Noche Buena Ni Galeny G. Topacio- Manalaysay MGA TAUHAN: Aling Tayang - isang biyuda, ina nina Tomas, Ben at Manding Sepa - utusan sa bahay ni Aling Tayang Tomas - anak ni Aling Tayang, isang mangangalakal mangangalakal Ben - anak ni Aling Tayang,isang inhinyero Manding - anak ni Aling Tayang, isang kargador Letty - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Tomas Erlinda - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Ben Nita - manugang ni aling Tayang, maybahay ni Manding
TANAWIN: Gabi. Maaliwalas na bulwagan ng isang maayos na tahanan. Sa isang tabi ay may isang bilog na hapag na may mantel at isang “florerang” nakapatong. Isang estante ng mga aklat ang nasa isang sulok at may ilang kwadrong nakapalamuti sa mg a palarindigan. Sa isang tabi ay may isa naming hapag na kinapapatungan ng isang radio. May pintuan sa dakong kaliwa ng bulwagan na may kurtina. Maliwanag ang ilaw. PAGSISIMULA: Sa pagbukas ng tabing ay makikitang si Aling Tayang ay tila nagsisiyasat sa bulwagan. Sa isang tumba-tumbang naroon ay mauupo siya pagkatapos. Titindig uli. Magpapahalatang may hinihintay na kinaiinipan. Uupo na naman sa silya. Pagagalawin ang silya. Sa radyo’y maririnig ang awit na “Silent Night, Holy Night!”. Papasok si Sepa mu la sa pintuang may kurtina.
TAYANG:
Mabuti na ang pagsalu-saluhan
nating iyan. Masisiyahan na sila niyan… SEPA:
Oho… (Pagulat) Teka nga pala muna
Nanang… ‘Titingnan ko ang mga iniwan ko sa labas at baka pinakikialaman ng mga pusa! (Tuluy-tuloy na aalis si Sepa. Darating sina Ben at Erlinda. Pusturang-pustura ang mag-asawa at kapwa may bitbit na mga pang-aginaldong nasa nababalutang mga kahong karton at balutan.Kapwa silang hahalik sa kamay kay Aling Tayang na mauuna si Ben)
Nana Tayang, talaga bang darating sila. Gabing-gabi Gabing-gabi na’y wala pa sila e! TAYANG: Ha? Ano ‘ka mo? SEPA: Kung darating hong talga ang inyong mga anak. TAYANG: Sarhan mo nga muna ang radio at nang maintindihan kita. (Isasara ni Sepa ang radyo) Ano ba ang sinasabi mo,ha, Sepa? SEPA: Kung darating po ang mga anak ninyong pinaghahandaan natin ng mapagsalusaluhan! TAYANG: Aba, oo… Darating sila, pagkat aking ipinagbilin. ipinagbilin. Tuwing pasko’y talagang nagsasalu-salo kami.. SEPA: Malayo ho ba ang kani-kanilang bahay? TAYANG: hindi naman siguro. Naririto rin silang lahat sa Maynila, magkakaiba nga lamang ng lugar. SEPA: Kasi’y hindi ho natin napag-uusapan napag-uusapan sila. SEPA:
Aa’pat na araw lamang ako palibhasa sa inyo rito.
Mano po, Nanay!
TAYANG:
Naku, ang mga anak ko! Kaawaan
kayo ng diyos! (Babasbasan niya ang dalawa. Sabay na ibababa ni Ben at Erlinda ang kanilang mga dala sa mesa, ngunit ititira ni Ben ang isang kahon at lalapit kay Aling Tayang) BEN:
Nanay narito ang tangi naming aginaldo
sa inyo. Ito’y inorder ko pa sa Amerika. (Aalisanng balot ni Ben ang kahon, bubuksan niya ito at ilalabas nang nakaladlad ang isang bata) Isukat mo nga, Nanay! TAYANG:
Este, Sepa, areglado nab a ang
handa natin? Oho…Ginayat ko na ang tinapay,
hinango ko na rin ang minudo at sopas, saka
Mahal yatang totoo iyan, nak… Bakit
ba iyan pa ang binili niyo,e , hindi ko naman kailangan kailangan ang bata… Naiinitan pa nga ako kung gabi, e! ERLINDA:
Mabuti iyan sa inyo, Nanay, lalo na
kung kayo’y namamahinga. Sige nga, isuot nga natin sa kanya, Ben! TAYANG:
Puro pagmamalabis ang itinuturo
ninyo sa akin. Ano ba ako, isang donya Sabel? ERLINDA:
TAYANG:
SEPA:
ERLINDA:
Bakit kayo’y maraming sinasabi ay
hindi naman maaaring tumutol sa amin. Dale nga’t ako ang magsusukat sa inyo! inyo! (Paagaw na kukunin ni Erlinda kay Ben ang bata at isusuot kay Aling Tayang at tutulong din si Ben)
nakapagprito na rin ako ng hamon. Nakasalang
TAYANG:
Ang mga anak naito, oo!
napo ang tsokolate at bubuksan na lamng ang
ERLINDA:
Tingnan ninyo, Nanay, at bagay na
keso.
bagay sa inyo! Tingnan ninyo!
BEN:
Para palang dalaga ang Nanay kapag
may bata! Talagang maganda ka pa Nanay! ERLINDA:
Di kasi,naman ui!
buhay pa ang inyong ama, sa ganitong araw ay labis din siyang magagalak sa nakikitang giliw sa inyo! (Darating sina Manding at Nita. Walang ano mang bitbit ang dalawa.
(Darating sina Tomas at Letty.Magagara rin ang
Nakapolo-shirt na may kulay si Manding at ang
damit ng mag-asawa at kung anu-ano ang
pantaloon ay maong. Si nita naman walang walang
dalang aginaldo)
kagayak-gayak) MANDING:
LETTY:
(Hahalik ng kamay kay Aling Tayang)
Nanay! NITA (Lalapit agad kay
Aling Tayang at hhalik ng kamay) kamay) Mano po,
Mano po Nanay! (Ilalapag sa mesa ni Tomas
Nanay!
ang kanyang dala, gayundin si Letty, pagkahalik
TAYANG:
ng kamay kay Aling Tayang)
(Hahagkan din ni Manding ang kanyang
TAYANG:Mga
anak ko, naiinip na ako sa inyo! inyo!
Kaawaan kayo ng Diyos, Anak!
kamay) Pagpalain ka ng Diyos, Anak ko! E,
(Hahalik sakanyang kamay si Tomas) Kaawaan
bakit ba ngayonlamang kayo dumting?
kayo ng Diyos, mga bunso… e, bakit ba naman
NITA:
ginabi kayo ng totoo?
Nayakag po yata ng mga kaibigan ay kung
LETTY:
Kasi’y itong si Tommy, Nanay.
Mangyari po’y itong si Manding… Manding…
saan nagsuot…
Nagpagabi ng uwi, e! (Dudukot sa bulsa ng
MANDING:
kanyang Amerikana si Tomas at ilalabas ang
mga kaibigan.Nagbabasakali ako sa piyer,
isang kahita. Lalapit kay Aling Tayang)
pagkat nabalitaan kong may dumating na
TOMAS:
(Bubuksan ang kahita) … Nanay narito
ang aginaldo sa inyo ni Letty.
Hindi, ako’y sumama lamang sa
bapor at magdidiskarga ra, pagkat aalis din bukas. Baka ‘ka ko makadilihensiya makadilihensiya tayo, e!
ERLINDA:
Isukat nga ninyo, Nanay!
NITA:
TAYANG:
Mga anak, baka naman ako
tatlong buwan nang nagabbawas sa kanyang
pagkamalang nanalo sa sweepstakes! LETTY:
Teka nga’t ako na ang an g magsusuot sa
kanya. (Isusuot ni Letty sa daliring palasingsingan ni Aling Tayang ang singsing) O,
Alam po ninyo, Nanay, si Manding ay
trabaho at siya’y nagkakargador sa piyer! BEN:
Nagkakargador?
TOMAS:
Ibig sabihi’y nagpapaupa kang
maghakot?
hayan… tingnan ninyo (Ilalantad ang kamay
MANDING:
nailing Tayang) Bagay na bagay sa Nanay!
ko, sapagkat wala akong mapasukan! Paano…
TAYANG:
Mga anak, ako’y totoong
Oo! Iyan ngayon ang hanapbuhay
lawang-lawa tayo, e!
naliligayahan sa ginagawa ninyo sa akin.
TAYANG:
Napaka-ligaya ko. Mapalad ako sa maraming
ng hanapbuhay mo? Susmariosep! Bakit hindi
ina! (Magpapahid ito ng luha).
ka na lamang nagpasabi?
BEN:
Bakit ka naman umiiyak yata, ha,Nanay?
Naku, ang anak ko! Di ang hirap-irap
MANDING:
E, kumikita naman ako kahit
ERLINDA:
Ku, e, bakit nga ba Nanay?
paano,e! Aba, sa panahong ito’y Lalapit ka sa
TAYANG:
(Magpapahid uli ng luha) Wala mga
mga opisina, e, patay ka na muna bago ka
bunso ko… Labis na labis lamang ang
matanggap at hindi mo naman malaman kung
kasiyahan ko! Nagugunita ko lamang na kung
matatanggap ka nga o hindi!
TAYANG:
Ang anak na ito… ikaw ba’y talagang
NITA:
Siya nga? Bakit hindi mo ipinakita sa akin?
nagsasarili na? Bakit hindi ka lumapit sa Kuya
MANDING:
Ben mo o sa Kuya Tomas mo? (Titingnan ni
lahat (Iisaisahing aayusin sa pagkakatindig ang
Manding) Kaya pala maitim ngayon ang anak
mga kaharap ng dalawang hipag,si Nita at ang
ko at magaspang ang kamay! (magpapahid ng
kanyang ina). Ngayon… Makinig kayo. Sapagkat
luha)
ang pasko’y mabiyayayang araw, inaakala kong
MANDING:
Nanay, awa naman ng Diyos ay
nakakakita ako kahit papa;no. E… huwag ka namang umiyak! Paskung-pasko pa naman(Masaya). Aba, siyanga pala… hindi ko man lamang nabababti kayong lahat ng Maligayang Pasko! (Unang lalapitan si Erlinda at kakamayan) Maligayang pasko Ate Erlinda! (Kakamayan din ang nakangiting si Letty ) Maligayang Pasko, Ate Letty. LETTY:
Maligayang Pasko naman sa iyo, Manding.
(Lalapit naman it okay Nita at yayakapin. Lalapit din si Erlinda kay Nita) ERLINDA:
Siyanga naman, Nita. Ano ba nama’t
hindi na kami nakabalita sa inyo ni Manding may anim na na buwan na? NITA:
E, kasi’y kasi’y tumatanggap ako ng tahiin, Ate!
LETTY:
Ha? Nananahi ka? Sus, ang hirap niyan!
TAYANG:
Ang mga bata namang iyan… hindi na
(Sisigla) Buweno… Buweno… umayos kayong
isang tula ay isang damdaming katulad nang sa akin ay isang biyaya rin…At, iyan ngayon ang inihandog ko sa nanay… Ang tangi kong alala ngayon ay ibibigay sa kanya, Nanay making maki ng ka…. Pasko, Pasko ngayon….sa Kabila-kabila’y Masaya ang lahat,
Laganap ang tuwa, sigla’ nakasabog, Daigdig…may galak: Kaluwalhatiang pahatid ng Diyos, Ating nilalasap. Kaya bawat tao, ang bawat kinapal, Maligayang ganap! Ako, kung bigo man, ang kabiguan ko’y Aking tinatanggap,
At dito sa puso…pag puso…pag-ibig sa Diyos! Lalong tumitimyas;
nga nagpapapsabi man lamang(Lalapitan si Nita at
Ngayong pusong ito, ang kayamanan
hahawakan sa kamay ) Kaya pala namamayat ka
kong
ngayon! Kawawang mga bata ito! ( Ang magkatabi
Matibay, matatag
sa pagkakatindig na sina Ben at Thomas ay
Tanggapin mo ina. Hindi maluluma,
magbubulungan,habang titingin-tingin kay
Hindi malalansag!
Manding na bahagyang nakatalikod sa kanila. Dududkot si Thomas ng isang magandang cigarette
(Pagkatapos na maka rula si Manding, makikita
case,magsususbo ng isang sigarilyo; aalukin si Ben
niya ang kanyang dawlang hipag na sina Erlinda at
at ang dalawa’y kapwa maninigarilyo )
Letty na kapwa nakatungo, Samantalang si Nita ay
NITA:
Kaya po,Nanay, ito ay tapatan! Talagang
magpapahid ng luha. Ang huling titingnan niya ay
ang punta naming ito sa inyo ay upang magkita nga
ang kanyang ina. Magbabatis ang luha ni aling
lamang! Wala kaming dala sa inyo ni Manding.
Tayang. Luluha rin si Manding)
MANDING:
Taong ito, Oo! Anong wala tayong
dala na sinasabi mo? NITA:
(Haharapin ang asawa) asawa) Ikaw ang taong
TAYANG:
Anak ko!
MANDING:
Nanay, nalalaman kong
puro biro ang katawan…
katungkulan ng isang anak ang mag-alala sa
MANDING:
kanyang magulang. Batid ko ang kanyang
Aba, Mayroon nga tayong pang
aginaldo sa Nanay, Nita! Mayroon…
tungkuling iyan ay makatao at maka Diyos, Isa
ring kagandahan ng lipunan at isang kaugalian kau galian
BEN:
sinusunod sa buong daigdig, Pangarap ko,
Tomas. Akalain mong madrama pa s aharap ni
Nanay, na madulutan kita ng kahit bahagya
nanay!
man lamang na kasiyahan, ng munting bahagi
TOMAS:
ng ligaya… Ikaw na pinagkakautangan ko ng
MANDING:
buhay, ng kabuuan ko, ng aking lakas ngunit
Tomas. Bakit ganyan ang inyong pagsasalita?
nanay, isang bigo ang anak mo sapagkat kawal
Alalahanin ninyong sa aking kahirapan ay ibig ko
ng karalitaan
lamang maipagtapat ang katotohanan sa ating ina
TAYANG: (Lalapit kay Manding at yayakapin ito)
BEN:
Artista pala ang kapatid nating ito,
Oo nga…gulat ako...e! (haharapan sa dalawa) kuya
Sus bakit ka naman hindi maghihirap, e,
Anak ko, bakit ka ba nagsasalita ng ganyan, Ang
tamad na tamad ka!
anak na ito…Sa akin, ang kaligayahan ko ay kayo,
TOMAS:
kayong lahat ng mga anak ko. Oo’t nalulugod ako
abilidad! Tapos na ng ”High School” Nagkargardor
sa bawat iaalay niyo sa akin, sa matatamis niyong
lamang eh!
handog ngunit kung wala naman ay hindi
Ang sabihin mo’y walang dilihensya at
MANDING:
Hindi lamang ninyo ako
mangangahulugang kayo ay nagkukulang. Sapat na
nauunawaan…nagkakargador nauunawaan…nagkakargador ako,bilang
sa akin ang makita kayo. Kayong lahat na bahagi ng
pansamantalang hanapbuhay ko. Ngunit
dugo ko’t buhay!
mayroon naman akong hinihintay na
NITA:
Mangyayari ho, Nanay bawat anak na
Makita nammin ngayon ay may alaala na sa magulang… E, kami lamang ang wala. (Lalapit (Lalapit
trabahong inaasahan kong bukas makalawa’y pakikinabangan! BEN:
Ang sabihin mo’y talagang mahilig ka sa
kay aling Tayang at yayapusin naman siya nito
pagbubulakbol! Hanggang ngayo’y alisaga pa
ng isang kamay. Mapapagitna sa mga mag-
ang sarili sa paglilimayon!
asawang Manding at Nita si aling Tayang) Tayang)
TOMAS:
Tingnan mo yan… Sukat bang
Nanay, ang pamasko naming sa inyo ay
magkakargador ka. Nakakahiyang hanapbuhay.
binibigkas na lamang ng aming mga puso!
Masahol ka pa sa pulubing tangway! Hayan
TAYANG:
Husto na nga! Huwag na nating pag
usapan ang bagay na iyan ako’y galak na galak, sapagkat kapiling ko kayong lahat ngayon sa
ang labas mo… Tatanda ka’y paurong at walang asenso kalianman! BEN:
Mangyari’y nagnag-asawa agad! Akala mo’y
araw na ito ng pasko.(Haharapin pasko.(Haharapin si Tomas at si
mauubusan ng babae! Kung nagpatuloy ka
Ben. Titingnan din si Manding) Manding) Buweno, mga
naman ng pag-aaral hindi ka sisispain sa
anak, magusap-usap na muna kayo at may
opisina. Alam mo ba kaya ka napa aalis sa
ipapakita lamang ako kay Nita sa
dating pinagtatrabahuhan mo? Hoy! Dahila’y
loob.(Babalingan loob.(Babalingan si Letty at si Erlinda) Erlinda) Kayo ring
wala kang titulo, wala kang natapos na
dalawa… dalawa… Halina, kayo (Payakap (Payakap naaakayin ni
karunungan!
Aling Tayang si Nita at susunod naman naman sina
MANDING:
Mga kapatid ko kaya ba ninyo
Erlinda at Letty )
ako sinisisi ay dahil sa abang kapalaran ko?
(Si Ben at si Tomas ay tatalim ang tingin kay
Hindi ko gusto ang magkaganito.
Manding at eto naman ay mapapatingin sa dalawa)
BEN:
Ku…talagang pinipilit mong mapaibabaw
ang katuwiran mong pilipit!
MANDING:
Ikinahihiya ba ninyo ang aking
TAYANG:
Mga anak ko, kayong lahat…
hamak na kapalaran? Tandaan ninyong hindi
Makinig kayo. Ang diwa ng pasko ay makulay
ko maitatatwa na kayo’y karugtong ng aking
at mahalaga. Ang mga magkakahinlog na
bituka. Subalit kung itinatakwil ninyo ako…Kayo
nagkakalayo ay naglalapit… Nagsasalo-salo. Nagsasalo-salo.
ang bahala! (Lalabas (Lalabas si Aling Tayang at
Nagbabatian ang mga nagkakaaalit.
mapapaharap sa kanya ang tatlong
Nagyayakap ang kanilang mga diwa at
magkakapatid )
damdamin. Salamat mga anak at minsan pa
TAYANG:
Ano ba’t nagkakagalit yata kayo mga
anak! Bakit ba? BEN:
Hindi nanay! Pinangangaralan lamang
nating tinamasa ang ganitong biyaya. Salubungin natin ang paskong ito ng isang mataimtim na pagbati!
naming ang taong ito! (Pagigitna (Pagigitna si Aling
(Si Manding ay hahawakan sa dalwang kamay
Tayang sa tatlong anak )
sina Ben at Tomas. Masasaya sila. Hahalikan
TAYANG:
Mga anak ko, kayong lahat ay mahal
naman ang kanyang tatlong manugang. Si
sa akin. Kayo ang sanlasa sa akin ng inyong
aling Tayang) Tayang)
yumaong ama. Kayo, sapagkat nagmula sa
NITA:
aking puso ay hinubog ko sa katuwiran at
kami’y nasa inyong piling!
kabaitan… Itinanim ko sa inyong damdamin
TAYANG:
ang pagmamahalan sa isa’t-isa isa’t-isa . Huwag
magsalu-salo! (Lalalbas (Lalalbas si Sepa) Sepa)
ninyong taniman ng panimdin ang aking
SEPA:
kalooban. Alalahanin natin ang daigdig na ito
natin!
ay nilikha ng Diyos sa pag-ibig pag-ibig kaya’t mag
TAYANG:
Nanay, ang saya ng paksong ito, pagkat Mga anak ko, tayo na sa labas at
Nana Tayang, handa na ho ang hapag Mga anak, tayo na kayo…
ibigan sana kayo… Magmahalan. Ang dakilang dakilang Hesus na ngayo’y hinihintay ng sangkatauhan
( Ang Ang lahat ay lalabas. Mauuna si aling Tayang
ay sugo ng pagibig… Isinilang siya sa isang
na akay nina Erlinda at Letty. Kasunod sina
palalong walang nakikilalang matuwid,
Tomas at Ben. Maiiwan ang dalawa, si Manding
namatay sa krus; ngunit ang kasalanan ng
at Nita. Lalapit ang dalwa sa radio at bubuksan
sangkatauhan ang kanyang iniligtas, tayong
ni Manding. Maririnig ang awit na”Joy to the
mga taong sa kampay ng buhay ay
world!” Mag ngingitian ang mag-asawa.
nagkakamali at nakakasala! (Biglang (Biglang maririnig
Magkaakbay na susunod sa mga lumabas) lumabas)
ng mga nasa bulwagan ang sunod-sunod na tunog mula sa batingaw mula sa simbahang malapit lamang. Lalabas sina Erlinda, Letty at Nita) Nita) ERLINDA:
Aba nanay! (Titingnan (Titingnan sina Ben,
Tomas at Manding) Manding) Hoy, Kayo… pasko na! na! Isinilang na si Hesus. Mag galak kayo! ( Ang Ang tatlong manugang ni Aling Tayng ay mapapaharap sa kanya) kanya) LETTY:
Ano ba ang sinasabi ng nanay?
