OMU MAKINE Fortran Ornekleri/ Vize 2013

FORTRAN FORTRAN ÖRNEKL ÖRNEKL ER  (2013) NOT: - K od sat satrlarndaki baz boluklar göstermek için " _ " kullanlmr. - K od sat satrlarn hemen yannda, iki ünlem iareti arasnda yazlan bilgiler o satrla ilgili açklamalar için çin yaz yazlmr. sim ile il e K arlama

K lavyeden den isi isim m giri girildikte dikten sonra sonra,, 'merhaba rhaba ...' ...' eklinde kullan karlayacak bir bir progr program amyazz. program karsilama character ad*20 write(*,*) 'adiniz nedir?' read(*,*) ad write(*,*) 'merhaba _ ', ', ad end

 Top  Toplam lama lemi K lavye avyede den gi giril rilen iki say say toplayan toplayan bir bir program programyazz. program toplama write(*,*) 'toplama icin iki sayi giriniz:' read(*,*) a, b c=a+b write(*,*)'toplam=', c end

Daire Daire Çevre vresi ve Alan Hesaplama K lavyede avyeden n yarçap girilen dairenin çevresini ve alan hesapl hesaplayan ayan bi bir program programyazz. program daire pi=3.141592 write(*,*) 'yaricapi giriniz:' read(*,*) r cevre=2*pi*r alan=pi*r**2 write(*,*) 'Alan= _ ', ', alan, '_Cevre= _ ', ', cevre end

dea deal Gaz Y ounluu Hesaplama

Kullan srasyla gazn ad ve mol kütlesini yazdktan sonra "gazin_adi gazinin yogunlugu [kg/m3]" eklinde çkt veren bir program yazz. program yogunluk character AD*10 P0=1.013E5 T0=273 R=8314 write(*,*)'gazin adi:' read(*,*) ad write(*,*) 'gazin mol kutlesi [kg/kmol]:' read(*,*) m R0=P0*m/R/T0 write(*,*) ad,'_gazinin yogunlugu [kg/m3]=', R0 end

Organik Molekül Younluu Hesaplama Kimyasal formülü CxHy eklinde verilen bir gaz yakn N..A. younluunu hesaplayan hesaplayan bir bir program program yazz. program yogunluk character ad*20 R=8314 P0=1.013e5 T0=273 MC=12 MH=1 write(*,*) 'Gazin adini giriniz:' read(*,*) ad write(*,*) 'C ve H atomlarinin sayisini giriniz:' read(*,*) x,y M=MC*x+MH*y R0=P0*M/R/T0 write(*,*) ad, '_gazinin yogunlugu [kg/m3]=', R0 end

dea deal Gaz Hac H acm mi Hesapl saplam ama a

Bir ideal gazn 1 atm atm basnç ve 273 273 K scaklktaki hacim deerini klavyeden girerek, istenilen baka bir scaklk ve basnçtaki hacmini hesapl hesaplam amaya yarayan yarayan bir bir program programyazz. program hacim p0=1.013E5

!1 atm basnç!

T0=273

!273 K scaklk!

write(*,*) 'v0 giriniz:' read(*,*) v0 write(*,*) 'P ve T giriniz:' read(*,*) P, T V=v0*p0/P*T/T0 write(*,*) 'Hacim=', V end

. = .  

Ortalama talama ve Toplam Toplam Hesapl saplam ama a K lavyede vyeden giri girilen say saylar larn ortalamas ve toplam hesaplayan hesaplayan bir bir program program yazz. Bu hesaplamada kullanlacak saylar larn giriinin tamamland -999 girerek belirtiniz. program ortalama top=0 n=0 20

write(*,*) 'ortalama ve toplam icin sayi giriniz, bitir icin -999' read(*,*) sayi if (sayi.eq.-999) goto 10 top=top+sayi n=n+1 goto 20

10

ort=top/n write(*,*) 'toplam=', top, '_ortalama=', ort end

Ders Geçme K lavyeden vyeden srasyla örencinin ad ve soyad, örenci numaras, arasnav notu, final notu girilerek rencini rencinin n ders ders geçme geçme durumunu ve ba baar notu harfini gösteren bir program yazz. Programn sonlanmas için final notunun negatif girilmesi art tanmlayz. Baar Notu

Baar Notu Harfi

100 - 9 89 - 8 79 - 7 69 - 6 59 - 5 49 -

A A2 B1 B2 C F3

Arasnav*0.4+Final*0.6

program sinav character AS*30, BNH*2 10

write(*,*)'Ad soyad, No, Ara ve Final sinav notlarini gir,final ne &gatif girilirse programi bitir' read(*,*)AS,NO,ARA,FIN if (FIN.LT.0) stop BN=0.4*ARA+0.6*FIN

!& i areti alt sat rdan devam etmek için kullanr!

if (BN.GE.90)

BNH='A1'

if (BN.GE.80 .and. BN.LT.90) BNH='A2' if (BN.GE.70 .and. BN.LT.80) BNH='B1' if (BN.GE.60 .and. BN.LT.70) BNH='B2' if (BN.GE.50 .and. BN.LT.60) BNH='C' if (BN.LT.50) BNH='F3' write(*,*)'ad=',AS,'_No=',No,'_Basari Notu=',BNH goto 10 end

Denklem DenklemK ökler öklerini Bulm B ulma a

 +  +  =  formatndaki bir denklemin köklerini, klavyeden a, b, c katsay lar lar girerek hesapl hesaplayan ayan bir program yaz yazz. program denklem write(*,*)'A,B,C yi giriniz' read(*,*)A,B,C

10

D=B**2-4*A*C

! hesapland!

if (D) 10,20,30

!*!

write(*,*)'gercek kok yoktur.' stop

20

X=-B/(2*A) write(*,*)'cakisik iki kok var=',x

30

X1=(-B+D**0.5)/(2*A) X2=(-B-D**0.5)/(2*A) write(*,*)'X1=',X1,'X2=',X2 end

*if

döngülerinde bu tür, virgüllerle ayrlm bir ifade kullanldnda artlar u ekilde belirlenmektedir: D <0 ise10 D=0

ise 20

D>0

ise 30

Üçgen art K ontrolü Üç kenar uzunluu klavyeden girildi inde üçgenin türünü ya da üçgen artn salanmad belirten bir bir programyazz. program ucgen write(*,*) 'ucgen kenar uzunluklarini giriniz' read(*,*) a,b,c if (a.lt.(b+c) .and. b.lt.(a+c) .and. c.lt.(a+b)) then if (a.eq.b .and. b.eq.c)then write(*,*)'bu ucgen eskenar ucgendir' else if ((a.eq.b .and. b.ne.c) .or. &(b.eq.c .and. c.ne.a).or. &(b.eq.c (b.eq.c .and. .and. c.ne.a)) c.ne.a))the then n write(*,*)'bu ucgen ikizkenar ucgendir' else write(*,*)'bu ucgen cesitkenar ucgendir' end if  if  else write(*,*)'bu bir ucgen degildir' end if  if  end

Vücut Vücut Kitle K itle nde ndeksi (BM (BM I ) He Hesaplam saplama a K lavyede vyeden vücut arl ve boy bilgileri girilerek vücut kitle indeksi hesaplayan, sonuca göre deerlendir rl endirm me yapan bir bir program programyazz. Vücut Kitle ndeksi

Deerlendirm

 BMI  BMI < 35  BMI < 30  BMI < 25    BMI < 20

Obez ma Kilolu Normal Zayf 

35 30 25 20

 = 

program kindex real ki write(*,*) 'agirligi (kg) giriniz:' read(*,*) agirlik write(*,*) 'boyu (m) giriniz:' read(*,*) boy ki=agirlik/boy**2 write(*,*) 'ki=',ki if (ki.lt.20) then write(* write(*,* ,*)) 'zayif 'zayif'' elsei seif (ki.ge (ki .ge.20.an .20.and d.ki.l .ki.lt.25 t.25)) the then write(* write(*,* ,*)) 'norm 'norma al' elsei seif (ki.ge (ki .ge.25.an .25.and d.ki.l .ki.lt.30 t.30)) the then write(*,*) 'kilolu' elsei seif (ki.ge (ki .ge.30.an .30.and d.ki.l .ki.lt.35 t.35)) the then write(*,*) 'sisman' else write(*,*) 'obez' end if  if  end

Rüzgar H  Hesaplama Farkl arazi koullarn etkisini de göz önünde bulunduracak ekilde; klavyeden belirli bir yükseklikte ölçülen rüzgar h ve yükseklik girilerek, istenilen yükseklikteki rüzgar h hesaplayabilen bir program yazz.

 =      K lavyede vyeden giri girilmesi gereken reken deerler: V0, Z, Z0, p V

:He :H esapl saplanmak istenen hz

Z

:Rüzgar hn hesaplanaca yükseklik

V0

:Belirli bir yükseklikte ölçülen hz

Z0

:V0 n ölçüldüü yükseklik

p

:Pürüz :Pürüz yüksekl yüksekliii ve sta stabil biliiteye teye ba ba katsay

- Büyük ehir: 2- Küçük yerleim yer yeri: 3- rsal alan:

p=0.4 p=0.2 p=0.1

program ruzgar 10

write(*,*)'1-buyuk sehir' write(*,*)'2-kucuk yerlesim yeri' write(*,*)'3-kirsal alan' write(*,*)'p katsayisinin belirlenmesi icin secim yapiniz:' read(*,*)no if (no.lt.1 .or. no.gt.3)then no.gt.3)then write(*,*)'yanlis girdiniz tekrar girin' goto 10 elseif (no.eq.1)then P=0.4 elseif(no.eq.2)then P=0.28 else P=0.16 endif  write(*,*)'Z0 giriniz'

read(*,*)Z0 write(*,*)'V0 giriniz' read(*,*)V0 write(*,*)'Z giriniz' read(*,*)Z V=(Z/Z0)**P*V0 write(*,*)'Z=',Z write(*,*)'V=',V end

Serbest Düme Durgun halde halden n serbest serbest düme har hareketine eketine balayan bir cismin, klavyeden girilen yükseklik ve t saniye aralklarla h ve zeminden yüksekliini hesaplayan bir program yazz. program sdusme G=9.81 write(*,*)'yuksekligi (m),DELTAT(s) giriniz' read(*,*)Y0,DELTAT write(*,*)'T[s]

v[m/s]

y[m]'

write(*,*)'------------------------' 10

T=T+DELTAT V=g*T Y=Y0-0.5*G*T**2 write(*,20)T,V,Y

20

format(1x,3F10.3) if (Y.GT.0) goto 10 end

Sayya K adar dar T oplam oplama a (if kullan kull anarak) arak) K lavyede vyeden n giril giri len n sayna kadar olan olan tamsaylar larn toplam if döngüsü kullanarak hesaplayan bir program yazz. program toplam top=0 i=1 write(*,*) 'n giriniz:' read(*,*) n 20

if (i.gt.n) goto 10 top=top+i i=i+1 goto 20

10

write(*,*) 'toplam=', top end

Sayya K adar adar Top T opllama (do kullana kull anarrak) K lavyede vyeden n giril ri len n sayna kadar kadar olan olan tamsaylar larn toplam do döngüsü kullanarak hesaplayan bir program yazz. program toplam top=0 write(*,*) 'n giriniz:' read(*,*) n do 50 i=1, n, 1 top=top+i 50

continue write(*,*) 'toplam=', top end

z, Zaman, Zaman, Yol Y ol He H esapl saplam ama a

Sabit Sabit ivm ivme e ilile hareke hareket eden bir bir aracn ula maksim aksi mum h ve bu hza ulamas için geçen süreyi klavyeden girerek; birer saniye aral klarla ula h (m/s) ve maksim aksimum hza ulaana kadar kadar ald ald yolu yolu hesa hesapl playa ayan n bir bir program program yaz yazz. program hiz write(*,*) 'maksimum hiz (km/h) ve sureyi (s) girin:' read(*,*) vmax, tmax A=vmax/tmax write(*,*) 'Zaman (s) Hiz (m/s) Yol (m)' do 10 t=1, tmax, 1 v=a*t x=0.5*a*t**2 write(*,*) t, v*3.6, x 10

continue end

ç çe Do Döngüsü -1 program do1 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' do 10 i=1, 3 do 20 j=2, 4 k=i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue

i

j ----1 2 1 3 1 2 2 2 3 2 3 2 3 3 3

3 5 5 5 7

end

ç çe Do Döngüsü -2 program do2 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' k=0

i

j ----1 3 1 2 3 1 2 2

do 10 i=1, 2 do 20 j=3, 4 k=k+i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue end

ç çe Do Döngüsü -3 program do3 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' do 10 i=1, 2

i

j ----1 3 1 2 3 5 2 1

k=0 do 20 j=3, 4 k=k+i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue end

ç çe Do Döngüsü -4 program do4 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' do 10 i=1, 2 do 20 j=3, 4 k=0 k=k+i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue end

i

j ----1 3 1 5 2 3 5 2

ç çe Do Döngüsü -5 program do5 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' k=0 do 10 i=1, 2 do 20 j=5, 3, -1 k=k+i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue

i

j ----1 5 1 1 1 3 15 2 5 22 2 2 2 3 33

end

ç çe Do Döngüsü -6 program do6 write(*,*) 'i j k' write(*,*) '-----' k=0 do 10 i=1, 3, 2 do 20 j=5, 3, -1 k=k+i+j write(*,*) i, j, k 20

continue

10

continue end

i

j ----5 4 11 3 15 3 5 23 3 4 30 3 3 36

Pi Say Say Hesaplama

 = 4   +    … dizisinin terimleri toplanarak pi say istenen duyarlkla hesaplanabilir. Bu   1) eklinde de yazlabilir. Bu dizinin ilk n terimini kullanarak  toplam ksaca  =   say hesapl hesaplayan ayan bir bir program yazz.

!denklemler incelendiinde pi say hesapl hesaplam amak içi için n sadece sadece terim terim say girilmesinin yeterli olduu görülmektedir! program pisayisi real pi write(*,*) 'Pi sayisi kac terimle hesaplanacak?' read(*,*) n pi=0 isaret=-1 do 10 i=1, n isaret=-isaret

! bu satr ile döngüdeki i deeri arttkça isaret deeri bir + bir - de er alacaktr!

terim=isaret*4./(2*i-1) !Fortran'da 4. yazlmazsa bölme ilemi gerçeklememekte! pi=pi+terim write(*,*) 'terim sayisi:', i, '_pi=', pi 10

!*!

continue end

* Bu program programda her her döngü tekrarnda hesapl hesaplanan anan pi say ekrana yazdlmaktadr. Böylece pi sayn gittikçe doru deerine yaknsamas ekrandan izlenebilir. Eer continue satn hemen öncesindeki write sat continue sonrasna yazrsa sadece girilen n terim teri mi sonunda hesapl hesaplana anan n pi say görüntülenebilir.

Dizi To T oplam

      () =   +  … 2

3

4

fonksiyonunun deerini, verilen x için dizinin ilk n terimini kullanarak hesaplayan bir program yazz. x ve n deerleri klavyeden girilecektir. Açklama:

 



 1) ilemine kark geldii görülmektedir. Dolayyla Fonksiyon incelendiinde   n deerine ri ne kada kadarr olan olan ilemlerin hesaplanmas için do döngüsü yazrken bu ilem lem tanmlanmalr. program dizitoplam write(*,*) 'x degerini giriniz:' ! f(x) fonksiyonun hesaplanmas için gerekli olan  x  deeri! read(*,*) x write(*,*) 'toplanacak terim sayisini giriniz:' read(*,*) n fx=0

!fx döngüsü oluturmadan önce balangç deerini sr olarak tantmamz gerekir!

do 10 i=1, n terim=(-1)**(i+1)*(x**i)/i fx=fx+terim write(*,*) 'i=', i, ',_f(x)=', fx 10

continue end

 Tarih  Tarih Y az gg.aa.yyyy eklinde girilmi tarihi gg aa yyyy ve gg/aa/yyyy formatnda geri veren bir program yazz. program tarih integer gun, ay, yil write(*,*) 'Gunun tarihini gg.aa.yyyy seklinde giriniz:' read(*,10) gun, ay, yil 10

format (i2,1x,i2,1x,i4) (i2,1x,i2,1x ,i4) write(*,20) gun, ay, yil

20

format ('_',i2,'_',i2,'_',i4) ('_',i2,'_', i2,'_',i4) write(*,30) gun, ay, yil

30

format (1x,i2,'/',i2,'/',i4) (1x,i2,'/',i2,'/',i4) end

Say Girii K lavyede vyeden n giril giri len say say kaç basamak basamakl olursa olsun, ilk 4 basama okuyan ve 'girilen sayi: (ilk 4 basamak)' ekli klinde nde dönü dönü yapan yapan bir bir program yaz yazz. program sayi write(*,*) 'bir sayi gir' read(*,10) n 10

format(i4) write(*,20)n

20

format (1x,'girilen sayi:',i4) end

Faktöriye aktöriyell Hesaplama plama K lavyede avyeden n giri girilecek cek n say sayna kadar bütün saylara ait faktöriyel deerlerini hesaplayan bir program yazz. Elde ed edilmek istene stenen: n: Sayi ---1 2 3 4 5 ... n

Faktoriyel ---------2 2 120 ... n!

program faktoriyel write(*,*) 'n degerini girin:' read(*,*) n fakt=1 write(*,20) 20

format (1x,'sayi',30x,'faktoriyel',/,1x,4 (1x,'sayi',30 x,'faktoriyel',/,1x,4('-'),30x,10('-')) ('-'),30x,10('-')) do 100 i=1, n fakt=fakt*i write(*,10)i, fakt

10 100

format (1x,i4,3x,F30.3) (1x,i4,3x,F30. 3) continue end

Gelecekteki cekteki Nüfusu He H esapl saplam ama a Bir bölgenin gelecekteki nüfusu

: Gelecekteki nüfus  : Ye Y eni nüfus nüfus

 =   (1 + ) formülü ile hesaplanabilir. Burada

p : Nüfus Nüfus art oran n : ki nüfus say arasndaki yl fark fark

anlamndadr. Nüfus art oran p, adaki formül yard ile he hesaplan saplana abili bil ir.

     =    1  eski bir sayma göre nüfustur. Eski ve yeni yllar, bunlara ait nüfus saymlar verildiine göre saymlardan sonraki 5,10,15,...,50 yl için nüfuslar hesaplayp yazan bi bir program programyazz. program nufus real NY,NE,P,N integer NG,YY write(*,*)'eski nufus ve yil' read(*,*)NE,YE write(*,*)'yeni nufus ve yil' read(*,*)NY,YY N=YY-YE P=(NY/NE)**(1/N)-1 write(*,*) ' YIL NUFUS' do 10 I=5,50,5 NG=NY*(1+P)**I YG=YY+I write(*,20)YG,NG 10

continue

20

format(1x,F5.0,I9) end

Celsius-Fah lsius-Fahrrenhe nheit-K elvin lvin Celcius Celcius bi birim riminde ndeki scaklklar -50oC ile 150oC arasnda 10'ar derece aral kla klarla rla Fahrenhe nheit ve K elvin vin birimine çeviren bir tablo hazrlaya rl ayan n bir programyazz.  TF=32+1.8*TC  TK =273.15+T =273.15+TC program sicaklik C

C, F, K sicaklik tablosu write(*,*) ' T[C] T[F] T[K]' do 10 TC=-50, 150, 10 TF=32+.18*TC TK=273.15+TC write(*,*) TC, TF, TK

10

continue

20

format (1x,F5.0,1x,F5.1,1x,F6.2 (1x,F5.0,1x ,F5.1,1x,F6.2)) end

Dizi Dekenlerle kenlerl e Standart Standart Sapma Sapma ve Ortal Or talam ama a He H esapl saplam ama a K lavyede avyeden n giri girilen n tane tane say sayn aritmetik ortalamas ve standart sapmas hesaplayan bir program yazz.

     = 

   =   

program standart dimension x(100) write(*,*)'n giriniz:' read(*,*) n do 10 i=1, n write(*,*) i,'. sayiyi gir' read(*,*) x(i) top=top+x(i) 10

continue xort=top/n top=0

(

)

do 20 i=1, n top=top+(x(i)-xort)**2 20

continue ss=sqrt(top/(n-1)) do 30 i=1, n write(*,*) 'x(',i,')-', x(i)

30

continue write(*,*) 'ortalama=', xort write(*,*) 's sapma=', ss end

Matris Toplama

  = 15

  = 69

3 4 , 7 8

1 3

7 4

C=A+B toplam toplama ilemini yapan yapan bi bir programyazz.

 = 174 10 123 m

: satr say

n

: sütun say program matris dimension A(2,3),B(2,3),C(2,3) integer A,B,C write(*,*)'satir ve sutun sayisini gir' read(*,*)M,N do 10 I=1,M read(*,*)(A(I,J),J=1,N)

10

continue do 20 I=1,M read(*,*)(B(I,J),J=1,N)

20

continue do 30 I=1,M do 30 J=1,N C(I,J)=A(I,J)+B(I,J)

30

continue write(*,100) do 40 I=1,M write(*,110)(A(I,J),J=1,N)

40

continue

100

format(' A matrisi',/,9('-'))

110

format(1x,3I3) write(*,120) do 50 I=1,M write(*,110)(B(I,J),J=1,N)

50 120

continue format(' B matrisi',/,9('-')) write(*,130) do 60 I=1,M write(*,110)(C(I,J),J=1,N)

60 130

continue format(' C matrisi',/,9('-')) end

Saylar lar sralama A1 A2 A3 4

3

A4

2

1

eklinde geliigüzel girilen saylar lar sralayan bir program yazz.

Dizi dekenler kullanlmadan: program siralama real ks read(*,*)A1,A2,A3,A4 if (A2.lt.A1)then ks=A2 A2=A1 A1=ks endif  if(A3.lt.A1)then ks=A3 A3=A1 A1=ks endif  if(A4.lt.A1)then ks=A4 A4=A1 A1=ks endif  if(A3.lt.A2)then ks=A3 A3=A2 A2=ks endif  if(A4.lt.A2)then ks=A4 A4=A2 A2=ks

endif  if(A4.lt.A3)then ks=A4 A4=A3 A3=ks endif  write(*,*)A1,A2,A3,A4 end

Dizi dekenler kullanlarak: program sirala real ks dimension A(1000) write(*,*)'kac sayi siralanacak?' read(*,*)N do 10 I=1,N write(*,*)I,'. sayiyi gir' read(*,*)A(I) 10

continue do 20 I=1,N-1 do 25 J=I+1,N if (A(J).lt.A(I))then ks=A(J) A(J)=A(I) A(I)=ks endif 

25

continue

20

continue do 30 I=1,N write(*,*)A(I)

30

continue end