MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA
Melaka Melaka ialah ialah sebuah sebuah Bandar Bandar Warisa Warisan n yang diiktiraf diiktiraf dunia. dunia. Di Malaysi Malaysia, a, ia merupaka merupakan n sebuah Bandar yang unik dengan kepelbagaian warisan daripada pelbagai bangsa. Melaka kaya dengan pelbagai warisan budaya yang memiliki nilai estetika yang tinggi terutama dalam bidang seni muzik seperti Dondang Sayang, Joget, Nazam, apin dan !ebana "eras. Wala Walaupu upun n keseni kesenian an#ke #kesen senia ian n tradi tradisio siona nall ini perna pernah h popula popularr di kalan kalangan gan masya masyarak rakat at tempatan pada satu masa dahulu, namun pada masa kini kesenian#kesenian ini semakin dilupakan dan kurang diminati oleh golongan muda.
$mum $mum menget mengetahu ahuii bahaw bahawa a Melaka Melaka adalah adalah satu satu tapak tapak se%ara se%arah h yang yang amat amat berha berharga rga di Malaysia. Melaka adalah satu#satunya negeri di Malaysia yang mempunyai penempatan khusus masyarakat &urasia berketurunan 'ortugis iaitu di 'erkampungan 'ortugis, $%ung 'asir Melaka.
'ada ketika dahulu, kebanyakan masyarakat ini beker%a sebagai nelayan di sekitar pinggir laut Selat Melaka. Masyarakat ini mewarisi kepelbagaian tradisi, bahasa, adat resam dan seni budaya yang unik. Bahasa yang digunakan adalah bahasa ()ristang atau )ristao* dan menganut agama katolik.
"edatangan 'ort ugis gis ke Melaka Melaka turut turut membaw membawa a penga pengaruh ruh seni seni tari tari %oget %oget +Brany +Branyo o dan dan arapeirra- yang popular di kalangan masyarakat 'ortugis ke dalam masyarakat tempatan di Melaka. Melaka. Selain Selain daripada daripada dua tarian tarian terssebu terssebut, t, masyarak masyarakat at 'ortugis 'ortugis %uga mempunyai mempunyai beberapa lagi tarian %oget dan yang sinonim sehingga kini iaitu
[Type text]
Page 1
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA
/0 1iyanka 20 Jinkling Nona 30 Bong#bong ila 40 Sarampa 56olek#golek0 70 Serampang 8aut
1arian#tarian ini masih diteruskan sehingga kini terutamanya ketika ma%lis#ma%lis keramaian termasuk peryaan seperti krismas, 'esta San 'edro dan &aster.
Mereka merupakan satu masyarakat yang hidup dengan penuh dengan ke9eriaan dan mereka adalah merupakan masyarakat yang sangat kaya dengan kebudayaan.
:leh sebab itu, masyarakat 'ortugis ini mempunyai keistimewaan mereka yang tersendiri. Muzik dan tarian 'ortugis telah mun9ul pada tahun ;<72 tetapi masyarakat ini telah wu%ud di Melaka se%ak abad keenam belas lagi. "esedaran untuk mengembalikan kegemilangan kebudayaan kaum 'ortugis bermula dalam tahun ;<=>an. Mengikut ?ora9e Sta Maria di dalam +in @irtual hibernation-, satu kumpulan penduduk dari 'erkampungan 'ortugis dan
[Type text]
Page 2
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA 'raya 8ane telah mengambil inisiatif untuk menubuhkan sebuah kumpulan kebudayaan di mana 'ersatuan "ebudayaan tersebut telah didaftarkan pada 2A :gos ;<=A.
'ersatuan "ebudayaan ini telah mendapat pu%ian terutamanya dikalangan masyarakat 'ortugis di mana satu usaha yang telah memberi kesan ialah mengembalikan semula kegemilangan 'esta San 'edro di dalam tahun ;<=A. 'esta ini telah sekian lama dilupakan, tetapi dengan inisiatif persatuan ini ia terus dirayakan pada tiap#tiap tahun sehingga kini dan mendapat sokongan yang padu daripada "era%aan dan di%adikan a9ara tahunan di perkampungan 'ortugis.
[Type text]
Page 3
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA 1arian 'ortugis 1arian 'ortugis ada kaitannya dengan se%arah pemerintahan 'ortugis di Melaka. 1erdapat dua %enis 1arian 'ortugis ini iaitu 1arian Branyo dan 1arian arapeirra. "edua#dua tarian tersebut ditarikan di ma%lis#ma%lis perkahwinan, hari#hari perayaan dan temasya keramaian. 1arian arapeirra merupakan tarian muda mudi. /a ditarikan se9ara berpasang#pasangan iaitu lelaki dan wanita. 'enari#penari wanita memakai pakaian gaun labuh, blous yang berenda. 'enari lelaki memakai pakaian yang dipanggil Bolero iaitu waist#9oat berenda dan bersusun dengan motif#motif bunga. Bentuk seluarnya kelihatan ketat dan berwarna hitam, bergaris pan%ang ditepinya. Selain itu ia dilengkapi dengan kain skaf yang dipakai dileher serta memakai topi ke9il di kepala. "etika menari kadang#kadang topi digantung di bahagian belakang badan. Clat muzik ialah terdiri daripada gitar dan tamborin.
[Type text]
Page 4
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA
'ada hari ini Pesta San Pedro bukan saha%a merupakan sebuah a9ara tahunan oleh masyarakat 'ortugis, tetapi %uga di%adikan salah satu a9ara tahunan oleh "era%aan Negeri Melaka dan %uga "ementerian 'elan9ongan untuk menarik pelan9ong#pelan9ong sama ada pelan9ong tempatan di Malaysia atau pun pelan9ong#pelan9ong dari luar Negara.
CB Datuk Seri ?a%i Mohd Cli !ustam, Mantan "etua Menteri Melaka begitu prihatin terhadap keba%ikan masyarakat 'ortugis di 'erkampungan 'ortugis. Dan 'esta San 'edro yang dirayakan pada tiap#tiap tahun mendapat sokongan moral dan material dari "era%aan Negeri Melaka. Selain dari itu, persatuan ini %uga terlibat dengan beberapa persembahan di ma%lis#ma%lis yang dian%urkan oleh "era%aan saperti di ?ari "emerdekaan dan sebagainya.
Muzik dan tarian yang sangat popular di kalangan masyarakat 'ortugis ialah + Branho- yang mana mempunyai mirip dengan persembahan + Ronggeng - di dalam masyarakat Melayu. 1arian ini mempunyai empat tempo, iaitu Serampa, Bintanya, Chikoti yang dinyanyikan dengan iringan rebana,’flute gong’, biola, dan (Jingli Nona Yo Kere Kaa’ , iaitu sebuah persembahan di ma%lis perkahwinan, parti#parti, dan konsert. ( !ata Cantiga’ pula yang dinyanyikan adalah persamaan dengan (8agu Berbalas 'antun*.
Selain dari itu, ada sebuah lagi pertubuhan kebudayaan yang diketuai oleh Senior Noel eliE. "umpulan kebudayaan ini menumpukan kepada lagu#lagu dan kebudayaan 'ortugis Melaka. Walau pun usaha#usaha di%alankan untuk mendapatkan tarian#tarian 'ortugis dari luar Negara, tetapi kumpulan ini telah berusaha dengan giatnya untuk menghidupkan kembali kebudayaan dan muzik yang telah lama (tenggelam* saperti (Mata#"antiga*yang telah dihidupkan kembali dan lagu#lagu 'ortugis telah digubahkan "e Bahasa "ristang, dan
[Type text]
Page
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA telah dinyanyikan di ma%lis#ma%lis yang dian%urkan oleh "umpulan ini. FMata#"atinga* adalah merupakan sebuah seni yang hampir lenyap. (Mata "atinga* dan (Branyu* adalah mirip kepada persembahan (Dondang Sayang*di dalam kebudayaan Melayu.*'erformer* yang terakhir yang membuat persembahan dengan begitu menarik sekali ialah !osil de )osta. Setelah beliau meninggal dunia, persembahan ini telah men%adi malap. Semasa Mendiang Bernard Sta Maria men%adi Chli Dewan $ndangan Negeri Melaka pada tahun ;
'ada tahun ;
Mereka ialah Joe 8azaroo, Walter SeHuerah, dan 'tri9k de Sil@a. Dengan bantuan dan pertolongan serta bimbingan dari r.Sendim, mereka telah menubuhkan (!an9ho o9orio San 'edro* dalam tahun ;
'ada tahun ;
Cda sebuah lagi kumpulan seni muzik yang ditubuhkan dalam tahun ;an oleh penggiat# penggiat seni kaum 'ortugis. /a ditubuhkan di 'raya 8ane oleh Stephen abiano 1heseira, seorang ahli 'ertubuhan "ebudayaan 'ortugis dalam tahun =>an dan A>an. "umpulan ini telah ditubuhkan dalam tahun ;
[Type text]
Page !
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA (eri Malaysia*. 'ernah mereka membuat persembahan di ('ortuguese SHuare* di 'erkampungan 'ortugis di pertengahan tahun I>an. "ehebatan kumpulan ini begitu ketara sehingga pernah di%emput oleh "era%aan Sepanyol untuk membuat persembahan pada tahun ;
1idak ketinggalan, bahawa pada tahun ;<<; telah berlaku satu lagi penubuhan kumpulan seni oleh 6eorge C9antra yang diberi nama (Strela di Melaka*. "umpulan ini tidak bertahan lama dan seterusnya dibubarkan. Chli#ahlinya adalah bekas#bekas ahli 1roupa de Mala99a. Sebenarnya ramai tokoh#tokoh muzik ternama telah wu%ud di dalam masyarakat 'ortugis. Mereka adalah pemuzik#pemuzik professional, misalnya !oyston Sta Maria, yang telah begitu popular di dalam industry muzik tahun ;an. 1idak dapat dilupakan ialah sebuah kumpulan yang ternama dalam tahun ;<7>an, iaitu "umpulan 1res Cmigos, yang dianggotai oleh ?ora9e Sta Maria, &rnest !odrigues, dan )amillo 6omez.
"umpulan#kumpulan lain yang %uga menempa nama di industri muzik ialah :s 'ombos Singho BrothersK, yang menumpukan lagu#lagu ala Western dan "umpulan (1he 1ra@ellers* yang diketuai oleh ran9o de )osta, yang pernah dinobatkan sebagai (&l@is 'resley Malaysia*. "umpulan ini sering mengadakan persembahan mereka di ma%lis#ma%lis perkahwinan dalam tahun I>an.
[Type text]
Page "
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA ENSEMBLE
&nsembel muzik 'ortugis Melaka terdiri daripada biola, akordion, gitar, rebana,tamborin dan kerin9ing. 'enyanyi akan diiringi oleh pemain biola dan akordion yang bermain se9ara heterofoni. 'emain#pemain gitar menghasilkan kod#kod asas dan pemain#pemain rebana, tamboring serta kerin9ing bagi melengkapkan rentak lagu.
[Type text]
Page #
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA 'ersembahan yang berlainan akan menggunakan bilangan dan %enis alat muzikyang berbeza. )ontohnya beberapa gitar boleh digunakan pada waktu yang sama, sebuah sintesizer boleh digunakan untuk mengiringi seorang penyanyi khasnya untuk pertun%ukan# pertun%ukan malam.
Alat-alat muzik ensemble
Kerincing
[Type text]
Page $
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA Biola
Arkodian
Tamborin
[Type text]
Page 1%
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA
Gitar
Rebana
[Type text]
Page 11
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA Muzik Dan Bentuk Dua lagu yang biasa dipentaskan adalah Jingkli Nona dan 1i*Cnika. "edua#dua lagu telah men%adi lambang kebudayaan masyarakat 'ortugis Melaka dan dikenali sebagai lagu tradisional. Misalannya lagu Jingkli Nona %uga di a%ar di sekolah rendah sebagai lagu etnik.
8agu 1i*Cnika merupakan lagu 'ortugis yang diimport dari 'ortugal pada tahun ;<7>an. 8agu ini masih dinyanyikan dalam Bahasa 'ortugis kuno yang tidak lagi digunakan oleh masyarakat 'ortugis Melaka sebagai bahasa pertuturan.
8agu Jingkli Nona pula adalah se%enis lagu branyo yang dinyanyikan dalam Bahasa "ristang. Di dalam lagu ini telah di9antumkan 9iri#9iri muzik 'ortugis, Melayu dan Baba. Seperti dalam lagu %oget, branyo menekankan kegunaan tiga not dan dua not yang dimain oleh dram, @iolin dan akordion. )iri ini %uga boleh didapati dalam muzik 'ortugal dan Sepanyol.
"ebanyakan lagu baru menggunakan bahasa "ristang bahasa "reol orang 'ortugis MelakaK dan bukan bahasa 'ortugis moden. 1arian Branyo bahasa "ristang untuk tarian sosial %ogetK diperkenalkan sebagai tarian terakhir pada setiap persembahan.
[Type text]
Page 12
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA onto! " Lagu #ingli Nona iringan biola
Seperti dalam Dondang Sayang, suasana menarik ditimbulkan bila seorang penyanyi wanita dan seorang penyanyi lelaki %awab#men%awab puisi. 'roses %awab#men%awab puisi %uga didapati dalam lagu Jingkli Nona.
[Type text]
Page 13
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA Bentuk Melodi setiap rangkap dibahagikan kepada dua kuplet yang diulangi CCBCK. "orus dinyanyikan oleh semua orang yang hadir pada waktu persembahan ))K.
onto! " Lagu #ingli Nona
'ada masa kini, ramai penyanyi tidak %awab#men%awab puisi lagi tetapi menyanyi rangkap# rangkap yang dihafalkan. Ckhirnya, tarian#tarian dan lagu#lagu 'ortugis yang telah wu%ud se%ak 4> tahun dahulu telah diterima sebagai kebudayaan masyarakat 'ortugis Melaka tulen. 'ersamaan %oget, dondang sayang dan branyoKmenun%ukkan interaksi muzikal di antara masyarakat 'ortugis, Melayu dan Baba Melaka. 1arian#tarian dan lagu#lagu diperturunkan kepada generasi mudah se9ara lisan.
[Type text]
Page 14
MUZIK MASYARAKAT PORTUGIS DI MELAKA
[Type text]
Page 1
