Konsep kesusasteraan Perkatan kesusasteraan terbentuk daripada perkataan sanskrit, iaitu susastera yang bermaksud huruf atau buku indah ØMenurut makna kamus – hasil seni atau karya tulisan dalam bentuk prosa atau puisi yang mempunyai ciriciri keistimewaan tertentu ØKesusasteraan dalam bahasa Melayu sama pengertiannya dengan literature dalam bahasa Click to Master sub subtitle titleperkataan style Inggeris Ingger isedit iaitu berasal berasal dari litera yang bermaksud huruf atau abjad Ø
4/14/12
ISTILAH KESUSASTERAAN Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Barasal daripada bahasa sanskrit iaitu sastera Kata dasar sas- bermaksud mengarahkan, mengarahkan, mengajar mengajar atau memberi petunjuk. Kata dasar tra- merujuk kepada alat Jadi, sastra bermaksud bermaksud alat untuk mengajar Awalan su – bererti baik atau indah
4/14/12
Ciri – ciri kesusasteraan kesusasteraan a)
Keindahan
b)
Mencerminkan Mencerminkan pengalaman
c)
Pengalaman seni
d)
Karya seni
4/14/12
Ciri keindahan v
Keindahan bergantung pada kesatuan unsur yang membentuk suatu susunan atau struktur sehingga menjadi suatu yang bulat dan utuh
Syarat menunjukkan hasil karya itu indah jika unsur-unsur keutuhan, keselarasan, keseimbangan dan berfokus atau pusat penekanan sesuatu unsur terkandung dalamnya 4/14/12
v
Ciri mencerminkan pengalaman v
v
v
Merujuk kepada tindak balas yang utuh dari jiwa manusia yang digambarkan secara realiti. Disebut utuh kerana merujuk kepada kegiatan fikiran dan kegiatan perasaan dan imiginasi. Gagasan, perasaan dan gambaran khayalan atas kesedaran penulis dapat mewujudkan pengalaman.
4/14/12
Pengalaman seni v
v
Nilai karya satera terletak pada perkara yang disampaikan dan pada cara serta bentuk penyampaian. Memberikan kepuasan kepada pembaca dalam menyelami dan memahami isi hati penkarya melalui gagasan dan fikiran, tetapi juga pengalaman dan nilai seni mengagumkan pembaca.
4/14/12
Karya seni v
Ada tiga perkara yang membezakan karya sastera dengan karya bukan sastera iaitu sifat fiksyen, nilai-nilai estetik dan nilai-nilai bahasa yang khusus.
Fiksyen merupakan karya sastera yang dihasilkan melalui imiginasi penkarya berdasarkan pengalaman atau tindak balas terhadap alam realiti. 4/14/12
v
Jenis dan bentuk kesusasteraan Kesusasteraan melayu klasik (tradisional) •
•
Klasik bermaksud serius dan abadi nilainya, tertinggi mutunya dan menjadi standard kepada yang lain, mempunyai gaya yang sederhana, mempunyai ciri-ciri yang lazim dan tidak berubah mengikut masa. Sastera Melayu klasik pada awalnya 4/14/12 menerima pengaruh Hindu dan
Sambungan… •
•
Karya-karya pada zaman itu adalah dalam bahasa sanskrit, misalnya puisi bertajuk jakatamala, yang merupakan puisi sanjungan terhadap dewa-dewa. Kesusasteraan Melayu klasik berkembang pada abad ke-14 hingga abad ke-16 dengan kedatangan Islam seta munculah tulisan Jawi. Kesusteraan Melayu klasik ialah hasil
• 4/14/12
Sastera rakyat (lisan) •
•
Sastera rakyat bermaksud hasil-hasil kreatif yang termasuk dalamnya daya ciptaan imaginatif pencipta yang mengandungi atau menggambarkan nilai-nilai world view masyarakat itu sendiri. Sastera rakyat juga merupakan hasilhasil sastera yang dilahirkan oleh 4/14/12 masyarakat atau rakyat yang
Jenis sastera rakyat (lisan) mitos naratif
lagend a
Sastera rakyat (lisan) Bukan naratif
Cerita rakyat
Puisi rakya t 4/14/12
Ciri sastera rakyat 1.
2.
3.
Penyebaran dan diwarisi secara lisan Bersifat tradisional dan lama Wujud dalam variasi yang berbezabeza
Bersifat anonimi, iaitu menggunakan nama samaran atau langsung tiada nama pencipta 4/14/12
4.
(a) Mitos •
•
Mitos ialah cerita yang dianggap benar-benar terjadi serta dianggap suci oleh orang yang empunya cerita dan masyarakat yang mendukungnya. Mitos mengisahkan kejadian alam semesta, manusia, binatang, tumbuh-tumbuhan, bentuk muka bumi, gejala alam dan sebagainya. 4/14/12
Ciri-ciri mitos •
•
•
•
Dianggap benar-benar terjadi Peristiwa yang berlaku aneh, tetapi penting Dianggap keramat dan memberikan kesan kepada masyarakat Latar belakang berlaku pada zaman lampau Tokoh yang terlibat ialah Tuhan atau
4/14/12
Jenis-jenis mitos •
•
Mitos asal usul – cerita yang berlaku pada zaman lampau yang boleh dianggap keramat dan mempengaruhi hal kehidupan masyarakat Melayu. Mitos institusi sosial/budaya mengisahkan asal usul sesebuah institusi sosial dalam masyarakat. 4/14/12
(b) Lagenda •
•
Cerita yang dipercayai benar-benar berlaku, tetapi tidak dianggap suci. Tokohnya terdiri daripada manusia yang mempunyai sifat-sifat luar biasa.
4/14/12
Ciri-ciri lagenda •
•
•
sejenis komunikasi lisan bercorakkan cerita berasakan kisah-kisah. Latar masa atau sejarah tidak semestinya masa lampau, tetapi masih ada hubung kaitnya dengan masa silam. Terdapat kesan atau tanda seperti kubur, binaan, bentuk bumi.
4/14/12
Jenis-jenis lagenda •
•
•
Lagenda keagamaan – cerita mengenai orang alim dan penyebar agama. Lagenda alam ghaib/memorat – kisah yang dianggap benar-benar terjadi dan pernah dialami oleh seseorang. Lagenda perseorangan – cerita mengenai tokoh-tokoh tertentu yang
4/14/12
(c) Cerita rakyat Cerita rakyat adalah dalam bentuk prosa dan tidak dianggap benarbenar terjadi.
•
Jenis cerita rakyat :
•
1)
Cerita binatang – cerita yang bersifat menghiburkan dan mendidik.
Ciri-ciri : ü)
Cerita ditokohi oleh binatang.
4/14/12
2) Cerita lipur lara – cerita yang dituturkan oleh para penglipur lara. Ciri-ciri : ü
Dituturkan dan diturunkan secara lisan daripada satu generasi kepada generasi yang lain.
ü
Berlaku tokok tambah.
ü
Milik bersama rakyat Mempunyai peranan sebagai
ü4/14/12
•
3) cerita jenaka – juga disebut anekdot atau kisah lucu.
Ciri-ciri : ü
ü
ü
Ada unsur kebetulan Kelucuan yang ditimbulkan adalah daripada jalan cerita itu sendiri Adanya permainan kata-kata yang melucukan Sifat-sifat watak (a) pintar bodoh
ü4/14/12
4) Cerita teladan – mempunyai unsur deduktif dan memberikan pengajaran serta mengandungi unsur moral. Ciri-ciri : ü
ü
ü
Tokohnya manusia biasa Tokohnya mempunyai tingkah laku dan perwatakan yang sangat baik,murnu,dan jujur Selalunya anak bongsu dan anak
4/14/12
(d) Puisi rakyat •
•
•
Muncul pada zaman manusia belum mengenal bentuk tulisan. Karya puisi menggambarkan masyarakat pada zaman itu yang statik dan terikat pada adat, peraturan dan undang-undang yang mesti dipatuhi. Mempunyai bahasa yang indah, berirama dan mempunyai bentuk 4/14/12 tertentu.
Jenis dan bentuk puisi rakyat 1) •)
•)
Pantun Pantun ialah karangan berangkap yang terbentuk secara berpasangan dalam jumlah baris yang genap, iaitu daripada dua baris serangkap hingga 16 baris serangkap. Bilangan suku kata pada setiap baris antara 8 – 12.
4/14/12
2) Syair •
•
•
•
Puisi yang terdiri daripada empat baris serangkap. Puisi dicipta untuk dilagukan dan diperdengarkan. Rima akhirnya adalah sama iaitu (aa-a-a) atau ada sedikit variasi Keseluruhan rangkap syair ialah maksud dan merupakan idea yang 4/14/12
3) Gurindam •
•
•
•
Sejenis puisi yang tidak tentu bentuknya. Biasanya dalam bentuk terikat yang terdiri daripada dua baris serangkap dan mengandungi 3 – 6 patah perkataan dalam sebaris. Rima akhirnya sama. Gurindam dalam bentuk terikat
4/14/12
4) Seloka •
•
•
Sejenis puisi bebas, sama ada berangkap atau tidak. Dari segi isi seloka mempunyai maksud mengejek, sindiran, sama ada secara serius atau jenaka. Tema dan isinya terlalu umum tetapi isinya disampaikan dalam bentuk pengajaran dan panduan.
4/14/12
Sastera istana (tulisan) •
•
Mula diperkenalkan selepas penerimaan Islam kira-kira abad ke15 Berkembang dalam lingkungan istana
4/14/12
Jenis dan bentuk sastera istana (a)
(•)
(•)
Sastera hikayat – terbahagi kepada tiga jenis iaitu : Sastera hikayat berunsur Hindu seperti Hikayat Seri Rama Sastera rakyat berunsur Islam seperti Hikayat Sultan Damsyik
Sastera hikayat berunsur HinduIslam seperti Hikayat Putera Jayapati 4/14/12
(•)
(b) Sastera undang-undang – dijadikan bahan kajian tentang sistem pemerintahan, sistem pentadbiran dan susun lapis masyarakat lama. Genre terbahagi kepada dua kumpulan iaitu : •
Adat termenggung seperti Hukum Kanun Melaka,Undang-undang Laut Melaka dan sebagainya. 4/14/12
(c) Sastera epik – juga disebut satera pahlawan dan bersifat sejagat, iaitu genre ini terdapat dalam kebanyakan sastera dunia. Genre ini terbahagi kepada dua, iaitu :
•
i.
ii.
Epik kebangsaan yang diwakili oleh Hikayat Hang Tuah Epik berunsur Islam seperti Hikayat
4/14/12
(d) Sastera agama/kitab – kebanyakan genre ini berfokus pada cerita-cerita Nabi Muhammad SAW, iaitu tentang kehebatan dan keagungan Nabi Muhammad SAW dalam membawa dan menyebarkan agama Islam kepada seluruh umat manusia di dunia. •
Contohnya Hikayat Bulan Berbelah. 4/14/12
Kesusasteraan Melayu Moden •
•
•
Hasil karya sastera selepas tahun 1800 Masihi digolongkan dalam sastera moden. Pembahagian dari segi masa ialah bertujuan untuk menyenangkan kita memahami bentu8k dan unsur perbezaan dalam sastera Melayu Faktor lain yang memisahkan sastera
4/14/12
(a) cerpen •
•
•
Merupakan gabungan dua patah perkataan, iaitu cerita dan pendek. Menjadi alat yang mencerminkan sikap, perasaan, pandangan dan fikiran pengarang Melayu dan dapat memberikan gambaran tentang sesuatu zaman. Biasanya mengemukan satu kejadian atau peristiwa yang menjadi fokus 4/14/12 utama pusat penceritaan.
(b) Novel •
•
•
Merupakan prosa rekaan yang panjang yang di dalamnya termuat sebahagian daripada sebuah kehidupan. Istilah novel berasal daripada perkataan Itali, iaitu novella yang bermaksud satu benda kecil yang baharu. Mengisahkan kejadiaan yang 4/14/12 dipusatkan kepada serpihan hidup
