Layanan Responsif A. 1.
Layanan Responsif Pengertian Responsif Responsif
Layanan Responsif merupakan pemberian bantuan kepada peserta didik yang menghadapi kebutuhan dan masalah yang memerlukan pertolongan dengan segera, sebab jika tidak segera dibantu dapat menimbulkan menimbulkan gangguan dalam proses pencapaian tugas-tugas. Layanan Responsif adalah layanan bimbingan yang bertujuan membantu memenuhi kebutuhan yang dirasakan sangat penting oleh siswa pada saat ini dan layanan ini diberikan kepada siswa dengan segera. 2.
ujuan layanan responsif responsi f
Layanan ini bertujuan untuk membantu siswa memenuhi me menuhi kebutuhannya yang dirasakan pada saat ini, atau para siswa yang dipandang mengalami hambatan dalam menyelesaikan tugas-tugas perkembangannya. !ndikator dari kegagalan itu berupa ketidak mampuan untuk menyesuaikan dari atau pe rilaku bermasalah, atau malasuai (maladjustment). (maladjustment). ".
#trategi layanan responsif
#trategi layanan ini yang bersifat kuratif, strategi yang digunakan adalah konseling indi$idual, konseltling kelompok, dan konsultasi. !si layanan responsif ini adalah bidang % a.
&idang pendidikan
&idang pendidikan adalah pemilihan program studi di sekolah sesuai dengan bakat, minat, dan kemampuan' dan pemilihan program studi lanjutan di perguruan tinggi. b.
&idang belajar
&idang belajar adalah cara belajar efektif dan cara mengatasi kesulitan belajar. belajar. c.
&idang sosial
&idang social adalah cara memilih teman yang baik, cara memelihara persahabatan yang baik, dan cara pembentukan pola karier. karier. d.
&idang pribadi
&idang pribadi adalah pembentukan identi(kasi karier, pengenalan karakteristik dan lingkungan pekerjaan, dan pembentukan pola karier. e.
&idang tata tertib di sekolah
&idang tata tertib di sekolah adalah pengenalan tata tertib sekolah dan pengembangan sikap serta perilaku disiplin.
f.
&idang narkotika dan perjudian
&idang narkotika dan perjudian adalah penegenalan bahaya penggunaan narkotika dan pencegahan terhadap bahaya narkotika.
B.
Aspek-aspek layanan responsif
1.
&idang Pribadi
a)
*etakwaan kepada uhan +ang aha sa,
b)
Perolehan system nilai,
c)
*emandirian emosional,
d)
Pengembangan keterampilan intelektual, dan
e)
enerima diri dan mengembangkannya secara efektif. 2.
&idang sosial
a)
&erperilaku sosial yang bertanggung jawab,
b)
encapai hubungan yang lebih matang dengan teman sebaya,
c)
empersiapkan pernikahan dan hidup berkeluarga ".
&idang belajar
a)
*urang memilki kebiasaan belajar yang baik,
b)
*urang memahami cara belajar yang efektif,
c)
*urang memahami cara mengatasi kesulitan belajar,
d)
*urang memahami cara membaca buku yang efektif,
e)
*urang *urang memahami cara membagi waktu belajar, dan
f)
*urang menyenangi pelajaran-pelajaran tertentu. .
&idang karier
a) *urang memahami cara memilih program studi yang cocok dengan kemampuan dan minat, b)
*urang mempunyai moti$asi untuk mecari informasi tentang dunia kerja,
c)
asih bingung untuk memilih pekerjaan,
d) asih kurang mampu memilih pekerjaan yang sesuai dengan kemampuan dan minat, e)
erasa cemas untuk mendapat pekerjaan setelah tamat sekolah, dan
f) &elum memiliki pilihan perguruan tinggi tertentu, jika setelah tamat tidak masuk dunia kerja.
C.
Fokus pengembangan layanan responsif
/okus pelayanan responsif bergantung kepada masalah atau kebutuhan konseli. asalah dan kebutuhan konseli berkaitan dengan keinginan untuk memahami sesuatu hal karena dipandang penting bagi perkembangan dirinya secara positif. positif. *ebutuhan ini seperti kebutuhan untuk memperoleh informasi antara lain tentang pilihan karir dan program studi, sumber-sumber belajar, bahaya obat terlarang, minuman keras, narkotika, pergaulan bebas. asalah lainnya adalah yang berkaitan dengan berbagai hal yang dirasakan mengganggu kenyamanan hidup atau menghambat perkembangan diri konseli, karena tidak terpenuhi kebutuhannya, atau gagal dalam mencapai tugas-tugas perkembangan. asalah konseli pada umumnya tidak mudah diketahui secara langsung tetapi dapat dipahami melalui gejala-gejala perilaku yang ditampilkannya.
D. Pelaksanaan Layanan Responsif di Sekolah dalam Bimbingan dan Konseling Pelaksanaan layanan responsif di sekolah dalam bimbingan dan konseling adalah segenap unsur yang terkait dalam organigram pelayanan bimbingan dan konseling di sekolah dengan koordinator dan guru pembimbing0konselor pembi mbing0konselor sebagai pelaksanaan utamanya. Pelaksanaan layanan responsif adalah pelaksanaan atau layanan bantuan yang diberikan kepada siswa dengan segera seperti siswa tersebut mengalami masalah maka layanan responsif sangat dibutuhkan untuk memerlukan kebutuhannya. kebutuhannya. raian tugas masing-masing perindi$idu tersebut yaitu% 1. *epala sekolah penanggung jawab kegiatan pendidikan secara menyeluruh, khusunya pelayanan bimbingan dan konseling bertugas % a)
engkoordinasikan engkoordinasikan segenap kegiatan yang diprogramkan di sekolah.
b) enyediakan sarana, prasarana, tenaga pelayanan bimbingan dan konseling, c) elakukan pengawasan dan pembinaan terhadap perencanaan dan pelaksanaan program, penilaian dan upaya tindak lanjut l anjut pelayanan bimbingan dan konseling, dan d) empertanggungjawabkan pelaksanaan bimbingan dan konseling di sekolah kepala dinas pendidikan yang menjadi atasanya. 2.
akil akil kepada sekolah bertugas %
embantu melaksanakan tugas-tugas kepala sekolah termasuk pelaksanaan bimbingan dan konseling.
".
*oordinator *oordinator bimbingan dan konseling
a) engkoordinasikan engkoordinasikan para guru pembimbing dalam memasayarakatkan pelayanan bimbingan dan konseling, menyusun program pelayanan bimbingan dan konseling, melaksanakan program bimbingan dan konseling, mengadministrasikan program kegiatan bimbingan dan konseling, menge$aluasi pelaksanaan program, melaksanakan tindak lanjut hasil e$aluasi pelak sanaan bimbingan dan konseling. b) engusulkan kepada sekolah d mengusahakan terpenuhinya sarana, prasarana, tenaga, dan alat serta perlengkapan perle ngkapan pelayanan bimbingan dan konseling, dan c) empertanggungjawabkan pelaksanaan layanan bimbingan dan konseling kepada kepala sekolah. .
ugas guru pembimbingan dalam pelayanan bimbingan dan konseling %
a)
elakasankan layanan bimbingan dan konseling,
b)
emasyarakatkan layanan boimbingan dan konseling,
c)
erencanakan program bimbingan dan konseling,
d) elaksanakan segenap program layanan responsif bimbingan dan konseling, e) enge$aluasi proses dan hasil pelaksanaan program layanan responsif bimbingan dan konseling, f)
engadministrasikan kegiatan layanan responsif bimbingan dan konseling,
g) elaksanakan tindak lanjut hasil e$aluasi program pelayanan responsif bimbingan dan konseling, dan h) emepertanggungjawabkan tugas dan kegiatannya dalam pelayanan responsif bimbingan dan konseling kepada coordinator bimbingan dan konseling. 3. Peran guru bimbingan dan konseling dalam melaksanakan layanan responsif a) embantu dan mengidenti(kasikan peserta didik yang memerlukan layanan bimbingan dan konseling serta mengumpulkan data peserta didik tersebut, b) engalihtangankan peserta didik yang memerlukan layanan responsif bimbingan dan konseling, c) emberikan kemudahan bagi peserta didik yang memerlukan palayanan responsif bimbingan dan konseling, d) &erpasitipasi dalam kegiatan penanganan masalah peserta didik, seperti konferensi kasus, dan
embantu pengumpulan informasi yang diperlukan dalam rangka e$aluasi pelayanan bimbingan dan konseling, upaya tindak lanjutnya.
konselor
4ika mengerjakan sesuatu saya saya membaca instruksinya dulu
.
A.
+5 +5
B. !65* #aya lebih suka membuat contoh peragaan daripada membuat laporan tertulis atas suatu kejadian . +5 A. +5
B. !65* ! #aya mengingat suatu pengalaman, saya sering kali melihat pengalaman itu dalam bentuk gambar dalam pikiran saya . +5 A. +5
B. !65* " .
#aya lebih suka membacakan suatu cerita daripada mendengar
+5 A. +5
B. !65* # #aya tahu hampir semua kata dari lagu yang saya dengar . +5 A. +5
B. !65* $ #aat berbicara, saya suka mengatakan, 7saya mendengar anda, itu terdengar bagus8 . +5 A. +5
B. !65* % .
#aya suka mencatat perintah atau instruksi yang diberikan pada saya
A. +5 B. !65* & .
#aya suka mengeja dan saya pintar mengeja kata-kata
A. +5 B. !65* ' .
#aya lebih suka berbicara dari pada menulis
A. +5 B. !65* () .
#aya sering mencoret-coret kertas saat saya berbicara ditelepon atau saat mendengar penjelasan guru
A. +5 B. !65* (( .
#aya lebih suka berolah raga daripada membaca buku
A. +5 B. !65* ( Ruangan, rumah, mobil, meja saya biasanya berantakan . A. +5 B. !65* (! #aya lebih suka mendengarkan informasi di kaset daripada membaca buku . A. +5 B. !65* (" . A. +5 B. !65*
#aya paling mudah belajar sambil mempraktekkan melakukan
(# #aat seorang diri saya biasanya memainkan music0lagu atau bernyanyi . A. +5 B. !65* #aat mengingat suatu pengalaman, saya seringkali ingat bagaimana perasaan saya terhadap pengalaman itu.
($ . A. +5 B. !65*
(% #aya dapat mengingat dengan mudah apa yang orang katakan. . A. +5 B. !65* (& .
#aya biasanya menggunakan jari saya untuk menunjuk kalimat yang saya baca
A. +5 B. !65* (' udah sekali bagi saya berbicara dalam waktu yang lama dengan kawan di telepon . A. +5 B. !65* ) .
#aat mengingat suatu pengalaman saya seringkali mendengar suara dan berbicara pada siri saya mengenai pengalaman itu.
A. +5 B. !65* ( .
#aya suka olah raga dan rasanya saya olahragawan yang baik
A. +5 B. !65* *etika mendengar orang lain berbicara biasanya saya membuat gambar dari apa yang mereka katakana dalam pikiran saya . A. +5 B. !65*
! #aya akan merasa terganggu jika ada orang yang berbicara saat saya menonton tele$is!. . A. +5 B. !65* " #aya dapat dengan cepat melakukan penjumlahan dan perkalian dalam pikiran saya . A. +5 B. !65* # #aya mengingat suatu pengalaman, saya sering kali melihat pengalaman itu dalam bentuk gambar dalam pikiran saya . A. +5 B. !65* $ .
#angat sulit bagi saya untuk duduk diam dalam waktu yang lama.
A. +5 B. !65* % elihat obyek dalam bentuk gambar saya dapat dengan mudah mengenali walaupun posisi obyek diputar0diubah . A. +5 B. !65* & .
anpa music hidup terasa membosankan
A. +5 B. !65* ' .
#aya lebih suka membaca daripada mendengarkan kuliah0penjelasan
A. +5 B. !65* !) #aya suka menulis surat, jurnal atau buku harian . A. +5 B. !65*
!( ulisan tangan saya biasanya tidak rapi . A. +5 B. !65* ! .
#aya suka merancang, mengerjakan dan membuat sesuatu dengan tangan saya.
A.
+5
B. !65* !! #aya biasa berbicara dengan perlahan . A. +5 B. !65* #aya selalu dapat menunjukkan arah utara atau selatan dimanapun saya berada
!" . A. +5 B. !65* !# .
#aya sangat senang berkumpul dengan teman dan biasanya saya dengan mudah berbicara pada siapa saja
A. +5 B. !65*
95+5 &L545R P565 5:5* 9aya belajar adalah kunci untuk mengembangkan kinerja dalampekerjaan, di sekolah, dan dalam situasi-situasi antar pribadi. *etika menyadari bahwabagaimana seseorang menyerap dan mengolah informasi, belajar dan berkomunikasi menjadisesuatu yang mudah dan menyenangkan.
Perlu disadari bahwa tidak semua orang punya gaya belajar yang sama. alaupun bilamereka berada di sekolah atau bahkan duduk di kelas yang sama. *emampuan seseoranguntuk memahami dan menyerap pelajaran sudah pasti berbeda tingkatnya. 5da yang cepat,sedang dan ada pula yang sangat lambat. *arenanya, mereka seringkali harus menempuh caraberbeda untuk bisa memahami sebuah informasi atau pelajaran yang sama.6i lingkungan sekolah, sebagian siswa lebih suka guru mereka mengajar dengan caramenuliskan segalanya di papan tulis. 6engan begitu mereka bisa membaca, kemudian mencobamemahaminya. #ebagian siswa lain lebih suka guru mereka mengajar
dengan caramenyampaikannya secara lisan dan mereka mendengarkan untuk bisa memahaminya.#ementara itu, ada siswa yang lebih suka membentuk kelompok kecil untuk mendiskusikanpertanyaan yang menyangkut pelajaran tersebut.;ara lain yang juga kerap disukai banyak siswa adalah model belajar yangmenempatkan guru tak ubahnya seorang penceramah. 9uru diharapkan bercerita panjang lebar tentang beragam teori dengan segudang ilustrasinya, sementara para siswa mendengarkansambil menggambarkan isi ceramah itu dalam bentuk yang hanya mereka pahami sendiri. 5pa pun cara yang dipilih, perbedaaan gaya belajar itu menunjukkan cara tercepat danterbaik bagi setiap indi$idu bisa menyerap sebuah informasi dari luar dirinya. >1%1?@).*eanekaragaman gaya belajar siswa perlu diketahui pada awal permulaannya diterimapada suatu lembaga pendidikan yang akan ia jalani. Aal ini akan memudahkan bagi pebelajar untuk belajar maupun pembelajar untuk mengajar dalam proses pembelajaran. Pebelajar akandapat belajar dengan baik dan hasil belajarnya baik, apabila ia mengerti gaya belajarnya. Aaltersebut memudahkan pembelajar dapat menerapkan pembelajaran dengan mudah dantepat = *olb 1>@ ).iap indi$idu memiliki kekhasan sejak lahir dan diperkaya melalui pengalaman hidup.+ang pasti semua orang belajar melalui alat inderawi, baik penglihatan, pendengaran, dankinestetik. #etiap orang memiliki kekuatan belajar atau gaya belajar. #emakin kita mengenal baikgaya belajar kita maka akan semakin mudah dan lebih percaya diri di dalam menguasai suatuketerampilan dan konsepkonsep dalam hidup.#alah satu faktor yang mempengaruhi cara belajar siswa adalah persepsi, yaitubagaimana dia memperoleh makna dari lingkungan. Persepsi diawali lima indera% mendengar,melihat, mengecap, mencium,dan merasa. 6i dunia pendidikan, istilah gaya balajar mengacukhusus untuk penglihatan, pendengaran, dan kinestetik. 9aya belajar $isual menyangkutpenglihatan dan bayangan mental. 9aya belajar pendengaran merujuk pada pendengaran danpembicaraan. 9aya belajar kinestetik merujuk gerakan besar dan kecil.6engan memahami gaya belajar siswa berarti akan membuat siswa lebih bahagia,karena respons guru terhadap kebutuhan dirinya tepat, dengan demikian informasi yangdiberikan kepadanya akan lebih mudah terserap. :;L:+5 95+5 &L545R P565 5:5* *apan gaya belajar ini mulai dimiliki oleh seorang anakB #ebenarnya, gaya belajar anakdipengaruhi oleh faktor bawaan atau sudah dari sananya. 5da anak
yang memang memiliki (sikkuat dan prima sehingga cenderung memiliki gaya belajar kinestetik. 5tau ada juga anak yangmemiliki rasa seni tinggi sehingga gaya belajar $isual lebih melekat dalam dirinya.4ika salah satu indra kurang berfungsi secara maksimal, maka umumnya indra lain akanmenggantikannya. 4ika penglihatan seorang anak kurang berfungsi, maka indrapendengarannya lebih menonjol sehingga ia lebih peka terhadap suara atau bunyi-bunyian.
;ontohnya, para penyandang tunanetra biasanya memiliki indra pendengaran yang sangattajam.#elain itu, pola asuh juga memegang peran penting dalam kemunculan gaya belajar seseorang. aksudnya, gaya belajar ditentukan oleh sejauh mana orang tua melakukanstimulasi terhadap masing-masing indra anaknya. 5nak yang sejak kecil terbiasa dibacakandongeng, boleh jadi akan terbiasa untuk mengasah kemampuan pendengarannya. !a juga bisacepat mencerna ucapan sang pendongeng. 5kibatnya, anak akan cenderung menjadi seorangauditory learner dalam gaya belajarnya. #ementara anak seorang pelukis yang mayoritaswaktunya lebih tercurah untuk mengamati detail-detail gambar orang tuanya biasanya akanmenjadi seseorang dengan tipe belajar $isual.
5;5-5;5 95+5 &L545R
1. 9aya belajar Cisual 9aya belajar $isual =$isual learner) menitikberatkan ketajaman penglihatan. 5rtinya,bukti-bukti konkret harus diperlihatkan terlebih dahulu agar siswa paham. ;iri-ciri siswa yangmemiliki gaya belajar $isual adalah kebutuhan yang tinggi untuk melihat dan menangkapinformasi secara $isual sebelum ia memahaminya.#iswa yang memiliki gaya belajar $isual menangkap pelajaran lewat materi bergambar.#elain itu, ia memiliki kepekaan yang kuat terhadap warna, disamping mempunyai pemahamanyang cukup terhadap masalah artistik. Aanya saja biasanya ia memiliki kendala untuk berdialogsecara langsung karena terlalu reaktif terhadap suara, sehingga sulit mengikuti anjuran secaralisan dan sering salah menginterpretasikan kata atau ucapan.9aya belajar ini dapat diterapkan dalam pembelajaran, dengan menggunakan beberapapendekatan % menggunakan beragam bentuk gra(s untuk menyampaikan informasi0materi pelajaranberupa (lm, slide, ilustrasi, coretan atau kartu-kartu gambar berseri untuk menjelaskan suatuinformasi secara berurutan
ciri gaya belajar ini adalah % 1.#enantiasa berusaha melihat bibir guru yang sedang mengajar.
2.#aat mendapat petunjuk untuk melakukan sesuatu, biasanya siswa akan melihat teman-teman lainnya baru kemudian dia sendiri yang bertindak. ".;enderung menggunakan gerakan tubuh =untuk mengekspresikan menggantikan kata-kata) saat mengungkapkan sesuatu.
dan
.ak suka bicara di depan kelompok dan tak suka pula mendengarkan orang lain 3. &iasanya kurang mampu mengingat informasi yang diberikan secara lisan ?. Lebih suka peragaan daripada penjelasan lisan. D. &iasanya dapat duduk tenang di tengah situasi yang ribut dan ramai tanpa merasaterganggu. 2. 9aya &elajar 5uditorial 9aya belajar ini mengandalkan pendengaran untuk bisa memahami sekaligus mengingatnya.*arakteristik model belajar ini benar-benar menempatkan pendengaran sebagai alat utama untukmenyerap informasi atau pengetahuan. 5rtinya, untuk bisa mengingat dan memahami informasitertentu, yang bersangkutan haruslah mendengarnya lebih dulu. ereka yang memiliki gaya belajar ini umumnya susah menyerap secara langsung informasi dalam bentuk tulisan, selain memilikikesulitan menulis ataupun membaca.6i dalam pembelajaran, untuk membantu siswa-siswa seperti ini, guru bisa menggunakan mediatape untuk merekam semua materi pelajaran yang diajarkan di sekolah. #elain itu, keterlibatan siswadalam diskusi juga sangat cocok untuk siswa seperti ini. &antuan lain yang bisa diberikan adalahmencoba membacakan informasi, kemudian meringkasnya dalam bentuk lisan dan direkam untukselanjutnya diperdengarkan dan dipahami. Langkah terakhir adalah melakukan re$iew secara $erbaldengan teman atau pengajar. ciri gaya belajar auditorial adalah % 1.ampu mengingat dengan baik materi yang didiskusikan dalam kelompok atau kelas. 2engenal banyak sekali lagu atau iklan C, bahkan dapat menirukannya secara tepat dankomplet. ".;enderung banyak omong. .ak suka membaca dan umumnya memang bukan pembaca yang baik karena kurang dapatmengingat dengan baik apa yang baru saja dibacanya 3.*urang cakap dalam mengerjakan tugas mengarang0menulis. ?.*urang tertarik memperhatikan hal-hal baru di lingkungan sekitarnya, seperti hadirnya siswabaru, adanya papan pengumuman di pojok kelas dan sebagainya. ". 9aya &elajar *inestetik
9aya belajar ini mengharuskan indi$idu yang bersangkutan menyentuh sesuatu yangmemberikan informasi tertentu agar ia bisa mengingatnya. entu saja ada beberapa karakteristikmodel belajar seperti ini yang tak semua orang bisa melakukannya. *arakter pertama adalahmenempatkan tangan sebagai alat penerima informasi utama agar bisa terus mengingatnya. Aanyadengan memegangnya saja, seseorang yang memiliki gaya belajar ini bisa menyerap informasi tanpaharus membaca penjelasannya.*arakter berikutnya dicontohkan sebagai orang yang tak tahan duduk manis berlama-lamamendengarkan penyampaian pelajaran. ak heran kalau indi$idu yang memiliki gaya belajar inimerasa bisa belajar lebih baik kalau prosesnya disertai kegiatan (sik.*elebihannya, mereka memiliki kemampuan mengkoordinasikan sebuah tim disampingkemampuan mengendalikan gerak tubuh =athletic ability). ak jarang, orang yang cenderung memilikikarakter ini lebih mudah menyerap dan memahami informasi dengan cara menjiplak gambar ataukata untuk kemudian belajar mengucapkannya atau memahami fakta.ntuk menerapkannya dalam pembelajaran, kepada siswa yang memiliki karakteristik-karakteristik di atas dapat dilakukan dengan menggunakan berbagai model peraga, semisal bekerja
bagaimana mengetahui kecendrungan gaya belajar siswa? kita dapat menggunakan instrumen untuk mengetahui gaya belajar Siswa. Berikut ini salah satu instrumen dalam bentuk angket yang dapat digunakan untuk mengetahui gaya belajar Siswa.
Jawablah dengan cepat pertanyaan-pertanyaan di bawah ini dengan memberi tanda silang pada a, b, atau c. Pada waktu belajar untuk tes, apakah anda memilih aa membaca catatan, membaca judul dan sub-judul dalam buku, dan melihat diagram dan ilustrasi bbmeminta seseorang memberi anda pertanyaan, atau menghafal dalam hati sendirian cc.membuat catatan pada kartu dan membuat model atau diagram Apa yang anda lakukan pada waktu mendengarkan musik? a berkhayal !melihat benda-benda yang sesuai dengan musik yang sedang didengarkan b berdendang mengikuti alunan musik tersebut bergerak mengikuti musik tersebut, mengetukkan kaki mengikuti irama, dsb. Pada waktu anda memecahkan masalah, apakah anda aa membuat daftar, mengatur langkah, dan mengeceknya setelah langkah itu dikerjakan bb menelpon teman atau ahli untuk membicarakan masalah tersebut cc menguraikan !menganalisa masalah itu atau melakukan semua langkah yang anda pikirkan Jika anda ingin membaca untuk hiburan, apakah anda m emilih a buku perjalanan dengan banyak gambar di dalamnya bbcerita misteri yang penuh dengan percakapan di dalamnya cc buku yang dapat menjawab pertanyaan dan memecahkan masalah anda "ntuk mempelajari bagaimana cara kerja komputer, apakah anda memilih aa menonton film tentang cara kerja computer bbmendengarkan seseorang menjelaskan cara keja computer cc. membongkar komputer dan mencoba menemukan sendiri cara kerjanya Anda baru saja memasuki museum ilmu pengetahuan, apa yang anda lakukan pertama kali? aa melihat sekeliling dan menemukan peta yang menunjukkan lokasi berbagai benda yang dipamerkan bb berbicara dengan penjaga museum dan bertanya kepadanya tentang bendabenda yang dipamerkan ccc melihat pada benda pertama yang kelihatan menarik, dan baru kemudian membaca petunjuk lokasi benda-benda lainnya Jenis restoran apa yang tidak anda sukai? a restoran yang lampunya terlalu terang b restoran yang musiknya terlalu keras
c restoran yang kursinya tidak nyaman Apakah anda lebih suka mengikuti a kelas melukis b kelas music c kelas olah raga Apa yang kira-kira anda lakukan pada waktu anda merasa senang? a meringis !tersenyum b berteriak dengan senang c melompat dengan senang #eandainya anda berada pada suatu pesta, apa yang kira-kira akan paling anda ingat pada keesokan harinya? a muka orang-orang dalam pesta, tetapi bukan namanya b nama orang-orang dalam pesta, tetapi bukan mukanya c sesuatu yang anda lakukan dan katakan selama dalam pesta Pada waktu anda bercerita, apakah anda memilih untuk a menulisnya b menceritakannya dengan suara keras c memerankannya Apa yang paling mengganggu bagi anda pada waktu anda mencoba untuk berkonsentrasi? a gangguan $isual b suara gaduh c gangguan lainnya seperti rasa lapar, sepatu yang sempit, atau rasa khawatir Apa yang kira-kira anda lakukan pada waktu anda marah? a cemberut atau memperlihatkan muka marah b berteriak atau %mengamuk& c menghentakkan kaki dengan keras dan membanting pintu Apa yang kira-kira akan anda lakukan pada waktu berdiri menunggu antrian di gedung bioskop? a melihat-lihat pada poster iklan film lainnya b berbicara dengan orang di sebelah anda c mengetukkan kaki atau berjalan ke arah lain 'engetahui gaya belajar siswa (itung berapa jumlah pilihan jawaban !a ) ini merupakan orang *$isual+ (itung berapa jumlah pilihan jawaban !b ) ini merupakan orang *auditory+ (itung berapa jumlah pilihan jawaban !c ) ini merupakan orang *k inesthetic+
Apabila skor (a) yang menonjol ini berarti gaya belajar siswa yang paling dominan adalah gaya belajar tife visual. (al ini berarti siswa cenderung belajar dengan cara melihat sesuatu. #iswa menyukai melihat gambar atau diagram, menonton pertunjukan, demonstrasi suatu kegiatan, atau menyaksikan $ideo. "ntuk mempermudah dan mempercepat siswa memahami bahan pelajaran atau hal yang lain dipelajari cobalahmengubah materi pelajaran ke dalam bentuk poster-poster yang mudah dilihat, dengan gambar-gambar yang menarik, grafik, dan warnai seindah mungkin. Pada siswa yang memilki gaya belajar $isual, materi pembelajran sebaiknya dibuatkan dalam bentuk peta konsep, mulai dari tema besar di tengah halaman, menggunakan kata-kata penting, menggunakan simbol, warna, kata, gambar yang mencolok, dan lakukan ini dengan gayamu atau keinginan siswa sendiri. alam mencatat pelajaran, gunakan tanda-tanda, gambar dan warna untuk menandai hal-hal penting agar dapat dengan mudah dilihat lagi jika kita mempelajarinya di lain waktu. "ntuk membantu mengingat apa yang baru dibaca dan didengar, siswa diminta duduk dengan santai sambil membayangkan dalam pikiran apa yang baru dibacadidengar, agar siswa lebih paham lagi. Apabila skor (b) yang menonjol ini berarti gaya belajar siswa yang paling dominan adalah gaya belajar ‘auditory’. (al ini berarti siswa cenderung belajar dengan cara mendengar sesuatu. siswa menyukai mendengar pidato, ceramah guru menerangkan, mendengarkan radio atau kaset, berdebat atau berdiskusi. "ntuk mempermudah siswa memahami sesuatu !pelajaran atau hal yg lain cobalahmembaca pelajaran dengan cara baca yang dramatis, seperti pujangga membaca puisi misalnya, atau seperti skenario, bahkan cobalah menyanyikannya dengan irama iklan atau rap. 'erangkum pelajaran untuk diucapkan dengan lantang, atau bahkan merekamnya dalam kaset, diselingi plesetan atau hal lain,dan memutarnya dengan walkman sepanjang perjalanan kita ke sekolah. #aat membacakan dengan lantang, perhatikan intonasi, penekanan khusus, coba berbisik, dan coba juga sambil memejamkan mata untuk belajar membayangkan apa yang sedang dibacakan, sehingga secara tidak langsung kita telah mengaktifkan pula daya $isual kita dalam belajar. Apabila skor (b) yang menonjol ini berarti gaya belajar siswa yang paling dominan adalah gaya belajar tipe Kinestetik (al ini berarti siswa cenderung belajar melalui akti$itas fisik dan melibatkan diri langsung. #iswa suka menyentuh, merasakan, membongkar sesuatu, melakukan olah tubuh."ntuk mempercepat dan mempermudahmu memahami sesuatu !pelajaran atau lainnya, cobalah
#iswa yangf memiliki gaya belajar tipe /inestetik, cobalah belajar sambil berjalan-jalan. #etiap kali membaca atau mendengarkan seseorang berbicara, bangkitlah untuk sedikit bergerak setiap 01-21 menit sekali. 3oba belajar dalam kelompok untuk membentuk suasana bermain peran !drama dari pelajaran yang dibahas.4ulislah kembali point-point penting dari catatan pelajaran ke dalam kartu-kartu yang disusun secara logis. Buatlah semacam percobaan, atau model dari apa yang sedang kamu pelajari. 5ibatkan tubuh kamu dalam belajar dengan mencoba meniru apa yang dipelajari, atau bahkan meniru gaya-gaya lucu gurumu ketika mengajar agar kamu dapat mengingatnya dengan lebih baik6 #etiap orang memiliki kekuatan dan kelemahannya masing-masing. engan mengetahui kekuatanmu yang ada pada diri siswa, /ita dapat meningkatkan prestasi siswa dengan mengarahkan mereka untuk mencari cara-cara belajar yang cocok dengan kecenderungan-kecenderungan yang ada pada diri siswa itu sendiri #elain itu, kita juga bias mengarahkan siswa untuk mengaktifkan aspek-aspek yang kurang menonjol sehingga prestasi siswa tersebut bisa berkembang lebih baik lagi.
*isual +bela,ar dengan ara meliha/
Lirikan keaas bila berbiara0 berbiara dengan epa. &agi siswa yang bergaya belajar $isual, yang memegang peranan penting adalah mata 0 penglihatan = $isual ), dalam hal ini metode pengajaran yang digunakan guru sebaiknya lebih banyak 0 dititikberatkan pada peragaan 0 media, ajak mereka ke obyek-obyek yang berkaitan dengan pelajaran tersebut, atau dengan cara menunjukkan alat peraganya langsung pada siswa atau menggambarkannya di papan tulis. 5nak yang mempunyai gaya belajar $isual harus melihat bahasa tubuh dan ekspresi muka gurunya untuk mengerti materi pelajaran. ereka cenderung untuk duduk di depan agar dapat melihat dengan jelas. ereka berpikir menggunakan gambar-gambar di otak mereka dan belajar lebih cepat dengan menggunakan tampilan-tampilan $isual, seperti diagram, buku pelajaran bergambar, dan $ideo. 6i dalam kelas, anak $isual lebih suka mencatat sampai detil-detilnya untuk mendapatkan informasi.
Ciri-iri gaya bela,ar 1isual 2
E &icara agak cepat
E ementingkan penampilan dalam berpakaian0presentasi E idak mudah terganggu oleh keributan E engingat yang dilihat, dari pada yang didengar E Lebih suka membaca dari pada dibacakan E Pembaca cepat dan tekun E #eringkali mengetahui apa yang harus dikatakan, tapi tidak pandai memilih kata-kata E Lebih suka melakukan demonstrasi dari pada pidato E Lebih suka musik dari pada seni E empunyai masalah untuk mengingat instruksi $erbal kecuali jika ditulis, dan seringkali minta bantuan orang untuk mengulanginya
Sraegi unuk mempermudah proses bela,ar anak 1isual 2
1. 9unakan materi $isual seperti, gambar-gambar, diagram dan peta. 2. 9unakan warna untuk menghilite hal-hal penting. ". 5jak anak untuk membaca buku-buku berilustrasi. . 9unakan multi-media =contohnya% komputer dan $ideo). 3. 5jak anak untuk mencoba mengilustrasikan ide-idenya ke dalam gambar.
. Audiori +bela,ar dengan ara mendengar/
Lirikan kekiri3kekanan mendaar bila berbiara0 berbiara sedang sa,a. #iswa yang bertipe auditori mengandalkan kesuksesan belajarnya melalui telinga = alat pendengarannya ), untuk itu maka guru sebaiknya harus memperhatikan siswanya hingga ke alat pendengarannya. 5nak yang mempunyai gaya belajar auditori dapat belajar lebih cepat dengan menggunakan diskusi $erbal dan mendengarkan apa yang guru katakan. 5nak auditori dapat mencerna makna yang disampaikan melalui tone suara, pitch =tinggi rendahnya), kecepatan berbicara dan hal-hal auditori lainnya. !nformasi tertulis terkadang mempunyai makna yang minim bagi anak auditori mendengarkannya. 5nak-anak seperi ini biasanya dapat menghafal lebih cepat dengan membaca teks dengan keras dan mendengarkan kaset.
Ciri-iri gaya bela,ar audiori 2
E #aat bekerja suka bicaa kepada diri sendiri E Penampilan rapi E udah terganggu oleh keributan E &elajar dengan mendengarkan dan mengingat apa yang didiskusikan dari pada yang dilihat E #enang membaca dengan keras dan mendengarkan E enggerakkan bibir mereka dan mengucapkan tulisan di buku ketika membaca E &iasanya ia pembicara yang fasih E Lebih pandai mengeja dengan keras daripada menuliskannya E Lebih suka gurauan lisan daripada membaca komik E empunyai masalah dengan pekerjaan-pekerjaan yang melibatkan Cisual E &erbicara dalam irama yang terpola E 6apat mengulangi kembali dan menirukan nada, berirama dan warna suara
Sraegi unuk mempermudah proses bela,ar anak audiori 2 1. 5jak anak untuk ikut berpartisipasi dalam diskusi baik di dalam kelas maupun di dalam keluarga. 2. 6orong anak untuk membaca materi pelajaran dengan keras. ". 9unakan musik untuk mengajarkan anak. . 6iskusikan ide dengan anak secara $erbal. 3. &iarkan anak merekam materi pelajarannya ke dalam kaset dan dorong dia untuk mendengarkannya sebelum tidur.
!. Kineseik +bela,ar dengan ara bergerak0 beker,a dan menyenuh/
Lirikan keba4ah bila berbiara0 berbiara lebih lamba. 5nak yang mempunyai gaya belajar kinestetik belajar melalui bergerak, menyentuh, dan melakukan. 5nak seperti ini sulit untuk duduk diam berjam-jam karena keinginan mereka untuk berakti(tas dan eksplorasi sangatlah kuat. #iswa yang bergaya belajar ini belajarnya melalui gerak dan sentuhan.
Ciri-iri gaya bela,ar kineseik 2
E &erbicara perlahan E Penampilan rapi E idak terlalu mudah terganggu dengan situasi keributan E &elajar melalui memanipulasi dan praktek E enghafal dengan cara berjalan dan melihat E enggunakan jari sebagai petunjuk ketika membaca E erasa kesulitan untuk menulis tetapi hebat dalam bercerita E enyukai buku-buku dan mereka mencerminkan aksi dengan gerakan tubuh saat membaca E enyukai permainan yang menyibukkan E idak dapat mengingat geogra(, kecuali jika mereka memang pernah berada di tempat itu E enyentuh orang untuk mendapatkan perhatian mereka enggunakan katakata yang mengandung aksi
Sraegi unuk mempermudah proses bela,ar anak kineseik2
1. 4angan paksakan anak untuk belajar sampai berjam-jam. 2. 5jak anak untuk belajar sambil mengeksplorasi lingkungannya =contohnya% ajak dia baca sambil bersepeda, gunakan obyek sesungguhnya untuk belajar konsep baru). ". !Finkan anak untuk mengunyah permen karet pada saat belajar. . 9unakan warna terang untuk menghilite hal-hal penting dalam bacaan. 3. !Finkan anak untuk belajar sambil mendengarkan musik. 9aya belajar dapat menentukan prestasi belajar anak. 4ika diberikan strategi yang sesuai dengan gaya belajarnya, anak dapat berkembang dengan lebih baik. 9aya belajar otomatis tergantung dari orang yang belajar. 5rtinya, setiap orang mempunyai gaya belajar yang berbeda-beda. &agaimana dengan gaya belajar 5ndaB
kARYA ILMIAH REMAJA “PENGARUH SARAPAN TERHADAP EVEKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH” KATA PENGANTAR Puji syukur !"u#is $"j$%k$" k!$&$ A##$' SWT k$r!"$ $%$s R$'($% &$" Hi&$y$')Ny$ !"u#is &$$% (!"y!#!s$ik$" K$ry$ I#(i$' i"i %!$% $&$ *$k%u"y$+ K$ry$ I#(i$' y$", -!rju&u# “P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' ” i"i (!"j!#$sk$" %!"%$", s!(u$ '$# y$", -!rk$i%$" &!",$" !(-!#$j$r$"+ P!"u#is (!",u1$k$" -$"y$k %!ri($ k$si' k!$&$ i'$k)i'$k y$", %!#$' -!r$r%isi$si &$#$( !(-u$%$" K$ry$ I#(i$' i"i+ U1$$" %!ri($ k$si' !"u#is u1$k$" k!$&$ 2 3+ Or$", %u$ s!#$ku (0%i/$%0r !"u#is+ 4+ Dr$+ R!%"0 U%$(i s!#$ku K!$#$ S!k0#$' SMK N!,!ri 34 M$#$",+ 5+ E"0k R$%"$yu6 S+P& s!#$ku ,uru B$'$s$ I"&0"!si$ k!#$s 7II+ 8+ T!($")%!($" k'usus"y$ y$", (!"j$&i r!s0"&!" !"!#i%i$"+ 9+ S!(u$ i'$k y$", %!#$' (!"&uku", &$" (!(-$"%u !"u#is (!"y!#!s$ik$" K$ry$ I#(i$' i"i+ P!"u#is (!",$kui -$'*$ !"u#is $&$#$' ($"usi$ y$", (!(u"y$i k!%!r-$%$s$" &$#$( -!r-$,$i '$#6 0#!' k$r!"$ i%u %i&$k $&$ '$# y$", &$$% &is!#!s$ik$" &!",$" s$",$% s!(ur"$+ B!,i%u u#$ &!",$" K$ry$ I#(i$' y$", %!#$' !"u#is s!#!s$ik$" i"i+ Ti&$k s!(u$ '$# &$$% !"u#is &!skrisik$" &!",$" s!(ur"$ &$#$( K$ry$ I#(i$' i"i+ O#!' k$r!"$ i%u6 !"u#is (!",'$r$k$" kri%ik &$" s$r$" s!-$,$i -$%u #0"1$%$" y$", &$$% (!(!r-$iki K$ry$ I#(i$' i"i &i ($s$ &$%$",+ Ak'ir"y$ '$r$$" !"u#is $&$#$' su$y$ K$ry$ I#(i$' i"i &$$% -!r($".$$% -$,i !(-$1$ ,u"$ (!"$(-$' !",!%$'u$" &$" ju,$ (!(-i(-i", !(-$1$ &$#$ ( (!#$ks$"$k$" su$%u k!,i$%$"+ M$#$",6 D!s!(-!r 4:33 P!"u#is ABSTRAKSI K$ry$ I#(i$' i"i -!r%uju$" u"%uk (!",!%$'ui $$k$' $&$ !",$%u' s$r$$" &!",$" k!!.!k%i/i%$s$" -!#$j$r sis*$ &i s!k0#$'+ S!r%$ &$($k &$ri k!-i$s$$" s$r$$" 0#!' sis*$ i%u s!"&iri+ M$".$$% y$", &i&$$% &$ri !"!#i%i$" i"i $&$#$' &$$% (!",!%$'ui ($".$$% &$ri s$r$$" u"%uk k!!.!k%i/i%$s$" si*$ &$#$( -!#$j$r+ P!"u#is (!",,u"$k$" (!%0&! kuis0"!r ;$",k!%< u"%uk (!"&$$%k$" i".0r($si &$ri $r$ sis*$ k!#$s 7II RPL &i SMK N!,!ri 34 M$#$",+ D$ri 34=: sis*$6 !"u#is (!",$(-i# s$(!# s!-$"y$k 5: sis*$+ D$ri $",k!% y$", %!#$' &is!-$rk$"6 !"u#is (!"&$$%k$" j$*$-$" y$", %!#$' &iisi 0#!' sis*$ SMK N!,!ri 34 M$#$", &$ri k!#$s 7II+ D$ri s!ki$" j$*$-$" &$$% !"u#is si(u#k$" -$'*$ s$r$$" (!(i#iki !r$" !"%i", &$#$( !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$+ BAB 3 PENDAHULUAN 3+3 LATAR BELAKANG P$&$ >$($" (0&!r" i"i !"&i&ik$" s$",$% !"%i", u"%uk k!($ju$" !r$&$$" ($sy$r$k$% &i&u"i$ i"i+ K$r!"$ &!",$" $&$"y$ k!($ju$" !r$&$-$"6 ($k$ ($"usi$ $k$" 'i&u #!-i' "y$($" &$" %!"%r$(+ N$(u"6 $&$ -!-!r$$ k!"&$#$ &$#$( (!"1$$i k!)!.!k%i/i%$s$" &$#$( !"&i&ik$"+ Y$i%u s$#$' s$%u"y$ kur$","y$ !rsi$$" ($sy$r$k$% u"%uk (!"!ri($ !"&i&ik$" !rsi$$" &$#$(
(!"!ri($ !"&i&ik$"+ P!rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$" $&$ -!-!r$$ ($1$(6 s$#$' s$%u"y$ $&$#$' *$k%u+ K!%i&$k si$$" ($sy$r$k$% &$#$( (!(u#$i *$k%u !(-!#$j$r$"+ Y$i%u k!%ik$ ki%$ &i%u"%u% u"%uk (!(u#$i *$k%u -!#$j$r &!",$" -$%$s *$k%u y$", $&$%6 ($k$ ki%$ k$" (!#u$k$" '$#)'$# y$", k!1i#6 10"%0'"y$ s$j$ s$r$$"+ B$"y$k &i$"%$r$ !#$j$r y$", (!#$0rk$" '$# k!1i# i"i+ P$&$'$# &$ri '$# k!1i# i"i ki%$ -is$ (!",$#$(i !.!k y$", 1uku -!s$r %!'$r$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r+ D$ri k!%!r$",$" &i$%$s ($k$ k$(i %!r%$rik u"%uk (!(-u$% !"!#i%i$" y$", -!rju&u# &$" -!r%!($k$" “PENGARUH SARAPAN TERHADAP E?EKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH”+ 3+4 TUJUAN PENULISAN Tuju$" &$ri !"u#is$" K$ry$ I#(i$' y$", -!rju&u# “P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' ” $&$#$' 2 3+4+3 U"%uk (!",!%$'ui !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ 3+5 RUANG LINGKUP 3+5+3 D$($k s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i/i%$s$" -!#$j$r sis*$ &$#$( !#$j$r$"+ 3+8 RUMUSAN MASALAH 3+8+3 A$k$' $&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$@ 3+9 HIPOTESIS 3+9+3 A&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ .!.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ 3+ METODE PENELITIAN D$#$( !"u#is$" k$ry$ %u#is i"i u"%uk (!(!r0#!' &$%$)&$%$ y$", &i-u%u'k$" !"u#is (!",,u"$k$" -!-!r$$ (!%0&! !"u#is$" s!-$,$i -!riku%2 3+ S%u&i K!us%$k$$" 2 y$i%u !"u#is (!(-$1$ -uku)-uku &$" ku(u#$" $r%ik!# y$", -!rk$i%$" &!",$" !"!#i%i$" i"i+ 4+ S%u&i K$sus2 y$i%u 0-s!r/$si #$",su", &!",$" 1$r$ (!"y!-$rk$" 5: #!(-$r $",k!% k!$&$ k$#$",$" sis*$ SMKN 34 M$#$", k!#$s 7II RPL+ BAB II KAJIAN PUSTAKA Is%i#$')is%i#$' y$", &i,u"$k$" !"u#is &$#$( (!"yusu" K$ry$ I#(i$' i"i -!rk$i%$" &!",$" !r%!($"$" s!-$,$i -!riku%2 4+3 PENGERTIAN PENGARUH D$y$ y, $&$ $%$u %i(-u# &r s!su$%u ;0r$",6 -!"&$< y, iku% (!(-!"%uk *$%$k6 k!!r1$y$$"6 $%$u !r-u$%$" s!s!0r$",+ 4+4 PENGERTIAN SARAPAN S$r$$" $%$u ($k$" $,i $&$#$' ($k$"$" y$", &is$"%$ $&$ $,i '$ri+ W$k%u s$r$$" &i(u#$i &$ri uku# :+:: $,i s$($i &!",$" uku# 3:+:: $,i+ S$r$$" (!ru$k$" *$k%u ($k$" y$", $#i", !"%i", &$" s$",$% &i$"jurk$" u"%uk &i!"u'i6 k$r!"$ $#$s$" k!s!'$%$" 4+5 PENGERTIAN E?EKTIVITAS S0"&$", P+ Si$,i$" ;4::3 2 48< (!(-!rik$" &!.i"isi s!-$,$i -!riku% 2 “E.!k%i/i%$s $&$#$' !($".$$%$" su(-!r &$y$6 s$r$"$ &$" r$s$r$"$ &$#$( ju(#$' %!r%!"%u y$", s!1$r$ s$&$r &i%!%$k$" s!-!#u("y$ u"%uk (!",'$si#k$" s!ju(#$' -$r$", $%$s j$s$ k!,i$%$" y$", &ij$#$"k$""y$+ E.!k%i/i%$s (!"u"juk$" k!-!r'$si#$" &$ri s!,i %!r1$$i %i&$k"y$ s$s$r$" y$", %!#$' &i%!%$k$"+ Jik$ '$si# k!,i$%$" s!($ki" (!"&!k$%i s$s$r$"6 -!r$r%i ($ki" %i",,i !.!k%i/i%$s"y$+ S!(!"%$r$ i%u A-&ur$'($% ;4::524< “E.!k%i/i%$s $&$#$' !($"$$%$" s u(-!r &$y$6 s$r$"$
&$" r$s$r$"$&$#$( ju(#$' %!r%!"%u y$", s!1$r$ s$&$r &i%!%$k$" s!-!#u("y$ u"%uk (!",'$si#k$" s!ju(#$' !k!rj$$" %!$% $&$ *$k%u"y$+ 4+8 PENGERTIAN BELAJAR B!#$j$r $&$#$' s!-u$' r0s!s !ru-$'$" &i &$#$( k!ri-$&i$" ($"usi$ &$" !ru-$'$" %!rs!-u% &i%$($kk$" &$#$( -!"%uk !"i",k$%$" ku$#i%$s &$" ku$"%i%$s %i",k$' #$ku s!!r%i !"i",k$%$" k!1$k$$"6 !",!%$'u$"6 sik$6 k!-i$s$$"6 !($'$($"6 k!%r$(i#$"6 &$y$ ikir6 &$" k!($(u$")k!($(u$" y$", #$i"+ 4+9 PENGERTIAN SISWA 3+ (uri& ;%!ru%$($ & %i",k$% s!k0#$' &$s$r &$" (!"!",$'
s$r$$" -is$ (!(!r(u&$' sis*$ &$#$( (!#$ks$"$k$" k!,i$%$" -!#$j$r &is!k0#$'+ U"%uk i%u &$#$( !"!#i%i$" i"i6 !"u#is $k$" (!"y$($ik$" '$si#)'$si# $$ s$j$ y$", su&$' &i&$$%k$" s!%!#$' (!#$kuk$" !",$($%$" &$" !"!#i%i$" &!",$" (!%0&! s!!r%i y$", su&$' &ij!#$sk$" &i $%$s+ 3+ A$k$' A"&$ s$r$$" s!-!#u( -!r$",k$% s!k0#$'@ $+ Y$ -+ Ti&$k D$ri !"!#i%i$" y$", su&$' &i#$kuk$" y$k"i (!"y!-$rk$" 5: $",k!% k!$&$ sis*$ SMKN 34 K!#$s 7II &$$% &i'$si#k$" &i$,$r$( s!!r%i &i -$*$' i"i2 B$"y$k"y$ sis*$ y$", s$r$$" &$" %i&$k s$r$$"2 D$ri &i$,r$( &i$%$s &$$% &ik!%$'ui -$'*$ ($y0ri%$s sis*$ 7II RPL SMKN 34 M$#$", %!#$' (!(-i$s$k$" s$r$$" &i s!%i$ $,i6 "$(u" ($si' -$"y$k u#$ y$", %i&$k (!(-i$s$k$" &iri &$#$( s$r$$" &i s!%i$ $,i+ 4+A$k$' s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$iA"&$@ $+ Y$ -+ Ti&$k D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ s$r$$" %i&$k -!,i%u (!(!",$ru'i "i#$i sis*$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$i &$ri -!#$j$r sis*$+ 5+A$k$' $&$ !.!k y$", A"&$ r$s$k$" jik$ %i&$k s$r$$"@ $+ A&$ -+ Ti&$k A&$ D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ jik$ sis*$ %i&$k s$r$$" ($k$ (!r!k$ $k$" (!rs$k$" -!-!r$$ !.!k"y$6 &$ri -!-!r$$ y$", %!#$' &is$($ik$" $&$#$' (!",$"%uk6 (u&$' #!#$'6 &$" -!rkur$","y$ k0"s!"%r$si k!%ik$ (!"!ri($ !#$j$r$"+ 8+A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i #!-i' -$ik@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ &!",$" s$r$$" sis*$ (!r$s$ "i#$i"y$ -i$s$ s$j$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ #!-i' -$ik &$" -!-!r$$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ %i&$k #!-i' -$ik+ 9+A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" %i&$k s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($#@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ &!",$" %i&$k s$r$$" sis*$ (!r$s$ "i#$i"y$ -i$s$ s$j$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($# &$" -!-!r$$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ ($ksi($# %$"$ s$r$$" 8+4+ SARAN L$0r$" r00s$# i"i &i'$r$k$" &$$% (!"j$&i r!.!r!"si -$,i !(-$1$ u"%uk (!(-u$% k$ry$ %u#is -!riku%"y$+ A+ L$%$r B!#$k$", M$s$#$' P$&$ >$($" (0&!r" i"i !"&i&ik$" s$",$% !"%i", u"%uk k!($ju$" !r$&$$" ($sy$r$k$% &i&u"i$ i"i+ K$r!"$ &!",$" $&$"y$ k!($ju$" !r$&$-$"6 ($k$ ($"usi$ $k$" 'i&u #!-i' "y$($" &$" %!"%r$(+ N$(u"6 $&$ -!-!r$$ k!"&$#$ &$#$( (!"1$$i k!)!.!k%i/i%$s$" &$#$( !"&i&ik$"+ Y$i%u
s$#$' s$%u"y$ kur$","y$ !rsi$$" ($sy$r$k$% u"%uk (!"!ri($ !"&i&ik$" !rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$"+ P!rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$" $&$ -!-!r$$ ($1$(6 s$#$' s$%u"y$ $&$#$' *$k%u+ K!%i&$k si$$" ($sy$r$k$% &$#$( (!A"&$#$i *$k%u !(-!#$j$r$"+ Y$i%u k!%ik$ ki%$ &i%u"%u% u"%uk (!A"&$#$i *$k%u -!#$j$r &!",$" -$%$s *$k%u y$", $&$%6 ($k$ ki%$ k$" (!#u$k$" '$#)'$# y$", k!1i#6 10"%0'"y$ s$j$ s$r$$"+ B$"y$k &i$"%$r$ !#$j$r y$", (!#$0rk$" '$# k!1i# i"i+ P$&$'$# &$ri '$# k!1i# i"i ki%$ -is$ (!",$#$(i !.!k y$", 1uku -!s$r %!'$r$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r+ D$ri k!%!r$",$" &i$%$s ($k$ k$(i %!r%$rik u"%uk (!(-u$% !"!#i%i$" y$", -!rju&u# &$" -!r%!($k$" “PENGARUH SARAPAN TERHADAP E?EKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH”+ B+ Ru(us$" M$s$#$' 3+A$k$' $&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$@ +Tuju$" P!"!#i%i$" 3+U"%uk (!",!%$'ui !",$ru' s$r$$" %!r'$&$" !.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ D+Hi0%!sis 3+ A&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ .!.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ E+M!%0&! P!"u#is$" D$#$( !"u#is$" k$ry$ %u#is i"i u"%uk (!(!r0#!' &$%$)&$%$ y$", &i-u%u'k$" !"u#is (!",,u"$k$" -!-!r$$ (!%0&! !"u#is$" s!-$,$i -!riku%2 3+ S%u&i K!us%$k$$" 2 y$i%u !"u#is (!(-$1$ -uku)-uku &$" ku(u#$" $r%ik!# y$", -!rk$i%$" &!",$" !"!#i%i$" i"i+ 4+ S%u&i K$sus2 y$i%u 0-s!r/$si #$",su", &!",$" 1$r$ (!"y!-$rk$" 5: #!(-$r $",k!% k!$&$ k$#$",$" sis*$ SMKN 34 M$#$", k!#$s 7II RPL+ ?+ Ru$", Li",ku D$#$( k$ry$ i#(i$' i"i6 !"u#is (!",,u"$k$" -$%$s$" !"!#i%i$" y$k"i k$#$",$" sis*$ s!k0#$' SMKN 34 M$#$",6 y$i%u k!#$s 7II RPL+ G+ J$&*$# P!"!#i%i$" N0 N$($ K!,i$%$" Bu#$" N0/!(-!r D!s!(-!r 3 P!"yusu"$" Pr00s$# 7 4 P!#$ks$"$$" P!"!#i%i$" 7 5 P!",!#0#$'$" &$%$ 7 8 P!"yusu"$" L$0r$" 7 LAMPIRAN ANGKET 3+ A$k$' A"&$ s$r$$" s!-!#u( -!r$",k$% s!k0#$'@ $+ Y$ -+ Ti&$k 4+ A$k$' s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$iA"&$@ $+ Y$ -+ Ti&$k 5+ A$k$' $&$ !.!k y$", A"&$ r$s$k$" jik$ %i&$k s$r$$"@ $+ A&$ -+ Ti&$k A&$ 8+ A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i #!-i' -$ik@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$
9+ A$k$' A"&$ (!r$s$" &!",$" %i&$k s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($#@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ DA?TAR PUSTAKA P!",!r%i$" S!k0#$'6 i&+*iki!&i$+0r,F*ikiFS!k0#$' P!",!r%i$" S$r$$"6 i&+*iki!&i$+0r,F*ikiFS$r$$" P!",!r%i$" P!",$ru'6 '%%2FF***+$r%ik$%$+10( P!",!r%i$" Sis*$6 '%%2FF***+$r%ik$%$+10( P!",!r%i$" E.!k%i/i%$s6 1$r$!&i$+10( P!",!r%i$" B!#$j$r6 1$r$!&i$+10( HALAMAN PENGESAHAN K$ry$ I#(i$' y$", -!rju&u# “P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' ” y$", &isusu" 0#!' Eky Pu%i M!yri"&$ S+ &$" W$r&$ ?ir&$usi K+ i"i $&$#$' k$ry$ $s#i &$" -uk$" ji#$k$"+ KATA PENGANTAR Puji syukur !"u#is $"j$%k$" k!$&$ A##$' SWT k$r!"$ $%$s R$'($% &$" Hi&$y$')Ny$ !"u#is &$$% (!"y!#!s$ik$" K$ry$ I#(i$' i"i %!$% $&$ *$k%u"y$+ K$ry$ I#(i$' y$", -!rju&u# “P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' ” i"i (!"j!#$sk$" %!"%$", s!(u$ '$# y$", -!rk$i%$" &!",$" !(-!#$j$r$"+ P!"u#is (!",u1$k$" -$"y$k %!ri($ k$si' k!$&$ i'$k)i'$k y$", %!#$' -!r$r%isi$si &$#$( !(-u$%$" K$ry$ I#(i$' i"i+ U1$$" %!ri($ k$si' !"u#is u1$k$" k!$&$ 2 3+ Or$", %u$ s!#$ku (0%i/$%0r !"u#is+ 4+ Dr$+ R!%"0 U%$(i s!#$ku K!$#$ S!k0#$' SMK N!,!ri 34 M$#$",+ 5+ E"0k R$%"$yu6 S+P& s!#$ku ,uru B$'$s$ I"&0"!si$ k!#$s 7II+ 8+ T!($")%!($" k'usus"y$ y$", (!"j$&i r!s0"&!" !"!#i%i$"+ 9+ S!(u$ i'$k y$", %!#$' (!"&uku", &$" (!(-$"%u !"u#is (!"y!#!s$ik$" K$ry$ I#(i$' i"i+ P!"u#is (!",$kui -$'*$ !"u#is $&$#$' ($"usi$ y$", (!(u"y$i k!%!r-$%$s$" &$#$( -!r-$,$i '$#6 0#!' k$r!"$ i%u %i&$k $&$ '$# y$", &$$% &is!#!s$ik$" &!",$" s$",$% s!(ur"$+ B!,i%u u#$ &!",$" K$ry$ I#(i$' y$", %!#$' !"u#is s!#!s$ik$" i"i+ Ti&$k s!(u$ '$# &$$% !"u#is &!skrisik$" &!",$" s!(ur"$ &$#$( K$ry$ I#(i$' i"i+ O#!' k$r!"$ i%u6 !"u#is (!",'$r$k$" kri%ik &$" s$r$" s!-$,$i -$%u #0"1$%$" y$", &$$% (!(!r-$iki K$ry$ I#(i$' i"i &i ($s$ &$%$",+ Ak'ir"y$ '$r$$" !"u#is $&$#$' su$y$ K$ry$ I#(i$' i"i &$$% -!r($".$$% -$,i !(-$1$ ,u"$ (!"$(-$' !",!%$'u$" &$" ju,$ (!(-i(-i", !(-$1$ &$#$ ( (!#$ks$"$k$" su$%u k!,i$%$"+ ABSTRAKSI ?ir&$usi6 W$r&$6 &$" Eky6 Pu%ri+4:33+ P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' K$%$ ku"1i 2 Guru6 sis*$+ K$ry$ I#(i$' i"i -!r%uju$" u"%uk (!",!%$'ui $$k$' $&$ !",$%u' s$r$$" &!",$" k!!.!k%i/i%$s$" -!#$j$r sis*$ &i s!k0#$'+ S!r%$ &$($k &$ri k!-i$s$$" s$r$$" 0#!' sis*$ i%u s!"&iri+ M$".$$% y$", &i&$$% &$ri !"!#i%i$" i"i $&$#$' &$$% (!",!%$'ui ($".$$% &$ri s$r$$" u"%uk k!!.!k%i/i%$s$" si*$ &$#$( -!#$j$r+ P!"u#is (!",,u"$k$" (!%0&! kuis0"!r ;$",k!%< u"%uk (!"&$$%k$" i".0r($si &$ri $r$ sis*$ k!#$s 7II RPL &i SMK N!,!ri 34 M$#$",+ D$ri 34=: sis*$6 !"u#is (!",$(-i# s$(!# s!-$"y$k 5: sis*$+
D$ri $",k!% y$", %!#$' &is!-$rk$"6 !"u#is (!"&$$%k$" j$*$-$" y$", %!#$' &iisi 0#!' sis*$ SMK N!,!ri 34 M$#$", &$ri k!#$s 7II+ D$ri s!ki$" j$*$-$" &$$% !"u#is si(u#k$" -$'*$ s$r$$" (!(i#iki !r$" !"%i", &$#$( !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$+ BAB 3 PENDAHULUAN 3+3 LATAR BELAKANG P$&$ >$($" (0&!r" i"i !"&i&ik$" s$",$% !"%i", u"%uk k!($ju$" !r$&$$" ($sy$r$k$% &i&u"i$ i"i+ K$r!"$ &!",$" $&$"y$ k!($ju$" !r$&$-$"6 ($k$ ($"usi$ $k$" 'i&u #!-i' "y$($" &$" %!"%r$(+ N$(u"6 $&$ -!-!r$$ k!"&$#$ &$#$( (!"1$$i k!)!.!k%i/i%$s$" &$#$( !"&i&ik$"+ Y$i%u s$#$' s$%u"y$ kur$","y$ !rsi$$" ($sy$r$k$% u"%uk (!"!ri($ !"&i&ik$" !rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$"+ P!rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$" $&$ -!-!r$$ ($1$(6 s$#$' s$%u"y$ $&$#$' *$k%u+ K!%i&$k si$$" ($sy$r$k$% &$#$( (!(u#$i *$k%u !(-!#$j$r$"+ Y$i%u k!%ik$ ki%$ &i%u"%u% u"%uk (!(u#$i *$k%u -!#$j$r &!",$" -$%$s *$k%u y$", $&$%6 ($k$ ki%$ k$" (!#u$k$" '$#)'$# y$", k!1i#6 10"%0'"y$ s$j$ s$r$$"+ B$"y$k &i$"%$r$ !#$j$r y$", (!#$0rk$" '$# k!1i# i"i+ P$&$'$# &$ri '$# k!1i# i"i ki%$ -is$ (!",$#$(i !.!k y$", 1uku -!s$r %!'$r$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r+ D$ri k!%!r$",$" &i$%$s ($k$ k$(i %!r%$rik u"%uk (!(-u$% !"!#i%i$" y$", -!rju&u# &$" -!r%!($k$" “PENGARUH SARAPAN TERHADAP E?EKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH”+ 3+4 TUJUAN PENULISAN Tuju$" &$ri !"u#is$" K$ry$ I#(i$' y$", -!rju&u# “P!",$ru' S$r$" %!r'$&$ E.!k%i/i%$s B!#$j$r Sis*$ Di S!k0#$' ” $&$#$' 2 3+4+3 U"%uk (!",!%$'ui !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ 3+5 RUANG LINGKUP 3+5+3 D$($k s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i/i%$s$" -!#$j$r sis*$ &$#$( !#$j$r$"+ 3+8 RUMUSAN MASALAH 3+8+3 A$k$' $&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$@ 3+9 HIPOTESIS 3+9+3 A&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ .!.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ 3+ METODE PENELITIAN D$#$( !"u#is$" k$ry$ %u#is i"i u"%uk (!(!r0#!' &$%$)&$%$ y$", &i-u%u'k$" !"u#is (!",,u"$k$" -!-!r$$ (!%0&! !"u#is$" s!-$,$i -!riku%2 3+ S%u&i K!us%$k$$" 2 y$i%u !"u#is (!(-$1$ -uku)-uku &$" ku(u#$" $r%ik!# y$", -!rk$i%$" &!",$" !"!#i%i$" i"i+ 4+ S%u&i K$sus2 y$i%u 0-s!r/$si #$",su", &!",$" 1$r$ (!"y!-$rk$" 5: #!(-$r $",k!% k!$&$ k$#$",$" sis*$ SMKN 34 M$#$", k!#$s 7II RPL+ BAB II KAJIAN PUSTAKA Is%i#$')is%i#$' y$", &i,u"$k$" !"u#is &$#$( (!"yusu" K$ry$ I#(i$' i"i -!rk$i%$" &!",$" !r%!($"$" s!-$,$i -!riku%2 4+3 PENGERTIAN PENGARUH D$y$ y, $&$ $%$u %i(-u# &r s!su$%u ;0r$",6 -!"&$< y, iku% (!(-!"%uk *$%$k6 k!!r1$y$$"6 $%$u !r-u$%$" s!s!0r$",+ 4+4 PENGERTIAN SARAPAN
S$r$$" $%$u ($k$" $,i $&$#$' ($k$"$" y$", &is$"%$ $&$ $,i '$ri+ W$k%u s$r$$" &i(u#$i &$ri uku# :+:: $,i s$($i &!",$" uku# 3:+:: $,i+ S$r$$" (!ru$k$" *$k%u ($k$" y$", $#i", !"%i", &$" s$",$% &i$"jurk$" u"%uk &i!"u'i6 k$r!"$ $#$s$" k!s!'$%$" 4+5 PENGERTIAN E?EKTIVITAS S0"&$", P+ Si$,i$" ;4::3 2 48< (!(-!rik$" &!.i"isi s!-$,$i -!riku% 2 “E.!k%i/i%$s $&$#$' !($".$$%$" su(-!r &$y$6 s$r$"$ &$" r$s$r$"$ &$#$( ju(#$' %!r%!"%u y$", s!1$r$ s$&$r &i%!%$k$" s!-!#u("y$ u"%uk (!",'$si#k$" s!ju(#$' -$r$", $%$s j$s$ k!,i$%$" y$", &ij$#$"k$""y$+ E.!k%i/i%$s (!"u"juk$" k!-!r'$si#$" &$ri s!,i %!r1$$i %i&$k"y$ s$s$r$" y$", %!#$' &i%!%$k$"+ Jik$ '$si# k!,i$%$" s!($ki" (!"&!k$%i s$s$r$"6 -!r$r%i ($ki" %i",,i !.!k%i/i%$s"y$+ S!(!"%$r$ i%u A-&ur$'($% ;4::524< “E.!k%i/i%$s $&$#$' !($"$$%$" s u(-!r &$y$6 s$r$"$ &$" r$s$r$"$&$#$( ju(#$' %!r%!"%u y$", s!1$r$ s$&$r &i%!%$k$" s!-!#u("y$ u"%uk (!",'$si#k$" s!ju(#$' !k!rj$$" %!$% $&$ *$k%u"y$+ 4+8 PENGERTIAN BELAJAR B!#$j$r $&$#$' s!-u$' r0s!s !ru-$'$" &i &$#$( k!ri-$&i$" ($"usi$ &$" !ru-$'$" %!rs!-u% &i%$($kk$" &$#$( -!"%uk !"i",k$%$" ku$#i%$s &$" ku$"%i%$s %i",k$' #$ku s!!r%i !"i",k$%$" k!1$k$$"6 !",!%$'u$"6 sik$6 k!-i$s$$"6 !($'$($"6 k!%r$(i#$"6 &$y$ ikir6 &$" k!($(u$")k!($(u$" y$", #$i"+ 4+9 PENGERTIAN SISWA 3+ (uri& ;%!ru%$($ & %i",k$% s!k0#$' &$s$r &$" (!"!",$'
(!",0#$'6 &$" (!"y$jik$" &$%$ k! &$#$( -!"%uk !"y$ji$" y$", s!su$i+ 5+8 SISTEMATIKA PENULISAN LAPORAN L$0r$" !"!#i%i$" i"i (!",,u"$k$" sis%!($%ik$ s!-$,$i -!riku% 2 B$- I P!"&$'u#u$"6 B$- II Ti"j$u$" Pus%$k$6 B$- III M!%0&0#0,i P!"u#is$"6 B$- IV A"$#isis D$" P!(-$'$s$" &$" B$- V P!"u%u+ BAB IV PENUTUP 8+3+ ANALISIS DAN PEMBAHASAN K!s$&$r$" sis*$ &$#$( (!(-i$s$k$" s$r$$" &i$,i '$ri s$",$%#$' r!"&$'+ P$&$'$# $&$ -!-!r$$ !"!#i%i$" s$r$$" -is$ (!(!r#$(-$% k!rus$k$" 0%$k $&$ ($"usi$+ T!"%u s$j$ s$r$$" -is$ (!(!r(u&$' sis*$ &$#$( (!#$ks$"$k$" k!,i$%$" -!#$j$r &is!k0#$'+ U"%uk i%u &$#$( !"!#i%i$" i"i6 !"u#is $k$" (!"y$($ik$" '$si#)'$si# $$ s$j$ y$", su&$' &i&$$%k$" s!%!#$' (!#$kuk$" !",$($%$" &$" !"!#i%i$" &!",$" (!%0&! s!!r%i y$", su&$' &ij!#$sk$" &i $%$s+ 3+ A$k$' A"&$ s$r$$" s!-!#u( -!r$",k$% s!k0#$'@ $+ Y$ -+ Ti&$k D$ri !"!#i%i$" y$", su&$' &i#$kuk$" y$k"i (!"y!-$rk$" 5: $",k!% k!$&$ sis*$ SMKN 34 K!#$s 7II &$$% &i'$si#k$" &i$,$r$( s!!r%i &i -$*$' i"i2 B$"y$k"y$ sis*$ y$", s$r$$" &$" %i&$k s$r$$"2 D$ri &i$,r$( &i$%$s &$$% &ik!%$'ui -$'*$ ($y0ri%$s sis*$ 7II RPL SMKN 34 M$#$", %!#$' (!(-i$s$k$" s$r$$" &i s!%i$ $,i6 "$(u" ($si' -$"y$k u#$ y$", %i&$k (!(-i$s$k$" &iri &$#$( s$r$$" &i s!%i$ $,i+ 4+A$k$' s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$iA"&$@ $+ Y$ -+ Ti&$k D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ s$r$$" %i&$k -!,i%u (!(!",$ru'i "i#$i sis*$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$i &$ri -!#$j$r sis*$+ 5+A$k$' $&$ !.!k y$", A"&$ r$s$k$" jik$ %i&$k s$r$$"@ $+ A&$ -+ Ti&$k A&$ D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ jik$ sis*$ %i&$k s$r$$" ($k$ (!r!k$ $k$" (!rs$k$" -!-!r$$ !.!k"y$6 &$ri -!-!r$$ y$", %!#$' &is$($ik$" $&$#$' (!",$"%uk6 (u&$' #!#$'6 &$" -!rkur$","y$ k0"s!"%r$si k!%ik$ (!"!ri($ !#$j$r$"+ 8+A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i #!-i' -$ik@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ &!",$" s$r$$" sis*$ (!r$s$ "i#$i"y$ -i$s$ s$j$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ #!-i' -$ik &$" -!-!r$$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ %i&$k #!-i' -$ik+ 9+A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" %i&$k s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($#@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$
D$ri &i$,$r$( &i$%$s &ik!%$'ui -$'*$ &!",$" %i&$k s$r$$" sis*$ (!r$s$ "i#$i"y$ -i$s$ s$j$6 "$(u" %i&$k s!&iki% u#$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($# &$" -!-!r$$ y$", (!"y$%$k$" "i#$i"y$ ($ksi($# %$"$ s$r$$" 8+4+ SARAN L$0r$" r00s$# i"i &i'$r$k$" &$$% (!"j$&i r!.!r!"si -$,i !(-$1$ u"%uk (!(-u$% k$ry$ %u#is -!riku%"y$+ PROPOSAL ILMIAH “PENGARUH SARAPAN TERHADAP EVEKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH” BAB I PENDAHULUAN A+ L$%$r B!#$k$", M$s$#$' P$&$ >$($" (0&!r" i"i !"&i&ik$" s$",$% !"%i", u"%uk k!($ju$" !r$&$$" ($sy$r$k$% &i&u"i$ i"i+ K$r!"$ &!",$" $&$"y$ k!($ju$" !r$&$-$"6 ($k$ ($"usi$ $k$" 'i&u #!-i' "y$($" &$" %!"%r$(+ N$(u"6 $&$ -!-!r$$ k!"&$#$ &$#$( (!"1$$i k!)!.!k%i/i%$s$" &$#$( !"&i&ik$"+ Y$i%u s$#$' s$%u"y$ kur$","y$ !rsi$$" ($sy$r$k$% u"%uk (!"!ri($ !"&i&ik$" !rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$"+ P!rsi$$" &$#$( (!"!ri($ !"&i&ik$" $&$ -!-!r$$ ($1$(6 s$#$' s$%u"y$ $&$#$' *$k%u+ K!%i&$k si$$" ($sy$r$k$% &$#$( (!A"&$#$i *$k%u !(-!#$j$r$"+ Y$i%u k!%ik$ ki%$ &i%u"%u% u"%uk (!A"&$#$i *$k%u -!#$j$r &!",$" -$%$s *$k%u y$", $&$%6 ($k$ ki%$ k$" (!#u$k$" '$#)'$# y$", k!1i#6 10"%0'"y$ s$j$ s$r$$"+ B$"y$k &i$"%$r$ !#$j$r y$", (!#$0rk$" '$# k!1i# i"i+ P$&$'$# &$ri '$# k!1i# i"i ki%$ -is$ (!",$#$(i !.!k y$", 1uku -!s$r %!'$r$ !.!k%i/i%$s -!#$j$r+ D$ri k!%!r$",$" &i$%$s ($k$ k$(i %!r%$rik u"%uk (!(-u$% !"!#i%i$" y$", -!rju&u# &$" -!r%!($k$" “PENGARUH SARAPAN TERHADAP E?EKTIVITAS BELAJAR SISWA DI SEKOLAH”+ B+ Ru(us$" M$s$#$' 3+A$k$' $&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ !.!k%i.i%$s -!#$j$r sis*$@ +Tuju$" P!"!#i%i$" 3+U"%uk (!",!%$'ui !",$ru' s$r$$" %!r'$&$" !.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ D+Hi0%!sis 3+ A&$ !",$ru' s$r$$" %!r'$&$ .!.!k%i/i%$s -!#$j$r sis*$+ E+M!%0&! P!"u#is$" D$#$( !"u#is$" k$ry$ %u#is i"i u"%uk (!(!r0#!' &$%$)&$%$ y$", &i-u%u'k$" !"u#is (!",,u"$k$" -!-!r$$ (!%0&! !"u#is$" s!-$,$i -!riku%2 3+ S%u&i K!us%$k$$" 2 y$i%u !"u#is (!(-$1$ -uku)-uku &$" ku(u#$" $r%ik!# y$", -!rk$i%$" &!",$" !"!#i%i$" i"i+ 4+ S%u&i K$sus2 y$i%u 0-s!r/$si #$",su", &!",$" 1$r$ (!"y!-$rk$" 5: #!(-$r $",k!% k!$&$ k$#$",$" sis*$ SMKN 34 M$#$", k!#$s 7II RPL+ ?+ Ru$", Li",ku D$#$( k$ry$ i#(i$' i"i6 !"u#is (!",,u"$k$" -$%$s$" !"!#i%i$" y$k"i k$#$",$" sis*$ s!k0#$' SMKN 34 M$#$",6 y$i%u k!#$s 7II RPL+ G+ J$&*$# P!"!#i%i$" N0 N$($ K!,i$%$" Bu#$" N0/!(-!r D!s!(-!r 3 P!"yusu"$" Pr00s$# 7
4 P!#$ks$"$$" P!"!#i%i$" 7 5 P!",!#0#$'$" &$%$ 7 8 P!"yusu"$" L$0r$" 7 LAMPIRAN ANGKET 3+ A$k$' A"&$ s$r$$" s!-!#u( -!r$",k$% s!k0#$'@ $+ Y$ -+ Ti&$k 4+ A$k$' s$r$$" (!(!",$ru'i "i#$iA"&$@ $+ Y$ -+ Ti&$k 5+ A$k$' $&$ !.!k y$", A"&$ r$s$k$" jik$ %i&$k s$r$$"@ $+ A&$ -+ Ti&$k A&$ 8+ A$k$' A"&$ (!r$s$ &!",$" s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i #!-i' -$ik@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ 9+ A$k$' A"&$ (!r$s$" &!",$" %i&$k s$r$$" "i#$iA"&$ (!"j$&i %i&$k ($ksi($#@ $+ Y$ -+ Ti&$k 1+ Bi$s$ s$j$ DA?TAR PUSTAKA P!",!r%i$" S!k0#$'6 i&+*iki!&i$+0r,F*ikiFS!k0#$' P!",!r%i$" S$r$$"6 i&+*iki!&i$+0r,F*ikiFS$r$$" P!",!r%i$" P!",$ru'6 '%%2FF***+$r%ik$%$+10( P!",!r%i$" Sis*$6 '%%2FF***+$r%ik$%$+10( P!",!r%i$" E.!k%i/i%$s6 1$r$!&i$+10( P!",!r%i$" B!#$j$r6 1$r$!&i$+10(
PENGARUH MAKANAN JAJANAN TERHADAP PERKEMBANGAN KOGNITI? DAN ?ISIK SISWA BAB 1 PENDAHULUAN
1; Latar Belakang Masalah
Su$%u -!"&$ &$$% &ik$%$k$" s!-$,$i ($'#uk 'i&u jik$ &$$% (!(!"u'i -!-!r$$ i"&ik$%0r y$", %!#$' &is!$k$%i6 &i%!#i%i6 &$" &i$($%i+ S$#$' s$%u i"&ik$%0r y$", 1uku -!r!",$ru' jik$ -!"&$ %!rs!-u% %!r($suk &$#$( k$%!,0ri ($'#uk 'i&u $&$#$' (!",!#u$rk$" >$% sis$+ B$,i ($"usi$6 '$# i"i s$",$% !"%i",6 -$'k$" jik$ &$#$( -!-!r$$ '$ri %i&$k -is$ (!",!#u$rk$" >$% sis$ s!!r%i .!s!s6 $ir ($"i6 k!ri",$%6 &## &$$% (!"y!-$-k$" ,$",,u$" k!s!'$%$" y$", &$$% -!ruju", $&$ k!($%i$"+ $%)>$% sis$ y$", &ik!#urk$" 0#!' %u-u' ($"usi$ s$",$% &i!",$ru'i 0#!' ($k$"$" y$", &ik0"su(si+ M$k$"$" y$", ($"usi$ k0"su(si &$$% -!r!",$ru' %!r'$&$ %u-u'"y$+ D$ri k$#i($% s!-!#u("y$ ki%$ &$$% (!",$(-i# k!si(u#$" -$'*$ ($k$"$" s$",$% !"%i",6 i%u#$' s!-$-"y$ s!-$,i$" 0r$", (!",$",,$ $%$u (!",i-$r$%k$" -$'*$ ($k$"$" s!-$,$i -$'$" -$k$r -$,i %u-u'+ T!r#!$s &$ri i%u s!(u$6 ($k$"$" ju,$ (!(i#iki !",$ru' y$", -!s$r %!r'$&$ !rk!(-$",$" k0,"i%i. &$" .isik ($"usi$+ Jik$ s!s!0r$", (!",k0"su(si ($k$"$" y$", kur$", -!r,i>i ($k$ 0r$", %!rs!-u% k!(u",ki"$" -!s$r (!(i#iki r!sik0 %!r'$(-$%"y$ !rk!(-$",$" k0,"i%i.+ D$$% ki%$ -$y$",k$" jik$ y$", (!",k0"su(si ($k$"$" kur$", ,i>i $&$#$' $"$k)$"$k usi$ s!k0#$'6 %!"%u"y$ "!,$r$ ki%$ $k$" su#i% -!rk!(-$", jik$ -$"y$k -i-i%)-i-i% ,!"!r$si !"!rus -$",s$ y$", kur$", -!rku$#i%$s+ P$&$ u(u("y$ $"$k)$"$k s!k0#$' s$",$% ,!($r s!k$#i (!",k0"su(si ($k$"$" j$j$"$"+ Ti&$k j$r$",6 (!r!k$ (!",'$-isk$" u$", j$j$" &$#$( s!'$ri '$"y$ u"%uk (!(-!#i ($k$"$" j$j$"$"+ “S!-u$' !"!#i%i$" &i J$k$r%$ &$" s!ki%$r"y$ -$ru)-$ru i"i (!"!(uk$" -$'*$ u$", j$j$" $"$k s!k0#$' r$%$)r$%$ s!k$r$", -!rkis$r $"%$r$ R 4::: R 8::: !r '$ri+ B$'k$" $&$ y$", (!"1$$i R :::+ L!-i' j$u' #$,i6 '$"y$ s!ki%$r 9 $"$k)$"$k %!rs!-u% (!(-$*$ -!k$# &$ri ru($'” ;M$sk$r6 4::8<+
M$k$"$" j$j$"$" su&$' (!"j$&i -$,i$" y$", %i&$k %!ris$'k$" &$rik!'i&u$" ($sy$r$k$%6 -$ik &i !rk0%$$" ($uu" &i !&!s$$"+ A"$k)$"$k &$ri -!r-$,$i ,0#0",$" $$u" $&$ u(u("y$ (!"yuk$i j$j$"+ “Bu&$y$ j$j$" (!"j$&i -$,i$" &$ri k!s!'$ri$" '$(ir s!(u$ k!#0(0k usi$ &$" k!#$s s0si$#6 %!r($suk $"$k usi$ s!k0#$' &$" ,0#0",$" r!($j$+ K$"&u",$" >$% ,i>i $&$ ($k$"$" j$j$"$" -!r/$ri$si6 %!r,$"%u", &$ri j!"is"y$ y$i%u s!-$,$i($"$ ki%$ k!%$'ui ($k$"$" u%$($6 ($k$"$" k!1i# ;s"$1k<6 ($uu" (i"u($"+ B!s$r k!1i#"y$ k0"su(si ($k$"$" j$j$"$" $k$" (!(-!rik$" k0"s%ri-usi ;su(-$",$"< >$% ,i>i -$,i s%$%us ,i>i s!s!0r$",” ;Ti%i6 4::8<+ Jik$ s!s!0r$", k!kur$",$" ,i>i6 %!"%u"y$ 0r$", %!rs!-u% -i$s$"y$ $k$" (!(i#iki %i",k$% k0,"i%i. y$", r!"&$'+ M$k$"$" j$j$"$" (!(i#iki -!-!r$$k!u",,u#$"6 $k$" %!%$i ($k$"$" j$j$"$" &i&u,$ ($si' -!r!sik0 %!r'$&$k!s!'$%$"+ Pr0s!s !",0#$'$" y$", %i&$k 'i,i!"is6 $&$"y$ 1$(ur$" !",$*!%6 &## (!",$ki-$%k$" ($k$"$" j$j$"$" !r#u &i'i"&$ri &$" &ikur$",i k0"su(si"y$+ T!r#!-i' -$,i $"$k y$", %i&$k %!r-i$s$ u"%uk (!",k0"su(si s$r$$" $,i6 j$j$"$" $&$#$' ($k$"$" !r%$($ k$#i y$", ($suk k!&$#$( !"1!r"$$"6 '$# i"i kur$", -$ik -$,i k!s!'$%$" &$" k0,"i%i. $"$k s$$% (!"j$#$"i !(-!#$j$r$" &i s!k0#$'+B!r&$s$rk$" #$%$r -!#$k$", &i$%$s6 ($k$ k$(i s!-$,$i !"u#is i",i" (!"!#i%i &$" (!($s%ik$" $$k$' $&$ 'u-u",$" $"%$r$ 0#$ k0"su(si ($k$"$" j$j$"$" %!r'$&$ k0,i%i. &$" .isik6 k'usus"y$ $&$ ,i,i $"$k+
2;
Ru(us$" M$s$#$' 1; M!",$$ ($k$"$" $%$u j$j$"$" y$", %i&$k s!'$% &$$% (!(!",$ru'i k0,"i%i.
$&$ $"$k@ 2; A$ s$j$ .$k%0r y$", (!(!",$ru'i $"$k suk$ (!",k0"su(si j$j$"$" y$",
-!r-$'$y$? 3; A$s$j$ y$", (!(!,$ru'i.$k%0r $"$k suk$ j$j$" &i#u$r @
4; B$,$i($"$ 'u-u",$" k!s!'$%$" $&$ ,i,i &$$% (!(!",$ru'i ki"!rj$ 0%$k $&$
$"$k 3;
Tuju$" P!"!#i%i$" 1; Tuju$" K'usus ;
M!",!%$'ui !r-$"&i",$" k0"&isi k0,"i%i. &$" k!s!'$%$" ,i,i &is!k0#$' s*$s%$ &$" "!,!ri ;SD ITRA KASIH &$" SD NEGERI IBODAS <+
0; Tuju$" U(u( ;
M!",!%$'ui !",$ru' ($k$"$" j$j$"$" %!r'$&$ k!s!'$%$" ,i,i &$" k0,"i%i. $"$k s!k0#$' &$s$r+
;
M!",!%$'ui !"%i","y$ k!s!'$%$" ,i,i y$", &$$% (!(!",$ru'i %i",k$% k0,"i%i. sis*$ &$" (!r$",s$", !(-$1$ u"%uk &$$% !&u#i &!",$" k!s!'$%$" ,i,i+
;
M!",'i(-$u $r$ 0r$", %u$ u"%uk #!-i' (!(!r'$%ik$" ($k$"$" y$", &ik0"su(si $"$k"y$+
4;
M$".$$% P!"!#i%i$" 1; B$,i Sis*$
H$si# !"!#i%i$" i"i &$$% (!(-!rik$" i".0r($si -$,i sis*$ %!"%$", ($k$"$" j$j$"$" y$", $($"6 s!'$% &$" (!",$"&u", >$% ,i>i6 s!'i",,$ &i'$r$k$" (!r!k$ &$$% #!-i' -!r'$%i)'$%i &$#$( (!(i#i' j$j$"$" y$", $k$" &ik0"su(si+ S!#$i" i%u sis*$ ju,$ &$$% (!",!r%i &$" (!($'$(i -!%$$ !"%i","y$ (!"j$,$ k!s!'$%$" ,i,i s!'i",,$ (!r$k$ &$$% %!r,!r$k '$%i"y$ u"%uk (!",,0s0k ,i,i 0;
B$,i Pi'$k s!k0#$'
H$si# !"!#i%i$" i"i &$$% (!(-!rik$" i".0r($si %!"%$", k$i%$" $"%$r$ s%$%us ,i>i &!",$" .u",si k0,"i%i. $"$k s!k0#$' &$s$r+ P$r$ ,uru &$$% (!(-!rik$" 'i(-$u$" s!1$r$ i"%!"si. k!$&$ sis*$ u"%uk (!",ur$",i (!",k0"su(si ($k$"$" j$j$"$"+ Pi'$k s!k0#$' ju,$ &$$% (!",0"%r0# &$" (!(-!rik$" !"yu#u'$" $%$u 'i("-$u$" &i k$"%i" s!k0#$'6 $,$r k0,"i%i. sis*$ %i&$k (!"uru"+H$si# !"!#i%i$" i"i $&$ $k'ir"y$ &$$% (!(-!rik$" ,$(-$r$" %!"%$", 0#$ k0"su(si ($k$"$" j$j$"$" $"$k6 %!r($suk .r!ku!"si6 j!"is6 &$" su(-!r >$% ,i>i u%$($ y$", %!r&$$% $&$ ($k$"$" j$j$"$" $"$k s!k0#$' &$s$r 0;
B$,i Or$", Tu$ H$si# !"!#i%i$" i"i &$$% (!(-!rik$" i".0r($si k!$&$ 0r$", %u$ -!%$$ -!s$r"y$ ($k$"$" &$$% (!(!",$ru'i $s!k k0,"i%i. &$" k!s!'$%$" -$,i $"$k+ Di'$r$k$" s!%!#$' (!(-$1$ #$0r$" !"!#i%i$" i"i6 $r$ 0r$", %u$ -is$ (!(!r'$%ik$" ($k$"$" j$j$"$" y$", &ik0"su(si $"$k $%$u -i#$ !r#u (!(-!rik$" -!k$#+ Or$", %u$ ju,$ &$$% #!-i' s!#!k%i. (!(i#i' -$'$")-$'$" 1$(ur$" ($s$k$" $,$r %i&$k -!r-$'$y$ -$,i !rk!(-$",$" k0,"%i. $"$k+ Ti&$k '$"y$ i%u 0r$", %u$ ju,$ &$$% (!($s%ik$" k!(-$#i -$'*$ $"$k"y$ &$$% (!",,0s0k ,i,i &!",$" -!"$r+
5;
D!.i"isi Is%i#$' 1; M$k$"$" ;
M!"uru% K'0(s$" ; 4::5< M$k$"$"
(!ru$k$"
su(-!r
,i>i
(!#$#ui
u$y$
s!'$ri)'$ri
&iu",k$k$" (!"1ukui k!-u%u'$" %u-u' -$ik &$ri ju(#$' $%$u 0rsi"y$ ($uu" (u%u k$"&u",$" ,i>i"y$+ K!%!rs!&i$$" ($k$"$" &i ru($' (!ru$k$" #$",k$' 0si%i. &$#$( (!"1$$i ($k$"$" y$", &i k!%$'ui ju(#$' &$" (u%u"y$+ N$(u" &!",$" ,!r$k k!si-uk$" &$" $k%i.i%$s"y$ k$&$", (!"u"%u%
ki%$ u"%uk (!",k0"su(si ($k$"$" &i #u$r ru($' -$ik ($k$"$" u%$($ ($uu" ($k$"$" j$j$"$"+
0;
J$j$"$" ;
M!"uru% Su-$,i0 ;4::4<
J$j$"$" $&$#$' ($k$"$" y$", &i ju$# 0#!' !&$,$", k$ki #i($ &i(i"$%i s!#$i" k$r!"$ 1i%$ r$s$ y$", u"i% &$" k!r$k%is$""y$ ju,$ k$r!"$ &$$% -!r!r$" &$#$( (!(!r-$iki s%$%us ,i>i ($sy$r$k$%+ K$r!"$ kur$","y$ %i",k$% !"&i&ik$" !&$,$", k$ki #i($ ($k$"$" j$j$"$" &$$% (!"j$&i su(-!r r!sik0 -$,i k!s!'$%$" k$r!"$ $r$ !&$,$", kur$", (!($'$(i ($k$"$" y$", $($" ;K0($s6 4::<+
0;
K0,"i%i. ;
M!"uru% Pi$,!% K0,"i%i.$&$#$'s$#$'s$%ur$"$'&$#$(%$ks0"0(i!"&i&ik$"+S!1$r$u(u(
k0,"i%i.&i$r%ik$"0%!"sii"%!#!k%u$#
y$",
%!r&iri&$ri%$'$$"
2!",!%$'u$"
;k"0*#!&,!<6 !($'$($" ;10(r!'!"%i0"<6 !"!r$$" ;$#i1$%i0"<6 $"$#is$ ;$"$#ysis<6 si"%!s$ ;si"%'!sis<6 !/$#u$si ;!/$#u$%i0"<+ K0,"i%i.-!r$r%i!rs0$#$" y$",
(!"y$",ku%k!($(u$"u"%uk(!",!(-$",k$"k!($(u$"r$si0"$#
;$k$#< 0;
?isik ;
M!"uru% N0%0$%(0&j0 ;4:::<
?isik $&$#$' s!,$#$ s!su$%u y$", -!r$&$ &i#u$r &$" %!r#i'$% 0#!' $"1$ i"&!r$
ki%$+
?isik
&$#$(
j$s($"i
(!",,$(-$rk$" &iri i"&i/i&u %!rs!-u%
$&$#$'
su%u
-!"%uk
y$",
BAB II TINJAUAN PUSTAKA 4+3+ P!",!r%i$" 4+3+3+ M$k$"$" &$" ($k$"$" y$", s!'$% M$k$"$" $&$#$' s!j!"is -$'$"6 y$", $s$#"y$ -is$ -!r$s$# &$ri '!*$")'!*$"$" &$" %u(-u')%u(-u'$"6 y$", k!(u&i$" &i0#$' $%$u &ir0s!s &$" &i($k$" 0#!' ($"usi$6 u"%uk (!(-!rik$" $su$" !"!r,i6 "u%risi6 &$" /i%$(i"+ M$k$"$" y$", s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", (!",$"&u", >$%)>$% ,isi y$", &i-u%u'k$" 0#!' %u-u' ($"usi$ ;Wij$y$%i 4::=6 '$#+< M$k$"$" s!'$% (!",$"&u", ,i>i y$", s!i(-$",6 y$i%u ($k$"$" y$", s$r$% ,i>i &$" -$ik u"%uk &ik0"su(si+ Tuju$" (!(!r#uk$" (!(!r#uk$" ($k$"$" y$", s!'$% $&$#$' su$y$ %u-u' %!%$ %!rj$,$ k!s!'$%$""y$6 &$" %u-u' ju,$ &$$% -!r%u(-u' &$" -!rk!(-$", &!",$" -$ik+ Jik$ ($k$"$" y$", &ik0"su(si 1uku (!",$"&u", ,i>i6 ($k$ !r%u(-u'$" &$" !rk!(-$",$" -$&$" $k$" 0%i($# &$" "0r($#6 -$ik !rk!(-$",$" .isik6 ($uu" 0%$k $%$u i"%!#i,!"si+ B!-!r$$ !"&$$% $'#i %!"%$", ($k$"$" y$", s!'$% &$" 'i,i!"is $&$#$'2 1; Dr+ Su$ry$"%06 M+ K!s
M$k$"$" s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", &!",$" (!r$(u -!r-$,$i j!"is ($k$"$" y$", s!i(-$",6 s!'i",,$ %!r!"u'i k!-u%u'$" ,i>i -$,i %u-u' &$" ($(u &ir$s$k$" s!1$r$ .isik &$" (!"%$#;'0r$' 4::6 '$#+ 3::<+ 0;
Hu#(! M$k$"$" s!'$% $&$#$' ($k$"$" &$#$( $r%i s!su",,u'"y$ &$" ($(u (!"ik($%i ($k$"$" %!rs!-u%+ M$k$"$" s!'$% '$rus %!r&iri &$ri ($k$"$" 0k0k &$"
($k$"$" !"u"j$",6 y$", &is!-u% &!",$" !($% s!'$%6 #i($ s!(ur"$;N$.si$' 4:::6 '$#+93<+ 0;
K$(us B!s$r B$'$s$ I"&0"!si$
M$k$"$" $&$#$' s!,$#$' s!su$%u y$", &$$% &i($k$"6 s!!r%i $",$"6 #$uk $uk6 ku!+ D$" ($k$"$" s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", (!",$"&u", !($% s!'$% #i($ s!(ur"$6 &$" (!r$s$# &$ri %u(-u'$" &$" '!*$"+ 4+3+4+ M$k$"$" J$j$"$" M$k$"$" j$j$"$" %!#$' (!"j$&i -$,i$" y$", %ii&$k %!ris$'k$" &$ri k!'i&u$" ($sy$r$k$%6 -$ik &i !rk0%$$" ($uu" &i !&!s$$"+ K!u",,u#$" ($k$"$" j$j$"$" $&$#$' (ur$'6 &$" (u&$' &i&$$%6 s!r%$ 1i%$ r$s$"y$ !"$k &$" 1010k &!",$" s!#!r$ s!(u$ 0r$",+ B!-!r$$ !"&$$% (!",!"$i &!.!"isi ($k$"$" j$j$"$" $&$#$'2 1; K$(us -!s$r -$'$s$ I"&0"!si$
J$j$"$" $&$#$' !",$"$" y$", &ij$j$"k$"6 $%$u ku&$$"+ 0;
?00& $"& $,ri1u#%ur! 0r,$"i>$%i0" ;?AO<
($k$"$" j$j$"$" $&$#$' ($k$"$" &$" (i"u($" y$", &i!rsi$k$" &$" &iju$# 0#!' !&$,$", k$ki #i($ &ij$#$"$"6 &$" &i%!($%)%!($% r$($i u(u( #$i" y$", #$"su", &i ($k$" $%$u &ik0"su(si6 %$"$ $&$"y$ !rsi$$" $%$u !",0#$'$" #!-i' #$"ju%;Su$r$"0 &$" Hi&$y$"%i 4::6 '$#+ 4<+
0;
M!"k!s R!u-#ik I"&0"!si$
M$k$"$" j$j$"$" $&$#$' ($k$"$" &$" (i"u($" y$", &i0#$' 0#!' !",r$ji" ($k$"$" &i %!($% !"ju$#$"6 &$" $%$u &is$jik$" s!-$,$i ($k$"$" si$ s$"%$ u"%uk &iju$# -$,i u(u(;S$$ri"0 &$" Hi&$y$"%i 4::6 '$#+ 8<+ B!r&$s$rk$" !"&$$% &i$%$s6 ($k$ (!"uru% k$(i6 ($k$"$" j$j$"$" $&$#$' ($k$"$" y$", &i!rju$# -!#ik$" 0#!' ($sy$r$k$% s!1$r$ u(u(6 y$", -!r$&$ &i %!($%)%!($% u(u( $%$u r$($i6 s!!r%i2 &i i",,ir j$#$"6 ru($' s$ki%6 s!k0#$'6 &$" !&$,$", y$", -!rj$#$" k!#i#i",6 y$", su&$' &i!rsi$k$" $%$u &i0#$' 0#!' !"ju$# s!-!#u("y$+
4+3+4+3+ J!"is)j!"is ($k$"$" j$j$"$" B!-!r$$ j!"is ($k$"$" j$j$"$" y$", &iju$# 0#!' !&$,$", k$ki #i($ ($uu" &i k$"%i)k$"%i" s!k0#$' &$$% &i,0#0"k$" (!"j$&i %i,$ ,0#0",$"6 y$i%u2 1; M$k$"$" j$j$"$" y$", -!r-!"%uk $",$" s!!r%i2 ku! k!1i#)k!1i#6 is$",
,0r!",6 &$" #$i" s!-$,$i"y$+ 2; M$k$"$" j$j$"$" y$", &i0rsik$" ;(!"u u%$($< s!!r%i2 !1$#6 (i! -$ks06
"$si ,0r!",6 &$" s!-$,$i"y$+ 3; M$k$"$" j$j$"$" y$", -!r-!"%uk (i"u($"6 s!!r%i2 !s kri(6 !s 1$(ur6 jus
-u$'6 &$" #$i" s!-$,$i"y$6 s!'i",,$ '$"y$ si$ u"%uk &ik0"su(si6 %$"$ r0s!s !",0#$'$" #!-i' #$"ju% 0#!' k0"su(!" 4+3+4+4+ J!"is)j!"is ($k$"$" y$", !r#u &i'i"&$ri 1. Lemak tran
L!($k %r$"s -uk$" '$"y$ (!",u-$' r0s!s (!%$-0#is(! &$#$( %u-u'6 %$i ju,$ -is$ (!(!r1!$% r0s!s !",!r$s$" $r%!ri y$", -!r$ki-$% $&$ !"y$ki% j$"%u",+ P$&$ 0%$k6 ($k$"$" y$", (!",$"&u", %r$"s .$% $k$" (!"y!-$-k$" i".#$($si &$"
-!rkur$","y$ su#$i 0ksi,!" 2. Lemak en!h
M$k$"$" y$", (!",$"&u", #!($k j!"u' (!($", #!>$%6 %!%$i &$#$( j$",k$ $"j$", ($k$"$" i"i $k$" (!"y!-$-k$" %!r-!"%uk"y$ #$k $&$ !(-u#u' &$r$' &$" (!"y!-$-k$" i".#$($si+ Bi#$ !"y!(i%$" i"i %!rj$&i $&$ !(-u#u' $r%!ri y$", (!($suk &$r$' k! 0%$k6 -is$ %!rj$&i &!(!"si$+ ". #!la tam$ahan
M$k$"$" &$" (i"u($" y$", s$r$% $k$" ,u#$ %$(-$'$" $k$" (!"y!-$-k$" r0%!i" &$#$( %u-u' %i&$k -!r.u",si &!",$" s!(ur"$+ D$($k #$i""y$ $&$#$' (!(!r1!$% !"u$$" sis%!( $r%!ri s!r%$ (!(-u$% k$&$r i"su#i" (!#0"j$k+ B$%$si k0"su(si ,u#$ %$k #!-i' &$ri 8 ,r$( s!%i$ s$ji$"+ %. S&r!'
S!(u$ j!"is siru6 s!!r%i '$#"y$ ,u#$ %$(-$'$"6 ju,$ $k$" (!"y!-$-k$" &is.u",si r0%!i"6 (!(i1u 0-!si%$s6 s!r%$ si"&r0( (!%$-0#ik+ S!-$,$i !",,$"%i6 i#i' -$'$") -$'$" $#$(i y$", &$$% (!(-!rik$" r$s$ ($"is+ (. Kar$)h&*rat se*erhana
A&$ -$"y$k j!"is k$r-0'i&r$%6 %!%$i -$,i s!-$,$i$" -!s$r 0r$", I"&0"!si$6 r$s$"y$ %$k #!",k$ jik$ -!#u( (!",0"su(si "$si (!ski su&$' (!#$'$ i>>$ $%$u s!($",kuk (i+ S!-$ik"y$ A"&$ (!(-$%$si $su$" k$r-0'i&r$% s!&!r'$"$6 &$" (!",,$"%i"y$ &!",$" k$r-0'i&r$% k0(#!ks y$", k$y$ s!r$%+ S!#$i" (!(-!ri r$s$ k!"y$", #!-i' #$($6 ($k$"$" i"i (!"j$,$ k$&$r ,u#$ &$r$' %!%$ "0r($#+ 4+3+5+ K0,"i%i. P!",!r%i$" k0,"i%i. (!"uru% -!-!r$$ !"&$$% $&$#$'2 1; K$(us -!s$r B$'$s$ I"&0"!si$
K0,"i%i. -!!rr'u-u",$" &!",$" $%$u (!#i-$%k$" k0,"isiC -!r&$s$rk$" !",!%$'u$" .$k%u$# y$", !(iris+ 0;
J!$" i$,!%
K0,"i%i. $&$#$' s$#$' s$%u r$"$' &$#$( %$ks0"0(i !"&i&ik$"6 s!'i",,$ s!1$r$ u(u( k0,"i%i. &$$% &i$r%ik$" s!-$,$i 0%!"si i"%!#!k%u$# &$ri %$'$2 !",!%$'u$"6 !($'$($"6 !"!r$$"6 $"$#is$6 si"%!s$6 &$" !/$#u$si+ A%$u k0,"i%i. $&$#$' !rs0$#$" y$", (!"y$",ku% k!($(u$" u"%uk (!",!(-$",k$" k!($(u$" r$si0"$# $%$u $k$#+;Su$r"0 4::46 '$#+ 3< 0;
G$,"! K0,"i%i. $&$#$' s!-u$' r0s!s y$", %!rj$&i s!1$r$ i"%!r"$# &i &$#$( us$% susu"$" sy$r$.6 $&$ *$k%u ($"usi$ s!&$", -!rikir+ ;Dji*$"&0"0 4::6 '$# 3:<
0;
A'#i ji*$ $#ir$" k0,"i%i. K0,"i%i. $&$#$' %i",k$' #$ku s!s!0r$", y$", &i&$s$rk$" $&$ k0,"isi6 y$i%u %"&$k$" (!",!"$# $%$u (!#i-$%k$" s!s!0r$", %!r#i-$% #$"su", &$#$( si%u$si i%u6 &$" (!(!r0#!' i"si,'% &$#$( !(!1$'$" ($s$#$';Su$r"0 4::46 '$# 5<+ D!",$" (!#i'$% -!-!r$$ !"&$$% $r$ $'#i6 &$" k$(us -!s$r -$'$s$ i"&0"!si$6 ($k$
&$$% k$(i si(u#k$" -$'*$ k0,"i%i. $&$#$' s!-u$' r0s!s k0,"isi6 y$", %!rj$&i s!1$r$ i"%!r"$# &i &$#$( us$% susu"$" sy$r$.6 $&$ *$k%u ($"usi$ -!rikir6 &$" (!(!r0#!' i"si,'% &$#$( !(!1$'$" ($s$#$'+ 4+3+8+ K!s!'$%$"F s!'$% P!",!r%i$" k!s!'$%$" (!"uru% -!-!r$$ !"&$$% $&$#$'2 1; K$(us -!s$r B$'$s$ I"&0"!si$
K!s!'$%$" $&$#$' k!$&$$" s!'$% $%$u k!-$ik$" k!$&$$" -$&$"+ S!&$",k$" s!'$% $&$#$' -$ik s!#ury' -$&$"6 s!r%$ -$,i$")-$,i$""y$6 $%$u k!$&$$" s!'$% -$&$"+ 0;
WHO S!'$% $&$#$' su$%u k!$&$$" y$", s!(ur"$6 -$ik s!1$r$ .isik6 (!"%$#6 &$" s0si$#6 s!r%$ -!-$s &$ri !"y$ki% &$" k!#!($$'$";'$"&r$ 4::6 '$#+ 9<+
0;
D!k!s RI K!s!'$%$" $&$#$' k!$&$$" s!j$'%!r$ &$ri
-$&$"6
ji*$6
&$" s0si$# y$",
(!(u",ki"k$" 'i&u r0&uk%i. s!1$r$ s0si$# &$" !k0"0(i;P0'$" 4::6 '$#+39<+ D$ri -!-$,$i !"&$$%6 &$$ k$(i si(u#k$"C k!s!'$%$" $%$u s!'$% $&$#$' su$%u k!$&$$" &i ($"$ %u-u' &$#$( k!!$&$$" .i%6 -$ik6 "0r($#6 s!(ur"$6 y$", (!",$ki-$%k$" s!,$#$ $k%i/i%$s &$$% -!rj$#$" &!",$" !.!k%i.+ S!'$% ju,$ -!r$r%i j$u' &$ri s$ki%+ D$#$( %u#is$" i"i6 k!#0(0k #!-i' (!(.0kusk$" %uu#is$" $&$ ($s$#$' !",$ru' ($k$"$" j$j$"$" %!r'$&$ !rk!(-$",$" k0,"i%i. &$" k!s!'$%$" ,i,i &$" !ru% $&$ $"$k+ O#!' k$r!"$ i%u 0i")0i" y$", $k$" &iur$ik$" s!#$"ju%"y$ $&$#$' (!",!"$i ($k$"$" j$j$"$" &$" !",$ru'"y$ %!r'$&$ k0"su(!r+ 4+4+ P!",$ru' ($k$"$" j$j$"$" %!r'$&$ sis*$ s!k0#$' &$s$r M$k$"$" $&$#$' s$#$' s$%u su(-!r !"!r,i6 &$" k!s!'$%$" -$,i %u-u' ($"usi$+ T$"$ $&$"y$ ($k$"$"6 ($"usi$ %i&$k $k$" -is$ -!r$k%i/i%$s &!",$" -$ik6 k$r!"$ %i&$k (!(u"y$i !"!r,i y$", 1uku+ M$k$"$" &$$% &i-!&$k$" $%$s -!-!r$$ j!"is6 s$#$' s$%u j!"is"y$ $&$#$' ($k$"$" j$j$"$"+ M$k$"$" j$j$"$" $&$ u(u("y$ %i&$k (!(!r'$%ik$" ku$#i%$s k!s!'$%$" &$" k!-!rsi'$""y$6 s!'i",,$ (!",$ki-$%k$" %i(-u#"y$ -!r-$,,$i
($1$( !"y$ki% $&$ 0r$", y$", (!!",k0"su(si"y$+ A&$ -!-!r$$$ !",$ru' ($k$"$" j$j$"$" -$,i sis*$)sis*$ s!k0#$' &$s$r y$", -!r$&$ &$#$( usi$ !r%u(-u'$"+ 4+4+3+ P!",$ru' $&$ k0,"i%i. $"$k P!rk!(-$",$" k0,"i%i. $"$k $&$ usi$ r$ s!k0#$' &$" usi$ s!k0#$' s$",$% %i",,i6 '$# i"i &ik$r!"$k$" $&$ usi$ i"i6 sis*$)sis*i -!r$&$ &$#$( .$s! !r%u(-u'$" &$" !rk!(-$",$"6 -$ik i%u !r%u(-u'$" .isik6 sik0s0si$#6 ($uu" !r%%u(-u'$" k0,i%i. $%$u i"%!#i,!"si+ U"%uk i%u $"$k $&$ usi$ i"i '$rus &i!r'$%ik$" k!1uku$" ,i>i6 &$" k!s!'$%$" (!r!k$+ S$#$' s$%u .$k%0r y$", %uru% (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" k0,"i%i. $"$k $&$#$' ($k$"$" j$j$"$"+ J$j$"$" -i$s$"y$ &is!"$",i 0#!' sis*$)sis*$ s!k0#$' &$s$r6 '$# i"i y$", (!",$ki-$%k$" $"$k %i&$k ($u s$r$$" &$ri ru($' s!-!#u( -!r$",k$% k!s!k0#$'+ D$" $ki-$% #$i""y$ $&$#$' k!s!'$%$" $"$k %i&$k %!rj$,$6 k$r!"$ (!r!k$ (!",k0"su(si ($k$"$" y$", &iju$# &i i",,ir j$#$" $%$uu" &i k$"%i"6 y$", $&$ u(u("y$ %!#$' %!rk0"%$(i"$si &!",$" u&$r$ k0%0r+ S!#$i" -!r!",$ru' $&$ k!s!'$%$"6 ($k$"$" j$j$"$" ju,$ -!r!",$ru' $&$ !rk!(-$",$" k0,"i%i. $"$k6 &i ($"$ $"$k y$", %!r#$#$u k!s!ri",$" (!",k0"su(si j$j$"$" &i s!k0#$'6 I"y$ #!-i' r!"&$' &i-$"&i",k$" &!",$" $"$k y$", s!#$#u s$r$$" &i ru($' s!-!#u( -!r$",k$% k! s!k0#$'+ 4+4+4+ P!",$ru' $&$ k!s!'$%$" $"$k S!#$i" -!r!",$ru' $&$ k0,"i%i. $"$k6 ($k$"$" j$j$"$" ju,$ -!r!",$ru' $&$ k!ss!'$%$" $"$k+ &$#$( %u#is$" i"i6 k$(i #!-i' (!(.0kusk$" !",$ru'"y$ $&$ k!s!'$%$" ,i,i &$" !ru% $"$k+ B!-!r$$ j!"is ($k$"$" y$", &$$% (!rus$k ,i,i sis*$) sis*i6 s!!r%i2 ($"is$"6 !r(!"6 ,u#$#i6 10k#$%6 $ru( ($"is6 j!"is (i"u($" &i",i"6 (is$#"y$ !s kri(6 !s %!'6 !s 1$(ur6 &$" j!"is ($k$"$" k!ri",C (is$#"y$2 ku! k!ri",6
&$" s!($1$("y$+ S!#$i" -!r!",$ru' $&$ k!s!'$%$" ,i,i6 ju,$ -!r!",$ru' $&$ k!s!'$%$" !ru%+ Y$", &i($ksu& &!",$" k!s!'$%$" !ru% $&$#$' -!"%uk !ru% y$", s!su$i &!",$" u(ur $"$k+ y$i%u !ru% -!rukur$" k!1i#6 &$" s!su$i &!",$" 0s%ur %u-u' $"$k+ k!s!'$%$" $&$ ,i,i &$" !ru% $&$ $"$k &$$% %!rj$&i k$r!"$ ($k$"$" j$j$"$" i"i &ik0"su(si %!rus (!"rus s!%i$ '$ri6 y$", (!",$ki-$%k$" $"$k %i&$k #$,i (!($k$" ($k$"$" y$", $&$ &i ru($' (!r!k$6 &$" y$", k$&$r ,i>i s!r%$ k!s!'$%$""y$ #!-i' %!rj$(i"+ U"%uk i%u Dr+ S$%$*$%i (!",$"jurk$" -!-!r$$ sy$r$% ($k$"$" j$j$"$" y$", -$ik6 y$", '$rus &i!rsi$k$" 0#!' !"ju$# ($k$"$" si$ k0"su(si s!!r%i2
;
M!",$"&u", %i,$ -$'$" ($k$"$" ; susu6 -iji)-iji$"6 &$" -u$'<6
;
Ti&$k #!-i' &$ri s$%u !($"is6
;
M!",'i"&$ri !",,u"$$" $s$( #!($k %r$"s ; !",,u"$$" (i"y$k ,0r!", y$", -!ru#$",)u#$",<6
;
R!"&$' k$"&u"",$" ,u#$6 (i"y$k &$" ,$r$(6
;
A($"6 !"$k6 s!r%$ '$r,$"y$ %!rj$",k$u+
Sy$r$%)sy$r$% y$", '$rus &i!r'$%ik$" 0#!' !&$,$", ($k$"$" j$j$"$" &i $%$s (!"$"&$k$" -$'*$ %u-u' ($"usi$ %i&$k s!#$($"y$ -is$ (!"y!su$ik$" &!",$" s!,$#$ j!"is ($k$"$" y$", ($suk k! &$#$( %u-u'6 "$(u" ju,$ (!(i#iki -$%$s %!r%!"%u6 0#!' k$r!"$ i%u &i-u%u'k$" ($k$"$" y$", -!"$r)-!"$r s!su$i &!",$" k!-u%u'$" %u-u'6 ju,$ (!(u"y$i "i#$i k!s!'$%$" y$", (!($&$i+ 4+5+ P!rs!k%i. Kris%!" 3 K0ri"%us 23+
Tidak tahukah kamu, bahwa tubuhmu adalah bait Roh Kudus yang diam di dalam kamu, Roh Kudus yang kamu peroleh dari Allah, dan bahwa kamu bukan milik kamu sendiri. Tu'$" su&$' (!"1i%$k$" ($"usi$ &!",$" -$ik &$" s!(ur"$ &i($%$Ny$+ K!*$ji-$" ($"usi$ $&$#$' (!r$*$% &$" (!"j$,$"y$+ M!"j$,$ &$" (!r$*$% %u-u' -uk$"#$' !rk$r$ y$", (u&$'+ Tu-u' ki%$ s!1$r$ r0'$"i $&$#$' u"%uk A##$'6 %!%$i s!1$r$ j$s($"i %u-u' ki%$ $&$#$' u"%uk &iri ki%$ s!"&iri+ B$"y$k s!k$#i '$#)'$# &u"i$*i y$", (!"$*$rk$" '$#)'$# y$", %i&$k -$ik -$,i %u-u' ki%$+ Ki%$ s!ri", (!"1!($ri %u-u' ki%$ &!",$" r$1u" $%$uu" >$% y$", -!r-$'$y$ -$,i %u-u'+ S$#$' s$%u 10"%0' "y$%$"y$ $&$#$' ki%$ s!ri", (!",k0"su(si ($k$"$")($k$"$" i"s%$" $%$uu" 1!
%$s$ji y$",
(!"i(-u#k$" !.!k y$", kur$", -$ik -$,i %u-u' ki%$+ A##$' %!#$' (!(-!rik$" s!,$#$ ($1$( ($k$"$" y$", -$ik u"%uk ki%$ ($k$"6 %!%$i ki%$ s!ri", (!",$-$ik$" '$# %!rs!-u%+ K!j$&i$" 324C Berfirmanlah Allah; lihatlah Aku memberikan kepadamu segala tumbuhtumbuhan yang berrbiji diseluruh bumi, dan segala pohon-pohon yang buahnya berbiji, itulah akan menjadi makananmu. T!rk$&$", ki%$ #!-i' suk$ ($k$" -u$')-u$'$" y$", (!(i#iki r$s$ ($"is &$" *$r"$ y$", (!"10#0k s$j$6 $&$'$# &i-$#ik i%u s!(u$ %!r&$$% su$%u >$% ki(i$ y$", -!r-$'$y$+ T!"%u"y$6 '$# i"i &$$% (!rus$k %u-u' ki%$ &$" s!1$r$ %i&$k #$",su", (!(!",$ru'i ki"!rj$ 0%$k ki%$+ Jik$ %u-u' ki%$ su&$' rus$k &$" %!r1!($r 0#!' >$%)>$% y$", -!r-$'$y$6 i%u -!r$r%i ki%$ %i&$k -is$ (!"j$,$ k$ru"i$ &$ri A##$' &$" %i&$k -is$ (!(!r%$",,u", j$*$-k$" $$ y$", %!#$' A##$' %i%ik$" -$,i ki%$
BAB III MET+D+L+#I 5+3+ M!%0&0#0,i !",u(u#$" &$%$ 2 D$#$( (!#$kuk$" 0-s!r/$si i"i6 k$(i (!",,u"$k$" (!%0&! !"!#i%i$" ku$"%i%$%i.6 &i ($"$ !"i#i%i$" ku$"%i%$%i. $&$#$' !"!#i%i$" y$", -!rsi.$% &!skri%i.6 s!!r%i *$*$"1$r$6 1
" #$$",$"6 r!k$($"6 .0%0 &$" #$i")#$i"+ 5+ 3+3 OBSERVASI O-s!r/$si y$", k$(i #$kuk$" $&$#$' &!",$" (!"y!-$rk$" kuisi0"!r k!$&$ sis*$ $&$ s!k0#$' y$", k$(i &$%$",i6 &$" ju,$ (!#$kuk$" *$*$"1$r$ &!",$" ,uru !(-i(-i", F *$#i k!#$s+ O-!sr/$si y$", k$(i #$kuk$" $&$#$' u"%uk (!"!#i%i !",$ru' ($k$"$" %!r'$&$ !rk!(-$",$" k0,"i%i. &$" ju,$ k!s!'$%$" ,i,i -$,i $"$k+ L!(-$r 0-s!r/$si y$", k$(i ,u"$k$" $&$#$' ehk list. Y$i%u -!risik$" k!%!r$",$" S$",$% s!ri",6 S!ri",6 J$r$",6 &$" ju,$ Ti&$k !r"$'+ L!(-$r 0-s!r/$si i"i -!r%uju$" u"%uk (!#i'$% -$,$i($"$ !rk!(-$",$" k0,"i%i. $"$k &$" ju,$ .isik $"$k ;k!s!'$%$" ,i,i< (!#$#ui j$j$"$" y$", s!ri", &ik0"su(si 0#!' $"$k s!k0#$'$"+ K!#0(0k k$(i (!#$kuk$" 0-s!r/$si $&$ &u$ s!k0#$' y$i%u s!k0#$' s*$s%$ &$" "!,!ri+ K$(i ju,$ (!#$kuk$" !"i"j$u$" #$",su", $&$ k$"%i" s!%i$ s!k0#$'6 &i ($"$ %!r#i'$% s!k$#i !r-!&$$" $&$ #0k$si k$"%i"""y$+ P$&$ s!k0#$' s*$s%$ k$"%i""y$ y$", -!rsi' &$" #!%$k"y$ sr$%!,is ;&$#$( #i",ku",$" s!k0#$'<6 s!&$",k$" s!k0#$' "!,!ri &!",$" k$"%i"y$ y$", kur$", -!rsi' &$" ju,$ #0k$si"y$ kur$", s%r$%!,is ;%!$%"y$ &i-!#$k$", s!k0#$'< -uk$" '$"y$ i%u6
&$$% %!r#i'$% ju,$ $&$ s$$% sis*$Fi (!",isi kuisi0"!r6 $&$ s!k0#$' s*$s%$ %$"$
&ij!#$sk$"
&$"
&i-!rik$"
i"s%ruksi
(!r!k$
#$",su",
(!",isi
kuisi0"!r"y$6 s!&$",k$" $&$ s!k0#$' "!,!ri ki%$ (!(-!ri i"s%ruksi &$" !"j!#$s$" -$ru#$' (!r!k$ &$$% (!",isi kuisi0"!r"y$+ D$#$( 0-s!r/$si k$(i6 k$(i (!#$kuk$" !"y!-$r$" kuisi0"!r '$"y$ $&$ sis*$Fsis*i k!#$s V SD &$" ju,$ (!#$kuk$" *$*$"1$r$ &!",$" *$#i k!#$s V+ S!k0#$' y$", k$(i &$%$",i $&$#$' SD N!,!ri i-0&$s : &$" SD i%r$ K$si'+ D$#$( -$- i"i k!#0(0k k$(i ju,$ (!#$(irk$" kuisi0"!r &$" ju,$ i"%!r/i!* y$", k$(i #$kuk$"6 y$i%u 2
INTERVIEW K$(i
2 S!#$($% si$", -u++
I-u
2 Si$", ++ A&$ y$", -is$ &i-$"%u@
K$(i
2 k$(i ($'$sis*$ UPH jurus$" T!$1'!rs 0##$,!6 i",i" (!"$"y$k$" -!-!r$$ !r%$"y$$"6 -0#!' i-u@
I-u K$(i I-u
2 y$6 %!"%u -0#!'+ 2 M!"uru% i-u6 ($k$"$" s!'$% i%u s!!r%i $$@ 2 M$k$"$" y$", s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", %!r($suk &$#$( k$%!,0ri
($k$"$"
8 s!'$% 9 s!(ur"$+ M$k$"$" y$", r0%!i"6 k$r-0'i&r$%6 &$" #!($k y$", 1uku+ uku &isi"i (!(i#iki $r%i %i&$k kur$", $%$u #!-i' ;(!(!"u'i s%$"&$r<+ U(u("y$ 10"%0' ($k$"$" y$", s!'$% $&$#$' s$yur)s$yur$" &$" -u$')-u$'$"+
K$(i
2 !"&$$% i-u (!",!"$i j$j$"$" y$", &is!&i$k$" 0#!' !"ju$# -$,i $"$k)$"$k s!k$r$",@
I-u
2 S$y$ s$",$% ri'$%i" s!k$#i &!",$" j$j$"$" y$", &ik0"su(si $"$ks!k0#$' &ij$($" s!k$r$",+ Pr0&uk)r0&uk i"s%$" -$"y$k &ik0"su(si 0#!' $"$k)$"$k -!#$k$",$" i"i+ 0"%0'"y$ $&$#$' "u,!%6 s0sis6 (i! i"s%$"6 -u-ur i"s%$"6 &$" -!r-$,$i ($1$( ($k$"$" ($uu" (i"u($" k!($s$"+ M!r!k$ j$r$", &i!rk!"$#k$" s$yur$"6 s!'i",,$ (!r!k$ kur$", suk$ &$" %i&$k %!r-i$s$ u"%uk (!",k0"su(si"y$+
K$(i
2 $s%i"y$6 i-u u"y$ $"$k k$"@ B$,$i($"$ 1$r$ i-u (!",$*$si j$j$"$" y$", $"$k $"$k i-u ($k$" @
I-u
2 Iy$6 s$y$ (!(u"y$i s$%u $"$k !r!(u$" k!#$s 9 SD+ S$y$ s!#$#u (!"yi$k$" -!k$# u"%uk $"$k s$y$6 s!'i",,$ $"$k s$y$ %i&$k !r#u #$,i (!(-!#i j$j$"$" &i k$"%i" y$", kur$", -!r,i>i+ U$", j$j$" $"$k s$y$ u" s$y$ -$%$si &$" %!%$ s$y$ k0"%r0#+ S$y$ s!#$#u (!",us$'$k$" ($s$k s$yur &iru($' $,$r $"$k s$y$ %!r-i$s$ ($k$" s$yur+
K$(i I-u
2 B$,$i($"$ !"&$$% i-u %!"%$", k$"%i" s!k0#$' i"i@
2 K$"%i" s!k0#$' i"i 1uku -!rsi' &$" %!r$*$%+ J$j$"$" y$", &iju$# &ik$"%i" s!k0#$' i"i ju,$ 1uku 'i,i!"is+ P!"ju$# &ik$"%i" i"i u" 1uku (!(!r'$%ik$" k!-!rsi'$" (!r!k$+ D$,$",$" y$", &i!rju$# -!#ik$" &ik$"%i" i"i u" &iju$# &!",$" '$r,$ y$", 'i,i!"is+ W$#$uu" ($si' $&$ -!-!r$$ s%$"& y$", (!"ju$# s"$k)s"$k6 %!%!i '$# %!rs!-% ($si' &$$% &ii(-$",i jik$ $"$k %!%$ (!",k0"su(si s$yur)s$yur$" &iru($'+
BAB I, ISI 8+3 M$k$"$" $%$u j$j$"$" y$", %i&$k s!'$% (!(!",$ru'i k0,"i%i. $&$ $"$k S!(u$ 0r$", %u$ $s%i i",i" (!(i#iki $"$k y$", (!(u"y$i r!s%$si y$", -$ik+ N$(u" jik$ k!i",i",i"$" %!rs!-u% %i&$k s!su$i &!",$" k!$&$$" ($k$ r$s$ k!1!*$#$' y$", &i&$$%+ Jik$ su&$' s!!r%i i"i k!$&$$"y$6 ($k$ -$"y$k !r%$"y$$" y$", %i(-u# (!",!"$i $$ y$", (!(!",$ru'i k0,"i%i. $%$u k!1!&r$s$" $"$k@ S$#$' s$%u j$*$-$" y$", 1uku !"%i", $&$#$' ($k$"$" y$", &ik0"su(si 0#!' $"$k+ M$s$#$' !k0"0(i y$", (!#$"&$ I"&0"!si$6 (!"j$&ik$" ($sy$r$k$%"y$ kur$", (!(!r'$%ik$" ($k$"$" y$", &ik0"su(si"y$+ B!-!r$$ r$ky$% I"&0"!si$ -$'k$" s$($i (!($k$i "$si $ki", &$" ,$r$( y$", su&$' $s%i (!(i#iki k$"&u",$" ,i>i y$", s$",$% r!"&$'+ B!r-!&$ '$#"y$ &!",$" ($sy$r$k$% y$", -!r&0(isi#i &i #u$r "!,ri+ M!r!k$ s!ri", (!($k$" k!ju6 susu s$i6 &$,i",6 &##+ Gi>i (!r!k$ &$$% %!r!"u'i &!",$" (u&$'+ M!skiu" -$"y$k ik#$" r0&uk)r0&uk&i %!#!/isi u"%uk (!"i",k$%k$" k!1!r&$s$" $"$k6 '$# %!rs!-u% &ir$s$ kur$",6 k$r!"$ r0s!s"y$ %!rj$&i &!",$" %i&$k $#$(i+ Jik$ ki%$ i",i" (!(i#iki k0,"i%i. y$", -$ik6 ($k$ -uk$" (!",k0"su(si /i%$(i" &$#$( r0&uk k!($s$"6 %!%$i (!",k0"su(si ($k$"$" y$", s!'$%6 s!!r%i2 s$yur$"6 -u$')-u$'$"6 susu6 &$" ($k$"$" -!rs!r$% %i",,i+ M$k$"$" s!'$% %i&$k '$rus ($k$"$" ($'$#6 %!%!$i (($k$"$" s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", s!!r%i &ij!#$sk$" &i $%$s y$i%u s$yur$"6 r0%!i"6 -u$')-u$'$" s!r%$ ($k$"$" -!rs!r$% %i",,i+ B$"y$k 0r$", %u$ s!k$r$", y$", (!",ir$ -$'*$ (!(-!rik$" ($k$"$")($k$"$" ($'$# &$ri r!s%0r$" (!*$' $&$#$' su&$' (!"1ukui ,i>i &$" su&$' &ik$%$k$" ($k$"$" s!'$% $&$'$# "y$%$"y$ %i&$k+
Or$", %u$ >$($" s!k$r$", #!-i' suk$ (!($s$k ($k$"$" i"s%$"6 s!'i",,$ $"$k %i&$k %!r-i$s$ (!",k0"su(si s$yur$"+ H$# i"i %i&$k s!(!s%i"y$ %!rj$&i k$r!"$ &i&$#$( ($k$"$" y$", i"s%$" %i&$k %!r&$$% ,i>i y$", 1uku -$,i $"$k+ K!kur$",$" ,i>i y$", &i $#$(i 0#!' $"$k6 &i !r$r$' &!",$" j$j$"$" y$", s!ri", &ik0"su(si $"$k+ J$j$"$" y$", &i!r&$,$",k$" &i k$"%i" s!k0#$' u(u("y$ (!(i#iki k$&$r k$r-0'i&r$% y$", %i",,i+ K$r-0'i&r$% %!rs!-u% s!#$i" -!r-$'$y$ -$,i k!s!'$%$" ju,$ -!r!",$ru' k!$&$ k0,"i%i. sis*$+ Jik$ $"$k %!r#$#u -$"y$k s$r$$" &!",$" (!",k0"su(si k$r-0'i&r$% $&$ $,i '$ri ($k$ $"$k $k$" 1!$% ",$"%uk+ T!r#$#u -$"y$k ($k$" s$r$$" $,i &$$% (!",!r$sk$" !(-u#u' 0%$k y$", -i$s$"y$ (!"u"%u" 0r$", $&$ (!"uru""y$ k!ku$%$" (!"%$#+ Jik$ $"$k %i&$k s$r$$" ($k$ $"$k kur$", k0"s!"%r$si k$r!"$ !"!r,i y$", &i,u"$k$" -!rikir %i&$k $&$+B$"y$k 0r$", y$", (!"y!!#!k$" s$r$$"+ P$&$'$# %i&$k (!",k0"su(si $$u" &i $,i '$ri (!"y!-$-k$" %uru""y$ k$&$r ,u#$ &$#$( &$r$'+ H$# i"i -!r$ki-$% $&$ kur$","y$ ($suk$" "u%risi $&$ 0%$k y$", $k'ir"y$ -!r$k'ir $&$ k!(u"&ur$" 0%$k+ A"$k y$", %i&$k !r"$' s$r$$" &iru($' (!"j$&ik$" j$j$"$" s!-$,$i -!"&$ y$", !r%$($ k$#i ($suk &$#$( %u-u'"y$6 '$# i"i u" kur$", -$ik &$#$( !"1!r"$$" $"$k+ L$,i u#$ j$j$"$" y$", &i ju$# &i k$"%i" s!k0#$' %i&$k (!(!"u'i s%$"&$r ,i>i y$", 1uku &$" '$"y$ (!(i#iki k$&$r k$r-0'i&r$% y$", %i",,i s$j$+ Di -$*$' i"i &is$jik$" j!"is ($k$"$" j$j$"$" &$" k$"&u",$" ,i>i"y$ M$k$"$" $&$#$' su(-!r !",'$si# !"!r,i6 0%$k (!(-u%u'k$" !"!r,i u"%uk -!k!rj$+ Su(-!r !"!r,i"y$ $&$#$' ,#uk0s$ y$", -!r$&$ &$#$( &$r$'+ O%$k ju,$ (!(!r#uk$" $s$( $(i"06 s!r%$ /i%$(i" $s$( .0#$% &$" (i"!r$#+ Ti&$k 1uku s$($i &isi%u6 0%$k ju,$ (!(-u%u'k$" $s$( $(i"0+ I$ -!r!r$" s!-$,$i %r$"s(i%!r $&$ #!-i' &$ri s!%!",$' -$,i$" s$r$. %!r(i"$# &i 0%$k+ As$( $(i"0 &$#$( ju(#$' -!r#i($' %!r&$$% &$#$( ku"i", %!#ur6 susu s!,$r6 '$%i6 &$" k!ju+ Ju,$ &i r$,i6 -!-!r$$ j!"is k$1$",6 k$1$", k!&!#$i6 &$" s!r!$#+
T!-uk%i &$ri '$si# !"!#i%i$" y$", k$(i #$kuk$" k!$&$ &u$ s!k0#$' y$", -!r-!&$ ;s*$s%$ &$" "!,!ri<6 "$($k s!k$#i !r-!&$$" y$", &$$% ki%$ #i'$%+ S!k0#$' 1i%r$ k$si' (!(i#iki k$"%i" y$", #!-i' -!rsi' &$" %!r$*$%6 -$'k$" j$j$"$" y$", &is$jik$" &ik$"%i" s!k0#$' 1i%r$ k$si' #!-i' 'i,i!"is &$ri $&$ s!k0#$' SDN i-0&$s + SDN i-0&$s %i&$k (!(i#iki k$"%i"6 y$", $&$ '$"y$#$' s!ku(u#$" !&$,$", y$", -!rju$#$" &i%$"$' #$$", -!#$k$", s!k0#$'y$", k0"&isi"y$ k0%0r &$" %!r#i'$% ku(u'+
T!"%u"y$ '$# i"i -!r!",$ru' %!r'$&$ "i#$i !(-!#$j$r$" sis*$+ Ni#$i r$%$)r$%$ y", &i!r0#!' &$ri k!&u$ s!k0#$' %!rs!-u% (!"u"juk$" '$si# y$", -!r-!&$+ SD i%r$ K$si' %!r#i'$% #!-i' u",,u# &$ri$&$ SDN i-0&$s + P!r-$"&i",$" "i#$i r$%$)r$%$ i"i s!1$r$ %i&$k #$",su", &$$% (!*$ki#i !rk!(-$",$" k0,"i%i. (!r!k$+ T!r-uk%i SD i%r$ K$si' y$", (!(i#iki k$"%i" y$", 'i,i!"is #!-i' u",,u#+ K$(i ju,$ (!"&$$%i -!-!r$$ sis*$)sis*i &i S!k0#$' SDN i-0&$s 0(0", &$" -!r#u-$",6 s!-$#ik"y$ k$(i %i&$k (!"&$$%i '$# &!(iki$" &i SD i%r$ K$si'+ B!riku% i"i $&$#$' &i$,r$( %!"%$", !r-$"&i",$" "i#$i r$%$)r$%$ SD i%r$ K$si' &$" SDN i-0&$s + K$(i (!",$(-i# &$ri &$%$ &$ri k!#$s V &i k!&u$ s!k0#$'+
1; GRA?IK PERBANDINGAN NILAI RATA)RATA
Gr$.ik %!rs!-u% (!"u"juk$" -!%$$ !"%i", &$" -!r!",$ru'"y$ ($k$"$"+ H$# i"i %!rj$&i k$r!"$ &$r$' y$", &i!&$rk$" k!s!#uru' %u-u' ki%$ s!1$r$ %i&$k #$",su", &$$% (!#$ru%k$" k$"&u",$")k$"&u",$" ki(i$ y$", %!r&$$% $&$ ($k$"$" $%$uu" j$j$"$" y$", ki%$ ($k$"+ H$# i"i s$",$% -!r-$'$y$ jik$ (!"1!($ri %u-u'+ I%u#$' s!-$-"y$ ki%$ !r#u (!(!r'$%ik$" ($k$"$" $%$uu" j$j$"$" y$", ki%$ k0"su(si+ J$",$" s$($i ($k$"$" &$" j$j$"$" y$", ki%$ k0"su(si %i&$k s!'$% &$" (!"i(-u#k$" k0,"i%i. &$" k!s!'$%$" ki%$ (!(-uruk+
D$ri '$si# !"i#i%i$" k$(i6 &$$% %!r#i'$% -$'*$ ($k$"$" &$$% (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" k0,"i%i. &$" ju,$ k!s!'$%$" ,i,i $"$k6 &i si"i ki%$ &$$% (!#i'$% !rk!(-$",$" k0,"i%i. &$ri SD i-0&$s : &$" SD i%r$ K$si' &i ($"$ SD i%r$ K$si' s!1$r$ k0,"i%i. #!-i' u",,u# &$ri $&$ SD i-0&$s :+
1; ?$k%0r y$", (!(!",$ru'i $"$k (!",k0"su(si j$j$"$" y$", %i&$k s!'$% ;
P$r$ 0r$", %u$ 1!"&!ru", kur$", &$#$( (!",$*$si !ri#$ku $"$k)$"$k"y$ y$", s!"$", (!",k0"su(si j$j$" &i s!k0#$'+
;
B$,i $r$ r0&us!" $%$u !"ju$# ($k$"$" '$"y$ (!(ikirk$" k!u"%u",$" y$", &i&$$%k$" &$ri $&$ !.!k -uruk y$", &i $ki-$%k$" 0#!' j$j$"$" y$", &ir0&uksi"y$ $$-i#$ (!",u"$k$" 1$(ur$" >$%)>$% -!r-$'$y$ &$#$( r0s!s r0&uksi+ B$,i !"ju$# y$", %!r!"%i", j$j$"$" y$", (!r!k$ ju$# #$ku+
;
A"$k)$"$k &$#$( '$# i"i s!-$,$i k0"su(!" u%$($ %i&$k (!",!%$'ui -$'$y$ (!",k0"su(si j$j$"$" %!rs!-u% &$" 1!"&!ru", (!r!k$ '$"y$ i",i" (!(-!#i k$r!"$ j$j$"$" %!rs!-u% &ik!($s &!",$" (!"$rik &$" -!r*$r"$ (!"10#0k+
;
Pi'$k s!k0#$' ju,$ s!$k$" (!(-i$rk$" sis*$)sis*i"y$ (!(-!#i j$j$"$" &i#u$r $r!$ s!k0#$'6 y$", s!'$rus"y$ &i#$kuk$" $&$#$' (!#$r$", (!r!k$ &!(i k!s!'$%$" sis*$)sis*i"y$+
8+5 .$k%0r $"$k suk$ j$j$" &i#u$r ;
K!-i$s$$" $"$k j$j$" &i #u$r ru($' (u",ki" s$j$6 k$r!"$ $$ y$", &is$jik$" &i ru($' %i&$k (!"$rik -$,i"y$6 &$" $$ y$", $"$k i",i" ($k$" &i ru($' %i&$k &i s!&i$k$" 0#!' 0r$", %u$"y$+
;
K!-i$s$$" (!",!(i#+ Bi#$ &i ru($' s!ri", k$#i (!",!(i# &$" ($k$"$" y$", &i$ suk$ %i&$k $&$6 ($k$ $"$k $k$" !r,i k! *$ru", u"%uk (!"1$ri ($k$"$" !",,$"%i u"%uk 1!(i#$""y$+ I" %!rj$&i k$r!"$ 0r$", %u$ (!(-i$s$k$" $"$k (!",!(i#6 $%$uu" kur$","y$ !r'$%i$" 0r$", %u$ %!r'$&$ ($k$"$" $"$k &i ru($'+
;
Or$", %u$ y$", r0y$# -!#$"j$+ A"$k (!"iru si.$% 0r$",%u$ y$", suk$ -!r-!#$"j$ ($k$"$"+ Di%$(-$' -i#$ 0r$",%u$ j$r$", (!($s$k &iru($' u"%uk $"$k $k$" (!(-!rik$" 1uku $#$s$" -$,i $"$k u"%uk (!"1$ri j$j$"$" &i#u$r+
;
uku u$", u"%uk j$j$"+ Or$", %u$"y$ %!r-i$s$ (!(-!rik$" u$", y$", 1uku -$"y$k $&$ $"$k &$" ,$($", (!"uru%i k!i",i"$" $"$k"y$ u"%uk j$j$"+ R$", %u$ s$",$% (!($"j$k$" $"$k"y$6 k!%ik$ $"$k (!(i"%$ u$", j$j$" $s%i 0r$", %u$ (!(-!rik$" u$", j$j$" y$", #!-i'+
2;
P!",$ru' k!s!'$%$" ,i,i %!r'$&$ ki"!rj$ 0%$k B$"y$k .$k%0r y$", (!"j$&i !"y!-$- &$ri !r($s$#$'$" (!",!"$i ,i,i6 .$k%0r %!r!"%i", $&$#$' ($k$"$"6 &i ($"$ ($k$"$" y$", -$"y$k (!",$"&u", ,u#$ &$$% (!"y!-$-k$" k!rus$k$" ,i,i &$" &$ri ,i,i &$$% (!r$(-$% k! 0%$k+ K!-$"y$k$" 0r$", %u$ s!ri", (!"1$ri %$'u ($k$"$" $$ y$", s!'$% -$,i $"$k"y$ %!%$i %i&$k (!"1$ri %$'u $$k$' ($k$"$" i%u &$$% (!(-$"%u !r%u(-u'$" 0%$k $%$u %i&$k@ Jik$ $"$k -$"y$k (!",k0"su(si ($k$"$" %!%$i %i&$k (!r$*$% k!s!'$%$" ,i,i"y$ ($k$ $k$" -!r!",$ru' ju,$ %!r'$&$ 0%$k6 &i ($"$ ,i,i -!rk0"%r$ksi #$",su", &!",$" sis%!( sy$r$. &$" &$$% (!r$(-$% k! 0%$k+ O%$k s!"&iri &$$% -!k!rj$ &!",$" 0%i($# jik$ ($k$"$" y$", &ik0"su(si i%u s!i(-$", &$" %!r$%ur+ D$#$( '$# i"i ju,$
$"$k '$rus -is$ (!"j$,$ k!s!'$%$" ,i,i6 y$i%u &!",$" (!#$kuk$" !r$*$%$" ,i,i &!",$" (!",,0s0k ,i,i (ii($# 4 s!'$ri+ K!rus$k$" ,i,i (!ru$' !.!k &$ri r$s$ ($"is+ M$k$"$" y$", (!(i#iki k!#!-i'$" ,u#$ ju,$ &$$% (!"i(-u#k$" k!,!(uk$"6 .$k%0r y$", %!rj$&i $&$ k!rus$k$" ,i,i s!-!"$r"y$ $&$#$' k0(-i"$si $"%$r$ ($k$"$" &$" -$k%!ri+ S!1$r$' i#(i$' ,i,i &i#i"&u",i 0#!' !($i#+ L$is$" !($i# ,i,i i"i $&$#$' %!r($suk #$is$" %!rku$% &i &$#$( %u-u' ki%$6 %!%$i !($i# &$$% #$ru% &$#$( s!"y$*$ $s$(+ J$&i jik$ ki%$ -$"y$k (!",k0"su(si ($k$"$" y$", (!",$"&u", >% $s$( ,i,i ki%$ $k$" #!-i' (u&$' k!r00s+ P$&$ ($s$ s!k$r$", i"i $"$k)$"$k s!ri", (!",k0"su(si ($k$"$" y$", s!r-$ j$&i ;($k$"$" i"s%$"< %$"$ (!r!k$ -!rikir %!"%$", &$($k y$", $k$" (!r!k$ %!ri($ &$ri $$ y$", (!r!k$ k0"su(si+ M$k$"$" y$", kur$", s!'$% $&$#$' ($k$"$" y$", kur$", %!rj$,$ k!-!rsi'$""y$ &$" ju,$ (!",$"&u", >$%)>$% y$", &$$% (!rus$k 0%$k;&$#$( '$# i"i k0,"i%i.< 10"%0'"y$ s!!r%i (i!6 (i! &$$% (!"y!-$-k$" !"uru"$" &$y$ i",$% &$" ju,$ &$$% (!"y!-$-k$" k$"k!r+ Buk$" '$"y$ (i! ($si' $&$ 10"%0' ($k$"$" #$i""y$ y$", &$$% (!",'$(-$% !r%u(-u'$" 0%$k6 &$" &$$% (!rus$k k!s!'$%$" ,i,i
BAB , PENUTUP 9+3 K!si(u#$" D$ri '$si# !"!#i%i$" k$(i6 &$$% &i si(u#k$" -$'*$ j$j$"$" &$$% (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" $"$k6 &i($"$ %i&$k s!(u$ j$j$"$" (!(i#iki ,isi y$", -$ik+ K!-$"y$k$" j$j$"$" (!(i#iki >$% y$", &$$% (!(!r#$(-$% !r%u(-u'$"6 j$j$"$" ju,$ $%u% &i*$s$&$i k$r!"$ (!(i#iki >$% -!si y$", s$",$% r!"&$' s!'i",,$ &$$% (!"i(-u#k$" !"y$ki%+
T$"$ &is$&$ri6 j$j$"$" &$$% (!(!",$ru'i ,i,i $"$k6 k!%ik$ $"$k (!($k$" j$j$"$" y$", %i&$k -!r,isi6 ,i,i $"$k $s%i $k$" rus$k+ Gi,i ju,$ &$$% (!(!",$ru'i 0%$k6 j$&i k!%ik$ ($k$" j$j$"$" y$", %i&$k -!r,isi $s%i 0%$k $"$k $k$" %!r,$",,u k$r!"$ 0%$k $"$k s$",$% (!(-u%u'k$" "u%risi y$", -$ik &$" ($k$"$" y$", -!rsi' &$" s!'$%+ K!%ik$ 0%$k $"$k %!r,$",,u y$", $s%i"y$ k0,"i%i. $"$k ju,$ $k$" %!r,$",,u+ J$&i &!",$" j!#$s &ij!#$s$" -$'*$ j$j$"$" &$$% (!(!",$ru'i !rk!(-$"$,$" k0,"i%i. $"$k+ J$j$"$" -uk$" '$"y$ (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" k0,"i%i. $"$k %!%$i j$j$"$" ju,$ &$$% (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" .isik $"$k+ J$j$"$" y$", %i&$k -!r,isi $s%i $k$" (!(!",$ru'i !rk!(-$",$" .isik $"$k+ K!%ik$ $"$k (!($k$" j$j$"$" y$", %i&$k -!r,isi $s%i"y$ $&$ $ki-$% y$", $k$" %!rj$&i s!!r%i s$ki%+ Disi%u !rk!(-$",$" .isik $"$k $k$" %!r,$",,u+ K!%ik$ $"$k %!r-i$s$ $%$u k!1$"&u$" j$j$"$" $s%i $"$k i%u $k$" ($#$s ($k$" ($k$"$" &$ri 0r$", %u$ y$", #!-i' -!r,isi &$ri $&$ j$j$"$"+ “ T!%$i k$(u '$rus -!ri-$&$' k!$&$ Tu'$"6 A##$'(uC ($k$ I$ $k$" (!(-!rk$%i r0%i ($k$"$"(u &$" $ir (i"u($"(u &$" $ku $k$" (!"j$u'k$" !"y$ki% &$ri %!",$')%!",$'(u+”; K!#u$r$" 452 49< 9+4 K$%$ !"u%u P!"u#is (!",u1$k$" %!ri($ k$si' -$"y$k y$", !r%$($)%$($ k!$&$ TUHAN Y$", M$'$ Es$6 k$r!"$ $%$s -!rk$% &$" %u"%u"$"Ny$ s!'i",,$ k$(i &$$% (!"y!#!s$ik$" #$0r$" k$(i+ P!"u#is ju,$ (!",u1$k$" %!ri($ k$si' k!$&$ s!#uru' i'$k y$", %!#$' (!(-$"%u (!(-!rik$" -!r-$,$i &$%$6 i".0r($si &$" ($suk$" y$", s$",$% -!r,u"$ u"%uk !"yusu"$" #$0r$" !"!#i%i$" i"i+ S!(0,$ #$0r$" y$", !"u#is susu" i"i &$$% -!r,u"$ -$,i s!(u$ i'$k $&$ u(u("y$ &$" %!r#!-i' -$,i k!($ju$" SD ITRA KASIH DAN SD NEGERI IBODAS +S!,$#$ -$"%u$" &$ri s!(u$ i'$k y$", &i-!rik$" k!$&$ !"u#is &iu1$k$"
-$"y$k %!ri($ k$si' &$" s!(0,$ (!"j$&i -!rk$% $%$s k!-$ik$""y$ s!r%$ (!"&$$%k$" -$#$s$" $'$#$ y$", -!r#i($' &$ri Tu'$"
DA-TA E-EENSI '$"&r$6 B+ ;4::<+ !lmu kedookteran "enegah dan Komunitas. J$k$r%$2 P!"!r-i% Buku K!&0k%!r$" EG+ D!k!s6 RI+;3:<+ Aspek #i$i %akanan &ajanan+ Dir!k%0r$% J!"&!r$# P!(-i"$$" K!s!'$%$" M$sy$r$k$%6 J$k$r%$+ Dji*0"&0"06 S+ E+ ;4::<+ "sikologi "endidikan. J$k$r%$ 2 Gr$si"&0+ Hi&$y$%i6 + S+ ;4::<+ Bahan Tambahan "angan. Y0,y$k$r%$2 K$"isius+ Su$r"06 P+ ;4::4<+ Teori "erkembangan Kognitif &ean "iaget. Y0,y$k$r%$2 K$"isius+ K0(s$"6 A'($&+ ;4::5<+ #i$i 'alam Kehidupan+ Y0,y$k$r%$2 Pus%$k$P!#$j$r+ M$sk$r6 Mu'$($&+ ;4::8<+ "angan dan #i$i (ntuk Kesehatan + J$k$r%$2 R$j$ Gr$.i"&0+ N$.si$'6 S+ ;4:::<+ %akanan )ehat dan *idup )ehat. J$k$r%$2 Pr!s%$si I"s$" I"&0"!si$+ N0%0$%(0&j0+ ;4:::<+ !lmu Kesehatan %asyarakat + J$k$r%$2 Ri"!k$ i%$+ P0'$"6 I+ S+ ;4::<+ &aminan %utu +ayanan Kesehatan. J$k$r%$2 P!"!r-i% Buku K!&0k%!r$" EG+ S!&i$0!%$($6 A+ ;33<+ !lmu #i$i untuk %ahasiswa dan "ofesi &ilid ! + Di$" R$ky$%2 J$k$r%$+ Su-$,i0+ ;4::4<+ %etodologi "enelitian Kesehatan+ J$k$r%$2 Ri"!k$ i%$+ Su$ri$s$6 I D!*$ Ny0($"+ ;4::3<+ %akanan dan Keerdasan Anak + J$k$r%$2 Gr$(!&i$+ Su$r"06 P+ ;4::4<+ Teori "erkembangan Kognitif &ean "iaget. Y0,y$k$r%$2 K$"isius+ Ti%i N0/$risk$+ ;4::8<+ "rinsip 'asar !lmu #i$i+ J$k$r%$2 PT Gr$(!&i$ Pus%$ U(u(+ Wij$y$%i6 E+ S+ ;4::=<+ %engenal %akanan )ehat. B0,0r2 Wis($ Hij$u+ B$"y$k !#$j$r y$", $k$" (!(u#$i $k%i.i%$s"y$ s!k0#$'"y$ &i$,i '$ri ($#$s u"%uk s$r$$"+ H$# i"i $#i", s!ri", &is!-$-k$" 0#!' *$k%u !rsi$$"6 &$" $&$ $k'ir"y$ (!"j$&i k!-i$s$$"+ +alu apakah penting sarapan bagi pelajar atau anak-anak sekolah.. + B$1$ #!-i' -$"y$k u"%uk (!",!%$'ui j$*$-$""y$+ M!"uru% '$si# s%u&i y$", %!#$' &i#$kuk$" 0#!' $r$ $'#i6 s$r$$" -!r,i>i -$,i !#$j$r %!r"y$%$ s$",$% -!r($".$$%+ T!ru%$($6 s!#$#u (!#!*$%k$" s$r$$" s !-!#u( !r,i k!s!k0#$' -is$ -!r!",$ru' %!r'$&$ .isik &$" sik0#0,i6 y$", $&$ $k'ir"y$ $k$" (!",'$(-$% r0s!s &$" '$si# -!#$j$r $"$k)$"$k+ S$#$' s$%u %$",,u", j$*$- u%$($ 0r$", %u$ $&$#$' (!"&i&ik $"$k) $"$k"y$ 'i",,$ -!r'$si#+ J$&i &!",$" &!(iki$"6 (!"y!&i$k$" (!r!k$ &!",$" s$r$$" y$", s!'$% -$,i $"$k"y$ $&$#$' %!r($suk s!-$,$i s$#$' s$%u %u,$s !"%i","y$+ A"$k $"$k y$", %i&$k ($u s$r$$" $&$ u(u("y$ $&$#$' k$r!"$ k!-i$s$$" y$", &i#$kuk$" s!j$k #$($6 u"%uk i%u k!(-$",k$"#$' k!-i$s$$" ($k$" s$r$$" s!%i$ '$ri s!j$k &i"i+ D$ri$&$ ki%$ (!($ks$
$"$k)$"$k u"%uk s$r$$"6 #!-i' -$ik jik$ ki%$ -u$% (!r!k$ (!",!r%i $k$" ($".$$% s$r$$" s!-!#u( -!r$",k$% s!k0#$'+ A&/!r%is!(!"% Menga'a sara'an &t! 'ent&ng $ag& anak /ang akan 'erg& kesek)lah? Sehat se0ara &s&k *an 's&k)l)g&
D!",$" ($k$" s$r$$"6 ki%$ s!-!"$r"y$ s!!r%i -!r-uk$ u$s$ s!%!#$' -!-!r$$ *$k%u s!j$k ($k$" ($#$(+ P$&$ s$$% ki%$ -$",u" &i $,i '$ri6 s!(u$ !"!r,i ki%$ su&$' '$-is6 s!'i",,$ ki%$ !r#u u"%uk (!"&$$%k$" !"!r,i y$", -$ru u"%uk (!#$#ui ru%i"i%$s s!'$ri)'$ri+ P!#$j$r y$", %i&$k ($k$" $%$u (!#!*$%k$" s$r$$" ru%i"6 -!risik0 %i",,i (!",!(-$",k$" ,$s%r0!"%!ri%is &$" -!-!r$$ ($s$#$' k!s!'$%$" #$i""y$+ Ti&$k '$"y$ i%u6 !#$j$r y$", '$rus (!",'$&$i -$"y$k %$"%$",$" &i s!k0#$' &!",$" !ru% y$", k0s0", (u",ki" -is$ (!",'$(-$% k!($ju$" (!r!k$+ T!#$' &i%!#i%i -$'*$ $"$k)$"$k y$", %i&$k s$r$$" s!-!#u( k! s!k0#$' (!(i#iki ($s$#$' s!!r%i6 s$ki% k!$#$6 (!",$"%uk6 s$ki% !ru%6 k!#!#$'$"6 K!%i&$k%!,$s$"6 (u&$' ($r$'6 k!1!($s$"6 iri%$-i#i%$s6 kur$", -$'$,i$6 ,u,u6 #!su6 &## + -!-!r$$ ($s$#$' #$i" y$", &$$% &i#i'$% $&$ sis*$ y$", (!#!*$%k$" s$r$$" (!r!k$ + M$s$#$' .isik &$" sik0#0,is s!!r%i (!(i#iki k!($(u$" u"%uk (!",'$(-$% r0s!s -!#$j$r $"$k + Menaga kesehatan
S$r$$" u"%uk $"$k)$"$k s!k0#$' $k$" (!(-$"%u r0s!s -!#$j$r (!r!k$ s!1$r$ k!s!#uru'$"+ K!si-uk$" P!#$j$r &i s!k0#$' %i&$k '$"y$ '$rus (!(!#$j$ri -!-!r$$ ($%$ !#$j$r$" y$", -!r-!&$6 %!%$i ju,$ '$rus (!#$kuk$" k!,i$%$" !ks%r$kuriku#!r &$" 0#$'r$,$+ U"%uk k!,i$%$" s!!r%i i"i6 (!r!k$ (!(-u%u'k$" !"!r,i y$", -!r$s$# &$ri s$r$$"+ S!#$i" i%u6 ($k$" $,i s!1$r$ ru%i" ju,$ $k$" (!(-$"%u (!",!#0#$ -!r$% -$&$"6 s!'i",,$ &$$% (!",ur$",i risik0 0-!si%$s $"$k+ H$# i"i k$r!"$ $"$k y$", %i&$k s$r$$" 1!"&!ru", (!(i#i' j$j$"$" &is!k0#$'6 y$", k!-$"y$k$" i"s%$" &$" %i&$k (!"y!'$%k$"+ Men&ngkatkan k)nsentras& saat $elaar *&sek)lah
P!#$j$r y$", %!r-i$s$ ($k$" s$r$$" %!#$' %!r-uk%i (!(i#iki k0"s!"%r$si y$", #!-i' -$ik s!#$($ (!",iku%i !#$j$r$"6 &$ri$&$ !#$j$r y$", %i&$k s$r$$"+ S$r$$" ju,$ -!r($".$$% u"%uk (!"i",k$%k$" (!(0ri !#$j$r6 s!'i",,$ (!r!k$ ($(u (!",i",$% &$" (!",$(-i# i".0r($si y$", &is$($ik$" &is!k0#$' &!",$" 1!$% s!r%$ $kur$%+ B$'k$" k!($(u$" !(!1$'$" ($s$#$' (!r!k$ ju,$ (!"i",k$% jik$ s$r$$" s!1$r$ %!r$%ur+ Has&l test le$&h $a&k
P!"!#i%i$" %!#$' (!"u"jukk$" -$'*$ $&$ k$i%$" s!1$r$ #$",su", $"%$r$ s$r$$" &$" '$si# %!s+ H$# T!r#i'$% -$'*$ sis*$ y$", s$r$$" s!1$r$ %!r$%ur (!"&$$%k$" sk0r %!s% #!-i' -$ik6 &$ri$&$ sis*$ y$", %i&$k s$r$$"+ S$r$$" y$", s!'$% (!"$*$rk$" &$ri k!-u%u'$" "u%risi y$", &i!r#uk$" %u-u'6 s!'i",,$ $&$ k!(u",ki"$" -$,i $"$k)$"$k u"%uk %i&$k ($k$")
