Marks i Marksizam

MARKS I MARKSIZAM KARL MARKS-Rojen MARKS-Rojen u pravničkoj poroici u nemačkom grau Triru. Stuirao u Bonu i Berlinu, ge je oktorirao s tezom „Razlika „Razlika između Demokritove i Epikurove filozofije priroe“. priroe“. Kao levi mladohegelovac, uredjuje Rajnske novine, novine, i NemačkoNemačko - francuski  francuski goišnjak. Boravedi u emigraciji, finansijsku, političku i stručnu pomod obija o fabrikanta Fridriha Engelsa . Piše glavna ela socijalističkog (komunističkog) pokreta: Manifest  komunističke partije, Klasni borbe u Francuskoj, Osnovi kritike političke ekonomije, ekonomije, Kapital. O pretežno filozofskih ela piše: Kritika Hegelove filozofije ržavnog prava, Ekonomsk - filozofski rukopisi, Teze o Fojerbahu itd...

Marksova misao predstavlja moderni spoj filozofije, nauke i ideologije (dijalektike), (dijalektike), sociologije i ekonomije, uz težnju k ostvarenju socijalemokratske socijalemokratske ieje. Marks je pragmatičan primer moernog mislioca s ambicijom a pore naučnofilozofskog razumevanja ruštva, promeni isti. U jeanaestoj tezi o Fojerbahu ističe često citirani stav: ozofi su o saa samo tumačili svet, stvar je o toga a se on promeni“ . Kao jedina „Fil ozofi

razumski zasnovana istina o svetu, filozofija mora a postane socijalna stvarnost, pri čemu de njeno „oživotvorenje“ značiti i njeno iščeznude. Kaa svet postane razuman, prestade potreba za najvišim oblikom refleksije tog istog ruštvenog postojanja. Ovaj elatni, i bitno utopijski eo Marksove teorije de postati najrasprostranjenije, najrasprostranjenije, najuticajnije, pa samim tim i najkontroverznije socijalno učenje s kraja XIX i početka XX veka. U političkom, onosno ieološkom smislu, mogude je razlikovati: 

Marksizam Druge internacnionaleinternacnionale- ieja evolutivnog razvoja unutar građanskog ruštva; protiv revoucije kao metoda borbe.



Marksizam Trede internacionale i staljinizam- dogmatski marksizam marksizam u službi unutrašnjih potreba i spoljne politike Sovjetskog saveza; ieologija svetske revolucije i apologija komunističke partije staljinističkog tipa



Real-socijalističk Real-socijalističke e oktrineoktrine- evolucionističk pozitivizam i gnoseološka teorija oraza kao elementi ideologije ideologije koja je trebalo a oprava totalitarizam u istočnoj Evropi



 Zapadni marksizam- reafirmacija tzv. Mladog Marksa; Marksa; kritika građanske ieologije i pseuokomunističkih ržava; uticaj na ruge pravce unutar savremene filozofije.

Najznačajniji marksistički dometi, prema filozofskom kriteriju su ostvareni u zapadnom marksizmu. Najznačajniji filozofi zapadnog marksizma su Đerđ Lukač i i Ernst Bloh . Obojca su

težili revolucionarnom preobražaju sveta, pri čemu je Lukač u početku bio vezan za hegelovsku, a kasnije za staljinističku verziju marksizma, ok je Bloh bio inspirisan utopijskim i religijskim, čak i mističnim mističnim nasleđem postrenesansne Evrope. Evrope. Rani Lukač po uticajem fenomenologije i egzistencijalizma, samtra a građansko ruštvo prestavlja oblik iniviualizma i a samo na rečim afirmiše različitost i građanske sloboe. De facto, ne elu je potpuno potpuno uniformisanje ruštvenog života, što je u suportnosti s uportnosti sa ideologijom liberalizma. Umesto starih (premoernih) ruštvenih veza, koje su obuhvatale celokupnu čovekovu ličnost, moerno građansko ruštvo prouzrokuje trageiju pojeinca koji se više ne može ientifikovati sa bilo kakvim univerzalnim ciljevima. Jačanje autonomije

pojeinca u onosu na ruge, uslovilo je ruštvenu situaciju u kojoj je život bez rugih nemogud, a sa rugima neizrživ. Građansko ruštvo stoga postaje „očajni iniviualizam“, odnosno tragedija usamljenih-u sebe zatvorenih ljudi. Prema kasnijem Lukaču, novonastalu situaciju mogude je prevazidi ruštvenim angažovanjem u korist proletera, koji trpe univerzalnu nepravdu, pa samim tim u sebi nose i snagu univerzalne slobode. Da bi ostvarila svoju emancipatorsku misiju, proletarijat mora da bude aekvatno politički organizovana. Najviši izraz takve organizovanosti jeste komunistička partija kao „subjektivni momenat totaliteta istorijskog subjekta“. Kao najnapredniji deo raničke klase, komunistička partija ima zaatak a osvesti i revolucionarno usmeri potlačene proletere u kapitalizmu. Rukovoedi se evizom a je najgori socijalizam bolji o najboljeg kapitalizma, Lukač ostaje zarobljen u ieologiji koja sebe vii kao ostvarenje celokupne težnje ljuske istorije. Slično Lukaču razmišlja i Bloh, koji u elu Princip nada afirmiše pojam buudnosti kao ključni momenat marksističke filozofije. Buudnost nosi nau koja uključuje cilj i svrhu ljuskog elovanja. Bloh o svih marksista najviše priznaje i afirmiše sktiveni eshatološki momenat u marksizmu. Po uticajem misticizma renesanse, Bloh sprovoi i estetička istraživanja. Do tada ona su bila svedena na osnos materijalne baze i duhovne nadgradnje. Pore Lukača i Bloha, značajno mesto u marksističkoj filozofiji zauzima i Antonio Gramši sa svojom teorijom o ieološkoj hegemoniji vlaajude klase u kapitalizmu. Vlaajudi sloj preko postojedih ruštvenih institucija namede svoju ieologiju (vrenosni sistem) celom ruštvu i rži ga u poređenom položaj. Time je obnovljena tema kritike ieologi je koju je pokrenuo  još Marks, a koja de biti jena o najzačajnijih tema ruštvene teorije XX veka. Gramši veli a potlačeni moraju zauzeti institucije građanskog ruštva, što je porazumevalo legalnu i reformističku, a nikako nasilnu i revolucionarnu elatnost. Strategiju maršranja kroz institucije kapitalizma kasnije de pominjati i primenjivati vođe stuentskih emonstracija 1968. Tom prilikom de biti posebno uticajna, Marksom inspirisana  filozofija frankfurtske skole, ili „Kritička teorija društva“ . Najobuhvatniju kritiku Marksizma

ao je Poljak Lešek Kolakovski, i sam marksista u mlaosti. Naročito mesto u marksizmu zauzimaju jugoslovenski praksis-filozofi, koji u Marksovoj teoriji o revoluciji i otuđenju nalaze uzor za kritiku real-socijalizma. Analizirajudi kapitalizam, ostaju u viokrugu socijalističke kritike građanskog ruštva. Filozofiju tretiraju kao mišljenje revolucije, onosno bespoštenu kritiku svega postojedeg, pri čemu su , po pravilu naginjali

afirmaciji socijalističke koncepcije ruštva. Na taj način njihovo angažovanje u cilju humanističkog preobražaja postojedeg otuđenog kapitalizma ostaje teorijski manjkavo, i sa prilično ograničenim rezultatima.