DEFINISI PILIHAN RAYA Pilihan raya adalah satu proses demokrasi di mana undian oleh pmilih digunakan untuk memilih calon yang sesuai untuk mewakili rakyat di parlimen atau dewan undangan negeri. Ia merupakan suatu cara yang demokratik untuk memilih calon yang sesuai untuk memenuhi jawatan jawatan penggubal undang-undang, undang-undang, eksekutif , perundangan dan kerajaan tempatan". tempatan". Terdapat dua jenis pilihan raya iaitu pilihan raya umum atau pilihan raya kecil.. kecil.. Sistem pilihan raya mementingkan pemenang, atau beberapa pemenang menurut pengiraan undi yang diperolehi setiap calon yang bertanding. Calon yang mendapat undian tertinggi akan dikira sebagai pemenang.
SEJARAH PILIHAN RAYA Semangat nasionalisme dikalangan rakyat Tanah Melayu amat ketara selepas peristiwa Perang Dunia II berakhir pada tahun 1945, diikuti dengan pengunduran Tentera Jepun dari Tanah Melayu. Parti-parti politik tertubuhnya untuk memperjuangkan kemerdekaan Tanah Melayu untuk mendapat kuasa melalui Pilihan Raya yang diadakan untuk memilih kerajaan.
Tujuan utama parti-parti politik ini bertanding bertanding ialah untuk memperoleh memperoleh majoriti kerusi di Parlimen (Dewan Rakyat) atau Dewan Undangan Negeri supaya boleh menubuhkan Kerajaan Persekutuan atau Negeri. Calon-calon yang memperoleh majoriti undi di bahagian yang mereka bertanding akan diisytihar menang.
Era Pra-Merdeka, 1955 Pili Pilihan hanra raya ya meru merupa paka kan n sala salah h satu satu asas asas berk berker eraj ajaan aan send sendir irii dan dan mengi mengisi si kemerd kemerdeka ekaan an sesebu sesebuah ah negara negara.. la adalah adalah satu proses proses dan satu satu sist sistem em
yang yang
membo embole lehk hkan an
raky rakyat at
nega negara ra
bang bangsa sa
ters terseb ebut ut
memil emilih ih
pemimpin dan parti yang akan membentuk kerajaan. Pilihanraya merupakan salah satu asas utama dalam pengamalan sistem demokrasi bagi negaranegara yang telah merdeka. Bagi Bagi Pers Persek ekut utua uan n Tanah Tanah Mela Melayu yu,, peru perunt ntuka ukan n untu untuk k meng mengad adak akan an pili piliha hanr nray aya a tela telah h term termakt aktub ub dala dalam m Perj Perjan anji jian an Pers Persek ekut utuan uan 19 1948 48 yang yang menjanjikan pilihanraya kepada Tanah Melayu pada satu masa yang sesuai. Ternyata ia bukan dimulakan dan didesak semata-mata oleh National Convention Perikatan UMNO-MCA. la adalah kesedaran semua pihak orang Mel Melayu ayu
yang yang tel telah terl terlib ibat at dala dalam m gera geraka kan n nasi nasion onal alis isme me,,
poli politi tik k
dan dan
pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu. Pilih Pilihanr anraya aya awal awal yang yang diadaka diadakan n ialah ialah di pering peringkat kat perban perbandar daran. an. Ini dilakuk dilakukan an setela setelah h Akta Akta Majlis Majlis Berkua Berkuasa sa Tempat Tempatan an dilulu diluluskan skan pada pada akhir akhir 1950. Pilihanraya Bandaran 1951 yang diadakan pertama kalinya di Pulau
Pinang Pinang adalah tindakan politik politik yang awal oleh British British untuk menyerahk menyerahkan an kerajaan sendiri kepada Tanah Melayu secara beransur-ansur. Pilih Pilihanr anraya aya bandar bandaran an ini semata semata-ma -mata ta untuk untuk membe memberi ri pengal pengalama aman n politi politik k kepada kepada pendud penduduk uk Tanah Tanah Melayu Melayu sebelu sebelum m piliha pilihanra nraya ya negeri negeri dan persekutuan yang akan diadakan bagi memilih kerajaan sendiri. Pilihanraya bandaran Kuala Lumpur yang diadakan pada Febuari 1952 pul pula
buka bukan n
pend pendud uduk ukny nya a
saha sahajja
member beri
teta tetapi pi turu turutt
peng pengal alam aman an
memb member erii
makn makna a
pil pilihanr hanray aya a
kepa kepad da
para ara
yang yang lebi lebih h
dari daripa pada da itu. itu.
Pilihanraya ini telah menyaksikan kelahiran satu kerjasama politik di antara parti-parti perkauman bagi melahirkan kejayaan dalam pilihanraya. Indepe Independe ndence nce of Malaya Malayan n Party Party (IMP) (IMP) yang yang memul memulaka akan n kerjas kerjasama ama dengan MCA dan MIC, telah mendapat tandingan daripada UMNO-MCA. Dengan kejayaan kerjasama yang dibuat di antara UMNO-MCA dalam piliha pilihanra nraya ya bandar bandaran an Kuala Kuala Lumpur Lumpur itu, itu, terbuk terbukalah alah satu satu alter alternat natif if baru baru kepada permasalahan politik Tanah Melayu itu.
UNDANG-UNDANG PILIHAN RAYA Beberapa undang-undang dan peraturan telah digubal untuk memastikan prosedur pilihan raya berjalan tanpa masalah. Antaranya :
1. Perlembagaan Persekutuan. 2. Perlembagaan Negeri. 3. Akta Pilihan Raya, 1958 (Akta 19). 4. Akta Kesalahan Pilihan Raya, 1954 (Akta 5).
5. Peraturan-peraturan (Penjalanan Pilihan Raya) Pilihan Raya, 1981. 6. Peraturan-peraturan (Pendaftaran Pemilih) Pilihan Raya, 2002. 7. Peraturan-peraturan (Mengundi Melalui Pos) Pilihan Raya, 2003.
Semua undang-undang dan peraturan-peraturan ini adalah berkait secara langsung dengan proses pilihan raya. Namun,terdapat juga beberapa undang-undang yang walaupun tidak mempunyai kaitan secara langsung dengan proses pilihan raya,(Akta Polis 1962; Akta Hasutan 1970; Akta Rahsia Rasmi 1972; dan Akta Keselamatan Dalam Negeri, 1960).
ELEMEN-ELEMEN PENTING PILIHAN RAYA Elemen-elemen Elemen-elemen penting pilihan raya adalah:1. Bahagian Pilihan Raya.
2. Pemilih. 3. Calon. 4. Proses Pilihan Raya.
PEMBAHAGIAN PILIHAN RAYA Dalam sistem pilihan raya yang diamalkan di Malaysia, seseorang calon dipilih untuk mewakili penduduk-penduduk sesuatu bahagian pilihan raya di Parlimen (Pilihan Raya Umum) atau Dewan Undangan Negeri (Pilihan Raya Negeri).
Sehingga kini terdapat 222 kerusi Dewan Rakyat (Parlimen) dan 567 kerusi Dewan Undangan Negeri.
PARLIMEN Parlimen adalah badan perundangan bagi kerajaan persekutuan, dan ia membuat undang-undang yang boleh dikuatkuasakan di seluruh negara. Parlimen meluluskan undang-undang persekutuan, membuat pindaan kepada undang-undang persekutuan yang ada, memeriksa dasar-dasar kerajaan, meluluskan perbelanjaan kerajaan dan meluluskan hasil-hasil cukai yang baru.Parlimen juga menjadi forum kritikan dan fokus pendapat awam mengenai perkara-perkara nasional. Bagi membolehkan Parlimen menjalankan tanggungjawabnya dengan sepenuhnya
dan
memperuntukkan
dengan beberapa
lebih hak
berkesan, dan
Perlembagaan
pengecualian
yang
telah
dipanggil
"Keistimewaan Ahli-ahli Parlimen" di dalam Dewan. Keistimewaan ini terpakai bagi kedua-dua Dewan secara keseluruhannya, dan untuk ahli-ahli Parlimen secara individu. Kedua-dua Dewan berkuasa untuk menggubal prosedur masingmasing, mempunyai kuasa mutlak atas prosiding masing-masing, dan kuasakuasa ini tidak boleh dicabar di dalam mana-mana mahkamah, dan Dewan boleh mengenakan hukuman ke atas pelanggaran hak keistimewaan atau "contempt" di dalam Dewan tersebut. Ahli Parlimen adalah terkecuali dari tindakan mahkamah sama ada sivil atau jenayah bagi apa yang dikatakan atau dilakukannya di dalam Dewan,
dan pengecualian ini diberi juga kepada sesiapa yang bertindak bagi Dewan itu.
DEWAN UNDANGAN NEGERI Dewan Undangan Negeri di Malaysia terdiri daripada Sultan atau Yang DiPertua Negeri sebagai ketua negeri, seorang Speaker dan ahli-ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN). Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) ini terdiri dari orang yang dilantik mengikut Perlembagaan Persekutuan. Sultan atau Yang DiPertua Negeri akan mengadakan persidangan dari masa ke semasa dan akan mengetuai persidangan tersebut. Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) akan dikekalkan selama lima tahun sekiranya tidak dibubarkan dalam jangka masa tersebut. Sultan atau Yang DiPertua Negeri boleh membubarkan Dewan Undangan Negeri. Setelah dibubarkan, pilihan raya umum mesti diadakan dalam jangka masa enam puluh (60) hari dari tarikh pembubaran. Seorang Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) boleh memegang jawatan sebagai ahli Dewan Rakyat dan ADUN pada satu masa. Sebelum memegang sebarang kerusi dalam Dewan Undangan Negeri, setiap ahli dimestikan mengangkat sumpah di hadapan Speaker Dewan Undangan Negeri. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan
sebaik yang mungkin dan taat setia kepada negeri dan Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahankan perlembagaan.
DEWAN RAKYAT Dewan Rakyat mempunyai seramai 222 ahli, dan setiap ahli mewakili satu kawasan pilihan raya. Ahli-ahli dipilih atas dasar sokongan ramai melalui pilihan raya. Setiap ahli Dewan Rakyat memegang jawatan selama lima tahun, dan selepas itu pilihan raya yang baru akan diadakan.
Kelayakan menjadi ahli adalah seperti berikut:•
warga negara Malaysia
•
tidak kurang dari 21 tahun
•
waras fikiran
•
bukan seorang muflis
•
tidak mempunyai rekod jenayah
Seorang ahli tidak boleh memegang jawatan kedua-dua Dewan Rakyat dan Dewan Negara dalam satu masa. Sebelum memegang sebarang kerusi dalam Parlimen, setiap ahli dimestikanmengangkat sumpah di hadapan Yang di-Pertua Dewan Rakyat. Negara. Ahli tersebut hendaklah bersumpah atau berjanji bahawa mereka akan taat menjalankan tugas-tugas mereka sebagai ahli Dewan sebaik yang mungkin dan taat setia kepada Malaysia serta mematuhi, menjaga dan mempertahankan Perlembagaan.
PEMILIH/PENGUNDI BERDAFTAR PENDAFTARAN PEMILIH Urusan pendaftaran pemilih baru bermula apabila seseorang warganegara yang layak di bawah Perkara 119(1) Perlembagaan Persekutuan membuat permohonan kepada SPR dengan mengisi Borang A. Selepas Borang A melalui proses pendataan, SPR akan menyediakan Rang DaftarPemilih Tambahan (RDPT) mengikut empat (4) suku tahun dengan suku tahun pertama bemula daripada Januari- Mac, Suku Kedua (April-Jun), Suku Ketiga (Julai-September) dan Suku
Keempat (Oktober-Disember). RDPT itu seterusnya akan dipamerkan untuk tujuan tuntutan dan bantahan. Apabila urusan tuntutan dan bantahan selesai, Pendaftar di setiap negeri membuat pemerakuan DPT kepada Ketua Pendaftar di Ibu Pejabat SPR yang kemudiannya akan mengemukakannya kepada SPR untuk disahkan dan diwartakan. Proses keseluruhan pengesahan Daftar Pemilih ini akan mengambil masa selama empat bulan mulai bulan pertama setiap suku tahun.
KELAYAKAN PEMILIH Pemilih yang layak untuk mengundi adalah seperti tersebut : telah mencapai umur dua puluh satu tahun pada tarikh
•
kelayakan; bermastautin di dalam sesuatu bahagian pilihan raya pada
•
tarikh kelayakan yang sedemikian atau, jika tidak bermastautin sedemikian, ialah seorang pengundi tidak hadir •
didaftarkan, di bawah peruntukan mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan pilihan raya, dalam daftar pemilih sebagai pemilih dalam bahagian pilihan raya tempat dia bermastautin pada tarikh kelayakan,
HILANG KELAYAKAN Pemilih hilang kelayakan untuk mengundi adalah seperti tersebut : •
pada tarikh kelayakan dia ditahan sebagai orang yang tidak sempurna akal atau sedang menjalani hukuman pemenjaraan
•
sebelum tarikh kelayakan dia telah disabitkan atas suatu kesalahan di dalam manamana bahagian Komanwel dan dihukum dengan hukuman mati atau pemenjaraan selama tempoh melebihi dua belas bulan dan pada tarikh kelayakan itu dia masih kena menjalani apa-apa hukuman bagi kesalahan itu.
SEMAKAN DAFTAR PEMILIH Semakan daftar pemilih dijalankan di sepanjang tahun, seperti yang diperuntukkan di dalam undang-undang. Anda boleh mendaftar di Ibu Pejabat Suruhanjaya Pilihan Raya, Pejabat-Pejabat Pilihan Raya Negeri, Pejabat-Pejabat Pos atau melalui unitunit bergerak Suruhanjaya.
Daftar-daftar pemilih baru disediakan setiap 3 bulan sekali dan ia dipamerkan selama 7 hari bagi tujuan urusan tuntutan dan bantahan. Selepas mempertimbangkan tuntutan dan bantahan melalui siasatan awam, daftar pemilih untuk tahun berkenaan akan disahkan oleh Suruhanjaya di dalam tempoh sebulan. Semasa semakan daftar induk, nama-nama pemilih yang sudah meninggal dunia dan yang sudah hilang kelayakan mengikut undang-undang akan dikeluarkan daripada daftar berkenaan.
CALON BERTANDING
KELAYAKAN Calon yang layak untuk bertanding adalah seperti tersebut : 1. warganegara Malaysia dan bermastautin di negara ini; 2. berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada hari penamaan calon; dan 3. tinggal di Negeri di mana dia akan bertanding.
HILANG KELAYAKAN
Calon yang hilang kelayakan untuk bertanding adalah seperti tersebut : 1. telah didapati atau diisytiharkan tidak siuman 2. didapati seorang bankrap 3. memegang jawatan berkepentingan 'office of profit 4. gagal mengemukakan laporan perbelanjaan pilihan raya 5. telah didapati bersalah oleh mahkamah di Malaysia dan dijatuhi hukuman penjara untuk tempoh tidak kurang dari 1 tahun atau denda tidak kurang dari RM2000 dan belum mendapat pengampunan 6. telah memperoleh kewarganegaraan asing.
SURUHANJAYA PILIHAN RAYA FUNGSI UTAMA : 1. membuat kajian dan persempadanan semula Bahagian-bahagian Pilihan Raya Parlimen dan Negeri setiap tidak kurang daripada 8 tahun selepas tarikh siapnya urusan kajian dan persempadanan semula yang terdahulu; 2. menjalankan urusan pendaftaran pemilih dan semakan daftar pemilih; dan
3. menjalankan pilihan raya umum ke Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri, dan menjalankan pilihan raya kecil sekiranya berlaku kekosongan.
DASAR: Dasar Suruhanjaya Pilihan Raya adalah untuk memelihara, menyelia dan mengekalkan proses demokrasi di negara ini melalui pilihan raya yang bebas dan adil. Adalah menjadi tanggungjawab Suruhanjaya bagi memastikan rakyat dapat memilih wakil-wakil mereka melalui undian terus dalam setiap pilihan raya.
1.PENGELUARAN WRIT Apabila berlaku pembubaran Parlimen atau Dewan Undangan Negeri atau terdapat kekosongan di luar jangka seperti kematian wakil rakyat,peletakan jawatan atau diisyhtiharkan muflis, SPR akan mengeluarkan writ iaitu surat kuasa untuk
menjalankan pilihan raya kepada Pegawai Pengurus. Pada masa yang sama satu notis pilihan raya akan diwartakan dan ditampal di tempat-tempat yang mudah dilihat untuk semakan orang ramai. Ia juga boleh didapati dalam laman web SPR. Notis tersebut akan mengandungi tarikh penamaan dan tarikh pengundian yang akan dijalankan. Ia adalah seperi perkhabaran bahawa satu pilihan raya tidak kira pilihan raya umum atau kecil akan diadakan.
2.PENAMAAN CALON
Pada hari penamaan calon yang ditetapkan, diantara jam 9.00 pagi hingga 10.00 pagi, Pegawai Pengurus akan menerima borang-borang penamaan dari calon, pencadang atau penyokong atau ketiga-tiga sekali. Selain dari penyerahan tiga salinan borang penamaan, calon, pencadang atau penyokong perlu juga menyertakan deposit pilihan raya dan Borang Akaun Berkanun iaitu Borang 5 untuk calon bagi ahli Dewan Rakyat dan Borang 5A untuk calon bagi Ahli DewanUndangan Negeri. Borang-borang ini perlu dimatikan setem di Pejabat Duti Setem. Kertas-kertas penamaan yang diterima akan di pamerkan dari jam 10.00 pagi hingga 11.00 pagi untuk diteliti dan dibuat bantahan oleh mereka yang layak iaitu calon dan pemilih yang terdaftar di kawasan berkenan. Apabila selesai urusan tersebut Pegawai Pengurus akan mengistiharkan calon-calon yang layak bertanding. Jika hanya seorang saja calon yang layak,Pegawai Pengurus akan mengumumkan calon tersebut menang tanpa bertanding.
PERTARUHAN Calon pilihan raya bagi kawasan Parlimen perlu mempertaruhkan RM 10,000 untuk bertanding manakala bagi calon Ahli Dewan Undangan Negeri pula adalah RM 5,000. Wang pertaruhan akan hangus dan tidak dikembalikan sekiranya seseorang calon itu gagal mendapat 1/8 daripada jumlah undi yang diperolehi semua calon Contohnya sekiranya jumlah undi adalah 8,000, calon itu dikira akan hilang wang deposit sekiranya gagal mendapat sekurang-kurangnya 1,000 undi. Wang ini perlu diserahkan sebelum atau pada hari penamaan calon kepada Pegawai Pengurus pilihan raya. Wang ini hendaklah diserahkan dalam bentuk tunai.
PENGGUNAAN SIMBOL Seseorang calon yang mewakili sesuatu parti politik boleh menggunakan simbol parti jika dia mendapat kebenaran bertulis daripada ketua parti berkenaan.Contohnya Ahli Parlimen Pasir Mas menggunakan simbol parti PAS setelah diberi kebenaran oleh Datuk Nik Aziz Nik Mat. Calon-calon bebas perlu memilih mana-mana simbol yang telah disediakan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya, untuk dicetak pada kertas-kertas undi.
SIMBOL-SIMBOL UNTUK CALON BEBAS YANG DIBENARKAN OLEH SURUHANJAYA PILIHAN RAYA
ANAK KUNCI
AYAM JANTAN
BAS
BASIKAL
BUKU
MESIN TAIP
GUNTING
KEPALA HARIMAU
IKAN
JAM LOCENG
KAPAL TERBANG
KASUT
KERUSI
PAYUNG
POKOK KELAPA SAWIT
GASING
PAIP
TELEFON
TRAKTOR
3.KEMPEN PILIHAN RAYA Selepas sahaja urusan penamaan calon selesai, calon-calon atau wakilnya bolehlah memulakan urusan kempen yang terdiri daripada pemasangan poster, ceramah-ceramah, pengedaran risalah dan kempen dari rumah ke rumah. Aktiviti kempen ini perlu dihentikan pada jam 12.00 tengah malam sebelum hari mengundi. Untuk tujuan kempen, calon-calon dikehendaki membayar deposit bahan kempen sebanyak RM5,000 bagi
pilihan raya Parlimen dan RM3,000 bagi pilihan raya Dewan Undangan Negeri. Begitu juga pemasangan poster ia perlu membayar sejumlah wang kepada pihak berkuasa tempatan. Bagi membolehkan caloncalon mengadakan ceramah terbuka mereka perlu mendapat kelulusan dari pihak polis.
Syarat-syarat kempen Pilihan Raya adalah seperti berikut : Seseorang calon atau ejen pilihan rayanya dibolehkan, semasa tempoh berkempen : •
membuka atau menubuhkan atau menyenggarakan pejabat-pejabat di dalam bahagian pilihan raya yang baginya calon itu bertanding bagi maksud kempennya dalam sesuatu pilihan raya.
•
mengadakan, memanggil atau mengaturkan apa-apa perjumpaan awam terbuka, perhimpunan awam terbuka, pertunjukan awam terbuka; atau
•
memberikan apa-apa ucapan awam terbuka atau syarahan awam terbuka, di
dalam bahagian pilihan raya yang baginya calon itu bertanding tetapi hanya jika dia memegang suatu permit untuk berbuat demikian yang dikeluarkan kepadanya oleh pegawai polis yang menjaga daerah di mana perjumpaan, perhimpunan, pertunjukan atau hiburan itu hendak diadakan atau ucapan atau syarahan itu hendak diberikan. •
mempamerkan, memberikan atau mengedarkan bahan kempen pilihan
raya kepada orang ramai di dalam bahagian pilihan raya kepada orang ramai di dalam bahagian pilihan raya yang baginya calon itu bertanding
Tetapi hanya jika calon tersebut : •
memegang suatu permit untuk berbuat demikian yang dikeluarkan kepadanya oleh Pegawai Pilihan Raya Negeri, tertakluk kepada apaapa terma dan syarat yangditentukan oleh Pegawai Pilihan Raya Negeri itu
•
telah membayar kepada Pegawai Pilihan Raya Negeri itu deposit sebanyak lima ribu ringgit dalam hal suatu pemilihan ke Dewan Rakyat dan tiga ribu ringgit dalam hal suatu pemilihan ke Dewan Undangan Negeri.
Apabila diterima deposit,Pegawai Pilihan Raya Negeri hendaklah memperlakukan wang yang dibayar sedemikian mengikut peraturan kewangan Kerajaan yang semasa. Tertakluk kepada undang-undang kecil mana-mana pihak berkuasa tempatan,bahan kempen pilihan raya termasuklah apa-apa iklan, risalah, brosur, bendera, panjipanji, sepanduk, tetunggul, poster, pelekat, surat sebaran, label atau apa-apa bentuk papan iklan sementara.
Syarat-syarat lain : •
Tiada seorang pun boleh, semasa tempoh berkempen, mempamerkan atau
melekatkan apa-apa bahan kempen pilihan raya dalam jarak lima puluh meter dari sempadan mana-mana tempat mengundi.
•
Apa-apa bahan kempen piihan raya yang dipamerkan atau dilekatkan hendaklah dibersihkan oleh seseorang calon atau ejen piihan rayanya dalam masa empat belas hari selepas hari mengundi dan jika calon itu
Jika ejen pilihan rayanya tidak mematuhi subseksyen ini : •
deposit yang dibayar hendaklah dilucuthakkan dan dibayar kepada Kumpulan Wang Disatukan Persekutuan
•
Pegawai Pilihan Raya Negeri hendaklah menyebabkan dibersihkan segala bahan itu dalam masa yang munasabah dan kos pembersihan bahan itu hendaklah dibayar daripada jumlah wang yang dilucuthakkan.
Denda yang akan dikenakan : •
Jika kos pembersihan bahan yang telah disebut dan perbezaannya hendaklah menjadi hutang yang kena dibayar oleh calon itu kepada Kerajaan Persekutuan dan boleh didapatkan daripada calon itu dengan sewajarnya.
•
Mana-mana orang yang melanggar subseksyen di atas, apabila disabitkan, dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi satu tahun atau didenda tidak melebihi tiga ribu ringgit atau dipenjarakan dan didenda kedua-duanya.
•
Sesuatu kesalahan di bawah seksyen ini ialah kesalahan boleh tangkap mengikut pengertian Kanun Tatacara Jenayah.
Bendera bendera parti yang bertanding digantung pada masa yang ditetapkan sahaja
4. PENGUNDIAN HARI MENGUNDI Pada hari mengundi yang telah ditetapkan, pemilih-pemilih yang namanya ada didalam daftar pemilih akan keluar mengundi di pusat-pusat mengundi yang telah ditetapkan. Secara rasmi hari mengundibermula dari selepas 12.00 tengah malam dan berakhir dengan pengumuman keputusan pilihan raya. Namun
demikian, waktu membuang undi ditetapkan dari jam 8.00 pagi hingga jam 5.00 petang di seluruh Malaysia. Terdapat juga kawasan yang masa mengundinya dipendekkan atas alasan keselamatan dan kesukaran pengangkutan terutamanya di Sabah dan Sarawak.Selain dari itu, waktu membuang undi mungkin berbeza antara daerah-daerah. Bagi kawasan-kawasan pedalaman, unit-unit bergerak digunakan bagi memastikan kelancaran membuang undi. Bagi pengundi-pengundi tidak hadir atau kalangan yang layak mengundi secara pos, mereka boleh mengundi lebih awal dari hari mengundi yang ditetapkan. Namun demikian semua kertas undi yang telah ditandakan perlu sampai ke Pejabat Pegawai Pengurus pada jam 5.00 petang hari mengundi tersebut. Suruhanjaya Pilihan Raya biasanya akan mengeluarkan notis untuk memaklumkan orang ramai tentang perkara-perkara pilihan raya seperti: 1. Tarikh mengundi; 2. Lokasi tempat mengundi; 3. Waktu mengundi di semua tempat mengundi; 4. Lokasi pusat pengiraan dan penjumlahan undi. 5. Pengundian dilakukan di tempat-tempat mengundi yang telah diwartakan. Setiap tempat mengundi mempunyai seorang Ketua Tempat Mengundi yang mengawal selia proses pengundian. Beliau akan dibantu oleh dua hingga empat orang pembantu (kerani mengundi,kerani mengira undi).
BARONG SPR Undang-undang yang ada pada masa ini melarang calon daripada mendirikan pondok di mana-mana pusat mengundi di dalam kawasan tempat calon itu bertanding. Walaubagaimanapun, parti-parti politik dibenarkan untuk mengadakan bilik operasi jika sekiranya terletak di luar jarak 50 meter dari pusat mengundi. Bagi memastikan kelancaran pengundian, Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia akan mendirikanbarong SPR di pusat-pusat mengundi. Barong-barong ini adalah untuk membantu pemilih menyemaknombor siri mereka di dalam daftar pemilih dan saluran supaya pengundian berjalan dengan teratur.
KEBENARAN UNTUK MEMASUKI TEMPAT MENGUNDI Hanya pemilih-pemilih yang nama mereka terdapat di dalam daftar pemilih bagi sesuatu tempat mengundi sahaja boleh dibenarkan masuk untuk membuang undi. Penggunaan kad pengenalan pemilih yang dikeluarkan oleh Jabatan Pendaftaran Negara sebagai pengenalan diri, dan perlu ditunjukkan di tempatmengundi.
Bagi memastikan keadaan terkawal dan menentukan kerahsiaan undi, hanya pegawai-pegawaiberikut yang dibenarkan memasuki tempat mengundi:
1. Ahli dan pegawai Suruhanjaya Pilihan Raya; 2. Ketua Tempat Mengundi dan kakitanganny 3. calon-calon dan wakil calon; 4. Ejen-ejen mengundi dan ejen mengira undi; dan 5. orang-orang yang dibenarkan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya.
CARA-CARA MENGUNDI Undi adalah rahsia. Seseorang pemilih hanya boleh memangkah seorang calon sahaja, iaitu dengan menandakan ‘X’ bersebelahan nama calon yang dipilih. Selepas menandakan kertas undi, pengundi perlu melipatnya mengikut garisan di kertas undi, dan seterusnya memasukkannya ke dalam peti undi yang disediakan. Jika diadakan pilihan raya serentak (Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri) kertas-kertas undi mestilah ditanda, dilipat dan dimasukkan ke dalam peti undi yang berasingan yang ditanda “PARLIMEN” dan “NEGERI”.
UNDI POS Undi pos dihantar dengan pos seawal yang mungkin kepada pemilih yang layak mengundi melalui pos.
Biasanya pengundi pos terdiri daripada anggota tentera, Pasukan Polis Hutan, petugas-petugas pilihan raya,pegawai-pegawai kerajaan yang bertugas di luar negara, pelajar yang menuntut di luar negara, serta isteriatau suami masing-masing. Di luar negara, para pengundi pos boleh membuang undi di kedutaaan Malaysia. Kertas undi pos mesti sampai kepada Pegawai Pengurus selewatlewatnya jam 5.00 petang pada hari mengundi. Prosedur-prosedur yang lengkap telah disediakan untuk menjaga kerahsiaan undi.
EJEN MENGUNDI Undang-undang membenarkan calon melantik ejen mengundi bagi tujuan menjaga kepentingan calon di setiap tempat mengundi di sepanjang masa. Peranan ejen adalah untuk memastikan pengundian dijalankan mengikut undang-undang dan peraturan-peraturan yang berkaitan.
5.PENJUMLAHAN RASMI UNDI Sebaik saja urusan pengundian selesai, Ketua Tempat Mengundi akan membuat pengiran kertas undi. Keputusan pengiraan undi ini akan dimasukkan kedalam borang 14. Semua borang 14 ini akan dibawa kepada Pegawai Pengurus untuk dibuat Penjumlahan Rasmi Undi. Pegawai Pengurus setelah menyemak Borang 14 ini dan jika didapati betul beliau akan mengumumkan kepada orang ramai
satu persatu dan jika terdapat keraguan beliau akan menyemak semula dengan Borang 13 – Penyata Kertas Undi. Apabila semua keputusan Borang 14 – Penyata pengundian Selepas Pengiraan Undi dan Borang 15 – Penyata Pengundian Selepas Pengiraan Kertas Undi Pos diterima dan diumumkan, beliau akan menjumlahkan keseluruhan keputusan untuk menentukan pemenangnya.
6.PENGUMUMAN KEPUTUSAN Setelah selesai menjumlahkan Borang 14 dan 15, Pegawai Pengurus bagi sesuatu bahagian pilihan raya itu akan mengisytiharkan calon yang mendapat undi majoriti dan mengesahkannya sebagai wakil yang terpilih bagi bahagian pilihan raya yang berkenaan. Sekiranya margin perbezaan adalah kurang daripada 1 peratus, pengiraan semula undi boleh dilakukan apabila dipohon oleh calon dan ianya boleh dibuat sebanyak 3 kali.
Keputusannya tidak boleh dipertikaikan. Mana-mana pihak yang tidak berpuas hati dengan keputusan pilihan raya boleh mengemukakan di Mahkamah Pilihan Raya melalui petisyen pilihan raya.
PETISYEN PILIHAN RAYA Keputusan pilihan raya boleh dicabar di mahkamah. Sesuatu petisyen boleh dibuat atas sebab-sebab berikut: • Sogokan, peras ugut atau sebarang salah laku yang mungkin telah menjejaskan pilihan raya; • Ketidak patuhan undang-undang dan peraturan pilihan raya; • Perbuatan rasuah atau perbuatan menyalahi undang-undang yang dilakukan oleh calon dan ejenejen; • Calon atau ejennya didapati tidak layak menyertai pilihan raya. • Petisyen pilihan raya mestilah dikemukakan ke Mahkamah Tinggi di dalam masa 21 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan dalam Warta. Jika Hakim Pilihan Raya, selepas menjalankan perbicaraan ke atas petisyen berkenaan, memutuskan bahawa pilihan raya berkenaan terbatal, Suruhanjaya Pilihan Raya akan mengeluarkan notis yang mana pilihan raya baru akan diadakan di bahagian pilihan raya tersebut.
ISU TUNTUTAN BERSIH ( Gabungan Pilihan Raya Adil dan Bersih)
PERHIMPUNAN BERSIH
Perhimpunan Bersih 2007 di Dataran Merdeka telah diadakan pada hari Sabtu, 10 November 2007 . Perhimpunan ini tidak mendapat permit Ibu pejabat Polis Kontinjen Kuala Lumpur. Ia telah dianjurkan oleh pertubuhan BERSIH( Gabungan Pilihan Raya Adil dan Bersih) yang turut disertai pelbagai parti pembangkang, NGO dan pertubuhan lain. Matlamat perhimpunan ini ialah untuk menuntut pilihan raya yang adil. Perhimpunan ini disertai oleh 100, 000 orang. Bersih menganjurkan perhimpunan ini di di Dataran Merdeka , Kuala Lumpur , Malaysia dengan sasaran 100,000 orang bagi menyerahkan memorandum kepada Yang di-Pertuan Agong di Istana Negara di Jalan Tuanku Syed Putra. Memarandum ini berkaitan dengan pendakwaan bahawa pilihan raya umum Malaysia lalu kendalian Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia (SPR) tidak bersih dan menyebelahi kerajaan Barisan Nasional. BERSIH
menggunakan
slogan
"Gelombang
Kuning".
Ketika
perhimpunan ini diadakan, semua peserta memakai baju berwarna kuning. Amalan ini mirip dengan Orange Revolution di Ukraine, yang juga merupakan gerakan yang menuntut keadilan dalam pilihan raya.
Tuntutan Bersih Dalam Memarandum tersebut Bersih membuat 4 tuntutan yang utama: 1. Penyemakan semula daftar pemilih yang lengkap demi memastikan segala kesalahan dan ketempangan yang sedia ada dapat dihapuskan; 2. Penggunaan dakwat kekal untuk menghalang pengundian berganda; 3. Pemansuhan sistem pengundian pos kecuali untuk para diplomat dan pengundi lain di luar negara; 4. Akses media yang adil kepada semua pihak dalam pilihanraya supaya semua parti politik boleh menjelaskan dasar dan manifesto mereka kepada rakyat Malaysia.
Sebab permit tidak diluluskan Ketua Polis Negara Tan Sri Musa Hassan berulang kali menegaskan agar orang ramai tidak ke Dataran Merdeka dengan berbaju kuning kerana perhimpunan ini tidak mendapat permit polis dan bermaksud perhimpunan ini haram untuk disertai.
Antara sebab-sebab yang diberi oleh pihak polis ialah: 1. Jika sekadar menghantar memorandum, tidaklah perlu perhimpunan
sampai 100,000 orang dan kempen hingga 2-3 bulan sebelum itu. Perhimpunan ini cuba meniru gaya perhimpunan para sami dan orang ramai di Myanmar yang berbaju merah. (Kuning juga merupakan
warna konfeti yang dipergunakan oleh para penyokong Corazon Aquino untuk menggulingkan Presiden Ferdinand Marcos di Filipina pada tahun 1986 Afghanistan
[1][2]
). Begitu juga dengan perhimpunan lorya jirga di
hingga mengorbankan berpuluh-puluh
nyawa
akibat
letupan bom. 2. Melalui pengalaman lalu di Malaysia, perhimpunan yang dianjurkan
oleh
parti
pembangkang
akan
berakhir
dengan
'rusuhan'
ala
perkauman atau ala agama. Sedangkan Malaysia merupakan sebuah masyarakat majmuk yang cukup sensitif dengan isu agama dan isu kaum. 3. Perhimpunan di Dataran Merdeka bukanlah budaya di Malaysia. Malaysia tidak perlu mengimport budaya ini dari mana-mana negara kerana ia hanya akan menjejaskan keharmonian di Malaysia terutama sempena Tahun Melawat Malaysia 2007.
BERSIH berpendapat bahawa adalah tidak adil bagi pihak polis tidak mengeluarkan permit untuk
mengadakan perhimpunan
ini
kerana ia
hanyalah menyuarakan suara rakyat di sini. Selepas perhimpunan, mereka mendakwa bahawa tindakan Polis (dengan langsung Kerajaan Malaysia) ialah punca keganasan dan kesesakan lalu lintas, bukan para penunjuk perasaan. Polis Malaysia juga dikritik kerana bertindak dengan kekerasan berlebihan terhadap peserta perhimpunan aman.
Pendirian Suhakam
Suhakam ialah badan rujukan tentang hak asasi manusia di Malaysia. Datuk Sri Siva Subramaniam menyatakan bahawa tindakan-tindakan polis yang menyekat pelbagai laluan ke Dataran Merdeka, melepaskan tembakan air dan menangkap 245 lebih orang peserta tidak akan menjejaskan imej Malaysia sebagai sebuah negara demokrasi. Polis berhak menentukan tahap keselamatan dan membuat keputusan yang sesuai demi kebaikan orang ramai dan peniaga di Jalan Tuanku Abdul Rahman.
Rentetan Peristiwa •
Perhimpunan yang tidak mendapat permit polis diteruskan juga pada hari Sabtu, 10 November 2007 jam 3.00 petang.
•
Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi semasa ucapan penutup Perhimpunan Agung UMNO 2007 di PWTC pada Jumaat, 9 November 2007, menyatakan perhimpunan tersebut hanya mencabar undang-undang negara.
•
Tan Seri Musa Hassan menegaskan sesiapa yang memakai kemeja kuning akan ditangkap.
•
Utusan Malaysia menyatakan perhimpunan itu disertai sekitar 4,000 orang sahaja yang berbaju kuning. Lokasi mereka di anjung Masjid Negara, bawah jambatan Masjid Jamek, dan Jalan Tuanku Abdul Rahman. Selain itu dikatakan mereka diseru untuk berkumpul di Hentian Pudu Raya dan Central Market.
•
Hujan turut dengan lebat.
•
Peserta perhimpunan enggan bersurai walaupun Pasukan Simpanan Persekutuan (FRU) cuba menyuraikan mereka dengan semburan air dan gas pemedih mata.[3] Akhirnya pihak berkuasa membenarkan memorandum diserahkan kepada wakil Istana Negara.
•
Seramai 10 wakil termasuk Ketua Pembangkang Lim Kit Siang, Penasihat Parti Keadilan Rakyat (PKR) Datuk Seri Anwar Ibrahim, Presiden PKR Datin Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail dan Presiden PAS Datuk Seri Abdul Hadi Awang menyerahkan memorandum itu kepada Istana Negara.[4]
•
Yang di-Pertuan Agong Tuanku Mizan Zainal Abidin tiada di Istana Negara kerana berada di Trengganu bagi merasmikan Kejohanan Kuda Lasak Piala Sultan Terengganu 2007 di Setiu, Trangganu.
•
Pada 11 November 2007, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi berpendapat, pihak pembangkang cuba mengheret institusi raja
[5]
.
Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak menyatakan pihak kerajaan boleh menghimpunkan lebih daripada itu. Datuk Zainuddin Maidin kesal dengan laporan al-Jazeera yang mengambil sumber maklumat dari laman blog yang pro DAP.[6] •
Pada 12 November 2007, dalam sidang Parlimen, Datuk Seri Nazri Abdul Aziz mempertahankan kenyataan Datuk Seri Abdulah Ahmad Badawi.
•
Pada 16 November 2007, pihak Istana Negara membuat kenyataan rasmi kepada pihak media bahawa baginda Yang di-Pertuan Agong tidak memperkenankan perhimpunan ini. [7]
•
Pada 17 November 2007,
Sultan Pahang, Sultan Ahmad Shah
menyatakan sebagai tidak manis dan satu fitnah jika Tuanku Mizan Zainal Abidin dan Istana Negara memperkenankan perhimpunan haram itu. Tidak elok nama Yang di-Pertuan Agong dibabitkan. Orang Islam tidak boleh menfitnah antara satu sama lain. Baginda yakin Tuanku mizan tidak terbabit sama sekali dengan perhimpunan berkenaan.[8]
Tangkapan SUSULAN Pada 9 Disember 2007, Naib Presiden Pas, Mohamad Sabu telah ditahan oleh polis Perak diketuai oleh Ketua Jabatan Siasatan Jenayah Perak, SAC II Ismail Yatim . Kereta Naza Ria Mohamad Sabu ditahan berhampiran Pasar Raya Tesco di Kepala Batas, Seberang Perai, Pulau Pinang. Beliau dalam perjalanan pulang dari majlis perkahwinan anak perempuannya di Sunway City, Tambun, Perak. Mohamad Sabu dipercayai terlibat dalam perhimpunan Bersih pada 10 November 2007.
Rumah Mohamad Sabu
terletak di Guar Petai, Tasek Gelugor, Pulau Pinang. Tian Chua yang merupakan Ketua Penerangan KeADILan turut ditahan di bawah Akta Polis, Seksyen 27(5)(a), di Johor Bahru, jam 5.15 petang pada 9 Disember 2007 kerana menjadipenggerak perhimpunan Bersih.
TUNTUTAN PENUH BERSIH
1.
Sistem pilihanraya yang lebih seimbang untuk memperbetulkan
kepincangan prinsip ‘First- Past-The-Post’ akibat manipulasi pembahagian kawasan pilihanraya, jaminan jumlah kerusi bagi kaum wanita (30%) dan kelompok terpinggir dalam masyarakat di Parlimen, dan memperkenalkan semula pilihanraya tempatan. 2. Pentadbiran pilihanraya oleh Suruhanjaya Pilihanraya (SPR) sebagai sebuah institusi yang bebas dan memperuntukkan undang-undang yang berkaitan dengan hak pemerhati-pemerhati antarabangsa dan tempatan.
3. Pembetulan mengenai kepincangan-kepincangan pendaftaran parti baru, penamaan calon dan wang deposit pilihanraya yang terlalu tinggi .
4. Tempoh berkempen yang lebih panjang, jaminan kebebasan bersuara dan berkumpul sebagai hak perlembagaan, kawalan pembiayaan kos kempen dan mencegah amalan rasuah secara berkesan dan pertimbangan untuk membiayai kos kempen bagi parti-parti politik, calon-calon wanita dan kumpulan-kumpulan terpinggir dalam masyarakat. 5. Rombakan undang-undang untuk mencegah media dimonopoli oleh proksi Barisan Nasional, akses kepada media yang adil bagi semua parti politik, termasuk hak membalas dalam media. 6. Kerajaan Sementara ( Caretaker Government) tidak berkuasa untuk menggubalkan sebarang dasar kerajaan selepas Parlimen atau Dewan Undangan Negeri dibubarkan, salahguna sumber dan instrumen negara untuk menang pilihanraya adalah kesalahan jenayah, dan penyediaan dan penyemakan daftar pemilih perlu dibuat secara telus dan tertakluk kepada semakan kehakiman. 7. Mengemaskinikan daftar pemilih untuk mengelak pemindahan pengundi secara
haram,
melenyapkan
‘pengundi
hantu’
dan
mengamalkan
pendaftaran pengundi secara automatik. 8. Penggunaan dakwat kekal untuk menghalang pengundian berganda dan memansuhkan sistem pengundian pos.
Pembaharuan pilihan raya
Untuk jangka terdekat, Bersih mengemukakan empat pembaharuan untuk dilaksanakan segera, iaitu:
* Penyemakan semula daftar pemilih yang lengkap demi memastikan segala kesalahan dan ketimpangan yang sedia ada dapat dihapuskan; * Penggunaan dakwat kekal untuk menghalang pengundian berganda; * Pemansuhan sistem pengundian pos kecuali untuk para diplomat dan pengundi lain di luar negara; dan * Akses media yang adil kepada semua pihak dlam pilihan raya.
KESIMPULAN
Proses pilihan raya merupakan satu proses yang penting dalam mewujudkan sebuah negara yang mengamalkan sistem demokrasi berparlimen. Segala undang-undang yang termaktub hendaklah dipatuhi agar Malaysia menjadi sebuah Negara yang aman. Semua pihak harus terlibat dalam proses pilihan raya, sekurang-kurangnya menjadi pengundi berdaftar kerana setiap undi adalah berharga dalam memilih sebuah kerajaan yang baik serta membawa kestabilan kepada negara kita. Sekiranya terdapat perasaan tidak puas hati terhadap sistem pilihan raya kita, penambahbaikan harus dibuat agar ianya dapat memuaskan hati semua pihak. Walaubagaimanapun, pihak yang terlibat haruslah mempunyai sifat tolak ansur kerana untuk memuaskan hati semua pihak ke atas sesuatu perkara adalah mustahil. Di samping itu, pilihan raya tidak harus menjadi medan untuk berpecah-belah sehingga mewujudkan kacau-bilau dan huruhara. Pilihan raya adalah medan untuk menentukan masa depan Negara, bukan untuk merosakkan perpaduan dalam kalangan masyarakat. Kekuatan pemimpin merupakan tunjang utama kepada sesebuah Negara. Pemilihan pemimpin haruslah mengikut kemampuan mereka, bukan kerana janji-janji atau kehebatan mereka berceramah sahaja. Kita memilih mereka bukan untuk sehari dua sahaja, tetapi untuk 4 hingga lima tahun. Sekiranya kita memilih mereka secara membuta tuli dan pemimpin idak pula menjalankan amana dengan betul, janganlah menyesal di kemudian hari. Akhir sekali, pilihan raya adalah penentu masa depan Negara. Jadikanlah pilihan raya sebagai satu manifestasi untuk kita menyatakan sokongan dalm memilih pemimpin yang terbaik. Seperti slogan yang selalu dilaungkan semasa musim pilihan raya, undilah untuk masa depan Negara, itulah peringatan kita semasa terlibat dalam proses pilihan raya.
RUJUKAN 1. Ghazali Mayudin, Jamaie Jamil, Sity Daud dan Zaini Othman. 2006. Demokrasi Kepimpinan dan Keselamatan dalam Politik Malaysia. Bangi, Penerbit UKM 2. Worran Hj. Kabul, Shireen Haron, Mat Zin Mat Kib dan Abdul Kadir Rosline. 2008. Prosiding Seminar Politik Malaysia, Landskap Politik MalaysiaPasca Pilihan Raya Ke-12. Shah Alam, Pusat Penerbitan Universiti(UPENA), UiTM. 3. Sity Daud dan Zarina Othman. 2005. Politik Dan Keselamatan. Bangi, Penerbit UKM 4. Maizatul Haizan Mahbob dan Mohamad Zain bin Musa. 2005. Tinjauan Baru Politik Malaysia. Bangi, Penerbit UKM. 5. Faisal Mustaffa. 2008. SELAK. Kuala Lumpur, Refsa. 6. http: //www.spr.gov.my
LAMPIRAN
PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN BAHAGIAN VIII - PILIHAN RAYA Perkara 119. Kelayakan pemilih (1) Tiap-tiap warganegara yang— (a) telah mencapai umur dua puluh satu tahun pada tarikh kelayakan; (b) bermastautin di dalam sesuatu bahagian pilihan raya pada tarikh kelayakan yang sedemikian atau, jika tidak bermastautin sedemikian, ialah seorang pengundi tidak hadir; dan (c) didaftarkan, di bawah peruntukan mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan pilihan raya, dalam daftar pemilih sebagai pemilih dalam bahagian pilihan raya tempat dia bermastautin pada tarikh kelayakan, berhak mengundi di dalam bahagian pilihan raya itu dalam mana-mana pilihan raya ke Dewan Rakyat atau Dewan Undangan melainkan jika dia hilang kelayakan di bawah Fasal (3) atau di bawah mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan kesalahan yang dilakukan berkaitan dengan pilihan raya; tetapi tiada seorang pun boleh mengundi dalam pilihan raya yang sama di dalam lebih daripada satu bahagian pilihan raya. (2) Jika seseorang berada di dalam sesuatu bahagian pilihan raya sematamata oleh sebab
dia ialah seorang pesakit di suatu institusi yang disenggarakan keseluruhannya atau terutamanya untuk menerima dan merawat orang yang mengidap penyakit mental atau kecacatan mental atau semata-mata oleh sebab dia ditahan dalam jagaan, maka dia hendaklah bagi maksud Fasal (1) disifatkan tidak bermastautin di dalam bahagian pilihan raya itu. (3) Seseorang hilang kelayakan untuk menjadi pemilih dalam mana-mana pilihan raya ke Dewan Rakyat atau Dewan Undangan jika— (a) pada tarikh kelayakan dia ditahan sebagai orang yang tidak sempurna akal atau sedang menjalani hukuman pemenjaraan; atau (b) sebelum tarikh kelayakan dia telah disabitkan atas suatu kesalahan di dalam mana-mana bahagian Komanwel dan dihukum dengan hukuman mati atau pemenjaraan selama tempoh melebihi dua belas bulan dan pada tarikh kelayakan itu dia masih kena menjalani apa-apa hukuman bagi kesalahan itu. (4) Dalam perkara ini— (a) "pengundi tidak hadir" ertinya, berhubung dengan mana-mana bahagian
pilihan raya, mana-mana warganegara yang berdaftar sebagai pengundi tidak hadir berkenaan dengan bahagian pilihan raya itu; (b) "tarikh kelayakan" ertinya tarikh seseorang memohon supaya didaftarkan sebagai pemilih dalam sesuatu bahagian pilihan raya, atau tarikh dia memohon untuk menukar pendaftarannya sebagai pemilih dalam suatu bahagian pilihan raya yang lain,mengikut peruntukan mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan pilihan raya.
CATATAN Per. 119(1): 1. Fasal ini dimasukkan oleh Akta 10/1960, perenggan 14(a), berkuat kuasa dari 31-051960, dan menggantikan Fasal asal yang berbunyi seperti yang berikut: "(1) Tiap-tiap warganegara yang telah mencapai umur dua puluh satu tahun pada tarikh kelayakan dan telah bermastautin di dalam sesuatu bahagian pilihan raya selama sekurang-kurangnya enam bulan sebaik sebelum tarikh kelayakan berhak untuk mengundi di dalam bahagian pilihan raya itu dalam mana-mana pilihan raya ke Dewan Rakyat atau Dewan Undangan melainkan jika dia hilang kelayakan di bawah Fasal (3) atau di bawah mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan kesalahan-kesalahan yang dilakukan berkaitan dengan pilihan raya, tetapi tiada seorang pun boleh mengundi dalam pilihan raya yang sama di dalam lebih daripada satu bahagian pilihan raya.". 2. Fasal ini dipinda oleh Akta A1130, seksyen 9, berkuat kuasa dari 28-092001 seperti yang berikut: (a) dalam perenggan (a), perkataan "dan" di akhir perenggan itu dipotong; (b) dalam perenggan (b), dengan menggantikan koma di akhir perenggan itu dengan perkataan ";dan";
(c) perenggan baru (c) dimasukkan, seperti yang berikut: "(c) didaftarkan di bawah peruntukan mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan pilihan raya, dalam daftar pemilih sebagai pemilih dalam bahagian pilihan raya tempat di bermastautin pada tarikh kelayakan,".
3. Lihat Per. 120(c). Per. 119(4): Perkataan ', dan "pengundi tidak hadir", berhubungan dengan mana-mana bahagian pilihan raya ertinya mana-mana warganegara yang didaftarkan sebagai seorang pengundi tidak hadir berkenaan dengan bahagian pilihan raya itu di bawah peruntukan mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan pilihan raya' yang terdapat di hujung Fasal ditambahkan oleh Akta 10/1960, perenggan 14(b), berkuat kuasa dari 31-051960. Kemudiannya pula, Fasal ini digantikan oleh Akta A1130, perenggan 9(b), berkuat kuasa dari 28-09-2001. Fasal asal berbunyi seperti yang berikut: "(4) Dalam Perkara ini "tarikh kelayakan" ertinya tarikh yang menurutnya daftardaftar pemilih disediakan atau disemak, dan "pengundi tak hadir", berhubungan dengan mana-mana bahagian pilihan raya, ertinya mana-mana warganegara yang didaftarkan sebagai pengundi tak hadir berkenaan dengan bahagian pilihan raya itu di bawah peruntukan mana-mana undangundang yang berhubungan dengan pilihan raya.".
PENGUATKUASAAN LARANGAN BERKEMPEN PADA HARI MENGUNDI (SEKSYEN 26(1) AKTA KESALAHAN PILIHAN RAYA 1954) Seksyen 26(1) Akta Kesalahan Pilihan Raya berhubung larangan berkempen pada Hari Mengundi telah diluluskan Parlimen pada tahun 2003, iaitu mengandungi peruntukan-peruntukan seperti yang berikut : (1) Tiada seorang pun boleh pada hari mengundi(a) mengadakan, memanggil atau mengaturkan mana-mana tempat apa-apa bentuk perjumpaan, perhimpunan, pertunjukan atau hiburan atau memberikan apa-apa bentuk ucapan atau syarahan sama ada atau tidak perjumpaan, perhimpunan, pertunjukan, hiburan, ucapan atau syarahan itu terbuka kepada atau melibatkan orang ramai atau selainnya; (b) memberikan atau membekalkan apa-apa alat muzik atau pembesar suara kepada mana-mana orang dengan tujuan supaya alat muzik atau pembesar suara itu digunakan oleh mana-mana orang dengan apa-apa cara
atau digunakan di dalam atau di atas apa-apa vesel, binatang, motokar, trak atau kenderaan lain sebagai, atau bagi maksud, diayah politik atau menggunakannya sendiri atau menggunakan di dalam atau di atas apa-apa vesel,binatang, motokar, trak atau kenderaan lain mana-mana alat muzik atau pembesar suara itu; (2) (c) membuka atau menubuhkan atau menyenggarakan suatu pejabat atau barung di dalam bahagian pilihan raya yang baginya calon itu bertanding bagi apa-apa maksud yang berkaitan dengan sesuatu pilihan raya selain pejabat yang dibuka atau ditubuhkan atau disenggarakan menurut subseksyen 24B(2) atau bilik jawatankuasa yang disewa menurut perenggan 14(1)(b);
(d) menggunakan mana-mana rumah kediaman rumah kedai, pondok, dewan atau mana-mana premis lain sebagai pejabat atau pusat mana-mana parti-parti politik di dalam bahagian pilihan raya itu; (e) dalam jarak lima puluh meter dari sempadan mana-mana tempat mengundi – (i) cuba menentukan identiti mana-mana orang yang memasuki tempat mengundi; (ii) menyemak dalam mana-mana senarai nama mana-mana orang yang memasuki atau meninggalkan sesuatu tempat mengundi; (3) (iii) merayu-rayu atau memujuk atau cuba memujuk mana-mana orang supaya tidak mengundi dalam pilihan raya itu, atau supaya mengundi atau tidak mengundi manamana calon dalam pilihan raya itu;
(iv)menunggu atau berdiri-diri kecuali bagi maksud atau membolehkannya masuk ke tempat mengundi untuk membuang undinya tetapi tiada apa-apa jua dalam perenggan ini boleh menghalang pegawai yang hak atau mana-mana orang yang dibenarkan oleh pegawai hak itu daripada menjalankan tugasnya berhubung dengan penjalanan sesuatu pilihan raya; (f) bagi pihak-pihak mana-mana calon, merayu undi pemilih di dalam mana-mana bahagian pilihan raya bagi menyokong atau menentang manamana calon atau parti-parti politik dalam sesuatu pilihan raya dengan apaapa cara jua termasuk melawat pemilih itu di rumah atau tempat kerja mereka atau menemu ramah orang ramai; atau (g) dalam jarak lima puluh meter dari sempadan mana-mana tempat mengundi dan dalam tempat mengundi, memakai, memegang atau membawa apa-apa bentuk atau jenis pakaian,
(4) tutup kepala, barang hiasan, roset, botol air atau payung yang padanya tercetak atau tertera nama calon atau nama, lambang atau simbol manamana parti politik.
Sabit Kesalahan (2) Mana-mana orang yang melanggar mana-mana peruntukan subseksyen (1) boleh, apabila disabitkan, dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi satu tahun atau didenda tidak melebihi lima ribu ringgi atau dipenjara atau kedua-duanya.
(3) Sesuatu kesalahan di bawah subseksyen (1) ialah kesalahan boleh tangkap mengikut pengertian Kanun Tatacara Jenayah. Dengan kelulusan peruntukan Seksyen 26(1) maka peruntukan terdahulu iaitu Seksyen 26B yang membenarkan pelantikan ‘Perayu Undi’ oleh parti-parti politik dimansuhkan. Dengan pemansuhan tersebut semua aktiviti merayu undi adalah dilarang dan menjadi kesalahan di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954. Sebelum PRU Ke-11 tahun 2004, SPR telah memberi penerangan yang menyeluruh di seluruh negara kepada semua parti politik berhubung perundangan tersebut dan telah menjelaskan secara terperinci batasbatas larangan yang berkaitan. Aspek yang diberi fokus ialah tentang (5) larangan mendirikan Pondok Parti atau ‘Pondok Panas’ di luar Pusat Mengundi serta larangan berkumpul untuk Meraih Undi atau ‘Merayu Undi’ di pusat-pusat mengundi pada Hari Mengundi. Secara keseluruhannya, semua parti politik memahaminya dan telah memberi persetujuan masingmasing.
Keputusan dan Tindakan Penguatkuasaan ini amat perlu dilaksanakan atas sebab-sebab berikut: (i) Undang-undang berkenaan telah sedia ada tetapi tidak dipatuhi, oleh parti-parti politik, calon-calon dan para penyokong parti-parti yang bertanding.- Perkara ini merupakan satu’ mockery of the law’ yang memalukan SPR dan negara. (ii) Situasi politik sekarang telah banyak berubah dan masalah pengurusan pilihan raya telah menjadi lebih rumit dan mencabar. Baik pun pada Hari Penamaan Calon atau Hari Pengundian, partiparti politik yang bertanding
telah membawa para penyokong yang ramai sehingga puluhan ribu untuk menunjuk kekuatan masingmasing. Keadaan di pusat-pusat tersebut menjadi amat tegang dan merbahaya kepada keselamatan perjalanan proses penamaan calon ataupun proses pengundian. Keselamatan pengundi dan ketenteraman awam juga terganggu. Contoh-contoh seperti yang berlaku di Permatang Pauh, Ijok, Bukit Gantang dan Bukit Selambau perlu dilihat secara serius bagi memastikan masalah – masalah yang berlaku di situ tidak berulang. (iii) Penguatkuasaan Seksyen 26 (1) ini adalah untuk kepentingan kelancaran proses pengundian dan untuk kebaikan rakyat selaku pengundi. Pada hari mengundi, rakyat tidak harus dibebankan dengan masalah kesesakan lalu lintas dan menyulitkan kehidupan mereka; kesesakan di pusat-pusat mengundi serta menyusahkan rakyat untuk keluar menunaikan tanggungjawab sebagai pengundi. (iv) Penubuhan Pondok Parti (Pondok Panas) telah diharamkan di bawah undang-undang kerana di sini merupakan pusat berlakunya ‘tensions’ dan segala bentuk ketegangan dan kesesakan pada hari mengundi. Para Penyokong parti-parti yang bertanding telah melakukan pelbagai perbuatan dan tingkah laku yang menyalahi Akta Kesalahan Pilihan Raya seperti berkempen-meraih undi; mengganggu pengundi; mempamer pernyataan / slogan berkempen; mengedar bendera parti, risalah; mengeluar katakata kesat yang menyinggung perasaan; dan lain-lain perlakuanperlakuan yang boleh mencetus pergaduhan dan sebagainya. (v) Kalau dahulu Pondok Parti dianggap keperluan untuk Calon/Parti membantu pengundi menyemak nama dan saluran dalam Daftar (7) Pemilih di tempat Mengundi, tetapi tugas dan perkhidmatan itu sekarang telah disediakan SPR di Barung SPR di dalam kawasan Pusat Mengundi.
Kerani Penyemak Daftar Pemilih (KPDP ) yang dilantik SPR ada menyediakan perkhidmatan tersebut dengan sistem komputer yang efisyen dan tepat. Dengan penguatkuasaan larangan penggunaan pondok parti, SPR akan menambah jumlah kaunter KPDP di Barung SPR bagi memastikan perkhidmatan semakan nama dan saluran tempat mengundi mencukupi dan lancar. Selain itu, para pengundi juga boleh membuat semakan awal sama ada melalui telefon, sms atau laman web SPR. (vi) Semakan nama yang disediakan oleh parti di Pondok Panas tidak tepat dan mengelirukan kerana kadang kala petugas-petugas parti di situ menggunakan Daftar Pemilih yang tidak sama dengan Daftar Pemilih Pilihan Raya (DPPR) yang digunakan oleh petugas-petugas SPR di Barung SPR atau di Tempat Mengundi. Dengan pengharaman pondok panas, masalah ini dapat diatasi. (vii) Tempoh Berkempen secara rasmi telah ditetapkan di bawah undangundang iaitu dari waktu selesai pengisytiharan pencalonan oleh PP pada Hari Penamaan calon sehingga tamat jam 12 malam sebelum Hari Pengundian. Dari jam 12.01 hingga 5.00 petang pada Hari Mengundi adalah suatu ‘Tempoh Bertenang’ (Cooling-off period). Calon/Parti/para Penyokong adalah dilarang menjalankan aktiviti kempen dalam tempoh tersebut. Tetapi apa yang berlaku sekarang ialah larangan itu tidak dipatuhi di mana semua parti didapati berkempen sesuka hati dalam pelbagai cara dan kaedah seperti berkonvoi dengan mengibar bendera parti;menayangkan CD kempen melalui TV di tempat-tempat awam; dan yang paling serius ialah mereka berkempen semasa ‘Tempoh Pengundian’ iaitu dari jam 8.00 pagi hingga 5.00 petang. Polis dan Pasukan Penguat kuasa Kempen Pilihan Raya (PP-KPR) menghadapi kesukaran menguatkuasakan larangan-larangan tersebut kerana ia berlaku secara spontan dan menyeluruh oleh semua parti di semua pusat mengundi dalam Bahagian Pilihan Raya. Oleh yang demikian, tiba masanya sekarang Tempoh Rasmi Berkempen yang tamat pada jam 12.00 tengah malam itu perlu dipatuhi oleh semua parti/calon/para penyokong yang terlibat. Apa jua
