0-Mağara ve Kosmos - Michael Harner.pdf

MAĞARA VE KOZMOS

Şaman Kültürünün Başka Bir Gerçeklikle Karşılaşması

\

MICHAEL HARNER

' Ray Yayıncılık Kişisel Gelişim Dizisi MAĞARA VE KOZMOS MICHAEL HARNER Yayın editörü: Tolga Kartal Çeviri: Yasemin Sen Redaksiyon: Tuğçe Sezer Grafik Tasarım: Ses Grafik Baskı- Cilt: Hünkâr Ofset HÜNKAR OFSET Gümüşsüyü cad. Odin Topkapi Çenter Topkapı /İstanbul 05357365066 HUNKAR_OFSET@HOTMAİL.COM

ISBN: 978- 605- 85681- 74 Yayıncı Sertifikası: 27616 Baskı: Mart 2014 Bu kitabın tüm yayın hakları RAY Yaymcılık'a aittir. Yayın evimizden yazılı izin alınmadan tamamen veya kısmen alıntı yapılamaz. Hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz. RAY YAYINCILIK Küçükyalı cad. Yalı Ap. No:10 A Blok D.l Yalı Mah. Maltepe İSTANBUL 0216 352 21 60 - 0212 244 0881 www.ravvayin.com [email protected]

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR................ 13 ÖNSÖZ........ .........................................................................-........17 G İRİŞ............................................................................................... 17 MAĞARA VE KOZMOS.............................................................. 27 Mağarada Güç Arayışı................................................................... 27 ARAYIŞ............................................ 35 Ön Yargının Kurulması................................................................. 35 Fildişi Kuleden Amazon Yağmur Ormanlarına......................... 39 Temel Şamanizm............................................................................ 49 DÜNYAMIZ............ ........................................................................51 Şamanlar ve Ruhlar.................. 51 Şamanlar......................................................................................... 51 İki Gerçeklik.................................................................................... 53 Şamanizmde Görme...................................................................... 54 Şaman mı olunur? Şaman mı Olunur?........................................ 56 Şamanlar, Rahipler Ve Şaman Rahipler ..................................... 58 Şamanlar ve Medyumlar............................................................... 60 Şamanizmin Maddi Yönleri.................. 62 Şamanizmin Ruhsal Hediyeleri..................... 64 Şamanizm Ne Kadar Güvenli?..................................................... 65 Dünyamızda Sorun Çıkaran Ruhlar............................................ 67 Yarı Merhametli Etnik Kökenli Ruhlar....................................... 67 Şuarlar.............................................................................................. 68 Nganasan Patu Örneği.................................................................. 70 Ahlak Dışı Ruhlar ve Büyücülük................................................. 72 Kısa Bir Büyücülük Olayı.............................................................. 73 Izdırap İçindeki Varlıklar.............................................................. 75

ÖTEKİ DÜNYALARA YOLCULUK.......................................... 77 Şefkatli Ruhlar................................................................................ T l Şamanın Üç Dünyası..................................................................... 78 Katlar............................................................................................... 79 Geçiş Bölgeleri Veya Setler............................................................ 80 Evrenin Merkezi............................................................................. 81 Şaman Bilgileri Konservatuarı...................................................... 83 BATILILARIN İLK YOLCULUKLARI....................................... 87 Aşağı Dünya ve Güç (Erk) Hayvanları....................................... 87 Güç Hayvanlan Tarafından Sağlanan Yardım........................... 88 Aşağı Dünyaya Gidiş.......................................................... 92 Belirli Bir Yerdeki Delik................................................................. 93 Kurt Sırtında Gezinti........................ 95 Bir hayvana Yapılan Kehanet Yolculukları............................... 100 Güç Hayvanlanmn Cevaplarını Öğrenmek............................. 109 Sembolden Manaya.......................................................................111 Sembolik Cevaplar........................................................................113

ŞAMANİK YÜKSELME: ............................................................ 115 Tarihçe, Folklor ve Bilim ............................................................ 115 Yükselmek İçin Ayrılmak Noktaları...................................... 121 Duman Delikleri Ve Bacalar.............................................. 122 Direkler Ve Ağaçlar.......................................................................124 Dağ Zirveleri..................................................................................127 Güneş Hüzmeleri ve Samanyolu............................................... 128 Deniz Hortumları..........................................................................128 Gökkuşağı......................................................................................129

DAVULLA GÖKKUŞAĞININ ÖTESİNE GEÇMEK: ..............131 Batıklar Yukarı Dünyaya Çıkıyor.............................................. 131 Yükselmeye Hazırlık.................................................................... 132 Batıkların Deneyimleri Hayali Miydi?...................................... 133 Batıkların Yükselme Bildirimleri....................................... 133 Gökkuşağından Yükselme.......................................................... 134

Sihirli Bir Yer ve İlahi Müzik.......................................................134 Göksel Korolar Ve İlahi Müzik....................................................136 Hayal Edilebilecek En Göksel M üzik....................................... 137 Unutulması Güç Ve Dramatik Melodi...................................... 138 Şarkı Ve İlahi.................................................................................139 Aşk Ve Güzellik.............................................................................140 Şarkı Söyleyen Sesleri İşitmek.................................................... 141 Kristallere Ve Kristal Mimariye Yükselme............................... 142 Altın Merdivenlerden Tırmanma.............................................. 143 Yukarı Dünya Katlarını Keşfetmek............................................ 145 Yükselirken Kaydedilen Değişiklikler...................................... 145 Birçok Kattan Geçiş.......................................................................146 Gittikçe Parlaklaşan Katlar......................................................... 147 Odin Ve Tanrıların İçeceği..................... 148 ■Taht Odası Ve Taç..........................................................................149 Tanrısal Varlıklar...........................................................................151 Filozoflar, Besteciler ve Meryem Ana........................................ 152 Buda ve Sevinç Gözyaşları.......................................................... 154 İsa, Buda Ve Herşeyin Parçası Olma .........................................156 Yaratıcı Ve İsa, Işıkta Yüzmek ................................................... 157 Vefat Etmiş Akrabalar...................................................................159 Koşulsuz Sevgi Olma....................................................................161 ÖĞRETMENLER:.........................................................................163 Tavsiye Veren Şefkatli Ruhlar................................................... 163 Eğilmiş Yüzüğün Verdiği D ers...................... 167 Kavuşmalar, Kütüphane, Koro, ........................... 169 Ben Franklın...................................................................................171 Trompetler Ve İsa .........................................................................173 Merlin.............................................................................................175 Kutup Ayısının Yardım Ettiği Bayan Öğretmen ..................... 180 Diğer Gözlemler............................................................................185 Metaforik İletişimler.....................................................................185

Hipokratın Verdiği Şifa............................................................... 190 Albert Eınstem.............................................................................. 210 Öğretmenler Şifa İçin Dünyaya Niye İnmiyorlar.................... 211 KOZMİK PARÇALANMA......................... 213 Birlik ve Şifa Gücü ...................................................................... 213 Kesilip Kazanda Pişirilme........................................................... 215 İnisiyasyon ve Parçalanma......................................................... 218 Gönüllü Parçalanma.................................................................... 231 Bütün Evreni Deneyimleme ...................................................... 233 Evrensel Hayat Gücü................................................ r................ 234 Kozmik Birlik Arayışı.................................................................. 237 Şifa Gücü....................................................................................... 241 RUHLAR VE GÖKLER ....................... 243 Ruhsal Özgürlük......................................................................... 243 Bilime Davet................................................................................. 246 Gökler Tanımı.............................................................................. 249 Organize D in ................................................................................ 251 Çok Sayıda Gök Olması ............................................................. 252 Yedinci Katta Eski Pörşemen Tomarları...... ............................ 254 Kutsal Kitap Ve Öğretileri.......................................................... 257 Cennetsi İşaretler......................................................................... 259 Yukarı ve Aşağı Dünyaların Değerlendirilmesi....................... 267 Ruhsal Özgürlük ve Gelecek ..................................................... 269 SONSÖZ....................................................................................... 271 Yeniden Mağara .......................................................................... 271 GÖKSEL ÇALIŞMAYA KATKIDA BULUNANLAR........ . 273 NOTLAR....................................................................................... 275 BİBLİYOGRAFYA ....................................................................... 295 YAZAR HAKKINDA.................................................................. 311 RESİMLER....................................... 313

North Atlantic Books Berkeley, Kaliforniya Yayınlayan: North Atlantic Books P.O. Box 12327 Berkeley, California 94712 Kapak kolajı Claudia Smelser tarafından yapılmıştır. Mağara fotoğrafı Shutterstock.com adresinden alınmıştır. Kapak ve kitap tasarımı Claudia Smelser'e aittir. Amerika Birleşik Devletleri'nde basılmıştır. Mağara ve Kozmos: Şaman Kültürünün Başka bir Gerçek­ likle Karşılaşması, çeşitli bilimsel, sosyal ve sanatsal alanlar arasında bağ kuran, eğitici ve kültürler üstü bir bakış açısı geliştirmek; sanat, bilim, insanlık v6 şifaya ilişkin bütüncül bir görüşü desteklemek; zihin, beden ve doğa ilişkisine dair literatür yayınlama ve dağıtmayı amaç edinen kâr amacı gütmeyen bir eğitim kuruluşu olan Yerel Sanat ve Bilimleri Araştırma Derneği tarafından desteklenmektedir. TIBBİ UYARI Bu kitaptaki bilgiler, sadece genel bilgilendirme amaçlıdır. Her kişi, bu kitaptaki tavsiyeleri uygulamadan önce kendi sağlık uzmanına danışmalıdır. Kitapta söylenenleri uygulayıp uygulamamak sadece oku­ yucunun takdirinde ve sorumluluğundadır. Şaman Çalışmalan Vakfı, kamu yararına kâr amacı güt­ meyen bir hayır ve eğitim kuruluşu olup, hakkında bilgi edinmek için lütfen "http://www.shamanism.org/"şamanHYPERLINK "http://www.shamanism.org/"ism.org adresine bakınız.

Gerçek Ve Vefalı Gülüm Karım Sandra Harner'a, Çocuklarıma, Ve Eski Bilgileri Korumaya Çalışan Herkese...

Bu kitabın tüm telif ücretleri; gezegenimizin ve sakil lerinin esenliği için şamanizme dair bilgilerin korunma; araştırılması ve aktarılmasına adanan kamu yaranna, k amacı gütmeyen bir hayır ve eğitim kuruluşu olan Şame Çalışmaları Vakfı'na verilmektedir. Bu kitapta belirtilen şaman şifa yöntemleri, tıbbi sı runların çözümüne yönelik tek yöntem olarak ele almm malıdır. Aksine bir tıbbi tavsiye olmadıkça Ortodoks ti veya psikolojik tedavilerin tamamlayıcısı olarak görülm lidir.

TEŞEKKÜR

Öncelİikle Şaman Araştırmaları Vakfı bünyesindeki Ş; man Bilgileri Konservatuvan (SKC) arşivlerine, şamanı yükselme ve diğer deneyimleriyle katkıda bulunan binlere öğrenciye teşekkürlerimi sunmak isterim. Yardımları olm; dan bu kitap mümkün olmazdı. Aralarında, arşivlerde! deneyimlerinden son yıllarda Selestiya (Cennet) Çalışma için yararlanılmış olanlara ayrıca teşekkür ediyorum. Mağara ve Kozmos kitabına giden uzun yolda bana ya dım edenlere edeceğim teşekkürler kendi başına bir kital doldurabilir. Pratik olması açısından, şükranlarımı yalnızı personel, yerli yardımlar, SKC ve bu kitapla ilgili işleri kaj sayacak şekilde Vakıf aracılığıyla özellikle son beş altı yıld aldığım yardımla sınırlı tutmak zorundayım. Uzun zamandır dostlarım olan Dr. Baron A.M.F. ve D Melinda C. MaxfieldTn (Maxfield Vakfı) önemli yardımL rını belirtmeden geçmemeliyim, onlar olmasaydı bu kita mümkün olmazdı. Betsy Gordon, Dr. Angeles Arrien ve ac larını taşıyan vakıfları da aym cömertlikte davrandılar; oı lara çok teşekkür ediyorum. Ayrıca Vakıf Yönetim Kurul üyelerine sürekli destekleri, ayırdıkları zaman ve bilgeli dolu tavsiyeleri için teşekkür ediyorum. Son yıllarda, Susa Mokelke, Sandra Hamer ve benden oluşan yöneticiler araş na Dr. Maxfield, Robert Lee Morris, Dr. Frances E. Vauj han, Ralph M. Field, Heather Burch, Dr. Jeffrey David El renreich de katıldı. Vakfı ve bunca yıldır yaptıklarını destekleyen diğ< önemli kişi ve kuruluşlar arasında Legendre ve Tara Fonı Elizabeth Marshall, Edgar Brown, Della Clark, Don Enssliı Margaret Cohan Terekesi, Fetzer Enstitüsü, Frank Pace J Vakfı, Alicia L. Gates, John Fetzer Hatırat Vakfı, Susa

Mokelke, Robert Lee Morris, Claudia Kuntze, Shared Vision (Ortak Vizyon) Vakfı, Sterling Fonu, Greater Atlanta Top­ lumu Vakfı, John ve Jessica Schairer, Seattle Vakfı ve Flow Fund Camiası bulunuyor. Yine, buraya sığmayacak kadar çok fakülte üyesi veya Vakıf camiasından veya başka yerler­ den insanlar bağışları ve destekleri ile yardımda bulundu­ lar. Büyük bir minnetle onlara da teşekkür ediyorum. İki olağanüstü insanı burada özellikle anmam gerekir. Birincisi; Vakfın Başkan Yardımcısı olan, büyük bir hayran­ lıkla yarım yüzyıldır Şamanizm macerasında büyük bir sa­ bır ve alçakgönüllülükle desteğini izlediğim ve benimle ay­ nı maceraya katılan karım, danışmanım, editörüm, amigom, eleştirmenim ve ortağım Sandra Harner. O olmadan bu ki­ tap ortaya çıkmazdı. Diğer kişi ise Şaman Çalışmaları Vakfı­ nın İcra Direktörü olarak elektronik konusundaki uzman­ lığı, cömertliği, yaratıcılığı ve yorulmak bilmeyen çalışmala­ rıyla bu kitabı bitirmemde gerekli olan zamanı bana sağla­ yan Susan Mokelke. Kendisi ayrıca, kitabın nihai yayın aşa­ masına hazırlanmasında birçok ayrıntı konusunda yardımcı oldu. Vakfın genel merkezinde en az iki kişilik görev yükle­ nerek büyük bir etkinlik ve zarafetle çalışan Noelle Burch'a çok teşekkür ediyorum. Yıllar boyunca eski araştırma gö­ revlisi Gizelle Rhyon Berry, Sıra Dışı Gerçekliğin Haritalandırılması (SDGH) projesi için SKC arşivlerinin düzenlen­ mesinde işin asıl yükünü mükemmel bir şekilde üstlendi. Coleen Judson da bir süre onun bıraktığı yerden devam et­ ti. Yine Louis G. Leeburg, James Harner ve Carolyn Fee'ye Vakıf adına gösterdikleri çabalardan ötürü teşekkür ediyo­ rum. Şu anda Susan Mokelke'nin rehberliğinde deneyimli şaman uygulayıcılar ve öğretmenler olan Fakültenin bütün mükemmel üyelerine derin şükranlarımı sunuyorum. Bura­

da sayılamayacak kadar çok insan var ancak dergimiz “Şa­ manizm"'m fahri editörü ve emekli olduğu ana kadar sağlığı elvermediği halde Vakıfla ilgili önemli uluslararası görevleri her zaman üstlenmiş olan antropolog Bili Brunton'a minnet­ tarlığımı mutlaka belirtmeliyim. ' Sibirya ve Orta Asya'da Vakıf adına yaptığı öncü çalış­ maları ve özellikle Şaman Çalışmaları Vakfı'nın (FSS) Tuva'ya gerçekleştirdiği 1993 tarihli keşif gezisinin başarı­ sındaki rolünden ötürü başka bir fakülte üyesi, eşsiz antro­ polog merhum Heimo Lappalainen'i onurlandırmam gere­ kiyor. Karısı Roswitha Uccusic'in yardımlarıyla çokuluslu bir fakültenin ortaya çıkmasını sağlayan güç, cömertlik, yete­ nek ve tevazu abidesi Avrupa FSS'in yöneticisi Paul Uccusic'e hürmetlerimi sunuyorum. Çalışmalan, Orta Asya ülke­ si olan Tuva'dakiler dâhil, Vakfı dünyanın her yerinde güç­ lendirdi. FSS adına Latin Amerika ve İspanya'da eğitim ça­ lışmaları yapan Alicia L. Gates ve Asya'da Kevin Tumer te­ şekkürü hak eden diğer isimler. Sadece bazılarına teşekkür edip, eşit derecede hak eden diğerlerine teşekkür etmemek hata biliyorum. Bu kitabın ortaya çıkmasında çok çeşitli vesilelerle bana yardımcı olan sizlerden, seksenli yaşlarımda hatırlanmayı hak eden herke­ si hatırlayamadığım için anlayış rica ediyorum. Yine de vizyonlan ve destekleri, Vakfın ilk senelerinde hayati önem taşımış olan kişileri hatırlıyorum. Bu kişiler arasında Norman ve Michael Benzie, Dorothy S. Lyddon ve kızı Martha, David Corbin, Nan Moss, David Rockefeller, Jr. ile sürekli gençleşen, ileriyi gören ve cesur Laurance S. Rockefeller'i sayabilirim. Son olarak, North Atlantic Books yayınevinin kurucu­ su Richard Grossinger'in kitabı basma daveti için çok te­ şekkür ederim, aynı şekilde Doug Reil, Kathy Glass ve diğer

personele olan takdirlerimi ifade etmek isterim. Ve North Atlantic Books'taki gerçekten olağanüstü editörüm YVendy Taylor'ı selamlar ve teşekkür ederim. Profesyonel-liği ve değerlendirme yeteneği, büyük bir hediye. Kitabımı yayma verdikten sonra arkadaşım antropo­ log William Lyon'm yeni çalışmasının bir kopyası elime ulaştı; Ruhlarla Konuşanlar (Spirit Talkers). Kendisine, ruh­ ların ciddiye alınması gerektiğine dair paralel bir çalışma yapmış olmasından ötürü teşekkür etmek isterim. CSS: FSS: SG: SDGH: SDG: OBH: ŞBH: YSR:

Şaman Çalışmaları Merkezi Şaman Çalışmaları Vakfı Sıradan Gerçeklik Sıra Dışı Gerçekliğin Haritalandırılması Sıra Dışı Gerçeklik Olağan Bilinç Hali Şamanik Bilinç Hali Yayınlanmamış SDGH Raporu

17 ÖNSÖZ Yeni Sosyal Araştırmalar Lisansüstü Fakültesinde ha­ len daha antropoloji profesörüyken, lisansüstü öğrencileri­ ne yerli şamanlarm deneyimlerini daha iyi anlamaları için şamanik seyahat yapmayı öğrettiğim bir seminer veriyor­ dum. Seminer katılımcılarına, her hafta evde bir davul CD'si eşliğinde şamanik yolculuk yapma ve buna ilişkin bir rapor yazma ödevi vermiştim. İkinci hafta, birinci ev ödevini yapmış ve kursa sadece saatleri programına uygun olduğu için kayıt yaptırmış olan sessiz genç bir işkadını ürkekçe elini kaldırdı. Bir sorudan çok bir gözlemde bulunarak; "Dr. Hamer, bundan sonra asla eskisi gibi olmayacağız, öyle değil mi?" dedi. Büyük olasılıkla haklıydı. GİRİŞ Son kitabım "Şamanın Yolu"ndan bu yana, yani otuz yılı aşkın bir süredir çok eski şamanizm geleneklerine bağlı kalarak, öğretimi esasen sözlü olarak ilettim. Ancak bu mo­ dern dünyada üzerinde daha fazla durulması gereken be­ lirli bazı sorulan, daha fazla gecikmeksizin, herkese açık bir şekilde ele almamın zamanı geldi. İki temel soru; birden fazla gerçeklik olup olmadığı ve varoluşumuzla ilgili zorluklann üstesinden tek başımıza gelmek zorunda olup olmadığımızdır. Bu kitapta, kendilerine yardımcı olmak için bekleyen göksel âlemleri keşfetmek üzere davulla "gökkuşağının ötesine geçmek" de dâhil olmak üzere, eski şaman yöntem­ lerini kullanarak bu tarz sorulara cevap bulmuş binlerce Batılıdan bazılarının hikâyeleri anlatılmaktadır. Bu insanlar yeni bir ruhsal özgürlük keşfettiler; bilme özgürlüğü, artık

18 seçenekleri sadece inanmak veya inanmamak değil. Karşılaştırmalı din konusunda büyük bir akademisyen olan merhum Mircea Eliade, gökler dâhil olmak üzere öteki dünyalara uçabilme yeteneklerinden ötürü şamanlarm dün­ yadaki tüm ruhçu gelenekler arasında benzersiz olduğunu vurgulamıştır. Bu dünyalara "esriklik" içindeyken veya de­ ğişik bilinç halindeyken ulaşmaktadırlar. "Eliade" şamanla­ rm değişik bilinç haline, şamanın "en yüksek göğe ermesi­ ne" izin veren "davulun müziksel sihri aracılığıyla" girdiği­ ni söylemektedir."1 "Müziksel sihrin" niteliğine ilişkin daha fazla bilgiye yer verilmektedir. Özellikle bu dünyanın dışına yaptıkları uçuşlarla ünlü olan Sibirya şamanlarmm fotoğraflarında daima davul var­ dır. Birçok akademisyen, davulların şamanik seanslar esna­ sında sadece "teatral etki" yaratma amacı taşıdığım belirt­ mişler, hatta bazıları Sibirya şamanlanmn değişik bilinç hali içine girmediklerini bile iddia etmişlerdir. Mantar uzmanı Gordon VVasson'ı izleyen başkaları, psikoaktif sinek mantarı (Amanita muscaria) yemenin Sibirya şamanlarmm öteki dün­ yalara uçtuklarına inanmalarına neden olduğunu düşün­ müşlerdir. Söz konusu fotoğraflarda her zaman davulların bulun­ ması merakımı uyandırdı ve 1960'ların sonlarında davul rit­ minin bu sihirli uçuşların yapılmasında etki sahibi olup olmadığına dair deneyler yapmaya başladım. Birçok dene­ meden sonra dakikada 205 ila 220 vuruşlu sürekli ritmin bilinç halini mükemmel şekilde değiştirdiğini ve Şamanizm hakkında bilgisi olan birinin ruhlara ait dünyalara uçabil­ diği veya seyahat edebildiği sonucuna vardım.2 Bu, "işitsel uyarım" veya "sonik uyarım" olup, şamanlarm hiçbir uyuş­ turucu kullanmadıkları klasik bir yöntemidir. Gelen taleplere cevaben davulla yaptığım kişisel uygu­ lamalarımı küçük gruplara öğretmeye başladım, öteki dün­

19 yaları ziyaret etmek için bilinç halini değiştirmenin yam sıra günlük hayatlarımıza şamansal yardım ve şifayı getirmeyi öğretiyordum. Bu bilgiye olan talep arttı ve eşim Sandra Harner ile birlikte 1979 senesinde, şamanizmi öğretmek için bir araç olarak, Şaman Çalışmaları Merkezi'ni (şimdilerde Şaman Çalışmaları Vakfı) kurduk. O zamanlar ayrıca insanların canlı davul eşliği olmak­ sızın seyahat edebilmesi için şaman davul kasetlerine dair denemeler yapıyordum. (Bu arada, şamanik yolculuklar yapmak bir inşam şaman yapmaz ancak bu uygulama, şamanizmin öğrenilmesi ve yaşanması açısından, kişi doğ­ rudan ve hızlı bir şekilde ruhlardan öğrendiği için çok fay­ dalı bir adımdır.) 1980 yılında, dünya genelinde şamanizme dair bir uyanış yaşanmasını sağlayan kitabım Şamanın Yolu yayınlandı.3 Hayatta bulunan kabile şamanlarıyla yarım yüzyıldan daha uzun süreyle yürüttüğüm kişisel saha çalışmalarım, kendi şamanik deneyimlerim ve yüzlerce kültüre ait rapor­ ları okumak suretiyle çeşitli şamanik uygulamalar keşfet­ tim, deneyimledim ve yeniden ortaya çıkardım. Tüm bun­ ların yardımıyla- şamanizmin ayırt edici özelliği olan öteki dünyalara yapılan seyahatlerle birlikte şamanizmin evren­ sel, evrensele yakın ve ortak özellikleri- şamanizmin mo­ dern hayata taşınmasına yönelik bir öğretim metodolojisi olan "temel şamanizm"i oluşturdum. Eğer yerel bağlamda açık değilse, sıradan ve sıra dışı olmak üzere, örtülü olarak iki gerçekliğin kabul edilmesini içerir; sıra dışı gerçekliğe, farklı derinlik dereceleri olan ve öğrenebilen bir olgu olarak benim şamanik bilinç hali dediğim bir değişimden geçerek girilebilir. Bugün, temel Şamanizm ve işitsel uyarım yoluyla, dün­ ya genelinde binlerce insan artık geleneksel Sibirya şaman­ lar! gibi öteki dünyalara seyahat etmek üzere başka bir

20 gerçekliğe geçiş yapabiliyor, şifa verebiliyor ve şamanlara özgü başka bazı yardımları sağlayabiliyor. Çeyrek asrı aşkın bir süredir Şaman Çalışmaları Vakfı' nda bir projeyi finanse ediyoruz; "zamanın dışına yolculuklar" denilen sıra dışı gerçekliğe yaptıkları şamanik yolculuklar sırasında keşfet­ tiklerine ilişkin Batıklara ait neredeyse beşbin bildirim de dâhil olarak şamanik bilgilerin toplanması ve arşivlenmesi. "Batılılar" terimi, günümüz Amerikalıları (Vakfın arşivle­ rinde yayınlanmamış kayıtları bulunan en büyük grup), KanadalIları ve bazı AvrupalIları kapsayan kolaylık sağlama amaçlı kullanılmış bir terimdir. Bu "Batıklar" koleksiyonunun ki bu kitaptaki bildi­ rimlerin ana kaynağıdır, dünyada başka bir eşi daha yok­ tur. Sıra Dışı Gerçekliğin Haritalandırılması (SDGH) proje­ sinin bir parçası olarak, Şaman Çalışmaları Vakfı'nm Kuzey Kaliforniya'da bulunan Şaman Bilgileri Konservaturı'na ait­ tir; Konservatuvar'da ayrıca dünya genekndeki yüzlerce halkın geleneksel Şamanizm uygulamalanna ilişkin yayın­ lardan oluşan bir koleksiyon da bulunmaktadır.4 Yıllarca sırf "aşikâr" olduğu takdirde yeni öğrenciler ve diğer Batıkların etki altında kalmamış, özgün deneyim­ ler yaşayamayacakları korkusuyla bu bilgileri yayınlamaya isteksizdim. Ancak şimdi, Vakfın eğitim kurslarında ve ça­ lışma atölyelerinde yapılmış olan sözlü eğitimlerle diğer hef şey gibi "aşikâr"hale geldi. Başkalarının deneyimlemiş ol­ dukları iletişimden kaynaklı bilinmeyene yapılan (gerçekten saf ve kendiliğinden seyahatleri engelleyecek) "kirlenmeyi" önlemek için Şaman Bilgileri Konservatuvan'na artık Batık­ lara ait yeni şamanik bildirimler kabul edilmemektedir. Artık burada yayınlamak suretiyle, yapılan keşiflerden bazı örnekleri ortaya koyma zamanı gelmiş gibi görünüyor. Bu kitaba dâhil edilen Batıklara ait deneyimler, içinde yaşadığımız Orta Dünya ile karşılaştırmalı olarak, şama­

21 nizm konusundaki akademisyenlerin Yukarı Dünyaya çıkış ve Aşağı Dünyaya iniş olarak adlandırdıkları deneyim­ lerdir. Yukarıdaki ve aşağıdaki dünyalar tümüyle sıra dışı gerçekliktedir ve tamamen ruhlara ait âlemlerdir; içinde ya­ şadığımız dünyanın ise kolayca algılanan sıradan bir boyu­ tu ile ruhlara ait olan, şamanik eğitim alınmadan çok daha zor algılanabilen sıra dışı bir boyutu bulunmaktadır. Yukarı Dünya, astronomların gözlemlediği üstümüz­ deki sıradan gerçeklik fenomeninden oldukça farklıdır. Ev­ renimizdeki en uzak galaksiler bile şamanlann çıktıkları Yukarı Dünya değildir. Aşağı Dünyaya inen Batılılar da aynı şekilde, jeologların kastettiği Yeryüzü kaya katmanlarından aşağıya inmemektedir; altımızdaki, dünyasal sınırlamaların bulunmadığı, saf ruhsal âleme geçiş yapmaktadırlar. Bu kitapta, Batıkların her üç dünyada yaşadıkları sıra dışı deneyimlerin örnekleri bulunmaktadır. Ağırlıklı olarak Yukarı Dünya üzerinde durulmuştur; bunun bir sebebi, bugün Batının, ruhsal anlamda "yukarıda" gerçekten bir şeyler olup olmadığına dair büyük bir merak içinde olması­ dır. Diğer bir değişle cennet gerçek mi, fantezi mi yoksa me­ cazi mi? Kanıtlarımız, cevabın kişinin sıradan mı yoksa sıra dışı gerçeklikten mi söz ettiğine bağlı olduğunu göstermektedir. Sıra dışı gerçeklikteki —işitsel uyarım dâhil olarak şaman­ lar^ 'zgü tekniklerle erişilen—Yukarı Dünyada cennetlerin, göksel Koroların, tanrısal varlıkların, çeşitli varlık veya ruh­ ların bulunduğuna dair herhangi bir şüphe yoktur. Ayrıca, içinde olduğumuz Orta Dünyada da ruhların bulunduğuna ilişkin kanıtlar mevcuttur. Bu kitapta verilen, yukarıya çıkışlardan elde edilmiş kanıtlar, sadece bir cennet olduğu ve gidiş dönüş yapabilen' lerin sadece çok eskiden ölmüş peygamberler, azizler veya büyük dinlerin kurucuları olduğu iddiası ile çelişmektedir.

22 Ayrıca bu bildirimler, tarafsız olarak, cennetin hayal ürünü olduğunu düşünen ateistler ve "laik köktencilerin inançla­ rıyla da çelişiyor. Bugün Hıristiyanlıkta bile ruhban sınıfın bazı üyeleri, cennetin bir mekândan ziyade bir his olduğunu ileri sürmektedir. Yıllar önce Şamanın Yolu'nda Batıklara, Aşağı Dünyaya şamanik yolculuklar yapabilmeleri için bir takdim yap­ mıştım ve son otuz senedir birçok insan bu seyahatleri yap­ tı. Bu kitapta, Aşağı Dünya üzerinde Yukarı Dünya kadar durmama sebeplerinden birisi de bu. Yine de Mağara ve Koz­ mos’un son bölümünde, Batıkların Aşağı Dünyada keş­ fettiklerine dair yeni ve şaşırtıcı bilgiler bulunuyor. Bu kitapta yer alan kozmolojik bildirimler, kendi baş­ larına ve içerdikleri bilgiler bakımından, şamanik bilgilere önemli birer katkıdır. Bu sebepten ve kitaptaki yer sıkın­ tısından dolayı bunları, ölüme yakın deneyim yaşayanların temasları ve şaşırtıcı bir şekilde nadir olan, yerli şamanlann ilk elden yolculuk deneyimleri ile karşılaştırma girişiminde bulunmadım. Yapılacak karşılaştırmalı çalışmaların önemi­ ni takdir ediyorum ve ısrarla tavsiye ediyorum. Elinizdeki çalışmanın amaçların birisi de, diğerlerinin yanı sıra, bu tip araştırmalan teşvik etmek. Şunu da eklemek isterim ki bu kitapta disiplinler arası bir köprü kurmaya çalışmıyorum. Ben sadece bir antropo­ log, şamanizm uzmam, şaman uygulayıcı ve bu kitap bağ­ lamında Batılı şamanik deneyimler konusunda bir kozmo­ loji uzmanıyım. Daha fazlası değil. Şamanizmi başka bir disiplinle, örneğin psikoloji ile uzlaştırmak isteyen kişinin, Casablanca'da olduğu gibi standart indirgemeci araçlarla "olağan şüpheleri toparlamak" şeklindeki ilk ayartıya karşı direnmesi gerekir. Tek başına indirgemedlikle bir alıp vere­ mediğim yok ancak bana göre "indirgenen" alan konusun­ da kişinin gerçekten derin bilgisi olması gerekir.

23 Şamanizm konusunda kapsamlı birinci elden deneyim, deneyler ve çalışma ile sağlanmış derin bilgi sahibi olmanın yanı sıra karşılaştırma yapılan alanla ilgili de derin bilgi sahibi olmak gerekir. Bunun kolay bir iş olmadığını kabul ediyorum ama ciddi akademisyenlik ne zaman kolay oldu ki?5 Temel Şamanizm üzerinde çalışan Batıklara öteki dün­ yalara nasıl gidecekleri öğretilen çalışma atölyelerinde ve kurslarda minimum yönlendirmelerden fazlasının verilme­ mesine özellikle dikkat edildi.

Aynı şamanik seyahat yöntemlerini kullanarak kendi dene­ yimlerinizi burada açıklananlarla karşılaştırmaya davetlisiniz. Bu rehber kitapçık daha ziyade okuyuculara bu sayfa­ larda Yukarı Dünyada (ve daha az oranda Aşağı Dünyada) Batıkların yapmış olduğu keşiflerin niteliklerini test etme fırsatı vermektir. Bu kitabı okuduğunuzda ne yazık ki Yukarı Dünyaya çıktığınızda veya Aşağı Dünyaya indiğinizde sizi bekleyen şeylerle ilgili naifliğinizi kaybetmiş olacaksınız. Yine de, yu­ karıdaki daveti kabul ettiğiniz takdirde, orada ne olduğuna ilişkin başkalarının bildirdiklerine artık bağımlı kalmayaca­ ğınız şaşırtıcı bazı keşifler yapmaya hazır olun. Temel şamanizmle birlikte dinin, devletin ve bilimin katı kozmolojik dogmalarından bazılarının çürüyüp gitmesi beklenebilir. Bunları yazarken ben tam seksenüç yaşındayım. Son yarım yüzyıldır şamanizm hakkında öğrendiklerimin bir­ çoğunu içsel olarak değerlendirip özümsedim ve bu bilgiyi, zamanın tozları arasında bazıları kaybolacak şekilde, yap­ tığım birçok konuşmada sözlü olarak başkalarına aktardım. Kitabın bazı bölümlerinde otuz yılı aşan bir süredir öğren­ cilerim ve halka vermiş olduğum kurslardaki konuşmalarım Ha bulunuyor.

24 Ancak şamanizme dair açıklamalarım için güvencele­ rimden birisi, ciddi okuyucuların kendi şamanik çalışma­ ları yoluyla açıklamalarımın birçoğunu deneye tabi tutabi­ lecek olmalarıdır. Bu sayfalarda sunduklarımın temelini, yeni bilgiler ve bunların doğrulanma yolları oluşturuyor. Eğer bu kitabın bazı bölümleri size başka bir yerlerde oku­ duğunuz veya duyduğunuz şeyleri hatırlatırsa lütfen şaşır­ mayın; çünkü Şamanizm ve şamanik yolculuğa dair ilke ve yöntemleri binlerce öğrenciye kişisel olarak öğrettim6 ama yeni bilgiler sadece bu kitaba özgü. Şamanizmi Batıya geri getirmenin bir amacı da okuyu­ cunun, kendi ruhsal otoritesine sahip çıkma konusunda kendisine daha fazla güvenmesidir. Bu kitabı okurken bile ruhsal özerkliğinizi kazanma yönünde size cesaret vermiş olmayı diliyorum. Batıklara ait bazı bildirimlerde kendimi kişisel yorumda bulunmaktan alıkoyamamış olsam da ba­ ğımsız düşüncenizi teşvik etmek üzere diğer bildirimler, kasten çok kısa veya hiç yorumsuz olarak verilmiştir. Bir kürsüden, o dinin veya bu dinin cemaatleri önün­ de, büyük dinlerin kurucularımn deneyimleri hakkmdaki aynı eski hikâyeleri tüketene kadar tekrarlayan veya analiz eden yeterince insan var. Artık, bu deneyimleri, kendi başınıza yaşama vakti geldi. Bu bağlamda, kitapta verilen bildirimler ilginç olsalar da asıl gerçeğin yerine geçemez: Kendi ilk elden deneyim­ leriniz. Aynı şekilde bu kitap, belirli bir akademik kitleye yönelik geleneksel akademik bir kitap değildir; daha çok okuyuculara kendilerini yeni bilgi ve kavramlara açmalarını sağlayacak ilhamlar verme çabasıdır. Burada verilen bilgileri -başkalarına ait deneyimler ve sağlayabilecekleri ilhamlar- bu kitaptaki asli görevim ve katkım olarak görüyorum. Vakıf arşivleri, sıra dışının müm­ kün olabildiğini ve hepimizin bu potansiyele sahip olduğu­

25 nu gösterecek farklı deneyimleri bulmak üzere tarandı. Genel hatları verilen temel Şamanizm öğretileriyle birlikte bu açıklamalar —insan olarak varoluşumuza ilişkin önemli perspektifler— konuya ilgi duyan okuyucuların ufkunu açacak bir paket oluşturuyor. Eski hikâyelerin barındırdığı inanç temelinde ruhsal konuları tartışmaya istekli kavgacı ve tehlikeli bir dünyanın ötesine geçebilmek için kısıtlı zamanımı gerçekten önemli, hatta acil olduğunu düşündüğüm bilgileri seçmeye ayır­ dım. Şamanın yolu, ilk elden edinilen bilgidir, hikâyeler de­ ğil (hatta benimkiler bile değil!) Ve birçok yerli kültürde şaman "bilen kişi"ye aittir. Okuyucuların, bu kitabı, organize dinler ve bilimin kozmolojik dogmalarına olan bağımlılıklarını azaltmaların­ da faydalı bulmalarım ümit ediyorum. Dünyamızın çok ih­ tiyacı olan inamlmaz bir şefkat, yardım ve şifa bulabilece­ ğimiz başka bir gerçeklikle kendi şamansal temaslarınız ko­ nusunda cesaret veya daha fazla cesaret bulmanızı dilerim. Bu kitap bir anlamda bilgi odaklı bir ruhsal özgürlük ilanı olup, kendimizin ve başkalarının hayatlarına daha fazla bilgelik, şefkat ve neşe getirmek için bu bilgi ve özgürlüğün kullanılmasına yönelik bir çağrıdır. —Michael Hamer 2012 Sonbahan

27

Bölüm I

MAĞARA VE KOZMOS

Mağarada Güç Arayışı

Şamanın Yolu kitabım yazdıktan birkaç sene sonra Virginia'da Shenandoah Vadisinde umut vaat eden bir mağara duydum. Yeterli bilgim olduğunu ümit ederek, özel şamanik şifa gücü aramak için mağara güç arayışına gitmeyi ak­ lıma koydum. Park veya Cline, bilinç halini değiştirici bitki­ lerin veya işitsel uyarımın kullanıldığına dair hiçbir bilgi vermemişti; dolayısıyla bunlardan birinin yardımı olmaksı­ zın bir şey olup olmayacağım da görmek istiyordum. Nihayet 1982 yılında bir akşamüstü yalnız olarak, ba­ na merhamet etmeleri ve başkalarını iyileştirmemde daha fazla güç vermeleri için sessizce ruhlara yakararak mağara­ nın girişine geldim. Elimde bir el feneriyle, yaklaşık onbeş dakika boyunca mağaranın derinliklerine indim. Bu uzak, derin köşede ışığı söndürdüm, karanlık kesif ve sessizdi. Ardından, öğrendiklerime göre; gece yarısına kadar uyu­ mam, sonra kalkmam, az bir şeyler yiyip, bir şeyler gerçekleşene kadar da bir daha uyumamam gerekiyordu. Soğuk kayanın üzerinde bir süre oturduktan sonra kol

28 saatimin düğmesine bastım ve solgun ışığında saatin kaç olduğuna baktım. Akşam saat dokuz dolayıydı. Mağaraya girdiğimden bu yana iki saat geçmişti. Edindiğim bilgilere göre; her ne olursa olsun, gece tamamen bitene kadar asla ışık kullanmamalıydım. Ardından mağaradan çıkabilirdim; eski kurallardan birine göre, arayıcı ancak ertesi gün şafak söktükten sonra ortaya çıkabilirdi. Aksi takdirde mağaraya hiç gidilmemiş olması çok daha iyiydi. Gece bitmeden önce yapmam gereken başka şeyler de vardı. Kesif karanlıkla sarmalanmış olarak kendimi yaşayan­ ların dünyasından tamamen yalıtılmış hissediyordum. İçim­ deki iki tür korkuya karşı mücadele veriyordum. Daha yü­ zeysel olan korkum, yeral tındaki bu kasvetli gecede hiçbir şeyin olmamasıydı. Öyle ya özel ruhsal güçler elde etmek amacıyla bu eski yöntemi uygulayan Rocky Dağlarının batı­ sında yerleşik, Kuzey Amerikalı yerli halkların hiçbirine üye değildim. Belki de, aym kültürel geçmişten gelmediğim için veya daha önceki deneyimlerimde kullandığım Şuarlarm (Jivaro) güçlü halüsinojenleri olmadan, yerlilerin deneyimlerine yaklaşabilmeyi ummak çok aşın bir beklentiydi. Bir de şunu düşünüyordum; bu nasıl bir görü veya güç arayışıydı ki ön­ cesinde oruç tutulmadığı gibi bir de gece yarısı atıştırması vardı? Başka bir ifadeyle, ruh cezbetme işe yarayacak mıy­ dı? Kırmızıya dönmüş olan karanlık, sessizce ve sabırla bekleyen yakın bir ölümü çağrışürıyordu. Daha derin kor­ kum ise kendi küstahlığımın kurbanı olarak, bu devasa ka­ yadan mezar içinde yapayalnız ölmekti. Amazon yıllarımda şelalede yaptığım görü arayışım­ dan, ruhların beni korkutmak ve onlara olan inancımı test etmek için ellerinden geleni artlanna koymayabileceklerini de biliyordum. Amazon'da en azından yanımda, ölümcül

29 hatalardan beni koruyacak Şuar eşlikçilerim vardı. Ama ma­ ğara arayışımda bana hiçbir canlı öğretmen eşlik etmiyordu; yanımda hiç kimse olmamalıydı, bu tamamen yalnız yapıl­ ması gereken bir deneydi. Başarmamı sağlayacak yeterli bil­ giye sahip olduğuma, ruhların orada bulunduğuna ve bana yardımcı olacaklarına dair oynanmış bir kumardı. Sonunda sürünerek uyku tulumuma girdim ve bir sonraki adıma geçebilmek için uyumaya çalıştım. Kaya ze­ minde yatarken, gece yarısı yemek için yanıma almış oldu­ ğum sandviç başucumda duruyordu. Bütün geceyi uyuyakalarak mahvetmemeyi umarak kendime gece yarısında uyanmam gerektiğini hatırlattım. Kronik sırt problemim, mağaraya yaptığım yürüyüşü meşakkatli ve ağrılı bir sürece dönüştürdüğünden yavaş yavaş üzerime bir yorgunluk çöktü. Vücudum dinlenmek istiyordu. Gece yarısı dolayında uyanamayacağım endişe­ siyle uyuyakaldım. Hâlbuki endişelenmeme gerek yokmuş; yüzüme na­ zikçe dokunarak beni uyandıran kanat tüyleri, bir heyecan ve adrenalin patlaması yaşamama neden oldu. Kol saatimin düğmesine bastım ve solgun numaralar bana gece yarısına iki dakika kaldığını gösterdi. Kanatlarla okşanarak uyan­ manın verdiği şaşkınlığıma, gece yarısı talimatlarını izle­ mem için zamanında uyandırılmanm getirdiği rahatlama hissi eşlik etti. Sandviçimi aradım, bulur bulmaz yedim; ar­ tık önemli bir şey olana kadar uyanık kalmaktan başka yapacak bir şey yoktu. Tamamen bilinçli bir şekilde, herhangi bir şeyin olması için tetikte bekledim; yaklaşık bir onbeş dakika geçti. Ar­ dından bir yarım saat... Hayal kırıklığına uğramaya başla­ mıştım; belki de daha fazlası olmayacaktı. Aniden mağaranın uzakta kalan girişinden toynak ses­ leri duyuldu. Ses gittikçe yükseldi; belli ki bu bir hayvan

30 sürüşüydü. Duyduğum şeye inanamıyordum. îmkânsız gelmesine rağmen dörtnala sesler gitgide yaklaşü. Ve o kadar yükseldi ki kulaklarımı kapatmak zo­ runda kaldım. Toynaklar altında ezilecek miydim? Yere sin­ dim ve gümbürdeyen toynaklar iki yanımdan geçip ma­ ğaranın derinliklerine doğru gitti. Onları görememiş olma­ ma rağmen burunlarından konuştuklarını duydum. Telepa­ tiye benzer ama daha güçlü bir iletişim biçimiyle bana "Biz atız." dediler. Ardından daha küçük bir sürü, daha az gürültülü ne­ fesleri ve toynak sesleriyle onları takip etti; "Biz Bizon'uz." dediler. Ve onlar da gittiler, mağara yeniden sessizleşti. Gerçek anlamda mest olmuştum, mutluluk ve şükran gözyaşları ya­ naklarımdan yuvarlanıyordu; bu bir mucizeydi! Tamamen uyanıktım ve kesinlikle bir rüya değildi. Bir süre sonra, orada öylece otururken, sürülerin gel­ diği yönden tarif edilemeyecek, muazzam bir güç üzerime geldi; ama bu sefer, ne ses ne de bir uyarı vardı. Bir yük treni gibi ezici bir şekilde vücudumu süpürmüştü. Vücu­ dum dev bir enerji dalgasıyla doldu. Afallamıştım. Güç gel­ mişti! Ve ardından hayvan gitti. Mağaranın kuytularına doğru sessizce fırlarken: "Ben XXX, XXX, XXX'im!" diyerek bana seslendi "Ben, tek ve bü­ tünüm. Sen ve ben biriz." Sonrasında sadece sessizlik kaldı. Tarif edilemez bir huşu ve şükran duyuyordum. Birkaç dakika sonra şimdi ne yapılması ve ne yapılma­ ması gerektiğine dair şamanik bilgiyi hatırlamaya çalıştım. Yeni edindiğim gücü nasıl kullanacağıma ilişkin bir rüya görmek için yeniden uyumam gerekiyordu. Yapmamam ge­ reken şey ise, çok ama çok yaşlanana kadar, içime nüfuz et­ miş olan hayvan gücünün kimliğini doğrudan ifşa etme­ mekti.

31 Uyuyamayacak kadar heyecanlı olsam da sürünerek yeniden uyku tulumuma girdim. Aşağı yukarı bir saat son­ ra uyuyakaldım. Nihayet yeniden uyandım. Hâlâ daha uy­ ku tulumumun içindeyken, yavaşça etrafıma bakındım; yalnız olmadığımı hissettim. Kırmızı karanlık her zamanki gibi kesifti, buna rağmen mağaranın en geniş duvarını gö­ rebiliyordum. Duvarın üst kısmında, bir sinema perdesine soluk bir biçimde yansıtılıyor gibi kademeli bir şekilde in­ san boyutunda bir görüntü oluştu. Görüntü gittikçe netleşerek, sonunda siyah uzun saçlı ve ince yapılı, gülümseyen genç bir kadın formunu aldı. "Bu kadın kim olabilirdi?" Şaşırmıştım. Bir cevap gibi kadının ismi bana yavaşça iletildi. İlk başta İngilizce bir ismi andırıyordu, sonra gittikçe güçlenen bir şekilde, bilinme­ yen bir dildeki benzer tınıda bir isme dönüştü. İsim gerçek değilmiş hissi verdiğinden yeniden başka­ laşmasını bekledim; algıladığım şey kesinlikle bir isim ola­ mazdı. Ama isim bir daha değişmedi. Kadın, benimle ismin gerçek ve nihai olduğuna dair iletişim kurdu. Birkaç dakika boyunca, ayartıcı hareketlerle yavaşça vücudunu kıvırdı. Varlığında tehdit edici bir şeyler hissetti­ ğimden, bu sözsüz davetten çekindim ve kabul etmedim. Kadın bir kez daha gülümsedi ve kayboldu. Şimdi yeniden kendimle baş haşaydım. Bana hiçbir şey ifade etmese de çok güçlü bir deneyim olduğu için Elieth olan bu garip ismi dikkatle ezberledim. Bir müddet daha bekledim ve hiçbir şey olmadı. Saati­ min düğmesine bastım; sabah altı buçuğu beş dakika geçi­ yordu, muhtemelen güneş doğmaktaydı. Zamanından önce mağarayı terk etmiş olmamak için bir süre daha oyalandım. Mağara arayışının kurallarım ih­ lal ederek bana geçmiş olan hayvan gücünü kaybetmek iste­ miyordum. Beklerken, karanlığın artık huzurlu ve hafif bir

32 hal almış olduğunu fark ettim. El fenerimi buldum ve mağaranın bu noktasına geldi­ ğim andan itibaren ilk kez yaktım; uyku tulumumu katla­ yıp mağaranın girişine yöneldim. Bir önceki gün duydu­ ğum sırt ağrısı geçmişti. Yukarıya doğru onbeş dakika yol aldıktan sonra gün ışığını ve mağara ağzının ötesindeki yeşil ağaç dallarını gör­ düm. Dışarıya, sıcak ve körleştirici gün ışığına doğru tır­ mandım. Güneşin her şeye hayat verdiği evimde olmak çok güzeldi. Mağaranın bulunduğu yamaçtan inerken, güzel bitki­ lere, çalı yapraklarına dokunmak için elimi uzattım. Yem­ yeşil hayatı ve güneş ışığıyla yerkürenin üstüne çıkabilmek çok güzel bir hediyeydi. Ruhlara yardımlarından ötürü ve bu dünyaya geri dönmeme izin verdikleri için teşekkür et­ tim. XXX'in gücü ile tam manasıyla bir olduğumu ve dönüştüğümü biliyordum. Not: Mağara güç arayışımda başarılı olmama rağmen bana görünen ve beni ayartmaya çalışan Elieth isimli kadı­ nın ne anlama geldiği konusunda düşünmeye devam ettim. Sonraki yıllarda okuduklarımdan, isim bir miktar farklı ol­ sa da eski İbrani Tanrıça Lilith olabileceğine karar verdim. İncil sonrası çeşitli eski Yahudi kaynaklarına göre Lilith'in bir mağarada yaşadığını, bütün hayvanların metresi, bebeklerin katili olduğunu ve tek başına uyuyan erkekleri tahrik ettiğini keşfetmek ilginçti. Bazı güç arayışı geleneklerine göre, hayvan gücü kaza­ nıldıktan kısa bir zaman sonra rüya görülmesi beklenen bir şeydir. Uykuda görülen bir rüya olmadığına dair sizi temin etmem haricinde, aslında mağarada bana da olan buydu. Söz konusu olay veya rüyada, arayıcının yardıma gücü, ge­ nellikle insan formunda tezahür eden bir atadır. Ancak bazı

33 nadir durumlarda bu ikinci tezahürün, yardımcı bir varlık değil, arayışı boşa çıkarmaya çabalayan zararlı bir varlık olabildiği de söylenmektedir. Görüşüm, Elieth'in mağaradaki açık konumumdan ya­ rarlanmak isteyen böyle engelleyici bir güç olabileceği yö­ nünde. Bu nedenle çok seneler önce kendisine defolup git­ mesini söyledim ve asla yardımını istemedim. Onunla olan irtibatsızlığımı pekiştirmek için şimdi kimliğini bu kitapta açıklıyorum. Şamanizmdeki genel anlayışa göre, irtibatın kopması için herkes içinde yapılan böyle bir açıklama, genellikle kişisel ruh gücünü uzaklaştırır. Bu arada, XXX ile olan gizli ilişkimi uzun zamandır onurlandırıp koruyorum. Ancak yaşlandım ve XXX'in daha ne kadar benimle kalacağını birlikte göreceğiz. Son bir gözlem: Bu, binlerce yıl önce eski AvrupalIlar­ dan bu yana belki de bir Batılı tarafmdan gerçekleştirilmiş kayıtlı ilk başarılı mağara güç arayışı. Ancak eski Avrupa­ lIlar bunu eski kaya duvarlarında ilk neşredenlerdi! (Resim l'e bakınız.)

35 Bölüm II

ARAYIŞ Ön Yargının Kırılması

Kaliforniya Üniversitesi'nde (Berkeley şehri) antropo­ loji öğrendsiyken 1950'lerin başında şamanlann heyezanlı, belkide biraz şizofren olması muhtemel'kişiler olduklarını tahmin ederdim. Buna kanıtım ise; şamanlann ruhları gör­ dükleri, onlarla konuşabildikleri ve hatta insanlara şifa ver­ mek için ruhları kullandıklarını iddia etmeleriydi. Şamanlar zaman zaman tedavilerinde başarılı olduklarından araştırıl­ mayı hak ediyorlardı ama ancak psikolojik bir açıdan yapıl­ mak kaydıyla... Walter Cline, şamanlann sadece psikolojik açıdan değerlendirildiği bu bakış açısına karşıydı. Şamanlann yukarıda belirtilen algılanma şekli Batılı önyargıların bir mirasıdır; bu önyargılar, halen daha kuzey Finlandiya'da söylendiği gibi Avrupa'da "cadı" olarak adlandmldıklan, Engizisyonun zulmüne uğradıkları yüzyıl­ lar öncesine dayanmaktadır. Engizisyonunun işkence ve in­ faz yöntemleri, kademeli olarak yerini, onsekizinci yüzyıl­ da yaşanan "Aydınlanma" döneminde bilimin yükselişine eşlik eden laikliğin üstü kapalı baskısına bıraktı. O yüzyılda, Avrupa şamanizminin son kalıntıları ve "ruhun yolculukları" olarak bilinen bazı imgeleme yöntem­ leri, halk şifacılığında bir dereceye kadar varlığını sürdür­ dü. Ancak onsekizinci yüzyılda akademisyenler, ruhun var­

36 lığına dair hiçbir bilimsel kanıt olmadığını ilan ettiler. Bu yüzden, ortaya çıkmakta olan tıbbi kurumsal yapı, imgele­ meye dayalı tedavi yöntemlerinin terk edilmesi gerektiğine hükmetti. Bu "sapkınlık", yani imgelemeye dayalı yolculuk, Avrupa tıbbına ondokuzuncu yüzyıl sonlarında Freud bir hastasından, trenle kırsal bölgeden geçtiğini "hayal etmesi­ ni" ve neler gördüğünü anlatmasını isteyene kadar da geri dönemedi. Özler, ruhlar ve şamanları ciddiye almama konusun­ daki akademik direnç bugüne kadar sürmüştür.1 Fiilen şamanik yöntemleri denememiş ancak sempatisi olan antro­ pologlar bile şamanizmi, birinci elden bilgilerle incelemek yerine, Batılı peşin hükümler ve paradigmalar çerçevesin­ den inceleme eğilimindedir. Bilim insanlarının çoğu şamanlara, artık etnik merkez­ li olmasa da, halen daha biliş merkezci mercekler ardmdan bakmaya meyillidir; yani başka insanlann, değişik bilinç hallerinde yaşadıkları deneyimlerin geçerliliğini, bu durum­ ları kendileri deneyimlemeden yargılama eğilimindedirler.2 Bu bilim insanları, yeterli .katılımcı gözlemde bulun­ maksızın şamanlar ve şamanizmi, şu anda moda olan teo­ rik sınıflandırmaya tabi tutmaktan sorumluydu. Şamanizm alanında yirminci yüzyılın ikinci yansından önce hiçbir antropolog fiilen katılımcı gözlemde bulunmamıştı. Dolayı­ sıyla "katılım a gözlem", antropolojide, yerel davranış ve uygulamalann doğru anlaşılmasına yönelik gerekli bir saha yöntemi olarak gerçekten değil, göstermelik bir şekilde desteklenmiştir. Diğer yandan, şamanların şifaalıktaki başarıları ve öte­ ki dünyalara yaptıklan inanılmaz seyahatler Batılı bilim insanlanm büyülemiş ve hayrete düşürmüştür. Katılımda bulunmadan, oturduğu yerden teorilerini geliştiren Fransız kuram a Lucien Levy-Bruhl yirminci yüzyıl başında çıkan

37 kitabında (Les fonctions zihinseles dans les societes infirieuresilkel toplumların zihinsel işlevler); yerli insanların olağanüstü deneyimlere dair "yerel" temaslarının, aslında hakiki ol­ makla beraber yerlilerin, prerasyonel "ilkel" zihnin mah­ kûmları olduğunu öne sürmüştür. Ne yazık ki bu görüş tamamen kaybolmamıştır, kuramcı Julian Jaynes'in daha yakın tarihli kitabım örnek olarak verebiliriz; gezegenimiz­ de halen daha varlıkları devam eden "tarım öncesi" toplu­ luklardan avcılar ve toplayıcıları yerinde incelemeden, otur­ duğu yerden, "tarım öncesi" toplulukların bilincine dair de­ taylı teoriler geliştirmiştir.4 Levy-Bruhl'm kabile insanları ve şamanlar hakkındaki görüşleri, belki de yirminci yüzyılın daha ileri dönemlerin­ de onlarca yıl boyunca şamanların deneyimlerini "halüsinasyon" ve şamanların kendilerini de fiilen psikozlu veya "kısmi remisyonda psikozlu" olarak tanımlayan psikanalitik kesimin çoğunluk görüşlerinin yanında oldukça ma­ sum kalır.5 Gerçekten de Freudçu psikanalitik teoriden önemli ölçüde etkilenmiş bir antropolog olan VVeston La Barre, şamanizmdekiler de dâhil olmak üzere aslında bü­ tün mistik deneyimlerin, nevroz veya psikoz belirtileri oldu­ ğunu savunmuştur.6 Kendi terimleriyle, Aşağı Dünyaya "yolculuklar" ya­ pan ve İlyas tarafından orada ruhların gerçekliğine dair eği­ tilen Cari Jung, bu görüşten ve Freud'tan ayrılmaktadır. IIyas ona "Biz sembol değil gerçeğiz. Bize sembol diyebilir­ sin... Ancak, siz insanlar gibi gerçeğiz. Bize sembol diyerek hiçbir şeyi çürütemez ve çözemezsin. Kesinlikle, sizin ger­ çek dediğiniz şeyiz." Ancak, Jung'ın bu ifadeleri kendi Kır­ mızı Kitabı’na gizlice yazması ve kitabının, ölümünden ne­ redeyse yarım yüzyıl sonra basılması dikkat çekicidir. Kuşkusuz, hem şamanizmin akademik rehabilitasyo­ nunda hem de tüm insanlık nezdinde ortaya çıktığının her-

38 keşçe bilinir olmasında yirminci yüzyılın en önemli figürü Mircea Eliade idi. Klasik kitabı " Şamanizm: Geçmişin Esriklik Teknikleri" ilk kez 1951 senesinde Fransızca yayınlandı. Eli­ ade, yerel uygulamaların kendi aralarında farklar içermesi­ ne rağmen, sürekli olan ve kilit özelliğin, şamanın trans "es­ riklik" halindeyken öteki dünyalara yaptığı yolculuklar ol­ duğunu belirtmiştir. Şamanizm hakkında önemli bir referans olma özeliğini halen koruyan kitabında Eliade, şamanizmin kendisinin bir din olmayıp bir yöntembilim olduğunu açıklığa kavuştur­ duktan sonra şamanizmin, diğer tüm ruhsal sistem ve din­ lerin öncüsü olduğunu belirtmiştir. Ancak Eliade de, şamanlarm akıl hastası olduğuna dair görüşten kendini anndıramamıştır; Amazonlara dair ilk saha çalışmamdan sade­ ce beş yıl öncesi olan 1951 gibi geç bir tarihte, "şamanların çoğunluğunun psikopat olduğu" şeklinde bir tavır benim­ semiştir."9 Dolayısıyla bilim insanlannm "psikolojik" bakış açısı­ na göre şamanlar "yalancı ve şarlatan" değil, sadece akıl hastasıydılar! Yine de şamanlar, kabul görebilecekleri "çıl­ gın" kültürlerde doğmak gibi bir talihe sahiptiler. Hatta şa­ man olarak, aralarında yaşadıkları insanların kitlesel heyezanlarını tatmin ederek, bu delilikten fayda sağlayabiliyor­ lardı. Tabi ki bu "çılgın" kültürler; iki dünya savaşı ve Yahu­ di soykırımının yanına diğer toplu katliamları, kentsel şid­ deti ve gezegenimizin hayat destek sisteminin tahribatım hızlandıran eylemleri da katan ve akıllı olduğu varsayılan kendi "uygar" Batılı kültürümüzün aksine, "ilkel" kabile kültürleriydi. Antropoloji bölümünden mezun bir öğrenci olarak öğ­ rendiğim (tabi ki YValter Cline'dan değil) bir diğer şey, saha çalışması yapanların şüpheci bir "nesnelliği" koruması ge-

39 rektiğiydi. Pederşahi yaklaşım dışında daha pratiğe yönelik amacı doğrultusunda, yani yerel deneklerin kendinden uzaklaşmasını önlemek için antropolog, şüpheciliğini yerli­ lere doğrudan ifade etmezdi. Akademik çevreye, evine geri döndüğünde ise Batılı psikolojik ve sosyolojik kabuller çer­ çevesinde, söz konusu yerel kültürlerde "gerçekte" ne olup bittiği açıklardı. Bu riyakâr tutumun çok uygun ve doğru olduğuna dair bir kanaat hâkimdi. Buradaki içkin kabul, yerel işlevlerin, biz Batıklar açısından muhtemel öğreticiler olmaktan ziyade, üzerinde çalışılacak konular olduğu ve modern Batı bilgisinin üstünlüğü idi. Aynı şekilde, "dengesiz kişiliklerin" kalkışabileceği bir şey olan "yerlileşme"nin tehlikelerini öğrenmiştim. "Sınırı aşan" etnolog ve kültür antropologlarına verilen örnekler­ den birisi, Smithsonian Enstitüsü Amerikan Etnoloji Bürosu'ndan Frank Cushing'di. Yüzyıl kadar önce Cushing, gizli topluluklarına resmen kabul edildikten sonra Zuni dini hakkında rapor vermeyi bırakmış ve bu yüzden Batı dün­ yasını keşiflerinden mahrum bırakmıştı. Ayrıca Birinci Sa­ vaş Şefi unvanını almıştı. Meslekte birçokları açısından, "mesafesini korumada" ve akademik yükümlülüklerini ye­ rine getirmedeki başarısızlığından ötürü, genel anlamda bir skandaldi.10

Fildişi Kuleden Amazon Yağmur Ormanlarına 1956-57 arasında Yukarı Amazonlarda ilk saha çalış­ mama başlarken sahip olduğum akademik birikim buydu. Amacım, Batılı kolonileşme sınırlarını aşıp halen daha fet­ hedilmemiş olan Yerli Amerikan kabilelerinin hayatlarını deneyimlemekti. Kuzey Amerika'da bu fırsat için bir yüzyıl kadar geç kalmıştım, dolayısıyla ben de Güney Amerika'yı

40 ve özellikle de, sözde fatihlere yüzyıllardır direnmiş olan, Doğu Ekvator'un Jivaro proper veya Untsuri Shuar (Şuarlar) olarak anılan halkını seçtim. Antropolojik sorumluluk ve amacım, kültürlerinin tamamının doğru etnografyasını (budun betimini) yapmaktı, çünkü sansasyonel "kafa derisi büzme" uygulaması hayatları ve düşüncelerine dair birçok dehşetli, gerçek dışı ve önyargılı rivayete yol açmıştı.11 1956'da Şuarlarm arasına geldikten kısa bir süre sonra gece gündüz ormanda dolaşıp, gördüğü ruhlarla konuşan bir adam fark ettim. Azametli akademinin fildişi kulelerin­ den henüz yeni gelmiş biri olarak; "İşte, bir tane buldum!" diye düşündüm. Halka, adamın şaman olup olmadığını sor­ dum. Onlar da adamın şaman değil, deli olduğunu söy­ lediler! Adamı deli olarak değerlendirmelerine rağmen, onun halüsinasyonlar gördüğünü düşünmüyorlardı. Sonuç ola­ rak topluluktaki hemen herkes, yerel halüsinojenlerden kul­ lanmıştı ve onlar da görmüş oldukları için, ruhların gerçek olduğunu biliyorlardı. Bu kişiyi deli olarak değerlendirmelerinin sebebi, ruh­ larla olan temasını kesememesiydi. Halkı için faydasız bi­ riydi. Şamanlar ise, aksine, ruhlarla etkileşime geçecekleri zamanı bilinçli bir şekilde kendileri seçer ve bunu, başka­ larına yardımcı olmak gibi belirli bir amaca için yaparlardı. Böylece, Şamanizm hakkındaki gerçek eğitimimin başlamış oldu. Kısa bir zaman sonra sadece savaşçılardan değil, aynı zamanda, şamanlardan oluşan bir toplulukta bulunduğu­ mu öğrendim. Şamanlarm sayısı yüzlerceydi; şifacılıkları ve diğer faaliyetleri, günlük hayatın içine iyice nüfuz etmişti. Benim açımdan büyüleyiciydiler; önceden bildiğim her şey­ den çok daha heyecan verici olan, gerçeklik kavramlarıyla tanıştım.

41 Çoğu, bilinç durumunu değiştiren bitkilere ve bitki ka­ rışımlarına bağlı görünmekteydi. Hem şamanlar hem de şa­ man olmayanlar, görünmez alternatif bir gerçeklikte, gö­ rünmez olan ruhları görmek ve etkileşime girmek için çe­ şitli halüsinojen (sanrı yaratan) veya psikodelik (zihin açıcı) maddeler kullanıyordu. Belki de dünyadaki diğer yerli halkların kullanmadığı kadar geniş bir psikodelik madde çeşidine sahiptiler; saklı gerçeklikteki faydalı ruhlarla temas kurmaları için bebekler için çok hafif bir tanesi, yine kız ve erkek çocuklar için olan­ lar, ruhlardan yardım almaları için av köpeklerine yönelik bir tane, sadece şamanlara yönelik bir madde ve sadece görü arayışına yönelik bir tane... Eğer genç bir delikanlı, kötü davranışlarda bulunursa ebeveynleri onu hizaya getir­ mek için bir psikodelik alması için zorlayabiliyordu. Altta yatan fikir, ruhlar ve saklı gerçeklikten bahsettikleri zaman­ larda, neden söz ettiklerini gerçekten bildiklerini anladığı takdirde delikanlının, ebeveynlerinin otoritesine saygı du­ yacağıydı.12 Burs almış olduğum doktora projem, Şamanizm veya psikodelik maddelerle alakalı olmadığı için araştırmalarımı farklı konulara yoğunlaştırdım. 1956-57'de Şuarlar arasın­ daki saha çalışmam esnasında iki kez şamanlar, bilinç de­ ğiştiren iksir ve bitkilerinden kullanma fırsatı verdiler. Bu bana çok cazip geldiyse de, az da olsa beyin hasarı yapabi­ leceği endişesiyle, kendimi tuttum. Başarılı bir doktora tezi yazmamda en önemli kaynağım, net düşünebilen açık bir zihindi. Lâkin aylar geçtikçe, ruhsal yönelimimde alttan alta bir şeyler değişti. Ruhların gerçek olduğu da dâhil olmak üze­ re, Şuarlann gerçekliğe dair kabullerinden bazılarını bilinçli olarak benimsedim. Nehri geçerken yaşanan kaza, ruh gü­ cüne sahip olmanın önemini gerçekten kavramamı sağladı.

42 Artık kendimi, Kızılderililerin durmaksızın devam eden kan davaları, baskınları, pusulan ve cinayetleri arasında fiziksel tehlike içindeyken, sessizce koruyucu ruhlara yalvanrken buluyordum. Ruhlann varlığı, bana halen daha görünmez olmalarına rağmen, somut ve güven verici geliyordu. Doğal olarak dünya görüşümdeki (VVeltanschauung) bu hafif kaymadan, üniversiteye doktora tezim için gönder­ diğim mektuplarımda söz etmiyordum. Aslında saha çalış­ mamın ilk senesinde, katılım a olmaktan ziyade gözlemci kalarak, bir etnolog olarak esasen "uygun" mesafeyi koru­ muştum. Bir yıl sonra Amerika Birleşik Devletlerine geri döndüğümde, Doğu Ekvator'da deneyimlemiş olduğum bu kişisel ruhsal duyumsamalar, gitgide bilincimin gerilerine çekildi ve belli belirsiz haüralara dönüştüler. Dört yıl sonra, Amerikan Doğal Tarih Müzesi için Yu­ karı Amazonlara yaptığım bir keşif gezisinde, bu eşiği tam ve fiili olarak geçtim. 1961 senesinin o kaderimi belirleyen gecesinde, Doğu Peru'nun Conibo Kızılderilileri arasında şamanlarm psikodelik bitki çayı "ayahuska"dan içtim.14 Conibolar, kendi ruhsal deneyimlerini ve dinlerini açıkla­ mak için bu şartı ileri sürdüler. Şuarlar arasında yaptığım hatamı, yani iksirlerini içmemeyi, tekrarlamamaya kararlı olarak Conibolarla işbirliği yaptım. Conibolar arasında yaşadığım görü deneyimlerim çok güçlüydüler; ayrıca, daha sonra Conibolann bana açıkladık­ larıyla da oldukça örtüşüyordu. Fark etmeye başlamıştım ki; antropoloji öğrencisi olarak bana öğretilen kültürel ku­ ramlar, kültürlerden bağımsız olduğu net olan bu deneyim­ ler arası tutarlılığı açıklamakta yetersiz kalıyordu. Bu keşif, gerçeklikle ilgili Baülı görüşlerimi temelin­ den sarsmış, gerçek ve ciddi bir bilgi arayışına girmeme neden olmuştu. Halen daha Conibolann arasındayken, bu arayış, kutsal dünyalara yolculuk yapmak ve ruhlarla çalış­

43 mak için gecelik katalizör etkisi gösteren ayahuska ve şamanik şarkılar yardımıyla şamanik yöntemlere ilişkin bir eği­ tim halini aldı. Tamamen farklı bir gerçekliği, gizli bir ev­ renin gerçekliğini, araştırmanın ve keşfetmenin verdiği ve hayatımda daha önce hiç tatmadığım bir heyecan ve tatmin duyuyordum. Berkeley'deki akademik pozisyonum için 1961 yılında Amerika Birleşik Devletlerine dönmem ve Conibo dostla­ rımdan ayrılmam gerekti. Aynı zamanda, şamanlarm gün­ lük ifşalarının, ruhani açıdan İndideki eski hikâyelerden daha etkili olduklarını fark eden ve bağlı oldukları misyo­ nerler heyetine, Kızılderililere artık İncil'i öğretmeyecekle­ rini, sadece sağlık misyoneri olarak hizmet vermek istedik­ lerini belirten iki Kuzey Amerikalı misyoneri de geride bı­ rakıyordum. Bu kişiler, Şamanın Yolu kitabında "Bob ve Millie" rumuzları ile andığım Dick ve Dorothy Kendig idi. Yolum ormandan geçiyordu ve vedalaşmak için yolumun üzerinde bulunan misyonlarına uğradım. Dick, bir nehir kasabası olan Pucallpa'ya yeni gittiğini, daha yeni ayahus­ ka içmiş New York'lu sakallı bir "hippi" ile karşılaştığını anlattı. Bu, Ailen Ginsberg'di. Bu çaydan içen benim haridmdeki tek "yabana" olduğundan, bu kişiyi kaçırmış ol­ duğuma üzüldüm. Deneyimlerinin benimkilerle kıyasla nasıl olduğunu merak ediyordum. San Francisco'ya dön­ düğümde onu bulmaya çalıştım ve Hindistan'a gitmiş oldu­ ğunu öğrendim; deneyimlerimizi karşılaştırmamızdan ön­ ceydi bu olay. San Frandsco Körfez Bölgesi'nde kendimi, beklenme­ dik bir şekilde, büyük heyecan ve tartışmalara yol açan LSD, Meksika mantarı, peyote kaktüsü ve meskalin ile psikodelik deneyimler yaşayan, küçük ama hızla büyüyen, maceracı psikolog, şair, müzisyen, botanikçi, kimyacı ve bo­ hemlerden oluşan bir grubun içinde buldum. Artık Batı kül­

44 türünde de, şamanlarm zaten biliyor olduklarım anlamaya başlayan insanlar vardı. Bunlar, daha sonradan Psikodelik Altmışlar olarak bilinen çağın öncüleriydiler. Ailen Ginsberg nihayet Hindistan'dan döndü ve Amerikan karşı kül­ türünde görülmeye başlanan uzun saçıyla beni şok etti. San Francisco'da Gough sokağındaki evine yaptığım ziyaretler­ de, akademi haricinde, kendime ikinci bir ev bulduğum his­ sini duymaya başladım. Altmışlı yılların başında, kendilerinden bir önceki Beat kuşağını besleyen ve San Francisco bölgesinde yoğunlaşan, bilinç ve gizli gerçekliklerin kâşifleri olan bu kişilerin çoğu iyi eğitimli, akıllı, yaratıcı ve kendilerini rahatlıkla ifade eden bireylerdi. Onlarla birlikte olmak ve Yeni Çağ hareke­ tinin hızlı gelişimini görmek heyecan vericiydi. 1963 yılında Berkeley, Kaliforniya Üniversitesi'nde "Yukarı Amazonlarda Psikotrop Maddeler ve Gerçeklik" konulu halka açık bir konferans verdim. O zamanlar psikodelikler veya halüsinojenler henüz "tehlikeli" akademik ko­ nular değildi. Konuşmamda Şuarların (o zamanlar adlandırıldığı gibi Jıvarolar), ağızdan alınan bir halüsinojen olan ayahuska çayının yardımıyla görülenin gerçek gerçeklik olduğuna inandıklarını ve sıradan günlük hayatı ise "yalan" olarak gördüklerini açıkladım. Benden habersiz olarak, ko­ nuşmamın içeriği, üniversitenin bütün kampüslerine dağı­ tılan bir gazetede yer aldı. Sonucunda 1963 Kasımında, San Francisco'da düzenle­ nen yıllık Amerikan Antropoloji Derneği toplanüsında ya­ nıma tıknaz, iyi giyimli ve Latin tipli bir beyefendi yaklaştı ve kendisini Carlos Castaneda olarak tanıtarak, UCLA'da (Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi) öğrenci olduğunu söyledi. Berkeley'deki konferansımda konuştuklarım hak­ kında benimle görüşmek istiyordu. Yakui (Yaqui) Kızılde­ rilileri arasında derlediği saha notlarını düzenlemekte zor-

45 landığmı, hakkında konuşma yaptığım, gerçekliğe dair iki­ lik konusuna ilgi duyduğunu açıkladı. Daha sakin bir köşeye çekildik. Carlos'un, içine gir­ mekte olduğum dünyalara karşı heyecan duyan ve bunlara ilişkin yerlilerin bilgisine gösterdiğim ciddi saygıyı pay­ laşan ilk antropolog olduğunu fark ettim. İlerleyen haftalarda düşüncelerini ve deneyimlerini paylaşmak üzere sıklıkla arabasıyla Los Angeles'dan Berkeley'e geldi. Tartışmalarımız, Batılılar açısmdan faydalı iki gerçeklik kavramı geliştirmemizi sağladı. Sonraki yayınla­ rında Carlos bu ikiliği, "sıradan" ve "sıra dışı" gerçeklik olarak iki basit terimle formüle etti ve ben de bununla ilin­ tili "olağan (sıradan) bilinç hali" ve "şamanik bilinç hali" terimlerini kullandım. En sonunda, şaıfıanizm ve halüsinojenlere ilişkin deneyimlerimi paylaşabileceğim bir antro­ pologun var olduğunu bilmenin verdiği şevkle Şuarlan üç kez daha ziyaret ettim.18 Carlos çok nükteli ve içten biriydi. Peyote kaktüsü ve don Juan isimli bir Yakui brujo'su (büyücü) ile olan temas­ ları hakkında harika hikâyeler anlatıyordu. Sandra Hamer ile bunları yazması için kendisini teşvik ettik. Birkaç hafta içinde ilk yazılı hikâyesini getirdi. Son derece etkileyici ve zannımca etnografya açısından doğru bir anlatımdı; daha da yazması için onu cesaretlendirdik. Ziyaretleri sürüp, yeni konular biriktikçe kitap uzun­ luğunda bir metin oluştu. Carlos'a, taslağını New York'taki Grove Press yayınevine götürmesi için yardıma olduk ve kitabı derhal geri çevrildi; söylendiğine göre yayınevinin sahibi daha sonraları bu kararma çok pişman olmuş. Don Juan'ın Öğretileri adıyla en sonunda Kaliforniya Üniversitesi Yayınevi tarafından, 1968 yılında birçok dram ve zorluk­ ların ardından yayınlandı ki bu, başka bir sefere anlatılacak başlı başına bir hikâye. Ancak açık olan şey şuydu: Batının,

46 yerlilerin sahip olduğu ruhsal ve felsefi bilgiye karşı olan kayıtsızlığı çözülüyordu. Bundan öncesinde bile daha 1964 yılında, Eliade'nin 1951 tarihli Şamanizm hakkındaki kitabının İngilizce bası­ mı, başta Kaliforniya olmak üzere Amerika Birleşik Devlet­ lerinde konuya olan ilginin hızla artmasını sağlamıştı. Bu ilgi, 1960'larda LSD gibi psikodelik maddelerin yaygın ola­ rak kullanımından büyük ölçüde güç alıyordu. 1964'ten önce bu Amerikalı psikodelik kâşifleri, şamanlarm binlerce yıldır aşinası oldukları bir alanı yeniden keşfettiklerinin farkında değildi. Hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, yaşadıkları bu deneyimleri, Hinduizm ve Tibet Budizmi başta olmak üzere Doğu medeniyetlerinin iyi bili­ nen ruhcu gelenekleri içinde bir çerçeveye oturtma arayışı­ na girdiler. "Yolculuk (seyahat)" kelimesinden ziyade "ge­ zi" kelimesini kullanıyorlardı ve şamanlann deneyimledikleri seyahatleri çok azı duymuştu. Eliade'nin kitabıyla eş zamanlı olarak, San Francisco' nun Haight-Ashbury bölgesindeki psikodelik "hippi" kâşif­ lere tuhaf şeyler olmaya başladı. LSD ve diğer bilinç duru­ munu değiştiren maddelerle yaptıkları geziler sonucu ço­ ğunluğu, bu dünyadan göçmüş Amerikan Kızılderililerinin reenkamasyonlan oldukları sonucuna vardılar, içlerinden bazıları boncuklar, tüyler takmaya ve geyik derisi giymeye başladılar. Şamanik açıdan yorumlarsak, muhtemelen aslın­ da deneyimledikleri, gezileri sırasında özellikle fark edil­ mek isteyen ruhlarla kaynaşmaktı. Tüm bunlar olurken, Berkeley'e döndüğüm zaman­ larda meslektaşım olan antropologlarla ayahuska ve diğer şamanik deneyimlerimi paylaşmaya çalıştım. Sempatik ve ilgili davranmaya çalıştılar ancak fark ettim ki, tıpkı mis­ yoner dini görüşlerle olduğu gibi, benim deneyimlerim de onların laik paradigmaları ile çatışıyordu. Kutsallığından

47 ötürü ağza alınmaması gereken tabuları paylaşma çabala­ rımdan büyük oranda vaz geçerek, hem düz anlamıyla hem de mecazi olarak, akraba ruhları bulmak üzere Berkeley' de­ ki büyük üniversite kütüphanesinin rafları arasına dal-dım. İlk olarak, güçlü etkileri için halüsinojenlerin, öncelik­ le yahuska ve sonra tatulanın (boru çiçeği), kabilelerdeki kullanımına ilişkin üzerinde durulmamış kanıtları araştır­ dım. Bu maddelerle olan deneyimlerim ve Kuzey, Orta ve Güney Amerika'da kullanılan diğer bitkiler, insanlığın ruh­ sal deneyimlerinin psikotrop maddelerden kaynaklandığı­ nı düşünmeme yol açtı; başka bir deyişle, dinsel deneyimin ve dolayısıyla din ve şamanizmin esas kaynağının, bu bit­ kiler olduğunu düşünüyordum. Dinlerin kökenine dair öğ­ renim görenler tarafından bu bitkilerin 'kullanım ve etki­ sinin ciddiye alınmadığına ikna olduktan sonra büyük bir merak ve beklenti ile kültürlerarası karşılaştırma yaparak etnografya ve tarih literatürünü araştırmaya başladım. Dünyanın bazı kesimlerinde şamanların, öteki gerçek­ liği deneyimlemek için gerçekten de psikodelik bitkileri kul­ landıklarına ilişkin hatırı sayılır derecede kanıt buldum. Aynı zamanda uçan "cadılar", kurt adamlar, vampir ve zombilere dair hikâyelerin ardında da bu bitkiler varmış gibi görünüyordu. Bu keşiflerin bazıları, Geç Ortaçağ ve Rönesans'ta şamanizmin (o zamanlar "cadılık") hayatta kal­ masında bitkilerin kullanımına dair makalemde yer aldı. Makale, düzeltilmiş basımı yapılan Halüsinojenler ve Şama­ nizm kitabımın bir parçasıydı ve esas olarak 1965 yılında Amerikan Antropoloji Derneği'nin yıllık toplantısında sun­ duğum makalelerin bir toplamıydı. Carlos Castaneda da sempozyumdaydı; ancak onun makalesi, kendi tercihi ola­ rak, hiç yayınlanmadı. Gordon Wasson'in Meksika'da Mazatec yerlileri ile "sihirli mantar" deneyimleri, LSD'yi keşfinden sonra Al-

48 bert Hofmann'ın yaptığı yayınlar, Aldous Huxley'in meskalin ile deneyimlerine ilişkin açıklamaları ve Timothy Leary'in dünyadan uzak Harvard lisans öğrencilerine LSD hakkında yaptığı sunum en başta olmak üzere başkaları da, eş zamanlı olarak, benzeri bilimsel araştırmalar ortaya koy­ dular. Dolayısıyla 1960'ların başı ve ortalarında çoğumuza göre "bunu yapan uyuşturuculardı" ve eski zamanlardaki "dini deneyimleri" psikodelik bitkilerin ağızdan alınmasına bağlayan birçok makale yayınlandı. O yıllarda yaygın bir şekilde LSD ile yaşanan deneyler, ağızdan alman bioaktif maddelerin, şamanlarm başka bir gerçekliğe geçişinin "giz­ li" anahtarı olduğu görüşünü kuvvetlendirmişti. 1968'de yayınlanan Castaneda'nm ilk kitabı da, tıpkı VVasson'm Sibirya şamanlarmm görü deneyimlerini psiko­ delik sinek mantarı (Amanita muscaria) yenmesine bağla-yan 1957 tarihli Mantar, Rusya ve Tarih kitabında yaptığı gibi, bu genel görüşe katkıda bulundu. Ancak kültürler arası karşılaştırmalı araştırmalarım neticesinde, 1960'ların sonunda, hiç de istemeyerek, dünya­ daki birçok yerli kültürde şamanlann işlerini psikodelik maddeler kullanmadan yaptıkları sonucuna varmaya başla­ dım. Dünya genelinde, en başta davul olmak üzere, vurma­ lı çalgı (perküsyon aletleri) sesinin yerli şamanlar tarafın­ dan psikodeliklerden daha yaygın bir şekilde kullanıldığı açıktı. Davulun şamanik amaçlı kullanımının, birisinin bi­ linç halini değiştireceği olasılığını kabullenmek güçtü.

Temel Şamanizm Onlarca yıllık kendi pratik deneyimlerim, kültürler arası karşılaştırmalı araştırmalarım ve yaptığım saha çalış­ malarım boyunca, kademeli bir şekilde, bilinç halini değiş­

49 tirmek üzere işitsel uyarımın kullanılması da dâhil, şamanizmin temelinde yatan evrensel, evrensele yakın, ortak ilke ve uygulamaları diğerlerinden ayırdım. Özellikle 1970'lerde,sürekli daha da iyileştirmek suretiyle, bu ilkeleri etkin bir şekilde uygulamak ve öğretmek üzere yöntemler geliş­ tirdim. Bu, kısmen kendi adıma şamanik şifa ve kehanete yönelik uygulamaları geliştirme çabamdan, kısmen da şa­ manik yöntemler konusunda başkalarını eğitirken gelmiş olan talepleri cevaplama gayretlerim neticesinde gerçekleşti. Şamanik uygulamanın altında yatan bu kültürler ötesi ilkeler, Temel Şamanizm olarak adlandığım şeyin esasıdır. Giriş bölümünde belirtiğim gibi temel Şamanizm, şamanizmin ayırt edici özelliklerinden birisi olan öteki dünyalara yolculukla birlikte şamanizmin evrensel, -evrensele yakın ve ortak özelliklerinden meydana gelir. Çoğu Batılı için şa­ manik yolculuk dâhil temel şamanizmin öğrenilmesi ve uy­ gulanması, her kültürün kendine özgü sembolizmi, söylen­ celeri ve kavramsal ayrınülan bulunduğundan, tek bir kül­ türdeki şamanik uygulamaları örnek almaktan çok daha verimli bir yaklaşımdır. Eğer bu sizin kendi kültürünüz de­ ğilse söz konusu ayrıntılar, özellikler ve anlamlar, söz ko­ nusu yerli halk açısından taşıdıkları doğruluğu taşımazlar. Bununla bağlantılı olarak antropolog Joan Townsend, temel şamanizmi dikkatli bir biçimde neo şamanizmden ayırmıştır. Daha detaylı bilgi için "Şamanik Şifa" kitabımda, "Temel Şamanizmde Ana Kavramlar"a bakınız. Zaman içinde atölye çalışmalarının sıklığı, yoğunluğu ve uzunluğu arttı. Yaklaşık son otuz yıldır talepleri karşıla­ mak için, şamanizm ve şamanik şifanın dünya genelinde korunması, çalışılması ve öğretilmesi amacıyla kar gütme­ yen bir kuruluş olarak hayata geçirilen Şaman Çalışmaları Vakfı Uluslararası Fakültesine davet edilen eski öğrencile­ rim atölye çalışmalarında bana yardımcı oluyorlar.

51 Bölüm III

DÜNYAMIZ Şamanlar Ve Ruhlar Gözlerini kapa, O zaman yolu bulacaksın. —bir Puyallup Kızılderili mitinden1 Arkeolojik ve karşılaştırmalı etnolojik kamtlara daya­ narak birçok bilim insanı şamanizmin en az 30.000 yıllık geçmişe, belki bundan da eskiye dayandığına inanmakta­ dır. Hiç tartışmasız Şamanizm, bütün bu zaman boyunca, zihinsel, duygusal ve ruhsal kapasitelerimizi bütünleştir­ meyi amaçlayan bir şifa yöntemi olarak kendini en fazla ispat etmiş sistemdir. "Şaman" sözcüğü Sibirya ve Kuzey Çin'de yerleşik bir halk olan Tunguzlarm dilinden gelmekle beraber, temel uygulamaların dünya genelindeki benzerliği sebebiyle, antropologlar bu terimi genel olarak her yer için kullanmaktadır. Bu yüzyıla kadar Şamanizm, çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olarak Avrupa'nın en kuzeyindeki Samilerden (es­ kiden "Lapp"), Avustralya'daki Aborj inlere, güney Afrika' daki Çalı Adamlardan (Kung Bushmen) Kuzey ve Güney Amerika'nın, yerli halklarına kadar insanın yerleşmiş oldu­ ğu her kıtada uygulanmıştır. Ancak son beş yüzyılda has­ talık, savaş, misyonerlik faaliyetleri ve zulüm gibi etkenler

52 sebebiyle, kültürlerine özgü şamanik bilgilerdeki büyük aşınmayla birlikte, yerli şamanların sayısında çarpıcı bir azalma oldu. Son yirmi otuz yılda ise bu durum değişmeye başladı.

Şamanlar Konu şamanlar ve Şamanizm olduğunda tanımlar ço­ ğunlukla tartışmaya açık olagelmiştir. Şu anda önerdiğim tanımlar, yarım yüzyıldır şamanlarla şamanizm hakkında çalışırken faydalı bulduklarım. Aşağıdaki kelimelerin her­ kesi tatmin etmesini beklenmiyorum, sadece bu kitapta an­ latmaya çalıştığım şeylerin size ulaşmasım amaçlıyorum. Şamanların çalışması, neredeyse bilinen bütün ruhsal uygulamaları kucaklaşa da, şamanizm evrensel esasta, ruh­ larla belirli bir amaca yönelik olarak iki yönlü etkileşime geçmek için bilinç halindeki kasıtlı değişiklik (Eliade'nin tanımıyla "esriklik/trans") ile ifadesini bulur. Evrensel ol­ mayan en belirgin özelliği ise bedenden ayrılarak başka dünyalara yapılan yolculuktur. Bazı yerli toplumlarda şamanların hiç seyahat etmedikleri, bazılarında sadece Orta Dünyaya gittikleri, bazılarında Orta Dünyanın ötesine git­ seler bile Yukarı ve Aşağı Dünyaların her ikisine birden seyahat etmedikleri belirtilmelidir. Hepsinde ortak olan ise, sıra dışı gerçeklikte, başkalarına yardımcı olmak ve onlara şifa vermek üzere, ruhlarla disiplinli bir etkileşime girme­ leridir. İster şamanik yolculuk yapsınlar ister yapmasınlar, şa­ manlar en çok hami varlıklarından veya yardımcı ruhların­ dan yardım alırlar; bu varlıklarla/ruhlarla etkileşime, dün­ yada en yaygın yöntem olan işitsel (sonik) uyarım yardı­ mıyla değiştirilen bilinç halindeyken girerler. Hem gelenek­ sel yerli topluluklarda hem de modern toplumlarda, şa­

53 manlar, bütüncül (holistik) çerçeve içinde çalışırlar. Hasta­ lığın veya yaranın, ruhsal olmayan yanımn tedavisiyle bir bütün olarak, ruhsal yanını da ele alırlar. Şamanları, büyücülerden (efsuncular) ayrı tutmak ge­ rekir. Büyücüler şifaca değildir ve çoğunlukla acı ve ızdıraba neden olurlar.

İki Gerçeklik Şamanizmdeki temel kabullerden birisi, iki geçeklik olduğu ve bunların algılanmasının kişilerin bilinç haline bağlı olduğudur. Bu kabul, temel şamanizmde açıktır ancak yerlilere özgü şamanizmde örtüktür ve çoğunlukla gerçek­ likler arasında disiplinli bir aynm yapmakla ilgilenmezler. Aslında tanıdığım bazı yerli şamanlar, farklı gerçeklikler arasında kaybolmanın yarattığı drama ve romantizmden hoşlanıyor gibi görünmekteydi. Şamanların öteki gerçekliğe geçiş nedeni özellikle has­ talarına şifa vermek, kehanette bulunmak ve bunun gibi amaçlar için yardımcı ruhlarla çalışmaktır. Öteki gerçekliğe geçiş, Şamanın Yolu'nda anlattığım gibi şamanik bilinç hali­ ne (ŞBH) girilerek sağlanır.3 En yaygın olarak işitsel uyarım yardımıyla geçici olarak girilen ŞBH, derin veya hafif ola­ bilir. Olağan bilinç halinde (OBH) sıradan gerçeklik (SG) algılanırken, ŞBH'de sıra dışı gerçekliğe (SDG) girilir ve bu gerçeklik algılanabilir. Bu bilinç hallerinin her biri gerçeklik olarak adlandırılır çünkü her biriyle deneysel temas söz konusudur ve her birinin kendine özgü bilgi biçimleri ve insan varoluşuna dair farklı anlamları vardır. SDG uzlaşımsal bir gerçeklik değildir; eğer öyle olsay­ dı, Şaman uygulayıcıların bir işlevi olmazdı. Bu yüzden, di­ ğer kişilerin algılayamadıklarını, sorumlu oldukları şekilde

54 başan ile algılayabiliyorlar. Şaman uygulayıcıların ayırt edici bir diğer niteliği de, başkalarım şifalandırma ve yar­ dım etme amacıyla belli bir terbiye içinde bu gerçeklikler arasında gidip gelebilme yeteneğidir.

Şamanizmde "Görme" "Görme", şamanizm ve şamanik yolculuğun önemli bir yönünü oluşturur. Eliade'nin belirttiği gibi "'bir ruh görmek, kişinin insanlığa ait dünyevi konumunun ötesine geçtiği bir 'ruhani duruma' hak kazandığına dair bir nevi işarettir." İngilizce'de "kâhin/ geleceği gören" (seer) keli­ mesi "gören" (see-er) kişi olan eski Avrupalı şamanlardan geliyor olabilir. Benzer olarak Yukarı Amazonlardaki Matsigenka Kızılderilileri bir şamana "gören kişi" derler. Aynı zamanda şamanizmde "görmek", gözle görmenin ötesinde dokunma, tat, işitme ve kokunun da dâhil olduğu bir algı­ lamayı tarif eder. Şamanlar açısından ruhlar bir inanç meselesi değildir, çünkü bizzat kendi deneyimleri sayesinde ruhların var ol­ duklarını bilirler. Ruhları görür, dokunur, işitir, koklar ve onlarla konuşurlar. Bu nedenledir ki, dünyanın çeşitli yerle­ rindeki birçok kabilede, şaman sadece "göre kişi" olarak adlandırılmaz, aynı zamanda "bilen kişi" veya "bilge kişi" dir. Nasıl siz ailenizin, arkadaşlarınızın ve tanışlarınızın varlığına inanmıyor, her gün onlarla konuştuğunuz ve bir şekilde etkileşimde olduğunuz için var olduklarını biliyor­ sanız, şamanlar da ruhların var olduklarını biliyorlar. Çün­ kü her gün, daha çok da daha kolay görüldüklerinden ge­ celeri, ruhlarla temas kurarlar. Karanlık önemlidir; çünkü gün ışığının teşvik ettiği sıradan gerçekliğe ait imgelerle ruhların karıştırılma olasılığım ortadan kaldırır. Doğu kökenli ruhsal uygulamalardaki tanıdık "üçün­

55 cü göz" kavramı da beklenmedik bir şekilde ortaya çık­ maktadır. Örneğin, AvustralyalI Aborjinler arasında, benzer olarak konumu alnın ortasmdadır ve "güçlü göz" olarak bi­ linir. Tüm şamanik kültürlerde yegâne önemli taş olan kuvartz kristali bazen şamanın, şamanik düzeyde daha net ve iyi görmesi için, bu merkeze bastırılır. Eski zamanlarda Amerika'daki Paviotso şamanları, sonrasında "her şeyin ardmdakini görmek" için, mağara güç arayışları esnasında yanlarına bir kuvartz kristali alırlardı. Şamanlann karan­ lıktaki algı yetisi, sıradan gerçeklikte çoğu insan için opak (şeffaf olmayan) olan nesnelerin ardmdakileri de görmeyi kapsar. Şamanik çekip çıkarma şifasında kişi, hastanın vü­ cudundaki hastalığı görür veya hisseder. "Her şeyin ardmdakini görme" gücü, şamanik deneyi­ min ortak bir özelliğidir. Iglulik Eskimolara dair Knud Rasmussen'in belirttiği gibi, bu güç, karanlık ve maddeye nü­ fuz eden kendi ışığını beraberinde getirir: "Genç bir şaman, (karanlık iglodaki) bir oturakta otu­ rur ve yardımcı ruhlarına yalvanrken, bu ışığı ilk kez deneyimlediğinde, içinde olduğu ev aniden havalanır gibi olur ve artık gözleri, dünya sanki dümdüz bir ovaymış gibi dünyanın en ucuna kadar dağların ötesini görebilir." Şamanizmde "görme", aynı zamanda kalpten görmek­ tir, yani bir şeyin gerçekliğini kalbinizde hissetmektir. Bu duygusal kesinlik, doğrudan ifşanın dayandığı temeldir ve şamanın görmesini belirleyen özelliklerden de birisidir. 1968'de, Laos'taki Hmong kabilesi şamanizmi hakkın­ da bir uzman olan Fransız etnolog Jacques Lemoine ile şa­ manın görmesi hakkında tartışıyorduk. Dikkate şayan bir saha çalışanı olmasına rağmen "kalplerinden gördüklerini" söyledikleri için şamanlara görüntüler görüp görmedikle­ rini sormamışü. Dolayısıyla, hiçbir görsel algılamanın ol­ madığım varsaymıştı. Hmong'a, şaman arkadaşlarıyla bu­

56 nun hakkında biraz daha konuşması için ısrar ettim. Ger­ çekten de birkaç ay sonra şamanların, seyahatleri ve diğer çalışmaları esnasında kapalı ve örtülü gözlerle çeşitli gö­ rüntüler gördüklerini, ancak doğrudan ifşaları duygusal kesinlik içerdiğinden, kalpten gördükleri ifadesini kullan­ dıklarını bildirdi. Söz konusu duygusal kesinlik, Batılı şamanik şifa çalışmalarının başarılı olabilmesi için de gerekli­ dir.

Şaman M î Doğulur, Şaman Mı Olunur? Batıklar için şamanların mesleklerini tam zamanlı icra ettiklerini varsaymak kolaydır. Gerçekte ise şamanlar, za­ manlarının çoğunu çiftçilik, avlanma, yiyecek toplama ve iş­ leme, çocuk yetiştirme gibi sıradan işlerle geçirirler. Ak­ şamları, istek olursa, şamanik yolculuğu ve diğer çalışmala­ rını disiplinle ve kontrollü bir şekilde gerçekleştirirler. De­ ğişik bilinç halinde gerçekleştirilen ruhsal çalışmaları çok yoğundur. Bu yapılırken yemek bile yenmez. Dolayısıyla değişik bilinç halindeyken birinin bütün gün ve düzenli olarak çalışabileceğini sanmak akıl dışıdır. Şamanlar, yarı zamanlı çalışmak zorundadır. Kişiler, farklı şekillerde şaman olabilirler. Örneğin, Si­ birya'da şamanların güç ve bilgiyi ailelerinden miras alması gerekir. Sibirya'nın bazı başka bölgelerinde ve Güney Amerika'mn bazı yerlerinde ise bu kişilerin, çiçek hastalığı gibi ciddi bir hastalıktan muzdarip olup, ölmeleri beklenir­ ken mucizevî bir şeklide iyileşmeleri gerekir. Veya birisinin yıldmm çarpması gibi garip bir deneyimden sağ çıkması gerekir. Bunlardan birisi gerçekleştiğinde, kabile üyeleri şifa gücünün söz konusu kişiyi kurtarmaya geldiğine hük­ meder. Ve bazen güçle kutsanmış kişiden, iyileştikten son­ ra, hasta olan başka kişilere yardımcı olmasını isterler. İyile­

57 şen kişi, yeterliliğinden emin olmasa da nadiren ihtiyaç için­ deki akraba ve arkadaşlarını ret edebilir. Eğer yaptığı müda­ halede başarılı olursa ortaya bir şaman çıkabilir. Bazı yerli topluluklarda ise çocuklar, ruhsal âlemlerle doğrudan temasları olup olmadığına dair gözlenirler; Kali­ forniya'daki Pomolarda olduğu gibi ruhlardan geldiği açık olan bir şarkıyı kendi kendine söylemeye başlaması gibi. Söz konusu belirtiler ortaya çıktığında çocuğun şifa güçleri yetişkinler tarafından test edilebilir. Ancak testlör başarılı olsa bile çocuk, yetişkin olmadan önce nadiren gerçek ve tam ehliyetli bir şaman olarak görülür; dünya genelindeki şaman uygulayıcıların büyük çoğunluğu çoluk çocuk sahibi yetişkinlerdir. Bazı kültürlerde ise, tanınan bir şamana eğitim için ödeme yapmak oldukça yaygındır. Örneğin, Doğu Grönland'taki Eskimo şamanlarm, genellikle ödeme yaptıkları birkaç öğretmenleri olurdu. Doğu Ekvator'daki Şuarlarda ise şaman olmanın tek yolu, yardımcı ruhlar formundaki gücü başka bir şamandan satın almaktır. 1950'lerde genel olarak ödeme, Şuar kuiti olarak veya "Kızılderililer için de­ ğerli olan şeylerle" yapılırdı. Tanınan bir şamandan bir haf­ talık eğitim ve güç aktarımı için bir kişinin iki üç yıl yetecek miktarda tüylü başlık, üfleme oku, zehirli ok ve belki bir av köpeği ve hatta namludan doldurmak bir tüfek vermesi gerekirdi. Bugün Şamanizm, Şuarlar arasında halen daha güçlüdür ama ödeme genellikle önemli miktarda Ekvator para birimi üzerinden yapılmaktadır. Şaman olmanın farklı yolları da vardır. Örneğin, Doğu Peru'daki Conibo kabilesinde çırak, şamanlığı aslen, bir şaman rehberliğinde, kutsal uzun bir ağaç ruhundan (ceiba- pamuk ağacı) öğrenirdi. Eski zamanlarda Kuzey Kutbu Eskimoları arasında (İnuitler) şaman olmanın en makbul yollarından birisi, yoğun bir yalıtılmışlık içinde ızdırap çe­

58 kerken, ruhlar tarafından inisiye edilmekti. Çırak, bir şa­ man gözetiminde, kara kışta minyatür bir kulübenin içinde ışık, yiyecek, ısı, çok az veya hiç su olmadan ruhlar tarafın­ dan aydınlanıncaya ve şifa gücüne kavuşana kadar günler geçirebiliyordu.16 Belki de en gizemli ve farklı şaman olma şekli, kişinin değişik bilinç halindeyken vücudundan ayrıldığını deneyimlemesidir. Bu tarz inisiyasyona dayalı deneyimler Sibir­ ya kabileleri ve Avustralya'daki Aborjinler arasında nispe­ ten yaygındır. Bu mühim şamanik deneyim türünü ve niye önemli olduğunu daha sonra ele alacağız. Şaman olmanın, görüldüğü gibi, birçok yolu vardır an­ cak nasıl şaman olunduğu, kişiyi destekleyen yardımcı ruh­ ların gücü kadar önemli değildir. Diğer bir deyişle asıl ko­ nu, kişinin Şuarlarda olduğu gibi şamana ödeme yapması veya misyonerlik faaliyetleri öncesinde bazı İnuitler arasın­ daki gibi kişinin buz üzerinde, yalnız ve karanlık içindey­ ken, neredeyse açlıktan donma raddesine gelmesi değildir. Aslında neyin önemli olduğu çok basit bir soruyla ifade edilebilir: Şamanın çalışmaları, kendisinden yardım isteyen için başanlı sonuçlanmış mıdır? Sonuçlar başarılıysa, insan­ ların onu şaman olarak tanımasında nerede, nasıl eğitildiği­ nin, bir çeşit resmi eğitim alıp almadığının neredeyse hiç önemi yoktur. Şamanlar yaptıkları işlerle tanınırlar ve nihai hükmü, kendileri adına şifacılık yaptıkları, kehanette bu­ lundukları ve benzeri görevler icra ettikleri insanlar verir.

Şamanlar, Rahipler Ve Şaman Rahipler Şamanları rahiplerden ayırmak gerekir. Rahipler, ister kabile rahipleri ister belli başlı medeniyetlerin rahipleri ol­ sunlar, genel olarak uzun zamandan beri süregelen ayin ve ritüeller içeren, ruhlar ve tanrılara yapılan dualarla belirli

59 bir biçimde gerçekleştirilmesi gereken törenleri idare eder­ ler. İdeal olanı, dua veya adağın sunulmasına dair ayrıntı­ lardan sapmadan, halk önünde ritüelin yerine getirilmesi­ dir. Söz konusu ritüeller güzel olabilir ve duyguları hare­ kete geçirebilir ama şamanizmle alakalan yoktur. Şamanlar dua etseler veya adak sunsalar da, Şamanizm daha çok şamanın, sıradan gerçeklikten öteki gerçekliklere gidip ge­ lebildiği bir ifşa faaliyetidir. Tabi ki kişinin hem rahiplik hem de şamanik çalışmalarım bir arada yaptığı kültürler de bulunmaktadır. Bunlar, şaman rahiplerdir; bunun bir ör­ neği, Kuzeybatı Meksika'da yaşayan Huichol Kızılderilerinin şaman rahibi olan mara'akame 'dir. Bir mara'akame olmak için kişinin, tıpkı diğer geleneklerde ol4uğu gibi, rahiplikle ilgili ayinleri mükemmel bir şekilde öğrenmesi için yıllarını vermesi gerekir. Aynı zamanda mara'akame, genellikle peyote kaktüsü veya boru çiçeği olmak üzere, yerel halüsinojenler yardımıyla şuur durumunu değiştirmeyi ve şamanik yolculuklar yapmayı da öğrenir. Bazı mara'akameler şaman­ dan ziyade rahip, bazıları da rahipten ziyade şamandır. Kuzey Amerika'nın Büyük Ovalar bölgesi kabilelerin­ deki sihirbaz hekimler için de, benzer şekilde, en doğru ta­ nım şaman rahip olabilir. Çoğunlukla karanlıkta olmak üzere, ruhlarla doğrudan bağlantıda olmayı görü arayışı, arınma kulübesi yöntemleri ile veya şuur değiştiren uygu­ lama ve ritüeller aracılığıyla öğrenirler. İlaveten, toplumun saygı duyduğu ruhları onurlandırmak için geleneksel tören ve ayinleri detaylarıyla öğrenirler. Bunları doğru bir şekilde yapmak için yıllarca süren bir eğitim gerekir. Doğrudan ifşa ile ayin yönetimi dengeli bir şekilde gerçekleştirilir. Belirli bir sihirbaz hekimin, teknik açıdan şaman ola­ rak tanımlanıp tanımlanamayacağı, esas olarak, ruhlarla olan doğrudan etkileşimine ve bir nebze de değişik bilinç

60 halinde gerçekleştirdiği seyahatlere bağladır. Büyük Ova­ lar'daki yerlilerin gerçekleştirdiği şamanik yolculuklar, ge­ nellikle dıştan zor gözlemlenebilir ve çoğunlukla Orta Dün­ yaya gerçekleştirilir. Bir sihirbaz hekimin, söz konusu yol­ culukları yapıp yapmadığını ve Orta Dünyamızın ötesine gidip gitmediğinin dışarıdan bir kişi tarafından algılana­ bilmesi yıllar alabilir. Yapmaya çalıştığım bu ayrımın amacı, yerli rahipler ile şamanlan birbirleriyle haksız bir şekilde karşılaştırmak de­ ğil. Çünkü her birinin yaptığı iş, kendi toplumu açısından kendine has geleneksel bir değere sahiptir. Ancak bu farklı­ lıkların akılda tutulması, "şaman" kelimesinin anlamı bulanıklaştığı takdirde meydana çıkacak karışıklık ve yanlış yönlenmeleri engelleyecektir.

Şamanlar Ve Medyumlar Birçok özel şamanik uygulama vardır. Medyumluk veya "kanallık' da önemli bir örnektir. Medyumlukta, med­ yum değişik bilinç haline geçip kontrolü bıraktıktan sonra yardımcı bir ruh (veya "rehber") gelerek, gönüllü olarak medyumda bedenlenir. Şamanlar da, durumun gereğine gö­ re, değişen derecelerde medyumluk yaparlar. Şamanizmde buna değişik adlar verilir; gönüllü posesyon, kaynaşma, bir­ leşme veya bedenlenme. Geleneksel şamanizmde, şamanla kaynaşan ruhun çoğunlukla tanrı, tanrıça veya atalar oldu­ ğu düşünülür. Onlarca yıl önce bulunduğum konumdan farklı olarak artık medyumluğun, şamanik uygulamanın önemli bir unsuru olduğunu kabul etmiş bulunuyorum. Ama yine de bir medyum, başka şamanik çalışmalar yapmı­ yorsa bunun şamanizmle tam bağlantısı olduğunu söyle­ mek zor. Daha çok Alfred Russel VVallace tarafından araş­ tırılmış ve açıklanmış olan ondokuzuncu yüzyıl İngiliz

61 medyumluğu akla gelmektedir.17 Bir şaman, kendisi aracılığıyla konuşması ve soruları cevaplaması için bir yardımcı ruh çağırabilir. Ancak kay­ naşmanın amacı, çoğu zaman, şifa verme gücünü şamana getirmesidir. Daha belirgin olan ayrımsa, şamanlarm öteki dünyalara yaptıkları seyahatlerdir. Yolculuklarında şamanlara yardımcı olan ruhlara "rehber" denmez; bu medyum­ lukla özdeşleşmiş bir terimdir. Gerçek anlamıyla Şamanizm söz konusu ise kişiyi, seyahati esnasında basitçe oradan ora­ ya yönlendiren hayvan ruhları ile karıştırılabilirler. Değişik bilinç hali derinse, Orta Dünyada ruhla tama­ men kaynaşmış olan şaman, ruhun kendi aracılığıyla ne yaptığının veya ne söylediğinin pek de farkında olmayabi­ lir. Aksine, seyahat halindeki bir şaman genellikle neler olup bittiğinin oldukça farkındadır (yeniden oluşturulan Sami yöntemi hariçtir) ve yolculuk deneyimine ilişkin mümkün olduğunca fazla ayrıntıyı hatırlamaya çalışır. Böylece şa­ man, kısıtlı hafızanın söz konusu olduğu değişik bilinç ha­ linde ortaya çıkan ve "kenarda durarak" kolaylaştırdığı medyumca iletişim sırasında sızanların (eğer varsa) yardı­ mıyla ruhlar dünyasında olan bitenleri nakledebilir. Şamanik yolculuk, şamanizmin en ayırt edici özelliği olarak görülse de, en deneyimli şamanlar uygulamalarına değişen derecelerde medyumluk, gönüllü posesyon, kay­ naşma ve bedenlenmeyi dâhil edebilirler. Bu özellikle, şa­ manlar bir hastayı iyileştirmek veya soruları cevaplamak üzere bir yardımcı ruhu getirdikleri zamanlar doğru bir durumdadır. "Kaynaşma" ve "bedenlenme" arasındaki zor ayrımın anlaşılmasında iki gerçeklik kavramı fayda sağlar. Sıra dışı gerçeklikte şamanın ruhu veya özü, Orta Dünyada kalan şamanın vücudunu kapsamayacak şekilde, öteki âlemde başka bir ruhla kaynaşabilir veya birleşebilir. Dolayısıyla bu

62 "bedenlerime" değildir. Diğer yandan, ruhlar eğer Orta Dünyadaki şamamn vücudunda birleşmişlerse; daha derin bir düzeyde bu, şamamn ruhunun veya özünün başkasımn ruhu veya özü ile kaynaşması olmasına rağmen, medyum­ lukta olduğu gibi "bedenlenme" olarak adlandırılabilir. Söz konusu yerli kültüre bağlı olarak, sadece med­ yumluk yapan bir kişiye bazen şaman gözüyle bakılabilir; buna çoğunlukla Kore ve Güneydoğu Asya'nın bazı kesim­ lerinde rastlanır. Medyumluğa dair eski konumumu de­ ğiştirmiş olsam da, bu kişilerin tam birer şaman oldukları söylenemez. Japonya'da, yaşayanlarla iletişim kurmaların­ da yardımcı olmak için bedenlerini ölü ruhların hâkimiye­ tine bırakma (posesyon) konusundan uzmanlaşmış med­ yum kadınlar vardır. Ancak bu bayanların, müşterilerine şifa verdiklerine dair herhangi bir bildirim bana ulaşmadı. Ve eğer şifa vermiyorlarsa, şaman olarak adlandınlmamaları gerekir. Söz konusu kısıtlı veya eksik şamanvari çalışmaların sebepleri, tarihin sisleri arasında kaybolmuştur. Şamanizmden geriye kalanları ise tarihsel faktörler büyük ölçüde etki­ lemiştir.

Şamanizmin Maddi Yönleri Yerli halklar, şamanlara ve ailelerine kehanet, şifa ve benzeri hizmetlerinin karşılığında yiyecek ve başka yar­ dımlar sunar. Halkına yardım eden şamanların, ailelerinin aç kalacağına dair endişeleri olmaz. Kabilelerdeki bu kar­ şılıklılık ilkesi, pazar ekonomisinin gayri şahsi nakit değiş tokuşundan çok daha incelikli olduğundan ve bu karşılık başkalarına açıklanmadığından, bazı Batılılar yanılgıya dü­ şerek, şamanlann yaptıkları iş için herhangi bir karşılık al­ madıklarını varsaymışlardır.

63 Örnek vermek gerekirse; bir keresinde Büyük Ovalar'dan bir sihirbaz hekim grubunu Avusturya'daki ulusla­ rarası bir şifa konferansma götürdüm. Bu sihirbaz hekim­ lerin birçoğu, kutsal işlerini kendi bölgeleri haricinde yap­ mamışlardı. Uluslararası konferansta toplu şifa seansı yap­ madan önce kendi bölge insanlanna yaptıkları türden bir konuşma yaptılar ve konuşmalarında "bu iş için ödeme ka­ bul etmiyoruz" demeyi ihmal etmediler. Konuşma sonrasında sihirbaz hekimler, tam bir karan­ lık içinde, AvrupalIlara çok etkileyici geleneksel bir şifa seansı düzenlediler. Seans bitip ışıklar açıldığında, seyirci­ lerin huşu içinde oldukları ve etkilendikleri açıktı. Ve oda­ dan saygılı bir sessizlik içinde ama kutsal adamların sözü­ ne uyarak tek bir hediye bırakmadan çıktılar. Avrupalı seyircilerin anlamadıkları şey; sihirbaz he­ kimler bu konuşmayı kendi insanları için ödeme almaya­ caklarım belirttiklerinde, şifa işini para kazanmak için yap­ madıkları ve şifa hizmetini zengin veya fakir herkese ver­ diklerini açıklığa kavuşturmalarıdır. Bununla beraber, kendi halklarından hemen herkes, şifa seansı sonrasında bir hedi­ ye bırakmaya çalışır. Bu hediyeler, genellikle tütün gibi sim­ gesel sunular olsa da, özellikle hastaların aileleri tarafından zarf içinde bırakılan önemli miktarda para da söz konusu­ dur. Sihirbaz hekimler, AvrupalIların kendilerine hediye bı­ rakmamasından o kadar sarsıldılar ki Avrupa'da kalmaları planlanmış olan ayın geri kısmında başka şifa seansları yap­ mayı ret ettiler ve Amerika'ya dönene kadar çoğu zaman­ larım otel odalarında kalıp televizyon, özellikle de sinema filmleri izlemekle geçirdiler. Bu hikâyeyi paylaşmamın sebeplerinden birisi, bugün modern Batı çevrelerinde şamanizmin maddi yönüne dair gelişmiş olan romantik idealizmdir, bazen bu idealizm ne­

64 deniyle şamanik hizmetler karşılığında bir kese tütün hari­ cinde ödeme kabul edenlere şüpheyle bakılmaktadır. Şunu bilmeliler ki bugünlerde, Güneybatı Sahili'ndeki Amerikan Yerlileri arasında önemli bir şamana, iki saatlik bir şifa se­ ansı sonrasında birkaç yüz dolan hediye olarak bırakmak oldukça yaygındır; bu para, şaman ile ona yardımcı olan davulcular arasında paylaşılır. Benzer olarak, Kaliforniya' da yirminci yüzyıl başlarında Mono-Yokutslar arasında şamanlara, o zamanlar çiftlik çalışanlarının en az bir veya iki haftalık yevmiyesine eşit olarak, her şifa seansı başına otuz ila elli doları hediye olarak vermek yaygındı. Sorumluluklarına karşılık yapılan ödeme, toplumdan topluma farklılık gösterse de şamanlara her zaman ödeme yapılır. Şamanların, hizmetlerinin karşılığının ne şekilde ödeneceğini açıkça belirttikleri kabilelerin sayısı azdır. Yu­ karı Amazonların Şuar halkı arasında, önemli bir şamanın gerçekleştirdiği şifa seansının ödemesi, geleneksel olarak bir domuz, tüylü başlık, üfleme ok, tüfek veya bunların bir­ kaçıdır. Şamanın uzak bir civara gitmesi gerekiyorsa ödeme çoğunlukla peşin yapılır! Önemli olan şamanların zihninin maddi ödüllere dair meselelerle meşgul olmamasıdır; bu tarz tasalar, başkala­ rına yardımcı olmak üzere ruhlarla cömert ve şefkatli bir şekilde çalışırken gerekli olan yoğunlaşmayı engelleyebilir. Aynı şekilde, şamanlara yapılacak ödemeden söz etmek, on­ lara şifa işinde yardıma olan şefkatli ruhların yardım etme­ mesine yol açabilir.

Şamanizmin Ruhsal Hediyeleri Kabile şamardan, uzun saatler boyu çalışmak zorunda gibi görünmektedir. Güneş batıp, günlük sıradan işlerini bitirdiklerinde, içinde bulundukları topluluğa ait şamardık

65 görevleri başlar. Sibirya'da olduğu gibi saatlerce davul çalma, dans ve başka fiziksel aktiviteleri içeren bu iş olduk­ ça yorucu görünmektedir. Çoğu kez hastalar şamam ziyarete gelse de, dünyanın bazı yerli halkları arasında tanınmış şamanlann, güçsüz hastalannı görmek için uzun mesafeler yürümeyi, bisiklete binmeyi veya at (veya ren geyiği) sırtında olmayı gerektiren ev çağrılarına gitmeleri gerekli olabilir. Şamanlann günlük yaşamları ve halklarından gelen sonu gelmez istekler, bazı Batılı gözlemcileri, birisinin niye şamardık yapmak isteyebileceği hususunda şaşırtmaktadır. Aslında kabile şamanlarınm genç akrabalan arasında, hayatlanrun kendilerine ait olmayacağı korkusundan dolayı, şaman olmaya karşı isteksizliklerini ifade edenler oldukça yaygındır. Ancak binlerce yıldır insanlar şaman olmuştur. Bunu açıklamak için bazı antropologlar, kişilerin sosyal güç ve iti­ bar için şaman olduklarını ileri sürmüştür. Söz konusu fak­ törler, tabi ki bazen doğruluk payı içerir; tıpkı Ekvator'daki Şuarlar arasında söz konusu olan refah arayışı gibi. Ama şamanizme birçok kültür açısından ve içeriden bakıldığın­ da, çok daha büyük gayri maddi ödülleri olmasından ötü­ rü, ekonomik ve sosyal faktörlerin özel bir önemi olmadığı görülür. Şamanizmle ilgili deneysel bilgisi olmayıp, şama­ nizme dışarıdan bakanların kaçırdıkları nokta, kişinin, ruh­ larla çalışırken ve başkalarına ızdırap ve hastalıklarım din­ dirmede yardımcı olurken yaşadıkları keyif ve esrimedir.

Şamanizm Ne Kadar Güvenli? Bana göre şamanizmi bilmemek tehlikelidir. Genel ola­ rak, tüm insanların ruhlarla bilinçsiz bağlantıları bulunur,

66 ancak Batıkların büyük çoğunluğu ruhlar hakkında bilinç düzeyinde bilgi sahibi olmadığından onları kendilerine yar­ dım a olmak ve korumak üzere kullanamazlar. Ayrıca, bil­ meden ruhları olağan dışı bir şekilde kullanarak başkaları­ na zarar da verebilirler. Örneğin, New York ya da herhangi bir başka kalabalık şehir, bir şamanın kâbusudur. Buralarda milyonlarca insan­ dan oluşan bir kalabalık birlikte yaşar; çoğu zaman gergin, stres altındadırlar ve genel olarak başkalarına karşı hoş ol­ mayan hisler duyarlar. Bunun diğer insanlara ruhsal dü­ zeyde zarar verebilecek bir güç olduğunun farkında değil­ dirler ve kontrol etmeyi de bilmezler. Bir çizer, "hançerleyici bakışlar" atan birini çizdiğinde aslında bu, bir başka­ sına ruhsal düzeyde zarar verilebileceğine dair bir metafordur. Şaman öğretisi ve eğitimi sayesinde herkes, bu gücü başkalarına zarar vermek için değil, yardım etmek için kul­ lanmayı öğrenebilir. Tüm dünyadaki Şamanlar, bir başkasına karşı besle­ nen güçlü düşmanlık duygusunun, o insanı ciddi anlamda hasta edebileceğini çok iyi bilir. Bunu bildikleri içindir ki şamanlar (büyücüler değil), öfkelerinin sıra dışı veya ruhsal yönünü kontrol altına alacak disiplinle ve bilinçle hareket edebilir, yalnızca öfkelerinin sıradan olan yanını açığa vu­ rurlar. Bilge ve tecrübeli şamanlar, bu sayede, ruhsal güçle­ rini dikkatle kontrol eder ve öfkelerinin hedefinde her ne varsa onun psişik veya ruhsal düzeyde zarar görmesini en­ gellerler. Tabii ki şamanik özdenetim yalnızca başkalarını dü­ şünmekle ilgili değildir. Şamanik kültürlerde, şamanların şifa verdiği kadar zarar alabileceği de bilinir, ancak bu yalnızca etik yönden bir hata değil aynı zamanda bir inti­ hardır. Tüm dünyadaki bilge kabile öğretilerinde zararlı şa­ manik eylemlerin veya büyücülüğün, er ya da geç, bu suçu

67 işleyene misliyle zarar vereceği öğretilir. Diğer yandan, "kötü yola sapmış" şamanlann misliyle cezalandırılması gibi, güçlerini insanların ızdıraplarım din­ dirmeye odaklanan şamanlar da ödüllendirilir. İnsanlara yardımcı olmak için güçlerini cömertçe kullanan şamanlara, şefkatli ruhlar daha da fazla güç vererek, bu yolda des­ tek olurlar.

Dünyamızda Sorun Çıkaran Bazı Ruhlar Evimiz olan Orta Dünyada, ne yazık ki birçoğu çok az şefkate sahip veya hiç merhameti olmayan, hatta hastalıkla­ ra ve belalara yol açan karmaşık tipte ruhlar bulunuyor. Bunların haricindekiler ise, birçok doğa ruhları ve yardım­ cılar gibi pozitif varlıklar olabiliyor; ileride kısaca değinece­ ğimiz güç hayvanı bu ruh tipleri arasında en ünlü olanıdır. Bu kitabın odak noktası olmadıkları için sorun yaratan Orta Dünya ruhlarına yalnızca bazı örnekler vereceğim.

Yarı-Merhametli Etnik Kökenli Ruhlar Bazı ölmüş insanlann ruhları, hayatta olan aile üyele­ riyle ilgilenmek için Orta Dünyada kalmakta çok kararlı ve güçlüdür. Bunlar tipik olarak, yaşamları boyunca önemli gü­ ce sahip olmuş ve bu gücü hayatlarının oldukça geç döne­ minde kaybetmiş insanlara ait ruhlardır. Ölmüş kişinin ru­ hu, Orta Dünya da genellikle alışık olduğu güç için dolanır. Bu ruh tipi, daha önce bahsettiğim nehir geçişinde Şuar eş­ likçilerimin kendilerini koruması için güvendikleri ruhlardır. Bu aynca geleneksel Eskimo (înuit) tipi bir ruhtur; ör­ neğin, Eskimolar çocuklarına, hayattayken avlanma veya güç belirten başka konularda hayranlık duydukları ölmüş

68 bir akrabalarının adını verirler ve çocuklarının yetişkinlik çağında bu güçleri kendilerine çekmesini sağlamaya çalışır­ lar. Bu yarı merhametli etnik kökenli ruhlar, genellikle yal­ nızca kendi nesillerinden olanlara koruma ve güç sağlarlar. Tam anlamıyla merhametli oldukları söylenemez. Niyetleri kendilerinden sonraki nesillere başarı ve koruma sağlamak­ tır. İlaveten kendi soylarından gelenlere, kutsal mekânları­ na ve eşyalarına veya ilgilendikleri şeylere karşı dışarıdan insanların tehdidini hissettiklerinde düşmanca bir tutum takmabilmektedirler. Diğer bir deyişle, dost ya da düşman olacakları kiminle uğraştıklarına bağlıdır.

Bir Örnek: Şuarlar (Jivarolar) Şuarlara özgü ruhcu kültür, yirminci yüzyılın ikinci ya­ rısında kolonileşme ve misyonerlik faaliyetleri sebebiyle önemli ölçüde zarar görene dek; onlan hastalık ve talihsiz­ liklere karşı dayanıklı kılacak, kan davası ve savaşlarla dolu düşmanca dünyada öldürülmekten koruyacak bir ata gücü ararlardı. Kısacası güç, kendi soyundan kişilere uzun bir hayat sağlardı. Genç erkekler uzaklardaki kutsal şelalelerde güç ararken, kadınlar evlerinin yakınlarındaki ormanda kü­ çük bir kulübede güç ararlardı. Erkekler aynı zamanda savaşçı olduklarından bu güç, korunmak ve düşmanlara karşı başarılı olmak açısından özellikle önemliydi. Erkek Şuarlarm klasik görü ve güç ara­ yışları iki aşamalıydı; ilk aşama görünün kendisiydi, ge­ nellikle kutsal bir şelalede bulunan "aruam''dı. Birbaşka kitabım "şamanik şifa"da belirttiğim gibi, güç arayışında olanlar uzaktaki kutsal bir şelaleden güç elde etmek için açlıkla, yorgunlukla ve soğukla başa çıkmak zorundaydı. Eğer ızdırap içindeki arayıcı başarılı olmuşsa bir kaç sani­

69 yelik dehşet verici bir görü ile cesareti ve niyetinin ciddiyeti test edilirdi. Arayışın ikinci aşamasında ise arayıcı, takip eden gecede şelalenin aşağısına inerdi. En hızlı aktığı nok­ tada nehir kenarında uyur ve gerçek güç geçişi demek olan bir rüya görmeyi umut ederdi. Eğer rüya görürse, atası genellikle geleneksel kabile kı­ yafetleri giymiş bir Şuar savaşçısı biçiminde kendisine gö­ rünür ve aşağı yukarı şunları söylerdi: "Ben senin atanım, benim birçok kez öldürdüğüm gibi sen de öldüreceksin. Ben nasıl uzun yaşadıysam sen de yaşayacaksın." Hemen aka­ binde rüyayı gören kişinin bedenine bir güç geçer ve ar­ dından genellikle uyanan kişi öldürme hissiyle dolu olur­ du. Şuarlar, yerel ata ruhlarının yalnıza* güç ve sağlık de­ ğil, aynı zamanda ailelerinin düşmanlarını öldürmelerini sağlayacak gücü vermesini de beklerdi. Bu etnik kökenli ruhlar genellikle, ölmeden önce ya da sonra kendi soylarım korumayı sürdüreceğine azmetmiş kişilere aitti. Orta Dün­ yada hayattayken sahip oldukları önyargılarını devam et­ tirdikleri için şefkatleri, düşmanlık hatta intikam duygu­ suyla kanşıkb. Şuarlar ile yaşarken öğrendiğime göre, eğer soyların­ dan gelenlere yardımcı oluyorsanız, etnik kökenli güçlerin korumasına girmek için dışarıdan biri olmamz engel teşkil etmez. Bu, benim şelaledeki ve yıllar sonrasında mağarada­ ki başarımı açıklayabilir. Ancak, atalannın onuruna uygun hareket edilmediği takdirde, ruhun koruyucu gücü yaban­ cılardan ve hatta torunlardan bile geri alınabilir. Bu etnik kökenli ruhlar güçlerini geri almakla kalmayıp, aynı za­ manda kutsal eşyalar ve ruhları barındıran kutsal mekân­ lara gerekli özeni göstermeyen yabancılardan intikam bile alabilirler.

70 Ngamsan Putu Örneği Yan merhametli etnik kökenli güçlerin intikamcı yö­ nüne dair olası başka bir örnek, Batı Sibirya'nın Nganasan halkına ait ana koruyucu ruhtur. Bu ruhun, etkileyici biçim­ de oyulmuş insan şeklinde ahşap bir tasvirle kaynaştığı düşünülüyordu (Resim 5'e bakınız). Nganasanlar bu tasvi­ re, geleneksel olarak son derece saygılı yaklaşır ve onu bir şamana emanet ederler; şamanın sorumluluğu, tasvirin ruhsal içeriği ile iletişim kurmak ve sunularda bulunmaktır. Diğer etnik kökenli ruhlar gibi onun şefkati de genel­ likle, yabancılara ve özellikle de Nganasanların düşmanı olan kabilelere yönelik değildir. Diğer kabilelerle savaşa gi­ derken, tıpkı eski çağlardaki İbranilerin kutsal sandığı sa­ vaşlara götürmesi gibi, Nganasanlar bu tasviri özel bir kı­ zak üzerine yerleştirerek yanlarında taşırlardı. Nganasanların putunun yaşı net olarak bilinmiyor an­ cak çok eski olduğu kesin. Son bir kaç yüzyılda zor zaman­ lar geçirdi; Nganasanlardan en az bir kez çalındı ve daha sonra geri alındı. Yirminci yüzyılın ortalarında en ünlü Nganasan şamarımın korumasmdaydı; ancak şaman yaş­ landığında, puta kendinden sonra ne olacağından endişe duymaya başladı. Bu yüzden putu, yanlış ellere geçmemesi için Moskova'daki kendi dairesinde saklayacak olan dostu Rus etnolog Yuri Simchenko'ya teslim etti. 1980'lerde Sovyetler Birliği'nde yaşanan büyük sosyal ve ekonomik çalkantı sırasında ciddi bir kıtlık söz konusuy­ du ve Yuri Simchenko'nun ailesinin geçimini sağlayacak parası kalmamıştı. Karnını doyurabilmek için, FinlandiyalI etnolog Heimo Lappalainen ile putun Batıda satılıp satıla­ mayacağına dair bir görüşme ayarladı. Heimo Lappalainen, yardım etmeyi kabul etti ve putu kaçak yollarla Rusya'dan çıkarttı. Arkadaşım ve meslektaşım olan Heimo benimle

71 temas kurarak, Yuri'nin isteği özerine putu satmaya ne kadar ihtiyaçları olduğunu anlattı ve bana Simchenko'nun istediği fiyatı söyledi. Heimo ile birlikte, putun açık pazarda satılarak kaybo­ lup gitmemesi konusunda anlaştık. Böylece Şaman Araştır­ maları Vakfı için putu Yuri'den satın alacak para bulundu. Vakıf adına putu kendi evimde, örtülmüş olarak güvenli bir yerde sakladım. Asıl amacım, eski Sovyetler Birliğindeki ekonomik ve sosyal çalkantılar durulup, güvenli olduğun­ da güç nesnesini Nganasan halkına iade etmekti. Ona saygı ve özenle davrandım, Ngansan insanlannın yediğini tahmin ettiğim yiyeceklerden sundum. Ruhların gerçek olduğunu uzun zaman önce kabul etmiştim. Daha sonra, "put" Nganasan halkından uzaklaştırıl­ dıkça, bir dizi ölümcül olayın gerçekleştiğini fark ettim. İlk olarak, Nganasan şamanı Seime, putu Yuri Simchenko'ya teslim ettikten kısa süre sonra öldü. Aynı şekilde, Heimo Lappalainen'e Finlandiya'ya götürmesi için putu teslim ettikten bir süre sonra Simchenko da öldü. Putu benimle Amerika'da bırakıp Finlandiya'ya dönen Heimo da hayata veda etti. Anlayacağınız gibi bu olaylar zincirinin bilincim üzerinde sağlıklı bir etkisi oldu ve güvende olmak için ru­ hu zihnimde ilahi boyutta yücelttim. Takip eden yıllarda, geleneksel sunular vermeye devam ettim. Sonunda bir kaç yıl önce Vakıf, Rusya'daki bir dizi güçlükler ve yanlış başlangıçlar sonrasında, Moskova'da bulunan Rusya Bilimler Akademisi'nde gerçekleştirilen bir tören ve toplantı eşliğinde putu Nganasan halkına teslim edebildi. Vakıftan Dr. Bili Brunton, Nganasan halkını temsilen bir kadın ve onun eşlikçilerine, Sibirya'ya geri götür­ mek üzere, putu teslim etti. Bili, kadının güç nesnesini alır­ ken, onunla konuşurken ve sunular verirken gözle görülür şekilde gergin olduğunu ve titrediğini belirtti. Kadın ve

72 mahiyetinin daha sonra, bir rahatlamayla, bildirdiklerine göre Sibirya'ya yolculukları gayet iyi geçmişti. Bense, tüm olan bitenlere bakarak, Bili ile halen daha hayatta olu­ şumuza seviniyorum.

Ahlak Dışı Ruhlar Ve Büyücülük Orta Dünyanın önemli ruh tiplerinden birisi de "ahlak dışı güçler" olarak bilinenlerdir ve etnik kökenli ruhların sahip olduğu sığ merhamete bile sahip değillerdir. Bu güç­ leri, bir başkasının üzerinde, söz konusu kişinin izni olma­ dan kullanmak büyücülük alametidir. Etkin oldukları âlem Orta Dünya olan ahlak dışı ruhlar arasında, element ruhları ile Şuarların "tsentsak"ı gibi bazı küçük nesne ve varlıkların ruhları bulunur ve "efendi'Terinin, ister bir şaman ister bir büyücü olsun, her istediğini yapmak üzere "rüşvet" olarak tütün kabul ederler. Bir zamanlar Avrupa'da yaygın olan bir büyücülük biçiminde, her biri "ahlak dışı" olan dört element, Ateş, Su, Toprak ve Hava kullanılırdı. Asya'da beşinci element olarak tanımlanan tahta da (daha az önemde) büyülerde yer ala­ bilir. Yukarıda açıklanan Avrupa büyücülüğünün günümü­ ze ulaşmış şekli bana İrlandalI bir kadın tarafından aktarıl­ dı; bu bayana büyükannesi, elementlerin gücünü edinebil­ mek için, ateşi temsilen ocaktan kömürü veya toprağı temsilen bahçeden toprağı alnına sürerek nasıl kaynak edinebi­ leceğini (İng. "source") öğretmişti. (Belki İngilizcedeki bü­ yücülük '"sorcery" teriminin yazılıştaki ufak farka rağmen kaynak sağlama anlamındaki "sourcery" kelimesinden gel­ diğine dair bir spekülasyon yapılabilir.) Element ruhları, ahlak dışı olmaları nedeniyle merha­ met duymazlar ve yaptıkları şey basitçe, amacı ister iyi ister

73 kötü olsun, büyücünün gerçekleştirmek istediği şeye güç katarak, güçlendirmektir. Orta Dünya ruhlarım kullanan büyücü, başka insanların hayatlarını etkilemeye hatta zarar vermeye çalışır.21 Bu durum, Yukarı veya Aşağı Dünyada yerleşik aşkın şefkatli ruhların yardımına vurgu yapan te­ mel şamanizmin etik kurallarına oldukça terstir. Eğer bir şa­ man herhangi bir nedenle "kötü yola" sapar ve başka insan veya varlıklara acı veya ızdırap vermeye kalkarsa şefkatli ruhlar, şamana emaneten verdikleri güçleri geri alırlar. Gü­ cü alman şaman başkalannı iyileştiremez ve eğer büyücü­ lüğün etkin olduğu bir toplumdaysa ciddi anlamda hastala­ nabilir, hatta ölebilir.

Klasik Bir Büyücülük Olayı: Yeniden Şuarlar Yarım yüzyıldan daha uzun zaman önce aralarındayken öğrendiğim üzere, Orta Dünya ile sınırlı kalmanın bir şamana sorun yaratabileceğine ilişkin Şuarlar (Jivarolar) iyi bir örnektir. Orta Dünya ruhları ile çalışmak hem karmaşık hem de tehlikelidir ve bu, Şuar şamanlarınm dünyasıydı. Yukarı Dünyaya yükselmediler ve Aşağı Dünyaya doğru da yalnızca çok kısa bir mesafe ilerlediler; yalnızca göllere ve nehirlere... Böylece, Orta Dünya ruhlarıyla sınırlı kalarak büyücülükte (efsunculuk) güçlü bir toplum haline geldiler. Yaptığım ziyaretlerden bunların çoğunu gizlice sürdürdük­ lerini öğrensem de uygulamalarım geçmiş zaman kullana­ rak anlatacağım. Ancak, Ekvator Polisinin müdahalesi ne­ deniyle açıkça yapılan katliamlar azalmış durumda. Şuarlar arasında saha çalışmamı yaptığım sırada bu du­ rum, ahlak dışı bir element ruhuna olan güçlü bağımlılık ne­ deniyle iyice kötüleşmişti; dolaylı olarak gücün esas kaynağı olduğu vurgulanan bu ruh, su elementiydi. Daha önce İrlan­

74 dalı bayandan yapılan alıntının aksine doğrudan kaynak olarak kullanılmak yerine, kutsal şelalelerde su altında yaşa­ yan ilk ve ebedi Şaman Tsunki ile göllerdeki boa yılanı gibi yerel atalar da dâhil olmak üzere, en güçlü ruhlardan bazıla­ rının ortak dayanağı idi. Şamanlar, su elementinin gücünü dolaylı olarak elde etmek için bu ruhlarla çalışıyorlardı. Şuar şamanları, element ruhlarının yanı sıra başka bir­ çok ahlak dışı ruhla da çalışıyordu. Hem iyi hem kötü şamanlarm küçük yardımcı ruhları vardı; tiplerine göre ge­ nellikle tsentsak veya tunchi olarak adlandırılan yılan, bö­ cek ve diken ruhları gibi. "İy i" veya şifacı şamanlar bunları hastaları iyileştirmek için kullanırken, kötü şamanlar büyü­ cülükte kullanırdı. Bunların her tipi ahlak dışıydı ve yardım etmek için şamanlardan "rüşvet almaya" hazırdılar. Tsentsak ve tunchi ruhları tütünden hoşlanırlardı; bu nedenle şamanlar, vücut­ larında kalmaları ve onları beslemek için, yeşil tütün yap­ raklarının suda demlenmesiyle elde edilen bir sıvıyı gece gündüz içerler ve bu ruhları cezbederek kendilerine hizmet etmelerini sağlarlardı. Hemen hemen bütün Şuar şamanları, bu küçük yar­ dımcı ruhları kendi bedenleriyle bütünleşmiş halde tuta­ rak, bir yandan onları hastalan iyileştirmede kullanır, bir yandan da ıvaıoek veya yahauchi uıvishin (büyücü olmuş ve "kötü yola sapmış") denilen şamanların saldırılarından ko­ runurlardı. Örneğin, "tsentsak”lar bir araya gelerek, "efen­ dilerini" öldürmek veya dddi bir biçimde yaralamak üzere hedef alan bir büyücünün gönderdiği tsentsak veya tunchi "ok"lanna karşı kalkanlık yapabiliyordu. Şuarlar, bu şekilde, uzun ve kanlı süren kan davala­ rına kanşırlardı. Bu silahlı anlaşmazlıklarda şamanlar, anla­ şılabilir şekilde, aile üyelerinden veya yakın akrabalarından birinin ölümüne yol açmış olan katile öfke duyardı. Bazıları

75 öfkesini kontrol edemeyerek, şamanca usullerle faile misil­ leme yapardı. Bu büyük bir hata olarak kabul edilir ve bunu yapan şamanlan herkes bilirdi. Sadece acı ve ızdırabı dindirme yönündeki şaman idealinden uzaklaşmış olmalarından de­ ğil, ters yönde çalışıyor olmaları gerçeği nedeniyle yakın akrabaları bile onlara "kötü" şaman veya wawek gözüyle ba­ kardı. Şamanlar, kendi akrabalarından birine karşı ruhsal dü­ zeyde bir düşmanlıkta bulunmuşsa soyunu koruyamaya çalışan ortak ata ruhunu kızdırabiliyordu. Bu durumda, ru­ hun gücünü geri alması beklenen bir şeydi ve geriye gücün, gittikçe solan "rayihası" kalıyordu. Güç tamamen yok olduğunda ise artık birer şaman de­ ğildiler. Koruyucu güçlerini kaybetmiş olduklanndan, ken­ di yaptıklarının kurbanlarıydılar. Söylenenlere göre 1,5 yıl ya da daha kısa zaman içinde büyücüler ve diğer düşman­ larının sebep olduğu acı dolu, belalı ölümlerle karşılaşma­ ları beklenirdi. Şuarlann ötesinde, genel olarak büyücülük, er ya da geç, büyücünün zarar görmesine veya ölümüne neden olan karma benzeri bir etki yaratır.

Izdırap İçindeki Varlıklar Orta Dünyada ayrıca, burada kalmayı seçen yan mer­ hametli etnik kökenli ruhların aksine, gönüllü olarak bu­ lunmayan ölmüş kişilerin ruhlan bulunur. Normal olarak fazla güçlü değillerdir ancak yaygın bir şekilde hastalıklara sebep olabilirler. Bu ruhlar çoğunlukla ölmüş olduklarının farkında de­ ğildir ama yalnız ve genellikle de mutsuz olduklarını bilir­ ler. Bu yüzden çoğunlukla banlara "ızdırap içindeki varlık­

76 lar", bazen de "başıboş" veya "kayıp" ruhlar denir. Mut­ suzlukları içinde, yaşayan bir kişinin bedenine/zihnine gir­ meye çalışabilir veya sadece etrafında dolanıp dururlar. Ya­ şayan kişiyle kaynaşmış olduklarından veya onun çok yakı­ nında bulunduklarından, sahip oldukları halen daha hayat­ ta oldukları yanılsamasını güçlendirirler. Sadece rüyaları etkileyebildikleri gibi bazen ölen kişinin hatıraları yaşayan kişinin rüyalarına karışarak, yaşayan kişinin, yanılgıya dü­ şerek, bunları kendi geçmiş yaşam deneyimleri olarak ka­ bul etmesine yol açar." Böyle bir etki altındaki kişi sadece rüyaları esnasında etki altında kalmaz. Daha uç vakalarda, kafa karışıklığı, top­ lumun bir üyesi olarak normal işlevlerini yerine getire­ meyecek bir noktaya varabilir. Bu yüzden, bir ruhsal varlı­ ğın neden olduğu sorunlar, kişinin sağlığı ve toplumsal ha­ yatı üzerine ciddi bir şekilde yansıyabilir. İstendiği takdir­ de, ruhsal yardımla, böyle kişileri iyileştirmek bir şamanın görevidir.

77 Bölüm IV

ÖTEKİ DÜNYALARA YOLCULUK Şefkatli Ruhlar Orta Dünyamızda etnik kökenli ruhların yol açüklannm yanı sıra diğer ruh kaynaklı problemler ve çatışmalar­ dan ötürü bazı şamanlarm, bundan sonra kısaca "şefkatli ruhlar" diyeceğimiz, şartsız merhamet sahibi ruhların yar­ dımına ulaşmak ve getirmek için öteki dünyalara gitmesi şaşırtıcı değildir. Şefkatli ruhlar, şamanlara ve hastalarına ilahi bilgi, bilgelik, şifa bilgisi ve güç sağlar. Bu yaklaşım, dünyamızın ötesindeki şefkatli ruhlardan veya varlıklardan yardım almakta uzmanlaşmış olan Sibirya Tuva'daki "gök şamanları" ile dünyamn bazı başka yerlerindeki birçok şamana ait yaklaşımdır. Ayrıca şefkatli ruhların yardımım almak, yaklaşık kırk yıldır binlerce Batılının deneyim ve deneylerine dayanan temel şamanizmde yapılan yolculu­ ğun önemli sebeplerinden birisidir. Başka bir gerçeklikteki, bizim aşağımızda ve yukarı­ mızdaki dünyalara şamanın yaptığı yolculuk (bazen "bü­ yülü uçuş" veya "ruhun yolculuğu" da denir), şamanizmin diğer ruhçu geleneklere kıyasla en belirgin farkıdır. Bu yol­ culukların ana amacı, kişinin kendisi veya başkaları için olağan dışı bilgiler ve yardım almasıdır. Dolayısıyla, şifa ve kehanetle ilgili "imkânsız" (yani mucizevi) sonuçlar elde etmek için öteki dünyaların şefkatli

7$

ruhlarıyla tamamen bütünleşilen şamanik yolculuk çoğun­ lukla şamanizmin merkezidir. Bu çalışmada şaman, sadece yalvaran konumda değildir, bir başkasının ızdırap ve hasta­ lığını dindirmek için yardıma ruhla aktif olarak birleşen ki­ şidir. Söz konusu geçici ama yakın işbirliği nedeniyle yerli kültürlerin şamanlarından, halkları tipik olarak duanın ye­ tersiz kaldığı, şifa sağlayacak ve yardımcı olacak sonuçlar bekler.

Şamanın Üç Dünyası Şamanlann yolculuğu üç dünyayı kapsar: Popüler is­ mi yeraltı olan bizim altımızdaki dünya, çoğunlukla gökler denilen yukarımızdaki dünya ve içinde yaşadığımız dünya olan Orta Dünya. Bunları birbirinden ayırmanın önemini ilk kez, 1960-61 yıllarında Doğu Peru, Ucayali Nehri bölge­ sinde Conibo halkıyla yaşayıp, şamanizmi öğrendiğim sıra­ da farkına vardım. Birkaç sene sonra (1964) İngilizce olarak yeni yayınlan­ mış Mircea Eliade'nin kitabını okurken; zaman zaman Dün­ yanın Ekseni (Direği) veya Dünya Ağacı etrafında kat kat sıralanan "üç kozmik bölge" olarak atıfta bulunulan kavra­ mın, kültürler üstü niteliğini ve yaygınlığını fark ettim. Üç kozmik bölge terimi yerine, uzun zamandan beri "üç dün­ ya" terimini tercih ediyorum; çünkü sıra dışı gerçeklikte birisi bizim altımızda ve birisi üstümüzde olmak üzere, çe­ şitli katmanlar ve bölgelerden oluşan başlı başına dünyalar var. Bu sebeple genel olarak Yukan, Orta (bizimki) ve Aşağı Dünyalardan söz ediyoruz (Resim 6 ve T ye bakınız). İlaveten, Orta Dünyanın, Yukarı Dünya ve Aşağı Dün­ ya ile arasında "ara dünyalar" olarak adlandırdığım, belirli ruhların oluşturduğu dar şeritler bulunur. Bunları, 1970' lerin sonlarına doğru, yaptığım ruhu geri getirme çalışması

79 sırasında keşfettim. Ara dünya, genellikle ifade edildiği şekliyle "araf"a benzemektedir. Bundan ileride daha detay­ lı söz edeceğiz. Bahsettiklerim, Orta Dünyanın hudutları boyunca yatay olarak uzanan öteki dünyaların var olabile­ ceği veya Yukarı ve Aşağı Dünyalann bizi kozmik bir küre gibi sarıyor olabileceği olasılıklannı dışlamıyor. Sıradışı ger­ çekliğin büyük ve heyecan verici keşif çağrısı sürüyor.

Katlar Her bir dünyaya ait katların sayısına dair farklı kültür­ lerden gelen bildirimler birbirinden oldukça farklı olup, bu sayılar bireysel deneyimlerden ve kültürlerin sayı saymaya dair kısıtlarından etkilenmektedir. Okuryazar olmayan birçok toplulukta insanlar, parmak sayısının ötesinde bir sayma işle­ mine nadiren gerek duyarlar; belki de bunun sebebi, modem dünyanın harç, vergi ve ticaret gibi ihtiyaçlarının henüz ha­ yatlarına girmemiş olmasıdır. Peru Amazonlarındaki gibi topluluklarda şamanlar, Yukarı ve Aşağı Dünyalarda sadece birkaç kat saymışlar gibi görünüyor. Sayı saymada ileri ve büyük medeniyetlere yakın olan topluluklann şamanlan (Çin'dekiler gibi) ise en yüksek rakamları bildirmişlerdir. İç Asya ve SibiryalI topluluklarda şamanlar, Yukarı Dünyada kırkdokuz veya "gök" saymışlardır. Katların sayısı veya özelliklerine ilişkin "resmi" açıkla­ malar, temel şamanizm metodolojisinin bir parçası değildir. Bunun yerine şamanik yolculuk yapanlar, ilk elden araştır­ malarında ilerledikçe bireysel sonuçlarını elde ederler. İn­ sanlar şamanik yolculuk yaptıkça kademeli olarak, Yukarı ve Aşağı Dünyalarda, altlarında veya üstlerinde neler oldu­ ğu ve katlann sıralaması hakkında aşinalık kazanırlar.

80 Geçiş Bölgeleri Veya "Setler" Temel şamanizmin genelinde olduğu gibi aşağıdaki bilgiler; kültürler arası karşılaşürmalı çalışmalar, deneyler ve uygulamalar yoluyla tümevanmsal olarak elde edilmiş tir. Şamanik çalışmada, iki gerçekliği içeren üç ana set fark edilmiştir. Setlere bazen, "geçiş bölgeleri" de denir. Eğitim alan kişiler normal olarak, işitsel uyarım yardımıyla bunla­ rın hepsini nispeten kolaylıkla geçerler. Ancak ruhlar, ge­ nellikle, şaman yardımı almadan bunları geçemez. Bunun önemli bir istisnası, çoğunlukla tüm setleri kolayca aşan güç hayvanıdır. İlk set, sıradan ve sıradışı gerçeklik arasındaki önemli settir ve bu set, OBH'den ŞBH'ye geçilerek aşılır. Batıkların yaklaşık yüzde doksam, şamanizm hakkında temel bilgilere sahiplerse ve belirli bir amaç doğrultusunda öteki gerçekliğe geçme niyetlerinde ciddilerse dakikada yaklaşık 220 vuruşlu, uygun yükseklikte ve tekdüze davul ritmi yardımıyla ko­ layca buradan geçebilmektedir. Sıradışı gerçekliğe (SDG) geçtikten sonra şaman, belir­ li şifa çalışmalarında yaygın olduğu üzere, SDG'ye gidip gelerek ve başka bir dünyadan yardım çağırarak esas ola­ rak burada Orta Dünyada çalışabilir veya başka bir dünya­ ya gidebilir. Öteki dünyaya gitmeyi seçmesi durumunda karşımıza ikinci tipteki set çıkar; Orta Dünya ile öteki dün­ yalar arasındaki set. Kulağa ne kadar klişe ve dünyevi gelse de Yukarı Dün­ ya ile Orta Dünya arasındaki set genellikle bir bulut katmanı veya bir çeşit zardır ve bu bulutta/zarda bazen bir delik bu­ lunur. Biraz alıştırma gerektirse de buradan aşmak genellikle kolaydır. Üçüncü tip set ise Yukarı Dünyanın içerisindedir ve çoğunlukla başka bir bulut veya zar tabakası şeklinde algı­

81 lanır. Tipik olarak üçüncü tip setten, en az güçlükle geçilir. Üçüncü tip set için sabit bir sayı vermek mümkün değildir, herkes bunu bireysel olarak deneyimlemelidir. Bazen, tıpkı bir akerdeon gibi bu katlar genişleyebilir veya birbirleri üzerine çökebilirler. Aşağı Dünya için de durum benzerdir. İlk set, Orta Dünyayı Aşağı Dünyadan ayırır ve genellikle içinde tünel bulunan bir toprak veya su parçasıdır. Daha sonraki setler­ den geçmesi gitgide kolaylaşır ve tüneller yardımıyla bu geçiş sağlanır. Yukarı Dünyada olduğu gibi bu kâtların sa­ yısını her kişi kendisi keşfetmelidir.

Evrenin Merkezi Şamanlann haritaları kafalarındadır. Dolayısıyla, üpkı bir topografın harita çıkarmak üzere bir röper noktası belir­ lemesi gibi, şamanın da nereden başlaması gerektiğini bil­ mesi gerekir. Şamanlar, aynı ayrılma noktasından daha faz­ la sayıda yolculuk yaptıkça zihinsel haritalarına daha da fazla detay ekleyebilmektedirler. Ayrılma noktaları, sıradan gerçeklikte şamanlann bi­ rinci elden bildikleri yerlerdir. Genellikle her şamanın, Yu­ karı Dünyaya gitmek ve Aşağı Dünyaya inmek üzere hep aynı yerden başlangıç yaptığı birer noktası bulunur. Bu ayrılma noktaları şamanın zihninde sabitlenmiştir, sıra dışı gerçekliğin engin evreninde büyük bir doğrulukla seyahat etmek üzere bu noktaları imgeler ve kullanır. Şaman hangi ayrılma noktasını kullamrsa kullansın, zihinsel haritalama işlemi kullandığı noktadan devam ede­ ceği için, bunların her biri Evrenin Merkezi olur. Eğer şa­ man Yukarı Dünyaya çıkmak ve Aşağı Dünyaya inmek için ayrı ayrı noktalar kullanıyorsa, her bir noktadan yaptığı

82 yolculuğu haritalaması açısından, bu noktaların her biri Evrenin Merkezidir. Şamanlar Orta Dünyada bu iki ayrılma noktasının birbirine göre yönünü ve aralarındaki mesafeyi bildiğinden, bunlarla bağlantılı olarak Yukarı Dünyadaki ve Aşağı Dünyadaki keşiflerini kolayca haritalandırırlar. Bazen şamanlar, hem aşağı hem de yukarı gitmek için tek bir nokta kullanırlar. Bu durumda Yukarı ve Aşağı Dünyalann koordinattı haritalarım çıkarmak daha da kolaydır. Bu yolculuklarda bir kişi, esas olarak rüya ve mitler aracılığıyla bilinenler haricinde, zorlukla algılanabilen "za­ man dışı" bir evrene yolculuk yapabilir. "Zaman dışı" teri­ mi, ünlü Rus etnolog Waldemar Bogoras'm, haklarında yir­ minci yüzyıl başında kitap yayınladığı Sibirya kabile şamanlarmın yolculuklarını açıklamak için kullandığı tesadü­ fi bir terimdir.3 Bogoras'm şamanlık eğitimi aldığı ve uygu­ ladığına dair bir kanıt bulunmamakla beraber, şamanların seyahatlerinde yaşadıkları deneyimlerin engin kozmik do­ ğasını anladığı ve saygı duyduğu anlaşılıyor. Sibirya'da Nganasan halkının son şamanı Tubiyaku, şu anda hayatta olmayan arkadaşım Rus etnolog Yuri Simchenko'dan, meziyetlerini duymuş olduğu, bir bilgisayar ge­ tirmesini istemişti. Tubiyaku'nun hafızası zayıflamaya baş­ ladığından, şamanik yolculukları esnasında yaptığı keşifle­ ri hatırlamak için yardıma ihtiyaç duyuyordu. Ama elektrik olmayan bir yerde, bilgisayara ilişkin bilgisi olmadan hatı­ ralarım kaydetmesi mümkün değildi. Tubiyaku bu hayattan göçeli çok zaman oldu ve ne ya­ zık ki bilgisi de onunla beraber göçtü. Ama bugün bilgisa­ yarlar ve elektrik oldukça yaygın ve kişinin kendi keşifleri­ ni kaydetmesi ve haritalaması mümkün. Ve bu sayede Şa­ man Bilgileri Konservatuvarı'na ulaştık.

83 Şaman Bilgileri Konservatuarı 1960'larda şamanizmle ilgili yayınlara dair geniş bir kütüphane oluşturmaya başladım. 1970'lerde aynca, şamanik yolculuklar yapan veya benzeri şamanik deneyimler yaşayan Batılı öğrencilerin temaslanm toplamaya başladım. Bugün bunlar, geleneksel Şamanizm ve şaman eşyalarına dair geniş bir koleksiyonu barındıran Vakfa ait Şamanik Bilgi Konservatuvannm bir parçası durumundalar. Batıklara ait bildirimlerin toplanmasının amacı daha çok "orada neler olduğunu görmekti." İyi ve eski kafalı bir etnolog gibi "yerel insanların" (bu durumda, Batılılar olu­ yor) hikâyelerini yargılamadan kabul ettim ve bunlann gelecek kuşaklarca çalışılması, Yukarı ve Aşağı Dünyalarla ilgili Batıklar haricindeki insanların temaslarıyla karşılaş­ tırmalarının yapılması yönündeki sorumluluğumu kabul­ lendim. Ayrıca, neler bulduklarına dair samimi bir merak içindeydim ve bir nebze beyhude bir ümit olan, Batılılaştır­ ma etkisinde kalmamış yerlilerin ilk elden temaslarıyla bunları karşılaştırmayı da istiyordum.5 Nihayet birçok kişinin yardımıyla; bağışçılar, Vakıf üyeleri, eski öğrenciler ve kendini adamış personel6 ile bir­ likte Şaman Çalışmaları Vakfının çalışmalarının bir parçası olarak, Sıra Dışı Gerçekliğin Haritalandırılması (SDGH) projesini başlatarak prosedürü genişlettik ve formülize et­ tik. ("Haritalandırma" terimi, esas olarak yazılı tanımlama­ ları kapsamakla beraber çizgi haritaları da içermektedir. Resim 8 ve 9'a bakınız.) Bugün Vakıf dikkatli bir şekilde bu eşsiz bildirimleri, Kaliforniya Marin'deki Şamanik Bilgi Konservatuvan'nda ve yanı sıra Kuzey Amerika ve Avrupa'da çeşitli güvenli yerlerdeki Batılılar Arşivlerinde saklamaktadır. Baülılar Ar­ şivleri, içerik ve boyutu bakımından dünyada eşsizdir.

84 Haziran 2007 tarihinde yapılan son açıklama ile bir­ likte arşivlerde Batıkların Yukan Dünyaya yaptıkları şamanik seyahatlere dair 2.528 açıklama yeini almıştır ve buna yenileri de eklenmiştir. 15 Nisan 2008 tarihi itibari ile ise Aşağı Dünyaya yapılan seyahatlere dair 2.397 kayıt birik­ miştir. Son yıllarda, Yukarı Dünyaya ilişkin belgelerle bir "Selestiya (Cennet) Çalışması" yapmaya karar verdim. İzleyen sayfalardaki yükselme deneyimleri, dediğim bu çalışmayı temsilen seçilmiş örneklerdir. Zaman ve kaynak sınırların­ dan ötürü, Aşağı Dünya deneyimlerine ilişkin eşdeğer bir "Netherya (Cehennem) Çalışması" yapmak mümkün olma­ mıştır. Klasik bir antropolojik saha çalışmasında, saha çalışa­ nının, her bir bilgi kaynağının açıklamasını defterine etno­ lojik olgu olarak kaydetmesi gibi, her bir kişinin şamanik yolculuğa dair tanımlamaları kozmolojik bir olgudur. Daha sonraki sayfalarda bazen, Batıklara ait açıklamaları kendi­ me ait kişisel analizlerimi son derece kısıtlı tutarak, kabaca sınıflandırdım. Genellikle, daha ileri gitme isteğimi bastır­ mak zorunda kaldım. Bunun için iyi sebeplerim var. İlk ola­ rak, yolculuklar çok sayıda deneyim barındırdıkları ve bi­ reysel bazda çok zengin olduklarından tek bir deneyime göre gruplandırmak adaletli olmazdı. İkinci olarak, okuyu­ cuları benzer gözlemleri tek başlarına yapmaları için cesa­ retlendirmek ve ruhsal özgürlüklerini deneyimlemek üzere kendilerini serbest bıraksınlar istedim. Son bir ikaz: Bazı yerlerde önerilerde bulunuyor ve yo­ rumlar yapıyorum. Bunlar birer dogma değildir, sadece dü­ şünmeyi teşvik etmeyi amaçlayan kişisel fikirlerdir. Nihai olarak, Yukarı Dünya deneyiminin anlamını yorumlamak deneyimleyen kişiye aittir.

85 Diğer bir insana sıra dışı gerçeklikte neler olduğunun önemini tam kavramak aslen imkânsızdır. Söz konusu kişi bile, daha fazla bilgi edinmek için tekrar yukarı çıkmadıkça deneyiminin önemini fark etmeyebilir. Ne yazık ki Batık­ larla takip görüşmeleri yapmak veya geriye dönük yorum­ larını bu kitaba dâhil etmek mümkün olmadı.7 Temaslar, genellikle orijinal haliyle kitaba kondu. Ara­ larında, kitapla ilgili gereksinimler yüzünden, bazen kısalt­ mak amacıyla düzenlenenler olmuştur; ancak bunların da orijinal halleri Şamanik Bilgi Konservatuvarı'nda saklan­ maktadır. Son bir not: Aşağıdaki sayfalarda "Batıklar" ve "öğ­ renciler" terimleri, Şaman Çalışmaları Vakfı'nın Kuzey Ame­ rika Temel Şamanizm programlarına 'katılmış olan aynı kitleye atıfta bulunmaları nedeniyle birbirlerinin yerine kul­ lanılabilmektedir.

87 B ö lü m V

BATILILARIN İLK YOLCULUKLARI Aşağı Dünya ve Güç (Erk) Hayvanlan

İkinci yardımcı ruhum bir köpek balığıydı. Kanomun dışın­ da olduğum bir gün yanıma yüzerek geldi ve yanımda sessizce uzanarak bana ismimi fısıldadı. Çok şaşırmıştım çünkü daha önce hiç köpek balığı görmemiştim; bu sularda çok nadir görülürler. Daha sonra avlanmamda yardım etti ve ne zaman ona ihtiyaç duysam hep yanımdaydı. —Aua, bir Iglulik Eskimo şamanı1 Şamanın Yolu’nda, bir kişinin güç hayvanını nasıl geri kazanacağını ve aynı şekilde ruhun nasıl geri getirildiğini anlatmıştım.2 Bu alıştırmanın amacı, kişiyi daha önceden ve­ ya halen sahip olduğu güç hayvanlarına yeniden geri bağ­ lamaktır yoksa mağara deneyimimde anlattığım gibi, çok daha fazla çaba gerektiren yeni bir güç hayvanı edinmek değildir (Daha Fazla bilgi için "Şamanik şifa" kitabına ba­ kınız). Şimdi size Batıklara, kehanette bulunmalarında onlara yardımcı olacak en az bir güç hayvanıyla yakın ilişki kur­

88 malarını sağlamak için verilmiş deneme veya giriş amaçlı yapılan yolculuğu anlatmak istiyorum. Bu bölümdeki yol­ culuğun yapılışına ilişkin örnekler, Vakfa ait Şamanik Bilgi Konservatuvarı'ndan alınmıştır. Özellikle Aşağı Dünyanın seçilmesinin sebebi, güç hayvanları da dâhil olmak üzere hayvan ve bitki hayatına burada Yukarı Dünyaya nazaran daha fazla rastlanmasıdır; aslında tüm bunlar, her iki dün­ yada da bulunabilmektedir. Eğer ilişkileri iyiyse güç hay­ vanlan seyahat eden kişiye tüm üç dünyada da kolaylıkla katılabilmektedir. Düzenli olarak soruları cevaplayan veya başka türlü kişiye yardımcı olan bir hayvan, o kişinin yardımcı havyanıdır. Eğer aşağıya yapılan yolculuklarda birisine cevap ve­ ren veya üstüne bindiren bir hayvan yardımcı oluyorsa yol­ cular bunun basitçe yardımcı hayvan olduğunu bilirler! Bu arada bir kişinin kaç tane yardımcı hayvanı olacağına dair herhangi "resmi" bir sınırlama yoktur. Sıra dışı gerçeklikte­ ki bu yardımcı hayvanlar genellikle, terimin 1980 yılında ilk kez önerilmesinden bu yana, güç (erk) hayvanlan olarak bilinirler.

Güç Hayvanları Tarafından Sağlanan Yardım Ve Bilgelikleri Dünya genelindeki şamanik kültürlerde şamanlarm, antropolojik literatürde genellikle "koruyucu ruhlar" ola­ rak bilinen, sıra dışı hayvan eşlikçilerin veya yardımcıların farkında oldukları görülür. Literatürde bu hayvan yardım­ cılara verilen isimler arasında; hami ruhlar, yardımcı totem­ ler, koruyucu melekler ve benzerleri bulunur. Bu koruyucular, sadece şamanlara özgü değildir; için­ de bulundukları kültürlerde bir kişinin yetişkinliğe ulaşa­ bilmesi için koruyucu ruhlar veya başka güçlerden gelen

89 ruhsal yardıma ihtiyaç duyduğu kabul edilir. Ancak şa­ manlar, sıra dışı gerçeklikte tekrar tekrar onlarla birinci el­ den etkileşim içinde olduklarından, koruyucu ruhlarının kim olduğunu bilmeleriyle diğer birçok insandan ayrılırlar. Kuzey Amerika'nın Güneybatı Sahilinde yaşayan Ame­ rikan Yerlileri arasında koruyucu ruh genel olarak "güç hay­ vanı" olarak isimlendirilir. Kişisel olarak, havyanın bağlanü kurduğu kişiye güç sağladığı kuvvetleri akla getirmesinden ötürü bu terimi kullanmayı tercih ediyorum. Güç hayvanı veya koruyucu ruh, evrenin sonsuz gücünü alıp bir insana güvenle aktarılabilecek şekilde değiştiren bir elektrik trafo­ suna veya adaptöre benzetilebilir. Gücün muazzamlığı, şamanlann bütün evrene seslenmek yerine, güç hayvanlan gibi aracı "güçlere" seslenmelerinin sebeplerinden bir tane­ sidir. Bu güç, enerjiye benzer ve yerel insanlar bazen Batık­ larla konuşurken gücü "enerji" olarak çevirirler. Ancak güç kavramı, daha önce de açıkladığım gibi, sadece bildiğimiz şekliyle "enerji" den fazlasıdır. Bu güç aynı zamanda bilgi sahibidir ve bir insana bazı nitelikler kazandırabilir. Dola­ yısıyla güç, fizik derslerinde tanımı yapılan "enerji" ile tam olarak aynı şey değildir. Hıristiyanlıktaki koruyucu melekler, koruyucu ruhlar olarak, eğer bildik görünümlerinde değillerse bazı işlev ve görevleri bakımından güç hayvanlarını andırırlar. Bu ben­ zerlik bazen yerel insanlar tarafından da fark edilmektedir. Örneğin, birkaç sene önce yaşlıca bir Havai yerlisi bayanla çalışıyordum; kendisi bir şifacı ve halkının bilgisini onurla koruyan bir kişiydi. Ancak, misyonerler yaklaşık iki yüzyıl­ dır Havai'de çalışmaktalar ve bunun neticesinde yerel Ha­ vai kozmolojisinde, Hıristiyanlık ve Havaiye özgü ruhsal kavramlar iç içe geçmiş durumda. Dolayısıyla bu bayan, güç hayvanlan veya yardıma ruhlar için "koruyucu melek-

90 Ier" terimini kullamyordu. Havaiye özgü "koruyucu melekler"den birisi bu arada Köpek Balığıdır, bu yüzden bu bölüm başında kendisinden alıntı yapılan İglulik Eskimo şamanmın tamamen anlamış olduğu şeyi misyonerler kav­ ramışlar mıdır? emin değilim. Güç hayvanlan, şamanların evrenle olan tek güç bağlantılan değildir. Şamanlann birlikte çalıştığı neredeyse sonsuz çeşitte bitki yardımcılar, element ruhları, yer ruhlan, gök cisimlerinin ruhları, ataların ruhları, vs. bulunur. Ancak güç hayvanlan, şaman uygulamalarında en yaygm olanı gibi görünmektedir. Belki bu kısmen diğer hayvanlar­ la olan yakın bağlantımızdan ve bir ölçüde de hayvan olarak güç hayvanlarının son derece hareketli olmalan ve şamanlar ne zaman yardım için çağırsa gelmelerindendir. Güç hayvanının önemi, onu yardım için çağırmanın ötesindedir. Güç hayvanları, kişiyi evrenin muazzam gücü­ ne bağlar ve bu gücü bir insanın zarar görmeyeceği bir şe­ kilde değiştirir. Söz konusu ruhsal muhafızlara sahip olan şamanlar veya başka insanlar, kendileri de güçle dolarlar ve evrenin bu ruhsal temsilcileriyle temasta kaldıkça bu du­ rumu muhafaza ederler. Güç hayvanları özellikle, başkalarına şifa vermek için aracı olarak davranan kişilere yardımcı olmaya meyilli şefkatli ruhlardır. Yardımcı oldukları kişi merhametli dav­ ranışlardan vazgeçtiği takdirde bu kişiyi cezalandırıyor gibi görünmemektedirler, sadece yardım etmeyi bırakırlar. Yeni güç kaynakları edinmedikçe söz konusu kişinin gücü kade­ meli olarak solar, hastalıklara ve talihsizliklere karşı koru­ masız kalır. Şamanik kültürlerde, bu güç bağlantısının insanları hastalık ve talihsizliklere karşı dirençli kıldığı düşünülür; sanki bir kuvvet alanı gibi kişiyi hem sarmalar hem de içine nüfuz eder. Bu güçle kişi yalnızca korunmakla kalmaz aynı

91 zamanda bir nehrin akıntısıyla birlikte akar gibi hayatı da kolaylaşır. Güç hayvanlan da diğer ruhsal bağlantılann geçici olabildiği gibi gelmeye ve gitmeye eğilimlidir. Şamanizmde en önemli nokta bundan dolayı kişinin ruhsal güç bağlantı­ larını sağlık ve hayatta başarılı olmak için muhafaza etme­ sidir. Şamanlar vfeya başka kişiler, ciddi hastalıklara yaka­ lanıyor veya başka talihsizlikler yaşıyorlarsa bu genellikle güç hayvanlarının ve diğer yardımcı ruhların onları terk ettiği anlamına gelir. İnsanlar bu ruhsal bağlanülarını kaybettiklerinde, Ama­ zonlarda yaşayan Kızılderililerin bana çok seneler önce açıkladıkları gibi, tehlikedeler demektir. Ancak bu bir anda olmaz, Şuarlann şiirsel bir şekilde belirttikleri üzere "güç, rayiha gibidir." Fiili bağlantı koptuktan sonra bir süre daha gücün etkisi devam eder. Kısa bir süre için daha kişi gitgide etkisi azalan bir şekilde korunur. Şamanlar, normal insanlardan farklı olarak, ruhsal güç bağlantılarını kaybettiklerini anlamak için hayatlarında bir şeylerin ters gitmesini beklemek zorunda değildir. Seyahat etme yöntemiyle, güç kaybına ilişkin belirtiler ortaya çık­ madan çok önce halen daha güç hayvanlarına bağlı olup olmadıklarını bulabilirler. Yöntem basittir: Tekrar tekrar yol­ culuk yapıp, yardım için güç hayvanlarını çağırdıkları halde hiçbir güç hayvanı ortada görünmüyorsa bu durumda şa­ manlar güç hayvanlarının kendilerini terk ettiklerini anlar. Bunu bildikleri için şamanlar herhangi bir talihsizlik ya­ şamadan güç bağlantılarını onarmak için önlem alırlar. Bunu sağlayan önemli yöntemlerden biri "güç hayvanının geri kazanılmasıdır". Sıra dışı hayvan yardımcıların güçleri arasında sorula­ rımızı cevaplamak da vardır. Güç hayvanlarının verdiği ce­ vaba nasıl güvenebileceğimizi merak ediyor olabilirsiniz.

92 Bunun cevabı; sıradan gerçeklikte bir doktora, avukata ve­ ya başka bir tanıdığa güvenip güvenemeyeceğinize dair standartların aynısının uygulanmasıdır, güven geçmiş per­ formans bazında belirlenir. Eğer bu kişiler size sürekli ola­ rak güvenilir tavsiyeler verip, yardımda bulunuyorsa söz konusu kişilere güvenmeyi öğrenirsiniz. Diğer bir deyişle hem sıradan hem de sıra dışı gerçeklikte ilk elden deneyi­ me dayanan bilgiyle hareket ederiz. Burada bir öğrencinin yorumunu veriyorum: "Benim için hayvanların bilgi gücü, bilgelik ve akla sahip olması yeni bir şeydi. Başka ruhçu disiplinlerde henüz el değme­ miş bir alan olarak, bana öğretebilecekleri şeyler olduğunu kabul edebileceğimi fark ettim." Şamanizmde kişiler sıra dışı gerçeklikte kendi deney­ lerini yapmalı, yaşadıkları deneyimler ve aldıkları cevaplann güvenilirliğine ilişkin kendi kendilerine sonuç çıkarmalıdır.

Aşağı Dünyaya Gidiş Birçok yetişkin hayatlarında şefkatli ruhların yardımı­ nı almaktadır veya almıştır; ancak Batı kültüründe insanlar ne bu yardımın ne de yaygın olan hayvansal dışa vuruntu­ nun farkındadır. Selestiya Çalışmasında temasları yer alan Baülılar genellikle, Aşağı Dünyadaki önceden beri var olan kişisel güç hayvanlarının kimliğini keşfetmiş ve bunlar hak­ kında Şamanın Yolu'ndaki bilgileri okumuş olanlardır. Şamanın Yolu'nda, yerli şamanlar tarafından Aşağı Dün­ yaya gitmek için yaygın olarak kullanılan mekânları açık­ lamış olduğumdan şu anda sadece kısaca değinmekle yeti­ neceğim. Burada açıklanan ayrılma noktaları, yerli şaman­ lar tarafından bilinen ve modern Batıklar tarafından da başarıyla kullanılanlardır. Bunlar haricindeki diğer yerler Ek B'de belirtilmiştir.

93 Önerilen ayrılma noktalan arasında belirli mekânlar­ daki delikler bulunmaktadır; söz konusu delik bir mağara, bir kaynak veya kuyu, bir koyda olabildiği gibi bir ağaç kovuğu da olabilir (ağaçtan girip aşağıya inmek için) veya bir girdap veya şelalede bulunabilir (veya şelale arkasın­ daki bir giriş olabilir). Giriş her ne olursa olsun kesinlikle Orta Dünyada bu­ lunmalı ve seyahat edecek kişi tarafından sıradan gerçek­ likte yeri ilk elden biliniyor olmalıdır. Sıra dışı gerçeklikte birçok yer birbirine benzer ama bu aynı yerler olduklan an­ lamına gelmez. Aynı şekilde seyahat edeceklerin sadece gözlerini kapayıp, Orta Dünyadaki tam yerini bilmeden bir mağara veya başka bir ayrılma noktasını imgelememeleri önemlidir. Aksi takdirde buradan Aşağı Dünyaya yapılacak yolculukların güvenilir bir haritalaması yapılamaz.

Belirli Bir Yerdeki Delik Aşağı Dünyaya gidiş için en yaygın ayrılma noktası topraktaki bir deliktir. Daha önce hiç basamaklardan in­ memiş olsa bile eğer kişi bir mahzen kapısı biliyorsa bü da, bilinenden bilinmeyene bir geçiş sağladığından, ayrılma noktası olarak kullanılabilir. Cari Jung'ın bir kilerden yaptı­ ğı ünlü yolculuk, şamanın Aşağı Dünyaya inme yöntemine paraleldir.10 Ancak birçok Batılı, bir mağara veya topraktaki bir delikten inmede daha başarılı olmaktadır.

Göl Veya Koy Kuzey Kaliforniya Amerikan Yerlilerinin şamanlar, ba­ zen uzak yerlerde bulunan, daha önce ziyaret etmiş olduk­ ları ve uyudukları dağ göllerinden iniş yaparlar.

Bir Hayvanla Buluşma Yolculukları Aşağı Dünyada hem hayvan hem insan ruhları bulun­ sa da hayvanlar daha yaygındır. Şamanik yolculukta yeni olan Batıkların başarılı olmalannı sağlamak üzere ilk yolcu­ luklarını herhangi bir hayvanla tanışmak için yapmaları istenir ve başkaca bir görev verilmez. Aşağıda bir örnek yer almaktadır.

At Dansçı Karanlık mağaradan çıkmamla parlak, neredeyse kör edici bir ışıkla-yıkanan muazzam bir manzarayla karşılaş­ tım. Çalılarla bezenmiş altın bir düzlükte buldum kendimi. Birkaç beyaz atın kaldığı bir ağıla doğru yamaçtan aşağı indim. Atlara yaklaştıkça bir tanesi dikkatimi kendine çeki­ yordu. Birbirimizin gözlerinin içine baktık ve kısa sürede yoğun, neredeyse hipnotik bir bağlantı içine girdik. Sonunda birlikte coşkulu ve ritmik bir dansa başladık. Beyaz at, vahşice yelesini savuruyor ve ön ayaklarını hava­ ya kaldırıp ardından toprağı dövüyordu. Ön ayaklarını kaldırdığı bazı zamanlar daha büyükmüş gibi görünüyor, üzerimde yükseliyordu. Bu anlarda sihirli bir görünüme bürünüyor ve yüzü daha çok bir kadını andırıyordu. Yelesi, beyaz dağınık saçlara, uzun at yüzü ise genç ve güzel bir kadının çekici yüzüne dönüşüyordu. Bilinmez bir süre dans ettik. Kendimi yorgun hissedip, durmak ve gezmek için sırtına binmek istedim. İlk başta bu isteğimi kabul etmede isteksiz göründü. Ancak ben ısrar edince nihayet yatıştı ve bana nazik hareketlerle yaklaştı. Ancak sırtına binemeden davulun Orta Dünyaya dönüş sinyalini duydum. Sırtındaki gezim başka bir zamana kal­

95 dı. Yukarıdaki yolculuk, şamanik seyahatlerin sıklıkla deneyimlenen mitlere özgü niteliğini gösteriyor. Bu durumda atın yüzü "genç, güzel bir kadın" yüzüne dönüşüyor. Ka­ bile kültürlerindeki şamanlar tarafından hayvanların insani yönlerini ortaya koyma yeteneği çok iyi bilinir ve "hayvan ■insanlar" terimi kısmen buna bağlıdır, mitsel olarak hay­ vanlar ve insanlar yekvücut olurlar. Bu temas ayrıca, de­ neyimin yolcu açısından gerçekliğini göstermektedir; yolcu, kadm-atla dans etmekten yorgun düşmüştür. Dolayısıyla bu yolculuk, şamanlann seyahatleri sırasında temasta olduk­ ları "mit âlemini" ve "gerçeklik" bir aradadır.

Kurt Sırtında Gezinti Sıradaki örnek, bir kartalla buluşmayı uman başlangıç aşamasındaki bir yolcuya ait. Ancak, "beni tamamen şa­ şırttı" dediği üzere bir kurtla temas eder. Beklenmedik te­ maslar şamanik yolculuklarda olağandır ve bu sayede arük seyahat edenler şamanik bilinç halindeyken olanları "uy­ durduklarına" ilişkin şüphe duymazlar. Normal psikolojik modellerin şamanizmin gizemlerini kolayca açıklamaya ye­ terli olmadığım anlarlar. Aşağıda söz konusu bayanın teması yer almaktadır; eşzamanlı anlatım yoluyla seyahat esnasında kaydedilmiş­ tir. Aşağı Dünyaya inmek için kullandığı ayrılma noktası New York'un kırsalında dağlık bölgede yer alan bir göletti. Müziği açüm, davul çalmaya başladı. Yerde, gevşeme­ ye çalışır bir vaziyette uzanmış yatıyorum.-.. Henüz pek bir şey olmuyor... Kurbağalı göle dikkatle bakıyorum... Girme­ den önce göle dikkatle bakıyorum... Yumurtadan çıkmamış küçük kurbağalar... Ayağımı suya sokuyorum... Biraz ürkü­ tücü. Bütün vücudumu suya bırakıyorum... İlk hissim, bo­

96 ğazıma kadar serin suyun içindeyim... Dalmaya karar veriyorum. Aşağıda kayaların arasına bir yer var. Kayaların ara­ sında kendime bir yol buluyorum ve her tarafım suyla kap­ lı... Gerçekten rahatlamış hissediyorum. Bir geçitten aşağı çekildiğimi hissediyorum. Ama çok parlak... Suyun altında olduğum halde rahatlıkla nefes alabiliyorum ve çok fazla ışık var. Davul suyla birlikte atıyor gibi. Hızlı hareket ediyorum... Kurtları duyabiliyorum ama sanki uzaktalar ve henüz hiçbir şey görmüyorum. Büyük, siyah tüylü bir hayvan görüyorum. Simsiyah... Şu anda vücudum çok sıcak. Sanki tünelde gibiyim ama bu siyah, tüylü köpeği görüyorum; hayır, bu bir kurt. Kafası yukarıda; vucüdüm çok sıcak. Sanki aya karşı uluyor gibi kafası yukarıda. Çok karanlık bir yerdeyim, gece. Açık bir alandayım. Garip çünkü tünelden çıkışımı hatırlamıyorum. Tünel, çok karlı olan bu yere öylece açılıyor. Çok fazla yıldız var. Çok çok büyük açık bir alan, ufukta hiçbir şey yok. Yıldızlardan ötürü çok aydınlık ve siyah kurt var... Gözleri çok sarı ve şimdi bana bakıyor. Ben ona, o bana bakıyor, hareket etmi­ yoruz. Göbeğimde korkuya benzer bir şey hissediyorum. Dili dışarı sarkm ış ve öylece bana bakıyor. Yıldızlar çok parlak. Sanki birbirimizi hipnotize ediyoruz. Gerçekten kıpırdayamıyorum. Korkmuşum gibi vücuduma adrenalin pompalanıyor ve korkmam gerektiğini biliyorum. Gözleri sadece "Ben buraya aitim." diyor. (Ben mi kurt mu? Emin değilim.) Yıldızlara bakmam için burnuyla işaret ediyor. Belli bir yıldız kümesi sanki... Sanırım Ülker/Süreyya. Bu yıldızları geçen yıl Peru'da görmüştüm. Davullar eşlik ediyor gibi. Burada yalnız hissediyorum ama kurt benimle.

Sanki ben bu erkek kurtmuşum gibi hissediyorum. Sanki

97 yıldızlara bakan kurda dönüşmüş gibiyim. Açıklık enginmiş gibi hissediyorum ve koşmaya başlıyorum. Rüzgârı kulak­ larımda hissediyorum; çok hızlı, çok hızlı hareket ediyo­ rum, ayaklanma kan pompalanıyor. Kar çok sert, ayaklanmm altında kayıyor, gevşek değil. Çok hızlıyım, çok çok hızlı... O kadar ki sanki uçacak gibiyiz (gibiyim).... Şimdi kurdun üzerindeyim, kurt beni alıyor ve uça­ biliyoruz. Uçuyoruz, ben titriyorum, çok üşüdüm. Donuyorum, çok çok soğuk. Sırtındayım. Vücudum titriyor ve sanki beni yıldızlardan birisine çıkarıyor. Gittikçe parlaklaşıyor, çok çok parlak oluyor. Büyük kız kardeş... Nerede olduğunu bilmiyorum... Büyük kız kardeş yıldızı, erkek kardeş kurt, kız kardeş yıldız. Şimdi başka bir düzlemde bir tümsek üzerindeyiz. Halen daha gece, halen açık alandayız. Şu anda beyaz kur­ du gördüm... Ağzının etrafındaki siyahlığın içinde pembe bir dili var. Sanırım bu dişi bir kurt. Güzel. Bizimle birlikte koşmak istiyor... Birlikte koşuyoruz, ben hâlâ daha kurdun sırtındayım. Yine turluyoruz ve gittikçe yakınlaşıyoruz, git­ gide bir zirveye yaklaşıyoruz ve aşıyoruz. Geniş buzlu akan bir sudan atlıyoruz. Birlikteler, birlikte oynuyorlar, hep birlikte karda oynuyoruz. Çok güzel. Yıldızlar muhteşem. Çok hızlı hareket ediyoruz. Davullar yavaşlıyor gibi; davullar orada. Bunu anlamıyorum: davullar gittikçe ya­ vaşlıyor. Biz daha, daha hızlı hareket ediyoruz. Oh! Bir yıldız kayıyor, sanki kuyruklu yıldız, öylece düşüyor. Öylece ufka düşüyor. Çok parlak. Yıldızı ince­ liyoruz. Çok parlak. Bu bir kristal! Kara bir kristal düşmüş. Saf, şeffaf bir taş. Taşta bir yüz var. Taşa bakakalıyo­ rum. Üzerinde... kahverengi bir yüz, badem şeklinde iki göz var... Bana bakıyor... Ah, anladım! Sanki bir buzun ardından bakıyorum.

98 Buzun altınaa yol alıyorum ve deliği bulmalıyım. Ve bu­ rada aşağıya bana bakan bu yüz var kazımaya başlıyor. Benim için bir delik açıyor. Bu bir balıkçı ve balık avlıyor. Delikten dışarı çıkıyorum. Buzun altında kapalı kalan be­ nim. Bütün bu zaman boyunca bir tünelde olmalıydım ama geniş açık bir alandaymış gibi hissettim. Parlak gün ışığmdayım. Tundradayız gibi ve bir kızak ve balık avlayan Eskimoya benzer birisi var. Bana bakıyor, erkek veya kadın; birbirimize bakıyoruz. Gözleri çok koyu kahverengi... Halen daha benimle konuşuyor ama ne söy­ lediğini anlamıyorum. Kim olduğunu bilmiyorum. Arkada­ şım kurdu anlatmaya çalışıyorum, sanki neden bahsettiği­ mi anlamış gibi kafasını olumlu anlamda sallıyor; gülüyor ve gülüyor. Beni alıp götürüyor ve balık yiyorum. Çok lezzetli. Ar­ tık ayrılmalıyım. [Geri dönüş sinyalini duyuyor.] Ona te­ şekkür ediyorum... Deliğe gidiyorum, içine atlıyorum ve geri dönüyorum. Şimdi çok, çok karanlık ve ben geri dönü­ yorum. Uzun bir yol gibi, dünyanın ortasına düşmüşüm gibi... Yukarı doğru kıvrılıyorum... Şimdi kayalardan çıkı­ yorum. Kayalar kahverengi ve altın rengi, kaygan... Ara­ larından yukarı doğru kayarak çıkıyorum. Kurbağa yumurtalarını görüyorum. Hâlâ daha ora­ dalar. Etrafta iribaşlar oynaşıyor... Sudan çıkıyorum ve su­ yun kenanndaki tümsekte oturuyorum. Aşağıdakiler, seyahati yapan kişinin yolculuğun he­ men ardından yaptığı yorumlandır: Bir yerlerde ... bazı eski atalarla bağlantıya geçmiş gibi hissediyorum. Kurt güzeldi. G özleri... Ve balık lezizdi, çiğ balık. Tadım alabiliyordum. Çok hızlı olmuş gibiydi. Çok üşümüştüm ve çok korkmuştum ve çok sıcaktı da. Çok yüksek bir sıcaklık hissettim. Özellikle net olan şeyler: kurt, gözler, kristal, kristalin

99 içindeki yüz ve buzun ardından bakan ben... Buzdan çıkı­ şım ve çok parlak olduğunu görmem. Sanki bütün o zaman boyunca buzun altındaydım ama yıldızlardan oluşan bir evren gördüm. Garipti çünkü kurbağalardan kurda çok hızlı geçiş yaptım. Sanki kayaların oluşturduğu bir dirsek­ ten döndüm ve oradaydım! Kurdu hemen bu anda gördüm ve yıldızlar oradaydı, sanki o anda açılmış ve ben o anda oraya çıkmışım gibiydi. En canlı olan şeyler kurdun sarı gözleri ve yüzdeki, Eskimo yüzündeki siyah gözlerdi. Vü­ cudumun titremesi. Ürperiyorum. Bu bayanın seyahatinin kayda değer özellikleri, sadece görmeyip, aynı zamanda hissetmesi (sıcak, soğuk ve kay­ gan kayalar), duyması (kurtların sesi) ve tatması (balık). Ayrıca, suyun altında nefes alabildiğini fark ediyor. Sonra, klasik şaman deneyiminin özelliği olan kişinin koruyucu ruhu veya güç hayvanı ile etkileşmesinde olduğu gibi, kurtla bütünleşiyor. Bu hayvanın, güç hayvanı veya yardıma hayvan olduğuna dair bir başka kamt da onun üzerine binerek gezmesi. Bu bayanın kurtla kendiliğinden gerçekleşen kaynaş­ ması, daha başlangıçta naif "uygar" bir yolcunun bile, bek­ lenmedik ve hızlı bir biçimde, kabile şamanlarımn antik çağlardan bu yana bildikleri mitsel gerçekliğe girebildiğine örnektir. Eliade'nin gözlemlediği gibi "Şaman, hayvan var oluş biçimini paylaşmayı her başardığında, henüz insanla hayvanın birbirinden ayrılmamış olduğu o eski mitsel za­ manlarda mevcut olan durumu yeniden oluşturur." Yine bu bayanın değişen bilinç haline kanıt ise yaptığı gözlem: "Davullar yavaşlıyor gibi..." Sıradan gerçeklikte ise kaset­ teki davul vuruşları sabitti. Dünyadaki diğer tüm şamanlar gibi o da kuvars kris­ talinin şaman gibi görmesini kolaylaştırabildiğini keşfedi­ yor. Ayrıca, Aşağı Dünyada yıldızlar olduğu gözlemi gibi

100 sıra dışı gerçekliğin gizli kozmolojisi hakkında kendiliğin­ den bilgi sahibi oluyor ve Orta Dünyaya b ir delikten geri gelebildiğini (bu durumda Eskimo tarafından yapılan de­ lik) ve buradan geriye Aşağı Dünyadaki orijinal giriş yeri­ ne dönebildiğini öğreniyor. Bunlar da kabile şamanlan ta­ rafından çok iyi bilinmektedir. Özellikle b u son teknik, bir gölet veya su birikintisinden Orta Dünyaya paralel bir tünelden geçerek aşağıya inmek ve Orta Dünyaya başka bir delikten gelerek uzak bir yolculuğu tamamlamak yaygın bir şaman tekniğidir; Avustralya Aborjinleri, Kaliforniya Yer­ lileri arasında bilindiği gibi İskoçya'da günümüze kadar ulaşmış kelt bilgileri arasında yer alır.

Bir Hayvana Yapılan Kehanet Yolculukları Şamanlar ile diğer insanların çoğunluğu arasındaki en önemli fark; şamanların, sorulara cevap almak ve problem çözmek için gizli bilgileri almaya yönelik hazır ve güvenilir yöntemlerinin olmasıdır. Dolayısıyla dünyadaki şamanların önemli bir görevi de insanlara, hayatlarına dair soruların cevaplarını bulmalarında yardım etmektedir. Bu iş "kehanet" olarak da bilinir ve normalde insan­ ların bilmedikleri gizli ("okült") bilgilere erişmek anlamın­ dadır. Tabi ki sıra dışı gerçeklik, gerçekten bizden "saklanmamıştır"; sadece oraya nasıl gideceğimizi bilmemiz gere­ kir. Şamanlar bu işi aileleri, arkadaşları, yabancılar için ve­ ya sadece kendileri için yapabilirler. Muhtemelen şamanlarm kehanet için kullandıkları en özgün yöntem, sorulara cevap bulmak için sıra dışı gerçekliğe seyahat etmeleridir. Aşağıda, başlangıç düzeyindeki kişilerin bir hayvana soru sormak için yaptıkları çalışmalardan örnekler yer almak­ tadır.

101 İlk açıklamada yolcu, görünürde basit bir soru sormuş ancak beklediğinden daha fazla bilgelik gerektiren bir cevap almıştır. Hatırladığım kadarıyla bir karınca deliğinden aşağıya indim ve Aşağı Dünyaya oldukça hızlı ulaştım. Ortaya çıktığımda, girişte dişi bir geyik duruyordu, çok güzeldi. Sorumu sordum: "Nerede yaşayacağım?" Arkasını döndü ve bir patikada koşmaya başladı. Pe­ şinden koştum ama onu yakalayamadım. Bir erkek geyik arkamdan koşup yanıma geldi ve beni sırtına aldı. Birlikte koşan bir geyik sürüsünün içindeydim. Beni ormana götür­ düler ve birçok şey gösterdiler, sadece çok azını hatırlıyo­ rum. Erkek geyik bir geyik gibi yaşamayı öğrenmem gerek­ tiğini söyledi ve bir geyiğin hayatından, farklı parçalar gös­ terildi. Toprakta, çimenlerin üzerinde yatan bir geyik yav­ rusunu hatırlıyorum ve bir noktadan avcılar bize ateş edi­ yormuş gibi hissediyordum. En son bir yamaçtan tırmanıyorduk. Tepede küçük bir ev vardı ama bulutluydu. Tam net göremedim. Uykuya dalmaktan korkuyordum ve geyikten, yolcu­ luğum sırasında uyanık kalmamda bana yardım etmesini istedim. Erkek geyik bana geldi ve boynuzlan çıkarıp be­ nim başıma koydu. Ardından son derece canlı bir geyik dansı yaptım. Geyik sürüsü yeniden koşmaya başladı ama bu sefer ben de onlarla koşuyordum. Vücudum değişmişti, kısmen geyik kısmen insandım. Artık geyiklerle koşmakta zorlan­ mıyordum. Çok özgür ve coşkulu hissediyordum. En sonunda, tepedeki küçük eve yeniden geri döndük. Artık evi, net olarak görebiliyordum. Postlar örtülü yu­ varlak bir kulübeydi, belki bir yurttu. Erkek geyik içeri gir­ mem gerektiğini söyledi ve boynuzları yeniden başıma tak­ tı (bu sefer tamamen insan olmuştum) ve bana bir pelerin

102 verdi. Pelerin; kürk, geyik derisi, boynuz ve toynaklarından yapılmaydı. Özel hissettim, bir çeşit tören giysisi gibiydi. Obanın içine gönderildim. İçeride, yerde çok yaşlı bir adam oturuyordu. Şamana benziyordu. Doğulu özelliklerde ince bir yüzü vardı. Onun da başında boynuzlar vardı. Bir elinde bir şaman davulu tutuyordu ve içinden geçmemi söyledi. Davulun içine başı­ mı soktum. Çok karanlıktı, çok korktum ve kafamı geri çe­ kip çadırdan çıküm. Dışarıda bir süre geyikle beraber git­ tim (buradaki aynnüları hatırlamıyorum) ardından çadıra geri döndüm. İçeri girdim ve bu sefer isteyerek davula gir­ dim. Tünel çok karanlık ve dardı. Zorlukla nefes alabiliyor­ dum. Nihayet kafamı diğer taraftan dışarı çıkardım. Çok güzel bir yerdi, cennet gibiydi. Etrafında söğüt ağaçlarıyla bir göl vardı ve zarif giyimli, gülümseyen insanlar gruplar halinde göl çevresinde yürüyorlardı. Bu yenidünyayı keşfetmek için tünelden çıkmak iste­ dim ama şaman, daha öteye gitmemi engellemek veya geri dönmemi sağlamak için belime bir halat başlamıştı. Tünel­ den geri döndüm ve ortaya çıktığımda belimden başka bir kordonla davula bağlı olduğumu gördüm, bu altındandı. Şaman, kordonun her zaman buraya öteki dünyaya geri dönmemi sağlamak için olduğunu söyledi. Tekrar dışarı, geyiklere döndüm. Beni birçok yere gö­ türdüler ve birçok şey gösterdiler (Burada her şey bulanık­ laşıyor sadece birkaç ayrıntı hatırlıyorum). Onlara nerede yaşayacağımı sorup duruyordum ama beni cevaplamıyor­ lardı. Bir noktadan bana, çok uzakta bacalan çok kirli fab­ rikaya benzeyen bir bina gösterdiler. Erkek geyik öncelikle bunu temizlemem gerektiğini söyledi. Çok camm sıkıldı. Bir kartal gelip, kafamdan tutarak beni havaya kal­ dırdı. Çeşit çeşit manzaraların üzerinden uçtuk. Bana evimi mi göstereceğini sordum. Bana hepsinin evim olduğunu

103 söyledi. Ardından davul beni geri çağırdı. Bu bayanın yolculuğu, diğer öğretilerin yanı sıra soru­ sunun cevabını da içeriyordu. İlk olarak bir dişi geyik tara­ fından yönlendiriliyor ve ardından erkek bir geyik tarafın­ dan taşınıp, eğitim veriliyor. Her ikisi de yardıma oldukla­ rından bu bir eğitim olabilir ve kendisine yardımcı olan hayvan "sadece" dişi veya erkek geyik olmadığından, yar­ dımcı olanın Geyik olduğu söylenebilir. Gelecekte yapacağı yolculuklarla bunu kendisi için netleştirebilir. Geyik gibi yaşaması söylendiği ve nasıl tehdit altında oldukları gösterildiği için, evinin "çok kirli" bir fabrika olu­ şuyla, ruhsal düzeyde ekolojik bir mesaj verilmiş olabilir. Hayvanla bütünleşerek (bu durumda geyik), geyik dansı öğretilerek ve (kendisi bilmese de Sibirya ve Moğolistan'da bazen şamanların giydiklerine benzer) geyik boynuzlu baş­ lığıyla takım halinde bir geyik kostümü verilerek inisiye edilmiş. Bunun törensel bir giysi olduğunun farkına var­ mıştı. Aslında, birisine yolculuğu sırasında böyle bir kos­ tüm verildiğinde bu, şamanik çalışmaları için sıradan ger­ çeklikte bunun aynısını yaparak, kendisiyle görüşen ruhları onurlandırması için bir mesaj olarak değerlendirilir. Ardından şamamn kulübesine kadar kendisine eşlik edilmiş, şamanın bir davulu var ve o da geyik boynuzları takıyor. Şaman, bir yolculuk türü olarak davul içinden nasıl seyahat edileceğini öğretiyor kendisine. Deneyim o kadar gerçek ki, tünelde nefes almakta zorlanıyor. Cennete benzer bir yere çıkıyor ve ilerlemek istiyor. Ruh şaman tarafından beline bir kordon bağlanmış ol­ duğundan ileriye gidemiyor. İlginçtir ki bu tam olarak Si­ birya kabileleri tarafından şamanın yolculuklarından dön­ mesini sağlamak için uygulanan tekniktir ve yolcu tarafın­ dan daha önceden bilinmemekteydi. Burada yine, kültürel

104 alt yapımızdan bağımsız olarak, çok özel ve eski şaman yöntemlerinin sıra dışı gerçeklikte bizlere tekrar tekrar öğre­ tildiğini görüyoruz. Bu yöntem gösterildiğine göre davul­ dan "cennet"e gitme riskine karşı kordonu nasıl kullanıla­ bileceği öğretilmiş olabilir. Kendisine gösterilen veya verilen her şey, "Nerede ya­ şayacağım?" sorusunun cevabı olarak yorumlanabilir. Ge­ yiklerle birlik içinde yaşayabilir; ruh şamanın kulübesinde yaşayabilir; davulun içinde yaşayabilir; davulun ötesindeki cennette yaşayabilir; birçok yerde (birçok manzara) yaşaya­ bilir; kirli bir fabrikanın yanında yaşayabilir. Yolculuğun sonunda kartalın söylediği gibi evi her yerdir. Bu bir şama­ nın, "ev" ve yaşadığı yere ilişkin gerçek bakış açısıdır.

ooo Bir sonraki yolcunun sorusu ise şuydu: "Korkumu güce nasıl dönüştürebilirim?" Açıklama, eş zamanlı anlatım yoluyla yapılmıştır. Mağaranın içinde koşuyorum. İlk merdivene geliyo­ rum ve yavaş yavaş iniyorum. Yan tarafa bir adım atıyo­ rum. Ve bir sonraki merdiveni koşarak iniyorum. Zemine ulaşıyorum. Karanlıkta koşuyorum. Önümde göleti görüyorum ve burnumu tutup, önce ayaklarım girecek şekilde içine atlıyo­ rum. Düşüyorum, dönüyorum, düşüyorum. Düşüyorum, yuvarlanıyorum, düşüyorum. Aşağı Dünyada bir çıkıntıya ayaklarımın üzerinde ini­ yorum. Beni selamlamak için boz ayı orada. Boz ayıya "Kor­ kumu güce nasıl dönüştürebilirim?" diye soruyorum. Beni patisiyle yakalıyor ve uçurumdan atlıyor. Göğsündeyim. Yuvarlana döne kanyonda düşüyoruz. Serbest düşüş halindeyiz. Bir çimenlikte duruyoruz. Boz ayı beni

105 bırakıyor ve çimenlikte yürüyor. Beni gevşek bir kum havuzuna doğru yönlendiriyor. Patisi elimde. Korkuyorum. Boğazımıza kadar kuma gömü­ lüyoruz. Kum kafalanmızı da yutuyor. Her şey karanlık... Sadece boz ayrının gücünü hissedebiliyorum. Pençesine her iki elimle birden sarılıyorum. Her şey çok sıkışık... Sesli nefesler alıyorum. Boz ayı patisini çekmeye başlıyor ama sıkıca yapışıyorum. "Hayır, gitmene izin vermem." Diyo­ rum. Ama patisini çekiyor; kum her tarafımdan baskı yapı­ yor. Şimdi anlıyorum: Burada istediğim kadar kalabilirim. Artık burada olmak istemiyorum. Yüzeye çıkmak için boğuşuyorum ve gölete geri dönüyorum. Suyun derinliklerindeyim. Kıyıda boz ayıyı görüyorum; göbeğini tutuyor ve yüksek sesle gülüyor. "Bana ne anlatmaya çalışıyorsun?" diye sesleniyorum. Bana, istediğim sürece korkabileceğim; hoşlandığım sürece kapalı kalabileceğim; gevşek kum tabakasından ken­ dimi kurtardığım gibi davranarak özgür olabileceğim ceva­ bını veriyor. Boz ayıya doğru hareket ediyorum. Kahkahası kesili­ yor ama halen daha gülümsüyor. Yine beni patisiyle sarmalıyor. Üç ayakla koşuyor. Bir uçurumun kıyısına geliyoruz. Hızla duruyor ve beni fırla­ tıyor. Vahşi gülüşünü duyabiliyorum. Düşüyorum, düşüyorum... Renkler değişiyor. Yalnı­ zım. Ama yalnız olmaya aldırmıyorum. Serbest düşüş ha­ lindeyim. Hava temiz. H afif serin. Bir bulut üzerine düşü­ yorum. Hâlâ daha ılık. Bulutun üzerinde dinleniyorum. Gökte bir benek görüyorum. Gittikçe büyüyor. Bu, boz ayı. Sıkıca bir topa sarılmış. Tam göbeğime iniyor, vahşice gülüyor ve elimden tutuyor. Ufka doğru uçuyoruz. Boz

106 ayıya nereye gittiğimizi soruyorum. "Başka bir korku seviyesine gidiyoruz." diyor. Başka bir korku seviyesine gitmek istediğimden emin değilim. Bana, "Sen istemiştin; şimdi vaz geçme." diyor. Renkler değişiyor. Beni sıkıca kucağına alıyor. Bir to­ pun içinde yuvarlanıyoruz. Bir uçurumun kenarında duru­ yoruz. Ateş içinde bir uçurumdan aşağıya doğru dans edi­ yoruz. Alevler bizi yutuyor. X ve arkadaşları burada. Boz ayı ve ben yanıyoruz. İkimiz de iskelete dönüyoruz ama ke­ mikler yanmıyor. Boz ayının artık gülmediğini fark ediyo­ rum. [Sonra gülüyor.] Bence bu kom ik... "Gerçekten korktuğunda genellikle gülüyorsun. Gül­ mek, senin için hem ilaç hem kalkan. Hazır olmadığı sürece bu kalkandan içeri girmeme izin verme." diyor. Alevler sönüyor. Üşüyorum. İskeletim üşüyor. Kemik­ lerden oluşan bir alandayız. Benim ve boz ayımn iskeleti, gün batımı kızıllığındaki bu kemik çölünde el ele koşuyor. Boz ayı bana bu noktadan itibaren korkulanmı gör­ mezden gelmememi söylüyor. Korkularımın bir kısmının atalarımın kemiklerinde gizli olduğunu söylüyor. İskeletimin eline bir kürek tutuşturuyor ve kazmamı söylüyor. Onun iskeleti ise seyreder bir pozisyonda yakı­ nıma oturuyor. Gittikçe hızlanan bir şekilde kazmaya başlı­ yorum. Bu çukurdan toprak attıkça neşeleniyorum. Durma­ dan kürekle toprak atıyorum. Derin, daha derin... Bu çukurun dibinden yukan bakı­ yorum. Boz ayı beni izlemek için eğiliyor. "Daha derin" diye bağırıyor. Artık çukurdan daha fazla toprak atamıyorum ve oy­ maya başlıyorum. Bir köstebeğe dönüşüyorum ve toprak annenin kalbine doğru daha derine oyuk açmaya devam

107 ediyorum. Çukurun en dibinde kırmızı renkli, atan bir kalp bulu­ yorum. Kalp, ritmik bir şekilde atıyor. Kalbin üzerine yüz üstü yatıyorum. Dinledikçe kalp atışı güçleniyor ve hız­ lanıyor. Kalbe, "Korkumu güce nasıl dönüştürebilirim?" diyo­ rum ve yardım istiyorum. Üzerimde katlamyor. Kalbin, kalbinde yatıyorum. Kal­ bin, kalbinde katlanmış olarak yatıyorum. Kalpteki damar­ lardan birine doğru akıyorum. Her vuruşta bu kalpten bir damara itiliyormuşum gibi çok duygusal hisse kapılıyo­ rum. Her vuruşla beraber... Anladığım kadarıyla ayakları­ mın dibine kadar. Halen daha ayak damarımdayım. Ayak başparmağı­ mın eklemindeyim. Ayak başparmak kemiğime çok uzakta olduğum için yolu bulup bulamayacağım konusunda ne düşündüğünü soruyorum. Ayak başparmak kemiğim, "Sandığından daha uzakta­ sın. Atalanmn kemikleri, senin kemiklerinde... Korkudan aradığın kurtuluş atalanmn kemikleri ve senin kemiklerin tarafından destekleniyor. Belli bir uyanmn ötesinde korku değerli, çok değerli enerjinin kaybından başka bir şey değil. Yaşam amacın için sana verilen güç ve enerji kavrayışını aşıyor. "Çok korktuğun şey suistimal ve sık sık güdülerinin kontrol edilmesini istiyorsun, büyük ruh, Güneş, merkezi Güneşe bunun için ve söylenmeyebilecek şey için dönüyor­ sun, yani eğer yolundan uzaklaşmışsan yoluna döndürül­ mem "Korkmuyorum. 'Korkmuyorum/ demek kolaydır. Yapman gereken şeylerden biri daha... Baş ağrıların çoğun­ lukla gelen bilgi ve gücü bloke etmenden kaynaklanıyor. Artık seninle işim bitti. Geri dön." Ayak başparmak kemiğime teşekkür ediyorum. Ama

108 geri dönüyor gibi hissetmiyorum. Belki de kalbe geri dön­ meliyim. Ellerimi kafamın üzerine koyuyorum. Ayak baş­ parmağımdan kalbe doğru damardan geri dönüyorum; şim­ di bunun kendi kalbim olduğunu fark ediyorum. Kalbime, korkumu güce dönüştürmemle ilgili bana vereceği başka bir bilgi olup olmadığını soruyorum. Ayı, "Kendi gücünü korkunla kendin sınırlandırıyor­ sun. İlave gücün sorumluluğunu kabul etmeye hazırsan güç sana verildi." Ensemde seğirme hissediyorum. Bu seyahatten dön­ meye hazırım. Kalp, geldiğim çukurdan geri dönebilece­ ğimi söylüyor. Yavaşça geri geliyorum. Artık yukarı bakabiliyorum ve boz ayının iskeletinin beni izlediğini görüyorum. Bu yol­ culuktaki cevabın kısmen, istediğim sürece korku duymayı sürdürebileceğim olduğunu fark ediyorum. Artık dönüş davulunun çaldığını duyuyorum. Boz ayı beni iskelet eliyle yakalıyor. Kemiklerle dolu alandan ve uçurumdan geri gidiyoruz. Yuvarlanıyor, yuvarlanıyoruz. Şimdi ilk uçurumun kıyısına giden arazide uçuyoruz. Uçurumun kıyısında dikilirken boz ayıya yardımın­ dan ötürü teşekkür ediyorum. Tünele giriyorum. Göletten ilk merdivene, oradan ikinci ilk merdivene ve mağaranın girişine, bedenime geri dönüyorum. Bu yolculuk bitti.17 Yukarıdaki yolculukta birkaç klasik şamansal unsur bulunuyor. Yolcu, boz ayıya sorusunu sorar sormaz bir dizi korkutucu deneyimlerle kişi cevap almaya başlıyor: uçu­ rumdan atlamak, gevşek kum tabasına gömülmek, uçuru­ ma fırlatılmak, kemiklerine kadar yanmak. Sibirya veya İnuit şamanlarınm kozmik parçalanmalarına ilişkin açıkla­ malarına benzer şekilde yolcu iskelete dönüşüyor. Yolcu, tüm bu deneyimlerden sağ çıkmasının yanında bunlar sayesinde sorusuna cevaplar buluyor. Ayrıca boz

109 ayının kendisine yardım etmek ve doğrudan zihinsel-sözlü cevaplar için orada hazır olduğunu görüyor. Yolcu, sadece hayvanın değil kalbinin ve ayak başpar­ mak kemiğinin de sorusunu cevapladığını fark ediyor. Ken­ disine sıra dışı gerçeklikte yardımcı oldukları için bu, ona özel yardımcı ruhlar veya ruh yardımcıları olduğunu işaret eder. Başka yardımlar almak için gelecekte onlara yeniden gidebilir. Yolcu ayrıca kendisini keşfetmeye başlıyor; her yer­ deki şamanlar her şeyin, bir kemiğin bile canlı olduğunu ve şamanla konuşabildiğini bilirler. Son olarak yolcu, dönüş zamanı geldiğinde geri dönüş yolunu özenle takip ediyor. Bu, şamanik yolculuğun disiplinidir.

Güç Hayvanlarının Cevaplarını Anlamayı Öğrenmek Daha önce açıklandığı üzere hayvan, soruları düşün­ celer veya sözcükler yoluyla doğrudan cevaplayabilir. Bu cevaplar genellikle oldukça açıktır. Çoğu zaman ise hayvan kafasını sağa sola veya aşağı yukarı sallayarak veya başka hareketlerle cevap verir. Baş veya vücut hareketinin tipine göre genellikle hayvanın ilk yaptığı hareket cevabın esasını oluşturur. Çoğu kez kehanet yolculuğunda yeni olan kişi, hay­ vanın baş veya vücut hareketiyle cevap verdiğini anlamaz ve yanıtı almış olduğunu bilmeden yolculuğuna devam eder. Örnek vermek gerekirse kehanet yolculuğunda yeni olan bir adam, Aşağı Dünyaya inişinde bir atla karşılaştı ve sorusunu sordu; sorusu "evet" "hayır" tipi bir soruydu. Hayvan, yeri ön toynağı ile iki kez çiğnedi. Acemi yolcu, cevap almadığını düşünerek hayal kınklığma uğramış ola­ rak yolculuğuna devam etti.

110 At yok oldu ve sonra geri döndü; bu sefer, tüylü bir başlıkla beraber sirk atı gibi süslü örtüler içindeydi. Etrafta zıplayarak yürüdü. Yolcu yine ne yapacağını bilemedi ve devam etti. At yeniden yok oldu ve yeniden gözüktü, bu sefer, perendeler attı ve başkaca numaralar yaptı. Bunlar halen daha yolcuya bir şey ifade etmiyordu. Yolculuk sona erdiğinde bana sorusuna cevap alamadığını ve hayal kı­ rıklığına uğradığını anlattı. Bilgim dâhilinde olan bir olasılığı kendisiyle paylaş­ tım: Düstur olarak, yolcu anlasa da anlamasa da, hayvanın ilk yaptığı veya söylediği şeyin cevap olarak alınması ge­ rektiği. At, yolcunun, yeri eşeleyerek cevap verdiğini anla­ madığı için bir sirk atı olduğunu göstererek yolcuyu eğit­ meye çalışmıştı. Yine anlamayınca hayvan bu sefer numa­ ralar yapan bir at olduğunu göstermişti. Bu yolcu halen daha anlamamıştı ama başka yolcular, böyle bir durumda, sirk atlarının ön ayaklan ile yere vurarak sorulara cevap verdiklerini biliyor olabilirdi. Yolcuya böylelikle, hayvanın beden dilini veya kodlamasını ilk olarak çözmesi gerektiği ve sonrasında cevapları anlayabileceği öğretilmiş oluyordu. Şamanizm eğitimi olmaksızın da çoğu kişi, sıra dışı hayvanlann beden dilinin metaforik anlamını hemen kav­ rar. Çok ünlü bir örnek olay; ondokuzuncu yüzyıl ortala­ rında, organik kimyada birçok modern ilerlemenin yolunu açan benzen molekülünün yapısına dair yaptığı keşfiyle kutlanan Alman bilim insanı Friedrich Kekule von Stradonitz ile ilgili olandır. Kekule, o zamanlar kimyacıların karıştıran bir problem olan benzenin moleküler yapısını bulmada uzun zaman başansız olur. Yaptığı keşfe dair açıklamalardan bir tanesi (birçok versiyonu bulunmakla birlikte hepsi görüye ilişkindir) şudur; 1859 yılında bir gece evde yalnızken karanlıkta bir yılanın, halka oluşturacak şekilde kuyruğuna ağzma almış

111 bir şekilde durduğunu görür. Derhal hayvanın, o zamana kadar gözden kaçırdığı cevabı vermek üzere beden dilini kullandığını anlar: molekler 1 yapının bir daire veya halka olduğu. Görü deneyiminin sonucu olarak Kekule 1865 yı­ lında benzen halkası ile ilgili teorisini yayınlar. Nihayet 1988 yılında Kaliforniya'daki IBM Almaden Araştırma Mer­ kezinin bilim insanları, benzen molekülünü görünür kılan bir mikroskop geliştirmek suretiyle Kekule'nin teorisini teyit ederler. Bilimsel keşifler üzerine güzel bir inceleme olan İngiliz patolog William Beveridge'a ait Blimsel Araştırma Sanatı'nda (The Art of Scientific Investigation),18 bilim tarihinden, şu an­ da ünlü olan birçok araştırmacının aradıkları cevabı veren gizli bilgiyi edinmeden haftalar, aylar, yıllarca başarısız bir şekilde bir problemi çözmeye çalıştıkları çok sayıda olay alıntılanmaktadır. Araştırmacı, (en azından geçici bir süre) problemi çöz­ mekten vaz geçmişken bir at arabası, tramvay, tren gibi yardımcı bir ortamda rahatlamışken değişik bilinç haline girerek probleme ilişkin devrim yaratan çözümü görür ve­ ya başka şekilde elde eder. Belki de at arabası, tramvay, tren, tüm bunların monoton bir perküsyon sesi çıkarmaları ve şamanın davulunun etkisine benzer şekilde trans gibi bir bilinç halini kolaylaştırmaları bir tesadüf değildir.

Sembolden Manaya Hayvanın beden dilinin öğrenilmesi gereğine dair örnek bir yolculuğu ele almış olduğumuzdan şimdi kısaca, güç hayvanlarının cevap vermede kullandıkları sembolik bilginin çözümlenmesine ilişkin şamanik bakış açısını ortaya koyalım.

112 Şamanlann yolculukları sırasında karşılaştıkları görsel sembollerin "resmi" anlamları yoktur. Her şaman ve şamanik yolcu, bunların anlamını kendisi için kendisi keşfeder. Sembolün manasını yolcunun kendisinden daha iyi bilecek kimse yoktur. Bu, söz konusu mana hemen anlaşılacak demek değil­ dir ama şu var ki her cevap, söz konusu yolcuya mükem­ mel bir şekilde uygundur. Ruhlar, seyahat eden kişi hak­ kında her şeyi bilirler, iletişimlerinde ve tavsiyelerinde tüm bunlan dikkate alırlar. Eğer yolcu, Freudçu bir psikanalist­ se ruhlar bunu bildiklerinden kişinin anlayacağı sembolik çerçeveyi kullanarak uygun bir şekilde iletişim kurarlar. Eğer yolcu, Amazon Kızılderili şamanı ise ruhlar, bu kişinin anlayacağı semboller ile iletişim kurarlar. Şimdi şunu varsayalım; psikoanalist ve Amazon şa­ man, her ikisi de hayatları için aynı tavsiyeyi alıyorlar. Her ikisine de sembolik olarak aynı şeyi yapmasım söylemek için bunun her ikisine farklı şekilde ifade edilmesi gerekir; çünkü kültürel geçmişleri ve çevreleri farklıdır. Aynı sebep­ le, modem Batılı "medeniyet" gibi aynı kültürden kişilere bile yolculukları sırasında aynı cevap için bir miktar farklı semboller kullanılır; çünkü her bireyin kişisel geçmişi ve sembolleri anlamlandırması farklıdır. Yani aynı görüntüler, özellikle bu kişiler farklı kültürlere sahipse farklı insanlara farklı şeyler ifade eder. Örneğin, henüz misyonerlik faaliyeti etkisinde kalma­ mış AvustralyalI bir Aborjin'e, Meryem Ana, Napolili biri­ nin gördüğü giysili bir heykel biçiminde gösterildiği tak­ dirde bu görüntünün İtalyan Katolik için taşıdığı anlam Aborjin açısından geçerli olmayacaktır. AvustralyalI Aborjinin, aynı mana bağlamında, aynı şeyi görmesi için görün­ tü farklı olmalıdır. Belki de bu görüntü, atalara benzeyen darmadağın saçlı, çıplak yaşlıca bir Aborjin kadm olmalıdır.

113 Gerçekten tam bilemiyorum. Şamanlar, kalpleriyle görür zihinleriyle değil; yani iki insan için sıra dışı gerçeklikte bir şeyin aynı anlamı taşıması için, dış görünüşü ne olursa olsun, bu şeyin kalben hissedilen manası önemlidir. Dolayısıyla, sıra dışı gerçeklikte şeylerin farklı kişiler için aynı manayı taşıması için çoğunlukla farklı görünmesi gerekir. Güç hayvanlarından ve genel olarak sıra dışı ger­ çeklikte gelen görüntüler, her birimiz için tam bir uygun­ luk taşır. Bu doğrudan ruhsal deneyimin yetkinliğidir, sıra­ dan gerçeklikte olmayan bir yetkinlik. Şaman, görüntünün neyi temsil ettiğini nasıl anlar? Cevap basittir; şaman seyahat yapar ve görüntüye sorar. Bu yaklaşım, gizli bilgiye ulaşmada şamanik seyahatin güçlü yanlarından biridir: Bir yolculuk sırasında istediğiniz bul­ maca üzerinde çalışabilir ve eğer tatmin olmazsanız yolcu­ luklarınıza devam edersiniz, ta ki uygun cevabı alana kadar. Bazen güç hayvanı telepatik olarak, sözlerle veya be­ den diliyle doğrudan cevap verir. Diğer yandan güç havya­ nı, sorunun cevabını göstermek için sadece arkasını döner ve kaçar, kişiyi yönlendirir ve yolculuk sırasında taşır. Yol­ cuya olaylar veya şeyler gösterildikçe yolcu bunun aradığı cevabın nasıl bir parçası olabileceğini değerlendirmeye ça­ lışmalıdır.

Lafzi Cevaplar Ve Sembolik Cevaplar Bazen de görsel veya sözlü iletişimler, sembolik olarak değil, taşıdıkları görünür anlamıyla dikkate alınmalıdır. Bir kişi hangisini yapması gerektiğini ancak uygulama yoluyla öğrenebilir. Pratik yapa yapa kişi, "tuhaf" bir yolculuk ce­ vabının bile lafzi anlamıyla ele alınması gerektiğini veya bunun sembolik veya metaforik bir cevap olduğu sonucuna

114 varmadan önce olası görünür anlamlarını incelmesi gerek­ tiğini fark edebilir. Avrupa'daki çalışma atölyelerimden birinde bir kadın sorusuna cevap olarak güç hayvanının kendisine bir kenar mahalleye on dakikada gitmesi için tramvaya binmesi ge­ rektiğini söylediğini anlattı. Bana, "bunun anlamı nedir?" diye sordu, cevabım şuydu: "Yolculuğunuz beş dakika önce bittiğine göre beş dakikanız kaldı." Hemen ayrıldı. Kesinlikle alay etmiyordum. Bayanın, mesaja dair hiç­ bir sembolik yorumu olmadığından ve daha fazla bilgi için yeni bir yolculuk yapmaya da vakit bulunmadığından ya­ pılması gereken şamanik eylem, güç hayvanının onurlandırılması ve tavsiye edilen şeyin gerçekleştirilmesiydi. Ba­ yan, kaderine doğru aceleyle gitti. Eyleminin sonuçlarının ne olduğunu bilmiyorum ama o tramvaya binerek cevabı bulduğuna dair güvenim tam.

115 Bölüm VI

ŞAMANIK YÜKSELME Tarih, Folklor, ve Bilgi Gidecek uzun bir yol Tırmanacak uzun bir yol Göğe varan uzun bir yo{ Boz ayı bulutların ardında yükseliyor Pençe izleri gökyüzünde daireler çiziyor Gidecek uzun bir yol Tırmanacak uzun bir yol Göğe varan uzun bir yol Bu evin altındaki ateş birçok ateş Tümü atalarım benim halkım Gidecek uzun bir yol Tırmanacak uzun bir yol Göğe varan uzun bir yol Ölmüş yaşlılar ölmüş şamanlar İki çıngırağı elime tutuşturdular Bana söylediğim bu şarkıyı hediye ettiler Gidecek uzun bir yol Tırmanacak uzun bir yol Göğe varan uzun bir yol K uzey A m erika, G üneybatı Sahilindeki Ç im m esyan (Tsimshian) halkı şam anlarm ın şarkısı

116 Son iki binyıldır Şamanizm Avrupa ve Batıda aslen yok edildiğinden, Vakfın Şamanizm ve şamanik şifa bilgisini Ba­ tıya geri getirmeye yönelik çalışmaları başlıca eğitim görev­ lerinden birisidir. Şamanizm nasıl yok oldu? Yaklaşık iki binyıl önce, çoğu güney ve orta Avrupalı, Kolomb öncesi Kuzey Amerikan Kızılderilisinin çoğunluğuna benzer ha­ yatlar sürüyordu. Avcılık, toplamacılık, balık avlama ve bir­ çok yerde de tarımla varlıklarım sürdürüyor ve kendilerine ait ruhlar ve şamanlarla bir arada yaşıyorlardı. Daha sonra, medeniyet adına, yabancıların istilasına uğrayıp özellikle Akdeniz ve Roma medeniyetleri tarafından fethedildiler. Jül Sezar'm (Julius Caesar) lejyonları, fethedilen ve kö­ leleştirilen halklara Roma dinini zorla benimsetme sürecini hızlandırdı. "Uygar" fethin klasik tavnyla Romalılar, boz­ guna uğrayanlara sadece kendi merkezi hükümetlerini da­ yatmadılar, aynı zamanda resmi kilise dinlerini de dayat­ tılar. Roma'nm daha sonra Hristiyanlığa dönmesiyle şüp­ hesiz ki İsa, "Sezar'm hakkı Sezar’a Tanrı'nın hakkı Tanrı' ya" dediğinde savunduğu şeyle alakası olmayan bir geliş­ meye yol açtı. Artık Hıristiyan resmi kilisesi, vergi yoluyla, Sezar ve Tann'ya aynı anda haklannı vermiş oluyordu. Bu uygulama yirminci yüzyılda, Orta ve Doğu Avrupa'daki emperyal kilise devletlerde Sezar'm yerini "Kayser/ İmpa­ rator" ve "Ç ar" almak suretiyle devam etti. Sezar'm lejyonlarının yarım bıraktığını, onyedinci yüz­ yıl sonunda "Kutsal Roma İmparatorluğu", gereken kanlı bedele bakmaksızın, bütün Avrupa yerlilerini tek hidayet yoluna sokmayı amaçlayan pek de kutsal olmayan askeri ve politik ittifaklarla tamamladı. "Cadı", "sihirbaz" ve "büyü­ cü" olarak yaftalanıp, zulme uğrayan şamanlann, Avrupa Kuzey Kutup Dairesi güneyinde Kilisenin "Kutsal" engizis­ yonu ve saldırgan Protestan gruplar tarafından, neredeyse kökleri kazındı.

117 Kilise ve Devletin yerel yaşam üzerindeki etkilerinin daha geç ulaştığı Kutup dairesinin kuzeyinde, Avrupa'nın uzak köşesinde ise bazı uzak Sami veya Saami (eskiden "Laplar") halklar geleneksel şamanizmi canlı tutmaya çalış­ mışlardı. Ancak, Halüsinojenler ve Şamanizm'de işaret etti­ ğim gibi yapılan zulümler çok şiddetliydi ve şamanlara burada "cadı" deniyordu. Resmi makamlardan kaçmak için bazı Sami şamanlar davullarını uzak yerlere saklıyor ve giz­ lice kullanıyorlardı. Fark edildiklerinde ciddi cezalar alıyor, hatta öldürülüyorlardı; davullarına ya el konuyor ya da tahrip ediliyordu. Bu davullardan bazıları müze koleksiyonlarına girebil­ miştir. Bugün çoğunlukla, çok da uzak olmayan zulüm gün­ lerinin kamti olarak, bunlara Hıristiyan .olmuş Samiler veya yabancılar tarafından "cadı davulları" denmektedir. Ge­ leneksel Samiler ise "sihirli davul" diyorlar. Samiler geçmişte, sihirli davullarıyla öteki dünyalara yaptıkları yolculuklar ve davulun arka yüzüne seyahat et­ tikleri âlemleri resmeden haritalarıyla ünlüydüler. Müze koleksiyonlarındaki resimli Sami davullarında genel olarak, şamanın evrensele yakın üç dünyası (Yukarı, Aşağı ve Orta) ile değişik tiplerdeki ruh ve tanrısal varlıklar gösterilir (Resim 6'ya bakınız). . Şaman davulunun Samiler arasında nihayet yok oldu­ ğunu duyduğumda bunu kendim görmek istedim. 1980' lerin başında Kuzey Kutup Dairesinin kuzeyine Finlandiya, İsveç ve Norveç'e iki kez gittim. Orada geçmişin aslında o kadar da geçmişte kalmadığını öğrendim. O zamanlar "libe­ ral" İskandinavya'da devlet destekli misyonerler halen daha Samiler arasında şaman davulunun kullanılmasını yasaklı­ yordu. Buna, 1983 senesinde eşim Sandra ile birlikte Kuzey İsveç'te kırsaldaki birkaç Sami arkadaşımızı ziyaret ettiği­ mizde birinci elden tanıklık edilmiştir.

118 Bir Lüterci rahip bizi evden eve takip etti ve çıktığımız her evde insanları sorgulayarak davulla ne yaptığımızı bul­ maya çalıştı. Birkaç sene sonra benzer şekilde, Kanada'daki İnuitler arasında şaman davulunun yasaklanması için baskı yapan Piskoposluk misyonerlerine rastladım. Diğer yerlerde yüzyıllardır olageldiği gibi yolculuk için kullanılan davulun sesi, şamanlan, teşhis edilmesi ve cezalandırması kolay he­ defler yapmıştır. Yirminci yüzyıla ulaşan Sami şamanizminin büyük kısmı yok olmuştur. Geriye kalan birkaç şamanın dağlarda yaptıkları özel sunular haricinde hiçbir yerde yolculuk için davul kullanan şaman bulamadım. Birkaç Sami halen daha gizlice davul yapıp kullanıyordu. Sadece kehanet amaçlı kullandıkları açıktı, hafifçe davulun resimli yüzüne vuruyor ve sorulannm cevaplarını yüzeydeki ufak bir kemiğin hareketinden alıyorlardı. Samiler arasında şamanik şifa yöntemlerinden kalan bir şey olup olmadığını görmek ve o zamanlar bir sağlık sorunum da olduğundan, şu anda vefat etmiş olan ünlü bir Sami şifacı Mikhail Gaup'tan ("Mucize Tilki") Norveç'in en kuzey ucunda bulunan evinde görüşmek üzere bir randevu alabildim. Randevu saatinde Heimo Lappalainen ile birlikte eve vardığımızda ev karanlık ve boştu. Heimo kapıyı defalarca çaldı, cevap yoktu. Yarım saat­ ten fazla bekledik. Heimo sonunda geri döndü ve kapıya yüklendi. Ağır ahşap kapı, korku filmlerindeki gibi gıcırtılı bir şekilde yavaşça açıldı. Önümüzde neredeyse karanlık ve kullanılmadığı aşikâr bir oda duruyordu. İçerde bir başka kapı daha gördüm ve açmaya başladım. Kapının ardından aniden gelen ve arkamdaki odanın döşemesine serilmeme sebep olan adam beni şok etti. Ser­ semlemiş bir halde, tepemde kule gibi yükselen kocaman genç bir adama bakıyordum, anlamadığım bir dilde bana

119 bağırıyordu. Sonra beni bıraktı ve diğer taraftan odayı terk etti. Heimo, yerden kalkmama yardım etti ve genç adamın bağırarak ne dediğini söyledi; aslında bir sorudan çok bir meydan okumaydı: "Güneşin gücüne inanıyor musun?" Bu, antropolojik saha çalışmasının en keyifli olayların­ dan biriydi. Dramatik bir şekilde, Avrupa'nın bu uzak kö­ şesinde, Güneşe tapınmanın halen devam ettiğini öğren­ mekle kalmadım, aynı zamanda şifa öncesi hastayı şok et­ menin eski bir Sami şaman uygulaması olduğunu da öğren­ dim. Genç adam, Mucize Tilkinin yardımcısıydı. Sorduğu soruyu olumlu cevapladım. Gerçekten de Güneşin gücünü kim sorgulayabilir? Avrupa'da halen daha şamanizmden geriye bir şeyler kaldığına dair bir kanıtım vardı artık!6 Yaptığı şifa uygula­ masının ayrıntıları vermeyeceğim ama Mucize Tilkinin sık­ lıkla yaptığı şekilde gerçekleştirildi; bir banyonun kapalı kapısı ardında, tanıkların gözlerinden uzak! Davulla yolcu­ luk yapmadığını, hatta davul kullanmadığını da belirtmem gerek. Daha sonraki bir ziyarette, Mikhail ile çalışırken ke­ hanet için davula hafifçe nasıl vurulacağını bilmekle bera­ ber, nasıl yolculuk yapılacağım bilmediğini keşfettim. Aslın­ da, geleneksel Samiler arasında yolculuk için davul kulanımma dair bulabildiğim son olay, Kuzey Finlandiya'da înari Gölü yakınında 1930'larm başında bildirilmişti. "Gelenek­ sel" kelimesini özellikle kullandım çünkü Şaman Çalışma­ ları Vakfı ve biri Sami olan eski öğrencilerim sayesinde da­ vulla yolculuk buralara yavaş yavaş geri dönmeye başladı. Hıristiyanlık, şamanizmin kökünü kazıma girişiminde yalnız değildi. İronik bir şekilde, eski Sovyetler Birliği'nin "Tanrısız" Komünizmi de şamanizmi Rusya'daki Sami yer­ leşimi de dâhil, Kuzey Avrasya için bir tehdit olarak gör­

120 müştü. Sovyetler, Marksizm Leninizm'e göre ruhlar var ola­ mayacağı için şamanların, sürekli olarak ruhlarla temas kurmasını göze alamamıştır. Ayrıca şamanların gördüğü itibar ve halk üzerindeki etkileri, yerel Komünist görevlilerin otoritesine karşı bir teh­ dit olarak görülmüştür. Güneydoğu Sibirya'daki Amur Nehri ve Çin'in en kuzey sınırı boyunca yaşayan insanların sadece şaman davuluna sahip olmaları bile Kültür Devrimi sırasında Sovyetler veya Çinli Komünistler tarafından he­ men oracıkta infaz veya ömür boyu hapse mahkûm edil­ meleri için yeterliydi. Yüzlerce belki de binlerce adsız Sibirya yerlisi "aykırı" şamanik inançları yüzünden çalışma kamplarında ya öldürüldüler ya da kendiliğinden öldüler. Şamanların, tarih boyunca önemli diğer medeniyetler tarafından da zulme uğratıldıkları bilinen bir gerçektir. Bu­ na Çin, Moğol ve İslam dünyası da dâhil. Örneğin; Orta Asya'ya yüzlerce yıl önce İslam girmeye başladığında, göğe yükselme deneyimlerine ilişkin iddialar kâfirlik sayılmıştır. Özbekistan'da bir nevi şamanik uygulayıcılar halen daha varlıklarını sürdürse de, imam olarak kendilerini İslam için­ de asimile etmişlerdir ve öteki dünyalara seyahat yapmazlar.9 Bu, sağduyulu bir yaklaşım. Benzer olarak, Moğolis­ tan'da şamanlar bir zamanlar Budizm adına infaz ediliyor­ lardı; yine Çin'de birçok yüzyıl boyunca Konfüçyüsçüler ve Budistler tarafından zulme uğratılmışlardır. Şamanların dünya genelinde uğradığı zulüm, merha­ met içermese de, politik açıdan mantıklıdır; çünkü Şama­ nizm özünde, resmi dinleri kuranlann ve kontrol edenlerin otoritesini tehdit ettiği gibi, her türlü dini, kendi politik güç­ lerine tehdit olarak değerlendirenler açısından da tehdit edicidir. Şamanik yükselme çalışmaları yapan kişiler çoğun­ lukla, daha sonra inceleyeceğimiz gibi, resmi dinlerin en yüce kurucularıyla aynı türden deneyimler vasıtasıyla ve

121 onların ulaştıkları aynı kutsal âlemden doğrudan doğruya ruhsal yönlendirme alırlar. Bu, içten yıkıcı bir durumdur. Ve en nihayetinde, eğer sıradan insan, ilahi aydınlanmayı biz­ zat kendisi yaşayabiliyorsa bu, kurucularının sözlerini ve mucizelerini temel alan tekelci dinlerin oluşum ve devamı­ na aykırıdır. Hristiyanlığa döndürüldükten sonra bir zamanlar Şamanist olan Avrupalılann çoğunlukla, kendi kültürlerinin bir zamanlar Romalılar eliyle deneyimlediği dönüşüm süre­ cini dünyamn diğer yerli halklarına da yaşatmaları ironik bir trajedidir. Tüm dünyaya yayılan bu ruhsal tahribat, bazı bölgelere diğerlerinden daha geç ulaşmışta. Yakın tarihli şamanik uygulamaların geri getirmeye yönelik çalışmalara kadar şamanik yükselme ve diğer yolculuklar Avrupa'da esasen kaybolmuştur. Şamanizm başka kıtaların uzak ke­ simlerinde daha uzun süre ayakta kalmış ve bazı yerli şa­ manlar, şimdi dönüş yaptığımız bir konu olarak, seyahatler yapmayı, şamanik yükselme deneyimi yaşamayı sürdür­ müşlerdir.

Yükselme İçin Ayrılma Noktaları Ve Batı Folkloründeki Yankıları Uzun zamandır öğrencilerime işaret etiğim gibi, bir za­ manlar son derece yaygın olan şamanizme özgü bilgi kalın­ tıları, bazı modern Batı halk hikâyeleri ve ritüellerinin kay­ nağını eski Avrupalılann şamanik yükselme ve kozmoloji bilgilerinden aldığım akla getirmektedir. Örneğin birçok hikâyede, doğada veya insan yapımı yapılarda özel veya sihirli noktalar vardır. Bunlar şamanik yolculuk uygulamalarındakine benzer bir şekilde kullanılırlar. Şamanik yük­ selmede önemli bir adım, başlangıç yerinin veya ayrılma

122 noktasının seçimidir. Aşağıda birkaç örnek verilmiştir. Bu bilgiler, kendi başlarına yükselme uygulaması yapmadan önce Vakfın kurslarında eğitim almış öğrencilerle, "Batıklar­ la" paylaşılmıştır.

Duman Delikleri Ve Bacalar Sibirya'daki ve Kuzey Amerika kıtasının kuzeyindeki bazı yerli şamanlar, hanelerinin ortasındaki ocaktan çıkan dumanı odak noktası aldılar. Gözlerini kapatarak veya örte­ rek dumanı imgelemişler ve tavandaki duman deliğinden yükseldiler. Güney Amerika'nın tropik ormanlarındaki Warao şamanları çoğunlukla altmış santimlik sigaralarının du­ manlarıyla Yukarı Dünyaya yükseldi. Çin'deki Monguor halkının şamanları ise "cennete giden canlı bir yol"a ben­ zeyen yanan bir tütsünün dumanlarıyla yükselebilmiştir." Bir evin duman deliğinden şamanik yükselme, muhte­ melen eski Avrupa'da da yapılan ve başka bir yerde belirt­ tiğim üzere "cadı uçuşu" olarak adlandırılan, Orta Çağa ve Rönesans'a kadar ayakta kalmış bir uygulamaydı. Ancak kademeli olarak duman deliği, duman kanalı olan şömine­ lerle yer değiştirdi ve onüçüncü yüzyılda bacalar İngiltere' ye ulaştı. Dolayısıyla ağaç baskı ve resimlerde ("cadı" ola­ rak adlandırılan) Avrupalı şamanlar genellikle bacalardan yükselirken gösterilmiştir. Eski İngiliz halk inanışlarında baca temizleyicilerin sihirli güçleri olması da muhtemelen bununla bağlantılıdır. Yukarı Dünyaya yükselen SibiryalI Çukçi şamanlar "Üst Varlık" hatta "Yaratıcı" dedikleri Kutup Yıldızım ziya­ ret ederdi. Bogoras'm bildirdiğine göre Kutup Yıldızı, "dün­ yevi yaşamlarında hasımlarınm zulmüne uğrayanlara" sığı­ nak olur ve "onları büyük hediyeler ve erzaklarla geri gön­ derir". Hediyelerin bir ren geyiği tarafından çekilen olağan

123 üstü bir kızakla getirildiği varsaydırdı ki bu, SibiryalI şamanlann sıra dışı gerçekliğe seyahat etmelerinin klasik bir yoludur. Bazı yazarlar, meşhur bacalardan girip çıkma ve hava­ da ren geyiğinin çektiği bir kızakla dolaşmamn, çocukların çok sevdiği Aziz Nikola'mn (Noel Babanın) Ziyareti (veya Noel'den Önceki Geceydi) şiirinin yazarı New York'lu Clement Moore'a ait katıksız bir buluş olduğunu savunmuşlar­ dır. Ancak çoktandır öğrencilerime söylediğim gibi, bunun kökenleri çok daha önceye, şamanik geçmişe dayanıyor gibi görünmektedir. Aziz Nikola, dördüncü yüzyılda Türkiye'de yaşamış bir piskopostu ve İtalya gibi yerlere havadan yaptığı sihirli yolculuklarla ünlüydü. Hiç de sürpriz olmayan bir şekilde hayatının bir notasında Kilisenin işkence ve eziyetini gördü. Türkiye'de yaşamış olması da şaşırtıcı değil; Orta Asya'da halen daha devam ettirdikleri üzere, Türkçe konuşan halk­ lar Şamanist olmalarıyla ünlüydüler. Belki de varsayılan uzak topraklara uçma ve başarıyla dönme yeteneğinden ötürü Aziz Nikola, onyedinci yüzyıl başlarında New Amsterdam'ı (daha sonradan, New York City) kuran HollandalI seyyahlar da dâhil, Akdenizli ve di­ ğer Avrupalı denizcilerin koruyucu azizi olmuştur. Hollan­ dalIlar onu New Amsterdam'm da koruyucu azizi yapmış ve Hollanda'dan, Noel tatilinde evlere hediyeler bırakan Noel Baba geleneğini beraberlerinde getirmişlerdir. İngilizler New Amsterdam'ı zapt edip, adını New York olarak değiştirince kültürleri HollandalIların kültürüyle ka­ rışmıştır. Sonraki nesiller, bir Hollanda halk geleneği olan Noel Babanın ziyaretlerini benimsenmiştir. Ayrıca Aziz Ni­ kola için kullanılan bir ortaçağ HollandalI ismi olan (halen daha Hollanda'da kullanılan) Sinterklaas (Noel Baba) adını da benimsemişlerdir. Sinterklaas ismindeki "r" genellikle

124 yumuşatılır ve yutulur, çoğu kez New York'lularm konuştu­ ğu İngilizce gibi, bugün tüm Amerika Birleşik Devletle­ rinde "Santa Claus" (Noel Baba) diyoruz. Yukarıdaki çeşitli ipuçları, bugünkü Noel Babanın ilk kaynağının Sibirya şamanizmi olabileceğini ve Sami halkının, Noel Babanın bu­ güne aktarılmasına aracılık etmiş olabileceğini akla getiri­ yor.

Ayrılma Noktaları Olarak Direkler Ve Ağaçlar Kutsal ağaçlar veya bunlardan yapılan direkler, Orta Dünyadan başlatılan bir yükselmenin merdiveni olarak iş­ lev görebilir. "Şaman" kelimesinin anavatanı Sibirya'da bu ağaç, sıklıkla huş ağacı veya karaçamdır. Bu, ormanın de­ rinliklerinde kutsal bir ağaçlık alan içinde veya bir yurt veya yuvarlak çadırın duman deliğine dayanmış basamaklar oyulmuş bir direk olabilir. Aynı şekilde basamaklar oyul­ muş bir direk, (SibiryalIlar gibi) davul yardımıyla yapabile­ cekleri yükselmeye başlamak için Güney Amerika kıtasının güneyindeki Mapuçe şamanları tarafından da kullanılabil­ mektedir. (Resim 10'a bakınız.) Kaliforniya'daki Kızılderili şamanlar bazen, Asya'da ağaçların yükselme amacıyla kullanılmasına benzer şekilde, törensel "yuvarlak ev"in merkezi direğinden tırmandıkla­ rım imgelerler. Merkezi direk, kısmen Orta Dünyayı, Yukarı ve Aşağı Dünyalara bağladığı için bu evlerin en kutsal kısmıdır. Yine Sibirya'da, farklı dünyaları birbirine bağlayan Dünya Ağacı veya Dünyanın Direğini temsilen, şamanlarm yurtları veya yuvarlak çadırlarının tepelerindeki duman deliklerinden bir fidan yükselir. Ayrılma yerinin, Dünyanın veya Evrenin Merkezi ol­ masıyla ilişkili bir fikir olarak; şamanın ağacı veya direği­ nin, Dünya Ağacı veya Dünyanın Direği olması birçok yerli

125 toplulukta görülmektedir. Sibirya'daki birçok şamanik kül­ türde Kuzey Yıldızı çoğunlukla, diğer tüm yıldızların onun etrafında dönmesi nedeniyle, Dünyanın Direğinin tepesi olarak değerlendirilir. Kuzey yıldızının diğer isminin, hem Kuzey Avrupa'da hem de Sibirya'da, Kutup Yıldızı olması; bu iki terimin ve "Kuzey Kutbu" teriminin kökeninin doğ­ rudan birbiriyle bağlantılı olduğunu gösterir. Sibiryalı Buryatlar arasında yıldızlar, Kuzey Kutbuna iple bağlanmış yavaş hareket eden bir at sürüsü olarak görülür. Benzer olarak, Hristiyanlık öncesi Almanlar ve İskandinavlar da, Odin'in atını bağladığı "Yggdrasil"den yani Dünya Ağacı veya Dünyanın Direğinden söz ederler. Odin'in atı, muhtemelen şu anda bildiğimiz popüler ismiyle küçük ayı (küçük kepçe) takımyıldızıydı ve son yıldız Ku­ tup Yıldızı veya Dünyanın Direği olduğundan, takımyıldı­ zın sap kısmı atın ipiydi. Coniboların dev pamuk ağacı (catahua) gibi Yggdrasil, sadece Yukarı Dünyaya uzanmakla kalmıyor kökleri Aşağı Dünyaya iniyordu. Her ne kadar Kuzeydeki Sami şamanlar da cadı denilerek zulüm görmüşlerse de, daha güney bölge­ lere göre Kuzey İskandinavya'da Şamanizm daha uzun süre varlığını sürdürebildiğinden, İskandinav Yggdrasil mitinin, şamanizmden miras kalmış olması yüksek bir ihtimaldir. Bahar güneşinin ısıtıcı etkisini kutlamak için kullanılan Anglo-Cermen mayıs direği de bu geleneğin bir parçası ola­ bilir. Dansçılar, tıpkı yıldızların Kuzey Kutbu etrafında dön­ mesi gibi etrafında döndükleri direğin tepesine "iple bağ­ lanırlar". Yukarı Dünyaya yükselmeye başlamak için Sibir­ yalI ve bazı Güney Amerikalı yerli şamanlarm bezen merdi­ ven benzeri direkler veya ağaçlardan tırmanmalarına benzer şekilde, halen daha Avrupa'da mayıs direğine tırmanıldığı görülmektedir. Günümüzde Cermen ülkelerinde, mayıs direğine birbirine eşit uzaklıkta üç yatay halka takılabilmek­

126 tedir. Ve bu motif, şamamn el yapımı direğinde Yukarı, Orta ve Aşağı Dünyaları temsil etmek üzere üç halka takılması, Moğolistan'da devam etmektedir. Yaprakları dökülmeyen gündönümü ağacının ("noel ağacı") Amerika'ya, Dünya Ağacı geleneğini İskandinavya ile paylaşan Almanya'dan geldiği belirtilmektedir. Bu, Hristiyanlık öncesi İsveç, Uppsala'daki pagan tapmağı yaranda yaprakları dökülmeyen devasa ağaç ile temsil edilen Yggdrasil'in ("yaprakları dökülmeyen" Dünya Ağacının) min­ yatür bir haürası gibidir. Yaprakları dökülmeyen Noel ağa­ cının tepesine geleneksel olarak konan yıldız, günümüzde Beytüllahim (Bethlehem) yıldızı olarak reenkame olmuş Kutup Yıldızını çağrıştırmaktadır. Ağacı çevreleyecek şekil­ de dallara yerleştirilen ışıklar (eskiden mumlar), Kuzey Kutbunun etrafında dönen yıldızları hatırlatmaktadır. Ondokuzuncu yüzyıl noel ağaçlarının dallarına asılan melek­ ler, Sibirya'da küçük ağaç dallarında oturduğuna inanılan Evenk (Tunguz) şamanlann ruh yardımcıları veya koruyu­ cularını andırmaktadır; şamanlar bu dalları kesip Dünya Ağacını temsilen evlerine dikerlerdi. 25 Aralıkta yapılan modern Amerikan noel kutlama­ ları, (Kuzey Yarıküre) kış gündönümü tarihinden sadece birkaç gün farklıdır ve şamanik unsurlar barındırıyor gibi görünmektedir. Güneşi, ışığını kuvvetlendirmeye teşvik et­ mek üzere, sürekli beslenen Kış Gündönümü (Yule) ateşi gibi güneşe dayalı geleneklerin bir parçasıdır. Belki de gü­ neşin bilinçdışı olarak onurlandırılması sadece Sami şamanizminde değil, günümüz Almanya'sında da sürmektedir. Benzer şekilde yaz gündönümü tarihine yakın olan azizler günü akşamı, yapraklarını dökmeyen büyük bir ağaç kesilip dağ başında toprağa dikilir. Odunlar dik ağaca yaslanarak istiflenir. Bir odun yığını oluşturulduğunda ateş yakılır ve bu ateş, benzeri ateşler yakılan diğer dağ tepelerinden görü­

127 nür. Geleneksel olarak, aileler ateş etrafında kutlama yap­ mak için toplanır. Çocuklar, yaz arifesinde şenlik ateşinin kıvılcımları göğe yükselirken neşeyle oynar. Hristiyanlık öncesi zamanlarda, Almanya'da yaz gündönümünde dağ başlarında yakılan şenlik ateşleri Romalılar tarafından rapor edilmiştir. Modern Almanya'da görüştüğüm yaz gündönümü katılımcıları, bugün dağ zirvelerinde yaprak dökmeyen ağaçlar etrafında yakılan şenlik ateşlerine bilinçli bir açıkla­ ma getiremediler.

Dağ Zirveleri İzole Pasifik adalarında da, Samoanlar arasında olduğu gibi, dağ tepeleri sıklıkla şamanlann ayrılma noktalarıdır. Ağaçlık bir ayrılma yerinin, şamanlar için Dünya Ağacı ha­ line gelmesi gibi; belirli bir dağ zirvesi, şamanın bilincinde Kozmik Dağ haline gelebilir. Kozmik Dağ, Sibirya ve Moğolistan'daki şamanik kültürlerce de iyi biliniyordu. Dünya Ağacının Kuzey Avrupa mitlerinde Yggdrasil olarak bilinmesi gibi; Dünya Dağı veya Kozmik Dağ, Hindistan ve Tibet mitolojisinde "Meru Dağı" olarak bilinir. Sanskritçe Mahabharata destanına göre mitsel zamanlarda, ruhsal üstat Narada Meru Dağı'na "yoganın gücüyle" ürmanmıştır. Hindistan'da bulunduğum sırada bazı yogilerle, bu iki kültürdeki uygulamaları karşılaştır­ dığımız sırada keşfettiğim gibi; Narada'mn yükselmesi, şa­ manik yükselmeyle özdeş görünüyor. Söylendiğine göre bu Kozmik Dağın ardında mükem­ mel bir ülke olan mitsel Shambhala bulunur. O zamandan bu yana birçok insan, Shambhala'ya ulaşma umudu içinde dünyevi keşifler yaparak sıradan gerçeklikte Meru Dağı'na ulaşmaya çalışmıştır. Ancak, başarısız olmuşlardır. Şaman-

128 ların bildiği üzere, gerçek mükemmellik ülkesi, Orta Dün­ yanın ve sıradan gerçekliğin ötesindedir.

Güneş Hüzmeleri Ve Samanyolu Kuzeydoğu Sibirya'da Yukarı Dünyaya çıkmak isteyen Çukçi şamanlar, duygulan uyandıran bir yerde batan gü­ neşin bulutlardan süzülen ışmlanna odaklanırlar. Güneş ışınları, Yukarı Dünyaya çıkmaya başlamak için kullanılan eğimli bir yoldur. Benzer şekilde Yukan Amazonlar'daki Cubeo halkı gece ufkundan Samanyoluna tırmanır.

Siklonlar, Hortumlar Ve Deniz Hortumları Yukarı Dünyaya çıkmanın bir başka yolu da siklon, hortum veya deniz hortumlarıdır. 1890 yılında şamanist Ku­ zey Amerikalı Kızılderililerin yaptığı Hayalet Dansına ka­ tılan Arapaho Kızılderililerinden Kansas, muhtemelen şar­ kısında bu tip bir deneyimi yansıtıyordu. Yükselmesini an­ lattığı şarkısında, bir kartal ruhu ile birleşiyor, bir siklon veya hortum içinde sarmal yaparak yukarı çıkıyordu: Dönüyorum Dönüyorum Dünyanın sınırlarında Dünyanın sınırlarında Uçarken uzun kartal kanatlarımı takıyorum Uçarken uzun kartal kanatlarımı takıyorum.4°

129 Gökkuşağı Sibirya Çukçileri arasında şamanın hafızasında yeni­ den canlandırdığı gökkuşağı, Yukarı Dünyaya giden kla-sik aynlma noktalanndan birisidir. Bazı şamanik kültür-lerde bu geçit "gökkuşağı köprüsü" veya "gökkuşağı yolu" ola­ rak bilinir. Benzer şekilde gökkuşağının yedi rengi, tırma­ nılacak yedi basamak olarak görülür. AvustralyalI Aborjinler için ideal gökkuşağı, şamanın bir su birikintisinden yükseldiğini gördüğü gökkuşağıdır. Çünkü aynı yer, Aşağı Dünyaya inmek ve gökkuşağı üzerin­ den Yukarı Dünyaya çıkmak için kullanılabilir. AvustralyalI şamanlar bazen gökkuşağmdan sanki bir halattan tırmanı­ yormuş gibi çıkarlar.

131 Bölüm VII

DAVULLA GÖKKUŞAĞININ ÖTESİNE GEÇMEK Batılılar Yukarı D ünyaya Ç ıkıyor Yeryüzünden göğe yükseldim. Gökkuşağında yürüyorum. —Tuvali gök şamanının.kutsal şarkısıl İki dünya arasında dolaştım Ve gidenleri daha iyi anladım —Bayar Dugarov, Buryat şaman şairi2,

Tuva'daki ve Sibirya'nın bazı kesimlerindeki "gök şamanlan", Yukarı Dünya çalışmalarında uzmanlaşmıştır. Tuvalılar için bu şamanlar, hem gerçek anlamda hem de me­ tafor olarak, bütün şamanlar arasında en yüksek mertebeye sahip olanlarıdır. Zihin değiştiren maddeler kullanmazlar, sadece davul ritmine bağlıdırlar. Modem Batı Kanada'da Beaver Nehri yakınlarındaki Atabaşkan (Athapaskan) halkı da "cennete giden patika" da yükselirken sadece davul kul­ lanır. Keza Şili'deki Mapuçe şamanlan da merdivenlerin­ den tırmanarak yükselirken kullandıkları tek şey davuldur.

132 Yükselmeye Hazırlık Yerli şamanlar tarafından kullanılan çeşitli aynlma yerleri ile birlikte yükselme talimatlannı alan Batıklar, yük­ selmek için kendi yollarını seçerler. Hem Batılılar hem de yerli gök şamardan için en popüler başlama yerinin gökku­ şağı olduğu görülmektedir. İlk görev olarak, keşif yapmalan ve bulduklannı rapor etmeleri istenmiştir. Başta belirlenen bir görev veya amaçla yola çıkmak, şamanik yolculuklar ile "geziler" arasındaki tanımlayıcı farktır. Yukarı Dünya hakkında, buranın katlar veya katman­ ları olduğundan başka bir bilgi verilmemiştir. Yükselmeler sırasında sözlü rehberlik yapılmamıştır (davul sesinden duyulmayabilirdi). Katılımcılara oraya nasıl varacakları basit­ çe açıklanmış ancak ne bulacakları söylenmemiştir. Öğrenciler çoğu kez, Yukarı Dünyanın nitelikleri hak­ kında meraklı olsa da; oradakileri kendi başlarına keşfet­ meleri gerektiği söylenmiştir. Kullanılan yöntemler temel olarak Ek A'da açıklanmış olanlardır: "Yukarı Dünya Dene­ yimlerinin Karşılaştırması." Temel Şamanizmin ilke ve uygulamarıyla tutarlı ola­ rak yükselme hazırlıkları en asgari düzeyde tutulmuştur ki öğrenciler yani "Batıklar" beklenti içine girip şartlanmasın­ lar. Örneğin, önden verilen bilgilerde sadece "Yukarı Dün­ ya" terimi kullanılmış, "gök/ cennet" "gökler/ cennetler" ve­ ya "göksel/cennetsi" terimlerinden ne söz edilmiş ne de ima edilmiştir. Benzer şekilde tannsal varlıklarla muhtemel rast­ laşmalardan da kesinlikle söz edilmemiştir. Bu yolculuklar, birer "güdümlü meditasyon" değildi ve öğrencilerin duyabildikleri tek sıradan gerçeklik sesi tek düze davul vuruşlarıydı. Amaç, öğrencilerin kendi öz de­ neyimlerini yaşamalarıydı.

133 Güney Sibirya'nın Tuvali gök şamanları gibi Batılılar, zihin değiştiren maddeler kullanmadan yükselmiştir. Ayrı­ ca çoğunluğu, Yukan Dünyaya daha önce hiç yükselmemiştir. Öğrenciler, neredeyse hepsinin atalan Avrupalı olmak üzere, Amerikalı ve Kanadalılar ile Birleşik Devletleri ziya­ ret eden AvrupalIlardan oluşuyordu.

Bu Batıkların Deneyimleri Hayali Miydi? Yerli şamanlar, yolculuklarım tamamen gerçek olarak değerlendirirler. Ama başlangıçta, birçok Batılı için yüksel­ melerini hayal güçlerinin ötesinde bir şey olarak kabul et­ mek oldukça zordur. Deneyimli olanlar, tekniği kapsamlı olarak uygulamak suretiyle başka bir gerçekliğin var oldu­ ğunu öğrendiklerinden, bunu kabullenmede bir sorun ya­ şamazlar. Bu bölümde verilen yükselme bildirimleri genel olarak bu deneyimi ilk kez yaşayanlara aittir. Bu deneyimler sadece hayal ürünü mü? Bu soruyu okuyucuların kendileri cevaplaması gerekiyor. Bunu başa­ rılı bir şekilde yapabilmeleri için "şamanik şifa" kitabımı okumalannı tavsiye ederim,

Batıkların Yükselme Bildirimleri Aşağıda benzer olarak, Yukan Dünyaya gidip keşifte bulunmaları istenmiş bazı Baülı Şamanizm öğrencilerinin deneyim örnekleri bulunmaktadır. Bazı deneyimler temala­ rına göre gruplandmlmıştır. İlk grup aynlma yerine göre belirlenmiştir; gökkuşağı.

134 Gökkuşağından Yükselme Gökkuşağı Üzerindeki Vagon Öğrencilerimden birisi, Yukarı Dünyaya gidiş güzer­ gâhı olarak bir gökkuşağı seçmiş olan İsveçli bir kadındı-. Yayın tepesine vardığında gümbürdeyen eski bir ahşap va­ gonu fark ederek irkilmişti. Vagonu çeken hiçbir şey yoktu, ne de içinde birileri. Şaşırmıştı. Gökkuşağının ötesine de­ vam eden yolculuğundan döndüğünde, hiçbir fikri olma­ dığından, vagonun anlamını sordu bana. Kesin olarak bilmediğimi ama Thor'un vagonunu daha önce duyup duymadığım sordum. Duymamıştı. İskandinav mitolojsine göre tanrı Thor'un, gök gürültüsünü yaratan gümbürtülü sesiyle tahta bir vagon içinde gökkuşağı bo­ yunca hareket ettiğini anlattım. Şaşırdı ve özellikle heyecan duydu. Çünkü Thor isminin İsveç'te bayanlara verilen ver­ siyonu olan Tora ismine sahipti. Bu çalışmayı sürdüren kişiler birçok mikro mucizeye tamk olur. Geçmişte olan şeylerin halen daha dürdüğü, kaybolan kutsal bilgilerin geri kazanılabildiği bir tann ve tanrıçalar dünyasına girebileceklerini anlamaya başlarlar. Şamanik yolcu tanrıların ölmediğini keşfeder.

Gökkuşağının Üzerinde Güzel "Sihirli Bir Yer" Ve İlahi Müzik Bu Batılı, şamanik yolculuk davul kaydım dinlerken hatırladığı bir gökkuşağından tırmanmayı seçmişti. Davul kaydım dinlediği odada çalan herhangi bir "sıradan ger­ çeklik" müziği yoktu. Eş zamanlı anlatım yöntemini kulla­ narak deneyimlerini gerçekleştiği anda kaydetmişti. Gökkuşağını tırmanıyorum; altımda yumuşacık uzam-

135 yor, sanki ipekten. Beni yukarı çeken bir güç hissediyorum. Aşağıda tepeleri ve bir yol görüyorum. Gökkuşağmdan yukan tırmanıyorum. Yukanda bulutlan görüyorum. Beyaz, gri ve pofuduklar. Gökkuşağının tepesine varıyorum. Bir buluta basıyo­ rum. Ağırlığımı çekebildiği için şaşırıyorum. Bulutlar ara­ sında yürüyorum. Bulut tabakasından yürüyünce Yukan Dünyaya açılan geçiş bölgesinden veya "setten" aşıyor. Bu set (daha önce bahsedildiği üzere) geçirgen bir zar gibi başka biçimlerde de olabilir. Anlattığı daha sonraki setler, Yukan Dünya katları arasındakiler olup genellikle daha zayıftırlar. Bir kartal bana doğru uçuyor. "Neredeyim?" diye so­ ruyorum ona. Bana, "Yukan Dünyadasın." diyor. Şimdi Yukarı Dünyadayım, büyük kartal kanatlanmla gittikçe daha yükseğe uçuyorum. Daha, daha yükseğe doğru süzülüyorum. Yüksekte uçan insan- kuş gibi tanrısal varlıklar görüyorum. Kartal kanatlarının üzerinde başka bir setten geçiyo­ rum; ormanlar, ağaçlar ve doğayla karşılaşıyorum. Ama o kadar sade bir manzara değil. Daha da yükseğe uçuyorum. Halen uçuyorum. Sanki güneşi anyormuşum gibi hissedi­ yorum. Başka bir kata geçiyorum. Gece vakti, yıldızlı bir gece göğü. Güneşimizin varlığını hissedebiliyorum. Kendimi tu­ haf hissediyorum. Uçtukça kozmik kuvvetler tarafından ışınlar saçıyor gibi hissediyorum: sanınm şamanik güçlen­ me gibi bir şey. Çok güçlü ama aynı zamanda nazik hissedi­ yorum. Halen daha yükseklere uçuyorum. Uzayda her tür enerji var. Güneş rüzgârları. Işık ve her tür enerji var. Sadece yükseğe daha yükseğe süzülüyorum. Zaman yavaşlamış gibi. Her şey gerçekten rahatlamış

136 gibi. Bulutların etrafında öylece asılı kalıyorum. Sanki havaya kalkmış gibiyim. Sadece uçuyorum. Yükseğe, daha yükseğe, bir setten öbürüne... Bu katların bir sınırı var mı bilmiyorum. Parlak bir ışık fark ediyorum. Işıkla kaynaşmak için yukarı uçuyorum. Geri dönmek zor olacak. Gerçekten iyi vakit geçiriyorum. Uçuyorum, süzülüyorum, uçuyorum. Işığı hissediyo­ rum. Daha da yükseğe uçuyorum. Başka bir setten geçiyorum. Parlak bir ışık. Evrenin temelde iyi olduğunu hissediyorum. Yukarı Dünyadayım. Burası güzel. Sanki güzel, yüzer bir ada. Her tarafını saran parlak bir ışık var. Sihirli bir yer. Daha da yükseğe uçmaya devam ediyorum. Kanatlar çok büyük. Fonda ilahi bir müzik duyuyorum. Kürelerin müziği. Uzayda ses olmadığım sanırdım. Geri dönme vakti. Geri dönülmesi gereken uzun bir yol var. Geriye doğru süzülüyorum. Bir siklon içindeyim. Bir bulut tüneli. Dünyalardan geriye hızla geçiyorum. Geri dönüyorum. Şu anda konuşmakta zorlanıyorum. Bana iletilen mesaj: Her şey birbiriyle ilintili. Halen daha havada gibiyim. Gerçek anlamıyla.

Göksel Korolar Ve İlahi Müzik Bir önceki örnekte olduğu gibi Batılılar yükseldik­ lerinde sıklıkla "göksel korolar", "ilahi müzik" veya "küre­ lerin müziği" gibi "dünyevi olmayan" bir şarkı veya müzik duyarlar. Benzer olarak, Amazonlarda Conibo halkı arasında 1961 yılında ilk kez ayahuska içtiğimde (Şamanın Yolunda rapor edilmiştir) yukarı yükselirken "hayatımda duyduğum

137 en güzel şarkıyı" duydum. Burada bilinç halini değiştiren bitki veya tekrarlı davul ritminin etkilerinden daha fazlasını deneyimliyoruz: Varlığı, kullandığımız kapıya bağlı olma­ yan başka bir gerçekliğe geçiyoruz. Aşağıda monoton davul ritmiyle yükselirken göksel veya ilahi koro ve müzikler duyan Batıkların örnek bil­ dirimleri yer almaktadır. Her zaman olduğu gibi "gök," "gökler," "müzik" ve "şarkı" sözleri daha önceden belirtil­ memiş veya ima edilmemiştir. Yolculara, Yukarı Dünyaya yükselmeleri ve neler bulacaklarına dair etraflarına bakma­ ları haricinde bir görev verilmemiştir. Aşağıda profesyonel bir psikoloğa ait beyan bulunmaktadır. "Hayal Edilebilecek En Göksel Müzik" Yıldızların ortasındayken şaşırtıcı bir şekilde müziği duymaya başladım. Dürüst olmam gerekirse, Profesör Harner'm iş arkadaşlarından birisinin göksel müzik çalan bir kaset açtığını düşündüm. Gözlerimi açıp görmek istedim ama yapamadım. "Eğer" dedim "müzik teypten değil de bir ruhun hediyesi olsa ne olur?" Tamamen müziğe odaklan­ dım; ilk olarak flütler ve ardından gelen boruları duydum. Müziğin güzelliği ve netliği beni irkiltti. Borular, kornolarla birleşti ve canlı bir viyolonsel ve telli çalgı bölümü eşlik etti. Mutlak bir ilahilikteydi; her bir notasını hatırlayabilmeyi veya kaydedecek bir aracım olmasını istedim. Bir müzisye­ nim ve bunun imgelediğim iç müziğim olmadığını biliyor­ dum. Odanın içinde tamamen canlı bir performanstı. Müziğe dalmışken halen yolculuk ettiği fark ettim. Uzakta büyük dairesel bir stadyumdan, amfitiyatrodan par­ lak beyaz ışık huzmeleri evrene doğru yayılıyordu. Müzik buradan geliyordu. Stadyuma yaklaştığımda, önce yavaş sonra büyük bir hızla dönmeye başladı. Yapı, ince bir disk

138 haline dönüştü, kutsal sinyaller diskin merkezinden duyulabiliyordu, birbiri peşi sıra. Müzik gittikçe yükseldi ve yapı görülemeyecek kadar hızla döndü. Galaksi haricinde görülecek başka bir şey yoktu. Ve ebedi müzik vardı, hayal edilebilecek en göksel müzik. Geri dönüş sinyalini (davul) duyana kadar güzelliğinin keyfini çıkardım. [Davul] ruhumu ve kalbimi geliştiren bir deneyi­ me kapı açmıştı. Bu basit tekniğin bu kadar yoğun bir dene­ yim yaşatmasına da şaşırmıştım. Bu müziği yeniden duy­ mak istiyorum. Davulun beni götüreceği yerleri görmeye ve duymaya can atıyorum. Yine bu ve diğer katılımcılar, "güdümlü meditasyon" yapmamışlardı; çünkü yolculara öncesinde en yalın yöntem talimatlan haricinde herhangi bir şey verilmemiş ve onları nelerin bekliyor olabileceği söylenmemişti. Aynı şekilde yol­ culukları esnasında "seslendirme" yapılmamış veya talimat­ lar verilmemiştir. Amaç, katılımcıların en üst dereceden kendi öz deneyimlerini yaşamalarıydı. Unutulması Güç Ve Dramatik Melodi Aşağıda, Yukarı Dünyaya ilk kez yükselen ve güzel bir müzik duyan bir başka kişinin bildirimi yer alıyor. Başlangıçta bir ayrılma noktası bulma konusunda ra­ hatlık duymakta zorlanıyordum. Çocukluğumun geçtiği evin bacasından veya Tamalpais dağından yükselme arasın­ da kalmıştım. Sonunda Tamalpais dağına doğru kuvvetli bir çekim hissettim ve oldukça kolay olduğunu fark ettim. SanFrancisco'nun üzerinde biraz kalarak körfezin güzel manza­ rasını seyrettim. Az bir zaman sonra sırtüstü pozisyonda yukarı doğru süzüldüğümü gördüm. Bir bulut veya sis katmanından geç­ tim ve her yerin mat gri olduğu tanımlanamaz bir yere gel­

139 dim. Buradaki en ilginç şey duyduğum müzikti. Tek bir ke­ man tarafından çalınan güzel ve unutulması güç bir melodi gibiydi. Bu müzik, yolculuğumun en dramatik kısmıydı. Atölye çalışmasına katıldığımız odada birilerinin fiilen bir çalgı aleti çalmadığına inanmam bana güç gelmişti. Diğer katılımcılara müziği duyup duymadıklarını sormak istemiş­ tim. Birkaç tanesi müzik duyduklarım paylaşsalar da duy­ duktan farklı seslerdi.

Şarkı Ve İlahi Aşağıdaki yolcu, şarkı söyleyenlerle ilgili bir deneyim yaşamış ve Yukan Dünyada kendisini bekleyen kişiler oldu­ ğu şeklindeki yaygın hissi bildirmiştir.Kendimi kristal, elmas ve mermerden yapılma küpler, köşebentler, çeşitli geometrik şekillerden oluşan bir ortam­ da buldum. Burası sert ve soğuktu. Çatlaklar, formlar ve yanklar arasında yolumu arıyor gibi hissediyordum. Birden kendimi bir avlu veya verandada buldum. Burası, 90 santim genişliğinde yuvarlak sığ bir havuz bulunan beyaz mermer bir yerdi. Havuz etrafında, havuza bakan kavisli banklar vardı. Havuzun merkezinde altın bir kadeh veya tas du­ ruyordu; yüzeyi mücevherlerle kaplıydı, belki içi de mücev­ her doluydu. Önümde sanki Gregoryen bir ilahi söyleyen erkek sesleri duydum ve kadın seslerinden oluşan bir koro arkamdan cevap verdi. Dikkatim soluma kaydı ve birkaç adımla inilen mermerden başka bir açıklık gördüm orta­ sında alevler olan bir kâse veya çukur vardı. Ateşten geçtim, canlılık hissettim, kaygılanmadım. Sonra insanlan fark ettim onları yaşlılar veya büyük­ babalar olarak biliyordum. Beni bekliyorlardı. Belirli kişile­ rin (sıradan gerçeklikten bildiğim) orada olup olmadığım sordum; İsa ve bir Hintli guru Paramahansa Yogananda. Ba­

140 na daha yüksek bir katta olduklarını söylediler. Yapılan tüm iletişim telepatiyi gibiydi. Sonra kendimi fark ettim. Kahverengi deriliydim ve önem taşıyan, kırmızı kuşaklı beyaz bir tören giysisi giyi­ yordum. Yaşlılar etrafımı çevirdi ve aniden sağıma baktım; altta geniş üste doğru daralan tepesi düz bir piramidi andı­ ran bir merdiven vardı. Tepede bir sunak gördüm.

Aşk Ve Güzellik Büyük bir kuş beni aldı ve ruhsal evimden uzaklara uçurdu. Orada, etrafımdaki diğer hafif varlıklarla yaşayan hafif bir varlığa dönüştüm. "Doğumumdan önce neredey­ dim?" diye sordum. Bu hafif varlıklar beni, çok yeşil bir ye­ re doğru başka bir yolculuğa çıkardılar Güel, inanılmaz güzel, sıradan gerçekliktekine benzemeyen bir yeşillikti. Hiçbir zaman hayal edemeyeceğim güzel bir ormandı. İna­ nılmaz derecede güzel ve yeşildi; cennetimsi bir kokusu vardı ve ağaçlar müzikle mırıldanıyordu. Bir oda bulunan ormanın merkezine götürüldüm. Bu orman odada oturdum ve etrafıma bakındım; beni besleyen ve seven ormanın sev­ gisiyle yıkamyordum. Sonra yukarıya çıkarıldım, yeşilden daha daha yukarı; bana birbiri içinde halkalar gösterildi, hepsi de sevgi halkaları olan ve hepimizin sevgi olduğunu gösteren halkalar. Daha önce hiç böyle bir sevgi görmemiş veya hissetmemiştim ve çok yeşildi. Sıradan gerçeklikteki ağaç sevgimin bu yerden geldiği ve sıradan gerçeklikteki ağaçların her zaman sevgi dolu olduğu gösterildi. Buradaki ağaçlar bize sevgiyi gösteriyor; gezegende bu sevgiyi bizim için taşıyorlar. [Geri dönüşü gösteren hızlı davul vuruşları.] Yeşil bir letafet ve sevgiyle hafif bir varlık olarak sıra dışı gerçeklikteki ormandan gelmişim gibi görünüyor. Olağanüstü güzel!

141 Değişim Geçirmeyi (Metamorfoz) Öğrenmek Ve Şarkî Söyleyen Sesleri İşitmek İlk yolculuğum Yukarı Dünyaya idi. Bir dağm tepesin­ deki eski meşe ağacından tırmandığımda beni alıp gide­ ceğim yere götürecek şahini bana doğru alçalırken gördüm. Hava akımları arasında onu küçük bir çocukmuşçasına yukarılara sürdüm. Sıründan inmem ve kendi başıma uç­ mam için beni cesaretlendirdi; maddesel bedenimin dışında hafifliği ve özgürlüğü deneyimledim. Yükseğe, daha yükse­ ğe, dış evrene doğru süzüldüm. Hiç çaba harcamadan hava­ da seyrederken Ejderha beni aldı ve paralel bir giriş kapı­ sından altın renklerde bir bekleme odasına uçurdu. Dün­ yadaki rasathanelerde olduğu gibi cam bir kubbe vardı. Kendimi havada yüzer vaziyette, bilgi kitaplarından oluşan bir kütüphanenin ortasında buldum. Burası yeni bir "be­ den" duyumsadığım bir yerdi. Bir dönüşüm geçiriyordum: eski duyularımı bırakıp, yenilerine sahip olmayı öğrendi­ ğim bir değişim. Daha sonra yere indim ve bir tünele açılan bir kapıdan geçtim. Bu girişin sonuna ulaştığımda tüllerin arasmdan ge­ çerek canlı renklerde tepeler, bulutlar ve gökyüzünden olu­ şan güzel ruhani bir manzaraya ulaştım. Aynı ışık saçan tonlarda fıskiyeli bir çeşmeye geldim, sesler duydum, ardın­ dan bir kadın ve bir erkeğin yüzlerini gördüm. Bana soyun­ mamı ve temizlenmem için, beraberimde getirdiğim şeyler­ den temizlenmem için sulara girmemi söylüyorlar gibi görünüyorlardı. Sonra bedenime dokundum. Halen daha dünyevi bir beden gibiydi ama artık şeffaftı ve enerji ile ışıldıyordu. Ellerim yeni bedenimin içinden geçti. Çeşmenin havuzuna girdim ve gökkuşağı rengindeki suların her yön­ den üstüme yağmasını deneyimledim. Ben, çeşme oldum.

142 Herşey yemden düzenlendi ve her türlü hastalıktan kurtul­ duğuma dair tam bir his duydum. Şarkı söyleyen sesler işittim. Havuzdan çıktım ve parlak ışıla giydirilmiş kuku­ letalı varlıklar beni ortalarına aldı. Bir girdap sesi duydum ve girdapla bütünleşmeye davet edildim. Hiç tereddüt et­ meden yukarıya doğru yolculuğuma hazırlık olarak yeni­ den yapılandırılmak üzere içine girdim.

Kristallere Ve Kristal Mimariye Yükselme Aşağıdaki örnekte yükselen kişi, ışık huzmelerinden yardım alıyor. Yukarı Dünyaya ilk kez ziyarette bulunan bu kişi, (bulutlar arasından aşağıya doğru ışıyan) ışık huzme­ lerinden yükselmenin Sibirya ve Avustralya'daki yerli şa­ manlar arasında popüler bir teknik olduğundan habersizdi. Söz konusu kişi hemen ardından bir kristal sütun ve kristal merdivenle karşılaşıyor. Ve yine AvustralyalI Aborjinlerin sıklıkla Yukarı Dünyada kuvartz kristalden oluşumlar bulduğundan habersizdi. Örneğin, AvustralyalI tanrısal öğretmen Baiame ile Yu­ karı Dünyaya yapılan yolculuklarda karşılaşılır. Devasa bir kristal üzerinde oturur ve ziyaretçilerini gökyüzü veya Yukan Dünyaya bağlamak için sıvı kristal veya "katılaşmış ışık" ile inisiye eder. Kuvartz kristaller, dünyanın birçok yerindeki yerli şamanlar tarafından kutsal sayılır ve kulla­ nılır. Yukan çıkmak için bir baca kullandım. Setten geçti­ ğimde sanki bulutların üzerinde yürüyor gibiydim. Birden tepemde bir ışık kaynağı ve ondan aşağı süzülen ışık de­ metleri gördüm. Bunları daha yükseğe çıkmak için kullan­ dım ve bir deliğe ulaştım. İçinden geçtim ve çubuk çubuk kristalden bir sütun etrafında aheste aheste dans eden me­ leklere benzer şeyler gördüm. Sütun çok parlak ve şeffaftı;

143 yapısı Roma fasces'ini (değnekler demeti; bir baltanın bı­ çağı dışarda kalacak şekilde etrafının değneklerle silindir şeklinde sarılmasıyla yapılan otorite simgesi) andırıyordu. Burada bir süre kaldım. Ardından bir kristal merdiven belirdi. Merdivenden tırmandım ve kralların eski Avrupa'da kullandıkları türden bir kalenin merdivenlerine ulaştım. Sonra yok oldu. Bir önceki kattaki halıya geri döndüm ve buraya geri geldim. Not: Yukarıdaki macerada bu Batılı kendini bir nokta­ da uçan halı kullanırken buluyor. Bu benim, işitsel uyarım­ la birlikte fiilen uyguladığım bir teknik; Yakın Doğu'ya ait eski bir şamanik uygulamayı andırır.

Kristal Şehir, Altın Merdivenden Tırmanma, Geri Dön Denmesi Bu kişi daha önce Yukarı Dünyaya yükselme deneyimi yaşamış ancak Orta Dünyada varolan bir yerden ayrılma­ sına ilişkin eğitim talimatına uymamıştır. Bunun yerine, Yu­ karı Dünyada bir yerden ayrılmıştır (ilk kattan). Yükseldi­ ğinde bir kristal şehirle karşılaşır, daha yükseğe çıkmayı is­ tediğinde altın bir merdivenden tırmanması gerekir ve ona "şu an için yeterince şey gördüğü" ve "daha ileri gidebil­ mesi" için daha fazlasını öğrenmesi gerektiği söylenir. Buna şaşırmadım. Daha fazlasını öğrenmesi gerektiği ile yüksel­ me talimatlarında söylendiği gibi Orta Dünyadan ayrılma­ dığı olgusu belirtiliyor. Bu bayanın deneyimi bana Eski Ahit'teki Yakup'un merdivenini ve ileriye gidememesini ha­ tırlattı. Acaba hikâyeyi biliyor muydu? Güç hayvanımla Yukarı Dünya'da her zaman başladı­ ğım noktaya gittim. Burası, çentikli beyaz duvarları ve şifalı havuzuyla güzel küçük bir mağaraydı. Mağaramn solunda,

144 hemen girdiğim yerde, çok yüksek bir zirveye çıkan bir pa­ tika var; buradan bütün evreni görebiliyorum ve boşluğa "girebiliyorum". Zirveye çıkıyorum ve daha fazlasının gös­ terilmesini istiyorum. Bu zirveden, başka bir zarsı tabaka içine geçiyorum, kendimi Yukarı Dünyanın ikinci katında buluyorum. Burada bir adamla tanışıyorum; bu adam atöl­ yeye kabul edildiğime dair yazıyı aldığım gün rüyama giren adam. Bana, başka bir hayattan babam olduğunu ve kendi­ siyle ilgili daha fazla şey keşfedeceğimi söyle-mişti. Beni Kristal Şehre götürdü; burada sanki bir çeşit rehber/koruyucuydu. Şehir, kaymaktaşmdan uçurumlarla çev­ relenmiş çok geniş bir vadideydi. Şehir tamamen kristalden yapılmaydı. Her yapının rengi farklıydı (şeffaf, pembe, mor, mavi, yeşil, altın, vs.). Bazılarının içinden su akıyor, bazılanndan rüzgâr esiyor, bazılan sıcak bazıları soğuktu, ancak her biri o kristalin titreşimini uyandıracak şekilde mükem­ mel bir tasanma sahipti. Her bir yapı, bir katedral gibiydi ve o kristalin titreşimine uygun mırıldanan ruhlara sahipti. Vadinin sonuna kadar yürüdüm ve kaymaktaşı uçu­ rumların sağına geçtim. Burada, ucu sonsuzluğa açılan en­ gin bir yokuş vardı. Yokuşta kutsal bitki bahçesi vardı. Bir sonraki kata geçmek istedim. Oraya geçmek için al­ tın bir merdivenden tırmanmam gerekti. Merdivenin tepe­ sinde zarsı tabakadan geçtiğimde kendimi devasa beyaz bir lotus çiçeğinin üzerinde dikilirken buldum. Çiçeğin merke­ zinde çok sayıda varlık vardı anacak kim olduklarını göre­ medim. Tek keşfedebildiğim, burada hareket etmek için yüzme, yürüme ve dansın bir karışımı gerekiyordu. Yer aya­ ğımın altından kaydı ve maddesel olanla maddesel olmayan arasındaki ayrım bulanıklaştı. Sonra birden bire şimdilik yeterince şey gördüğüm ve birinci kata geri dönmem ve daha ileri gitmek için daha fazla şey öğrenmem gerektiği söylendi.

145 Yukarı Dünya Katlarını Keşfetmek Aşağıdaki bildirim grubunda, her bir atölye veya se­ miner katılımcısına aym görev verildi; Yukarı Dünya kat­ larını araştırmak. Her birisi katlar ve içerdiklerine ilişkin oldukça farklı bilgilerle döndüler. Bu, Yukarı Dünyadaki sıra dışı gerçekliğin önemli bir yönüdür. Daha önce belirt­ tiğim gibi herkesin kişisel birikimi farklıdır. Dolayısıyla ruh­ sal olarak aynı deneyimi (yani mükemmel bir deneyim) ya­ şayabilmeleri için tam olarak her bir bireye göre uyarlan­ ması gerekir. Sıra dışı ve sıradan gerçeklik arasındaki fark­ lardan biri de budur; sıradan gerçeklikte, ruhlar tarafından bir mükemmelleştirme yapılmaz.

Katlar Arasında Yükselirken Kaydedilen Değişiklikler Burada, Yukarı Dünyanın ilk katından yükseldikten sonra kişinin neyle karşılaştığına dair kısa bir "siyah beyaz" bildirim verilmiştir. Kat 2: Burası Kat l'e benzer görünüyor ama daha ince ve hafif bir yer. Burada George VVashington, Sokrat, Plato ve diğerleri gibi bazı tarihi kişilikler var. Kat 3: Buraya, Fuji Dağı gibi koni benzeri bir dağdan yükselerek ulaştım. Burası daha da hafif. Neler olduğunu görmekte zorlansamda insanların bulunduğunu fark ettim. Kat 4: burası daha ışıklı. "Madde" daha ince. Uzun süre basılan akorlara benzeyen "müziği" duydum. Büyük bir koro tarafından söylenir gibi şarkılar duydum. Kat 5 - 6 : Bunlar benzerdi. Müzik değişti ama devam etti. Ama biçimleri göremedim veya ayırt edemedim. Kat 7: Burada dev bir küreyi, güneşi fark ettim. Ama güneş sıcak değildi. Güneşe çekildiğimi hissettim. Güneşe

146 çekildiğimde bedenimin son zerreleri de buharlaştı. Bede­ nimi hiç hissetmez oldum. Ancak, halen daha bireysel bilin­ cimin farkındaydım. Saf neşe ve banştan beni ayıran tek şey bu son bireysellik kırmtısıydı.

Birçok Kattan Geçiş Ve Herşeyi Saran Sevgiyi Deneyimlemek Karanlık veya renkli ışık enerjisinden oluşan onbeş geçiş bölgesinden (veya kattan) geçtim. İlk olarak karanlık ve (karanlık boyunca) bir ağla temas ettim. Bu katmandan birkaç mor ışık olan daha karanlık bir yere oradan yeşil ışıkların olduğu daha karanlık bir katmana geçtim. Karanlı­ ğın içinde yukarı doğru mor bir girdap enerjisiyle devam ettim, sarı yeşil bir enerjiyle daha da yukarı çıktım. Bu noktada, muhteşem harmonik bir tımya sahip iki sesli bir koro işittim. Daha da yukarı çıktım, görüşümü temizleyen mor ışık enerjinin olduğu daha fazla karanlıkla karşılaştım. Bir sonraki katmanda daha fazla karanlık ve gri sis vardı, bir sonraki yine karanlıktı ve mor enerji vardı. Bu noktada arkama dönüp geldiğim yere (Dünya) bakmaya karar verdim. Tüm bu geçtiğim inanılmaz ışık güç karışımını gördüm. Çok ama çok güzel ve çok boyutluydu. Dünyayı göremedim. Ancak, yayılan evrensel hayat ener­ jisinin içinde varlığını hissettim. (Gördüğüm) bu siyah fon içinde sadece ötemden berimden yüzen renkli enerjileri gör­ düm; yeşil, san, mor. (Dünyaya) geri dönme isteğim yoktu). Sadece sevgiyi hissettim; çok yoğun ve her şeyi saran sevgi. Bir süre sevginin içinde bekledikten sonra yolcuğuma de­ vam etmek için etrafımda döndüm ve koroyu yukarıya ka­ bartılı, nokta nokta sisin içine doğru takip ettim. Bu noktada geri çağnldık. Ben de bu karanlık ve girdap gibi dönen renkli enerjiler arasından Dünyaya geri döndüm.

147 Dönen Silindir Boyunca Gittikçe Parlaklaşan Katlar Gerçekten hızlı bir şekilde yükseldim. Gittikçe parlak­ lığı artan bir dizi kattan geçtim. Griden beje, bronza, altına, sarıya, siyahtan beyaza... Birbiri ardına çok hızlı bir şekilde, sanki dönen bir silindir gibi... Nihayet beyazdan sonra bir çeşit kristal renge vardım. Kristal rengi uzaya. "Burası gidebileceğim en uzak yer mi?" diye sordum. Kristal rengi uzayın bir yanı açıldı ve yıldızları gösterdi bana. Bunlar bildik takımyıldızlar değildi ve bilmediğim bir şekilde etrafa yayılmışlardı. Yıldızlardan birisi bana gel işa­ reti yapıyor gibiydi, ona doğru hızla gittim ve oldukça farklı bir dünyaya vardım. Eğer hayal edebiliyorsanız, bütanın mukimleri safir ünlemler gibiydi. Kendi boylannın dörtte biri mesafede ha­ vada yüzüyorlardı ve oluşturdukları mimari bir düzen vardı. Tam onlarla konuşabilmeye başlayacaktım ki beni geri çağıran davul vuruşları başladı. Bu seyahatte, birçok ölüme yakın deneyimde olduğu gibi, kişi gittikçe parlaklaşan ışıklı bir tünel boyunca (bu du­ rumda dönen bir silindir) yükseliyor. Yedi farklı renk tonu­ na sahip kattan geçtikten sonra safir inanların dünyasına vanyor ve onlarla konuşmaya başlıyor. İleride yapacağı seyahatlerde bu konuşmaları sürdürebilir.

Odin Ve Tanrıların İçeceği Altm süslemeleri olan mavi bir pelerin giymiş ve altın bir başlık takmış, omzunda kartal olan bir adam tarafından karşılandım. Onunla birlikte büyük bir saraya doğru yürü­ düm; burada birçok saray vardı. Çok sayıda insan uzun bir salonda daire şeklinde oturmuşlardı ve yerde bir kurt yatı­

148 yordu. Bana güzel bir kadeh içinde bal likörü-tanrıların içeceği- ikram ettiler. Adam, Odin olduğunu söyledi. Bir yanında Sigrun isimli bir adam ve diğer yanında isimleri Lara ve Kristin olan iki kadm vardı. Beyazlar içindeydiler. Ona tüm bu insanlann kim olduklarını sordum; bana, ailem olduklarını ve birçoğuyla daha önce tanıştığımı söyledi. Sonra uzun bir masa kuruldu ve ben başına adamla birlikte oturdum, bir yandan da Odin olamayacağını söy­ leyip duruyordum. Beni oradaki insanlara tanıtmasını iste­ dim. Büyük kâseler içinde masaya meyveler konmuştu, peynir ve ekmek de vardı. Sonra arazide yürümek için çıktım. Kale, güzel bir gö­ lün üzerindeydi ve bir tepede apartman benzeri yerler olan geniş araziler vardı. O (Odin veya benimle yürüyen birisi) buraya her zaman hoşlukla kabul edildiğimi ve ne zaman istersem burada kalabileceğimi söyledi. Babamı orada genç bir adam olarak gördüm. Amma ve Sigrun'u gördüm. Parlak, açık ve çok güzel bir yerdi ve birçok insan var­ mış gibiydi. Bir parça bütün bunlardan bunalmış hissettim. Geri dönüş zamanı geldiğinde halen daha insanları ve araziyi keşfediyordum. Ayrılırken oldukça duygusallaştım ve orada olmayı sersemletici buldum. Sanki çok fazla gelmişti. İnsanların kim olduğunu bilmek istiyordum ve kafam karışmıştı. Aynı zamanda kabul görmüş ve hoşlukla karşılanmış hissediyor­ dum.

Taht Odası Ve Taç, Ruhsal Bir Sunuyu Yemek Bu deneyimde kişi, ruhsal bir aileye ait olduğunu ve "bütün formların, bu ruhsal ailenin ifadesi olarak kullanıl­ dığım" keşfediyor. Şamanik kültürler ve mitlerde öteki dün­

149 yalardan yiyecek kabul etmek genellikle önemli bir olay ola­ rak değerlendirilir. Geceleyin gökyüzünden yukan çıktım, yıldızları ve hayvan formlarını geçtim. Bu formlar değişkendi, ben yan­ larından geçerken bir formdan diğerine dönüşüyorlardı. Bana şu söylendi: "Bütün formlar bu ruhsal ailenin ifadesi kullanıldı. Çok büyük ve güçlü bir ruhsal aileye aitsin." Uçmaya devam ettim ve Samanyolunda ve ötesinde dönüşüm geçiren hayvan formlan gördüm. Nihayet, ind beyazlığında, ışık saçan bulutsu silindiıik bir yere vardım. Ardından büyük Roma tipi dairesel bir salon fark ettim. İçinde dönen bir çark bulunan fıskiyeli bir çeşme gördüm. [Bir ruh] şunları söyledi; "Çark, bu ruhsal ailenin bir sem­ bolü." Salonda, yeryüzündeki farklı kültürlere (Mısır, Maya, Tibet, Japon, Çin ve diğerleri) ait giysiler giymiş birçok var­ lık vardı. Sonra inci ve altınsı renklerde parıldayan birçok katla çevrilmiş büyük bir iç avlu gördüm. Her bir katta birçok oda var gibiydi. Bu odalara bakmadım, aksine Roma tipi büyük salona bağlanan yere geri döndüm. Buramn kale benzeri bir komplike bir yapı olduğunu fark ettim. Zeminde başka bir bina vardı. İçeri girdim ve muhteşem bir salon gördüm. Bir çark (halka) şeklinde yuvarlak bir masa bu salonu doldurmuştu. Masaya oturdum ve bana yemek verildi. Servis yapan birileri yoktu, yiyecekler öylece masada beliriyordu. Masa­ nın yüzeyi, bir konveyör bandı gibiydi. Sağımdan ardarda tabaklar birbirini izliyordu. İlk olarak karlı tepeli bir dağ sunuldu, sonra bir orman, bir dağ deresi, her türlü sebze ve sıradan gerçeklikte (SG) olan diğer yiyecekler. Yanağımdan yaşlar süzüldüğünü fark ettim. Çünkü müteessir olmuştum. Bana sunulan yiyecekleri yedim. Aynı zamanda SG'deki evimin görüntüleri gelmeye devam ediyordu. SG hayatımın,

150 bana yerilen ruhsal gıdalarla devam ettirildiğini anladım. SG hayatımın içerdiği şeyler, ruhsal evimdeki olasılık ve gerçekliklere karşılık geliyordu. Ayrıca dönüşüm geçiren birçok hayvan ve bina görün­ tüsü gördüm. Son olarak, dini semboller ve ikonlardan olu­ şan bir tabak sunuldu. Yeryüzündeki bütün çağlar ve mede­ niyetlere dini semboller ve kutsal yerlerin üç boyutlu bir kolajı gibiydi. Büyük bir hoşnutluk içinde bu özel sunuyu "yedim". Sanki, insan ırkının tüm dinlerine ait öz ve bilge­ lik bana verilmiş gibiydi. Ardından bir taht odasına gittim. Bir taç ile etekleri yeri süpüren bir pelerin verildi; hepsi taze pembe güllerden yapılmaydı. Bütün evren içimdeymiş gibi hissediyordum. Bu çok onur vericiydi. Ardından, gece göğünde daire şeklinde dönen güller gösterildi. Sanki tomurcuk güllerden bir zincir gibiydi. Bü­ yük tek bir kozmik halkada, diğer çok sayıdaki ruhsal aileye bağlanmış güllerden biri benim ruhsal ailemdi. Bağlı oldu­ ğumuz için diğer ruhsal ailelerden gelen sevgiyi hissettim. Benim ziyaretimden hoşnut kaldıklarım hissettim. Seyahatten, bütün formların/tezahürlerin bana bağlı olduklarını veiçimde olduklarını bilerek döndüm. Çok yo­ ğun bir yolculuktu. Yukandaki bildirimde bu Batılı, bir ziyafetle karşılanı­ yor ve özel bir sunuyu yiyerek "bütün dinlerin özünü ve bilgeliğini" sindiriyor. Ziyafet ve mesaj, bireysel deneyimler arasındaki büyük farklara rağmen, Yukarı Dünyaya ilişkin açıklamalardaki kabul edilme ve ruhsal birlik hissiyle tu­ tarlılık taşımaktadır.

151 Tanrısal Varlıklar Ve Vefat Etmiş Kişiler Yukarı Dünyaya çıkan yerli şamanlar; tanrı, tanrıça, yarı tanrı veya kutsal atalar olarak bildikleri insan biçimin­ deki güçlü ruhlardan yardım aldıklarım bildirmektedirler. Bu ruhlar arasında, kültürlerinde genel olarak tanınan tan­ rısal varlıklar olabildiği gibi, kişinin ailesindeki ölmüş eski şamanlar gibi sadece o şamana görünenler de bulunabilir. Bu ruhlar tanrısal varlıklar da olsalar, şamanın onlarla iliş­ kisi son derece kişiseldir. Saliş şamardan çoğunlukla "ortak­ lar" diye çağırdığı bu ruhlarla, hayvan ruhları ve diğer ruh­ larla olduğu gibi uyum içinde çalışırlar. Diğer bir deyişle yerli şamanlar, bu varlıklarla sıkı fıkı bir ilişki içindedir. Yukarı Dünyadaki tanrısal varlıklara inanmazlar, daha çok, sıradan gerçeklikteki aileleri gibi on­ ları kişisel olarak tamr ve bilirler. Onlar açısından bu var­ lıklar, bir inanç meselesi değildir, birinci elden edinilmiş bil­ gidir. Aksine olarak, şaman olmayan bir yerli sadece, bu varlıkların var olduklanna inanabilir ve bu durumda bir animist olarak değerlendirilebilir. Eğer modern Batıklar, tanrılara benzer formlarla karşı­ laşabileceklerine dair bir ipucu almadan şamanik yüksel­ meyi deneyimlerse ne olur?

Filozoflar, Besteciler Ve Meryem Ana Batıklar, bir miktar şaşkınlıkla, Yukarı Dünyada sık­ lıkla tanrısal varlıklarla karşılaşırlar. Aşağıdaki örnekte, ate­ ist ve komünist olduğu bilinen bir Alman klasik müzik pi­ yanistinin yükselişi anlatılmaktadır. Yolculuğuma bildiğim bir şömine ve bacadan başladım ve dumanla birlikte bulutlardan oluşan bir uçan halıya (set)

152 çıktım ve orada küçük bir atym Buda heykeli gördüm. Du­ manla birlikte yeniden yükseldim başka bir buluttan uçan halıya çıktım. Orada, bir tören alayının içinde kafalanndan defne yapraklarından taçlar, beyaz kıyafetler içinde figürler gördüm. İlk başta beni fark etmemişler gibiydi. Sonra kafa kafaya verip benimle ne yapacaklarını konuştular. Bir adam diğerlerinden ayrıldı ve bana doğru geldi. Ba­ na, beyaz bir çarşaf içinde sakallı yaşlı bir adamın durduğu başka bir katı gösterdi. Yaşlı adam karanlık bir ormanın önünde oturuyordu bana ormanın içini işaret etti. Orman çok karanlıktı ve bir parça korktum. Ardından sahne peri masallarındaki ormana dönüştü; orada kırmızı­ lar içinde Rumpelstiltskin, Uyuyan Güzel ve Sindirella'ya rastladım. Pembe bir cüppe giymiştim. Genç maviler içinde bir prens geldi ve elimi tuttu. Beni ormandan bir kaleye gö­ türdü; kale, etrafında su dolu hendek olan Fransa, Loire' deki şatoları andırıyordu. Prens brni bir köprüden geçirip, geniş merdivenlerle çıkılan açık bir giriş kapısında bekleyen Bach'a teslim etti. Bach, bani çok sayıda insanın ziyafet çektiği büyük bir yemek salununa götürdü. Çok ilginç görünen birçok ko­ nuşma geçiyordu. Hegel merhaba demeye geldi ve Mozart' m toruduğu yere oturduk. Mozart ile aile hayatının tehlike­ lerinden konuştuk. Bir süre sonra kalkarak bir piyanoya gitti ve başkalarıyla birlikte çaldı. Ardından tek başına çaldı ve bu tonlarla yenilmez bir çekim gücü olan güneşe doğru uçtum. Isı ve ışıktan korktum ve serin ay gibi bir kaçış yeri ara­ dım. Ama kamak mümkün değildi. Kısa haşlayıcı bir uçuş­ tan sonra bir kadının kucağına geldim, Gökyüzünün krali­ çesi Meryem'e benziyordu. Yanında kocası, bütün Tanrıların Babası oturuyordu. Orada güneş, uzayda asılı olan büyük altın bir top şeklindeydi. Bu olağandışı durumdan ötürü bir

153 miktar korkmuş olamama rağmen- orada kendimi rahat hissettim. Geriye dönüş hızlı ve kolaydı. Geri dönüşünde bu katılımca, Hegel'in diyalektiği Marksizm için önemli olduğundan Yukan Dünyada onunla karşılaşmayı kabul etmesinin kolay olduğunu söyledi. Aynı şekilde bir klasik müzik piyanisti olduğundan Bach ve Mozart'la karşılaşmayı da kabul ediyordu. Ancak, ateist olduğunu açıkça belirten birisi olarak "bütün Tannlann Ba­ basının karısı olan "Göklerin Kraliçesi, Meryem" ile kar­ şılaşması onu hayrete düşürmüştü. Ayrıca, Meryem'in kuca­ ğında olmayı "rahat" bulmasına şaşırmışta. (Daha sonra bu figürü Meryem Ana olarak tanımladı.) Bu bayanm deneyimi de Yukarı Dünyaya giden ziya­ retçilerin sıklıkla, efsanevi kahramanlar ve tanrılarla olan samimi temaslarına bir örnek. Bayanın bir miktar korku duyması yani bir duygu deneyimlemesi, ister korku ister sevgi, sıra dışı gerçekliğe girdiğini göstermesi bakımından iyidir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde bu bayan, ateist olmak­ tan vazgeçti ve bir Hindu aşrammda uzun seneler geçirdi.

Büyük Hümanistler Ve Düşünürler Yukarı Dünyaya çıkan bir yolcu aşağıdakilerin bulun­ duğu bir kata çıkıyor: ...Maxfield Parrish ve Alma Tadema'nm manzarala­ rından bir kesit gibiydi ama çok daha güzeldi. Büyük bir göl vardı ve bir tarafında da koyu mavi taşlarla bezenmiş güzel bir şelale. Bir insanın oturup düşüncelere dalabileceği mer­ mer benzeri sütunlar ve kubbeli yapılar vardı. Altın ve koyu kahve tonlar- sonbahar renkleri- bu manzaraya süzülüyor­ du. Geniş, sessiz çayırlar ve çok çeşitli ağaçlar vardı. Sanki bir tablonun içine adım atmıştım. Işık izleri ve renkler ola­ ğanüstüydü; sarı, gül, şeftali, portakal tonları, kırmızı, kır­

154 mızı kahve... Einstein, Kopemik, İsa, Dante, Shakespeare, Jung, Gandhi, Rahibe Teresa, da Vinci ve diğerlerinin aralannda olduğu hümanistler ve düşünürler küçük gruplar halinde konuşuyor veya tek başlanna oturuyor, yazıyor veya göle karşı düşünüyorlardı. Ortalık sessizdi ama insan biçimin­ deki bu ruhlar tarafından büyük tartışmalar yapılıp, karar­ lar alındığı belli oluyordu. Şelaleye doğru çekildim ve oraya gittiğim zaman su­ dan içtiğimde bütün gerçeğin bana verildiğini fark ettim. İçine girdim ve özüm gösterildi. Neredeyse özümün gerçe­ ğiydi-

Buda Ve Sevinç Gözyaşları Yukarıya doğru hızla çıktım. Engin evrende bir bilinç noktacığından başka bir şey değilim. Bir yıldız tozu gibi sonsuzluğa yolculuk ediyorum. Büyük gümüşi ışığa açılan bir tünel görüyorum. Müziği duyuyorum. Ben müziğim. Birçok katmandan, kattan ve katlar arası katmandan geçi­ yorum. Farklı katlarda ışık varlıkları tarafından kabul edilen yeni ruhlar gördükçe daha çok ışık görüyorum. İsa'nın büyük bir sevgiyle yeni ruhları kabul ettiğini görüyorum. Bulutsu bir katmandan geçiyorum ve afallatıcı, neredeyse ezici bir parlaklığa sahip bir katı ziyaret ediyorum. Burada birçok Buda var. Yolculuğuma devam etmeye zorlanıyorum. Ben hiçliğim. Yine de kendi bilinç algılarımın içindeyim. Dünyayı ve Güneş Sistemini görüyorum. Gezegenin et­ rafında titreşen parıldayan ve güçlü enerjiyi, enerji "halka­ sını" ziyaret ediyorum. Dünyayı seviyorum, daha da çok seviyorum. Bu sev­ giyi paylaşmaya zorlanıyorum, gezenimizin etrafındaki bü­ yük beyaz ışık kuşağına katılıyorum. Bu ışığın parçası

155 oldukça daha da fazla sevgi ve engin bir şefkat duyuyorum. Işık Varlıkları, sürekli insan türüne ulaştırmak için daha yüksek titreşimler ve ışıkla çalışıyor. Ama yolculuğuma devam etmeliyim, zira sonsuzluk daimi. Belki "hiçlik"te kalabileceğimi veya büyük beyaz ışık halkasına yardım etmek için dönebilirim gibi hissediyorum. Fakat hayır, kendimle karşılaştığım enginlikteki deliğe doğ­ ru gitmeye mecburum. Bu delik, sanki saf ışıktan yapılma dev bir kavanoz ağzı gibi. İçine giriyorum ve bir kez daha ışık oluyorum. Bütün duyularım, edenim ve zihnim olağan­ üstü bir sıcaklık ve barışla doluyor. Şimdi saf neşeyi deneyimliyorum! Buda'yı görüyorum. Dünya, Budanın ilk çakrası. Tıpkı matruşka bebekler gibi ilk Buda'nın içinde başka Budalar var. Binlerce Buda'nın içimdeki neşe ve kahkahalar sonsuzluğu dolduruyor. Kahkahalarının yankıları, evrende renkli geometrik titreşim dizisi yaratıyor. Sınırsız neşe hisse­ diyorum. Kendim bir kahkahaymışım gibi gülmek istiyo­ rum. Buda'mn bedenindeyiz ve Buda bizim içimizde. Birçok yanılsama katmam açığa çıktıktan sonra Budanın bilinci kendini fark ediyor; tıpkı temeldeki "Herşeyi bilme ve hiçlik" hali kalırken, Budanın içindeki Buda metaforunun kendini sonsuza dek tekrarlaması gibi. Yanaklanmdan neşe ve kahkahanın gözyaşları süzülüyor. Kahkahamı evrene gönderiyorum. Davul beni geri çağırıyor.

İsa, Buda Ve Herşeyin Parçası Olma Koşuyorum, aşağıya uçuyorum. Dağdan ürmanıyorum. Büyük kertenkele beni volkana götürüyor. Hiçliğin kendisi olan karanlık... Bir çeşit grilik, yeni bir kat mı? Bir delik. Bazı gölgeler. Birden gökte kendimi, yeni ayın ucunda otururken buluyorum. Yeni bir delik; üçüncü katmanda iler­

156

liyorum. Çok uzakta gri bir dağ görüyorum. Dağı tırmanı­ yorum. Kristal... Bir mağara mı? Bir çeşit masada oturu­ yorum. Çok hafif, güneşe benziyor, çok parlak. Bir mağara, bir öğretmen? Açıklılardan, deliklerden geçmeye devam ediyorum. Daha fazla grilik var. Bir süre duruyorum. Bulutlar. Yukarıda bir katman daha var. İsa ile tanışıyorum, kitap resimlerindeki gibi mavi ve pembe. Bana; "Devam edeceksin. Yaşlı Asyalı öğretmen, Buda yakınlarda." diyor. Yukarıya çıkıyorum yeniden ama devam edemiyorum. Da­ vulun bir parçası oluyorum, her şeyin bir parçası... Bir yerlerden "gümüşi müziği", yıldızların müziğini duyuyo­ rum. Müzik kayboluyor ve sadece davul, ışık ve bütün enerji orada. Vücudumda acı hissediyorum. Bütünlük/hiçlik içinde erimişken nasıl acı duyabildiğime şaşırıyorum. Odadaki hava ve ses, ışık içinde diğerlerinin geri geldiklerini görebi­ liyorum. Geri dönüş sesi. Aynı yoldan geri dönmeye çalışı­ yorum. İsa, öğretmen, gri dağlar, siyah volkan. Akbabalar. Dağdan aşağı, ormanın içine... Burada odadayım, tamamen yer değiştirdim. Bedenim burada ama zihnim kısmen bu­ rada. Olağan şekilde tanrısal varlıkların, müzik ve "bütünlük/hiçlikle" birleşmenin olduğu güzel bir yolculuk. Olağan dışı görünen şey, yolculuğunun sonuna doğru duyduğu acı hissi; çünkü ne Yukarı ne de Aşağı Dünyada ağrı, acı yoktur. Yolculuk esnasında bunun olması kişinin sıradan gerçekliğe geri dönmeye başladığını gösterir. Aynı şekilde bu bayan yolculuğundan tamamen dönmeden önce odanın ve diğer öğrencilerin farkına varıyor. Çoğu kez Orta Dünyaya, "acı gerçeklik" demem bir rastlantı değil.

157 Yaratıcı Ve İsa, Işıkta Yüzmek, Güzel Sesler Köpeklerin bekçilik yaptığı bir tünelin başında dikili­ yorum. Tünelin içinde bir ışık görüyorum. Işıkta hareket eden karanlık figürlerin siluetlerini görüyorum. Kafam karı­ şıyor. Bu figürlerin kim olduklarını merak ediyorum. Bana, işime bakmam söyleniyor. Defalarca tünelin başlangıcına geri yürüyorum. Nihayet amacımın gidebildiğim kadar uzağa gitmek olduğunu hatırlıyorum. Tünelden ayrılıyorum ve dumanlı bir yere giriyorum. Kediye benzer yüzlü, Hintli kıyafetleri içinde çok güzel kızıl saçlı bir kadın dans ediyor. Bütün dikkatimi ona yöneltmemi istediği hissine kapılıyorum. Bu­ rada kalmak doğru bir şey gibi gelmiyor. Yukarı çıkan mer­ divenler görüyorum ve koşarak çıkıyorum merdivenler­ den. Merdivenler yeşil bir alana açılıyor. Arazinin sonunda bir yapı var, oraya yürüyorum ve bir adımda varıyorum. Yunan/Romalı giysileri içinde birçok varlık var. Yapının bir mabet ve bunların da tanrısal varlıklar olduğunu düşünü­ yorum. Bir kadın yaklaşıyor ve dev sütunlar arasına kon­ muş bir tahta oturmam için davet ediyor. Tahta oturur otur­ maz kör edici bir beyaz ışık kozası beni içine alıyor. Işıktan çıktığımda Şiva heykeli gibi sekiz kolum var. Gökyüzünden bir ışıktan halatı sarkıyor. Işık halattan tırmanıyorum ve güzel bir bahçeye giriyorum. Başka bir kadınla yürüyorum. Işıktan yapılmış gibi görünen beyaz kıyafetler içindeyiz. Sevgilimi göreceğimi bildiğim bir çay­ haneye doğru yürüyoruz. İçeri giriyorum ve ışıklar çok loş. Yüzü gölgeler içinde. Yüzünün siluetine sevgi gösteriyo­ rum. Masadan bana uzanıyor ve aniden kurbağa veya çe­ kirge veya flüte benzer müzik içinde eriyorum ve bir ışık pusu var. Bu müzik ve ışıkta uzun süre kalıyorum. Çok

158 güzel. Güzelliğini anlatacak kelime yok. Bu müzik ve ışıkla kaynaşmaya başladığımda kadın ve erkek yüzleri görmeye başlıyorum. Bunlar kim bilmiyorum ama onlarla ilgili tanı­ dık bir şey var ve büyük bir netlikle görüyorum onları. Birden dumanlı bir tepede yürümeye başlıyorum. Basit bir sari içindeki bir kadının sırtını görüyorum. Ona yakla­ şıyorum ve "onunla tanışmam gerekiyor mu?" diye soruyo­ rum. Bana doğru dönüyor ve önüne oturuyorum. İlk başta sıradan görünüyor, ardından değişmeye başlıyor; yaşlı ka­ dınların sahip olduğu türden bir güzelliğe sahip çok gerçek ve zengin bir görünüm alıyor. Önümde yere oturuyor ve bacaklarını ayırıyor ve sanki doğururcasına yiyecek çıkarmaya başlıyor. Sıradan yiyecek­ ler değil, güzel hazırlanmış yiyecekler. Her tarafımızı göz alabildiğine yiyecekle doldurana kadar bunu yapmaya de­ vam ediyor. Bu beni hem hoşnut ediyor hem de şaşkına çeviriyor ve sonunda onun yaratıcı olduğunu fark ediyo­ rum. Bunu fark ettiğimde bana sarılıp ağzımdan öpüyor. Bu öpücükle yeniden eriyorum ve bir kumsalın üzerin­ deki kayalığa götürülüyorum. Alacakaranlık ve güzel bir güneş batımı var. Gökyüzü renklerle yol yol olmuş. Suyun kararmış ve dalgaların büyük olduğunu fark ediyorum. Denizde uzakta, bir gemide, yelken ve küreklerle insanların dalgalarla boğuştuğunu görüyorum. "Tamamen barış dolu­ yum, onlarsa mücadele ediyorlar." diye düşünüyorum. Incil'deki giyinmiş bir adam kumsalda yürüyor, onun İsa olduğunu fark ediyorum.. Ona olan tepkime şaşırıyo­ rum: tiksinti ve öfke. İsa'yı, Hıristiyan kiliselerin yaptığı bütün tahribattan ötürü suçladığımı fark ediyorum. İsa bana ulaşıyor ve elime bir şey tutuşturuyor. Bunun bir anahtar olduğunu fark ediyorum ve fark eder etmez ken­ dimi yekpare altın bir kapıda dikilirken buluyorum. Bunun "seçim kapısı" olduğunu biliyorum. Kapıdan giriyorum ve

159

odanın iki çıkışı olduğunu görüyorum. Kapılardan biri açık ve bir sürü varlık spiral şeklinde bir yokuştan aşağı iniyor. Burada çakılmış kalmış gibi hissediyorum kendimi, çünkü neyi seçeceğimi gerçekten bilmiyorum. Kapalı kapının ar­ dını görüp göremeyeceğimi soruyorum. Bu kapı bir tavşan inine benziyor, buranın yeryüzündeki hayata geri dönüş yolu olduğunu seziyorum. Amacım bu olmadığından ilerleyip ilerleyemeyeceğimi soruyorum. Kapıdan geçiyorum ve aşağı inen bir spiral görüyorum. Birçok varlık bu patikada yürüyor. Neredeyse sonsuz gibi görünüyor ve parlak bir ışıkla son buluyor. Yokuştan atlıyorum ve bir karahindiba tohumu gibi ışıkta yüzüyo­ rum. Bilincimin ne kadar ayrı kalabileceğini merak ediyo­ rum. Hemen "seçimin" diyorum. Bir denizin üzerinde bir grup kartalla uçuyorum. Burada "ev" kelimesini tekrar tekrar söyleyen güzel sesler var. Yeniden kafam karışıyor ve "ev" mi yoksa "om" kelimesini mi duyuyorum emin ola­ mıyorum. Bir kumsala iniyoruz. İndiğimiz yerde bir sürü hayvan varlık var. Davulla geri dönüş sinyali veriliyor ve dönüyorum.

Vefat Etmiş Akrabalar, Melekler Ve Herşeyi Saran Sevgi Başlangıçta düzgün olmayan ve sıkıntı bit geçiş gibi göründüğünden hayal kırıklığına uğradım ve kafam karıştı. İki melek gelip beni bir bahçedeki, çimenlerin üzerinde güzel bir ağaç altındaki bir banka götürdüler. İlk olarak babam geldi. Elini salladı ve önümde küçük nilüfer yaprakları ve sıçrayan kurbağalarıyla bir süs havuzu belirdi. Birisi ağzından avcuma bir inci tükürdü. İnciyi cebime koydum. Sonra babam elini sallayarak süs havu­

160 zunu kaldırdı. Ardından X Teyzem belirdi. Elini salladı ve ben küçük bir kum çukurunun dibindeydim orada beni bütün bitki ve hayvanlar, kayalar, denizler, her şey ziyaret etti. Ardından teyzem elini sallayarak bunu gönderdi. Sonra annem belirdi. Bana çocukluğumda yaptıklarından ötürü üzgün olduğunu söyledi. Onu affettiğimi söyledim ona. Elini salladı ve cam gibi dümdüz bir gölet belirdi. Buna bir çocuk gibi uzandım ve şifa ışığıyla doldum. Az sonra çocuk olarak yetişkin bedenime geri döndüm. Işık aşağıya süzülüyordu ve yukarı geri yansıyordu. Melekler beni bir kattan diğerine götürdüler. Kristal şehir­ leri olan bir tane, yine mücevherlerle dolu oldukça düz başka bir tanesi vardı. Gittikçe daha sade bir hal alıyorlardı. Bulutlar, gökkuşakları ve ışık nehirleri vardı. Flütler ve başka müzikler duydum ve şarkılar... Işık akıp gidiyordu. Kendim olma hissimi kaybettim, Hayat Gü­ cü gibi görünen şeyin içine yayıldım; hmmmm sesini, gök gürültüsünü ve yine hmmmmm sesini duydum. Olağan­ üstü sarı ışığın parçasıydım, kendimi çok mutlu, canlı, yo­ ğun hissediyordum, daha iyi açıklamak gerekirse neredeyse seks anındaki gibiydi. Herşeyi saran sevgiyi hissettim.

Vefat Etmiş Akrabalar, "Büyük Varlık" Ve Koşulsuz Sevgi Olma Önceden alıştığım şekilde "ben" olmadığım şeklinde bir his duymaya başladım. Ne kadar garipti. Sonra itildim ve yuvarlak mor bir yerde buldum kendimi. Koyu mor kristaller parıldıyordu. Sonra koyu mor tozun içinde koyu yeşil bitkilerin arasmdaydım. Ardından altın bir portakal içindeydim ve etrafında taç yaprakları hareket halindeydi. Bitkiler ve meleklerin şarkı söylediğini duyabildiğim bir

161

bahçedeydim. Bebeklerin ağladığını, insanların konuştuğu­ nu duyabiliyordum ve her şeyin bir parçasıymışım gibi his­ sediyordum. Kendimi hayvan, bitki, insan, hava, toprak ve Tanrı gibi hissediyordum. Ben her şeydim. Kendi içime girip çıkıyordum. Bir başka topun üzerindeki dev bir top gibi hissediyordum. "Neredeyim?" dedim. Zihnimde şunu duydum; "Bir zihin, biri hepsi." Sonra çiçeklerin şarkı söy­ lediğini duydum ve büyükbabam, babam, annem, yeğenim ve büyük büyükannemi gördüm. Daha önce büyük büyük­ annemi tanımamış ve bir fotoğrafını görmemiş olduğumdan şöyle düşündüm; "Demek böyle görünüyorsun." Sonra Büyük Varlığı gördüm. Parlayan bir elmas gibi hissettim. Aydınlanmış ve barış dolu hissettim. Her şeyi biliyordum ve her şeyi bildiğimi biliyordum. Her şeyi anla­ dım. İnancın ötesinde huzur içindeydim. Ben güç, güzellik, karşılıksız sevgi, ışık, umut, heyecan, yeni hayattım, her şeydim.

163 Bölüm VIII

Ö Ğ RETM EN LER Tavsiye Veren Şefkatli Ruhlar

(Davulla yükselmeyi) hayal eden, çok kişi, Tanrıyı gör-mez. Sadece, Tanrı için çalışan insanları görür. — İngiliz Kolumbiyası Dunneza (Beaver Kızılderili­ leri) şamanlannın sözü [Ruh] eşlikçim sonra şunu söyledi: "... buraya geldi­ ğinde sorular sor. ... Gerçekten büyük bir şaman olacaksın, her şeyi öğreneceksin." —Aşağı Dünyaya seyahati esnasında SibiryalI Nganasan şamarıma bir ruh öğretmenin söyledikleri Yerli şamanlar ve Batılılar, birbirleriyle tutarlı olarak, Yukarı Dünyada insan biçimli tanrısal varlıklar ve kutsal ataların varlığım bildirmektedir. Belki de getirilebilecek en iyi açıklama; arkada kalan yan şefkatli etnik kökenli ruhla­ rın aksine, bunların Orta Dünyanın çelişkilerini geride bı­ rakmış aşkın şefkatli ruhlar olduğudur. Bu aşkın ruhlar, ko­ şulsuz olarak kendilerine ulaşan, şifa veya tavsiye arayan herkese cevap vermeye hazırdır. Ayrıca Orta Dünyaya geri dönüldüğünde herhangi bir kimseye acı veya ızdırap vere­ cek türde tavsiyelerden kaçınırlar.

164 Öğrencilerime deneysel şamanizmi öğretirken, "tanrı­ sal varlıklar" veya "tanrılar" gibi ruhsal terimleri kullan­ maktan kaçınırım. Amacım, tıpkı Vakfın öğretim üyelerini de eğittiğim şekilde, her birinin kendi keşiflerini yapmada en yüksek özgürlüğe sahip olmasıdır. Bundan dolayı ziya­ ret ettikleri kişiye, nesne ve laik bir tanım olarak "öğret­ men" demeyi tercih ettim. Öğrencilere, daha önceden, öğretmenlerin tarihteki önemli kişiler olabileceği anlatılmıştır. Buradaki amaç, yol­ culuk yapacak kişilerin dini figürler beklemek gibi bir şart­ lanmaya girmemeleridir. Bununla beraber bazı Batılılar, öğ­ retmenlerin bir haylisinin ünlü dini figürler olduğunu kendi başlarına keşfetmişlerdir. Öğrencilerden, Yukarı Dünyadaki kendi bilmedikleri insan biçimli öğretmenlerini aramaları istenmiştir. Burada­ ki kabul; yeni bir öğretmen "edinmeyecekleri" fakat zaten var olanı bilinç düzeyine çıkarmalarıdır. O kişinin öğret­ meni olduğunu kabul eden insan biçimli bir varlıkla karşı­ laştıklarında ise ya bir soru soracaklar veya şifa isteğinde bulunacaklardı. Batıklardan, "şamanik şifa" kitabımda sözettiğim tali­ matlar uyarınca Yukarı Dünyaya çıkmaları istendi ve bu­ ranın "yukarısı" olduğu haricinde özelliklerine dair başka bir bilgi almadılar. Ayrıca, bir öğretmen bulmaları isteği haricinde, orada karşılaşacakları hakkında da hiçbir bilgi verilmedi. Öğretmenlerinin kişilikleri, konumlan ve ortam­ larını tamamen kendi deneyimleriyle keşfetmişlerdir. Bu şekilde kişisel yardım arama şamanizmin bir parça­ sıdır ve Batıklara verilen görevin özü de budur. Bu bölüm­ de, öğretmenlerini bulma ve tavsiye alma deneyimlerine ilişkin temsili örnekler verilmiştir. Birkaç noktaya daha değinmemiz gerekiyor. İngiliz Kolumbiyası ve VVashington'daki Salişler çoğunlukla insan

165 biçimli ruhtan "Kızılderili" veya "güç hayvanından" ayırt etmek için "güç insanı" olarak söz ederler. Ancak, insan bi­ çimli öğretmenlerin, hayvan veya seçecekleri başka form­ larda da görünebilecekleri veya bir yolculukta kişinin dene­ yimlerini, o kişi tavsiye istedikten sonra, tamamen görün­ mez bir şekilde "yönetebileceği" de hatırda tutulmalıdır. Bu çalışmaya katılan Batıklar, Aşağı Dünyaya yaptıkları şamanik yolculuklarında güç hayvanlarını yardıma çağırma konusunda bilgilidirler. Aşağıda verilecek açıklamalarda okuyucular, güç hayvanlarının sıklıkla Batıklara Yukarı Dün­ ya çalışmalarında yardımcı olduklarını görecektir. "Gökkuşağının ötesine geçmiş" olan Batıklar artık şamanlarm burada yaptığı çalışmalar hakkında daha fazla bilgi edinmeye hazırdı. Önemli bir görevleri, Aşağı Dünya­ da bir güç hayvanı vasıtasıyla zaten öğrenmiş oldukların­ dan ziyade, o ana kadar cevap bulmamış bir sorularına cevap bulmalarıydı. Zaten bildiğiniz üzere, "kehanet" ile in­ sanların sıradan gerçeklikte bulamadıkları gizli "okült" bil­ giyi almaları kast edilir. Yerli halklar çoğunlukla, önemli hatta halklarının üyeleri açısından hayat kurtancı bilgiler almak için şamanların yardımcı ruhlarıyla olan etkileşim­ lerine bel bağlar. Aşağı Dünya görevlerini bitirdikten sonra Batıkların bir sonraki kehanet görevleri, Yukarı Dünyaya gidip öğret­ menlerine bir soru sormalarıydı. Yukarı Dünyada insan bi­ çimli şefkatli ruhları bulmak genelde kolaydır. Çoğunlukla verdikleri cevap veya tavsiye, insanların istediği cevap ve­ ya tavsiye olmaz. Ama öğretmenler ziyaretçinin ihtiyacı ol­ duğunu düşündükleri cevap veya tavsiyeyi veriler. Bu se­ beple öğretmenler ile ziyaretçilerin görüşleri birbiriyle çeli­ şebilir. Sıklıkla ziyaretçiler, daha sonra, öğretmenlerinin haklı olduklarını görürler. Batıkların ilk adımı, Yukarı Dünyada insan biçimli bir

166 varlık bularak şu basit soruyu sormaktı: "Benim öğretme­ nim misin?" Cevap daima güvenilirdir. Yukarı Dünyada kaçamak söz, yalan yoktur; bu, Orta Dünyaya özgüdür. Kendilerini bekleyen öğretmenlerin kimliği, Yukarı Dünyayı ilk kez ziyaret edenleri genellikle şaşırtır. Örneğin, 1980'lerin başında Moskova'da çok özet olarak şamanizmi öğretirken o zamanın Komünist hükümetinde bulunan iki öğrencim, şamanik yükselmeleri esnasında Kari Marx veya Lenin'le karşılaşıp karşılaşamayacaklarmı merak ediyordu. Onlar yerine Musa ve Buda ile karşılaştılar! Daha sonraki bir ziyarette, öğrencilerimden birisi öğretmeninin Çar Nikola olduğunu keşfetti. Kuzey Amerika'da Hıristiyan ruhban sınıfının üyeleri çoğunlukla öğretmenlerinin eski Yunan ve Mısır'a ait tanrı­ sal varlıklar, Yerel Amerikalılar veya Hindu azizler olduğu­ nu görürler. Diğer bir değişle deneyimlerinin tüm inançları birleştiren bir yönü vardır. Aynı şekilde bilinemezci, ateist veya Yahudi ziyaretçiler ise sıklıkla öğretmenlerinin İsa veya Hristiyan bir aziz olduğunu görürler. Yine tekrarla­ mak gerekirse "gök/cennet" kelimesi, Yukarı Dünyaya çık­ maya hazırlanan kişilere belirtilmemiş veya ima edilme­ miştir. Yukarı Dünya öğretmenleri, bütün ziyaretçilere yar­ dım ve şifa vermeye hazır görünen şefkatli varlıklardır. İla­ veten, her bir öğretmen, kişinin çok farklı bir kişisel tarihe sahip olması veya çok farklı bir kültürden gelmesi nede­ niyle nahoş olabilecek bir figür olsa bile, tam da o ziyaretçi­ ye uygun olan bir biçimde kendini gösterir. Aşağıda, Batılılar tarafından Yukan Dünya öğretmen­ leri ile yaptıkları ilk kehanet çalışmasına ilişkin bildirimler yer almaktadır. Öğrencilerin her biri, yükselme tekniklerini ve kendi kehanet sorularım nasıl soracaklarım öğrenmiştir. Bu, Şamanizm öğrencilerinin hayatlarım iyileştirmek için

r

167 kullanabilecekleri bir yöntemdir. İzleyen sayfalarda bazı öğretmenler ve kendilerine sorulan sorulara verdikleri ce­ vaplar verilmiştir.

Eğilmiş Yüzüğün Verdiği Ders Yukan Dünyaya seyahat amacım, bir öğretmen bul­ mak ve benim için son derece önemli bir soru sormak. Bir kez daha gözlerimiz kapalı ve ışığı engellemek üzere bir eşarpla örtülmüş olarak yere uzandık. Oda karanlık. Sıra­ dan gerçeklikte bildiğimiz bir başlama noktasına gitmemiz talimatı veriliyor. Yukarı doğru ve bir set veya zardan geçe­ rek seyahat edeceğiz. İnsan biçimli bir varlık gördüğümüz­ de "Öğretmenim misin?" diye sormak gerekiyor. Cevap evet se asıl sorumuzu soracağız. Eğer orada bir öğretmen bula­ mazsak bir sonraki kata çıkarak yeniden deneyeceğiz. Sormayı düşündüğüm soru: "Ruhsal yolumda şu anda çalışmam gereken/çalışabileceğim şey nedir?" Aşağıda ise deneyimlediklerim yer alıyor: Çocukluğumun geçtiği evin sundurmasından atladım. Uçmayı bekliyordum ama gümüşi ve çok hızlı bir siklonun içine çekildim. Bir kata çıktım ve cam benzeri bir yüzeyde durdum. Soracak bir şey bulamayınca yukan çıkmayı de­ nedim. Sonra ilk kata yeterli şansı taramadığım, hiçbir şey olmayacağı, ışıtan başka bir şey görmeyeceğim düşüncesiy­ le panikledim. Sonunda, daha önce bir rüyamda ziyaret etmiş oldu­ ğum Üstat yaramda panik içimdeki halimle eğlenen, istihza dolu, ciddi, azarlayan, koruyucu, sevgi dolu bir gülüşle yanımdaydı. Rüyamdaki gibi, işaret verircesine koluma do­ kundu. O anda kolum yandı; can acıtan bir yanma değil, yoğun bir ısı, elektrik gibi.

168 "Hatırladın mı?" dedi. Evet hatırlamıştım. Öğretmenim olup olmadığım sordum. Kolumdaki ener­ jiyi hissettikten sonra bunu sormama inanamamış gibi görü­ nüyordu. Sonra gülümsedi ve "Evet." dedi. Şimdi ne üzerine çalışmam gerektiğini sordum. "Sade­ ce bunu" ediğini duydum. Biraz önce deneyimlediğim şeyi kastettiğini varsay­ dım: Enerji transferi, elektrik gibi ısı ışık parçacıkları. Başka bir şey soramadan kayboldu ama orada olduğunu biliyor­ dum. "Seni göremiyorum." dedim. Ardından ufak bir kıvılcımın yanımda süzüldüğünü, fırladığını, dans ettiğini gördüm. Tam onunla konuşacak­ ken algılamam değişti bana büyük, devasa, kocaman oldu­ ğunu söyledi. Etrafım olduğu gibi oydu. Bu kalın mor, türbülanslı, nabız gibi atan yayılmadan başka bir şey göremiyordum. İçindeydim. "Gör." dediğini duydum. Sözcük hem soru hem emirdi. Yeniden adam şekline döndü ve bana "Gördüğün şey bağlantın olandır" dedi. Sonra onun solumda benim sağımda ve biraz yukarı­ mızda bir kadın belirdi. Beni ona tanıtıyormuş gibi bir jest yaptı. Sürekli farklı bir kadına dönüştüğünden net olarak göremedim. Sanki "Kadın"dı. Gördüğüm şey sevgi, zarafet ve güçtü. ("Nur" kelimesini de ekleyecektim ama orada her şey parlaktı.) Adam, "Örtünün arkasmdakini gör. Onu gör." dedi. Kadın, "Buraya geldiğin yol gibi. Hatırladın mı?" Huşu içindeydim. Hemen ardından davul dönüş işa­ reti verdi. Hemen o anda spiralden geriye inanılmaz bir hızla yolculuk ettim. Gözlerimi açtım ve sanki kanıyormuşum gibi hisset­

169 tim. Çok sıcaklamıştım, oturdum ve bandanamı çıkardım, elimi almma koydum. Ateşten yanıyor gibiydim. Ellerime baktım ve yeni alınmış gümüş ve zümrüt yü­ züğümün sanki erimiş gibi yamulmuş olduğunu gördüm! Bedenimde koşuşturup duran enerji parçacıklarının ya­ tışması bir süre aldı. Öğle yemeğine giderken, Seurat son­ rası yürüyen bir noktalı resim gibi hissediyordum kendimi. Eminim ki verilen cevabı iyice anlamam için daha uzun bir zamana ihtiyacım var. Yukarıdaki yükselme deneyimi, öğretmenlerin sadece soruları cevaplamadığım, aynı zamanda "elektrik" gibi yo­ ğun ruhsal gücü geçirebildiklerini göstermektedir. Bu du­ rumda, gücün aktarılması, ziyaretçinin sorusunun cevabı ol­ duğu gibi hayatıyla ilgili verilmiş bir hediye. Öğretmenlerle çalışılırken bu tür şeylere sık rastlamr: Bir bilgi istersiniz, size yardımda da bulunurlar. Benzer şekilde şifa gibi bir yardım istersiniz, size şifanın yanında başkalarına yardım için bunu nasıl kullanacağınıza dair de bilgi verirler. Yarma­ lan yüzük, bu bilginin bir parçasıydı; deneyiminin gerçek­ liği ve kendisine verilen gücün gerçekliği.

Kavuşmalar, Kütüphane, Koro, Hiçlik Ve Herşey Haline Gelme Aşağıdaki bildirimde, başlıkta verilenlerden daha faz­ lası gerçekleşmiştir. Tünelden yukarıya doğru yüzer vaziyette yükseldim; Annem ve büyükbabam vardı. İlk başta onlara sarılmak istemedim ama sonra sarıldım, hepimiz ağladık, ağladık. Çok iyileştirici ve hoştu. Ayrıldım ve kendimi bir kütüphane /Yunan yapısına benzeyen bir yerin zemininde buldum. Çok sessizdi ve bir

170 sürü insan olduğunu fark ettim. Ama herkes kendiyle ve yaptığı şeyle meşguldü (okumak, araştırmak, vs.). Ne beni ne de başkalarını görüyorlardı. Öğretmen bana yollarını şekillendirdiklerini "söyledi" (sesleri bana ışıltılar halinde vermek suretiyle). Reenkamasyona inanıyorlardı ve burada gelecekte yaşayacaklan ha­ yatları araştırıyorlardı. Etrafıma bakındım ve yaptıkları şeyin ötesinde başka bir cennet olmadığını görüp göremeyeceklerine baktım. Duvarlar olmadığı için başka şeylerle meşgul insanları gö­ rüyor olmalıydılar. Oradan ayrıldık ve insanlann bulutlar üzerinde otur­ duğu ve rahatlarına baktıkları bir yerden geçtik. Sonra et­ raflarındaki bir sürü insanla Tanrı, İsa, Buda ve diğer var­ lıkların yaşadıkları bir yere ulaştık. Burası, kilisede bana öğretilen ve bütün büyük üstatların bulunduğu cennetti. Sonra bir koroya gittik, güzeldi. Müzik içime girdi ve hücrelerim müzik oldu. Çok etkilendim. Daha da uzağa gittik ve bir süreliğine sessiz bir yamaçta oturdum. Tahmi­ nim nefes almak içindi. Öğretmenim hiçbir şey söylemedi. Sadece sessizlik içinde oturduk. Daha fazlası var mı diye sordum. Bütün dinlerde cen­ nete dair bir gerçeklik olup olmadığını sordum. Burada tüm bunların cevabım bulabilecek miydim? Bunun üzerine elimi tuttu ve daha yükseğe yükseldik, "hafif varlıkların" yerine geldik. Bu his, enlerin eni gibiydi. Birbirlerine çok yaklaşamıyorlardı çünkü çok fazla ışık saçıyorlardı. Büyülenmiştim. Işıkları millerce öteye gidiyordu. "Deniz feneri" kelimesini akla getiriyorlardı ama deniz fenerinin ışığı sadece tepede parlarken, onların her yeri parlıyordu ve ışıklan millerce öteye ulaşıyordu. O büyük kitlenin içinde tektiler. Ne kadar yalıtılmış olduklarına şaşırdım. Enerji olarak müthiş bir bi­

171 çimleri vardı ama başkalarıyla iletişimleri yoktu. Kalmak istemediğime şaşırdım ama daha öteye gitme­ dim. Birden hiçlik oldum ve aynı zamanda da her şey. Müt­ hiş BEN gibiydim. Ne sonum ne başlangıcım vardı, yine de benliğimi yitirmemiştim. Çok geniş, çok engindim. Yazıyormuşum gibi hisset­ tim ama bunu tanımlayacak sözcük yok. Mutlak dinginlik, mutlak enginlik. Bu Batılı, çok büyük bir bilgi alıyor ve hem hiçlik hem her şey oluyor. Ancak yolcu, her ziyarette öğretmene sa­ dece bir soru sorması şeklindeki talimatı unutmuş görünü­ yor. "Tek soru" talimatı şu nedenle verilir; ziyaretçi sorusu­ nu sorduktan sonra öğretmen, ziyaretçinin deneyimlerini "yönetir" ve bu deneyimler, ziyaretçi o anda ister anlasın ister anlamasın, genellikle bu sorunun cevabım oluşturur. Bir ziyarette birden fazla soru sorulduğunda sembolik ola­ rak hangi sorunun cevaplandığım veya hangisinin cevap­ lanacağım anlamak imkânsız hale gelir.

Ben Franktın Yinelersek Batıklara sadece, onların kimler olduğu de­ ğil, öğretmenlerini nasıl bulacakları anlatılmışür. Bu, Şamanizmdeki ruhsal bağımsızlığım bir parçasıdır: Kişinin doğ­ rudan deneyim yoluyla kendi adına cevaplar bulması. Aşa­ ğıda yer alan anlatımda, AmerikalTrun sorusu, "Nasıl mutlu olabilirim?" idi. Yukarı Dünyaya çıkmak için Maui adasındaki bir va­ dide yükselen lao Needle tepesine gittim. Tepeye tırman­ dım ve zirvede sislerin beni bulut katmanları boyunca (set) doğru kaldırmasına izin verdim. Uzakta pastel renkler gördüm ve orya uçtum. Orada,

172 pastel renkli küpler etrafta yüzer haldeydi ve ben öğretme­ nime bakındım. Bir küp lavanta renkliydi ve köşesinde kapısı vardı ve bu kapıdan girdim. içeride beyaz bir masa gerisinde yaşlı bir adam vardı. Ben Franklin olduğunu anladım. Omuzlarına kadar beyaz seyrek saçları ve küçük gözlükleri vardı. Cübbe giyiyordu ve öğretmenim olduğunu biliyordum. Sıcak bir şekilde birbirimizi selamladık. Ona, "Nasıl mutlu olabilirim?" diye sordum. Hemen küçük beyaz plastik kaşığı alıp bana dondurma yedirmeye başladı. Hoşlanmayacağımı düşündüğüm için daha önce asla denemiş olduğum tatlardı hepsi. Çok lezzetliydiler! Bu harikaydı ama yeterli değilmiş gibiydi ve daha fazla yardım istedim. Beni dev bir vvaffle makinesine yatırdı ve üzerime ka­ pattı. içinde ayakta durdum. Sonra makineyi açtı ve dışan çıktım. Kendi kendime koyduğum bütün sınırlamalar gibi, o sert kabuğu, önceden olduğumu düşündüğüm kişiyi vvaffle makinesinin içinde bıraktım. Kabuğu aldı bir su haz­ nesine attı ve kabul eridi. Sonra oyuncu bir şekilde bu çözeltiden yüzüme fiskeler attı. Gerisini yağmur olması için bulutlara döktü. Omuzlarımdan bir yük kalktığını hisset­ tim. Yolculuğumun gerisini hatırlamıyorum bile. Bu ziyaretçi, "Nasıl mutlu olabilirim?" sorusunu soru­ yor ve akabinde öğretmeni ona nefis bir dondurma yediri­ yor. Öğretmenin ilk söylediği veya yaptığı şey, genel olarak, sorunun cevabının temelini oluşturur; ziyaretçi bunu fark etmeyebilir. Bu durumda bu bayana, hoşlanmayacağını dü­ şündüğü için denememiş olduğu bütün tatlar verilmiş. Metaforik bir cevap aldığını algılamadığından daha fazla yardım istemiş. Öğretmen, cevabı tamamlamak üzere bir tedavi uygulamış; bayanın kendi kendine koymuş olduğu "bütün sınırlamaları" şifalandırmış. Omuzlarından büyük

173 bir kalktığını hissetmiş. Sık sık gerçekleştiği üzere öğretmen sadece cevap ver­ mez ayrıca şifa da verir. Şu nıoktamn da dikkate alınması gerekiyor: VVaffle makinesi üzerine kapandığında ziyaretçi acı duyduğuna dair herhangi bir şey bildirmiyor. Bunun sebebi bayanın hiçbir şey duymaması değil (dondurmanın tadını alıyor), Yukarı Dünyada acı veya ızdırap olmaması­ dır. Orta Dünyanın ayırt edici özelliği, az veya çok, acı deneyimlemenin neredeyse kesin oluşudur.

Trompetler Ve İsa Bu ziyaretçinin ayrılma noktası, sıradan gerçeklikte bir kez tırmanmış olduğu Tanzanya'daki Kilimanjaro Dağı'dır. Sorusu: "Yardım etmek için ne yapabilirim?" Yukarı doğru hopladığımda bir bulut katmanından (set) geçtim ve beni derhal siyah bir kuş alarak ince bir bu­ lut tabakasından ikinci kata çıkardı. Kendimi bulutlardan bir siklon dünyasının içinde buldum ve siklon beni sarıp ince bir bulut tabakasındaki büyük delikten üçüncü kata çıkardı. Bu katta pastel renkler vardı ve kendimle ilgili bir sı­ caklık ve dinginlik hissettim. Öğretmenime bakındım ama kimse yoktu. Başka bir kata gitmem gerektiğini anlayınca bulutlu gökyüzünde bir açıklık belirledim. Bir yıldırım uzayı yardı ve dördüncü kata çıkmam için yol oldu. Hemen kendimi açık halde iki muazzam altın kapı önünde buldum. Kapılardan yürüyerek geçtim. Sanki eski bir Mısır sa­ rayına giriyormuşum gibi hissettim. Güzel fıskiyeli çeşme­ ler ve suda oynayan çocuklar vardı. Yüksek rütbeli kişilerin doldurduğu bir odaya girdim, özel birinin gelmesini bekliyor gibiydiler. Odanın ortasına

174 gittim ve bağdaş kurarak oturdum ve diğerleri gibi bekle­ meye başladım. Önümde iki taht vardı. İlk düşüncem; "Biri dişi biri erkek iki öğretmenim olacak!" oldu. Trompetlerin sesini duydum. Beyaz sade bir cübbe giy­ miş bir figür sahnenin sağından geldi. Bana doğru gelme­ sine şaşırdım, saat yönünde etrafımda döndü ve ardından önümde durdu. Ayağa kalktım ve İsa olduğunu gördüm. Öğretmenim olup olmadığını sordum. Hiç ses çıkarmadan bana kocaman sıcak bir gülümsemeyle karşılık verdi; öğret­ menim olduğunu aslında biliyordum. Ona sorumu sordum: 'Tardım etmek için ne yapabi­ lirim?" Sol elini kaldırdı ve avucu bana bakacak şekilde sü­ kûnet işareti yaptı. Şaşkın bir şekilde açık avucundan beşinci göğe yüksel­ dim. Kendimi, galaksimizin en ucunda onun yarımda dikil­ miş yıldızlan seyrederken buldum. Huşu içindeydim ama bir yandan da orada olmak çok doğalmış gibi geliyordu. Sonra ikimiz de yıldız olduk ve tam bir vaz geçmişlik için­ de diğer yıldızların etrafında oyalandık. Sonra büyük oda­ ya geri döndük. İşaret için teşekkür ettim ve onu kısa süre­ de tekrar görmeyi ümit ettiğimi söyledim.

Ziyaretçi daha sonra şu yorumu yapmış: "Her ne kadar bir Rum Ortodoks Hristiyan olarak yetiştiysem de İsa'nın öğretmenim olduğunu görmek beni çok şaşırttı. Çünkü Kilisenin otoritarizm ve dogmasına başkal­ dırmıştım. Çok uzun zamandır ana dini uygulamalara katılmayı ret ediyordum." Sorusu, "Yardım etmek için ne yapabilirim?" idi. Bu kişi adına konuşamayız. Öğretmeni tarafından tam ona gö­ re biçilmiş bir cevap olduğundan, verilen cevabı yorumla­

175 maya muktedir olan kişi yine kendisi. Eğer cevabın yorumu konusunda emin değilse detaylı bilgi almak için öğretme­ nine başka ziyaretler yapabilir. Bir öğretmenin nasıl cevap verebileceğini göstermek için yorumlardan birisi şu olabilir: İsa, "sükûnet içinde ka­ larak" (avuç işaretiyle) ve "beni izleyerek yardıma olabilir­ sin" (ziyaretçi avucundan istemeyerek geçtiği için) ve ayrı­ ca "nerede olursan ol seninleyim" (ziyaretçiye galaksinin ucunda katıldığından) demiş olabilir. Bu olası cevabı özet­ leyecek olursak: "Her zaman seninle olduğum için benim aracılığımla daima sükûnet içinde kalarak yardım edebilir­ sin." İlahi sembolik cevaplan örneklemek adına öğretme­ nin eylemlerinin olası anlamlan üzerine çeşitli tahminler yürütüyorum. Bu yolculukta ziyaretçi bir yerli şaman gibi öğretmeni bulduğu saray benzeri yere kadar çıktığı katları saymış. Artık öğretmenin bulunduğu katı bildiği için daha fazlasını öğrenmek için geri dönebilir. Ayrıca trompetlerin sesini duymuş. Bu, Yukarı Dünya­ yı deneyimlemek için sadece görsel duyulanyla sınırlı ol­ madığını gösteren iyi bir ilerleme işareti. M erlin Bazen kişi, yardımcı bir ruhla iki yönlü bir konuşma yapabilir. Aşağıda, kehanet sorusu sonrasında öğretmenle yapılan diyaloğa ilişkin güzel bir örnek yer alıyor. Daha önce, hangi sembolik cevabın hangi soruya ait olduğunu karıştırma riski olduğundan kişilerin normalde bir ziyarette birden fazla soru sormaktan kaçınmalarını belirttim. Ancak bu durumda yolcunun sorduğu ikincil sorular, ana soru­ nun çerçevesiyle son derece uyumlu. Ana soru: "Bastırdı­ ğım hislerimi, sükun içinde bir hayat için nasıl serbest bira-

176 kabilirim?" Diyalogda sembolik iletişim olmadığından ka­ rışıklık söz konusu olmuyor. Wyoming, Yellowstone Ulusal Parkındaki Old Faithful geyzerinden başladım yolculuğuma. Fışkıran suyla yukarı doğru uçarken aşağıya seyirci kalabalığına baktım. Beni gö­ remediler. Grand Tetons tarafına güneye uçtum. En yüksek ve merkezi zirveye vardığımda dosdoğru selofan benzeri bir zardaki delikten (set) geçtim. Etrafıma baktım ve önce sadece gökyüzünü gördüm. Sonra bir mağara önünde uzun gri saçlı ve sakallı bir keşiş gördüm. Mağaranın dışında ağaçlar vardı ve birine bir bay­ kuş tünemişti. Bu keşişin Merlin olduğu düşüncesi bana ulaştı. Ama aynı zamanda şüpheciydim; çünkü çok uzun zaman önce uzun gri saçlı ve sakallı göklerde yaşayan yaşlı bir adam olarak Tanrı inancımı yitirmiştim. Yine bu görün­ tünün bana gelmesine şaşırmıştım, çünkü Merlin hakkında ne fazla okumuş ne de düşünmüştüm. Bunlara kafa yorarken sürekli "Öğretmenim misin?" diye soruyordum. Beni hiç de hoş karşılamamıştı. Aksine benden bunal­ mış görünüyordu. Yine de ateşler uğraştığı mağarasının içi­ ne kadar onu takip ettim. Yolculuğa devam etmeyi ve mağara tavanındaki delik­ ten bir kıvılcımla yükselmeyi düşündüm. Selofan benzeri başka b ir zardan başka bir kata çıktım. Sağımda tropik bir manzara vardı. Oraya doğru gittim ve kimseyi bulama­ yınca başka bir Yukarı Dünya katma çıkmayı düşündüm. O ana değin gördüğüm en parlak en tam gökkuşağını gördüm ve zirvesine balıklama daldım. Oradan, başka bir şeffaf zarın içinden geçerek üçüncü kata geldim. Ay çok yakındı. Kıvrımını ve dağlık yüzeyinin doku­ sunu görebiliyordum. Kaya siyahtı ama güneşimizin ışıkla­ rında yine de beyaz görünüyordu.

177 Kimseyi bulamayınca Merlin'e dönmeye ve sorumu sormaya karar verdim. Mağaranın duman deliğinden aşağıya indim ve yanın­ da ayaklarımın üzerine düştüm. Yeniden, "Öğretmenim misin?" diye sordum. Şüpheciliğimden sıkılmış gibiydi ve "Evet, daha önce de söylemiştim." dedi. Sorumu sordum: "Basürdığım hislerimi, sükûn içinde bir hayat için nasıl serbest bırakabilirim?" Cevapladı: "Şüphe etmeyi bırak. Bu kadar çok soru sorma." Bunu daha da araştırmaya karar verdim. "Öfkemi nasıl serbest bırakabilirim?" diye sordum. "Deneyimin konusunda şüphe .duymaktan vazgeç." Dedi. "Üzüntümü nasıl serbest bırakabilirim?" diye sordum. "Oradaydın. Hatırla. Deneyimini yaşa." dedi. Sonra, "Bastırılmış dehşet deneyimlerimi nasıl serbest bırakabilirim?" diye sordum. "Oradaydın. Deneyimini yaşa. Sen olmayan her şeyi serbest bırakacaksın." dedi. Son olarak, "Bütün sevgimi nasıl serbest bırakabili­ rim?" diye sordum. "Önce üçünü serbest bırak öfke, üzüntü ve dehşet. Ve geriye kalan her şey sevgidir." diye cevapladı. Bu esnada dönüş davulu başladı ve setten geçerek Orta Dünyadaki Old Faithful'a geri döndüm.

İsa Yukarı Dünyaya yükselirken kişi, başkalarının sadece hikâyelerden öğrendiği tanrı ve tanrıçalarla doğrudan te­ mas kurabilir. Bu ziyaretçi, önceden öğretmeninin ilahi bir

178 figür olabileceğini bilmiyordu ve şu soruyu hazırlamışta: "Para kazanma kariyerimde atacağım bir sonraki adım ne­ dir?" Bu muhtemelen birçoklannm İsa'ya sormayı uygun bulmayacaklan bir sorudur. Ancak o, bir ruh öğretmen olarak hazır bulunmayı seçebilir. Bu bayanın keşfettiği üze­ re sadece hazır bulunmadı, sembolik bir cevap da verdi. Şamanlar, birinci elden, Yukan Dünyadaki öğretmen­ lerin "rahatsız edilmeye" aldırmadıkları bilirler. Aksine ra­ hatsız edilemeyecek kadar güçlüdürler. Şamanlar ayrıca, kendileri için önemli sorulann öğretmen tarafından genel­ likle cevaplanacağını da bilirler. Davul çalmaya başladığında kendimi sıradan gerçek­ likte bildiğim bir dağ patikasında koşarken buldum. Ayak­ larım yerden kesilene kadar koşmaya devam ettim. Gökyü­ zünde bir çeşit merdiven üzerinde koşmaya devam ettim. Daha da yükseğe koştum, bulutlara doğru ve setten Yukarı Dünyaya geçtim. Bir çayır ve çoban gördüm ama benim öğretmenim değildi. Karşılaştığım büyük siyah bir kuşa bindim ve yükseğe uçtum. Bir şelaleden bir çimenliğe uçtuk. Beni selamlamak için çimenlikten yürüyerek îsa geldi; öğretmenim olduğu­ nu söyledi. İsa elindeki kırmızı elmayla oynuyordu. Önünde eğil­ meye başladım ayaklarına kapandım ama bana durmamı benim de onun gibi öğretmen olduğumu söyledi. Sorumu sordum: "Para kazanma kariyerimde ataca­ ğım bir sonraki adım nedir?" "Güven." diye cevapladı. Elindeki elmayla ne yapacağını merak ettim, yiyecek miydi? Bedenimi yumuşak yeşil bir ışıkla sardı; beni saran bir çeşit iyileştirici ve koruyucu kalkandı. Gökyüzünü göz alıcı renkler donatmaya başladı; pembeler, maviler, yeşiller. Gözlerinin derinlerine baktım ve kalbim neşeyle şarkı söy­

179 lemeye başladı. Çok yoğun bir histi, ağlamaya başladım. Havada, yukarıya doğru süzülmeye başladı ve yok olurken bana, güven dedi. Gökyüzünde bir koç kafası şekli gördüm. Sonra şöval­ yeler at sürdüler. Otlar alün rengini alacak şekilde altınsı bir renk dalgası çimenlikte akmaya başladı. Bana ulaştığm-da onunla birlikte akmaya başladım ve aktığım her yeri güzel bir altın rengine dönüştürdüm. Çimenlikte oturdum ve dönüş anma kadar renk patlamalarını gökyüzüne atarak oynadım. Sonrasında şunları söylüyor: "Yolculuğumu ortağıma anlatana kadar elmamn önemini anlamamıştım. Bir Bilgisa­ yar danışmanıyım ve Apple'm ürettiği bir Macintosh bilgi­ sayarım var! Ne olursa olsun yaptığım, işin para, altın geti­ receği açık. Halen daha gökyüzündeki göz alıcı renkler ve görüntülerin ne olduğunu anlamış değilim." Yukarıda açıklama, şamanik yolculuğun günümüz bil­ gisayar çağında bile ne kadar faydalı olduğuna dair güzel bir örnek. Ayrıca, esrik ruhsal birleşmeyi simgeleyen neşe ve gözyaşlarının bir arada oluşuna bir örnek oluşturuyor. Esrik ruhsal birleşmeyi daha sonra inceleyeceğiz. Öğrencinin zihnindeki kurcalayan "göz alıcı renkler" ve "gökyüzündeki görüntüleri" gelecekteki yolculukların­ da öğretmenine sorabilir. Sadece bir olasılık olarak belirtir­ sek; para kazanma kariyerinde "sonraki adım" olarak Macintosh'unda renkleri kullanabilir. Ancak, yolculuğunu en iyi yorumlayacak olanın kendisi olduğu gerçeğini unutma­ mak gerek. Not edilmesi gereken bir diğer husus da sorusunun muğlak olduğu. Gerçekten neler olacağını bilmek istemiş miydi? Diğer bir deyişle tamamen kaderci miydi? "Gele­ cekle" ilgili soruların, kehanetinin daha ileri ve karmaşık bir şekli olan, keramet içerdiği de dikkate alınmalıdır. Ki bu

180 bayan böyle bir şeye hazır değildi. Veya gerçekten durumunu iyileştirmek için bir tavsiye istemek niyetin demiydi? Eğer öyleyse "... için ne yapmalı­ yım?" daha doğru olurdu. Kehanette soruyu dikkatle oluş­ turmak çok önemlidir. (Bu arada "-meli, -malı" şeklindeki sorular şamanik kehanet için mükemmeldir; şaınanism, psikoterapiden farklı bir sistemdir.) Ruh öğretmeni ne yapmanız "gerektiğini" söylerse söylesin, onu bir arkadaş olarak görün, bir diktatör olarak değil. Kehanet sonrasında bir kişi eylemini şunu şunu yap­ mamı "ruhlar bana söyledi" şeklinde haklı göstermeye çalı­ şırsa bu büyük bir hatadır. Kişi, yardıma ruhlarla eşit bir ilişki içinde olduğunu anlamamıştır ve sıradan gerçeklikte bunun sonuaı olan eylemlerinin sorumluluğunu üstlenme­ yerek büyük bir hata işlemektedir. Başarılı şaman, her iki gerçeklikteki bilgileri dengeler. Şamanism, kendi ruhsal otoritenizi almanıza yönelik bir sistem veya yöntemdir, yoksa ruhlara bile olsa ruhsal oto­ ritenizi başkasına vermeniz için değildir.

Kutup Ayısının Yardım Ettiği Bayan Öğretmen Bir sonraki ilk ziyaret örneğinde pratik bir soru soru­ luyor: "Bu kış nerede tatil yapmalıyım?" Soru sıradan gö­ rünebilir ama ren geyiklerini güden. Sibiryalı şamanın "Yaz kampını nerede kurmalıyım?" sorusu ile benzer içeriktedir. Açıklama, şimdiki zamanda yapılıyor çünkü yolcu, eş zamanlı anlatım yöntemini kullanmış. (Bir kayıt cihazı kul­ lanılan yöntemdir; bilgi için Şamanik Şifa kitabıma bakınız.) Gökkuşağını tırmanıyorum; altımda yumuşacık uza­ nıyor, sanki ipekten. Beni yukan çeken bir güç hissediyo­ rum. Aşağıda tepeleri ve bir yol görüyorum. Gökkuşağmdan yukarı tırmanıyorum. Yukarıda bulutları görüyorum.

181 Beyaz, gri ve pofuduklar. Gökkuşağının tepesine varıyorum. Bir buluta (set) ba­ sıyorum. Ağırlığımı çekebildiği için şaşırıyorum. Bulutlar arasında yürüyorum. Bir kartal bana doğru uçuyor. "Neredeyim?" diye so­ ruyorum. "Yukarı Dünyasın." diyor. Kartala, öğretmenim Yukarı Dünyada mı diye soru­ yorum. "Evet, burada." diyor. Kartal, omzuma tünemiş olarak benimle yürüyor. Öğ­ retmeni buluyoruz. Bülutlarda yürüyor. Siyah uzun saçları, bizden yukarda olan güneşte parlıyor. Kartalla, anlamadı­ ğım garip dilde konuşuyor. Halen bulutlarda yürüyor. Kartalla birlikte onun peşinden gidiyoruz. Ona sorum olup olmadığını soruyor. Ona soruyorum: "Bu kış nerede tatil yapmalıyım? Bu kış Florida'ya mı yoksa kayağa mı gitme­ liyim merak ediyorum." Bana göstereceğini söylüyor ve: "Şimdi üst kata çık­ malıyız. Kolay olacak, tek yapman gereken gücün bizi yu­ karı -çekmesine izin vermek." İzin veriyoruz. Uçuyor gibi­ yim, bir esinti hissediyorum, ılık... Bir üst kata çıkıyoruz. Karla kaplı bir tundra burası. Sopa gibi yapraksız küçük ağaçlar ve tundraya saçılmış çalılar var. Ayağımın altında kan hissediyorum. Çok soğuk. Tundrada yürüyoruz. Tepemizde bir kuş sürüsü V şeklinde uluyor. Kanada kazlan. Uçup, gözden kaybolu­ yorlar. Karda yürüyorum. Yürüyorum. Üşüyorum. Bir kutup ayısı yanımıza geliyor. Hırlıyor. Bembeyaz. "Ben, Kuzeyin Ruhuyum." diyor. Üşüyorum. Yanıma geldiğinde çığlık atıyorum, korku­ yorum. Öğretmen, "Bize’ zarar vermeyecek." diyor.

182 Öğretmenim, anlamadığım garip bir dilde konuşuyor onunla. "Ne söyledi?" diyorum öğretmenime. "Doğan sıcak olduğu için sıcağa gitmen gerektiğini söylüyor." Bir sonraki kata çıkıyoruz. Bir güç bizi çekiyor. Yukarı çekiliyorum. Kartal halen omzumda tünemiş halde. Bir sonraki kat bir orman. Ormanın zemininde yürü­ yoruz. Ayaklarımın altında yosun var, süngerimsi ve sıcak. Güneş bûlutlann arasında. Ormanda yürüyoruz. Bir kütü­ ğe varıyoruz. Öğretmenim, "Bu ağacın nasıl yıkıldığına bak. Geriye sadece bir kütük kalmış. Bir şey yanlış yerde büyüdüğünde olan şey budur. Burada yeterince ışık ve ısı yok, dolayısıyla ağaç yıkılmış. Şimdi sonraki kata gitmeliyiz." diyor bana. Yeniden beni çeken bir güç hissediyorum. Bir sonraki kat bir düzlük. Bir sürü çiçek var. Çiçekler mavi ve kırmızı. Çok hoşlar. Tepemizde güneş parlıyor. Sıcak. Öğretmenim, "Bu ihtiyacı olan şey. Florida'daki büyük­ anne ve büyükbabanın sıcaklığına ihtiyacın var. Florida gü­ neşinin sıcaklığına ihtiyacın var." diyor. Öğretmenim şimdi, "Ayrılma vakti." diyor. Gücün bizi aşağıya doğru çektiğini hissediyorum. Or­ mandan geçip, tundraya iniyoruz, bulutlardan aşağıyı yeni­ den gökkuşağına varıyoruz. Gökkuşağından kayıyorum. Altımda pürüzsüz. Zemine varıyorum. Bu açıklamada net bir soru ve net bir cevap var. Cevap arayan kişi esinti ve soğuktan ve korktuğundan söz ediyor. Deneyimini sadece imgelemeyip sıra dışı gerçekliğe girdi­ ğine dair güzel işaretler hepsi. Ayrıca korkularının asılsız olduğunu görüyor; Yukarı Dünyanın güvenli bir yer oldu­ ğunu keşfetmeye başlama fırsaü onun için. Bir kutup ayısı ve kartaldan yardım alıyor, bu da güç hayvanlarının onu

183 desteklemek için hazır olduklarım gösteriyor. Öğretmeni kartal ve kutup ayısı ile garip bir dilde konuşuyor. Bu yolcunun bilmediği şey, hayvan ruhlarıyla iletişim için kullanılan "anlaşılmaz" dillerin bir zamanlar yerli şamanlar tarafından iyi biliniyor olmalarıydı. Eliade' nin ifade ettiği gibi "gizli şamanik dil", hayvan ruhlarıyla iletişim kurmak için bütün doğa ile konuşan Eskimo grup­ ları ve SibiryalI Tunguzlar arasında sıklıkla kullanılırdı. Bilindiği üzere şamanizmle tanışan Batılılar, benim Amanda Foulger'in örneğinde olduğu gibi, insan ruhlardan yeni diller öğrenebilmektedir. Öğretmenin dâhil olduğu ziyaretlerde gerçekleşen her şey ya cevabın bir parçasıdır veya ziyaretçini ihtiyaç duy­ duğu bir şeyle ilgili öğretmenin "hediyesidir". Ziyaretçi, daha sonraki ziyaretlerinde öğretmenden daha fazla bilgi isteyebilir.

Hayatta Olan Bir Kişinin Ruhu Olan Öğretmen Öğretmenler, nadiren, sıradan gerçeklikte halen daha hayatta olan ve Yukarı Dünyada temas kurulduğunda o kişinin öğretmeni olmayı kabul eden kişiler olabilir. Bunlar çoğunlukla farklı âlemler arasında geçiş yapan şamanların veya yüksek ruhsallığa sahip kişilerin ruhlarıdır. Yaşayan kişi, böyle göksel bir temasın bilincinde değildir. Bu belki de daha iyidir. Yaşayan kişi, diğer şefkatli ruhunu hayal kırık­ lığına uğratacak şekilde, kendine haksız bir önem atfedebilirdi. Hayal kırıklığı, kişinin, ruhun tam olarak Orta Dün­ yadaki kişiyle aynı olmadığım fark edememesinden ötürü­ dür. Öğretmen bazen, sıradan gerçeklikte kimliği belirlen­ meyen bir kişi olabilir. Alman cevapların kalitesi açısından

184 bu bir fark yaratmıyor gibidir ve öğretmene ismini sormak küstahlık gibi görünmektedir. Yine de öğretmenin kimliği, beklenmedik bir şekilde keşfedilebilir. Aşağıdaki açıklama buna bir örnektir. "Yukarı Dünyada yıllarca bana öğretmenlik yapanlar­ dan birisi, bilinmeyen bir kırsalda, ıssız bir barakadaki yaş­ lı adamdı. Sıradan gerçeklikte bir gün, Kaliforniya'da araba kullanırken güzel bir kanyona geldim ve gayri ihtiyari dur­ dum. Davetkâr bir patika kanyondan yukarı çıkıyordu ve izlemeye karar verdim. Çok şaşırtıcı bir şekilde Yukarı Dün­ yadaki ruh öğretmeniminki ile neredeyse aynı bir barakaya vardım. Hatta etrafında benzer bir çit vardı. Kapıyı çalma dürtüme engel olamadım. Genç bir adam çıktı. Barakanın bana başka bir yerdeki barakayı anımsat­ tığını anlattım. Cana yakın bir şekilde beni içeri buyur etti. İçeri girdiğimde loş ışıkta bir koltuğa yarı yaslanmış yaşlıca bir adam gördüm. Kafasını bana çevirdi ve güldü. Müthiş bir şoktu. Yukarı Dünyadaki öğretmenim veya Yukarı Dünya­ daki öğretmenimin sıradan gerçeklikte yaşlanmakta olan ver­ siyonuydu. Konuşmaya başladık, sanki eski arkadaşların karşılaş­ ması gibiydi. Kesik kesik konuşabiliyordu. Uzun zamandır devasız bir hastalıktan. Aslında yaklaşık olarak, onu Yukarı Dünyada öğretmenim olarak tanıdığımdan yıl sayısı kadar bir süredir bu hastalıktan muzdaripti. Öğretmenim hakkında ona hiçbir şey söylemedim ama bir dereceye kadar bir şeyler biliyor gibiydi. Tanıdık geldi­ ğimi söyledi ve bana resimlerinden bir baskı bana verdi. Üzerinde, "Eski Arkadaşıma" yazıyordu. İki yıl sonra vefat etti ama artık adını biliyorum ve halen daha onu ziyaret edebiliyorum."

185 Diğer Gözlemler Güç hayvanları önemli özellikleri, her üç dünya ara­ sından kolayca geçiş yapabilmeleri ve şamanların onları ko­ layca çağırabilmeleridir. Aksine olarak öğretmenler, Yukarı veya Aşağı Dünyada ikamet eder ve şaman tarafından ziya­ ret edilirler. Yine de şamanların yardımıyla öğretmenlerin Orta Dünyaya geldikleri olur; şamanlarla kaynaştıkları zaman veya Kore'deki gibi soruları cevaplamak amaçlı medyum çalışmalarında. Öğretmenler, bazı belirli durumlarda hay­ van biçimine girmeyi de seçebilirler. Bir kuşkucu doğal olarak böyle "mükemmel" bir öğ­ retmenin sadece, ziyaretçinin psikolojik projeksiyonu oldu­ ğunu öne sürecektir. Şamanın yolu, bunları tartışmak değil­ dir; yapacağı şey, kuşkucuları kendi kişisel deneylerini yap­ maya ve ampirik sonuçlara varmaya davet etmektir. (Oku­ yucunun bunu yapabilesi için "Şamanik Şifa" kitabıma bak­ ması gerekir.) Bu bağlamda kişi, öğretmenden tamamen ya­ bancı birisine ilişkin bilgi isteyebilir. Genellikle sonuç o ka­ dar şaşırtıcıdır ki hem yabancı hem de kehanette bulunan şaşırır. Bir kişinin on yılı aşkın şamanik yolculuk deneyimleri için Sandra Harner'ın North Atlantic Books yayınevinden 2014 yılında çıkmış olan Ema'nın Odise'si (Ema's Odyssey) kitabına bakınız.

Metaforik İletişimler Yukarı Dünya'da bilgi çoğunlukla metafor olarak veri­ lir. Neden? Bu, Freud ve Jung gibi psikologların rüyalar üzerinde çalışarak varmaya çalıştıkları türden bir gizem.

186 Şamanik açıdan, metafor, ruhların mesajlarını lafzi ile­ tişimden daha derin bir şekilde vermek için kullandıkları bir araç. Metaforik iletişim, şaman tarafından çözüldüğünde is­ tenen bilgiyi içermekle beraber, lafzi olamn ötesinde daha derin bir bilgi öğretir. Ruhların, metafor yoluyla bize sıklık­ la ilettikleri öğretilerden birisi; her şeyin bir bütün olduğu­ dur. Normalde farklı olarak değerlendirdiğimiz şeylerin as­ lında aynı olduğunu tekrar tekrar bize göstererek bu güç­ ler, incelikli bir şekilde bizi ruhsal açıdan eğitirler. Metaforik iletişimin bir diğer faydası, ziyaretçiyi me­ sajı kavramaya zorlaması ve çözümleme gayretinin, lafzi iletişimden daha derin ve daha uzun süreli bir duygusal etki bırakmasıdır. Metaforik iletişim ayrıca, anlama kişisel çözümleme çabasıyla edildiğinden, ruhsal bilgi arayışında özverinin de­ ğerini de öğretebilir. Şamanın, başkaları adına, görü ve güç arayışında gösterdiği özveri ile ruhlardan gelen sembolik ve metaforik iletişimi çözümleme çabalan, daha da derinleşen aralıksız öğrenme ve kavrama sürecinin parçalarıdır. Şamanlar bütün çalışmalarında, imgelemeleri de dâhil, metafordan faydalanırlar. Şamanlar kalpleriyle görürler, sadece "güçlü" veya "üçüncü" gözleriyle değil. Ve kalp, iyi­ leştirici metaforlar ve sembolik iletişimle uyanır. Şamanların şarkılarında kullandıkları dil metaforik bir dildir ve şarkı yoluyla birlik bilinci güçlendirilir. İyileşme, en kolay, bu birlik deneyimlendiğinde gerçekleşir.

187 Bölüm IX

Ö Ğ RETM EN LER Şifa Veren Şefkatli Ruhlar

Ruh öğretmenler, şefkatli güçler olarak, kişisel şifa di­ leyen ziyaretçilere yardıma hazırdır. Öğretmenler, gösteri­ me dayalı yöntemler yoluyla şifa verirler. Sebep basittir: Ziyaretçileri sadece iyileştirmezler, yanlarında götürmeleri içim yöntemleri de öğretirler. Bir kültür veya insan grubu şamanlarını veya şamanik bilgiyi kaybetse bile şamanik yol­ culuk ve yükselme sayesinde şamanik şifa bilgisi varlığını sürdürmeyi başanr. Öğretmenlere giden ziyaretçiler, sağlık tavsiyesi iste­ yebilirler. Bazen sadece tavsiye isterler ama beklenmedik bir şekilde şifa bulurlar. Benzer olarak, şifa isteyen bir kişiye, sağlık durumunu iyileştirecek tamamlayıcı bilgiler de ve­ rilebilir. Yukarı Dünyada öğretmenler tarafından tedavi edi­ len ziyaretçiler, çoğu kez, Orta Dünyaya döner dönmez be­ lirtilerin (kronik sırt ağrısı gibi) yok olmasına şaşırırlar. Başka rahatsızlıkların giderilmesi daha uzun zaman alabilir ve iyileşmenin kalıcı olması veya etkin olması için öğretmene takip ziyaretleri yapılması tavsiye edilir. Mo­ dern tıptan çok farklı değil; reçeteli bir ilaçtan birden fazla doz alınması veya fizik tedavilerin tekrarlanması gibi. Şa-

188 manik tedavide, sorun ciddi ise, genel olarak peş peşe iki veya üç gecelik çalışma gerekir. Birçok Batılı, haftada bir yapmayı tercih eder. Başarılı bir sonuç alınmış olsa bile şamanik yolla teda­ vi edilen bir sağlık sorunun hemen yok olması şart değildir. Benim de tanıdığım ve en iyi Kuzey Amerikalı kabile şamanlanndan biri olan Kuzeybatı Sahilinin en ünlü şifacısı seans sonrası hastalarına şunu söyler: "Bu bir mucize teda­ vi değil. îki gün alacak!" Ayrıca, "alternatif tedavi" olarak değerlendirdiği Batılı hekim ve hastanelerce yapılacak ta­ mamlayıcı tedaviye de inanır. Aslında şamanik şifa çalışması, yerli topluluklarda ne­ redeyse bütün yetişkinlerin bildiği yerel bitkilerden hazırla­ nan temel ilaçlarla birlikte/ sağlığa bütüncül yaklaşımın ruhsal kısmını oluşturur. Şamanizm, diğer şifa sistemleri­ nin veya tıbbın yerine geçmeye çalışmaz, daha çok bunları ruhsal düzeyde tamamlar. Hekimler ve diğer sağlık uz­ manlarınca şamanizmin kendilerini tehdit ettiği düşünül­ memelidir; aksine kendileri ve hastaları ruhsal destek aldığı için memnun olmalıdırlar. Onları, "Şamanik Şifa" kitabımı okumaya davet ediyorum; "Temel Şamanizm ve Şifa: He­ kim ve Sağlık Uzmanlarına Yönelik Bilgiler." Sıra dışı gerçeklikteki güçler, hastalarının hastalıkla­ rını çoğunlukla metaforik veya sembolik olarak gösterirler. Şamanlar, hastada hastalık olup olmadığını anlamak için; bir çeşit şamanik "X ışını" imgelemesi denebilecek (öğreni­ lebilir bir yöntem) bir yolla, hastanın vücudunda uyarı ve­ ren veya nahoş şeyler ararlar. Eğer şamanlara sadece tatlı-lık ve ışık, güzel çiçekler gösteriliyor olsaydı bu görüntü-lerin tedavi edilmesi gereken ciddi bir sorunda yardımı olmazdı. Bu konu Şamanın Yolu'nda ele alınmıştır. Hastalığın şamanik imgelemesinde, hastalığın sıra dışı yönünün, sıradan gerçeklik görüntüsünün ruhsal bir meta-

189 foru olarak algılanması amaçlanır. Bu metaforlar güçlüdür ve son senelerde şaman olmayan kişiler de kanser ve diğer hastalıklarla mücadelede, imgeleme çalışmalarında metaforları kullanmanın faydalarını yeniden keşfediyor.

"Hayatımın En Özgürleştirici Deneyimlerinden Biri" Aşağıda verilen açıklama, şifa isteğinde bulunmadan önce tanıştığı varlığın öğretmeni olduğunu belirleyen bir Batılıya ait. Şifa istemek dâhil her türlü tavsiye istenirken, bir yükselmede kişi, kendi öğretmeni olmayan çeşitli etkile­ yici tanrısal varlıklar veya tarihi kişiliklerle karşılaşabilece­ ğinden öncelikle öğretmeninin belirlemesi tavsiye edilir. Sorum şuydu: "Ruhumdaki terk edilme acısını iyileşti­ rebilir misin?" Yukarı âleme İsviçre'deki bir dağ zirvesinden çıküm. Çok fazla sis vardı. Tibet dağlarının üzerinden uçuyormuşum gibi hissettim. Bulutlar arasındaki bir açıklıktan dağ­ ları görebiliyordum. Sonra bir çeşit zardan geçtim. Orada şaşırtıcı bir şekilde Buda ile karşılaştım. Öğretmenim misin diye sordum. Gülümsedi, gözlerini kapadı ve elime bir lo­ tus çiçeği verdi. Ruhumdaki terk edilme acısını iyileştir­ mesini rica ettim. Lotus çiçeğini göğsümün içine koydu. Sapı ona bağlıy­ dı. Göğsümden duman emdi ve boşluğu lotusla temizledi. Sonra demet demet lotus çiçeğini göğüs'boşluğuma yerleş­ tirdi ve beyaz kağıtla kapattı. Başıma altın bir taç taktı ve omuzlarımdan tutarak gözlerimin içine baktı. Sol kulağıma bir lotus koydu ve beni oturttu. Her yerden gül yapraklan dökülüyordu. İki genç bayan bodhisattva çok renkli bir cübbeyi omuzlarıma koy­ du ve saçlarıma başka çiçekler taktılar. Sonra lotus ışığı oldum. Beyaz ve portakal rengi ışığın

190 özünü hissettim. Portakal rengi bir küre gördüm. Buda "İnisiye oldun." Dedi. Küre ile birdim. Sükûn içindeydim ve geri dönene kadar burada kaldım. Geri dönerken teşekkür etmek için lotusu Buda'ya geri verecektim. Sonra fikir de­ ğiştirdim ve çiçek yerine kalbimi verdim. Sıradan gerçekliğe döndüğümde, lotusa hala bağlı ol­ duğumu, göğüs boşluğumdaki lotusun da sapından Bu­ da'ya bağlı olduğunu hissediyordum. Öğrend daha sonra deneyimi hakkında konuşuyor: "Yolculuğun ardından, deneyimimizi odadaki bir başkasıy­ la paylaşmamız istendi. Söz konusu olan büyük bir varlık olduğundan, ilk başta gösterişçi görünme kaygısıyla tered­ dütlüydüm. Ancak, az bir zaman sonra yanımdaki bâyamn Isa ile ve odadaki başka bir arkadaşınım da Muhammed ile karşılaştığını öğrendim. "Bu sayede deneyimimin, birçok muhteşem ve güzel deneyimden birisi olduğunu anladım. Kendimize sınırlar koyup, en olağanüstü yerlere gitmek ve en bilge varlıklarla tanışmaktan, onların yardım ve rehberliği ile kutsanmaktan alıkoymamız için hiçbir sebep yok. Hayatımın en özgürleş­ tirici ve mutluluk veren deneyimiydi."

Hipokratın Verdiği Şifa Benim için özel olan bir yerdeki kamp ateşinin girdapsı dumanlan arasında yükseldim. Zardan geçerken güç hayvanım bana eşlik etti. Zardan geçtiğimde kimseyi göre­ medim. Gördüğüm manzara parıltılar saçıyordu. Üzerine güneş vurmuş elmas ve kristaller gibiydi. Hafif bir rüzgâr hissettim ve bir siklon beni içine aldı ve başka bir kata çık­ tım. Kimseyi görmedim. Yine rüzgâr çıktı ve siklonla beraber başka kata çıktım. Müzik, şarkı ve gülüşler duydum. Beyaz mermerden bir ta­

191 pmaktı. Yunan Parthenon tapınağına benziyordu. Mermer basamaklardan çıktım, en tepesine vardığımda büyük alan­ da insanların ziyafet çektiğini gördüm. Akıcı kumaştan bir cüppe giymiş adam tarafından en baş masaya gelmem işa­ ret edildi. Yaklaştım ve "Öğretmenim misin?" diye sordum. "Evet" dedi. îsmini sordum ve Tıbbın babası Hipokrat olduğunu söyledi, "sırtımın alt bölgesi ve karnımdaki ağrıyı geçirmek için ne yapabilirim?" diye sordum. Etrafına yılan dolanmış bir baston çıkardı. Bastonu tutmamı istedi. Tuttuğumda yılan hareket etmeye başladı. Kolumdan sırtıma doğru oradan belime süründü ve karnı­ mın üzerine çöreklendi. Yılan dolandıkça ağrının bedenimi terk ettiğini hisse­ debiliyordum. Yüzerek geçen büyük bir balık sürüsünün içinde ve yanında yüzen küçük bir balık gördüm. Çay dolu bir fin­ can, kâseler içinde pirinç ve üzüm gördüm. Öğretmen, üzü­ mün beni güçlü ve sağlıklı tutacağını söyledi. Günlük ola­ rak asma yaprağı ve üzüm tüketecektim. Davul beni geri çağırdı. Ağrım tekrarlamadı ve verilen şifa için minnettarım. Asma yaprağı ve üzümü araştırdım ve vücudu koruyan kuvvetli antioksidanlar olduklarım öğrendim. Daha fazla balık ve pirinç tüketmeye başladım. Daha enerjiğim.4

Merlin'derı Astım İçin İstenen Yardım Bu ziyareti yapan Batalı astım hastası öğretmenden sa­ dece şifamn "yolunu" göstermesini istiyor. Muhtemelen doğrudan şifa istemesi daha iyi olurdu ama yine de sonuç alıyor.

192 Daha önceden gitmiş olduğum New Mexico'nun ku­ zeyindeki bir kamp sahasında bulunan özel bir ağaçtan tır­ mandım. Bir kartal yanıma geldi ve güç hayvanım olmadığı halde beni gitmem gereken yere götüreceğini söyledi. Bu­ lutlardan yukarı doğru uçtuk ve burada beni bıraktı. Parlak bir yıldıza kadar uçtum. Göğsümdeki baskı ve ince havanın soğukluğu beni nefessiz bıraktı. Yıldızdan uçtum ve parlak ışıkların ve yanardöner bir manzaranın olduğu bir yere gel­ dim. Burada kendini göstermesi için öğretmenime seslen­ dim. Havadan Merlin göründü. Onu takip etmemi söyledi ve beni kristal bir mağaraya götürdü. Bana şifanın yolunu göstermesini istedim. Odanın orasında, üzerinde kutu bulunan bir masanm başındaki sandalyeye beni oturttu. Kutuyu açtı..İçinde bü­ yük sıcak bir kuvartz kristal vardı. Oda çok serindi ama taştan inanılmaz bir ısı yayılıyordu. Kristali çıkardı ve "Bu senden seneler önce alman şey: Tutkunun ısısı, gücünün ışığı. Geri alma zamanı. Sıcak kris­ tal göğsünde sakladığın korku ve elem buzlarını eritecek." dedi. Kristali göğsüme yerleştirdi. Isıyı hemen hissettim ve göğsüm temizlendi. Bilmem gereken şeyler var mı diye sordum. "Çok uzun zaman önce nazik ve adil ama haksızlığa uğradığında öç peşinde koşan peri halkmdandın. Yetenek ve gücün çok uzun zaman önce çalındı, artık bunları geri alma zamanı," Ona, onu özlediğimi söyledim. "Hiçbir zaman uzakta değildim ama seni görmek ve duymak için burada olacağım. Sağ kulağına fısıldayacağım, sihir, bitki ve toprak ruhları yoluyla sana rehberlik yapaca­ ğım ve yeniden hatırlayacaksın. Sana bir kez daha sana yar­

193 dım etmek için burada olacağım. Sevgim ve gücüm seninle olacak." Bir süre kucaklaştık ve ilk gerçek öğretmenim olan bu adama olan sevgimin hatıraları canlandı. Ardından geri çağrıldık. Öğretmeninin Merlin olduğunu keşfediyor. Sağlık so­ rununu anlatıyor ve Merlin sıcak bir kuvartz kristal çıka­ rıyor. (Bu bayan, aktif olduklarında kuvartz kristallerin ısın­ dığını yeri şamanlarm bildiğini bilmiyordu.) Kristali göğ­ süne yerleştiriyor ve aktif kristalini muhafaza etmesi için bayana veriyor. Meksika'daki Huichol halkı arasında şama­ nın ruhu bir kuvartz kristal formunda geri dönebilmektedir. Yukarı Dünyadan döner dönmez ycdcu şu yorumu yap­ mış: "İlk iki yolculuğumda soğuk yerde uzanmışken astımım vardı. Bu yolculuktan döndükten sonra göğsüm çok daha temiz ve astımım tamamen geçti." Aynı bayan aylar sonra bu yolculuktan önce astımımn ılımlıdan hayati tehlike arz eden bir seviyeye geçmiş oldu­ ğu yorumunu yaptı. Açıklaması: "Yolculuktan bu yana, astımım daha iyi bir seviyeye geldi. Göğsüm yolculuğun he­ men ertesinde en temiz halindeydi; eve döndüğünde hasta­ lığım gelip gitti ama aslar (geçmişteki) kadar kötü olmadı. Tamamen iyileşmesi için bir miktar daha yolculuk yapmam gerektiğini hissediyorum." Muhtemelen haklı; çünkü daha önce belirtildiği üzere, dddi sağlık problemlerinde tedavi tamamlanana kadar şamanik şifa çalışmasının genellikle tekrarlanması gerekir.

Kanserin Nüksetmemesi İsteği Kimliği bilinmeyen bir öğretmenle tanışılan aşağıdaki yükselme deneyimi, birkaç sene öncesinde rahim kanseri

194 (endometriyal sarkom) durdurulmuş bir bayana ait. Kan­ serin yeniden gelişebileceği korkusuyla, öğretmeninden hastalığın geri dönmesini önlemek üzere yardım istiyor. Öğ­ retmenden "hastalığın geri dönmesini engellemek üzere yardım..." yerine "hastalığın geri dönmesini engellemek" şeklinde sorusunu düzenleyebilirdi. Çok daha güçlü bir is­ tek olurdu. Cevaben öğretmen, parçalanma, kalbinden hastalığın çekip çıkarılması, şifa enerjisinin veya gücünün aktarılması da dâhil, duygularla yüklü ve çok yönlü klasik şamanik şifa işlemleri sunuyor. Bayanın yolculuğunda ölüme yakın deneyimlerdekilerle ortak bazı özellikler de var; parlak bir ışıkla ve tünelle karşılaşma. Ayrıca, yolculuk deneyimlerinde "at­ lıkarınca etkisi" olarak da bilinen dönmeyi de deneyimliyor. Kendini bir çembere bağlanmış, hayvanlar da dâhil orada bulunan her şeyle enerji veya güç paylaşımı yapar­ ken buluyor. Hayvanlar ve her şeyle bir bütün olduğumuza dair farkmdalık şamanizmin genel temasıdır. Batıklar şa­ manik yolculuk yaptıkça kendiliğinden bu kutsal bağın far­ kına varmaktadır. Seyahat eden kişi, iyi bir şamanik potan­ siyel gösteriyor; yolculuk esnasında sadece görmüyor diğer duyularıyla da deneyimliyor, çiçeği koklaması. Yolcu, eş zamanlı anlatım tekniğini (Şamanik Şifa Kita­ bı) kullandığından deneyimlerini gerçekleştiği anda anlata­ biliyor. Öğretmenime hastalığımın tekrarlamasını önlemede bana yardıma olması için yolculuk yapıyorum. Şöminenin önündeyim. Ateş dans ediyor. Şömineden yukarı çıkıyorum, gökyüzüne. Gökyüzünde iğ gibi kendi etrafımda dönüyo­ rum. Bir setten geçiyorum ve bulutların üzerine çıkıyorum. Bir açıklığa geliyorum. Öğretmenim orada. "Hastalığın tekrarlamaması için yardım et" diyorum. Beni kollarına alıyor ve başka bir kata uçuyoruz. Yu-

195 kan uçmaya devam ediyoruz. Başka bir setten geçiyoruz. Bir başkasından daha geçiyoruz. Yukarı çıkmaya devam ediyoruz, gerçekten hızlıyız. Bedenim gittikçe küçülüyor. Sanki küçücük bir deri parçası. Hiçliğin içinde çözülüyo­ rum. Yukarı çıktıkça çözülüyorum. Sadece hücrelerimi gö­ rüyorum, temizler ve gözlerimi ve hücrelerimi görüyorum. Daha daha uzağa gidiyoruz, ayrışıyorum. Artık sadece ener­ jiyim. Sağ yanımda hâla deri var. Geri kalan her yerim ener­ ji. Öğretmenim beni halen tutuyor. Daha daha uzağa gidiyoruz. Katlardan geçiyoruz. Al­ tın bir ışık var. Bacağımda deri var ve koyu bir alan. Sanki kanıyor gibi. Bacağımdaki delikten kan boşalıyor. Dışarı akıyor ve çözünüyor. Uçmaya devam ediyorum,. sol bacağım hariç ısınmış, gerçekten sıcak hissediyorum. Hâlâ kanıyor. Kan boşalıyor. Kan ve topak topak şeyler... Halen daha bütün değilim. Sadece enerjiyim. Gitmeye devam ediyorum. Git­ tikçe sıcak oluyor, gerçekten ama gerçekten sıcak. Şimdi üzerimde bir disk var, yuvarlak bir disk. Hâlâ enerjiyim. Disk kafamdan geçiyor, bedenimden ve bacak­ larımdan geçtikten sonra sağ ayağımda deri olan baldırım­ da duruyor. Oraya geçiyor. Bacak ve ayağım sağıma doğru yüzmeye başlıyor. Benden ayrılıyor, havada asılı. Ayağın etrafında eller var. Bu eller deriyi bir uçtan öbü­ rüne yuvarlıyor. Şimdi deriyi söküyorlar. Post gibi görü­ nüyor. Bacağım enerji. Deriyi söküyorlar. Bacakta bir delik var. Enerjide bir delik var. Eller postu alıyor ve deliğin içine koyuyorlar. İçi siyah. Öğretmen deliğe bakmam için sesleniyor. Delikte yıl­ dızlar var. Delikten girmemi istiyor. Elimi tutuyor. Çok ka­ ranlık. Çok ama çok ışık var. Şimdi büyük bir kartal var. Empire State binası kadar büyük. Öğretmenim beni karta­ lın göğsüne yatırıyor. Tüylerin sıcaklığında yatıyorum. Beni

196 sadece tutuyor. Öğretmenim kuşa biniyor. Uçmaya başlıyo­ ruz, daha daha yükseğe, bu çok parlak ışığa doğru. Işığa giriyoruz. Işık açılıyor. İçine doğru, başka bir boyuta uçu­ yoruz. Sanki tünel gibi, daha derin bir uzay. Yukan doğru çıkıyoruz, çok uzaklara. Güç hayvanımı hissediyorum. Geyik [güç hayvanı] be­ nimle. Yükseğe daha yükseğe uçuyoruz. Kendimi bütün gi­ bi hissediyorum ama bacağımın alt kısmı hala yok. Gitmiş. Şimdi diğer bacağım yok oluyor. Parçalarım yok oluyor. Ba­ caklarım yok, gitmeye devam ediyorum, kollarım yok. Kalbim... Kalbim atıyor. Kırmızı ve atıyor. Etrafında hiçbir şey yok. Sadece kalp. Delikten kalp damarıma atılıyo­ rum. Gerçekten karanlık, çok karanlık. Neredeyse nefes al­ mak imkânsız. Karanlık. Atışı hissediyorum, kalbimi hissedebiliyorum. Kalbi­ min attığını hissediyorum, çok kuvvetli, çok sesli ve çok de­ rinden. Çok ama çok karanlık ve boş. Şimdi, kalbin ışığında görünen ayaklarımı ve bacakla­ rımı hissediyorum. Ve kalbi hissediyorum. Kollarımı hisse­ debiliyorum ve kalbi, çok kuvvetli. Şimdi kalp, derimi oluş­ turacak şekilde çözülüyor. Üzerimde küçülüyor. Şimdi bir zürafa [bayana yardıma olduğu için güç hayvanı olması muhtemel] var ve üzerindeyim. Süzülmeye başlıyoruz. İyi hissediyorum. Ben sırtında olduğum halde koşuyoruz. İnmeye başlıyoruz. Merdivenlerden aşağı. Da­ ha daha aşağı iniyoruz. Zürafa beni su, bir havuz olan bu yerde bırakıyor. Kalbim çok büyükmüş gibi hissediyorum, bedenime göre büyükmüş gibi. Havuza giriyorum. Suya girince vücudum genişliyor. Kalbimin büyüklü­ ğü kadar genişliyor. Sudan çıkıyorum. Aşağı yürüyorum. Öğretmenimi gö­ rüyorum. Bana bir çiçek veriyor, gardenya. Kokusunu ala­

197 biliyorum. Turna yemişine benzeyen meyveler veriyor ve biraz da badem. Yiyorum. Yedikçe içimin ısındığım hissedi­ yorum. Ayaklarımı hissediyorum. Enerjinin ayaklarıma git­ tiğini hissediyorum. Öğretmenim beni bir kayanın üzerine yerleştiriyor ve kayanın dört köşesinde günlük veya adaçayı yakıyor. Ayak bileklerimde halkalar var. Başımdaysa bir bant var. Göğsümü bir bıçakla yarıyor ve kalbimi çıkarıyor. Kal­ bimden dev bir yaratığı, siyah bir şey, çıkarıyor. Bubir örüm­ cek. Kalbime kan döküyor. Kalbimi göğsüme geri yerleştirip kapatıyor. Bedenimden çıkardığı şey uzaklaşıyor. Gerçekten çir-kin. Gidiyor. Bir mağaraya gidiyor. Şimdi cildim kahverengi ve bedenim daha iyi. Ama bacağım hâlâ sıcak. Öğretmenim bıçakla keserek bacağımı çıkarıyor. Orası kanıyor. Bacağımı kestiği yere bir yaprak koyuyor. Bacağım yeniden çıkıyor, bedenimden yeniden çıkıyor. Artık normal. Halen burada uzanıyorum. Başlıkları olan hayvanlar ve insanlar geldi. Bir geyik var, bir ayı. Beyaz başlıklı bir kişi var. Öğretmenim o. Kaplumbağa var. Kelebekler. Hepsi çemberin etrafından dikiliyor. Işık demetlerinden bir çem­ ber oluşuyor ve göbeğimden içime giriyor ve benden çıka­ rak çemberdeki bütün hayvan ve insanlara yayılıyor. Çem­ berdeki enerji dönüyor ve enerjiden bir koni oluşturuyor. Çadır gibi ama ışıktan bir çadır. Dönüyoruz. Bu parlak ışığın merkezinde ben varım. Dönüyoruz. Geri dönme vakti. Herkese teşekkür ediyorum; bütün hayvanlara. Öğretmenim beni alıyor ve geri dönmeye baş­ lıyoruz. Yine beni kavrıyor ve katlardan aşağı iniyoruz. Aşağı daha aşağı. Karatlı geçiyoruz. Aşağı. İlk kata geliyo­ ruz. Ona teşekkür ediyorum. Şimdi gökyüzünden aşağı inmeye başlıyorum. Ve bacadan aşağı. Ve döşemeye. Geri döndüm.

198 Hâlâ daha dönüyorum. Şaşırtıcı bir şifaydı. Özellikle kalbimle ilgili olan. Kalbimden gerçekten bir şey çıktı ve kendi kalbimi deneyimledim. Gittiğim her yerde banimle ilgilendiler. Öğretmenlerin ziyaretçileri daha önceden durmamış olsalar bile, çirkin bir varlık (burada örümcek) olarak gö­ rünen hastalığın uzaklaştırılması, klasik bir şaman tanısı ve çekip çıkarma müdahalesidir. Ruhlar, çekip çıkarma yön­ temi gibi şamanik yöntemlerin ebedi öğretmenleridir. Ruhsal çekip çıkarma (spiritual extraction), hastanın vücudunda belli bir bölgedeki (bu durumda kalp) hastalı­ ğın veya ağrının giderilmesi için kullanılır, buna dair açık­ lamalar Şamanın Yolu'nda yer almaktadır. Örümcek ve kalbin çıkarılmasıyla ilgili olarak; sıra dışı gerçeklikte çalış­ tığımız ve bunların, örümcek ve kalp ruhları olduğunu unutmamalıyız. Burada verilen öğretiler şamanik şifada kullanmak içindir, sıradan gerçeklikte uygulamak için de­ ğil! Bu ve verilen örneklerin çoğunda takip çalışması yapa­ cak kaynaklar olmadığı için ne yazık ki bu bayanın kanser­ den tamamen kurtulup kurtulmadığını bilmiyoruz.

Vefat Etmiş Bir Hintli Gurudan Sırt Ağrısının Hafifletilmesinin İstenmesi Daha önce sıradan gerçeklikte ruhsal öğretmen olan biriyle Yukarı Dünya öğretmeni olarak çalışmak yaygm bir şamanik uygulamadır. Bu da akla ölü ve diri arasındaki ay­ rımın şaman için geçerli olmadığını getiriyor. Bu yolculukta bir bayan, vefat etmiş bir yogi olan her Yukarı Dünya öğ­ retmeninden sırt ağrısını iyileştirmesini istiyor. Daha önce orada kendisine verilmiş olan sıra dışı opali yanma alıyor. Bu yolculuktaki, bayanın daha önce duymamış oldu­

199 ğu, klasik bir şaman teması; tehlikeli bir uçurum üzerindeki köprüden geçerek öğretmene, tanrısal varlığa, ölmüş kişi veya bir başka bir âleme ulaşılmasıdır. Bayanın söylediğine göre bu köprü bir ipten daha kalın değil. Sibirya'daki Altay şamanları da benzer olarak bu köprüyü "saç teli kadar" şeklinde tanımlarlar. Bir uçurum üzerindeki ip, başka yer­ lerdeki yerli şamanlarca da bilinir. İpten geçerken korku­ yor. Bu, gerçekten sıra dışı gerçeklikte olduğunu ve ciddiye aldığını göstermesi bakımından iyi bir işaret. Aşağıda anla­ tımı yer alıyor: Jaguanm beni zardan geçirdi ve Yukan Dünyaya çı­ kardı. Beni çok kayalık bir resife götürdü. Yuvarlanan kaya­ ları duyabiliyordum. Beni bir uzun ipin üzerine götürerek orada bıraktı. İpten yürümek zorundaydım, ölesiye korku­ yordum. Dikkatle önce bir ayağımı sonra diğer ayağımı atıyordum. Çünkü yüksekten korkarım ama kendi başıma gitmem gerektiğini biliyordum. Bunu daha önce iki kez yapmıştım. Bu devasa uçuru­ mun üzerindeki ipte etrafımda bulutlar vardı. Gerçekten korkuyordum ve nefesim kesiliyordu. Aşağıya bakmaya korkuyordum ama devam ettim ve karşıya geçtim. Önüme çıkan çalıyı ayırarak yürüyüp geçtim. Himalayalar' da bir dağ yamacıydı. Bazı basamakları çıkıp onun yaşadığı mağaraya girdim. Öğretmenim tarih­ ten tanıdığım bir Hint gurusuydu. Daha önce hiç ağrısı olmamış bir kişiyim, ama son birkaç gündür sırtımda korkunç bir ağn var. Öğretmene "Bu ağrıdan kurtulmak istiyorum çünkü gerçekten canımı yakıyor ve alışık değilim." "Otur ve meditasyon yap. Opalini yanında getirdin mi?" dedi. "Evet." dedim. Opali sol elime koydu ve lotus pozisyonunda oturdu.

200 Aynısı yaptım, birlikte meditasyon yaptıktan kısa bir süre sonra bana küçük bir derenin olduğu mağaranın dışına çıkmamı söyledi. Dereden yürüdüm ve büyük bir su göletine geldim. İçine girip kendimi tamamen suya baürdım. Çok dar bir de­ liğe dönüştü, çok karanlıkü. İçine girdim ve omuriliğimde olduğumu fark ettim. Ağrının olduğu alt sırt bölgeme indik­ çe omurlarımı görebiliyordum. Elektrik çatırtısına benzer bir ses duydum ve saat yönünün tersine bedenimin etrafından geçti. Geri dönüş davulu başladı. Omuriliğimden çıkıp ma­ ğaraya geri döndüm; yogiye teşekkür ettim ve köprüden geçtim. Panterim beni bekliyordu. Beni zardan geçirdi ve geri döndüm. Şimdi ağrım gerçekten geçti.

Şifa İsteği Ve Ara Dünyadan Altın Şehre Geçiş Yukarı Dünyaya yolculuğum çok duygusaldı ve yüre­ ğimi iyileştirdi. [Vefat etmiş] kişilerle ilişkilere dair bir yol­ culuktu aramaya gittim. Işık ve insanlan bulmak için ikinci kata çıkmam gerekti. Birinci kat kasvetli ve ürkütücüydü; Yukarı Dünyaya ilk yolculuğumda Balinanın yardımma ih­ tiyaç duydum. Bir bulut kümesinden geçtiğimde farklı çağ ve tarzda mimarilere sahip altın şehri gördüm! Sokaklarda yürüyen insanlar da farklı çağlardan in­ sanlardı. Annemi gördüğümde ağlamaya başladım. 1988 senesinde vefat etti ve ona hoşça kal diyemedim. Bana uzun süre sarıldı, beni sevdiğini söyledi ve daha önce gö-çenler gibi burada benim için olduğunu söyledi. Ardından Jim Smith'i gördüm. Tıpkı onu en son gör­ düğüm zamanki gibi görünüyordu: Esmer yakışıklısı ve sadece yirmiyedi yaşında. Hayatımın aşkıydı ve 1976 yılın­

201 da vefat etti. Öğretmenim misin diye sordum ve evet dedi. Bağımlı yapımın şifalanmasını istediğimi söyledim. Yok oldu. Baş­ larında boş mezar taşları olan bir sıra boş mezarın yanında yürürken buldum kendimi. Mezarların üzerinde yükseldim ve etrafımı ruhlar çe­ virdi. "Korktuğun şey bu." dediler. O anda onlarla olmaktan korkmadım; hepimiz birdik. Sonra bir caddede yürüyordum ve geçtiğim binaların cam­ larına bakıyordum. Kendimi seviliyor veya mukaddes hissettiğim hayat kesitlerim vardı her birisinde. Bu anda davullar beni geri çağırdı. Yolculuğumun büyük kısmında ağladım ama elem­ den değil; benimle olan bütün ruhlar için duyduğum min­ nettendi Bu bayanın ilk kat hakkında söylediklerini ele alalım; "kasvetli ve ürkütücü". Derin deneyimler sonucu kesin ola­ rak biliyorum ki, bayana öyle gelmiş olsa da, burası ilk kat değil. Burası benim "Ara Dünya" olarak tanımlayabilece­ ğim ve Orta Dünya ile Yukarı Dünya arasında bir bölge ve aynı zamanda bu dünyaların kesiştiği bir yer. Ara Dünya, yolcu yakın zamanda vefat etmiş kişiler ve ölüm nedeniyle tasalı değilse genel olarak görünmez ki bu durumda baya­ nın zihni tam da bunlarla meşgul. Bu çalışmalara katılan Batıkların zihni bu tip konularla meşgul olduğunda, çoğu kez dünyalar arasında böyle "kas­ vetli" (tam bayanın dediği gibi) bir alan gösterilir kendile­ rine. Buraya "araf" da denilebilir ancak araf kültürel anlam­ lar yüklü bir kelime olduğundan "Ara Dünya" ile tam ola­ rak kast edilen bu değil. Ara Dünya, insan ruhlarının veya özlerinin, renksiz izbe bir ortamda, tıpkı bir işsizler grubu gibi, ümitsiz bir şekilde bekledikleri bir ara istasyon gibi. Bir şamanik yolcu geçerken bu ruhlar ellerini uzatıp,

202 ileri gitmelerine yardım etmeleri için ona yalvarabilirler. Muhtaçtırlar ama aynı zamanda güçsüz ve zararsızdırlar. Aslında her kültürden şamanın klasik görevlerinden birisi bir psikopomp gibi veya ruhların güdücüsü gibi davranıp, vefat etmiş kişileri memnun olacakları bir dünyalardan bi­ rine taşımaktır. Bir psikopomp olmadan da Ara Dünyadakiler kademeli olarak daha iyi bir yere aktarılıyor gibi gö­ rünmektedir. Daha önceden belirttiğim gibi Batıklar davulla yaptık­ ları yolculuklarında ceza veya işkenceye bizim Orta Dün­ yamız haricinde henüz rastlamış değiller. Diğer bir deyişle, kendi dünyamızın bazı unsurları haricinde, klişe "cehen­ nem'^ andıran bir yer keşfetmediler! Bu anlatımda da bir öğretmenin, ortadan yok olduktan sonra bir cevabı veya şifayı nasıl "yönettiğini" görüyoruz.

Karga Adam İle Baş Ağrısı Tedavi Dersleri Aşağıdaki deneyim, bir öğretmenin "çetin sevgisinin" aynı anda başarılı bir şifa vermede ve ziyaretçiyi eğitmede nasıl etkili olduğuna dair güzel bir örnek. Sertifikalı bir şamanik danışman olmak isteyen bir öğrenci "Baş ağrılarını nasıl geçirebilirim?" diye sorar. Normalde "Lütfen, baş ağ­ rımı tedavi et." demesi daha iyi olur. Ancak bu kişi, bunu nasıl "yaparım" diye soruyor. Bu öğrencinin güç hayvanı olan karga onu bir baykuşa (Batıklar açısından klasik bilgelik simgesi) götürüyor ve baykuş bir insana dönüşüyor (öğretmen). Yukarı Dünya öğ­ retmenleri şefkatlidir ancak bu durumda olduğu gibi mi­ zahla birlikte çetin bir sevgiye başvurabilirler. Ayrıca uzun diyaloglara da girebilirler. Yolculuk eş zamanlı anlatım tek­ niği ile (Ek A) kaydedilmiştir. Vadiye yukardan bakıyorum. Açık bir gün ve sahili

203 görebiliyorum. Baykuş benimle. Ve havalanıyoruz. Dağın üzerinde daireler çizip yukarılara uçuyoruz. Çok güzel bir manzaraya varıyoruz. Artık yeterince yüksekteyiz. Sahile yakın adaları görebiliyoruz. Diğer yöne bakınca Quebec'i görebiliyorum, New Brunsvvick. Daha da yükseliyoruz... Artık sadece çarşaf gibi bulut­ lar var. Aralarından geçiyoruz. Yükseğe çıktıkça daha ka­ ranlık oluyor. Hava inceliyor. Başka bir bulut kümesine gel­ dik. Bunlardan da geçiyoruz. Baykuş beni bu bulut küme­ sinin üzerinde bırakıyor. Aralarında telaşla geçtiğimiz eş merkezli ışık çemberlerine, bir çeşit tünele benziyorlar. Ama bir tünel gibi somut sınırları yok. Sadece çemberler. Farklı renklerde ışık. Kırmızı, mor, yeşil, beyaz... Altımızdan geçen bulut­ lara yakından bakıyoruz. Bir çeşit... sisli bir alana geliyoruz ve geçiyoruz. Oldukça yatay uçuyoruz. Evet, sisten çıkıyoruz ve altımızda yeşil tepeler olan bir manzara var. Tepelere akıyorum ve birinde üç koniye ben­ zer bir yapı var. Ortada bir büyük koni ve iki yanında küçük koniler. Aşağı iniyoruz ve orta koninin girişine giden bir merdiven var. Baykuş, merdivenden çıkmamı ve kapıyı çalmamı söylüyor. Kendisi dışarıda bekleyecekmiş. Yukarı çıkıp kapıyı çalıyorum. Kapıya vuruyorum. Ka­ pı açılıyor, içerde kimse yok. Bir karga var. Önümde sağı­ ma doğru uçan bir büyük siyah bir karga var. Beni orada bırakıyor, binanın ortasına doğru uçuyor. Ortada bir oda var. Küçük bir silindir gibi. Koninin tepesine kadar uzanan silindirik bir oda... Ve bir kapı var, karga buraya uçuyor ve kapı açılıyor, karga içeri giriyor. Onu takip ediyorum. Bir mindere oturuyor ve bir adama dönüşüyor. Açık kahve derili ufak tefek bir adam. Gömleğini ası­ yor. Pantolon giymiş. Yanında içi ok dolu bir torba var, bağdaş kurmuş. Sanki meditasyon yapıyor. Sessizce oturu­

204 yor. Sonra bana bakarak işaret ediyor ve karşısına oturma­ mı istiyor. Bu garip, yani bana söyledikleri; "Seni zaten tanıyorum. Ama bunu yeniden yapmak seni incitmeyecek." Bana bir yeşil bir kırmızı ok veriyor. Ve şimdi de bir tüy veriyor ve: "Ağır yük altında bunalmışsın. Kafanda kırk tilki dönüyor kırkının da kuyruğu birbirine değmiyor. Ne yapacağını bilmiyorsun. Sana bu tüyü vereceğim. Ve ne za­ man bir şeyler fazla gelir de bunalırsan, bu tüyü alarak, sağ eline alarak dik açılı olacak şekilde birden kaldırmam isti­ yorum; bunu yaptığında bütün saçmalıklar bitecek." Ve "hadi dene" diyor. Bu bana biraz saçma geldi. Ama yine de tüyü sağ eli­ me alıp önce öne sonra havaya kaldırdım. İşte oldu. Tüyü çeviriyorum, koluma dik açılı olacak şekilde aniden. Öylece tutuyorum. Sanki davul yavaşladı gibi. Düşüncelerim hızını kesti gibi. Her şey yavaş çekim­ deymiş gibi... Bana: "Benimle konuşmak istediğin bir şey var mı?" diyor. "Evet, bir sorum var. Bu baş ağrılarını nasıl geçirece­ ğimi bilmek istiyorum. Bu baş ağrılarını nasıl geçirebili­ rim?" Bana "Başın mı ağrıyor?" diyor. "Hayır, başım ağrımıyor." diyorum. "Peki, endişen nedir?" diyor. "Başım ağrıyacak diye endişeleniyorum." diyorum. "Niye başın ağrıyacak diye endişeleniyorsun? Şu anda başın ağrımıyor." diyor. "Evet ama başımın ağrıyacağından oldukça eminim." diyorum. "Peki, başımın ağrıyacağına oldukça emin olmana yol açan nedir?" diyor. "Her zaman başım ağrır." diyorum. "Şu anda başın ağrımıyor." diyor.

205 "Evet ama ağrıyacak." diyorum. "Nerden biliyorsun?" diyor. "Her zaman ağrır." diyorum. "Şu anda başın ağrımıyor." diyor. "Tamam şöyle, şimdi ağrımıyor. Ama haftada bir veya iki kez başım ağrır ve o anda yapmaya çalıştığım şeye ger­ çekten mani olur." diyorum. Bana tam bir ahmakmışım gibi bakıyor. Hiçbir anlam ifade etmiyormuşum gibi bakıyor. Şimdi bütün hevesi kaç­ mış bir şekilde bakıyor ve: "Bu baş ağrılarının senin için gerçekten önemli olduğunu görebiliyorum. Gerçek bir ar­ kadaş olmuşlar." diyor. "Sanırım baş ağrıların geçerse kendini yalnız hissede­ bilirsin. Ve özlemeye başlayabilirsin. Baş. ağrısız iki üç hafta geçtikten sonra onları hayal etmeye başlayabilirsin. Yukarı Dünyaya şamanik yolculuk yaparak 'Lütfen, bir kez daha baş ağrısı çekebilir miyim? Sadece elveda demek için/ Di­ yebilirsin." diyor. "evet, bağ ağrısıyla işim gerçekten henüz bitmedi. Gerçek anlamda bağ ağrısından ayrılamadım." diyorum. "Baş ağrısına nasıl bağımlı olduğunu görebiliyorum. Eğer istersen, başını ağrıtabilirim ve ondan ayrılmaya baş­ layabilirsin." diyor. Bunu söyler söylemez arkasına uzanıyor ve alet kutu­ sundan bir çekiç çıkarıyor. "Hayır, hayır gerçekten bununla uğraşmak istemiyo­ rum." diyorum. "Kesinlikle yapman gerektiğini düşünüyorum ama böyle alışkanlıklar bir kerede bırakılmaz. Baş ağrısını kade­ meli olarak bitirmen gerekir. Baş ağrısıyla olan ilişkinden böylesine eziyet ürettiğin sürece ondan kurtulman ve bir daha olmaması senin için iyi olmayabilir. Çok rahatsızlık duyabilirsin, yoksunluk çekip titreyebilir ve bir parça delice

206 davranmaya başlayabilirsin. Dolayısıyla gerçekten bu çe­ kiçle kafana vurmam gerekiyor çünkü başın ağnmadan ne yapacağın konusunda senin için endişelendim." diyor. "Bunu gerçekten yapmak istediğimi sanmıyorum. Ya­ ni kafama çekiçle vurmanı çünkü canımı yakar. Ve ben sana bunun için geldim, bundan kurtulmak için.' diyorum. Çekici bırakıyor ve: "Biliyor musun, siz beyazlar deli­ siniz. Baş ağrısı istemediğini söylüyorsun ama senin için çok önemli olduğunu hissediyorum. Ben sadece sana yar­ dım etmek isteyen bir öğretmenim. Sana, senin için en önemli şeyi vermek istiyorum. Buradan, istediğin şeyi ala­ madan gitmiş gibi hissetmeni istemiyorum. Yani senin için en önemli şeyi sana vermek benim görevim." diyor. "Hey! Gerçekten kafam karıştı." diyorum. "Bu güzel; kafanın karışması... Evet, bu güzel." Ve sonra: "Başının ağrımasını tercih etmediğinden emin mi­ sin?" diyor. "Hayır, başımın ağrımasını istediğimi sanmıyorum ama gerçekten kafam karıştı." diyorum. "Peki, (davul) kasetinin bitmesine birkaç dakika var. Geri kalan sürede kafan kanşmış bir halde kalmak istedi­ ğinden emin misin? Biliyorum buna alışık değüsin." diyor. "Evet gerçekten rahatsız edici. Seninle ne konuşaca­ ğımı bilmiyorum." diyorum. "Eğer netlik istiyorsan, kafa karışıklığının kötü oldu­ ğunu düşünüyor ve bir şeylerden emin olmak istiyorsan...." Alet kutusuna uzanıyor ve çekici çıkanyor. "Tam kafanın te­ pesine vuracağım. Hoş bir baş ağrın olacak ve bütün haya­ tın hoş küçük bir paketin içine girecek. Ne yapman gerekti­ ğini tam olarak bileceksin. Ama kafan artık kanşmayacak. Ve gününün geriye kalan kısmı hallolacak. Gerçekten kolay olacak. Kendini kötü hissedebilirsin, o zaman bir bardak Tylenol alıp yatağa girersin. Böylece gününün kalanım kafa

207 karışıklığıyla geçirme sorunu çözülmüş olacak." Diyor.. "Dostum sen delirmişsin. Hayır, kafama çekiçle vur­ mam istemiyorum. Lanet olası çekici kaldır!" diyorum. "Kızgın gibisin." diyor. "Hayır, kızgın değilim." diyorum. "Lanet olası çekici kaldır dedin bana. Bana kızgınmış­ sın gibi geldi." diyor. "Sanırım bir miktar kızgınlık hissettin çünkü şu anda hüsrana uğramış hissediyorum. Tam şu anda kafam karı­ şık. Buraya gelirken beklediğim bu değildi." diyorum. "Kızgınsan niye gülüyorsun?" diyor. "Gülmüyorum." diyorum. "Evet, gülüyordun. Kıkırdıyordun." diyor. "Evet çünkü bunların hepsi çok tuhaf." Ayağa kalkıyor: "buraya gel sana bir şey gösterece­ ğim." diyor. Ön kapının dışına kadar onu izliyorum. Yana dönüp küçük konilerden birinin kapısına gidiyoruz. Kapıdan gi­ rerken "Burada kalmanı istiyorum. Gerçekten ağır olacak." diyor. Sonra kafasını sallıyor: "Bunu yapacak gücün var mı bilmiyorum. Bunu başaramayabilirsin. Buradaki ağır bir gö­ rev. Böyle kötü bir şamanik öğretmen olmayı ister miydin bilmiyorum." "Hadi ama eğer göstermeyi istemiyorduysan beni niye buraya getirdin?" diyorum. "Tamam, peki ama kötek yersen beni suçlama." Bu merdivenlerden iniyoruz, dışarıya çıkıyoruz ve farklı minerallerden oluşan bir yağmur yağıyor. Kristaller var, farklı tiplerde. Kuvartz var. Bir de... İsimlerini bilmi­ yorum. San, yeşil ve kırmızılar. Kendi ışıklarıyla parlıyorlarmış gibi. Bana bakıyor: "Bunun hakkında ne düşünüyorsun?"

208 "Gerçekten güçlü. Bu yerdeki gücü gerçekten hissede­ biliyorum." "Evet, bu gerçek endüstriyel güçte Şamanizm, değil mi? Bu, büyük tıp." "Niye bunu kaldırıp kaldıramayacağımı bilmediğini söyledin?" "Senin açından işler yolunda. Yani baş ağnsıyla her şey yolunda senin için, o yüzden gerçekten bununla ilgi­ lenir misin bilmiyorum. Çünkü bu çok gösterişli. Ve enerji burada çok yüksek. Burada her şey düzen içinde. Burada bir süre oturduğunda şaşıracaksın. Burada ışık varlıklarını, her çeşit ruhu göreceksin ve gerçekten güçlü şeyler olacak. Muhtemelen gerçekten aklın karışacak. Olasıdır ki birkaç dakika sonra başının ağrıması için bana yalvararak bura­ dan çıkacaksın ve yine ne yapıyor olduğunu bileceksin." Bu adamda hiç anlayış yok. "Ne demek istiyorsun hiç anlayışımın olmadığını söy­ lemekle? İkileminin ne olduğunu mükemmel biçimde anla­ dım ve sana bunda yardımcı olmayı teklif ediyorum. Şu an­ da başm ağrımıyor ve ne yapacağım bilemiyorsun." Ve de­ vam etti: "Biliyorsun, o baş ağrılarım yaratmak için gerçek­ ten çok çalışıyorsun. Belki birkaç gün ağnn olmuyor ve başı­ nın ağrıması için gerçekten istikrarla çalışıyorsun. Sadece sana ihtiyacın olanı vermek istiyorum. Artık eve gitmen gerek, davul çalıyor [geri dönüş sinyali]. Ne zaman başının ağrıması istersen gel, sana bu konuda yardıma olurum." Şimdi buraya geldim. Bulut tabasından geriye. Dağ zir­ vesine. Şimdi odaya geliyorum. Ve başım ağrımıyor. Bu anlatımda Batılı yolculuğunu şamanik danışmanın sessiz mevcudiyetinde gerçekleştiriyor. Yolculuğun hemen ertesinde damşman soruyor: "Neler olduğunu düşünüyor­ sun?" Öğrenci: "Ne söyleyeceğimi bilmiyorum. Sanki biri ba­

209 na notumu vermiş gibi hissediyorum." Danışman: "Seni fazlasıyla tanıyor." Öğrenci: "İlginç olan bu adamla daha önceden tanış­ tım. Böyle bir etkileşimim olmamıştı." Danışman: "sorunun cevaplandığını düşünüyor mu­ sun?" Öğrenci: "Evet. Ama bir iki saniye içinde değil. Bu so­ runa çözüm arıyordum. Ama bu adam! Bütün her şeye ilişkin yeni bir fikir: Başım ağrımadığında ağrımasını umut ediyorum. Neredeyse bir bağımlılık. 'Başının ağnmamasmın senin için kafa karıştırıcı ol­ duğunu biliyorum. İstersen başını ağrıtabilirim.' dedi "Dosdoğru içimi gören biriyle tanıştım. Hava gibi şef­ faftım. Bazı anlarda yanındayken gerçekten hüsrana uğra­ mış hissettim. Çünkü istediğim şeyi benim istediğim şekil­ de yapmayacaktı. Ayrıca beni tanıdığını hissettim. "İhtiyacım olan bilgiyi veriyordu. Yani hayatımda böy­ le bir kişiliğin bulunması benim için inanılmaz değerli. Yani, bana bambaşka bir çerçeve sunuyor. Bütün bu dene-yim, şu anda kelimelerle ifade edemeyeceğim kadar beni etkiledi. "Baş ağrılarımın bağlı olduğu şeye ilişkin problemi atlatmış gibi hissediyorum, yani daha önce hiç olmadığı ka­ dar. "Eğer bunun hakkında konuşursam yaşadığım dene­ yimin etkisi kaybolacak diye korkuyorum. Sadece bana kal­ masını istiyorum yoksa olanlar hakkında nefesim tükenene kadar konuşmaktan korkuyorum."

Albert Eınsteın ,Bu yolculuktaki amacım, bir öğretmen bulup ayrılık korkumu iyileştirmesini istemekti. Başlamak için Baja Califomia, Meksika'daki bir dağa

210 gidiyorum. Birinin beni kaldırmasını bekliyorum ama ba­ şım dönüyor. Sonrasında bir kartal üzerime çullanıyor ve karmma vuruyor. "Hey, ne yaptığını sanıyorsun sen?" di­ yorum. Kartal: "Daireler çiziyordum ama hayal âlemindeydin, dikkatini çekmem gerekiyordu." Sonra sahne kayboluyor ve bir varoştaki bir oğlan ço­ cuğun odasındayız. Burayı Uçan Çocuk (The Boy Who Could Fly) filminde görmüştüm. Pencereden dışan bakıyorum ve kuş "Hadi gidelim." diyor. Onun üzerinde gitmek istemediğimi söylüyorum, ba­ na altın rengi uçları olan beyaz kartala dönüşmemi söylü­ yor Dönüşüyorum ve gökyüzüne uçuyoruz ve pofuduk bir bulut kümesinden geçiyoruz. Ufka baktığımda, bulut tabakasının üzerinde, merke­ zinde bayraklı bir kulesi olan bir bina görüyorum. İlk anda bunun bir oyuncak mağazası veya okul olduğunu düşünü­ yorum. Ona doğru uçup içine girdiğimde bir okul olduğu­ nu görüyorum. Merdivenlerden yukarı aşağı koşturan ço­ cuklar var. Müdür yardımcısının odasına uçuyorum ve öğ­ retmenimin orda olmadığını biliyorum. Sonra çocuklar kayboluyor ve ben boş bir koridorda yürüyüp bir fen laboratuvarma giriyorum. Fırça gibi saçları olan köşedeki yaşlı adam haricinde oda boş. Bana dönüyor ve onun Albert Einstein olduğunu görüyorum. Zihnimden "Tabi ya." Diyorum ama yine de sorumu soruyorum: "Öğretmenim misin?" "Öğretmenin olmamı istemiyorsun." diyor. "Öğretmenim misin?" "Öğretmeninin görünmesini istediğin gibi görünmü­ yorum." diyor. Tekrarlıyorum: "Öğretmenim misin?" Nihayet, "Evet." Diyor ve ekliyor: "Tanımak isteme­

211 diğin bir sürü öğretmenin var." Ve anlıyorum: Orta Dünyadaki öğretmenlerimiz, öğ­ retmen biçiminde olmayabilir. Sorun yaşadığımız insanlar veya sokaktaki yabancılar olabilir. Albert "Her şey görecelidir." diyor ve gülüyor.

Niye Öğretmenler Şifa Vermek İçin Dünyamıza İnmiyorlar? Bir şaman saygılı bir şekilde öğretmenin katına yük­ selip istekte bulunursa ve öğretmenin izniyle onunla kay­ naşırsa öğretmen, Orta Dünyadaki bir hastayı iyileştirmek için şamanla birlikte dünyamıza iner. Özellikle Orta Dün­ yada birlikte şifa çalışması yaptıkları sırada ruhla kaynaş­ mış halde kalmak için şamamn yoğun şekilde konsantre olması gerekir. Daha sonra şaman halen ruhla kaynaşmış olarak Yukarı Dünyaya döner ve öğretmene teşekkür eder ve bildik dünyaya geri döner. Öğretmen şifa vermek ve yardıma olmak için niye Orta Dünya'da sürekli kalmaz? Bunun nedenlerinden birisi şamanın kaynaşmayı veya bedenlenmeyi sürdürmek için gerekli konsantrasyonunu o kadar uzun süre sağlayamaya­ cak olması. Bu konularda daha fazla bilgi sahibi olunması gerekir ancak bu bilgi en iyi ileri eğitim ve uygulama yoluyla de­ neysel olarak elde edilir. Örneğin Vakfın "Üç Yıllık Şa­ manizm ve Şamanik Şifa İleri İnisiyasyonlar Programı" gibi.

213 Bölüm X

KO ZM İK PA R Ç A LA N M A Birlik ve Şifa G ücü Göz çukurlarımda iki zümrüt var. İyileştiriliyorum. Vücu-dumun en temel kısmından. En temelinden, kemiklerimden... Üçüncü gözümün olduğu yerde bir elmas, tıraşlanmış elmas var. Kesme . yüzeylerinden ışık saçıyor. Göz çukurları iki zümrüt ve üçüncü gözü tıraşlanmış elmastan ametist bir iskeletim. Şu anda bu şeyim, tam şu anda. —Bir Batılının Raporundan Çoğu akademisyen etnoloğun uzun zamandır kafasını karıştıran çok ünlü bir şamanik deneyim türü, şamanın be­ deninin parçalanmasına ilişkin yerlilerin yaptıkları bildirim­ lerdir. Antropolojik literatürde, vücutlarının nasıl parçalanna ayrıldığı, doğrandığı ve yenildiği veya başka şekillerde parçalanıp sonra yeniden birleştirildiğini anlatan şamanlara ait dehşetli açıklamaklar bulunmaktadır. Ayrıntılarda farklılıklar olsa da en fazla rapor edilen parçalanma türünde şamanlar saldırıya uğramakta ve vü­ cutlar kemiklerine kadar tahrip edilmektedir. Bu dramatik deneyimlerin en ünlüleri Sibirya halklarına ait olmakla be­ raber İnüitler, AvustralyalI Aborjinler ve diğer şamanik top­ luluklar tarafından da bildirilmiştir.

214 Bilim insanları ve antropologlar buna genellikle açık­ lama getirememekte veya şamanlann yalancı veya psikozlu olduklarını öne sürmektedirler. Diğerleri açısmdansa parça­ lanma deneyimleri, bir ruhçuluk türü olarak şamanizmin barbar ve ilkel doğasma ilişkin birer kanıttırlar. Şamanizmi uygularken ve öğretirken deneysel yürüttüğüm araştırmala­ rım oldukça farklı sonuçlara varmama yol açtı. Şamanlann uğradığı parçalanmayı anlamanın anahtarı, iki farklı ger­ çeklik olduğu bilincine varmış olmakta yatar. Şamanlann parçalanması sıra dışı gerçeklikte meydana gelir. SDG'de şa­ manlar, parçalanma deneyimini üç dünyadan herhangi birinde yaşayabilir. 1970'lerin ortalarında şamanizm atölyelerine başladı­ ğımda, şamanik parçalanmayı hiç duymamış öğrencilerin tanıtım atölyeleri sırasında, Aşağı veya Yukarı Dünyaya yaptıkları ilk yolculuklarda bile kendiliğinden parçalanma deneyimleri yaşayabildiklerine tanık oldum. Parçalanma de­ neyimleri, herhangi bir zamanda beklenmedik biçimde ve tamamen acısız olarak gerçekleşiyordu. Bunun dışında Batı­ klar, bu deneyimlerde çoğu kez derin bir esriklik hali yaşı­ yorlardı. Burada bahsettiğim "esriklik/coşkunluk" hali, bu değişik bilinç durumuna yüklenen teolojik anlamın ötesin­ de, "her şeyle" bütünleşmenin ve evrenle tek olmanın getir­ diği coşku, sevinç duygusudur. Diğer şaşırtıcı yön, Batıkların deneyimlerinin, Sibirya' dakiler gibi yerli şamanlann açıklamalarıyla olan benzerlik­ leriydi. Belgelediklerimizin kültürel beklentilere dayanan deneyimler olmadığı açıktı. Şimdi, A. A. Popov tarafından sunulmuş olan ünlü bir Sibirya deneyimini örnek olarak verelim.

215 Kesilip Kazanda Pişirilme: SibiryalI Samoyed'in Anlatımı Bir Samoyed şamanı çok hastaydı ve ölmeyi bekliyor­ du. Neredeyse bilinçsiz bir haldeyken, Fare ve As olan iki hayvan ruh yardımcısının yönlendirmesiyle Aşağı Dünyaya kendiliğinden bir yolculuk yapmıştı. Onları izleyerek "bir çöle gelmiş ve uzak bir dağ görmüştü. Üç günlük yolculuk sonrasında buraya varmıştı.." Bizim dünyamızdan uzak bu yolculukların, "zaman dışı" olduklarını ve sıra dışı gerçek­ lik günleri boyunca gerçekleştiğini unutmayın. Aşağıda ge­ çen "üç yıl" bu bağlamda değerlendirin. ... [Şaman] bir delikten girer ve elinde bir körük olan çıplak bir adamla karşılaşır. Ateşin üzerinde "Dünya büyük­ lüğünde" bir kazan vardır. Çıplak adam onu görür ve bir maşayla yakalar. [Şaman] adayı, "öldüm!" diye düşünür. Adam kafasını keser, gödeşini parçalarına ayırır ve hepsini kazana doldurur. Şamanın bedenini üç yıl boyunca kayna­ tır. [Daha sonra] demirci, yüzdükleri nehirden kemikleri çıkarır, biraraya getirir ve yeniden üzerini etle kaplar. Demirci Samoyed'in gözlerini de değiştirir, böylece şa­ man gibi görmeye başlar. Kulaklarını da onarmıştır ve bit­ kilerin dilini anlayabilmektedir. Bütün olaylar açıktır ki yolculuk yaptığı sırada sıra dışı gerçeklikte meydana gelmektedir. Batıklar da günlerce ve­ ya yıllarca süren deneyimler yaşayabilmektedir.

Parçalarına Doğranmak, Kazanda Pişmek, Ölüm Ve Yeniden Doğuş: Bir Batılının Anlatımı Karşılaştırma amaçlı olarak; parçalanma deneyimlerini, daha önce hiç duymamış veya okumamış olan bu Avrupa

216 kökenli Amerikalının günümüze ait anlatımını ele alalım. Kendisine verilen görev sadece, Aşağı Dünyada bilmediği bir hayvanla tanışmaktı. (Modern Batıkların parçalanma de­ neyimleri, hem Yukarı hem de Aşağı Dünyada aynıdır; Orta Dünyada hiç bu tip bir deneyim bildirilmemiştir.) aşağıda, bu kişinin beklenmeyen ve kendiliğinden gerçekleşen dene­ yimi yer almaktadır. Monoton davul sesiyle birlikte sıradan gerçeklikte bil­ diği bir ağacın dibinden bir deliğe girer, oradan da bir ma­ ğaraya ve sonra Aşağı Dünyanın birinci katında güneş ışı­ ğına çıkar. Orada kendisini çimlik ve ormanlık bir tümseğe götüren bir geyik yavrusuyla karşılaşır. Gittikleri yerde baş­ ka geyikler vardır. Bazı kültürlerde şamanların yolculukla­ rını, tam o anda şarkı olarak anlatmaları gibi bu kişi de ku­ laklıklarından davul sesini dinlerken deneyimlerini bir ses kayıt cihazına kaydetmiştir. Kendi sözlerini gerisini anlat­ maktadır. Ne yapacağımı bilmiyorum; otursam mı kalksam mı yoksa yürüsem mi veya.... Oh, geyik kayboldu. Tümsekte kaldım gibi ama güneş battı. Şimdi karanlık ve bir ateş ya­ nıyor. Hayvanla birlikte olmam gerekir ama sanki ateşin etra­ fında bir şeyler oluyor. Bir çömlek veya kazan kaynatılıyor gibi. Daha yakına gelmemi söyleyen sesler var. Kaynayan çömleğin içine bakmam gerekiyor. Ama bunu istiyor mu­ yum bilmiyorum. Geyiğin nerde olduğunu merak ediyorum çünkü bu hayvanla birlikte olmam gerekirdi. Bilmiyorum, sanki ya­ kınlardaymış gibi. Oh, geyik benim. Sanki ben hayvanın kendisi olmuşum. Tıpkı geyik yavrusu gibiyim, gerçekten ihtiyatlıyım, anlarsınız ateşe yaklaşmak ve fokurdayan ka­ zana bakmak istiyorum.

217 Aman yarabbi! Sahne değişti. Sahne tekrar karardı, ge­ yik olduğumu düşünürken tekrar kendim oldum. Ve geyik benden ayrıldı. Şimdi bir köy manzarasına benziyor. Akşam karanlığı bastırmış, yuvarlak bir çadır var ve etrafında insanlar hare­ ket ediyor. Tam ortasındayım ama hiç kimsenin beni gördü­ ğünü sanmıyorum. Geyiğin nerde olduğunu söyleyemem. Oh, sanki ben geyiğim ve herkes üzerime atlıyor veya onun gibi bir şeyler. Ah, geyik benim ve beni parçalarım ayırıp çömleğin içine atıyorlar. Niye şey yapmak istemediğim... Vay, öf, nedeni bu... Geyiktim ve çömleğe yürümek istemiyordum. Çünkü şimdi geyik benim ve kimse bana söylemedi ve orada gö­ ründüm. Artık beni ele geçirdiler gibi. Beni bıçakladılar, ke­ sip doğradılar. Pişen çömleğin içindeyim. Şimdi insanlar beni yiyor. Yani bir güveçte pişirilmişim gibi. Bu tuhaf. Bir güveçte piştim ve herkes geyiği yiyor ama bunu bir yerlerden seyrediyorum. Nerden seyrettiğimi bil­ miyorum. Oh, anladım. Sanki yukardayım. Onlardan yu­ karda ve onları seyrediyor gibiyim. Ve ölüyüm. Ateşteki gü­ veçlerinin içindeyim. Hayatlarına devam etmelerini sey­ rediyorum. Sanki hiç ölmemişim gibi. Demek istediğim ken­ dimi halen hayattaymış gibi hissediyorum veya onun gibi bir şey, onları seyrediyorum ama artık bir bedenim yok. Ve şimdi derinlere gidiyorum. Neler oluyor bilmiyo­ rum. Sanki soluyormuşum gibi. (Şarkı söylüyor.) Ah! (Kah­ kaha.) Evet! Öldüm ve şarkı söyleyen seslerin olduğu yere ve karanlığa geldim ama daha fazla ışık görüyorum. Buradan öldüğüm yere gidebilirim gibi ve (gülüyor) tekrar geri gelebilirim. (Derin nefesler)... Vay canına! Yukarıdaki deneyimde bu Batılı yolcu, Samoyed şamanına olduğu gibi sadece doğranıp bir kazanda pişirilmiyor, ilk olarak geyikle kaynaşma ve ayrılma deneyimlerini yaşı­

218 yor. Sonra doğranırken hayvanla tek bir bütün oluyor. Sah­ neyi, ölüme yakın deneyim yaşayanlann bildirdiği üzere, beden dışı bir deneyim olarak aktarıyor. Böylece, önemli bir ders olan, bedeni olmasa bile varlığının devam ettiğini öğreniyor. Kendi kemiklerini seyirci olarak izleyen İnuit şa­ manlar gibi kenardan bakan biri olarak etini (geyiğinki gibi) yenirken görüyor. Derin ve güçlü nefeslerin işaret ettiği gibi bu ifşaları, derin bir şamanik bilinç halindeyken yapıyor. Şamanların kendisinden çok önce öğrendikleri gibi şunu öğreniyor: "Buradan öldüğüm yere gidebilirim gibi ve (gülüyor) tekrar geri gelebilirim." Ölüm, bir daha onun için eski anlamını taşımayacak. Gülüşü, parçalanma ve yeniden dirilme deneyiminden kay­ naklanan neşe ve derin esrikliğin belirtisi.

"İrıisiyasyon" Ve Parçalanma Parçalanma deneyimlerinin canlı ve olağanüstü doğası, bazı Batılı bilim insanlarının bunları, şaman olma ayini veya şamanın "inisiyasyonu" gibi görmelerine neden olmuştur. Deneyimler, meşru bir şekilde inisiyasyon olarak görülebilir ancak bu, inisiyasyonu alan kişinin hemen o anda şaman olduğu anlamına gelmez. Bir kişinin şaman olarak adlandırılabilmesi için o kişinin aylarını, muhtemelen yıllarını, şa­ manik yöntemler vasıtasıyla, başarılı bir şekilde şifa vererek ve başkalarına yardımcı olarak geçirmesi gerekir. Gerçek kriter genellikle, kişinin şamanik çalışma yoluyla şifa muci­ zeleri yaratması ve bu mucizelere tanık olanlarca ona bu un­ vanın verilmesidir. Bir kişi ciddi bir şekilde şamanizmle ilgiliyse, sürekli bir şekilde ruhlar tarafından inisiye edilir. Çoğunlukla en iyi şamanlar ve şaman uygulayıcılar, tekrar tekrar yaşanan par­

219 çalarıma deneyimleri de dâhil, en uzun süre uygulama ya­ pan ve en deneyimli olanlardır. Bildiğim Sibirya şamanlar arasında neredeyse deneyimledikleri parçalanmaları başkalarına bildirme konusun­ da neredeyse bir yarış vardı. Belki de bu, parçalanmanın, şamanik yolculuk yapardan derin ruhsal bir seviyede dönüş­ türen engin bir ders ve şifa olmasından ötürüdür. Aşağıda yer alan, Avrupa kökenli Amerikalı bir bayanın yaptığı yol­ culuk bu noktaya işaret ediyor.

Bir Batılının Parçalanması Ve Şifalanmış Yeni Bir Bedenle Yeniden Doğuşu Bu kadın, Nicolina Halvorson (izleyen sayfalarda NH) Yukan Dünyaya öğretmeniyle ilgili bir görevle gitmişti ve parçalanma deneyimini, daha önce ne duymuş ne de oku­ muştu. Onu şaşırtan bir şekilde öğretmenine ideal sağlığına kavuşmak için danıştığında parçalanmış ve yeni vücut par­ çalarıyla yeniden oluşturulmuştu. Aşağıdaki Yukan Dünyaya yükselme deneyiminde söz konusu bayan, davul kaydını kulaklıklarıyla dinlerken yol­ culuğunda yaşadıklarını eş zamanlı olarak yüksek sesle an­ latarak kaydetmiştir. NH yükselmesine başlıyor: Platodan yavaşça yükseliyorum. Havada yüzer halde bir buluttan geçiyorum. Gri bir kümülüs bulutu. Halen yü­ zer haldeyim. Yine bir şeyden geçiyorum; berrak hafif bir sis. Şimdi bir ovadayım. Toprak kirli sarı renkte. Bir çeşit hayalet at üzerinde bir Kızılderili görünüyor. Puslu dağlar­ dan geri dönüyor. Yine üzerinde Kızılderililer olan iki at da­ ha var. Oldukça uhrevi ve hayaletimsi görünüyorlar. Şimdi başka bir yöne dönüyorum. Çok güzel, prensese

220 benzer bir Kızılderili bir tanrıça görüyorum. Göğüs kısmın­ da cam boncuklar olan güderi bir kıyafet giymiş. Boncukla­ rın tasarımı, sarı yaprakları olan mor bir çiçek. Bunların et­ rafını siyah boncuklar çeviriyor. Belinden bir hayvan kuyru­ ğu sarkıyor, kalçalarındaki kemerden bir as kuyruğu bu sarkan. Göğsünde olanlar gibi boncukları olan mokasenler var ayağında. Yüzünü artık daha net görebiliyorum. İnce ve uzun, el­ macık kemikleri çıkık. Boncuklu bir saç bandı var. Bandın her iki yamndan, şakaklarından hayvanımsı bir şeyler sarkı­ yor. Gülümsüyor. "Öğretmenim misin?" Öğretmenimdi. "Bir sorum var. Cevaplayabilir misin? İdeal sağlığıma nasıl kavuşabilirim?" Ellerini bana uzatıyor, elleri benimkilerin üzerinde. Cil­ di oldukça yumuşak ve sıcak. Ellerinden benim ellerime, oradan dirseklerime kadar elektrik gibi bir hissin aktığım duyuyorum. Oradan, bir çeşit filtreden geçtikten sonra, yeşil ışıkla omuzlanma vanyor. Her bir omzumda neon gibi mor ışık girdap yapıyor. Ellerimiz bir oluyor. Ellerimizden kaynaşıyoruz. Bede­ ninden akan enerjiyi almaya başlıyorum. Omuz bölgemden göğüs bölgeme neon gibi kırmızı bir ışık fırlıyor. Öğretmen, NH'nin ellerini tutuyor ve "elektrik benzeri bir hissin" kendine aktığını duyuyor. Bu ruhsal gücün his­ sedilme şekillerinden biridir; şaman geçen veya şamandan hastasına geçen bir çeşit enerji. Aslında yolcu "enerji aldığı­ nı" hemen anlıyor. Güç veya enerji, yeşil ve mor ışıklardan göğüs bölge­ sine gönderilen kırmızı ışık olarak zuhur ediyor. Sonra göğ­ sünden beyaz bir ışık yayılıyor (aşağıda). Benzer olarak, Amazonlardaki Şuar şamanları kişinin gücünü, göğüs böl-

221 gesinden dışa vuran gökkuşağı renkleri olarak görürler ve özellikle güçlü kişiler durumunda göğüste beyaz ışık görü­ lür. NH, ruhsal olarak ölüyor ve yeniden doğuyor. Eliade' nin gözlemlediği gibi: "Doğaüstü ışığın olduğu tüm dene­ yimler şu ortak paydaya sahiptir: Bu deneyimi yaşayan her kişi, varoluşunda bir değişime uğrar, ışıkla buluşma ruhsal yeniden doğuşu belirtir." NH devam ediyor: Beyaz bir ışık göğsümden yayılıyor. Roketler gibi alev­ ler saçarak havya doğru patlamalar yapıyor ve sonra her yö­ nümden bana geri dönüyor. Şimdi bir beyaz ışık akımı be­ nim kalbimden onunkine gidiyor. Kalplerimizden bağlanı­ yoruz. Beyaz ışık akımı oldukça genişledi. Göğüslerimiz beyâz ışıkla birleşti. Yolcunun göğsünden yayılan beyaz ışık, patlamalı bir güç türü olarak görünüyor. Aynı şekilde değişik bilinç ha­ lindeki Şuarlar, kutsal bir şelalede karanlıkta patlayan ve ışık yayan bir güç görüsü (arutam) alabilmektedir. Daha sonra kalbinden beyaz bir ışık çıkıyor. Birinin be­ deninden ışık yayılması, İglulik Eskimolan tarafından "ay­ dınlanma" veya "bilgilenme" olarak bilinir ve şamanik inisiyasyonun bir parçasıdır. Bir İglulik şamanı tarafından aşa­ ğıdaki şekilde açıklanmaktadır: "Gaumang"ım, bilgilenmem yani beyin ve bedendeki şaman ışığına kavuşmam, sadece hayatın karanlığı içinden görmemi sağlamadı aynı zamanda aynı ışık benden ışıdı; insanlar tarafından algılanamayan ama yeryüzündeki, gökyüzündeki ve denizlerdeki bütün ruhlar tarafından görüle­ bilen bir ışık, şimdi hepsi bana geldiler ve benim yardımcı ruhlarım oldular. NH'nin kalbinden çıkan ışık, yukarda açıklandığı üze­ re, hami ruhu veya öğretmeninin kalbiyle birleşiyor. Ruh öğretmeni ile kaynaşıyor ve onunla bir bütün oluyor. "Oğ-

222 retmenle kaynaşma" şamanik deneyimdeki başka bir klasik adımdır; örneğin, Larry Peters tarafından açıklandığı üzere, SibiryalI kabileler ve Nepal'deki Tamang şamanları, ruh öğ­ retmenleriyle, Yukarı Dünyada beyaz ışık içinde bir bütün olurlar. NH devam ediyor: Şimdi artık alınlarımızdan birleşiyoruz. Sarı ışık artık, katı altın bir çubuk halini alıyor. Onun ve benim alnımdaki ışık katılaştı. Bir oluyoruz. Yeşil bir ışık belimden dolanıyor ve onun beli ile benimkini birleştiren ve aramızda akan bir sekiz haline geliyor. Elleri artık ellerimin üzerinde değil, parmaklarımızdan birleştik. Benim ellerimden onunkilere uzanan tek grup par­ maklarımız var. Hiç tırnak yok, parmak uçlarımızdan bir­ leştik. Leğen kemiklerimiz etrafında bir mor ışık bandı var. Bacaklarımız dizlerimizden pembe bir ışıkla kaynaştı. Ayak başparmaklarımız bir oldu. Bizi çevreleyen altın bir ışık var. Bir oluyoruz. Tek bir bedende kaynaşıyoruz. Tekiz, dönüyoruz. Bir topuz, dönü­ yoruz. Altın renkli horozibiklerinin olduğu bir manzarada dönüyoruz. Bizden saçılan ışık kıvılcımları var. Işık siklonu­ yuz. Topaç gibi dönen ışığız. Topaç gibi dönen tek ışığız. Altın ışık. Kamçılayan, kıvılcımlar saçan... Artık saf elektriğiz. Sarı ışık, bayanın alnını öğretmeninkine bağlayan bir çubuğa dönüşüyor. AvustralyalI Aborjin şamanlara göre alın, kişinin şaman gibi görmesini sağlayan "güçlü gözün" bulunduğu yerdir. 10 Öğretmeni olan kaynaşması sürüyor; "sekiz şekli" onları birleştiriyor (sonsuzluk işareti, Batılılar tarafından yolculuklarından kendiliğinden deneyimlenir). Sonra bir oluyorlar, saf enerji veya güç. NH anlatıyor: Bir şeye çarpıyoruz. Büyük granit bir bloğa benzeye bir kayaya çarpıyoruz ve iki parçaya bölünüyoruz. Katı bir altın parçasıyım.

223 Altın kaya formundayım. O da öyle. Bir katı kaya par­ çasıyım. Altınım, Altın formunayım. İnsan formum burada değil. İnsan formuma geri dönüp dönemeyeceğimi bir miktar ürkerek merak ediyorum çünkü altın olmak felçli olmak gibi. Diğer altın parçasından bir el çıkıyor. Bana doğru uza­ nıyor. Ben de altın parçasından bir kol çıkarıyorum. Tekrar el ele tutuşuyoruz. Onun sol benim sağ ellerim. Altın topun yansından dışarı çıkıyor. Onu tekrar görüyorum. Beni dışarı çekmeye çalışıyor. Çıkmam kolay olmuyor. Sadece kollarım dışanda. Bir iskeletim. Mor ışıkla parlayan bir iskeletim. İskeletim ametist. Beni oluşturan şey bu. NH iskelet oluyor, önce ışıktan sonra bir çeşit kuvartz kristal olan ametistten bir iskelet. "Beni oluşturan şey bu." diyor. Avustralya'da ve Sibirya halkları ile Eskimolar arasın­ da ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı üzere, iskelet olmak, en ünlü ve yaygın şamanik inisiyasyon deneyimlerinden birisi­ dir. NH devam ediyor: Göz çukurlanmda iki zümrüt var. iyileştiriliyorum. Vü­ cudumun en temel kısmmdan. En temelinden, kemiklerim­ den. .. Üçüncü gözümün olduğu yerde bir elmas, tıraşlanmış elmas var. Kesme yüzeylerinden ışık saçıyor. Göz çukurlan iki zümrüt ve üçüncü gözü tıraşlanmış elmastan ametist bir iskeletim. Şu anda bu şeyim, tam şu anda. Yüzünde zümrüt ve elmas kristaller var; bu da güç ka­ zanmaya ilişkin kültürler üstü yaygın bir inisiyasyon dene­ yimlerinden birisidir. Benzer olarak, Güney Amerikalı Cobeuo Kızılderili şamanlar, "şaman adayının yüzüne kaya kristaller yerleştirir; yerleştirildikleri yerdeki orgamn yerini alır ve o kişinin gücü olurlar.'" Çoğu şamanik kültürde kristal (genellikle kuvartz) gü­ cü, şamanın görmesine yardımcı olur. Örneğin, Avustralya'

224 daki YViradjeri kabilesinde kuvartz kristaller, içmek üzere suya konur ve kişi böylece "hayaletleri" (veya ruhlar) göre­ bilir. AvustralyalI Aborjin, Yukarı Dünyaya yolculuk yap­ tığında bazen ruh öğretmen Baiame, yolcunun alnına bir kuvartz kristal koyar böylece yolcu "şeylerin dosdoğru içini görebilir." NH devam ediyor: Öğretmenim şimdi onu ilk gördüğüm zamanki gibi gö­ rünüyor. Ama ben, uzay boşluğundan gelmişe benziyorum. Üzerimde hiç et yok. Üzerimden sıvı akıyor. İskeletimden sıvı altın gibi bir şey akıyor. Damar ve arterlere dönüşüyor. Kalbimi görüyorum, altından. Sıvı altın içinde akıyor; damar ve arterlerine dönüşüyor ve kalbine... Bu Sibirya'daki Yakutlar arasından bildirilen şamanik yolculuk deneyimlerini andırıyor; şaman adayı is­ kelet haline geldikten sonra kendisine yeni kan verilir. NH devam ediyor: Gözleri zümrütten, alnında tıraşlanmış bir elmas bu­ lunan ametist bir iskeletim, şimdi de altın bir kalbim, altın­ dan damar ve arterlerim var. Bir yerimde karaciğer oluşu­ yor. Şeyden yapılma... Yakuta benziyor. Sıvı yakut gibi. Karaciğerimin olması gereken yerde el­ ler var. Anladım. Diğer organları bana getiren eller var. Çok hızlı olduğundan hangisi hangi organ göremiyorum. Şimdi dalağımı görüyorum; sıvı safire benziyor. Taşlardan yapılmış gibi hissediyorum. Tuhaf. Bu taşlar, bedenimin ruh yardımcıları. Bu taşlar benim için şifa. Bede­ nim iyileşiyor. Yeni organlarını şifa taşlan, diğer bir değişle güç taşlan biçiminde alıyor. Bu deneyim, Avustralya'daki Unmatjera kabilesindeki, atnonqara taşlarının inisiye olan kişinin bede­ nine yeni organlar olarak yerleştirildiği şamanik inisyasyonla paralellik taşımaktadır. Benzer bir inisiyasyon deneyi mi

225 Binbinga kabilesi içinde bildirilmiştir. NH devam ediyor: Etim oluşuyor. Yeni et. Artık kaslarım da var. Güçlüler. Güçlü, yeni kaslar. Etim yeni. Saçlarım yeni. Dişlerim yeni. Hücresel seviyeden iyileştiriliyorum. Değerli taşlarla... Hala kendimi tanımış değilim. Sanki kanatlarım var­ mış gibi, bir melekmişim gibi. Ölmüş gibi hissediyorum. Kabile şamanlarmın parçalanma deneyimlerinde yeni et oluşumu genel olarak bildirilen bir olgudur. Şifa, yolcu­ nun tamamen yeni bir vücut bulmasıyla tamamlanıyor. Bu genellikle bilim insanları tarafından kişinin ölümü ve şaman olarak yeniden doğuşunu temsil ettiği şeklinde değerlen­ dirilir. Gerçekten de NH "Öldüm." diyor. Bu, bir önceki Ba­ tılının kendini önce ölmüş sonra geri dönmüş gibi hissetti­ ğini belirttiği açıklaması ile benzerlik taşıyor. NH devam ediyor: Bir meleğim, kanatlarım var. Bunlar altından kanat­ lar. Üzerimde beyaz bir cübbe var, başımdan altın rengi bir ışık çıkıyor. Bu da, diğer kültürlerden şamanlarm deneyimlerini andırmaktadır. Örneğin, Avustralya'daki Wiradjeri kabile­ sinde, Yukarı Dünya'da Baiame'den kuvartz kristalli suyu alan yolcunun kanatları çıkar. Eliade'nin belirttiğine göre: "Mistik inisiyasyon sonucu kanatların çıkması, daha üst düzey dinlerde de yeri olan ün­ lü bir motiftir. Dolayısıyla, örneğin Taocular, bir insan Tao' ya ulaştığında vücudunda tüyler çıkmaya başladığına ina­ nırlar." NH devam ediyor: Öğretmenim elleriyle bana dokunuyor. Yeniden insan formuma dönüşüyorum. Diz çöküyorum. Bana: "Yeni bir bedenin var. Onunla nasıl ilgileneceğini biliyor olacaksın." Sağlığım düzeldi. Taşlar tarafından iyileştirildim. [Şar­ kı söylüyor.] Altın bir ışık sütunu başımdan giriyor ve her bir ayağımın parmaklarından çıkıyor. Vınlama sesine neden oluyor.

226 Yeni bedeniyle nasıl ilgileneceğine dair kavrayış, muh­ temelen edinmiş olduğu güç ve bilginin sonucu. Yolcu, "Sağlığım düzeldi." diyor. Derin bir esriklik içinde sağlıklı, yeni bir bedeni olduğunun bilincinde olarak şarkı söylüyor. Bunu deneyimleyenlerin bildiği üzere, parçalanma ve yeniden oluşturulma, kişinin sıradan gerçeklikteki sağlığı üzerinde de olumlu sonuçlar veren, yolcunun ağrı ve haşat­ lık bulunmayan yeni bir ruhsal bedene kavuştuğu bir şifa­ dır. NH devam ediyor: Şimdi uzanıyorum. Öğretmenim yanımda oturuyor. Ayaklarımda yeşil insanlar görüyorum. Bunlar gerçek mi yoksa Mısırlı mumyalar mı bilmiyorum. İnsan gibi görün­ müyorlar. Ortadaki insan gibi görünüyor. Bana mesajı oldu­ ğunu düşünüyorum. Bana bir tepside bir şeyler uzatıyor. Bu bir top, camdan bir küre. "Işık ve enerji ile dolduruldu. İhtiyacın olan bütün enerji." diyor. "Teşekkür ederim, teşekkürler..." Bu bir hediye, çok eski bir varlıktan gelen bir hediye. Önemli bir hediye. Hediyeyi üç kişi veriyor; birisi enerjiyi tutuyor diğer ikisi bir çeşit koruma ve yardımda bulunuyor. Bu çok güzel, olağanüstü bir hediye. Çok minnettarım. Ne söyleyeceğimi bilemiyorum: "Teşekkür ederim." Bu bir güç hediyesi. "Işık ve enerji ile doldurulmuş" camdan bir top hediye alıyor. Bunu "kristal" yerine "cam" olarak adlandırması, henüz tam bilgi sahibi olmadığı bir şeyi gördüğünü gösteriyor. Büyük kuvartz kristalden şekil­ lendirilen kristal küre, ışık ve gücü yansıtan şamanın ku­ vartz kristalinden gelir; kuvartz kristal, Yukan Amazon ve Aborjin şamanlar gibi kabile şamanları arasında mükemmel bir güç nesnesi olarak kullanılır. NH devam ediyor: "Teşekkür ederim" yeterli görünmüyordu. Işık sütun­ ları gibi omuzlarımdan çıkan mor ışıklar vardı.

227 Şimdi davul beni geri çağırıyor. Öğretmenim beni otur­ tuyor, kucaklaşıyoruz. Ona teşekkür ediyorum. Geriye yürüyorum. Arkamda ama benimle geliyor mu bilmiyorum. Aşağıya süzülüyorum, süzülüyorum. Gül yap­ rakları da aşağıya süzülerek iniyor. Şimdi geri döndüm, platoda oturuyorum. Bu duygularla yüklü bir yolculuk. Sonrasında NH şun­ ları söylüyor: Nasıl ideal sağlığıma kavuşabileceğimi sordum ve de­ ğiştim, enerji verildi, saf enerjiye dönüştüm ve sonra da me­ tale. Gerçekten kendimi metal gibi hissettim. Sonra iskele­ timden itibaren yeniden yapıldım, mineral krallığından ve taşlar tarafından yardım edildi. Yeniden yaratıldım ve ihti­ yacım olan tüm enerji verildi. Kendimle nasıl ilgileneceğimi biliyor olacağı söylendi. Bir sürü şeye dönüşmüş olmak beni bir parça sersemletti. Sorum, cevaplanacağmı düşündüğüm­ den çok daha fazla bir şekilde cevaplandı. Bazı zamanlar ürkütücüydü. Alışık olduğumdan farklı bir formda olmak yani. Metal ve sonrasında da iskelet oldu­ ğumda bedenimin geri kalamnı alamamaktan korktum. Melek olduğumda da bedenimi geri alıp alamayacağımı bil­ miyordum. Çok zaman, bana olanlardan, bütün enerji deği­ şikliklerinden ötürü korktum. Tüm bunları sindirmek za­ man alacak. [Öğretmenim] bana iyileştirileceğimi veya yeni­ den yaratılacağımı söylemedi. Hiçbir şey söylemedi. Sadece olmaya başladı. Dolayısıyla, birazcık şaşırdım. Sanırım öldüm gibi hissettim. İlk geri geldiğimde kork­ tum çünkü çocuklarımı halen daha tanıyor muyum diye merak ediyordum. Bildiğim herhangi bir kimseyi halen da­ ha tanıyor muyum? Ama zaman geçtikçe tanıyacağımdan eminim. Aslında, muhtemelen herkesi halen tanıyorum. Ama kendimi yeni hissediyorum. Yeniden yaratıldım ama kendime dönüşmek yerine ilk olarak bir melek oldum.

228 Sonunda yeniden bir beden sahibi olmuştum ama bu bir melekti. Geri dökmediğimi biliyordum. Sonra öğretme­ nim yanağıma dokundu ve kendime döndüm. Geri gelme­ me yardımcı oldu. Yeni bir bedenim olduğu ve onunla nasıl il-gileneceğimi biliyor olacağım söylendi. Sanki bana ikinci bir şans verilmiş gibiydi. Tabi ki "ikinci bir şans", hayatında yeni bir başlangıç yapmanın veya bir inisiyasyon deneyimi yaşadığını söyle­ menin başka bir yolu. İskeletinden itibaren yeniden oluştu­ ruluyor: yeniden yapılıyor, yeniden diriltiliyor ve hatırlıyor; bu kelimeler hep birlikte veya tek tek kullanılabilir. Parçalanma ve hatırlamanın, şamanlar tarafından önemli ve hatta inisiye edici bir olay olarak görülmesinin se­ bebi, kişinin sadece yeni bir güçle diriltilmesi değildir. Bu deneyim, şamanın gerçekliğe bakış açısını radikal bir şekil­ de genişletebilir. Bu deneyim yoluyla şamanik yolcuların, sıra dışı gerçeklikle olan birliklerini "hatırlamanın" önemli bir parçası olarak, sıradan gerçeklikteki kişisel geçmişlerinin büyük bir kısmı geçici olarak silinir. Kıyaslama için Avustralya'daki Unmatjera kabilesinden Ilpailurkna isimli adamın durumunu ele alalım. Deneyimi yukarıda aktarılan Batılı kadın gibi o da bir parçalanma derteyimi yaşar ve iç organlarının yenilenmesinde taşlar kulla­ nılır. Bu değişik bilinç halinden çıktığında nerede olduğuna dair hiçbir fikri yoktur. Ilpailurkna, kim olduğunu ve bütün geçmiş hayatını tamamen unutmuştu. Bir süre sonra yaşlı adam [sıradangerçeklikteki üstadı] onu kampa geri götürmüştü, tamamen unutmuş:olduğu kadını göstermiş ve onun "lubrâ"sı oldu­ ğunu anlatmıştı. Bu şekilde geri dönmesi ve garip davranış­ ları, diğe± yerlilerin bir kerede onun sihirbaz hekim yapıl­ dığını görmesine yetmişti. Bizim Batılı yolcumuz, NH kendi deneyimi öncesinde

229 şamanik parçalanmayı hiç duymamıştı ama dönüşünde ne­ ler söylediğini not edelim: "İlk geri geldiğimde korktum çünkü çocuklarımı halen daha tanıyor muyum diye merak ediyordum. Bildiğim herhangi bir kimseyi halen daha tanı­ yor muyum?" İfadeleri, çarpıcı bir şekilde Ilpailurkna'nm deneyime ilişkin açıklamayı çağrıştırıyor. Yolculuğundan döner dönmez herhangi bir kimseyi tanımadığına dair korkmuş olsa da bu korkuyu yersiz buluyor. Bir Batılı ve bir Aborjine ait olan bu iki örnek, parçalanma deneyiminin sa­ dece vücut parçalannm yenilenmesi olmadığım, beyin ve kalp de dâhil organların "hatırlanmasının", kişinin sıradan gerçeklikteki kendi geçmişine ilişkin tasalarından uyanma­ sını ve çok eski, kutsal hafızayı hatırlamasının veya onunla yeniden bağlanmasını göstermektedir.

Parçalanma, Hatırlama Ve Birlik Hatırlama nedir? Tek aynı zamanda birçok hatıradır. Bir düş vaktidir. Mitsel gerçekliktir. Zamanın olmadığı ger­ çekliktir. Her birimiz, anne rahmine düşme ve sıradan ger­ çekliğe doğma yoluyla bireyselliğimizi kazanmamız önce­ sinde var olan evrenle birlik olma hatırasıdır. Geldiğimiz ve geri döneceğimiz kozmik bilincin anısıdır. Yeni bir güç ka­ zandırmasının yanı sıra parçalanma-hatırlama deneyiminin getirdiği beklenmedik hediye, sıradan gerçeklik bilindmizden kısa bir süreliğine ayrılmamız ve bedenimizin yanı sıra zihnimizi ve sonsuz, tarif edilemez bütün evrenle birliği­ mizi hatırlamaktır. Birlik olan bu hatırlama, belirli tanımlayıcı özelliklere sahip değildir ve neredeyse açıklanması imkânsızdır. Büyük dinlerin tarihinde yer alan kutsal birliğe ilişkin klasik hikâ­ yeler bile, derin esriklik deneyimleri tarif edilemez ve dilin sınırlarının ötesinde olduklarından, bu deneyimleri aktar­

230 mada yetersiz kalmıştır. Bu nedenle, etnolog ve diğer Batılı gözlemcilerin, şamanlann bu deneyimleri hakkında nadiren bilgi vermeleri­ ne şaşmamak gerekir. Aslında, saha çalışması yapan Batıkla­ rın, "ilkel" insanlar arasında böyle tarif edilemez deneyim­ lerin yaşanma ihtimalini araştırdığına ilişkin çok az kamt vardır. Bunun bir veya iki istisnası, daha önceden belirtildiği üzere, (şaman olması muhtemel) Knud Rasmussen'in Eskimolar hakkmdaki yazmalarında bulunabilir. Neredeyse tarif edilemez bir deneyim olan parçalan­ manın eşlik ettiği derin esriklik deneyim, araştırmacılara nadiren anlatılmış ve şamanlar hakkmdaki etnografik litera­ türde belgelenmiştir. Aksine kolayca tarif edilebilen parça­ lanma hikâyeleri kolayca kaydedilmiş ve Batılı etnografya raporlarında yer almıştır. Bunun neticesinde birçok Batılı bilim insanının, zama­ nından önce kabile şamanlanmn, "kaba" deneyimlerle sınır­ lı olduklarım, Doğu ve Batı medeniyetlerine ait ruhsal disip­ linlerin uygulayıcılarına nazaran daha az ruhsal çalışma "içine "girdiklerini" varsaymaları anlaşılabilir bir şeydir. Hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde Batılı yolcular bile parçalanma anındaki duygusal deneyimlerini aktarmalan istendiğinde bunları anlatmakta zorlanmaktadır. Örneğin, birisi şöyle demiştir: "Sanırım bu bizim aşk dediğimiz şey. Orada ayn bir zekâ, ayrılık yok... Sadece olduğu gibi, olağanüstü engin bir varoluş. [Ağlıyor, hıçkırarak ağlıyor.] Sanki hiçlik gibi ama her şey de. Anlatmak istiyorum ama anlatacak kelime bulamıyorum."

231 Başka Bir Parçalanma Türü: Gönüllü Parçalanma Özellikle şamanizmi ilk öğrettiğim yıllarda Yukarı Dünyaya yükselen veya Aşağı Dünyaya inen öğrencilerim, daha önceden bu olasılık belirtilmediğinden, parçalanma deneyimlerini kendiliğinden yaşıyorlardı. Zaman içinde, Yukarı ve Aşağı Dünyalardaki yoğun ve beklenmedik par­ çalanma deneyimleri hakkında öğrencilerimin gösterdiği heyecan sebebiyle ileri düzey öğrencilerin bunu gönüllü olarak yaşayıp yaşayamayacaklarını görmeye karar verdim. Sonuçlar çok başanlıydı. Aşağıdaki örnekler bu öğrencilerin açıklamalarıdır. Gönüllü parçalanma için yapılacak yükselme veya yol­ culuk için şamanizmde ileri düzey eğitim almış olmak gere­ kir; bu önemli bir inisiyasyon olduğu için sadece bu kitap okunarak uygulanmamalıdır. Burada bir kısmı verilen, gö­ nüllü parçalanmaya yönelik şamanik yükselmeler veya di­ ğer yolculuklar, bu aşamaya hazır olduğunu düşünülen öğ­ renciler için dikkatle planlamış olduğum bir dizi inisiyasyonun ardından gerçekleştirilmiştir. Gönüllü parçalanma için Yukarı Dünyaya yükselme ve geri dönme alıştırması, karşılaştırmalı dinler tarihinden alın­ mamıştır; doğrudan doğruya Temel Şamanizmin deneysel yaklaşımından kaynaklanmıştır. Geriye dönük olarak şunu söyleyebilirim; Şaman Çalışmalan Vakfına ait bu temel alış­ tırma Tibetli lamalann en ileri chöd uygulamasını andırmak­ la birlikte, lamalardan bunu gerçekleştirmek için Orta Dün­ yanın ötesine geçen olup olmadığı konusunda net değilim. CTıöd uygulamasında amaç ve ritüeller, birisi köy şamanlan v e diğeri lamalar tarafından kullanılan yaklaşım olmak üze­ re, yerel ruhsal ve dini aynnülar bakımından karmaşıktır.

232 Dilsel ve kültürel olarak Tibetli olan Nepal'deki Tamang köy şamanları için chöd parçalanması, topluluğu iyi­ leştirmeye yarayan yöntemin bir parçasıdır ve Orta Dünya­ da gerçekleştirilir. Şamanların chöd ritüelinde amaç özellik­ le, şamanların, topluluklarındaki kirliliği kendi bedenlerin­ de toplamak ve daha sonra topluluğun yaşayan üyelerini yi­ yerek hastalığa yol açan yerel hayaletleri çağırarak şamanlardan beslenmesi ve kirliliği emmeleridir. Böylece hayalet­ lerin açlığı bastırılır aynı zamanda da bu özel parçalanma yoluyla şamanlar üzerinden kirliliğin tüketilmesi sağlanır. Sonsuzlukla birliğe dair belirtilerle birlikte, parçalanmanın sonucunda şamanlar için çoğunlukla bir ruhla kutsal birlik gerçekleşir. W. Y. Evans-VVentz'e göre kutsal birliği sağlamak üzere Tibetli lamalar, chöd parçalanmasının ileri bir formunu giz­ li bir yöntem olarak kullanırlar. Parçalanmayı amaçlayan lamalara bunun, egonun giderilmesi da dâhil, (sonsuzlukla birlik olması muhtemel) birliğe ulaşmanın başlangıcı oldu­ ğu öğretilir. Dolayısıyla, sadece bu kanıta dayanarak, daha sonra yaşadıkları deneyimlerin daha önceki kodlamadan bağımsız olduğunu ileri sürmek zordur. Onların parçalanma uygulamalarının Vakıf için oluş­ turmuş olduğumdan farklı olması, verdiğim eğitimin ilk yıl­ larının ertesine kadar sonsuzlukla birlik olasılığının öğren­ cilere nadiren belirtilmiş olmasıdır. Zaman içinde oluştur­ muş olduğum parçalanma yolculuğu alıştırması, kültürel gelenekler ve beklentilerden arınmış olarak, Temel Şamanizmin ilke ve uygulamaları ile uyumludur. Yönteme ilişkin en az düzeyde talimat verilerek öğrencilerin, bu alıştırmanın neticelerini bağımsız bir şekilde keşfetmeleri sağlanır. Aşağıda, gönüllü parçalanma için yapılan yükselmele­ re ilişkin birkaç bildirim verilmektedir.

233 Bütün Evreni Deneyimleme Sevgi ve şefkat dolu tuh yardımcılarımdan parçalan­ mak üzere beni Yukarı Dünyaya götürmelerini istedim. Yukarı Dünyaya bir tünelden gittim ve güneşe fırla­ tıldım; eriyene kadar bedenimin tabakalar halinde yavaş ya­ vaş yanması, güneşte önce kül sonra küçük parçacıklar ha­ linde yok olmak gibiydi. Parçacıklar diğerleriyle birleşmek istiyordu ve buna izin verildi. Daha sonra rüya durumuna geçtim ve rüya görmeye başlar başlamaz, rüyam ve ben ye­ niden güneşe fırlatıldık ve yavaş yavaş yanma yeniden baş­ ladı. Rüyam ve ben küllere ve parçacıklara dönüştük; sonra rüya durumuna geçtim ve rüya görmeye başlar başlamaz, rüyam ve ben yeniden güneşe fırlatıldık. Aynı çevrim defa­ larca tekrarlandı. Geri dönüş çağrısı geldiğinde, bütünüyle uzayla (uzay boşluğu) dolmuştum. Bedenim sanki içinde evren bulunan bir kabuktu. Tamamen oyuk ve boştum (hiçbir organ ve ke­ mik yoktu) yine de bütün evrenle doluydum, içinden bütün evreni görebildiğim ve deneyimleyebildiğim bir penceresi olan bir kabukmuşum gibi hissettim. Parçalanma sonrası dışarıdayken, bahçedeki bitkilerin benim gibi oldukları yani içlerinde bütün evreni taşıdıkları izlenimine kapıldım. Güzeldi,

"Bütün Evren Bedenimin İçindeydi" ... Parçalamayı yapan dörtlü (Fil, Merlin, Yaşlı Keşiş ve Gümüş Varlık) benim ince, şeffaf ve ağımsı kalıntım gibi olan şeyi alıp dört bir yöne germeye başladılar. Merkezden dışarı, dünyadan dışarı, güneşi, gezegenleri, yıldızları ve galaksileri geçerek Evrenin dış sınırlarına kadar gerdiler,

234 gerdiler... Dış sınırlara vardıklarında ağın iplikleri (süper ince bir örümcek ağı gibi) birden evrenin dış sınırları o lu ­ verdi. Aynı zamanda, birden kendim oldum, aniden hatırla­ mak gibi ama artık bütün evren bedenimin içindeydi. Geri dönüş çağrısı öncesi bu yeni Teklik biçimini deneyimleyecek az bir zamanım oldu. Normalde ayrı varlıklar olarak deneyimlediğim şeyle­ rin, yıldızlar ve galaksiler, fare ve yılanlar, böcekler ve ku ş­ lar, ağaçlar ve çiçekler, dağlar ve nehirler artık en mahrem şekilde benim bir parçammış gibi, bütün evren bedenimin içindeymiş gibi bir deneyimdi.

Evrensel Hayat Gücü- Hepimiz Biriz Bu yolculuğa başladığımda amacımı sürekli tekrar edip, şefkatli ruhlardan beni parçalamalarım istedim. Yuka­ rı Dünyaya ve hızla gezegen öğretmenim Celeste'ye gittim. Onun içindeyken yörüngesinde döndüm ve sonra halkası­ nın üzerine çıkarak döndüm. Sonra Dünya atmosferinde döndüm ve bütün güzel canlı varlıkları gördüm; sonra çok çok yukarılara çıkarıldım, ta uzay boşluğuna kadar. Yıldız­ ları ve galaksileri geçtik ve ışık enerjilerini...O zaman vücu­ dum çok soğudu ve bütün parçalarım, en küçüğüne kadar, hücresel seviyede donmuş katı- bir kütle haline geldi; uzay boşluğunda büyük bir buz kalıbı. Bu yıkımın, Donmuş ka­ tının bütün hücresel bağlantılarının parçalanmanın başlan­ gıcıydı. Sonra uzaktan yoğun bir ısı ve ışık topu, bir süpernova hızla bana doğru geldi; yaklaştığında (yine de çok uzaktı) damlaya damlaya yavaş bir şekilde erimeye başla­ dım, sanki bir Salvador Dali resmi gibi evrenin içinde eri­ yordum. Ve süpernova daha da yakma gelince yoğun bir ısı çakmasıyla tamamen eridim ve "ben", "ben" yok oldum, evrenin içinde eridim; erimiş küçük damlacıklardan (zerre­

235 cikler) bir varlık, tamamen engin uzayın içine dağılmış... Yukarı Dünyanın semavi varlıkları ve doğasıyla birdim. Bu enerji ve ritimle kaynaşmış olarak uzun zaman geçirdim ve ruhlar bunu içmemi söyledi. Bana farklı ışık enerjileri gös­ terdiler, mor ve sarı; çeşitli bitki, hayvan ve sularla kaynaş­ mam için beni Yeryüzüne götürdüler. Değişmesi gereken belirli yerlerim olup olmadığını sordum, bana: "hayır, belirli parçalar değil, kalbe" ve "ışığa" doğru toplam bir enerji dönüşümü" dediler. Evrenin dış sınırlarında beni yeniden birleştirdiler. Ve kendimi, baştan ayak parmağıma kadar kas sistemimi fizik­ sel olarak hissedebiliyordum; inanılmaz bir güç ve sükûn içinde bir araya getirilmiş bir fert... Ve bir formda evrende bir süre var oldum (tamamen yeniden birleştirilmiş olduğu­ mu düşünüyordum). Çeşitli şeyler olurken orada uzandım. Bedenime yıldız tozu serpildi ve derim emdi, ışık enerjileri yeniden geldiler (mor ve sarı) ve ben hepsiyle kaynaştım. Sonra birden göğsümde bir çarpıntı oldu, çok gerçek ve fizikseldi. Bana evrenin kalp atışlarını verdiklerini söyle­ diler ve artık (evrenden) ayrı olamayacağımı söylediler. Dersim, bireysellik hissini kaybetmekti. Bana verdikleri kalp atışları evreninkilerdi ve artık kalp atışları (benimkiler ve evreninkiler) tek ve aynı. Ve bedenimde, evrensel hayat gü­ cüne olan bu bağlantıyı (doğrudan bağı) hep taşıyacağım; biz tekiz. Bu kalp atışları bana bu formda- bireysellik gerçekli­ ğinde- hayat veriyor ama bedenimin içindeki kalp atışları­ nın evrenin kalp atışları olduğunu kesinlikle unutmamam gerekir. Bu beni her şeye bağlıyor; ruh dünyasına doğrudan bir bağlantı. Asla bu bağlantıyı unutmamalı, saklanmamalı veya inkâr etmemeliyim. Göğsümdeki çarpıntı yoluyla şu anda benimle birlikte (daima benimle olmuş olsa da); bu bir yeniden uyanış... Yeniden hatırlama (!)

236 ... Ruhlardan gerçek bir hediye. Asla unutulmayacak şekilde beden, öz, ruh şimdi hepsi bilinçli bir şekilde bağlı. Deneyimlendi. Yeryüzüne süpemova ile geldim ve atmosferden yu­ varlanarak ağacımdaki yuvaya indim.

Karşı Konulmaz Bir Güç Olarak Evrenin Şejkati Kartal beni pençeleriyle kaptığında parçalanmak iste­ diğimi zar zor söyleyebildim. Beni yuvasına götürdü, etleri­ mi kopardı, beni yedi ve yavrulannm ağzına kustu. Yavru­ lar tarafından sindirildim, onlar büyür ve tüylenirken onla­ rın hücreleri haline geldim. Kayalardaki dışkıları oldum. Yağmur yağdığında sıvıya dönüştüm ve Yeryüzünün topra­ ğı beni aldı. Ağaçların ince köklerine doğru hareket ettim. Oradan gövdelerine, dallarına ve yapraklarına... Gökyüzü­ ne doğru buharlaştım. Nem olarak bulut oldum. Rüzgârla sürüklendim, çok yüklü hale geldim ve yağmur oldum. Yağ­ mur; derelere, nehirlere ve üzerinde tekneler yüzen büyük bir göle dönüştü. Ben suyum. Teknenin arkasında köpürerek hareket eden, havaya uçuşan dümen suyuyum. Bir baraja akıyorum ve sonra gene bir nehre... İleriye doğru hareket ediyorum ve insanlara su temin eden bir su arıtma tesisindeki su oluyo­ rum. Musluktan akıyorum ve bir bardağın içine giriyorum. Bir insan beni içiyor. Beden içinde hareket ediyorum ve id­ rar olarak ahlıyorum. Diğer sularla kaynaşıyorum ve şifonla başka bir antma tesisine oradan da denize akıtılıyoruz. Dal­ gaların üzerindeki serpintiyim havaya karışıyorum. Minik bir molekülüm.

237 Yukarı doğru hareket ediyorum ve bir jet akıntısındaki buz kristallerine dönüşüyorum. Havada süzülüyorum, eri­ yorum, yukarı hareket ediyorum, galaksimizin sınırlarını geçiyorum. Sessizlikte süzülüyorum. İçine doğru patlayan büyük bir nebülöz görüyorum ve gücü tarafından çekiliyorum. Evrende süzülen milyonlarca ben olarak dışan geri serpiliyorum. Küçük bir damla olarak yeniden birleşiyorum ve Kartal görünüyor, bu damlayı ala­ rak güneşe uçuyor. Su buharı oluyorum. Kartal, bütün parçalarımı kanat­ larıyla süpürerek bir araya topluyor ve çok yüzlü bir kristal oluyorum. Beni yine yuvasına götürüyor. İnsan bana ait bir görüntü, havası boşalmış plastik şişme bir bebek gibi yuva­ nın aşağısındaki toprakta yatıyor. Kristal beni alarak aşağıya uçuyor ve düzleşmiş olan benim karın boşluğuma (solar pleksus) kristali yerleştiriyor. Kristali yerleştirir yerleştirmez şişiyorum ve yeniden insan formumu kazanıyorum. Şimdi kristal içimde. Kartal: "Evrenle yekvücut oldun ve şimdi evren senin içinde." Bu güzel hediye ve yolculuk için Kartala teşekkür ediyorum. Geri dönüş çağrısmı duyuyorum ve istemeyerek sıra­ dan gerçekliğe geri geliyorum.

Parçalanma Olmaksızın Kozmik Birlik Arayışı Aşağıdaki iki Batılı, Yukarı Dünyadayken kozmik birli­ ği aramaya davet edilmişlerdir. Bu kişilere parçalanmadan söz edilmemiştir. İlk kişi başanlı bir şekilde, farklı farklı bir olma deneyimleri yaşamıştır. Diğer kişi ise yükselmesinin ileri bir aşamasında beklenmedik bir parçalanma yaşamış ve sonrasında kozmik birliği andıran bir duruma erişmiştir.

238 Karşı Konulamaz Güç Bu yolculuğun saf fikrini çok ilginç bulmuştum. En parmak ısırtan cinsten deneyimler ve bunları anlatacak çok az kelimeyle döndüm. Yolculuğun detaylarını anlatabilirim ama üzerimdeki etkisini kesinlikle tam olarak açıklayamam. Dışarıya doğru yolculuğuma başladığımda çok ilgili ol­ duğum tehlikedeki hayvan türlerini gördüm- kutup ayısı ve kar leoparı. Onları asla tam olarak kaybetmeyeceğimi ve ruhlarını ziyaret edebileceğimi anladım. Sonra onlarla yek vücut olduğumu ve ardından da onlar olduğumu fark et­ tim. Daha sonra derin bir depresyonda olan bir arkadaşımı gördüm. Niye bu kadar ilgili olduğumu, kozmik birliğe yaklaştığım sırada anladım, ben oydum. Eve çok yakın görünen yukarıdaki temaslar sonrasında çok daha uzağa gittim. Gökyüzünde altın rengi bir yer gör­ düm, sanki koyu bulutlarla çevrelenmiş alfan günbafammdan gelen ışık gibiydi. Oraya girdim ve alfan ışıkla çevrelen­ dim, bana göre çelişkili terimler olmakla beraber, kozmosun sonu gibi görünen yere vardım. Burada saf şefkat vardı. Şef­ katle sarmalanıp tamamen içine girdim. Her şeye bu kadar aldırmaktan ötürü kendimi dolmuş hissettim. Evrenin şef­ katini, sürekli ifade edilmesi gereken, karşı konulamayan bir güç olarak deneyimledim. Bir şaman uygulayıcısı olarak insan varlığımı en iyi şu şekilde açıklayabilirim; gerçekte "dışarıda olanın" ancak en küçük, atom alfa seviyesindeki kısmının geçebildiği bir şişe ağz!.

Hiçliğin Ve Her Şeyin Bir Arada Olması Aşağıdaki örnekte kişi, Yukarı Dünyaya ulaşamamış, halen daha (gök bilimcilerin ifade ettiği) evrendeyken bir

239 galaksideki bir solucan deliğine giriyor. Belirlenen başlama noktasından ayrıldım ve gökyüzü­ nü, yıldızları, diğer gezegenleri, diğer zaman ve mekânları geçtim. Bir yerde, bir galaksi veya benzerindeki bir solucan deliğinin yakınından geçtim. Uzaklara gittim ve diğer yol­ culuklarda anlatılan medeniyetler, gezegenler, renkler ve varlıklar gördüm, dolayısıyla bunları burada tekrarlamaya­ cağım. Solucan deliğini geçerken yerin burası olduğunu bili­ yordum ve geriye dönüp buraya girdim. O anda nerenin yukarısı nerenin ilerisi veya gerisi olduğunu bilmiyordum. Aynadan bakan Alice'in hissetmiş olabileceklerini hissettim. Aşağıya, daha aşağıya indim. Bu girdaba çok uzun za­ man önce emilmiş olan gezegen ve galaksilere benzeyen bü­ yük ve kompleks şeylerden geçtim. Onlann içine ve içlerin­ deki şeylere gittim. Gezegenlere gittim ve birçok şeyden yapılmış oldukla­ rını gördüm. Sadece dünyadakine benzer maddeler, kayalar ve su yoktu, ayrıca burada yaşadığını asla düşünmediğim şeyler, gazlar ve mineraller vardı. Hem büyük hem küçük varlıklar vardı; bunlara böcek demek istemiyorum ama ken­ dilerine ait bir medeniyetleri var gibi görünüyordu. Kendi­ lerine ait kuralları vardı. Aldığım mesaj, bu yerin onların ya­ şayabildikleri tek yer olduğu ve bu nedenle orada oldukla­ rıydı. Bulduğum bazı parçaların daha da içine girdim ve beni öncesinde şaşırtanlardan daha da küçük varlıkların kurdu­ ğu başka medeniyetler gördüm. Onlar da burada yaşıyordu. Bazıları burada yanan ateşlerde yaşıyordu ve bundan ötürü oldukça mutluydular. Diğer bazıları buz kadar soğuk yer­ lerde yaşıyorlardı. Başka maddeler de buldum ve içlerine girdim. Bunlara molekül, atom veya pi mezon veya başka bir şey diyemem.

240 Burada kullanılması gereken kelimeler bunlar değil. Dün­ yamızdaki kelimeler bu yerde bir şey ifade etmiyor. Bu parçalar küçüktüler ve seyahat ettikçe daha da fazla medeniyet buldum, git gide küçülen medeniyetler. Sanırım bir noktada kritik bir kütleye ulaşmış olmalıyım çünkü bir anda devasa varlıklarla çevrelendim. Dünyaları tuhaftı. Bazı yerler aydınlık, bazı yerler karanlıktı. Aşağı inmeye devam ettim, her gördüğüm maddenin içine girdim ve merkezi olduğunu düşündüğüm yere git­ tim. Hissime göre bu solucan deliğinin bir alt kısmı olması gerektiğiydi. Evrendeki her şeyi içine çekebilen bir girdaptı ve bir noktada ucuna ulaşabilmeliydim. Kendimi garip hissetmeye başladım. Çok büyük oldu­ ğu için veya benzeri bir şeyden ötürü kendimden ayrılıyor gibiydim. Parçalarıma yarılmaya başladım ve zerrelerim, zaman ve mekân diye adlandırdığımız şeyde yayılırken, girdapla birleşti. Fakat şu anda fark ettiğim şey, bunun zaman ve me­ kân olmadığıydı. Artık bu şeyler benim için yok. Sadece... Sadece buradaydım ve bu kozmik birlikti; hem türbülanslı hem sükûn doluydu. Renk ve renksizlik bir aradaydı. Her şey ve hiçlik bir aradaydı ve ben burada olmaktan mutluy­ dum. Geri dönmek zorunda olduğumu biliyorum, çünkü ha­ yatımda yerine getirmem gerekefı bir görevim var ve geri dönmeliyim. Girdaptan geriye doğru geliyorum ve geri döndüm.

241 Şifa Gücü Yükselmeler ve diğer yolculuklarda ruhların bizim için hazırladıkları, beklentilerimize göre değil ihtiyaçlarımıza göre hediyeler vermelerinden ötürü, kişisel olarak hedefle­ diğimiz planlann ötesindedir. Kozmik birlik bu hediyeler­ den birisidir; yolcunun evrenin müthiş gücüyle kaynaşma­ sını sağlayan bir hediye. Bu şekilde şamanlar, kendilerin­ den fazlası, yardım ve şifa mucizelerinin ebesi olabilirler. Yukan Dünyadaki kozmik parçalanmalar, Orta Dünyadakilerden farklıdır. Orta Dünyadaki parçalanmaya bir ör­ nek, Tibetli Tamang kabile şamanlanmn uygulamasıdır. Batılılann dâhil olduğu parçalanmalarda "aç hayaletler" yoktur, çünkü Orta Dünyamızın tamamen ötesine geçtiği­ mizde, "ızdırap içindeki varlıkları" ve "hayaletleri" geride bırakmış olarak ne açlık ne acı buluruz. Yukarı Dünyadaki kaynaşma, Orta Dünyanın ızdırap içindeki varlıklarıyla olmaz, bütün evrenle olur: kozmik birlik. Kozmik birlik konusunu bitirirken, kitabımızın başla­ dığı şifa gücü arayışı konusunun da neredeyse bittiğini söy­ lemek mümkündür. Bir sonraki adım, eğer seçerseniz, şef­ katli ruhların değiştirici güçleri aracılığıyla engin kozmik gücü kabul ederek, ızdırap ve acı içindekilere yardım etmek üzere, şamanın klasik şifa verme görevini üstlenmektir. Tıpkı KaliforniyalI büyük Pomo Kızılderili şamanı Essie Parrish'in belirttiği gibi: "Yolculukta dikkatli ol" dediler ve uyardılar: "Bu göğe yolculuk." Ve ben gittim... Oraya ulaştığımda biliyordum: Eğer göğe çıkarsan orada çalışman gerekir.

243 Bölüm XI

RU H LA R VE G Ö KLER R uhsal Ö zgürlük

Bir mağaradaki güç arayışından, parçalanma ile sağla­ nan kozmik güç kazanımma ulaştık. Arada kalan süreçte, sıra dışı gerçeklikteki deneyimleri Göksel Çalışmada yer alan Batılılar çok daha fazlasını yaşadılar. Ne yazık ki yer sorunu daha fazlasını buraya almaya imkân vermiyor. Artık son bölüme geldiğimize göre ilave ilgi gerektiren bazı önemli konular üzerine odaklanalım.

Ruhlar Ve Bilim Oldukça yaygın olan, insan ruhu gibi ruhların gerçek olduğu görüşü günümüz bilimi tarafından- birkaç yüzyıl­ dır- kabul edilemez bulunmaktadır. Nadiren tek bir ruhtan, Tanrıdan (Einstein tarafından olduğu gibi) söz edildiği olur ancak çoğul olarak "ruhlar" veya "özler" aforoz edilmiştir ve bilimsel paradigma, açısından kabul edilemezlerdir. Di­ ğer bir ifadeyle Batı bilimi, bir inanca dayanır, ruhların var olmadığı inancı. Bu yaklaşımın tarihsel kökenleri, Rönesans ve Reform Çağı'nda Galileo ve Kopernik (Copernicus) gibi öncü bilim insanlanna karşı Kilisenin saldırılarına dayanmaktadır. Tep­ ki olarak "Aydınlanma" Çağı'nda Batı bilimi ve tıbbı, ruh ve

244 özlerin var olmadığına ve bu yüzden bilimsel çalışma ve tıbbi uygulamalarda yerlerinin olmadığına hükmetti. Bu tutum, tarihsel açıdan oldukça anlaşılabilir olmakla beraber bugün de sürdürülmesi, belirli bir fenomenin var olamayacağı öncülüyle bilimsel parametreleri sınırlamakta­ dır. Bu görüşte yalnız değilim. Meslektaşım Paul Uccusic'in işaret ettiği üzere büyük Alman filozofu Immanuel Kant ruhlarla ilgili olarak şunu ifade etmiştir: "Öncül olarak var­ lıklarını ret etmeye yönelik herhangi bir sebep gösterile­ mez." Bugün bile bilim, ruhların var olduğu teorisinin aksini kanıtlamamıştır. Kari Popper'in belirttiği üzere, bir teorinin aksinin ispatı veya çürütülmesi bilimsel yöntemin temel ta­ şıdır. Ruhların varlığı teorisi çürütülmedikçe bilim tarafın­ dan görmezden gelinmesi mantıklı değildir. Başka bir ifa­ deyle, bilimin ruhların olmadığına dair tutumu, kaderin bir cilvesi ve ironik olarak, dini dogmalara benzer şekilde bi­ limsel değildir. Bunun bilimsel topluluktaki dikkate şayan bir istisnası, doğal seçilim teorisinin Charles Darvvin'le birlikte eş kâşifi, büyük doğa bilimci Alfred Russel Wallace'tir. 1859 yılında Darvvin'in Türlerin Kökeni Hakkında (On the Origin of Species) yayınını izleyen yıllarda Wallace, ruhların gerçekli­ ğine dair titiz bir çalışma yürüttü ve bu çalışma sönucunda 1874 yılında Mucizeler ve Modem Ruhçuluk (Miracles and Modem Spiritualism) kitabım yayınladı. VVallace'in dikkatli araştırmasına rağmen kitabı, genel­ likle, düşmanlıkla karşılanmıştır. 1896 yılında, kitabın son­ raki basımlarından birinde eleştirileri yanıtlarken şunları ifade etmiştir: "Bu teori, bütün fenomenler dizisini en iyi şekilde açık­ layan en bilimsel olanıdır; bu yüzden, karşı olanlann bile diğer hipotezlerin açıklayamadığı bütün olgulan açıkladı-

245 ğırıı zorla da olsa kabul ettiği üzere, ruh hipotezinin en bilimsel hipotez olduğunu ileri sürüyorum." Wallace'in kitabına düşman olan Batıkların aksine yerli şamanlar, onunkilere benzer sonuçlara çok uzun zaman ön­ ce varmışlardı. Çoğu kez ölüm kalım durumlarında olmak üzere, hastalarının üzerinde gerçekleştirdikleri sayısız şifa deneyleri ile ulaştıkları sonuçlar Wallace'in sonuçlarım des­ teklemiştir veya daha iyi belirtmek gerekirse, Wallace'inkiler onlarınkini desteklemiştir. Bunu, binlerce yıldır, binler­ ce farklı kültürde ve beş kıtada bağımsız olarak yaptılar. Hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, yerli şamanik uygula­ maların temelleri, tüm dünya genelinde dikkat çekecek de­ recede tutarlıdır ve Temel Şamanizmin esaslannı oluşturur. YVallace'in belirttiği gibi bu fenomen en iyi bilimsel sa­ delik ilkesi ile açıklanabilir ve sade açıklama da ruhların gerçek olduğudur. Burada, şamanik fenomenin ruhçu olma­ yan açıklamalarının aranmaması yönünde bir önerme yok­ tur. En ünlü "imkânsız" fenomenle arasında tabi ki ölüme yakın deneyimlere (ÖYD) ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Açıktır ki bilim açısından bir muamma olarak kalmışlardır. ÖYD'ler konusunda bir uzman durumu şu şekilde özetle­ miştir: "Otuz yıllık bilimsel araştırma halen daha ÖYD'lerin niye meydana geldiğini açığa çıkaramamıştır." Benzer olarak, parapsikoloji alanındaki titiz bilimsel yaklaşımların önemli öncüsü Charles Tart'a zihinsel telepati­ nin çalışma mekanizmasını sorduğumda, "En ufak bir fik­ rim yok ve başkalarımn da olduğunu sanmıyorum." Ceva­ bını aldım." Daha sonra şunları ekledi: "ÖYD'leri ve para­ psikoloji fenomenini açıklamaya yönelik bilimsel girişimle­ rin 'duvara toslamasının' nedeni, kısmen bu alanın birçok psikolojik karmaşıklık içermesi ve belki kısmen de ruhların gerçekliğinin öncül olarak ret edilmesidir." Belki de duvar yıkılır; Charles Tart şu anda deneylerin­

246 de ruhların etkisinin olması ihtimalini değerlendiriyor. "Bir çeşit ruh dünyasının bulunduğu olgusuna kesinlikle açığım ve bazı zamanlar, belki de çoğu kez, 'eş deneycilerim' oldu­ ğunu biliyor ve söz konusu deney için zihinlerinde ne oldu­ ğunu bilmiyorum." diyor. Tabi ki Alfred Russel VVallace, başkalarınca neden ve sonuca dayanmayan "tesadüf" veya "eşzamanlılık" katego­ rilerine havale edilen, bazı başka türlü açıklanamayan feno­ menlere ruhların gerçekliğinin açıklama getirebileceğini ile­ ri sürdü. VVallace'in önermesi, ruhların gerçekliği ilkesi bin­ lerce yıldır kültürler üstü olarak şamanlar tarafından test edilmiş ve desteklenmiş olduğundan, bir sürpriz değildir. Kişi, bir kez ruhların var olduğunu kavradığında, başkaları açısından imkânsız görünenin oldukça anlaşılır ve hatta tek­ rarlanabilir olduğunu görecektir. Aşağıdaki fenomen buna bir örnektir.

Bağlarım Çözen Şamanın Mucizesi: Bilime Davet Sibirya Kuzey Kutup Bölgesi, Kuzey Amerika ve Grönland ile Kuzey Amerika'nın ova ve yarı arktik bölgelerine giden ziyaretçilerin gözledikleri, şamanizmdeki en ünlü gi­ zemlerden birisi şudur: halka açık seanslarda sıkıca bağlan­ mış olan şamanlar, görünür bir yardım olmaksızın bağların­ dan kendiliğinden kurtulurlar. Bazı Batılı gözlemciler basit­ çe, bu becerinin açıklanamaz olduğu sonucuna varmışlar bazıları da bunun bir aldatmaca veya hile sonucu olabilece­ ğine karar vermiştir. Söz konusu gizemleri sözde hileler veya çözümlenme­ miş olaylar olarak "antropoloji çöplüğüne" göndermektense çözülmesi mümkün heyecan veren meydan okumalar olarak gördüm. Bağlannı mucizevi şekilde açan şaman gi­ zemini çözmeye çalışırken müthiş bir avantaja sahiptim;

247 birinci elden kişisel deneyimlerinden ruhların gerçek oldu­ ğunu biliyordum. Dolayısıyla, geriye kalan tek iş bilinen olguları bir ara­ ya getirmekti; belirli bir durumda ruhların yaptıkları şeyi nasıl ve niye yaptıklarına dair bir hipotez geliştirmek; kişisel deneyler yoluyla hipotezi test edip geliştirmek; sonra bu "imkânsız" veya "mucizevî" sonuçları gözlemciler önümde alenen tekrarlamak. Son olarak, öğrencilere ruhsal "gizleri" öğreterek kendilerini çözüp çözemediklerini görebilirdim. Böylece, ruhların var olduğuna dair ilave bir tanıklık sağla­ nabilirdi. İlk aleni bağlı şaman deneyimde, beni şamanik bilinç haline (ŞBH) sokmak için başkaları davul çaldı. Ellerimi ve ayaklarımı sıkıca bir halatla bağladıktan sonra başımda için­ de olacak şekilde bütün vücudumu bir battaniyeye sardılar ve ardından vücudumun tamamım halatla sıkıca bağladılar. Etrafımda davul çalmaya devam ederken bazı kişisel yar­ dımcı ruhlarımdan gelmelerini ve beni bağlarımdan kurtar­ malarını istedim. Yaklaşık üç dakika sürdü. Bu beklenmedik başarı bağların sıkılığı konusunda şüphe duymama yol açtı. Bu nedenle bir sonraki aleni de­ neyde (öğrencilerimin önünde) beni mümkün olan en sıkı biçimde bağlamalarım ve bana kendi kendime kurtulma şansı bırakmamalarım istedim. Daha sonra yine şefkatli ruhlardan yardım istedim. Bu sefer acı verecek kadar sıkı bağlara rağmen mücadele ederek bağlardan kurtuldum. Acı verecek kadar sıkı bağlarla yapılan bu aleni deneyi birçok kez aynı sonuçla tekrarladım. Niye bu olmuştu? O zamanki ve şimdiki hipotezim, duyulan acının kişinin şef­ katli ruh yardımcılarım teşvik ettiği yönünde. Yine de ruhların beni bağlarımdan kurtarmaları için hafif de olsa fiziksel etkide bulunduğumdan sonuçlardan tamamen tatmin olmamıştım. Sonra ciddi bir şekilde davet

248 edildiklerinde ruhların gerçek olduklarını göstermeye ne kadar istekli olduklarını hatırladım. Bu yüzden, bir sonraki sefer deney olarak, yardıma sadece şefkatli ruhları değil, ge­ lip beni bağlarımdan kurtararak "seyircilere" gerçek olduk­ larını göstermeleri için her yerdeki Orta Dünya ruhlarım da­ vet ettim. Bütün seyircilerin katıldığı iki veya üç dakikalık hızlı bir davul ritmiyle birlikte bu ruhlara beni kurtarmaları için sürekli yalvardım. Hiç çabalamadan halatlar aniden gevşediler veya çözüldüler. Izdırap içindeki varlıklar gibi söz konusu ruhların ço­ ğunluğu şifa verme kabiliyetinde olmadığından veya bu ko­ nuda yardıma olamayacaklarından "her yerdeki Orta Dün­ ya ruhlarım" davet etmek normal şifa işinde kullanılacak bir yöntem değildir. Şifa esas olarak, şamanla birlikte çalışan şefkatli ruhlara aittir. Bağlı şaman olayımn ayırt edici özel­ liği, bu konuda çoğunun hevesli olduğu görülen ruhlara aleni olarak gerçekliklerini gösterme fırsatı vermesidir. Gös­ teri bittiğinde artık çözülmüş olan şaman onlara teşekkür eder ve geldikleri yerlere gidebileceklerini söyler. Farklı vesilelerle bu deneyi birçok kez başarıyla tekrar­ ladıktan sonra bazı ileri düzey öğrencilere prosedürü açıkla­ dım ve aynı şeyi yapma fırsatı sundum. Genellikle, hiç çabalamadan bağlardan kurtulmada başarılı oldular, özel­ likle de çok sıkı bağlanmışlarsa! Önemli bir şekilde, öğren­ ciler kısa zaman içinde onlara öğretmiş olduğum şekilde ruh yardımına başvurarak genellikle sonuçları aleni olarak tekrarladılar. Yani bağların çözülmesi, başkalarınca tekrar­ lanabilir deneylerdi. ŞBH'de kalmayı kolaylaştırdığından genellikle karan­ lıkta gerçekleştirilen bu olaylarda, ruhlar genellikle kendi yöntemleriyle gerçekliklerini göstermeye gelirler. Örneğin, Kuzey Amerika etnolojik literatüründe "sarsılan çadır" ola­ rak bilinen bir fenomen olarak oda veya yapı deprem olu­

249 yormuş gibi sarsılır. Genellikle, karanlıkta birçok küçük ışık belirir ve hareket eder. Bazılarına insan benzeri dev görün­ tüler belirir. Odada soğuk rüzgârlar esebilir. Yerlilerdeki gi­ bi görünmeyen hayvanlar, eller veya nesneler inanlara do­ kunabilir. Daha önce hiç duymamış olanlara bile tüm bunlar rutin bir şekilde gerçekleşir. Özetlersek: Ruhlar niye bu halka açık seanslara gelerek şamanları serbest bırakmış, yapıları sarsmış veya benzeri şeyler sergilemişlerdi? Cevaplar, "Biz Varız! Ruhlar, Fark Edilmek İstiyor" başlıklı bölümde verilmişti. Belki bağları çözülen şaman fenomeni, tekrar tekrar gerçekleştirilerek bilimsel olarak araştırılırsa ruhlar hak et­ tikleri kabulü görürler. Not: Yerçekimi Kanunun gerçekliği­ ne dair kabulün Newton fiziğindeki tahmin edilebilir so­ nuçların temeli olmasına benzer olarak; tahmin edilebilir so­ nuçlar, deneyi yapanın Ruhların Gerçekliği kabulüne daya­ nır. İkaz: Bu deney, uygulamayı bilen bir Şaman Çalışmaları Vakfı fakülte üyesinin güvenli gözetimi altında yapılmalıdır. Çeşitli güvenlik tedbirleri şunları kapsar: Bağlanmış olan kişinin nefes almasına imkân verecek gözeneklere sahip bir battaniye kullanılması; boyun bölgesinin bağlanmaması; kişinin tamamen bağlı ve sanlı durumda en fazla üç dakika süreyle tutulması; kalp veya solunum sorunu olan kişilerin bu deneyi yapmaması. Herhangi bir şüphe durumunda öncelikle bir hekime danışılmalıdır.

Gökler "Gök" Veya "Gökler" Tanımı Batılılann Yukarı Dünya bildirimlerinden, göksel âlem­ lere sıklıkla ilahi müzik veya şarkılar eşliğinde ulaştıklarını görüyoruz. Gerçekten de bizim "gökler" (heavens) dediği­ miz yere mi gittiler? Daha fazla yardım için, Amerika'daki genel kullanımı yansıttığından, Webster Yeni Evrensel Ek­

250 siksiz Sözlüğe (VVebster's New Universal Unabridged Dictionary) başvurmaya karar verdim. VVebster'de "gök" (heaven) kelimesi genellikle "ilahi güçler; Tanrı" anlamına gelmektedir. Batılılar "ilahi güçler­ le" karşılaştıklarında, "Tanrı" olarak adlandırılabilecek in­ san biçimli tek bir varlıkla neredeyse hiç karşılaşmadılar. Bu daha önceden yapılan bir alıntı ile tutarlıdır; Kanadalı Atabaşkan halkının davulla göklere çıkanlar hakkında söyle­ dikleriyle: "...Tanrıyı görmezler. Sadece, Tanrı için çalışan insanlan görürler." Tabi ki bu, kişinin "TanrT'yı nasıl tanımladığına bağ­ lıdır. Bazıları, Batıkların kozmosla olan kutsal ve esriklik içindeki birlik halini "Tanrı" ile birleşme olarak değerlendi­ rebileceği gibi diğerleri, herhangi bir biçimde "Tanrı" kavra­ mının kullanılmasını kabul edilemez bulacaktır. Söz konusu deneyimler, yüce bir varlığın veya eşdeğerinin kanıtı mıdır değil midir? Bu gerçekten de bu yükselmeleri yaşayanlar tarafından verilecek bir karardır. VVebster'de "gök" için yer alan diğer bir tanım; "en yüksek mutluluk durumu veya yaşandığı yer" şeklindedir. Batıklar, gördüğümüz üzere, Yukarı Dünyadayken mutlu­ luk veya derin bir esriklik ve birlik duygusuna varan bir ne­ şe deneyimlemektedir. Yine VVebster'e göre; "gök", "ölümlü hayattan sonra kutsanmışların gideceği yer" (cennet) olarak tanımlanmaktadır. Vefat etmiş kişilerle temaslar bu tanımla tutarlık içindedir. Yukarıda verilen tanımlar, "gök" veya "gökler" için VVebster'da verilen bütün ifadeleri kapsamamakla beraber; Batıkların, yolculukları sırasında göklerde bulunuşlarıyla il­ gili belirttikleri niteliklerle en azından tanım olarak tutarlı­ dır. Bu nedenle, ilerleyen sayfalarda göklerde olmak ifade­ sini kullanacağım.

251 Gökler Ve Organize Din Kuzey Amerikan Yerlilerinin kozmolojisinde çoğunluk­ la Aşağı Dünya da kişinin ölümden sonra gitmek isteyeceği göksel bir yer olarak görülür. Ancak bu, milyarlarca üyesi olan ve aşağıdaki âlemlerin genellikle insanların öldükten sonra gitmekten korktukları cehennemler olarak tasvir edil­ diği dünyanın Büyük Dinlerinde belirtilen bir görüş değil­ dir. Cehennem tasviri, Batıda Hristiyanlıktan Batıda Budizme kadar yer almaktadır. Diğer bir ifadeyle, teolojik koz­ moloji kişilerin oraya asla gitmek istememelerine yol açar. Önemli organize dinler, gökleri Yukan Dünyaya yerleş­ tirme eğilimindedirler. Gerçekte, Büyük Dinlerin kurucula­ rının rapor edilmiş yükselmeleri sıklıkla bu dinlerin otori­ tesinin kaynağıdır. Roger YValsh'm işaret ettiği üzere, kutsal metinler olarak saklanan kurucuların deneyimleri şamanik yolculukları andırmaktadır. Bu yükselmelere ait vahiyler (ifşalar) bugün, büyük dinlerin yüz milyonlarca takipçisi tarafından bir inanç me­ selesi olarak kabul edilmektedir. Ancak kurucuların aksine takipçilerin, ölümden sonrası hariç, o da ancak dinlerindeki ilkeler doğrultusunda buna uygun bulunurlarsa, bu âlem­ lere yükselmesi beklenmez hatta izin verilmez. "Ölüler ko­ nuşmaz"; dolayısıyla hiç kimse, mesela bir şaman, fiilen Yu­ kan Dünyaya gidip resmi versiyonlardan tamamen farklı bildirimlerle dönmedikçe otoritesini sürdüren, hava geçir­ mez bir teolojik sistemdir bu.

252 Çok Sayıda Gök Olması Çeşitli dünya dinlerinin kurucularının göksel deneyim­ lerine dair bildirimlerini gerçek kabul edersek bu durumda, kurucular açıdan kişisel uygunluk taşıdığı açık, birden fazla gök bulunduğuna dair kanıtımız olur. Batıklardan her biri­ nin kendininkini keşfettiği birden fazla gök gibi. VVebster'in tanımlarında göklerin benzerliği veya eş bi­ çimliliği yönünde bir gereksinim belirtilmemiştir. "Göğün" "göksel/cennetsi" olma durumunda, her bir yolcunun, ken­ disi açısından mükemmel bir gök deneyimlemesi doğal gö­ rünmektedir. Esas olarak, daha önceden ele alındığı üzere, sıra dışı gerçeklik onu deneyimleyen kişiye mükemmel bir şekilde "uyarlanır." Ancak bu, bütün sıra dışı gerçekliğin, Orta Dünyadaki gibi, kişi için göksel olacağı anlamım taşı­ maz. Bireysel niteliklerine rağmen Batıkların göklerinde dikkate şayan olan şey, ilahi müzik ve göksel korolar gibi paylaşılan ortak tema ve deneyim türleridir. Batıkların gök­ lere eriştiği sonucuna varmak makul görünmekle beraber, aşağıda ele alınacağı üzere, bu görüşü destekleyecek daha fazla kanıt mevcuttur.

Deşifre Edilemeyen Kitap Ve Yazmaların Gizemi Daha önce Yukarı Dünyada hiç bulunmamış ve kendi­ sini nelerin bekleyebileceğinden habersiz aşağıdaki kişinin durumunda olduğu gibi bazen Batıklar, Yukarı Dünyaya yükseldiklerinde kendilerini bir tapmaktan girerken bul­ duklarını bildirmektedirler. Aşağıdaki örnekte ziyaretçi, orada yazı yazan bir keşiş görür. Bunu "gerçekten ilginç" bulmuş ama devam etmeye karar vermiştir.

253 Görkemli Bir Odada Yazı Yazan Keşiş Güney Pasifikte bir gemideyken gördüğüm deniz hor­ tumundan çıkmaya başladım. Hortumun içine girdim ve karanlıkta yukarı çıktım ve bir sürede güneşte devam et­ tim... Buluta benzer direnç yapan bir setten Yukarı Dünyaya çıktım. Aziz Peter ve Cennetin kapılarını bulmadığım için memnun olmuştum, yoksa hayal kırıklığına uğrayacaktım. Aksine burası Tayland'da olanlar gibi büyük bir wat (Budist tapmağı) idi. Kocaman tapınağa ve içindeki bu büyük odaya girdim. Altın kaplamaydı ve muhteşemdi. Çalışma odasından gir­ dim, küçük bir Tibetliye benzer keşiş çalışıyordu. Yazı yazı­ yordu; bunu gerçekten ilginç buldum ve eğer varsa, onunla olan ilişkimi merak ettim. Gitmeye devam etmem gerektiğine karar verdim. Son­ ra davulla geri dönüş sinyali geldi. Bütün adımlarımı geriye doğru takip ederek gerçekten çok hızlı geri döndüm. Deniz hortumundan geri inip gemiye atladım.

Arap Harflerine Benzer Kaybolan Yazıları Olan Kitap Bir önceki rapor, aşağıdakinin bir habercisi gibi; aşağı­ daki raporun sahibi Batılı, "bir çeşit sihirbaz laboratuvarına" giriyor ve beklenmedik şekilde Arap harflerine benzer yazıları olan ve yanma yaklaştıkça yazıların silindiği büyük bir kitap görüyor. Bu sabah Yukarı Dünyaya gittiğimde ikinci kata çıktım ve ucunda bir kale olan çok büyük bir şehir buldum. Kale duvarının kenarında durdum ve iki kat üstteki bir çıkıntı olan ilk pencereye tırmandım. Pencereden bir çeşit sihirbaz

254 laboratuvarma girdim ama çok fazla şey görmedim. Bu­ ranın laboratuvar olduğunu biliyordum çünkü içinde cüb­ beli ve siperlikli bir şapka giymiş Merlin'e benzer birisi var­ dı. Sanırım beyaz saçları da vardı ama emin değilim. Anında masalardan birindeki çok büyük bir kitap dik­ katimi çekti. Sanki Arapçaydı. Kitaba yaklaştığımda harfler yok oldu. Sihirbaza kitapta ne olduğunu sordum ama cevap vermedi. Ben de diğer katlara devam ettim.

Yedinci Katta: Anlaşılmaz Dil Ve Semboller Bulunan Eski Parşömen Tomarları Öğretmeni yolcuyu, Yukarı Dünyanın yedinci kah olarak algıladığı yere götürüyor. Bu katta, çarpan kayalar arasından geçmek de (tek görevi) dâhil, birçok macera ya­ şıyor. Ona İskenderiye Kütüphanesini çağrıştıran beyaz mermerden bir grup eski ve devasa binaya varıyor. Ken­ disine verilmiş olan üçüncü gözle tomarlar üzerindeki yazı­ lan görebiliyor, "ama anlamadığım dil ve semboller vardı." diyor. Ona, bunlan anlamaya henüz hazır olmadığı söyle­ niyor. Aşağıda anlatımı yer almaktadır: Öğretmenim beni, Yukan Dünyanın yedinci kah olarak algıladığım yere götürdü. Burası, özellikle dik bir arka du­ varı olan üç tarafı kapalı bir kanyondu. Tepeye doğru, açılıp kapanan devasa kayalardan bir girişi olan mağaramsı bir yer vardı. Kayalar, yukardan mafsallı ve üç ila üç buçuk metreydiler. Şiddetle, gürültülü bir şekilde açılıp kapanıyor­ lardı. Her biri yarım ila bir metre genişlikte sekiz set halin­ deydi. Nasıl geçeceğime kafa yorduktan sonra öğretmenime sordum ama bana bunu kendi başıma yapmam gerektiğini ve sezgilerime güvenmem gerektiğini söyledi. Bir süre seyrettikten sonra açılma düzenini fark ettim ve doğru zamanlamayla geçebildim. Yarı yola ulaştığımda

255 zamanlamayı kaçırdım. Kayaların zamanlamasını yakalaya­ na kadar bekleyebileceğim, mağara kenarında küçük bir de­ lik bulabildim. Oradan geçtiğimde geniş bir ovadaydım, o kadar par­ laktı ki iyi göremiyordum. Bir yol bulup oradan yürüdüm. Afrika'ya çok benziyordu. Dönüş yapan bir yoldan devam ettim ve çok koyu tenli, üzerinde sadece peştamal bulunan yaşlı bir adama rastladım. Hintli olduğunu düşündüm. Hiç­ bir şey söylemedi, elime çok güzel mavi bir göz verdi; bu­ nun üçüncü gözüm olduğunu biliyordum. Dişi bir aslan görene kadar devam ettim. Bana bir he­ diyesi olduğunu söyledi. Bu cesaretti, üçüncü gözümle gör­ düğüm şeye inanma cesareti. Yoldan devam ettim ve beyaz mermerden bir grup eski ve devasa binaya vardım. Çok eski görünüyorlardı. Buranın İskenderiye Kütüphanesi olduğunu düşündüm. İçeri gir­ dim. Hiç kimse yoktu. Masa ve sandalyeler vardı, duvarlar parşömen tomarlarıyla kaplanmıştı. Birkaç tanesini aldım ama boştular. Bir hayli zaman bilgiyi nasıl alacağımı düşündüm sonra bana verilen gözü kullanmam gerektiğini fark ettim. Bu gözle, kâğıt üzerindeki yazıları görebiliyordum ama üzerlerindeki dil ve sembolleri anlamıyordum. Bunun ne anlama geldiğini yüksek sesle sordum ve daha sonra hazır olduğumda anlayabileceğim söylendi. Bu anda geri dönüş çağrısı yapıldı ve gelmiş olduğum yoldan geri döndüm, sadece bu sefer çarpan kapılardan geçmek çok kolay oldu.

Sonunda Bir Kitapta Bir Kelime Gösteriliyor Batıklara Yukarı Dünyada veya başka bir yerde deşifre edilemez kitaplar veya yazmalar bulunduğu kesinlikle söy­

256

lenmemişti. Aslında itiraf etmeliyim ki verilen raporlarda bunların varlığına herhangi bir özel önem atfetmemiştim. Aşağıdaki anlatım, doğrulmama ve dikkat kesilmeme ne­ den oldu. Nihayet birisi, deşifre edilemeyen bu kitap ve yaz­ malardan hiç değilse bir kelime okumaya muktedir olmuş­ tu. [Kitap] kalın ve devasa; eski resimli el yazmaları gibi. Oldukça ağır. Açıyorum ve okuyamıyorum. Üzerinde kitabın ne olduğunu belirten bir şeyler var ama açık değil. Eski harflerle yazılmış. Bir sayfasını çeviri­ yorum ve eski kitaplarda olduğu gibi ilk harfi resimli, ger­ çekten çok küçük yazılar bulunan bir sayfa bu. Çok güzel. Küçük bir matbaada çalışırken bastıklarım gibi. Ama okuya­ mıyorum. Bu yüzden öğretmene bakıyorum; yaptığım şeyle ger­ çekten ilgilenmiş görünüyor. Beni izliyor ve bir sayfa daha çeviriyorum. Başka bir sayfa, bir sayfa daha, çok güzel... Okuyamıyorum. Kitabı kapatıp elimde tutuyorum. Yine öğ­ retmenime bakıyorum. Önemli değil der gibi ellerini kaldı­ rıyor. Kitabı arkasından tam ortasından açıyorum. Aynı şey. Kitap dolu ama hiçbir şey anlamıyorum. Tam net değil. Okuyabilecek kadar yoğunlaşamıyorum. Okumak için denemeye devam etmeli miyim diye so­ ruyorum. Başını olumlu anlamda sallıyor. Sayfayı açıyorum ve çeviriyorum. Bir ada hakkında bir şey. "Ada" kelimesi şimdi netleşti. Bunun anlamını bilmiyorum. Omuzlarını silkiyor. Denemeye devam etmeli miyim? Hayır. Kitabı kapatı­ yorum. Rafa geri yerleştiriyorum. Tam oturuyor. Başka bir kitap alıyorum. Üçte birlik kısmında açıyo­ rum. Kenarlara taşan dev bir fotoğraf gibi; siyah, hayır gri... İçine düşebilirmişim gibi bir his duyuyorum. Öğretmenime bakıyorum tekrar. Karışık bir mesaj. Ne

257 yapmalıyım? Kitabı kapatmam gerektiğini düşünüyorum. Ve kapatıyorum. Başıyla onaylıyor. Yanlış kitap veya bunun gibi bir şey. Rafa geri oymam gerektiğini söylüyor. Çok garip bir histi, kitabın içine tepe taklak gidiverecekmişim gibiydi. Çok ga­ rip. Bir çeşit güce sahip bir kitap. Bir pencere gibiydi. Ama artık rafta. Öğretmene doğru gidiyorum. Geri dönüp biraz daha okumalı mıyım? HAYIR. Sanırım şimdilik yeterli. Bayanın bildirdiği tek kelime "ada." Bu kitapların bi­ rinden tek kelime bile almak bir başarı ancak bu kelimenin önemi nedir? Her şeyden önce onun yükselmesi olduğu için normal­ de kelimenin anlamı üzerine düşünhıe önceliğini ona bıra­ kırdım. Ancak, yolcuya ulaşamadığımdan merakımı yene­ medim. (Eliade'nin baş editörü olduğu) Din Ansiklopedisi­ nin (Encyclopedia of Religion) onaltmcı cildini açıp dizin kısmında "Ada" için herhangi bir giriş yapılıp yapılmadı­ ğına baktım. "Ada" için yoktu ama "Adalar" için vardı: "Cennetin sembolleri olarak Adalar." Bu oldukça heyecan vericiydi ama ben "Ada" kelimesine bakmıştım "Adalar" kelimesine değil. Dizindeki giriş beni başka bir ciltteki bir sayfaya yönlendirdi. Raftan bu cildi alıp belirtilen sayfayı açtım. Burada "Ada" başlığı gördüm ama ansiklopedinin "Cennet" başlıklı bölümündeydi! Cennet! Gözlerime inana­ madım. Batıkların ziyaret ettikleri yer gerçekten gökler/ cen­ net miydi sorusu sorulmuş ve bizzat gökler/cennet tara­ fından cevaplanmış gibiydi.

Kutsal Kitap Ve Öğretileri Yükselme deneyimlerinde herhangi bir yazma veya

258 kitap olabileceği ön bilgisini almamış olan Batılılar, büyük bir keşif yapmış gibi görünüyor. Yukarı Dünyada karşılaş­ tıkları yazma ve kitaplar, Geo YVidengren gibi akademik otoriteler tarafından adlandırıldığı üzere Kutsal Kitap olabi­ lir. VVidengren şunu söylemektedir: "Antik Yakın Doğu'da, Kutsal Tablet veya Kutsal Kitap kavramından daha önemli rol oynayan çok az dini fikir olmuştur." Babil'den itibaren Yakın Doğu yazmalannda kaydedildiği üzere, Musa ve diğer peygamberler ile kutsal kişiliklerin göğe yükseldikle­ rinde keşfettikleri tabletlere veya kitaplara işaret etmektedir. VVidengren, Musa'nın yükselmesiyle ilgili aşağıdaki ifadede olduğu gibi, yedi gök ("kat") temasından da bah­ setmektedir: "Yeni İbranice tanıma göre... Musa yedi kat göğe çıkmıştır..." İlginç bir şekiide Yukarı Dünyamn yedinci katında Batıklardan birisi deşifre edilemez parşömen tomar­ ları bulmuştur. Sibirya'daki şamanik Ostyak halkına göre kişinin kaderi yedi katlı bir dağda bir tannça tarafmdan yazılmaktadır. Başka bir ifadeyle peygamberler, kadim ve kutsal kişi­ ler, göklere yükselen ve orada Kutsal Kitapla karşılaşan in­ sanlar olarak tanınmaktadır. Özellikle burada yazma veya kitaplarla karşılaşmayı beklemeyen Göksel Çalışmadaki Batılılann göklere yükseldiği sonucuna varmak için bu da baş­ ka bir sebep. Söz konusu âlemlerde karşılaştıkları göksel korolar ve ilahi müzik gibi başka kanıtlara da sahibiz. Dola­ yısıyla, Batıkların sıra dışı gerçeklikte, Yukarı Dünyada git­ tikleri gökler gerçekti ve Kutsal Kitabı andıran tezahürler, önemli bazı Yakın Doğu dinlerinin kuruluşuna katılmış ka­ dim kişilerin bildirimleri ile tutarlıydı. Özetlersek; modern Batıklar, temel şamanik yükselme yöntemlerini kullanarak göklere gitmiş ve şimdiye dek, ge­ nellikle Büyük Dinlerin kurucularına özgü olduğu varsa­ yılmış olan deneyimler yaşamışlardır. Bu deneyimler ara­

259 sında; göksel koro ve ilahi müziklerin duyulması, nur âlem­ lerine gitme, tanrısal varlıklar ve vefat etmiş kişilerle karşı­ laşma, kutsal parçalanma, kozmik birlik ve deşifre edile­ mez parşömen tomarları ve kitapların keşfi; en sonunda bunlardan bir tanesi, yukarda açıklandığı gibi, önemli bit kelime olan "Ada"yı göstermiştir. Sonuç olarak gökler, istet modern ister antik çağda olsun, hayal ürünü olmayıp, ara­ dan geçen binlerce yıla rağmen dikkat çekici bir şekilde ben­ zer biçimlerde insanlarca görülmüş (ve duyulmuştur). Kutsal Kitabın bildirilmiş olan antik versiyonları, deği­ şik önemde tablet veya parşömen tomarlarıydı. ("Antik" ile Hristiyanlık ve İslam öncesi dönemleri kast ediyorum.) Mu­ sa'ya verilmiş olan On Emir Tabletleri bir örnektir. Antik Mezopotamya'dan başlayarak Kutsal* Kitap'ta yer aldığı söy­ lenen diğer konular şunlardır: Tanrılar, Gök'ün Sırrı, Gök ve Yer'in Sırrı, Kader, Bilgelik, Yer ve Gök Kanunu, Gerçek, Ya­ radılışın Sıra ve Şeylerin Nedenleri, Hayat, Sevap ve Günahlann Hatırlatılması. Bir Batılıya, "Cennet" ile eşanlamlı olan, okunabilir "Ada" kelimesinin gösterilmesi konusuna dönersek; bu kita­ bı okunmayan sayfalarında ne olduğunu öğrenmek çok il­ ginç olurdu. İdeal durumda, Kutsal Kitabın Batılı şamanik sunumu yapılarak içeriği açıklığa kavuşacaktır.

Aşağı Dünyanın Yeniden Ziyaret Edilmesi: Cennetsi İşaretler Batılılann, Yukarı Dünyaya yükseldiklerinde, kültürleri tarafından onlara öğretilmiş olan şeyleri bulmaya "önceden programlanmış" olabileceklerini halen daha düşünen oku' yucular için Aşağı Dünyada buldukları şeyler yol gösterici olacaktır. Başka bir ifadeyle bir cehennem veya cehennemler

260 bulmuşlar mıydı? İlk olarak; aşağı indiklerinde Batılılar, anlatıldığı üzere, Aşağı Dünyada güç hayvanlarından çok daha fazlasıyla kar­ şılaştılar. Henüz Aşağı Dünyayla ilgili titiz bir Yeraltı Çalış­ ması yapmaya fırsat bulamamış olmakla beraber, onlarca yıldır şunları biliyorum: (1) Aşağı Dünya, Batılılar açısın­ dan daha yoğun ve daha az eteriktir ve (2) istatistiki olarak, Aşağı Dünyada hayvan formlan, Yukarı Dünyada insan formları daha bol olmakla beraber her iki form da her iki dünyada bulunabilir. Planlanan Yeraltı Çalışmasının bir ön tanıtımı olan aşa­ ğıdaki sayfalarda, Yukarı ve Aşağı Dünyalar arasmda önem­ li benzerlikler olduğu görülecektir. Aşağıdaki birkaç örnekte Batılılar, diğer şeylerin yanı sıra, cennetsi bir ortam (bir Cen­ net Bahçesi), Hristiyan bir aziz olan bir öğretmen, muhte­ mel bir Kutsal Kitap ve müzik sesi buluyorlar.

Harika Müzik Sesi Oldukça hızlı hareket etmeye başladım, tam anlamıyla tünel olmayan bir yerden geçtim, ilk olarak elinde keçe (zar) olan bir adama rastladım. Nasıl olduğunu anlayamadım ama kolayca keçeden geçtim. Kendimi karanlıkta giderken buldum ve sonra birden bir sürü kemer, mahya ve yeraltı nehirlerinden geçtim. Bu bir süre sürdü. Kendimi eriyik bir yerde buldum. Aniden harika bir müzik sesi geldi. Sözlü değildi, tonlardan oluşuyordu, ar­ moni gibi. Atomik yapının titreşiminin harika armonisiydi. Küçücükken bir anda kocaman, masif bir hal aldı. Eriyik yerde, daha büyük armoninin içine girmek için ancak ton üzerinden, tek bir ton üzerinden hareket edebi­ liyordum. Kalp atışma dönüşen merkezi bir güneş veya çe­ kirdeğe geldim ve armonik ses bütün yönlere doğru açıldı.

261 Yeryüzü, güneş, yıldızlar ve ay olmuş gibiydim. Sanki bağlı olduğum bir iç ses vardı- kozmik ses ve birbirleriyle konu­ şuyorlardı. Hem kalp ataşımda hem de ötesindeydiler. Geri çok çabuk döndüm. Birkaç sefer kendimi buhar üzerinde yüzdüm ve birden kendimi keçenin diğer tarafın­ da buldum. Tünelde bir süre geçti. Geri geldim.

Cennet Bahçesinde ... Boş bir alandayım. Yerde bir delik açılıyor ve içine "düşüyorum." Daha önce bulunmuşum gibi hissettiğim bir yere düşüyorum ama bu sefer, sadece iskeletler, kayalar ve ateş nehirleri yerine... Sanki her şey yolunda... Çok yeşil ve sulak; etrafta dolanan hayvanlar ve insanlar baş döndürücü bir güzellikteler... Ve çok çeşitliler, bütün hayvan türleri, bütün insan ırkları. Hepsi mükemmel... Cennet Bahçesinde olduğumu fark ediyorum. Ve şu anda burada "yabana" olduğumu bildiğim halde göze batmış gibi hissetmiyorum... insanlar benimle konuşuyor, kafalarıyla selam veriyor ve gülümsüyorlar. Hava ıtırlı, zencefil ve karanfil kokusu var ve ılık. Çok ama çok rahat hissediyorum. Uzun kestane rengi saçları belinden aşağı inen, inanıl­ mayacak kadar güzel bir kadın, içmem için bana altanımsı bir iksir getirdi. Hevesle alıp içtim. Tattığım en enfes şeydi. Sıcak, yoğun, bal gibi tatlı ve besleyiciydi. İçtikçe daha kuv­ vetli ve son derece duyumsal hissettim. Çok ama çok güçlüydü, neredeyse ilaç gibiydi... Sonra kadın beni, ağaç dallarından yapılma bir kane­ peye yönlendirdi ve oturmamı istedi. Kanepenin yumuşak­ lığına gömüldüğümde mükemmel bir şekilde vücudumu sardı, kendimi koza içindeymişim gibi hissettim. Sürekli olarak beyaz, büyük ve güçlü kuvvetli bir at

262 olduğumu hayal ediyorum ve zamanda/mekânda çok hızlı koşuyorum, her şey bulanık. Sonsuza kadar koşabilirmişim gibi inanılmaz güçlü hissediyorum. Bir süre koştuktan son­ ra bembeyaz kumları ve gök mavisi su olan bir sahile ulaşı­ yorum. Susadığım için ve içmemin uygun olduğunu bil­ diğimden sudan içiyorum. Suyun tadı, daha önce verilen içkiye benziyor, daha yumuşak ve daha az yoğun... Uyuyakalıyorum. Uyandığımda hayvanım yanımda oturuyor ve beni yalıyor, pütürlü diliyle beni nazikçe temiz­ liyor, tekrar tekrar... Beni gölcüğüme geri götürüyor, orada suya girip temizleniyorum. Sonrasında geri dönme zamanı­ nın geldiğini biliyorum.

Bir Öğretmenle Tanışma: Aziz Francıs Öğretmenlere bazen Aşağı Dünyada rastlanır. Aşağı­ daki, bir adamın kaydettiği ölmekte olan annesiyle (Latin Katolik) yaptığı görüşme. Onayını almak suretiyle, geçişine hazırlık olarak, annesine sıra dışı gerçekliği tanıtmak iste­ mişti. Annesine, Aşağı Dünya için standart başlangıç egzer­ sizi olan, hayvanını aramasını söylemişti. Ama annesi, hay­ vanların koruyucu azizi olan Aziz Frands ile karşılaşmıştı! Bu anlatıma, benim yaptığım bir görüşmede aldığım bilgiler de eklenmiştir. Annem kanserden ötürü ölümcül hasta oldu. Son dört beş ay içinde öleceğinin farkına vardı. Çok fazla aa çekiyor­ du ve ağrı kesicilerin hiçbirisi işe yaramıyordu. Erkek kardeşim yolculuk yapmayı öğretmeyi teklif etti. Hemen kabul etti. Çocukluğundan itibaren bir psişikti ama yaşlandıkça güçlerini kaybetmeye başladı. Çok acısı vardı ve bundan kurtulmak için her şeyi denemeye hazırdı. İlk yolculuğunda tünelden geçti ve tüneli çok canlı bir şekilde anlattı. Çok güzel bir manzaraya açılan tüneli oluş­

263 turan şeyleri anlattı. Çıktığı yerde, hayvanın gelmesini otu­ rup beklemek için bir oturak vardı. İlk başta hiç kimse gel­ memişti; ne birinci ne de ikinci yolculukta. Üçüncü yolculukta nihayet bir figür belirmişti. Hay­ van yerine gelen Aziz Francis'ti. Favori azizi olmamakla be­ raber (Katolik olduğundan) onu tanıyordu. Onun yardım­ cısı olduğu açıktı. Onunla asla kelimelerle konuşmadı, zihin yoluyla konuştu. Ne söylediğini öylece anlıyordu. Başka yolculuklarda yaptı; tünelden çıktığı zaman o küçük otu­ rakta oturup azizi beklemesi gerektiğini biliyordu. Deneyimlediği her şeyi net bir şekilde yazıyordu. Aziz Francis birçok kez gelmiş ve sadece ona dokunmuştu o da onun cübbesine dokunuyordu. Adlanm bilmediğim başka azizler de gelmişti. Bu yolculuklara gitmeye devam etti ve sa­ nırım bu yolculukların birinde onun yardımcısı olacak iki aziz daha gelmişti. Onun için gidip bakmaya başlama zamanı olabileceğini söylemeye başlamışlardı (ötede ne olduğumu?) O "Ne zaman?" deyip duruyordu. Aziz Francis ona; "Daha zamam değil" diyordu. Daha sonraki yolculuklarından birinde Aziz Francis gelerek nihayet onu bu güzel manzarada daha ileriye götür­ meye karar vermişti. Ama her gittiği seferde ağladı çünkü geri gelmek istemiyordu. Aziz onu almış ve bu güzel man­ zarada süzülmüşlerdi ve bir koyağın kenarında kalmıştı. Koyağın diğer tarafında sıralanmış olan cüppeler içindeki figürleri görmüştü. Burası bir sanca [İspanyolcada geniş koyak] idi ve tanışamamışlardı. Başlangıçta çok genişti, kimseyi ayırt edememişti. Ne zaman [sıradan gerçeklikte] hastalığı çok a a verse Aziz Francis, [yolculuk yaptığı yere] geri dönmeyi isteyip istemediğini soruyordu. O kadar alışmıştı ki tüneli salisede geçip diğer tarafa çıkıyordu. Orada oturup beklemesi gerek­ tiğini biliyordu.

264 Bazen bekliyordu ama Aziz Francis gelmiyordu. Ancak çoğu kez geldi ve onu koyağa geri götürdü. Her seferinde koyak daralıyordu ve nihayet diğer taraftakileri tanıyabildi. İki yaşındayken zehirlenip ölmüş olan küçük erkek kadreşimi görmüştü, orada bekliyordu. Ve büyükbabamı, babamı ve tanıyamadığı başka akrabaları görmüştü. Bu çocuğa (küçük erkek kardeşim) ve büyükbabama çok yaklaşmıştı. Ellerini uzatmışlar ve yanlarına gelmesini istemişlerdi. Annem çocuğa yaklaşmak için güçlü bir istek duymuş ve büyükbabam ona gülümsemişti. Bu birçok yolculuk sırasın­ da gerçekleşmişti, ta ki annem sanca'nm gittikçe daha da daraldığını fark edene kadar, bazen genişlediği de oluyor­ du. En sona doğru, ölümünden bir ay önce, aradaki uçurum hemen hemen kaybolmuştu. Neredeyse yürüyerek geçebi­ lirdi. Bundan sonra bir daha yolculuk yapmak istemedi; enerjisi yoktu. (Ölmeden önce) bir ay komaya girdi. Tüm bu deneyimleri bütün detaylarıyla yazdı.

Aşağı Dünyada Deşifre Edilemez Kitap Eski Babil ve İran yazmalarında sadece Kutsal Kitaba yükselme bahsi geçerken eski Mısırlıların yazılarında kitaba inmek denmiştir; Mısırlılar onu yeraltındaki bir odada bul­ muşlardır. Aşağıdaki Batılı, en nihayet Yukarı Diinyadakine benzer deşifre edilemez bir kitap bulana kadar Aşağı Dün­ yada çeşitli maceralar yaşamıştır. Aşağı Dünyaya gittim... Oraya vardığımda güç hayvanı beni karşıladı — bu bir Bufaloydu [Bizon] ... Beni sırtına aldı; sırtında oturmuş çayırlarda dolaşırken üzerimde Yerel Amerikalı bir şefin kıyafet ve başlığı olduğunu fark ettim. Bufalonun üzerinde gidiyordum ama onun attığı her adım­ da yere bastırdığım uzun bir sopa tutuyordum.

265

Yüksekten baktığımız bir yere geldik ve altımızda ya­ tan bütün ovalan bütünüyle gördük. Sıçradı, havada süzül­ dük ve uzaya çıktık. Yıldızlar arasında dans ettik ve yeniden çayırlığın kenarına döndük. Yeniden toprakta yürüyorduk ve sık ormanlık bir alana geldik. Bufaloyu çok seviyor ve hayranlık duyuyordum, onun sırtında olmak bana gurur veriyordu. Ormandaki bir açıklıkta sırtından indim. O anda panik içinde iyi arkadaşım Bufaloyu öldür­ meye kastım olduğunu anladım. Çok direniyordum. Zih­ nimde, "Hayır, hayır bunu yapamam." diyordum. Ama aynı zamanda yapmak zorunda olduğumu biliyordum. İçimin derinliklerinde biliyordum. Hem sıradan gerçekliğin hem de sıra dışı gerçekliğin bilinendeydim; sanki her ikisinde de bilincim yerindeydi. SG'de ağlıyordum ama SDG'te deneyimliyordum. Bufalodan indim ve ayakta dikilirken tam gözlerinin içine baktım. Başını okşadım ve özür diledim. Anlamış gi­ biydi. Ucunda bir bıçak olan sopamı aldım ve Bufaloya sap­ ladım. Ölmüş yatarken onu yardım, kalbini ve karaciğerini çıkardım. Yemem gerektiğini biliyordum ama bununla mü­ cadele ediyordum. Hayır, hayır bunu yapamam." Diyor­ dum. Ama içimin derinliklerinde yapmak zorunda olduğu­ mu biliyordum. Organları, çiğ olarak yedim. Sonra başımı kendiminkinin üzerine geçirdim ve de­ risini kuşandım. Kaynaştık. Bufalo olmuştum ama kendi ak­ lıma sahiptim. Yürüyordum ve yere basan dört ayağımı his­ sedebiliyordum. Derin ve güçlü bir bilgelikle bildiklerimin Bufalonun bildikleri olduğunu hissediyordum. Bu çok güç­ lü ve duyguları uyandıran bir histi. Yürüdükçe, bunun evre­ nimizdeki bir sonraki yaşam formu olduğunu düşündüminsan ve hayvanın bütünleşmesi.

266

Kayalardaki yüksek yere geldim ayağımı kayalara vur­ maya başladım. Ayağımı yere vurdukça sıçrayan kıvılcım­ lar çıktı. Kıvılcımların nereye gittiğine bakıyor ve bunu niye yaptığımı düşünüyordum. Eğer kıvılcımlar yere ulaşırsa ye­ ni bir hayat formu türeyeceğini düşünüyordum. Kıvılcımları, amaca ulaştığını görmek için dikkatle iz­ lerken uzayda bir solucan deliği açıldı ve içinde çok hızla yol aldım. Portakal rengi, sarı ve beyaz tonlardaydı. Çok uzun bir tüptü ve nihayet diğer ucundan çıktığım­ da, üzerinde çok büyük deri ciltli bir kitabın olduğu bir kaidenin önünde dikiliyordum. Kitap açıktı ve üzerinde ya­ zılar vardı. Parşömen sayfalarda ne yazılı olduğunu görmek için kitaba çok dikkatli bakıyordum. Sayfalarda yazı olmasına rağmen, zihnimin yoğunlaşamayacağı bir stilde yazılmıştı, tamamen anlaşılmazdı. Son derece önemli olduğunu ve okuyamayacağımı da anlamış­ tım. Sadece orada olduğunu biliyordum. [Vurgu eklenmiş­ tir.] O anda yeniden solucan deliğine çekildim. Geriye doğ­ ru giderken davulun geri dönüş çağrısı geldi. Sıradan ger­ çekliğe geldiğimde gözümden yaşlar akıyordu. Bunun Kutsal Kitap olup olmadığını bilmeye imkân ol­ mamakla beraber, Yukarı Dünyadaki deşifre edilemez par­ şömen tomarları ve kitaplarıyla "Ada" sözcüğünü gösteren kitap için yapılan tanımlara tam uyuyor. Batıklarla yaptığım çalışmada uzun zamandan beri keşfedildiği üzere, Aşağı Dünya ile Yukarı Dünya çok şey benzeşiyor ve burada verilen birkaç Aşağı Dünya örneği ile verilenler bu gözlemle tutarlıdır. Halen daha bu iki dünya bazı açılardan ayrı görünmektedir ve bunun için kapsamlı bir Yeraltı Çalışması yapılması gerekmektedir.

267 Yukarı Ve Aşağı Dünyaların Değerlendirilmesi Çalışmamdaki Batılılar, Aşağı Dünyaya inme talimat­ larını izlediklerinde aşağıda bazen oldukça cennetsi âlem­ lerle karşılaştılar. Kültürel beklentilerin aksine Aşağı Dün­ yada Hristiyan cehennemine benzer bir yerden ziyade tam zıddı bir ortam buldular. Birçoğu daha sonra, temel şamanik yolculukla kendi edindikleri bilgiler doğrultusunda, öl­ düklerinde yukarı gitmektense aşağı gitmeyi tercih edecek­ lerini söylediler. Yaptıkları bildirimler, Batıkların Yukarı ve Aşağı Dünya deneyimlerinin sadece kültürel yansımanın bir neticesi olduğu yönündeki argümana gölge düşürmektedir. Daha önce belirtildiği üzere, bazı Yerel Kuzey Ame­ rikan kozmolojilerinde Aşağı Dünya, dünyadaki Büyük Dinlerin belirttiği görüşün aksine, kişinin ölümden sonra gitmek isteyeceği cennetsi bir yer olarak görülür. Bu dini öğretilerin yaygın etkileri neticesinde bugün hayatta olan bazı yerli şamanlar, Moğolistan'dakiler gibi, Aşağı Dünyaya inmeyi denemekte bile isteksiz hale gelmişlerdir. Muhtemelen, bütün acı ve ızdıraplarıyla, cehenneme en yakın yer bizim kendi Orta Dünyamızdır. Yukarı ve Aşa­ ğı Dünyalara yolculuk edenler, parçalanma deneyimi yaşa­ mış bile olsalar, kesinlikle orada acı olduğuna dair bir bil­ dirim yapmamışlardır. Göklerde acı yoktu.’Güney Amerika'nın Tropikal Ormanlarındaki bazı yerli halklar arasında; uzun zaman önce yeryüzü ve cenneti bağ­ layan bir asma olduğu ve istedikleri zaman bundan cennete çıkabildikleri ve inebildikleri hakkında bir mit bulunmak­ tadır. Bazı talihsiz olaylar neticesinde asma zarar görmüş ve sadece şamanlar cenneti ziyaret edebilmiştir. Sonra son şamanlarını kaybettiler ve cenneti artık ziyaret edemeyecek olmanın yasını tutmaktadırlar.

268 Şimdi günlük hayatımızda, Temel Şamanizmin yön­ temleri bize hem Yukarı hem de Aşağı Dünyalara gitme ve oralarda neler olduğunu görme özgürlüğü sunmaktadır. Böyle yaprak kişiler, Orta Dünyanın ötesinde cennetler ol­ duğunu kendileri keşfetmektedir. Cennetler gerçektir ama şamanların başkalarını iyileştirmek ve yardımcı olmak üze­ re eriştikleri başka bir gerçeklikte.

Ruhsal Özgürlük Ve Gelecek Şamanizm, şamanik yükselme dâhil, ruhsal özgürlüğe giden bağımsızlık yoludur. Ruhsal özgürlükle, sadece inan­ mayı değil bilmeyi kast ediyorum. Şamanların davullarına el koyarak artık kişisel bağımsızlığın önüne geçilemeye­ cektir. Artık davulların sesi, elektronik olarak hemen hemen dünyanın her yerine ulaşmıştır ve şamanın davulu ruhsal özgürlüğün seçim sandığıdır. Davulun sesi bizi yine, bir daha asla bizi engellemesini istemediğimiz setler arasından göklere götürecektir. Bugün Temel Şamanizmde, öteki gerçeklikte yardım arayabilecek araçlara sahibiz. Göklerde; bizi iyileştirmeye ve hayatları­ mızdaki ve dünyadaki sorunları çözecek, daha iyi bir ka­ dere hazırlayacak bilgi, bilgelik ve merhameti bizlerle pay­ laşmaya hazır öğretmenler, bilge ve şefkatli ruhlar bekle­ mektedir. Bu problemlerin çözümü birçoklarına imkânsız görü­ nebilir. Lâkin artık "ancak bir mucizenin çözebileceği" zor­ lukları ele almamızı sağlayacak sonsuz bir yardım bizi bek­ lemektedir. Mucizeler gerektiği ve mucizeler de şamanların işi olduğu için şamanizmin insanlığın ana sahnesine çıka­ cağı an geliyor.

269 Bağlan çözülen şaman mucizesi değerli bir derstir. Ruhların, şamanı mucizevi bir şekilde çözebilmeleri gibi, insanlığı da inanç veya inançsızlığın bağlarından özgürleş­ tirmeleri de mümkündür. Bu bağlardan kurtulduğumuzda, öğretmenler ve diğer şefkatli ruhların bilgi, bilgelik ve yar­ dımından yararlanabiliriz. Artık, çok sayıda kişi bu öğretilerin kutsal kaynağına gidebildiği için, eskiden gitmiş az sayıda kişinin bize getir­ diği Kutsal Kitapların öğretileri ile sınırlı değiliz. Tıpkı bir Ruhsal Bağımsızlık Zili gibi şamanın davulu, ruhsal devri­ min başlangıcı ilan ediyor ancak bu uzun bir zaman alabilir. Göklere ulaşan zarar görmüş asma yenilendi. Ayrıca, uzun zamandır inkâr edilen asmanın aşağı âlemlere inen metaforik kökleri de yenilendi.

271

SONSÖZ Yeniden Mağara YValter Cline, güç arayışları hakkında daha fazlasını açıklamıştı. Saliş Okanagan halkının, temas ettikleri ruhları kayalara resmettiklerini bildirmişti. Niye resim yapmışlar­ dır? Okanagan yaşlıları Cline'a; "büyük gücü olan insan­ ların" bunları "bir çeşit tanıtım" amaçlı yaptıklarını ve bu resimlerin "resmi yapan kişiye, belirsiz bir yolla gücünü kullanmasında yardımcı olduğunu" anlatmışlardı." Sadece "güçlü yaratıklar" resmedilirdi. Cline, ayrıca güç arayışı için çocukların kaya resimle­ rini ziyaret etmesi gerektiğini bildirmişti. Sıkl.kla babalar, çocuklarını çok seneler önce yaptıkları resimlere tek baş­ larına güç arayışı için gönderiyorlardı. Babalar genellikle, oğullarına bunları doğrudan anlatmak yerine, "güç resim­ leri" (benim kullandığım bir terim) ve yerleri hakkında sa­ dece ipucu veriyorlardı. Daha önce kaydedilen bir olayda baba; "oğlunu bir halatla uçurumdaki bir mağaraya indir­ miş ve onu ertesi gün yukarı çekmiştir. Mağaradaki gecenin sonunda oğlan, onu bütün felaketlerden koruyan Öykü Ka­ yası gücünü kazanmıştır." "Öykü kayası," bazen Batıdaki Kuzey Amerikalı yerliler tarafından üzerinde resimler bulu­ nan kayalar için kullanılan bir terimdir. Bu olayda ayrıca güç sahibi olduğunu da belirtmişlerdir. Her halükarda bu Okanagan örneklerinde amaç, ideal olarak babanınki olmak üzere, çocuklara koruyucu bir ruh bulmalarında yardım etmektir. Belki de duvarları hayvan resimleriyle kaplı dünyanın diğer ucunda Fransa, Chauvet'teki Üst Paleolitik Dönem mağarasında yirmialtı bin sene evvel, artık mağaranın sert­

272 leşmiş çamur zemininde bir çocuğun ayak izlerinin kalıcı olarak yer almış olması bir rastlantı değildir. İlaveten, çeşitli Üst Paleolitik Döneme ait duvar resimleri bulunan mağara­ lardaki ayak izlerinin etüt edilmesi sonucu bunların nere­ deyse hepsinin çocuklara ait olduğu görülmüştür. Okanagan yaşlıları, Avrupa'daki eski mağara resimlerinin amacına ilişkin daha geniş bir anlayışa yönelik kayıp halkaları sun­ mak suretiyle dünyaya bir hediye vermiş olabilirler. Ve güç arayışına çıkan Okanagan çocuklarına, niye ba­ balarının resimleri ve yerleri konusunda sadece dolaylı ipuçları veriliyordu? Ne Okanaganlar ne de yirmialtı bin se­ ne önceki insanlar adına konuşamam ancak Şuarlar arasın­ da, güç arayışında karşılaştığınız şeyi çok yaşlanana kadar anlatmamak geleneksel bir bilgidir. Şu anda seksenüç yaşın­ dayım, dolayısıyla kitabın başlarında güç arayışına gittiğim­ de mağarada olanları size açıkladım. Bir anlamda elinizdeki kitap, bu yoldan gidenler için kendi güç arayışlarında onlara ipuçları vermek üzere, be­ nim mağara resmim sayılabilir. Yine de bunlar sadece laf. Ruhların gizli gerçekliğine girmek ve gerçek olanla temas etmek okuyucuya kalmış.

273 GÖKSEL ÇALIŞMAYA KATKIDA BULUNANLAR Rob Ashby Scott Balderson Darla Barclay (vefat etti) Katia Bask Datch Baudisch Bili Brunton Sandra Bundy Mujiba Cabugos Sally Cantrell Nancy Dunn Ken Emerson Amanda Foulger Nicolina Halvorson (kitapta "NH" olarak kısaltılmıştır) Carroll Herkimer Marda Herman Terry Jackson Lora Jansson Dr. Bradford Keeney Sharon Kehoe irene Lo Julia Meridith Joana Morris Jim Nourse Ozmo Piedmont E.Pierson Diane Polasky Catherine Rose Kim Roseland Pamela Sampel Karrie Savvyer Tom Snell

274 Robbie Staufer Kappy Strahan Carol Faulkner Swim Roger Keith Swim Ve YSR'ye katkıda bulunan diğer birçok isimsiz kişi Not: Kapsamlı bir araştırma yapılmasına rağmen, yer­ leri belirlenemediğinden, tüm katkıda bulunanların yazılı iznini almak mümkün olmamıştır. Listede gözden kaçmış olanlar veya değişiklik talep edenler lütfen FSS'ye yetkili müdür kanalıyla başvursunlar; info@şamanizm.org

275 NOTLAR

Hatırlatma: SDGH ve YSR kısaltmaları, sırasıyla, Şaman Çalışmaları Vakfı'nın Sıra Dışı Gerçekliğin Haritalandırılması projesi ile Yayınlanmamış SDGH Raporu anla­ mındadır. Bu proje, bu kitaptaki anlatımların ana kaynağı olarak kullanılan ve Batıkların sıra dışı gerçekliğe yaptıkları şamanik yolculuklarda neler bulduklarına dair yaklaşık beş bin bildirimi içeren şamanik bilginin toplanmasını ve arşivlenmesini kapsamaktadır. GİRİŞ •

Eliade, Şamanizm (Shaıııanism), 135.

•

M. Harner, Şamanın Yolu (Şamanın Yolu ), 31.

•

Yakın tarihli bir antropoloji dergisinde; eskiden "Jıvaro" olarak adlandırılan "Şuarlarm 'gerçek' dünyasına girin­ ce" antropolojiyi bıraktığım söylenmiş. (Bakınız; Rubenstein, "Amazonlu Şuarlar Arasında Gö­ rünün Önemi" (On the Importance of Visions among the Amazonian Shuar.)) Ancak, ben antropolojiyi asla bırakmadım, sadece antropoloji ve bilginin sınırlarını genişletmek için akdemi çevresinden ayrıldım. Personel olmadığı için şu anda Şamanik Bilgi Konservatuvarı kapalıdır, bir kütüphaneci için fon bu­ lunana kadar kapalı kalacaktır. Bilimden söz edersek, insanın sosyal evrimine etki eden ekolojik ve ekonomik faktörler üzerine araştırmama aşina olan okurlar (örnek; M. Harner, "Nüfus Baskısı ve Çiftçilerin Sosyal Devrimi" (Population Pressure and

•

•

•

276

•

the Social Revolution of Agriculturalists)), bu konularla şamanizm üzerine araştırmalarımı nasıl bağdaştırdığımı merak ediyor olabilir. Cevap basit: Sıradan ve sıra dışı olmak üzere farklı gerçekliklerle alakalı olduklarından bunlan bağdaştırmam gerekmiyor. Şifa ve bilgelik ka­ zanmada olduğu gibi bazen iki gerçeklik çakışabiliyor ve bu da gezegenimizin geleceğine dair bana umut ve­ riyor. Her iki alanı da birbirinin tamamlayıcısı ve insan bilgisinin ilerlemesi, Yeryüzünde hayatın korunması açısından gerekli buluyorum. E.g., Cowan 1996; Ingerman 2004. . RUH GÜCÜ VE MAĞARA

• •

• • • • • • •

•

de Angulo, "Dini Duygunun Temeli" (The Background of Religous Feeling), 354. M. Harner, "Kabile Bilgeliği" (Tribal VVisdom), 163. "Ses duyma," görsel algılama ile aynı değildir ve şamanizme başlamada tavsiye edilmez. Benedict, "Koruyucu Ruh Kavramı" (The Concept of the Guardian Spirit). Cline, "Din ve Dünya Görüşü" (Religion and World View) 139. M. Harner, Şamanın Yolu, 10-16. Cline, "Din ve Dünya Görüşü," 133-82. a.g.e., 137-42. a.g.e., 138. Park, "Paviotso Şamanizmi", 98 ve "Kuzey Amerika'nın Batısında Şamanizm" (Shamanism in Westem North Ameri­ ca), 26-29. Park, "Kuzey Amerika'nın Batısında Şamanizm," 28.

277 • •

a.g.e., 27. Walker Nehri halkı Paviotso Hayalet Dansı Şefi mer­ hum Raymond Hoferer, Mayıs 2006'da mağara güç ara­ yışının artık yapılmadığım söylemişti. • Park, "Kuzey Amerika'nın Batısında Şamanizm," 27. • M. Hamer, "Wounded Knee (Yaralı Diz)" 1973. • Mağaradaki güç arayışımın hiçbir aşamasında fosfenler görmediğim gibi daha önce açıkladığım üzere Elieth ha­ ricinde hiçbir görüntü de görmedim. • Dünyamızdaki ruhlara dair daha fazla bilgi için Bölüm 4'e bakın. ARAYIŞ • • •

• •

• • • • •

Narby ve Huxley, Zamanda Şamanlar (Shamans through Time). M. Harner, Şamanın Yolu, xvi. Levy-Bruhl, Les fonctions zihinseles. Ayrıca bakınız; Lowie, Etnolojik Teorinin Tarihi (The History of Ethnological Theory), 216-21. Jaynes, Bilincin Kökeni (The Origin of Consciousness). Devereux, "Nevrotikler Olarak Şamanlar" (Shamans as Neurotics),12. Ayrıca bakınız; Silverman, "Şamanlar ve Akut Şizofreni" (Shamans and Acute Schizophrenia). La Barre, Hayalet Dansı (Ghost Dance). Jung, Kırmızı Kitap (The Red Book), 249,161. a.g.e., 246, 249. Kevin Tumer'a, bu pasaja dikkatimi çektiği için minnettarım. Eliade, Şamanizm, 306. Cushing hakkında bilgi için bakınız; Green, Zuni: Frank Hamilton Cushing'ten Seçme Yazılar (Zuni: Selected Writings of Frank Hamilton Cushing).

278 • • •

• • •

• •

•

• • • • •

Daha fazla bilgi için bakınız; M. Hamer, Jivarolar (The Jivaro), 1-6. a.g.e., 84, 90-91,134-35, çeşitli yerlerde. Şamanttı Yolu'nda nakledildiği üzere, daha ileri bir tarihte Şuarlarla kaldığımda, kutsal bir şelalede güçlü bitkilerin yardımıyla ruh gücü kazanma deneyimi yaşama fırsatım oldu. M. Hamer, Şamanın Yolu, 1-8. Dick Kendig vefat etti ancak Dorothy hayatta ve gerçek isimlerini kullanmam için izin verdi. O tarihlerde VVilliam Burroughs'un, ayahuskaya KolombiyalIların verdiği isimle, yage ile yapüğı deney­ lerden habersizdim. Bakınız; Burroughs ve Ginsberg, Yage Mektupları (The Yage Letters), 1963. Daha fazla bilgi için bakınız; M. Hamer, Şamanın Yolu, xiii-xvi, 46-51. Onları 1964, 1969 ve 1973 yıllarında tekrar ziyaret ettim. Bazı sonuçlar, M. Hamer, Şamanın Yolu'nda nakledilmiş­ tir, 8-18. M. Harner, "Avrupa Cadılığında Halüsinojen Bitkilerin Rolü" (The Role of Hallucinogenic Plants in European VVitchcraft). Wasson and Heim, Les ehampignons hallucinogenes du Mexique. Hofmann, Problem Çocuğum (LSD: My Problem Child). Huxley, Algının Kapıları (The Doors of Perception). See Metzner, Psikodelik Kültürün Doğuşu (Birth of a Psychedelic Culture). Örneğin, VVasson ve Heim, Les ehampignons hallucinogenes du Mexique.

279 • • •

• • •

• • • •

• • • • • •

Örneğin, Castaneda, Do Juan'ın Öğretileri (The Teachings o f Don ]uan). Wasson ve Wasson, Mantarlar, Rusya ve Tarih (Mushrooms, Russia, and History). Ayak davulu, genel olarak, rezonans çemberi olarak işlev gören yerdeki bir çemberin tahta plakalarla kapatılmasından oluşur. Aynı anda üç kişi, üzerinde davul çalıp dans edebilir. Bogoras, "Çukçiler- Din" (The Chuckchee-Religion) 424» Kişisel gözlem ve katılım, 1994 ve 1999. Bakınız; Neher, "İşitsel Uyarım" (Auditory Driving); M. Harner, Şamanın Yolu, 31, 50-53; Max field, Ritmik Davul Sesinin Etkileri (Effects of Rhythmiç Drumming)', Turow, "Ritüel Teknolojisi Olarak İşitsel Uyarım" (Auditory Driving as a Ritual Technology). Örneğin; Heick ve Mueller, Olgunlaşmamış Doktor (The Sucking Doctor), bibliyografyada verilmiştir. M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. Ridington, Göğe Giden Yol (Trail to Heaven). Özellikle, Doğu Sibirya'daki Amur Nehri halkları ara­ sında. M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. Manchen-Helfen, Reise ins asiatische Tuwa, 117 Bir Moğol şamanı ile kişisel iletişim, 2012. Kişisel iletişim, Ailo Gaup, 1993. Örneğin, M. Harner, editör, Halüsinojenler ve Şamanizm (Hallucinogens and Shamanism). Neher, "İşitsel Uyanm."

280 •

Neher, "Fizyolojik Açıklama" (A Physiological Explanation). Ayrıca bakınız; Neher, "İşitsel Uyarım." • Jilek, Saliş Kızılderililerinde Zihinsel Sağlık ve Kültür Değişimi (Salish îndian Mental Health and Culture Change), 74-75. • Rouget, Müzik ve Trans (Music and Trance); Turow, "Ritüel Teknolojisi Olarak İşitsel Uyarım." • Örneğin, S. Harner, Şamanik Davula Bağışık ve Duygusal Tepki (Immune and Affect Response to Shamanic Drumming); S. Harner ve Tryon, "Şaman Davul Ritmi­ nin Psikoimmünolojik Etkileri" (Psychoimmunological Effects of Shamanic Drumming); Max- field, "Davulun Yolculuğu" (The Joumey of the Dram). • See Townsend, "Bireyci Dini Hareketler" (Individualist Religious Movements). •

DÜNYAMIZ: ŞAMANLAR VE RUHLAR • • •

• •

• •

Ballard, "Güney Puget Koyu Mitolojisi" (Mythology of Southern Puget Sound),129. Eliade, Şamanizm, 5. Bilinç durumları, sıradan ve sıra dışı gerçeklik ile Şamanizm hakkında daha fazla bilgi için bakınız; M. Harner, Şamanın Yolu. Eliade, Şamanizm, 85. Baer ve Snell, "Matsigenkalar Arasında Bir Ayahuska Töreni" (An Ayahuasca Ceremony among the Matsigenka), 61, 70. Elkin, Asil Aborjinler (Aboriginal Men of High Degree) (1977), 85. Park, "Paviotso Şamanizmi," 103.

281 • • • • • • • • • • • • •

• • •

M. Hamer, "Çağlayanın Sesi" (The Sound of Rushing Water), 28; M. Hamer, Şamanın Yolu, 115-30. Rasmussen, İglulik Eskimolarının Entelektüel Kültürü, 113. Örneğin, Bogoras, "Çukçiler- Din," 374, 413. Örneğin, Popov, "Nganasanlara Ait Sereptie Djarouskin" (Sereptie Djarouskin of the Nganasans). Örneğin, Peri ve VVTıarton, "Olgunlaşmamış Doktor" 30, 34. Thalbitzer, "Doğu Grönland'm Pagan Rahipleri" (The Heathen Priests of East Greenland), 3. M. Hamer, Jîvarolar, 116-25,154. M. Hamer, saha notlan, 1960-61. Rasmussen, İglulik Eskimolarının Entelektüel Kültürü. VVallace, Mucizeler ve Modern Ruhçuluk (Miracles and Modern Spiritualism) (1896). Gayton, "Yokuts-Mono Şefleri ve Şamanlan" (YokutsMono Chiefs and Shamans), 390. M. Hamer, Jîvarolar, 134-43. M. Harner, "İrlanda'da Hayatta Kalmış Olabilecek Kelt Şamanizmi" (A Possible Survival of Celtic Shamanism in Ireland), 3, 9. Örneğin, M. Hamer, Jîvarolar, 157-60. M. Hamer, Yayınlanmamış saha, deney ve olay veri­ leri, 1952-2009. M. Harner, "A Core Şamanik Teori of Dreams," Şamanizm 2010: 3 ÖTEKİ DÜNYALARA YOLCULUK

1. 2.

Ayrıca bakınız; Eliade, Şamanizm, 259 ve devamı. Ayrıca bakınız; Eliade, Şamanizm, 269 ve devamı.

282 3. Bogoras, "İlkel Dinde Zaman ve Mekân Algısına Dair Kavramlar" (Ideas of Space. and Time in the Conception of Primitive Religion), 235. 4. a.g.e., 205-265. 5. Çok az etnolog, birinci elden yerlişamanlardan, yolculuklarında ne deneyimlediklerini açıklamalarını istemiştir. Bu örneklerin bulunması görevi halen daha zordur ve kendi içinde büyük çaba gerektirir. 6. Lütfen, teşekkür bölümüne de bakın. 7. Yolculuk raporlarının yazarlarına ulaşmak, raporla­ rını ve isimlerini bu kitapta yayınlamak için izin almak üze­ re titiz bir çalışma yapıldı. İsmi atlanan veya bulunamayan olmuşsa lütfen kitabın daha sonraki basımlarında gerekli düzeltmelerin yapılabilmesi için Şaman Çalışmaları Vakfı Yetkili Müdürü ile temas kurun. Talep edildiği takdirde, yayınlanmış bir rapor sonraki basımlardan çıkarılabilir. Vakfın e-posta adresi: [email protected]. • BATILILARIN İLK YOLCULUKLARI: AŞAĞI DÜNYA VE GÜÇ (ERK) HAYVANLARI • • • •

• •

Rasmussen, İglulik Eskimolarımn Entelektüel Kültürü, 119. M. Harner, Şamanın Yolu, 71-72, 93. a.g.e., 57-68. Kuzey Amerika yerlileri arasında onlar hakkmdaki bil­ giler için bakınız; Benedict, "Kuzey Amerika'da Koru­ yucu Ruh Kavramı" (The Concept of the Guardian Spirit in North America). M. Harner, Şamanın Yolu, 58. Örneğin, M. Harner, "Çağlayanın Sesi" ve Şamanın Yolu.

283 • • • • • •

Parfüme yaptıkları atıf, boyunlarına küçük torbalar içinde astıkları, tatlı kokulu tohumlardan gelmektedir. M. Hamer, Şamanın Yolu, 76-103. a.g.e., 24-38. Jung, Hatıralar, Rüyalar ve Yansımalar (Memories, Dreams, Reflections), 158-61. Kişisel iletişim, Bili Graves, Pomo şamam, Upper Lake, Kaliforniya. 1952. İşitsel uyarım kullandığımız ve ayahuska kullanmadı­ ğımız için, ona özgü sürüngen formlarıyla karşılaşmayı ummayız (bundan başka yerde söz edilmiştir; M. Harner, Jivarolar, 6-7). Bu formlar, ayahuskanm etkile­ rinin bir parçasıdır. İksir yeterince- güçlü ve uygun şe­ kilde hazırlanmışsa, bunu içen kişiler genellikle Orta ve Aşağı Dünyalarda sürüngenler ve kedigilleri görürler. (Bakınız; M. Hamer, "Güney Amerikan Kızılderilileri­ nin Yage Deneyimlerindeki Ortak Temalar" (Common Themes in South American Indian Yage Experiences) ve Naranjo, "Yage Deneyiminin Psikolojik Yönleri" (Psychological Aspects of the Yage Experience)). Bunlar, işitsel uyarımla yolculuk yapanlar tarafından genelde . görülmemektedir.

•

• • • • • •

İsimsiz ve tarihsiz. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Eliade, Şamanizm, 94. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Anonim, 16 Ağustos 1988. YSR. Beveridge, Bilimsel Araştırma Sanatı (The Art of Scientific Investigation)

284 7. ŞAMANİK YÜKSELME: TARİH, FOLKLOR VE BİLGİ 1. Cloutier'in uyarlaması, Ruh, Ruh (Spirit, Spirit) 6163. İzin alınarak yayınlanmıştır, Copper Beech Press, © 1980 David Cloutier. 2. M. Hamer, "Avrupa Cadılığında Halüsinojen Bitki­ lerin Rolü." 3. Örneğin, Manker, "Die lappische Zaubertrommel, II," 19 ve devamı, 6 Ve devamı, 124 ve devamı. 4. Bu gezilerin hepsinde bana merhum Heimo Lappalainen (Finli etnolog ve arkadaşım, aym zamanda tercümanlığımı yaptı) eşlik etti; bu gezilerden birine eşim Sandra Harner'da katıldı. 5. Büyük güçlükler sonrasında, 1980'lerin başlannda kuzey Norveç'te, ön yüzünde kozmolojik resimler bulunan, ren geyiği boynuzundan yapılma kehanet çekici ve kemik imleci olan Samilerin klasik "çanak" davulunu yapmayı kabul eden birisini bulabildik; bize kullanma talimatlarını da verdi. 2012'de başka bir tip Sami davulu kuzey Finlandi­ ya'dan temin edildi. Her iki durumda da davul yapanların kimliklerini büyük bir gizlilik içinde tutmak gerekti. Bu davullardan birisi Marin County, Kaliforniya'da Şaman Çalışmaları Vakfı, Şaman Bilgileri Konservatuvarındadır. Diğeri ise özel bir koleksiyondadır. • • •

M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. a.g.e. Seattle, YVashington'u ziyaret ettikleri sırada güneydoğu Sibirya, aşağı Amur Nehri bölgesinden Ulçi (Ulchi) ve Nanai şamardan ile kişisel iletişimler, 1996.

285 • • • • • • • • •

• • • •

Kişisel iletişim, Vladimir Basilov, Moskova, 1982. Ayrıca bakınız; Walsh, Şamanizm Dünyası (The World of Shamanism), 157-64. Açıklandığı üzere, Samiler arasında tamamen kaybol­ mamıştır. Örneğin, Wilbert, "Tütün ve Şamanik Esriklik," (Tobacco and Shamanistic Ecstasy), 63. Schröder, "Zur Din der Tujen des Sininggebietes," 225. M. Harner, "Avrupa Cadılığında Halüsinojen Bitkilerin Rolü." a.g.e., 144. Bogoras, "Çukçiler- Din," 331.a.g.e. Bakınız; Resim 6'daki Sami davulunda, bir ren geyiği üzerinde çekilen bir figür (bir tanrı veya şaman) görül­ mektedir. Samilerin, Noel Baba mitinin kökenlerinde rol oynaması muhtemel görünmekle beraber, son zaman­ larda popüler olan Samilerin şamanik yolculuklarını yaparken sinek mantarı kullandıkları yönündeki iddia­ lara çok az destek vardır. Yıllardır tanıdığım bir Sami şaman, 2012 yılında, bunları diğer şamanik ritüellerde kullandıkları için bilindiklerini ama Samilaer arasında şamanik yolculuk için mantarların kullanıldığına dair hiçbir geleneksel veya tarihsel bilgisi bulunmadığı söy­ lemişti. Anonim kalmayı tercih etmiştir. Irving, New York'un Tarihi (A History o f Nem York), 81. Örneğin, Anisimov, "Kozmolojik Kavramlar" (Cosmological Concepts)," 85-89,93, 96. Bacigalupo, Foye Ağacı Şamanları (Shamans o f the Foye Tree). M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009.

286 •

Örneğin, Anisimov, "Kozmolojik Kavramlar," 85-89, 93, 96; Partanen, "Buryat (Buriat) Şamanizmine Dair Açık­ lamalar" (A description of Buriat Shamanism). • Eliade, Şamanizm, 259-66,269-74. • Harva, "Der Baum des Lebens," 41, 57; Harva, "Fin Ugor [ve] Sibirya Mitolojisi" (Finno-Urgic [and] Siberian Mythology), 341; Harva, "Die religiösen Vorstellungen," 58 ve devamı. • Polome, "Alman Dini" (Germanic Religion), 524-25; Ayrıca bakınız; Harva (yukarıda). • Örneğin, Eriksson, "Saami Şamanizmi"; M. Hamer, "Avrupa Cadılığında Halüsinojen Bitkilerin Rolü"; Rydving, Davul Süresinin Sonu (The End of Drum-Time), 56-92. • Bakınız; Baer ve Snell, "Bir Ayahuska Ayini" (An Ayahuaska Ceremony). • Dr. Batbayar Conchidorj ile kişisel iletişim, Moğolistan Ulusal Üniversitesi, 2008. • Polome, "Alman Dini" 525. • Anisimov, "Kozmolojik Kavramlar," 86. • Örneğin, Birlea, "Folklor" (Folklore), 365. • M. Hamer, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. • G. Tumer, Samoa, 199. • Harva, "Der Baum des Lebens," 41, 57; Harva, "Fin Ugor [ve] Sibirya Mitolojisi," 341; Harva, "Die religiösen Vorstellungen," 58 ve devamı. • Eliade, Şamanizm, 409. • Bakınız; Roerich, Shambhala. a.g.e. Goldman, "Cubeo."

Mooney, Hayalet Dansı Dini (The Ghost-Dance Religion), 970. Bugün bu şarkı, Hayalet Dansı elçisi VVovoka'yı onurlandırmak üzere yeni bir melodiyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Bogoras, "Çukçiler- Din," 331. Rasanen, "Regenbogen-Himmelsbrucke." Eliade, Şamanizm, 118,132-43. Elkin, Asil Aborjinler (1945), 139-40. DAVULLA GÖKKUŞAĞININ ÖTESİNE GEÇMEK: BATILILAR YUKARI DÜNYAYA ÇIKIYOR Mongush Kenin-Lopsan tarafındaki yazılı hale getiril­ miştir. Kenin-Lopsan, Ayı Ruhunu Çağırma (Calling the Bear Spirit), 24. Odigan, Ruhlar Tarafından Seçilme (Chosen by the Spirits), 132. Şaman Çalışmaları Vakfı ve FSS Avrupa saha çalışanları ile Tuva şamanları ile Tuva'daki kişisel iletişimler, 19942010. Ridington, Göğe Giden Yol. Bacigalupo, Foye Ağacı Şamanları. See M. Hamer, Şamanın Yolu, 50-53, davul vuruşları hakkında bilgi. E. Turner, "Ruhların Gerçekliği" (The Reality of Spirits),29. Yükselme anındaki deneyimleri üzerine dü­ şündükten sonra ruhların kendisini, hayalinin ürünü olmadıkları, gerçek olduklan konusunda eğittiklerini fark etti. Drury, Şamanizmin Öğeleri (Elements o f Shamanism), viii-ix a.g.e., ix.

288 • • • • • • • • • • •

İsimsiz ve talihsiz. YSR. Kişisel rapotf/ Bradford Keeney, Doktor, 2 Şubat 2007. Scott Balder^on, Haziran 1992. YSR. Julia Meredith, 19 Kasım 1984. YSR. Kappy Straban, 14-19 Ekim 2001. YSR. Anonim, 19^5-98. YSR. Örneğin, BOgoras, "Çukçiler- Din," 331; Elkin, Asil Aborjinler (1^45), 86. Elkin, Asil Aborjinler (1945) ve Howitt, Yerli Kabileler (Native Tribesh 5ol ve devamı. See M. Hamer, Şamanın Yolu, 23,109-12. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Patentli cihaz Şaman Çalışmaları Vakfı, Şaman Bilgileri KonservatuVarındadır.

• • • •

E. Pierson, l995. YSR. Anonim, 19^9-2002. YSR. Catherine Rd>se, 5-17 Mayıs 2000. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR.

•

Sally C an treü /2011. YSR.

• • • • • • • •

irene Lo, 14 Ekim 2001. YSR. Anonim, tarihsiz. YSR. Lora JanssorL 21 Ekim 2002. YSR. Datch Baudisch, 28 Ekim - 2 Kasım 2001. YSR. Katia Bask, 1998. YSR. Nancy DunrL 2000. YSR. Marda Herrdan, 4 Haziran 1996. YSR. Joana M orris Ekim 1998. YSR.

289 9. ÖĞRETMENLER TAVSİYE VEREN ŞEFKATLİ RUHLAR • • • • • • • • • •

Ridington, Göğe Giden Yol, 93. Popov, "Nganasanlara Ait Sereptie Djarouskin/' 141. Sharon Kehoe, 1987. YSR. Karrie Sawyer, 1992. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Eliade, Şamanizm, 93 ve davamı, g 6 v e devamı. 10. ÖĞRETMENLERŞİFA VEREN ŞEFKATLİ RUHLAR

• • • • • • • • • • • • •

M. Harner, Şamanın Yolu, 113-34. Örneğin, Achterberg, Imagery in Şifada İmgelemler (Imagery in Healing). Ozmo Piedmont, 19 Kasım 1990. YSR. Anonim, tarihsiz. YSR. Diane Polasky, 27-28 Ekim 1990. YSR. M. Harner, Şamanın Yolu, 110. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Daha fazla bilgi için M. Harner, Şamanın Yolu, 113-30. Örneğin, Eliade, Şamanizm, 202. İsimsiz ve tarihsiz. YSR. Anonim, 2 Kasım 1993. YSR. Jim Nourse, 14 Mayıs 1985. YSR. Anonim, 23 Kasım 1992. YSR.

290 11. KOZMİK PARÇALANMA, BİRLİK VE ŞİFA GÜCÜ • • • •

Örneğin, Eliade, Şamanizm, 36 ve devamı; 53 ve devamı. Popov, "Nganasanlara Ait Sereptie Djarouskin," 84-95. İsimsiz, Ağustos 1987. YSR. M. Hamer, Jîvarolar, 143; M. Harner, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. • Eliade, Şamanizm, 21. • M. Harner, Jîvarolar, 138. • Rasmussen, İglulik Eskimolarımn Entelektüel Kültürü, 112. • a.g.e., 118-19. • Peters, "Tamang Şamanizminde Mistik Deneyim" 8Mystical Experience in Tamang Shamanism). • Örneğin, Elkin, Aborjinler (1977), 49-50. • Metraux, "Le şamanizme chez les indiens," 216. • M. Hamer, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. Rengeyiği İnuitlerinin, kuvartz kristallerinin bilinmediğini ve şamanlarm uygulamalarında yer al­ madıklarım öğrendim. • Elkin, Aborjinler (1945), 94. • a.g.e., 85. • Ksenofontov, Legendy i Rasskazy u Yakutov, 44-95, Eliade tarafından alıntılanmıştır, Şamanizm, 37. • Spencer ve Gillen, Orta Avustralya'nın Kuzey Kabileleri (The Northern Tribes o f Central Australia), 480-81. • a.g.e., 487-88. • Bemdt, "Wuradjeri Sihri ve Akıllı Adam" (Wuradjeri Magic and Clever Men) (1946), 334-38. • Eliade, Şamanizm, 138. • M. Hamer, Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009; Elkin, Aborjinler (1945), 44,103,120.

291 • • • • •

• • • • • • • •

Nicolina Halvorson, 17 Ağustos 1988. YSR. Spencer ve Gillen, Orta Avustralya'nın Kuzey Kabileleri, 480-81. Rasmussen, İglulik Eskimolarının Entelektüel Kültürü. Mujiba Cabugos, 21 Ağustos 1987. YSR. Larry Peters ile kişisel iletişim, 13 Ağustos 2001. Tamang şamanizmi hakkında bilgi için bakınız; Peters, "Tamang Şamanizminde Mistik Deneyim." Bakınız; Evans-Wentz (editör), Tibet Yogası ve Gizli Öğre­ tiler (Tibetan Yoga and Secret Doctrirıes), 277-334. Anonim, 6 Haziran 2007. YSR. Tom Snell, 21 Ekim 2002. YSR. Catherine Rose, Kasım 1999. YSR. • Darla Barclay, 5-10 Mayıs 2002. YSR. Robbie Staufer, 12-16 Ekim 2007. YSR. Kim Roseland, 21-26 Ekim 2007. YSR. Quasha, "Essie Parish'in Konuşması" ( Speech by Essie Parish) 12. RUHLAR, GÖKLER VE RUHSAL ÖZGÜRLÜK

•

• •

•

Kant, Vorlesungen uber Psychologie, 132. Ayrıca bakınız; M. Hamer, "Bilim, Ruhlar ve Temel Şamanizm." (Science, Spirits, and Core Shamanism). Popper, Bilimsel Keşfin Mantığı (The Logic o f Scientific Discovery), 63,68-69. Bu kitap 1874 yılında ilk kez ortaya çıktığında arka ar­ kaya başkaları yapıldı, en sonuncusu 1896 yılında ba­ sılmıştı. VVallace, Mucizeler ve Modern Ruhçuluk (1896), xvi.

92 Bush, "Batılıların Acıklı Ölüme Yakın Deneyimleri" (Distressing Westem Near-Death Experiences), 81. Tart, "Michael Harner ile Konuşma" (Dialogue with Michael Harner) deşifre metni, 4. a.g.e. a.g.e., 5. Örneğin, Grof, İmkânsız Gerçekleştiğinde (When the împossible Happens). Stanislav Grof, yenilikçi kitabını, eş zamanlılık olarak tanıklık ettiği ve gördüğü bu "imkân­ sız" fenomenle ilgili bazı anlatımlara ayırmış. Bağları çözülen şaman fenomeni hakkmdaki deneylerim hakkında ilk kez 1999 yılında yazı yazdım (M. Harner, "Bilim, Ruhlar ve Temel Şamanizm"). 2003 yılına kadar bu beceriyi sadece en ileri seviyedeki öğrencilere öğret­ tim. Bağların sıkılaştıkça kurutlamanın kolaylaştığım keşfettim; bana göre bunun sebebi, yardım isteyen kişi­ nin ızdırabıyla orantılı olarak ruhlann merhamet his­ setmesi. O tarihlerde keşfimi, yuıvipi uygulamasında öğ­ renci olan antropolog Bili Lyon ile de paylaştım. Webster Yeni Evrensel Eksiksiz Sözlük (Webster's Nem Evrensel Unabridged Dictionary). Walsh, Şamanizm Dünyası, 157-64. Also, M. Harner, "Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri," 1990 ve sonraki yıllar. İsimsiz, 17 Mart 1985. YSR. İsimsiz, 26 Ağustos 1982. YSR. Rob Ashby, 2000. YSR. Terry Jackson, 13 Haziran 1988. YSR. Eliade, editör, Dinler Ansiklopedisi (Encyclopedia ofReligion), cilt 16 (Dizin), 278. a.g.e., dit 11,188.

293 • • • • •

• • • • • •

YVidengren, Havarinin Yükselmesi (The Ascension of the Apostle), 7. a.g.e., 40. Harva, "Die religiösen Vorstellungen," 172. YVidengren, Havarinin Yükselmesi, 22-24. a.g.e., 7. Sayfa 7'de YVidengren, "tablet" yerine "kitap" kelimesinin kullanılmaya başlamasını, "belki de tablet­ lerin yazma aracı olarak süresi dolduğu içindir" şeklin­ de belirtiyor. İsimsiz, 2 Temmuz 1981. YSR. Pamela Sampel, 2000. YSR. İsimsiz, Ocak 1983. YSR. YVidengren, Havarinin Yükselmesi, 80, 80 n.4,84. Sandra Bundy, 2008. YSR. Kişisel iletişimler, 2010, 2011 ve 2012. SONSÖZ: YENİDEN MAĞARA

• • • • • • • • •

Cline, "Din ve Dünya Görüşü," 137. a.g.e., 148. a.g.e., 143. a.g.e. a.g.e., 138,144. a.g.e., 138. a.g.e., 136,138. Guthrie, Paleolitik Sanatın Niteliği (The Nature of Paleolithic Art), 128 ve devamı. Duday ve Garcia, "L'ichnologie ou la memorie des roches," 64.

295 BİBLİYOGRAFYA

-Achterberg, Jeanne. Şifada İmgeler: Şamanizm ve Modem Tıp (Imagery in Healing: Shamanism and Modern Medicine). Bos­ ton: Shambhala Books, 1985. -Anisimov, A. F. "Kuzey Halklarında Kozmolojik Kavram­ lar" (Cosmological Concepts of the People of the North), Sibirya Şamanizmi Hakkında Çalışma'da yer almıştır (Studies in Siberian Shamanism), editör: H. N. Michael. Toronto Üniver­ sitesi Yayınları/ Kuzey Amerika Arktik Enstitüsü, 1963. -Baer, Gerhard ve VVayne W. Snell. "Matsigenkalar Arasın­ da Bir Ayahuska Töreni (Doğu Peru)."

Zeitschrijtfur

Ethnologie 99, no. 1-2 (1974): 63-80. -Bacigalupo, Ana Mariella. Foye Ağacı Şamanları: Şili Mapuçelerinde Cinsiyet, Güç ve Şifa. (Shamans of the Foye Tree: Gender, Poıoer, and Healing among the Chilean Mapuche). Austin: Teksas Üniversitesi Yayınları, 2007. -Ballard, Arthur C.

"Güney Puget Koyu Mitolojisi."

Antropoloji (Anthropology) (VVashington Üniversitesi) 3, no. 2 (1929): 31-150. -Benedict, Ruth F. "Kuzey Amerika'da Koruyucu Ruh Kavramı." Amerikan Antropoloji Derneği Hatıratları 29 (1923). -Berndt, Ronald Murray. "YVuradjeri Sihri ve Akıllı Adam." Oceania 17, no. 4 (1946): 327-65. ___. "VVuradjeri Sihri ve Akıllı Adam (Devamı)." Oceania 18, no. 1 (1947): 60-86.

296

-Beveridge, VVilliam I. B. Bilimsel Araştırma Sanatı. Toronto: VVilliam Heinemann, 1950. -Birlea, Ovidiu. "Folklor." Din Ansiklopedisi 5, editör: Mircea Eliade ve Charles J. Adams, 363-70. New York: Macmillan, 1987 -Bogoras, VValdemar. "Çukçiler- Din." Amerikan Doğal Tarih Müzesi Hatıratları, Cilt 11, editör Franz Boas. Cilt 7, Jesup Kuzey

Pasifik

Keşfi

Kısım

2

(Jesup

North Pacific

Expedition). Leiden: Brill ve New York: Stechert, 1907 ___. "İlkel Dinde Zaman ve Mekân Algısına Dair Kavram­ lar." American Anthropologist, Cilt 27, No. 2 (1925): 205-66. -Breuil, Abbe Henri. Mağara Sanatının Dörtyüz Yılı (Four Hundred Centuries o f Cave Art). Montignac, Fransa: Centre d’Etudes et Documentation Prehistoriques, 1952. -Burroughs, William ve Ailen Ginsberg. Yage Mektupları. San Francisco: City Lights,1963. -Bush, Nancy Evans. "Batıkların Acıklı Ölüme Yakın Dene­ yimleri:

Dipsiz

Çukurlar

Arasında

Bir

Yol Bulma"

(Distressing VVestern Near-Death Experiences: Finding a Way through the Abyss). Ölüme Yakın Deneyimler El Kitabı: Otuz Yıllık Araştırma'da yer almıştır (The Handbook of NearDeath Experiences: Thirty Years of Investigation), editör: Janice Miner Holden, Bruce Greyson ve Debbie James. Santa Bar­ bara: Praeger, 2009.

297

-Caesar, Julius. Galya'nın Fethi. S. A. Hanford tarafından İngilizce'ye çevrilmiştir. Londra: Penguin,1951 (orijinali; M.Ö. 51). -Castaneda, Carlos. Don Juan'ın Öğretileri: Yaqui Kızılderilile­ rinin Bilgi Yöntemi (The Teachings o f Don Juan: A Yaqui Way of Knovoledge). Berkeley: Kaliforniya Üniversitesi Yayınları, 1968. -Cline, Walter. "Din ve Dünya Görüşü."

Washington

Sinkaietk veya Güney Okanagan Halkları’nda yer almıştır (The Sinkaietk or Southern Okanagan of Washington), editör: Leslie Spier. General Series in Anthropology, No. 6 (Antropoloji Laboratuvan'nın katkısıyla, 2), Menasha, Wisconsin: Banta, 1938. -Cloutier, David. Ruh, Ruh: Şaman Şarkıları, Büyülü Sözleri (Spirit, Spirit: Shaman Songs, Incantations). Çeşitli versiyonlar, antropologların kaydettiği metinlere dayanmaktadır. Copper Beech Press, 1973. -Cowan, Tom. Günlük Ruhsal Bir Uygulama Olarak Şamanizm. Freedom: Crossing Press,1996. -Darvvin, Charles. Doğal Seçilim Yoluyla Türlerin Kökeni (On the Origin of Species by Means o f Natural Selection). Londra: John Murray, 1859. ___. İnsanın Atası ve Cinsiyet Esaslı Seçilim (The Descent of Man and Selection in Relation to Sez). New York: D. Appleton,1871.

298 -de Angulo, Jaime. "İlkel Kabilede Dini Duygunun Temeli" (The Background of Religious Feeling in a Primitive Tribe). American Anthropologist 28, no. 2 (1926): 352-60. -Devereux, George. "Nevrotikler Olarak Şamanlar." Ameri­ can Anthropologist 63, no. 5 (1961): 1088-90. -Dossey, Larry. Şifa Kelimeleri: Duanın Gücü ve Tıbbi Uygulama (Healing Words: The Power ofPrayer and the Pradice o f Medicine). San Francisco: Harper San Francisco, 1993. -Drury, Nevili. Şamanizmin Öğeleri. Shaftesbury, Dorset, İngiltere: Element Books, 1989. -Duday, H. ve M. Garda. "L'ichnologie ou la memorie des roches." La memorie 11 of Le concept de memorie'de yer almıştır, editör: N. Navioloff, R. Jaffard ve P. Brenot, 55-66. Paris: Hartman, 1990. -Eliade, Mircea, ed. Din Ansiklopedisi. 16 cilt. New York: Macmillan, 1987. ___. Şamanizm: Geçmişin Esriklik Teknikleri (Archaic Techniques o f Ecstasy). Bollingen Series 76. New York: Pantheon, 1964. Orijinal Fransızca genişletilmiştir (1951).

baskıdan

düznelenmiş

ve

-Elkin, A. P. Asil Aborjinler. John Murtagh Macrossan Memorial Konuşmaları, 1944. Queensland Üniversitesi, Sidney: Australasian Publishing, 1945. ___. Asil Aborjinler. 2. baskı. New York: St. Martin’s Press, 1977

299

-Eriksson, JOrgen I. "Saami Şamanizmi: Bugün Noajdie" (Saami Shamanism: the Noajdie Today). Şaman Çalışmaları Vakfı Bülteni 1, no. 3 (1988-89): 3-9. -Evans-VVentz, W. Y. editör, Tibet Yogası ve Gizli Öğretiler. 2. basit. Londra: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1958. Orijinal baskı 1951. -Gayton, Anna H. "Yokuts-Mono Şefleri ve Şamanları." Kaliforniya Üniversitesi Yayınları, American Archaeology and Ethnology 24 (1930): 361-420. -Goldman, Irving. "Cubeo: Kuzeybatı Amazon Kızılderilile­ ri" (The Cubeo: Indians of the Northwest Amazon). Illinois Studies in Anthropology 2 (1963). Urbana: Illinois Üniversitesi Yayınları. -Green, Jesse, editör, Zuni: Frank Hamilton Cushing'ten Seçme Yazılar. Lincoln: Nebraska Üniversitesi Yayınlan, 1978. -Grof, Stanislav. İmkânsız Gerçekleştiğinde: Sıra Dışı Gerçeklik­ teki Maceralar (When the Impossible Happens: Adventures in Non-Ordinary Reality). Boulder, CO: Sounds True,'2006. -Guthrie, R. Dale. Paleolitik Sanatın Niteliği. Şikago: Şikago Üniversitesi Yayınları, 2005. -Hamer, Michael J. "Güney Amerikan Kızılderililerinin Yage Deneyimlerindeki Ortak Temalar." Halüsinojenler ve Şamanizm'de yer almıştır, editör Michael J. Hamer, 155-75. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1973. ___. "Temel Şaman Kuramına Göre Rüyalar" (Core Shamanic Theory of Dreams). Shamanism 23 (2010): 2-4.

300 ___. "Parçalanma ve Coşkun Birlik" (Dismemberment and Ecstatic Union). Makale, Uluslararası Şaman Araştırmaları Derneğinin toplantısında sunulmuştur, Nara, Japonya, Kasım 1995. ___. Jivarolar: Kutsal Şelale Halkı (The Jivaro: People o f the Sacred Waterfalls). Garden City, New York: Doubleday/Natural History Press, 1972. Değiştirilmiş baskı 1984 yılında UC Press tarafından yapılmıştır. Aksi belirtilmedikçe, alıntılar birind baskıdandır. ___. "Nüfus Baskısı ve Çiftçilerin Sosyal Devrimi." Southzvestern Journal of Anthropology 26, no. 1 (1970): 67-86. ___.

"İrlanda'da

Hayatta

Kalmış

Olabilecek

Kelt

Şamanizmi." Shamanism 5, no. 1 (1992). ___. "Avrupa Cadılığında Halüsinojen Bitkilerin Rolü." Halüsinojenler ve Şamanizm'de yer atamıştır, editör Michael J. Hamer, 125-50. New York: Oxford Üniversitesi Yayınlan, 1973. İlk olarak 1965 yılında Amerikan Antropoloji Deneği'nin yıllık toplantısında, "Halüsinojenler ve Şamanizm" sempozyumunda sunulmuştur. ___. "Bilim, Ruhlar ve Temel Şamanizm." Shamanism 12, no.i (1999): 5-8. ___. "Şamanik Danışmanlık" Şaman'ın Yolu: Şifa, Kişisel Gelişim ve Güç Kazanma'da yer almıştır (Shaman's Path: Healing, Personal Groıoth, and Empoıoerment), editör: Gary Doore, 179-87. Boston: Shambhala, 1988.

301

___. "Çağlayanın Sesi." Natural History Magazine 11, no. 6 (1968): 28-33, 60-61. ___. "Kabile Bilgeliği: Şamanın Yolu" (Tribal YVisdom: The Shamanic Path). Yüksek Bilgelik: Yüce Yaşlılar Psikodeliklerin Süren Etkisini Araştınyor'da yer almıştır (Higher Wisdom: Eminent Elders Explore the Continuing Impact o f Psychedelics), editör: Roger YValsh ve Charles S. Grob, 159-77. Albany: New York Devlet Üniversitesi Yayınlan, 2005. ___. Yayınlanmamış saha, deney ve olay verileri, 1952-2009. ___. Şamanizm Hakkında Yayınlanmamış Konuşmalar, 1978-2011. Şaman Çalışmaları Vakfı'nın (eskiden Merkez) şaman eğitimlerinde sunulmuştur. ___. Şamanın Yolu: Güç ve Şifa Rehberi (The YJay o f the Shaman: A Guide to Power and Healing). New York: Harper & Row Publishers, 1980. Ayrıca, Bantam tarafından 1982'de yayın­ lanmıştır. Değiştirilmiş baskı 1990'da Harper & Row tarafın­ dan yayınlanmıştır. Alıntılar, ilk baskıdandır. ___. "VVounded Knee." Nem York Times, 20 Mart 1973. ___, düzenleme, Halüsinojenler ve Şamanizm. New York: Oxford University Press, 1973. -Harner, Michael ve Sandra Harner. "Hastalıkların Şamanik Tedavisinde Temel Uygulamalar" (Core Practices in the Shamanic Treatment of Illness). Shamanism 13, no. 1-2 (2000): 19-30.

302 -Harner, Sandra. Ema'nın Odise'si: Şifa ve Ruhsal Bilgi İçin Şamanizm (Ema's Odyssey: Shamanismfor Healing and Spiritual Knoıvledge). Berkeley, CA: SDGth Atlantic Books, 2014. ___. Şamanik Davula Bağışık ve Duygusal Tepki. Ann Arbor, Michigan: UMI, 1995. ___. "Şamanik Yolculuk ve Bağışık Tepki: Hipotez Testi" (Shamanic Joumeying and Immune Response: Hypothesis Testing). Shamanism 16, no. 2 (2003): 9-14. ___. "Şamanik ' Yolculuk ve Psikolojik Tepkiler: Hipotez Testi" (Shamanic Joumeying and Psychological Responses: Hypothesis Testing). Shamanism 17, no. 2 (2004): 16-23. -Harner, Sandra ve W. Tryon. "Şaman Davul Ritminin Psikoimmünolojik Etkileri." Kuzey Dinleri ve Şamanizm'de yer almıştır (Northern Religions and Shamanism), editör M. Hoppâl ve J. Pentikainen. Budapeşte: Akademiai Kiadö, 1992. -Harva (Holmberg), Uno. "Der Baum des Lebens." Annales academiae scientarum fenni- cae, seri B 16. Helsinki (1922-23). ___. "Die religiösen Vorstellungen der altaischen Völker." FF Communications 52, no. 125 (1938). Helsinki: Suomalainen Tiedeakatemia. İlk baskı, Fince olarak 1933 yılında yapılmış­ tır. -Harva (Holmberg), Uno. "Fin Ugor [ve] Sibirya Mitolojisi." Tüm Irkların Mitolojisi'nde yer almıştır (The Mythology o f Ali Races), cilt 4, editör: John Amott MacCullock. Boston: Ame­ rikan Arkeoloji Enstitüsü, Marshall Jones Co., 1927.

303 -Heick, William ve Gordon Mueller. Olgunlaşmamış Doktor. DVD. Yönetmen: VVilliam R. Heick, David Wayne Peri ved Robert Walter Wharton. Mili Valley, CA: Şaman Çalışmalan Vakfı, 2009.1963 yılı orijinal 16mm film. -Hofmann,

Albert.

LSD:

Problem

Çocuğum.

Londra:

McGraw-Hill, 1980. -Howitt, A.W. Güneydoğu Avustralya'nın Yerli Kabileleri (Native Tribes o f South-East Australia). Londra: Macmillan and Co., 1904. -Huxley, Aldous. Algının Kapılan. New York: Harper, 1954. -Ingerman, Sandra. Şamanik Yolculuk: •Yeni Başlayanlar İçin Rehber (Shamanic Joumeying: A Beginner's Guide). Boulder, Colorado: Sounds True, 2004. -Ingerman, Sandra. Ruhu Geri Getirme: Parçalanmış Benliğin Tamiri (Soul Retrieval: Mending the Fragmented Self). San Francisco: Harper, 1991 -Irving, VVashington (Diedrich Knickerbocker takma adıyla). Dünyanın Başlangıcından Hollanda Krallığının Sonuna Kadar Nerv York Tarihi (A History ofNew Yorkfrom the Beginning of the World to the End o f the Dutch Dynasty). New York: George P. Putnam, 1848. -Jaynes, Julian. Bikameral Zihnin Çöküşünde Bilincin Kökeni (The Origin of Consciousness in the Breakdoıvn o f the Bicameral Mirıd). Boston: Houghton Mifflin, 1976. -Jilek, YVolfgang G. Saliş Kızılderililerinde Zihinsel Sağlık ve Kültür Değişimi: Koruyucu Ruh Töreninin Psikohijyenik ve

304 Sağaltıcı Yönleri (Salish Indian Mentol Health and Culture Change: Psychohygenic and Therapeutic Aspects of the Guardian Spirit Ceremonial). Toronto: Holt, Rinehart ve YVinston, 1974. -Jung, C. G. Hatıralar, Rüyalar ve Yansımalar. Kaydeden ve editör: Aniela Jaffe. Almanca'dan İngilizce'ye çeviri. New York: Pantheon, 1961. ___. Kırmızı Kitap. Liber Novus. Editör: Sonu Shamdasani. New York: W.W. SDGton, 2009. -Kant, Immanuel. Vorlesungen über Psychologie. Pforzheim: Rudolf Fischer, 1864. -Katz, Richard. Ruhun Doğru Yolu: Fiji'nin Atalardan Gelen Bilgelik ve Şifa Gelenekleri (The Straight Path o f the Spirit: Ancestral VVisdom and Healing Traditions in Fiji). Reading, MA: Addison-VVesley, 1993. -Kenin-Lopsan, M. B. Ayı Ruhunu Çağırma: Tuva'da Eski Şa­ man Niyazları ve Şarkıları (Calling the Bear Spirit: Ancient Shamanic Invocations and Working Songs from Tuva). Editör: Anna Kjellin ve Aldynai Seden-Khuurak. Borange, Sweden: Kjellin, 2010. -Ksenofontov, G. V. Legendy i Rasskazy u Yakutov, Buryat i Tungusov. 2. baskı. Moskova: Bezbozhnik, 1930. -La Barre, Weston. Hayalet Dansı: Dinin Kökenleri (Ghost Dance:

The

Origins

o f Religion).

Garden

City,

NY:

Doubleday,1970. -Levy-Bruhl, Lucien. Les fonctions zihinseles dans les societes inferieures. Paris: Librairie Felix Alcan, 1910.

305 ___. La zihinselde ilkel. Paris: Librairie Felix Alcan, 1922. -Lowie, Robert H. Etnolojik Teorinin Tarihi. New York: Farrar & Rinehart, 1937 -Manchen-Helfen, Otto. Reise ins asiatische Tuwa. Berlin: Der Bücherkreis, 1931. -Manker,

E.

"Die

lappische

Zaubertrommel:

eine

ethnologische Monographie. II: Die Trommel als Urkunde Geistigen Lebens." Açta Lapponica 6. Stockholm: Almqvist ve Wiksell/1950. -Maxfield, Melinda C. "Ritmik Davul Sesinin EEG ve Öznel Deneyimler Üzerine Etkileri" (Effects ‘of Rhythmic Drumming on EEG and Subjective Experiences). Doktora tezi, Benötesi Psikoloji Enstitüsü, 1990. Ayrıca, Mikrofilm Üni­ versitesi, Ann Arbor, Michigan: UMI No. DPI 4292. ___."Davulun Yolculuğu." Düzeltme 16 (1994): 148-56. -Metraux, Alfred. "Le Şamanizme chez les Indiens de lAmerique du Sud tropicale, I." Açta Amerikana 2 (1944). -Metzner, Ralph. Psikodelik Kültürün Doğuşu: Leary, Harvard Deneyleri, Millbrook ve Altmışlar Üzerine Sohbetler (Birth of a Psychedelic Culture: Conversations about Leary, the Harvard Experiments, Millbrook, and the Sixties). Santa Fe, New Mexico: Synergetic Press, 2010. -Mooney, James. Hayalet Dansı Dini ve 1890 Siyu Ayaklanması (The Ghost-Dance Religion and the Sioux Outbreak of 1890). Amerikan Etnoloji Bürosu, Ondördüncü Yıllık Rapor, 189293, Kısım 2. VVashington, DC: Smithsonian Enstitüsü, 1896.

306 -Naranjo, Claudio. "Deneysel Ortamda Yage Deneyiminin Psikolojik Yönleri" (Psychological Aspects of the Yage Experience in an Experimental Setting). Halüsinojenler ve Şamanizm'de yer almıştır, editör: Michael J. Harner, 176-90. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları, 1973. -Narby, Jeremy ve Francis Huxley, editörler. Zamanda Şamanlar: Bilgi Yolunda 500 Yıl (Shamans through Time: 500 Years on the Path to Kncnvledge). New York: Tarcher/Putnam,

2001. -Neher,

Andrevv.

"Normal

Subjeler

Üzerinde

Elektrotları İle Gözlemlenen İşitsel Uyarım"

Kafa

(Auditory

Driving Observed with Scalp Electrodes in Normal Subjects), Electroencephalography and Clinical Neurophysiology 13, no. 3 (1961): 449-51. ___. "Davul Bulunan Törenlerdeki Olağandışı Davranışların Fizyolojik Açıklaması" (A Physiological Explanation of Unusual Behavior in Ceremonies Involving Drums). Human Biology 34 (1964): 151-60. -Odigan, Sarangerel. Ruhlar Tarafından Seçilmek: Şamanik Çağrınızı Takip Etmek (Chosen by.the Spirits: Folloıuing Your Shamanic Calling). Rochester, VT: Destiny Books, 2001. -Park, VVillard Z. "Paviotso Şamanizmi." American Anthropologist 36 (1934): 98-113. ___. Kuzey Amerika'nın Batısında Şamanizm: Kültürel İlişkiler Üzerine Bir Çalışma. (Shamanism in Western North America: A Study of Cultural Relationships). Northwestem Üniversitesi,

307 sosyal Bilimler Araştırmaları 2. Evanston: Northwestern Üniversitesi Yayınları, 1938. -Partanen, Jorma. "Buryat Şamanizmine Dair Açıklamalar." Pozdneyev,

Moğolistan

Krestomatisi,

Metin

No.VUFin

İngilizce'ye çevirisi. Helsinki: Societe finno-ougrienne, 1941. -Peri, David ve Robert VVharton. "Olgunlaşmamış Doktor— İkinci Gece: Doktor, Hasta ve Ozanlann Yorumlan" (Sucking Doctor—Second Night: Comments by Doctor, Patient, and Singers). Yayınlanmamış taslak, tarihsiz. -Peters, Larry. "Tamang Şamanizminde Mistik Deneyim." Düzenleme 13, no. 2 (1990): 71-85-Polome, Edgar C. "Alman Dini." Din Ansiklopedisi, cilt 5, editör: Mircea Eliade. New York: Macmillan, 1987. -Popov, A. A. "Nganasan Sereptie Djarouskin (Tavgi Samoyeds) Nasıl Şaman Oldu" (How Sereptie Djarouskin of the Nganasans (Tavgi Samoyeds) Became a Shaman) (1936). Sibirya'da Popüler İnançlar ve Folklor Celeneğilnde yer almıştır (Popular Beliefs and Folldore Tradition in Siberia), editör: V. Dioszegi, 141. İngilizce çeviriyi düzenleyen: Stephen P. Dunn. Indiana Üniversitesi Yayınları, Ural Altay Serisi 57, Thomas A. Sebeok, editör, Bloomington: Indiana Üniversi­ tesi, 1968. -Popper, Kari R. Bilimsel Keşfin Mantığı. New York: Harper & Row, 1959. İlk baskı 1934. -Quasha, George. "14 Mart 1972 Tarihinde Kaydedilmiş Essie Parrish'in Konuşması" (Speech by Essie Parrish, Rec-

308 orded March 14, 1972). Alcheringa: Ethnopoetics 1 (1975): 2729. -Râsanen, Martti. "Regenbogen-Himmelsbrücke." Studia Orientalia 14, no. 1 (1947). -Rasmussen, Knud. îglulik Eskimolarının Entelektüel Kültürü. Beşinci Thule Keşif Raporu 1921-24, cilt 7, no. 1. Kopenhag: Gyldendalske Boghandel, SDGd- isk Forlag, 1929. -Ridington, Robin. Göğe Giden Yol: Kuzeyli Yerel Bir Toplulu­ ğa Ait Bilgi ve Anlatı (Trail to Heaven: Knozvledge and Narrative in a Northern Native Community). Vancouver: Douglas & Mclntyre, 1988. -Roerich, Nicholas. Shambhala. New York: F. A. Stokes, 1930. -Rouget, Gilbert. Müzik ve Trans: Müzik ve Posesyon İlişkisine Dair Bir Teori (Theory of the Relations betzveen Music and Possession) Frnasızca'dan İngilizce'ye çeviri. Şikago: Şikago Üniversitesi Yayınları, 1985. -Rubenstein, Steven Lee. "Amazonlu Şuarlar Arasında Görünün Önemi." Current Anthropology 53, no. 1 (2012).' -Rydving, Plakan. Davul Süresinin Sonu: 1670'lars-1740'larda Lüle Saamilerin Din Değiştirmesi, (The End of Drum-Time: Religious Change among the Lüle Saami, 1670s-1740s.) Açta Universitatis Upsaliensis. Historia Dinum no. 12. 3. (Değiş­ tirilmiş) baskı (ilk baskı 1993). Uppsala: 2004. -Schröder, Dominik. "Zur Din der Tujen des Sininggebietes (KukuSDG)." Anthropos 48 (1953): 202-59.

309 -Silverman, J. "Şamanlar ve Akut Şizofreni." American Anthropologist 65 (1967): 21-31. -Spencer,

Baldwin

ve

Frances

James

Gillen.

Orta

Avustralya'nın Kuzey Kabileleri. Londra ve New York: Macmillan, 1904. -Tart, Charles T., "Michael Hamer ile Konuşma." Şaman Çalışmaları Vakfı Yıllık Konsey toplantısı (Ocak 2009). Vid­ eo kaydının deşifre metni. -Thalbitzer, W. Verhandlungen

"Doğu Grönland'ın Pagan Rahipleri." des

XVI

Uluslararasıen

Amerikanisten-

Kongresses (1910): 447-64. Michael Harner'm yorumlarıyla yeniden yayınlanmıştır, Şaman Çalışmaları Vakfı Bülteni 2, no. 3 (1990): 1-6. -Townsend, Joan B. "Bireyci Dini Hareketler: Temel Şamanizm ve Neo-Şamanizm." Anthropology o f Consciousness 15, no. 1 (2004): 1-9. -Turner, Edith. "Ruhların Gerçekliği." Düzeltme 15, no. 1 (1992): 28-32. -Turner, George. Samoa, Yüzyıl ve Çok Daha Önce. E. B. Tylor'm önsözüyle. Londra: Macmillan. 1884. -Turow, Gabe. "Ritüel Teknolojisi Olarak işitsel Uyarım: İnceleme ve Analiz." Dini Araştırmalar Onur Programı tezi, Stanford Üniversitesi, 2005. -VVallace, Alfred Russel. Mucizeler ve Modern Ruhçuluk. Londra: George Redway, 1874.

310 ___. Mucizeler ve Modern Rühçulük. Değiştirilmiş baskı Lond­ ra: George Redway, 1896. -VValsh, Roger. Şamanizm Dünyası: Eski Bir Geleneğin Yeni Görüşleri (The World of Shamanism: New Views of an Ancient Tradition). VVoodbury, MN: Llewellyn/2007. -Wasson, R. Gordon ve Roger Heim. Les champignons hallucinogenes du Mexique. Paris: Museum national d'Histoire naturelle, 1958. -Wasson, Valentina Pavlovna ve R. Gordon Wasson. Mantarlar, Rusya ve Tarih. New York: Pantheon, 1957 - Webster Yeni Evrensel Eksiksiz Sözlük. New York: Random House (Bames and Noble), 1996. -VVidengren, Geo. Havarinin Yükselmesi ve Kutsal Kitap (The Ascension o f the Apostle and the Heavenly Book).. Uppsala Universitets Arsskrift, no. 7. Uppsala: A. B. Lundequistska, 1950. -VVilbert, Johannes. "Venezüella, VVarao Kızılderililerinde Tütün ve Şamanik Esriklik" (Tobacco and Shamanistic Ecstasy among the Warao Indians of Venezuela). Tanrıların Varlığı: Halüsinojenlerin Ritüel Amaçlı Kullanımı'nda yer almış­ tır (The Flesh o f the Gods: The Ritual Use o f Halludnogens), editör Peter T. Furst. New York: Praeger, 1972.

311

Y A Z A R H A K K IN D A Uluslararası üne sahip antropolog Michael Hamer, şamanizmin yeni­ den Batıya dönmesine öncülük yap­ mıştır. Aynı zamanda, dünya gene­ lindeki farklı kültürlerden şamanların paylaştıkları ortak ilke ve uygu­ lamalar üzerine kurulu bir yöntembilim olan temel şamanizmin kuru­ cusudur. 1979 yılında, kansı Sandra Hamer ile birlikte, kaybolmuş Şama­ nizm bilgisini modem Batıya geri getirmek ve halen daha varlıklarını sürdüren yerli şamanlarm bilgilerini muhafaza etmek amacıyla Şaman Çalışmaları Merkezini kurmuştur. (Daha sonra, kar amacı gütmeyen Şaman Çalışmaları Vakfı olmuştur.) Harner, şamanizmi 1961 yılından bu yana uygu­ lamaktadır; ünlü Sibirya Buryat Şamanı Bo Bair Rinchinov onun için; "Michael Hamer büyük bir şaman. Aynı zaman­ da bir kişinin, hem bilim insanı ve hem de şaman olabilece­ ğini kanıtladı." demiştir. Harner, antropoloji alanında doktor ünvanını 1963 yı­ lında Berkeley, Kaliforniya Üniversitesi'nden almıştır. Kali­ forniya Üniversitesi'nin yam sıra Columbia ve Yale Üni­ versitelerinde ders vermiş, Yeni Sosyal Araştırmalar Lisan­ süstü Fakültesi'nde ders verirken aynı zamanda Antropoloj Bölü-mü'nün yöneticiliğini yapmıştır. Aldığı birçok ödül ve onur derecesi bulunmaktadır. 2009 yılında Kaliforniya Pasifik Tıp Merkezi, Sağlık ve Şifa Enstitüsü'nden aldığı Bütünsel Tıbbın Öncüleri Ödülü, şamanizm konulu çalışmalarından ötürü Kaliforniya Bü­ tünsel Çalışmalar Enstitüsü'nden verilen onur doktoru ün-

312 vanı ve şamanizm üzerine yapılan antropolojik çalışmaların muazzam derecede artmasındaki rolü sebebiyle Amerikan Antropoloji Derneği' nin 2009 tarihli toplantısında verilen özel akademi takdirnamesi bunlardan bazılarıdır. Bir klasik haline gelmiş kitabı Şamanın Yolu, uzun süredir modem şamanizm üzerine en önemli metin olarak değerlendirilmek-tedir.

313

(Üstte) At tablosu, Chauvet Mağarası, Fransa. Aurignacian kültürü, Üst Paleolitik Çağ, yaklaşık 31.000 yıllık. (Fransa Kültür ve İletişim Bakanlığı, Kültür İşleri Bölge Müdürlüğü, RhöneNehri Alpler Bölgesi Arkeoloji Müdürlüğünün izniyle.) (Solda) Al tay Sibirya Şamanı (Rus Etnografya Müzesi koleksiyonundan, St. Petersburg, Rusya. Koleksiyonu toplayan M.P. Gryaznov, 1930'lar.)

314

3a. Amazon Şuar (Shuar, Jı'varo) şama­ nı Natem Anank Nunink Nunkai, yaya çalgısı çalıyor, (fo­ toğraf; Catherine R. Nunkai, 2007.)

3b. Bir Bizon ruhuyla kaynaşmış, yay çal­ gısı çalan şaman res­ mi (muhtemelen). Trois Freres Mağara­ sı, Güneybatı Fransa. Üst Paleolitik Çağ, yaklaşık 15.000 yıllık. (Kaynak; Abbe Henri Breuil, Mağara Sana­ tının Kırkbin Yılık Tarihi [Montignac, Fransa: Centre d'Etudes et Documentation Prehistoriques, 1952]: 164-69.)

315

4. Göz perdesi kullanan bir Daur şamanı, İç Moğolistan, Çin. (Fotoğraf; Meng Huiying, 2010.)

5. Sibirya Nganasan halkının idölü (© 2004 Şaman Çalışmaları Vakfı.)

316

317

6. (Üst Sayfa) Üç dünyayı gösteren gösteren Sami şaman da­ vulu. 1801 öncesi, kuzey Sami ülkesi (Torne Lappmark). Davul fotoğrafının altında yer alan siyah beyaz tefsirde, davul üzerindeki şekiller netleştirilmiştir. Yatay çizgiler dünyaları birbirinden ayıracak şekilde, sıradışı evrenin haritası davulun yüzüne çizilmiştir. Üst sağ tarafta, ren geyiği figürü, çektiği kızakla Yukarı Dünyaya doğru bir tanrı veya şamanı taşımaktadır. Yukarı Dünyada, insan formunda bazı tanrılarruhlar bulunmaktadır. (Devlet Etnografya Müzesi, Münih, Almanya. Fotoğraf; Marietta VVeidner.) 7. (Üstte) Hakas halkına ait (Sibirya) şaman davulu. Çeşitli ruhların, güneşin ve diğer gök cisimlerinin betimlendiği Yu­ karı Dünya, Orta Dünyadan dağları temsil eden bir üçgenler zinciriyle ayrılmış. Aşağı Dünya ruhları ve tanrıları davulun alt kısmında gösterilmiş. (Rus Etnografya Müzesi koleksiyo­ nundan, St. Petersburg, Rusya. Koleksiyonu toplayan; A. V. Adrianov, 1909. © B&C Alexander/Arcticphoto.)

318

8. Üç dünyayı gösteren harita. Ayrıntıları keşfeden ve kaydeden, Göksel Çalışmaya katılan Carol Faulkner Svvim'dir. (Şaman Çalışmaları Vakfı, Şaman Bilgileri Konservatuvarı Batıklara Ait Koleksiyondan.)

319

9. Üç dünyayı gösteren harita. Ayrıntıları keşfeden ve kaydeden, Göksel Çalışmaya katılan Roger Keith Svvim'dir. (Şaman Çalışmaları Vakfı, Şaman Bilgileri Konservatuvarı Batıklara Ait Koleksiyondan.)

320

10. Davulu ve yükselme merdiveniyle (Şili) Mapuçe şamanı. (© Martin Thomas, Aachen, Almanya.)