1
TSAPTER 1 IMPLUWENSYA NG MUSIKA SA LIPUNAN
Isang
paraan
ng
pakikitungo
ng
ta o
sa
kanyang
kapwa
a ng
pakikipagkomunikasyon. pakikipagkomunik asyon. Isa itong bagay na kailangan sa pakikipagsalamuha sa isang lipunang kanyang ginagalawan (Sauco et.al,1998). Hindi lang sa berbal na pamamaraan naipahayag ang ating saloobin kundi pati na rin sa pamamagitan ng pagsulat. aaaring sa pagsulat p agsulat ng liham, tula, kuwento at a t awit. !umanas at dumaan ang tao sa iba"t ibang
yugto
ng
pakikipagkomunikasyon pakikipagkomunik asyon upang maiayos ang kanyang pakikimuhay sa mundo. #inakamahalaga at pinakamaunlad sa mga yugtong ito ang paggamit ng wika sa paraang pasalita upang magkaunawaan at makamtan ang mga pangunahing kailangan sa buhay. $yon kay %i&era at In'antando (198), isang anyo ng katha na maaaring maaaring pasulat o pasalita na may layuning magpaliwanag magpaliwanag o luminaw tungkol sa isang paksa, magbigay ng kaalaman o impormasyon o kaya naman pagsuri ang paglalahad. adalasan hindi na n a natin namamalayan na ginagamit ginag amit nap ala natin ito kahit na sa impormal na pamamaraan. Halimbawa na lamang kung mayroong taong nagtatanong nagtatanong sa iyo tungkol sa isang bagay o salitang hindi nauunawaan. nauunawaan. Sa pamamagitan nito ay nakapagbibigay ka o nakadaragdag ng kaalaman sa tulong ng paglalahad. #agkara #agkaraan an ng ilang taon sinundan sinundan ito ng pagsulat pagsulat.. *aisula *aisulatt ng tao ang kanya kanyang ng sinasa sinasalit litaa at sa kasalu kasalukuy kuyan an lalo lalong ng nagin naging g mabili mabiliss at mabis mabisaa ang ang pakikipag+ugnayan pakikipag+ugna yan dahil sa pagkakaroon pagka karoon ng mga kaluwagang pangkomunikasyon pangkomunikas yon gaya ng palimbangan, telebisyon, pelikula o maging sa pagsulat ng awitin. *agkaroon ng malaking malakin g kontribusyon kontribus yon at impluwensya ang musika sa isang indi indibi bidw dwal al.. Hind Hindii pa man man alam alam ng mga tao tao noon noon ang ang sali salita tang ng mus musik ikaa-,, nakakabuo na sila ng mga tonog, ritmo at melodiya na naging bahagi na ng kanilang pang+araw+araw na buhay. *aging parte na ng sining ang musika sa makabagong panahon. Isa itong paraan ng pagpapahayag ng saloobin ng isang indibidwal na maaaring
2
makapukaw sa isipan ng indibidwal. indibidwal. arami ang nagiging paksa sa bawat awitin na nabuo ng mga kompositor. *aging palasak sa henerasyon ngayon ang mga awitin tungkol sa pag+ibig ngunit maraming mga awitin na pumapatungkol sa mga nangyayari sa lipunan. #inatatamaan nito ang mga kontrobersyal na mga isyu, gobyerno, mga kalamidad na bunga ng kapabayaan at marami pang iba. Sa madal adalin ing g sabi sabi,, naka nakabi bibi biga gay y ng malak alakin ing g epek epekto to sa lipu lipuna nang ng ginagalawan ng mga tao ang musika. #ag+aari ng lahat ang musika at hindi lamang ng mataas ($braham, ($braham, ///). Hindi pinagbabasehan kung ano ang katayuan ng isang indibidwal sa buhay sa larangan ng musika. aaari ito sa kung sino man, mahirap man o mayaman, matanda man o bata at puti man o itim. aaring aaring gumawa o bumuo ang kung sino mang mang tao tao ng mu musi sika ka at maari maari niya niya itong itong angkin angkining ing bila bilang ng isang isang paraa paraan n ng pagpapahayag ng damdamin. *agpalalim ito ng ating pag+unawa sa ating katauhan bilang mga tao at nag+udyok ito upang mag+isip at tuluyan nating maramdaman ang mga bagay+ bagay na kailangan natin tugunan sa ating atin g lipunan na karaniwang k araniwang iniiwasan natin ngunit ngunit kailanga kailangang ng harapin harapin dahil dahil nandiya nandiyan n at mayroon mayroon tayong tayong respons responsibil ibilidad idad.. Hindi lang para sa ating sarili ito, kundi sa karamihan ng ating kababayan sa #ili #ilipin pinas, as, katul katulad ad nitong nitong mg mgaa usapi usapin n ng karal karalit itaan aan sa karam karamiha ihan n ng ating ating kababayan. “To “To Pyth Pythag agora orass musi musicc was o! o! o" th! th! #!$! #!$!# #! !ci ci!s !s o" th! th! #i%i #i%i!! sci!c! sci!c! o" math!ma math!matic tics& s& a# its harmo harmoi!s i!s w!r! w!r! i"'!(i i"'!(i)'y )'y cotro cotro''!# ''!# )y
(%oss,, // //9. 9. para. para.0). 0). Sa paglik paglikha ha ng mu musik sika, a, math!ma math!matica tica'' $ro$or $ro$ortio tios* s* (%oss umaayon ito sa mga proporsyon ng agham at matematika. ayroon itong mga huwaran na siyang gumagabay upang makabuo ng isang tono, ritmo at melodiya. *aging isang lihim ito upang upan g magkasundo ang mga tunog na siyang kinalalabasan kin alalabasan ng isang magandang musika. ay iba"t ibang tungkulin ang musika para sa iba"t ibang lahi. aaaring isa itong batas, mahika at sining. Subalit, ano"t ano pa man ang dahilan, kung ito"y pag+iisahin, ang musika ang naging isang uri ng komunikasyon ng mga tao,
3
kalika kalikasan san,, at buo buong ng mu mundo ndo na kail kailang angan an natin natin sa araw+ araw+ar araw aw upang upang magin maging g matiwasay at normal ang ating buhay. Sa pagkamit ng ga #ilipino ng kanilang kalayaan, nagising ang natutulog nilan nilang g damdam damdamin in at dahil dahil sa kalay kalayaan aan na natam natamo, o, naggin nagging g mas mas buh buhay ay ang kalayaang pampanitikan ng mga #ilipino at lalo pa itong sumigla noong nailunsad ang Gawad (#anitikan ikang g Gawad Carlos Carlos Palanc Palanca a Memoria Memoriall Award wardss for Literat Literatur uree . (#anit ilipino sa Iba"t Ibang #anahon-, 2w.p3, para. 14) *ag+uumpisa pa lamang ang ikadalawang siglo, higit na sumigla ang panitikang #ilipino sa tuong na rin ng medya. *agbukas ang daan ito sa mga taong nasa industriya upang magsulat at magbahagi ng kanilang mga talento. Sa panahong ito, maraming mga banda ang nagsilabasan upang maglahad ng mga awitin at nagbigay ng bagong hihip sa kulturan kulturang g #ilipin #ilipino o ang mga bandang ito na nagpaki nagpakilala lala ng iba pang g!r! ng musika sa lahi. Sa paglipas ng panahon, patuloy na dumarami dumarami ang mga manunulat na mga #ili #ilipi pino no dahi dahill na rin rin sa inuu inuump mpis isah ahan ang g kurs kurso o na binu binuks ksan an sa iba" iba"tt iban ibang g unibersidad at kolehiyo sa bansa. *gunit ang pag+usbong ng panitikan ay hindi lama lamang ng naka nakasa sala lala lay y sa mg mgaa manu manunu nula lat, t, nagb nagbib ibig igay ay din din ng part partee ang ang mga mambabasa. Sa tulong ng pagbibigay kahalagahan at pagmamalasakit ng mga mambabasa sa panitikan ay patuloy ring mamayagpag ang panitikang #ilipino. Sa pagsi gsikat kat ng mga awi awiting nai naisusu sususl slaat ng mga kom komposi ositor, or, kinahuhumalingan kinahuhumalingan ng mga tao ito lalo na ang mga kabataan. inahuhmalingan inahuhmalingan ng mga tao ang musikang nabuo ng ga taong nasa likod nito. 5inagawa nila itong pampalipas oras o di kaya6y isang maituturing na kaibigan sa panahon ng kalungkutan. ay mga tao ring ginagawang buhay ang musika, hindi lang dahil ito ang kanilang pinagkakakitaan kundi dahil masyado nilang mahal ang sining na ito. alaki ang naging tulong ng musika sa kanila sapagkat nailalabas nailalabas na nila ang kanilang saloobin at kumikita sila dahil dito. ay sumisikat sa pamamagitan ng pag+awit. Inaawit nila ang mga kanta na ibang tao ang gumawa at boses ang kanila kanilang ng ginaga ginagawa wang ng puh puhuna unan. n. ayroo ayroon n din namang namang mg mgaa tao na sila sila ang ang gumagawang kanilang kanta at sila rin ang umaawit nito gaya na lamang ng mga
4
sikat na mang+aawit na si 5loc 9 at mga banda tulad ng #arokya ni 7dgar, 7raser Heads, alla ily at $po Hiking Society na namamayagpag din sa larangan ng musika. Ika nga ni ka reddie $uillar sa kanyang kanta, "musika ang buhay na aking tinataglay, yan ang dahilan kung ba't ako naglalakbay". #ara sa isang
mang+aawit, ang musika ay parte na ng kanilang buhay at ito ay isang paraan ng pagpapahayag ng kanilang damdamin o di kaya6y isa ring paraan ng pakikipagkomunikasyon. $ng mga mang+aawit+kompositor na nabanggit sa itaas ay ilan sa mga sikat sa larangan ng musikang #ilipino o mas kilala bilang +rigia' Pioy Music (:#). araming diskusyon at argumento ang nangyari sa usapin tungkol sa :# dahil na rin sa pagiging dinamiko ng musika. Sa paglipas ng panahon, maraming mga g!r! ang nagsilabasan katulad ng, hi$ho$, ,a--& roc. , m!ta' roc. at marami pang iba na hind naman naging parte sa nakasanayang uri ng
musika ng mga #ilipino. *aging bahagi na rin ng mga diskusyon at usapin kung napabilang pa ba ang mga awiting sumikat at ginawa sa ibang bansa ngunit isang #ilipino ang umawit at ayon kay %e;
ulturang #inoy-. para.4). Ibig sabihin na kahit saang sulok ng mundo ginawa ang isang awit at #ilipino ang may gawa ay bahagi ito ng :#. *asasalamin sa :# ang kahulugan ng pagiging isang #ilipino, nahuhubog ng isang musikero ang kanyang pagkatao sa kultura at lipunang kanyang kinagagalawan. *aipakikita ng mga awitin ng mga musikerong ito ang kultura ng #ilipinas at tanging kapwa #ilipino lamang ang nakararamdam sa tunay na emosyong inihahatid ng isang awiting #ilipino ang may gawa.
Isa sa mga kilalang rap artist sa bansa ngayon na malaki ang naging impluwensiya sa musikang Pilipino ay si Aristotle Pollisco o mas kilala sa pangalang Gloc 9. Ipinanganak noong Oktubre 18 19!! sa "inangonan #i$al. %agsimula ang kanyang karera sa musika noong sumali siya sa isang drive-by show ni
&
An'rew (. Pagkatapos ng palabas nilapitan siya ng isang miyembro ng Death Threat at binigyan ng isang papel na may nakasulat na pangalan at kontak namber ng kanilang lea'er na si "eware na ang totoong pangalan ay #onal' )alanga. *atapos ang kanilang pag+uusap tinanggap siya sa grupo. %oong 199, ay nagkaroon siya ng sariling pangalan sa local underground scene bilang isang miyembro ng Death Threat ngunit bago siya
naging miyembro ng grupo kinakailangan niyang magkaroon ng stage name. *araming pangalan ang iminungka-i sa kanya
tula' ng Magnum45 at Kalibre28 ngunit isang pangalan lang ang kaniyang nagustu-an ang Glock 9. inaltas niya ang letrang /k0 at naging Gloc 9 ito. *araming naging album ang Death Threat -anggang sa umabot ang isang araw na umalis si "eware at pinakiusapan na si Gloc 9 ang pumalit sa kanya bilang isang li'er kasama si i+akk. )a taong 199! nagkaron ng bagong album ang grupo ang /ings o 'a n'ergroun'0 na umani ng parangal ka-it walang promosyon ng mainstream music at tanging bukambibig ng mga tao kung saan+saan ang tumulong sa kanila upang magkaroon ng parangal. %gunit tanging si Gloc 9 at i+ akk lang ang tampok sa mga awitin ng album na ito. )a pare-ong taon nagsimulang magrekor' ng mga awitin sina Gloc 9 at i+akk sa ilalim ng Viva Records na -in'i na 'ala+'ala ang pangalan ng grupo. *atapos ang pangatlong album nila ay nagpatuloy si Gloc 9 sa kanyang karera bilang solo artist . "ago na'iskubre si Gloc 9 bilang isang rapper naging isang empleya'o siya ng isang fastfood chain isa siyang kitchen helper at kalaunan naging isang service crew. Isa rin siyang
empleya'o ng isang malaking kompanya ng me'ya ABS-CBN bilang isang music researcher. umu-a siya ng kursong
,
Nursing at gruma'weyt noong 2515 ngunit -in'i na siya
kumu-a ng eksamin para maging lisensya'ong nars 'a-il sa taong ito nagsimula ng 'umamai ang kanyang proyekto. in'i pro'ukto si Gloc 9 ng Youtube isa siyang pro'ukto ng laka' sa kalsa'a. %agbigay siya ng 'emo teyp sa la-at ng rekor' leybel at niisa sa kanyang mga nabigyan ay walang pumansin sa kanya at ang tanging nagbigay atensyon sa kanya at nagbigay ng breyk ang ABS-CBN Eecutive !roducer noon na si (nrico )antos. $iya %yung nakakuha ng demo ta!e ko na, actually scra! na %yun, eh, dinam!ot nila, na!akinggan nila ta!os !inahana! nila ako, after mga ilang buwan, nakita nila ako at doon na nagsimula.# > 5loc 9, (w.p).
*oong //1, pumasok si 5loc 9 sa maistr!am music sc!! nagsimula siyang magrekord ng awitin para sa pelikulang Tri$ na mula sa Star /i!ma na pinagbibidahan nina ristine Hermosa, Heart 7&angelista, ?ohn #rats, ar&in $gustin at ?ericho %osales at idinerehe ni 5ilbert #ere;. $t noong //, nagrekord siya ng awitin para sa pelikulang 0o'ogs na idinerehe ng parehong direktor.
Ang kanyang mabilis na pagsasalita ang naging 'aan sa kanyang tagumpay bilang isang ma-usay na rapper sa Pilipinas. %analo si Gloc 9 ng gantimpala sa pagiging pinakamagaling na rapper sa !hilippine "ip-"op #usic Awards sa tatlong
magkakasuno'+suno' na taon at nakilala rin sa #Y$ at #%&. *arami pang mga parangal na natanggap si Gloc 9 simula sa taong 2552. $ng unang dalawang parangal na natamo niya ang Katha Awar# "or !st Ra$ R!cor#ig "or Isang $raw- at Awit Awar# "or !st Ra$ R!2cor#ig "or Isang $raw-. Sa sumunod na taon nakatanggap siya ng parangal
na Awit Awar# "or /hristmas Sog #asko *a *aman-. Sa taong //4 hanggang //9 siya ang hinirang si 5loc 9 bilang Ra$ Artist o" th! Y!ar sa Phi'i$$i! 3i$43o$ Music Awar#s . Sa mga sumunod pa na taon, umani pa ng
!
mga parangal si 5loc 9 at ang huling dalawang parangal na natanggap niya ang Gui''!rmo M!#o-a o(4+""ic! Et!rtaim!t Awar#s& Ma'! R!cor#ig Artist o" th! Y!ar at 5AMAS Awar#s& !st +rigia' Th!m! Sog , Hindi #a
in'i lamang mga patimapalak ang natanggap ni Gloc 9 ma'ami siyang natamo 'a-il sa kanyang angking talento -alimbawa
na
lang
'ito
ang
pagiging
National
!eace
Ambassador sa ilalim ng Pr!si#!tia' A#%is!r o th! P!ac! Proc!ss
noong taong 2512. %akapagtang-al 'in siya sa mga lugar kung saan mayroong giyera at kara-asan. %aging mo'elo rin siya ng Daat Tama noong Abril taong 2513. Isang kampanya ang Daat Tama ng isang kompanya ng me'ya ang 'lobal #edia Arts ('#A6 tungkol sa pagpili at pagboto ng tama para sa eleksyon
noong taong 2513 at sa pare-ong taon ay naging parte siya ng isang anti-bullying campaign kung saan siya ang sumulat ng isang awiting pinamagatang Tulad ng !ba. Isa itong awitin na pumapatungkol
sa
pagkakaroon
ng
lakas
sa
kabila
ng
pangungutya ng iba. %agpapa+alala rin ang awiting ito na maari pang magbago ang ikot ng bu-ay. )imula noong naisulat at naawit niya ang awiting "uan sa ilalim ng kanyang album na Matrikula naging parte ang kanyang mga awitin sa kurikulum ng
panitikan sa )epartment of Education ()epEd* . Balang patumangga ang pakikilahok ni 5loc 9 sa mga usaping bayan. $t sa panahong niyakap na siya ng telebisyon at radio, mas naging malinaw pa ang pakikilahok na ito. Ito ang hinihingi ng kasaysayan ng bawat manggawa sa sining, at ito ang hindi ipinagkait ng kanyang panulat. (
8
himagsik
na
nasabi
ay
laban
sa
malupit
na
pamahalaan,
hidwaang
pananampalataya, sa maling kaugalian at sa mababang uri ng panitikan. 161
Pag'a'aha# g Su'irai #angunahing layunin ng pag+aaral na ito na masuri ang mga awitin ni 5loc
9 na nagpapakita ng mga isyung panlipunan sa #ilipinas simula taong //C hanggang sa taong /10. Apang maisakatuparan ang nasabing layunin, sinikap na masagot ang sumusunod na mga tiyak na katanungan@ 1.1.1 $no+ano ang mga paksa at mensahe ni 5loc9 sa kanyang mga piling awitinD 1.1. $no+ano ang mga kaganapang panlipunan ang sinasalamin ng kanyang mga awitinD 1.1.0 $no+ano ang paghihimagsik ni 5loc 9 sa kanyang mga piling awitinD
167
Kaha'agaha g Pag4aara' *aniniwala ang mga mananaliksik na magiging makabuluhan ang resulta
ng kasalukuyang pag+aaral sa iba"t ibang paraan. #angunahin na dito na maintindihan ang mga mensahe ni 5loc 9 sa kanyang paghihimagsik sa mga isyung panlipunan na makikita sa kanyang mga awitin. ahalaga din ito sa mga mambabasa na mahilig man sa musika o hindi sapagkat nakapagbibigay at nakadaragdag ito ng kaliwanagan kung bakit nakasusulat ng mga awitin si 5loc 9 na mayroong paghihimagsik sa mga nagiging obserbasyon niya sa lipunang ginagalawan. 168
Sa.'aw at 9!'imitasyo Saklaw ng pag+aaral na ito ang mga awitn na mismong inawit ni 5loc 9,
siya man ang sumulat o hindi at kasali na rin ang mga awitin niyang may "!atur!# artists siyang kasama simula sa taong //C hanggang taong /10. Sa tulong ng it!r!t, makakakuha ng mga awitin ang mga mananaliksik
na siyang sakop sa kasalukuyang pag+aaral. Hindi na sakop ng pag+aaral ang mga awitin ni 5loc 9 sa taong simula //4 pababa. Sisikapin ng mga mananaliksik na makalikom ng mga awitin sa dami ng maaring makuha.
9
16:
9!$iisyo g mga T!rmiog Giamit
#ara sa ikalilinaw ng mga paglalahad sa kasalukuyang pag+aaral, narito ang kahulugan ng ilan sa mga terminong madalas gamitin at banggitin sa pag+ aaral.
Aristotle !ollisco o 'loc +, Ang mang+aawit+kompositor
na siyang pinili sa pag+aaral na ito. Ang kanyang mga awitin ang susuriin. Awit o anta, Isang uri ng panitikan. 7inutukoy sa pag+ aaral na ito ang mga isinulat at inawit ng mang+aawit+kompositor. 'enre, ategorya ng isang lik-ang sining. Ginamit ito sa pagkaklasipika sa uri ng musika. "imagsik, *ga pamamaraan at instrument na ginamit laban sa pama-alaan. Isyug Pa'i$ua6
hinaharap ng #ilipinas. Kom$ositor6 Isang manliliha ng musika. alaki ang nagiging papel ng isang kompositor sa isang awit. Liri.o6 Isang tulang awit. dito makikita ang daloy ng isang awitin at dito makikita ang mensahe ng isang awit. +PM6 Isang genre ng musika. Ito ang tawag sa musikang #ilipino ang lumikha.
15
%SA!%E. / #'A A0'NAY NA !A'-AA.A1
*atutung-ayan sa tsapter na ito ang mga ba-aging may malaking kaugnayan sa pag+aaral ng mga mananaliksik. )a pamamagitan ng mga nalikom na impormasyon ay naisagawa nang maayos ang pag+aaral. *akikita rin 'ito ang ibat ibang pananaliksik na naisagawa na may kaugnay sa kasalukuyang pag+aaral.
/,2 augnay na !ag-aaral
*a-ilig araniwang
ang
mga
ginagawa
Pilipino nila
ito
sa
pakikinig
bilang
ng
libangan
o
musika. kayay
pampalipas oras. *araming nagsasagawang pag+aaral tungkol sa mga awitin.
11
Isa sa mga pag+aaral na naisagwa na may malaking kaugnayan sa pag+aaral na ito ay ang pag+aaral nina ungao Pagaling at asilac :251&6. )inuri nila ang mga awitin ni Gary Grana'a Palarawan
na
kasasalaminan o
'eskriptibong
ng
mga
'isenyo
karanasang ang
Pilipino.
ginamit
sa
pagpapaliwanag ng mga 'atos na nakalap. Gumamit ang mga mananaliksik ng purposive sampling sa pagpipili ng mga awitin at )osyolo-ikal na pag'ulog ang ginamit sa pagsusuri. *ula sa nakalap na pitumput apat :!46 na mga awitin ni Gary Grana'a ay pumili lamang ang mga mananaliksik ng labin limang :1&6 makabulu-ang awitin ni Gary Grana'a sa pagsusuri. *ay ipinararating na paksa at mensa-e ang kanyang mga awitin. igit sa la-at masasalaminann 'in ang mga karanasang Pilipino ang kanyang mga awitin gaya ng uri ng politiko at sistema mayroon ang bansa pangangangkin sa yaman ng ibang tao ma-irap na pamumu-ay kasakiman ng may kapangyari-an pagpapaniwala at panloloko ng mga ibang politiko ma-inang -ustisya sa bansa kaugalian at kultura ng isang Pilipino at pangakong napako ng mga politiko. *asasabing tunay na maituturing na alaga' ng sining sa larangan ng musika si Gary Grana'a 'a-il sa 'ami ng bilang ng mga awiting kanyang naisulat. *akikita ang pagmama-al sa bayan ang kompositor na si Gary Grana'a 'a-il sa makabulu-ang paksa at mensa-e ng kanyang mga awitin. *alaki ang pagkakaugany ng pag+aaral na ito sa pag+aaral nina ungao Pagaling at asilac 'a-il pare-o itog tumatalakay sa mga mensa-e at paksa ng mga awitin. %agkakaiba lamang ang 'alawang pag+aaral sa ba-aging kung kaninong mga awitin ang
12
ginawang pokus ng bawat pag+aaral. )a kasalukuyang pag+aaral ang naging pokus ay ang mga awitin ni Gloc 9. augnay
ng
isinasagawang
pag+aaral
sa
ginawang
pananaliksik nina 7abora'a at ;agunsa' :25516. )inuri ang liriko ng mga awitin ng ban'ang Parokya ni ('gar. %apili ang mga awitin ng ban'ang Parokya ni ('gar 'a-il mapapansin sa kasalukuyang pana-on na na-u-umaling ang mga kabatan sa mga kontemporaryong awitin lalung+lalo na sa mga awitin ng mga ban'a. 7atlumput pitong awitin ng ban'ang Parokya ni ('gar ang sinuri. )inuri kung ano ang etimolo-iya ng mga salitang nasa liriko ayon sa etimolo-ikal na kayarian nito. %atuklasan ng pag+aaral na may sampung wika ang etimolo-iya ng mga salitang nasa liriko ng mga awitin ng ban'ang Parokya ni ('gar. *ay makikitang mga salitang balbal at may lik-a o binuong salita sa liriko ng mga awitin. *apapasin sa mga salitang balbal na baligta' lamang ang 'alawang pantig ng salita katula' ng salitang #ako$ na ginawang #oka$ at #takot$ na ginawang #tokat$% Palarawan o 'eskriptibong pamamaraan ang
pag+aaral.
)inakop
ng
pag+aaral
ang
pagsusuri
sa
etimolo-ikal na klasipikasyon ng mga salitang nasa liriko ng mga awitin ng ban'ang Parokya ni ('gar. Pinagtutuunan ng pag+aaral ang
paglilista
at
pagpapangkat+pangkat
ng
mga
salitang
bumubuo sa liriko ng mga awitin at sinuri ito kung anong wika ang pinagmulan ng mga salita ayon sa kayarian nito. uagnay ng kasalukuyang pag+aaral ang pag+aaral nina 7abora'o at ;agunsa' 'a-il pare-o nitong sinusuri ang mga liriko. "inibigyang interpretasyon ang bawat awiting napili. %agkakaiba lamang sila sa pamamagitan ng pokus ng pag+aaral. Pinag+aralan nina 7abora'o at ;agunsa' ang mga awitin ng
13
Parokya ni ('gar samantalang ang kaugnay na pag+aaral ay tungkol sa mga awitin ni Gloc 9. *asasabing kaugnay 'in ang pag+aaral nina ;omon'ot Ampang at 7au'ay :25146. ;ayunin ng pag+aaral na likumin ang mga awiting+bayan ng mga *eranaw sa pagpapatulog ng bata sa "aloi at Pantar ;anao 'el %orte. Ginamit sa pag+aaral na ito ang in'e-inus o palarawang 'eskriptibong analisis upang masuri ang paksa at mensa-eng nakapaloob sa mga awiting+bayan ng mga *eranaw sa pagpapatulog ng bata. %alikom ang mga naturang awiting+bayan sa pamamagitan ng pakikipagpanayam sa mga katutubong *eranaw sa "aloiat Pantar ;anao 'el %orte. %atuklasan sa pag+aaral na may limampung :&56 awiting+ bayan ang mga *eranaw sa pagpapatulog ng bata. %apag+ alaman 'in na may labinlimang :1&6 paksa ang nakapaloob sa mga awitin gaya ng pagka-ilig sa musika pag+aalala sa kibanukasan ng anak pagkapantay+pantay ng la-at pagtuturo ng mabuting asal pagpapa-alaga sa anak pagkamatapat pagsasakripisyo at pananampalataya kay Alla-. %atuklasan 'in ang ilan sa mga mensa-eng nakapaloob sa mga awiting+bayan ay tula' ng pagsuporta ng ina sa anak pag-a-anga' sa ikabubuti ng anak lumaki itong tama pag+aaruga ng ina sa anak pag+aalala ng ina sa anak at paggabay ng ina sa anak at pananalig sa Panginoon. "ilang konklusyon ang mga naninira-an sa "aloi at Pantar ;anao 'el %orte ay patuloy na iniingatan ang mga awiting+bayan sa pagpapatulog ng bata. Ang mga mensa-eng nakapaloob sa mga awitin ay naglalarawan ng kulturang *eranaw. in'i lamang pumapaksa ang mga awitin kung paano patutulugin ang sanggol
14
o ang bata kun'i nagpapakita rin ng malaking papel na 'apat gampanan ng ina sa pagpapalaki ng anak. akikitaan 'in ng kaugnayan ang pag+aaral nina 7agoranao Ambor *ag'ara at *acumbal :251,6 na ang panguna-ing layunin ay suriin ang mga piling -alaw na awitin ng mga *eranaw.
pagmama-al pagkabigo
pagtatapat pagbibili
-inanakit pangungulila
pag-ingi
ng
pagbibsyo
pagpapaalala pangaral pananabik at pagkalinlang. %agkaroon ng pagkakatula' ang mga -alaw na awiting *eranaw sa ori-inal nitong awitin sa ka'a-ilanang may mga pagkakataon na nais i-ayag na taga-alaw ang sariling opinyon batay sa paksa at mensa-e ng 'alawang awitin sapagkat pinipili ng taga-alaw na talakayin o gawing paksa ang iba pang mga pangyayari sa reali'a' ayon sa kanilang lipunang ginagalawan. *alaki ang pagkakaugnay ng pag+aaral na ito sa pag+aaral nina ;omon'ot Ampang at 7au'ay at ang pag+aaral nina 7agoranao Ambor *ag'ara at *acumbal sa kasalukuyang pag+ aaral 'a-il pare-ong kinuku-a ang mga mensa-e ng bawat
1&
awitin na pumapatungkol ayon sa nangyayari sa reali'a' at pare-ong inalisa ng mga mananaliksik ang paksang nakapaloob sa mga piling awitin ngunit magkaiba ang mga pag+aaral 'a-il ang mga mensa-e ng mga awitin na pumapatungkol sa pananampalataya at ang mga awiting+bayan ng mga *eranaw ang pinag+aralan ng 'alawang unang pag+aaral at taliwas ito sa kasalukuyang
pag+aaral
sapagkat
awitin
ni
Gloc
9
na
pumapatungkol sa mga isyung panlipunan ang pokus ng pag+ aaral na ito. /,/ augnay na 1iteratura
*aituturing na isang elemento ang musika. %agbibigay ito ng kakaibang pakiram'am sa mga tagapakinig. *asasabing nakapagpapagaan ng ating loob 'a-il sa kalma'o at positibong elementong nilalaman ng bawat -imig nito. /,/,2 #usika sa 1ipunan 3As a musician 4 tell you that if you were to suppress adultery5 fanaticism5 crime5 evil5 the supernatural5 there would be no longer means for writing one note6 = Georges
Gi$et :w.p6. )a lipunang ating ginagalawan may mga pangyayari na -in'i na kontrola'o ng ating mga kamay. *ay mga pangyayari na ka-it -in'i natin ninanais na mangyari ay nangyayari pa rin. in'i na bago sa ating pan'inig ang mga problemang -ina-arap ng ating lipunan nagkaroon man ito ng kasagutan o wala. %gunit ka-it na may mga pangyayari na ganito may mga instrumento naman na siyang naging takbu-an upang maibsan ang pa-i-irap at ito ang musika. *ay mga tao na nasa liko' nito na siyang nakapagbibigay tonog ritmo at liriko na kinagagan'a ng musikang nabuo = ang musikero. %gunit ayon sa pa-ayag ni
1,
"i$et kapag ang musikero na ang mismong nagtatago ng kanyang mga gawaing -in'i nakakatulong sa lipunan wala na siyang karapatan upang bumuo pa ng musika. *aaring -in'i na nakapagbibigay
inspirasyon
sa mga
tagapakinig ang
mga
musikang binaba-agi niya sa lipunan. Ayon naman kay Arnol' 3music is the social act of7 communication among people5 a gesture of friendship5 the strongest there is6 . %anganga-ulugang isang paraan ang
musika upang maapagpa-ayag ang isang tao sa kanyang 'am'amin at upang maintin'i-an rin siya ng kanyang kapwa. )a pamamagitan nito nakakatagpo ka ng isang in'ibi'wal na maaring ba-agian mo ng iyong sariling interes i'eya na'arama at iba pa at natatawag mo itong kaibigan. )a pamamagitan ng musika nakapagbibigay ka rin ng saya na siyang 'a-ilan ng pagkaluno' ng isang in'ibi'wal 'ito. *aaring ang musika mismo ang siyang nagiging matalik mong kaibigan. #usic is the only thing that remains when everybody left ika nga.
*ay prinsipyo ang bawat musikero na siyang naging san'igan nila upang malaman ang tama at mali sa lipunang kinabibilangan. Ito ang nagsisilbing tulong upang makapag+ impluwensya sila ng ibang tao. /,/,/ 8riginal !inoy #usic
*ay ibat ibang prinsipyo ang bawat musikero at may ibat ibang paninin'igan 'a-il na rin nanggaing sila sa ibat ibang lipunan. in'i rin maiiwasang may sarili silang pinag+ugatan tula' na lang ng musika ng Pilipino. Pinag-along in'e-inus ang musika sa Pilipinas at ang iba ay may impluwensiya na ng mga 'ayu-ang sumakop sa bansa. %aging ba-agi sa musika ng mga Pilipino ang tonog na nabubuo
1!
ng mga kultural na mga instrumento katula' ng gong at kulintang. Ang musika na nabubuo ng mga instrumentong ito ang
naging tra'isyunal na musika sa Pilipinas. %ang lumaon nasakop ng mga 'ayu-an ang bansa at naimpluwnesiya-an ang musika ng Pilipino. musbong ang harana at kundiman na -alimbawa ng mga awiting lirikal. %aging palasak ang ganitong genre sa pana-on ng mga astila. )a paglipas ng pana-on naging kilala ang musikang Pilipino bilang 8riginal !inoy #usic :OP*6 na tumutukoy sa mga kontemporaryong musikang popular sa Pilipinas. :/Original Pinoy *usic0 25126 *araming
naging
'iskusyon
tungkol
sa
OP*
'a-il
maraming umusbong na genre na -in'i nakasanayan sa musikang Pilipino. %gunit ayon kay ura'o isang tagapagtaguyo' ng OP* 3only a !inoy can make 8!#6 . *araming naging OP* artist at awitin na sumikat ngunit -in'i sa Pilipinas isinuat at inawit ngunit para kay ura'o kung isang Pilipino ang lumik-a ng musikang ito ba-agi ito ng OP*. %aging parte ng OP* ang genre na urban at dance pop sa taongg 1985 at 1995. %agsimula ang lokal na urban at dance pop sa nasabing taon ngunit -in'i binigyang atensyon ng mga
tao sa in'ustriya. )ubalit noong taong 2555 muli itong kinilala sa tulong na rin ng musikang .9B nina yla %ina ay # pati na rin sa ori-inal na Pinoy hiphop nina Gloc 9 at 9 ay umani ng atensyon. :/Original Pinoy *usic0 25126 Ang musikang Pilipino ay unti+unting naging popular at lumalaganap sa Asya at ibat ibang ba-agi ng mun'o. /,/,: .ap sa !ilipinas
)a muling pagsikat ng genre na urban hiphop at dance pop kung saan sumikat o naging kilala si Gloc 9 matutung-ayan
18
ang mga awiting binibigkas ang mga liriko sa mabilis na pamamaraan ito ay tinatawag na rap. .ap is a type of popular music of African-American origin that features rhythmic speaking set to strong beat
:/ambri'ge Aca'emic ontent
)a bilis ng
pagbigkas ng mga letra nakakain'ayog na tonog at pagkantang tila patula na-uli ng rap ang pan'inig at panlasa sa musika ng mga Pilipino. Pinasikat ito ng mga Amerikano noong 1985 at naimpluwensya-an
nito
ang
musika
ng
mga
Pilipino.
%akipagsabayan ang rap sa -imig ng musikang Pilipino ar tinangkilik ito ng ma'la at naging libangan ng iilan. Ibang bansa man ang pinag+ugatan 'a-il sa sarilig istilo at tonog nagkaroon ng sariling pagkakakilanlan ang Pinoy .ap. Isa
si
Gloc
9
sa
mga
itinuturing
na
isa
sa
pinakamatagumpay na rap artist sa bansa ngayon. )a talentong naipamalas niya at sat alas ng kanyang mga kanta ang nag+ angat sa kanya sa Pinoy .ap. %agsimula ang mga awitin ni Gloc 9 sa tema ng pag+ibig -anggang sa gumawa siya ng mga awiting tungkol sa politika. )inasabing ang kanyang mga awitin ay sumasalamin sa saloobin ng lipunan. Ipinapakita niya sa kanyang mga awitin ang reali'a' na nangyayari sa lipunan batay sa kanyang personal na obserbasyon. 768 atayag T!or!ti.a'
Hindi maaring bigla na lamang sumulpot mula sa kawalan ang likhang+ sining, bunga ito ng mga nangyayari sa ating lipunan.
19
nakikita at naoobserbahan. *akabase sa panahon at lugar ng paglikha ang paksang nakukuha sa lipunan. ayunin ng pag+aaral na ito ang masuri ang mga awitin ni 5loc 9 simula sa taong //0 hanggang sa kasalukuyan na tungkol sa mga isyung panlipunan na hinaharap ng #ilipinas. Hindi lamang sulat kamay ang mga awiting nagawa ni 5loc 9, ang mga ito ay naging resulta sa kanyang sariling karanasan, nakita o naobserbahan sa kanyang paligid. $ng pagdulog Sosyolohikal ang gagamitin sa pag+aaral na ito sapagkat tinitingnan ang akda bilang produkto ng kamalayang panlipunan ng may+akda. ung
gayon,
ang
kaalaman
tungkol
sa
kaganapang
panlipunan
ang
pinapahalagahan sa pagdulog na ito (Santos at
Habang patuloy ang daloy ng panahon, sumasabay rin dito ang pagbabago ng mga awitin. ahilig ang mga #ilipino sa awit lalo na kapag kinapapalooban ng mga mensahe. Isa itong pamamaraan upang maglabas ng saloobin o opinyon ukol sa isang tao, bagay o pangyayari. araming mga kompositor ang gumagawa ng mga awitin laban sa pamahalaan. atutunghayan sa susunod na pahina ang batayang konseptwal ng ginawang pag+aaral.
25
5$ #II*5 $BI
ISEA*5 #$*I#A*$*
#$S$
HI$5SI
21
5igyur 16 Iskimatikong !ayagram ng #aradaym ng #ag+aaral
Sa kabilang pahina makikita ang salitang mga piling awitin ni gloc 9, ito ang pangunahing pokus ng pag+aaral. Sa pangalawang bahagi naman makikita ang dalawang kahon na may paksa at isyung panlipunan. ula sa mga awitin na ito kinuha at sinuri ang mga paksa na makikita sa kaliwang bahagi at ang mga isyung panlipunan sa mga awitin ni 5loc 9 na makikita sa kanang bahagi ng kahon. ay paghihimagsik siya sa kanyang mga awiting nabuo na makikita sa huling bahagi.#umapatungkol ang kanyang mga awitin sa politiko, mga pang+aapi ng tao sa kanilang kapwa, prostitusyon, kawalan ng gabay ng magulang sa anak, pag+ibig at maging sa mga :B. Ilan sa mga isyung ito ay tungkol sa mga nangyayari sa lipunan na napabayaan ng pamahalaan at hindi nabigyan ng pansin. $ng mga isyung panlipunang nakita at naobserbahan ni 5loc 9 ay ang nag+ udyok sa kanya upang isulat ang kanyang mga awit. Sinasalamin nito ang mga pangyayari sa #ilipinas na nararanasan ng bawat #ilipino. ay kinalaman din ang panahong pinangyarihan ng mga pangyayari sa pagbibigay inspirasyon sa mang+ aawit+kompositor upang makabuo ng mga awitin.
22
%SA!%E. : #E%8)818"4YA N' !A'-AA.A1
Gagamitin
sa
pag+aaral
na
ito
ang
pagsusuri
ng
'okumento. Palarawan o 'eskriptibo naman ang 'isenyong ginamit sa isinagawang pag+aaral. !urposive sampling naman ang ginamit sa pagpili ng mga awiting bibigyan ng pagsusuri. Pag'ulog )osyolo-ikal ang gagamitin sa pagsusuri. :,2 !amimili ng Awitin
*ag-a-anap ang mga
mananaliksik sa
internet
na
maaaring mapagkukunan ng mga impormasyon at lista-an sa la-at ng awitin ni Gloc 9. Itatala ng mga mananaliksik ang mga awitin ni Gloc 9 simula sa taong 255, -anggang sa 2513. )a -iwalay na papel itatala ng mga mananaliksik ang mga piling awitin na makikitaan ng pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa lipunan. Ang mga awiting -in'i kasali ay bubura-in sa lista-an. Ang mga awitin sa pamamagitan ng purposive sampling upang matiyak na pumapatungkol sa pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa lipunan. ukunin ng mga mananaliksik ang mga liriko ng mga napiling kanta sa internet.
23
:,/ !agsasaayos ng )atos
Pumili ng labing tatlo :136 mga awiting susuriin ang mga mananaliksik na makikitaan ng mga pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa lipunan.Isasaayos ang mga awitin batay sa taon sisismulan sa taong 255, -anggang sa 2513. Isa+isang pakikinggan ng -usto ang mga napiling awitin nang pauli+ulit upang makasisigura'o at lubos na mauunawaan ang mga liriko at mensa-e ng mga awitin. :,: !agsusuri ng Awitin
Isa+isang susuriin ang mga piling awitin ni Gloc9. )a gagawing pagsusuri ng mga awitin gagamitin ang pag'ulog sosyolo-ikal. )usuriin ang paksa mensa-e at ang pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa bawat awitin upang malaman ang mga mensa-eng ipinapa-ayag ng mga ito. *akikita sa ibaba ang 'aloy ng gagawing pag+aaral.
Pagpili ng mga Awitin
Pakikinig at Pag+ unawa sa mga
24
Pagbigay ng sariling interpretasyon sa mga napiling labin liman m a awitin. ;igyur /,
%SA!%E. < !ASA5 #ENSA"E5 1A.A=AN A% "4#A'S4 NA 10#414%A= SA #'A !414N' A=4%4N N4 '18C +
)a tsapter na ito inila-a' ng mga mananaliksik ang mga naku-ang impormasyon tungkol kay Gloc 9. *akikita sa tsapter na ito ang mga nabuong katanungan na binigyang kasagutan at at ang -imagsik sa kanyang mga awitin na binigyan ng sariling interpretasyon ng mga mananaliksik Ta'ahaaya 16 Ag mga Pi'ig Awiti i G'oc ;
5$ $BI
<$:* //C // // //9
2&
//9 //9 /11 /11 /11 /1 /1 /1 /1 /10
akikita sa
2,
gobyerno na kailangang bigyan ng suliranin ang mga pangyayaring nagaganap sa lipunan at naghahangad ng pagbabagong makabayan. *gunit hindi lang tungkol sa mga nangyayari sa bayan ang napapaloob sa mga awitin ni 5loc 9, mayroon ding pumapatungkol sa pag+ibig na makikitaan ng hindi pantay ang pananaw ng mga taong nakapalibot sa dalawang nagmamahalan. ayroon din siyang awiting tungkol sa pagtataksil ng isang kaibigan at awitin para sa mga mang+aawit na may obra maestra na dapat sana ay yaon ang niyayakap ng madla ngunit naisasantabi at mas tinatangkilik ang mga awiting walang saysay dahil inawit ito ng isang artist na siyang sikat. Isa lamang ang makikita sa bawat awiting naisulat at inawit ni 5loc 9, ito ang mga hindi makatarungang sitwasyon na naging dahilan ng mga problema na nararanasan ng isang indibidwal o pangkalahatang sitwsyon, at pati na rin ang personal na pinagdadaanan ng may+akda ng mga awitin na nakasulat sa itaas. Sa bilis ng pagbigkas ng mga letra, nakakaindayog na tono at kakaibang anyo ng pagkanta na tila patula, nahuli ng rap ang panlasa ng mga #ilipino. araming mga nagsisilabasang mga rap artist sa bansa na nagtataglay at nagpapamalas ng kanilang mga talento at nagbabahagi sa madla ng mga awiting maaring nakaiimpluwensiya, nakapagbibigay+aliw at nakapagbibigay inspirasyon. :61
Ag mga Pa.sa i G'oc ; sa Kayag mga Pi'ig Awiti6
Pumapaksa ang mga awiting /puan0 /)ilup0 /"ugtong0 /ari ng 7on'o0 at /7-e "obo )ong0 tungkol sa maruming pama-alaan ng Pilipinas. Ang awiting /;imang anta ;amang0 ay pumapaksa
ito
mamamayan.
tungkol
Ang
sa
pagiging
pangatlong
paksa
makabayan ay
ang
ng
mga
/rimen
at
a-irapan0. %apapabilang 'ito ang mga awiting /;an'o0 /7-e "obo
)ong0
/"alita0
/)alba-e0
/In'ay0
at
/*ag'a0.
)amantalang pinapksa sa mga awiting. )a -uling paksa na
2!
tungkol sa pamilya at -omopbya makikita ang mga awiting /".I0 at /)irena0. 4.1.1 *aruming Pama-alaan Pamagat ng Awitin puan %akikiramay sa kalagayan ng ma-i-irap sa bansang ito ang mga awitin ni Gloc 9.
pag-i-irap
sa
mga
politikong
makatutulong
ngunit
ka'alasay -in'i sila pinapansin.
sap unto
ang kanyang
awiting
/upuan0
na
nakikiusap sa mga taong nakaupo na mulatin ang kanilang mga mata at lisapin ang nag-i-irap na mga tao sa labas ng kanilang mga komportableng ta-anan. 7umutukoy ang awiting ito sa taong mayayaman at mga politiko. "inaba-agi ng awitin ang sitwasyon ng mga taong ito at ini-a-ambing ito sa mga nag-i-irap na kanilang 'apat sineserbisyu-an. )umisimbolo
ang
upuan
sa
mataas
na
posisyon
at
pinararating ng awitin sa pamamagitan ng simbulong ito na mayroong -in'i tamang nangyayari sa bansang ito at 'apat ito bigyan ng reme'yo. Ipinapa-iwatig na masya'ong maraming nag-i-irap at kakaunti lang ang mayaman. Inaabuso pa ng mayaman ang ma-i-irap. ung papansin ang awiting ito inaakala na literal na upuan subalit pumapatungkol ito sa puwesto ng pulitika. Ipinapa-iwatig nito na nagbubulag+bulagan lamang ang pama-alaan sa tunay
28
na kalagayan ng ma-i-irap na Pilipino. 7umutukoy 'in kung anong meron ang mayaman na wala sa ma-irap. *araming pera ang mayayaman para bumili ng kanilang pangangailangan samantalang taliwas ito sa mga ma-i-irap na pinagkakasya ang ba'get sa buong araw na pamumu-ay. )inasalaminan ang panlabas na anyo ng ma-i-irap kumpara sa mayayaman. Ayon sa #iles %etwork na pinamagatang / manggagawa ng ;#7 nagpakalbo bilang protesta. awalan ng katarungan at matin'ing ka-irapan sa tuwi' na 'aan ng
29
grupo ang &5 -anggang 8! porsyentong pagtaas ng pamasa-e sa ;ig-t 7raul 7ransit at *etro #ail 7ransit matapos itong ipatupa' ng
Pinaboran
ng
%;#
at
)upreme
ourt
ang
mga
manggagawang sa kanilang isinampang kasong Illegal
upang
tumulong
sa
mga
taumbayan
na
nangangailangan ng tulong at bigyang pansin ng pama-alaan ang mga taong nasa ibaba. Pumupukaw ito sa mga ma-i-irap na lumaban at ibsan ang ka-irapang 'inaranas. Ang pagiging
35
ma-irap ay -in'i mananatili kung mag-a-anapbu-ay ang bawat isa para sa ikakaunla' natin at kinakailangan ang pagkakaisa. 7ao po nan'yan po ba kayo sa loob ng *alaking ba-ay at malawak na bakuran *ataas na pa'er pinapaligiran At naka pilang mga mama-aling sasakyan Alam niyo bang pantakal ng bigas naming ay
rin
ang
nakakalamang.
)a
kabilang
'ako
ang
mga
nakakababa ang mga nag-i-irap sa lipunan na ito. )inasabi rin 'itto na mas importante ang mga kagusto-an at kaisipan ng mga nakakalamang kaysa sa mga nakakababa. %agbanggit nang ilan sa mga ka-irapan na
-ina-arap araw+araw para
lamang
ma-ikayat na tignan ng mayayamang gobyernong naninira-an sa malalaking ba-ay ang bu-ay ng ma-i-irap at maging pantay ang lipunan. Dag kang masya'ong -alata "ato+bato sa langit Ang matamaag wag magalit O bato+bato sa langit Ang matamaan ay Dag masya'ong -alata Dag kang masya'ong -alata
31
Pinaparating sa saknong ito ang sarkastikong pananaw ng sumulat ng kanta na kung gagawa man ng kababalag-an ang mga li'er kontra sa ikabubuti ng taumbayan kailangang wag itong magpa-alata sa gagawin niya. )inasabi sa saknong ito na likas na sa mga politiko ang pan'araya at alam ng taumbayan na mayroong pan'arayat pangungurakot na nangyayari ngunit wala silang magawa ukol 'ito 'a-il wala silang kapangyari-an. %agsisilbing pananaw at boses ng masaka ukol sa mga reklamo nilasa institusyon ng pilipinas. )a pamaraang ito sinikap ni gloc 9 na imulat ang mga mata ng mga politiko ka-it na sinabi niya ang katagang a-it sa 'ami ng pera niyo Dalang 'octor na makapagpalinaw ng mata niyo. )a pamamagitan ng saknong ito umaasa siyang luminaw ang mga mata ng gobyerno o nasa pama-alaan at mabigyang pansin nila ang mga taong ma-i-irap. 4.1.2 *aruming Pama-alaan Pamagat ng Awitin )ilup 4.1.3 *aruming Pama-alaan Pamagat ng Awitin "ugtong Pumapatungkol ito sa pagbabalat kayo ng pama-alaan na nangingibabaw ang korapsyon. Ipinapa-iwatig ng musikero na ma-ilig magsinungaling ang mga taong nasa pama-alaan at ang pagbibitaw ng mga salitang -in'i tinutupa'. I'inaan lamang niya ito sa bugtong na kung saan -u-ulaan kung sino ang tinutukoy niya at may malalim na pagpapaka-ulugan subalit makikita sa kanyang bawat liriko na ang pama-alaan ang binabatikos nito. Inilalarawan sa awiting ito ang katangian at pamumu-ay ng isang gobyerno o pama-alaan. Ang pagbubulag bulagan ng
32
pama-alaan sa mga nagaganap sa kanilang paligi'. in'i nila napapansin ang mga ma-i-irap na -umi-ingi ng tulong sa kanila. Ipinapa-iwatig 'itto na kailangan nating alamin at bigyang -alaga kung sino ang binoboto natin. *alalaking kaso ng katiwalian laban sa matataas na opisyal ng gobyerno ang itinuturong 'a-ilan kung bakit muling tumaas ang antas ng korapsyon sa bansa batay sa pinaka-uling korapsyon perception in'eE ng 7ransparency International. Ilan sa mga isyung ito ay ang mga kinasasangkutan ni Fice Presi'ent eomar "inay pork barrel scam na nag'i'iin sa ilang sena'or at ang kwestyonabeleng paggamit ng 'isbursement acceleration program. *ula sa 8& t- rank ay umakyat ang pilipinas sa 9& trank nitong 251& mula sa kabuuang 1,8 na bansa sa korapsyon perceptions in'eE ng anti+korapsyon watc-'og na 7ransparency International. Ayon sa a-ensya ito ay malaking batik sa ima-e ng a'ministrasyong ABuino na ang panguna-ing platoparma ay paglaban sa korapsyon at tuwi' na 'aan. )a 'atos ng 7ransparency International *alaki n asana ang improHement sa ginagawang paglaban sa katiwalian ng pama-alaan sa mga nakalipas na taon. %oong 2512 nasa ika+15& ang posisyon ng pilipinas. mangat ito sa 94t- rank noong 2513 at nagging 8&t- rank. )ubalit kapansin pansin na sa loob lamang ng isang taon ay bumulusok ito at naungusan pa ng 15 bansa pag'ating sa pagsugpo sa korapsyon. Ayon naman sa *alacanang patuloy ang pagsisikap ng a'ministrasyon na bantayan ang mga nanunungkulan sa gobyerno at mapanatili ang katapatan sa kanilang mga traba-o. : *are %aHarroC%7F %ews. anuary 29251,6 ;aganap ang korapsyon sa ating bansa. Isa itong seryosong problema na ikinaka-arap ng ating bansa. %akaugat ito sa )istema ng pulitiko 'ito sa pilipinas. %apakatagal na pana-on na kaakibat ng salitang /pulitika0 ang /korapsyon0. abilang sa mga paraan ng korapsyon na isinasagawan sa pilipinas ang grat panunu-ol at paglustay ng salapi. *araming a-ensiyang nilik-a upang sugpuin ang korapsyon sa pilipinas subalit patuloy pa ring
33
laganap
sa
ka'a-ilanang
-in'i
lubos
na
nabigyang
ng
kapangyari-an ang mga a-ensiya upang labanan ang korapsyon. Ang pagsugpo ng korapsyon ay -in'i lamang nakasalalay sa iisang tao. *ay kakaya-an ang la-at na sumugpo sa korapsyon.
*alamang ang ibinoto moy urakotao %ang kanyang liko' ang Ginagawang -arap )a saknong na ito ipinapa-iwatig na bilang isang Pilipino karapatan ng bawat isa
na malaman ang mga pangyayari sa
pilipinas lalo na kung tumutukoy ito tungkol sa gobyerno. )a pana-on ngayon 'umaranas ang pilipinas ng talamak na korapsyon sa ating pama-alaan. in'i maitatanggi na sa pama-alaan ay may mga tao na korakot ang mga taong pilit gumagawa ng kilos na maaaring ikasira ng bansa. in'i ito patas para sa mga mamamayan ng pilipinas 'a-il nais nilang mamu-ay sa isang bansa na may maayos at patas na pama-alaan. Gumagawa ang mga Pilipino ng paraan upang maging maayos ang bansa. )ila ang mga taong may malasakit at ang nagnanais na guman'a at umunla' ang pilipinas. 7utungtong sa entabla'o At makiki-arap
ma-ilig
bumitaw
ng
mga
magagan'ang
salita
at
kasinungalingan. in'i na natin ito maitatangi 'a-il nangyayari
34
na at nagaganap sa lipunang ating ginagalawan ang mga ganitong pangyayari. 7ikman mo ang paet Parang 'i ka na-i-iya %apakarami ang gutom Pero ikay naka-iga %agpapasaya sa ayamanang kay bilis *ong naku-a sa pinagsama+sam %aming buwis. Ipinapa-iwatig ang kawalang pansin ng mga politiko sa mga taong ma-i-irap. Ang mga politikong nasa magan'ang bu-ay na -in'i man lang nakikita at napapansin ang pamumu-ay na mayroon ang ma-i-irap. %agpapakasaya sila sa kanilang kayamanan na galing sa kaban ng mamamayan samantalang nagugutom ang mga taong nasa kanilang paligi'. Iminumulat sa saknong
ito
na
magising
ang
mga
pama-alaan
sa
mga
nangyayari sa paligi' at ang paggising nila galing sa pagbubulag bulagan nila.
4.1.4 *aruming Pama-alaan Pamagat ng Awitin ari ng 7on'o Ang ton'o ang isa sa mga lugar kung saan laganap ang maraming krimen
at kilala ang tao roon na mga basagulero
laging napapaaway at -irap sa bu-ay kayat kapag naririnig ang0ari ng 7on'o0 naiisip ng bawat isang an gli'er ng mga basagulero at laging nasasangkot sa mga gulo o krimen. Inilalarawan ang *aynila na sa unang tinging animoy isang mapayapang lugar ngunit sa likot nito -in'i mapapansin ang mga
3&
pangyayari na krimen at ibat ibang transaksyon na nagaganap at lingi' sa kaalaman ng la-at lalo na sa pama-alaan. Inilalarawan sa awiting ito ang mga taong takot sa mga may kapangyari-an at takot ila-a' ang mga nasasaksi-ang krimen 'a-il inaalala nila ang mga maaaring mangyari sa kanila at sa mga taong nakapaligi' sa kanila. Ang mga taong inaabuso ang mga kapangyari-an at gumagawa ng masama sa lipunan at sa kapwa at ang mga taong pinipiling gumawa ng masama at kumapit sa patalim kumapit lamang ng pera at makaraos lamang sa isang araw. Pumapatungkol ang awiting /ari ng 7on'o0 sa bu-ay ni Asiong )alonga na naging bu-ay na rin ng bawat isa at naging 'aan upang ila-a' 'in ang talamak na krimeng nagaganap 'itto sa ating pama-alaan. Ang lugar na kinamulatan ng isang taong malaki ang
naging
impluwensiya sa pagbuo
ng
kanyang
pagkatao. %amulat si Asiong sa 7on'o kung saan talamak ang /gang0 at kung sino ang malakas siya ang nasusuno' o nag-a-ari. apag malakas ang isang tao siya ang nasusuno' o nag-a-ari. inatatakutan ng la-at ang mga taong malakas ka-it mali ang pamamaraan. 7umutukoy ito sa reali'a' na -in'i nakikita at naoobserba-an lalo na ang pama-alaan. Iminumulat nito ang mga mata na 'apat pantay+pantay lamang ang ating pagtingin at sa kapwa at 'apat mas piling gumawa ng tama at -uwag ipagpapalit kailanman ang 'igni'a' at prinsipyo para sa sariling pangangailangan. Ayon sa A")+"% %ews.om :August 22 25156. / %ondo #anila has highest Crime rate in #anila6, apag naririnig
ang lugar na ton'o ma'alas naiisip ng tao ang mga ima-e ng ka-irapan at ang pagiging puga' nito ng mga criminal. 7ila
3,
kinukumpara ito ng sta'istika. ;umalabas na ang ton'o ang may pinakamataas na crime rate sa buong maynila. arami-an ng krimeng nagaganap ay snatc-ing. Sa panahon ngayon, karamihan sa mga balita sa araw+araw ay tungkol sa mga pagpatay, pagdukot, pagnanakaw, panggagahasa at iba pang karumal+dumal na krimen.$ng mga krimen ay lalong nagiging brutal, na parang ginawa ng mga halimaw, at ang pangunahing dahilan ay ang pagkakasangkot ng illegal na droga.aya nga malimit nating nababalitaan ang mga nasa impluwensiya ng droga na pinapatay o inaabuso ang kanilang sariling pamilya.Sa ngayon, lumalaki ang paniniwala ng mga mamamayan na patuloy ang paglubha ng problema sa kapayapaan at ilegal na droga.!ahil dito, ang mga estadistika na pinalalabas ng mga awtoridad tungkol sa pagbaba ng krimen ay sinasalubong ng pag+aalinlangan. *oong $gosto, nalathala ang ulat ng #hilippine *ational #olice (#*#) tungkol sa krimen sa unang anim na buwan ng /14.$yon sa #*#, ang bilang ng krimen sa etro anila ay bumaba ng C/ porsiyento kung ihahambing sa bilang sa unang anim na buwan ng nakaraang taon.*gunit sinabi rin ng #*# na sa buong bansa, ang bilang ng krimen ay tumaas ng FCG.Sa aking pananaw, ito ay indikasyon na dumarami ang krimen sa mga lalawigan. Sa nakalipas na panahon, sinasabi natin na ang mga mapayapang komunidad ay nasa mga lalawigang malayo sa amaynilaan.=atay sa ulat ng #*#, ang inde crimes sa buong bansa ay tumaas ng 0.0G mula sa 4C,49 noong unang anim na buwan ng /1F hanggang sa 04,01 ngayong /14.$ng mga tinatawag na inde crimes ay ang pagpatay, panggagahasa at pagnanakaw.$ng bilang ng kasong murder ay umabot sa ,F4 sa unang anim na buwan ng /14, mula sa 4,//F sa parehong panahon noong /1F. $ng mga kaso ng homicide ay tumaas mula sa F,/91 hanggang sa C,C/.$ng kalagayang pangkapayapaan sa #ilipinas ay sinusubaybayan ng ibang bansa upang matulungan ang kanilang mga negosyante sa paggawa ng desisyon kung saan mamumuhunan.Sa ulat na :&erseas =usiness %isk+#hilippines-, na may petsang Hulyo /14, binanggit ng pamahalaan ng =ritanya ang mataas na bilang ng mga bayolenteng krimen sa #ilipinas, kabilang ang paggamit ng baril, sa paggawa ng krimen.Hindi naman nag+ iisa ang #ilipinas sa suliranin sa droga. $yon sa /14 Borld !rug %eport ng Anited *ations :''ice on !rugs and rime (A*:!), may kabuuang FC na milyong tao ang gumamit ng ilegal na droga sa daigdig noong /10. Sa nasabing taon, 18,1// tao ang namatay na may kaugnayan sa droga.Sinuman ang mahalal na uupo sa alacaang ay mangangailangan ng mahusay na pangkat at lahat ng suportang makukuha upang malutas
3!
ang mga problemang ito sa susunod na anim na taon, para sa kapakanan ng bayan at kinabukasan ng mga mamamayan. ([email protected]/14J11J/FJang+pilipinas+noong+/1/+at+sa+/1CJ) Ipinapahiwatig sa pahayagan na ito na sa panahon ngayon tumataas na ang bilang ng krimeng nagaganap sa loob ng bansa subalit hindi nabibigyang pansin ang karamihan. Hindi lamang ito kinasasangkutan ng mga salat sa buhay kundi pati na rin ng mga nakakaangat. !ahit dito, kabilang ang pilipinas sa isa sa mga bansa na mayroong pinakamaraming nagaganap na krimen taun+taon sa buong mundo. apansin+pansin ang mga krimeng nagaganap ngayon tulad ng pagpatay, pagnanakaw, panggagahasa at panloloko. araming #ilipino ang natatakot at naaalarma. Hindi maitatago ang katotohanan na may dahilan ang mga taong ito kung bakit patuloy nilang ginagawa ang mga bagay na alam nilang mali.
*insan sa isang lugar sa *aynila *araming nangyayari %gunit takot ang 'ilang sabi-in ang la-at Animoy kagat+kagat Ipinapa-iwatig sa saknong ito na may mga taong -in'i kayang sabi-in ang mga masasamang krimeng nagaganap 'a-il takot silang masangkot. Inilalarawan sa saknong ito ang pagiging takot ng tao sa isang nagsisiga siga na tao at ang lugar na mayroon sila. *ga bitukang -alang Isang
-alimbawa
ng i'yomatikong
pagpapa-ayag
na
tumutukoy sa masamang tao o kaya naman mga taong pumapatay ng tao. Ang mga taong wala nang ginawang tama 'a-il puro kasamaan lang ang ginagawa -alimbawa na rito ang magnanakaw mga mamamatay tao mga ki'naper at mga -ol'aper. Isinasaa' ang paggawa ng kasamaan. "aka mabansagan ka na -ari ng ton'o
38
Ipinapa-iwatig rito ang mga taong nag -a-ari+-arian mga taong malalakas at matapang at mga taong basagulero na kinatatakutan ng la-at. 4.1.& *aruming Pama-alaan Pamagat ng Awitin 7-e "obo )ong Pumapatungkol
ang
awiting
ito
sa
mga
politikong
gumagamit ng mga kapangyari-an para lamang maku-a ang atensyon ng mga tao. arami-an na sa mga politiko ngayon ay gumagamit ng mga artista o mga sikat na taong tinatangkilik ng mga tao para makuha ang boto ng mga tao. *agsisilabasan sa mga telebisyon ang mga anunsyon ng mga politiko na pawang kasinungalingan lamang. Hindi na maitatangi ang karumihang pamahalaan mayroon ang pilipinas. umukuha sila ng mga artista at dumudura ng milyong milyon pera na galing sa kaban ng bansa kapag nangangampanya ang mga politiko. $yon sa inKuirer.net na pinamagatang Social media ads mas patok, pero
namang
mas
ma+impluwensya
ang
ads.
Itinuturing
39
pinakamakapangyarihang medium ang telebisyon. Hindi maaaring iasa lang sa social media ng mga kandidato sa pangangampanya. Hindi pa rin aniya napapatunayan ang kredibilidad ng social media sa pangangampanya dahil kaya rin itong manipulahin ng mga kalaban na partido. #ulitiko na sa showbi; possible na pala $ng dami nang artista sa pulitika pa nga =obo, inutil, walang pinag+aralan Hangal, hung+hang sino bang pinagmanahan Ato+uto, sunod+sunuran sa kung anong makita ng mata Apang mapansin ka ng madla #ara masabi lang na in ka sa mga pormang petmula 1 0 teka lang nauna me akikit ka nang mga natapakan sa t& Habang kinakainma yung kanin, chicken adobo $yoko ng ganito nakaka+bobo akikita sa saknong ito ang paggamit ng kapangyarihan ng mga politiko sa pangangampanya. Ipinapahayag sa lirikong ito na karamihan sa mga politiko ay nagsasalita ng mga kasinunggalingan at mga pangako ng mga kandidato kapalit ng boto. ahat ng gusting marinig ng mga tao, asahang sasabihin nila.araming artista at iba pang impluwensiyal na personalidad ang naglalahad ng kanilang saloobin sa mga isyung political, lumalahok sa iba"t ibang gawaing pampulitiko at nag+eendorso at kumakampanya para sa mga kandidato at partido. araming models ang ginagamit upang lubos na maipahayag ang nais na sabihin.
na walang kahulugan. as pinapahalagahan ang awitin na
galing sa iba kahit na hindi ito kaaya+ayang pakinggan.
45
ibang awitin o awiting Ingles dahil sa nangaling ito sa sikat na artista o musikero. Hindi lang sa usaping awitin sa ibang bansa kundi pati na rin sa mga awiting pinoy na nangaling sa mga tanyag na mga mang+aawit na hinahangaan ng mga tao. ahilig ang mga kabataan ngayon sa awiting banyaga at sa ibang awiting galing sa sikat na mang+aawit at artista dahil sa pag+uugali ng mga inidolo nilang artista. *ahihilig din sila sa dayuhang musika dahil sa kultura ng isang bansa. Isa pa sa mga dahilan ng pagkahilig ng kabataan sa musikang dayuhan ay ang napakalakas na colonial mentality na taglay ng mga kabataan dahil sa pananakop noon ng iba"t ibang bansa sa pilipinas. ay ibang mga kabataan na nahihilig sa musikang banyaga dahil sa uso ito at para makasali sa usapan ng mga kaibigan at iba pa.$yon sa =log ni Su;ettie na pinamagatang k+pop@ $ng pagtangkilik at epekto ng musika ng mga koreano sa mga #ilipino (!isyembre 1, /1C). Isa sa mga libangan ng mga #ilipino ay ang kumunta. apatagalog, Ingles o kahit anong lenggwahe pa iyan basta"t nagustohan nila asahan mo"t kakantahin nila ito kahit hindi nauunawaan ang liriko. aliban sa mga awiting #ilipino marami pa ring mga awitin na nagmula sa iba"t ibang bansa ang mas tinatangkilik ng mga #ilipino lalong+lalo na ang mga kabataan sa panahon ngayon.*andiyan ang $+pip, ?+pop at higit sa lahat ang k+pop. $ng k+pop ay mga awiting nagmula sa bansang korea partikular sa bahaging
41
Houston. *aglalaho rin ang pagkatao kasabay ng pag+iawa sa mga awiting nasa sariling wika. *awawala ang identidad bilang mga #ilipino sa patuloy na pagtangkilik sa mga banyagang awit nang higit pa kaysa sa mga awiting nasa wikang ilipino. Sa ngayon mas matingkad ang wikang ilipino sa #inoy rap tulad ng mga likha ni 5loc 9 na bukod sa mapangahas ito sa pagbatikos at pagpuna sa pamahalaan at lipunan ay nasa wikang ilipino din ang mga ito. $lam mo tol matagl ko nang gusting itanong =akit ang musika nati"y laging nasa labas *ang bubong ahit napakarami ang nagsasabi na your da best =akit di ka naming nakikita sa :ctober 'est !i pina patugtog ang awit kapag hindi ingles ahit na tunog kanluran,bakit nakaka depress yes $lam na nila kung sino ang tinutukoy asi may mga awit ng malambot pa sa okoy $nd nasa kanilang playlist,pero bakit tunog luma ang kanilang laylist Balang pananampalataya parang atheist Hindi na kanilang sabihin ang alias,were thNe cra;iest akikita sa liriko na ito na ang pagtangkilik sa mga awiting Ingles o sa ibang bansa. Sa panahon ngayon ay hindi na binibigyang pansin ang mga awitin na nasa wikang ilipino kahit na may malalim na kahulang nais iparating ng musikero. *aging kasabay sa pagmulat ng mga kabataan ang ibang mga nagsisidatingang uso at sa mga makabagong teknolohiya at makabagong henerasyon. Iminumulat ang mga tagabasa na may mga awiting nasa wikang ilipino mas malaki ang mapupulot na aral o kahalagan. Sa usapin ng mga musikero ipinapakita na kapag hindi sikat na mang+aawit ang gumawa sa awiting ito ay hindi na ito papakinggan ng mga tao kahit na may magandang kahulugan. F.1.8
rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ ando-
#umapatungkol ang awiting ito sa dalawang nagmamahalan na magkaiba ang estado ng buhay ngunit hindi ito naging hadlang sa kanilang pagmamahalan.
42
#inapakita ng awiting ito na hindi nagbabase sa estado ng buhay ang pagpili ng taong iibigin. Sa naging clima ng awitin, ipinakita nito ang pangyayaring maaring mangyari sa kahit sino man. Isang gabi na Huwebes lumubog na ang araw !oon tayo magkita pasalubong ko6y siopao Apang ating paghatian pagdating ng hapunan eron palang nakaabang sa amin na kamalasan 7skinita sa 7rmita may sumaksak kay 7lsa Sa tagiliran isang makalawang na lanseta $ng gamit upang makuha lang ang kanyang pitaka ami6y mahirap lamang bakit di na siya naawaO Sa mga nakaraang taon, mataas ang pursyento ng krimen sa bansa. Hindi ligtas ang paglalakad sa mga kalye at eskina maging umaga an o gabi. $*I$, #hilippines + Bhile the #hilippine *ational #olice (#*#) claimed a C/ percent decrease in crimes in etro anila, the number o' crimes committed nationwide increased by about FC percent during the 'irst si months o' the year as compared to the same period last year. %ecords 'rom the #*# !irectorate 'or In&estigation and !etecti&e anagement (!I!) showed that the't, car the't, physical inNuries and rape were among the crimes that had a huge increase.
43
maraming mga mandurukot na kayang pasalangin ang biktima matapos nitong makuha ang mga bagay na ninanais. $*I$, #hilippines + #atay ang isang 09+anyos na orean national nang umalma at barilin ng sinasabing kasabwat ng mga Mbatang hamog" na mandurukot sa alate, aynila kahapon ng madaling+araw. *amatay habang ginagamot sa St. uke"s Hospital sa
Hindi lang mga nasa edad o matatanda ang may kakayahang gumawa ng ganitong krimen, kahit mga bata o mga menor de edad ay nakikita sa telebisyon o naririnig sa radyo na nasasangkot sa paggawa ng ganitong krimen. Hindi na bago sa pandinig ng mga #ilipino ang ganitong uri ng pangyayari, hindi na kagulat+ gulat kung makakakita o makakarinig ng ganitong balita at ito ang masakit na katotohanan na hinaharap ng #ilipinas. F.1.9
rimen at ahirapan #amagat ng $witin@
44
asi lahat ng nakikita mo akala mo tama aghapon ka sa t& mo na nakatunganga *akapangalumbaba simula pa nung bata !i naman importanteng magpakadalubhasa $ng sakin lang naman ikaw ay malinawan Bag na wag mong gawing dahilan ang kahirapan aniwala, pero wag umasa sa himala Bala pang nananalo sa lotto na di tumataya aya palayain mo ang utak mong nakakulong as masahol pa sa bobo ang bobo nagmarunong ung ang pag+iisip para sayoy nakakangawit Ibenta mo ang utak mo kung di mo ginagamit Bag kang magalit kung laman ng bao ay ampaoO
araming mga taong hindi nakapag+aral na agad naniniwala sa lahat ng ipinapalabas sa mas midya sapagkat ito lamang ang impormasyon na naririnig o nalalaman. agdamag na nakatungaga sa telebisyon at sa mga social media sites at nakakakuha ng mga balita o impormasyon na mayroong kaakit+akit na heading at agad+agad itong pinapaniwalaan na totoo sa walang pagdadalawang isip na maaring magdulot ng mga hidwaan o di pagkakaintindihan sa isa"t isa. insan umaabot pa ito sa pagbibintang sa mga taong wala naman talagang kinalaman sa mga isyung lumilitaw sa mga social media sites. artes nang kumalat sa social media ang &ideo ng pag+aaway ng dalawa na napunta sa suntukan na nauwi sa paghugot ng baril ng suspek mula sa sasakyan nito saka pinagbabaril ang biktima. !ahil dito, agad umaksyon ang mga nakanood ng naturang &ideo, na kalauna6y naging &iral, para matunton ang noo6y hindi pa kilalang suspek. Isa ang
4&
*gunit nitong artes din ay dumulog si #un;alan sa *ational =ureau o' In&estigation (*=I) at itinanggi na siya ang may+ari ng tinukoy na sasakyan. *aglabas naman ng public apology ang
Ipinapakita nito ang kakulangan ng mga tao na mapatunayan muna ang mga ipormasyon o balitang nakita o nabasa. *auuna ang mga reaksyong hindi naman naayon sapagkat mali ang impormasyng natanggap at ito ang pinagmumulan ng mga alitan sa social media o maging sa personal man nap ag+
4,
uusap. Hindi man kontrolado ang mga lumalabas sa internet sapagkat obligasyon na ng mga mambabasa na siguraduhing totoo o tama ang mga nakikita upang maiwasan ang ganitong uri ng pangyayari. $yon pa kay 5loc 9 sa kanyang awitin na nakaka+bobo ang lahat ng kanyang nakikita dahil na rin sa mga mali+maling impormasyon na lumalabas kahit saan. inumulat ng awiting
F.1.1/ rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ =alita-
$ko ay pilipino sa isip at sa gawa *gunit bakit mga pinuno puro lamang salita Isang gobyerno na kayang sikmurain at magtawanan ay pamilyang kumakain na kulang sa dalawang =eses sa isang araw minsan wala pang pang lugaw =akit ganito kababaw isang pagkaing nilangaw $ng dadamputin at kakainin ng batang gutom $lam ba ng mga husgado at lahat ng hukom *a merong mas masahol pa sa hatol na kamatayan Ean ay ika6y maging mahirap sa sarili mong bayan ga bata na ang dapat na ginagawa6y maglaro =agkus ay agos ng pawis at magbanat ng buto Apang kumita ng ilang pirasong pisong madungis alyo sa kamay at paa na manhid sa matulis Hindi manika ang hawak ng kanyang mumunting braso =agkus isang taong gulang nyang kapatid at may baso sa harapan *a nagbabakasakaling lagyan baryang pambili ng tinapay na pang laman sa tiyan ga pinunong bago mamatay at magkasakitO
4!
Sa awiting ito matutunghayan ang kahirapan sa #ilipinas. akikita na maraming mga politikong nagpapakasarap sa buhay samantala ang nasasakupan ay naghihirap. arami ang walang trabaho at hindi halos makakain sa isang araw. $ng mga batang dapat naglalaro at nagpapaka+aliw sa kanilang pagiging musmos ay nagtatrabaho upang makakain, na maraming batang nakikita sa mga tambakan ng basura upang mangalkal dahil umaasa sa paglubog ng araw, ang mga basurang naipon ay magiging pera at makakabili ng kanin at ulam para sa pamilya at may mga batang pinipiling hindi makapag+aral o makapagtapos upang maghanap ng trabaho para lamang matulungan ang mga magulang sa paghahanap+buhay. Hindi man nakatutuwang isipin bagkos ito ang nakikita sa #ilipinas. araming tao ang naghihirap at kumakayod ng husto araw+araw ngunit hindi pa rin sapat ang kinikita upang matugunan ang mga pangunahing pangangailangan ng pamilya. *asa 4.F9 milyon ang mga batang manggagawa sa bansa. aramihan sa kanila ay nagtatrabaho sa bukid, minahan, asinan, pabrika, konstraksyon at may nagbebenta ng laman-. *asa edad lima hanggang 1 ang mga batang manggagawa. aramihan sa kanila ay dating nag+ aaral subalit dahil sa kahirapan ng buhay, napipilitan silang tumigil para tulungan ang kanilang mga magulang sa paghahanapbuhay. asakit man sa kanilang kalooban, kailangan nilang magbanat ng buto para magkaroon ng laman ang kanilang sikmura. $yaw man nilang tumigil sa pag+aaral, wala silang magawa sapagkat mamamatay sila sa gutom pati ang kanilang pamilya. $yon sa *ational Statistics :''ice (*S:), mula lima hanggang siyam na taong gulang ay nag+aaral pa ang mga bata (mga 9/ percent) subalit habang tumatagal ay nababawasan na ang kanilang bilang. #agdating ng edad 14 ay 4/ percent na lamang ang nasa school. Iba"t ibang trabaho na ang kanilang pinapasok para matulungan ang mga magulang at para magutom. $yon sa International abor :rgani;ation, dahil sa maagang pagsabak ng mga kabataan sa pagtatrabaho, ninanakaw ang kanilang karapatan na mamuhay nang normal bilang mga bata. *awawala rin ang kanilang dignidad at potensiyal. =umabagsak sila sa pagiging alipin, maaagang nawawalay sa kanilang mga magulang at nalalantad sila sa panganib ng pagkakasakit. $ng masama pa, marami sa kanila ang
48
nasasadlak sa masamang gawain. !ahil iba"t ibang uri ng tao ang kanilang nakakasalamuha, naaakit o naiimpluwensiyahan sila na gumawa ng masama. $ng ilan sa mga kabataang babae ay nasasadlak sa prostitusyon. *akakasanayan na nila ang ganoong klase ng trabaho na madaling kumita ng pera. ahirapan ng buhay ang ugat kaya parami nang parami ang mga batang manggagawa. Ilang administrasyon na ang nagdaan subalit ang problema sa child labor ay hindi nabawasan kundi dumami pa nga. *ararapat alamin ng gobyerno ang mga lugar sa bansa na maraming batang manggagawa at tulungan silang makaahon sa pagka+alipin. =igyan ng trabaho ang kanilang mga magulang para hindi ang kanilang mga anak ang magbanat ng buto. $ng mga bata ay nararapat sa eskuwelahan. (#hilstar, /1)
Isa pang kaganapang panlipunan na makikita sa awiting =alita- ay ang kaguluhan o giyerang nangyayari sa loob ng #ilipinas. 5obyero laban sa mga terorista o rebelde. arami ng ganitong balita ang natunghayan ng mga #ilipino. insan may mga dinudukot na mga tao ang mga terorista o rebelde bilang kapalit. 5inagawa nila ito upang makuha ang ninanais ng kanilang grupo na mangyari.
49
$yon sa kay %oson ng =andera *ews (/11), may labing+siyam (19) ka+ tao ang napatay sa labanan sa =asilan. abindalawang (1) sundalo at pitong () rebelde ang namatay sa bakbakan na sumiklab alas 4@0/ ng umaga. =ukod sa mga namatay na mga sundalo, labing+isa (11) ang naiulat na sugatan habang sampu (1/) ang tinangay ng mga nakaenkwentro ng mga ito ayon kay t. ol. %andolph abangbang, ang tagapagsalita ng $rmed orces o' the #hilippines+Bestern indanao ommand. $yon pa sa balita, hinahanap ng mga sundalo ang nakawalang preso sa =asilan #ro&incial ?ail nang makaharap ang mga armado. $t ayon kay ol. $rnul'o =urgos, hepe ng $rmed orces #ublic $''airs :''ice, na $bu Saya'' at lawless elements ang nakasagupa ng mga sundalo. atagal na ang ganitong kaso na makikita sa #ilipinas, ang kahirapang nararanasan ng mga #ilipino at ang giyera ng mga rebelde at gobyerno, kaya sa awitin ni 5loc 9 na =alita-, ipinararating niya na kailangang tutukan ang mga problemang ito sa bansa sapagkat malaki ang nagiging epekto nito sa mamamayan at pati na rin sa bansang kinabibilangan. $ng kahirapan ang isa sa matagal ng problemang hinaharap ng #ilipinas ngunit hanggang sa ngayon, hindi pa rin nabibigyan ng solusyon at mas lumalaki pa ito dahil na rin sa hindi mapigilan na paglaki ng populasyon ng bansa. $t ang giyerang pabugso+bugsong nangyayari ay nakaka+apekto sa larawan ng bansa. *agiging isa ito sa mga dahilan kung bakit maraming mga dayuhang natatakot na bumisita o pumunta dahil sa mga balitang natatanggap nila na magulo ang #ilipinas. *agiging hadlang ito upang maipakita sa mundo ang kagandahang tinataglay ng bansa.
F.1.11 rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ Salbahe-
&5
Sa awiting ito matutunghayan ang mga nararanasan ng mga estudyante noon at kahit pa man ngayon ngunit hindi na gaanong palasak dahil na rin sa mga batas na ipinatupad. OItong guro ko na masungit, pangala6y 5inang =uenao'ra #arang ayoko nang pumasok kase kung makatingin ay parang cobra pinagiinitan, ginigisa, ako6y animo6y talong na tinorta di na nga matapos sa pagsusulit , wala pang makuha na suporta 6pag minamalas ay merong batok, pag napalakas ay parang dagok kaliwa man o kahit na kanan, parang 0 points ni %onnie agsano $ng pabaon lagi ay burong , dapat mataas ang marka sa bunot =uhok ay sanay na sa pagsabunot kaya noo6y natakot sa pagkakulot awalang galang na po a6am, di po ba kayo makaramdam Sino pong maysabing ang mga pananakit niyo6y parang kagat lang ng langgamD...
akikita sa siniping taludtod ng awitin ang pang+aabuso ng isang guro sa isang estudyante. Sa awitin mayroong isang uri ng guro na pinangalanang 5inang =uenao'ra na nanakit ng kanyang estudyante kaya natatakot itong pumasok sa kanyang klase. =ago pa maipasa ng !ep7d ang hild #rotection #olicy, maraming estudyante ang nakaranas ng ganitong kalagayan. *agiging pisikal ang ibang guro lalo na"t hindi nagagawa ng tama ang inuutos at hindi makasagot kaagad ang estudyante sa klase at kung hindi man pisikal na pananakit ang natatanggap ng estudyante ay napagsasabihan sila ng mga salitang hindi nararapat na matanggap ng bata katulad ng bobo-, estupido-, gago- at mga pagmumura galing sa guro. araming lumabas na balita sa telebisyon, radyo at pamahayagan ang ganitong sitwasyon. adalasang nakararanas ng ganitong sitwasyon ay ang mga estudyanteng nasa sub+urban na lugar, yaong mga batang nasa mababang estado ng buhay.
&1
bata na pumasok sa paaralan nagiging takot sila sa kanilang guro. *gunit kahit mayroon ng ganitong palisiya na ay mayroon pa ring mga guro na hindi sumusunod dito at may mga estudyante pa ring naabuso. Isa pang isyung panlipunan na matutunghayan sa awitin ay ang pagkakalulong sa droga. alaki ang pursyento ng mga taong gumagamit at ginagawang hanapbuhay ang pagtitinda ng droga. Isa ito sa malaking problemang hanggang ngayon ay pilit na tapusin ng gobyerno. #inakikilala ko sa inyo kaibigan ko si :nse ase palaging may sipon, NumiNingle dun sa kahit saang poste $t kahit pa sa edad na dose, madami na siyang nalooban na kotse #alakad+lakad sa abalakad, nilalapitan kahit na sinong prospe Apang makahingi sa6yo ngkahit na konte, akin na bente pesos kase pambili ng gamot, para dun sa kapatid ko na si %emedios #ero ang totoo po niyan , para di kumalam ang kaniyang tiyan Sa tindahan ng semento pagbilan, ng pandikit ng sapatos oh ayan R 7+e+e+enhale, ehale .. pwede ba tigilan mo na nga yang rugby
*gunit ang mahirap pa sa problemang ito, maraming kabataang gumagamit na ng pinagbabawal na gamot. Sa musmos pa lamang na edad, alam na nilang gumamit nito. ay mga taong nalululong sa iligal na droga at dahil sa kahirapan at gutom mas pinipili nilang gumamit nito upang hindi mapansin ang kumakalam na tiyan. Isa sa mga halimbawa nio ang mga nakikitang kabataan sa lansangan na may bitbit na mga plastic cellophane at pinaglalagyan nila ng rugby. Inaamoy nila ito hanggang sa maging high ang pakiramdam nila. Isa ito sa naging pantawid gutom nila dahil nawawala ang kalam ng kanilang sikmura kapag nakakagamit sila ng rugby. Ito rin ang naging dahilan ng paggawa ng krimen ng mga batang lansangan. *agnanakaw sa mga taong dumadaan o nakikipagsiksikan sa mga lansangan upang masustinahan lang ang hilig ng katawan. *inanais iparating ni 5loc 9 sa awiting Salbahe- na ang hindi paggawa ng tama sa kapwa at maging paggawa ng mga bagay na labag sa batas ay may malaking kaparusahang naghihintay. ay mga kabayaran ang lahat ng bagay na
&2
ating ginagawa. Sa awiting ito, binabantaan ni 5loc 9 ang mga tao na dapat maging maingat sa mga kilos na gagawin dahil maaari itong pagsisihan sa huli. F.1.1 rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ Inday-
Isa pang uri ng trabaho ang talamak sa bansa ang pamamasukan ng mga taong hindi nakapagtapos sa pag+aaral bilang katulong sa bahay. arami ng lumabas na mga balita tungkol sa mga kasambahay na minamaltrato at inaabuso ng mga amo. 5anito ring uri ng buhay ang ipinapakita sa awitin ni 5loc 9 na Inday-. akatapos ko lang ng high school sa probinsya apos lang sa kaunlaran kaya"y walang makita akuhang trabaho sa aming lugar, ano ba ang gagawin koD =umyahe nalang sa malayong lugar, lahat ay titiisin ko
araming mga taga+probinsya ang pinipiling makipagsapalaran sa aynila sa pag+aakalang giginhawa ang buhay ngunit dahil sa hindi nakapagtapos ng pag+aaral, hindi makakuha ng trabaho na may malaking sahod. adalasan, nauuwi sila sa pagiging utusan o hindi kaya katulong. Hindi ipagkakaila na naging isa sa isyung panlipunan ang hinharap ng mga katulong, ang pag+aabuso at pagmamaltrato sa kanila. arami sa kanila ang itinuturing na parang hindi tao ng kanilang mga amo. as nagiging swerte pa ang mga hayop na kanilang inaalangaan kumpara sa taong naging katulong nila sa mga gawaing pambahay.
F.1.10 rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ Balang *atira-
&3
ga kabayan natin ay lumilipad, lumalabas #ara pumunta ng ibang bansa at doon magtanas *g kamay para lamang magkakalyo lang muli $ng pahingay iipunin para magamit paguwi !ahil doon sa atin mahirap makuha ang buri
Sa awiting Balang *atira- pinapakita sa awiting ito ang paninilbihan ng ibang tao sa ibang bansa para lang matustusan ang pangangailan ng pamilya. #umupunta sa ibang bansa ang ilan sa kadahilanang kulang ang trabaho at hindi sapat ang binayad ng mga nagtatrabaho dito sa #ilipinas.
Iginigiit ng 5abriela sa $dministrasyon na lumikha ng mga pambansang industriyang nagbibigay ng trabaho sa loob ng bansa upang hindi mapilitang umalis ng #ilipinas ang maraming #ilipino (#inoy Beekly, /14). abuti kung mabuti ang kinakahinatnan $ng kapalaran ng lahat nang nakipagsapalaran ahit nag+aalangan para lang sa kapakanan *g mahal sa buhay ang sugal ay tatayaan Sasanla lahat ng kanilang pag+aari ababawi din naman yan ang sabi pagnayari $ng proseso ng papeles para makasakay na sa eroplano : barko kahit saan man papunta. =asta kumita ng dolyar na ipapalit sa piso araming #ilipino ang mas ginigusto na mangibang bansa at manilbihan sa mga dayuhan kahit na mapalayo sa pamilya. 5inagawa nila ito sapagkat mas malaki ang kanilang nagiging sahod doon. araming mga nakapagtapos ng may
&4
digri na hindi nagagamit ang kanilang mga napag+aralan dahil iba ang nagiging tabaho nila sa bansang kanilang pinagtatrabahuan.
F.1.10 rimen at ahirapan #amagat ng $witin@ agda-
Isang hanapbuhay na hindi dapat pasukan ng sinumang tao ang ipinapakita sa awiting agda-. $ng pagiging bayarang babae na bunga ng kahirapan. adaling kumita sa ganitong uri ng hanapbuhay kaya naging talamak ito sa ating bayan ngunit kahit hindi man isang kaaya+ayang trabaho ang pagbebenta ng katawan ay maaari pa ring makatagpo ng isang taong magmamahal sa iyo ng tunay. umuwas habang nagdarasal na maabutan Sa lugar na ang sabi6y kanyang pinagtatrabahuhan *akita ko6ng larawan niya na nakadikit sa pintuan Iba man ang kulay ng buhok 6di ko malilimutan $ng kanyang mata at tamis ng kanyang ngiti $t dahil ubod ng saya hindi na nag atubili $gad pumasok sa silid pero bakit ang dilim adaming lamesa6t mga nag+iinumang lasing *ang biglang nagpalakpakan may mabagal na kanta Sa maliit na entablado ay nakita ko na
&&
$ko ay nagtaka, nagtanung, nagkamot =akit s6ya sumasayaw na sapatos lang ang suotD
$yon sa #hil Star *gayon, sa taong /1/, patuloy ang pataas ng kaso ng prostitusyon sa bansa. aramihan sa mga niktima nito ang mga minor de edad pinapasok sa mga bar at prostitusion den. araming uri ng estilo ng pagbebenta ng katawan, kalimitan sa cyberse den ibinebenta ang mga babae at sinusunod nila ang mga ninanais ng kanilang costumer na nakikita lamang sa loob ng isang kompyuter, mayroon ding estilo kung saan ibinabahay ang mga babae sa isang casa o hotel dahil mas madali ang paglalako ng mga kababaihn sa ganitong paraan. Isa rin sa mga estilo ng pagbebenta ng katawan kung saan lantaran na makikita sa kahabaan ng 7!S$, ubao at ue;on ity. Hinaharangan ang kalalakihan at inaalok ng serbisyo at kapag pumayag sila na mismo ang nagdadala ng kanilang kliyente sa isang motel. Isa sa pinakamalaking problema sa bansa ang prostitusyon. *aging palasak ito bunga na rin ng kahirapan ng buhay. $ng mas nakababahala sa ganitong uri ng hanapbuhay, maraming mga menor de edad ang pumapasok at pinipili ang gawin ito. Hindi lamang sakit ang makukuha ng mga babaeng ito ang hanapbuhay, may mga kliyenteng nananakit sa mga babaeng ito at may napapabalitang namamatay matapos pumayag sa pagsama sa kliyente. *aging mapait ang buhay ng mga bayarang babae dahil kahit sa hindi nila ito ninanais na trabaho ay napipilitan silang gawin upang mabuhay lamang at matustusan ang mga pangangailangan.
&,
<,/
Ang mga aganapang !anlipunan sa mga !iling
Awitin ni 'loc +
orapsyon polusyon kakulangan sa mga pasili'a' sa ibat ibang sektor ng pama-alaan tula' sa e'ukasyon sa mga ukol sa pangkalusugan tula' ng ospital -ealt- centers clinic ang utang ng pama-alaan sa ibang bansa ang pagtaas ng mga bili-in at kung tumataas ang ekonomiya sa bansa ang ka-irapan at -igit sa la-at ang napapana-ong pagpatay ng isang nilalang ang ilan lamang sa napapana-ong isyu tungkol sa pilipinas ngayon. Isa sa mga mabibigat na problema sa ating bansa ang ka-irapan. )a unang limang awiting /puan0 /)ilup0 /"ugtong0 /ari ng 7on'o0 at /7-e "obo )ong0 ipinapakita ang pagbubulag+ bulagan ng mga tao sa pama-alaan may mga mabuting pulis at mga masamang pulis sa ating lipunan larawan ng mga uri ng politiko sa pilipinas tumutukoy sa reali'a' na -in'i natin nakikita at naoobserba-an lalo ng pama-alaan. 7ula' na lamang ng mga naririnig nakikita at nababasa natin sa mga balita marami ng naging isyu tungkol sa mga pulis na -in'i ginagawa ng tama ang mga tungkulin o nang+aabuso sa kapangyari-ang taglay nila. Isa na 'ito ang nangyari noong ika+14 ng (nero taong 251! isang pulis na nagngangalang )PO3 #icky )ta. Isabel ang na-uli bilang isang suspek sa pag+ kidnap sa isang oreanong negosyante na si ee Ick+oo kasama ang kasamba-ay nito. %aging malinaw na ebi'ensya ng isyung ito ang isang camera footage na naku-a ng mga P%P laban kay )ta. Isabel na siya mismo ang kumu-a ng
&!
pera sa isang A%# gamit ang A%# card ni ee. %apag+alaman rin ng P%P na na'awit na noon si )ta. Isabel sa kidnapping pa rin :#a'yo InBuirer 251!6. Isa na ang korapsyon sa malaking problema ng Pilipinas na kay -irap na masulosyonan.
Iminumulat ng mga awitin ni Gloc 9 ang ating mga mata sa mga nangyayari sa ating lipunan. Ipinapa-ayag niya na 'apat pantay+pantay lamang ang pagtingin sa kapwa at ang paggamit ng mga politiko sa mga tanyag o sikat na artista para maku-a ang atensyon ng mga mamamayan na nangingibabaw ang pagbabalatkayo ng mga politiko. Ipinapa-iwatig sa awiting /;imang anta ;amang0 na ang bawat in'ibi'wal ang siyang susi sa pag+unla' ng bansa. in'i 'apat -anggang reklamo a salita lang ang bawat isa kun'i kailangang mayroon itong 'apat gawin upang -in'i makulong sa bu-ay ng ka-irapan. Ang pagtatangkilik ng ibang awit na galing sa isang sikat na mang+aawit o 'i kayay nasa wikang Ingles ka-it na wala itong ka-ulugan na awitin. %akabase ito sa kompositor o mang+aawit kung sikat ito o -in'i. Inilalarawan 'ito na kapag tanyag ang umawit ng isang awitin binabaliwala lamang ito ng
&8
mga tao. *akikita at maririnig ang ganitong ganapan sa mga music chart sa telebisyon katula' ng #y !hilippines. Isa
itong uri ng cable television program kung saan maaring makita ang mga music video at live performance ng isang mang+aawit. )a mga nag'aang taon isa sa programa ng #y !hilippines ang #y )aily %op 2> matutung-ayan ang
pagkasuno'+suno' ng mga awitin batay sa mga vote ng mga manonoo'. apansin+pansin na mas maraming mga awiting pasok sa top 2> na galing sa mga artist na taga+ibang bansa. a'alasan ang nangunguna rin sa ranking ang mga awiting sikat ka-it na wala itong saysay. *araming mga kaganapan sa mga awiting /;an'o0 /7-e "obo )ong0 /"alita0 /)alba-e0 /In'ay0 at /*ag'a0. *akikita ang kaiba-an ng esta'o ng 'alawang nagmama-alan subalit -in'i ito naging -a'lang upang magka-iwalay silang 'alawa. Ang kayamanan
at
ka-irapan
ang
siyang
mag'u'ulot
ng
kapa-amakan. *araming mga taong -in'i nakapag+aral na aga' naniniwala sa la-at ng ipinapalabas sa mas mi'ya sapagkat ito lamang ang impormasyon na naririnig o nalalaman. *araming mga namumuno sa bansa na masya'ong maranya ang bu-ay na tinatamasa ngunit nag-i-irap ang kanyang pinamumunuan at -alos -in'i makakain sa isang araw. *ay mga taong nalululong sa iligal na 'roga at 'a-il sa ka-irapan at gutom mas pinipili nilang gumamit nito upang -in'i mapansin ang kumakalam na tiyan. Isa sa mga -alimbawa nio ang mga nakikitang kabataan sa lansangan na may bitbit na mga plastic cellophane at pinaglalagyan nila ng rugby. Inaamoy nila ito -anggang sa maging high ang pakiram'am nila. Isa ito sa naging pantawi' gutom nila 'a-il nawawala ang kalam ng kanilang sikmura kapag
&9
nakakagamit sila ng rugby. Ito rin ang naging 'a-ilan ng paggawa ng krimen ng mga batang lansangan. %agnanakaw sa mga taong 'uma'aan o nakikipagsiksikan sa mga lansangan upang masustina-an lang ang -ilig ng katawan. Isang -anapbu-ay na -in'i 'apat pasukan ng sinumang tao ang ipinapakita sa awiting /*ag'a0. Ang pagiging bayarang babae na bunga ng ka-irapan. *a'aling kumita sa ganitong uri ng -anapbu-ay kaya naging talamak ito sa ating bayan ngunit ka-it -in'i man isang kaaya+ayang traba-o ang pagbebenta ng katawan
ay
maaari
pa
ring
makatagpo ng
isang
taong
magmama-al sa iyo ng tunay. Ayon sa P-il )tar %gayon sa taong 2515 patuloy ang pataas ng kaso ng prostitusyon sa bansa. arami-an sa mga niktima nito ang mga minor 'e e'a' pinapasok sa mga bar at prostitusion den . *araming uri ng estilo ng pagbebenta ng katawan kalimitan sa cyberse den ibinebenta ang mga babae at sinusuno' nila ang mga ninanais ng kanilang costumer na nakikita lamang sa loob ng isang kompyuter mayroon 'ing estilo kung saan ibinaba-ay ang mga babae sa isang casa o hotel 'a-il mas ma'ali ang paglalako ng mga kababai-n sa ganitong paraan. Isa rin sa mga estilo ng pagbebenta ng katawan kung saan lantaran na makikita sa ka-abaan ng (<)A ubao at ue$on ity. ina-arangan ang kalalaki-an at inaalok ng serbisyo at kapag pumayag sila na mismo ang nag'a'ala ng kanilang kliyente sa isang motel. Isa pang uri ng traba-o ang talamak sa bansa ang pamamasukan ng mga taong -in'i nakapagtapos sap ag+aaral bilang katulong sa ba-ay. *arami ng lumabas na mga balita tungkol sa mga kasamba-ay na minamaltrato at inaabuso ng mga amo. Ganito ring uri ng bu-ay ang ipinapakita sa awitin ni
,5
Gloc
9
na
/In'ay0C
)a
awiting /Dalang %atira0
ito
ang
paninilbi-an ng ibang tao sa ibang bansa para lang matustusan ang pangangailan ng pamilya. Pumupunta sa ibang bansa ang ilan sa ka'a-ilanang kulang ang traba-o at -in'i sapat ang binaya' ng mga nagtatraba-o 'ito sa Pilipinas. 7ula' na lamang ni *ary ane Feloso na isang OJD ang kawalan ng traba-o ang nagtulak sa kanya upang mangibang bansa. Ayon kay *isty ;orin ang deputy-secretary general ng Gabriela /ung anu+anong trabaho na lang ang pinapasukan gaya ng paggugupit, pagtitinda, paglilinis ng kuko, at kung anu+ano pa para lamang may mapakain sa pamilya. ahat naghahanap at nawawalan ng trabaho sa bansa dahil na rin sa neo+ liberal na mga polisiyang ipinatutupad ng gobyernong $Kuino.Iginigiit ng 5abriela sa $dministrasyon na lumikha ng mga pambansang industriyang nagbibigay ng trabaho sa loob ng bansa upang hindi mapilitang umalis ng #ilipinas ang maraming #ilipino (#inoy Beekly, /14).
)amantalang sa mga awiting /".I0 at /)irena0. *ga batang nagkulang sa atensyon at gabay ng mga magulang kaya nakagagawa ng mga bagay na -in'i kaaya+aya katula' ng pagbibisyo at paggawa sa isang bagay na nararapat lamang sa mga taong kasa'o. )a pana-on ngayon ang tinatawag na mga #illenial ang -uma-arap sa mga kaganapang pagkalulong sa
bisyo sa murang e'a' pa lamang. in'i lamang impluwensiya ng kanilang lipunang kinabibilangan ang nag+u'yok sa kanila upang pasukin ang mga ganitong gawain kun'i pati na rin ang kakulangan ng atensyon at gabay ng mga magulang. *araming mga magulang ang naging tutok sa pag-a-anapKbu-ay 'a-il na rin sa ka-irapan ng pana-on at ninanais na makaraos araw+araw at nagiging san-i ito ng pagkukulang ng oras sa mga supling.
,1
Pananaw ng mga tao sa mga lalaking binabae at sa mga babaeng may kilos lalaki. inu-usga-an sila ng lipunan sapagkat mayroong mga taong -in'i tanggap kung paano sila kumilos magsalita at kanilang pananamit.
ang ika+42 na taon ng Stonewall .iot na kinikilala bilang nagpasimula sa pan'aig'igang kilusan para sa karapatan ng 1'B% :Pinoy Deekly 25116. <,:
Ang mga !aghihimagsik ni 'loc + sa anyang mga
!iling Awitin
"atay sa sa isang mabisang pagbasa at pagsuri sa mga paksa mensa-e at ang pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa mga napiling labingpitong awitin ni Pollisco Aristotle o mas kilala sa pangalang Gloc 9 mapapansin ang limang :&6 matitingka' at mas tiyak na paksang may kinalaman sa bayan at sosyo+politika *a'uming pama-alaan makabayan krimen at ka-irapan mapang-usga sa kapwa at pamilya at -omopobya. Sa mga awiting Apuan-, Silup-, =ugtong-, Hari ng
sa kapangyarihan,
pagbaliwala
sa mga tungkulin,
pagbubulag+bulagan ng mga politko sa mga nangyayari sa lipunan. $ng awiting Apuan- na isa sa mga pinakasikat na awitin ni 5loc 9 ay tumatalakay pa rin tungkol sa politiko at korapsyon. alinaw na ang pinapatamaan ng awiting ito ay ang pangulo ng %epublika ng #ilipinas ngunit
,2
maari rin itong tungkol sa mga iba pang namumuno sa bansa na hindi binibigyang pansin ang mga hinanaing ng mga taong pinamumunuan. Sa mga katagang alaking bahay at malawak na bakuran ataas na pader pinapaligiran $t naka pilang mga mamahaling sasakyan ga bantay na laging bulong ng bulong Bala namang kasal pero marami ang naka barongmalinaw na ang #alasyo ng *alacaLang ang tinutukoy nito ngunit
maari ring ang mga ba-ay ng mga iba pang politiko ang pinapatamaan nito. )a pamamagitan ng pag-a-ambing sa pamumu-ay ng pangulo at ng mga maralitang taga+;ungso' pinapakita ng mang+aawit ang iskan'alo ng ka-irapan at kapabayaan.
%aibanggit
'in
sa
awitin
ang
makikita
sa
*alacaLang na #&alang butas ang bubong$ #ang kanin a' simuti ng gatas$ at /sa lamesa ma' hamon$ samantalang ang
mga ba-ay ng mga maliliit na tao na pinamumunuan ay pinagtagpi+tagping mga yero ang mga panggatong nila ay nagmula lang sa mga naku-ang mga estero at nagagamit lamang ang mga kal'ero nila kapag sumuswel'o ngunit lagi naman itong kulang. !i ko alam kung talagang maraming harang : mataas lang ang bakod : nagbubulag+bulagan lamang po kayo ahit sa dami ng pera niyo Balang doktor na makapagpapalinaw ng mata niyo-
Ayon pa sa awitin tila -in'i nakikita ng mga mayayamang politiko
ang pag'urusa
nagpapakasarap.
ng mga
ma-irap -abang sila ay
,3
Hinango sa binaligtad na salitang pulis- ang awitin ni 5loc 9 na pinamagatang Silup- at ginawa ito kasama ang isa pang mang+aawit na si !enise =arbacena. #umatugkol ito sa isang babaeng humihingi ng saklolo sa mga alagad ng batas dahil siya ay nadukutan@ amang pulis #wede ba akong humingi sa inyo ng tulong !ahil ako ay nadukutan amang pulis #wede ba ako humingi sa inyo ng saklolo Apang hindi ako malapastangan.Isang marangal at matinong pulis ang rumisponde sa kaniya na nagngangalang S#: %uben. Ipinakita ni S#: %uben ang kanyang pagiging matapat sa kanyang tungkulin. Hindi siya nabibili ng pera dahil para sa kanya, mas importante ang kanyang dangal at naniniwala siyang marami pang kapulisan na katulad niya sa kasalukuyan@ $ng pangalan koy S#: %uben !i ako mukhang pera kaya Mwag mo Mkong utuin
,4
alinaw na binabatikos ng awiting ito ang katangian at imahen ng mga pulis. *akikita sa awiting ito na ka-it mayroong mga mabubuting
pulis mas marami naman ang mga pulis na -in'i ginagawa ang tungkulin
at
ginagamit
ang
kapangyari-an
upang
makapanlinlang ng mga maliliit na tao. Isang pagpuna sa ima-en ng politiko na binalangkas sa tra'isyonal na pagbubugtong ang awiting /"ugtong0 at ginawa ito kasama ang isa sa mga sikat na mang+aawit na si Meng onstantino. *akikita sa liriko ng awitin na tinatanong ng babaeng mang+aawit na #wedeng tao, pwedeng hayop, Sino kaya ang tinutukoy ko D #arang tao, parang hayop Sino kaya ang tinutukoy ko D-
*akikita rin sa liriko na sinagot ito ni Gloc 9 na parang alam 'aw niya kung #(no ang dahilan at kasagutan sa larong hula) hulaan*$ . "umanggit siya ng mga katangian ng politiko na
tinutukoy sa bugtong may sintuna'ong ugali may patong+ patong
na
kabit
tama'
kurakot
man'araya
at
parang
nakaabang na buwaya. *arami ang ganitong uri na mga pinuno sa kasalukuyan kaya nabanggit ni Gloc 9 sa kanyang awitin na ma'alas iniisip na lamang niya na iwan ang pamilya sa ibang bansa at ipagpalit. %aitanong 'in niya sa kanyang awitin kung may pag+asa pa ang baying nakataya. alamang ang ibinoto mo6y corrupt
,&
akikita sa kanyang liriko ang pagbabatikos sa mga politiko na nagbabalat kayo sa mga taong nakapalibot sa kanya. Ipinapahayag niya na sa usaping politiko, laging ipinapakita ang mga positibong ugali subalit inililihim ang kaitiman ng budhi ng mga politiko. Isinisigaw ni 5loc 9 na huwag agad maniwala sa mga taong maganda ang inilalabas na mga salita sa kanyang bibig dahil puro lamang ito kasinungalingan at lahat ng mga pangako ay napapako.
Ang ima-en ng kawalan ng kapangyari-an ng maliliit na tao sa -arap ng mga makasariling politiko ay may mayaman 'ing kabulu-an. %aging isang soundtrack ang awiting /ari ng 7on'o0 ni Gloc 9 sa pelikulang #Kingin ng Manila+ (siong ,alonga$ . Isa rin ito sa mga pinakasikat na awitin ni Gloc 9. 7ungkol ito sa isang siga o makapangyari-an na gumagawa ng masasamang gawain na ginagawana rin ng ibang mga tao sa ibat ibang lugar. *asasabing ang awiting ito ay ang bu-ay ni Asiong )alonga sa pelikula. Isa siyang taga+7on'o at siya ay isang gang li'er na ang tanging -angarin na mapatalsik ang ibang mga siga sa *anila na nang+aabuso sa mga ma-i-irap. 7inawag si Asiong )alonga bilang ang /#obin oo' ng *anila0.
,,
ahit sa patalim kumapit Isang tuka isang kahig $ng mga kamay na bahid ng galit asama sa buhay na minana Isang maling akala *a ang taliwas kung minsan ay tama $ng hari ng tondo hari ng tondo.Inilarawan sa awitin ang katangian ng isang Hari ng
*akikita rin sa awitin na maraming mga taong natatakot na sabi-in at ilanta' ang mga maling pamamalaka' ng ibang namumuno ka-it sa isang payak na lugar man ito maliit man o malaki 'a-il ayaw nilang masangkot o mapa-amak ang kanilang mga sarili. Ginawa ang awiting /7-e "obo )ong0 ay ginawa kasama ang si ;oonie ng )tiNggas. Ipinapa-iwatig ng awiting ito ang paksa tungkol sa pagpili ng masinsinan sa mga taong iboboto sa eleksyon. Pulitiko na sa showbi& !osible na !ala. Ang dami nang artista sa !ulitika.#
Inilalarawan ng awiting ito ang pagpili ng mga kan'i'ato ka-it -in'i naman nararapat. *araming bumuboto ng mga artista ka-it alam naman na wala itong kakaya-an na mamuno sa bayan at ang tanging 'a-ilan laman sa pagboto rito ay siya ay sikat at palaging nakikita sa telebisyon.
,!
/=obo, inutil, walang pinag+aralan Hangal, hung+hang sino bang pinagmanahan Ato+uto, sunod+sunuran sa kung anong makita ng mata Apang mapansin ka ng madla #ara masabi lang na in ka sa mga pormang petmaluO-
*akikita sa liriko na may mga politikong gumagamit ng mga kapangyari-an para sa kanilang ikakabuti kagaya ng paggamit ng mga artista sa pangungumpa nila sa mga taong nakapalibot sa kanila. Gumagamit sila ng mga nagsisitaasan na mga %arpaulin sap ag+aanunsyo upang mapansin lamang sila ng mga tao.
)a awiting ito iminumulat tayo ng mang+aawit sa
katoto-anan. Ang awiting /;imang anta ;amang0 ay tungkol sa pag-i-imagsik ni Gloc 9 sa pagtangkilik ng mga awiting tanyag at mga awiting walang ka-ulugan at pagtunganga lamang at hindi paggawa ng solusyon para sa ika+uunlad ng ban
Inawit nina 5loc 9 at oonie
na isa sa mga kilalang !mc!! sa larangan ng "'i$to$ )att'! ang awiting imang anta amang-. Sa awiting ito tinalakay na maraming mga #ilipino ang tumatangkilik ng mga awiting Ingles kumpara sa mga awiting #ilipino@ i !ina!atugtog
ang
awit
ka!ag
hindi
(ngles
)ahit na tunog kanluran, bakit nakaka de!ress yes# . arami ring tinatangkilik
ang mga #ilipino na mga awiting tintawag na catchy dahil sa tono nito na napapasayaw ka o mabilis ang )!at ngunit wala namang laman ang liriko at isinasantabi ang mga awiting puno ng mensahe@ asi may mga awit ng malambot pa sa okoy $nd nasan kanilang playlist, pero bakit tunog luma kanilang laylist Balang pananampalataya parang athiest Hindi na kanilang sabihin ang alias, were the cra;iestahit na nakakalungkot ang awitin o wala itong saysay ay iyon pa rin ang pinipili ng karamihan na paulit+ulit na ipatugtog upang makasabay sa tr!# ng
,8
mga bagong awitin. arami na ang mas pumipili ayon sa tono at ritmo ng awiting kaysa sa pakinggan at unawain ang mensaheng nais iparating ng awitin sa madla.
mga gawaing iligal, pangingibang+bansa ng mga #ilipino,
pagkukulang ng trabaho sa bansa at pagmamaltrato sa mga kasambahay. *apapalooban din ang ilang awiting tungkol sa pag+ibig, pagkukulang sa edukasyon at mas midya. $ng awiting ando- ay makikitaan din ng paksang pag+ibig. $yon sa awit, magkasintahan si ando at 7lsa ngunit magkalayo ang estado ng buhay ngunit hindi ito naging hadlang sa kanilang pag+iibigan@ Ito ay kwentong hango na galing sa dalawang taong *agmamahalan ng tunay ang ngala6y 7lsa at ando $t kahit parang pagkakataon ay nakakandado !ahil magkalayo ang uri ng buhay ang estado *g buhay ni ando ay di nalalayo sa marami Sinunog ng araw ang kulay ng balat at marami *g galon ng pawis ang kanyang naidilig sa lupa Apang ang gutom ay di na masuklian pa ng luha Habang ang babaeng kanyang minamahal ay sagana *gunit kabilang sa pamilya na di alintanang akipagkapwa+tao sa mga tulad niyang dukha 5ayon pa ma6y patuloy ang pagmamahal na pinula ng pagibig *gunit ipinagpala ang dalawa dahil sa krimeng nangyari kay 7lsa. *ainakawan at sinaksak siya sa isang eskinita sa 7rmita habang pauwi at hindi na naabutan ni ando ang iniibig na humihinga.@ Isang gabi na Huwebes lumubog na ang araw !oon tayo magkita pasalubong ko6y siopao Apang ating paghatian pagdating ng hapunan eron palang nakaabang sa amin na kamalasan 7skinita sa 7rmita may sumaksak kay 7lsa Sa tagiliran isang makalawang na lanseta $ng gamit upang makuha lang ang kanyang pitaka.-
,9
Ipinapakita sa awiting ito na hindi sigurado ang kaligtasan kahit na nasa mabuting estado ka ng buhay at mababang uri ang iyong kinabibilangan. araming krimen ang maaring mangyari sa iyo sa araw+araw na iyong pakikipagsapalaran sa buhay. !ahil sa pangyayaring ito, ayaw ng maulit ni ando ang nangyari sa asawa ay naging isa siyang tagabantay sa dilim kahit na napagkakamalan siyang taong grasa at baliw ng karamihan@ Sa 6king bibig palaboy+laboy ni walang landas $kong sinusunod baliw sa mata ng marami Siguro nga di ko na kilala aking sarili #angala6y taong grasa may patalim na gamit $t ang tanging alam ay isang malungkot na awitBag kang mabahala may nagbabantay sa dilim *akaabang sa sulok at may hawak na patalim !i ka hahayaan na muli pang masaktan Bag ka nang matakot sa dilim.Ipinapakita rin sa awiting ito na kahit na maraming mga taong nakagagawa ng hindi mabuti sa kapwa ay may mga tao pa ring handang gumawa ng kabutihan may kapalit man itong gantimpala o wala.
%atalakay rin sa liriko ng awiting /7-e "obo )ong0 ang pagkulang ng mas mi'ya sa ma'la. *araming imporamsyon ng ipinapalaganp sa lipunan ka-it -in'i naman ito ang totoo o kulang ang impormasyong inala-a' o -in'i kaya ay sobra ito. asi lahat ng nakikita mo akala mo tama aghapon ka sa t& mo na nakatunganga *akapangalumbaba simula pa nung bata !i naman importanteng magpakadalubhasa $ng sakin lang naman ikaw ay malinawan Bag na wag mong gawing dahilan ang kahirapan aniwala, pero wag umasa sa himala-
Ang mga maliliit na mga taong -in'i nakapag+aral ang siyang unang naniniwala sa la-at ng mga naririnig o nakikita
!5
mula sa telebisyon ra'yo Jacebook at iba pa. Pinapakain sila ng mga maling impormasyon na siyang nagiging pon'asyon nila sa mga nangyayari sa lipunan. Sa awiting =alita- tungkol ito sa kahirapan ng mga tao. ahirapan na pinagdadaanan samantalang ang mga politiko ay masagana ang kanilang pamumuhay. Hindi nila nakikita ang mga paghihirap at pagdudusa ng mga taong nasa mababang uri. Isinisigaw ni gloc 9 sa awiting ito sa kanyang paghihimagsik sa mga politiko na makasarili at sakim sa kapangyarihan hindi lamang sa kapangyarihan kundi pati na rin sa pera. $ko ay pilipino sa isip at sa gawa *gunit bakit mga pinuno puro lamang salita Isang gobyerno na kayang sikmurain at magtawanan ay pamilyang kumakain na kulang sa dalawang =eses sa isang araw minsan wala pang pang lugaw =akit ganito kababaw isang pagkaing nilangaw $ng dadamputin at kakainin ng batang gutom $lam ba ng mga husgado at lahat ng hukom *a merong mas masahol pa sa hatol na kamatayan Ean ay ika6y maging mahirap sa sarili mong bayan ga bata na ang dapat na ginagawa6y maglaro =agkus ay agos ng pawis at magbanat ng buto Apang kumita ng ilang pirasong pisong madungis alyo sa kamay at paa na manhid sa matulis Hindi manika ang hawak ng kanyang mumunting braso =agkus isang taong gulang nyang kapatid at may baso sa harapan *a nagbabakasakaling lagyan baryang pambili ng tinapay na pang laman sa tiyan ga pinunong bago mamatay at magkasakit Sa sarap ng buhay sakin kayo ay makinig.Ipinapakita sa awiting ito ang kahirapan na hinaharap ng mga tao. ay mga taong halos hindi makakain sa isang araw dahil wala silang pera na pambili subalit hindi napapansin ng mga pinuno ang mga ganitong sitwasyon samantalang sila ay nagpapakasarap sa kanilang buhay. akikita sa liriko sa awiting ito na sa murang edad ng mga mahihirap ay kinakailangan nilang tumulong sa pamilya. ay mga bata na kailangan nilang mamasokan, tumulong sa gawain ng bahay at
!1
iba pa. sa awiting ito, nananawagan ang mga mahihirap na mabigyan sila ng atensyon. Sa awiting Inday- tungkol ito sa isang kasambahay na may mataas na pangarap sa buhay. *angarap siyang maging doktor subalit hanggang pangarap lamang ito sa kadahilanang wala silang panggastos sa pag+aaral. Isang magsasaka ang kanyang tatay at walang trabaho ang kanyang nanay. Sa murang edad, pumunta siya sa aynila upang manilbihan sa iba para sa kanyang kinabukasan. akatapos ko lang ng high school sa probinsya apos lang sa kaunlaran kaya"y walang makita akuhang trabaho sa aming lugar, ano ba ang gagawin koD =umyahe nalang sa malayong lugar, lahat ay titiisin koakatapos ko lang ng high school sa probinsya 5usto ko sanang maging doktor ng medisina *gunit si itay ay magsasaka lang ang kapatid ko ay pito ahainan lang ang hapagkainan ang trabaho ko ay itoOakikita sa awiting ito ang estado ng mga mahihirap. Ipinapakita sa awiting ito na may mga pangarap silang minimithi subalit hindi nila ito makakamit dahil wala silang sapat na pera. Inilalahad sa awiting ito na sa murang edad nila ay naninilbihan na sila upang matustusan ang kanilang pangangailangan hindi lamang sa kanilang pangangailangan kundi pati na rin sa kanilang pamilya. #agtapos kanang kumain ang sahig punasan mo ula baba hanggang taas lampasuhin hagdanan ko !apat walang alikabok nikatiting sa mga muebles $yokong inuulit ng higit sa isang beses Sa lahat ng utos ko, walang tanong kang susunod #agkausap mo ako, kulang nalang ay lumuhod =ilisan mo maglakad, sigeR =uhatin mo lahat Bala akong pakialam kahit na ubod ng bigat apag tinawag sa gabi dapat tulog ka ng dilat $t handa kang maglinis kapag ako ang nagkalat ahit gaano kadumi, ang mabaho"y amuyin
!2
#aulit+ulit hanggang sa hindi ka nagkabisita akakaalis kana, di na kita kailangan =ago tumawag ng pulis dahil ako"y Myong ninakawan.Inilalarawan dito ang hindi magandang pagmamaltrato sa isang tao. inakailangan na malampasan at matiis ang lahat ng pagod at pawis na pinagdadaanan upang makatulong sa pamilya at makakuha ng pera. aliban sa pokus na paksa tungkol sa krimen at kahirapan, ang awiting agda- ay pumapaksa rin tungkol sa prostitusyon. Sa liriko awitin inalahad ang uri ng trabaho mayroon tauhan ng awitin@ agdalena ano6ng problema =akit 6di ka makawala sa kadenaD $t sa gabi gabi ikaw ay nasa seldaO$gad pumasok sa silid pero bakit ang dilim adaming lamesa6t mga nag+iinumang lasing *ang biglang nagpalakpakan may mabagal na kanta Sa maliit na entablado ay nakita ko na $ko ay nagtaka, nagtanung, nagkamot =akit s6ya sumasayaw na sapatos lang ang suotD!ahil sa kahirapan ay maraming mga tao ang pumapasok sa ganitong uri ng hanapbuhay, kumakapit sa patalim upang matustusan ang pangangailangan niya sa araw+araw at pati na rin ng kanyang pamilya. *aging talamak na ang prostitusyon sa ating lipunan na kahit ang mga batang nasa murang edad pa lamang ay pinapasok na ito dahil na rin sa wala silang pinag+aralan o hindi kaya dahil sa karanasan niya katulad ng pagkagahasa sa kanya. ahit ang mga babaeng may anak at pamilya na, pinapasok pa rin ang ganitong trabaho upang may malapag lang sa lamesa sa araw+araw. Itinuturing ang hanapbuhay na ito bilang isa sa mga isyung panlipunan na kailangang bigyang pokus upang matapos na ito. *gunit kahit ganito ang hanapbuhay, hindi pa rin imposible na makahanap ng isang tao na tunay na magmamahal sa iyo.
)a awiting /Dalang %atira0 ay ginawa kasama ang isang babaeng mang+aawit na si )-eng "elmonte. 7inatalakay ng
!3
awiting ito ang pangingibang+bansa ng mga Pilipino bilang bunga sa kakulangan ng traba-o 'ito sa bansa. Personal para kay Gloc 9 ang awiting awiting ito 'a-il 'a-il naging naging isang isang 8;= (8ver Seas =orker* ang kanyang ama noong siya ay bata pa. *arami ang mga guro nars en-inyero karpentero kasamba-ay at laban'era sa ating bans bansa a ngun ngunit it baki bakitt tila tilang ng wa wala la ng nati natira ra.. Ang Ang peno penome meno nong ng kagustu-an ng marami sa ating mga kababayan ang gustong yumaman aga' at ang pagkukulang ng ating mga pinuno ang sinisisi ni Gloc 9 sa awiting ito
*auubusan ng batas parang inamag na bigas umalakas na ang ulan ngunit ang payong ay butas
karpentero, kasambahay at labandera sa bansa dahil sa naaakit ang kapwa #ilipino sa imahe ng dolyar na makapagbibigay sa kanila at sa kanilang pamilya na mas maginhawang buhay. akikitaan ng paghihimagsik ni 5loc 9 tungkol sa hindi pagtanggap sa kasarian ng isang tao, pagmamaltrato ng ama sa anak, kawalan ng atensyon at gabay ng mga magulang sa anak, paggawa ng mga gawaing impluwensiya ng makabagong henerasyon, kawalan ng respeto ng ibang tao. akikita ang paghihimagsik sa awiting =.I- ang tungkol sa napabayaan ng magulang kaya lumihis ito sa tamang daan. apapansin natin sa henerasyon ngayon na marami ng mga bata na nagsisimulang magbisyo kahit na sila ay minor de edad edad pa lamang lamang dahil dahil na rin ito sa implu impluwe wensi nsiya ya ng kanya kanyang ng lipun lipunan ang g kinagagalawan@
!4
#agkatapos noon ay sinasama doon Sa bahay sa akati walang tao doon $ng sabi ko M*aku mukhang alabo yata Myun. $ng sabi niya, M$no k aba hindi alabo Myun. :ut o' town si !addy, nasa trip si ommy Amalis si kuya bukas ang balik Myan ang sabi.akikita sa lirikong ito na kaya nakakagawa ng hindi mabuti ang anak dahil sa kawalan ng atensyon at gabay ng mga magulang. #inaparating ni 5loc 9 sa awiting ito ang pagkakaroon ng oras at gabay ng mga magulang sa kanilang anak kahit na wala silang sapat na oras para sa ilaan sa kanilang anak. ami6y nasa loob ng room niya umapit siya agad at tinanong niya $ko kung gusto ko raw na mapanood siya *a sumayaw magaling raw siya sa rumba edyo diniliman ang ilaw buti na lang mata6y malinaw umuha ng baso kasi nauhaw edyo maalat ang nakain ko na lugaw Habang sumasayaw ng malupet 5umagalaw sa saliw ng awit na makulet ga labi saki6y pilit na idinidiket
!&
Ipinakita Ipinakita sa liriko ng awitin ang pangungutya pangungutya ng karamihan karamihan sa kanya dahil naiiba siya@ #ero bakit parang lahat ay nalilito pa rin $no bang mga problema nyoD !ahil ba ang mga kilos ko6y iba, Sa dapat makita ng inyong mata.-
alaunan napatunayan niya sa kanyang ama na ka-it na iba ang kanyang kasarian marunong siyang manin'igan para sa kanyang responsibili'a' bilang anak Isang gabi, ako6y iyong tinawag, lumapit $ko sa6yong tabi ika6y tumangan, kumapit a sa aking kamay kahit hirap magsalita $nak, patawad sana sa lahat ng aking nagawa !i sinusukat ang tapang at ang bigote sa mukha !ahil kung minsan mas lalaki pa sa lalaki ang bakla.Sa mga usaping usaping bakla bakla nangingi nangingibaba babaw w ang diskrimansy diskrimansyon on ng mga tao subalit ipinapakita sa lirikong ito na hindi binabasehan ang tapang ng tao sa kasarian nito dahil maraming mga bakla na kayang gumawa ng kahit ano.
!,
TSAPTER < U+9& K+NKLUSY+N AT REK+MEN9ASY+N
akikita sa tsapter na ito ang mga nabuong =uod, onklusyon na nakabatay sa natuklasang mga kaalaman at ang %ekomendasyon ng mga mananaliksik kaugnay ng pag+aaral na ito. <61
uo# $ng pag+aaral na ito ay isang pagsusuri tungkol sa mga awitin ni 5loc 9 na
pinamagatang Isyung #anlipunan@ $ng #aghihimagsik ni 5loc 9 sa kanyang mga awitin.- *aglalayon ang pag+aaral na ito na masuri ang mga awitin ni 5loc9 na kasasalaminan ng mga isyung panlipunan na nagaganap sa lipunan. #inagsikapang sagutin ng pag+aaral na ito ang mga sumusunod na mga katanungan@ 1.1.1
Sino si 5loc 9D $no+ano ang mga kantang kanyang isinulat at
1.1. 1.1.0
inawitD $no+ano ang mga paksa ni 5loc 9 sa kanyang mga piling awitinD $no+ano ang mga kaganapang panlipunan ang sinasalamin ng
1.1.F
kanyang mga awitinD $no+ano ang paghihimagsik ni 5loc 9 sa kanyang mga piling
awitinD #alarawan o deskriptibong disenyo ang ginamit sa pag+aaral. 5umamit ang mga mananaliksik ng Pur$osi%! Sam$'ig sa pagpili ng mga awitin. $ng kopya ng liriko ng mga awitin ni 5loc 9 ang naging datos o dokumento. $ng pagdulog na ginamit ay ang Sosyolohikal na #agdulog. ula sa nakalap na limampung (4/) mga awitin ni 5loc 9, pumili lamang ang mga mananaliksik ng labing tatlo (10) na awitin na sumasalamin sa mga isyung panlipunan na nangyayari. $ng mga awitin na ito ay imang anta amang-, ando-,=.I-, Apuan-,
na
paksa
at mensahe ang kanyang
mga awitin.
asasalaminan ng mga isyung panlipunan na nangyayari sa lipunan ang kanyang mga awitin kagaya ng korapsyon, pandaraya sa mga maliliit na tao, pagbabalat kayo ng mga politiko, pang+aabuso sa kapangyarihan, pagbaliwala sa mga
!!
tungkulin, pagbubulag+bulagan ng mga politko sa mga nangyayari sa lipunan, pagtangkilik ng mga awiting tanyag at mga awiting walang kahulugan, pagtunganga lamang at hindi paggawa ng solusyon para sa ika+uunlad ng bansa, paghihimagsik laban sa estado ng buhay, pang+aabuso sa mga taong walang pinag+ aralan, prostitusyon, mga gawaing iligal, pangingibang+bansa ng mga #ilipino, pagkukulang ng trabaho sa bansa, pagmamaltrato sa mga kasambahay, crab mentality, mapang+abusong tao sa kapwa, hindi pagtitiwala sa kakayahan ng iba, pang+aapi ng mga mayayamang tao sa mga mahihirap, hindi pagtanggap sa kasarian ng isang tao, pagmamaltrato ng ama sa anak, kawalan ng atensyon at gabay ng mga magulang sa anak, paggawa ng mga gawaing impluwensiya ng makabagong henerasyon, kawalan ng respeto sa ibang tao <67
Ko.'usyo =atay sa resulta ng isinagawang pag+aaral, nabuo ang sumusunod na
konklusyon@ <6761 $ng mga awitin ay maaaring maging repositori ng mga panghihimagsik na nabubuo sa isipan ng kumatha niyon. <6767 Isang mapayapang paraan ng pagsisiwalat ng mga sama na loob sa lipunan ang liriko ng mga awitin. <6768 alawak ang kaugnayan ng awit sa buhay ng tao. <676: $ng mga awitin ni 5loc 9 ay salamin ng nagbabago+bagong lipunan ng bansang #ilipinas sa iba"t ibang taon o panahon. <68 R!.om!#asyo =atay sa mga natuklasan at nagawang konklusyon sap ag+aaral, inirerekomenda ng mga mananaliksik ang mga sumusunod@ <6861 agsagawa pa ng pag+aaral tungkol kay 5loc 9 at sa iba pa niyang mga awitin. <6867
agsagawa ng pagsusuri tungkol sa mga isyung panlipunan
subalit naka pokus ito sa ibang mang+aawit o kompositor. <6868 agkaroon ng kaugnay na pananaliksik sa iba pang kompositor na ang pokus ay iba"t ibang paraan ng pagkakamit ng kapayapaan. <686: as mainam kung igawa ng dokumentaryo ng mga =i#!o si 5loc 9 sapagkat mas mararamdaman ang kahulugan ng kanyang mga awit sa kanyang kilos at galaw.
