RUMAH SAKIT ROYAL PROGRESS Melayani dengan Penuh Cinta Kasih Kategori Unit Kera
PEDOMAN PELAYANAN INSTALASI GAWAT DARURAT (IGD)
KEPUTUSAN DIREKTUR RUMAH SAKIT ROYAL ROYAL PROGRESS NOMOR 038/SK/DIR/XIII/2010 TENTANG PEDOMAN PELAYANAN INSTALASI GAWAT DARURAT RUMAH SAKIT ROYAL PROGRESS
DIREKTUR RUMAH SAKIT ROYAL PROGRESS
Meni Meni! !"ang "ang # a$ %ah& %ah&aa dal dala! u'ay u'aya !eni ening(a ng(att(an (an Pel Pelayan ayanan an Ins Instal talasi asi Ga&a Ga&att )aru )arura ratt Ru!a Ru!ah h Sa(i Sa(itt Royal Royal Prog Progre ress ss di'e di'erl rlu(a u(an n Pedo! Pedo!an an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progress* "$ %ah&a sehu"ngan dengan hal terse"ut di atas 'erlu diteta'(an Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Mengingat
Progress* # +$ Peraturan
Menteri
Kesehatan
-./0 -./0ME ME,K ,KES ES0P 0PER ER01 01II II0+ 0+-2 -23 3
Re'u"li( tent tentan ang g
Indonesia U'ay U'ayaa
,o!or
Pela Pelay yanan anan
Kese Kesehat hatan an S&as S&asta ta di "ida "idang ng Medi Medi(4 (4 o Pera Peratu tura ran n Ment Menter erii Kesehatan RI ,o$ /250Men(es0Per0II011I0+-23* / 250Men(es0Per0II011I0+-23* .$ Peraturan Menteri Kesehatan re'u"li6 Indonesia
,o
+7-"0ME,KES0PER0II0+-22 tentang ru!ah Sa(it$ 8$ Ke'utu Ke'utusan san Ketua Ketua %adan %adan Pengur Pengurus us Yaya Yayasan san Seahter Seahteraa Progre Progress ss ,o!or ++0YSP0KHU09III0./+/ ++0YSP0KHU09III0./+/ tahun ./+/ tentang Stru(tur Organisasi Ru!ah Sa(it Ru!ah Sa(it Royal Progress* 5$ Ke'utu Ke'utusan san Ketua Ketua %adan %adan Pengur Pengurus us Yaya Yayasan san Seahter Seahteraa Progre Progress ss ,o!or
/.+0YSP0+/0.//:
tahun./:
tentang
)ire(tur Royal Progress Internasional Hos'ital
MEMUTUSKAN
Meneta'(an
Penunu((an
Kesatu
#
KEP KEPUTUS UTUSA, A, PROGRESS
)IRE )IREKT KTUR UR TE,TA,G
RUMAH UMAH PE) PE)OMA,
SAKI SAKIT T
ROYA OYAL
PELAYA,A,
I,STALASI I,STALASI GA;A GA;AT )ARURAT )ARURAT RUMAH SAKIT ROYAL ROYAL PROGRESS Kedua
#
Pedo!an Pela(sanaan Persetuuan Tinda(an Kedo(teran Ru!ah Sa(it Sa(it Royal Royal Progre Progress ss se"agai se"agai!an !anaa di!a(s di!a(sud ud dala! dala! )i(tu! )i(tu! Kesatu se"agai!ana ter6antu! dala! La!'iran Ke'utusan ini$
Ketiga
#
Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progre Progress ss se"aga se"agai!a i!ana na di!a(s di!a(sud ud dala! dala! )i(tu! )i(tu! Kedua Kedua harus harus diadi(an diadi(an a6uan dala! !enyelenggar !enyelenggara(an a(an 'elayanan 'elayanan Instalasi Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progress$
Kee!'at
#
Ke'utusan ini "erla(u sea( tanggal diteta'(annya dan a'a"ila di (e!udian hari terda'at (e(eliruan dala! 'eneta'an ini4 a(an diada(an 'er"ai(an se"agai!ana !estinya$
)iteta'(an di
)r$ )oti At!oo4 At!oo4 S'a4 MARS
Kata Pe!ata"
Pui syu(ur (a!i 'anat(an (e'ada Tuhan Yang Maha Kasa atas segala "er(at dan anugera anugerah h yang yang telah telah di"eri di"eri(an (an (e'ada (e'ada 'enyusu 'enyusun4 n4 sehing sehingga ga %u(u Pedo!an Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progress ini da'at selesai disusun$ %u(u Pedo!an Pedo!an Pelaya Pelayanan nan Instal Instalasi asi Ga&at Ga&at )arura )aruratt ini !eru'a( !eru'a(an an 'anduan 'anduan (era "agi se!ua 'iha( yang ter(ait dengan unit IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress dala! tata 6ara 'ela(sanaan di IG)$ )ala! )ala! Pedo!a Pedo!an n Pelaya Pelayanan nan Instal Instalasi asi Ga&at Ga&at )arura )aruratt ini diurai diurai(an (an tentan tentang g standar (etenagaan4 standar =asilitas4 tata la(sana 'elayanan (esela!atan (era dan 'engendalian !utu$ Tida( lu'a 'enyusun !enya!'ai(an teri!a (asih yang sedala!>dala!nya atas "antuan se!ua 'iha( yang telah !e!"antu dala! !enyelesai(an Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progress$
Penyusun
DA#TAR ISI
DA#TAR ISI
Hala!an
Kata Pe!ata" Da$ta" I%& 'A' I PENDAHULUAN
1
A$ Latar %ela(ang$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ %$ Ruang Ling(u'$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ C$ %atasan O'erasional$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ )$ Landasan Hu(u!$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
+ . . 7
'A' II STANDAR KETENAGAAN
A$ Kuali=i(asi S)M$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ %$ )istri"usi Ketenagaan$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ C$ Pengaturan
3 3 :
'A' III STANDAR #ASILITAS
10
A$ )enah Ruang$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ %$ Standar ?asilitas$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ C$ Pe!eliharaan4 Per"ai(an4 dan Kali"rasi Peralatan$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
+/ +/ +3
'A' I* TATALAKSANA PELAYANAN
1+
Tatala(sana 'enda=taran 'asien$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana sisti! (o!uni(asi IG)$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$ Tatala(sana 'elayanan triase$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana 'engisian in=or! 6onsent$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$ Tatala(sana trans'ortasi 'asien$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana 'elayanan =alse e!ergen6y$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$ Tatala(sana @isu! et re'ertu!$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana 'elayanan death on arri@al )OAB$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana sisti! in=or!asi 'elayanan 'ra RS$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ Tatala(sana sisti! ruu(an$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
+: +: +2 .. .. .8 .8 .5 .5 .7
'A' * LOGISTIK
2+
'A' *I KESELAMATAN PASIEN
31
'A' *II KESELAMATAN KER-A
3.
'A' *II PENGENDALIAN MUTU
3
A ' , D E # G H I -
'A' IX PENUTUP
3+
DA#TAR PUSTAKA
38
'A' I PENDAHULUAN
A Lata" 'eaa!
Pelayanan (esehatan adalah u'aya yang diselenggara(an oleh suatu organisasi untu( !e!elihara dan !ening(at(an (esehatan4 !e6egah dan !enye!"uh(an 'enya(it serta !e!ulih(an (esehatan indi@idu4 (eluarga4 (elo!'o( dan !asyara(at$ Pelayanan (esehatan yang "er!utu adalah 'elayanan (esehatan yang da'at !e!uas(an setia' 'e!a(ai asa 'elayanan (esehatan sesuai dengan ting(at (e'uasan rata>rata 'endudu(4 serta yang 'enyelenggaraannya sesuai dengan (ode eti( dan standar 'elayanan 'ro=esi yang telah diteta'(an$ Pelayanan ga&at darurat !eru'a(an 'elayanan yang da'at !e!"eri(an tinda(an yang 6e'at dan te'at 'ada seorang atau (elo!'o( orang agar da'at !e!ini!al(an ang(a (e!atian dan !en6egah teradinya (e6a6atan yang tida( 'erlu$ U'aya 'ening(atan ga&at darurat dituu(an untu( !enunang 'elayanan dasar4 sehingga da'at !enanggulangi 'asien ga&at darurat "ai( dala! (eadaan sehari>hari !au'un dala! (eadaan "en6ana$ )engan se!a(in !ening(atnya u!lah 'enderita ga&at darurat4 !a(a di'erlu(an 'ening(atan 'elayanan ga&at darurat "ai( yang diselenggara(an di te!'at (eadian4 sela!a 'eralanan (e ru!ah sa(it4 !au'un di ru!ah sa(it$ %erdasar(an hal terse"ut di atas4 !a(a di Instalasi Ga&at )arurat 'erlu di"uat 'edo!an 'elayanan yang !eru'a(an 'edo!an "agi se!ua 'iha( dala! tata 6ara 'ela(sanaan 'elayanan yang di"eri(an (e 'asien 'ada u!u!nya dan 'asien IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress (hususnya$ %er(aitan dengan hal terse"ut diatas !a(a dala! !ela(u(an 'elayanan ga&at darurat di IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress harus "erdasar(an 'edo!an 'elayanan Ru!ah Sa(it Royal Progress$
1
' Ra! L&!
Ruang ling(u' 'elayanan instalasi Ga&at )arurat !eli'uti# +$ Pasien dengan (asus True E!ergen6y Yaitu 'asien yang ti"a>ti"a "erada dala! (eadaan ga&at darurat atau a(an !enadi ga&at dan teran6a! nya&anya atau anggota "adannya a(an !enadi 6a6atB "ila tida( !enda'at 'ertolongan se6e'atnya$ .$ Pasien dengan (asus ?alse E!ergen6y Yaitu 'asien dengan# > > >
Keadaan ga&at teta'i tida( !e!erlu(an tinda(an darurat Keadaan ga&at teta'i tida( !engan6a! nya&a dan anggota "adanny Keadaan tida( ga&at dan tida( darurat
, 'ata%a Oe"a%&a 1 I%taa%& Ga4at Da""at
Adalah unit 'elayanan di ru!ah sa(it yang !e!"eri(an 'elayanan 'erta!a 'ada 'asien dengan an6a!an (e!atian dan (e6a6atan se6ara ter'adu dengan !eli"at(an "er"agai !ultidisi'lin$ 2 T"&a!e
Adalah 'engelo!'o((an (or"an yang "erdasar(an atas "erat ringannya trau!a0 'enya(t serta (e6e'atan 'enanganan0'e!indahannya$ 3 P"&"&ta%
Adalah 'enentuan !ana yang harus didahulu(an !engenai 'enanganan dan 'e!indahan yang !enga6u ting(at an6a!an i&a yang ti!"ul$ . S"5e6 P"&7e"
Adalah dete(si 6e'at dan (ore(si segera terhada' (ondisi yang !engan6a! i&a$ S"5e6 Se9e"
Adalah !eleng(a'i sur@ey 'ri!er dengan !en6ari 'eru"ahan>'eru"ahan anato!i yang a(an "er(e!"ang !enadi se!a(in 'arah dan !e!'er"erat 'eru"ahan =ungsi @ital yang ada "era(hir dengan !engan6a! i&a "ila tida( segera diatasi$
Pa%&e Ga4at Da""at
2
Pasien yang ti"a>ti"a erada dala! (eadaan ga&at atau a(an !enadi ga&at dan teran6a! nya&anya atau anggota "adannya a(an !enadi 6a6atB "ila tida( !enda'at 'ertolongan se6e'atnya$ + Pa%&e T&9a Ga4at Da""at
Pasien "erada dala! (eadaan ga&at teta'i tida( !e!erlu(an tinda(an darurat !isalnya (an(er stadiu! lanut$ 8 Pa%&e Da""at T&9a Ga4at
Pasien a(i"at !usi"ah yang datang ti"a>ti"a teta'i tida( !engan6a! nya&a dan anggota "adannya4 !isalnya lu(a sayat dang(al$ : Pa%&e T&9a Ga4at T&9a Da""at
Misal 'asien dengan il6us 'e'ti(u!4 T%C (ulit dan se"again ya$ 10 Ke;eaaa (a;;&9et)
Suatu (eadian di!ana teradi intera(si "er"agai =a(tor yang datangnya !endada(4 tida( di(ehenda(i sehingga !eni!"ul(an 6edera =isi(4 !ental dan so6ial$ Ke6ela(aan dan 6edera da'at di(lasi=i(asi(an !enurut# +$ Te!'at Keadian Ke6ela(aan lalu lintas • Ke6ela(aan di ling(ungan ru!ah tangga • Ke6ela(aan di ling(ungan 'e(eraan • Ke6ela(aan di se(olah • Ke6ela(aan di te!'at>te!'at u!u! lain se'erti halnya# te!'at re(reasi4 • 'er"elanaan4 di area olah raga dan lain>lain$ .$ Me(anis!e Keadian Tertu!"u(4 atuh4 ter'otong4 ter6e(i( oleh "enda asing4 tersengat4 ter"a(ar "ai( (arena e=e( (i!ia4 =isi( !au'un listri( atau radiasi$ 8$ ;a(tu Keadian a$ ;a(tu 'erananan traveling/ transport timeB "$ ;a(tu "e(era4 &a(tu se(olah4 &a(tu "er!ain dan lain>lain$
11 ,&9e"a
Masalah (esehatan yang dida'at0 diala!i se"agai a(i"at (e6ela(aan$ 12 'e;aa
3
Peristi&a atau rang(aian 'eristi&a yang dise"a"(an oleh ala! dan atau !anusia yang !enga(i"at(an (or"an dan 'enderitaan !anusia4 harta "enda4 (erusa(an ling(ungan4 (erusa(an sarana dan 'rasarana u!u! serta !eni!"ul(an gangguan terhada' tata (ehidu'an !asyara(at dan 'e!"angunan nasional yang !e!erlu(an 'ertolongan dan "antuan$ Ke!atian da'at teradi "ila seseorang !engala!i (erusa(an atau (egagalan dari salah satu siste!0ogan di "a&ah ini4 yaitu# +$ .$ 8$ 5$ 7$ 3$
Susunan sara= 'usat Perna=assan Kardio@as(ular Hati Ginal Pan6reas
Kegagalan (erusa(anB siste!0organ terse"ut da'at dise"a"(an oleh# +$ .$ 8$ 5$ 7$ 3$
Trau!a06edera In=e(si Era6unan 'oisioningB )egenerasi =ailureB As=i(si Kehilangan 6airan dan ele(trolit dala! u!lah "esar excessive loss of
water and electrolit B :$ )an lain>lain$ Kegagalan sisti! susunan sara= 'usat4 (ardio@as(uler4 'erna=asan dan hi'ogli(e!ia da'at !enye"a"(an (e!atian dala! &a(tu yang la!a$ )engan de!i(ian (e"erhasilan Penanggulangan Penderita Ga&at )arurat PPG)B dala! !en6egah (e!atian dan 6a6at ditentu(an oleh# +$ Ke6e'atan !ene!u(an 'enderita ga&at darurat .$ Ke6e'atan !e!inta 'ertolongan 8$ Ke6e'atan dan (ualitas 'ertolongan yang di"eri(an# a$ )i te!'at (eadian "$ )ala! 'eralanan ru!ah sa(it 6$ Pertolongan selanutnya se6ar !anta' di ru!ah sa(it$
D La9a%a H7 +$ Undang>undang ,o .8 tahun +--. tentang Kesehatan$
4
.$ Surat (e'utusan Menteri Kesehatan RI 5830ME,KES0SK09I0+--8 tentang "erla(unya Standar Pelayanan )i Ru!ah Sa(it$ 8$ Surat (e'utusan Menteri Kesehatan RI ,o /:/+0YA,ME)0RSKS0G)E09II0+--+ Tentang Pedo!an Pelayanan Ga&at )arurat$ 5$ Undang>undang no .- Tahun .//5 tentang Pra(te( Kedo(teran 7$ Undang>undang ,o 2 Tahun +--- tentang Perlindungan Konsu!en$
5
'A' II STANDAR KETENAGAAN A Ka&$&a%& SDM
Pola (etenagaan dan (uali=i(asi S)M IG) adalah# ,o +
,a!a
Kuali=i(asi ?or!al SK'0SKM0
Keterangan %eserti=i(at
.
Ke'era&atan Ka Ru IG)
seting(at )III Ke'era&atan
%LS0%TCLS0PPG) %eserti=i(at
%
' D &
8
Ka Instalasi Ga&at
)o(ter U!u!
%LS0%TCLS0PPG) %eserti=i(at ACL0ATLS
5
)arurat Pera&at Pela(sana
)III Ke'era&atan
%eserti=i(at
"
%LS0%TCLS0PPG) %eserti=i(at ACL0ATLS
&
7 3
IG) )o(ter IG) TPK
)o(ter U!u! SMU
t
<
%& Ketea!aa
Pola 'engaturan (etenagaan Instalasi Ga&at )arurat yaitu# a$ Untu( )inas Pagi# Yang "ertugas seu!lah . duaB orang dengan standar !ini!al "erserti'i(at %LS$ Kategori# + orang Ka Ru + orang Pela(sana "$ Untu( )inas Sore# Yang "ertugas seu!lah . duaB orang dengan standar !ini!al "erserti'i(at %LS$ Kategori# + orang Penanggunga&a" Shi=t + orang Pela(sana 6$ Untu( )inas Mala!# Yang "ertugas seu!lah . duaB orang dengan standar !ini!al "erserti'i(at %LS$ Kategori# + orang Penanggunga&a" Shi=t + orang Pela(sana , Pe!at"a -a!a
6
I Pe!at"a -a!a Pe"a4at IGD Pengaturan ad&al dinas 'era&at IG) di"uat dan di 'ertanggung a&a"an oleh •
Ke'ala Urusan (aurB IG) dan disetuui oleh As Men Pelayanan •
•
Ke'era&atan$
•
'elayanan4 !a(a 'er!intaan disetuuiB$ Setia' tugas aga0shi=t harus ada 'era&at 'enanggug a&a" shi=t P< Shi=tB degan syarat 'endidi(an !ini!al )III Ke'era&atan dan !asa (era !ini!al .
•
tahun4 serta !e!ili(i serti=i(at tentang (ega&at daruratan$
•
li"ur dan 6uti$ A'a"ila ada tenaga 'era&at aga (arena sesuatu hal sehingga tida( da'at aga sesuai ad&al yang telah diteta'(an teren6anaB4 !a(a 'era&at yang "ersang(utan harus !e!"eritahu(an Kaur IG)# . a! se"elu! dinas 'agi4 5 a! se"elu! dinas sore atau dinas !ala!$ Se"elu! !e!"eritahu Kaur IG)4 dihara'(an 'era&at yang "ersang(utan sudah !en6ari 'era&at 'engganti$ A'a"ila 'era&at yang "ersang(utan tida( !enda'at(an 'era&at 'engganti4 !a(a KaRu IG) a(an !en6ari tenaga 'era&at 'engganti yaitu 'era&at yang
•
hari itu li"ur atau 'era&at IG) yang tinggal di asra!a$ A'a"ila ada tenaga 'era&at yang ti"a>ti"a tida( da'at aga sesuai ad&al yang telah diteta'(an tida( teren6anaB4 !a(a KaRu IG) a(an !en6ari 'era&at 'engganti yang hari itu li"ur atau 'era&at IG) yang tinggal di asra!a$ A'a"ila 'era&at 'engganti tida( dida'at(an4 !a(a 'era&at yang dinas 'ada shi=t se"elu!nya &ai" untu( !engganti(an 'rosedur 'engaturan ad&al dinas 'era&at IG) sesuai SOP terla!'irB$
II Pe!at"a -a!a Dte"IGD 7
•
Pengaturan ad&al doter aga IG) !enadi tanggung a&a" Ka Instalasi
•
Ga&at )arurat dan disetuui oleh Manaer Pelayanan$
•
dengan ad&al yang telah diteta'(an !a(a# > Untu( yang teren6ana4 do(ter yang "ersang(utan harus !engin=or!asi(an (e Ka Instalasi Ga&at )arurat 'aling la!"at 8 hari se"elu! tanggal aga4 >
serta do(ter terse"ut &ai" !enunu( do(ter aga 'engganti$ Untu( yang tida( teren6ana4 do(ter yang "ersang(utan
harus
!engin=or!asi(an (e Ka Instalasi Ga&at )arurat dan di hara'(an do(ter terse"ut sudah !enunu( do(ter aga 'engganti4 a'a"ila do(ter aga 'engganti tida( dida'at(an4 !a(a Ka Instalasi Ga&at )arurat &ai" untu( !en6ari(an do(ter aga 'engganti4 yaitu diganti(an oleh do(ter aga yag 'ada saat itu li"ur atau dirang(a' oleh do(ter aga ruangan$ A'a"ila do(ter aga 'engganti tida( di da'at(an !a(a di(ter aga shi=t se"elu!ya &ai" untu( !engganti(an 'rosedur 'engaturan ad&al aga do(ter IG) sesuai IG) SOP terla!'irB$
III
Pe!at"a -a!a Dte" K%e Pengaturan ad&al aga do(ter (onsulen !enadi tanggung a&a" Manager •
•
Pelayanan$
•
se"elu! aga di!ulai$ A'a"ila do(ter (onsulen aga (arena sesuatu hal seingga tida( da'at aga sesuai dengan ad&al yang telah diteta'(an !a(a# > Untu( yang teren6ana4 do(ter yang "ersang(utan harus !engin=or!asi(an (e Ka Instalasi Ga&at )arurat 'aling la!"at 8 hari se"elu! tanggal aga4 serta do(ter terse"ut &ai" !enunu( do(ter aga (onsulen 'engganti$
8
=
Untu(
yang
tida(
teren6ana4
do(ter
yang
"ersang(utan
harus
!engin=or!asi(an (e Manager Pelayanan atau (e 'etugas se(retariat dan di hara'(an do(ter terse"ut sudah !enunu( do(ter aga (onsulen 'engganti4 a'a"ila do(ter aga 'engganti tida( dida'at(an4 !a(a Manager Pelayanan &ai" untu( !en6ari(an do(ter aga (onsulen 'engganti$
9
'A' III STANDAR #ASILITAS
A Dea> Ra!a ' Sta9a" #a%&&ta% I #a%&&ta% ? Sa"aa
IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress "erlo(asi di lantai + gedung uta!a yang terdiri dari ruangan triase4 ruang sesusitasi4 ruang tinda(an "edah4 ruang tinda(an non "edah dan ruang o"ser@asi$ Ruang resusitasi terdiri dari + satuB te!'at tidur4 ruangan tinda(an "edah terdiri dari + satuB te!'at tidur4 ruangan tinda(an non "edah terdiri dari . duaB te!'at tidur4 ruangan tinda(an o"ser@asi terdiri dari . duaB te!'at tidur$ II
Pe"aata
Peralatan yang tersedia di IG) !enga6u (e'ada "u(u 'edo!an 'elayanan Ga&at )arurat )e'arte!en Kesehatan RI untu( 'enunang (egiatan 'elayanan terhada' 'asien Ga&at )arurat$ Alat yang harus tersedia adalah "ersi=at li=e sa@ing untu( (asus (ega&atan antung se'erti !onitor dan de=i"rillator$ a Aat=aat t "a! "e%%&ta%& +$ Mesin su6tion setB .$ Oygen leng(a' dengan =lo&!eter + setB 8$ Laringos(o'e ana( dan de&asa + setB 5$ S'uit se!ua u(uran !asing>!asing +/ "uahB 7$ Oro'haringeal air &ay sesuai (e"utuhanB 3$ In=us set0trans=use set 707 "uahB :$ %rand6ar =ungsional diatur 'sisi tredelen"erg4 ada gantungan in=us D
'enghalang + "uahB 2$ Guntung "esar + "uahB -$ )e=ir"rilator + "uahB +/$ Monitor EKG + "uahB ++$ Trolly e!ergen6y yang "erisi alat>alat untu( !ela(u(an resusitasi + "uahB +.$ Pa'an resusitasi + "uahB +8$ A!"u "ag + "uahB +5$ Stetos(o' + "uahB +7$ Tensi !eter + "uahB +3$ Ther!o!eter + "uahB
10
+:$ Tiang in=us + "uahB < Aat=aat t "a! t&9aa +$ %idai segala u(uran untu( tung(ai4 lengan4 leher4 tulang 'unggung + setB .$ 9er"an segala u(uran > 57 6! 7 "uahB > 5+/6! 7 "uahB 8$ 9ena se(si set + setB 5$ Etra(si (u(u . setB 7$ He6ting set 7 setB 3$ %enang>"enang 0aru! segala enis u(uran# > Cat gut .0/ dan 80/ + "uahB > Sil( %la6(.0/ + "uahB4 80/ + "uahB > ,o!er +. 8 "uahB > ,o!er +3 8 "uahB > ,o!er +2 . "uahB +.$ S'(ulu! hidung . "uahB +8$ S'uit sesuai (e"utuhan > 7 66 7 "uahB > .47 66 7 "uahB +5$ In=us set + "uahB +7$ )o&er Chateter segala u(uran > ,o!er +3 . "uahB > ,o!er +2 . "uahB +3$ E!ergen6y la!' + "uahB +:$ Stetos(o' + "uahB +2$ Tensi!eter + "uahB +-$ Ther!o!eter + "uahB ./$ Elastis @er"an seusai (e"utuhan > 3 in6hi + "uahB > 5 in6hi . "uahB > 8 in6hi + "uahB .+$ Tiang in=us . "uahB ; Aat=aat t "a! t&9aa +$ Sto!a6h tu"e0,GT > ,o!er +3 . "uahB > ,o!er +2 . "uahB > ,o!er +. 8 "uahB .$ Urine "ag 8 "uahB 8$ Otos6o'e 11
5$ 7$ 3$ :$ 2$
,e"ulier + "uahB Mesin EKG + "uahB In=us set + "uahB I9 6hateter se!ua no!er + setB S'uit sesuai (e"utuhan > + 66 7 "uahB > 7 66 7 "uahB > .47 66 7 "uahB > +/ 66 7 "uahB > ./ 66 8 "uahB > 7/ 66 8 "uahB -$ Tensi!eter + "uahB +/$ Stetos(o' + "uahB ++$ Ther!o!eter + "uahB +.$ Tiang in=us + "uahB 9 Aat=aat t "a! <%e"5a%& +$ Tensi !eter + "uahB .$ Oygen leng(ao dengan =lo& !eter + "uahB 8$ Ther!o!eter + "uahB 5$ Stetos(o' + "uahB 7$ Standar in=us + "uahB 3$ In=us set + "uahB :$ I9 6hateter segala u(uran + setB 2$ S'uit sesuai (e"utuhan > + 66 7 "uahB > 7 66 7 "uahB > .47 66 7 "uahB > +/ 66 7 "uahB > ./ 66 8 "uahB > 7/ 66 8 "uahB e Aat=aat 9aa7 t"6 e7e"!e;6 I$ O"at Li=e Sa@ing terla!'ir 'ada standar o"at IG) Ru!ah Sa(it Royal ProgressB II$ O"at 'enunang terla!'ir 'aa standar o"at IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress$ III$ Alat>alat (esehatan +$ A!"u "ag0 air @i@a untu( de&asa D ana( + "uah0+ "uahB .$ Oro'haringeal air&ay > ,o!er 8 . "uahB > ,o!er 5 . "uahB 8$ Laryngos6o'e de&asa D ana( + setB 5$ Magyl =or6e' 7$ ?a6e !as( + "uahB 3$ Urine "ag non steril 7 "uahB :$ S'uit se!ua u(uran
12
$
2$ In=us set + setB -$ Endotra6heal tu"e de&asa D ana(B > ,o!er .47 + "uahB > ,o!er 8 + "uahB > ,o!er 5 + "uahB > ,o!er : + "uahB > ,o!er :47 + "uahB > ,o!er 2 + "uahB +/$ Slang o(sigen sesuai (e"utuhan ++$ Sto!a6h tu"e0,GT > ,o!er +3 . "uahB > ,o!er +2 . "uahB > ,o!er +. 8 "uahB +.$ I9 6hateter sesuai (e"utuhan > ,o!er +2 Cath0Teru!o .0. "uahB > ,o!er ./ 6ath0Teru!o .0+3 "uahB > ,o!er .. 6ath0Teru!o .0++ "uahB +8$ Su6tion 6hateter segala u(uran +5$ ,e6( 6ollar u(uran S0M .0+B A7<a;e Untu( !enunang 'elayanan terhada' 'asien di Ru!ah Sa(it Royal Progress4 saat ini !e!ili(i . duaB unit a!"ulan yang (egiatannya "erada dala! (oordinasi IG) dan "agian u!u!$
#a%&&ta% ? Sa"aa t A7<a;e A Pe"e!aa A7<a +$ A6 .$ Sirine 8$ La!'u rorate 5$ Sa"u( 'enga!an 7$ Su!"er listri(0sto' (onta( 3$ Le!ari untu( alat !edis :$ La!'u ruangan 2$ ;asta=el ' Aat ? O
13
3$ Piala Ginal 7 "uahB :$ Tas e!ergen6y yang "erisi# > O"at>o"atan untu( li=e sa@ing > Cairan in=us* RL4 ,aCl /4-F 70+/ (ol=B > Senter . "uahB > Stetos(o' 8 "uahB > Tensi!eter + "uahB > Piala ginal 7 "uahB > Oro'haringeal air &ay > Gunting @er"al . "uahB > Tongue S'atel + "uahB > Re=le hu!!er . "uahB > In=us set + "uahB > I9 6hateter ,o!er ./4 +2# .#.B , Pe7e&>a"aa@ Pe"
Tuuan# a$ Agar 'eralatan yang ada da'at dguna(an sesuai dengan =ungsi dan tuuan$ "$ Agar nilai yang di(eluar(an dari alat !edis sesuai dengan nilai yang diingin(an$ 6$ Agar 'eralatan yang ada da'at teta' ter'elihara dan sia' diguna(an$ d$ Se"agai "ahan in=or!asi untu( 'eren6anaan 'ere!aaan 'eralatan !edis
•
yang di'erlu(an$ Prosedur# a$ Untu( 'er"ai(an 'eralatan yang rusa( ruang intensi= !engisi "u(u 'er!intaan 'er"ai(an rang(a 8 'utih4 !erah dan (uningB dan diantar (e "agian te(nisi "eserta alat yang rusa($ "$ Setelah alat di 'er"ai(i di te(nisi4 alat di(e!"ali(an (e ruang intensi= 6$ %ila alat tida( da'at di'er"ai(i oleh te(nisi internal !a(a di'er"ai(i oleh te(nisi luar !elalui "agian 'e!"elianB$
14
'A' I* TATA LAKSANA PELAYANAN
A TATALAKSANA PENDA#TARAN PASIEN I Pet!a% Pea!!! -a4a< = Pera&at IG) = Petugas Ad!ission II Pe"a!at Ke"a = Status !edis III Tata La%aa Pe9a$ta"a Pa%&e IGD +$ Penda=taran 'asien yang datang (e IG) dila(u(an oleh 'asien0(eluarga di
"agian ad!ission SPO>IG)>/57B .$ %ila (eluarga tida( ada 'etuga IG) "e(era sa!a dengan se(uriti untu( !en6ari identita 'asien 8$ Se"agai "u(ti 'asien sudah !enda=tar di "agian as!ission a(an !e!"eri(an status untu( diisi oleh do(ter IG) yang "ertugas$ 5$ %ila 'asien dala! (eadaan ga&at darurat4 !a(a a(an langsung di "eri(an 'ertolongan di IG)4 se!entara (eluarga0'enangung a&a" !ela(u(an 'enda=taran di "agian ad!ission$
' TATALAKSANA SISTIM KOMUNIKASI IGD I Pet!a% Pea!!! -a4a< > Petugas o'erator > )o(ter0'era&at IG) II Pe"a!at Ke"a = Pesa&at tele'on = Hand'hone III Tataa%aa S&%t&7 K7&a%& IGD +$ Antara IG) dengan unit lain dala! Ru!ah Sa(it Royal Progress adalah
dengan no!or etension !asing>!asing unit SPO>IG)>//2B$ .$ Antara IG) dengan do(ter (onsulen0ru!ah sa(it lain0 yang ter(ait dengan 'elayanan di luar ru!ah sa(it adalah !enggunaan 'esa&at tele'on langsung dari IG) dengan !engguna(an (ode PI, yang di!ili(i oleh do(ter aga atau !elalui "agian o'erator SPO>IG)>//-B$ 8$ Antara IG) dengan 'etugas a!"ulan yang "erada di la'angan !engguna(an 'esa&at tele'hone dan hand'hone SPO>IG)>/82B$
15
, TATALAKSANA PELAYANAN TRIASE I Pet!a% Pea!!! -a4a< = )o(ter aga IG) II Pe"a!at Ke"a > Stetos(o'e > Tensi!eter > Status !edis III Tataa%aa Pea6aa T"&a%e +$ Pasien0(eluarga !enda=tar (e "agian ad!ission SPO>IG)>/57B$ .$ )o(ter aga IG) !ela(u(an 'e!eri(saan 'ada 'asien se6ara leng(a' dan
!enentu(an 'rioritas 'enanganan SPO>IG)>/55B$ 3 ATS (A%t"a&a T"&a!e S;ae) I Keadaan !engan6a! (ehidu'an4 harus segera dilau(an tinda(an$ Ga!"aran Klinis# a$ Henti Kulit dingin4 'er=usi "uru( > HR 7/ atau +7/ 0!enit > Hi'otensi > Kehilangan "anya( darah > ,yeri dada d$ ,yeri he"at dengan 'enye"a" lain e$ %SL.!!ol0lt =$ GCS+84 'enurunan res'on g$ He!i'arese0dys'hasia !endada( 16
h$ i$ $ ($ l$ !$ n$ > > > o$
)e!a! dengan tanda>tanda (eang Asa! atau "asa yang !engenai !ata Multi'le trau!a4 trau!a lo(al "erat =ra(tur "erat4 a!'utasiB Ri&ayat resi(o tinggi 'e!a(aian sedati@e atau o"at to(si( lainnyaB Kera6unan ,yeri he"at 'ada (eha!ilan di luar (andungan etra uterine gra@idaru!B Kasus>(asus 'sy6hiatri# Ke(erasan0agresi@itas An6a!an terhada' diri sendiri Ke6anduan atau "eringas Pasien dite!'at(an di ruang resusitasi
ATS (A%t"a&a T"&a!e S;ae) III
Pe!eri(saan dan 'engo"atan di!ulai dala! &a(tu 8/ !enit "er'otensi !engan6a! (ehidu'an Ga!"aran (linis# a$ "$ 6$ d$ e$ =$ g$ h$ i$ $ ($ l$ !$ n$ o$ '$ $
r$ s$
Hi'ertensi "erat Kehilangan "anya( darah ,a=as 'ende( SaO. -/>-7F %Sl +3!!ol0lt )e!a! se"a" lain !isalnya a(i"at (e(e"alan yang !enurun4 rea(si steroid$ Muntah 'ersisten Kurang 6airan dehidrasiB Cedera (e'ala ,yeri he"at dengan se"a" lain sehingga !e!erlu(an o"at analgesti( ,yeri dada "u(an (arena antung ,yeri 'erut4 usia 'asien 37 tahun Cedera e(tre!itas seang de=or!itas4 laserasi "eratB Terganggunya sensasi ra"a 'ada e(stre!itas denyut nadi tida( tera"aB Trau!a dengan ri&ayat yang "eresi(o tinggi Ana(>ana( "eresi(o Psy6hiatri > Sangat stress4 risi(o untu( !elu(ai diri sendiri > Psi6hoti( !endada( > Krisis (eadaan > Ketagihan0'otensi untu( !enyerang Ri&ayat (eang Pasien dite'at(an di ruang resusitasi atau ruang "edah0non "edah
17
ATS (A%t"a&a T"&a!e S;ae) I*
Pe!eri(saan dan 'engo"atan di!ulai dala! &a(tu 3/ !enit "er'otensi !engan6a! i&a$ Ga!"aran (linis#
>
a$ Pendarahan sedang "$ As'irasi "enda asing4 tida( distress 'erna=asan 6$ Cedera 'ada dada tan'a gangguan 'ada 'era=asan d$ Ceder (e'ala ringan tan'a 'enurunan (esadaran e$ ,yeri sedang =$ Muntah atau diare tan'a dehidrasi g$ 9isus nor!al4 in=la!asi atau "enda asing 'ada !ata h$ Trau!a e(stre!itas ringan4 'ergelangan (a(u ter(ilir i$ ,yeri a"do!en tida( s'esi=i( $ Psy6hiatri Masalah (esehatan !ental > )ala! 'enga&asan dan tida( ada risi(o langsung terhada' diri sendiri
atau orang lain ($ Pasien dite!'at(an di ruang "edah0non "edah + ATS (A%t"a&a T"&a!e S;ae) * Penilaian dan 'engo"atann di!ulai dala! &a(tu +./ !enit$ Ga!"aran (linis# a$ "$ 6$ d$ e$ =$ g$ h$ i$ $
,yeri ringan Resi(o ringan dan tida( ada geala (linis Geala ringan dari sa(it yang sta"il Geala ringan dari (ondisi resi(o rendah Lu(a le6et yang ringan tida( !e!erlu(an 'enahitan lu(aB I!unisasi Psi(iatri Geala (rono( Krisis so6ial4 se6ara (linis 'asien sehat Pasien dite!'at(an di ruang non "edah
D TATALAKSANA PENGISIAN IN#ORM ,ONSENT I Pet!a% Pea!!! -a4a< = )o(ter aga IG) II Pe"a!at Ke"a = ?or!ulir Persetuuan Tinda(an III Tataa%aa Pe!&%&a I$"7 ,%et
18
+$ )o(ter IG) yang sedang "ertugas !enelas(an tuuan dari 'engisian in=or!ed 6onsent 'ada 'asien0(eluarga 'asien SPO>IG)>/8:B disa(si(an oleh 'era&at$ .$ Pasien !enyetuui4 in=or!ed 6onsent diisi dengan leng(a' disa(si(an oleh 'era&at$ 8$ Setelah diisi di!asu(an dala! status !edi( 'asien$
E TATALAKSANA TRANSPORTASI PASIEN I Pet!a% Pea!!! -a4a< = Petugas IG) = Su'ir A!"ulan II Pe"a!at Ke"a > A!"ulan > Alat tulis III Tataa%aa T"a%"ta%& Pa%&e +$ %agi 'asien yang !e!erlu(an 'enggunaan a!"ulan Ru!ah Sa(it Royal
Progress se"agai trans'ortasi4 !a(a 'era&at unit ter(ait !enghu"ungi IG) SPO>IG)>/53B .$ Pera&at IG) !enulis(an data>data0'enggunaan a!"ulan na!a 'asien ruang ra&at ina'4 &a(tu 'enggunaan D tuuan 'enggunaanB$ 8$ Pera&at IG) !enghu"ungi "agian0su'ir a!"ulan untu(
!enyia'(an
(endaraan$ 5$ Pera&at IG) !enyia'(an alat !edis sesuai dengan (ondisi 'asien$
# TATALAKSANA PELAYANAN #ALSE EMERGEN,Y I Pet!a% Pea!!! -a4a< > Pera&at ad!ission > )o(ter aga IG) II Pe"a!at Ke"a > Stetos(o' > Tensi !eter > Alat tulis III Tataa%aa Pea6aa #a%e E7e"!e;6 +$ Pasien0(eluarga !enda=tar di "agian as!ission SPO>IG)>//+B .$ )ila(u(an triase untu( 'ene!'atan 'asien di ruang non "edah 8$ Pasien dila(u(an 'e!eri(saan =isi( oleh do(ter aga IG) 5$ )o(ter aga !enelas(an (ondisi 'asien 'ada (eluarga0'enanggung a&a" 7$ %ila 'erlu dira&at o"ser@asi 'asien dianur(an (e"agian ad!ission 3$ %ila tida( 'erlu dira&at 'asien di"eri(an rese' dan "isa langsung 'ulang
19
:$ Pasien dianur(an untu( (ontrol (e!"ali sesuai dengan saran do(ter$ G TATALAKSANA PELAYANAN *ISUM REPERTUM I Pet!a% Pea!!! -a4a< = Petugas Re(a! Medis = )o(ter aga IG) II Pe"a!at Ke"a = ?or!ulir 9isu! Et Re'ertu! IG) III Tataa%aa Pea6aa *&%7 Ree"t7 +$ Petugas IG) !eneri!a surat 'er!intaan @isu! et re'ertu! dari 'iha(
(e'olisian SPO>IG)>/..B .$ Status 'er!intaan @isu! et re'ertu! diserah(an (e"agian re(an !edi( 8$ Petugas re(a! !edi( !enyerah(an status !edis 'asien (e'ada do(ter aga yang !enangani 'asien ter(ait$ 5$ Setelah @isu! et re'ertu! diselesai(an oleh re(a! !edi( !a(a le!"ar yang asli di"eri(an 'ada 'iha( (e'olisian
H TATALAKSANA PELAYANAN DEATH IN ARRI*AL (DOA) I Pet!a% Pea!!! -a4a< > )o(ter aga IG) > Petugas Sat'a! II Pe"a!at Ke"a > Senter > Stetos(o' > EKG > Surat Ke!atian III Tataa%aa Pea6aa Deat> I A""&5a (DOA) +$ Pasien dila(u(an triase dan 'e!eri(saan oleh do(ter aga IG) SPO>IG)>
/./B .$ %ila do(ter sudah !enyata(an !eninggal4 !a(a dila(u(an 'era&atan enaah 8$ )o(ter aga IG) !e!"uat surat (eterangan !eninggal 5$
I TATALAKSANA SISTIM IN#ORMASI PELAYANAN SAKIT I Pet!a% Pea!!! -a4a< > Pera&at IG) II Pe"a!at Ke"a > A!"ulan 20
PRA RUMAH
> Hand'hone IIITataa%aa S&%t&7 I$"7a%& Pea6aa P"a R7a> Sa&t +$ Pera&at yang !enda!'ingi 'asien !e!"eri(an in=or!asi !engenai (ondisi .$ > > > >
'asien yang a(an di"a&a4 (e'ada 'era&at IG) Ru!ah Sa(it Royal Progress$ Isi in=or!asi !en6a(u'# Keadaan u!u! (esadaran dan tanda>tanda @italB Peralatan yang di'erlu(an di IG) su6tion4 !onitor4 de=i"rillatorB Ke!ung(inan untu( di ra&at di unit intensi= 6are SPO>IG)>/++B Pera&at IG) !ela'or(an (e'ada do(ter aga IG) D P< Shi=t serta !enyia'(an hal>hal yang di'erlu(an sesuai dengan la'oran yang diteri!a dari 'etugas a!"ulan$
- TATALAKSANA SISTIM RU-UKAN I Pet!a% Pea!!! -a4a< = )o(ter IG) = Pera&at IG) II Pe"a!at Ke"a > A!"ulan > ?or!ulir 'ersetuuan tinda(an > ?or!ulir ruu(an IIITataa%aa S&%t&7 Ra 1 A&> Ra4at > Pera&at IG) !enghu"ungi ru!ah sa(it yang a(an di ruu( > )o(ter aga IG) !e!"eri(an in=or!asi 'ada do(ter aga ru!ah sa(it ruu(an
>
!engenai (eadaan u!u! 'asien SPO>IG)>/+:B %ila te!'at telah tersedia di ru!ah sa(it ruu(an4 'era&at IG) !enghu"ungi
Ru!ah Sa(it Royal Progress0a!"ulan +22 sesuai (ondisi 'asien$ 2 Pe7e"&%aa D&a!&%t& = Pasien0(eluarga 'asien dielas(an oleh do(ter aga !engenai tuuan 'e!eri(saan diagnosti(4 "ila setuu !a(a (eluarga 'asien harus !engisi in=or!ed 6onsent$ = Pera&at IG) !enghu"ungi ru!ah sa(it ruu(an = Pera&at IG) !enghu"ungi 'etugas a!"ulan Ru!ah Sa(it Royal Progress 3 Se%&7e = Pasien$(eluarga 'asien dielas(an !engenai tuuan 'e!eri(saan s'esi!en = %ila (eluarga setuu !a(a harus !engisi in=or! 6onsent = )o(ter aga !engisi =or!ulir 'e!eri(saan dan diserah(an (e 'etugas =
la"oratoriu! Petugas la"oratoriu! !ela(u(an ruu(an (e la"oratoriu! yang dituu$
21
'A' * LOGISTIK
Sta9a" Sa&t R6a P"!"e%% I
O
Na7a O
Sata
-7a
+ .
Adona AC +/ !l Alu'ent
A!'ul A!'ul
> 3 .
8
A!ino'hili
A!'ul
+5
5 7 3
Atri'in sul=at %us6o'an Cata'res
A!'ul A!'ul A!'ul
+.7 +5 8
: 2
Cedation Cortide
A!'ul A!'ul
7 3
+/ ++
)iae'a! )i6yone )or!i6u!
A!'ul A!'ul A!'ul
7 7
+.
E'hine'hrin
A!'ul
.
+8 +5 +7 +3 +: +2 +./ .+ .. .8 .5 .7 .3
Lasi( Lido6ain Metro 6lo'ra!ide ,i6holin .7/ !g ,i6holin +// !g ,aotro'il + gr ,o@algin Orodeon Pheno"ar"ital Pethidine Pul!i6ortn ,as'@ Ranitidine Re!o'ain Renato6
A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul
+3 -5 7 . . 7 7 5 . . 2 7 7 .
22
-e&% O
Hae!ostati6 Anti asth!ati6 dan COP) Pre'arations Anti asth!ati6 dan COP) Pre'arations Anti s'as!odi6s Anti s'as!odi6 Other Anti hy'ertensi@e Anti e!eti6s Corti6osteroid Hor!ones Minor Transuilier Hae!ostati6 Hy'noti6s dan sedati@e Asateti6 lo(al D general )iureti6s Anasteti6 lo(al Anal e!eti6 ,euro'rote6tor ,euro'rote6tor ,euro'rote6tor Analgeti( Anti in=la!asi Sedati@e Sedati@e %ron6odilator Anta6ida Analgeti( Anta6ida
.: .2 .8/ 8+ 8. 88 85 87 83 8: 82
Toradol 7/ !g Panadol Transa!in 9aliu! ;it K Trra!al +// !g ATS +7// u 9a(sin Engeri( %>In>+ 9a(sin Engeri( Kaliun Klorida Meylon .7 !l Meylon +//!l
A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul Tu"e Tu"e ?al6on ?al6on ?al6on
+ 7 : +5 . + +/ 8 . 3 +
Sata
-7a
Analgeti( Analgeti( Hae!ostati6s Sedati@e Anti 'endarahan Analeti( Anti tetanus 9a(sinasi he'atitis 9a(sinasi he'atitis Ele(trolit
< Ta<et N
Na7a O
+
Adalat 7 !g
Ta"let
> +/
.
Adalat +/ !g
Ta"let
+/
8 5
Cedo6ard 7 !g ,itro"at
Ta"let Ta"let
2 +/
Sata
-7a
-e&% O
Anti hy'ertensi0"eta"lo(er Anti hy'ertensi0"eta"lo(er Anti angina ,itrogliserida
; ,a&"a &$% N
+ . 8 5 7 3 : 2 +/ ++ +. +8 +5
Na7a O
Asering )etrose 7F .7/ !l )etrose 7F 7// !l )etrose +/F 7// !l )etrose in Saine /4..7 )etrose /47 )arro& Kaen 8% Kaen 8A Larutan .A Manitol .7/66 ,aCl /4/- F .7/ !l ,aCl /4/- F 7// !l ,aCl 8F Ringer detrose
> 5 . 2 7 . 8 + + : . + 7 + 3
Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol= Kol=
23
-e&% O
+7 +3 +:
Ringer la6tat Ringer solution )e 5/F .7!l
Kol= Kol= ?lalon
+8 . 3
Sata
-7a
9 S%&t"&a N
+ . 8 5 7 3 : 2
Na7a O
A!i6ain Su'' Pri!'eran su' 6hild Pri!'eran su' adult Para6eta!ol su' Pro'yreti6 +3/ !g Proris su' Stesolid 7 !g re6t Stesolid +/ !g re6t
> . 8 + + + 3 7 :
Su'' Su'' Su'' Su'' Su'' Su'' Tu"e Tu"e
-e&% O
Anti e!eti6 Anti e!eti6 Anti e!eti6 Anti 'ireti(4 analgeti( Anti 'ireti(4 analgeti( Anti 'ireti(4 analgeti( Sedati@e Sedati@e
II O
+ . 8 5 7 3 : 2 +/
Na7a O
Cedanton Cal6iu! glu6onas Jantadin Lanoin ,euro"ion 7/// Pa'a@erin Sotati( Cortisone Asetat Kana!y6in + gr Pro6ain Peni6illin
Sata
-7a
A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul A!'ul ?la6on ?la6on ?la6on
> 7 8 7 . 7 +. 2 5 +/ .
Sata
-7a
-e&% O
Anti e!eti6 9ita!in ele(trolit Antasida Cardia6 drugs 9ita!in Anti s'as!udi6s Anti e!eti6 Anti in=la!asi Anti"ioti6 Anti"ioti6
< O
Na7a O
+
As'ilet
Ta"let
> :
. 8 5
Inderal Ino'a!il Isor"id
Ta"let Ta"let Ta"let
7 7 .
24
-e&% O
Anti 6oagulans4 anti tro!"oti6s %eta>"lo6(ers Cardia6 drugs
7 3 :
Merislon Pro'anolol Stro6ain
Ta"let Ta"let Ta"let
. 8 7
2 -
,orit Ponstan
Ta"let Ta"let
+7 .
25
Anti @ertigo %eta "lo6(ers Anta6is D anti ul6erant Analgeti6 D anti'ireti6
'A' *I KESELAMATAN PASIEN
A Pe!e"t&a
Kesela!atan Pasien Patient Sa=etyB Adalah suatu siste! di!ana ru!ah sa(it !e!"uat asuhan 'asien le"ih a!an$ Siste! terse"ut !eli'uti# • • • • •
Ases!en resi(o Indenti=i(asi dan 'engelolaan hal yang "erhu"ungan dengan resi(o 'asien Pela'oran dan analisis insiden Ke!a!'uan "elaar dari insiden dan tinda( lanutnya I!'le!entasi solusi untu( !e!ini!al(an ti!"ulnya resi(o
Siste! ini !en6egah teradinya 6edera yang dise"a"(an oleh# • •
Kesalahana a(i"at !ela(sana(an suatu tinda(an Tida( !enga!"il tinda(an yang seharusnya dia!"il
' Ta Ter6i'tanya "udaya (esela!atan 'asien d ru!ah sa(it • Mening(atnya a(unta"ilitas ru!ah sa(it terhada' 'asien dan !asyara(at • Menurun(an Keadian Tida( )ihara'(an KT)B di ru!ah sa(it • Terla(sananya 'rogra!>'rogra! 'en6egahan sehingga tida( teradi •
'engulangan Keadian Tida( )ihara'(an KT)B
STANDAR KESELAMATAN PASIEN
+$ .$ 8$ 5$
Ha( 'asien Mendidi( 'asien dan (eluarga Kesela!atan 'asien dan (esina!"ungan 'elayanan Penggunaan !etoda>!etoda 'ening(atan (inera untu( !ela(u(an e@aluasi dan
'rogra! 'ening(atan (esela!atan 'asien$ 7$ Mendidi( sta= tentang (esela!atan 'asien 3$ Peran (e'e!i!'nan dala! !ening(at(an (esela!atan 'asien :$ Ko!uni(asi !eru'a(an (un6i "agi sta= untu( !en6a'ai (esela!atan 'asien
KE-ADIAN TIDAK DIHARAPKAN (KTD)
26
ADVERSE EVENT
Adalah suati (eadian yang tida( dihara'(an4 yang !enga(i"at(an 6edera 'asien a(i"at !ela(sana(an suatu tinda(an atau tida( !enga!"il tinda(an yang seharusnya dia!"il4 dan "u(an (arena 'enua(it dasarnya atau (ondisi 'asien$ Cedera da'at dia(i"at(an oeh (esalahan !edis atau "u(an (esalahan !edis (arena tida( da'at di6egah$
KTD 6a! t&9a 9aat 9&;e!a> Unpreventable Adverse Event
Suatu KT) yang teradi a(i"at (o!'li(asi yang tida( da'at di6egah dengan 'engetahuan !uta(hir$
KE-ADIAN NYARIS ,IDERA (KN,) Nea" M&%%
Adalah suatu (esalaha! a(i"at !ela(sana(an suatu tinda(an 6o!!issionB atau tida( !enga!"il tinda(an yang seharusnya dia!"il o!issionB4 yang da'at !en6ederai 'asien4 teta'i 6edera serius tida( teradi# • • •
Karena (e"eruntungan Karena 'en6egahan Karena 'eringanan
KESALAHAN MEDIS Medical Errors
Adalah (esalahan yang teradi dala! 'roses asuhan !edis yang !enga(i"at(an atau "er'otensi !enga(i"at(an 6edera 'ada 'asien KE-ADIAN SENTINEL Sentinel Event:
Adalah suatu KT) yang !enga(i"at(an (e!atian atau 6edera yang serius4 "iasanya di'a(ai untu( (eadian yang sangat tida( dihara'(an ataiu tida( da'at diteri!a4 se'erti# o'erasi 'ada "agian tu"uh yang salah$
27
Pe!ilihan (ata sentinel ter(ait dengan (eseriusan 6edera yang teradi se'erti4 a!'utasi 'ada (a(i yang salahB sehigga 'en6arian =a(ta terhada' (eadian ini !engung(a'(an adanya !asalah yang serius 'ada (e"ia(an dan 'rosedur yang "erla(u$
, a$ "$ 6$ d$ e$
Tata La%aa Me!"eri(an 'ertolongan 'erta!a sesuai dengan (ondisi yang teradi 'ada 'asien Mela'or(an 'ada do(ter aga IG) Me!"eri(an tinda(an sesuai dengan instru(si do(ter aga Mengo"ser@asi (eadaan u!u! 'asien Mendo(u!entasi(an (eadian terse"ut 'ada =or!ulir Pela'oran Insiden
Kesela!atan
28
'A' *II KESELAMATAN KER-A
I Pe9a>a
HI90AI)S telah !enadi an6a!an glo"al$ An6a!an 'enye"aran HI9 !enadi le"ih tinggi (arena 'engida' HI9 tida( !ena!'a(an geal$ Setia' hari ri"uan ana( "erusia (urang dari +7 tahun dan +5/// 'endudu( "erusian +7>5- tahun terin=e(si HI9$ )ari (eseluruhan (asus "aru .7F teradi di ,egara>negara "er(e!"ang yang "elu! !a!'u !enyelenggara(an (egiatan 'enanggulangan yan g !e!adai$ Ang(a 'engida' HI9 di Indonesia terus !ening(at4 dengan 'ening(atan (asus yang sangat "er!a(na$ Leda(an (asus HI%0AI)S teradi a(i"at !asu(nya (asus se6ara langsung (e !asyara(at !elalui 'endudu( !igrant4 se!entara 'otensi 'enularan di!asyara(at 6u(u' tinggi !isalnya !elalui 'erila(u se(s "e"as tan'a 'elindung4 'elayanan (esehatan yang "elu! a!an (arena "elu! diteta'(annya (e&as'adaan u!u! dengan "ai(4 'enggunaan "ersa!a 'eralatan !ene!"us (ulit#tato4 tindi( dllB Penya(it he'atitis % dan C yang (eduanya 'otensial untu( !enular !elalui tinda(an 'ada 'elayanan (esehatan$ Se"agai ilustrasi di(e!u(a(an "ah&a !enurut data PMI ang(a (esa(itan he'atitis % di Indonesia 'ada 'endonor se"esar .4/2F 'ada tahun +--2 dan ang(a (esa(itan he'atitis C di !asyara(at !nurut 'er(iraan ;HO adalah .4+/F$ Kedua 'enya(it ini sering tida( da'at di(enali se6ara (linis (arena tida( !e!"eri(an geala$ )engan !un6ulnya 'enye"aran 'enya(it terse"ut di atas !e!'er(at (einginan untu( !enge!"ang(an dan !enalan(an 'rosedur yang "isa !elindungi se!ua 'iha( dari 'enye"aran in=e(si$ U'aya 'en6egahan 'enye"aran in=e(si din(enal !elalui Ke&as'adaan U!u! atau Uni@ersal Pre6aution yaitu di!ulai sea( di(enalnya in=e(si noso(o!ial yang terus !enadi an6a!an "agi Petugas Kesehatan$ Tenaga (esehatan se"agai uung to!"a( yang !elayani dan !ela(u(an (onta( langsung dengan 'asien dala! &a(tu .5 a! se6ara terus !enerus tentunya !e!'unyai resi(o ter'aan in=e(si4 oleh se"a" itu tenaga (esehatan &ai" !enaga
29
(esehatan dan (esela!atan darinya dari resi(o tertular 'enya(it agar da'at "e(era !a(si!al$
II Ta a$ Petugas (esehatan didala! !enalan(an tugas dan (e&ai"annya da'at
!elindungi diri sendiri4 'asien dan !asyara(at dari 'en ye"aran in=e(si$ "$ Petugas (esehatan didala! !enalan(an tugas dan (e&ai"annya !e!'unyai resi(o tinggi terin=e(si 'enya(it !enular di ling(ungan te!'at (eranya4 untu( !enghindar(an 'a'aran terse"ut4 setia' 'etugas harus !enera'(an 'rinsi' Uni@ersal Pre6aution
III
I*
T&9aa 6a! 'e"e%& Te"aa a$ Cu6i tangan yang (urang "enar "$ Penggunaan sarung tangan yang (urang te'at 6$ Penutu'an (e!"ali aru! sunti( se6ara tida( a!an d$ Pe!"uangan 'eralatan taa! se6ara tida( a!an e$ Te(ni( de(onta!inasi dan sterilisasi 'eralatan (urang te'at =$ Pra(te( (e"ersihan ruangan yang "elu! !e!adai
P"&%& Ke%ea7ata Ke"a
Prinsi' uta!a 'rosedur Uni@ersal Pre6aution dala! (aitan (esela!atan (era adalah !enaga hygiene sanitasi indi@idu4 hygiene sanitasi ruangan dan sterilisasi 'eralatan$ Ketiga 'rinsi' terse"ut dia"ar(an !enadi 7 li!aB (egiatan 'o(o( yaitu# a$ Cu6i tangan guna !en6egah in=e(si silang "$ Pe!a(aian alat 'elindung diantaranya 'e!a(aian sarung tangan guna !en6egah (onta( dengan darah serta 6airan in=e(si yang lain$ 6$ Pengelolaan alat (esehatan "e(as 'a(ai d$ Pegelolaan aru! dan alat taa! untu( !en6egah teradinya 'erlu(aan e$ Pengelolaan li!"ah dan sanitasi ruangan$
30
'A' *III PENGENDALIAN MUTU
Indi(ator !utu yang diguna(an di Ru!ah Sa(it Royal Progress dala! !e!"eri(an 'elayanan adalah ang(a (e!atian 'asien tru e!ergen6y4 ang(a (eterla!"atan 'enanganan (ega&at daruratan dengan @aria"le du!lah 'enderita yang dilayani 7 !enit "er"anding dengan u!lah 'enderita ga&at darurat hari yang sa!a$ Ang(a ini dila'or(an setia' "ulan 'ada 'anitia !utu dan dire(tur 'elayanan$
31
'A' IX PENUTUP
%u(u Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat Ru!ah Sa(it Royal Progress ini !e!'unyai 'eranan yang 'entinga se"agai 'edo!an "agi 'e!"eri asa 'eayanan (e'era&atan yang "ertugas di IG)4 sehingga !utu 'elayanan yang di"eri(an (e'ada 'asien da'at terus diting(at(an$ Penyususnan %u(u Pedo!an Pelayanan Instalasi Ga&at )arurat ini adalah seuatu lang(ah a&al (esuatu 'roses yang 'anang4 sehingga !e!erlu(an du(ungan dan (era sa!a dari "er"agai 'iha( dala! 'enera'annya untu( !en6a'ai tuuan$
32
DA#TAR PUSTAKA
+$ Pedoman Pelayanan Gawat Darurat 4 )e'(es RI )ire(torat Ru!ah Sa(it Khusus dan S&asta4 +--74 Edisi Kedua$ .$ Standar Sistem Penanggulangan gawat Daurat Terpadu (SPGDT B4 Su" )ire(torat Pelayanan Medi( Khusus dan Matra )ire(torat Pelayanan Medi( dan Gigi )asar )ire(torat
33
