Pananaliksik: Autism

1

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 KABANATA I

ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO

1. Intr Introd oduk uksy syon on

Sa Ingles, autism ang tawag sa espesyal na kondisyon ng taong may di-normal na pagpag-un unla lad. d. “May “May sari sarili ling ng mund mundo” o” ang ang bans bansag ag nama naman n sa Tagal agalog og bila bilang ng paglalarawan paglalarawan sa autism. autism. Ang manipestasyon manipestasyon kasi ng di-normal di-normal na kalagayang kalagayang ito ay kilos na parang walang kaugnayan kaugnayan sa paligid ng tao at mistulang mistulang gumagalaw siya sa sariling kapaligiran. Ang autism o autistic spectrum disorder ay isang komplikadong kapansanan na may kaugnayan sa pag-unlad o paglaki ng bata, na may mahalagang epekto sa paraan kung paano ang isang tao ay nakikipagtalastasan, nakikisalamuha sa iban ibang g tao tao at maka makapag pagsa saad ad ng emosy emosyon on at idey ideya. a. Ang Ang mga mga sali salita tang ng “Aut “Autis isti ticc Spectrum” ay kalimitang ginagamit sapagkat ang ganitong kalagayan ay nagkakaiba– iba sa mga tao. Ang Asperger Syndrome ay isang kalagayan na nasa hulihang bahagi ng spectrum kung saan mas maayos ang kalagayan o “more able end”. Sa bahaging hulihan ng spectrum kung saan hindi gaanong maayos ang kalagayan o “less able end” ay ang Kanner’s Syndrome o pinagsama-samang sintomas ng sakit na ito, na tinutukoy na klasikong autism. Ang autism ay abnormalidad kung saan nahihirapan ang utak sa pagproproseso sa mga nakalap nitong impormasyon o pakiramdam. Ito ay nagdu nagdudul dulot ot ng suli sulira rani nin n sa isang isang bata batang ng autis autisti ticc dahil dahil apekt apektad ado o ang ang kany kanyang ang pakikisalamuha at pagkatuto.

2

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Lagan Laganap ap ang ang auti autism sm sa buong buong mundo mundo at karani karaniwa wang ng maki makiki kita ta ang mga mga sintomas nito sa unang tatlong taon ng isang bata. Ang mga kondisyon at balangkas ng pag-uugali kaugnay ng “early infantile autism” o “maagang autism na nagmula pa sa pagkasanggol” ay unang inilarawan ng psychiatrist sa bata na si Leo Kanner (1943). Ayon kay Kanner, kabilang sa mga pan pangu guna nahi hing ng kata katang ngia ian n ng gani ganito tong ng kund kundis isyo yon n ang ang mati matind ndin ing g kaib kaibah ahan an sa pakikisalamuha sa lipunan, sa pakikipagtalastasan, masyadong mahirap ang proseso ng pag-iisip at may mga ritwal na balangkas ng pag-uugali. Sa halos kasabay na panahon sa Europa, isang halos katulad na grupo ng mga bata ang inilarawan ni Hans Asperger (1944), natatangi sila dahil sa pagiging kakaiba, inosenti at hindi naaangkop na pakikisalamuha sa lipunan, mahabang bulul-bulol at putul-putol na pananalita, kahin kahinaa aan n sa hind hindii-be berb rbal al na paki pakiki kipag pagta tala last stas asan an,, maba mababaw baw na mga mga inte intere ress at mahi mahinan nang g kakay kakayana anan n sa koord koordin inasy asyon on sa pagki pagkilo loss ng kataw katawan an at sa pag-i pag-iis isip ip.. Inilar Inilarawa awan n din sila sila na nahihi nahihirap rapan an sa paggami paggamitt ng kasanay kasanayan an sa isang isang paraang paraang maaaring baguhin at kapaki-pakinabang. Ang ginawa ni Leo Kanner (1943) at ni Hans Asperger (1944) ang siyang bumuo ng batayan ng ating pagkaunawa sa Autistic Spectrum Disorder sa kasalukuyan. Habang marami pang mga debate tungkol sa kahulugan ng autism, at lalong-lalo na sa Asperger Syndrome, tanggap na ngayon sa pangkalahatan na ang autism pati na ang Asperger ang Asperger Syndrome ay kabilang sa isang mas malaking grupo ng mga sakit na may kaugnayan sa pakiki pakikisal salamu amuha ha at pakikipa pakikipagta gtasta stasan san sa lipunan lipunan,, na karani karaniwan wang g kilala kilala bilang bilang Autistic Spectrum Disorder (ASD). Disorder (ASD).

3

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 2. Layunin ng Pag-aaral

Ang pamanah pamanahongong-pape papell na ito ay nagbibi nagbibigay gay ng imporm impormasy asyon on hinggi hinggill sa autism at naglalayong matugunan ang mga sumusunod na tanong:

1.

autism? Ano ang kahulugan ng autism?

2.

Ano ang sanhi ng autism at mayroon at mayroon bang lunas ito?

3.

Anu-ano ang mga damdamin ng mga maysakit na autism? Nang kanilang

pamilya?

4.

Ano ang damdamin pananaw at saloobin ng mga mamamayan sa autism?

5.

Sapat na ba ang mga programa ng gobyerno at medya tungkol sa autism? autism?

2. Kahal Kahalaga agaha han n ng ng Pag Pag-aa -aara rall

Sa kasalukuyan, marami na sa bawat miyembro ng pamilya ang nagkakaroon ng autism. Kaya naniniwala ang mga mananaliksik sa kahalagahan ng pag-aaral nito. Lingid sa kaalaman ng mga tao, lalo na sa mga ordinaryong mamamayan ang tunay na kahulugan ng autism. Marami ang natatakot o di kaya’y kinakaawaan ang taong may sakit na autism. Sa tulong ng pananaliksik na ito ay maibibigay ang tamang impormasyon sa mga mamayan. Mahalaga ang mga impormasyong ito, upang makatulong lalung-lalo na sa may autistic sa pamilya. Sa pamamagitan nito, ay malalaman nila ang sanhi, bunga at

4

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 kung may lunas ba ito? Makakatulong din ito upang maibahagi sa mga mambabasa ang saloobin ng mga autistic at pati na rin ang kanilang pamilya. Sa pamamagitan ng pananaliksik na ito, maaari ring malaman kung sapat na ba ang kaalaman ng mga mamamayan tungkol sa autism at kung ano ang mga saloobin nila. Bukod dito, maaari ring malaman kung sapat na ba ang tulong at impormasyong naipamahagi ng gobyerno tungkol dito. Samakatuwid, sa pamamagitan ng pag-aaral na ito, ang mga mamamayan ay magkakaroon ng sapat na impormasyon at kaalaman kung ano ang dapat gawin kung saka saka-s -sak akal alin ing g

maka makasa sala lamu muha ha sila sila ng isan isang g taon taong g may may auti autism sm.. Nais Nais ding ding

maip maipama amama mahag hagii ng mga mga mana mananal nalik iksi sik k na hind hindii dapat dapat katak katakut utan an,, kaaw kaawaa aan n o pandirihan ang taong may autism. Bagkus ay kailangan nila ang pang-unawa at pagmamahal.

4. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral

Ang Ang panan pananal alik iksi sik k na ito ito ay nakat nakatuo uon n sa pagbi pagbibi bigay gay-li -lina naw w tung tungko koll sa kahu kahulu luga gan, n, sanh sanhii at luna lunass kung kung may mayroon roon man man ang ang aust austis ism. m. Sakl Saklaw aw din din ng pananaliksik na ito ang pagsusuri ng damdamin, pananaw, kaalaman at saloobin ng mga mamamayan tungkol sa autism. Limitado lamang ang dami ng respondente at mas binigyang pansin ang mga ordinaryong mamamayan sa pag-aaral na ito dahil sa kakulangan sa panahon. Pinili rin ng mga mananaliksik ang mga ordinaryong mamamayan pagkat sila ang sumasalamin sa tunay na katayuan ng isang Juan dela Cruz sa ating bayan. Mula

5

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 sa kanila ay malalaman kung sapat na ba ang impormasyon at tulong ng ibinibigay ng gobyerno.

6

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009

7

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 KABANATA II MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA

Ang isyu ng Autism ay hindi na lingid sa kaalaman ng mga tao. Marami nang pag-aaral pag-aaral ang ginawa hinggil dito. 1 sa 150 na bata sa buong mundo ay may autism. autism. Sa Pilipinas na lamang, tinatayang kalahating milyon ang mayroong kondisyon na ganito. Pero hindi dapat ito ituring na katapusan ng mundo, dahil sa tamang paggabay ng mga magulang pwede parin silang mamuhay ng normal, o hindi kaya’y maging matagumpay tulad ng ilang mga may autism, na ngayon ay unti-unti na rin lumilikha ng sarili nilang pangalan. Ayon kay Eric Schopler & Gary Mesibov (1992), ang autism autism ay karaniwang nagkakaroon ng misconception sa mga tao. Ang autism ay isang neurological illness na nakak nakakaap aapek ekto to sa isan isang g indi indibi bidw dwal al sa kakay kakayaha ahan n niton nitong g makip makipag ag-u -usa sap p at makisalamuha makisalamuha sa iba. Sila rin ay maaring maaring makaranas ng mag isyu sa kanilang kanilang motor skils at pag poproseso ng impormasyon. Sinabi rin ni Wing, na hindi kilala ang eksaktong sanhi ng autism. Ito ay pinaniniwalaan na resulta ng abnormalidad sa estraktura ng utak. Ito rin ay pinaniniwalaang namamana at genetic. at genetic. Ayon din sa aklat ni Patricia Howlin ( Autism - preparing for adulthood ), nagkakaroon din kadalasan ng autism ang bata kapag sa panahon ng pagbubuntis ng ina ay may medical na isyu tulad ng x ng x syndrome, esklerosis, rubella at iba pa. Naging argumento rin kung ang standard ang standard vaccine ay maari ring mag resulta sa autism.

8

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Ayon sa pag-aaral na ginawa ni Dr John Cannell, Cannell, sinasaad na ang ating utak ay kumokolekta ng mgha impormasyon na nasa ating paligid. Nakukuha ang mga impormasyong ito mula sa ating senses ating senses – sa – sa ating nakikita, naririnig, nahahawakan, nalalasahan at naamoy. Ang ating utak ang siyang responsible sa mga senses mga senses na ito at nagre-react nagre-react sa sa impormasyong ating natatanggap. Ngunit sa mga taong may autism ang impormasyong ito ay nakukuha nila ngunit hindi kayang tanggapin ang lahat ng ito ng kanilang utak. Normal ang kanilang pandinig, ngunit hindi nila maintindihan ang sinasabi ng kanilang kausap. At kung minsan ang tunog na mahina sa iba ay parang sobrang lakas sa kanila. Normal rin ang kanilang paningin ngunit may mga bagay na hindi kayang tanggapin ng kanilang mga mata mata pero pero may may iba iba kina kinagi gigi gili liwa wan n nama naman n nila nila.. Mahi Mahira rap p para para sa kani kanila la ang ang maintindihan ang nangyayari sa kanilang kapaligiran. Palatandaan ng autism

Kapag apag may may ngum ngumiiti, iisi iisipi pin n mong mong Mas Masaya aya ang ang taon taong g ito o kay kaya’y a’y nakikipa nakikipagkai gkaibig bigan. an. Alam Alam ng ating ating utak utak kung kung anong anong ibig ibig ipakahu ipakahulug lugan an

ng ngiti.

Ngunit ang mga taong may autism ay hindi alam ang bagay na ito. Sanay rin ang mga normal na tao sa mga ingay na naririnig sa araw-araw tulad ng ingay ng trapiko, tawanan ng mga bata, kantahan sa mga bar at iba pa. sa mga may autism hindi nila gust gusto o ang ang mga mga inga ingay y na ito ito dahi dahill sens sensit itib ibo o ang ang kani kanila lang ng tain tainga ga sa mga mga ito. ito. Mapapansin din na ang ibang kilos at pananalita nila ay paulit-ulit at ayaw nilang makipag eye contact sa contact sa kausap. Mahirap din para sa kanila ang magsalita at umintindi sa sinasabi ng ibang tao.

9

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Kung Kung ang isang isang norma normall na tao tao ay gust gustin ingg-gu gust sto o na makas makasama ama ang mga mga kaibigan, ang mga taong may autism naman ay nahihiyang makisalamuha sa iba maging sa kanilang sariling pamilya. Lahat tayo ay may kaibahan at uniqueness. Ang taong may autism rin ay ganoon, ilan sa kanila ay hirap intindihin ang buhay habang ang iba naman ay hindi gaano kalaki ang problema. Ang mga normal na bata ay nagaaral sa iskwelahan, habang ang mga batang may autism ay nagaaral sa mga special centers o bahay na lang at may iba rin pumapasok sa ilang regular schools na tumatanggap tumatanggap ng mga special mga special childrens. Ang mga normal na estudyante ay maraming mapag-aaralan sa loob ng isang araw samantalang ang mga may autism ay isa o dalawan dalawang g bagay bagay lang lang ang kanyang kanyang naiinti naiintindi ndihan, han, bagama’ bagama’tt mataas mataas ang kanila kanilang ng kaalaman sa bagay na ito. Hindi agad malalaman kung may autism ang isang bata. Hindi ito malalaman kahit magpakuha pa ng blood test para malaman ba kung may autism ba ang isang bata o wala. Minsan kinakailangan ng isang propesyonal o grupo ng mga espesyalista par paraa masa masabi bing ng may may auti autism sm ang ang isan isang g bata bata.. Ang Ang mga mga taon taong g ito ito ay maar maarin ing g pediatricia pediatrician, n, speech panthologist panthologist o o mga magulang na may anak na may autism na higit na nakakaintindi sa kalagayan ng batang may autism. Napa Napans nsin in namin namin na mula mula sa mga mga pagpag-aa aara rall na naban nabanggi ggitt ay kadal kadalas asang ang nagkakaroon ng misconception ang mga tao hinggil sa mga taong may autism. Hindi rin nilalahad dito ang pananaw at damdamin ng mga mamamayan. Nawa’y ang pananaliksik na ito ay maging gabay nila at maging panimula upang malaman ang

10

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite

kahul kahulug ugan an ng autism autism..

S.Y. 2008-2009 At sa pag-a pag-aar aral al din na ito ay mailah mailahad ad ang panan pananaw aw at

damdamin ng mga mamamayan hinggil sa autism.

KABANATA III DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK

11

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 1. Disenyo ng Pananaliksik Ang pag-aaral na ito ay isinagawa ayon sa disenyo ng pamaraang deskriptib-analitik na pananaliksik. Sa pag-aaral na ito inilarawan at sinuri ang sanhi, lunas, damdamin, pananaw at kahulugan ng autism ng mga napiling respondente ng mga mananaliksik. 2. Mga Respondente

Ang mga mananaliksik ay nagpasyang maghati sa pagbibigay ng mga kwes kwesty tyune uneyr yr sa mga mga napil napilii nila nilang ng resp respond onden ente te.. Sa pag-a pag-aar aral al na ito ito pumil pumilii ng limampung (50) respondente ang mga mananaliksik. Sampung (10) respondente sa bawat isang mananaliksik. Higit Higit sa kalahat kalahatii ng mga responde respondente nte ay mag-aar mag-aaral al ng narsin narsing g sa University of Perpetual Help System-DALT System-DALTA Molino Campus. Dahil sila ang higit na magkakaroon ng kaalaman hinggil sa autism. Ilan pa sa mga respondente ay mga kaibi kaibigan gan at kila kilala la ng mga mga mana mananal nalik iksi sik k sa labas labas ng inst instit itusy usyon ong g nasa nasabi bi.. Sa limampung respondente tatlongpu’t pito (37) ay babae at labintatlo (13) ay lalaki. Pans Pansin inin in ang ang kasun kasunod od na tala talahan hanay ayan an para para sa dist distri ribu busy syon on ng edad edad ng mga mga respondente:

Talahanayan 1 Distribusyon ng mga respondente ayon sa edad.

Edad

Dami ng Respondente

Porsyento

ng

Kabuuang

12

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 14-15 16-17 18-19 20 pataas Kabuuang Dami

Dami 12% 28% 18% 42% 100%

6 14 9 21 50

3. Instrumentong Pampananaliksik

Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng pagsasarbey. Ang Ang mga mga mana mananal nalik iksi sik k ay nagh naghand andaa ng sarb sarbey ey-k -kwe west styu yuney neyrr na nagla naglala layo yong ng makapangalap ng mga datos upang masuri ang damdamin, pananaw at kaalaman sa autism ng mga respondente. Nagsagawa rin ng mga pangangalap ng mga impormasyon ang mga mananal mananaliks iksik ik sa iba’t iba’t ibang ibang mga hanguan hanguan sa aklat, aklat, propos proposal, al, pamanah pamanahongong-pap papel. el. Kumuha rin ang mga mananaliksik ng ilang impormasyon sa internet.

Bukod sa mga nabanggit, nag-interbyu ang mga mananaliksik ng isang guro sa Univer Universit sity y of Perpet Perpetual ual Help Help System System-DA -DAL LTA. Siya Siya ay miyembr miyembro o ng isang isang organisasyong Autism Society of the Philippines. Philippines. Kinapanayam namin siya upang makakuha ng mga datos at detalye tungkol sa autism. 3. Tritmen ritmentt ng ng mga mga Dato Datoss

Dahil ang pamanahong-papel na ito ay isang panimulang pag-aaral lamang at hindi naman isang pangangailangan sa pagtatamo ng isang digri tulad ng tisis at disertasyon, walang ginagawang pagtatangka upang masuri ang mga datos sa pag-

13

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 aaral na ito sa pamamgitan ng matataas at kompleks na istatistikal na pamamaraan. Bilang o dami lamang ng mga pumili sa bawat pagpipiliang aytem sa kwestyuner ang inalam ng mga mananaliksik. Samakatuwid, ang pagta-tally at pagkuha ng porsyento lamang ang kinailangang gawin ng mga mananaliksik. Limampu (50) lamang ang dami ng respondente kaya naging madali para sa mga manananaliksik ang pagkuha ng porsyento dahil sa kaunti lamang ang nasabing bilang.

KABANATA IV Grap 1

14

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Distribusyon ng mga Respondente ayon sa Kasarian

26% Respondenten Respondenteng g Babae Respondenteng Lalaki 74%

Nalaman sa pag-aaral na ito ang mga sumusunod na porsyento at impormasyon sa bawat bawat grap. grap. Inalam Inalam ang distri distribusy busyon on ng mga respondent respondentee ayon ayon sa kanila kanilang ng kasarian. Pitumpu’t apat na porsyento (74%) sa kanila ay mga babae at dalawampu’t anim na porsyento (26%) ay mga lalaki.

Grap 2

15

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Distribusyon ng mga Respondente ayon sa Edad

25 42% 20 28%

15

18%

10 12% 5

0 14-15

16-17

18-19

20pataas

Labingdalawang porsyento (12%) sa mga respondente ay nasa edad 14-15. Ang dalawampu’t dalawampu’t walong porsyento porsyento (28%) sa mga respondente respondente ay may edad 16-17. Ang Ang mga sumusunod naman ay labingwalong porsyento (18%) ay nasa edad 18-19. Ang natitirang apatnapu’t dalawang porsyento (42%) naman ay pawang may edad 20 pataas.

Grap 3

16

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Pananaw ng Respondente sa Autism Walang pakialam 4%

Ibapa 2% Sakit 26% Nakakahawa 0%

Abnormalidad 68%

Limampu (50) lahat ang respondent. Animnapu’t walong porsyento (68%) ang nagsasabing abnormalidad ang autism. Dalawampu’t anim na porsyento (26%) sa kanila ang nagsabing sakit ito. Ang apat na porsyento (4%) naman ang nagsabing walang pakialam. Ang dalawang porsyento (2%) ay may iba pang mga opinion tulad ng maiinis daw sila sa taong may autism. Walang porsyento (0%) ay nakakahawa ang autism.

17

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Grap 4 Pananaw ng mga Respondente Hinggil sa Sanhi ng Autism

56% 30 25 20 15 10 5 0

32% 4%

0% Virus rus

Namamana Resulta ng ng Walang hindi hindi maayos Kaalaman na pagbubuntis

Virus

Namamana

Resulta ng hindi hindi maayos na pagbubuntis bubuntis

Walang Kaalama Kaalaman

8%

Iba pa

Iba pa

Sa palagay ng limampu’t anim na porsyento (56%) na respondente, ang hindi maayos na pagbubuntis ng mga ina ay maaring maging resulta ng Autism. Ang tatlon tatlongpu gpu’t ’t dalawa dalawang ng porsye porsyento nto (32%) (32%) naman naman ay nagsabi nagsabing ng namaman namamanaa ito. ito. Ang walong porsyento (8%) ay may ibang kasagutan tulad ng nakukuha daw ito sa chromosomes ng tatay at nanay, nakukuha din daw ito sa hindi tamang kapaligiran na kinalakhan at iba pa. At ang apat naman na porsyento (4%) ay walang kaalaman sa autism. Walang Walang porsyento (0%) ang nagsabing virus ito.

18


Grap 5 Saloobin ng mga Respondente sa isang taong may Autism Walang Pakialam 2% Natatakot 2% Nandidiri 2%

Iba pa 10%

Naaawa 84%

Inalam ng mga mananaliksik ang saloobin ng mga respondente sa sakit na autism. Walumpu’t apat (84%) ang nagsabing naaawa sila sa mga taong may autism. Sampung porsyento (10%) ang may iba pang opinion hinggil sa saloobing ng mga respondente tulad ng…. ng…. Dalawang porsyento (2%) ang nandidiri sa autism. Dalawang porsyento (2%) rin ang nagsabing natatakot sila sa mga taong may autism. Ang natitirang dalawang porsyento (2%) ay walang pakialam sa mga may autism.

19


Grap 6 Pinagmulan ng Kaalaman ng mga Respondente Hinggil sa Autism

Iba pa

8%

Paaralan

18%

Libro

12%

Internet

4%

Dyaryo

4%

Telebisyon

50%

Radyo

0%

0 Radyo

5

10

Teleb lebisy isyon

Dyaryo ryo

15 Interne rnet

20 Libro ibro

25 Paarala ralan

30

Iba Iba pa

Hinggil naman sa kung saan nagmula ang kaalaman na ito ayon sa nakalap ng mga mananaliksik, limampung porsyento (50%) sa aming respondente ang nagsabing nagmula sa telebisyon ang kanilng kaalaman at labingwalong porsyento (18%) naman sa paaralan nila ito nalaman. Ang labingdalawang porsyento (12%) ay sa libro at walong porsyento (8%) ang may iba pang kasagutan tulad ng narinig nila ito mula sa kanilang mga magulang. Ang apat na porsyento (4%) ay nagsabing sa internet at ang natitirang apat na posyento (4%) ay sa mga dyaryo. Walang sumagot o walang porsyento (0%) naman ay sa radio ito naririnig.

20

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Grap 7 Pansariling Asesment ng mga Respondente sa Kanilang Kaalaman Hinggil sa Autism

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

100%

44%

46% 4%

0%

4%

Alam naalam lam

Kauntin unting g kaalam laman

Katamtam tamang kaalam laman

Walang kaalaman

Walang pakialam

Iba Iba pa

Hinggil sa palagay ng mga respondente sa tanong na pansariling asesment, apatnapu’t anim na porsyento (46%) sa kanila ay may katamtamang kaalaman sa autism, apatnapu’t apat na porsyento (44%) ang nagsabing kaunting kaalaman sa autism, autism, apat na porsyento porsyento (4%) ang walang kaalaman at apat na porsyento porsyento (4%) ang sumago sumagott ng iba pang kaalama kaalaman. n. Ang natitit natititran rang g dalawa dalawang ng porsye porsyento nto (2%) (2%) ang nagsabing alam na alam nila ang autism. Walang porsyento (0%) ang sumagot ng walang pakialam.

21

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Grap 8 Damdamin ng mga Respondente kung Magkakaroon ng Autism sa Kanilang Pamilya

52%

30 25 20 15

14%

10

18% 10%

6%

5 0

Takot

Madidismaya

Mababahala

Hindi mangangamba

Iba pa

Inalam rin ng mga mananaliksik ang damdamin ng mga respondente hinggil sa posibi posibilid lidad ad ng pagkaka pagkakaroo roon n ng may autism autism sa kanila kanilang ng pamily pamilya. a. Limampu Limampu’t ’t dalawang dalawang porsyento porsyento (52%) sa kanila ang nababahala. nababahala. Samantalang Samantalang labingwalong labingwalong porsy porsyento ento (18%) (18%) ang hindi hindi nanganga nangangamba mba.. Labing Labing apat na porsye porsyento nto (14%) (14%) ang nagsabing nakakaramdam ng takot at ang natitira pang sampung porsyento (10%) ay nagsabi na madidismaya madidismaya sila. sila. Samantala, Samantala, anim na porsyento porsyento (6%) ang may iba pang sinagot tulad ng malulungkot sila at ang iba naman ay tatanggapin ito pagkat ito ay pahintulot ng Diyos sa lahat ng nangyayari sa buhay. buhay.

22

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Grap 9 Pansariling Asesment ng Respondente kung Sapat ba ang Tulong Tulong na Naibibigay ng Gobyerno sa mga Taong may Autism

Iba pa

4%

Walang espesalisasyon

8%

Walang Naitulo Naitulong ng

30%

Kaunti

50%

Sapat

8%

Sapat na sapat

0% 0

5

10

15

20

25

30

Sa palagay ng limampung porsyento (50%) kaunti ang ginagawa ng ating pamahalaan sa autism. Tatlongpung porsyento (30%) naman ang nagsabing walang naitulong ang pamahalaan. Ang walong porsyento (8%) sa kanila ay sapat lamang ang nagawa ng pamahalaan at ang walong porsyento (8%) ulit ay walang espesalisasyon. Ang natitirang apat (4%) ay may iba pang sinabi tulad ng hindi ra ito inaasikaso ng pamahalaan. Walang porsyento (0%) ang pumili ng sapat na sapat ang tulong ng gobyerno.

Grap 10

23

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Pananaw ng mga Respondente kung Sapat ba ang Pondo na inilalaan ng Pamahalaan para sa mga Taong mayAutism

24

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Animnapung porsyento (60%) ang sumagot na kaunti lamang ang kanilang pananaw ukol sa pondo ng ating pamahalaan. Walong porsyento (8%) ay sapat na raw ang ibinibigay ng pamahalaan. Anim (6%) ang nagsabing walang pakialam. Ang natitirang apat na porsyento (4%) ay iba pang pananaw. Walang porsyento (0%) ang sapat na sapat na ang pondo ng pamahalaan para sa autism.

KABANATA V LAGOM, KONGKLUSYON AT AT REKOMENDASYON 1. Lagom

Ang Ang pagpag-aar aaral al na ito ito ay isan isang g pagt pagtat atang angka kang ng malam malaman an ang ang damdam damdamin in,, pananaw at kaalaman ng mga mag-aaral sa University of Perpetual Help SystemDALT DALTA, Molino Molino Campus Campus (UPHS (UPHS)) at ng ilang ilang mga kaibig kaibigan an o kakila kakilala la ng mga mananaliksik sa labas ng institusyong nasabi hinggil sa “Autism”. Gami Gamitt

ang ang

dise diseny nyon ong g

desk deskri ript ptib ib-a -ana nali liti tik, k, ang ang

mga mga

mana manana nali liks ksik ik ay

nagdisenyo ng sarbey-kwestyuneyr sarbey-kwestyuneyr na pinasagutan sa sa limampung (50) respondente na nag-aaral sa UPHSD at ng ilang mga kakilala ng mga mananaliksik. Bukod sa mga nabanggi nabanggit, t, nag-int nag-interb erbyu yu ang mga mananal mananaliks iksik ik ng isang isang guro guro sa Univer Universit sity y of Perpetual Help System-DALTA. Siya ay miyembro ng isang organisasyong Autism

25

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Society of the Philippines. Philippines. Kinapanayam namin siya upang makakuha ng mga datos at detalye tungkol sa autism. 2. Kongklusyon

Bata Batay y sa mga mga nakal nakalap ap na datos datos,, human humanto tong ng ang ang mga mga manan mananal alik iksi sik k sa sumusunod na kongklusyon: a.

Ang kaalama kaalaman n ng mga respon respondent dentee hinggi hinggill sa autism autism ay katamt katamtama aman n lamang.

b.

Ang kaalaman ng mga respondente hinggil sa sanhi ng autism ay kaunti lamang.

c. Karam Karamih ihan an din sa may may autism autism sa pamil pamily ya ay nahihiy nahihiyaa na ipaala ipaalam m ang kanil kanilang ang kalag kalagay ayan an at karam karamih ihan an din din sa kanil kanilaa ang ang nahi nahihr hrapa apan n na tanggapin ito. d.

Karamihan Karamihan sa mga respondente ay nababahala kung sila ay magkakaroon magkakaroon ng kamag-anak na may autism.

d. Telebisyon Telebisyon ang pinakakaraniwang hanguan hang uan ng impormasyon hinggil sa autism. e.

Karamihan sa mga respondente ay naaawa sa mga taong may autism.

3. Rekomendasyon

26


Bata Batay y sa mga mga

S.Y. 2008-2009 napo naporm rmul ulan ang g kongkl kongklus usyo yon, n, buong buong pagpa pagpapak pakum umbab baban ang g

inirerekomenda ng mga mananaliksik ang mga sumusunod. a.

Para sa pamahalaan, paigtingin pa ang pagbibigay ng impormasyon sa mga mga mamama mamamaya yan n hing hinggi gill sa autis autism m upang upang magka magkaro roon on ng sapat sapat na impormasyon at kaalaman kung ano ang dapat gawin kung saka-sakaling makasalamuha sila ng isang taong may autism. Karaniwan sa telebisyon naririnig ng mga tao ang autism kaya dapat lang na palawakin ng medya ang pagbibigay ng impormasyon sa radyo, rad yo, dyaryo at iba pa.

b.

Para Para sa mga namumuno namumuno sa mga ospit ospital al at klinik klinika, a, magsagaw magsagawaa ng mga seminar na maaring pamunuan ng mga dalubhasang mga empleyado sa ospital upang higit na mabigyan ng kaalaman ang mga tao hinggil sa autism.

c.

Para sa mga propesor sa bawat kolehiyo, lalo na sa mga nagtuturo ng mga may kinalaman sa kursong narsing, nawa’y maging instrumento sila sa pagpapalaganap ng mga impormasyong kaugnay sa autism.

d. Para sa sa mga mag-aaral mag-aaral,, mas palawaki palawakin n pa ang kaalaman kaalaman sa sa autism autism upang maging mas epektib na nars sa hinaharap. e.

Para sa sa may mga autistic sa pamilya pamilya dapat hindi nila ito ikahiya bagkus ay bigyan ng pagmamahal at pagunawa.

f. Para Para sa may autis autism m sa pami pamily lyaa dapat dapat ay hindi hindi sila sila mahiy mahiyaa at matak matakot ot upang matulungan sila at mas maging madali na maunawaan nila ang dapat na gawin sa sitwaston na ito.

27


APENDIKS A Marso 5, 2009 Lupong Pampananaliksik Departamento ng Filipino University of Perpetual Help System-Dalta

Pinagpipitaganang Myembro ng Lupon, Buon Buongg-pa pagga ggala lang ng namin naming g ipin ipinapa apasa sa ang ang sumu sumusu sunod nod na paksa paksa at mga mga tentatibong pamagat-pampananaliksik n gaming pamanahong-papel sa Filipino 2 para sa inyong ebalwasyon at pagsang-ayon.

Larangan/Disiplina: BS Nursing

Paksa: Autism

Mga Mungkahing Pamagat:

a.) Ang Mundo ng Autism: Autism: Kahulugan, Kahulugan, Sanhi, Sanhi, Lunas at Pananaw Pananaw ng mga Mamamayan b.) Autism: Sakit na hindi dapat pandirihan pan dirihan c.) Pananaw at Damdamin ng mga mamamayan sa sakit na Autism

28

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Lubos na gumagalang,

Binigyang-pansin:

Shayne Marie C. Apon

Gng. Sylvia G. Gollayan

Lider ng Pangkat

Propesora

Pasya ng Lupon:

__________ Tinanggap at sinang-ayunan ang pamagat __________. __________ Tinanggap Tinanggap at sinang-ayunan ang pamagat __________ nang may rebisyon. magdisenyo ng ibang pamagat hinggil sa paksang napili. __________ Iminumungkahing magdisenyo

__________ Iminumungkahing palitan ang paksa at pamagat ng pag-aaralan.

Gng. Sylivia G. Gollayan

29


APENDIKS B Marso 5, 2009 Bb. Kismette Cepe Propesora ng University of Perpetual Help System-Dalta Molino Campus Miyembro ng Autism Society of the Philippines

Pinagpipitagang Propesora, Maalab na Pagbati! Kaugnay ng isinusulat naming pamanahong-papel sa Filipino 2 tungkol sa “Kahulugan, Sanhi, Lunas at Pananaw ng mga Mamamayan hinggil sa Autism” nais po sana naming humingi sa inyo ng pahintulot upang kayo ay aming makapanayam sa petsa, oras at lugar na inyong itatakda. Lubos po ang aming paniniwala sa inyong pagkadalubhasa sa nasabing paksa na aming pag-aaralan. Makakatulong po sa ito nang lubos tungo sa matagumpay na pagsulat ng aming pamanahong-papel. Dalangin po namin ang inyong pagpapahintulot sa aming pakiusap.

Lubos na gumagalang,

Binigyang-pansin:


Gng. Sylvia Gollayan

30

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Lider ng Pangkat

Propesora

31

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 APENDIKS C

TRANSKRIPSYON NG INTERBYU KAY Bb. KISMETTE CEPE, MARSO 6, 2009 Mga Interbyuwer: Shayne Marie Apon Czarina Iva Bodegon Anamarie Cabiles Michelle Angela Andaca Jesamine May Arceo

An a :

Magandang hap hapon Po Po Bi Binibining Ce Cepe.Paano po ka kayo nap napasali sa sa Autism Society of the Philippines?

Maam Cepe: Cepe: 3 years years ago, nagbigay ng libreng libreng seminar seminar ang Hopeless Hopeless School School sa mga taong propesyonal at magulang ng mga batang may autism. Naging interesado ako kaya’t lumahok ako sa Autism Society of the Philippines upang malaman ko ang konsepto ng Autism. Michelle:

Ano po yung programa ng autism society of the Philippines?

Maam Maam Cepe Cepe:: Nagbi Nagbibi bigay gay ng libr libren eng g semin seminar ar sa mga mga magu magula lang ng may may anak anak na mayautism upang malaman ang advantages at disadvantages nito sa mga taong nakapaligid sa kanya. Shayn hayne: e:

Bas Base po sa inyon nyong g kaal kaalam aman an ano ano po ba ang ang auti autism sm??

Maam Cepe: Cepe: Ito ay isang developm development ental al disorder disorder at abnorm abnormali alidad dad sa paglak paglakii ng isang bata. Ma dedetect na ang bata ay may autism kapag hindi normal ang proseso ng paglaki dahil sa bawat taon ng kanyang paglaki ay may mga mga hakba hakbang ng na kail kailang angan an gawin gawin upang upang mala malama man n ang kanya kanyang ng abilidad kung siya siya ay normal o hindi. Halimbawa sa unang taon ng paglaki ng bata ay dapat marunong na siyang maglakad at tumayo. . at the age of 3 malalaman malalaman kung kung may autism autism ang isang isang bata kung kung mabagal ang pagdevelop ng kanyang abilidad kumpara sa mga normal na bata na kasing edad niya.

Czai Czaina na::

Ano Ano po po ba ba ang ang mga mga kl klasi asipika pikasy syon on ng auti autism sm spect pectru rum m dis disor orde derr?

32


Maam Maam::

Jesa Jesami mine ne::

S.Y. 2008-2009 may li limang ang clas classi sifficat icatiion ang ang aut autis ism m spe spect ctru rum m dis disor orde derr. Ang Ang una una ay ay pervasive development disorder/ childhood disintegrative, pangalawa ay asperger syndrome na nanggaling sa doctor na si Hans Asperger, pangatlo pangatlo ay Rett’s Rett’s Syndrome, Syndrome, pang-apat ay pervasive pervasive development development disorder not otherwise specified at ang panglima ay autism. Paan Paano o po ba mal malal alam aman an kung kung ang ang bat bataa ay may may aut autis ism? m?

Maam Maam Cepe Cepe:: Ito Ito ay may may 3 sint sintom omas as,, una una yung yung ster stereo eoty typi pica call behavi behavior or/b /biz izar arre re behavior ito yung mga batang nakafocus sa isang bagay lang, napaka hyperactive, nag hahand flapping at head banging. Ang pangalawa naman ay communication problems, merton itong dalawang klase, ang nonnon-ve verb rbal al at verb verbal al.. Sa nonnon-ve verb rbal al iton iton yung yung mga mga bata batang ng hind hindii makapagsalita ng maayos. Kapag may gusto sila ay umuungol sila o di kaya’y kaya’y gumag gumagam amit it ng ibang ibang bagay bagay upang upang mait maitur uro o kung kung ano ang kani kanila lang ng gus gusto. Ang Ang verb verbal al nama naman n aty aty mga mga bata batang ng utal utal-u -uttal makipagsalita at ang pangatlo ay problems in social organization, ito yung mga batang walang feelings sa ibang tao. Ana:

Ano po ba ang sanhi ng autism?

Maam Cepe: Cepe: Walang known known na cause cause pero pero may mga mga theories theories na nagsasa nagsasabi bi kung ano ano ang sanhi ng autism tulad ng vaccines na ginagamit sa mga bata , dahil rin daw sa genes ng magulang, magulang, maging maging sa maling pagbubunti pagbubuntiss ng ina at marami pang iba. Miche Michell lle: e:

May prog progra rama ma po ba ang gobye gobyern rno o para para sa mga mga bat batan ang g may may auti autism sm??

Maam Cepe: Meron programa programa ang gobyer gobyerno no natin. natin. Sa bawat region ay ay nagpapatay nagpapatayo o sila ng mga SPED centers upang doon i-train ang mga batang may autism. Shayne:

Gaano po ba katagal ang autism?

Maam Cepe: Lifelong ito at wala pang naiimbentong any cures ditto. Meron Meron lamang mga mga ther therap apis istt na gina ginaga gawa wa sa kani kanila la upan upang g mas mas mapa mapabu buti ti ang ang kalagayan nila.

33


Czarina:

S.Y. 2008-2009 Maam maraming salamat po sa pagpapaunlak ninyo ng panahon sa interbyu na ito.

Maam Cepe Cepe:: Walang alang anuman. anuman. Goodl Goodluck uck sa rese researc arch h niyo! niyo!

APENDIKS D Marso 5, 2009 Francisco Sosa Jr., RN. MAN

34

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Dekana, Kolehiyo ng Narsing University of Perpetual Help System-Dalta

Ginoo, Mabunying Pagbati! Kami po ay isang pangkat ng mga mag-aaral ng BSN I-A na kasalukuyang kumukuha ng asignaturang asignaturang Filipino Filipino 2, sa ilalim ng pamamahala pamamahala ni Propesora Propesora Sylvia Gollayan. Gollayan. Isa po sa mga pangangailangan pangangailangan ng nasabing nasabing asignatura ay ang pagsulat pagsulat ng isang papel-pampananaliksik. Sa kasalukuyan po. Kami ay naggsusulat ng isang pamanahong-papel tungkol sa “Kahulugan, Sanhi, Lunas at Pananaw ng mga mamamayan hinggil sa Autism”. Kaugnay po nito, nais po naming hingin ang pahintulot ng inyong tanggapan upang upang kami’ kami’y y makap makapama amaha hagi gi ng sarb sarbey ey-k -kwe west styo yoney neyrr sa ilang ilang magmag-aa aara rall ng University of Perpetual Help System-Dalta Molino Campus. Ang mga datos ng aming makakalap sa sarbey ay makatutulong po nang lubos sa aming pag-aaral. Inaasahan po naming ang inyong positibong pagtugon sa aming kahilingan.

Lubos na gumagalang,

Binigyang-pansin:



Lider ng Pangkat

Propesora

APENDIKS E

Mahal naming Respondente, Una sa lahat nawa’y kasiyahan tayo nang Poong Maykapal sa araw na ito.

35

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Kami ay mag-aaral ng University of Perpetual Help System DALTA Molino. Sa aming Filipino 2, kami ay kasalukuyang nagsusulat ng pamanahong papel tungkol sa Ang sa Ang Mundo ng Autism: Kahulugan, Sanhi, Lunas at Pananaw ng mga Mamamayan. Nangangalap kami ngayon ng mga impormasyon. Mangyaring sagutan po niny ninyo o nang nang buong buong kata katapat patan an ang ang mga mga sumus sumusuno unod d na ayte aytem. m. Mala Malaki ki po ang ang maitutulong nito sa amin. Asahan po ninyo na magiging kompidensyal ang mga impormasyong inyong ibabahagi sa amin. Maraming Salamat po! Lubos na Gumagalang, - Mga Mananaliksik

Direksyon: Kung may

Punan ng angkop na impormasyon o datos ang mga kasunod na patlang. pagpipiliaan, bilugan lamang ang letra ng iyong sagot.

1.

Pangalan (Opsyunal) :

2. Kasarian: Edad: 3. Sa inyo inyong ng palag palagay ay ano ano ang ang Autism Autism?? A. Sakit B. Abno Abnorm rmal alid idad ad C. Nakak akakah ahaw awaa D. Walan alang g kaala kaalama man n Iba pa:

36

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 4. Sa iyong iyong palagay palagay,, ano ang sanhi sanhi ng Autism Autism?? A. Virus B. Nama amamana C. Resulta Resulta ng hindi hindi maayos maayos na pagbubuntis pagbubuntis ng ina D. Walan alang g Kaala Kaalama man n Iba pa:

5. Ano ang ang iyong iyong saloobi saloobin n sa isang isang taong taong may Autism Autism?? A. Naawa B. Nandi andidi diri ri C. Natat atatak akot ot D. Walan alang g pakial pakialam am Iba pa:

6. Saan Saan mo narin narinig ig ang ang tungko tungkoll sa Autism Autism?? A. Rady Radyo o

D. Inte Intern rnet et

B. Telebisy elebisyon on

E. Libro Libro

C. Dyary Dyaryo o

F. Paaral Paaralan an

Iba pa:

7. Sa iyong iyong palagay palagay sapat sapat na ba ang ang iyong iyong kaalaman kaalaman tungkol tungkol sa Autism? Autism? A. Alam na alam

D. Walang kaalaman kaalaman

B. Kaunting Kaunting kaalaman kaalaman

F. Walang pakialam pakialam

C. Kata Katamt mtam aman ang g kaalama kaalaman n

37

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Iba pa:

8. Kung sa pamilya pamilya ninyo ito ito mangyari mangyari ano ano ang iyong iyong damdamin damdamin tungkol tungkol dito? dito? A. Takot

C. Mababa Mababahal halaa

B. Madidi Madidisma smaya ya

D. Mababah Mababahala ala

Iba pa:

9. Bilang isang mamamay mamamayan an ng Pilipina Pilipinas, s, sa tingin tingin mo mo ba sapat na ang tulong tulong na binibigay ng gobyerno sa mga taong may autism? A. Sapat na sapat

D. Walang naitulong naitulong

B. Sapat

F. Walang espesyali espesyalisasy sasyon on

C. Kaka akaunti Iba pa:

10. Sa iyong palagay sapat ba ang pundo na inilalaan na gobyerno para sa may autism? A. Sapat na sapat B.

Sapat

D. Walang naitulong naitulong F. Walang pakialam pakial am

C. Kaka akaunti Iba pa:

☺Maraming Salamat po! ☺

38


39

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 APPENDIKS F

Marso 7, 2008 PROP. MYLA PILAR PAMPLONA PAMPLONA

Propesora, University og Perpetual Help System-DALT System-DALTA

Mahal naming Propesora,

Mabunying pagbati! Kaugnay ng pasalitang presentasyon ng pamanahong-papel namin na may pamagat na Ang na Ang Mundo ng Autism: Kahulugan, Sanhi, Lunas at Pananaw ng mga Mamamayan, nais nais po namin naming g kayong kayong anyay anyayaha ahan n upan upang g magi maging ng panelist na pinaniniwala pinaniniwalaan an naming makapagbibigay makapagbibigay ng mga propesyunal propesyunal at kapakipakinaba kapakipakinabang ng na input tungo sa lalong ikatatagumpay n gaming pananaliksik. Gaganapin po an gaming presentasyon sa Marso 9, 2009, Lunes, sa ganap na ala-una ey medya ng hapon, sa EROOM. Dalangin po naming ang inyong pagpapaunlak sa aming paanyaya. Kalakip po nito ang kopya n gaming pamanahong-papel at pormularyo sa pag-eebalweyt ng pasalitang presentasyon para pos a maaga ninyong paghahanda kung tatanggapin ninyo an gaming paanyaya. Mara Marami mi pong pong salam salamat at at patul patuloy oy nawa nawa kayon kayong g pagpa pagpala lain in ng Poon Poong g Maykapal! Lubos na gumagalang,

Binigyang-pansin:



Lider ng Pangkat

Propesora

40


APENDIKS H

PORMULARYO SA S A PAG-EEBALWEYT PAG-EEBALWEYT NG PAMANAHONG-PAPEL Pamagat

:

Mananaliksik

:

Taon at pangkat :

Semestre:

Taong Akademiko:

Sistema ng Pagmamarka:

Apat (4) na puntos ang pinakamataas na maaaring ibigay sa bawat aytem. Maaaring magbigay ng puntos na may desimal (halimbawa: 1.7, 2.3, 3.5) ayon sa paghuhusga ng ebalweytor. Pagsama-samahin ang mga nakuhang sub-total nakuhang sub-total ng puntos upang makuha ang kabuuang marka. A. Paksa Paksa at Suli Sulira ranin nin::

1. Signipikant Signipikant at napapanaho napapanahon n ba ang paksa paksa ng ng pananaliks pananaliksik? ik? 2. Sapat Sapat ba ang ang pagtala pagtalakay kay sa sa introd introduksy uksyon on?? 3. Malinaw Malinaw at sapat ba ang saklaw at limita limitasyon syon ng paksa paksa upang makalikha ng mga valid na paglalahat? 4. Maayos Maayos at mali malinaw naw ba ba ang pamag pamagat at at angko angkop p ba iyon iyon sa paksa ng pag-aaral? 5. Malinaw Malinaw,, ispesipi ispesipik k at sapat sapat ba ang mga tiyak tiyak na layuni layunin n

41

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 ng pag-aaral?

6. Sapat Sapat at matal matalino ino ba ang ang pagpili pagpili sa sa mga termin terminong ong binigyan ng depinisyon at malinaw ba ang pagpapakahulugan sa bawat isang termino?

Sub-total:

B. Kaugnay Kaugnay na Pag-aa Pag-aaral ral at Literatu Literatura ra

1. Sapat at angkop angkop ba ang mga mga pag-aaral pag-aaral at literat literaturang urang tinalakay? 2. Malina Malinaw w at maay maayos os ba ang ang pagta pagtalak lakay ay sa sa mga pag-aaral at literaturang iyon? 3. Wasto asto at maayo maayoss ba ang ang dokumen dokumentas tasyo yon n ng mga pag-aaral at iba pang hanguang ginamit?

Sub-total:

42

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 C. Disen Disenyo yo ng ng Pag-aa Pag-aara rall

1. Angkop Angkop ba sa paksa paksa ang pamamar pamamaraan/ aan/met metodon odong g ginamit ginamit sa pananaliksok? 2. Malina Malinaw w ba ang diseny disenyo o ng pananal pananaliks iksik ik at naayo naayon n ba iyon sa sayantipik na metodo ng pananaliksik? 3. Sapat Sapat at angko angkop p ba ang mga mga respon respondeng deng napi napili li sa paksa ng pananaliksik? 4. Malina Malinaw w at wasto wasto ba ang disen disenyo yo ng instr instrume umento ntong ng ginamit sa pangangalap ng mga datos?

Sub-total:

D. Presen Presentasy tasyon on ng ng mga mga Datos Datos 1.

valid at relayabol ba ang mga datos na nakalap? Sapat, valid at

2. Maingat Maingat bang bang nasur nasurii at nalap nalapata atan n bang wast wastong ong istatistikal tritment ang mga datos? 3. Sapat Sapat at angkop angkop ba ang ang nagigin nagiging g interpr interpreta etasyo syon n ng mga datos? 4. Malinaw Malinaw,, maayos maayos at consistent consistent ba ang tekstwal tekstwal at

43

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 tabular/grapikal na presentasyon ng mga datos?

Sub-total:

E. Lagom, Lagom, Kongkl Kongklusyo usyon, n, at Rekomen Rekomendasy dasyon on

1. Mabis Mabisaa at sapat sapat ba ang ang pagkakal pagkakalagom agom sa sa mga dato datos? s? 2.

valid ba ang mga kongklusyon? Nakabatay ba Lohikat at valid ba iyon sa mga datos na nakalap?

3. Nasagot Nasagot bas bas a kongklu kongklusy syon on ang mga mga ispesi ispesipiko pikong ng katanungan sa layunin ng pag-aaral? 4. Lohikal, Lohikal, pisibol pisibol,, praktika praktikall at ateynabol ateynabol ba ang ang mga mga inilahad na rekomendasyon? Natutugunan ba ng mga iyon ang mga suliraning natukoy sa pag-aaral? 5. Malina Malinaw w, tuwiran tuwiran at maay maayos os ba ang pagla paglalah lahad ad ng mga lagom, kongklusyon at rekomendasyon?

Sub-total:

44

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 F. Meka Mekani niks ks at at Porm Pormat at

1. Wasto asto ba ang ang pormat pormat ng ng bawat bawat bahagi bahagi ng pamanahong-papel? Nasunod ba ang tuntunin at tagubiling tinalakay sa klase? 2. Nasunod Nasunod ba ba ang mga mga tuntuni tuntuning ng panggr panggrama amatik tikaa sa teksto ng pamanahong-papel? 3.

proofread at Sapat at maayos ba ang pagkaka- proofread at pagkakaedit sa teskto ng pamanahong-papel?

Sub-total:

Kabuuan/Katumbas na Marka (100)

Ebalweytor: Petsa:

45


APENDIKS I

PORMULARYO SA S A PAG-EEBALWEYT PAG-EEBALWEYT NG PASALITANG PRESENTASYON PRES ENTASYON Pamagat

:

Mananaliksik

:

Taon at pangkat :

Semestre:

Taong Akademiko:

Sistema ng Pagmamarka:

Limang (5) puntos ang pinakamataas na maaring ibigay sa bawat aytem. Maaaring magbigay ng puntos na may desimal (halimbawa: 1.7, 2.3, 3.5, 4.8) ayon sa sa paghuhusga ng panelist. Pagsama-samahin ang mga nakuhang sub-total nakuhang sub-total na na puntos upang makuha ang kabuuang marka.

46


A. Mast asteri eri

1. Naipamalas Naipamalas ba ng bawat myembro myembro ng pangkat ang masteri masteri at kahandaan sa pagtalakay ng paksang naitakda sa bawat isa? 2. sapat, sapat, malin malinaw aw at mapangh mapanghikay ikayat at ba ang pagtala pagtalakay kay ng bawat isa? 3. sapat sapat at malin malinaw aw ba ang mga mga inilah inilahad ad na paliwa paliwanag nag at halimbawa ng bawat myembro? 4.

Wasto, sapat at mapanghikayat ba ang pagsagot ng bawat isa sa mga katanungan ng mga panelist?

5.

Obhetibo at valid ba ang mga pahayag ng bawat isa? Naiwasan ba nila ang mga pahayag na may pagkiling, prejudice, prejudice, lihis sapaksa at walang katibayan? Sub-total:

B. Pama Pamama mara raan an

1. Lohika Lohikall ba ang pres present entasy asyon on ng buong buong pang pangkat kat?? 2. Gumagam Gumagamit it ba sila sila ng mga mga kailanga kailangang ng kagamit kagamitang ang

47

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 awdyo-biswal? 3. Angkop Angkop at epekt epektib ib ba ang mga mga kagamit kagamitang ang ginaga ginagami mitt ng pangkat? 4. Epektib Epektib at kompitent kompitent ba ang ang pangkat pangkat sa manipul manipulasyon asyon ng mga kagamitan sa presentasyon? 5. Angkop at epektib epektib ba ang ang pamamaraa pamamaraan n o istratehiy istratehiyang ang ginagamit ng pangkat sa presentasyon?

Sub-total: C. Arti Artiku kula lasy syon on

1. Sapat Sapat ba ang ang lakas lakas ng ng tinig tinig ng ng bawat bawat myembr myembro o ng pangkat sa pagsasalita? 2.

Malinaw at wasto ba ang kanilang bigkas sa mga salita?

3. Angkop at epektib epektib ba ang kanilang kanilang mga mga galaw galaw,, kumpas kumpas non-verbal cues? at iba pang non-verbal cues? 4. Wala ba silang silang mga nakakadistr nakakadistrak ak na manerism manerism sa sa pagsasalita?

48

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 5. Wasto asto at angkop angkop ba sa sa diwa diwa ng mga mga pahayag pahayagan an ang pausing ? kanilang bilis sa pagsasalita, tono, diin at hinto/ pausing

Sub-total:

D. Disi Disipl plin ina a

1. Nagsim Nagsimula ula at at natapos natapos bas a takdang takdang oras oras ang presentasyon ng pangkat? 2. Naging malinaw malinaw,, matapat matapat at magalang magalang ba sila sila sa pagsagot ng mga tanong ng panelist? 3. Naipamalas Naipamalas ba nila nila ang pagkakaisa pagkakaisa at kooperas kooperasyon yon sa presentasyon? Hindi ba monopolisado ng isa o ilan ang mga Gawain? 4. Naipamalas Naipamalas ba ng bawat isa ang tiwala tiwala sa sarili sarili?? 5. Angkop Angkop ba ang ang anyo, anyo, ayos ayos at kasuo kasuotan tan ng ng bawat bawat isa? isa?

Sub-total:

Kabuuan/Katumbas na Marka (100%)

49

University of perpetual Help System DALTADALTA- Molino Campus Molino 3, Bacoor, Cavite S.Y. 2008-2009 Mga Puna at Mungkahi:

Pananaliksik: Autism

Recommend Documents