K to 12 Curriculum Guide Filipino (Pamantayang Pangnilalaman - Pamantayan sa Pagganap)

222 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

K to 12 Curriculum Guide

FILIPINO December 2012

K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

1

K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards

FILIPINO


2

Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12 Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na literasi. Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3) pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig. Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan. Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing “nasa kabataan ang pag-asa ng bayan”. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na “Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda ay hindi siya mawawala”. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at tekstong palahad.


3

Mga Pamantayan sa Filipino K-12 A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig. B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards): K–3

4–6

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo, mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo (MT) at Filipino sa tulong ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang mapaunlad ang sarili at mapahalagahan ang sariling kultura

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagahang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang anyo ng panitikan at teknolohiya upang makaangkop at makibahagi sa pagunlad ng tahanan at pamayanan


7 – 10

11 – 12

Naipamamalas ng mag-aaral ang Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang tulong ng iba’t ibang disiplina at rehiyonal, pambansa, saling-tekstong teknolohiya upang magkaroon ng Asyano at pandaigdig at teknolohiya akademikong pag-unawa upang matamo ang kultural na literasi

4

Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards): Grade Level

Grade 1

Pamantayan sa Bawat Baitang Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa. Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.

Grade 2

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng pamayanan.

Grade 3

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.

K

Grade 4

Grade 5

Grade 6

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan. Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng kapaligiran. Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at makatarungang bansa


5

BAITANG 7-10 (Filipino) Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, salingakdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas

ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at

pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.

Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.

Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang Asyano.

Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng kamalayang global.

K to 12 Filipino 1 K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

6

PROGRAM STANDARD

KEY STAGE STANDARD

GRADE LEVEL STANDARD

DOMAIN (Kakayahan)

Wikang Binibigkas

Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe. Sa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.

Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nauunawaan ang mga pasalita at di- pasalitang paraan ng pahayag at nakatutugon nang naayon. Nakakamit ang mga kakayahan at istratehiya sa mabuting pagbasa at pagsulat upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials. Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard) Ang mag-aaral ay... •

nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin

Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard) Ang mag-aaral ay... •

naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos

Batayang Kasanayan Ang mag-aaral ay... • nakikinig nang mabuti sa nagsasalita upang; • maulit at mabigkas nang wasto ang mga salitang napakinggan. -

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD


PERFORMANCE STANDARD

matukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa napakinggang teksto maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto matukoy ang damdaming ipinahihiwatig makasali sa isang usapan maipahahayag nang maayos ang mga sariling pangangailangan at mga kagustuhan

LEARNING COMPETENCIES

7

Ang mag-aaral ay...

•

DOMAIN(Kakayahan)

Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .

CONTENT STANDARD


Ang mag-aaral ay...

•

nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.


Ang mag-aaral ay... •

nabibigkas nang may tamang diin at intonasyon ang mga tugma/ tula

•

nakapagbibigay ng maikling panuto. -

nakapagbibigay ng panuto gamit ang simpleng mapa.

•

nasasabi ang mensahe ng dipasalitang panuto (pakitang kilos) ng nagsasalita.

•

naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan.

•

nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig.

•

napag-uusapan ang damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan.


8


nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento sa tulong ng; - Character Map - Venn Diagram.

•

napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng larawan/pamatnubay na mga tanong/timeline/kadenang kuwento

•

naikukuwento nang pabigkas ang napakinggang teksto sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story.

•

nailalarawan ang isang tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas; -

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD



Maikling video tungkol sa biodiversity/climate change


9

Ang mag-aaral ay... • nahuhubog at napa-uunlad ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD



nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.



napag-uusapan ang mga personal na karanasan nang may tamang pagkakasunod sunod.

•

naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.

•

naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan. Hal. Climate Change Traffic Safety

•

nagkukuwento.

•

Naibibigay ang maaaring epekto ng isang pangyayari (tulad ng Climate Change) sa pamamagitan ng dula-dulaan


10

Kasanayang Ponolohiya

Ang mag-aaral ay...

Ang mag-aaral ay...

Ang mag-aaral ay...

•

•

•

natutukoy at nabibigkas ang wastong tunog ng bawat letra ng alpabetong Filipino; - (mga titik na hindi naituro sa MT) - Alpabetong Filipino patinig - katinig - kambal katinig - diptonggo (aw,ew,iw,ow,uw/ay,ey,iy,o y,uy).

•

naiiugnay ang bawat tunog sa letrang kumakatawan nito.

•

nakikita ang kaibahan ng mga tunog na napakinggan.

•

nabibigkas ang mga salita na binubuo ng mga; - kambal-katinig/klaster - diptonggo. natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita. nasasabi ang mga tunog na katinig/patinig na pinagsama sa napakinggang pantig o salita.

naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.

nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makbuo ng salita.

• •


11

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD

PERFORMANCE STANDARD .

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... •

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay...

• nauunawaan na ang mga nakalimbag • Palabigkasan at Pagkilala sa K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

nagagamit ang iba't ibang

o

Pagpapalit - baka - saka

o

Pagdaragdag baka - a+baka

o

Pagbabawas hanay (-h)

- anay.

•

napapantig ang mga salita.

•

(may kakayahang bilangin ang pantig ng isang salita) nabibilang ang pantig ng isang salita.

•

natutukoy ang mga salitang magkakasintunog.

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay...

nadadagdagan, nababawasan o napapalitan ang isang tunog upang makabuo muli ng panibagong salita ( Add, delete or change target sounds to change words).


nakikilala at nababasa ang mga 12

DOMAIN

Pag-unlad ng Bokabularyo

CONTENT STANDARD



Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

•

nagtatanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan.

•

natutukoy ang kahulugan ng dipamilyar/bagong salita batay sa; - kumpas o galaw - ekpresyon ng mukha - paggagagad - ugnayang salita-larawan - gamit ng mga salita o kayarian  salitang-ugat at panlapi o katangian  kasingkahulugan  magkasalungat na kahulugan  homonyms.

•

naiuugnay ang mga salita at mga kaisipan na napag-aralan sa aklat sa dating kaalaman.

•

nagagamit ang angkop na salita sa pakikipagtalastasang pasalita o pasulat

nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.


nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.

13

DOMAIN

Kaalaman sa Aklat at Limbag

CONTENT STANDARD


Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.

nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… •

natutukoy ang pamagat, awtor at may guhit ng teksto/kuwento

•

nauunawaan ang gawain ng mga awtor at illustrator

•

naituturo ang simula at katapusan ng pangungusap/talata/kuwento

•

nasusundan ang teksto ayon sa tama nitong pagkakaayos: bawat pahina, mula kaliwa hanggang kanan, mula itaas pababa.

•

nauunawaan at nagagamit nang tama ang mga salitang tumutukoy sa kalakaran ng paglimbag: aklat, pabalat, panumila, katapusan, pahina, salita, titik, linya.

•

nasusundan ang pagkakasulat ng teskto, mula sa kaliwa papunta sa kanan at mula sa itaas pababa. nauunawaan ang ugnayan ng teksto at ng mga larawan sa aklat

•


•

nauunawaan na ang mensahe ng aklat ay nasa teksto at hindi nasa larawan.

•

nakikilala ang malaki at maliit na

14

titik sa isang hanay ng teksto


•

natutukoy ang mga salita sa teksto

•

natutukoy ang mga pangungusap sa isang teksto

•

natutukoy ang simula at katapusan ng pangungusap

•

naipaliliwanag ang gamit ng malaking titik sa isang pangungusap

•

nasasabi ang kahalagahan ng bantas sa isang teksto

•

nakilala ang letter order

•

natutukoy ang ayos at estruktura ng tugma at ng mga nakaayos na teskto kapag nagsasalaysay o tumutula.

•

maunawaan na ang mga nakalimbag na teksto ay may kahulugan at kumakatawan sa mga binibigkas na wika

15

DOMAIN(Kakayahan)

Pag-unawa sa Pinakinggan

CONTENT STANDARD


Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.

nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… • naiuugnay ang mga personal na karanasan sa mga napakinggang kuwento. •

Nakikinig nang mabuti sa mga aklat/tekstong binasa upang -


Maisalaysay sa sariling salita ang napakinggan Maiulat nang malinaw ang napakinggan

•

nakasusunod sa maikling panutong napakinggan may 2 o higit pang pangungusap

•

nahuhulaan ang nilalaman ng teksto batay sa pabalat/pamagat ng aklat.

•

nagtatanong at sumasagot ng mga tanong tungkol sa napakinggan.

•

nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento.

•

nakagagawa ng tuwirang ugnayan sa pagitan ng nakasulat at binibigkas na salita.

•

nailalarawan ang mga tauhan sa kunwentong narinig (ayon sa kanilang mga katangian, mga pagkakapareho at pagkakaiba).

16

Pag-unawa sa Binasa

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.


nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon

•

Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan

•

nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.

•

nakapagbibigay ng sariling hula sa maaring mangyari sa kuwentong napakinggan

•

naiguguhit ang paboritong parte ng napakinggang teksto.

•

naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan.

Ang mag-aaral ay… •

nakasusunod sa mga panutong nakalimbag.

•

Nabibigyang kahulugan ang mga pananda/logo/babala na mababasa

•

naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan

•

nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento.

•

nasasagot ang mga tanong tungkol 17

sa binasang teksto. •

natutukoy at nailalarawan ang mga tauhan sa kuwento ayon sa sinabi/ikinilos

•

napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga larawan/pangungusap

•

nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa

Ang mag-aaral ay…

Tatas

•

nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.

•

napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto.

• nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto • naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin • nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin at intonasyon • naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap


18

Pagbabaybay

Pagsusulat

Komposisyon

•

•

•

napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.

Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.

nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.


•

•

•

naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.

Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng palimbag at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.

Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.

•

naisusulat ang mga bagong salita sa pamamagitan ng invented o developmental spelling.

•

naisusulat nang wasto ang mga pantig/salita/pangungusap na idinikta.

•

naisusulat ang mga salita na may wastong baybay - tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang pampaningin - natutunang salita mula sa mga aralin -

•

naisusulat ang mga titik ng alpabeto (mga hindi naituro sa MT) nang may wastong porma o hugis nasisipi ang malaki/maliit na titik

• •

naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.

•

nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng; - impormasyon tungkol sa sarili

•

naiintindihan na may saysay ang tekstong nakasulat.

•

nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase

19

• • • •

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.

nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.

Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan

Ang mag-aaral ay…

•

•

napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.


nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.

nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya.

Ang mag-aaral ay… • nakagagamit nang angkop na salita upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin. •

Ang mag-aaral ay…

naiguguhit ang kuwentong ginawa ng klase/paboritong pangyayari sa kuwentong napakinggan o nabasa. nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo

nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa

Ang mag-aaral ay… • mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig. •

nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan.

•

naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.

20

Mga istratehiya sa Pag-aaral

Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman


Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman

•

naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.

•

naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng - pagpili ng sariling aklat na babasahin - paggamit ng mga resources sa silid-aklatan

•

makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa - Talaan ng Nilalaman - (Talahuluganan)Glossary

•

•

nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan

•

Nakasusunod nang wasto sa mga panuto

•

Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto

•

Naibibigay ang kahulugan ng mga pictograph

•

Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar

•

Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga 21

impormasyon mula sa tekstong napakinggan/nabasa •

Natutukoy ang mga nakikita sa silid-aklatan at ang kahalagahan ng bawat isa

• Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan -


22

K to 12 Filipino 2

PROGRAM STANDARD KEY STAGE STANDARD GRADE LEVEL STANDARD DOMAIN(Kakayahan)

Wikang Binibigkas

Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe. Sa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá. Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nakakapagsabi ng pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan, nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat nang kabit-kabit upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials. Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan (Content Standard) (Performance Standard) Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... • nakikinig nang mabuti • nauunawaan at nagagamit nang • naibibigay ang lubusang sa nagsasalita upang; may ganap na kahusayan ang atensyon sa nagsasalita at mga batayang kasanayan sa nakukuha ang mensaheng - matukoy ang mga pangunahing pakikinig at pagsasalita upang inihahatid upang makatugon ideya sa napakinggang teksto ipahayag ang sariling ideya, nang maayos - maiugnay ang sariling karanasan kaisipan, karanasan at sa napakinggang teksto damdamin - matukoy ang damdaming ipinahihiwatig - makasali sa isang usapan gamit ang telepono/media - naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan  sa pamamagitan ng mga pangungusap/timeline/ pamatnubay na mga tanong  sa pamamagitan ng Story


23

Grammar/CABLA – Story • nabibigyang-kahulugan ang mga panutong napakinggan

CONTENT STANDARD

DOMAIN(Kakayahan) •

Napapalawak ang mga kasanayan • sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .


PERFORMANCE STANDARD nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.


•

nakapagbibigay ng maikling panuto/pamamaraan - ga mit ang mga pangunahing direksyon - paggawa ng isang proyekto/gawain

•

nasasabi ang mensahe ng larawan/pangyayaring nasaksahin

•

nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig

•

napaghahambing ang mga damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan sa kapwa tauhan sa napakinggan o sa saril

24

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD


LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... • nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento •

naihahambing ang mga tauhan sa kuwento/tekstong napakinggan sa isang indibidwal

•

napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng pamatnubay na mga tanong/kahalagahan ng mga ito

•

nakapagbibigay ng maaaring mangyari kung maiiba ang isang pangyayari sa napakinggang teksto

•

nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang teksto sa maayos at magalang na pamamaraan natutukoy ang kahinaan/kamalian/suliranin sa tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas/napakinggang teksto

•


25

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay... • nahuhubog at napa-uunlad ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay... •

nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.


napag-uusapan ang mga personal na karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto

•

naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita. Nakapaglalahad ng impormasyong natutunan mula sa napanood/napakinggang teksto


•

nagkukuwento nang may tamang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari at may tamang organisasyon ng mga ideya

•

Nakapagmumungkahi ng solusyon sa isang suliranin na napanood/ napakinggan

26

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay...

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay...

Kasanayang Ponolohiya •

naipamamalas ang pag-unawa na • ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.

nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makabuo ng salita.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... • natutukoy ang mga salitang magkakasintunog •

natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita

•

nakikilala ang mga tunog na bumubuo sa pantig ng mga salita - P (patinig) - KP (katinig-patinig) - PK - KPK - KKP - KKPK Napagsasama-sama ang mga ponema upang mabasa ang mga salitang may dalawang pantig Nahahati ang mga ponema ng salita Nadadagdagan , nababawasan o napapalitan ang isang tunog ng salita upang makabuo ng isang bagong salita

• • •


•

Nababasa ang mga salitang - May kambal katinig - diptonggo

•

Natutukoy ang bilang ng mga salita sa isang pangungusap

27


28

DOMAIN(Kakayahan)

Palabigkasan at Pagkilala sa Salita

CONTENT STANDARD



Ang mag-aaral ay...

Ang mag-aaral ay...

Ang mag-aaral ay...

•

•

•

nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pantig/salita ayon sa kayarian

•

nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/

•

nagagamit ang palabigkasan upang mabigkas ang mga hindi kilalang salita

•

nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.

•

nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang/konseptwal na ipinahihiwatig

nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.

nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.

•

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD •


Naipakikita ang kasanayan sa • Gramatika pggamit ng Filipino sa pasalita at diK to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa

LEARNING COMPETENCIES • nagagamit ang pagkakaunawa sa gramatika upang madaling maunawaan ang mga di-kilalang salita 29

DOMAIN(Kakayahan)

Pag-unlad ng Bokabularyo

CONTENT STANDARD



Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

•

nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.

nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.

• •

•

• • • •


nakaklasipika ang mga karaniwang salita sa mga konseptuwal na kategorya (hayop,pagkain, laruan) nagtatanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan. (natutukoy ang kahulugan ng mga salita batay sa pagkakagamit ng mga ito sa pangungusap, pagkakarinig, pagkakabasa)natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa; - paggamit ng mga palatandaang nagbibigay ng kahulugahan (context clues)  kasingkahulugan  kasalungat  katuturan o kahulugan ng salita  pag-uugnay sa sariling karanasan  sitwasyong pinaggamitan ng salita napag-uusapanang kahulugan ng mga salita at gamitin ang mga ito sa pangungusap naiintindihan na ang ibang salita ay magkasingkahulugan at ang iba naman ay magkasalungat natutukoy kung ang mga salita ay magkasingkahulugan o magkasalungat nakapagbibigay ng mga salitang magkakasingkahulugan/magkakas alungat 30

•

• • •

• • •


nauunawaan na may iba't ibang gamit ang mga salita sa pangungusap (bilang pangngalan, pandiwa, at iba pa) natutukoy ang mga pinaikling salita (contractions) nabibigyang kahulugan ang mga dinaglat na salita nakikilala na ang dalawang salita ay maaring maging tambalang salita - tambalang salita na nananatili ang kahulugan  naglalarawan  layon  gamit nauunawaan na ang mga wika ay mayroong iba't ibang antas ng pormalidad nagagamit ang wika nang may higit na control nababasa nang malakas at ng may tatas ang mga pamilyar na teksto na may ekspresyong angkop sa gramatika

31

DOMAIN

Kaalaman sa Aklat at Limbag

CONTENT STANDARD


Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.


nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… • alam ang ilang bahagi ng teksto, tulad ng bungad at hulihan ng pangungusap, simula at pagtatapos ng mga talata at iba pang bantas • nauunawaan ang dahilan kung bakit nagbabasa ang mga tao- upang matuto at masiyahan • nauunawaan ang pagkakaiba ng kathang isip at di-kathang teksto • nahuhulaan ang pamagat batay sa pabalat ng aklat • nakikilala ang pagbibigay ng mga salita (capitalization, bold print) • natutukoy kung paano nagsisiumula at nagtatapos ang isang pangungusap/talata • natutukoy ang kahalagahan malaking titik sa isang salita/pangungusap • natutukoy ang kahalagahan ng bantas sa isang pangungusap - kuwit - tandang pananong - tandang padamdam • natutukoy ang mga salita, pangungusap at talata sa binasang teksto

32

DOMAIN(Kakayahan)

Pag-unawa sa Pinakinggan

CONTENT STANDARD


Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.


nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… • alam kung tama ang ginawang prediksyon matapos pakinggan o basahin ang kuwento • nahuhulaan ang susunod na mangyayari sa kuwento • nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento • nasasabi ang banghay ng kuwentong napakinggan • napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong napakinngan • nakasusunod nang wasto sa panuto na may dalawa-tatlong hakbang • Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan • nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto. • nakapagbibigay ng sariling wakas sa napakinggang kuwento • naiguguhit ang mensahe/kaisipan ng tekstong napakinggan • naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan

33

DOMAIN(Kakayahan)

Pag-unawa sa Binasa

CONTENT STANDARD



Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

A.

naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.


nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon

Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman • nagagamit ang mga personal na karanasan sa paghula ng mga maaaring maganap sa tekstong binasa • naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan • nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto B. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto • Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto • nahuhulaan ang mga susunod na mangyayari sa kuwento • nakikilala ang mga pangunahing pangyayari sa kuwento • nailalarawan ang mga literal na bahagi ng kuwento tulad ng tauhan, banghay at tagpuan • Nasasabi ang banghay ng kuwentong binasa • natutukoy ang pagkakapareho at pagkakaiba ng banghay o mga pangyayari sa kuwento, sa mga personal na karanasan • nagagamit ang kaalaman sa tauhan at sa mga linya ng tauhan para sa epektibong pagbabasa • nakikilahok sa mga malikhaing pagtugon sa kuwento tulad ng sabayang bigkas at dula-dulaan • nakikilahok sa pagpalakpak, pagsagot, pagkanta at sabayang

34

pagbasa na bahagi ng pagbasa ng tula o kuwento C.

Pag-unawa sa Informational Text 1. Procedure • Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto • Nailalarawan sa sariling salita ang mga natutunan sa binasa • nababasa at naisasagawa ang simpleng panutong nakasulat • naipaliliwanag sa sariling salita ang pamamaraang nabasa • naiguguhit ang pmamaraan na nabasa 2. Recount • nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto • nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kalian, paano tungkol sa binasa • naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunodsunod 3. Explanation • naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari • nagagamit ang mga pangugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang nabasang teksto

D. Mga Istratehiya sa Pag-unawa K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

35

• nakapagbibigay ng dahilan o motibo para magbasa (para maaliw, kumalap ng impormasyon) • humihingi ng tulong para maintindihan ang teksto • nahahanap ang impormasyon sa teksto/kuwento na kinakailangan upang tugunan ang simpleng tanong • natutukoy kung ang isang teksto at tunay o kathang-isip


•

Nabibigyang kahulugan ang mga pananda/logo/babala na mababasa

•

nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento

•

napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga pangungusap

•

nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa

•

nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.

•

napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto

36

DOMAIN(Kakayahan) Tatas

CONTENT STANDARD Naipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at dipasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe

PERFORMANCE STANDARD Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat

LEARNING COMPETENCIES • nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto • naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin • nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon • nakababasa ng 20 na highfrequency /sight words ng may pagkukusa • nababasa ang tekstong pang ikalawang baiting (60wpm) • naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap

Pagbabaybay

•

napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.

•

naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.

• •

•


Nagagamit ang phonemic awareness at letter knowledge para makabaybay ng mga salita Natutukoy ang mga salitang may maling baybay sa isang pangungusap nagagamit nang wasto at angkop ang simpleng bantas at malaking titik

37

•

naisusulat ang mga salita na may wastong baybay - tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang pampaningin - natutunang salita mula sa mga aralin - mga salitang dinaglat • naipapangkat ang mga salita ayon sa baybay/kayarian nito Pagsusulat

•

Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.

•

Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng pakabit-kabit at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.

•

•

•

•


Nakagagawa ng - Pataas-pababang guhit - Pataas na paikot - Pababang ikot Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan na may tamang laki at layo sa isa't isa - malaking titik - maliit na titik - mga salita - pangungusap nasisipi nang wasto at sa maayos na paraan - malaking titik - maliit na titik - mga salita - pangungusap Form lower case letters correctly in a script that will be easy to join later

•

naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.

•

nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng; - mga salitang natutunan sa aralin

38

-

DOMAIN Komposisyon

CONTENT STANDARD •

nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.

PERFORMANCE STANDARD •

Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

•

•

nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.


nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.

mga salitang dinaglat parirala pangungusap

LEARNING COMPETENCIES •

may iba't ibang dahilan sa pagsulat

•

nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase

•

nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran

•

naisusulat nang wasto ang mga salitang/pangungusap na ididikta

Ang mag-aaral ay… • nakagagamit nang angkop na salita/bantas upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin •

nakabubuo ng mga payak na pangungusap/talata tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/ nabasa

•

nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata /liham pangkaibigan upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya

39

DOMAIN(Kakayahan)

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay…

Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan

•

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay…

napapahalagahan ang mga pasalita • at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.


nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… • Ikinukuwentong muli ang mga akdang binasa •

May mga dahilan na sa pagpili ng mga kuwentong babasahin (nasasabi ang dahilan ng pagpili sa kuwentong babasahin)

•

gustong humiram ng mga libro para basahin sa bahay (nakahihiram ng aklat na babasahin sa bahay)

•

may mga paboritong manunulat at libro (naipapakita ang kawilihan sa pagbasa ng paboritong aklat at maa akda ng paboritong manunulat)

•

mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan/pangimpormasyon sa pamamagitan ng maayos na pakikinig

•

nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan

•

nakapag bibigay ng motibo/dahilan para magbasa

•

naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor

40

nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento

Mga istratehiya sa Pag-aaral

Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman


Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman

•

naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng - pagpili ng sariling aklat na babasahin - paggamit ng mga resources sa silid-aklatan

•

makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan

•

nagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagsipi ng mga gawaing pasulat

•

nakasusulat nang may pagkukusa upang magpahayag ng mensahe

•

nakapagsasalita nang may tamang ekspresyon, lakas ng boses, katamtamang bilis at angkop na galaw ng katawan para sa mabisang pagpapahayag ng mensahe

•

nabubuklat ang mga picture book nang may kasiyahan

•

natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa - Talaan ng Nilalaman - Index - May akda - Tagaguhit

•

nagagamit nang wasto ang mga

41

bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan


•

naiisa-isa ang mga paraan ng pangangalaga sa aklat

•

Nakasusunod nang wasto sa mga panuto

•

Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto

•

Naibibigay ang kahulugan ng mga bar graph at table

•

Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar

•

Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa tekstong napakinggan/nabasa

•

Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan

•

Naisasagawa ang mga tamang gawi sa paggamit ng silid-aklatan

•

Natutukoy ang mga print at electronic resources sa silidaklatan

•

Nakagagamit nang wasto ng mga print at electronic resources sa

42

salid-aklatan

K to 12 Filipino 7 PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)

KEY STAGE STANDARD

GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 7) DOMAIN (KAKAYAHAN) Pag-unawa sa Napakinggan

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi. Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon. Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard) Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga impormasyon, konteksto, at epekto ng suprasegmental sa kahulugan ng tekstong napakinggan

Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard) Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling pagpapakahulugan/ interpretasyon sa tekstong napakinggan

Batayang Kasanayan Ang mag-aaral ay... • Nakapagbibigay-hinuha sa konteksto ng pinakikinggan ayon sa lugar, kausap at paksa  Nakapagbibigay ng paksa ng tekstong napakinggan  Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa tekstong


43

napakinggan  Nakasasagot sa mga tanong tungkol sa tekstong napakinggan  Nakapagbibigay-hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari ng DOMAIN (Kakayahan) Pag-unawa sa Napakinggan

Pamantayang Pangnilalaman

Pamantayan sa Pagganap

Batayang Kasanayan tekstong pakikinggan • Nakapagsasaayos ng mga ideya o impormasyong napakinggan  Nakapaglalahad ng mga detalye ng tekstong napakinggan  Nakapaglalahad ng magkakasunod-sunod at magkakaugnay na pangyayari ng tekstong napakinggan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang isa sa mga pagkukunan ng mahahalagang impormasyon

Ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng ilang napapanahong paksa/isyu na may kaugnayan o batay sa napakinggang media

 Nakabubuo ng mga tanong batay sa tekstong napakinggan • Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) • Nakapagtatala ng mga detalye ng napakinggang mediaNakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, saloobin at pananaw tungkol sa napakinggan


44

DOMAIN (Kakayahan)



Pag-unawa sa Napakinggan

Batayang Kasanayan Ang mag-aaral ay... tungkol sa napakinggang media  Nakapagpapaliwanag ng kabuluhan ng napakinggang media 

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kahalagahan ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa pagpapahayag ng damdamin/saloobin, pananaw at iba pa

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin batay sa tekstong napakinggan

Nakapaglalahad ng mga napapanahong isyu mula sa napakinggang media

• Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng paggamit ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga dipasalitang palatandaan (nonverbal clues) sa tekstong napakinggan 

Nakapagbibigay-hinuha sa mga detalye sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita

 Nakapaglalahad ng saloobin/damdamin at pananaw ng mga nagsasalita sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita


45

DOMAIN (Kakayahan)

Pagsasalita



Batayang Kasanayan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng pakikinig

Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng paraan kung paano niya nauunawaan ang kaniyang pinakikinggan

Ang mag-aaral ay...

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang uri ng teksto (naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwrian)

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin at pananaw tungkol sa ilang napapanahong isyu o paksa

• Nakabubuo ng mga pahayag na naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwiran

• Nakapagpapakita ng sariling paraan ng pakikinig sa mga teksto

 Nakapaglalarawan ng mga: o bagay sa paligid o pangyayari  Nakapagsasalaysay ng mga: o o

pangyayari tungkol sa sariling buhay pangyayari tungkol sa buhay ng ibang tao

 Nakapaglalahad ng mga katuwiran mula sa nakuhang detalye • Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap


46

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan  Nakapagpapahayag ng damdamin tungkol sa mga tauhan sa akda

Pagsasalita

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa maayos na pagsusunod-sunod ng mga pangyayari/ideya sa paraang pasalita

Ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng mga pangyayari/ sariling karanasan o karanasan ng iba sa masining na paraan

 Nakapagbibigay-puna sa mga ginawa at desisyon ng mga tauhan sa akda • Nakapagsasalita nang may maayos na pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari/ideya • Nakapagpapamalas ng organisadong pag-iisip sa pagsasalita  Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at pangyayari upang makuha ang nilalaman ng akda  Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa isang akda  Nakapagsasaayos ng mga pahayag tungkol sa mga pangyayari sa paligid  Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa sariling buha


47


48

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan

Pagsasalita

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga katuwiran

Ang mag-aaral ay nakapaglalahad ng mga katuwiran batay sa isang napapanahong isyu o paksa

• Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng mga napapanahong isyu o paksa

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga nasaliksik na impormasyon

Ang mag-aaral ay ay nakapaglalahad ng mga nasaliksik na imoormasyon

• Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik

• Nakapaglalahad ng sariling opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang may kaayusan, kaisahan ay kabuuan

• Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng pananalita • Nakagagamit ng simbolismo para pagyamanin ang mga ipinahahayag

Pag-unawa sa Binasa

DOMAIN (Kakayahan)

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan


Pag-unawa sa Binasa K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

Ang mag-aaral ay nakapaguugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa

• Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan  Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita sa isang akda batay sa: o pagkakagamit sa pangungusap o denotasyon/konotasyon o tindi ng pagpapakahulugan


Batayang Kasanayan o o

kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan kontekstuwal na pahiwatig 49

DOMAIN (Kakayahan)



Pag-unawa sa Binasa

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal

Ang mag-aaral ay nakapaghahambing ng kultura ng iba’t ibang rehiyon batay sa uri ng kanilang panitikan

Batayang Kasanayan •

Nakapaghahambing ng iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal  Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng panitikan na natatangi sa bawat rehiyon: o o o o o

wika tema at paksa tauhan tagpuan kaisipan

 nakapaglalarawan ng mga natatanging aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa: heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)  nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga panitikan mula sa iba’t ibang rehiyon


50

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan  nakapagbibigay ng haka kung bakit nagkakaiba o nagkakatulad ang mga panitikan ng iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas • Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa akda • Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal na konteksto ng binabasang akda Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng panitikan alinsunod sa isang payak ngunit malinaw na kasaysayang pampanitikan ng Pilipinas

Pagsulat

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa tekstong naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata kaugnay ng paksa

Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at estratehiya upang mabisang makapagsulat para sa iba’t ibang layon • Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng pasalita at pasulat na paraan ng wika na may tuon sa kani-kanilang katangian  Nakapaglalahad ng mga katangian ng pasulat na paraan ng wika


51

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan  Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na paaan ng wika  Nakapaglalarawan gamit ang payak na panuring (pang-uri at pang-abay)  Nakabubuo ng matatalinghagang paglalarawan gamit ang mga idyoma at tayutay • Nakasusulat ng tekstong paglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran  Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at kayarian ng talata)  Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng panuring  Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng mga idyoma at tayutay


52

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan • Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap • Nakasusulat ng simple at organisadong talata

Pagsulat

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa balita bilang isang uri ng tekstong nagsasalaysay

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng balita batay sa ilang napapanhong isyu o paksa

•

Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay  Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng tekstong nagsasalaysay  Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong nagsasalaysay  Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng balita  Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa pagsulat ng balita  Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang pangyayari sa mga tekstong binasa


53

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan

Pagsulat

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga elemento at hakbang sa pagsulat ng suring papel

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng suring papel ng isang nabasa, napakinggan o napanood na akdang pampanitikan

• Nakasusulat ng sanaysay na may kaayusan, kaisahan at kabuuan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga bahagi at hakbangin sa pagsulat ng pamanahong papel

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pamanahong papel kaugnay ng napiling paksa

• Nakasusulat ng pananaliksik

• Nakasusulat ng suring papel sa isang akda

 Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi ng pananaliksik  Nakapaglalahad ng mga paraan ng pananaliksik • Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon • Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon


54

DOMAIN (Kakayahan)


Tatas

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa wastong gamit ng wika, pabigkas man o pasalita

Pamantayan sa Pagganap Ang mag-aaral ay nakababasa, nakasusulat at nakapagsasalita, nakapanonood nang may katatasan gamit ang wastong gramatika/retorika

Batayang Kasanayan Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas man o pasulat • Nakapaghahambing ng pormal at impormal na Filipino • Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye ng napanood, napakinggan, o nabasang impormasyon (media literacy) • Nakapagtataya kung ang napakinggan, napanood o nabasa ay may kabuluhan at kredibilidad • Gagap ang gramatika at bokabularyong Filipino


55

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan

Pakikitungo sa Wika at Panitikan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon

Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon

Estratehiya sa Pananaliksik

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon

Ang mag-aaral ay nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon

Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral • Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon • Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon


56

K to 12 Filipino 8 PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)

KEY STAGE STANDARD GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 8) DOMAIN (Kakayahan) Pag-unawa sa Napakinggan

Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi. Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino. Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard) Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsususuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan.

Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard) Ang mag-aaral ay nakalilikha ng isang komik istrip na nagpapakita ng kanilang pag- unawa sa tekstong napakinggan.

Batayang Kasanayan Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaan na ginagamit sa mga usapang napakinggan. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto at intonasyon) Natutukoy ang mga puntong binibigyangdiin o halaga ng tagapagsalita. Natutukoy ang paksang pangungusap sa napakinggang pahayag. Nakikinig nang mabuti upang: • matukoy ang layunin ng napakinggang ulat at/o babasahin • masagot ang mga tanong • matukoy ang mahahalaga at dimahahalagang pangyayari


57


58

DOMAIN (Kakayahan)




Pag-unawa sa Napakinggan

• • •

masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari masabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari mapatunayan ang kawastuhan ng impormasyon mataya ang saloobin , haka o opinyon at argumentong napakinggan.

Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at sa gumagamit ng wika.

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa proseso ng pakikinig na may pagunawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata ukol sa kanilang pagunawa at pagbabahagi ng kanilang damdamin sa teksto o pahayag na napakinggan.

Nakalililkha ng isang’ artwork” na nagpapakita ng kanyang pag-unawa sa napakinggan. Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan. Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa mga impormasyong napakinggan. Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon. Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang:  magpatuloy  huminto nang bahagya  tumigil at magwakas


59

DOMAIN (Kakayahan) Pag-unawa sa Napakinggan


Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa mapanuring pakikinig.


Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling interpretasyon at opinyon sa tekstong napakinggan

Batayang Kasanayan

Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa napakinggang pahayag. Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto o diskursong napakinggan. Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita. Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at ng nakikinig. Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba pang paksa at karanasan. Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa napakinggan. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe • Muling nasasabi o naisusulat sa sariling pamamaraan ang mga napakinggang pahayag, mensahe at teksto. • Naisasaayos ang mga ideya o impormasyon mula sa narinig na teksto o diskurso. • Nakapaghahambing ng katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at nakikinig. • Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita.


60

DOMAIN (Kakayahan)

Pamantayang Pangnilalaman Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayang makagawa ng angkop na pagtugon sa pinakinggang usapan/talakayan

Pamantayan sa Pagganap Ang mag-aaral ay nakapagoorganisa ng isang talakayan, programa o positibong pagkilos na ukol sa programa o talakayang napakinggan.

Batayang Kasanayan Nakasusuri ng de-kahon at progresibong katuwiran. Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw, kontradiksyon o saloobin sa narinig. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakabubuo ng mahahalagang punto sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakukuha ang iba’t ibang tala mula sa napakinggan sa pamamagitan ng: • ugnayang pamaksa • pagsulat kung ano ang narinig • ugnayang –sunuran • pagbibigay-diin • rebisyon Gumawa ng isang kampanya o programa na magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang multi media sa mga isyung natalakay sa programang napakinggan. • Mapalawak at mapayaman ang sariling interes sa pakikinig sa mga tekstong na nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-unawa.


61

DOMAIN (Kakayahan)



Pasasalita at Katatasan (Fluency)

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita ayon sa sitwasyon, pangangailangan at pagkakataon.

Ang mag-aaral ay nakalalahok sa usapang angkop sa iba’t ibang sitwasyon at naisasalaysay ang mga bagay na narinig, nabasa at napanood.

Batayang Kasanayan Nagagamit ang angkop at magalang na pananalita sa pakikipag-usap. Naipapahayag nang mabisa ang mga kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan ng: • tono o lakas ng tinig • bilis ng pagsasalita • paghinto o pagpigil • diin • intonasyon Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng panalita. • Nabubuo at nagagamit nang wasto ang mga pangngalang hango sa pandiwa sa pakikipag-usap sa kapwa • Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng mga pang-uring nagkakahawig ang kahulugan sa pagpapakilala sa sarili. • Natutukoy at naihahambing ang panguring panlarawan at pamilang sa pagpapakilala ng tao bagay o pangyayari. • Nagagamit sa makabuluhang pangungusap ang mga pang-uring panlarawan at pamilang Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng magandang saloobin sa ibang tao. Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pangungusap. Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na angkop sa pagsagot sa mga tanong.


62

DOMAIN (Kakayahan) Pasasalita at Katatasan (Fluency)


Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan upang mapagyaman ang mga natatamong kaalaman at kakayahan sa paglinang ng pangangailangang pangkomunikatibo.


Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang ideya at iba pang impormasyon ukol sa napapanahong isyu o paksa.

Batayang Kasanayan

Naipapaliwanag ang mga impormasyon at naiuulat ang kahalagahan ng mga ito. • May kakayahang mangatwiran sa mga napapanahong isyu sa lipunan. • Gumagamit ng mga angkop na simbolo, imahen at pahiwatig sa pananalita. • Higit na bihasang nakagagamit ng epektibo’t mapanghikayat na pananalitâ. Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa iba’t ibang paraan tulad ng pagbabasa, pakikipanayam atbp. Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga nalikom na datos sa pananaliksik. Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at dituwirang pahayag. Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari. Nakabubuo ng isang maayos at may kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa magkakaugnay na pangungusap.


63

DOMAIN (Kakayahan) Pasasalita at Katatasan (Fluency)


Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalamang gramatikal at retorikal na makakatulong sa pagtamo ng mabisang pasalitang pangkomunikatibo



Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang damdamin, sariling opinyon at nakapagpapalitang-kuro upang mahikayat ang kausap na pakinggan ang kanyang pananaw.

Batayang Kasanayan

Nagagamit ang mga angkop na salita sa: • pagtanggi • pagtanggap • pagpapahayag ng argumento • pag-iisa-isa • pagbibigay ng opinyon • pagbibigay ng proposisyon • pagbibigay ng alternatibo • pagtutulad ng ideya • paglalagom

64

DOMAIN (Kakayahan)




Batayang Kasanayan Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa pormalidad ng pagkagamit nito Nabibigyang-kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na na nagbibigaypahiwatig. Nakabubuo ng mga pangungusap na: • nagpapaliwanag • nangangatwiran • nagsasalaysay • naglalarawan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa pagsasalita tungo sa mabisang komunikasyon.

Ang mag-aaral ay nakapamumuno sa talakayan at anumang uri ng palatuntunan.

Nakakapagsasagawa ng panayam. Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa : • pagbubukas ng usapan • paglipat at pagbalik ng usapan • pagtatapos ng usapan Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pagaalinlangan/pag-aatubili/pasubali. Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain


65

DOMAIN (Kakayahan)




Batayang Kasanayan Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga patunay at katwiran. Naipapahayag nang maayos ang matinding reaksyon sa bagay na di maunawaan at nagugustuhan. Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin. Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o palatuntunan.

Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa tekstong binasa

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng maikling talata ukol sa mga akdang binasa.

Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa isang pormal ng okasyon. Naibibigay ang buod ng akdang binasa Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng mga salita ayon sa: • pagtutulad o pagkakakaiba  kasingkahulugan/katulad ng kahulugan  kasalungat na kahulugan • talinghaga at idyoma/sawikain


66

DOMAIN (Kakayahan)





pagbabagong naganap sa salita dahil sa:  Paglalapi  Pag-uulit

•

Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (klino/clining)

•

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang maiangkop ang kahusayan sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng tekstong binasa.

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang sanaysay o komposisyon batay sa tekstong kanyang binasa at sinuri.

Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual clues) sa pamamagitan ng:  halimbawa  paliwanag  pag-uugnay sa sariling karanasan  pahiwatig  kontekstong pinaggamitan  mga salita /pahayag na pamilyar o pambansa (antas ng wika)

Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing pamamaraan. Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang pahayag. Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap ayon sa kahulugang: • likas • tago


67

DOMAIN (Kakayahan)





matalinghaga atbp. Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng mga: • talinghaga •

larawang-diwa

•

pagpapatungkol (reperensya)

Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa: • sarili • pamilya • pamayanan • lipunan • daigdig Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may akda Nakikilala ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa kanyang: • kilos • gawi/ugali • paniniwala • paninindigan


68

DOMAIN (Kakayahan)


Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay (Paglinang ng Talasalitaan) nakapagpapamalas ng kakayahang makapagsuri, makapagbigaykahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa mga napapanahong paksa.

Pamantayan sa Pagganap Ang mag-aaral ay nakalilikom, nakahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang lathalain.

Batayang Kasanayan Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang mahalagang impormasyon para sa sariling pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang ginagalawan. • • • •

• •


Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda. Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa. Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at iba't ibang damdamin ng tekstong binasa. Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon, paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto ng mga akda di lamang para sa sarili kundi para sa nakararami. Nabibigyang-puna ang estilong ginamit ng may akda. Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:  sarili  pamilya  pamayanan  lipunan  daigdig

69

DOMAIN (Kakayahan)





Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.

•

Natatalakay ang mga tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.  Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.  Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap  Nakapagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi ukol sa alinman sa mga sunod-sunod na paksa gaya ng: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable Development o Peace Education o Karapatang Pambata at kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive Health o Kaligtasan ng Tao, Batas Trapiko at ang mga Pilipino


70

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan Information and Communication Technology Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa isang tiyak na layunin. o


Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapag-suri, makapag-bigaykahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa isang/ilang mga napapanahong paksa.

Ang mag-aaral ay nakalilikom, nahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang pangulong tudling o editoryal.

Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng babasahin. Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa. Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o tekstong binasa. Napayayaman ang mga kakayahan at kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng bawat tekstong binasa. Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para mabuod o malagom ang:  buong teksto  isang tiyak na ideya  batayang ideya Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang impormasyong kailangan sa isang simpleng /payak na pananaliksik.


71

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan Nakahahalaw para makuha ang:  diwa o mahalagang ideya ng teksto  pangkalahatang impresyon sa teksto/pahayag Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap. Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.  Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.  Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap  Nakapagbibigay ng kuro-kuro at suhestiyon ukol sa alinman sa mga sumusunod na paksa: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable Development o Peace Education o Karapatang Pambata at kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive Health o Kaligtasan ng Tao, Batas Trapiko at ang mga Pilipino


72

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan o

Pagsulat at Komposisyon

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin nang pasulat gamit ang angkop na gramatika at retorika.

Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata • Nakasusulat ng talata na binubuo ng magkakaugnay na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong palagay o kaisipan • Nakabubuo ng talata na may wastong paglulugar (sintaks) ng paksang pangungusap sa:  unahan  malapit sa unahan  katapusan  di tuwirang nakalahad •

Nagagamit ang iba’t ibang teknik sa pagpapalawak ng paksa:     

•


Information and Communication Technology

depinisyon paghahalimbawa pagsusuri paghahawig o pagtutulad sanhi at bunga

Naisasaayos ang mga pangungusap sa loob ng talata upang magkaroon ng kaisahan sa pamamagitan ng:

73

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan


 pag-aayos ng mga detalye na lohikal ang pagkakasunud-sunod  paggamit ng mga ekspresyong transisyunal  paglalahad ng mga pangungusap nang may magkatulad na pagkakabuo •

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin sa isang orihinal na komposisyon gamit ang angkop na gramatika at retorika.


Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang pansuportang ideya sa pamamagitan ng:  paglulugar ng mahahalagang kaisipan sa unahan o hulihan ng talata  pagsasaayos ng mga detalye mula sa di-makahulugan tungo sa pinakamakahulugan

Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon • Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at kawilihan sa pagpili ng paksa. • Naisasagawa ang angkop na paraan ng paglilista ng paksa. • Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan upang malinaw na makita sa target na awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito sa loob ng talata sa pamamagitan ng:  kronolohikal na pagkakasunod-sunod  lohikal na pagkakasunod-sunod patungo sa di alam; tangi patungo sa kalahatan; payak patungo sa pagiging masalimuot at mula sa abstrak patungong kongkrit  pag-aayos batay sa kahalagahan ng mga ideya

74

DOMAIN (Kakayahan)






Nakabubuo ng isang balangkas upang maipakita nang malinaw ang sariling ideya at intension sa pagbuo ng komposisyon.

•

Nakapipili ng pamagat na may dating ng pagiging orihinal at may pang-akit sa target na mambabasa.

•

Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.

•

Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan

•

Nagagawang kawili-wili ang panimula ng komposisyon sa pamamagitan ng isang:  kaakit-akit na pahayag  napapanahong sipi o banggit anekdota  serye ng mga tanong at iba pa

•

Nawawakasan ang komposisyon nang may pangkalahatang impresyon sa pamamagitan ng:  pagbubuod  makabuluhang obserbasyon  kaisipang hango sa binuong komposisyon  konklusyon

75

DOMAIN (Kakayahan) Pagsulat at Komposisyon

Pamantayang Pangnilalaman Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin na batay sa mga impormasyong nakalap.

Pamantayan sa Pagganap Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang lathalain ng sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.

Batayang Kasanayan Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang lathalain. • Nakapipili ng isang napapanahong paksa. • Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon. • Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon. • Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa. • Nakabubuo ng maayos na balangkas • Nakabubuo ng isang:  makatawag-pansing panimula  mabisang wakas Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood. • Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan. • Nakasusulat ng kathambuhay batay sa mga tiyak na katangian nito. • Nakapagtatala ng mahahalagang impormasyon. • Nakabubuo ng kathambuhay.

DOMAIN (Kakayahan)




Batayang Kasanayan Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. 76

DOMAIN (Kakayahan)



Batayang Kasanayan Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood. Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan. Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.

Wastong Gamit ng Gramatika

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng pasalita o pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika.

Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang ideya gamit ang wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.

Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong ng mga pananda. Nakabubuo ng pangungusap na :  nagpapaliwanag  nangangatwiran  nagsasalaysay  naglalarawan  Nakapagpapahayag ng iba’t ibang damdamin/layunin gamit ang wastong tono o intonasyon. Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag ng kilos.


77


78

DOMAIN (Kakayahan) Wastong Gamit ng Gramatika


Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pangkomunikatibo gamit ang wastong gramatika at retorika.


Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang saloobin at opinyon gamit ang wastong gramatika at retorika

Batayang Kasanayan

Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:  kumplemento/pokus tagatanggap/benepaktibo  kumplemento/pokus gamit: instrumental  kumplemento/pokus direksyunal  kumplemento/pokus sanhi: kusatibo  atbp. Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang maayos at wasto. Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang. Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panangayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong pahayag. Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa talata.

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng mga natutuhang konsepto ng pasulat.

DOMAIN (Kakayahan)


Ang mag-aaral ay nakakapagpahayag ng mga kaisipan, ideya, opinyon ng pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika


Wastong Gamit ng Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay Gramatika nakapagpapamalas ng mga nakapagpapamalas ng kasanayang pangkomunikatibo, kasanayan sa K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO

Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o ingklitik. Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa modipikasyon ng pangungusap.

Batayang Kasanayan Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong pananda at bantas 79


80

DOMAIN (Kakayahan) Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)



Batayang Kasanayan

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang gumamit ng impormasyon at talang nalikom mula sa iba’t ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik.

Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pormal na sanaysay batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.

Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay.

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng piling lathalain

Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling lathalain na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.

Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain.

Nagagamit ang wastong pamamaraan ng “in-text citation”. Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.

Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunodsunod ang mga impormasyon. Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at tuldok.

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng iba’t ibang klase ng artikulong pampahayagan

Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling editoryal o pangulong tudling na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.


Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o datos sa pagsulat ng editoryal. Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di sa mga haka-haka lamang.

81

DOMAIN



Batayang Kasanayan

Pagsusuri ng Florante at Laura

Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pagbasa ng akda upang hanguin ang mahahalagang aspeto nito na maaring mapagkunan ng mahahalagang kaisipan at aral na maari nating magamit sa suliraning pangkasalukuyan.

Ang mag-aaral ay nakakapagpahayag ng kanyang ideya ukol sa mahahalagang aral ng akda.

Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:  pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong isinulat ang akda  pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda  pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda  pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang isinulat ito hanggang sa kasalukuyan. Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:  pagbubuod sa akda  pagtiyak sa mga elementong makikita sa akda kaugnay ng kinabibilangan nitong genre ( awit o romansang metrikal )  pagtukoy sa mga papel na ginagampanan ng mga tauhan sa akda  pagbibigay-kahulugan sa mga: o matalinghagang kaisipan o tayutay o simbolo  paglalahad ng pangunahing kaisipan ng bawat kabanata  pagtalunton sa mga pangyayari at tunggaliang naganap sa akda  pagtiyak sa tagpuan  pagtukoy sa wakas ng akda


82

DOMAIN



Batayang Kasanayan Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang):  Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng: o pagmamahal o pagtataksil o katapatan o pamamalakad/pamamahala sa bansa o atbp.  Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga kasipang ito  Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito kaugnay ng mga karanasang: o pansarili o pampamilya o pangkomunidad o pambansa o pandaigdig  Naipahahayag ang pansariling paniniwala at pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat Nasusuri ang akda batay sa iba’t ibang lapit at pananaw sa panunuring pampanitikan




Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda



Napatutunayan ang ilang elementong klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang bahagi ng akda



Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan

83

DOMAIN



Batayang Kasanayan Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.  Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa: o mga hilig/interes o kawilihan o kagalakan/kasiglahan o pagkainip/pagkayamot o pagkatakot o pagkapoot o pagkaaliw/pagkalibang o atbp.  Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa mga tauhan at pangyayari sa akda sa pamamagitan ng mga malikhaing paraan: o biswal o awdyo o pagtatanghal  Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda


84

DOMAIN



Batayang Kasanayan  Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda  Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon.  Natutukoy sa akda ang mga: o tradisyong katutubo at pambansa o pananaw panrelihiyon o kaugnay na pangyayari sa kasaysayan o kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan  o o o

Naihahambing ang akda sa ilang katulad na akdang: nabasa napanood napag-aralan sa klase

 Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa pamamagitan ng: o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/ di- makatotohan ng akda o pagbibigay ng sariling solusyon sa suliranin ng tauhan  Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda batay sa: o posibilidad ng mga pangyayari o kilos ng mga tauhan o sariling mga paniniwala, kaisipan at pagpapahalaga o mga tunay na pangyayari sa buhay


85


86

K to 12 Curriculum Guide Filipino (Pamantayang Pangnilalaman - Pamantayan sa Pagganap)

Recommend Documents