Kontuzje w kolarstwie. Jak zapobiegać i jak leczyć? Olim impi pią ą Ła Łabu buz z, ma Z Ol magi gist stre rem m fi fizj zjot oter erap apii ii w Mi Międ ędzy zywo woje jewó wódz dzki kiej ej Przy Pr zych chod odni ni Sp Spor orto towo wo–L –Lek ekar arsk skie iejj im im.. Pr Prof of.. E. Jo Jokl kla a i Pr Prof of.. si sirr L. Guttmanna we Wrocławiu rozmawiamy o kontuzjach w kolarstwie, o tym jak im zapobiegać i co zrobić, gdy na zapobieganie jest już za późno?
Czy kolarstwo jest najbardzi najbardziej ej kontuzjogennym kontuzjogenn ym sportem? Olimpia Łabuz: Amatorska jazda na rowerze ma dobroczynny wpływ na pracę serca, chroni organizm przed wieloma chorobami, poprawia metabolizm i wzmacnia mięśnie, a przy tym nie powoduje tylu urazów w organizmie. Poprawia wytrzymałość i w mniejszym stopniu naraża na przeciążenia stawów i inne kontuzje, gdyż zapewnia częściowe ich odcią od ciążen żenie ie i uni unikni knięci ęcie e sił osi osiowy owych ch w odr odróżn óżnien ieniu iu od inn innych ych dys dyscyp cyplin lin spo sporto rtowyc wych. h. Polecana jest wiec osobom w każdym wieku, często po przebytych urazach. O ile amatorska jazda na rowerze może wpływać dobroczynnie na zdrowie, o tyle bilans zdrowotny po ukończeniu zawodowej kariery jest raczej na minus. Kolarstwo może być jednak niebezpieczne. W zawodowym kolarstwie stawy kolanowe poddawane są bard ba rdzo zo duż dużym ym pr przec zeciąż iążeni eniom om stą stąd d u wię większ kszośc ościi kol kolar arzy zy wy wystę stępuj puje e cho chondr ndroma omalac lacja ja chrząstki stawowej i to naprawdę znaczna. Kolarstwo plasuje się też na wysokim miejscu „kontuzjogenności” jeśli chodzi o urazy, bo kolarze nie są w zasadzie zabezpieczeni przed możliwymi wypadkami. Kask w wielu przypadkach to za mało. Nie znam kolarza, który nie doznał urazu w wyniku nawet zwykłego upadku, a co dopiero w ciężkich kraksach (głębokie otarcia, złam zł aman ania ia,, ro rozc zcię ięci cia… a…). ). Po Poni niew eważ aż up upad adki ki zd zdar arza zają ją si się ę ba bard rdzo zo cz częs ęsto to,, ni nie e mo możn żna a stwierdzić, że kolarstwo to mało kontuzjogenna dyscyplina. W ciągu ostatnich trzech lat, champion świata Nicole Reinhart i europejska gwiazda wyścigów Andrei Kivilev – obydwaj zmarli z powodu urazów głowy w czasie wyścigu. Ale takie ciężkie wypadki są o wiele, wiele rzadsze niż urazy z przeciążenia, złamane obojczyki czy drogowe karambole. Idąc sche schemate matem: m: kontu kontuzjog zjogenny enny=pow =powodują odujący cy kontu kontuzje, zje, to zali zaliczyła czyłabym bym jedn jednak ak kolarstwo do dyscyplin wysokiego ryzyka…
Jakie kontuzje najczęściej przytrafiają się kolarzom? OŁ: Ponieważ kolarstwo angażuje praktycznie większość mięśni dolnych partii ciała to właś wł aśni nie e on one e na najc jczę zęśc ście iejj ul ulęg ęgaj ają ą pr prze zeci ciąż ążen enio iom. m. Na Najd jdel elik ikat atni niej ejsz sze e są ko kola lana na.. Przy Pr zytł tłac acza zają jąca ca li licz czbę bę ur uraz azów ów u ko kola larz rzy y st stan anow owii ch chor orob oba a rz rzep epki ki – ws wspo pomn mnia iana na ju jużż chondroma chond romalacj lacja, a, alb albo o uraz urazy y chrz chrząstki ąstki w staw stawie ie rzep rzepkowo kowo-udow -udowym ym czy też zap zapalen alenie ie więzadła rzepki. Rzadziej uszkodzeniu ulegają łąkotki (objawiające się strzelaniem w kolanie lub/i zablokowaniem ruchu) oraz przeciążenia więzadeł.
Kolarze szosowi i torowi starają się być zgięci i trzymać głowę w górze, co może prowadzić do uszkodzeń rejonu szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa. Wspomnieć należy także o przeroście mięśnia sercowego. Zdarzają się też przeciążenia mięśni kończyn dolnych. U kolarzy dużo silniejsze są mięśnie z przodu uda niż te z tyłu. Zbyt silny miesień czworogłowy może powodować przeciążenie słabszych mięśni dwugłowych, szczególnie w miejscach ich przyczepów do kości. Duże kło Duże kłopot poty y wyw wywoły oływać wać moż może e pa pasmo smo bio biodro drowowo-pis piszcz zczelo elowe. we. Ból naj najczę części ściej ej pojawia się wtedy na zewnętrznej stronie kolana. Pasmo biodrowo-piszczelowe biegnie od bi biod odra ra do ko kola lana na,, a na nawe wett ni niec eco o ni niże żejj w zw zwią iązk zku u z ty tym m je jego go ko kont ntuz uzja ja mo może że spowodować ból na całej jego długości – od pośladka, przez biodro, udo aż do kolana. Czasem rowerzyści, u których stwierdzono płaskostopie mogą cierpieć z powodu braku bra ku czuc czucia ia stopy spowo spowodowa dowanego nego neur neuralgi algią ą Mort Mortona ona czyl czylii podr podrażni ażnieniem eniem stru struktur ktur nerwowych przebiegających pomiędzy mięśniami przodostopia. Na sz szcz częś ęści cie, e, w re rela laty tywn wnie ie pr pros osty ty sp spos osób ób mo możn żna a si się ę za zabe bezp zpie iecz czyć yć pr prze zed d przeciążeniami. przeciąże niami. Wystarczy stosować odpowiedni program treningowy i słuchać sygnałów włas wł asne nego go ci ciał ała. a. Gd Gdy y da daje je zn znak ak,, że ma ju jużż do dość ść,, po pr pros ostu tu tr trze zeba ba sob sobie ie na ch chwi wile le odpuścić. Zdaję sobie jednak sprawę, że jest to bardzo trudne – w kolarstwie trzeba przejechać swoje, żeby był efekt. Odpuszczanie w momencie gdy np. zaboli kolano, to prosta droga do końca kariery.
Jakie błędy, prowadzące do kontuzji najczęściej popełniają kolarze? OŁ: Błędy te popełniane są w większości przypadków przez młodych zawodników lub amatorów. Brak rozciągania: Najczęściej traktowane jest ono przez kolarzy jak piąte koło u wozu. Brak rozciągania przy znacznym użyciu mięśni powoduje ich skracanie. Zaburza to ich gospodarkę – zmniejszając ich ukrwienie i wywołuje kontuzje. Przykurczone mięśnie powodują, że zaburzona jest naturalna równowaga naszej sylwetki. Stawy nie pracuję tak, jak powinny. I każdy trening może taką sytuację pogłębiać. Rozciąganie powoduje rozluźnienie mięśni a to pozwala na maksymalny zakres ruchu w stawie, a tym samym wytworzenie wytworzeni e przez niego maksymalnej siły. Przetrenowują się: Uczucie „ciężkich nóg” jest pierwsza jego oznaką. Jeśli się przetrenowujesz, to nie pozwalasz ciału zregenerować się, a tym samym ryzykujesz kontuzje i nie poprawiasz wyników. Brak odpoczynku: Ważne, żeby mięśnie miały czas na odbudowe po wysiłku, w czasi sie e odpoczynku. Jeśli ten czas będzie za krótki, regeneracja okaże się niewystarczająca i zamiast poprawy odczuwać będziesz pogorszenie formy.
Przegrzanie organizmu, odwodnienie i utrata elektrolitów, zmęczenie mięśni, niewystarczające niewystarcza jące przygotowanie i brak nawyku rozciągania mięśni przed wysiłkiem może być przyczyną częstych i bolesnych skurczy mięśni. Niewłaściwa technika jazdy (staraj się używać niskich biegów, wykonując około 80-90 obrotów korbą) i źle dopasowany rower do naszych warunków fizycznych, terenu i stylu jazdy Nieprawidłowy sposób odżywiania Nieprawidłowy ubiór Czy kolarze-amatorzy częściej cierpią na te kontuzje niż zawodowcy? OŁ: Niestety, tak. Kontuzje te wynikają zazwyczaj raczej z błędów natury technicznej, niż z pr przec zecią iążeń żeń.. Pr Przec zeciąż iążeni enia a są nie niepor porówn ównywa ywalni lnie e wię większ ksze e u za zawod wodowc owców. ów. Moż Można na by sądzić, że do tego dochodzą takie kwestie jak – większa prędkość na wyścigach, dłuższe „sz szy ybsz sze e” zja jazd zdy y, ni nie ebez ezp pie iecz czne ne fi fini nisz sze e it itp p. przyc yczy zyni niaj ając ące e si się ę do wię ięks ksze zeg go prawdopodobieństwa urazów, ale brak doświadczenia w zachowaniu się w peletonie i na tras tr asie ie or oraz az bł błęd ędy y tr tren enin ingo gowe we sp spra rawi wiaj ają, ą, że to wł właś aśni nie e am amat ator orzy zy cz częś ęści ciej ej ul uleg egaj ają ą kontuzjom. W jaki sposób powinno się zapobiegać kontuzjom? OŁ: Jest kilka prostych zasad, których warto przestrzegać, a przede wszystkim na ich wykonanie poświęcić trochę czasu. Z korzyścią dla swojego organizmu, a także jakości treningu i jego późniejszych efektów. W myśl przysłowia: „bez pracy nie ma kołaczy”. Bez odpowiedniego wkładu pracy z naszej strony w przygotowane do wysiłku po prostu nie będzie wyników. Przyjrzyjmy się zatem tym kilku prostym zasadom.
Nie ża Nie żału łujj cz czas asu u na ro rozc zcią iąga ganie nie. Szc Szczeg zególn ólną ą uwa uwagę gę pow powini iniene eneśś zwr zwróci ócićć na mięśn mi ęśnie, ie, któ które re są naj najbar bardz dziej iej pod podatn atne e na pr przec zeciąż iążeni enia a i sku skurc rcze ze w cza czasie sie ja jazdy zdy na rower ro werze: ze: czw czworo orogło głowy wy i dw dwugł ugłowy owy uda uda,, mię mięśni śnie e łyd łydki. ki. Roz Rozgr grzej zej się się,, zan zanim im zro zrobi bisz sz rozci ro zciąg ągani anie. e. Moż Możesz esz wy wykon konywa ywaćć dy dynam namicz iczne ne ruc ruchy, hy, ale uni unikaj kaj tzw tzw.. ba balis listyc tyczne znego go rozci ro zciąg ągani ania a – nie rób pog pogłęb łębiaj iający ących ch ruc ruchów hów.. Roz Rozcią ciągaj gaj te mię mięśni śnie e de delik likatn atnie, ie, al ale e dokła do kładni dnie e (ni (nigd gdy y do ucz uczuci ucia a ból bólu). u). Po tre trenin ningu gu zró zrób b po porzą rządny dny,, sta statyc tyczny zny str stretc etchin hing. g. Rozciągnij wszystkie główne mięśnie: przód i tył uda, łydki, pośladki, klatkę piersiową, plecy, ramiona i szyję. Treni Trening ng kol kolars arski ki,, jak już wsp wspomn omnian iano o po powod woduje uje „ku „kurcz rczeni enie e się się”” mię mięśni śni.. Dz Dzięk iękii ćwicz ćw iczeni eniom om roz rozcią ciąga gając jącym ym wr wrócą ócą do swo swoje jejj nat natura uralne lnejj dłu długoś gości. ci. War Warto to w swó swójj pl plan an treningowy wpleść zajęcia z jogi lub, jeśli brakuje Ci cierpliwości cierpliwości,, możesz wybrać bardziej dynamiczna szkołę tzw. power jogę, w której każdą pozycję przyjmujesz jedynie na 5-6 wdechów i od razu przechodzi przechodzisz sz do następnej.
Przygo Przy gotu tujj si się ę do dobr brze ze do ka każd żdeg ego o star startu tu. Je Jest st to sz szcz czeg egó óln lniie ważn żne e w przy pr zypad padku ku mar marato atonów nów row rowero erowy wych. ch. Kie Kiedy dy w dni dniu u wy wyści ścigu gu jed jedzie ziesz sz szy szybci bciej ej lub na
dłuższym dystansie, niż podczas treningów, po prostu przeciążasz mięśnie, co powoduje że stają się bardziej podatne na kontuzje.
Przygotuj organizm do warunków pogodowych. Trenuj w każdych warunkach: warunkach: w ciepłe i zimne dni, kiedy świeci słońce i pada deszcz. Wtedy podczas maratonu nie zaskoczy Cię żadne załamanie pogody. Zawsze miej w pogotowiu napój dla sportowców . Upewnij się czy napój który wybrałeś zawiera elektrolity, elektrolity, ponieważ mogą one pomóc uniknąć skurczów. Nie pr Nie prze zetr tren enow owuj uj si się ę. Bą Bądź dź ba bacz czny nym m ob obse serw rwat ator orem em sw swoj ojeg ego o or orga gani nizm zmu. u. Niekt Ni ektóre óre sym sympt ptomy omy są ocz oczywi ywiste ste:: zmę zmęcz czeni enie, e, pod podatn atność ość na inf infekc ekcje je czy ból mię mięśni śni utrzym utr zymują ujący cy się pr przez zez wi wiele ele dn dni. i. Inn Inne e tru trudni dniej ej dos dostrz trzec ec – jes jesteś teś dr drażl ażliw iwy, y, br braku akuje je Ci motywacji, źle śpisz. Jak z tego wyjść? Wystarczy odpoczynek. Nie trenuj przez kilka dni, a gdy znów zaczniesz – nie przemęczaj się, póki niepokojące sygnały nie ustąpią. Uzupełnij zapasy. Sportowcy zjadający węglowodany węglowodany i białka tuż po treningu albo 3 god godzi ziny ny póź późnie niejj trz trzyk ykrot rotnie nie szy szybci bciej ej od odbud budowy owywal walii kom komór órki ki mi mięśn ęśniow iowe. e. Sp Sprób róbuj uj koktajlu, w którym będziesz miał 50 g węglowodanów i 10 g białka. Np. jogurt z bananem albo baton energetyczny i izotonic – będą w sam raz. Rozpieszczaj się. Kolarze stosujący kąpiele lodowe mieli dużo lepszą wydolność po 24 godzinach po próbie wysiłkowej, niż ci, którzy tylko odpoczywali. Kąpiele w lodzie i masaż poprawiają ukrwienie całego organizmu, a to ułatwia pozbycie się produktów prze pr zemi mian any y ma mate teri riii (o (ocz czys yszc zcza za or orga gani nizm zm). ).Po Pona nadt dto o wi więc ęcej ej „ż „życ ycio iod daj ajne nej” j” kr krwi wi,, ze wszystkimi niesionymi przez nią składnikami dociera do każdej komórki Twojego ciała i przyśpiesza jego regenerację. Zamrażaj ból. Kiedy ciężej trenujesz, wszelkiego rodzaju bóle są nieuniknione. A jeśli je zignorujesz – mogą doprowad doprowadzić zić do kontuzji. Gdy już się pojawią, ogranicz treningi i schładzaj bolące miejsce kilka razy dziennie (nawet co 2-3 godziny), przynajmniej przynajmniej przez 48 godzin, po to, by zwiększyć przepływ krwi. Zapobiega to opuchliznom, zapaleniom i niszczącej działalności enzymów. Dzięki temu możesz kontrolować ból, osłabiać napięcie mięśni i zapobiegać skurczom. Do bolącego miejsca przyłóż woreczek z zamrożonym żelem chłodzącym i trzymaj go tak przez 10-20 minut, lub przyłóż przez ręcznik worek z pokr po krus uszo zony nym m lo lode dem. m. Do Dosk skon onal ale e sp spra rawd wdza zają ją si się ę te teżż mr mroż ożon onki ki np np.. ma marc rche hewk wka a z groszkiem. Stosuj maść przeciwzapalną – ona również przyśpieszy rekonwalescencję. Uważaj ze środkami przeciwbólowymi przeciwbólowymi – stosując je ryzykujesz kontuzję, ponieważ czujesz się lepiej, niż jest naprawdę W razie potrzeby szukaj pomocy u lekarza lub fizjoterapeuty. No właśnie, a kiedy zgłosić się do lekarza? OŁ: Często zdarza się, że ból nasila się. Nie ignoruj go w obawie przed opóźnieniem w przy pr zygot gotowa owania niach ch do wy wyści ścigu. gu. Za Zamia miast st teg tego o zaj zajmij mij się tą spr spraw awą ą nat natych ychmi miast ast.. Jeś Jeśli li czujesz ból podczas dwóch kolejnych treningów lub utrudnia on chodzenie, jest łatwo wyczuwalny pod palcami podczas ucisku – koniecznie idź do lekarza. Zacznij od lekarza
medycy medy cyny ny sp spor orto towe wejj al albo bo or orto tope pedy dy.. Po ws wstę tępn pnej ej di diag agno nozi zie e le leka karz rz mo może że za zale leci cićć odpowiedni rodzaj terapii oraz – gdy to konieczne – skieruje na zabiegi do fizjoterapeuty. W zależności od rodzaju urazu może być potrzebna krótsza lub dłuższa przerwa w treningach, ale o tym powinien decydować specjalista.
Kiedy z kolei zgłosić się do rehabilitanta lub masażysty? OŁ: Regularne masaże, jak już wspomniałam, są niezwykle ważne podczas intensywnego procesu treningowego, ponieważ przyśpieszają regenerację po treningach i pomagają unik un ikną nąćć ko kont ntuz uzji ji.. Na Najl jlep epsz szym ym cz czas asem em na ma masa sażż je jest st dz dzie ień ń po tr tren enin ingu gu na dł dług ugim im dystansie lub treningu szybkościowym, gdy trzeba rozmasować wszystkie skurcze. Dobry masażysta sam znajdzie najbardziej napięte miejsca. Kiedy jednak lekarz stwierdził, że dosz szło ło do kon ontu tuzzji lub ur uraz azu u pow owin iniien ene eś sz szy ybko zg zgło łosi sićć si się ę do reh ehab abiilit itan antta. Fizjot Fiz jotera erapeu peuta ta pok pokaże aże Ci odp odpowi owiedn ednie ie ćwi ćwicze czenia nia,, za zasto stosuj suje e tec techni hniki ki man manua ualne lne lub wykona zabiegi fizykalne przyśpieszające proces regeneracji. Nie czekaj, im wcześniej podejmiesz podejmie sz leczenie tym szybciej odzyskasz formę. Jakie urazy najczęściej odnoszą kolarze w czasie wypadków na trasie? OŁ: Wśród sportów olimpijskich kolarstwo plasuje się w pierwszej dziesiątce jeśli chodzi o przeróżne obrażenia obrażenia ciała. Kolarze szosowi i torowi typowo przewracają się na bok i toczą się si ę po up upad adku ku.. Ro Rowe werz rzyś yści ci gó górs rscy cy cz częś ęści ciej ej sp spad adaj ają ą do pr przo zodu du,, „p „prz rzel elat atuj ując ąc”” na nad d kierownicą swojego roweru. Wszystkie wymienione grupy kolarzy podatne są na wszelkie obrażenia przeciążeniowe. Na skutek wypadków najczęściej uszkodzeniu ulegają barki, łokcie i nadgarstki oraz miedn mi ednica ica.. Zła Złaman maniu iu cz częst ęsto o ule ulega gają ją obo obojcz jczyki yki.. Nie Nierza rzadk dko o doc dochod hodzi zi do zwi zwichn chnię ięćć czy otar ot arci cia a na nask skór órka ka („ („sz szli lifó fów” w” ko kola lars rski kich ch), ), a rz rzad adzi ziej ej do po powa ważn żnyc ych h ur uraz azów ów gł głow owy y i kręgosłupa. Na trasie, jadąc z dużą prędkością, wśród innych kolarzy zdarzają zdarzają się defekty rowerów. Ktoś chociażby złapie „gumę” i wówczas łatwo popełnić błąd. Jeśli nie zdążysz odpowiednio zareagować – zjechać na bok, ominąć feralnego kolarza, ostrzec jadących za Tobą – nieszczęście gotowe. Nie za Nie zaws wsze ze ud udaj aje e si się ę un unik ikną nąćć ka kara ramb mbol olu. u. Po Poza za ty tym m zd zdar arza zają ją si się ę ca całe łe se seri rie e drogowy dro gowych ch wyp wypadkó adków. w. Kola Kolarze rze wyje wyjeżdża żdżają ją grup grupą ą zza zak zakrętu, rętu, prz przy y duże dużejj prę prędkośc dkości. i. Wystarcza „liźnięcie koła”, by posypali się jak domino. Upadek, później ślizganie się po asfalcie asfa lcie (okr (określa eślane ne równ również ież jako „heb „heblowa lowanie” nie”)) są prz przyczy yczyną ną pows powstawa tawania nia napr naprawdę awdę bolesnych otarć, a na gładkich jak szkło torach kolarskich nawet poparzeń.
Jak udzielić pierwszej pomocy? OŁ: Jeś Jeśli li nie wi widzi dzisz sz pr przes zeszk zkód ód w pod podejś ejściu ciu do mie miejsc jsca a wyp wypad adku, ku, za zasta stanów nów się czy możliwe jest zabezpieczenie tego miejsca oraz poszkodowanego przed możliwymi konsekwencjami zaistniałej sytuacji. Zabezpiecz miejsce zdarzenia, aby ostrzec innych przed niebezpieczeństwem lub – gdy to możliwe – pomóż poszkodowanemu dostać się w bezpieczne miejsce.
Postaraj się nawią Postaraj nawiązać zać kont kontakt akt słown słowny y z poszkodowanym i ocen jego stan. Jeśli rann ra nny y je jest st ni niep eprz rzyt ytom omny ny i le leży ży na bo boku ku bąd ądźź br brzu zuch chu u ni nie e na nale leży ży od odru ruch chow owo o przek pr zekręc ręcać ać go na ple plecy cy. Wb pozy zycj cja a le leżą żąca ca na pl plec ecac ach h je jest st dl dla a Wbrew rew poz pozor orom om po nieprzytomnego jedną z najgroźniejszych. Jeśli sytuacja jest poważna powinieneś powiadom powi adomić ić służb służby y med medyczne yczne o zaist zaistniały niałym m wyp wypadku adku.. Do czasu przyjazdu przyjazdu pier pierwszej wszej pomoc ocy y cał ały y cza zass obse serrwu wujj pos oszzkod odow owan ane ego, za zajm jmiij si się ę op opa atr try ywa wani niem em ran, unieruchomieniem kończyny, w zależności od typu zdarzenia. Jeśli poszkodowany mocno krwawi, zabezpieczamy go w opisany dalej sposób. Posadź bądź połóż poszkodowanego na ziemi (tak, aby omdlewając nie potłukł się). Unieś krw krwawią awiącą cą kończ kończynę ynę w górę (krwotoki (krwotoki zewnę zewnętrzn trzne e najc najczęśc zęściej iej wyst występuj ępują ą w wyniku urazu kończyn). Jeśli krwawienie występuje na głowie, posadź poszkodowanego. Krwawienia z okolic szyi, brzucha czy miednicy najlepiej opatrywać, gdy poszkodowany leży.
Zastos Zast osuj uj uc ucis isk k w mi miej ejsc scu u kr krwa wawi wien enia ia. We Weźź gaz azę ę op opat atru runk nkow ową ą (j (jeś eśli li br bra ak opatrunków zastosuj zwinięty T-shirt, szalik, czapkę, bandanę). Poszkodowany, jeśli jest przytom prz ytomny, ny, może samo samodzie dzielnie lnie przy przycisk ciskać ać opat opatrune runek k do rany rany.. Pro Problem blematyc atyczne zne może okazać się zlokalizowanie źródła krwawienia, krwawienia, ze względu na dużą ilość krwi. Nie zakładaj żadnych opasek uciskowych! Na ranę z krwotokiem załóż opatrunek uciskowy. Silnie dowiąż opatrunek do źródła krwawienia. Możesz zastosować dodatkowo materiał dociskający (nierozpieczętowany bandaż, klucze). Niech urażona kończyna cały czas pozostaje w górze. U poszkodowanego, u którego istnieje podejrzenie urazu głowy i kręgosłupa, powinniśmy zasto zastosow sować ać unieru unierucho chomi mieni enie e w pozycj pozycjii zasta zastanej nej.. Pozycj Pozycja a zasta zastana na to taka, taka, w której której poszkodowany leżał, gdy go znaleźliśmy. Prob Proble lem m zacz zaczyn yna a się się wted wtedy, y, gdy gdy pozy pozycj cja a zast zastan ana a powo powodu duje je nied niedro rożn żnoś ośćć dróg dróg oddec oddechow howych ych lub uniemo uniemożl żliwi iwia a prowa prowadze dzenie nie PPŻ, PPŻ, gdy gdy podszk podszkodo odowan wany y nie oddyc oddycha ha (Podstawowe Podtrzymywanie Życia – odnosi się do utrzymania u poszkodowanego drożn drożnośc ościi dróg dróg oddech oddechowy owych, ch, wspoma wspomaga gania nia oddyc oddychan hania ia i krąże krążenia nia krwi krwi bez bez użycia użycia innego sprzętu niż prosta foliowa maseczka ochronna. Szansa przeżycia po zatrzymaniu krążenia jest tym większa, im szybciej rozpocznie się ratowanie poszkodowanego. cyt. za: Centralny Instytut Ochrony Pracy). Pracy). Zarówno w tych dwóch przypadkach, przypadkach, jak i w sytuacji, gdzie na miejscu zdarzenia grozi poszk poszkod odowa owanem nemu u niebe niebezpi zpiecz eczeńs eństw two, o, należy należy nim rusza ruszaćć (odchy (odchylić lić głowę głowę ku tyłowi tyłowi,, przekręcić na bok, ewakuować), ale możliwie delikatnie i umiejętnie. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny odchyl głowę do tyłu trzymając go za czoło i żuchwę, lub jeśli leży na brzuchu ułóż jego głowę delikatnie w pozycji neutralnej (aby broda nie była przygięta do piersi, aby nie leżał twarzą do ziemi itp.). Unieruchom głowę oraz szyję poszkodowanego (możesz do tego użyć własnych ud, zwiniętych szmat, plecaków) tak, aby nie ruszała się na boki, czy do przodu i do tyłu. Pamiętaj, ranny musi swobodnie oddychać!
Szukaj poważnych krwotoków. Jeśli występują zatamuj je! Jeśli zauważysz inne poważne urazy (złamanie otwarte, dużą ranę), zaopatrz je. Okryj poszkodowanego poszkodowanego folią termoizolacyjną. termoizolacyjną. Rozmawiaj nawet nawet z nieprzy nieprzytomny tomnym m poszkodow poszkodowanym anym,, ale nie komentuj komentuj głośno głośno jego stanu. W przypadku kiedy istnieje podejrzenie złamania lub zwichnięcia – groźnych urazów lepie lepiejj nie unier unieruch uchami amiać ać deska deskami, mi, kijka kijkami, mi, sztach sztacheta etami mi itp. itp. Jakie Jakiekol kolwie wiek k bard bardzie ziejj zaawansowane unieruchomienia mogą być przydatne jedynie, gdy będziemy zmuszeni samodzielnie samodzielnie przetransportować przetransportować gdzieś poszkodowanego. Złam Złaman ania ia i zwic zwichn hnię ięci cia a (zwi (zwich chni nięc ęcia ia doty dotycz czą ą staw stawów ów,, np. np. kola kolana na)) wyma wymaga gają ją dodat dodatkow kowego ego opatrz opatrzeni enia a ze wzglę względu du na występ występowa owanie nie rany, rany, czase czasem m krwoto krwotoku ku oraz oraz wystającej kości. Dlatego: • •
• •
Uwidocznij uraz tnąc ubranie na poszkodowanym (nożyczkami ratowniczymi). ratowniczymi). Zata Zatamu mujj krwo krwoto tok k stos stosuj ując ąc opat opatru rune nek k ucis ucisko kowy wy (naw (nawet et jeśl jeślii ucis ucisk k powo powodu duje je dodatkowy ból). Wystającą kość należy obłożyć opatrunkiem dookoła (ćwiczenia na kursie). Unieruchom uraz najprostszymi metodami.
Warto pamiętać, że nawet błaho wyglądający uraz może w konsekwencji okazać się groźnym.
Jak Jakie ie bł błęd ędy y najc najczę zęśc ściej iej pope popełn łnia iamy my ud udzi ziel elaj ając ąc lub lub nie nie ud udzi ziel elaj ając ąc pomo pomocy cy poszkodowanym poszkodowanym kolegom? OŁ: Nie Nie trze trzeba ba racz raczej ej niko nikomu mu tłum tłumac aczy zyć, ć, iż lepi lepiej ej jest jest pode podejś jśćć do rann ranneg ego o i swą swą obecnością chociaż wspierać go psychicznie, niż pozostawić go na pastwę losu. Istnieją pewne generalne zasady w udzielaniu pierwszej pomocy: Nie podawaj nic do picia ani do jedzenia. Nie podawaj żadnych leków (od tego jest ratownictwo medyczne). Nie poruszaj poszkodowanym bez potrzeby, nie powoduj dodatkowego bólu.
Pamiętajmy, że nasze czynności zmierzają do zabezpieczenia poszkodowanego, aż przy pr zyja jadą dą fa fach chow owcy cy.. Ni Nie e je jest steś eśmy my od le lecz czen enia ia je jego go st stan anu. u. St Stos osuj ując ąc si się ę do ty tych ch podstawowych haseł, trudno źle udzielić pomocy. Jeżeli czegoś nie będziemy wiedzieć, po prostu tego nie zrobimy. Ważne, aby nie robić niczego na siłę.
