T6
DiNH THU'ONG CHIfU
Sze tich
THAI' BAT LA HAN
Lai nal ddu Thçi p Bdt La. Han Wang tru'ng cho tin ngu'ang d'ac tha dein gian. Cu'Oc cdc Ngai sieu nhien kji bi nhu'ng reit mvc gdn gai chang sanh. Tranh tugng Be-tat trinh bay m'Ot the' gidi trang nghi'em hu'ung hoa nha nhac. Tranh Wang La-hcin trinh bay nhdng net song &Ong act cdc bac Thanh he't sac hell nhien phung hien neing caa minh. Tap • tieu truyen ve 18 vi La-hcin dugc thac hien nhel n dip thin vin Thaang Chi'eu khdnh thanh La Han Du'ang vao thdng Chap neim At Dau (01-2006), de gitip cdc huynh de hieu them ve cdc vi La-hcin, king tru'ang niem tin caa minh Phat phdp. Do la u'ac v'ong ca a chang VOL TV. Vien Chie'u cuo'i neim Nhu' Da'c
At
De:tu
Tai Iiu tham khao: Tai TO ctia Thdang Chigu• din Phat hoc
HO
Quang•
Tit din Phat hoc Doan Trung Con• Thap Bat La-han - Dao Luan dich• Trdang Lao Tang K" - HT. Minh Chau dich•
La-han Thac Thap
9
LA HAN
THAC THAP
Ten cua Ngai la TO-tan-da famirE (Subinda). Thu'ong ngay, Ngai tu tap rat tinh nghiem, giUp ngu'di nhigt tinh nhu'ng It thich noi chuygn. Ton gia it khi di theo dirc Phat ra ngoai, Ngai chi a yen ndi tinh xá doc sach hoc quet san. CO ngu'di phe binh cach noi chuygn cua Ngai khong hay, ditc Phat bit du'Oc an Ui: - Nay TO-tan-da! N6i chuygn hay hoac d khong lien quan gl dgn van a giac ng0. Moi ngu'ai chi cAn y theb lôi ta day ma thkic hanh, dCi khOng noi cau nao cal-1g thanh tu'u su' giai thoat. Dung that la Ton gia higm khi lang phi thoi gian vao viec tan g5u, chi danh tron thoi gian toa thin nen chUng qua Ala-han rat som. Du'cing thoi vua nu'esc An-dat-la mu6n xay thing m0t tinh xá u tich tai nUi H6c Phong, nhu'ng tim khOng ra nhfing tang 11
dá Ion. Ton gia chi can vi than tholig trong mOt dem, mang den vo s6 dá rat Idn tiff ben kia song Frang. Qu6c vuting mu6n to mOt pho tu'Ong that ldn b'an9 yang ton tri trong tinh xá nhu'ng kho lam qu6c gia khong di cung trng. Ton gia chi cAn nhO yai giot nu'Oc xu6ng may phien dá, chtling du Hen thanh yang. Qu6c vu'cing vui mCfng goi thd giOi nhat, den lay yang diic tuKing de nhan dan chiem rez . Nam tram nam sau Phat diet dO, Ton gia nhieu ran hien than tai nu'oc Kien-dala de giao hoa. Hinh tu'dng Ngai du'dc to vOi bao thap thu nho tren tay, thap la ndi thd xá-ldi Phat, giCf thap ben minh la giCf mang mach Ph at phap, vi the Ngai du'dc goi la La-han Nang Thap. Theo Phap Try Ky, ngai TO-tan-da la vi La-han tho' tu', thu'ong cOng 700 vi A-lahan phan nhieu try 136c Cau La Chau.
12
La-han Tham Thu 13
LA HAN
THAM THU
Hinh tu'Ong du'a hai tay len rgt sang khoai cUa mOt vi La-han sau cdn thin Ngai ten la Ban-thac-ca wag (Panthaka), Trung Hoa dich: Di 1Q bien sanh. Ngai la anh cUa Chau-ldi-ban-dc. Tu'dng truy6n hai anh em au sanh ben du'aing, khi mu than tra ye que ngoai sinh n theo phong tuc An DO. Ban-thac-ca Ion Len la mQt thanh nien tri thac, nhan m61 khi theo ong ngogi di nghe Phat thuygt phap, ben có dinh xugt gia. Duvc gia dinh chgp thuan, Ngai gia nhap Tang cloan, tra thanh rnEit vi TYkheo tinh tgn &Ong manh, chAng bao lau chirng qua A-la-han. Nhd dn em minh la Chau-Idi-ban-clac, Ngai tra ves hu'ong clan em xugt gia. Rgt tic, thdi gian du thy em minh qua d6t nen Ngai khuyen em hoan tuc. Do cung la vi tinh thu'dng va 14
trach nhiem nen Ton gia d6i xi( nhu' the, hoan toan khong phai gin ghet. Ve sau, khi Chau-ldi-ban-dac chirng Thanh qua, chinh Ton gia Ban-thac-ca la ngu'di mitng hdn al h6t. Ca hai anh em &an nhau v phap clu'ong, di chi:mg cam Ong tan than ngcii khen. Difc Phat day: - Nay Ban-thac-ca ya Chau-ldi-bandac, kho al clu'dc nhu' hai anh em cac Ong, vi.fa cOng xugt gia hoc do, vCi'a tan trCf phi6n nao lau hoac, chang qua A-la-han. Sau nay hai Ong nen clang tam hip hic lu'u lai nhan gian d hoang du'dng Phat phap. Hai tan gia yang ldi Phat nen thu'ong tily 1-qt hoa dc) chirng sanh. Theo Phap Tru Ton gia Ban-thacca la vi La-han thta' Ngai thdong cUng 1.100 vi A-la-han tru Tgt-1did1dng-c0-chau.
15
16
La-han Khai Tam
LA
HAN KHAI TAM
Hinh tu'ong vach áo bay ngtic d hie'n 10 tam Phdt. Ngai ten la Thu-bac-ca (.Tivaka). Thil-bac-ca v6n la m6t Bala-mon n6i danh, nghe nal than Phdt cao mOt taking sau, Thil-bac-ca khong tin nen chat mOt cay triic dai dOng m6t tru'Ong sau d dich than do Phdt. La thay, dO do bdt cif cach nao, than Phat v5n cao hdn mOt chut. Thil-bac-ca tim mOt cay thang dai roi leo len thang do lai, ke't qua cQngvdy. Do den mu'di my 15n, khong con cay thang nao dai hdn ma than Ph4t v5n cao hdn. Liic nay Ong thiet tinh kham phuc va xin quy y lam de Sau khi xudt gia, trai qua bay nam . kh6an,NgicquA-lhan.V
mu6n k niem nhan duyen do Phdt ma xuait gia ng 6- do, Ngai ldy cay sao 10c tru'dc, di de'n ch6 cü noi: 17
- Neu Phat phap la chan 1 ngan dal thi xin cay sao nay moc lai va sinh tru'ang a day. Noi xong, Ngai drn cay sao xu6ng d6t. Cay sao b6ng n'ay chi ra la. Thai gian sau tir co do 1110C len mQt rO'ng truc t6t tu'di Ian rQng cà viing, ngu'di ta goi ndi la Tru'Ong Lam. Quan chUng Phat tü keo den chiem bai chiing tich rnAu nhiem cUa cay gay do Phat. Ndi day rO'ng nui kho ca'n hoang dã, thi6u nu'eic u6ng nghiem trong, ton gia ThO-bac-ca lien van.than thong bin ra hai su6i nu'dc mOt nong, mQt lanh d moi ngu'di tha h6 sU' dung. Hai su6i nay n a. 'm cach mu'di dm v6 phia Tay Narn cUa Tru'Ong Lam. Dan chung vOng nay mai nhd dn dt:fc cua Ton Theo Phap Tru ngai Th0-bac-ca la vi La-han thic chin, thuting cOng 900 vi La-han tru trong nOi Huting TOy.
18
La-han Khanh H')/
19
LA HAN
KHA.NH HY
Ngai ten la Ca-nac-ca-phat-tha ANe (Kanakavatsa), con go i la Y et- c ca-phu'oc-sa. Dirc Ph4t thuting khen Ngai la vi Lea-han phan biet thi phi re) rang nhgt. Khi chu'a xugt gia Ngai la ngu'eri rgt tuan thU khuon phep, gia gin tif loi nal den hanh &Ong, m'Ot nghi xgu cung khong cho phat khai. Sau khi xugt gia, Ngai cang n6 ltfc tinh tgn tu tap, nhd thin can sau day Ngai chang qua A-lahan rgt mau. Ngai thuting di du hoa kh.ip ndi vOl gu'cing rna't tu'di vui va dOng bin tai thuyet phap de' chieu phuc chUng sanh. Thy moi ngu'oi thu'ong vo 9 to nhieu nghiep ac h6ng ngay, tu'cing lai bi qua kh6 dia ngyc nen khi thuy& phap Ngai thu'ong xie'n minh giao 19 nhan qua thin ac, giiip chi:mg sanh phan bit ro rang de' sU'a Mt 16n no di ngang qua thon 20
trz.ng , thay mOt gia dinh clang gi6t \To s6 trau de ga vit de' lam 18 mirng tho. Ngai ghe lai, thuye't giang mOt h6i v6 phu'dng phap chac tho, v cach mit% sinh nhat de' du'dc s6ng lau hanh phiic, den dap dri sinh thanh. Ngai day r6ng, ngay sinh nhat la ngay kho khan khO nhoc cUa me, nen phan lam con khong clu'dc an u6ng vui chdi, trai lai nen tinh tam suy niem an cha me, quy6t chi tu tap thanh tu'u do nghiep. Ba'rig cach giang day chan that, Ton gia su6t dôi nhu' ngon hai dang dem anh sang Phat phap soi roi nhan sinh. Theo Phial) TruK Ngai la vi La-han thir hai, thu'ong cCing 500 vi La-han tru tai riu'dc Ca-thap-di-la (Kashmir). ,
21
22
La-han Tinh Toa
LA HAN
TiNH TQA
Ten cUa Ngai la N'ac-c0-la tinFV(Nakula). Then yach hang thir 76 cUa clOng Don Hoang c6 ye hinh tu'Ong Ngai ngoi kit gia tren phien dá. Theo truy6n thuyet, Ngai thuOc giai cap Sat-de-ldi stk manh vo song, ddi s6ng chi bit c6 chin tranh chem giet. Khi theo Phgt xugt gia, Ngai dat qua A-la-Kan trong tu' the tinh toa. Du'dng thdi cua Ton gia, c6 ngoai do Ugt-dau-1am-t6', cOng phu thin dinh cao, tiing bin bac ydi hy \tong chinh phuc Ton gia theo phap thugt cUa minh. Nhubg ydi ni6rn tin chan chanh, Ton gia kh'ang dinh r6ng chi c6 cong phu toa thin, guar' chieu ba"ng tri tue, suc nhan nhuc ben bi, nghiem tri tinh gidi mOi dat du'dc dinh khong th6i chuyen. Phap tu luye'n ngoai do chi du'dc dinh ltic tam thdi, khong the' an tru yinh vin trong phap giai thoat, khi 23
gap canh ben ngoai quay nhieu se bi huy hoai. Sau nay qua nhien Uat-du-lam-tic tho hung cVng du'ong n6ng hau dia vua nu'dc vi khdi vong tam ma toan 1)0 cong phu tieu tan, sau khi chgt lai rdi vao dja ngvc. Ton gia Nac-c0la dOng thien nhan thy rã digu y rnOt Ian naa canh giac vói vua Ma-kit-da: - DO chinh la phap tu khong r6t rao dia ngoai do, nhang phign nao can ban cua con ngu'di chu'a du'dc diet fru' hgt. Vua nghe Ton gia giãi thich môi higu du'dc Phat phap chan chanh clang quY, phat khai nigm tin ndi Ton gia. Theo Phap Trv K Ton gia Nac-cvqa xgp vao vi tri La-han thif nam, Ngai thu'ong ciing 800 vi A-la-han try d Nam Thien BO Chau. ,
,
24
La-han Ba Tieu
25
LA HAN
BA TIEU
Ten cua Ngai la Phat-na-ba-tu' WiPAM (VanavAsin). Theo truygn thuygt khi me Ngai vao ritng vigng canh, mu'a to dCt dOi va ba ha sanh Ngai trong luc y. Sau khi xuait gia vOi Phat, Ngai thich tu tap trong ntti rifng, thu'ong dirng du'di cac cay chu6i nen con du'dc goi la- La-han Ba Tieu. Co lan, (lac Phat hang phuc con yeu long trong mOt cai dam sau. Cam phuc an dirc cOa Phat, yeu long xin Ngai lau lai ch6 ctta minh d du'dc gan gui cung du'ong. Phat day Ngai khong thd 8 mQt ndi lau, nen cif nam vi Di A-la-han dgn, do la cac vi X6-10i-phat, Nhan-kiet-da, To-tan-da va Phat-na-batu'. Khi ton gia Phat-na-ba-tu' dgn tip nhan 18 vat ciing du'ang, Ngai thu'ong thich toa thin tren phign dá lOn ben canh 26
dam, khi thi ngoi suot tun, ltac ng6i cà nu'a thang. Theo Lai ph6 chac cüa dac Phat, T6n gia lull tam boa di) vua Ca-ni-sac-ca. Nhan dip nha vua di sari, Ton gia h6a lam con th6 tra'ng cra- n du'ong cho vua cl'en gap rnOt muc clong dang lay biin dat man thap Phat. Myc cl6ng nal r6ng Phat tho kY 400 nam sau vua Ca - ni - s6c - ca së xay thap the, Phat tai clay. Muc d6ng"ay clang chinh la Phat-na-ba-tu' hoa hi'en. Ti' d6, vua trei nen bac di quan vu'cing ho6ng &king Phat phap, xay chila thap ti.i viên, Ung h0 cung du'ong Tang chUng, t6' chirc kit tap kinh din Phat giao Van thif tu' tai thu dO Ca - th6p - di - la. Ta't ca nhang thanh tu'u nay ci6u nhd tham an giao h6a cUa ton gia Phat-na-ba-tu'. Theo Phap TryK , ton gia Phat-naba-tif la vi La-han thO' mu'di b6n, ngai va 1.400 vi La-han thdong trong nui Kha Try. 27