projektovanje proizvodnih sistema

PROJEKTOVANJE PROIZVODNIH SISTEMA

1. PROGRAM PROIZVODNJE

1.1 OSNOVNI PODACI O PROIZVODIMA Proizvodni program posmatranog sistema čini pet proizvoda - delova oblika poluge i to: Proizvod 1: Proizvod 2: Proizvod 3: Proizvod 4: Proizvod 5:

Poluga 02.60.003 Poluga 03.60.0042 Poluga 03.16.0019 Poluga 03.16.0044 Poluga 03.16.0021

P1 P2 P3 P4 P5

Osnovne karakteristike proizvodnog programa (oznaka, naziv, količina, masa, vrednost svakog od proizvoda) date su u nastavku u vidu karte PROGRAM PROIZVODNJE. Osnovni podaci u pogledu karakteristika proizvoda i mogućnosti plasmana su dati tabelarno, putem izlaznih informacija procesa razvoja proizvoda – KARTI PROIZVODA

KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

Projekat br: _06-2.00____________________

PROIZVODNI SISTEM ZA

Deo projekta: _06.2.02__________________ Izvor podataka: _MARKETING___________ Datum: __________2005._ list: 1/5

IZRADU POLUGA_______ _______

Fakultet tehničkih nauka Institut za industrijsko inženjerstvo i menadžment Trg Dostiteja Obradovića 7 21000 Novi Sad

KARAKTERISTIKE PROIZVODA

OKOLINE 600

POLUGA

500

oznaka

02.60.003

400

qj [jed/god]

naziv:

namena: jedinica mere:

komada

300 200 100

struktura materijala:

iz domaćih izvora:

100

100% t [god]

iz uvoza: prikaz proizvoda (fotos, skica) i osnovne mere

ostali podaci:

-Vrednost Vrednost jedinice proizvoda: 1300.00 - Cena koštanja: plan razvoja:

Potpis:

potpis:

Revitalizacija proizvoda

KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

Projekat br: _06-2.00____________________






OKOLINE 600

POLUGA

500

oznaka

03.60.0042

400

qj [jed/god]

naziv:


komada

300 200 100


iz domaćih izvora:

100

100% t [god]


ostali podaci:


Potpis:

potpis:


KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

Projekat br: _06-2.00____________________






OKOLINE 600

POLUGA

500

oznaka

03.16.0019

400

qj [jed/god]

naziv:


komada

300 200 100


iz domaćih izvora:

100

100% t [god]


ostali podaci:


Potpis:

potpis:


KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

Projekat br: _06-2.00____________________






OKOLINE 600

POLUGA

500

oznaka

03.16.0044

400

qj [jed/god]

naziv:


komada

300 200 100


iz domaćih izvora:

100

100% t [god]


ostali podaci:


Potpis:

potpis:


KARTA PROIZVODA

Proizvodni sistem:

Projekat br: _06-2.00____________________






OKOLINE 600

POLUGA

500

oznaka

03.16.0021

400

qj [jed/god]

naziv:


komada

300 200 100


iz domaćih izvora:

100

100% t [god]


ostali podaci:


Potpis:

potpis:


KARTA PROIZVODA

r. b.

Proizvodni sistem: PROIZVODNI SISTEM ZA IZRADU POLUGA_______

P R O I Z V O D Oznaka n a z i v

Projekat br: _06-2.00____________________ Deo projekta: _06.2.02__________________ Izvor podataka: _MARKETING___________ Datum: __________2005._

količina [kom/god]

masa [kg/kom]


vrednost [kg/god]

[din/kom]

[din/god]

1

02.60.003

POLUGA

2 000

6.50

13 000

1300.00

2 600 000

2

03.60.0042

POLUGA

5 000

7.00

35 000

700.00

3 500 000

3

03.16.0019

POLUGA

4 000

12.00

48 000

2200.00

8 800 000

4

03.16.0044

POLUGA

10 000

6.95

69 500

900.00

9 000 000

5

03.16.0021

POLUGA

14 000

16.00

224 000

1800.00

25 200 000

SVEGA

35 000

389 500

49 100 000

cena košt. [din/kom]

ostatak dohotka [din/kom]

[din/god]

2. ANALIZA PROGRAMA PROIZVODNJE 2.1 ANALIZA KARAKTERISTIKA PROGRAMA PROIZVODNJE Osnovna zavisnost STRUKTURA/KOLIČINE oblikovana je na osnovu podataka o količinama proizvoda.

Slika 1. Odnos STRUKTURA/KOLIČINE za dati proizvodni program

Radi se o proizvodima koji imaju relativno visok stepen složenosti i s obzirom na količine u kojima se trebaju izraditi može se zaključiti da program proizvodnje pripada području II i manjim delom području III opšteg slučaja zavisnosti STRUKTURA/KOLIČINE. Stoga je pri razradi procesa i oblikovanju struktura sistema potrebno koristiti tehnološke i prostorne strukture univerzalnog i produkcionog karaktera.

Slika 2. Položaj posmatrannog programa proizvodnje u opštem slučaju zavisnosti STRUKTURA/KOLIČINE

2.2 ABC ANALIZA ODNOSA STRUKTURA/KOLI TRUKTURA/KOLIČINE Izvršen je proračun količinskog, koli masenog i vrednosnog učeš učešća proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnim količinama, koli masi i vrednosti i na osnovu datih odnosa utvrñena područja najvećeg ćeg (A), značajnog zna (B) i neznatnog (C) prirasta datih veličina. veli Od pet proizvoda u programu proizvodnje se izdvaja proizvod P5 koji ima najznačajnije količinsko, insko, maseno i vrednosno učešće.

2.2.1 KOLIČINSKA ČINSKA ABC ANALIZA Podrazumeva analizu procentualnog učešća u količine ine svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnim količinama, koli koje se računa una po obrascu: q p qi = i × 100[%] q -ukupna količina: 35 000 kom/god = 100% -količina P1: -količina P2: -količina P3: -količina P4: -količina P5:

2 000 kom/god 5 000 kom/god 4 000 kom/god 10 000 kom/god 14 000 kom/god

= = = = =

5.71% 14.28% 11.43% 28.57% 40%

Slika 3. Količinska ABC analiza

2.2.2 MASENA ABC ANALIZA Podrazumeva analizu procentualnog učešća u a mase svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnoj masi svih proizvoda proizvodnog programa koje sse računa po obrascu: m p mi = i × 100[%] mu

-ukupna masa:

389 500 kg/god = 100%

-ukupna masa P1: -ukupna masa P2: -ukupna masa P3: -ukupna masa P4: -ukupna masa P5:

13 000 kg/god 35 000 kg/god 48 000 kg/god 69 500 kg/god 224 000 kg/god

= 3.34% = 8.98% = 12.32% = 17.84% = 57.51%

Slika 4. Masena ABC analiza

2.2.3 VREDNOSNA ABC ANALIZA Podrazumeva analizu procentualnog učešća u a vrednosti svakog proizvoda iz programa proizvodnje u ukupnoj vrednosti svih proizvoda proizvodnog programa koje se računa po obrascu: v × qi p vi = i × 100[%] vu -ukupna ukupna vrednost: 49 100 000 din/god = 100% -ukupna ukupna vrednost P1: -ukupna ukupna vrednost P2: -ukupna vrednost ednost P3: -ukupna ukupna vrednost P4: -ukupna ukupna vrednost P5:

2 600 000 din/god 3 500 000 din/god 8 800 000 din/god 9 000 000 din/god 25 200 000 din/god

= = = = =

5.3% 7.13% 17.9% 18.33% 51.3%

Slika 5. Vrednosna ABC analiza

2.3 ANALIZA KARAKTERISTIKA DELOVA PROGRAMA

2.3.1 STRUKTURA DELOVA PREMA OSNOVNIM DIMENZIJAMA Analiza dimenzija delova u programu izvršena je, imajući u vidu njihov osnovni oblik, odreñivanjem učešća odreñenih područja dužina delova u ukupnoj količini i masi predmeta rada.

a) količinsko učešće

b) maseno učešće Slika 6. Struktura delova po dužini

2.3.2 STRUKTURA DELOVA PREMA VRSTI MATERIJALA Analizom podataka o vrsti materijala predmeta rada, u posmatranom programu proizvodnje, utvrñeno je da su različite vrste materijala zastupljene kako u različitim predmetima rada, tako i u okviru pojedinih predmeta rada. Stoga nije moguće izvršiti analizu vrste materijala po količini predmeta rada nego samo po masenom učešću pojedinih materijala u celokupnom programu proizvodnje.

Slika 7. Struktura delova prema vrsti i obliku materijala (maseno učešće)

2.3.3 STRUKTURA DELOVA PREMA KVALITETU POVRŠINA Kako su zahtevi u pogledu kvaliteta površina za posmatrani program proizvodnje ujednačeni, sa najvišim kvalitetom obrade N6 na svakom predmetu rada, nije potrebno vršiti analizu delova prema zahtevima kvaliteta obrade površina.

3. IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA I REDUKCIJA KOLIČINA

3.1 IZBOR PROIZVODA PREDSTAVNIKA Na osnovu ABC analize i analize karakteristika predmeta rada iz programa proizvodnje u pogledu dimenzija i materijala od kog su izrañeni, za proizvod predstavnik je izabran proizvod P5, odnosno POLUGA 03.16.0021

Proizvod predstavnik zadovoljava i uslove: tehnološki je najsloženiji proizvod u ukupnom programu proizvodnje u količinskoj, masenoj i vrednosnoj analizi je u području A u analizama karakteristika pokazuje značajna učešća u ukupnoj količini i masi programa proizvodnje

3.2 REDUKCIJA PROGRAMA PROIZVODNJE Redukcija programa proizvodnje na proizvod predstavnik izvršena je primenom masenog koeficijenta redukcije – rmj i koeficijentakoji uzima u obzir geometrijsku i tehnološku sličnost proizvoda sa proizvodom predstavnikom – rsj. Proizvod P1 P2 P3 P4 P5

qj[kom/god] 2 000 5 000 4 000 10 000 14 000

mj[kg/kom]

6.5 7 12 6.95 16

sj 0.6 0.7 0.9 0.8 1

rm 0.41 0.44 0.75 0.43 1

rtii 0.6 0.7 0.9 0.8 1

ru=rmi*rtii 0.246 0.308 0.675 0.344 1

qjred=qj*ru 492 1 540 2 700 3 440 14 000

Redukovana količina: qred = ∑ qjred = 22 172 qred ≈ 22 200 Na osnovu redukcije programa utvrñena je i pridružena proizvodu predstavniku, redukovana količina u veličini qred =22 200 kom/god

4. RAZRADA POSTUPKA RADA ZA PROIZVOD PREDSTAVNIK Operacije za izradu poluge izvode se sledećim redosledom: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Sečenje Sečenje Sečenje Savijanje Savijanje Savijanje Zavarivanje Glodanje

9. Glodanje 10. Odsecanje 11. Odsecanje 12. Struganje 13. Struganje 14. Zavarivanje 15. Glodanje 16. Izrada žljeba sa nagibom

Tehnološki postupak za proizvod predstavnik dat je u celosti u kartama TEHNOLOŠKI POSTUPAK, koje slede..

poluga

Č.0345

03.16.0021 OPERACIJA Broj:

tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

010-10 020-10

1001, 1002 Elementi postupka rada

Elementi vremena rada [min/jed]

Elementi režima rada

Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11

010 sečenje - u pribor

-sečenje lima po šablonu pozicije 2

N9 mehanička presa PKZ 500

4



Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

N9 mehanička presa PKZ 500 4

Datum:

Vreme rada [min/kom]

poluga

Č.0345

03.16.0021

tpz [min/ser]

RADNO MESTO Broj:

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

030-10 040- 5




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11



N9 mehanička presa PKZ 500

15

040 savijanje - u pribor

Postupak razradio:

Datum:

RADNA JEDINICA

-savijanje pozicije 3

mašina za savijanje M5-1/2000

Overio:

Datum:

5


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

050-5 060-5




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11

050 savijanje - u pribor


7



7

Overio:

Datum:


060 savijanje

Postupak razradio:

- u pribor

Datum:

RADNA JEDINICA


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

070-15 080-40




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11

070 zavarivanje - u pribor

-zavarivanje sklopa (pozicije 2,3,5)

20

VCV 36101

080 glodanje - u pribor

N9 -glodanje sklopa (pozicije 2,3,5)

Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

verikalna glodalica 20

Datum:


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

090-40 100-10




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11


N9 -glodanje sklopa (pozicije 2,3,5)

vertikalna glodalica

18

100 odsecanje -u prizme

N13 trakasta testera 15

-odsecanje

Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

Datum:


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

110-10 120-30




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11

110 odsecanje -u prizme

N13 trakasta testera 8 -odsecanje

120 struganje - u čeljusti i šiljak

N9 -struganje

univerzalni strug 15

Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

Datum:


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

130-30 140-15




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11

130 struganje - u čeljusti i šiljak

N9

univerzalni strug

6

-struganje

140 zavarivanje - u pribor

VCV 36101 17

-zavarivanje

Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

Datum:


poluga

Č.0345


tpz [min/ser]

RADNO MESTO

Naziv:

SPH

OPERAC. GRUPA

150-40 160-20




Skica

Zahvat

Kvalitet obrade

Alat i pribor

1

2

3

4

l d 5

v n 6

so s 7

a i 8

tio

tip

tid

9

10

11


N6

-glodanje sa čela

N6

-glodanje rupa

N6

vertikalna glodalica 45

-obaranje ivica 160 izrada žljeba sa nagibom - u pribor

N6 -izrada žljeba sa nagibom

Postupak razradio:

Datum:

Overio:

RADNA JEDINICA

mašina za izradu žljebova 25

Datum:


5. IZBOR TIPA I VARIJANTE TOKA U SISTEMU Na osnovu prethodno izvršenih analiza i proračuna utvrñene su osnovne grupe veličina i odreñen tip i varijanta toka u sistemu.

i tii

-

količina predmeta rada: qred = 22200kom/god

-

stepen tehnološke složenosti predmeta rada:

1 4

2 4

3 15

4 5

5 7

6 7

7 20

8 20

9 18

10 15

11 8

12 15

Efektivni kapacitet elemenata sistema: K e = 180000

13 6

14 17

15 45

16 Σ tii 25 231

min god

K e = me + ne + S e + η e me - broj radnih dana ne - broj radnih sati S e - broj smena dnevno η e - koeficijent iskorišćenja

K e = 240 × 7,5 × 2 × 0,78 = 180000 -

min god

 min  opterećenje preseka sistema: Ti = q red × t ii    god 

T1 = 88 800 T2 = 88 800 T3 = 333 000 T4 = 111 000

T5 = T6 = T7 = T8 =

155 400 155 400 444 000 444 000

T9 = T10 = T11 = T12 =

399 600 333 000 177 600 333 000

T13 = T14 = T15 = T16 =

133 200 377 400 999 000 555 000

Slika 8. Odnos OPTEREĆENJE/KAPACITET

-

Kser = 5 128 200 / 180 000 = 28.49 ≈ 29

-

ΣTi = 5 128 200 min/god > Ke

-

Timax = 999 000 min/god > Ke

-

Timin = 88 800 min/god < Ke

-

na većini operacija Ti > Ke

-

tip i varijanta toka: 2.1

6. PROJEKTOVANJE STRUKTURA SISTEMA 6.1 OSNOVNE PODLOGE ZA PROJEKTOVANJE STRUKTURA SISTEMA 6.1.1 KOLIČINE U PROGRAMU PROIZVODNJE Pošto se radi o pojedinačnom prilazu u projektovanju struktura sistema, koji je zasnovan na svoñenju programa proizvodnje na jedan proizvod predstavnik, količine u programu su odreñene redukovanom količinom, u veličini:

qred = 22 200 kom/god.

6.1.2 NORMATIVI U SISTEMU Normativi u sistemu, definisani kao utrošci jedinica resursa za izradu jedinice proizvoda, odreñuju se na osnovu tehnoloških postupaka predmeta rada. Kako je u uslovima pojedinačnog prilaza projektovanju proizvodnih sistema izvršena razrada tehnološkog postupka samo za proizvod predstavnik, u nastavku su dati, u vidu posebne tabele - NORMATIV VREMENA, za proizvod predstavnik i odgovarajuću redukovanu količinu.

03.16.0021 POLUGA Operacija broj

n azi v

Radno mesto

Vreme

n azi v

o zn a ka

min/kom

MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MEHANIČKA PRESA PKZ 500 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000 VCV 36101

1001

4

1001

4

1001

15

1002

5

1002

7

1002

7

1003

20

1004

20

1004

18

1005

15

010

SEČENJE

020

SEČENJE

030

SEČENJE

040

SAVIJANJE

050

SAVIJANJE

060

SAVIJANJE

070

ZAVARIVANJE

080

GLODANJE

090

GLODANJE

100

ODSECANJE

VERTIKALNA GLODALICA VERTIKALNA GLODALICA TRAKASTA TESTERA

110

ODSECANJE

TRAKASTA TESTERA

1005

8

120

STRUGANJE

UNIVERZALNI STRUG

1006

15

130

STRUGANJE

UNIVERZALNI STRUG

1006

6

140

ZAVARIVANJE

VCV 36101

1003

17

150

GLODANJE

1004

45

160

IZRADA ŽLJEBA SA NAGIBOM

VERTIKALNA GLODALICA MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

1007

25

tii

6.2 ODREðIVANJE OSNOVNIH VELIČINA PROIZVODNOG SISTEMA 6.2.1 RITAM TOKA Ritam toka predstavlja vremenski interval izmeñu izlaska dve uzastopne jedinice predmeta rada iz procesa rada. Za uslove Varijante toka 2.1, koja je karakterisana neprekidnošću toka i puštanjem u proces ip partija predmeta rada, veličine popt, ritam toka definisan je kao ritam partija predmeta rada. Iz tih razloga neophodno je najpre definisati veličinu serije i partije predmeta rada. Imajući u vidu prethodna razmatranja vezana za odreñivanje optimalne veličine serije i varijantu toka, usvojen je period operativnog plana – period puštanja serije u proces, u trajanju od jedne nedelje, što uslovljava broj serija: in ≈ 50 [ser/god]. Za definisan broj serija i redukovanu količinu vezanu za proizvod predstavnik, dobija se optimalna veličina serije po obrascu:

nopt =

q red in

 kom   ser  ;  

što za odreñene vrednosti iznosi: nopt =

22200 kom . = 444 50 ser

Veličina partije odreñena je na osnovu uslova rukovanja materijalom na radnim mestima i transporta izmeñu njih.Imajući u vidu karakteristike predmeta rada u pogledu dimenzija i mase odreñena je veličina partije: popt = 45

kom ; part

i na osnovu toga utvrñen je broj partija u seriji:

ip =

ip =

n  part  ; p  ser 

444 part . = 10 45 ser

Veličina partije i serije i broj partija u seriji u vremenskom periodu od jedne godine odreñuje ritam toka, odnosno ritam partija i ritam serija predmeta rada na način:

rs =

Ke in

rp =

min  min  180000  ser  = 50 = 3600 ser ;

K e  min  180000 min . = =8   2250 i p  part  part

6.2.2. OPTEREĆENJE PRESEKA TOKA – RADNIH MESTA

Za varijantu toka 2.1 i odreñene veličine serije predmeta rada, opterećenje preseka toka dobija se na osnovu izraza:

 min  Ti = in (t pzi + i p ⋅ p opt ⋅ t ii ) .  god  Proračun opterećenja preseka toka izvršen je na osnovu utvrñenih podataka i predstavljen je u vidu karata koje slede: KARTA VREMENA ZA OPERACIJU i KARTA OPTEREĆENJA PRESEKA SISTEMA.

Predmet rada: POLUGA

03.16.0021

količina

o p e r a c i j a

veličina serije

br. serija

elementi norme vremena

veličina norme vremena

fond vremena za operaciju

Qopi

n

in

tpzi

tii

tni

Ti

oznaka

naziv

radno mesto

[jed/god]

[jed/ser]

[ser/god]

[vr.jed/ser]

[vr.jed/jed]

[vr.jed/ser]

[vr.jed/god]

1

2

3

4

5

6 = 4/5

7

8

9=7+5x8

10 = 6 x 9

010

SEČENJE

1001

22 200

444

50

10

4

1 786

89 300

020

SEČENJE

1001

22 200

444

50

10

4

1 786

89 300

030

SEČENJE

1001

22 200

444

50

10

15

6 670

333 500

040

SAVIJANJE

1002

22 200

444

50

5

5

2 225

111 250

050

SAVIJANJE

1002

22 200

444

50

5

7

3 113

155 650

060

SAVIJANJE

1002

22 200

444

50

5

7

3 113

155 650

070

ZAVARIVANJE

1003

22 200

444

50

15

20

8 900

445 000

080

GLODANJE

1004

22 200

444

50

40

20

8 920

446 000

090

GLODANJE

1004

22 200

444

50

40

18

8 032

401 600

100

ODSECANJE

1005

22 200

444

50

10

15

6 670

333 500

110

ODSECANJE

1005

22 200

444

50

10

8

3 562

178 100

120

STRUGANJE

1006

22 200

444

50

30

15

6 690

334 500

130

STRUGANJE

1006

22 200

444

50

30

6

2 694

134 700

140

ZAVARIVANJE

1003

22 200

444

50

15

17

7 563

378 150

150

GLODANJE

1004

22 200

444

50

40

45

20 020

1 001 000

160

IZRADA ŽLJEBA SA NAGIBOM

1007

22 200

444

50

20

25

11 120

556 000

Predmet rada: POLUGA 03.16.0021

oznaka

Radno mesto

Opterećenje Ti

naziv

[min/god]

1001

MEHANIČKA PRESA PKZ 500

512 100

1002

MAŠINA ZA SAVIJANJE M5-1/2000

422 550

1003

VCV 36101

823 150

1004

VERTIKALNA GLODALICA

1005

TRAKASTA TESTERA

511 600

1006

UNIVERZALNI STRUG

469 200

1007

MAŠINA ZA IZRADU ŽLJEBOVA

556 000

1 848 600

6.2.3 PRORAČUN ELEMENATA STRUKTURA SISTEMA 6.2.3.1 PRORAČUN BROJA JEDINICA TEHNOLOŠKIH SISTEMA Potreban broj jedinica tehnoloških sistema u fazama procesa – operacijama rada, se odreñuje na osnovu odnosa OPTEREĆENJE / KAPACITET, odnosno: M ip =

Ti jed ; Ke

pri čemu su: Ti - opterećenje preseka sistema na operaciji >>i<< dobijeno na osnovu KARTE OPTEREĆENJE PRESEKA SISTEMA Ke - efektivni kapacitet elemenata sistema – tehnoloških sistema, prethodno odreñen standardnim režimom rada sistema Broj jedinica tehnoloških sistema je potrebno usvojiti kao ceo broj - Miu, što uslovljava odreñeni, proračunski stepen iskorišćenja radnih mesta. Predmetni proračun izvoden je tabelarno putem karte PRORAČUN BROJA TEHNOLOŠKIH SISTEMA.

6.2.3.2 PRORAČUN BROJA UČESNIKA U PROCESU RADA Potreban broj učesnika u fazama procesa – operacijama rada, se odreñuje na osnovu odnosa OPTEREĆENJE / KAPACITET, odnosno: Rip =

Ti jed ; Ke

Broj učesnika u procesima rada se usvaja kao ceo broj - Riu, što uslovljava odreñeni, proračunski stepen iskorišćenja vremena rada. Predmetni proračun izvoden je tabelarno putem karte PRORAČUN BROJA UČESNIKA U PROCESIMA RADA.

6.2.3.3 PRORAČUN POTREBNIH POVRŠINA Potrebne površine za smeštaj elemenata sistema na radnim mestima – tehnoloških sistema za obradu, merenje, rukovanje materijalom i upravljanje su proračunate na osnovu izraza: Frmi = Ftsi ⋅ k f  m 2 

gde su: Ftsi - neto površina tehnoloških sistema na radnom mestu kf - koeficijent kojim se uzima u obzir površine ostalih delova strukture radnog mesta, osim neto površine tehnološkog sistema Proračun potrebnih površina je izveden tabelarno, putem KARTE POVRŠINA.

Proizvodni sistem za izradu poluga

R a d n o oznaka

m e s t o n a z i v

Ti

Ke

[min/god]

[min/god]

Mip

Miu

ηits

Broj jedinica

1001


512 100

180 000

2.85

3

0.95

1002


422 550

180 000

2.35

3

0.79

1003

VCV 36101

823 150

180 000

5.57

6

0.92

1004


1 848 600

180 000

11.27

12

0.94

1005

TRAKASTA TESTERA

511 600

180 000

2.84

3

0.95

1006

UNIVERZALNI STRUG

469 200

180 000

2.61

3

0.87

1007


556 000

180 000

3.09

4

0.77


R a d n o oznaka

m e s t o n a z i v

Ti [min/god]

Ke

Broj učesnika

[min/god]

Ri

p

Riu

ηiu

1001


512 100

90 000

5.7

6

0.95

1002


422 550

90 000

4.7

5

0.94

1003

VCV 36101

823 150

90 000

9.15

10

0.92

1004


1 848 600

90 000

20.54

21

0.98

1005

TRAKASTA TESTERA

511 600

90 000

5.68

6

0.95

1006

UNIVERZALNI STRUG

469 200

90 000

5.22

6

0.87

1007


556 000

90 000

6.18

7

0.88


T e h n o l o š k i oznaka

P o v r š i n a [m2]

s i s t e m

n a z i v

br.jed

osnovna

kf

radnog mesta

ukupna

1001


3

8.00

3

24.00

72.00

1002


3

5.00

3

15.00

45.00

1003

VCV 36101

6

4.00

4

16.00

96.00

1004


12

1.60

8

12.80

153.6

1005

TRAKASTA TESTERA

3

0.80

10

8.00

24.00

1006

UNIVERZALNI STRUG

3

1.06

7

7.42

22.26

1007


4

4.00

4

16.00

64.00

6.2.4 PREGLEDI POTREBA Na osnovu zahteva odreñenih tehnološkim postupkom za proizvod predstavnik i izvedenih proračuna izvršen je izbor odgovarajućih elemenata sistema – tehnoloških sistema i učesnika čiji je pregled dat tabelarno putem karti PREGLED TEHNOLOŠKE OPREME i PREGLED UČESNIKA U PROCESIMA RADA.

Proizvodni sistem za proizvodnju poluga

tehnološki sistem

površina 2

snaga

masa

vrednost

oznaka

proizvoñač/tip

naziv i tehničke karakteristike

br.jed.

m /jed

m

kW/jed

kW

kg/jed

kg

10 din/jed

106din

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

2

1001


3

8.00

24.00

1002


3

5.00

15.00

1003

VCV 36101

6

4.00

24.00


12

1.60

19.20

1004

DALMASTROJ BD-3

6


tehnološki sistem

površina 2

snaga

masa

vrednost

oznaka

proizvoñač/tip

naziv i tehničke karakteristike

br.jed.

m /jed

m

kW/jed

kW

kg/jed

kg

10 din/jed

106din

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

2

1005

PRVOMAJSKA SELEKT 320 P-S

TRAKASTA TESTERA prečnik sečenja: max.320mm kvadratni presek sečenja: max.260x260mm pravougaoni presek sečenja: max. 300x220mm

3

0.80

2.40

1006

POTISJE PA-631 P/1000

STRUG UNIVERZALNI visina šiljaka: 300mm razmak šiljaka: 1000mm broj obrtaja: 20-2000min-1 spoljne dimenzije: 2500x1500mm

3

1.06

3.18

1007



4

4.00

12.00

6


učesnik u procesu rada

stepen stručnosti broj učesnika

I

II

III

IV

V

VI.1

VI.2

VII. 1

VII.2

VIII

NKV

PKV

KV.1

SSS/KV.2

SSS sp/KV.3

VŠS/VKV

(VSS VKV) sp

VSS

Mr/SPECIJ.

Dr.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

Radnik na presi

6

6

2

Radnik na mašini za savijanje

5

5

3

Varilac

10

10

4

Glodač

21

21

5

Sekač

6

6

6

Strugar

6

6

7

Radnik na mašini za žljebove

7

redni broj

vrsta zanimanja

1

UKUPNO

61

61

7. ODREðIVANJE VREMENA TRAJANJA CIKLUSA RADA 7.1 ODREðIVANJE NAČINA KRETANJA PREDMETA RADA DUŽ TOKA

Odnos relevantnih grupa veličina koji je bio od odlučujućeg uticaja na izbor varijante toka u sistemu – pojedinačni tok predmetnog tipa (Varijanta 2.1 osnovnog modela tokova materijala), je uslovio i izbor rednoparalelnog načina kretanja predmeta rada duž toka.

7.2 VREME TRAJANJA CIKLUSA RADA U cilju odreñivanja vremena trajanja operacionog, tehnološkog i proizvodnog ciklusa oblikovan je dijagram kretanja partija predmeta rada duž toka u okviru jedne serije, za uslove tehnološkog postupka proizvoda predstavnika. Za ovaj postupak potrebne su nam sledeće veličine, od kojih su neke odreñene u prethodnim proračunima: part ; ser

-

broj partija u seriji: i p = 10

-

veličina partije: popt = 45

-

vreme potrebno za izradu jedne partije na i-toj operaciji:

kom . part

t pi = p opt ×

i min t ii kom M ii [ jed ]

t ii  min  M ii  part 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

4

4

15

4

7

7

20

20

18

15

8

15

6

17

45

25

1

1

2

1

1

1

3

3

3

2

1

2

1

3

6

4

Na osnovu vrednosti iz tabele utvrñena su sledeća vremena: 4 min = 180 1 part 4 min = 45 × = 180 1 part 15 min = 45 × = 337.5 2 part 4 min = 45 × = 180 1 part 7 min = 45 × = 315 1 part 7 min = 45 × = 315 1 part 20 min = 45 × = 300 3 part 20 min = 45 × = 300 3 part

18 min = 270 3 part 15 min = 45 × = 337.5 2 part 8 min = 45 × = 360 1 part 15 min = 45 × = 337.5 2 part 6 min = 45 × = 270 1 part 17 min = 45 × = 255 3 part 45 min = 45 × = 337.5 6 part 25 min = 45 × = 281.25 4 part

t p1 = 45 ×

t p 9 = 45 ×

t p2

t p10

t p3 t p4 t p5 t p6 t p7 t p8

t p11 t p12 t p13 t p14 t p15 t p16

Uzimajući u obzir dobijene veličine oblikovan je dijagram kretanja partija predmeta rada duž toka u okviru jedne serije, i predstavljen na Slici 9.

Slika 9. Dijagram kretanja partija predmeta rada u seriji

Na osnovu dijagrama odreñena su vremena trajanja ciklusa rada, i to: Proizvodni ciklus - Tcp , koji je u konkretnom slučaju računat po obrascu: Tcp = t p1 + t p 2 + 10 × t p 3 − 8 × t p 4 + t p 5 + 10 × t p 6 + t p 7 + t p8 − 8 × t p 9 + t p10 +  min  + 10 × t p11 + t p12 + t p13 − 8 × t p14 + 10 × t p15 + t p16 + ∑ t moi   ser 

i iznosi: Tcp = 180 + 180 + 10 × 337.5 − 8 × 180 + 315 + 10 × 315 + 300 + 300 − 8 × 270 + + 337.5 + 10 × 360 + 337.5 + 270 − 8 × 255 + 10 × 337.5 + 281.25 + 16 × 5 = 10441.25

min ser

Operacioni ciklusi - Tcoi , po formuli:  min  Tcoi = t pi × i p  ;  ser 

min ser min = 180 × 45 = 8100 ser

min ser

Tco1 = 180 × 45 = 8100

Tco 9 = 270 × 45 = 12150

Tco 2

Tco10 = 337.5 × 45 = 15187.5

Tco 3 = 337.5 × 45 = 15187.5

min ser

Tco11

min ser min = 315 × 45 = 14175 ser min = 315 × 45 = 14175 ser min = 300 × 45 = 13500 ser min = 300 × 45 = 13500 ser

Tco 4 = 180 × 45 = 8100

Tco12

Tco 5

Tco13

Tco 6 Tco 7 Tco8

Tco14 Tco15 Tco16

min ser min = 360 × 45 = 16200 ser min = 337.5 × 45 = 15187.5 ser min = 270 × 45 = 12150 ser min = 255 × 45 = 11475 ser min = 337.5 × 45 = 15187.5 ser min = 281.25 × 45 = 12656.25 ser

Tehnološki ciklus - Tct , po obrascu:  min  Tct = Tcp − ∑ t moi    ser 

iznosi: Tct = 10441.25 − 16 × 5 = 10361.25

min ser

7.3 DIJAGRAM ZA SVE SERIJE Radi provere objektivnosti proračunatih vremena trajanja ciklusa rada, na osnovu prethodno odreñenih podataka i ritma serije, koji smo računali po obrascu:

rs =

Ke in

180000 min  min   ser  , tj. rs = 50 = 3600 ser ,  

oblikovan je dijagram kretanja svih serija duž toka u periodu od jedne godine, Slika 10.

Slika 10. Dijagram kretanja svih serija duž toka

8. URAVNOTEŽENJE PROCESA RADA Na osnovu broja jedinica i stepena iskorišćenosti tehnoloških sistema na radnim mestima i analize mogućnosti izvoñenja pojedinih operacija na istom tehnološkom sistemu usvojena je varijanta dijagrama rada sistema kojim su odreñena vremena početka i vremena rada teholoških sistema u okviru ciklusa uravnoteženja (Slika 13.). Za vreme trajanja ciklusa uravnoteženja usvojeno je vreme trajanja jedne smene (Tcu = 1 smena = 450 minuta). Uravnoteženje je izvedeno na osnovama prilaza razvijenog za varijantu 2.1 osnovnog modela tokova u sistemu.

Slika 11. Dijagram rada proizvodnog sistema

Na osnovu dijagrama rada proizvodnog sistema oblikovan je dijagram stanja zaliha na meñuskladištima (Slika 12.).

Slika 12. Dijagram stanja zaliha na meñuskladištima

Proračun

zaliha

uravnoteženja- q u [i ÷(i =1)] ,

kao

i

maksimalnih

zaliha

na

meñuskladištima- Q z max [i ÷(i =1)] izvršen je prema obrascima:

quopt

Q z max

s =r  s = r so  ∑ k i ÷(i +1) ∑ k so ii = Tcu  s =1 − s =1  t i ÷(i =1) t ii  

  [kom] ;   

s =r  s =r sm   ∑ k ii ∑ k sm i ÷(i =1)   + q [kom] . = Tcu  s =1 − s =1 uopt  t ii t i ÷(i =1)     

Veličine zaliha, kao i veličine koeficijenata neprekidnog rada tehnoloških sistema do karakterističnih preseka - k o ii , k o i ÷(i +1) , k m ii i k m i ÷(i +1) , odreñene su na osnovu prethodnih izraza i predstavljene u tabeli.

MEðUSKLADIŠTE 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16

ZALIHE URAVNOTEŽENJA [kom]

∑k

so

0 1,24 0,94 1,93 1,7 0,86 1,5 1,12 -

ii

∑k

so

i ÷(i +1)

1,00 0,62 1,17 1,7 0,85 1,72 0,75 3,36 -

q u [i ÷(i +1)] 0 30 33 0 0 0 0 9 3 1 4 12 0 4 0

MAKSIMALNE ZALIHE [kom]

∑k

sm

0,5 0,62 0,86 1,41 2,38 0,69 1,7 0,99 0,75 3,36

ii

∑k

sm

i ÷(i +1)

0 0,62 2,09 0,94 2,13 0,46 0,85 1,85 1,5 1,68

Q z max [i ÷(i +1)] 57 30 33 30 0 6 11 10 7 5 5 12 17 4 4

9. OBLIKOVANJE PROSTORNIH STRUKTURA SISTEMA 9.1 IZBOR OBLIKA TOKA U slučaju neprekidnog toka, Varijante 2.1, potrebno je projektovati prostornu strukturu predmetnog tipa sa razmeštajem radnih mesta u vidu radnih jedinica kao osnovnim oblikom toka. Za konkretan slučaj izabran je pravolinijski oblik toka kao najpogodniji, jer se koristi u slučajevima programa proizvodnje nižeg stepena tehnološke složenosti i uže strukture delova u programu.

9.2 OSNOVNE PODLOGE ZA OBLIKOVANJE STRUKTURA 9.2.1 KARTA TOKA PROCESA Karta toka procesa je oblikovana na osnovu tehnološkog postupka za proizvod predstavnik i prikazana je u vidu posebne KARTE TOKA PROCESA.

9.2.2 MATRICA INTENZITETA KRETANJA Matrica intenziteta kretanja formirana je na osnovu KARTE TOKA PROCESA i u njoj su predstavljene relacije izmeñu radnih mesta (simbolom #) u sistemu.

kuda od 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007

1001

1002

1003

1004

1005

1006

1007

# # # #

# # #

9.2.3 IZBOR MODELA RAZMEŠTAJA RADNIH MESTA Na osnovu Varijante toka 2.1 i pravolinijskim oblikom toka, izabran je model prave kao model razmeštaja elemenata strukture i oblikovan je osnovni razmeštaj radnih mesta (Slika 13.).

Slika 13. Osnovni razmeštaj radnih mesta u sistemu

9.2.4 DIJAGRAM TOKA MATERIJALA Tehnološki postupak proizvoda predstavnika se sastoji iz relativno velikog broja operacija rada, sa više tehnoloških sistema na radnim mestima. U skladu sa tim, oblikovan je dijagram toka materijala i prikazan na Slici 14.

Slika 14. Dijagram toka materijala

9.3 RAZMEŠTAJ RADNIH MESTA Prostorna struktura sistema oblikovana je na osnovu istraženih karakteristika predmeta rada, varijantom toka i odreñenim tehnološkim postupkom proizvoda predstavnika, i sastoji se od radne jedinice, skladišta materijala i skladišta proizvoda, U skladu sa dijagramom toka materijala i površinama radnih mesta u okviru radne jedinice oblikovan je osnovni razmeštaj prostornih struktura (Slika 15.).

Slika 15. Osnovni razmeštaj prostornih struktura

Izbor tehnoloških sistema za izvoñenje operacija iz tehnološkog postupka izrade proizvoda predstavnika, po vrsti i karakteristikama, omogućio je oblikovanje strukture radnih mesta sa površinama koje oni uključuju, kao i izbor geometrijskih modela tehnoloških sistema na radnim mestima.Uzimajući u obzir i površine potrebne za transport izmeñu radnih mesta, kao i meñusobni položaj tehnoloških sistema, položaj tehnoloških sistema u odnosu na transportne puteve, oblikovan je razmeštaj radnih mesta (Slika 16.).

Slika 16. Razmeštaj radnih mesta

projektovanje proizvodnih sistema

Recommend Documents