Tema 1- Zaman Jahiliah
SOALAN : Sejauh manakah masyarakat Arab pada zaman jahiliyah dikatakan masyarakat yang tidak mempunyai peradaban dan tamadun.
A. Pengenalan 1. Maksud Jahiliyah. Jahiliah berasal dari perkataan "jahil" yang bermaksud bodoh. Al-Quran tidak memberi batas tertentu bagi zaman jahiliah. Kamus Bahasa Arab menyebutkan zaman jahiliah sebagai zaman sebelum Islam, iaitu sebelum turunnya al-Quran. Ciri-ciri jahiliah berdasarkan al-Quran adalah tidak mempunyai nabi atau kitab suci sebagai petunjuk, tidak mempunyai tamadun / peradaban, masyarakat tidak berakhlak, angkuh dan bongkak dan masyarakat jahil dan mereka tidak tahu membaca atau menulis.
2. Latar belakang masyarakat Arab Jahiliyah. Zaman jahiliyah ialah zaman selepas keruntuhan kerajaan Saba kira-kira 300 tahun (3 abad) sebelum kerasulan Nabi Muhammad s.a.w. dan berakhir apabila turunnya wahyu al Quran kepada Nabi Muhammad s.a.w. pada tahun 610 M.
3. Maksud tamadun – tamadun ialah kata Arab yang bermaksud kemajuan, kehalusan budi pekerti dan sopan santun. Menurut Ibnu Khaldum, perkataan tamadun atau madani adalah merujuk kepada masyarakat manusia yang maju dan makmur sama ada di kota atau di desa.
Sebab masyarakat Arab dikatakan tidak bertamadun. 1. Akidah kepercayaan yang sesat. Zaman jahiliyah dianggap zaman yang mengalami keruntuhan dari segi agama dan kesesatan dalam beragama yang begitu dahsyat di Semenanjung Arab. Masyarakat Arab pada era zaman jahiliyah dikatakan hilang pedoman dan dilanda kejahilan dalam beragama. Tersebarnya pelbagai agama di Semenanjung Arab kerana hubungan masyarakatnya dengan dunia luar menerusi hubungan perdagangan. Orang Parsi berusaha untuk menyebarkan agama Majusi, manakala orang Rom berusaha menyebarkan agama Nasrani yang diselewengkan di kalangan masyarakat pesisiran pantai Semenanjung Arab. Terdapat juga yang menganut agama Yahudi yang juga telah diselewengkan oleh pendeta agama mereka .
Manakala orang Arab di bahagian tengah Semenanjung Arab berpegang teguh dengan agama nenek moyang mereka, iaitu agama menyembah berhala.(Agama Wathani). Terdapat juga kepercayaan animisme dan tahyul diamalkan.
2. Zaman yang tidak mempunyai nabi dan kitab suci sebagai petunjuk. Pada zaman Jahiliyah, masyarakatnya tidak mempunyai pemimpin agama yang boleh membimbing mereka mengenal agama yang benar dan hidup bersyariat yang baik. Tidak ada nabi dan rasul yang menyeru mereka ke arah agama yang benar dan menyampaikan ajaran Allah (swt). Berbeza dengan zaman sebelum runtuhnya empangan Maarib di mana terdapatnya beberapa orang nabi dan rasul yang menyeru masyarakat Arab ke arah agama Allah (swt). Masyarakat arab jahiliyah juga tidak menggunakan kitab-kitab suci asal yang diturunkan kepada nabi-nabi sebelum mereka sebagai panduan dan rujukan daripada kesesatan. Malah mereka menjadi pengikut memesongkan isi kitab suci terdahulu untuk kepentingan puak-puak masing-masing. Seperti kaum Yahudi yang mengubah isi kandungan kitab Taurat dan mengingkari ayat-ayat Allah (swt)
3. Keruntuhan akhlak. Mereka banyak mengamalkan nilai-nilai buruk dalam kehidupan seharian. Nilai-nilai buruk yang agak ketara ialah seperti suka berperang, pendendam, minum arak, berjudi, berzina, merompak, mengamalkan semangat asabiyah, dan membunuh anak perempuan.
4. Kedudukan wanita di dalam masyarakat Arab Jahiliah sangat rendah / hina. Mereka malu sekiranya mendapat anak perempuan. Hal ini jelas disebutkan dalam al-Quran, Surah al-Nahl . Kedudukan wanita yang dipandang rendah menyebabkan timbulnya amalan membunuh anak perempuan sebaik sahaja dilahirkan. Sesetengahnya ditanam hidup-hidup.Kaum wanita biasanya dijadikan sebagai alat untuk memuaskan nafsu lelaki.
5. Penipuan dalam ekonomi. Menjadi kebiasaan orang Arab Jahiliyah melakukan penipuan timbangan dan sukatan dan mengamalkan riba. Kegiatan perdagangan orang Arab melibatkan riba. Mereka mengenakan kadar bayaran balik yang tinggi kepada peminjam.
6. Ilmu pengetahuan – ilmu pengetahuan sangat sedikit orang arab yang tahu membaca dan menulis dan tiada tradisi penyebaran ilmu dan pendidikan dalam masyarakat Arab jahiliyah. Mereka hanya memiliki asas-asas ilmu politik, ekonomi dan perniagaan. Masyarakatnya hidup dalam keadaan buta huruf. Penyebaran ilmu pengetahuan berlaku di kawasan pinggir iaitu Selatan dan Barat Semenanjung Tanah Arab kerana adanya hubungan perdagangan dengan dunia luar. Walau bagaimanapun, keadaan ini tidak dipraktis dengan sepenuhnya. Ilmu pengetahuan tidak diwarisi kepada generasi baru juga. Hal ini menyebabkan orang Arab tidak berupaya membina semula Empangan Maarib yang telah runtuh. Dikatakan hampir semua orang Arab buta huruf. Buktinya menurut al-Baladhuri, hanya 17 orang Arab sahaja yang tahu membaca dan menulis.
7. Keangkuhan dan sombong - Mereka mengamalkan semangat asabiyah. Oleh sebab mereka hidup secara berkabilah, mereka mempunyai semangat asabiyah yang sangat kuat. Semangat ini menyebabkan sering berlakunya peperangan yang berpanjangan di antara satu kabilah dengan kabilah yang lain. Mereka akan segera bertindak sekiranya terdapat anggota kabilah yang dizalimi. Kehidupan yang secara berpuak-puak, menyebabkan mereka ini sering berperang sesama sendiri sama ada secara individu atau kelompok. Tujuannya adalah untuk mendapat kuasa, restu puak, perlindungan dan pengaruh daripada penjajah.
8. Sistem pemerintahan. Tidak terdapat satu bentuk kerajaan yang teratur dan mempunyai sistem pemerintahan yang kukuh. Keseluruhan Semenanjung Arab dikuasai oleh suku atau puak-puak Arab yang berpecah mengikut sistem kabilah. Sistem politik Arab Jahiliah tidak seragam. Ia dipengaruhi oleh faktor perbezaan daerah, keturunan yang memerintah atau kuasa asing yang menjajah. Di bahagian Utara Semenanjung Tanah Arab, sistem politiknya berbentuk negara naungan. Kerajaan Ghassan adalah naungan Rom manakala Hirah adalah naungan Parsi. Oleh itu, sistem politik mereka telah terpengaruh oleh sistem politik sama ada Rom atau Parsi. Makkah turut menerima ancaman Habsyah-Rom di bawah penguasa Abrahah. Orang-orang Arab juga mengamalkan sistem politik berkabilah. Sistem ini adalah berbentuk primitif di mana peraturan yang diwujudkan hanyalah untuk kabilah mereka sendiri. Ketua kabilah, iaitu Sheikh adalah orang yang bertanggungjawab terhadap kabilah. Segala peraturan perlu dipatuhi, jika tidak mereka boleh disingkirkan dari kabilah tersebut dan mereka perlu memasuki kabilah yang lain.
ciri-ciri ketamadunan masyarakat Arab zaman jahiliyah yang baik. 9. Mengamalkan perdagangan antarabangsa. Sistem ekonomi orang Arab Hadari kebanyakannya ialah pedagang yang bergerak dalam kafilah. Sesebuah kafilah biasanya mengandungi 500-1,000 ekor unta. Sistem perdagangan yang biasa diadakan ialah sistem perdagangan dua musim, iaitu musim panas dan musim sejuk. Pada musim panas, mereka bergerak ke Utara, iaitu Syam dan pada musim sejuk, mereka bergerak ke Selatan iaitu Yaman. Di samping itu, mereka akan berkumpul di tengah Semenanjung Tanah Arab khususnya pada musim Haji kerana terdapat 3 buah pasar iaitu pasar Ukaz, Zulmajaz dan Zulmajinman. Orang-orang Arab Jahiliah juga melibatkan diri dalam kegiatan perdagangan antarabangsa. Mereka dikatakan mempunyai hubungan dengan orang-orang India, China dan Nusantara. Mereka mengambil barang dagangan dari pelabuhan di Yaman dan membawa ke Syam (Damsyik) untuk dijual kepada pedagang Eropah.
10. Menghormati tetamu walaupun musuh. Antara nilai-nilai baik yang mereka miliki ialah menghormati tetamu, pemurah, setia pada janji, berani, serta memberi penghargaan terutamanya kepada golongan penyair.
11. Mahir dalam bidang kesusasteraan. Dalam kesusasteraan, orang Arab pandai bersyair, bersajak dan berkhutbah. Tokoh seperti ini ialah Imru al-Qais, Zuhair dan Tarafah. Mereka dikatakan telah menghasilkan karya-karya yang dianggap bermutu yang disebut "al-Mu'allaqat-alSab" yang pernah digantung di Kaabah. Syair-syair akan dikemukakan di pasar Ukadz setiap tahun semasa temasya tahunan. Namun, karya-karya ini kebanyakannya berbentuk sajak cinta, ratapan, pujaan, sindir-cerca yang bertujuan berseronok. Kebanyakan hasil ini dihasilkan secara kreatif atau pengalaman atau khayalan dan tidak menunjukkan daya intelektual yang tinggi. Semua karya ini dikatakan mengandungi kata-kata yang tidak sopan.
Bentuk agama dan kepercayaan masyarakat Arab sebelum kedatangan Islam. SOALAN : Bincangkan bentuk agama dan kepercayaan masyarakat Arab sebelum kedatangan Islam.
Zaman sebelum kedatangan Islam dikenali sebagai zaman Jahiliah, iaitu bermula dari tempoh keruntuhan empangan maarib sehingga zaman kedatangan Islam (610 M). Ciri-ciri masyarakat Jahiliah ini tidak mempunyai nabi dan rasul serta kitab suci sebagai panduan. Nabi Muhammad s.a.w menerima wahyu yang pertama pad 610 M. Perkataan Jahiliah yang bererti bodoh menepati ciri-ciri masyarakat pada tempoh masa tersebut dalam semua aspek kehidupan. Kepercayaan masyarakat Jahiliah terbahagi kepada 2 iaitu, kepercayaan agama dan kepercayaan adat. Kepercayaan agama ialah bentuk-bentuk agama yang diamalkan oleh bangsa Arab, sementara kepercayaan adat lebih merupakan kepercayaan tahyul dan tradisi lama yang diwarisi. Kepercayaan adat tidak mempunyai konsep penyembahan sebaliknya membentuk sebahagian daripada budaya hidup mereka.
Kepercayaan agama terbahagi dua iaitu Agama Samawi (Agama langit) yang diturunkan oleh Allah melalui nabi-nabi dan mempunyai kitab, dan agama ardhi (agama ciptaan) yang direka oleh manusia sendiri. 1. Agama Hanif Agama yang diturunkan kepada Nabi Ibrahim. Penganutnya digelar Hunafa”. Agama ini tidak mempunyai kitab tetapi suhuf. Agama ini mentauhidkan Allah sebagai Tuhan yang Esa. Antara tokoh yang menganut agama ini ialah Waraqah bin Naufal dan Nabi Muhammad s.a.w sendiri. 2. Agama Yahudi Agama yang dianuti oleh masyarakat Arab sebelum Islam. Agama ini dibawa oleh Nabi Musa serta mempunyai kitab suci, iaitu kitab Taurat. Walau bagaimanapun golongan Bani Israel telah mengubah kandungan kitab ini demi kepentingan peribadi sehingga agama ini dianggap syirik kerana menduakan Allah. 3. Agama Nasrani Agama ini juga telah diselewengkan oleh golongan pendeta agama tersebut. Meskipun Allah telah menurunkan kitab Injil kepada Nabi Isa, namun penganut agama ini telah mengubah kandungan asalnya. Penganut agama asal agama Nasrani dikenali dengan gelaran ahli kitab.
4. Agama Wathani(Penyembahan berhala) Majoriti masyarakat Jahiliah menganut agama wathani, iaitu agama sembah berhala yang diperbuat daripada batu, kayu atau emas. Sesetengah Arab percaya berhala dapat memberikan manafaat dan mudarat, mempunyai keberkatan dan sebagainya. Terdapat 360 buah berhala disekeliling kaabah. Antara yang popular ialah Al-Uzza, Al-Manat, dan Al-Hubal. 5. Agama Majusi Agama ini juga digelar Zoroaster dan berasal dari Farsi. Mereka menyembah matahari dan api. Pendeta-pendeta Majusi menyembah matahari 4 kali dalam satu hari. Agama ini banyak mengandungi cerita khayal dan turut menghalalkan perkahwinan ibu dengan anak serta adik beradik. 6. Agama penyembahan Cekarawala Mereka menyembah matahari, bulan dan bintang serta beranggapan semua cekarawala merupakan sumber tenaga dan kekuatan. 7. Agama Penyembahan Makhluk Halus ( Polydemonisme) Mereka menyembah malaikat, Jin, roh nenek moyang dan sebagainya. Makhluk makhluk ini dianggap mempunyai kuasa ghaib dan boleh menjadi perantaraan dengan Tuhan, dan menjamin keselamatan mereka. 8. Penyembahan Tuhan Padang Pasir. Penganutnya digelar Ahl-al-Saf ( ‘ahlil-saf’ ). Mereka percaya bahawa padang pasir wujud tetapi tidak pernah ditemui. Amalan mereka membawa api pada waktu malam dan berjalan-jalan di tengah padang pasir sambil menyanyi. 9. Kepercayaan Animisme Mereka menyembah objek-objek alam sekeliling seperti pokok, mereka percaya air dan pokok merupakan sumber kehidupan dan padang pasir yang kering sebagai tempat kediaman tuhan yang jahat. 10. Kepercayaan tahyul Kepercayaan tangkal azimat a. Roh orang mati menjadi burung. b. Percaya kepada ahli nujum. c. Percaya kepada ahli sihir. d. Percaya kepada binatang yang melintas di tengah-tengah perjalanan- Jika ke kiri membawa kepada keburukan, manakala ke kanan akan membawa kebaikan.
e. Mengorbankan anak perempuan merupakan perbuatan yang mulia. f. Mengikat tali pada mana-mana pokok, jika ikatan terlerai sekembalinya suami dari perantauan, ini bermakna isterinya telah berlaku curang. g. Membuat keputusan melalui anak panah.
Ciri-ciri sosio-ekonomi masyarakat Arab pada zaman Jahiliyah. SOALAN : Bincangkan ciri-ciri sosio-ekonomi masyarakat Arab pada zaman Jahiliyah.
A. Pendahuluan 1. Definisi jahiliyah ( oleh P.K. Hitti): hanya jahil dari segi agama sahaja, bukan dari segi ilmu pengetahuan. Alasannya ialah zaman tersebut tiada nabi dan kitab sebagai petunjuk.
2. Definisi jahiliyah (dari segi bahasa): Bererti bodoh dan sesat
3. Ciri-ciri jahiliyah (mengikut al-Quran): Zaman yang tidak mempunyai nabi dan kitab suci sebagai petunjuk. Zaman yang tidak mempunyai peradaban @ tamadun Zaman masyarakatnya tidak berakhlak, angkuh dan bongkak. Zaman masyarakatnya jahil kerana tidak boleh menulis dan membaca.
4. Era/jangka masa zaman jahiliyah: Berlaku selama 3 abad iaitu apabila berakhirnya kejatuhan kerajaan Saba’ peringkat ketiga @ peringkat akhir Himyar Sekitar tahun 300M hingga turun Al-Quran dan kerasulan Nabi Muhammad s.a.w pada tahun 610M
5. Konsep manusia pada zaman jahiliyah. Menghargai kehidupan sendiri dan sesama suku. Menghargai dan mendewakan kuasa alam sekeliling.
Mempercayai adanya tuhan tetapi tidak beriman kepada satu tuhan. Percaya adanya kelahiran dan keturunan tapi tidak beriman kepada satu tuhan. Percaya adanya kematian tetapi tidak mempercayai adanya hidup selepas kematian. Percaya adanya kelahiran dan keturunan tetapi tidak mengetahui asal –usul manusia di sisi tuhan. Ciri kemanusiaan Arab jahiliah terpancar dalam bidang kehidupan.
Ciri-Ciri sosio-ekonomi Masyarakat Arab Jahiliyah A) ASPEK EKONOMI 1. Pertanian Selepas keruntuhan empangan Maarib dalam kerajaan Sabak menyebabkan ketidakstabilan politik dan kemerosotan ekonomi masyarakat Arab. Pengeluaran pertanian di selatan Semenanjung Tanah Arab merosot dengan teruk akibat tiada sistem pengairan yang baik. Aktiviti pertanian terhad, hanya tertumpu di kawasan subur yang mempunyai oasis seperti di Yaman.
2. Perdagangan Oleh itu orang Arab menjalankan aktiviti perdagangan di kota Makkah, Hirah dan Ghassan. Aktiviti perdagangan berlaku antara selatan dengan utara – perdagangan dua musim iaitu musim sejuk di Yaman dan musim panas di Syam dan pada musim haji tertumpu di Makkah. Terdapat rombongan perdagangan dalam bentuk kumpulan yang dikenali sebagai kafilah Perdagangan dijalankan dalam sistem barter. Barang dagangan utama ialah bijiran, wangi-wangian, rempah ratus, gaharu, berhala dan sebagainya.
3. Amalan dalam ekonomi Mengamalkan penindasan seperti riba dan penipuan. Biasa menipu dalam ukuran sukatan timbangan dalam urusan perdagangan. Menjalankan perniagaan jahiliyah seperti penjualan patung berhala pada musim haji yang sangat menuntungkan.
4. Rompakan Puak Badwi melakukan rompakan ke atas kafilah-kafilah perdagangan kaum bangsawan Quraisy. Rompakan menjadi pekerjaan utama dan satu pekerjaan yang mulia.
5. Penternakan Kegiatan utama kaum Badwi ialah menternak secara nomad. Antara binatang ternak seperti unta, kambing dan biri-biri. Mereka berpindah randah untuk mencari kawasan rumput dan air bagi binatang ternakan mereka. Binatang ternakan menjadi status kekayaan. Ekonomi masyarakat Quraisy tidak berkembang kerana permusuhan yang ketara antara golongan yang kaya dengan miskin.
B) ASPEK SOSIAL 1. Struktur Masyarakat Struktur masyarakat Arab boleh dibahagi kepada dua iaitu Arab Hadari (yang tinggal di bandar) dan Arab Badwi (yang tinggal di padang pasir) Mereka tertakluk kepada sistem berkabilah. Masyarakat berkabilah adalah berlandaskan pertalian darah dan keturunan (semangat asabiyah) Mereka bermegah dengan kabilahnya dan memandang hina terhadap kabilah yang lain.
2. Semangat Assabiyyah Mereka ada perasaan setiakawan @ asabiyah yang sentiasa terjalin rapi. Selalu berlaku peperangan antara kabilah. Tujuannya untuk mencari nama, kuasa, pengaruh dan harta benda sebagai lambang kemegahan kabilah mereka Peperangan antara mereka sering melibatkan dua atau banyak suku dan memakan masa yang lama walaupun disebabkan oleh perkara kecil sahaja. Contoh; Perang Basus berlaku antara kabilah Bakr dengan Rabi’ah selama 40 tahun kerana matinya seekor unta.
3. Kedudukan wanita Kedudukan wanita tidak mendapat tempat yang sewajarnya dalam masyarakat @ keluarga. Orang perempuan sering dijadikan alat hiburan dan pemuas seks. Mereka gemar menanam anak perempuan hidup-hidup terutama golongan miskin. Mereka lebih suka mempunyai ramai anak lelaki kerana beranggapan anak perempuan apabila besar kelak boleh menimbulkan masalah sosial dan ekonomi. Ini akan memalukan mereka kelak.
4. Akhlak tidak bermoral Mereka melakukan akhlak yang rendah dan tidak bermoral dalam kehidupan. Mereka berzina, berjudi , membunuh anak perempuan, dan minum arak yang merupakan kebiasaan kepada masyarakat Arab jahiliyah. Mempunyai sikap sombong, suka menindas dan menzalimi terutama terhadap golongan miskin dan hamba.
5. Akhlak mulia Mereka juga mempunyai sifat terpuji seperti melayan tetamu yang datang dengan baik walaupun musuhnya, menepati janji dan sebagainya.
6. Kedudukan hamba Hamba dipandang hina dan mempunyai status yang terendah dalam kalangan masyarakat . Hamba disiksa terutama apabila mendapat tahu hamba telah memeluk agama Islam seperti penyiksaan ke atas Bilal bin Rabah oleh tuannya Umayyah bin Khallaf.
7. Tahap penguasaan ilmu pengetahuan rendah Majoritinya adalah buta huruf. Ini kerana sikap mereka tidak mementingkan ilmu pengetahuan. Hanya mementingkan daya hafalan dan ingatan yang kuat sahaja. Hanya 17 orang yang tahu membaca dan menulis.
Usaha-usaha Nabi Muhammad s.a.w. dalam pembentukan masyarakat Islam di Mekah dan Madinah.
SOALAN : Huraikan usaha-usaha Nabi Muhammad s.a.w. dalam pembentukan masyarakat Islam di Mekah dan Madinah.
Latar belakang Nabi Muhammad s.a.w : Nabi Muhammad s.a.w berketurunan Bani Hashim, lahir pada 12 Rabbiulawal, tahun gajah. Setelah menerima wahyu , baginda beruasaha membina masyarakat Islam di Mekah melalui aktiviti dakwah, tetapi mendapat tentangan daripada kaum Quraish. Penentangan ini telah membawa kepada penghijrahan Nabi Muhammad s.a.w dan para sahabat baginda ke Madinah. Baginda meneruskan usaha dakwahnya di Madinah dan dipilih sebagai pemimpin di Negara Kota tersebut. Latar belakang masyarakat Mekah dan Madinah : Nama asal Makkah ialah Makoraba. Kemudian nama kota itu diubah kepada nama Bakkah dan Makkah. Dalam Al Quran Makkah disebut sebagai Bakkah yang telah didiami manusia sejak 2400 tahun dahulu. Kota Madinah dikenali sebagai Yathrib, bermakna kota yang bercahaya. Kedudukannya sangat strategic, iaitu terletak ditengah-tengah perjalanan di antara Syam di Selatan dan Mekah di bahagian utara. Madinah terletak berhampiran lembah yang subur, pertanian dapat dijalankan sepanjang tahun.Kesuburan tanahnya menjadi pusat tumpuan ramai.
Pembinaan masyarakat Islam di Mekah
Dakwah secara sulit : · Berlangsung selama 3 tahun – berusaha membina masyarakat Islam melalui aktiviti dakwah – Secara sulit baginda menyampaikan dakwah kepada kaum keluarganya yang terdakat iaitu bapa saudaranya. Keluarga sepupu dan juag temanteman yang rapat. hanya beberapa orang sahaja yang memeluk Islam-antaranya Siti Khadijah iaitu isteri baginda serta sahabatnya Abu Bakar. Baginda menyeru mereka supaya beriamn kepada Allah dan rasulnya serta meninggalkan ibadat menyembah berhala, Baginda juga mengajak mereka melakukan kebaikan dan kebajikan serta meninggalkan perkara / perbuatan yang mungkar seperti judi, minum arak, menipu,
merompak, berzina, membunuh anak dan sebagainya. Dakwah yang disampaikan oleh baginda adalh secara lemah-lembut dan penuh hikmah. Rumah al-Arqam dijadikan markas pertama dakwah islamiyah, rumah tersebut terletak di Bukit Safa. · Setelah mendapat wahyu daripada Allah yang memerintah baginda menyampaikan dakwah secara terang-terangan.
Dakwah secara terang : · Berlangsung selama 10 tahun. Mendapat penentangan daripada kaum Kafir Quraisy dalam bentuk siksaan, cacian, ejekan, penghinaan dan pemulauan. (huraikan). Orang Kafir Quraisy juga menggunakan teknik pujukan melalui Abu Talib, bapa saudara Nabi Muhammad yang ketika itu merupakan pembesar Quraisy dan teknik tawaran iaitu menawarkan pangkat dan harta kpd Nabi Muhammad. Kesemua teknik ini tidak berjaya melemahkan semangat Nabi Muhammad s.aw untuk terus menyebarkan Islam.
Pembentukan masyarakat Islam di Madinah. Pembinaan masjid : · Pembinaan masjid.-Merupakan usaha pertama Nabi Muhammad s.a.w di Madinah. · Fungsi masjid –Tempat perhimpunan umat Islam untuk mengadakan perbincangan, pusat pengajian, pusat ibadat, pusat pentadbiran dan berurusniaga. ·
Masjid terawal dibina ialah masjid Nabawi.
·
Pembinaan masjid telah melipatgandakan usaha-usaha dakwah.
Piagam Madinah : · Diperkenalkan untuk menyatupadukan masyarakat di Madinah. · Kandungan piagam ini mencatatkan tanggungjawa pemerintah dengan golongan yang diperintah, hak-hak manusia, persaudaraan,Keselamatan, tanggungjawab sosial, ekonomi dan sebaginya. · Perundangan Islam bersumberkan Al-Quran, Hadith, Qias, dan Ijmak · Baginda juga telah memperkenalkan konsep persamaan antara manusia.
Pemulihan ekonomi : · Penyatuan masyarakat yang berlaku telah mewujudkan semangat saling membantu sehingga meliputi segenap bidang. · Golongan Muhajirin bergiat dalam bidang pertanian. · Nabi menggalakkan umat Islam bergiat dalam bidang perniagaan.
Hubungan sosial : · Nabi Muhammad s.a.w telah menyatukan orang-orang Aus dan Khazraj yang saling bermusuhan sebelum ini. ·
Nabi Muhammad s.a.w telah mempersaudarakan golongan Muhajirin dan Ansar.
· Baginda berusaha menghilangkan rasa kesepian orang Muhajirin yang berjauhan dengan keluara dan sanggup meninggalkan saudara mara di Mekah.
Ciri Kepemimpinan yang Terdapat Pada diri Nabi Muhammad SAW
JELASKAN LIMA CIRI KEPEMIMPINAN YANG TERDAPAT PADA DIRI NABI MUHAMMAD SAW
Kepimpinan Nabi Muhammad SAW terserlah sewaktu baginda berada di kota Makkah lagi atau lebih tepat sebelum baginda menerima wahyu sebagai Nabi dan Rasul. Kepimpinan baginda lebih terserlah setelah baginda berhijrah ke Madinah; diiktiraf sebagai pemimpin tertinggi Negara Islam Madinah melalui penggubalan Piagam Madinah.
Ciri-ciri kepemimpinan Nabi Muhammad saw Adil : Antara ciri kepimpinan Nabi Muhammad s.a.w. ialah bersifat adil. Isteri baginda iaitu Saidatina Aisyah binti Abu Bakar al Siddiq menyatakan baginda bersikap adil dalam segala hal seperti percakapan dan perbuatan. Baginda telah menghapuskan diskriminasi kaum dengan menghapuskan semangat assabiyah. Baginda juga membela kaum wanita serta memperkenalkan sistem ekonomi yang adil. Amalan riba dan penipuan yang selama ini menjadi kebiasaan para pedagang Arab telah diharamkan dan digantikan dengan ekonomi Islam. Baginda berjaya menghapuskan semangat assabiyah dan diskriminasi kabilah. Dgn mengamalkan keadilan, baginda berjaya mewujudkan perpaduan dan keharmosian dlm kalangan masyarakat.
Bijak : Baginda juga seorang yang bijak. Baginda pintar mengatur taktik dan strategi peperangan. Contohnya, walaupun tentera Islam cuma seramai 313 orang dalam Perang Badar, namun dengan adanya strategi bijak yang diatur oleh baginda, mereka berjaya mengalahkan tentera Musyrikin/Quraisy Makkah yang seramai 1000 orang. Sebagai pemimpin tertinggi, baginda tidak sombong malah menerima pakai nasihat para sahabat. Contohnya baginda menerima cadangan Salman al Farisi agar menggali parit sekeliling kota Madinah untuk menyekat kemaraan tentera musuh
dalam Perang Khandak. Baginda jg bijak berpolitik apabila menghantar perutusan dari Madinah ke Rom, Parsi dan Habsyah. Kuasa-kuasa besar ini mengakui Madinah sebagai negara yg berdaulat.
Berani dan Tegas : Nabi Muhammad s.a.w. juga seorang yang berani dan tegas. Baginda bukan sahaja seorang nabi dan rasul yang diutuskan malah juga seorang pahlawan yang tiada tolok bandingnya. Baginda mengetuai setiap ekspedisi perang walaupun jumlah tenteranya kecil malah baginda berasa bertanggungjawab meniupkan semangat jihad dalam kalangan tentera Islam. Ketegasan baginda pula terserlah dengan menyingkirkan kaum Yahudi Bani Qainuqa’, Bani Nadhir dan Bani Quraizah dari bumi Madinah setelah melanggar Piagam Madinah. Mereka telah cuba menimbulkan keadaan huru-hara serta memecahbelahkan penduduk Madinah. Kesannya, penduduk Madinah kini Cuma terbatas kepada orang Islam sahaja.
Cekal : Baginda juga seorang yang cekal. Walaupun menerima tentangan hebat seawal usaha penyebaran Islam di Makkah, namun baginda tetap meneruskan dakwah Islamiyah walaupun terpaksa berhijrah ke tempat lain. Contoh, baginda tetap tabah menghadapi tentangan walaupun penentang itu datangnya daripada ahli keluarga terdekat seperti Abu Lahab yang merupakan bapa saudara baginda. Pelbagai cara digunakan oleh Quraisy untuk menunjukkan protes mereka namun usaha mereka itu menemui kegagalan dan akhirnya Nabi Muhammad s.a.w. berjaya membina sebuah negara Islam Madinah yang mampu menyaingi kota Makkah dari aspek ekonomi yang ketika itu dipegang oleh kaum Yahudi.
Berakhlak Mulia : Nabi Muhammad s.a.w. juga seorang yang berakhlak mulia. Akhlak mulia mampu menarik hati tidak kira kawan ataupun lawan. Dalam aspek kekeluargaan, baginda merupakan ketua keluarga yang patut dicontohi ekoran sifat pengasih dan penyayang. Contohnya, baginda sering membantu isteri memasak, menampal pakaian yang koyak, melayan anak-anak serta membersihkan rumah. Orang Arab Quraisy menggelarkan baginda ‘al-Amin’ kerana segala perkataan dan perbuatan baginda
sentiasa dipercayai. Baginda juga seorang pemaaf seperti memaafkan Saidina Umar al Khattab yang pernah menjadi musuh ketat Islam malah pernah cuba membunuh baginda. Akhlak baginda dapat mempersaudarakan masyarakat Arab yang berpecah-belah. Baginda juga memperkenalkan etika peperangan yg dpt menarik hati pihak kawan dan lawan.
Berakidah : Nilai kepimpinan Nabi Muhammad SAW berteraskan akidah dan tauhid. Baginda menyeru manusia supaya beriman kepada Allah dan mematuhi syariatnya. Selagi manusia melakukan suruhannya-Nya, maka mereka akan mencapai kebahagiaan di dunia dan akhirat. Buktinya, dalam usaha menegakkan Islam, Nabi Muhammad SAW menanam semangat jihad. Keimananan mereka membawa kejayaan dalam medan peperangan, Orang Islam di bawah pimpinan Nabi Muhammad SAW berjaya mengalahkan musuh-musuh Islam. Nabi Muhammad SAW membina kekuatan orang Islam berlandaskan akidah, tauhid dan berpaksi kepada al-Quran dan sunah.
Akal dan Ilmu Pengetahun : Imu pengetahuan yg ada pd NM SAW membantu baginda membuat keputusan yg bijak. Kepimpinan baginda berdasarkan wahyu Allah. Akal yg dikurniakan oleh Allah mendorong manusia berfikir secara rasional dan ilmu pengetahuan membantu manusia membuat keputusan dgn bijak.
Kepahlawanan : Memiliki sifat kepahlawanan dlm ekspedisi peperanga Menjamin keselamatan nyawa dan harta benda penduduk. Berjaya membuka semula kota Makkah tanpa pertumpahan darah
Toleransi : Sedia memaafkan orang Quraisy Memperkenalkan etika perang Mengamalkan prinsip syura
BINCANGKAN KEJAYAAN-KEJAYAAN PEMIMPIN DI MADINAH
NABI
MUHAMMAD
SAW
SEBAGAI
Kepemimpinan Nabi Muhammad SAW telah terserlah sewaktu baginda berada di kota makkah iaitu sebelum baginda menerima wahyu sebagai Nabi dan Rasul Kepemimpinan baginda terserlah setelah berhijrah ke Madinah--diiktiraf sebagai pemimpin tertinggi Negara Islam melaluipenggubalan Piagam Madinah.
Kejayaan-kejayaan Nabi Muhammad SAW di Madinah Mendirikan Negara Islam dan menggubal Piagam madinah sebagai symbol Negara Islam yang berdaulat dan menjadikan asas pembangunan Negara. Melaksanakan amalan syura bagi mencerminkan sikap toleransi baginda dan mendapat kerjasama daripada warga Madinah. Menghapuskan semangat assabiah: yang dilakukan melalui penerapan semangat persaudaraan Islam.Contohnya kaum Aus dan Khazraj dipersaudarakan atas dasar akidah. Memperkenalkan system ekonomi Islam;menghapuskan eksploitasi kaum Yahudi serta memperkenalkan system ekonomi yang adil. Membentuk angkatan tentera;meniup semangat jihad bagi mempertahankan kesucian agama Islam,mempertahankan Negara dan maruah diri. Menyingkirkan kaum Yahudi;pengancam keselamatan Negara dan diibaratkan ‘barah’ dalam kerajaan Islam Madinah.
Nabi Muhammad sebagai seorang Nabi , Rasul dan Negarawan
BINCANGKAN NABI MUHAMMAD SAW SEBAGAI SEORANG NABI, RASUL DAN NEGARAWAN
Nabi Muhammad SAW merupakan contoh yang terbaik(uswatun hasanah) oleh Al-Quran Baginda ialah seorang Nabi ,Rasul dan pemimpin masyarakat dan Negara. Baginda berkebolehan dalam setiap bidang bukan sahaja sebagai pendakwah tetapi sebagai panglima perang,perangka strategi,hakim, pendidik,penasihat dan perancang ekonomi.
a)Nabi Muhammad SAW sebagai seorang Nabi dan Rasul · Baginda telah diakui sebagai seorang Nabi dan Rasul menerusi kitab-kitab suci,iaitu Taurat Injil, Zabur,Al-Quran dan juga menerusi fakta sejarah. Bahirah seorang pendeta Kristian telah menyatakan adanya tanda-tanda kenabian dan kerasulan pada diri Nabi Muhammad SAW
b)Nabi Muhammad SAW sebagai pemimpin masyarakat · Baginda sebagai ketua dalam masyarakat dan telah Berjaya menyelesaikan masalah persengketaan antara Aus dan Khazraj dan di antara orang Arab dengan Yahudi di Madinah.
c) Nabi Muhammad SAW sebagai pemimpin politik · Nabi Muhammad SAW telah dilantik menjadi hakim bagi menyelesaikan masalah permindahan Hajar al-aswad sewaktu kaabah di landa banjir. · Setelah itu baginda mengetuai bagi pihak orang Islam Makkah dalam Perjanjian Aqabah I dan Aqabah 11 sebelum dilantik menjadi ketua Negara Islam Madinah.
d) Nabi Muhammad SAW sebagai perancang ekonomi
· Baginda telah merancang dan melaksanakan beberapa projek-projek ekonomi Madinah termasuk projek pertanian dan perdagangan.
e) Nabi Muhammad SAW sebagai pemimpin tentera yang Berjaya · Di antara kejayaan yang terbesar adalah dalam Perang Badar, Perang Khandak, dan pembukaan semula Kota Makkah.
Konsep serta tanggungjawab Khalifah dalam sistem pentadbiran Islam
BINCANGKAN KONSEP SERTA TANGGUNGJAWAB KHALIFAH DALAM SISTEM PENTADBIRAN ISLAM
Institusi khalifah sangat penting dalam sejarah pemerintahan Islam kerana ia merupakan lambing pembinaan sebuah Negara Islam sebenar yang berpandukan Al-Quran dan Sunnah. Ia adalah contoh pemerintahan terbaik sebagai panduan untuk seorang pemimpin atau pemerintah bagi membentuk sebuah Negara yang bertamadun. Sejarah Khalifah telah bermula selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW,iaitu apabila Abu Bakar al-siddiq dilantik sebagai khalifah yang pertama,diikuti oleh tiga orang sahabat iaitu, Umar bin Al-Khattab, Uthman bin Affan dan Alibin Abi Talib Era Khalifah selepas itu ialah Khalifah daripada kerajaan Bani Umayyah dan Abbasiah.Namun institusi khalifah mulai merosot selepas kerajaan Abbasiah kerana kebanyakan pemerintah telah menyeleweng daripada konsep pemerintahan Islam sebenar.
a)Konsep khalifah · Institusi Khalifah berasal daripada bahasa Arab yang bermaksud pengganti Nabi Muhammad SAW.Konsep Khalifah merujuk kepada jawatan sebagai ketua Negara Islam bagi menggantikan kepimpinan Nabi Muhammad SAW selepas kewafatan baginda · Pelantikan Khalifah mengikut syarat-syarat tertentu,iaitu seorang lelaki Islam,mempunyai istiqamah dalam akidah dan mengeluarkan pendapat,tidak cacat anggota yang boleh menghalang daripada menjalankan tugas serta mempunyai ilmu yang tinggi sama adadalam bidang agama dan pentadbiran. · Ciri-ciri khalifah mestilah baik, warak dan mahir dalam ilmu pentadbiran
keagamaan dan
· Proses perlantikan khalifah mestilah melalui majlis syura seperti perlantikan khalifah Abu Bakar al-siddiq
b)Tanggugjawab Khalifah · Menurut Ibn Khaldun, tugas Khalifah ialah menegakkan agama agama dan mentadbirbir dunia mengikut hokum syariah untuk kebaikan dunia dan akhirat. · Seorang khalifah bertanggungjawab dalam mengendalikan urusan pentadbiran Negara dan juga dalam melaksanakan hikum-hukum agama dengan adil.Pelaksanaan hukum tersebut pula mestilah mengikut hukum sepert i yang telah terkandung di dalam Al-Quran.Di samping itu perkara-perkara yang berkaitan dengan perundangan seperti perlantikan hakim,saksi dan pelaksanaan hukuman mesti dikawal dengan betul. · Dalam membuat sebarang keputusan berbanding urusan Negara,seorang khalifah juga mestilah berdasarkan syura.Dalam melantik pegawai untuk menjalankan tugas pula,khalifah perlulah menyerahkan tanggungjawab tersebut kepada individu yang amanah dan jujur dalam menjalankan tugasnya.Tujuannya ialah supaya tugas yang dilakukan berjalan dengan sempurna. · Dalam aspek ekonomi,khalifah perlu melaksanakan system ekonomi yang selaras mengikut kehendak Islam.Tujuannya adalah unuk menjamin sumber pendapatan yang diperolehi kerajaan dan rakyat bersih mengikut syariat.Beliau juga bertanggungjawab memungut cukai, zakat serta menguruskan pendapatan baitulmal dengan cara yang berhemat. · Khalifah juga bertanggungjawab dalam menyebarkan ilmu kepada rakyat di samping menyediakan kemudahan awam untuk kebajikanrakyat seperti sekolah ,masjid dan hospital.Selain itu beliau juga perlu memastikan perpaduan dalam kalangan rakyat adalah utuh. · Khalifah juga bertanggungjawab mejaga keamanan dan keselamatan rakyat serta Negara dari ancaman musuh samaada dari dalam mahu pun luar Negara. Untuk itu khalifah perlulah mengambil langkah-langkah bagi mengukuhkan keselamatan Negara.Contohnya ketika pemerintahan khalifah Umarbin Al-Khattab,beliau telah memperkemas pasukan tentera Islam bagi melindungikeselamatan Negara daripada ancaman kuasa asingiaitu Byzantine dan Parsi.
Kaedah pemilihan Khalifah pada zaman pemerintahan Khulafa' Al-Rasyidin
BINCANGKAN KAEDAH PEMILIHAN KHALIFAH PADA ZAMAN PEMERINTAHAN KHULAFA’ AL-RASYIDIN
·
Latar belakang pemerintahan khulafa’ al-Rasyidin.
·
Konsep dan cirri-ciri kepimpinan khalifah
·
Syura dan Baiah memainkan peranan penting dalam pemilihan khalifah
a)kaedah Perundingan · Pemilihan khalifah pertama secara Baiah atau sumpah setia merupakan perlantikan yang mendapat persetujuan orang ramai. Pemilihan secara terbuka di Saqifah Bani Saidah, perbincangan berhemah sertamenerima masyarakat Madinah yang terdiri daripada golongan Ansar, Muhajirin dan Yahudi menunjukkan nilai-nilai demokrasi subur dalam pemilihan khalifah yang pertamaaa.malah perlantikan baginda turut dibaiah oleh masyarakat Madinah
b)Wasiat Khalifah terdahulu · Pemilihan secara wasiat memang dianjurkanIslam. Dalam pemilihan khalifah kedua ini, criteria pemilihan khalifah yang diutamakan adalah berdasrkan ketokohan,kebolehan ,berhikmah, bijaksana, bertakwa dan cirri-ciri lain yang terdapat dalam Al-Quran.Malah perlantikan Umar bin Al-Khattab mendapat persetujuan sebulat suara ahli syura dan kemudian rakyat secara sukarela telah member i baiah atau taat setia kepadanya.Pemilihan dan perlantikan ini bukan berdasarkan keturunan atau warisan.
c)Kaedah Musyawarah · Pemilihan dan perlantikan khalifah melalui Majlis Perlantikan Khalifah.Khalifah Umar bin Al-Khattab telah menubuhkan majlis Perlantikan Khalifah bertujuan bagi mencari pengganti Khalifah Ketiga.Majlis ini dianggotai oleh Abdul Rahman bin auf sebagai ketua dan ahli majlis yang lain.Jawatankuas ini telah menemuramah setiap calon dan mendapat pandangan masyarakat Madinah sebelum membuat pemilihan dan perlantikan.Cara perlantikan ini menunjukkan demokrasi dipraktikkan dalam pemilihan dan perlantikan khalifah.
d)Perlantikan secara desakan sekumpulan umat Islam · Perlantikan Khalifah Ali bin Abi Talib dianggap tidak demokratik oleh penduduk Syam dan Bani Umaiyah yang memang menentang perlantikan ini. · Dari sudut pandangan yang lain perlantikan secara paksa wajar dilakukan kerana Negara dalam keadaan tidak stabil dan memerlukan seorang yang tegas dan berwibawa dalam mengembalikan keamanan dan perpaduah ummah.Justeru itu,pemilihan dan perlantikan khalifah Ali bin Abi Talib memang demokratik kerana beliau memenuhi kriteria dan keadaan darurat tersebut.Malah beliau juga mendapat sokongan penduduk Hijaz, Basrah dan Kufah.Anggota Majlis Syura juga tidak menentang pemilihan tersebut.
Perbandingan Corak Pemerintahan dan Pentadbiran Khalifah Umar bin Al-Khattab dengan Khalifah Umar bin Abdul Aziz
BANDINGKAN CORAK PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN KHALIFAH UMAR BIN AL-KHATTAB DENGAN KHALIFAH UMAR BIN ABDUL AZIZ.
-Pemerntahan dan pentadbiran Negara adalah sebahagian daripada ajaran Islam yang syumul. -Nabi Muhammad SAW merupakan orang pertama yang mengasaskan Negara Islam Madinah berteraskan wahyu untuk menjadi garis panduan tentang asasasaspemerintahan bagi seluruh umat manusia.
A)Latar belakang Khalifah Umar bin Al-Khattab · Nama Lengkap Khalifah Umar bin Al-Khattab ialah Umar bin al-Khattab bin Naufal daripada ketirunan Bani Adi(Quraisy)Umar dilahirkan di Kota Makkah 13 tahun sesudah kelahiran Nabi Muhammad SAW · Beliau memeluk agama Islam paada tahun kelima kerasulan Nabi Muhammad SAW ketika berusia 33 tahun. · Beliau dilantik menjadi khalifah setelah dicalonkan oleh khalifah Abu Bakar alsiddiq dengan persetujuan para sahabat.
B) Latar belakang Khalifah Umar bin Abdul Aziz · Khalifah Umar bin Abd Aziz menaiki takhta pada 717 M.Beliau merupakan Khalifah Umaiyah yang ke lapan · Beliau dilahirkan pada tahun 683 M di Madinah.Umar bin Abdul Aziz mempunyai pertalian darah keturunan dengan Khalifah Umar bin Abd Khattab melalui sebelah ibunya · Sejak kecil Umar bin Abd Aziz telah menghafaz al-Quran. Beliau telah mendalami ilmu hadis, syair Arab dan sastera di Madinah.
C) Dasar pemerintahan kahlifah Umar al-khattab i) pentadbiran wilayah yang ditakluki · Pentadbiran wilayah Islam bertanggungjawab kepada khalifah.
diketuai
oleh
gabenor
atau
wali
yang
· Setiausaha, jabatan setiausaha tentera, jabatan percukaian,pegawai polis, pegawai penbendaharaan Negara dan seorang kadi juga diwujudkan.
ii)Penubuhan Baitulmal · Tempat simpanan harta yang dikutip melaui zakat, jizyah,kharaj, usyur dan harta peninggalan tanpa wariS
iii)Pentadbiran tanah · Tanah dibahagikan kepada dua · Dhimmah, iaitu tanah bertuan dan sawafi, iaitu tanah tidak bertuan
iv)Membentuk majlis syura · Majlis syura iaitu, lembaga atau majlis perundangan Negara yang tertinggi telah ditubuhkan oleh Khalifah Umar bin al-Khattab. · Antara tanggungjawab majlis tersebut ialah menentukan polisi Negara yang berkaitan dengan hubungan luar dan pemerintahan Negara. · Majlis syura juga membincangkan masalah tentang politik,social dan juga keselamatan . · Majlis syura terbahagi kepada dua bahagian, iaitu Majlis Syura Tertinggi dan Majlis Syura Am.Majlis Syura Tertinggi dianggotai oleh Uthman bin Affan, Ali bin Abi Talib,Zaid bin Thabit,Muadh bin Jabal, dan Saad bin Abi Waqqas
v)Perluasan wilayah kerajaan Islam ·
Melalui dasar pembukaan negaradan kawasan baharu.
·
Antara kawasan yang Berjaya dikuasai ialah Syam, Mesir,dan Afrika Utara.
D)Dasar pemerintahan Khalifah Umar bin Abdul Aziz · Menghentikan ekspedisi ketenteraan dengan memanggil semua tentera di Medan peperangan termasuk tentera pimpinan MaslamahAbdul Malik yang sedangmengepung kota konstantinople. · Membezakan cukai jizyah dengan kharaj, iaitu jizyah hanya utuk orang bukan Islam ,kharaj pula kepada semua pemilik tanah taklukan dan zkat pula kepada orang Islam sahaja. · Membenarkan orang yang memeluk Islam berpindah dari kawasan desa ke Bandar. ·
Mewujudkan persamaan hak antara umat Islam.
·
Menghapuskan majlis-majlis perayaan yang menbazirkan wang Negara.
· Menyamatarakan kedudukan orang Arab dan bukan Arab dengan memberi tanggungjawab bersama terhadap masyarakat dan Negara. · Menghentikan penentangan dan sikap kecam-mengecam terhadap pihak kaum pemberontak.Sebaliknya berbincang bagi mencari jalan penyelesaian. Contohnya perbincangan beliau dengan Saudhah, iaitu ketua kaum Khawarij dan akhirnya Saudhah telah mengaku kalah setelah mendengar hujah beliau. · Menghantar para mubaligh untuk menyebarkan agama Islam ke seluruh dunia termasuk India,China dan rantau Asia Tenggara.
