poznaje osnovna - Uspostavlja - Razvija pozitivan pravila i postupke adekvatnu stav prema pri dermatološkom komunikaciju sa zdravlju i razvija pregledu. pacijentom. moć opažanja. - Unosi potrebne - Razvija svijest o podatke o značaju pacijentu u adekvatnog medicinsku pristupa bolesniku. dokumentaciju. - Pregleda čitavu kožu, sluzokožu, dlaku i nokte i na taj način zaključuje o zdravlju ili infekciji kože. - Vrednuje značaj mijenjanja rastojanja od klijenta pri pregledu. - Aktivno asistira ljekaru u procesu uspostavljanja dijagnoze i sprovođenja terapijskih procedura. Određivanje tipa kože klijenta - Zna tehnike - Razgovara sa - Razvija sposobnost pregleda kože. klijentom u cilju komunikacije. dobijanja - Objašnjava - Razvija svijest o potrebnih strukturu i slojeve postojanju informacija o koži. kože i kožnih različitih tipova adneksa. kože i - Vrši pregled kože prilagođavanja klijenta. - Navodi tipove kože kozmetičkih i osobine kože. - Analizira strukturu sredstava tipu kože. kože. - Razlikuje tipove kože. - Određuje tip kože klijenta. - Prilagođeva određena kozmetička sredstva tipu kože. - Prilagođava kozmetički tretman tipu kože. 137


-

-

-

Unošenje potrebnih podataka u medicinsku dokumentaciju. Pregled kože, sluzokože, dlake, noktiju-rad u parovima.

Naizmjenično određivanje tipa kože i pregled kože od strane učenikarad u parovima.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Preporuke za Formativni ciljevi sadržaji ciljevi izvođenje nastave učenik učenik učenik Uočavanje patologija kože klijenta - Zna promjene i - Vrši pregled kože - Razvija pozitivan - Prikaz fotografija reakcije na koži klijenta. stav prema sa različitim koje nastaju kao zdravlju. patološkim - Uočava patološke posljedica promjenama na promjene na koži. patoloških koži-razvrstavanje - Razlikuje zdravu od zbivanja. slika prema patološke kože. odgovarajućim - Nabraja i opisuje - Razlikuje tipove simptomima. vrste eflorescencija eflorescencija. primarne i sekundarne. - Daje preporuke klijentu o uočenim patološkim promjenama i upućuje ga stručnom licu. Dermatoze izazvane fizičkim faktorima - Nabraja i opisuje - Vrši pregled kože - Razvija sposobnost - Pretraživanje oštećenja koja klijenta. zapažanja. interneta na temunastaju kao povrede kože - Ljubazno se odnosi posljedica fizičkih izazvane fizičkim sa klijentima. faktora, toplote i faktorima, - Uočava oštećenja hladnoće. pronalaženje na koži klijenta potrebnih podataka nastala kao - Objašnjava i diskusija. posljedica dejstva dermatoze fizičkih faktora izazvane - Pregled kože i clavus, tas, callos, abnormalnom davanje intertigo. reakcijom na odgovarajućih sunčevu ili preporuka klijentu - Razlikuje oštećenja vještačku svjetlost. o daljim nastala usljed intervencijamatoplote i hladnoće. igra uloga - Razlikuje zdravu kozmetičar-klijent. kožu klijenta od kože koja je oštećena usljed dejstva radijacije. - Daje preporuke klijentu o uočenim patološkim promjenama i upućuje ga stručnom licu. Bakterijske, virusne i gljivične infekcije kože i oboljenja izazvana životinjskim parazitima - Obrazlaže osnovne - Uspostavlja - Razvija analitičko i - Izrada tematskih karakteristike adekvatnu logičko mišljenje. panoa. pojedinih komunikaciju sa - Bakterijske, bakterijskih bolesti klijentom. virusne i gljivične kože. infekcije kože. - Razlikuje simptome bakterijskih i - Zna simptome 138

Informativni ciljevi i sadržaji učenik virusnih i gljivičnih oboljenja na koži.


Formativni ciljevi

učenik virusnih infekcija na koži klijenta. - Uočava simptome gljivičnih infekcija kože. - Daje preporuke klijentima o daljim intervencijama. Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaze - Definiše pojam - Uočava znakove ekcem. eritema, ekcema i psorijaza na koži - Opisuje alergijski klijenta. kontaktni i iritantni dermatitis i - Daje informacije preventivne mjere. pacijentima koji se bave određenim - Opisuje najčešće profesijama, npr. uzročnike i tipove kozmetičari, urtikarija. frizeri, o mogućem - Definiše i opisuje uticaju hemijskih kliničku sliku sredstava koje psorijazu. koriste na pojavu - Analizira fenomene kontaktnog u dokazivanju alergijskog i psorijaze. iritantnog dermatitisa. - Daje informacije klijentima o mjerama zaštite. - Daje informacije klijentu o mogućem uticaju genetike i stresa na pojavu psorijaza. - Vrši pregled pacijenta sa psorijazom i izvodi "fenomen krvave rose". - Upućuje klijenta na dalja ispitivanja koja su potrebna. Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda - Nabraja i zna vrste - Uočava znakove eflorescencija kod akni kod pacijenta. akni. - Razlikuje zdravu kožu i uočava - Obrazlaže osnovne promjene na koži karakteristike akni. kod pacijenta sa - Zna učestalost i aknama. značaj akni za pacijenta. - Razlikuje sledeće

-

139

Razvija pozitivan stav prema svojoj profesiji.


-

Prikaz fotografija sa različitim patološkim promjenama na koži-razvrstavanje slika prema odgovarajućim simptomima.

-

Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje kozmetičkim tretmanima koji sadrže piling i komedoekspresiju.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Opisuje sljedeće eflorescencije komedone, papule, pustule, noduse - Opisuje postupak sprovođenja kozmetzičkih procedura kod pacijenta sa aknama.

-

-

-

Bolesti kose i vlasišta - Definiše i objašnjava alopeciju, hirzutizam i hipertrihoze. - Navodi tipove alopecije.


Formativni ciljevi

-

-

-

-

učenik eflorescencije/ komedone, papule, pustule, noduse. Uočava značaj kozmetickih procedura koje se mogu sprovoditi kod pacijenta sa aknama u kozmetičkom salonu. Vrši piling i komedoekspresiju i shvata značaj tih kozmetičkih procedura kod pacijenta sa aknama. Daje informacije pacijentu koji ima problematičnu kožu o značaju pravilne njege kože i primjeni adekvatne kozmetike za taj tip kože. Razlikuje normalnu kosmatost od prorijeđenosti. Uočava znakove alopecije. Daje određene preporuke klijentu u zavisnosti od promjena na kosi i vlasištvu. Na adekvatan način prenosi informacije klijentu o uočenim promjenema. Upućuje klijenta stručnom licu. Vrednuje značaj kozmetičkih procedura koje se mogu sprovoditi kod pacijenta sa alopecijom, npr. presadjivanje kose.

-

-

140

Razvija pozitivan stav prema zdravlju. Razvija analitičko i logičko misljenje.


Posjeta dermatološkoj ambulanti i uočavanje pacijenta sa aknama.

-

Posjeta kozmetičkih salona u kojima se vrši presađivanje kose Prikaz slika na kojima se mogu indetifikovati znaci alopecije.

-

Razred: ČETVRTI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (132 časa) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita - Poznaje procedure - Izvodi u tretmanima mehanoterapijske celulita. procedure u tretmanima celulita. - Izvodi elektroterapijske procedure u tretmanima celulita. - Izvodi termoterapijske procedure u tretmanima celulita. Estetske procedure u njezi ruku i stopala - Poznaje pribor za - Razlikuje pribor i - Razvija kreativnost izvođenje aparate za u radu. manikira. izvođenje - Razvija manikira. komunikativnost. - Poznaje estetske procedure u njezi - Izvodi proceduru ruku. pilinga. - Poznaje procedure - Izvodi procedure dekoracije nokata. manikira. - Ppoznaje pribor i - Izvodi procedure aparate za dekoracije nokata. izvođenje pedikira. - Izvodi masažu. - Poznaje procedure - Izvodi procedure u njezi stopala. praktičnog poučavanja. - Poznaje procedure dekoracije nokata. - Razlikuje pribor i aparate za izvođenje pedikira. - Izvodi tretman pedikira. - Izvodi tretman žuljeva. - Izvodi kozmetičko zbrinjavanje kurjeg oka. - Izvodi obradu i dekoraciju nokata. Dekorativne i korektivne estetske procedure - Upoznaje salon za - Poznaje pribor i dekorativnu dekorativne kozmetiku. preparate za lice. - Poznaje procedure - Izvodi aplikaciju aplikacije dekorativnih dekoracionih pudera za lice. 141


Informativni ciljevi i sadržaji učenik preparata. - Poznaje procedure dekoracije periokularne regije. - Poznaje procedure dekoracije i korekcije usana. - Poznaje procedure trajne šminke usana. - Poznaje procedure šminkanja za različite prilike.


-

-

-

-

učenik Izvodi korekciju lica dekorativnim preparatima. Izvodi aplikaciju rumenila. Izvodi oblikovanje obrva. Izvodi korekciju obrva sjenkom i olovkama. Izvodi bojenje obrva. Izvodi aplikaciju maskare. Izvodi bojenje trepavica. Izvodi aplikaciju sjenke. Izvodi aplikaciju ajlajner. Izvodi aplikaciju ruža i korekciju usana. Izvodi procedure trajne šminke – tetovaža usana. Izvodi šminkanje za dan, večernju šminku, šminku za vjenčanje.

142



Razred: ČETVRTI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (132 časa) Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Proizvodi za njegu djece - Opisuje metode - Vrši izradu izrade kremova, kremova i losiona losiona i pudera za za njegu kože njegu djece. djece. - Vrši izradu pudera za djecu. - Vrši ispitivanje dobijenih proizvoda. Proizvodi za njegu muškaraca - Opisuje metode - Vrši izradu izrade preparata za kremova za njegu muškaraca. brijanje. - Vrši izradu losiona i kremova poslije brijanja i preparata za zaustavljanje krvarenja. - Vrši ispitivanje dobijenih proizvoda. Proizvodi za zaštitu - Opisuje metode - Vrši izradu izrade preparata za preparata za izbjeljivanje i izbjeljivanje kože. tamnjenje kože. - Vrši izradu preparata za - Opisuje metode tamnjenje kože. izrade preparata za piling kože. - Vrši izradu preparata za piling kože. - Vrši ispitivanje dobijenih preparata. Maske i pakovanja za kožu i kosu - Opisuje metode - Vrši izradu maski izrade maski i prema namjeni. pakovanja za kosu i - Vrši izradu kožu. pakovanja za njegu kose. - Vrši ispitivanje dobijenih preparata. Podloge za šminku, puderi i rumenila - Opisuje metode - Vrši izradu podloga izrade podloga za za šminku. šminku. - Vrši izradu čvrstih i 143


Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Opisuje metode izrade pudera i rumenila.


Formativni ciljevi

-

učenik tečnih pudera. Vrši izradu rumenila. Vrši ispitivanje dobijenih proizvoda.

Proizvodi za usne - Opisuje metode - Vrši izradu stina i izrade preparata za krema za njegu njegu i usana. uljepšavanje - Vrši izradu ruževa i usana. sjaja za usne. Proizvodi za uljepšavanje očiju - Opisuje metode - Vrši izradu sjenki preparata za za oči. uljepšavanje očiju. - Vrši izradu maskara za oči. - Vrši izradu krejona za oči. - Vrši izradu preparata za omekšavanja zanoktica. Proizvodi za uljepšavanje noktiju - Opisuje metode - Vrši izradu izrade preparata za preparata za uljepšavanje učvršćivanje noktiju. noktiju. - Vrši izradu laka za nokte i odstranjivača laka za nokte. Proizvodi za uljepšavanje kose - Opisuje metode - Vrši izradu izrade preparata za preparata za uljepšavanje kose. učvršćivanje kose. - Vrši izradu preparata za privremeno bojenje i izbjeljivanje kose. - Vrši izradu preparata za ispiranje kose posle pranja i briljantina.

144


Razred: ČETVRTI - OBLAST DERMATOLOGIJA (72 časa) Informativni ciljevi i sadržaji

učenik učenik Poremećeji pigmentacije - Definiše - Uočava dishromije. hiperhromije na koži klijenta. - Definiše hiperhromije, - Ocjenjuje uticaj navodi uzroke i sunčevih zraka na kliničku sliku. pojavu lentinga. - Definiše - Daje savjete hipohromije. klijentima u cilju zaštite od sunca. - Uočava značaj kozmetičkih procedura koje se sprovode kod pacijenta sa hiperhromijama. Laseri u dermatologiji - Nabraja tipove - Shvata terapijske lasera. domene lasera i njihovu primjenu. - Poznaje primjenu lasera u - Uočava primjenu dermatologiji. lasera u elektroepilaciji. Starenje kože - Poznaje fiziološko starenja kože. - Objašnjava uticaj najčešćih fizičkih faktora na starenje kože.


Formativni ciljevi

-

-

-

-

Uočava promjene na koži nastale usljed solarnog oštećenja. Daje preporuke klijentu o korišćenju preparata za zaštitu od sunca u cilju zaštite kože. Uočava značaj njege kože na usporavanje starenja kože. Daje savjete klijentima o najznačajnijim sastojcima krema koje se koriste za sprežavanje procesa starenja kože, kao i o antirid kremama.


učenik -

Razvija pozitivan stav prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti.

-

-

Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje tretmanima koji se sprovode kod pacijenata sa hiperhromijama. Seminarski rad na temu: Značaj UV zračenja na pojavu hiperhromija.

-

Pozitivno ocjenjuje važnost novih saznanja i razvija moć opažanja.

-

Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje izvodjenju procedure trajne epilacije.

-


-

Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje izvodjenju kozmetičkih tretmana u cilju očuvanja vitalnosti kože, kao i rehidrataciji stare i ispucale kože.

-

145



Formativni ciljevi

učenik


učenik učenik - Uočava značaj kozmetičkih tretmana koji se sprovode za očuvanje vitalnosti kože. Osnovi terpije u dermatologije - Opisuje lokalnu i - Aktivno učestvuje u - Razvija analitičnost - Posjeta opštu terapiju. asistiranju i logično mišljenje. dermatološkom medicinskom odjeljenju i - Definiše i nabraja - Razvija pozitivan tehničaru u asistiranje metode fizikalne odnos prema radu i procesu medicinskom terapije. zdravlju. sprovođenja tehničaru u terapije. sprovodjenju terapije. - Unosi potrebne podatke u - Seminarski rad na medicinsku temu lokalne i dokumentaciju. opšte terapije. - Uspostavlja adekvatnu komunikaciju sa pacijentom. Sadržaj rada mikrobiološke laboratorije i tehnika uzimanja bolesničkih materijala za mikrobiološke analize - Upoznaje se sa - Shvata značaj - Pozitivno ocjenjuje - Posjeta sadržajem rada dobre organizacije važnost novih mikrobiološkoj mikrobiološke i jasno definisanih saznanja. laboratoriji. laboratorije. zadataka osoblja u - Seminarski rad: mikrobiološkoj - Poznaje tehniku - Tehnika uzimanja laboratoriji. uzimanja materijala za materijala za mokrobiološke - Shvata značaj mikrobiloške analize. metoda koje se analize. koriste u dijagnostikovanju - Upoznaje direktan nekih bolesti u mikroskopski dermatologiji. pregled. - Objašnjava - Analizira postupak postupak uzimanja kultivisanja materijala sa kože. materijala. - Analizira postupak uzimanja nokatnog materijala. - Analizira postupak uzimanja materiala sa kose. - Analizira uzeti materijal. - Interpretira postupak kultivisanja 146



Formativni ciljevi

učenik


učenik učenik materijala. Tehnologija zasejanja materijala na hranljive podloge i vrste podloga - Definiše metode - Shvata značaj - Preuzima - Posjeta koje se koriste za uzimanja odgovornost za mikrobiološkoj zasijavanje materijala za sopstvene zadatke. laboratoriji. materijala. dijagnostikovanje nekih oboljenja - Definiše hranljive kože. podloge za zasijavanje - Razlikuje podloge materijala. koje se koriste za zasijavanje - Nabraja vrste materijala. podloga koje se koriste za - Analizira zasijavanje uzetog Sabouraud glukoza materijala. agar, podlogu koja se koristi za kultivisanje materijala. Laboratorijski poslovi u dermatologiji značajni za postavljanje dijagnoze - Upoznaje značaj - Uočava najčešće - Razvija osjećaj - Posjeta laboratoriji laboratorijskih laboratorijske lične odgovornosti i prisustvovanje ispitivanja. analize koje se prema zdravlju. uzimanju izvode u zavisnosti laboratorijskih - Navodi najčešće od kliničke slike i analiza krvi i urina, laboratorijske anamneze bolesti. zasijavanju analize koje se strugotina sa kože izvode u zavisnosti - Uočava vitalni ili dlake, brisevima od kliničke slike i značaj sa lezija na anamneze bolesti. laboratorijskih odgovarajuće ispitivanja za - Opisuje postupak podloge. pravilno uzimanja krvi, postavljanje seruma i urina, dijagnoze. strugotine kože, dlake, za dalja - Ocjenjuje značaj ispitivanja. ispitivanja krvi, seruma i urina, zasijavanja strugotina kože i dlake, brisevi sa lezija na odgovarajuće podloge. - Uzima krv, serum i urin, strugotine kože, dlake, za dalja ispitivanja. - Priprema materijal za dalja ispitivanja. - Unosi potrebne podatke o klijentu 147



Formativni ciljevi

učenik

-

učenik u medicinsku dokimentaciju. Vrši dizenfekciju laboratorijskog pribora.


učenik

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić, B. Kovčić, J. Marković: Estetska njega I, Zavod za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić- Radovanović, M. Đujić, N. Vujasinović: Estetska njega II, Zavod za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić Radovanović, M. Katančević: Estetska njega za II, III i IV razred medicinskih i stučnih škola, Zavod za udžbenike, Beograd, 2004. - S. Marić i Ž. Nidžović: Kozmetologija – za II, III i IV razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - S. Marić: Kozmetologija I i II, Mrlješ, Beograd, 2001. - Đ. Karadaglić, M. D. Pavlović: Dermatovenerologija, Grafolik 2002. - B. Lalević, Lj. Medenica, M. Nikolić: Dermatovenerologija, IPS Savremena administracija, Beograd, 2006. - J. Lipozenčić i suradnici: Dermatovenerologija, Medicinska naklada, Zagreb, 2004. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Školski kozmetički salon opremljen potrebnim priborom, preparatima i aparatima za izvođenje praktičnih procedura. - Laboratorija opremljena laboratorijskim posuđem i priborom, aparatima i sirovinama za izradu kozmetičkih proizvoda. - TV, video, grafoskop, kompjuter -

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika: - U okviru svake oblasti provjeravaju se i ocjenjuju: - praktični rad na vježbama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu); - usmena obrazloženja učenika (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu); - Ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih ocjena u klasifikacionom periodu; - Zaključna ocjena iz navedenih oblasti izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima; - Konačna ocjena iz praktične nastave je jedinstvena i izvodi se iz ocjena iz predmetnih oblasti uz saglasnot svih nastavnika praktične nastave koji su realizovali pojedine oblasti: - Ukoliko se nastavnici ne dogovore oko jednistevne ocjene ocjenu će usaglasti nadležni organ škole. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Vođen dnevnik praktične nastave. - Urađen jedan seminarski rad. -

148

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Oblast Fizikalne terapije - Diplomirani fizioterapeut, specijalista I stepena fizikalne terapije; - visoka stručna sprema za fizioterapeuta; - viši fizioterapeutski tehničar. Oblast Kozmetologija - Specijalista kozmetologije. Oblast estetske njege - Visoka ili viša stručna sprema iz oblasti kozmetologije. Oblast Dermatologije - Specijalista dermatovenerolog ili viša stručna sprema iz oblasti dermatologije. 10. Povezanost predmeta Znanja -

-

-

-

-

Njega ruku Sapuni, šamponi kupke Koža kao organ Kozmetički proizvodi kao fizičko-hemijski sistemi Kozmetički proizvodi za održavanje čistoće Kozmetički proizvodi za njegu Kozmetički proizvodi za zaštitu Kozmetički proizvodi za uljepšavanje

-

Masaža – pojam i podjela Relaksacija Masažni hvatovi Masažni međuhvatovi Tehnika masaže pojedinih djelova tijela Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi Sauna Toplotne procedure Fizikalnokozmetoterapijske procedure (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija, peloidoterapija) Ustanove za estetsku njegu Masaža

-

-

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja Kozmetologija - Preparati za njegu ruku - Dobijanje šampona, sapuna i kupki - Koža i njeni izdanci - Kozmetički proizvodi kao fizičko-hemijski sistemi - Kozmetički proizvodi za održavanje čistoće - Kozmetički proizvodi za njegu - Kozmetički proizvodi za zaštitu - Kozmetički proizvodi za uljepšavanje Fizikalna medicina - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta - Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Sauna - Mehanoterapija - Elektroterapija - Hidroterapija - Peloidoterapija

Estetska njega

-

149

Ustanove za estetsku njegu Masaža Akupresura i

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja refleksoterapija - Primjena toplotnih agenasa u kozmetici - Depilacija i epilacija - Kozmetodijagnostika - Elektroterapijske procedure - Fototerapijske procedure - Primjena ultrazvuka u kozmetičkoj praksi - Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita - Estetske procedure u njezi ruku i stopala - Dekorativne i korektivne estetske procedure

Znanja -

-

-

Akupresura i refleksoterapija Primjena toplotnih agenasa u kozmetici Depilacija i epilacija Kozmetodijagnostika Elektroterapijske procedure Fototerapijske procedure Primjena ultrazvuka u kozmetičkoj praksi Kozmetoterapijske procedure i njega kože Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita Estetske procedure u njezi ruku i stopala Dekorativne i korektivne estetske procedure Uočavanje patologija kože klijenta Dermatoze izazvane fizičkim faktorima Bakterijske, virusne i gljivične infekcije kože i oboljenja izazvana životinjskim parazitima Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaze Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda Bolesti kose i vlasišta Poremećeji pigmentacije Laseri u dermatologiji Starenje kože Osnovi terapije u dermatologije

-

Dermatologija

-

-

Bolesti kose i vlasišta

-

-

Bakterijske infekcije kože Virusne infekcije kože Emulzije Sirovine za izradu kozmetičkih proizvoda

-

-

Zdravstvena zaštita i higijena Biologija

-

-

Hemija i biohemija

150

-

Dermatoze izazvane fizičkim faktorima Bakterijske infekcije kože Virusne infekcije kože Gljivična oboljenja kože Oboljenja izazvana životinjskim parazitima Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaza Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda Bolesti kose i vlasišta Bolesti noktiju Bolesti poremećene keratinizacije Poremećaji pigmentacije Dermatološka onkologija Venerične bolesti Laseri u dermatologiji Starenje kože Osnovi terapije u dermatologiji Zdravlje kože i kose Opšta bakteriologija Specijalna virusologija Osobine i dobijanje emulzija

1.3. IZBORNI PREDMETI 1.3.1. STRANI JEZIK II Za strani jezik II koriste se Katalozi stranih jezika opšteobrazovnih predmeta sa fondom časova dva nedjeljno za sve četiri godine – predmetni katalozi su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

151

1.3.2. LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM 1. Naziv predmeta: LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



62

Ukupno 72

72

10

3. Opšti ciljevi nastave - Izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi. - Poznavanje istorijskih faktora koji su uticali na razvoj umjetnosti. - Upoznavanje sa različitim poimanjem umjetnosti kroz istoriju. - Poznavanje anatomskih mjera ljudske figure. - Sticanje osjećaja za kompoziciju. - Sticanje osjećaja za boju. - Sticanje osjećaja za treću dimenziju. - Razvijanje sposobnosti opažanja. - Razvijanje samostalnosti pri radu. - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja. - Razvijanje svijesti o ulozi estetskih vrijednosti.

152

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Umjetnost - Upoznaje se sa - Analizira pojmom umjetnička djela i umjetnost: razlikuje umjetničko djelo, umjetničke stilove. epoha, stil, pravac, umjetnička kritika, Likovna umjetnost - Razlikuje likovne - Nabraja likovne discipline. discipline: crtež, slikarstvo, skulptura, grafika, arhitektura i primijenjena umjetnost. Likovno djelo - Razlikuje motive - Upoznaje se sa likovne umjetnosti: motivima u portret, akt, likovnoj pejzaž, mrtva umjetniosti. priroda. - Nabraja teme likovne umjetnosti: - Razlikuje teme likovne umjetnosti. religiozne, istorijske, mitološke, alegorijske i simboličke. Crtež - Razvija sposobnost - Upoznaje liniju kao - Uočava značaj opažanja. linije u stvaranju umjetničko umjetničkog djela. - Razvija preciznost. sredstvo: stvaranje konture, površine, - Analizira crtež kroz kompozicije. epohe. - Pojašnjava - Razlikuje osnovne pojmove tehnike crtanja: proporcija, olovka, ugalj, simetrija, kreda, pero, perspektiva. metalno pero, - Nabraja vrste lavirani crtež, crteža: skica, crtež četkicom. studija, tehnički - Crta ljudsku figuru crtež. . postavljenu u - Upoznaje crtačke različitim pozama tehnike (kroki). - Crta portret po živom modelu u tehnici olovke vodeći računa o odnosu veličina 153

Preporuke za izvođenje nastave - Korišćenje stručne literature i interneta.

- Korišćenje stručne literature.


- Praktični rad. - Korišćenje stručne literature.


Slikarstvo - Upoznaje boje spektre, podjelu na hromatske i ahromatske boje. - Upoznaje glavna svojstva boja: ton, valer, zasićenost. - Nabraja slikarske tehnike. - Upoznaje se sa slikanjem mrtve prirode u tehnici tempere

Skulptura - Upoznaje i opisuje skulpturu u slobodnom prostoru i reljefnu skulpturu. - Nabraja i opisuje vajarske tehnike: modelovanje, vajanje, livenje, klesanje. - Nabraja i opisuje skulpturske materijale. - Poznaje motive u vajarstvu: portret, kip, bista, torzo, skulpturske kompozicije. Grafika - Upoznaje se sa umjetničkom i industrijskom grafikom. - Poznaje vrste štampe: visoka, duboka, ravna. - Nabraja i opisuje



- Razlikuje boje spektra: hromatiske i ahromatske. - Uočava komplementarni odnos, odnos svijetlo-tamno, toplo-hladno, simultani kontrast. - Uočava izražajne mogućnosti slikarskih tehnika. - Slika pejzaž u tehnici akvarel. - Slika mrtvu prirodu u tehnici tempere (tri boje), analizira svjetlost i sjenku.


- Korišćenje stručne literature i slikanje u prirodi. - Posjeta galerijama i muzejima.

- Upoređuje i analizira skulpturu u slobodnom prostoru kroz epohe. - Analizira reljefnu skulpturu kroz epohe. - Analizira i upoređuje skulpturske tehnike. - Prepoznaje vrste skulptorskog materijala: glina, drvo, kamen, kost, gips, štuko, vosak.


- Korišćenje stručne literature. - Posjeta galerijama i muzejima.

Formativni ciljevi učenik (proporciji), karakternim osobinama modela.

- Razlikuje umjetničku i industrijsku grafiku. - Analizira i uočava razliku između grafičke tehnike: drvoreaz, linoreza,

- Posjeta muzejima, galerijama, štamparijama.

154

Informativni ciljevi i sadržaji učenik grafičke tehnike.

Arhitektura - Upoznaje se sa osnovnim zakonitostima arhitekture. - Pojašnjava (termine) enterijer, eksterijer, urbanizam, hortikultura. Istorija umjetnosti - Upoznaje se sa istorijom likovne umjetnosti i njenom podjelom na razdoblja.


Formativni ciljevi učenik bakropisa, bakroreza, suve igle, akvatinta, bakropisa, mecotinta, litografije.


- Analizira namjeru arhitekture kroz istoriju. - Upotrebljava pojmove, enterijer, eksterijer, urbanizam, hortikultura.

- Koristi internet i stručnu literaturu.

- Razlikuje istorijska razdoblja likovne umjetnosti. - Razlikuje pojmove arheologija, muzej, galerija, kustos, konzervator, restaurator.


Umjetnost praistorije - Razlikuje periode - Upoznaje i opisuje praistorije: umjetnst paleolita, slikarstvo, neolita i metalnog skulpturu, doba. arhitekturu, primijenjenu umjetnost. Umjetnost starog vijeka - Razlikuje - Upoznaje arhitekturu, Umjetnost slikarstvo, Mesopotamije: vajarstvo i Sumerska, Asirska, primijenjenu Persijska. umjetnost naroda - Poznaje i Mesopotamije. objašnjava nastanak Egipatske - Ukazuje na osnovne kulture i karakteristike umjetnosti. Egipatske - Upoznaje Egejsku umjetnosti. umjetnost: Kikladska, Minojska - Prepozanje djela arhitekture Antičke i Mikenska Grčke. umjetnost. - Prepozanje - Opisuje umjetnost

- Posjeta galerijama i muzejima.

- Razvija pozitan stav prema novim saznanjima.

155

- Poseta galarijama, muzejima. - Stručne ekskurzije. - Posjeta bibliotekama. - Istraživanje interneta. - Korišćenje fotografija, slajdova, reprodukcija.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik primjere Antičke Grčke: arhitekture, arhajski, klasični i skulpture i helenski period. slikarstva staroga - Upoznaje i opisuje Rima. Etrursku umjetnost - Prepoznaje i umjetnost starog karakteristike Rima. ranohrišćanske - Upoznaje rano umjetnosti. hrišćansku umjetnost. Umjetnost srednjeg vijeka - Upoznaje - Prepoznaje umjetnost karakteristike Vizantije. Vizantijske - Upoznaje i opisuje arhitekture i Romaniku i Gotiku. slikarstva. - Upoređuje umjernost romanike i gotike. Umjetnost novog vijeka - Upoređuje i - Objašnjava pojavu analzira djela renesanse kao arhitekture, najznačajnijeg slikarstva i pokreta u kultuiri vajarstva Evrope. najznačajnijih - Upoznaje predstavnika umjetnost renesanse. manirizma. - Upoznaje i opisuje: - Prepoznaje umjetnost - umjetnost baroka manirizma. (Italija, Španija, - Upoređuje i Holandija, analizira umjetnost Flandrija, baroka. Francuska, - Upoređuje i Engleska) i analizira umjetnost rokokoa. neoklasicizma sa - umetnost antičkom neoklasicizma, umjetnošću. - umjetnost - Uočava osobenosti romantizma, slikarstva - umjetnost romantizma i realizma, povezanost sa - umjetnost književnošću. impresionizma i postimpresionizma. - Prepoznaje osobenosti realizma kao pravca. - Upoređuje i analizira umjetnost impresionizma i





156

- Korišćenje interneta, stručne literature. - Posjeta galerijama i muzejima.



Formativni ciljevi učenik postimpresionizma.

Moderna umjetnost - Upoznaje i opisuje stilove moderne umjetnosti, najznačajnije predstavnike i njihova djela.

- Razlikuje pravce moderne umjetnosti: fovizam, ekspresionizam, kubizam, futurizam, dadaizam, nadrealizam, apstraktna umjetnost, njihove predstavnike i djela. Savremena likovna umjetnost - Razlikuje pravce - Upoznaje pravce savremene likovne savremene likovne umjetnosti: umjetnosti. enformel, optička umjetnost, asamblaž, pop-art, hepening, konceptualna umjetnost, lendart, bodi-art. Estetika - Upoznaje se sa - Analizira estetiku i pojmom estetika. filozofiju, planove i slojeve umjetničkog djela, metafizičko u umjetnosti. Estetika i umjetnost - Analizira formu i - Upoznaje formu i i sadržaj sadržaj umjetničkog djela. umjetničkog djela. Estetika i umjetnička kritika - Analizira - Upoznaje umjetničko djelo. kriterijume za - Prepoznaje procjenjivanje vaspitnu i moralnu umjetničkog djela. funkciju estetike u umjetnosti. Estetičke kategorije - Upoznaje pojmove - Upotrebljava pojmove lijepo, lijepo, uzvišeno, uzvišeno, tragično, tragično, komično, komično, ljupko i ljupko, ružno u ružno. umjetnosti.








- Razvija pravilan odnos prema zanimanju.

157

- Korišćenje interneta i stručne literature.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Umjetničko stvaranje - Pojašnjava pojam - Procjenjuje genija. vrijednost umjetničkog djela.



- Razvija sposobnost umjetničkog opažanja.


Istorija estetike - Prepoznaje istoriju - Upoznaje sa estetike kroz istorijom estetike: periode. lijepo i umjetnost u antici (Platon, Aristotel), srednovjekovna estetika, estetika renesanse, estetika XVII i XVIII vijeka (Imanuel Kant), estetski pravci u IX vijeku (Šopenhauer, Niče, Kroče). Semantička i simbolička estetika - Pojašnjava - Prepoznaje (termine) semantičku i semantička i simboličku simbolička. estetiku.



5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Leonardo da Vinči: Traktat o slikarstvu, Miodrag Draničanin, Beograd, 1988. - H. W Janson: Istorija umjetnosti, Prosveta, Beograd, 1994. - Pavle Vasić: Uvod u likovne umjetnosti- elementi likovnog izražavanja, Univerzitet umjetnosti u Beogradu, Beograd, 1998. - Grupa autora: Majstori umjetnosti, Komuna, Beograd, 1997. - S. Petrović: Estetika, Beograd, 1996. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Slajdovi. - Projektor. - Reprodukcije. - Biblioteka. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jedanput u klasifikacionom periodu. - Ocjena vježbi. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena kraju školske godine. 158

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor likovne umjetnosti; - akademski slikar, odnosno diplomirani slikar; - akademski vajar, odnosno diplomirani vajar; - akademski grafičar, odnosno diplomirani grafičar; - profesor ili diplomirani istoričar umjetnosti. 10. Povezanost predmeta Znanja - Podjela istorije umjetnosti - Kosti i mišiči glave, gornjih i donjih ekstremiteta

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Istorija - Podjela istorije - Anatomija sa fiziologijom - Crtanje portreta, stojeće i sjedeće figure

159

1.3.3. ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA 1. Naziv predmeta: ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



62

Ukupno 72

72

10

3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje osnovnih znanja iz oblasti dijetetike. - Razvijanje pravilanog odnosa prema zdravoj ishrani i unosu hranljivih materija. - Razvijanje pravilnog odnosa prema alternativnoj ishrani, dijetalnoj ishrani i načinu sprovođenja dijete. - Uviđanje važnosti prilagođavanja ishrane zdravstvenom stanju i uzrastu čovjeka u cilju očuvanja zdravlja. - Osposobljavanje učenika za izradu šema nepoželjnih i odgovarajućih namirnica i pravilne piramide ishrane zavisnosti od zdravstvenog stanja čovjeka. - Sticanje osnovnih znanja o bolestima nepravilne ishrane, odgovarajućoj ishrani i nutritivnoj terapiji. - Razvijanje analitičkog, logičkog mišljenja i sposobnosti argumentovanog iznošenja svog mišljenja. - Osposobljavanje učenika da stečena znanja primijene u praksi i daljem usavršavanju.

160

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Uvod u dijetetiku - Pronalazi sličnosti i - Razvija pozitivan - Navodi definiciju stav prema novim razlike između dijetetike. saznanjima. ishrane, dijete, - Nabraja i hranljivih materija - Razvija sposobnost pojašnjava osnovne argumentovanog i esencijalnih pojmove iznošenja materija. dijetetike. sopstvenog - Razlikuje - Upoznaje mišljenja, i dijetoprofilaktičku uravnoteženu uvažavanje i dijetopreventivnu kvalitetnu, suprotnog. ishranu. bezbijednu i dijetalnu ishranu. Hranljive materije i zdrava ishrana - Razvija pravilan - Analizira - Zna pravila zdrave energetsku, ishrane. odnos prema gradivnu i biološku - Navodi najvažnije zdravoj ishrani i ulogu hrane. hranljive materije unosu hranljivih koje su neophodne - Razlikuje dnevne materija. potrebe u ishrani za rast i razvoj čovjeka u čovjeka. zavisnosti od - Upoznaje se sa uzrasta, energetskom i zdravstvenog biološkom stanja i fizičke vrijednošću hrane. aktivnosti. - Upoznaje ulogu masti, bjelančevina - Uočava posljedice pogrešne ishrane u i ugljenih hidrata u pojedinim životnim ishrani odraslog razdobljima. čovjeka. - Vrednuje značaj - Objašnjava pravilnog unosa kalorijsku vitamina u okviru vrijednost ishrane čovjeka. pojedinih hranljivih - Vrednuje značaj sastojaka. adekvaktnog unosa - Navodi podjelu vode u normalnoj vitamina: ishrani. - liposolubilni A, D, - Uočava razliku E, K, između - hidrosolubilni liposolubilnih i kompleks D i hidrosolubilnih vitamin C. vitamina. - Upoznaje ulogu - Pravi šemu dnevnih vode u zdravoj potreba za ishrani. vitaminima u zavisnosti od uzrasta, zdravstvenog stanja i fizičke 161

Preporuke za izvođenje nastave - Diskusija. - Za ili protiv dijete.

- Izrada šeme dnevnih potreba za vitaminima čovjeka-rad u parovima.



Formativni ciljevi

učenik aktivnosti čovjeka. Alternativna ishrana (vegeterijanska ishrana, makrobiotika) - Upoređuje i - Razvija pravilan - Definiše i obrazlaže razlike odnos prema pojašnjava između pojedinih alternativnoj alternativne načine načina ishrane. ishrani. ishrane - Analizira prednosti (vegeterijanstvo, i nedostatke makrobiotika. . . ). pojedinih načina prehrane po čovjekovo zdravlje. - Pravi piramidu ishrane za pojedine načine ishrane. - Pravi šemu nepoželjnih i odgovarajućih namirnica. Dijetalna ishrana - Razvija pozitivan - Zna režim dijetalne - Uočava značaj stav prema dijeta za zdravlje ishrane. dijetalnoj ishrani i čovjeka. - Poznaje podjelu i pravilnom - Analizira vrste dijeta. sprovođenju dijete. karakteristike - Navodi i pojašnjava pojedinih dijeta i podjelu dijeta. upoređuje režime dijetalne ishrane. Ishrana različitih kategorija zdravih ljudi - Uviđa važnost - Analizira - Upoznaje pravilnu prilagođavanja energetsku, ishranu u odnosu ishrane gradivnu i biološku na uzrast: zdravstvenom ulogu hrane. - odojče, stanju i uzrastu - Upoređuje dnevne - malo dijete, čovjeka u cilju potrebe u ishrani adolescent, očuvanja zdravlja. muškarca i žene. - odrasli i - Upoređuje - stari ljudi. fiziološku i - Objašnjava ishranu prehrambenu u odnosu na vrijednost različita fiziološka majčinog, kravljeg stanja organizma: i mliječnih - trudnice, formula. - dojilje, - Razlikuje dnevne - sportisti. potrebe u ishrane u odnosu na uzrast, fiziološko stanje organizma i pol. - Razlikuje kalorijsku vrijednost pojedinih namirnica. 162


- Pretraživanje interneta na temu alternativna ishrana- diskusija zapažanja. - Izrada šeme odgovarajućih i nepoželjnih namirnica u zavisnosti od zdravstvenog stanja organizma.

- Izrada tematskih panoa- dijetalna ishrana i zdravlje.

- Izrada piramide ishrane-grupni rad (4-5 članova u grupi).



Formativni ciljevi


učenik - Skicira i objašnjava piramidu pravilne ishrane u zavisnosti od uzrasta i fiziološkog stanja organizma. Bolesti nepravilne ishrane i odgovarajuće dijete (ishrana kod depresija, bolesti jetre, oboljenja žučnih puteva, bubrega, malignih oboljenja, dijabetisa, anoreksije, bulimije, operacija) - Razvija svijest o - Poznaje uzroke - Ocjenjuje koja je - Izrada tematskih značaju zdrave nastanka bolesti ishrana nepravilna i panoa i ishrane za nepravilne ishrane. objašnjava njen prezentacija: poboljšanje i uticaj na nastanak - Objašnjava uzroke - Bolesti nepravilne očuvanje zdravlja. pojedinih bolesti. nastanka ishrane. gojaznosti. - Obrazlaže uz - Navodi i objašnjava navođenje primjera uzroke nastanka značaj dijeta kod kaheksije i pojedinih bolesti. anoreksije. - Upoređuje i pojašnjava uzroke, - Navodi i objašnjava kliničku sliku i kliničku sliku i terapiju bolesti posljedice kod nepravilne ishrane. gojaznosti i anoreksije. - Vrši izbor namirnica za - Objašnjava pojedine dijete. gojaznost kao faktor rizika za - Razlikuje alergene, nastanak oboljenja sastojke životnih srca, šećerne namirnica. bolesti, bolesti jetre i žučnih puteva. - Poznaje terapiju gojaznosti. - Poznaje uzroke nastanka, kliničku sliku i terapiju kod hipo i avitaminoze (skorbus, pelagra, rahitis, kokošije sljepilo, megaloblastna anemija). - Navodi i pojašnjava uzroke, kliničku sliku i terapiju hepervitaminoza (vitamini rastvorljivi u mastima). - Objašnjava uzroke, 163

Informativni ciljevi i sadržaji učenik kliničku sliku i terapiju dehidratacija i hiperhidratacija. - Navodi namirnice koje često izazivaju alergijske reakcije. - Poznaje dijete kod kardiovaskularnih bolesti, šećerne bolesti, bolesti probavnog trakta, bolesti bubrega, bolesti jetre i žuči). Nutritivna terapija - Navodi i pojašnjava oblike nutritivne terapije. - Poznaje inidikacije za paranteralnu ishranu. - Poznaje indikacije za ishranu nadogastičnim sondoma. - Pojašnjava tehniku primjene parenteralne terapije. - Navodi i pojašnjava tehniku plasiranja nadogastične sonde. - Nabraja rastvore za paranteralnu primjenu. - Opisuje moguće komplikacije usljed primjene nutritivne terapije.



-

-

-

-

-

Analizira indikacije za nutritivnu terapiju. Obrazlaže tehniku izvođenja paranteralne terapije. Obrazlaže tehniku plasiranja nadogastične sonde. Utvrđuje indikacije za nutritivnu terapiju. Upoređuje indikacije za parenteralnom terapijom i terapijom nadogastičnom sondoma.

- Razvija pozitivan stav prema zdravoj ishrani. - Razvija sposobnost opažanja. - Razvija analitičnost i logičnost.


-

Posjeta ustanovi, posmatranje postupaka izvođenja nutritivne terapije, individualno bilježenje zapažanja.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - P. Barović: Zdravstnena nega za treći razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - M. Imamović- Kulugić: Zdrava ishrana i dijetetika, Book Tuzla, 2008. - Dr D. Pokorn: Dijetetika, DZS, 2000. - S. Branković-Paunovič, M. Nikolić: Nauka o ishrani, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - M. Kodele, M. S. Stanojević, M. Gliha: Prehrana, DZS, 2000. 164

-

M. Đurica: Zdravstvena nega u internoj medicini, Madejan, Beograd, 2001. Internet izvori.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Kompjuter. - Video projektor. - Računarska učionica. - Internet. - Šema Piramide zdrave ishrane. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

-

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine. 10. Povezanost predmeta Znanja -

Hranljive materije i zdrava ishrana Hranljive materije i zdrava ishrana Ishrana različitih kategorija zdravih ljudi Bolesti nepravilne ishrane i odgovarajuće dijete

-

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja Anatomija i fiziologija - Promet materija i energije Zdravstvena zaštita i higijena Hemija i biohemija

-

Higijena ishrane

-

Metabolizam ugljenih hidrata Metabolizam lipida

-

165

1.3.4. HUMANA GENETIKA 1. Naziv predmeta: HUMANA GENETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72

72

72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje pojmova, činjenica i zakonitosti biološkog nasljedjivanja i evolucije živih bića u okvirima molekularne biologije, opšte genetike, humane genetike i evolucije živih bića. - Razumijevanje molekulskih osnova nasljedjivanja. - Shvatanje da su pravila i principi nasljedjivanja univerzalni za sva živa bića. - Povezivanje teorije i prakse kroz osposobljavanje učenika da kroz primjere i zadatke predvidjaju osobine potomaka na osnovu osobina predaka. - Shvatanje značaja humane genetike za razumijevanje nasljeđivanja normalnih i patoloških osobina čovjeka. - Razvijanje logičkog mišljenja i zaključivanja. - Odbacivanje nenaučnih shvatanja i sticanje naučnog pogleda na razumijevanju procesa nastanka i evolucije živih bića. - Objašnjenje nastanka i razvoja čovjeka i pravce njegove dalje evolucije.

166

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Osnovi molekularne biologije - Uočava da se - Upoznaje predmet - Razvija svijest o životni procesi i značaj jedinstvu živog odvijaju na molekularne svijeta. molekulskom biologije, njenu - Razvija sposobnost nivou, da od građe vezu sa drugim logičkog nukleinskih kiselina naukama. zaključivanja. zavisi građa - Upoznaje dva tipa - Razvija proteina, a da od nukleinskih kiselina samokritičnost u njih zavise osobine DNK i RNK. mogućnost organizma. zloupotrebe nauke. - Poznaje građu, - Uočava da su vrste i uloge RNK. nukleinske kiseline - Objašnjava nosioci, prenosioci sličnosti i razlike i izvršioci izmedju DNK i RNK. genetičkih - Opisuje osnovnu informacija. građu - Crta šematski aminokiselina i prikaz dvolančane objašnjava zavojnice DNK. povezivanje više - Analizira aminokiselina u raznovrsnost polipeptidne lance. proteina. - Nabraja uloge - Analizira vezu proteina. između DNK, RNK i - Upoznaje nazive i proteina. skraćenice - Analizira tabelu prirodnih genetičkog koda. aminokiselina. - Na osnovu niza - Objašnjava tripleta nukleotida genetički kod pravi - Definiše gen na komplementaran molekulskom nivou niz aminokiselina u i objašnjava polipeptidni lanac i funkcije gena. obratno. - Upoznaje - Uočava molekulsko biosintezu objašnjenje odnosa nukleinskih kiselina gena i proteina kao i proteina. genskih proizvoda i - Opisuje replikacijufenotipskih sintezu DNK. osobina. - Zna da na osnovu - Uočava da od građe jednog lanca DNK DNK zavise građa objasni građu RNK i proteina. komplementarnog - Uviđa značaj lanca. nepromjenljivosti - Opisuje transkripcijuDNK pri replikaciji. sintezu RNK. . - Upoznaje osnovne - Uočava veze 167

Preporuke za izvođenje nastave - Koristiti šeme: - građe i strukture DNK i RNK, - građe nukleotida, -

tabelu genetičkog koda.

-

Šeme: replikacija, transkripcija, translacija.

-

Slikoviti prikaz DNK-RNK-PROTEIN.

- Šematski prikaz građe nukleotida.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik faze translacijesinteze proteina.

Osnovni mehanizmi i - Upoznaje predmet i značaj izučavanja genetike, njenu podjelu i vezu sa drugim naukama. - Opisuje građu, hemijski sastav i uloge hromozoma. - Poznaje pojmove diploidan broj hromozoma, haploidan broj, kariotip, kariogram. - Zna šta je genotip a šta fenotip. - Upoznaje se sa radovima G. Mendela na utvrdjivanju pravila i principa nasljeđivanja. - Opisuje monohibridno i dihibridno nasljedjivanje.


Formativni ciljevi učenik izmedju DNK i RNK. - Pronalazi sličnosti i razlike izmedju replikacije i transkripcije. - Analizira mehanizme sinteze proteina i potrebu modifikovanja proteina prema potrebama ćelije i organizma. - Ocjenjuje praktični značaj proizvodnje proteina genetičkim inžinjerstvom u medicini, farmaciji i poljoprivredi. - Uviđa korisne i štetne efekte kombinacije gena na mijenjanje fenotipa. principi nasleđivanja - Uočava da su osnovi mehanizmi i principi nasljeđivanja univerzalni za sva živa bića - Uviđa značaj karakterističnog broja hromozoma za svaku vrstu kao i mehanizme za održavanje stalnog broja hromozoma - Uočava da od genotipa zavise predispozicije za izražavanje fenotipa - Formira svijest o univerzalnosti pravila i principa nasljedjivanja - Prikazuje primjere monohibridnog i dihibridnog nasljedjivanja

-

-

-

-

168

Razvija sposobnost samostalnog zaključivanja. Razvija preciznost u izvodjenju zaključaka. Shvata važnost poznavanja krvnih grupa i stiče human odnos prema dobrovoljnom davanju krvi. Razvija osjećaj humanosti prema čovjeku bez obzira na pol, vjeru ili druge razlike medju ljudima.


-

Šematski prikaz Strukture hromozoma u metafazi i interfazi.

-

Učenike upoznati sa odabranim primjerima nasljeđivanja osobina.

-

Osposobiti učenike za samostalno rješavanje zadataka za sve tipove nasljeđivanja.

-

Šeme: duplikacije i delecije, translokacije, inverzije i genetičko odredjivanje pola.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Zna za osnovne tipove nasljeđivanja. - Opisuje intermedijarno nasljedjivanje. - Objašnjava dominantnorecesivno nasljeđivanje. - Poznaje kodominantno nasljeđivanje. - Opisuje korelativno nasljeđivanje. - Nabraja stečene osobine. - Upoznaje interakcije među genskim alelima, komplementarnost, epistazu i aditivnost. - Opisuje izvore genetičke varijabilnosti. - Objašnjava kombinativno nasljeđivanje. - Navodi primjere modifikacija. - Objašnjava prirodu i nastanak mutacija. - Navodi primjere rekombinacije gena kao uzroke promjenljivosti živih bića. - Opisuje promjene u strukturi hromozoma. - Opisuje uzroke i posljedice promjene u broju hromozoma. - Upoznaje mutagene činioce sredine. - Poznaje genetičku kontrolu razvojnih

Formativni ciljevi učenik - Prikazuje primjere intermedijarnog nasljeđivanja. - Dokazuje predvidljivost osobina potomaka na osnovu osobina predaka kroz primjere i zadatke. - Uviđa kako genotip a kako sredina utiču na ispoljavanje osobina. - Obrazlaže na primjerima interakciju među genima. - Analizira uzroke varijabilnosti živih bića. - Uočava da sredinski uslovi modifikuju osobine živih bića. - Razlikuje modifikacije od mutacija. - Predviđa mogućnost mapiranja hromozoma. - Analizira posljedice promjena u strukturi i broju hromozoma. - Zapaža da činioci sredine utiču na izazivanje mutacija. - Razlikuje determinaciju od diferencijacije embrionalnih ćelija. - Predviđa pol jedinke na osnovu uslova sredine i prisutnih polnih hromozoma. - Uočava da su uzroci starenja 169



-

-

-

Šeme: transfuzija krvi ABO i Rhsistema krvnih grupa. Rješavanje zadataka o nasljedjivanju krvnih grupa. Izrada tematskih panoa. Osnovni principi nasljeđivanja.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik dosta nepoznati. procesa. - Uviđa značaj - Zna za različite stvaranja velikog tipove određivanja broja i pola, a posebno raznovrsnosti opisuje genetičko antigena i odredjivanje pola. antitijela. - Saznaje da je - Predviđa krvne starenje pod grupe djece na genetičkom osnovu krvnih kontrolom. grupa roditelja i - Poznaje obratno. imunološke - Rješava zadatke o sposobnosti nasljeđivanju organizma kroz krvnih grupa ABO i reakcije antigenRh-sistema. antitijelo. - Upoznaje krvne - Uočava da u grupe ABO-sistema ljudskim i poznaje osnovna populacijama, pravila transfuzije pored bioloških, krvi. djeluju i - Upoznaje se sa Rhdruštveno-socijalni sistemom krvnih činioci. grupa. - Opisuje genetičku strukturu populacije i dinamiku održavanja genetičke polimorfnosti populacija. Osnovni principi humane genetike - Uočava osnovne - Upoznaje se sa principe i pravila predmetom i nasljeđivanja. značajem humane - Uočava primjenu genetike. znanja iz humane - Objašnjava metode genetike u u izučavanju medicini. genetike čovjeka. - Pravi rodoslovno - Rezimira znanja o stablo. hromozomima i - Svrstava objašnjava sastav hromozome normalnog muškog čovjeka u i ženskog kariotipa. karakteristične - Objašnjava grupe. nasljedne osnove varijabilnosti ljudi. - Analizira genetičku raznovrsnost ljudi - Pojašnjava tipove kroz kombinativno nasljedjivanja kod nasljeđivanje ljudi: monogensko,



- Razvija svijest o raznolikosti i promjenljivosti ljudske vrste. - Razvija svijest o čovjeku kao prirodnom, društvenom, kulturnom i razumnom biću. - Razvija predstavu o čovjeku kao o potpuno ravnopravnom biću bez obzira na sociološke i druge uslove. - Razvija svijest da

- Šeme: - Stepeni srodstva i rodoslovno stablo nasljeđivanja osobina različitim tipovima nasljeđivanja. - Normalan kariotip čovjeka. - Odabrani primjeri i zadaci nasljeđivanja osobina. - Slike osoba sa Daunovim, Tarnerovim i Klinefelterovim sindromom.

170

Informativni ciljevi i sadržaji učenik autozomnodominantno, autozomnorecesivno, determinaciju pola kod čovjeka, nasljedjivanje vezano za Xhromozom, nasljedjivanje vezano za Yhromozom. - Objašnjava i nabraja nasljedjivanje poligenih osobina, normalnih i patoloških. - Upoznaje štetne posljedice ukrštanja u srodstvu. - Navodi uzroke hromozomopatija. - Objašnjava promjene u broju hromozoma. - Objašnjava promjene u strukturi hromozoma. - Poznaje ciljeve genetičkog savjetovanja radi ranog otkrivanja nasljednih bolesti. - Objašnjava genetičku uslovljenost ponašanja ljudi. - Objašnjava genetičku uslovljenost mentalnih poremećaja.

Formativni ciljevi

Socijalizacijski ciljevi učenik na ponašanje ljudi ima uticaj nasljedje i socijalno okruženje. - Razumije sposobnost prihvatanja osoba sa mentalnom retardacijom.

učenik Krosing-over i mutacije gena. - Obrazlaže primjere dominantnorecesivno nasljedjivanje kod ljudi. - Predviđa pol djeteta na osnovu tipova gameti. - Rješava zadatke o nasljeđivanju vezanom za Xhromozome. - Uočava da na izražavanje osobina čovjeka utiču u većem obimu faktori sredine. - Analizira stepene srodstva. - Uočava posljedice brakova u krvnom srodstvu. - Analizira najčešće sindrome (Daunov, Tarnerov, Klinefelterov). - Uočava posljedice promjene broja i strukture hromozoma. - Prognozira mogućnost nasljedjivanja nasljedih bolesti. - Uočava prenatalnu dijagnozu nasljednih bolesti. - Predviđa koliko uslovi sredine, a koliko genotip utiču na ponašanje ljudi. - Analizira najčešće mentalne poremećaje uzrokovane nasljeđem. Osnovni principi evolucione biologije i antropogeneze - Upoznaje predmet - Analizira faze u - Formira naučni 171


- Šema Milerovog

Informativni ciljevi i sadržaji učenik i značaj izučavanja evolucione biologije i antropogeneze. - Opisuje abiogenu evoluciju i postanak prvobitnih organskih sistema, pojavu organskih monomera i polimera, obrazovanje prvobitnih koarcervata i njihovu evoluciju. - Objašnjava postanak života i prvobitnih organizama. - Upoznaje filogenetski razvoj živih bića. - Zna za evolucione teorije prije Darvina. - Upoznaje dokaze evolucije. - Poznaje život i rad Čarlsa Darvina, osnovne postavke njegove teorije evolucije i savremeno objašnjenje evolucionih procesa. - Zna da su populacija jedinice evolucione promjenljivosti. - Opisuje mehanizme evolucionih procesa. - Upoznaje prirodnu selekciju i adaptacije i značaj genetičke različitosti za opstanak organizama.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik nastanku i formiranju Zemlje kao i promjene na njoj u različitim stadijumima njenog razvitka. Određuje nastanak organskih jedinjenja iz neorganskih. Uporedjuje organske i žive sisteme i shvata suštinu životnih procesa. Analizira razvoj živih bića od prostijih ka složenijim oblicima. Analizira evolucione nizove. Objašnjava kroz pogodne primjere faktore evolucije po Darvinu. Analizira strukturu populacije i uspostavljanje i održavanje genetičke ravnoteže. Navodi primjere prirodne selekcije kroz borbu za opstanak i adaptacije na uslove sredine. Upoređuje prirodnu i vještačku selekciju. Analizira osnovne oblike interakcija medju različitim vrstama. Upoređuje različite načine postanka vrsta. Analizira različite pravce evolucije. Analizira uzroke

-

-

-

-

-

172

Socijalizacijski ciljevi učenik pogled na stvaranje i razvoj Zemlje i života na njoj. Razvija logičko rasudjivanje. Odbacuje nenaučna shvatanja o nastanku i razvoju živih bića. Uviđa važnost poznavanja evolucionih procesa i neophodnost očuvanja životne sredine. Stiče predstavu o jedinstvu živog svijeta. Razvija svijest o zaštiti ugrožene flore i faune. Uviđa da čovjekove aktivnosti mogu da remete ekološku ravnotežu. Razvija pozitivan stav prema različitostima ljudske populacije i predrasude. Razvija svijest o progresivnom razvoju čovječanstva.

Preporuke za izvođenje nastave eksperimenta. - Šematski prikaz promjena na Zemlji u vezi sa postankom života. - Filogenetski razvoj živih bića. - Evolucioni nizovi konja i čovjeka, - Šeme: - lanac ishrane, - geografska diferencijacija, populacija i postanak novih vrsta, - progresivna evolucija, - divergencija klasa kičmenjaka.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Objašnjava koevoluciju u ekološkim sistemima. - Zna kako postaju vrste i objašnjava teoriju specijacije. - Obrazlaže genetičke razlike medju grupama organizama. - Upoznaje postanak evolucionih novina, pravce evolucije i njenu usmjerenost. - Poznaje procese izumiranja vrsta i nepovratnost evolucije. - Poznaje porijeklo čovjeka kroz antropoidnu teoriju. - Opisuje čovjekovu biološku, socijalnu i kulturnu evoluciju. - Objašnjava perspektive dalje evolucije čovjeka.


Formativni ciljevi učenik koji su doveli do izumiranja nekih vrsta. - Razlikuje različite faze antropogeneze od prvobitnih Hominida do savremenog čovjeka. - Analizira uticaj bioloških, socioloških i kultirnih činilaca na razvoj čovjeka.


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - D. Marinković, M. Anđelković, A. Savić, V. Diklić: Biologija za III razred medicinske škole, Beograd, 2003. - V. Femić: Osnove biološkog nasljedjivanja, odabrani primjeri i zadaci, Podgorica, 1996. - P. Mišić: Genetika, Beograd, 1998. - D. Marinković, Nikola Tucić, Vladimir Kekić: Genetika, Naučna knjiga, Beograd, 1981. - P. Radoman: Organska evolucija za III i IV razred gimnazije, Zavod za izdavanje udžbenika Srbije, 1971. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Opremljeni kabinet za biologiju ili specijalizovana učionica. - Kompjuter sa projektorom ili grafoskop. - Model ili slika građe DNK. - Šeme, slike, grafikoni. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i putem pismene vježbe. - Usmeno, po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. 173

- Pismeno, po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor biologije; - diplomirani biolog. 10. Povezanost predmeta Znanja - Osnovni principi evolucione biologije i antropogeneze - Osnovni mehanzmi i principi nasljeđivanja - Osnovi molekularne biologije

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Mikrobiologija - Opšta bakteriologija - Opšta virusologija - Botanika

- Razmnožavanje kod biljaka

- Medicinska biohemija

- Proteini

174

1.3.5. ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE 1. Naziv predmeta: ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



64 58 122

Ukupno

72 66 138

8 8 16

3. Opšti ciljevi nastave - Razumijevanje pojmova, činjenica i zakonitosti iz oblasti fizike. - Povezivanje teorijskog sadržaja sa medicinskim saznanjem. - Razvijanje sposobnosti za fizičko istraživanje u medicinske svrhe. - Usvajanje opštih i stručnih znanja, razvijanje opštih kompetencija za rješavanje problema. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja. - Razvijanje naučno-istraživačkih sposobnosti kod učenika.

175

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Fizičke osnove termodinamike - Definiše - Poznaje osnovne - Razvija sposobnost termodinamiku. karakteristike opažanja. termodinamike. - Objašnjava I i II - Razvija analitičko princip mišljenje. - Analizira I princip u termodinamike i gasnim procesima. - Uočava važnost rad kod gasova. nauke u - Analizira II princip. svakodnevnom - Obrazlaže povratne - Rješava zadatke iz životu. i nepovratne I principa rada kod procese. gasova. - Ilustruje Karnov - Crta grafik ciklus i toplotne Karnovog ciklusa. motore. - Prikazuje šematski rad toplotnog - Definiše koeficient motora. korisnog dejstva. - Rješava zadatke određivanja koeficienta korisnog dejstva. Statika i dinamika fluida - Definiše statiku - Usvaja osnovne - Shvata fluida i fizičke definicije statike i neophodnost fizike veličine koje se dinamike fluida. u same medicinske koriste. svrhe. - Dokazuje formulu za silu potiska. - Poznaje hidrostatički i - Analizira aerostatički Arhimedov zakon. pritisak. - Dokazuje jednačinu kontnuiteta. - Obrazlaže silu potiska i definiše - Dokazuje Arhimedov zakon. Bernulijevu - Objašnjava jednačinu. jednačinu - Analizira primjenu kontinuiteta i iste. njenu primjenu. - Rješava zadatke iz dinamike fluida. - Objašnjava Bernulijevu - Upoređuje vrste jednačinu i navodi kretanja u fluidima primjere i u krvnim korišćenja. sudovima. - Objašnjava - Uočava efekte koji kretanje fluida i utiču na način opisuje sile rada tokom viskoznosti. mjerenja krvnog pritiska - Zna površinsku energiju i napon. - Analizira površinsku energiju - Opisuje pojavu i napon u kvašenja. 176


-

-

-

Grafofolije: Prikaz Karnovog ciklusa, toplotnih motora.

Demostracioni ogled: Na primjeru šprica pokazati primjenu jednačine kontinuiteta. Grafofolija. Korišćenje skica i crteža.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Definiše La Plasov pritisak. - Opisuje kapilarne pojave i njihovu primjenu.

-

-

-

Elektrostatika - Pojašnjava Kulonov zakon i elektrostastičko polje. - Nabraja i definiše fizičke veličine koje opisuju elektrostatičko polje. - Objašnjava rad i potencijalnu energiju. - Upoznaje električni dipol. - Objašnjava elektrostatičko polje dijaletrika. - Pojašnjava električni kapacitet. - Utemeljuje pojmove: struja, napon, elektromotorna sila i električna otpornost. - Definiše i objašnjava Omov i Djul-lencov zakon. - Pojašnjava Kirhofova pravila. - Pojašnjava mehanizam provodljivosti u metalima, poluprovodnicima, tečnostima i


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik tečnostima. Razlikuje kvašenje i pojave, sile adhezije i kohezije. Uočava kapilarnost. Rješava zadatke iz kapilarnosti i površinskog napona. Navodi primjere kapilarnosti u prirodi. Razumije Kulonov zakon i elektrostatičko polje. Crta linije sila elektostatičkog polja. Razlikuje pojmove električno polje, potencijal, napon. Rješava zadatke iz elektrostatike. Izvodi formulu za rad i potencijalnu energiju. Interpretira električni dipol. Analizira električni kapacitet. Razlikuje načine povezivanja kondezatora. Rješava zadatke iz kondezatora. Interpretira i analizira Omov zakon i Kirhofova pravila. Analizira i obrazlaže mehanizam provodljivosti struje u metalima, poluprovodnicima, tečnostima i gasovima. Rješavanje


-

-

-

177

Razvija svijest o značaju elektrostatike u medicini.

-

Pokazati ogledno nastanak kapilarnih pojava. Korišćenje preglednih crteža i skica.

Korišćenje grafofolije, skica. Pravljenje strujnog kola i provjeravanje Omovog zakona.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik gasovima. Elektromagnetizam - Definiše magnetno polje i nabraja fizičke veličine koje ga opisuju(b, h). - Opisuje magnetno polje provodnika i solenoida. - Definiše lorencovu i Amperovu silu. - Opisuje magnetno polje. - Definiše feromagnetike, dijamagnetike i paramagnetike. - Definiše i objašnjava pojavu elektromagnetne indukcije, uzajamne indukcije i samoinukcije. - Objašnjava energiju magnetnog polja. Oscilacije - Definiše oscilacije i podjelu oscilacija. - Opisuje osnovne osobine mehaničkih oscilacija. - Definiše jednačine oscilacija, period i energiju. - Definiše prinudno oscilovanje i rezonancu. - Opisuje matematičko i fizičko klatno. - Pojašnjava osnovne osobine električnih oscilacija. - Navodi definiciju naizmjenične struje i napona. - Obrazlaže


Formativni ciljevi učenik zadataka strujnih kontura.

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Analizira magnetno polje, magnetnu indukciju i fluks magnetnog polja. Rješava zadatke magnetnog polja, čestice provodnika i solenoida. Izvodi formule za Amperovu i Lorencovu silu. Analizira i obrazlaže Faradejev zakon elektromagnetne indukcije. Rješava zadatke iz elektromagnetne indukcije.

-

Razlikuje vrste oscilajcijarestitucionu silu, parametre oscilovanja. Izvodi jednačine oscilovanja. Rješava zadatke iz oscilacija. Analizira prinudno oscilovanje i rezonancu. Analizira matematičko klatno. Rješava zadatke iz matematičkog klatna. Analizira nastanak i vrste elektromagnetnih

-



-

-

178

Razvija analitičko i logičko mišljenje

-

-

-

Korišćenje grafofolija, skica, crteža. Ogledno pokazati nastanak struje pomoću magnetnog polja(koristiti kalem, magnet i galvanometar).

Korišćenje crteža i skica Vježba mjerenje impedanse u rcl kolu Vježba ispitivanje zavisnosti perioda oscilovanja matematičkog klatna od njegove dužine Korišćenje grafofolije

Informativni ciljevi i sadržaji učenik termogeni i reaktivni otpor. - Definiše impedansu rcl kola. - Upoznaje i objašnjava transformatore. Akustika - Definiše akustiku kao nauku i opisuje fizičke veličine koje se koriste. - Upoznaje infra i ultra zvuk, njihovu primjenu. - Definiše Doplerov efekat u akustici.


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

učenik oscilacija. Analizira zavisnosti termogene i reaktivne otpornosti. Razlikuje načine rada transformatora i njihovu primjenu. Uočava osnovne zavisnosti i zakonitosti akustike. Razumije šta je zvuk. Razlikuje ultra zvuk od infra zvuka. Analizira primjenu ultra i infra zvuka. Analizira primjenu ultra zvuka u medicini. Uočava Doplerov efekat.

-

179

Razvija pozitivno analitičko i logičko mišljenje.


-

Grafofolijom ilustrovati Doplerov efekat.

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik Optika - Rezimira osnovne - Uočava i navodi pojmove optike, osnovne pojmove geometrijske svjetlosni zrak i optike. indeks prelamanja. - Definiše zakone - Izvodi zakone odbijanja i odbijanja i prelamanja. prelamanja. - Objašnjava - Ilustruje formiranje lika kod formiranje lika kod ravnih i sfernih ogledala i sočiva. ogledala. - Analizira nastanak lika kod ogledala i - Upoznaje totalnu sočiva. refleksiju - Objašnjava - Interpretira i nedostatke kod analizira jednačine sočiva. ogledala i sočiva. - Opisuje rad - Rješava zadatke iz optičkih ogledala i sočiva. instrumenata(lupa, - Usvaja princip rada mikroskop). lupe i mikroskopa. - Definiše talasnu - Analizira nastanak i optiku i pojašnjava uslove osnovne interferencije zakonitosti. svjetlosti. - Upoznaje i definiše - Analizira nastanak i interferenciju uslove difrakcije i svjetlosti. difrakcione rešetke. - Upoznaje i definiše difrakciju - Analizira svjetlosti. polarizaciju pri odbijanju i - Opisuje princip prelamanju. rada difrakcione rešetke. - Analizira apsorpciju - Definiše pojavu svjetlosti. polarizacije. - Objašnjava - Uočava i obrazlaže disperziju, Lambetr-Berov apsorpciju i zakon. rasipanje - Usvaja definicije i svjetlosti. zavisnosti fotometrijskih - Objašnjava veličina. fotometriju, osnovne zakonitosti. - Definiše osnovne jedinice fotometrije. Elementi kvantne optike - Definiše toplotno - Obrazlaže na


Pozitivno procjenjuje važnost nauke i novih saznanja za razvoj svoje struke.


-

-

-

180

Razvija logičko

-

Korišćenje grafofolija u prikazivanju konstrukcije lika kod ogledala i sočiva. Internet prezentacija za interferenciju, difrakciju.

Korišćenje

Informativni ciljevi i sadržaji učenik zračenje. - Definiše i objašnjava zakone toplotnog zračenja Kirhofov, ŠtefanBolcmanov i Vinov zakon. - Navodi i pojašnjava pojam fotona. - Definiše i objašnjava Plankov zakon zračenja. - Objašnjava fotoefekat. - Navodi i objašnjava talasna svojstva mikročestica. - Formuliše Debroljevu formulu. - Opisuje difrakciju elektrona. - Definiše Hajzenbergovu relaciju neodređenosti. - Definiše i objašnjava talasnu funkciju.

Socijalizacijski ciljevi učenik mišljenje.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

učenik primjerima pojave apsorpcije, odbijanja i prelamanja. Uočava apsolutno crno tijelo. Analizira zakone toplotnog zračenja. Uočava šta je foton. Određuje enrgiju, masu i impuls fotona. Uočava i shvata pojavu fotoefekta i obrazlaže jednačinu fotoefekta. Analizira talasna svojstva mikročestica. Uočava dualizam svjetlosti i mikročestica. Rješava zadatke iz fotoefekta. Uočava i obrazlaže difrakciju elektrona. Vrednuje fizički smisao talasne funkcije i poznaje pojam tunelefekat.

Elementi atomske fizike - Rezimira stečeno - Uočava i obrazlaže znanje o atomu i osnovne osobine modelima atoma. atoma, strukturu i modele atoma. - Izvještava o - Interpretira Borove Borovim postulate. postulatima. - Definiše - Razlikuje energiju energetska stanja jonizacije i u atomu. enegriju veze. - Pojašnjava termine - Određuje i shvata kvantovanja kvantne brojeve. energije i - Uočava serije u poluprečnika spektru atoma atoma. vodonika. - Upoznaje kvantne - Rješava brojeve ( glavni, maksimalne i

Preporuke za izvođenje nastave grafofolija, crteža za sve zakone. -

-

-

Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima.

-

-

181

Vježba: Određivanje karakteristika foto ćelije. Zadatak: Snimiti karakteristike date foto ćelije i za usvojeni svjetlosni fluks odrediti maksimalnu brzinu fotoelektrona.

Korišćenje grafofolija i šematskih prikaza strukture atoma, spektra vodonika , rentgenske cijevi, laserske cijevi. Odlazak u obližnji medicinski centar i upoznavanje sa rentgen aparatom.

Informativni ciljevi i Formativni ciljevi sadržaji učenik učenik minimalne sporedni, magnetni frekvencije za date i spinski). serije. - Definiše i objašnjava - Uočava rentgensko nastanak periodnog zračenje i sistema rentgensku cijev. elemenata. - Razlikuje osnovna svojstva - Definiše svojstva rentgenskog rentgenskog zračenja. zračenja (difrakciju i - Rješava zadatke iz apsorpciju). rentgenskog zračenja. - Navodi definiciju primjene - Uočava pravila rentgenskog zaštite od zračenja u rentgenskog medicini. zračenja. - Objašnjava zaštitu - Analizira lasersko od rentgenskog zračenje i njegovu zračenja. primjenu u medicini. - Definiše lasersko zračenje, načine dobijanja i vrste. - Upoznaje primjenu lasera u medicini. Elementi nuklearne fizke - Rezimira osnovne - Analizira osnovne karakteristike karakteristike jezgra ( masu, jezgra. naelektrisanje, - Uočava formulu za dimenzije i defekt defekt mase i mase). energiju veze. - Objašnjava modele - Rješava zadatke iz jezgra. defekta mase. - Definiše nuklearne - Analizira nuklearne sile, njihove sile i modele osnovne osobine i jezgra. podjelu. - Uočava i razumije prirodu - Definiše i upoznaje elementarnih klasifikaciju čestica. elementarnih čestica. - Uočava osnovne osobine i podjele - Upoznaje kosmičko kosmičkog zračenje i njegove zračenja. osobine. - Rezimira - Analizira podjelu radioaktivnost i radioaktivnosti. radioaktivni rastvor - Izvodi zakon kao i zakon radioaktivnog radioaktivnog raspada. raspada. - Uočava i obrazlaže


-

182

Razvija sposobnost opažanja.


-

Korišćenje grafofolije i prikazi strukture jezgra, klasifikacija elementarnih čestica, prikaz radioaktivnog raspada, šematski prikaz alfa, beta i gama raspada.

-

Korišćenje internetprezentacija za korišćenje izotopa u medicini.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Upoznaje osnovne osobine radioaktivnosti apsorpciju i detekciju. - Objašnjava primjenu radioaktivnosti i zaštitu od radioaktivnosti. - Izvještava o pojmovima fisije i fuzije. - Objašnjava primjenu izotopa u medicini. Biofizika - Objašnjava osnove biofizike, značaj fizike na žive organizme. - Rezimira količinu toplote i objašnjava princip rada biokalorimetra. - Objašnjava kretanje krvotoka i mjerenje krvnog pritiska. - Definiše i objašnjava biostruje. - Objašnjava elektrostimulaciju, galvanizaciju. - Definiše i objašnjava auskultacione tehnike i fonokardiograf. - Objašnjava EKG, endometriju, radiotelemetriju i skener. - Opisuje oko kao optički sistem. - Pojašnjava endoskopiju. - Objašnjava holografiju.


Formativni ciljevi

-

-

-

-

-

-

-

-

učenik interakciju fotona i čestice. Analizira fiziološko dejstvo radioaktivnog zračenja. Uočava i razumije dozimetriju, jonizaciju i radiometrijsko zračenje. Klasifikuje nuklearne reakcije. Razlikuje pojave fisije i fuzije. Uočava osnovne karakteristike biofizike. Analizira razmjenu količine toplote. Uočava vrste kretanja fluida i shvata princip mjerenja krvnog pritiska. Analizira strukturu ćelije i nastanak biostruja. Uočava princip rada EKG, skenera, magnetne rezonance, endometrije, radiotelemetrije. Uočava kako se formira lik u oku. Analizira nedostatke sočiva Vrednuje značaj biomarkera i njihov značaj za čovjeka

-

-

183

Shvata značaj povezivanja teorije i prakse. Razumije odnos tehnike i prirode. Prihvata i poštuje propise u radu. Pozitivno procjenjuje važnost novih saznanja iz svoje struke.


-

-

Korišćenje grafofolija. Obilazak medicinskog centra. Korišćenje internet prezentacija.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Upoznaje i pojašnjva magnetnu rezonancu. - Upoznaje biomarkere i njihovu primjenu u medicini i ostalim granama.




5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - J. Janjić, M. Pavlov, B. Radivojević: Fizika za II, III i IV razred, Beograd, 2004. - Ing. V. M. Vučić, dr. ing. D. M. Ivanović: Elektromagnetika i optika, Naučna knjiga, Beograd, 1980. - D. Popović, V. Stefanović: Fizika sa osnovama biofizike, Beograd, 1989. - Dr V. Ivanović, dr K. Konstantinov: Biomarkeri, Velarta, Beograd, 2000. - N. Čaluković, N. Kadelburg: Zbirka zadataka i testova, Krug, Beograd, 2004. - P. Kulišić: Fizika za II, III i IV razred srednje stručne škole, Školska knjiga, d. d. Zagreb, 2006. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Grafoskop. - Odgovarajući materijal za laboratorijske vježbe. - Kao pomoć može se koristiti i laptop. -

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najmane jednom u kalsifikacionom periodu. - Pismeno- pismene vježbe nakon završene oblasti (pismena vježba bi trebala da sadrži odgovarajuće zadatke iz te oblasti). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. -


-

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani fizičar; - profesor fizike. 10. Povezanost predmeta Znanja -

Oscilacije Magnetno polje Optika Radioaktivnost

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Matematika - Trigonometrijske f-je, grafici - Skalarni i vektorski proizvod - Geomertija - Eksponencijalne i 184

Znanja -

Kretanje fluida Optika (oko) EKG, rentgensko zračenje Laseri Biostruje

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja logaritamske f-je - Anatomija i fiziologija - Krvni sudovi i srce - Građa oka - Poznavanje anatomije - Biologija

- Građa ćelije

185

1.3.6. ETIKA 1. Naziv predmeta: ETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



Ukupno

72

72

72

72

3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje osnovnih etičkih pojmova. - Upoznavanje različitih sistema vrijednosti u istoriji etike. - Upoznavanje sa etičkim kodeksima. - Sticanje znanja o značaju estetskog izgleda, propisane uniforme, savjesnog obavljanja posla i ponašanja medicinskog radnika prema pacijentu. - Sticanje znanja o timskom radu, čuvanju poslovne tajne, poštovanje čovjekovog života, privatnosti pacijenta i pravilnom odnosu prema pacijentu u zavisnosti od uzrasta i kategorije bolesti. - Sticanje znanja o humanitarnim organizacijama i prvoj pomoći. - Podsticanje učenika na aktivno učešće u nastavi, podsticanje ka usavršavanju profesije. - Razvijanje osjećaja odgovornosti i preciznosti u radu. - Razvijanje sposobnosti komunikacije i kulture vođenja dijaloga.

186

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Opšti pojmovi o etici - Razlikuje teorijsku - Uočava važnost Uvod etike u od primijenjene - Poznaje pojam i svakodnevnom etike. sadržaj etike. životu. - Analizira odnos - Zna porijeklo i morala i etike. značenje termina - Vrednuje značaj "filozofija" i moralnog "etika". rasuđivanja. - Upoznaje etiku kao - Analizira ulogu praktičnu volje kao moći filozofsku unutrašnjeg disciplinu. usmjeravanja. - Definiše pojam - Određuje stepen morala i njegovu razvijenosti volje istorijsku kod sebe i okoline. uslovljenost. - Analizira značaj - Obrazlaže nastanak savjesti za razvoj i razvitak moralnih ličnosti. normi. - Izražava svoje - Objašnjava mišljenje o pojmove moralno savjesti, stidu, rasuđivanje i kajanju, i sl. moralno - Uočava razliku ponašanje. između morala, - Objašnava običaja, religije, preduslove za prava. moralno rasuđivanje i ponašanje ( svijest, razum, osjećanja, volja, osjećanja dužnosti i sl. ). - Obrazlaže značaj savjesti za moralnu svijest i moralni fenomen kao takav. - Navodi pojam deontologije i poznaje različite vrste odgovornosti. - Upoznaje odnos između: običaja i morala, religije i morala, prava i morala. Istorijat etičkih učenja Etička učenja - Analizira Sokratov - Razvija pravilan antičkog doba stav "vrlina je odnos prema 187


-

Diskusija: Savjest, stid, kajanje.

-

Diskusija na teme: Dobro-zlo

-

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Poznaje i obrazlaže Sokratovo, Platonovo i Aristotelovo učenje o vrlini. - Nabraja pravce u etici: hedonizam i stoicizam.

Socijalizacijski ciljevi učenik društvenim naukama.

Formativni ciljevi

-

-

-

-

učenik znanje". Upoređuje pojmove dobra i zla. Analizira Platonov princip mjere i harmonije. Razlikuje Aristotelove etičke i dianoetičke vrline. Određuje i shvata pojmove hedonizam i stoicizam. Uočava razlike između etičkog učenja hrišćanske crkve i današnjih shvatanja etike. Određuje postulate moralnog djelovanja. Vrednuje slobodu kao uslov moralnosti.

Etička učenja srednjeg i novog vijeka - Poznaje hrišćanske etičke norme i pravila. - Upoznaje i obrazlaže Kantove kategoričke imperative. - Objašnjava Šopenhauerovu etiku pesimizma. - Obrazlaže Ničeov pojam imoralizma. - Razlikuje Najnovija etička Kjerkegorove učenja stadijume na - Navodi životnom putu predstavnike čovjeka. egzistencionalizma - Analizira Jaspersov (Kjerkegor, pojam slobode i Jaspers, Sartr). nesigurnosti. - Poznaje i obrazlaže - Analizira Sartrov pojmove pojam slobode i egzistencija i odgovornosti. esencija. - Navodi određenja individualne egzistencije (neponovljivost, konačnost, prolaznost, slučajnost, neizvjesnost). Zakletve i kodeksi medicinske etike - Zna Hipokratovu - Analizira značajne

-

-

188

Razvija slobodu iznošenja sopstvenog stava i uvažavanja suprotnog.

Porihvata i poštuje


Aristotelove etičke i dianoetičke vriline i današnje shvatanje vrlina.

-

Diskusija: Etička učenja hrišćanske crkve i današnje shvatanje etike.

-

Pretraživanje interneta na temu: Najnovija etička učenja, prikupljanje podataka i diskusija.

-

Prikaz Hipokratove

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik propise u radu. odredbe zakletvu. Hipokratove - Zna Maimonidovu zakletve. ljekarsku molitvu. - Analizira začetke - Navodi Ženevsku rada medicinskih reviziju sestara. Hipokratove - Upoređuje zakletve. Hipokratovu - Zna zakletvu zakletvu sa Florens Najtingejl. zakletvom Florens - Obrazlaže Najtingel i uviđa Helsinšku njihov značaj. deklaraciju o - Upoređuje zakone biomedicinskim medicinske etikeistraživanjima. po jedna ocjena u - Pojašnjava svakom deklaraciju o klasifikacionom pravima bolesnika. periodu. - Navodi - Vrednuje kodeks internacionalni etičkih pravila koja kodeks etike će koristiti u svom medicinskih sestara radu. (tehničara). - Zna kodeks etike medicinskih sestara Crne Gore. Moralne obaveze medicinskog radnika - Uviđa korelaciju - Razvija pravilan Lik medicinskog između estetskog odnos prema radnika izgleda, propisane zanimanju. - Opisuje ličnost uniforme, - Navikava se na red i medicinskog ponašanja urednost. radnika. medicinskog - Zna prava bolesnika radnika i (štićenika) u skladu povjerenja sa važećim bolesnika. propisima. - Vrednuje pravo - Opisuje odnos izbora bolesnika medicinskog radnika (štićenika) o odluci prema bolesniku, sopstvenog zdravlja rodbini bolesnika i i života. posjeti. - Vrednuje značaj saradnje zdravstvenog radnika sa pacijentom i članovima njegove porodice.

189

Preporuke za izvođenje nastave zakletve i Maimonidove ljekarske molitve, analiza i diskusija od strane učenika u cilju shvatanja značaja istih.

-

Video zapis. Prikaz adekvatne uniforme i komunikacije zdravstvenog radnika i pacijenta.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik Čuvanje medicinske tajne - Zna značaj čuvanja medicinske tajne. Poštovanje ljudskog života - Zna da poštuje ljudski život. - Opisuje pravila poštovanja ljudskog života. Timski rad - Poznaje značaj timskog rada i uloge medicinskog tehničara u timu. - Navodi pravila koja se moraju poštovati pri timskom radu.


-

učenik Uočava značaj obaveze čuvanja medicinske tajne. Vrednuje značaj čovjekovog života.

-

-

Socijalizacijski ciljevi učenik Usvaja principe medicinske etike.

Razvija osjećaj odrgovornosti i ispunjavanja radnih obaveza.

- Razvija svijest o - Vrednuje značaj značaju timskog saradnje rada. medicinskog tehničara sa svojim kolegama u cilju postizanja što boljih rezultata u obavljanju svoje profesije. Etički odnos medicinskog radnika prema uzrastu i vrstama bolesti - Razvija osjećaj Etički odnos prema - Suočava se sa problemom lične odgovornosti djetetu hospitalizacije prema higijeni, - Navodi definiciju djece i shvata zdravlju i djetinjstva. etičnost sposobnost - Opisuje specifične uključivanja empatije. potrebe bolesnog roditelja u proces djeteta. liječenja. - Opisuje postupak adekvatnog odnosa - Uviđa značaj sa djecom. poštovanja potreba djeteta. Etički odnos prema - Uočava značaj - Razvija svijest sarim ljudima adekvatnog odnosa profesionalne medicinskog odgovornosti. - Navodi definiciju radnika prema starenja-starosti. starim osobama i - Opisuje njihovim psihofizičko stanje potrebama. starih ljudi. - Poznaje potrebe starih osoba. - Navodi pravila koja se moraju poštovati u odnosu sa starim ljudima. Etički odnos prema pacijentima sa: - posebnim potrebama

-

Uočava razliku u simptomima osoba sa posebnim potrebama,

-

190

Razumije značaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.


Diskusija: Značaj čuvanja tajne.

-

Diskusija: Poštovanje ljudskog života.

-

Diskusija: Prednosti timskog rada.

-

Video zapis. Prikaz bolesnog djeteta.

-

Diskusija: Stari ljudi i njihovo psihofizičko stanje, navođenje primjera.

Video zapis. Osobe sa posebnim potrebama, mentalnim

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik mentalnim - mentalnim - Razvija osjećaj smetnjama i smetnjama odgovornosti. tjelesnim - tjelesnim oštećenjima. oštećenjima - Uviđa značaj - Navodi definiciju poštovanja pravila mentalnih u radu sa retardacija. pacijentima sa: - Definiše mentalne posebnim smetnje. potrebama, - Definiše tjelesna mentalnim oštećenja. smetnjama i - Opisuje potrebe tjelesnim ljudi koje su oštećenjima. nastale zbog duševnih ili tjelesnih promjena ovih kategorija bolesnika. - Navodi pravila rada koja se moraju poštovati u radu sa pacijentima sa: posebnim potrebama, mentalnim smetnjama i tjelesnim oštećenjima. Etički odnos prema - Razlikuje simptome - Razumije značaj i ljudima oboljelim zaraznih bolesti. osjećaj lične od zaraznih bolesti odgovornosti - Vrednuje značaj prema higijeni i adekvatnog odnosa - Definiše zarazne zdravlju. prema oboljelim od bolesti. zaraznih bolesti i - Opisuje pravila značaj izolacije. adekvatnog odnosa prema oboljelim od zaraznih bolesti. Humanitarne organizacije i prva pomoć - Pozitivno ocjenjuje - Vrednuje značaj - Poznaje svjedske važnost novih postojanja humanitarne znanja iz svoje humanitarnih organizacije (Crveni struke. organizacija. krst, Crveni - Uočava važnost polumjesec, dobrovoljnog UNICEF, FAO, i dr.). davanja krvi. - Zna adekvatan - Analizira obavezu odnos prema prve pomoći kao dobrovoljniom službenu i moralnu davaocima krvi. dužnost. - Nabraja postupke pružanja prve pomoći. 191

Preporuke za izvođenje nastave smetnjama i tjelesnim oštećenjima.

-

Prikaz fotografija različitih vrsta zaraznih bolesti.

-

Seminarski radovi na teme: Svjetske zdravstvene organizacije. Prva pomoć. Dobrovoljni davaoci krvi.

-

-

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik - Opisuje stanje povrijeđenog. Velike i vječite teme i dileme u medicinskoj etici - Vrši komparaciju - Razvija sposobnost - Nabraja vječite pomenutih tema i argumentovanog teme i dileme: formira svoje iznošenja - eutanazija; mišljenje. sopstvenog - abortus; mišljenja i - vještačka oplodnja; uvažavanje - medicinski suprotnog. eksperimenti; - Razvija umješnost - kloniranje. slušanja i kulturu dijaloga.


-

Debata na teme: Eutanazija. Abortus. Vještačka oplodnja. Medicinski eksperimenti. Kloniranje.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Pavićević: Osnovi etike, Kultura, Beograd, 1967. - F. Jodl: Istorija etike, Veselin Masleša, Sarajevo, 1975. - A. Makintajner: Kratka istorija etike, Plato, Beograd, 2000. - J. Marić: Medicinska etika, XII dopunjeno i prerađeno izdanje, MegRaf, Beograd, 2002. - D. Milovanović: Medicinska etika, Naučna kniga, Beograd, 1986. - I. Pančovski: Etika hrišćanske ljubavi, Prosveta, Niš, 1973. - M. Životić: Osnovna učenja o najvišem dobru i cilju života, Rad, Beograd, 1962. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica. - Omogućen pristup internetu. - Grafoskop. - Video projektor. - Priručnici. - Slike. - Fotografije. - Šira literatura. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja se vrši usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

-

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor filozofije; - diplomirani pedagog.

192

10. Povezanost predmeta Znanja -

Timski rad

- Opšti pojmovi o etici - Timski rad - Kontakt sa klijentom - Sociološko, psihološki i medicinski aspekti estetske njege

Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja - Psihologija i - Komunikacija u komunikologija organizaciji - Poslovni kodeks preduzeća - Preduzetništvo - Organizaciona struktura privrednog društva - Estetska njega - Moralne obaveze medicinskog radnika

193

1.3.7. PREDUZETNIŠTVO 1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



40 40

Ukupno

66 66

26 26

3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje preduzetničke sposobnosti. - Sticanj znanja o razvoju biznis ideje. - Sticanje znanja o izradi biznis plana. - Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva. - Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom. - Osposobljavanje za rad u timu. - Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije. - Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih tehnologija.

194

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Biznis ideja i biznis plan - Razvija osjećaj za - Suočavajući - Upoznaje pojam kreativnost. argumente kritički biznis ideja. - Razvija sposobnost procjenjuje - Opisuje nastanak postizanja kvalitet poslovne biznis ideje. kompromisa. ideje u skladu sa - Nabraja i postulatima opredjeljuje se za tržišnog poslovnu ideju. poslovanja. - Nabraja moguće - Razvija analitičko vrste djelatnosti. mišljenje. - Uviđa važnost - Opisuje pojam izrade biznis plana biznis plana. u kontekstu obezbjeđivanja podrške, kako - Razvija unutar samog odgovornost u privrednog društva radu. tako i od strane eksternih partnera (investitora, kreditora). - Razvija stručnost. - Upoznaje pojmove: - Razlikuje pojmove: vizija, misija, vizija, misija, strategija, ciljevi. strategija. - Uočava važnost - Kroz primjere očuvanja zdrave obrazlaže ciljeve životne sredine. privrednog društva. - Upoznaje postupak istraživanja tržišta. - Kroz primjere obrazlaže postupak istraživanja tržišta - Razvija osjećaj za na novom marljivost i primjeru. - Upoznaje pojmove: preciznost. - Izvodi zaključke o marketing plan i potencijalnoj plan prodaje. konkurenciji. - Izvodi zaključak o potencijalnim kupcima/korisnicim - Opisuje elemente a usluga. finansijskog plana privrednog društva. - Vrši opis proizvoda/usluga. - Uviđa značaj sprovođenja kontrole kvaliteta proizvoda/usluga. - Kroz primjere 195

Preporuke za izvođenje nastave - Poželjno je učenicima ukazati na primjere. - Organizovati prisustvo predstavnika realnog privrednog društva. - Primjena tehnika za unapređenje razmišljanja, npr. Eksperiment Šest šešira. - Kao model može da posluži biznis plan realnog privrednog društva. - Pripremiti integralnu cjelinu od elemenata biznis plana.

Informativni ciljevi i sadržaji učenik - Objašnjava neophodnost očuvanja životne sredine.


Formativni ciljevi

učenik obrazlaže elemente finansijskog plana privrednog društva. - Sarađuje kod izrade plana - Rezimira biznis očuvanja životne plan. sredine za - Prezentuje biznis konkretno plan. privredno društvo. - Oblikuje dinamiku realizacije biznis plana. - Kritički procjenjuje slabosti sačinjenog biznis plana. Osnivanje privrednog društva Ime privrednog društva - Nabraja moguća - Opredjeljuje se za rješenja za ime ime privrednog privrednog društva. društva u skladu sa propisima i poštujući principe jednostavnosti i jedinstvenosti. Vizuelni identitet privrednog društva - Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni i značaj identitet oblikovanja privrednog društva. vizuelnog identiteta privrednog društva. Registracija privrednog društva - Upoznaje postupak - Popunjava registracije formulare za privrednog društva. registraciju privrednog društva. - Opisuje moguće oblike - Sprovodi aktivnosti organizovanja na pribavljanju privrednog društva. pečata i štambilja. Otvaranje računa kod poslovne banke - Popunjava - Opisuje postupak formulare za otvaranja računa otvaranje računa kod poslovne kod poslovne banke. banke. - Obavlja postupak otvaranja računa kod poslovne banke.


- Razvija logičko mišljenje i sposobnost za pravilno rasuđivanje i zaključivanje.

- Rad u grupama: učenici predlažu moguća rješenja a nakon toga, kroz diskusiju, donose odluku.

- Stiče radne navike.

- Rad na računaru: učenici koriste programe za obradu teksta i slika.

196

- Izrada organograma privrednog društva.

Informativni ciljevi i Socijalizacijski Formativni ciljevi sadržaji ciljevi učenik učenik učenik Poslovni kodeks preduzeća - Upoznaje pojam - Popunjava poslovni kodeks formulare za privrednog društva. otvaranje računa kod poslovne - Nabraja elemente banke. poslovnog kodeksa. - Obavlja postupak otvaranja računa kod poslovne banke. Organizaciona struktura privrednog društva - Upoznaje tipove - Pronalazi sličnosti i organizacione razlike između strukture različitih tipova privrednog društva. organizacionih struktura privrednog društva. Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva - Pronalazi sličnosti i - Razvija sposobnost - Upoznaje različite snalaženja u razlike u nivoima nivoe upravljanja hijerarhiji upravljanja privrednim socijalnih odnosa. privrednim društvom. društvom. - Upoznaje postupak - Popunjava prijavu zasnivanja radnog o slobodnom odnosa u radnom mjestu. privrednom - Učestvuje u izradi društvu. jednostavnog - Upoznaje postupak godišnjeg izrade godišnjeg izvještaja o radu. izvještaja o radu. Služba opštih poslova - Razvija spremnost i - Obavlja usmenu i - Nabraja i opisuje sposobnost za pisanu aktivnosti u okviru saradnju. komunikaciju službe opštih unutar privrednog poslova. društva i sa - Razvija eksternim odgovornost u partnerima. radu. - Tehnički održava internet sajt privrednog društva. - Šalje i prima poštu i druge službene materijale. Sektor Marketing - Razvija - Kroz primjere - Upoznaje pojam komunikativnost, obrazlaže strukturu marketinga. efikasnost u radu, asortimana - Opisuje postupak marljivost i proizvoda/usluga. istraživanja tržišta. preciznost. - Sprovodi postupak - Upoznaje pojam i formiranja cijene elemente 197


- Kao model može da posluži konkurs za prijem u radni odnos objavljen u dnevnoj štampi.

- Rad u grupama od tri do pet učenika. - Upotrebljava kancelarijsku opremu (telefon, faks, fotokopir aparat, skener, štampač).

- Rad na računaru: Učenici koriste programe za obradu teksta i slika, kao i programe za

Informativni ciljevi i sadržaji učenik marketing miksa: proizvod, cijena, promocija i distribucija.

-

-

-

Sektor komercijala - Upoznaje vrste i elemente dokumentacije koja prati poslove nabavke i prodaje.


Formativni ciljevi učenik proizvoda/usluga. Kroz primjere obrazlaže važnost i načine promocije. Upoređuje moguća rješenja za reklamni slogan i reklamnu poruku privrednog društva. Upoređuje moguće forme i sadržaje reklamnog materijala. Planira način reklamiranja privrednog društva, odnosno proizvoda/usluge. Kroz primjere obrazlaže moguće načine distribucije.

- Izrađuje ponudu, porudžbenicu, predračun, upit, račun i ostala dokumenta iz oblasti poslova nabavke i prodaje. Sektor finansija i računovodstvo - Kroz primjere - Opisuje postupak obrazlaže način obračuna zarada. obračuna zarada, - Opisuje način poreza i doprinosa. obračuna poreza i doprinosa. - Obavlja - Upoznaje blagajničke blagajničke poslove. poslove. - Obavlja poslove - Upoznaje postupak plaćanja dospjelih plaćanja dospjelih obaveza i naplate obaveza i naplate dospjelih dospjelih potraživanja. potraživanja.

Preporuke za izvođenje nastave elektronsku komunikaciju. - Izrada reklamnog materijala.

- Razvija analitičko mišljenje.

- Podstiče razvoj tačnosti, preciznosti i urednosti. - Formira stav o preuzimanju odgovornosti.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Vukotić: Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996. - J. Manojlović, S. Ignjatović: Poslovna i službena korespondencija za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. - D. Bogdanović, G. Ivanišević: Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. 198

- D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović: Osnovi ekonomije za II razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - R. Rajović: Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - Publikacija „Moj Biznis“, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004. - Hauard Potit: Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Učionica sa najmanje pet računara snabdjevenih adekvatnom programskom opremom, fax, telefon, skener, štampač, fotokopir aparat. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Ocjena vježbi, jedna u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani ekonomista. 10. Povezanost predmeta Znanja - Oblikovanje vizuelnog identiteta privrednog društva - Usmena i pisana komunikacija - Održavanje internet sajta - Izrada reklamnog materijala - Vizuelni identitet provrednog društva - Poslovni kodeks preduzeća - Organizaciona struktura privrednog društva

Povezanost sa drugim predmetima Predmeti Znanja - Informatika - Informacije u tekstualnom vidu - Multimedijalno predstavljanje informacija - Internet - Korišćenje računarskih programa kao vida komuniciranja - Likovna umjetnost sa - Slikarstvo estetikom - Grafika - Etika - Opšti pojmovi o etici - Timski rad

199

2. STRUČNI ISPIT 2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO-TEORIJSKI DIO ISPITA 2.1.1. KOZMETOLOGIJA 1. Naziv ispitnog kataloga: KOZMETOLOGIJA 2. Cilj ispita - Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti Kozmetologije. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu 1. Opisati građu i navesti funkcije kože. 2. Nabrojiti i analizirati kozmetičke sirovine neorganskog i organskog porijekla. 3. Navesti i objasniti značaj kozmetičkih sirovina biljnog porijekla. 4. Navesti i objasniti kozmezičke sirovine životinjskog porijekla. 5. Analizirati razlike viših masnih alkohola i viših masnih kiselina. 6. Opisati i objasniti značaj biljnih ekstrakata. 7. Opisati alge i ekstrakte algi. 8. Navesti kozmetičke sirovine polusintetičkog porijekla. 9. Navesti kozmetičke sirovine sintetičkog porijekla. 10. Objasniti površinski aktivne materije. 11. Obrazložiti osobine emolijensa. 12. Obrazložiti osobine ugušćivača. 13. Navesti konzervanse. 14. Navesti antioksidanse. 15. Navesti boje i mirise. 16. Definisati kozmetičke proizvode i navesti podjelu. 17. Opisati prave rastvore. 18. Opisati koloidne rastvore-geli. 19. Opisati emulzije i postupke njihovog dobijanja. 20. Opisati ekstrativne rastvore i načine njihovg dobijanja. 21. Obrazložiti osobine i vrste sapuna. 22. Navesti vrste i sastav šampona. 23. Navesti proizvode za kupanje. 24. Navesti proizvode za tuširanje. 25. Navesti i objasni upotrebu krema i losiona za čišćenje kože. 26. Navesti gelove i ulja za čišćenje kože. 27. Navesti proizvode za piling kože. 28. Navesti paste za zube. 29. Navesti proizvode za njegu usne duplje. 30. Opisati dezodoranse. 31. Opisati antipespirante. 32. Opisati supstance za izradu krema za njegu kože. 33. Navesti vrste krema za masažu. 34. Navesti losione za njegu kože. 35. Analizirati gel za njegu kože. 36. Opisati ulja za njegu kože. 37. Navesti losione za njegu kose. 38. Analizirati gel za njegu kose. 39. Opisati ulja za njegu kose. 200

40. Navesti pudere za njegu tijela. 41. Objasniti upotrebu maske za njegu kože. 42. Navesti proizvode za njegu ruku. 43. Navesti proizvode za njegu nogu. 44. Navesti proizvode za njegu kože djece. 45. Analizirati proizvode za njegu kože za muškarce. 46. Navesti proizvode za zaštitu od sunčevog zračenja i obrazložiti njihovu upotrebu. 47. Analizirati proizvode za zaštitu od insekata. 48. Navesti proizvode za izbjeljivanje kože. 49. Navesti proizvode za tamnjenje kože. 50. Analizirati podloge za šminku. 51. Objasniti upotrebu dekorativnih pudera. 52. Analizirati rumenila za lice i objasniti upotrebu. 53. Analizirati sjenke za očne kapke i objasniti upotrebu. 54. Analizirati proizvode za bojenje obrva i trepavica. 55. Analizirati ruževe za usne. 56. Objasniti proizvode za privremeno i trajno kovrdžanje kose. 57. Analizirati lakove za kosu. 58. Analizirati boje za kosu. 59. Objasniti upotrebu proizvoda za uklanjanje suvišnih dlaka. 60. Analizirati lakovi za nokte. 61. Navesti kozmetičke proizvode koji mogu imati neželjene reakcije. 4. Tip ispita - Usmeno. - Nastavnik/aktiv formuliše pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datog u ispitnom katalogu. - Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti. - Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu rada nastavnika.

201

2.1.2. ESTETSKA NJEGA 1. Naziv ispitnog kataloga: ESTETSKA NJEGA 2. Cilj ispita - Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti Estetske njege 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu 1. Analizirati organizaciju rada u kozmetičkom salonu. 2. Definisati dezinfekciju i objasniti metode. 3. Definisati sterilizaciju i objasniti metode sterilizacije. 4. Navesti i objasniti tipove kože. 5. Interpretirati masažu kao metodu njege i unapređenja zdravlja. 6. Navesti vrste masaže prema vrsti mehaničkog agensa, namjeni i površini. 7. Opisati akunpresuru i navedi vrste. 8. Opisati refleksoterapiju. 9. Navesti toplotne agense u kozmetoterapiji. 10. Objasniti krioterapiju kao kozmetoterapijsku proceduru. 11. Objasniti primjenu i dejstvo hidroterapije. 12. Navesti metode i postupke depilacije. 13. Navesti metode i postupke epilacije. 14. Obrazložiti primjenu infracrvrnih zraka. 15. Objasniti primjenu vidljivih zraka. 16. Objasniti primjenu ultraljubičastih zraka. 17. Objasniti primjenu polihromatske i monohromatske svjetlosti. 18. Objasniti primjenu galvanske struje. 19. Objasniti primjenu neofaradske struje. 20. Objasniti primjenu naizmjeničnih interferentnih struja. 21. Objasniti primjenu ultrazvuka. 22. Interpretirati hemijsko čišćenje različitih tipova kože. 23. Objasniti postupak njege suve kože. 24. Objasniti postupak njege masne i mješvite kože. 25. Objasniti postupak njege aknozne kože. 26. Objasniti postupak njege ostarjele kože. 27. Objasniti postupak njege kože sa eritemom. 28. Objasniti postupak njege kože sa dishronijama. 29. Objasniti postupak i dejstvo tretmana celulita. 30. Objasniti postupak njege ruku. 31. Objasniti postupak njege nogu. 32. Navesti dekorativne preparate. 33. Objasniti postupak dekoracije nokata. 34. Objasniti postupak korekcije i dekoracije obrva. 35. Objasniti postupak dekoracije trepavica. 36. Objasniti postupak dekoracije očnih kapaka i usana. 37. Opisati postupke šminkanja za različite prilike. 38. Navesti karakteristike i aplikaciju trajne šminke. 39. Analizirati estetsku njegu, izgled i modu. 40. Analzirati estetsku njegu i zdravlje. 41. Analizirati prednosti i ograničenja estetske hirurgije. 42. Objasniti profesionalni estetski poremećaj.

202

4. Tip ispita - Usmeno. - Nastavnik/aktiv formuliše pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datog u ispitnom katalogu. - Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti. - Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu rada nastavnika.

203

2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČI RAD 2.2.1. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv ispitnog kataloga: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Cilje ispita - Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže: - prepoznavanje i analizu problema iz oblasti kozmetologije i estetske njege; - poznavanje i poštovanje poslovne etike i principa konstruktivne komunikacije sa klijentima; - pravilnu upotrebu stručne terminologije; - stepen povezanosti stručnoteorijskih i praktičnih znanja; - samostalnost u uočavanju problema, njihovom rješavanju, predstavljanju i vrednovanju predloženih rješenja; - samostalnost u korišćenju literature i drugih izvora, sistematičnost u radu; - poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline; - racionalno korišćenje materijala, vremena i energije. 3. Spisak tema/zadataka 1. Izvesti masažu lica, vrata i poprsja 2. Izvesti masažu leđa. 3. Izvesti masažu donjih ekstremiteta. 3. Izvesti masažu grudi i trbuha. 4. Izvesti postupke depilacije toplim i hladnim postupkom. 5. Izvesti procedure elektroforeze. 6. Izvesti procedure mioliftinga kože lica. 7. Izvesti procedure bodiliftinga. 8. Izvesti procedure aplikacije interfentne struje. 9. Izvesti procedure primjene IR-zračenja. 10. Izvesti procedure primjene monohromatske svjetlosti (laser). 11. Izvesti procedure primjene ultrazvuka u tretmanima kože lica. 12. Izvesti procedure primjene u tretmenima tijela. 13. Izvesti tretmane normalne kože. 14. Izvesti tretmane suve kože. 15. Izvesti tretmane masne kože. 16. Izvesti tretmane aknozne kože. 17. Izvesti tretmane mješovite kože. 18. Izvesti tretmane na koži zahvaćenoj senijumom. 19. Izvesti zahvate na koži zahvaćenoj rozaceom. 20. Izvesti tretmane osjetljive kože. 21. Izvesti tretmane atrofične kože. 22. Izvesti tretmane sa hiperpigmentacijama. 23. Izvesti procedure manikira. 24. Izvesti procedure dekoracije nokata. 25. Izvesti tretman pedikira. 26. Izvesti tretman žuljeva. 27. Izvesti kozmetičko zbrinjavanje kurjeg oka. 28. Izvesti oblikovanje i bojenje obrva. 29. Izvesti šminkanje za dan. 30. Izvesti večernju šminku. 31. Izvesti šminku za vjenčanje. 204

32. Izvesti procedure u tretmanima celulita. 4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada - Nastavnik/aktiv formuliše zadatke i sastavlja detaljan spisak zadataka na osnovu okvirnog spiska zadataka, datih u ispitnom katalogu, način i postupak realizacije zadataka. - Ispitni zadaci se izvlače pred ispitnom komisijom. - Ocjenu na praktičnom dijelu ispita oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu rada nastavnika.

205

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA Redni Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja broj 1.

Anatomija i fiziologija

Usmeno i pismeno

2.

Latinski jezik

Usmeno i pismeno

3.

Zdravstvena zaštita i higijena

Usmeno

4.

Hemija i biohemija

Usmeno i pismeno

5.

Mikrobiologija

Usmeno i pismeno

6.

Botanika

Usmeno i pismeno

7.

Fizikalna terapija

Usmeno

8.

Estetska njega

Usmeno i pismeno

9.

Kozmetologija

Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno – pismenom vježbom nakon svake oblasti.

10.

Farmakognozija

Usmeno i pismeno

11.

Dermatologija

Usmeno

12.

Psihologija i komunikologija

Usmeno

13.

Praktična nastava

U okviru svake oblasti provjeravaju se i ocjenjuju praktični rad na vježbama i usmena obrazloženja učenika

IZBORNA NASTAVA 1.

Strani jezik II

Usmeno i pismeno

2.

Likovna umjetnost sa estetikom Usmeno i na vježbama

3.


Usmeno

4.

Humana genetika

Usmeno i pismeno

5.


Usmneo i pismeno

6.

Etika

Usmeno

7.

Preduzetništvo

Usmeno i u toku vježbi

206

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA - U sledeći razred napreduju učenici koji su na kraju školske godine pozitivno ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu, kako je predviđeno nastavnim planom. - Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata: - pismeni ispit iz maternjeg jezika i književnosti, - pismeni ispit iz stranog jezika ili matematike, - usmeni ispit iz Kozmetologije ili Estetske njege, po izboru učenika, - stručni rad. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od mjesec dana) Škola izrađuje individualni program (nacrt) uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. - Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima. 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH - Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako, da: - iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja-škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti; - škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke, koje obavlja učesnik obrazovanja; - za odrasle ne važe uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi koje utvrdi Škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle; - se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom; - odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnoga obrazovanja. 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA Redni Profil stručne spreme nastavnika i stručnih Naziv predmeta broj saradnika 1.

Anatomija i fiziologija

- doktor medicine

2.

Latinski jezik

- profesor latinskog jezika i književnosti

3.

Zdravstvena zaštita i higijena

4.

Hemija i biohemija

- doktor medicine, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor stomatologije, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor medicine, specijalista za higijenu; - doktor medicine. I i II razerd: - profesor hemije - diplomirani hemičar - diplomirani inženjer hemijske tehnologije III razred: - specijalista biohemije 207

Redni broj

Naziv predmeta

5.

Mikrobiologija

6.

Botanika

7.

Fizikalna terapija

8.

Estetska njega

9.

Kozmetologija

10. Farmakognozija 11. Dermatologija

12. Psihologija i komunikologija

13. Praktična nastava

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - doktor medicine, specijalista za medicinsku mikrobiologiju - diplomirani biolog – mikrobiolog - profesor biologije - diplomirani biolog - specijalista fizikalne medicine - diplomirani fizioterapeut, specijalista i stepena fizikalne terapije - specijalista kozmetologije - specijalista fizikalne medicine - specijalista kozmetologije - diplomirani farmaceut - diplomirani farmaceut - specijalista dermatovenerologije - doktor medicine - profesor psihologije - diplomirani psiholog - profesor pedagogije - diplomirani pedagog oblast fizikalne terapije - diplomirani fizioterapeut, specijalista i stepena fizikalne terapije - visoka stručna sprema za fizioterapeuta - viši fizioterapeutski tehničar oblast kozmetologija - specijalista kozmetologije. oblast estetske njege - visoka ili viša stručna sprema iz oblasti kozmetologije oblast dermatologije - specijalista dermatovenerolog ili viša stručna sprema iz oblasti dermatologije

IZBORNA NASTAVA 1.

Strani jezik II

- profesor stranog jezika

2.

Likovna umjetnost sa estetikom

-

3.


- doktor medicine

4.

Humana genetika

- profesor biologije - diplomirani biolog

5.


6.

Etika

-

profesor likovne umjetnosti akademski slikar, odnosno diplomirani slikar akademski vajar, odnosno diplomirani vajar akademski grafičar, odnosno diplomirani grafičar profesor ili diplomirani istoričar umjetnosti

profesor fizike diplomirani fizičar profesor filozofije diplomirani pedagog 208

Redni Naziv predmeta broj 7. Preduzetništvo

Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - diplomirani ekonomista

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku. 8. 1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE Broj časova kod kojih Vrsta nastave se odjeljenje dijeli u Redni Ukupno Naziv predmeta Razred grupe broj časova T V P T V P Anatomija i 1. I 108 108 fiziologija 2. Latinski jezik I 72 36 36 Zdravstvena zaštita 3. I 72 72 i higijena I 72 72 4. Hemija i biohemija II 72 72 III 72 72 5. Mikrobiologija II 72 72 6. Botanika II 72 72 36 I 36 7. Fizikalna terapija II 36 36 II 36 36 8. Estetska njega III 36 36 IV 33 33 72 II 72 9. Kozmetologija III 72 72 IV 66 66 10. Farmakognozija III 72 72 72 III 72 11. Dermatologija IV 66 66 Psihologija i 12. IV 66 56 10 komunikologija I 36 36 36 II 180 180 180 13. Praktična nastava III 288 288 288 IV 330 330 330 IZBORNA NASTAVA 72 I 72 II 72 72 1. Strani jezik II III 72 72 IV 66 66

209

Redni broj

Naziv predmeta

4.

Likovna umjetnost sa estetikom Zdrava ishrana i dijetetika Humana genetika

5.


2. 3.

6. 7.

Etika Preduzetništvo T– Teorijska nastava V– Vježbe P– Praktična nastava

Razred

Vrsta nastave

Ukupno časova T

V

I/II

72

62

10

I/II

72

62

10

III III IV III/IV IV

72 72 66 72 66

72 64 58 72 40

P

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli u grupe T V P

8 8 26

9. PROFESIONALNA PRAKSA - Učenici poslije završenog prvog, drugog i trećeg razreda obavljaju profeisonalnu praksu u skladu sa nastavnim planom. - Praksa se obavlja u kozmetičkom salonu profesionalne prakse koji je u korelaciji sa programima stručno teorijskih predmeta i praktične nastave. - Za izradu programa profesionalne prakse zadužena je škola. - Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda. 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI - Slobodne aktivnosti učenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog programa. - Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinese kako rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, tako i upotpunjavanju stručnog znanja. - Slobodne aktivnosti sadrže obavezne i sadržaje po izboru učenika. - Program slobodnih aktivnosti priprema škola, polazeći od utvrđenog broja časova u nastavnom planu (u I i II, III razredu po 36 časova, a u IV – 33 godišnje). - Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole, a sastoji se iz tri cjeline: Obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje: - dani sporta; - ekološke aktivnosti; - filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe; - posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr. Obavezni sadržaji vezani za stručno-teorijsko područje: - posjete institucijama i preduzećima koja su stručno vezana za obrazovni program koji se realizuje; - posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije; - učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti. Sadržaji po izboru učenika: - učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna, informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i Internet klub i dr. ); - socijalni rad učenika; 210

- organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr. - Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje u viši razred, kao i za završetak obrazovnog programa. 11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA - Biljana Janković, spec. kozmetologije, JU Srednja stručna škola „Spasoje Raspopović“ Podgorica. - Dragana Šćepanović, doktor medicine, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Sanja Kopitović, prof. italijanskog jezika, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Blažo Stijović, spec. opšte medicine, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, Berane. - Ljiljana Žurić, prof. hemije, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Vera Obadović, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, Berane. - Tomislav Celić, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, Berane. - Milan Knežević, spec. fizikalne medicine, Institut „Dr Simo Milošević“, Igalo. - Ljiljana Vavić, viši fizioterapeutski tehničar, JU SMS „Ivan Goran Kovačić“, Igalo. - Vera Dabanović, dipl. farmacuet, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Marija Mališić Korać, spec. dermatovenerologije, Dom zdravlja, Plav. - Isidora Dautović, akademski slikar, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Aleksandar Babović, spec. interne medicine, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, Berane. - Veselin Radičević, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“, Berane. - Suzana Vujošević, prof. fizike, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Stana Lazarević, prof. filozofije, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Jelena Knežević, dipl. psiholog, Centar za stručno obrazovanje. - Vjera Mitrović, dipl. psiholog, Centar za stručno obrazovanje.

211

4-14 Medicinski kozmeticar

Recommend Documents