BAB III
PERENCANAAN GUDANG
Data Perencanaan : Fungsi bangunan
: Gudang
Mutu baja
: S355
Penutup atap
: Seng
Kuda – Kuda
: Balok baja WF
Bentang kuda-kuda : 28 m Sudut atap ( α )
: 25 o
Beban angin
: q = 40 kg/m2
Jarak kolom
: 7 meter
Dinding
: Batu Bata
Sambungan
: Las dan Baut
Pedoman yang dipakai : Konsep Standar Nasional Indonesia Tata cara Perencanaan Konstruksi Baja untuk Bangunan Gedung ( LFRD ). Peraturan Pembebanan Indonesia untuk Gedung 1983. Tabel Profil baja.
1. PERENCANAAN GORDING
1,70
1,667
1,70
1,667
17°
250
1,667
1,625
1,625
1.1. Perencanaan Profil Direncanakan gording Profil WF ukuran 100 x 50 x 5 x 7 Berat sendiri
(W)
= 9,3 kg/m
Momen Inersia ( Ix )
= 187 cm4
Momen Inersia ( Iy )
= 14,8 cm4
ix
= 3,98 cm
iy
= 1,12 cm
Section modulus ( Zx ) = 42 cm3
WF.100.50.5.7
Section modulus ( Zy ) = 9 cm3 Mutu baja = BJ 37 = Fu = 3700 kg/cm2 Fy
= 2400 kg/cm2
1.2. Analisa pembebanan 1. Bebaban atap 1m2 horisontal Beban mati
catatan
:cos 25 =0,906 sin 25 = 0,423
Berat Seng ( 8 x 1,15 / cos 25 )
=
10,154
kg/m2
Berat Profil ( 9,3 / 1.626 )
=
5,72
kg/m2
= 15,872
kg/m2
=
kg/m2 +
qd Alat pengikat 10% x qd qd tot. => q = 17.459x 1,626
1,173
= 17,459
kg/m2
= 28,38
kg/m
+
Perhitungan Momen : MxD : 1/8 q cos L2
= 1/8 x 28 x cos 25 x 82
= 202,944 kgm
MyD : 1/8 q sin (L/3)2 = 1/8 x 28 x sin 25 x 2,672 = 10,5 5 kgm
Beban Hidup Beban air hujan
= ( 40 – 0,8Q ) kg/m2
PPIUG 1984 ps 3.2.2
= ( 40 – 0,8*25 ) = 26,4 kg/m2
> 20 kg/m2
pakai 20 kg/m2 qL = 20 x 1,626 = 32,52 kg/m Perhitungan momen MxL : 1/8 q cos L2
= 1/8 x 32,52 x cos 25 x 82 = 235,785 kgm
MyL : 1/8 q sin (L/3)2 = 1/8 x 32,52 x sin 17 x 2,672 = 4,581 kgm Beban pekerja ( terpusat ) P = 100 kg MxL : 1/4 q cos L = 1/4 x 100 x cos 25 x 8
= 181,262
MxL : 1/4 q cos L/3= 1/4 x 100 x sin 25 x 2,67 = 28,21
kgm kgm
Beban angin dengan tekannan angin sebesar = 30 kg/m2 PPIUG 1984 ps 4.2.2) Angin tekan
= ( 0,02Q - 0,4 ) x W = ( 0,02*25 – 0,4 ) x 30 = 3 kg/m2
Angin Hisap
= 0,4 x 30 = 12 kg/m2
Bila dibandingkan dengan beban tetap (beban mati + beban hidup) = …+20 kg/m2, maka angin hisap kalah besar. Jadi tidak menentukan dan tidak perlu dierhitungkan.
2.3. MOMEN BERFAKTOR Mu
= 1,2 MD + 1,6 ML
( Diambil momen yang terbesar ) Akibat Beban Mati & Beban Hidup Terpusat Mux
= 1,2 x 202,944 + 1,6 x 181,262
= 533,552
kgm.
Muy
= 1,2 x 10,55 + 1,6 x 28,81
= 58,756
kgm.
2. Kontrol
Kontrol Penampang profil WF 100 x 50 x 5 x 7
Penampang profil WF 100.50.5.7
bf 50 = = 3,57 2 tf 27
p
=
h tw
=
p
=
172 fy
=
70 5
= 14
172
< p = 3,57 < 10,75 ( ok)
= 10,75
250
< p = 14 < 106,25 ( ok )
1680 1680 = = 106,25 fy 250
Penampang kompak Mux = Mpx
Kontrol Lateral Buckling : Jarak penahan lateral ( LB ) = 38 cm
Lp = 1,76 . iy .
E = 1,76 . 1,12 . fy
200000 250
= 55,75 cm > 50 cm ….. ok!
Mnx = Mpx = Zx . fy = 42 . 2500 = 105000 kg-cm = 1050 kgm. Zy = ¼ tf . bf2 = 4,375 cm3 ( 1 flens ) Mny = Zy . fy = 4,375 . 2500 = 10937,5 kg-cm = 109,375 kgm.
2.4. MOMEN INTERAKSI Mux Muy b Mnx b Mny
< 1
266,512 22,088 Mux Muy = = 0,506 < 1 ………………. Ok ! 0,9 1050 0,9 109 ,375 b Mnx b Mny
3. Kontrol Lendutan Lendutan ijin : lendutan yang diijinkan, dimana lendutan yang terjadi tidak boleh lebih besar dari lendutan yang disyaratkan. ( PPBBI
ijin =
fx =
tabel 31 )
l 700 = = 3,89 cm 180 180
5 q L4 1 P L3 + 384 EI 48 EI =
fy =
1984 ps. 15.1
5 0,33 cos 700 4 1 100 cos 700 3 + = 1,351 cm.α 48 2000000 187 384 2000000 187
5 q L4 1 P L3 + 384 EI 48 EI
=
f =
1 100 sin 166 ,67 3 5 0,33 sin 166 ,67 4 + = 0,128 cm. 384 2000000 14 ,8 48 2000000 14 ,8 fx2 fy2 =
1,3512 0,1282 = 1,357 cm < 2,78 cm ………… ok !
Sehingga dapat disimpulkan bahwa lendutan yang terjadi pada gording masih memenuhi syarat.
Kontrol Geser RD
= 5/2 x 28,38 = 70,95 kg.
RL
= 100 kg.
Ru
= 1,2 . 70,95 + 1,6 . 100 = 245.14 kg.
70 h = = 14 5 tw
<
Plastis
1100 1100 = = 69,5 fy 250
Vn
= 0,6 . fy . Aw = 0,6 . 2500 . 0,5 . 11,85 = 8887,5 kg > Ru
Vn
= 0,9 . 8887,5 = 7998,75 kg
Vu < Vn
………………………… ok
2.5. Perhitungan penggantung gording
1.
Analisa Pembebanan Beban Mati Berat gording Berat seng
( 7 x 1,7 )
= =
9,3 kg/m 11,9 kg/m +
=
21,2 kg/m
Berat lai-lain ( 10% x qD
=
2,12 kg/m +
=
23,32 kg/m
Rd = qD sinα. L/3 =23,32 x sin 25 x 2,33 = 22,93 kg Beban Hidup Beban terbagi rata qL = 23x 17 = 39 kg RL = qL sin25 x L/3 = 39 x sin25 x 2,33 = 16,56 kg Beban terpusat Pl = 100 kg RL = P x sin 25 2.
= 100 x sin 25
= 42,26
Perhitungan gaya Penggantung Gording Tipe A RA
= 1,2 RD x 1,6 RL
(1,2 x 22,93) + (1,6 x 42,26) = 95,13 kg RA total = RA x Banyak gording 95,13 x 18 = 1712,34 kg Penggantung gording tipe B Arc tanβ = Panjang miring gording / L/3 = 1,70 / 2,33 = 0.71 β = 35,37° RB sinβ = RA RB = RA / sin β = 1712,34/ sin 35,37 = 2957,41 kg
kg
2. IKATAN ANGIN
Data : Tekanan angin W = 30 kg.m2 Koofisien angin C = 1,3 ( dinding bebas ) α = 25 ° A = Luas daerah kena angin
N5
R5
R4
N4
R3
N3
R2
N2
R1
N1
Batang a
8,512
4 x 2,25
8X3
Perhitungan h h1
=0m
h2
= 0 + ( 3,25.tg 25 )
= 1,514 m
h3
= 0 + ( 6,5 . tg 25 )
= 3.029 m
h4
= 0 + ( 10,5 . tg 25)
= 4,893 m
Gaya –gaya yang bekerja R = ½. W. C. A R1
=1/2. 30.1,3 ( 1/2 ( 1,625. tan 25 ) 1,625
=
7,8714
kg
R3
=1/2. 30.1,3 ( 1/2 (1,625+ 4,875) tan 25) 3,25 =
62,9709
kg
R4
=1/2. 30. 1,3 (1/2 (4,875+ 8,5) tan 25) 4.885
=
144,5258
kg
R5
=1/2. 30. 1,3 (1/2 (8,5+ 10,5) tan 25) 8
=
453,0928
kg +
=
668,469
kg
R total
Dimensi Ikatan Angin Gaya ikatan angin terbesar adalah pada ujung atap sebelah luar tan θ = 4,20 / 5 = 0,84 θ = 40,03° R1
= 7,8714 kg
R total
= 668,46 kg
Gaya Normal pada gording akibat angin dimana untuk angin tekan C = 0,9 dan angin hisap C = 0,4.
Pada titik buhul A ΣV = 0→ Rtotal + S1 = 0 S1 = - Rtotal = -668,46 kg ( tekan ) ΣH = 0→ S2 = 0 - Pada titik buhul B ΣV = 0→ R1 + S1 + S3 cos θ = 0 7,8714 – 668,46 + S3 cos 40,03 = 0 S3 = 862,71 kg ( tarik )
Perencanaan Batang Tarik Pu = Ф. S3 = 0,8. 862,71 = 690,168 kg BJ 41→ fu = 4100 kg/cm2 ; fy = 2500 kg/cm2
Kontrol Kekuatan a. Kekuatan Leleh Pu= Ф. fy. Ag
; dengan Ф = 0,9
Ag perlu = Pu / Ф. fy = 690,168 / 0,9.250 = 0,307 cm2
b. Kekuatan Putus Pu = Ф. fu. Ag
; dengan Ф = 0,75
Ag perlu = Pu / Ф. fu. 0,75 = 690,168 / 0,75. 4100. 0,75 = 0,299 cm
Ag = 0,30 cm2 ( menentukan ) Ag = ¼ π.d2
Pakai d = 1,6 cm = 16 mm
3. PERENCANAAN DINDING
Data Perencanaan : Jarak Regel maksimum
=
4
m
Tinggi Regel Maksimum
=
12
m
Jarak Gording
=
1,625 m
Dinding Batu Tela (6x2x0,75)
=
9
kg/m
3.1. Perencanaan Profil Direncanakan Pakai Profil WF 100 x 50 x 5 X 7 A
=
11,85 cm2
Ix
=
187 cm4
W
=
9,3 kg/m
Iy
=
14,8 cm4
Zx
=
41,8 cm3
ix
=
3,98 cm
Zy
=
8,94 cm3
iy
=
1,12 cm
bf
=
50
mm
h
=
70
tw
=
5
mm
mm WF.100.50.5.7
3.2. Perhitungan Pembebanan 1. Beban Mati Lantai Dasar Berat gording Berat seng gelombang = 4,15 x 1,625 Berat Batu tela ( 6 x 3 ) Total
2.
Myd ( 1/8 x q x (L/3)²) = (1/8 x 65,01 x (1,33²) Lantai 1 Berat gording Berat seng gelombang Berat batu tela = 6 x 1,5 Total Alat pengikat 10 % Total Myd ( 1/8 x q x (L/3)²) = (1/8 x 65,01 x (1,33²) Beban angin Lantai Dasar
= 9,3 = 49,8 = 18 = 77,1
kg.m kg.m kg.m kg.m
= 18,752 kg/m = 9,3 = 49,8 = 9 = 68,1 = 6,81 = 74,91 = 16,56
kg.m kg.m kg.m kg.m kg.m kg.m kg/m
Tekanan angin
= 30
kg.m
Angin Tekan ( C = 0,9)=(0,9x30)
= 27
kg.m
q = Angin tekan x Jarak gording 27
x
1,625
Angin Hisap ( C = 0,4) = (0,4 x 30 )
= 43,87 kg.m = 12
kg.m
= 19,5
kg.m
q = Angin Hisap x Jarak gording 12
x
1,625
Akibat beban angin yang tegak lurus dinding (tarik) Mxw = (1/8 x q x L²) = (1/8 x 43,87 x 24)
= 131,61 kg.m
N= q x Jarak goding = 131,61 x 1,625
= 215,87 kg.m
Akibat beban angin yang tegak lurus gevel (tekan) Mxw = (1/8 x q x L²) = (1/8 x 19,5 x 24)
= 58,5
N= q x Jarak goding
= 95,06 kg.m
= 58,5 x 1,625
kg.m
Lantai 1 Tekanan angin
= 30
kg.m
Angin tekan ( C = 0,9 ) = ( 0,9 x 30 )
= 27
kg.m
q = angin tekan x jarak gording 27
x
1,625
= 43,87 kg.m
Angin Hisap ( C = 0,4 ) = (0,4 x 30 )
= 12
kg.m
q = Angin Hisap x Jarak gording
= 19,5
kg.m
akibat beban angin yang tegak lurus dinding ( tarik ) Mxw = (1/8 x q x L²) = (1/8 x 43,87 x 24)
= 131,61 kg.m
N = q x Jarak goding = 131,61 x 1,625
= 215,87 kg.m
Akibat beban angin yang tegak lurus gevel (tekan) Mxw = (1/8 x q x L²) = (1/8 x 19,5 x 24)
= 58,5
kg.m
N= q x Jarak goding = 58,5 x 1,625
= 95,06 kg.m
3.3. Gording dan Regel 1. Gording A Gording ini adalah balok kolom ( beam column ) Akibat beban D dan L menghasilkan momen lentur yang besarnya diambil dari perhitungan pembebanan gording,
U
=
(1,2D + 1,6L + 1,6W) . 0,75
Mnt-x
=
(1,2MD-x + 1,6ML-x) . 0,75
=
(1,2 . 62,76 + 1,6 . 24) . 0,75
Mnt-y
= 276,512 kg-m
= (1,2MD-y + 1,6ML-y) . 0,75 = (1,2 . 2,14 + 1,6 . 12,2) . 0,75
Nu
=
22,088 kg-m
=
609,65 kg
= 1,6.w.0,67 = 1,6.17,2 .0,75
Direncanakan menggunakan Profil 100.50.5.7 Ag = 11,85 cm2
q = 9,3 kg/m
Zx = 42 cm3
Ix
= 187 cm4
ix = 3,98 cm
Zy = 4,375 cm3 (1 flens)
Iy
= 14,8 cm4
iy = 1,12 cm
Lkx = 700cmx
=
Lk x 700 = 175,879 kg ix 3,98
Ncr b-x
=
y
Lk-y = 233 cm
=
Ncr b-y =
. E Ag 3,142 2 106 11,85 = 7754,05 kg 175,8792 x 2 Lk y iy
233 = 208,03 1,12
. E Ag y 2
3,142 2 106 11,85 = 5399,53 kg 208,032
Tekuk kritis terjadi pada arah x ( x > y ) c
=
x
fy E
( menentukan )
175,879 2500 = 1,414 3,14 2 10 6
c > 1,2
= 1,25 . c2 = 1,25 . (1,414)2 = 2,501
Pn =
Ag f y
11,85 2500 = 11845,26 kg 2,501
Pn 609 ,65 = 0,061 < 0,2 c Pn 0,85 11845 ,26 Pakai Rumus :
M ux M u y Pu 1 2 φc Pn φb M n x φb M n y
Gording dianggap batang tidak bergoyang Mu-x = Mn t-x . b-x
b-x =
C m x Nu 1 N cr b x
1
Untuk elemen beban transfersal, ujung sederhana ; Cm = 1
b-x =
1 1,086 1 609,95 1 7754,05
Mu-y = Mn t-y . b-y
b-y =
b-y =
C m y Nu 1 N cr b y
1
1 1,127 1 609,95 1 5399,53
Mu-x =276,512. 1,086 = 300,29 kg-m Mu-y = 22,088 . 1,127 = 24,89 kg-m Persamaan Interaksi : Mn-x dan Mn-y diambil dari perhitungan gording. Mn-x = 1050 kg-m Mn-y = 109,375 kg-m
M ux M u y Pu 1 2 φc Pn φb M n x φb M n y
609,95 24,89 300,29 0,601 1 …….. OK ! 2 0,85 11845,26 0,9 1050 0,9 109,375
2.
Regel 7.1. Direncanakan menggunakan profil WF 100. 50. 5. 7 Ag
= 11,85 cm2
q = 9,3 kg/m
Zx = 42 cm3
Ix
= 187 cm4
ix = 3,98 cm
Zy = 4,375 cm3 (1 flens)
Iy
= 14,8 cm4
iy = 1,12 cm
7.2. Pembebanan a. Beban Mati Dinding
= 5 . 1,15
= 4,6 kg.m2
Regel
= 9,3 : 2
= 4,65 kg.m2 = 9,125 kg.m
Alat penyambung (10%)
= 1,04 kg.m qD
b. BeBan hidup
=11,44 kg/m2
=0
c. Beban angin qw1 = 0,9 . 30 = 27 kg.m (tiup ) qw2 = 0,4. 30 = 12 kg.m (hisap )
pakai 2 penggantung gording 7,00 = 2,333 m 3
Ly
=
Lx
= 7,00 m
Beban pada regel qD = 2 . 12 = 24 kg/m2 MD-x = 0 ML-x = 0 MD-y = 1/8 . qD . Ly2
12 kg/m2
= 1/8 . 24 . 2,333 = 6,999 kg-m ML-y = 0 qw = 2 . 27 = 54 kg/m2 Mw-x = 1/8 . qw . Lx2 = 1/8 . 54 . 72 = 330,75 kg-m Persamaan Interaksi :
M ux M uy Pu 1 2 φ c Pn φ b M n x φ b M n y
609,95 6,999 330,75 0,442 1 …Ok 2 0,85 11845,26 0,9 1050 0,9 109,375
4. KOLOM
Data perencanaan : Memakai gaya batang tekan sebesar N = 25 Ton..................Syarat Maksimum Beban Tegangan ijin baja
= 1600 kg/cm
4.1 Perencanaan Pembebanan 1. Beban mati Regel 5 No atap = A1 x q atap
=
No Dinding = A2 x q Dinding =
7,5 x 4,2 kg
= 31 kg
11,25 x 13,44 = 151,5 kg
No Gording = Jumlah gording . w gording = 18 x 9,3 kg = 167,4 kg qD1
= 786,2 kg
Regel 2 No atap = A1 x q atap
=
No Dinding = A2 x q Dinding =
7,5 x 4,2 kg
= 31 kg
11,25 x 13,44 = 151,5 kg
No Gording = Jumlah gording . w gording = 8 x 9,3 kg = 167,4 kg qD2
= 786,2 kg
qd total = 786,2 kg + 786,2 kg = 1572,4 kg 2. Beban Hidup Regel 5 Y = h/200 = 350/200
= 1,75 cm
Ix = 4/384 x (q x L4) / ( 0,02 x 1,75 ) = 4/384 x ( 4,96/44 ) x (0,02 x 1,75)
=
2215,76
qL = 2500/1,75 =
=
1428 kg
Pu = 1,2 qD + 1,6 qL = 1,2 ( 786,2 ) + 1,6 (1428 )
= 3228,24 kg
Mu Max = 1/8 qL2
= 2677,5 kg
= 1/8 1428.7,52
4.2 Perencanaan Profil Perencanaan memakai Profil WF :350 x 250 x 9 x 14 Ix = 21.700 cm4
Iy = 3.650 cm4
Zx = 1.360 cm3
Zy =
444 cm3
ix =
iy =
6 cm
14,6 cm
A = 101,5 cm2
q = 79,9 kg/m
Sx = 1.280 cm3
Sy =
292 cm3
d =
350 mm
h =
282 mm
b = 250 mm
tf =
14 mm
tw =
r
20 mm
9 mm
=
WF.350.250.9.14
Lantai Dasar Tinggi
=6m
Lk (panjang tekuk batang tekan) Lk
=½xL =½x6 =3m
a
= Lk/iy = 150 /6 = 25
Dari faktor tekuk di dapat : w
= 1,031
Maka : Tegangan baja (s)
= w x (N/A) = 1,031 x (25000/101,5) = 253,940 kg/cm²........................Struktur Aman < 1600 kg/cm²
Lantai 1 Tinggi
=6m
Lk (panjang tekuk batang tekan) Lk
=½xL =½x6 =3m
a
= Lk/iy = 150 /6 = 25
Dari faktor tekuk di dapat : w
= 1,031
Maka : Tegangan baja (s)
= w x (N/A) = 1,031 x (25000/101,5) = 253,940 kg/cm²........................Struktur Aman < 1600 kg/cm²
4.3 Kontrol Tekuk Regel 5 Untuk arah x Lk x = 400 cm λx
= Lkx /Ix
= 600/7,5
= 80
λc = λx
= ( 80/200 ) x
Ncbx
= π 2 .E.A / λy2 = π 2 .20000000. 51,21A / 802
= 1,03
= 116040.87 kg Untuk arah y Lky = 400 λx
= Lkx /Ix
= 600/7,5
= 80
λc = λx
= ( 80/200 ) x
Ncbx
= π 2 .E.A / λy2 = π 2 .20000000. 51,21A / 802 = 116040.87 kg
= 1,03
4.4 Kontrol Lateral Buckling Lateral Bracing = L0 = 1000 Lp
= 100 cm
= 1.76 x ix x E/fy = 1,76 x 100 x
Ternyata L0 < Lp maka Mnx = Mpx = zx.Fy = o kg/m
= 0 x P = 0 kg/cm
V PERENCAN LANTAI 5.1. Plat Lantai Dipakai lpat bondex tebal 0,75 mm, dan panjang menerus span 3,25 m tanpa penyanggamaka dari tabel bentang didapat : tebal plat : 13 cm Tulangan negatif : 3,82 cm2 /m Direncanakan memakai tulangan 10 mm 1 = D 2 4
As
=
3,82 cm 2 n= = 4,83 tulangan 0,785
5 tulangan
1 10 2 4
= 78,5 mm2 = 0,785 cm2 Jarak antar tulangan per meter :
100cm = 20 cm 5
Dipasang tulangan negatif : 10 – 200
5.2. Perhitungan Balok Lantai Direncanakan menggunakan profil WF 250 x 250 x 11 x 11 Ag
= 82,06 cm2
q = 64,4 kg/m
Zx = 781 cm3
Ix
= 8790 cm4
ix = 10,3 cm
Zy = 356 cm3
Iy
= 2940 cm4
iy = 5,98 cm
r = 1,6 cm WF.250.250.11.11
1. Pembebanan a. Beban Mati - Berat profil = 10,1 kg/m2. 3,25 m
=
64,4
kg/m
=
32,825 kg/m
-
Berat plat bondex
-
Berat beton bertulang = 0,13 . 3,25 . 2400
=
1014
-
Berat spesi (2 cm)
= 0,02 . 2100 . 3,25
=
341,25 kg/m
-
Berat tegel (2 cm)
= 0,02 . 2400 . 3,25
=
156
qD
kg/m
kg/m
= 1608,478 kg/m
b. Beban Hidup Untuk lantai gedung qL = 400 . 3.25
=
1300 kg/m
c. Kombinasi Pembebanan qu = 1,2qD + 1,6qL = 1,2 . 1609 + 1,6 . 1300 = 4010, 8 kg/m Mu = 1/8.q.L2 = 1/8.4010,8 . 5² = 12.533.75 Kg Vu =
1 1 q u L 4010,8 5 2 2
= 10.027 kg
2. Kontrol Lendutan Profil
L 500 1,39 cm 360 360
y
y max
q 5 5 1609 1300 L4 .400 4 1,35 384 E Ix 384 2.10 6 8790
3. Kontrol Kuat Geser h d 2tf r 244 211 16 190 h 190 17,27 tw 11
h 1100 tw fy
Plastis ! Vn 0,6. fy. Aw
1100 fy
1100 250
69,57
0,6.2500.0,1.19 31.350 kg
Vu Vn 10.027 0,9.31.350 28.215 kg
(Ok !)
VI PERENCANAAN RANGKA ATAP
1. Perhitungan Gaya Dalam Data – Data Konstruksi
Sudut rangka atap
=
Bentang rangka atap
=
28
m
Jarak horizontal gording
=
1,626
m
Jarak miring gording
=
1,7
m
Jarak kuda – kuda
=
4
m
Mutu baja
=
41
Fu
=
4100
kg/cm2
Fy
=
2500
kg/cm2
Modulus Elastisitas Baja
=
2.106
kg/cm2
=
90,007
kg
=
64,32
kg
=
164,327 kg
25
o
Beban Mati (D)
Berat Asbes 28 2,5 1,1 4 1,7 1,04
Berat Gording
9,3 4 1,7
Berat alat penyambung
(10 %)
= =
Berat rangka atap
11,2 103 ,8 2 1,63 = 20 ,4
=
Berat tambahan
(10 %)
pD 1 pD 2
=
pD 3 =
0,5 1,7 0,5 1,31 402 ,71 1,7
1,31 402 ,71 1,7
16,43
kg
180,757kg 185,33
kg
366,1
kg
=
36,61
kg
=
402,71
kg
=
356,52
kg
=
310
kg
Beban Hidup
Beban hidup Terbagi Rata :
q 40 0,8 40 0,8.25 26,4 kg/m2 > 20 kg/m2 Menurut peraturan pembebanan dipakai pL 1
pL 2
=
pL 3
=
0,5 1,7 0,5 1,31 340 1,7
1,31 340 1,7
Beban Hidup Terpusat pL =
20 5 2 1,7
100
kg
Beban Kombinasi pU = 1,2 pD + 1,6 pL = 1,2 (402,71) + 1,6 (340) = 1.027,25
kg
20 kg/m2 =
340
kg
=
301
kg
=
262
kg
p1 p1
p1 p1 16 1
17
20
21
54 52
2
3
p3
55
30
4
p1
5
47
6
45
7
8
36 43
46
9
p1
49
42
41
35
31
p2
53
44
40
34 26
p3
51
48
25
56 57
50
38 24
p3
p2
p3p3
p3
10
37
11
32
33
27
12
28 13
Ra No. Batang 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
p1
39 22
p1
29 23 14
18
19 14
Rb Batang Tarik (kg) 20529,86 19289,92 17578,39 15892,32 14600,76 13327,1 11959,7 11925,31 11959,7 13327,1 14600,76 15892,32 17578,39 19289,92 20529,86
Batang Tekan (kg)
-21484,24 -932,14 -932,14 -21484,24 1511,66 -1473,31 -1473,31 1511,66 -21488,64 2225,23 -2033,74 -2033,74 2225,23 -21488,64 2628,06
No. Batang 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
Batang Tarik (kg)
Batang Tekan (kg) -2436,11 -2436,11
2628,06 2749,32 -2806,18 -2806,18 2749,32 -20090,23 -20090,23 3063,78 -3377,45 -3377,45 3063,78 3633,04 36,57 36,57 3633,04 -18354,75 -18354,75 -16600,14 -16600,14 -15239,64 -15239,64 -13971,57 -13971,57 -11404,23 -11404,23
2.
Perencanaan Profil 1. Batang Tarik a. Direncanakan menggunakan profil
45 x 45 x 7
B = 45 mm
q = 4,6 kg/m
in = 0,87 cm
D = 7 mm
x = 1,36 cm
Ix = Iy = 10,4 cm4
ix = iy = 1,83 cm Beban tarik maksimal, Pu maks
= 20.529,86 kg
Panjang Batang 1,63 m baut
= 7
lubang
= 7 + 1,6
Tebal plat
mm (Bor) = 8,6 mm (plong)
= 1 cm.
b. Kontrol kelangsingan Batang dobel
ix = iy = 1,33 cm
Batang Tunggal
i min = in = 0,87 cm
Lk 163 122 ,56 240 im in 1,33
(ok !)
c. Kontrol batang tarik 1. Batas Leleh Pu
= . fy. Ag = 0,9x2500x(5,86x2)= 26.370 kg > 20.529,86
(Ok !)
2. Batas Putus Pu = . fu. Ae An = Ag 0,85 0,7 2 5,86 0,85 0,7 2 10,53 cm2
U = 1
X 1,36 1 0,9 L 13,5
Pu = 0,75x4100 x10,53x0,9 = 29.141,78 kg >20.529,86 kg
(Ok !)
3. Kontrol Block Shear 2 Agv 13,5 0,7 9,45 2 18,9 cm 2 Agt 1,9 0,7 1,33 2 2,66 cm
Anv Agv 24,5 0,86 0,7 13,482 cm2 Ant Agt 20,5 0,86 0,7 2,058 cm2 0,6. fu. Anv fu. Ant 0,6 4100 13.482 4100 2,058 33.165,72 8.437,8
Jadi Rn 0,6. fu . Anv fy . Agt
0,750,6 4100 13,482 2500 2,66 29.861,79 20.529,86
(Ok !)
2. Batang Tekan Direncanakan menggunakan profil
90 x 90 x 11
b = 90 mm
q = 14,7 kg/m
ix = iy = 2,72 cm
d = 11 mm
x = 2,62 cm
i min = 1,75 cm
Ix = Iy = 138 cm4
Kontrol Profil
m ax
Lk 170 97 ,14 240 im in 1,75
c N Ag .
fy
m ax
fy 97 ,14 E
(Ok !)
2500 1,09 2.10 6
1,43 1,43 1,65 1,6 0,67 .c 1,6 0,67 1,09
18,7
2500 28 .361,5 kg 1,65
Nu Nn 21.488,64 0,85 28.361,5 21.488,64 24.107,27
(Ok !)
VII. PEMBEBANAN STRUKTUR UTAMA
8.1. Pembebanan 1. Beban Atap Beban Mati Berat Asbes 28 2,5 1,1 4 1,7 1,04 Berat Gording
9,3 4 1,7
Berat alat penyambung (10 %)
Berat rangka atap
11,2 103 ,8 2 1,63 20 ,4
Berat tambahan
(10 %)
pD 1 pD 2
=
pD 3 =
0,5 1,7 0,5 1,31 389 ,785 1,7
1,31 389 .785 1,7
=
90,007
kg
=
63,24
kg
=
153,25
kg
=
15,32
kg
=
168,57
kg
=
185,78
kg
=
354,35
kg
=
35,435 kg
=
389,785 kg
=
345,07
kg
=
300
kg
Beban Hidup - Beba Hidup Terbagi rata q 40 0,8 40 0,8.25 26,4 kg/m2 > 20 kg/m2 Menurut peraturan pembebanan dipakai
20 kg/m2
pL 1
20 5 2 1,7
=
340
kg
pL 2 =
0,5 1,7 0,5 1,31 340
=
301
kg
=
262
kg
pL 3 =
1,7
1,31 340 1,7
- Beban Hidup terpusat pL = 100 kg Pu = 1,2 qD + 1,4 qL = 1,2(408,9 + 1,6 ( 340 ) = 1.034 kg
2. Beban angin ( gudang tertutup sebagian ) W = 25 kg/m2 Beban Tekan Atap = -0,8 x 25 x 8 = - 160 Beban Sedot Atap = -0,4 x 25 x 8 = -80 Beban Tiup Kolom = -0,9 x 25 x 8 = -180 Beban Sedot Kolom = -0,4 x 25 x 8 = -80 3. Beban akibat pelat lantai,kolom memanjang dan melintang Balok Melintang : 400 x 200 x 12 x 14 Balok Memanjang : 700 x 200 x 12 x 14 Balok Anak :250 x 250 x 11 x 11 Beban Mati Bondex Beton Finishing qD
= 10,1 kg/m2 = 312 kg/m2 = 153 kg/m2 = 475,1 kg/m2
Beban Hidup = 400 kg/m2 ( untuk gudang ) Beban akibat pelat lantai, kolom memanjang dan melintang pU
= 1,2 pD + 1,6 pL = 1,2 (475,1) + 1,6 (400) = 1210,12 kg
Mu
= 1/8. q . L2 = 1/8. 1210,12 . L2 = 2.420 kg
Beban P1 Beban Mati Berat pelat 475,1 x 3,25 x 8 Balok Induk melintang 63,24 x 3,25 Balok Anak 64,4 x 8 pD 1
= 12.352,6 = 205,53 = 515,2 = 13.073,33
kg kg kg kg
Beban Hidup pL 1 = 0,8 x (400 x 3,25 x 8)
=
kg
8320
kg/m kg/m kg/m kg/m
Beban P2 Beban Mati Berat pelat
475,1 x 3,25 x 8
= 12.352,6
kg
Balok Induk memanjang 63,24x 8
=
505,92
kg
Balok Induk melintang
=
205,53
kg
63,24 x 3,25
pD 2
Beban Hidup pL 2 = 0,8 x (400 x 3,25 x 8)
= 13.064,05 kg
=
8320
kg
Beban P3 Beban Mati Berat Pelat 475,1 x 1,625 x 8 Balok Induk memanjang 63,24 x 8 Balok Induk melintang 63,24 x 1,625 Berat Dinding200 x 8 x 4 pD 3 Beban Hidup pL 3 = 0,8 x (400 x 1,625 x 8)
= 61.764,3 kg = 505,92 kg = 102,765 kg = 6400 kg = 68.772,985 kg =
5200
kg
Beban P5 Beban Mati Berat Pelat 475,1 x 4 x 8 Balok Induk melintang 63,24 x 4 Balok Anak 64,4 x 8 pD 5
= 15.203,2 = 252,96 = 515,2 = 15.971,36
Beban Hidup pL 5 = 0,8 x (400 x 4 x 8)
=
kg kg kg kg
10.240 kg
Beban P4 Beban Mati Berat Pelat 475,1 x 3,25 x 4 Balok Induk melintang 63,24 x 4 Balok Induk melintang 63,24 x 3,25 pD 5 Beban Hidup pL 4 = 0,8 x (400 x 4 x 4)
= 6176,3 = 252,96 = 205,53 = 6.634,79
kg kg kg kg
=
kg
5.120
Beban portal Melintang P1: P2: P3: P5:
pD 1 =
13.073,33 kg
pL 1
8.320
=
kg
pD 2 =
13.064,05 kg
pL 2
8.320
=
kg
pD 3 =
68.772,985kg
pL 3
5.200
=
kg
pD 5 =
15.971,36 kg
pL 5
10.240
=
kg
Beban – beban Portal memanjang P2:
P4:
pD 2 =
13.064,05 kg
pL 2 =
8.320
pD 4 =
6.634,79 kg
pL 4 =
5.120
kg
kg
4. Beban Gempa Data gempa : Zona gempa III Tanah lunak K = 4 I = 10 Perhitungan gaya gempa a. Beban Lantai ( W 1 ) Beban Mati Berat Pelat
475,1 x 28 x 8 = 106.422,4 kg
Balok induk memanjang 63,24 x 8 x 4=
2.023,68 kg
Balok induk melintang 63,24 x 28
=
1.770,71 kg
Berat dinding
=
4800
kg
=
1.218
kg
=
609
kg
200 x 6 x 4
Kolom :* 101,5 x 6 x 2 * 101,5 x 6 x ½ x 2
= 121.643,79kg
Beban Hidup Balok + Plat memanjang = 2 x PL1 + 2 x PL2 + 2 x PL 3 + PL 5 = ( 2 x8.320) + ( 2 x8.320) + ( 2 x 5.200 ) + (10.240) = 53.920 kg Total Beban lantai ( W1 ) = 121.643,79 + 53.920 = 175.563,79 kg
b. Beban Lantai ( W2) Beban Mati Rangka atap, dll Kolom 102 x 2 x 2 Dinding 200 x 2 x 6 x 2
= 408,9 = 408 = 4800 = 5.616,9
Beban Hidup 0,8 x 20 x 28 x 8 Total Beban Atap ( W2 )
kg kg kg kg
= 3.584 kg = 5.616,9 + 3.584 = 9200,9 kg
Berat Total W t= W1 + W2 = 175.563,79
+ 9200,9
= 184.764,69 kg
c. Gaya gempa T = 0,085 x H ¾ = 0,085 x 9 ¾ = 0,44 Tanah Lunak : V
c = 0,1
;k = 4 ;
I = 1
= C . I . k . Wt = 0,05 x 1 x 4 x 184.764,69 = 36.952,938 kg Wi.hi Wi.hi
Gaya Gempa
=
Untuk lantai
= W1 x h1 = 175.563,79 x 6 = 1053.382,74 kgm
Untuk Atap
= W2 x h2 = 9200,9 x 9
Wi.hi
= 82.808,1
kgm
= 1136.190,84 kgm
F1
Wi .hi 1053 .382 ,74 V 36 .952 ,938 470 .069 ,79 kg Wi .hi 82 .808 ,1
F2
Wi .hi 82 .808 ,1 V 36 .952 ,938 2.693 ,212 Wi .hi 1136 .190 ,84
kg
5. Gambar Beban akibat gempa.
+1500 25
2.693,212 kg
+1200
+600
470.069,79kg
+0,00 700
700
700
700
8.2. Kombinasi Pembebanan 1. Beban Mati + Beban Hidup ( 1,2 D + 1,6 L) p 3p 3 p3
p3
p3
p3
p2
65
p1
26
p1
18 1
19
22 2
p3
27
59
51
48
p1
47
49 54
p1
53
55 60
43
37
33
28
23
56
42 36
32
p1
58 50
46 38
15.00
p1
62
57
52
p1 p1
66
61
p1 p1
p2
6463
45 44
40
34
35 29
3
p1
4
5
6
7
p2
8
9
p5
10
11
12
13
p1
39
41
14
p2
24 30 15
31 25 16
p1
p1
21
20
12.00
17
p 13
6.00
0.00
pD 1
= 13.073,33 kg
pL 1
=
8.320
pD 2
=
13.064,05 kg
kg
pL 2
=
8.320
kg
pD 3
= 68.772,985kg
pL 3
=
pD 5
= 15.971,36 kg
pL 5
=
5.200
kg
10.240
kg
2. Beban Mati + Beban Hidup ( 1,2 D + L + 0,8 w)
q=50 kg / m
q= 100 kg / m
p3
p1
p2
p2
p5
p1
p 13
6.00
q= 112,5 kg / m q= 50 kg / m
0.00
3.
Beban Mati + Beban Hidup + Beban Gempa ( 1,2 D + L + E )
15.00
12.00
2.693,212
p3
470.069,79
p1
p2
p5
p2
p1
p 13
6.00
0.00
VIII KONTROL DIMENSI
9.1. Kontrol Dimensi Balok Dari output SAP 2000 diperoleh :
1. Pada Frame 7:
1. Pada Frame 8
Mmax
= 25.237,81
kg
Mmax = 22.213,95 kg
Dmax
= 12.269,52
kg
Dmax = 10.462,78 kg
p1 7
8
4,00
4,00
Perencanaan Profil dipakai WF 500 x 200 x 9 x 14 , dengan data – data : A = 101,3 cm3
tw = 9
mm
iy = 4,27
q
= 79,5
kg
tf = 14
mm
Ix = 41.900 cm4
d
= 500
mm
bf = 200
mm
Iy = 1.840 cm4
h
= 500 –
r
mm
Sx = 1.836 cm3
cm
Zx = 1.690 cm3
2(14 +
ix = 20,3
20) = 432 2.
= 20
cm
mm
Kontrol Lendutan y
L 800 2,22 360 360
y
5 q.L4 P.L3 5 79 ,5 8 4 10 6 10 .142 6.400 8 3 10 6 . . 384 E.Ix 48 .E.Ix 384 2.10 6 41 .900 48 2.10 6 41 .900
0,05 2,1 2,16 2,22 0,05 2,1 2,16 2,22
OK
3. Kontrol Kuat geser Vu1 = 12.269,52 kg
Vu2 = 10.462,78 kg
h 432 48 tw 9 h p Penampang Kompak (Plastis) tw
p
1100 fy
Vn
1100 250
69,57
= 0,6 x fy x Aw = 0,6 x 2500 x 0,7 x 50 = 52.500 kg
Vn 0,9 52.500 47.250 kg
> 12.269,52 kg > 10.462,78 kg
OK
4. Kontrol Local Buckling Sayap :
bf 200 7,143 2.tf 2.14
bf 170 2.tf fy 170 fy Badang
170 250
10,75
h 432 48 tw 9
Penampang kompak
h 1680 tw fy
1680 1680 100 ,25 fy 250 Mn = Mp = Zx x fy = 1690 x 2500 = 4.225.000 kgcm = 42.250 kgm Mn 0,9 42.250 38.025
> 25.237,81 kgm > 22.213,94 kgm
OK
9.2. Kontrol Dimensi Kolom Perencanaan Memakai Profil WF : 350 x 250 x 9 x 14 Ix = 21.700 cm4 Iy = 3.650 cm
4
Zx = 1.360 cm3 444 cm3
Zy = ix =
14,6 cm
iy =
6 cm
A = 101,5 cm2 q = 79,9 kg/m
b = 250 mm
Sx = 1.280 cm3
tf =
14 mm
Sy =
292 cm3
tw =
9 mm
d =
350 mm
r
h =
282 mm
=
20 mm
Dari Hasil SAP 2000, diperoleh : 3. Akibat beban Grafitasi (combo 1 )
2. Akibat beban Lateral (combo 3 )
Mmax
= 1.848
kgm
Mmax
=
15.683
kgm
Dmax
= 544,24
kg
Dmax
=
6.169,12 kg
Nmax
= 40.156,57 kg
Nmax
=
31.128,14 kg
5. Kontrol tekuk untuk kolom 1 a. Arah X Ic / Lc Ic.atas / Lc.atas Ic.bawah / lc.bawah Ib / Lb Ib / Lb
GA
28.700 / 400 28.700 / 600 1.63 41.900 / 700
GB 1 (jepit) Portal bergoyang dari Nomogram 1 didapat harga Kcx = 1,4 Lkx = L x Kcx = 600 x 1,4 = 700 cm
x
Lkx 700 47 ,95 ix 14 ,6
c
x
fy 47,95 250 0,539 E 3,14 2.105
0,658c c 2 bs 0,29 0,877 2
GA = bs x GA = 0,29 x 1,63 =0,48 GB = 0,344 Dari nomogram didapatkan kcx = 1,14 Maka : Lkx = 1,14 x 600 = 570 cm
x1 570 14 ,6 39 ,04 cx
39 ,04
250 0,439 2.10 5
b. Arah Y GA
Ic / Lc Ic.atas / Lc.atas Ic.bawah / lc.bawah Ib / Lb Ib / Lb
3.650 / 400 3.650 / 500 6,25 1.840 / 700
GB 1 (jepit) Portal bergoyang dari Nomogram 1 didapat harga Kcy = 1,77 Lky = L x Kcy = 500 x 1,77 = 885 cm
y
Lky 885 147 ,5 iy 6
c
y
fy 147,5 250 1,66 E 3,14 2.105
0,658c c 2 bs 0,99 0,877 2
GA = bs x GA = 0,99 x 6,25 = 6,19 GB = 0,99 Dari nomogram didapatkan kcy = 1,74 Maka : Lkx = 1,74 x 500 = 870 cm
y1 870 6 145 cy
145
250 1,63 2.10 5
cx cy = arah y menentukan
6. Kontrol tekuk untuk kolom 2 a. Arah X GA
Ic / Lc Ic.atas / Lc.atas Ic.bawah / lc.bawah Ib / Lb Ib / Lb 28.700 / 400 0,46 41.900 / 650 41.900 / 800
GB 1 (jepit) Portal bergoyang dari Nomogram 1 didapat harga Kcx = 1,22 Lkx = L x Kcx = 600 x 1,22 = 610 cm
x
Lkx 610 41,78 ix 14 ,6
c
x
fy 41,78 250 0,47 E 3,14 2.105
0,658c c 2 bs 0,23 0,877 2
GA = bs x GA = 0,23 x 0,46 = 0,11 GB = 0,23 Dari nomogram didapatkan kcx = 1,05
Maka : Lkx = 1,05 x 600 = 525 cm
x 2 525 14 ,6 35,96 cx
35 ,96
250 0,4 2.10 5
b. Arah Y GA
Ic / Lc Ic.atas / Lc.atas Ic.bawah / lc.bawah Ib / Lb Ib / Lb
3.650 / 500 1,42 1.840 / 650 1.840 / 800
GB 1 (jepit) Portal bergoyang dari Nomogram 1 didapat harga Kcy = 1,37 Lky = L x Kcy = 600 x 1,37 = 685 cm
y
Lky 685 114 ,17 iy 6
c
y
fy 114,17 250 1,28 E 3,14 2.105
0,658c c 2 bs 0,94 0,877 2
GA = bs x GA = 0,94 x 1,42 = 1,34 GB = 0,94 Dari nomogram didapatkan kcy = 1,35 Maka : Lkx = 1,35 x 600 = 675 cm
y 2 675 6 112,5 cy
112 ,5
250 1,27 2.10 5
cx cy = arah y menentukan
Dari dua kolom tersebut maka cy pada kolom 1 lebih menentukan karena lebih besar dari pada cy pada kolom 2, sehingga cy 1,63 maka : s cy 0,7
1,36 1
( tekuk elastis )
sehingga : 1,76.s 2,4
Pn
Ag . fy
101,5 2500 105 .719 ,9 kg 2,4
Pu 31 .128 ,14 31 .128 ,14 0,3 Pn 105 .719 ,9 0,85 105 .719 ,9
Pu 8 Mux Muy 1 Pn 9 Mnx Mny
Akibat combo 1
Akibat combo 3
Mnty1 =
1.848 kgm
Mlty 1 = 15.162,53 kgm
Mnty 2= 872,,37 kgm
Mlty 2 = 15.683,05 kgm
Pu
Pu
= 40.156,75 kg
= 31.128,14 kg
7. Menentukan Muy Untuk elemen bergoyang : Muy b.Mnty sy.Mlty Pada Kolom 1
2 . Ag.E 3,14 2 101,5 2.106 Ncrby = 95.196,14 kg y 2 1452
Pada Kolom 2
Ncrby =
2 . Ag.E 3,14 2 101,5 2.106 158.303,58 kg y 2 112,5 2
Akibat beban 1
by
Cm 1 Nu 1 Ncrby
Cm = 1
1 1,39 40 .156 ,57 2 31 .088 ,97 2 1 158 .303 ,58 2 95 .196 ,14 2
Akibat Beban 3
by
Cm 1 Cm = 1 Nu 1 Ncrby 1 1,32 31.128,14 2 30.054,79 2 1 158.303,58 2 95.196,14 2
Muy 1,39 1.848 1,32 15.162,53 22.583,26 kgm = 2.258.326 kgcm
8. Menentukan Mnx a. Kontrol Local Bucling Pelat sayap :
bf 250 2,929 2tf 28
bf 170 2tf fy 170 fy
Pelat badan :
170 250
10,75
h 282 31,33 tw 9
h 1680 tw fy
1680 1680 106 ,25 fy 250
Penampang Kompak Mn = Mp = Zx x Fy = 1360 x 2500 = 3.400.000 kgcm
Mn 0,9 3.400.000 3.060.000 2.258.326
kgcm
b. Kontrol Lateral Bucling Lb = 500 cm ; Lp = 298,682 Lp < Lb < Lr
;
Lr = 936,253 Bentang menengah
Lr Lb Mnx Cb Mr Mp Mr Mp Lr Lp Ma = 15.683,05 – (1/4 x 5 x 6.169,12) = 7.971,65 kgm Mb = 15.683,05 – (1/2 x 5 x 6.169,12) =
260,25
kgm Mc = 15.683,05 – (3/4 x 5 x 6.169,12) = 7.451,15 kgm Cb
12 ,5M max 2,5M max 3Ma 4Mb 3Mc
Cb
12 ,5 15 .683 ,05 2,515 .683 ,05 37.971,65 4260 ,25 37.451,15 2,26 2,3
Mr = Sx (fy – fr) = 1280 (2500 – 700) = 2.304.000 kgcm My = Sx . fy = 1280 x 2500 = 3.200.000 kgcm Mp = Zx . fy = 1360 x 2500 = 3.400.000 kgcm 1,5 My = 4.800.000 kgcm > Mp
Lr Lb Mnx Cb Mr Mp Mr Lr Lp 936,253 500 2,262.304.000 3.400.000 2.304.000 936,253 298,682 6.679.200,83 Mp
Mny = Mp = 3.400.000 kgcm c. Kontrol Interaksi Momen lentur
Pu 8 Mux Muy 1 Pn 9 Mnx Mny
31.128,14 8 2.255.499,4 0 0.996 1 105.719,9 9 0,9 3.400.000
OK
IX. PERENCANAAN SAMBUNGAN 5
4 6 3 2
1
9.1 Sambungan No 5 (sambungan Kuda-kuda)
1. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tarik Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu.2. Ab
0,75 0,5 4100 2 1 .0,7 2 4 1.183 ,399 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 5.166 kg
2. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tekan Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu 2 Ab
0,75 0,5 4100 2 1 1,6 2 4 6.182 ,654 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 11 .808 kg
3. Banyaknya baut Batang tekan : n = 2 (baut minimum) Pu < Rn 1027,25kg < 6182,654 kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 1027,25 = = 0,45 1 buah 6182 ,654 Rn
Batang tarik : n = 2 (baut minimum) Pu < Rn 1034,68 kg < 6182,654 kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 1027,25 = = 1,23 2 buah Rn 1.183 ,399
4. Kontrol Pelat simpul Gaya – gaya yang bekerja : Gaya Normal
( Nu )
= -S 54 sin 51 0 + S 44 sin 210 = - 13.971,57 sin 510 + 3.633,04 sin21 0 = 9.707,78 kg (tekan)
Gaya geser
( Vu )
= S60 + S56 cos 21 0 – S65 cos 51 0 = 2436 + 3.633,04 cos 21 0 – 13.971,57 cos 51 0 = 5.173,45 kg (tekan)
Nn1 0,9. fy. Ag
0,9 2400 4,3 2 19 .350 kg Nn2 0,75. fu. An
0,75 4100 4,3 0,86 1 0,5 2 23 .800 ,5kg
Vn 0,75 0,6 An fu 2
0,750,6 3,87 4100 2 14 .280 ,3kg Persamaan Interaksi 2
2
Vu Nu Vn Nn 1 2
2
5.173,45 9.707,78 14.280,3 19.350 0,38 1
9.2 SAMBUNGAN No. 6 ( Sambungan Kuda – kuda )
1. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tarik Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu.2. Ab
0,75 0,5 4100 2 1 .0,7 2 4 1.183 ,399 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 5.166 kg
2. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tekan Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu 2 Ab
0,75 0,5 4100 2 1 1,6 2 4 6.182 ,654 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 11 .808 kg
3. Banyaknya baut Batang tekan : n = 2 (baut minimum) < Rn
Pu
1027,25 kg < 6182,654 kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 1027,25 = = 0,45 1 buah 6182 ,654 Rn
Batang tarik : n = 2 (baut minimum) Pu < Rn 1034,68 kg < 6182,654 kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 1027,25 = = 1,23 2 buah Rn 1.183 ,399
4. Kontrol Pelat simpul Gaya – gaya yang bekerja : Gaya Normal : Nu
= S6 – S7 – S44 cos 68 0 = 13.327 – 11.959 – 3.633,04 cos 38 0 = 69,33 kg (tekan)
Gaya geser
Vu
= S23 sin 68 0 – S41 = 3.633,04 sin 68 0 – 11959 = 14,28 kg (tekan)
Nn1 0,9. fy. Ag
0,9 2400 4,3 2 19 .350 kg (menentukan) Nn2 0,75. fu. An
0,75 3700 4,3 0,86 1 0,5 2 23 .800 ,5kg
Vn 0,75 0,6 An fu 2 0,750,6 3,87 3700 2 14 .280 ,3kg
Persamaan Interaksi
2
2
Vu Nu Vn Nn 1 2
2
14,28 69,33 14.280,3 19.350 0,000138 1
9.3
SAMBUNGAN No. 4 ( Sambungan Kuda-Kuda )
25o
1. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tarik Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu.2. Ab
0,75 0,5 3700 2 1 .0,7 2 4 1.183 ,399 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 5.166 kg
2. Kekuatan baut tipe tumpu untuk batang tekan Kuat geser Rn 0,75 0,5 fu 2 Ab
0,75 0,5 4100 2 1 1,6 2 4 6.182 ,654 kg
Kuat tumpu Rn 0,75 2,4 d tp fu 0,75 2,4 1,6 1 4100 11 .808 kg
3. Banyaknya baut Batang tekan : n = 4 Pu < Rn 1027,25 kg <6182,654kg Jumlah baut ( n ) =
1027,25 Pu = = 0,45 1 buah 6182 ,654 Rn
Batang tarik : n = 4 Pu < Rn 1027,25 kg < 1.067,4037 kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 1027,25 = = 1,23 1 buah Rn 1.183 ,399
4. Kontrol Pelat simpul Gaya – gaya yang bekerja : Gaya Normal
( Nu ) = S1 – S16 cos 25 0 = 20.529,86 – 21.484,24 cos 25 0 = -15,62 kg (tarik)
Gaya geser
( Vu ) = S16 sin25 0 = 21.484,24 sin 25 0 = 6.281,38 kg (tekan)
Nn1 0,9. fy. Ag
0,9 2400 4,3 2 19 .350 kg
Nn2 0,75. fu. An
0,75 4100 4,3 0,86 1 0,5 2 23 .800 ,5kg
Vn 0,75 0,6 An fu 2 0,750,6 3,87 4100 2 14 .280 ,3kg
Persamaan Interaksi 2
2
Vu Nu Vn Nn 1
2
6.281,38 15,62 14.280,3 19.350 0,19 1 2
Sampai disinih… 9.4
SAMBUNGAN No. 2 ( Balok dengan Kolom )
Pu
6 Ø 26
Mu
4 Ø 32
3 Ø 12
2 Ø 12
4 Ø 32
WF 500x200x9x14 6 Ø 26
Kolom WF 350x250x9x14
Pu = Pu Rangka Atap + Pu Balok Lantai+ Pu Kolom + Pu Beban akibat pelat lantai = 1.027,25 kg + 4010, 8 kg + 3228,2 kg + 1.210,12 kg = 9476.36 kg Mu = Mu Rangka Atap + Mu Balok Lantai +Mu Kolom + Mu Beban akibat pelat lantai = 1564 kg + 1253,75 kg + 2677,5 kg + 1.240 kg
= 6734,75 kg
1.
Sambungan antara badan balok dan flens kolom Direncanakan : - Profil ╨ 50x50x5 - baut 12 mm Sambungan pada badan balok Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . 2 Ab = 0,75 . 0,5 . 4100 . 2 . 1,130 = 3474,75 kg Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 1,2 . 0,9 . 4100 = 7970,4 kg
Jumlah baut ( n ) =
Pu 9476,36 = = 1,98 2buah 3474 ,75 Rn
Sambungan pada flens kolom Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . Ab = 0,75 . 0,5 . 4100 . 1,1304 = 1737,99 kg Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 1,2 . 0,5 . 4100 = 4428kg Jumlah baut ( n ) =
Pu 9476,36 = = 3,69 4 buah Rn 1739,99
Kontrol kekuatan siku penyambung Anv = ( L – n.d1 ) . tL =
( 10 – ( 2 . 1,35 ) ) . 0,5
= 3,65 cm2
d1 = 12 + 1,5 = 13,5 mm
2 Ø Pn = 2 . 0,9 ( 0,75 . 0,6 . fu . Anv ) = 2 . 0,9 ( 0,75 . 0,6 . 4100 . 3,65 ) 2 Ø Pn = 12.121,65 kg > Pu = 9476,36 kg…..Ok
2.
Sambungan antara flens kolom dan profil T W 50
a
44 14 44
b
50 306
a = 50 mm b = 44 mm
2T = T
Mu 6734,75 = 0,4 db
= 16836,9 kg
= 8418,45 kg
a 1,25 . b
50 mm 55 mm
a’ = a +
d 32 = 50 + = 66 mm 2 2
b’ = b -
d 32 = 44 = 28 mm 2 2
=
W d ' = W
200 2 . (32 1,5) = 0,66 200
Kekuatan baut pada flens profil T Ø.Rn = 0,75 . 0,75 . fub . Ab . n = 0,75 . 0,75 . 4100 . ( ¼ . . 3,22 ) . 2 = 33459,84 kg B a' 33459,84 66 = 1 . = 1 . = 1,62 > 1,00 T b' 8418,45 28
=
1 1 1 = . . = 27,62 > 1,00 1 0,66 1 0,948
dipakai = 1,00 . Prying force Q = T . 1 .
1,00 . 0,66 28 b' . . = 8418,45. a' 1 1,00 . 0,66 66 = 3567,86 kg
T + Q Ø.Rn 8418,45 + 3567,86 = 11986,31 kg 33459,84 kg…..Ok Kontrol tebal flens profil T
tf
4.T.b' φ.W.fy.(1 α.δ)
tf
4 . 8418,45. 2,8 0,9 . 40 . 2400 . (1 1 . 0,66)
2,3 cm 1,82 cm…..Ok
3.
Sambungan pada badan profil T Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . Ab = 0,75 . 0,5 . 4100 . 1,1304 = 1737,99kg
Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 2,6 . 1,3 . 4100 = 24944,4 kg
Jumlah baut ( n ) =
4.
9476,36 Pu = = 5,45 6 buah Rn 1737 ,99
Kekuatan profil T Ag . 0,9 . fy 2T W . tw . 0,9 . fy 2T 40 . 1,5 . 0,9 . 2400 16836,9 kg
200 110 45
45 25
50
129600 kg 16836,9 kg……Ok
50 100
44 202 14 44
An . 0,75 . fu 2T
25 50
50
( Ag - d’ tw ) . 0,75 . fu 2T
78
57 57 249
57
( 20.1,5 – 2.(2,6+0,15).1,5 ) . 0,75 . 4100 16836,9 kg 66881,25 kg 16836,9 kg……Ok
9.5 SAMBUNGAN No. 3 ( Balok dengan Balok ) Mu
Pu
Pu
3 Ø 12
Mu
2 Ø 12
4 Ø 32
WF 500x200x9x14 6 Ø 26
Kolom WF 350x250x9x14
Pu = Pu Balok Lantai+ Pu Beban akibat pelat lantai = 4010,8 kg + 1.210,12 kg = 5220,92 kg Mu = Pu Balok Lantai + Pu Beban akibat pelat lantai = 1253,75 kg + 1.240 kg = 2493,75 kg
1.
Sambungan antara badan balok dan flens kolom Direncanakan : - Profil ╨ 50x50x5 - baut 12 mm Sambungan pada badan balok Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . 2 Ab
= 0,75 . 0,5 . 4100 . 2 . 1,1304 = 3475,98 kg Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 1,2 . 0,9 . 4100 = 7970,4 kg
Jumlah baut ( n ) =
Pu 5220,92 = = 1,50 2 buah 3475 ,98 Rn
Sambungan pada flens kolom Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . Ab = 0,75 . 0,5 . 4100 . 1,1304 = 1737,99 kg
Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 1,2 . 0,5 . 4100 = 4428 kg
Jumlah baut ( n ) =
Pu 5220,92 = 1737,99 Rn
= 2,99 3 buah
Kontrol kekuatan siku penyambung Anv = ( L – n.d1 ) . tL =
d1 = 12 + 1,5 = 13,5 mm
( 10 – ( 2 . 1,35 ) ) . 0,5
= 3,65 cm2 2 Ø Pn = 2 . 0,9 ( 0,75 . 0,6 . fu . Anv ) = 2 . 0,9 ( 0,75 . 0,6 . 4100 . 3,65 ) 2 Ø Pn = 12121,65 kg > Pu = 5220,92 kg…..Ok
2.
Sambungan antara flens kolom dan profil T W 72
a
70 18 70
b
a = 72 mm b = 70 mm
72
456
Mu 2493,75 2T = = 0,4 db
= 6234,375 kg
T = 3117,1875 kg a 1,25 . b
72 mm 87,50 mm
a’ = a +
d 32 = 72 + = 88 mm 2 2
b’ = b -
d 32 = 70 = 54 mm 2 2
=
W d ' = W
200 2 . (32 1,5) = 0,66 200
Kekuatan baut pada flens profil T B = 0,75 . 0,75 . fub . Ab . n = 0,75 . 0,75 . 4100 . ( ¼ . . 3,22 ) . 2 = 37077,12 kg
88 B a' 37077,12 = 1 . = 1 . = 0,034 < 1,00 T b' 3117,1875 54 =
1 0,034 1 = . . = 0,053 < 1,00 1 0,66 1 0,034
dipakai = 0,053
0,053. 0,66 54 . b' Prying force Q = T . . . = 3117,1875. 1 . a ' 1 0,053. 0,66 88 = 675,89 kg
T + Q Ø.Rn 3117,1875 + 675,89 = 3793,0775 kg 33459,84 kg…..Ok
Kontrol tebal flens propil T
tf
4.T.b' φ.W.fy.(1 α.δ)
tf
4 . 3117,11875. 5,4 0,9 . 20 . 2400 . (1 0,053. 0,66)
3,4 cm 3,12 cm…..Ok
3.
Sambungan pada badan profil T Kuat geser Ø Rn = 0,75 . 0,5 . fu . Ab = 0,75 . 0,5 . 4100 . ( ¼ ..2,62 ) = 6158,8975 kg
Kuat tumpu Ø Rn = 0,75 . 2,4 . db . tp . fu = 0,75 . 2,4 . 2,6 . 1,3 . 4100 = 24944,4 kg Jumlah baut ( n ) = 4.
Pu 31117,1875 = Rn 6158 ,8975
= 5,35 6 buah
Kekuatan profil T Ag . 0,9 . fy 2T W . tw . 0,9 . fy 2T 40 . 1,8 . 0,9 . 2400 6234,375 77760 kg 6234,375 kg……Ok
200 110 45
45 25
72
50 100
70 302 18 70
25 60
72
An . 0,75 . fu 2T
80 94 94 362
( Ag - d’ tw ) . 0,75 . fu 2T ( 20.1,8 – 2.(2,6+0,15).1,8 ) . 0,75 . 4100 6234,375
94
80257,5 kg 6234,375 kg……Ok
9.6 Perencanaan Pelat Landasan
Kolom WF 350x250x9x14
150 mm
a2
300 mm 500 mm
100 mm
100 mm
II
d
a1
b
III
150 mm
I
100 mm
Plat Landasan
Mu
500 mm
Pu
100 mm
Pu= Pu Rangka Atap + Pu Balok Lantai + Pu Kolom + Pu
Balok tangga + Pu
Beban akibat pelat lantai = 1027,25 kg + 4010,8 kg + 3228,24kg + 766,63 kg + 110,12 kg = 9143,04 kg Mu = Pu Rangka Atap + Pu Balok Lantai + Pu Kolom + Pu Beban akibat pelat lantai = 1564 kg + 1253,375 kg + 2677,5 kg +956 kg + 1240 kg = 7690,875kg
1.
Kontrol Pelat Landasan a. Kuat nominal tumpu beton Pn = 0,85 . fc’ . A = 0,85 . 200 ( 50 . 50 ) = 425000 kg Pu < Ø . Pn = 0,6 . 425000 = 255000 kg 9143,04 kg < 255000 kg……OK
b. Tegangan yang diterima Beton Eksentrisitas M 76908,75 e = = = 8,6 cm 9143 ,04 P W = 1/6 B.L2 = 1/6 . 50 . 502 = 20833,33 cm3
P M 9143 ,04 76908 ,75 A W 50 .50 20833 ,33
= 17,55 + 18,11 max = 17,55 + 18,11 = 35,66 kg/cm2 min = 17,55 – 18,11 = - 0,56 kg/cm2 Jadi yang di pakai untuk nilai q = 35,66 kg/cm2 x 1 cm = 35,66 kg/cm
Momen Yang terjadi Daerah I Dihitung sebagai pelat kantilever M = ½ .q . L2
= ½ . 35,66 . 102 = 1783 kg.cm
Daerah II M
= . q . b2
a b
=
30 = 2 , didapatkan 1 = 0,1 dan 2 = 0,046 15
MA1 = 1 . q . b12 = 0,1 . 35,66 . 152
= 802,35 kg.cm
MA2 = 2 . q . b22 = 0,046 . 35,66 . 152 = 369,08 kg.cm Daerah III a b
=
10 = 0,67 < ½ plat = 0,6 cm 15
maka diperhitungkan sebagai plat kantilever M = ½ .q . L2
= ½ . 35,66. 102 = 1783 kg.cm
Momen terbesar = 1783 kg.cm, plat = 2400 kg/cm2
Menghitung Tebal Pelat t =
4.Mu = fy
4 . 7.811 2400
= 1,724
dipakai t plat = 2 cm
Perhitungan Sambungan Las Kolom dan Pelat Landasan Dimisalkan : tebal las = 1 cm
a min ( t = 1,5 mm ) = 6 mm A = 4x30 + 2x27 + 4x5 + 2x50 = 294 cm2 Sx = b.d +
27 2 d2 = 30.27 + = 1053 cm3 3 3
Akibat geser beban sentris, fv =
Pu 9143,04 31,098kg/cm 2 A 294
Akibat beban momen lentur, fh =
Mu 7.811 358,34 kg/cm2 Sx 1053
f total =
fv2 fh2 154,212 358,342 128,561kg/cm2
.fn = 0,75 x 0,6 x 70 x 70,3 = 2214,45 kg/cm2 te perlu =
ftotal 128,561 0,175 cm fn 2214,45
a perlu =
te. perlu 0,175 0,248 cm 0,707 0,707
a perlu > a min Jadi dipakai las = a min = 6 mm
Perhitungan Angker
max = 17,55 + 18,11 = 35,66 kg/cm2 min = 17,55 – 18,11 = - 0,56 kg/cm2 C
σmax 35,66 .L . 50 49,227 cm σmax σmin 35,66 0,56
e = C – ½ . L = 49,227 – ½ . 50 = 24,227 cm a = C – 1/3 . C – e = 49,227 – 1/3. 49,227 – 24,227 = 8,59 cm Y = L – ( 1/3.C + 3,75 ) = 50 – ( 1/3 . 49,227 + 3,75 ) = 29,84 cm M = 0 ft
( M P.a) 76908,75 (9143 ,04 . 8,59) 25271,92 kg y 25,07
As yang di butuhkan : Asnet =
ft
=
baut
25271,92 0,7 . 2400
Bila dipakai 28 mm = 2,8 As
= 15,04 cm2 cm
= ¼ . . 2,82 = 6,154 cm2
As net = 0,7 . As = 0,7 . 6,154 Jumlah baut =
= 4,31 cm2
Asnet 15 ,04 = = 3,49 4 buah Asnet 4,31
Perhitungan Panjang Angker
Angker
Ldb
Ldb
=
1 0,02 . . . 28 2 . 240 0,02 . Ab. fy 4 fc ' 25
= 590,82mm 0,06.db.fy = 0,06 . 28 . 240 = 403,2 mm 45 cm
Penulangan Kolom Pendek ( Pedestal ) .Pn = . 0,85 . fc’ . b . d
d = 500 – 40 – 19 – 19/2 = 431,5 mm
= 0,6 . 0,85 . 25 . 500 . 431,5 = 2750812,5 N Beban berfaktor kolom Pu < .Pn 9143,04 N < 2750812,5 N ….Ok Untuk kolom pedestal diambil = 1 % As = 0,01 . 500 . 431,5 = 2157,5 mm2 Dipakai tulangan. 8 D19 ( As = 2267,08 mm2 ) * Kontrol geser kolom Pu .Vc, Pu = 10.070 kg .Vc = 0,6 . 1/6 . = 0,6 . 1/6 .
fc .b . d
25 .500 . 431,5
= 107875 N Pu ≤ .Vc, maka perlu tulangan geser Dipakai geser praktis 10 – 200 mm * Kontrol penyaluran tulangan Ldb
(0,25 . fy .db) (0,25 . 240 . 19) 228 mm fc ' 25
* Panjang penyaluran dibawah pertemuan kolom dengan pelat pondasi :
.19 2 Ab . fy 0,02 . 4 . 240 272,05 mm Lb = 0,02 . fc 25 Maka dipakai penyaluran tulangan sepanjang 275 mm = 27,5 cm
sampai disinih 11. PERENCANAAN PONDASI
11.1. Menghitung luasan telapak foot plate: Direncanakan Pu
= 10.070 KG = 10070 Kn
h Pondasi
= 500 mm
kedalaman pondasi = 1 m tanah
=
q tanah ijin
18 KN/m³
= 225
q netto = q tanah ijin – ( h pondasi x
beton ) – ( kedalaman pondasi x
q netto = q tanah ijin – ( h pondasi x
beton ) – ( kedalaman pondasi x
= 225 – (0,5 x 24) – (2 x 18) = 177 Kn/m² Menggunakan pondasi foot plate (Lf) q netto =
177 = 177 = 177 = x Lf ³ 177 Lf ³ = 4533,9 Lf + 5116,06 177 Lf ³ - 4533,9 Lf – 5116,06 = 0 Lf = Lf = 5,5 m
tanah )
tanah )
11.2. Kontrol Geser Pada Pondasi C=
= (
q max =
) (
)
= 149,88 x 2,41 = 361,21 Kn/m² q netto
≤
177 Kn/m²
q max ≤
361,21 Kn/m² ........ ok
q1
500 mm
q min
q max
300 mm 500 mm
100 mm
100 mm 500 mm
q1 = Tegangan pada jarak d dari muka kolom q1 = q min +
( q maks – q min )
= 150,605 + 0,66 ( 361,21 – 150,605 ) = 289,6043 Kn/m2
Vu = 0,5 (q max + q1 ) Lf {
(
= 0,5 (361,21 + 289,6043 ) 5,5 { = 3674,34 Kn
) (
)
Vc =
√
. Lf .d
=
. 5,5 .250
= 1467382,63 kn
0,75 Vc = 0,75 x 14673 = 11004,75 Kn > Vu = 3674,34 Kn .... ok
11.3. Penulangan Lentur Pondasi q2 = qmin + = 150,605 + 0,54 x ( 361,21 – 150,605) = 264,331 Kn/m2
= 0,85 . f’c . a . b ( d - ) = 0,85 . 41 .a.1000 (525 - ) 433,975 = 34850 a – 262,5 a a = 79,7 ≈ 100 mm Cc – Ts = 0 0,85 . f’c . a . b – As . fy = 0 As = As min = 0,0018 . b.h pondasi = 0,0018 x 1000 x 500 = 900 mm²
As dipakai = 11110,18 mm² Dipakai D16 dengan luas A = 100 mm²
jarak (S) =
Dipakai jarak 100 mm² Tulangan susut t= As susut = 0,0018 x b x t = 450 mm² dipakai tulangan D13 A= S= jadi dipasang tulangan susut = D13 – 300 mm Hasil dari perhitungan pondasi diatas, selanjutnya dituangkan dalam gambar detail pondasi seperti gambar berikut ini :