DİN
ve
PSİKİYATRİ
IRVN D YLOM
1931 yılnda Washingto Washingto DC.de doğdu George Washington Washington Üniversitesi Tıp Faküesi'nde okudu. Stanford Üniversitesi T Fakültesinde Psikiyari Pofesörlüğü ünvanını sürdüen Yalom'un dünya çapda ilyonarc,a okura ulaşan ve Türkçeye de evrlen ktalarndan bazları şunlardı: Grup Ter pisinin Teori ve Pratiği, Aşkn Celladı ve Diğer Psikotepi Ö küleri Divan Varoluşçu Psikoterapi Nietzsche Ağladığnda Bgünü Yaşama Arzuu: Schopenhauer Tedavisi Her Gün iz Daha Yakın Anne ve Hayatın Anlamı. rin Yalom ha en Kalirnya Palo Aloda Alo da eşi Marilyn Ylo'la yaşaakta d EMRE NOLU Kas 976da İsanbul'da doğdu stanbul'da yaşıyo
ÖZGÜ ADI Rgon a sycıat © 2000 In D. Y aom/ Sandra Djkstra Lleay Agency/ Onk Ajans Ld. Şt / Tukuvaz apçık Yayıncık AŞ (200) Bu men ik ke Aekan Pskiya Denğ'ne Oska Pfse Ödüü kabu konuşması oaak sunumuşu Bu kabn 4. basknda ibaen yen çevi kuanımaktad. He hakk sakıdı Tanım aaçı ksa aına dışında yaync yay ncnı nın n yazı ya zı ni adan a dan hçb ya y a oğaıaa. o ğaıaa.
Yayınevi: Barbars Blvar, N 3, Cam Hn K 8 339 Beşiktaş / İsanul Tel 022 288 0 8 Fas 022 288 0 7 wwwrvazip.cmr ENEL YN YONTMENİ İknu Öde ôR ya Bac KP UGLM Zeynep Öalaay FK Bg Edoğan BİRİNCi BSM Ma 200 İsanbu NCİ BSM Nsan 200 sanbu çüNcü BM Mays 200 sanu DôRÜNCü BSM Eyü 200 İsanbu BEŞiNCi BSM Ocak , sanbu ENE Y 28 DÜÜNCE DiZiSi 2 /SN 8-040942-2 BSL YER Pasfk Mabaas 022 422 44 4
Tukuva Tukuva ap b TURUV TUR UVAZ AZ MEDYA GRUBU krşdr.
Irvin D.Yaloı
N VE PSKTR
Düü
Çv Emre
Ağğu
� KAP
İÇİNDEKİLER
5
6
Önsöz Din ve Psikiyati Röpotaj Otobiyogafik Notla
Önsöz
In Yaomu yla öce ol ikotepi (Exstental Psychoheapy) kab le anmştm Yazdklana paae b kuvada yo amaktaydm ama sataya annda özdeşleşebmemn öncelk neden, anlatkann yaşamşlk kokuğunu hs setmş olmama lglyd sanm. Pskanatk eğ m b dönemnde Yaomun ustas koumuda oan Roo May bu yapt dnse b ktap oaak nteemş oduğunu Yalomun Osca Pse ödüü nü alken yapğ ve bazdan okuyacağnz metn e kaşlaşğmda öğendm May bu değelendmes b dz düşüse çağ şma yaşamama neden oldu. Den oaya ç kşn, nsanlğn, ah boyunca evene gdeek ya bancaşmş omasya lnendme eğlmnde ym. İnsann doğaya, dolaysya evene mesaes akça, nanç ssemenn de daha keskn çzg lee belenmş hae gedğ ve sounda tek tan dnlen yaaldğn düşünüyoum. Çevesn dek ağaça kz kadeşle gb göen Ameka ye lenn günenden bugüne çok zaman geç ve bu süede nsan, doğadan uzaklaşmakla kamayp, onu kaşsna aaak kendse dönüşü olmayan b çk maz sokak yaatmş odu. Doğadak dğe vaka
dan fkıaşıkça içindeki vaouşsa boşuğu da aan nsan bunun sonucu öüm hayan anamı özgüük soyuanmışk gibi vaouş sounsaaı çnde kaybomuş b hae gedi Üsek evene ye nden buuşabmek umuduya yaaığ nanç ssemenn çka kavgaaınn aac fanak gua a dönüşmüş omas onu evene yaknaşacağı yede daha da uzakaşmş duumda Günümüz nsanınn doğaya egemen oa çaba sında ona hoya ve saygsız davanmasna kaşıık, doğann yüceğini kabu emş doğa nsan ondan üke ve ona sayg duyad Ameika yeenin aihenn uzak denkeinde he gün baımında kokuya kadıka anaıı ya ees gün güneş yenden doğmazsa diye Bugün doğa ve even hak kında he zamankinden daha çok bg sahbyz ama bg sahb omak bige omak demek değd. Bize Ameka yeenin ve Avusaya Aboin enn vakye sahip odukaı bigeiken yoksu nuz. Doğa nsanı evenin kavayamadğı gizemeine kaşı duyduğu kokunun üsesnden geebmek çn Şaman ogusunu geşimiş k bu ayn za manda bazı pskoojik edav yönemein de çei yodu Doğa insan doğadan kokuyodu doğadan uzakaşaak yanızaşan bze ise bbiimizden kokuyouz Günümüz insanınn sounsaa as ında vaouşsa skiyainin de eaöik süeçe aacığya baş emeye çaışğı aana Bz sk yase, bi bakma Şaman akeiinn günümüzdeki ezahüei sayız ki bu düşünceye en yaknaşğım zamanadan bi vin Yaoma şah
sen tanışmamızı ilk saatlei olmuştu. Belki de bu edenle "Din ve Psikiyati başlklı bi ödülle oulandıılması çok doğal kaşladm Yalomun ilk kugu kitabı nın dili mize çevilmesi için çaba göstediğim salada idi, bu çabamn ülkemiz okuyucusunun sonaki yılla da Yalomla kuacağı yoğun ilişkinin başlangç nok tasın oluştuacağn blmeksizin Bu çabalaımn geçekleşme aşamasına geldiği ve beklemedğim bi zamanda in Yalomn kendisii kaşımda bul dum Tavıla yazdklaıyla uyumlu zeki, sıcak ve duyalı bi insan, keskin bi gözlemci. Benim de kugu yazdığm biliyodu, ola okuyamadığ içi hayandığını söylemesinin adından nasıl şeyle yazmş olabileceğim kousunda yaptğı tanımla mala yakalanmışlık duygusu yaşamama neden olacak kada şaşıtıc idi Çoğu zaman etafa baş kala da oduğundan sadece bikaç kez baş başa göüşebildik, ama bence bu iddiasız bi dostluğun oluşumuna yetti Habeleşmeleimiz kesintiye uğ ayalı hayli zaman odu. Yine de Kalifoniyann Pa lo Ao kentinde beimle ayn yaşta ve otak bi dil paylaşabildiğim bi meslektaşmın va olduğunu bilmek bana iyi geliyo Yalomla kaşılaştğm gülede kedisine teda viye gelen kişileden esnleneek kugula yazmaya başlamşt Bana, özel yaşamlaa saygl olma kay gsnn, bu doğultuda yazma istekleine getidiği snlamaladan yakındığın hatılıyoum O dö nemde yazdklaınn en öemli boyuu, yiminci yüzyılın ilk yasnın vaoluşsal olaak nitelendiile bilecek psikanalistleinden Fieda FommReich il
mann'dan bu yana lk kez b pskoteapstn kulsn de okuyucusuyla paylaşma yüekllğn göstemş olmasyd Yalom daha sonak yllada daha akl alanlaa yöneleek baz Avupal lozoan göüşlenden çağştdğ yaptla üett. Duygulan düşünce le bu taz b hamanlanmas bana çok yakn olmadğ çn o dönem yaptlayla yetence özdeşleşebdğm söyleyemem. Ölüm ve yaş llkla lgl göüşleyle de öyle Ancak, Osca Ps e ödülü veslesyle yaptğ "Dn ve Pskyat' başlkl konuşmasyla denmden buuşabldm ma m dğe okuyucula çn de öye olu Ad ste nanç sstem ste pskolok tedav yaklaşm ol sun, hepmz nsann evrenden kopalmş olma tajedsne çaele aama çabasndayz. Seçkn b blgenn bkmn yanstan bu konuşmaya bkaç satla katma satnn vemş olmasndan ötüü onu duyuyoum Engn Geçtan Şubat 2006
Din
ve
Psikiyatri
eik Pikiyti Biliği 2000 yılı Oc te ödlüe (di e pikiyti ll dığı öeli ktkıl edeiyle) Ii Ylo lyık gödü ğıd Ylo ' ei k Pikiyti Biliği'i 2000'i Myı yıd ew Ole't düzelee yıllık topltııd ki ödül töeide yptığı koı eti blyo. yı eti Amecan Jouna o Psychoheapy' (yı 2002) de yyıl ıtı.
D Hadng pskya ve dn komesnn ben bu olağanüsü ödüle onuanddğn habe ved ğnde bu ödüü daha önce amş olan, hepsne de ayank besedğm büyük düşünüele ayn saa ye amann vedğ nanmaz key le guu başa olmak üzee, çm kaşk duygua kaplad Öze kle de, Osca Pse ödülünü k aan kşnn, ak hocalamdan b oan, şmd 93 yaşndayken dah he zamank kada na, meakl ve ual oldu ğunu bemeken muuluk duyduğum Jeome Fank olduğunu öğenmek ben çok sevndd Ama daha başka şeyle de hssemedm değ k, bunla daha kamaşk, gap kasvel, anlamas zo duygulad "Dn m Ben m B haa olmal Bu nedene, D Hadnge vedğm k yan "Emn
misniz Ben kendm namazında niyazında bi ae is sayıyoum da, omuşu. Yanıtı gecikmed Bz, kendinizi dini sounaa adadığınıza inanıyouz Bu zai yanıt ben yatıştıdı ve akıma, Varoluşçu Psikoterpi adı aademik metnim dn bi kap oa ak değeendmeke ısa eden, sonadan yakın dost oduğumuz esk eapistim Roo May'e yapığı mız sayısız konuşma gedi Ayca Lou Saome'nin, Netzschenin dn kaşıı b bakış açısına sahp dn da bi düşünü oduğuna da çetğni de hatı adım. Doayısıya bugünü konuşmamda, bbieiye çeişen bu düşünceeden doğan sounaa, özek e de, D. Hadngn de dkka çeiğ gibi, vaouş çu teapye gi, çoğu zaman dn teikte oduğu kabu ede bazı sounaa odaaacağım. Ayıca vaouşçu pskoeapye dini avunua aasında yapıan bazı kaşıaşımaadan da kaba ca bahsedeceğim Ben bu ki yakaşımın kamaşık gegin bi iişksi oduğuna inaıyoum Buna bi bakıma, aaaı aynı oan, ayı kaygıaa sahp a abaadı: He ksnin de, insanık duumunun özünde yatan umutsuzu konusunda yadım sağ amak gibi b amacı vadı. Zaman zama müşe ek yöneme kuanıa bie bi işk ve güah çıkamaya, manevi tahkke, kşinn kendsni ve başkaaını bağışamasına yönek yönteme. Ası na bakıacak ousa, yaşım eedikçe pskoteap yi bi meseken zyade bi meşgae oaak gömeye başadım Ama he şeye ağmen, psikoteapiye di n avununun özünde yaan inaçaın ve bu kisi
nin uygulamadaki teme yaklaşımaının bibileine taban abana ı olduğu bi geçekti. Taih boyunca, ya da en aından biinci yüyıa 7. yüyılın otasına dek geçen amanda vaouş sounlaıyla en aa ilgilenmiş ioolaın dini bigelik geeneğinden gediği doğudu kas etiğim sö onusu ioolaın sahip oduğu anlayışın ille de eme dii inançada doğmuş oduğu deği fa kat o dönemede ioolaın geeksindiği eneeküel aaiyelein gelişmesine yadımcı oan ya da bu aliyeei destekeyen tek saha dini kuumlad Bu olguya hem olumu hem de olumsu yönden bakmak mümkündü Oumdu, ia dini kuumla esefi aaşımaaı teşik edip onlaı desekemiş i (ki aslına bakılacak olusa, yüyılla boyunca bu aaştmalaın geişmesine yadımcı olan ek ku um da onladı) oumsudu ia dini kuumla, neyin üeie düşünüleceği ya da ne tü sounlaın incelenebileceği konusunda sık sık kısıtlayıcı bi ol oynamıştı Bi keesinde Nietsche şöye bi şey söylemişi İKÖ) "Şmdye dek ortaya çıkmış her büyük fesefenin nihayetnde ne anama gedğini yavaş yavaş daha iyi İynn v Kötünün Ötsnd Jeses vo Gut und Bse), Nets he' k baks 1886 yııda yapıa kabdr Dün Hrs tyan ahlak anlayışıyla dee yagıarıı k küe kab ede düüüree saldıd bu ktabı, ncesnde yaylanan Böl Buudu Zdüşt e 887' de yaylana Ahlkın S Kütüğü Üzn ad yataya üçü b bünk çde deerendek ükn çn
anlamaya başlıyorum: Şöyle ki, her felsefe yazarının kişisel iti ve bir şekilde de kasıtsız ve istem dışı bir biçimde yazılmış yaşam öyküsüdür; ayrıca şu d var ki tüm felsefelerin ahlki (ya da ahlkdışı) ama cı bitkinin tümünün kendisinden türediği yaşam to humunu oluşturur.
Böyle bi bakş açs, her tülü değişmez hakika oasğn yadsma iskini beabeinde geise de kald ki, Niezschenin seve seve alacağ bi iski bu), ben yine de Niezscenin bu sözeini ciddiye alyoum ve bu nedenle de sahip olduğum dini bakş açsya eneleküel konumumun çkş nokaandan biaz bahsemek isiyoum. Eken dini eğiimim, pedagojik açdan am bi eakei aiemin bağl oduğu oodoks Yahudi sinagogu ka bi bo yun eğmeik akasna sakanmş ki bu azlasya nahoş buduğum bi ooieiki Yaşammn eken dönemeinde hehangi bi inanç sahibi oma oaslğn ümden kaybeiğim için, uzun vadede beile yici bi deneyim olmuşu bu Schopenhaue, seplmesi isenen bi dini inancn çocukluk yanda kök salmas geekiğini haa bize. Onun sözcükeiye akaacak olusak "İman kapasiesinin en güçlü olduğu dönem, çocukluk ylad dinlein, o hassas yla egemenlikei ana almak amacya diğe he şeyden çabuk davanmak için çaba gösemeleinin nedeni de bdu Bundan dolay, eken kök salmş inancn yükünü hiç aşadm ve inanc da pk insanlğn eken dönemene ai di ğe biçok akldş inanşa koku gibi, bi yük oaak gödüm
Schopenhaue' e teka dönecek olusak, "Dn aegolee, efsanelele fde edlmş, böylelkle de nsanık taafndan tamamen anlaşlması, sndl mes sağlanmış hakkatt Ama da göüşlü dn hocalaı aegolele metaaı kşsel hatala ne tcesnde tahsel geçeklele kaıştıdıkaında ya da bu yöde eğtm vemek çn kasıtl b seçm ya paak, İncle ögü otote anlayşını mantığın he tülüsüün yene koydulaında, baı öğencle n konudan soğutma skyle de kaşı kaşıya kalı la şte ben de, eke yaşlada konudan soğumuş olalada bydm Vaouş anlayışm, gdeek daha bmsel, matea st b dünya göüşü aamama neden odu Schopenhaue'n, Voltaen, Netsche'nn, Feud'un göşen kendme çok yakın buluyodum Aslna aacak olusa, bu konuşma çn haıanıken, ge çenede Feud'un dn üene yadlaını (B Yanı samanın Geeceğ'n) teka okudum bu metnlen, end nanşım nşa edeken hç şüphes k b hay aydalandğm metnle oduğunu fak edene kada da, Feuda e kada hak vedğm göeek büyk b şaşlk yaşadm Dn düya göşüyle bmse bakş açısın hçb şeklde bağdaşmayacak şeyle olduğuna anaak yetşmş bym Schopehaue, dn sa dece kaanlıta göebe b ateşböceğ olduğuna da metauu he aman çok sevmşmd Haı söü açlmşken Schopehaue, blmsel anlayışın 2 D Zknft n Is. eud, 927'de yynn bu ende dn olgusunun kkenye geş hkkndk yorun ye ve r. etnde dn çn br psknl deneesne soyunn reud ge dn olgusu bb kopleksnn b unısdı ç.
şığı cehaetin kaanlığını b kez dağtıktan sona dinlen kökünün kuuyacağnı öngömüştü. Dini inançaın Bileşik Devlele'de yeniden güçlenme ye başladığı göz önüne alınacak olusa söz konusu tahmin ne kada da geçesiz kaldığna şaşmamak ede değ Fancs Cckn (kendis DNA aaşmala da lnda obe ödüü kaanmştı) son kiabnda The Astonishing Hyotheses Şaşan Vasaym de getdğ göüşle de kendme son deece yakn bu uyom. Kiabın ilk satıla şöyledi: "Şaırtan varsayım siin sevinçleriniin acıları nıın anılarınıın tutkularınıın kişisel ideniin gerçeke sinir hücrelerinden oluşan devasa bir küme ile bunlar bağlı moleküllerin davnış biçimlerinden başka bir şey olmadığını ifade eder
İnaıyoum ki sıa dış ddialaın sıa dş kanıtaı omaıdı Nhayeinde sn hüceleinin elekokimyasal oaak güçendlmş davanışlandan bae oan bu insni deneyimle lisesne Atman duyusu iahi kvlc anın doğası nsan uhu ve kusal top akla yaıı sr; satoye nvanaya aydnlanma ile eı't• dyln zemi de ekleyebiliim Bana göe z liy' a'l, beki de buna naüa ist e· lıd hak içe acsı hki ve
ahoş olsa da, he şeye ağme alaşılı ve kaçııl mazdı İçimde biaz iahi kıvılcım omasıı çok is ediğimi, kusal olaı bi paçası olmak, sosuza dek va omak, kaybeikleime eka kavuşmak içi ca aığm söyeyebiiim üm bula sahide çok isiyoum, ama buaı geçeği değişi meyeceğii ya da ou e başa kumayacağı da iyi biiyoum Bu sı dışı iddiaların sır dışı kanıt lar gereksindiğine inanıyorum buua kas ei ğim şey, saf deneyin ötesindeki kanıtlardır ki biz e apisle, bu ü kaıaı kıılga, yaıgıaa mü sai, hıza değişebile ve büyük ölçüde eki alıa aabilecek ielike olduğuu iyi biliiz. Kou hakkda bugülede yaza ve duuşumu olabildiğice açık bi biçimde oaya koya, biim se duuşu ifade edeke yaşam doğasda bulu a dehşei ve gizem duygusuu da (bula, Saa yaa ile Spioza aeizmie, ya da paeizmie bi hayl bezeye şeyledi ve evee kaşı geçek bi iaç, başkalaı aç sisemleie kaşı da saygı beslee) koumayı bile yazala kouyu The Demon Haunted World Kaaık Bi Düyada Bilimi Mum şığı adl kiabda ee ala Cal Sa ga ve Skeptics and True Believers adl kiab sahi bi, seçki fzikçi (ve Kaoik) Che Raymo gibi kişi edi. Bugü Bieşik Devee de, bieylei iaçsız olduklaı belimesi pek de kolay bi iş değil he le ki, Gallupu akeie kaıa Ameikalıla yüzde 80ii ölümde soaki yaşama iadığıı söylediği düşüüüse Bu sayıla, bildiğimiz üzee, ABD haicideki ülkeede gele sayada bi
hayi yüksektir Fransa, İsveç Danimarka, Avustur ya, Büyük Britanya, Hoanda, Japonya ve Çek Cumhuriyeti vatandaşlarınn yüzde 0 il yzde 70'i, öümden sonraki yaşaa, heyhat, inanmamak tadr. Amerikalıların sadece yüzde 3'ü tanrıya inan madıkarn söyerken bu oran Avrupa ükelerinde 67 kat daha fazladır. Din inançar hakknda farklı lelerde yaplan bu kamuoyu yokamalarını ken dimi dışarıda kalmış issederek okumamak elimden gelmese de hl düşünceerimin birikte çalş tığım akademisyenlere terapistlerin ezici çoğunu ğunun düşüncelerinden çok da farkı omadığna inanıyorum Üniverse eğitimim, imk tandığı birkaç ç meli dersi şaşmaz bir biçimde edebiyata adadğm, bimsel tabanlı, tıp öğrenimine hazırlaycı bir müf redata sahipti. Kurgu metinleri doymak bilmez bir biçimde okurdum ki bu açlığım hl devam ediyor ve ergenlik çağmda ölüm, hayatn anam, özgür lük ve insan ilişkileri gibi temel sorunar inceleyen romanclardan özelike de büyük Rus ve Fransz varouşçu yazarlardan çok etkilenirdim Psikiyatri eğitimimde, John Whitehorn ve Jerome Frank gibi hocaarı tandğım Johns Hopkins Üni versitesi'nin psikiyatri dotoras müedatnın seçi ciiği mizacıma son derece uygundu Aışlış yön teerle yapan uzun, kişise bir analize giriş, ama anaistin kat, kişiliksiz hinden menun kama mıştm Ayrıca o zamanarn dar v indirgemeci analitik inanç sistemerinden de hoşnut değildim za man zaman, anaitik doktrinler köktendinci göste
rilr rahatsz dk kadar bnziyormuş gibim giyordu Eğitimimin ikini yılında Rollo Mayin Exis tence adı kitab yaymlanmışt; umutsuzluğu inlmy v iyilştirmy dair bana ypyni bir bakş açısı kazandran kitap, üzrimd drin bir tki bıakmıştı Doktora tzini Ka v Camus üzrin karşlaştrmal dbiyat alanında yazan şiml yaptığımz gündlik konuşmaarın da varouşçu yazar lara karşı ilgimin artmasnda tkisi oldu v üçünü yılımda, ik fsf drsii almaya başladım O an dan itibarn bağımsız v güdümlü flsfi çalşmalara iddi msai haramaa v insank durumunu inlyn ilozoar üzrind yoğunlaşmaya başadm onları nası nitlyğimi bilmiyorum zira va roluşçu trimini hiçbir filozof bnimsmmiştir bi d n iyisi şu ski bnsphilosoph (yaşam fi ozofu) trimidir Özlikl Sokrats önsi fiozoar, Stoaıar, urtius Shopnhaur Sartr, Caus, Hidggr Nitzsh Corlis Lamont v Santayana hr zaman ilgimi çkmiştir Ama flsf hr zaman bana iham vrmktn ziyad düşünrimi doğrulamak konusunda işi m yaradı Başlıa hoalarım hp hastalarm omuştur v onlara yıl boyuna klinik çalışmalarımı konuyla alakal flsfi sorunlar inlmy yönlik olarak biçimndirdim Bir trapistin varoluşla igi li tm sorunlar üzrin kolay söz alamayaağının farkına çok rkn vardım Bu sorunlar dhşt duygusuna o kadar sık skıya bağlı şylrdir ki sad bir an için gözl görülür hl glip, hmn ardndan gündlik hayatn gürültüri arasında gözdn
yterler Neticede, şu veya bu nedenden ötr yaşamla ölmn temel sorunlaryla yzleşmek zorunda kalmış hastalar aramaya başladm ve klink ça lışmalarımı bu tr hastalar zerinde yoğunlaştır dım Stanford Üniverstesinin öğretm görevlleri arasnda yer almamın sağladığı en byk avantala rından br, hastaları dkkatle, ekonomik koşulları önemsemeksizin seçmeme imkn verecek kay naklara ve özgrlğe sahp olmamdı Bunlar elbet te sağlık sigortalarınn gndemde olmadığ mutlu gnlerde olan şeylerdi; o zaanlar, nversite has taneler brbri ardına as bayraklarını çekmeye başlamamışt henz Birkaç yl boyunca, ölllle dzenli olarak yzleşmek zorunda kalmış hastaları tedavi etmeyi yeğledim metastazlı kanser hastalarıyd bunlar; onlarla önce bireysel terapyle çalışmış, yavaş yavaş da hepsyle bir grup teraps ortamnda çalşmak içn cesaretmi toplamıştım. Daha sonra eşini ya da ebeveynin kaybetmiş kşlern yaşadığı keder duygusuna yöneldim ve keder duygusunun, bizleri sev iklerizi kaybetmemizle olduğu kadar, nlğiizle de nasl yz yze getirdiği zerie yoğunlaş tım Netcede, terapiye varoluşçu br bakış açısı geliş tirmekle lgli söyleyecek bir şeylerim olduğu sonucuna vardm ve yllarca uğraşarak, konu hakknda bir etin -Varuşçu iktep gibi çarpıcı, dra matk bir ad olan bir metin yazdm Söz konusu avram mphemdir; bu nedenle, devam etmeden önce, znnizle varoluşçu psikoterap hakkında öyle pek de aydnlatıc olmayan bir tanm yapayım
Varoluşçu psikotepi, aroluşla ilili meselelere oaklanan inamik bir tepi yaklaşmr
Tanımın aydınlaıcı olmayacağı konusunda siz uyarmışım. "inamik yaklaşm sözüne açıklık geirerek anımı raz açayım inamik sözcüğünün hem uzman olmayanlarca kullanılan, hem de ek ni ir anımı vardır Sözcüğün (Yunanca dunashi kökünden gelir ve anlamı kudre ya da güç sahii olmakır) uzman olmayanlarca ullanılan ve ekili olayı, canlılığı (zek kıvralığı, dnamo, dnamik ir uolcu ya da siyasi ir hai) ma eden anla mının konumuzla ir lgsi yo Zaen dinamiğ u nlamıyla kullanaca olsaydı, dinamk, diğer ir deyişle uyuşuk ya da emel i eras dışında ir şey olduğunu hang eras iddia edeilirdi Hayır, "dinamik sözcüğünü, güç kavramını da içnde arındıran, ama emeli reudun, ireyin içinde çaışma halnde ulunan güçlerin onun dü şüncelerni, duygularını ve davranışlarını içimlen dirdiğin öne süren zhnsel işleyş modelne dayanan eknk anlamıyla ullanıyorum. Bunun yanı sı ra , u noka önemldir , birbi e yle çatşan bu -
gçler farknalğn çeşitli seiyelerine yer alr; asl na aklacak olursa bunlarn bir ksm tamamen bi linçş seiyelereir.
O hlde, varoluşçu sikoerai, diğer rçok si kanal era gi, ilinçli işleyişleri ekleyen ilinçdışı güçlern varlığını kaul eden dinamik ir erai yönemdir. Yine de, şu sou gündeme geldiği vaki, irçok sianaliik düşünce yaısından ü
tünüyle ayrır: Birbiriyle ihtilaf halin eki bu içsel güçlerin nasıl bir yapısı vardır?
Varoluşçu psioterapi yaaşmı, rhumuza ezi yet eden içsel çatışmalarn sadece basırılmş içgü düsel çekişmelerden yaşammzda öz bir yeri bu unan yetişkinerden ya da unuumş travmatik an parçaarndan deği ayn zamana varoluşun özündeki "verili durumlarla yüzleşmel rden de kay nakandığn öne sürer. Pe varouşa ait bu verli" duruar nelerdir? Eğer kendimize yaşamn gündeik sounarnı per deeme ya da parantez içine ama" aknı verip dünyadai yerimiz konusunda ciddietle düşüne ce olursa youmuz varoluşun derniklerindeki yaparna (teoog Paul Tilich'in isabeti tanmn ulanma gerekirse, nihai sorunarna") kaçın maz oara çkacaktır Bu nihai sorunlrdan dördü bana göre psikoterapiye yaında alakalıdır Ölüm yanzk, hayatn anam ve zgürlük Bu dört ize, itabmn omurgasn ouştruyor; onla ra onuşmama devam ettikçe ayrıntrıyla değine eği Varouşçu terapi uygulama aşamasnda neye bnzer pei? Bu soruyu yantlayabimek içn, içe r" ie yöntem" sorunlarna dikkate �ğimek gere r bunlar, terapide konuşmaarn ki ana yönü nü ouşturur İçerikin anlam elb tte beidir am oarak konuşuanar, yani terapi üresince değinien asli meseleler Yöntem" ise taamen fark l ve fazasya önemi bir boyutu işar t eder Hastayla terpist arsındaki kişilersı iliş iye. Yan bir etkileşimdeki yöntem"in ne demek oduğuna dar 26
bi so sodğnda, kast edien şey şd S cükle tabii ssü davanışla da), etileşim dhi lindei taar arandai ilişinin doğa handa ne öylemetedir?
Eğe düenlediğim teapi seanslaı inceenecek osa üm gülük hayatın anlamı ya da vao şsa yanlı hakında pn saih tatışmala a çoğ ke astanmadığı güecekti B tü va olşç içeriler sadece imi hastala için hepsi için deği ebette) teapinin he aşamasında oma sa da) baı aşamaaında beigin oabii Asına bakıacak olsa etkili bi teapist içeike igili aanada hastayı asla olamaya kalmamaıdı Tepi, ilişilerin üerinden yürütülmelidir teorilerin değil
a aynı teapile vaoşç ynelmeeden çı an ba kaakteistik yntemler açısından incele nece osa da b ke kaşımıa babaşka bi şey çıa Vaoşç sonlaa kaşı keskinleşmiş bi dyaılık teapiste hasta aasındaki ilişkiyi dein den etile ve seansaın akışını değişii Bei de b dm etaflıca açıklayabimek için teapi iişkisinin doğası hakkında bikaç şey syeme geeiyo Tedavi ettiğimi insanaa aamıdai iişkiyi en doğ tanımayacak teim ne oabii Hasta/teapist mi danışa/danışman mı, anai gen/analist mi müştei/işei koaylaştıan mı yoksa şimdiede lanılmaya başanan ve b teimein en iticisi olan kllanıcı/sağlayıcı mı Bnlaın aasından gnül ahatlığıyla bi seçim yapmam olası deği; ia b teimein hiçbii be nim teapi iişkisinden anadığı şeyi tam olaa
ide etmior Konuşurken, kolalk olsun die has ta/terapist ittifakndan sö etsem de içten içe, hastalarla terapistleri birlike yol alan insanlar olarak görmenin erinde olduğuna inanorum; kald ki, böle bir tanmlama, onlarla (kederli olanlar "b (şif dağtanlar arasndaki armlar da ortadan kaldrmaktadr rans romanc Andr Malraux, onlarca l bo unca günah çkaranlar dinledikten sonra, insan doğas hakknda öğrendiklerini öetleen bir kö apan anlatr: Öncelikle, insanlar sandğmdan çok daha mutsu arca olgunlaşmş insan die bir şe de ok Herkes ki buna hastalar ka dar terapisler de dhildir aşamn neşesi bir ana onun kaçnlma karanlğn da aşamaa agl d: Yani haal krklğn aşlanma, hastalklar alnlğ, sevdiklerimii kabetmei anlamslğ, ac veren seçimleri ve ölümü Hiç kimse, bu durumu Schopenhauer'in aptğ adar sert ve kasvetli bir biçimde ifade etmemiştir: "lk gençlik yllanda der Schopenhauer, önü üzdeki haya üzerine düşünürken, iyaro salonun aki yerini perde açladan önce alş, oyunun baş laasn sabrszlkla bekleyen, heyecanl çocuklar gibiyizdir İleride neler olup bieceini bileeiz düpedüz bir lüufur Şaye olacak/a önceden göre bilsek, o çocuklar gözüüze ahk oluş uuk lular gibi görünürdü ölüe deil de hayaa ahk oluş, aa hükülerinin ne anlaa geldiinden o ana dek aaen bihaber uuklular gibi
Schopenhauer'in bakş açs kişisel mutsuluğu
nn ciddi biçmde etkisi altnda kam olsa da; va odğnn fknda olan, düüneben he bieyin yaamnn özünde yatan mtszğ göz ad et mek son deece güçtü Bazen eime biikte sf eğlence osn diye, benze eğimee sahp nsana n katacağ hayal zyafete öneğn tandğmz tekeciein, atel nasisistlein üçkğtç pasif agesiflein ye alacağ, ya da, b tipemeein tam kat oacak bçmde, sadece geçekten mtl oanlan davet edileceği "mtl bi zyafet tasalaz. He tülü thaf masay dodmakta hiçbi sona kalamam olsak da, "mtl insanla asasn tamamen dodmay imdye dek hiç beceemedik. He defasnda, yap olaak neel bikaç kii belile isimein davetli listesine yazdktan sona da diğe sandalyeee kimlein otacağn düünmeye devam edeiz; am ite o sada, mt misaeimzden binin ya d bi bakasnn yaamdki temel zolkadan binden k, b çoğ kez kendisnn, çocğnn ya da einn bana gemi cddi b hastalkt msaip odğn fak edeiz B tak, ama ayn zamanda da geçekçi bak açs, benden yadm iseyenlele kilem zn zamand etksi altnda blndyo. Eğitmim boynca "tam bi anaizden geçm teapist fiky e sk sk kaatm b masal hatyosnz, öyle değ mi? Ama tecübem attkça, meslektam oan çok saydaki teaistle yakn ikile kdkça, çaltğm saann kdem isimleiyle tantk ça esk teapistleime hocalamn yadna çağdkça ve son oaak ben de b hoca ve kdemi bi
isim lduğumda bu kin özünde yatanın haya den öte bi şey madığın fak ettim Hepimiz aynı yolun yolcusuyuz e auşun temeindeki taedi leden muaf lan tek bi teapist, tek bi insan yk tu Ölümle, hayatn anlamıyla, özülükle, yalnzlk la iili nihai sunladan söz edeken he dini e leneğin özünde bulunan bi alana zasıyla yaka şıyum hiç kuşkusuz. Dini inanç e ibadetin he çağda, he yede bulunduğu su ötümez bi e çekti hiçbi dini öüşü buunmayan bi kültü ün keşedildiği lmuş mudu Bazen, dini inancın e zaman, he yede bulunuy lmasının, he za man, he yede bulunan ilai bi alığın ispatı ya da eçeli kınması lduğu da iei süümüştü içkla ibi, ben de kendimi bunun tam tesi bi knuma yeleştiiyum diğe bi deyişe, ta ih byunca he kütüde he insanın, bu nihai s unlala baş etmek zunda kaldığın e insanlık duumunun özünde yatan kayadan kaçmann ylaın aamaya kyuduğunu söyüyum Öüm, hayatn anamszlğı özülük (yani, aluşun te mede bi yapıdan yksun luşu das nichs e mutlak yalnızlık düşünceleine eşlik eden kayıla la he insan kaş kaşya eli din de, insann a luş kayısın bastma yönündeki başlıca çabas aak taya çıkmştı Dayısya, dini inancn he zaman, he yede buunmasının nedeni, aluşa dai kayaın he zaman, he yede bulunmas d Tanıla taafından yaatılmış maktan ziya de ahatmz için tanıa yaatmş lduğumuz sn deece açkt; üstelik, filzan yaznın ica
dndan be dkkat çektğ üee ona kend se tde yaatş buunuyou. Sokates önces dö nedek düşünüeden Xenophanes bundan 2500 y önce şöye yaşt: Ee Aslan düşünebiliyo olsaydı, Tanıla yeleli oludu ve kükeledi
Şd de vaouş kaygsn aataya yönelk oan pskoteapk oduğ kada dnen de aanna gen ba çabaladan bahsetek styou Önceke haya anasğya g oan nha sou nu ee a İsanoğu oaak, b ana aayş çnde bunan aa geçek anla oayan b dünyaya fa tş oa şanssğn yaşayan yaaka. Yaşadak e büyük ödevleden b yaşa desekeyecek kada güçlü oan b aaç cat etek Sona da bu aacn bat uha odğu yadsaya yönek sta b aneva yapak oun da hssedyou k, sö konusu aac "keşfettğ bu aacn "oalada b yelede b bekedğ soucna vaable. Yaşa çn sağa b aaç aaaya yönelk btek tükenek beyen aayş b sk sk kn eşğne get ayattak aaçla hakkndak endşee nedenye teapye başayan beyen says, asnda teapsten ak ettğden çok daha alad astalan şkyete bçok fk bçde dşa vuab: "Çok ttas b ha yat va "çb şeye tutkuya bağanayo u, "Neden yaşyou? ayat nhayetnde ne eye vaacak? ayatn utlaka çok daha den b ana oa "Kend boboş ssedyou
her akşam televzyonun karşıına geçmek, on de ree gerekz ve şe yaramaz olduğumu hettryor bana, Ell yaşıma geldm ama büyüyüne ne yap mak tedğm hl blmyorum. Geçenlerde, The Liseer adl enfe br ktap oku dum; San Franolu pkanalt ve oşkulu yazar Alan Wheelın anılarıdr bu Ktaptak konumuza lgl olan br bölüm aklmda dönüp dolaşıyor Ya zar, köpeğ Monty le dolaşmaktadır Olur a eğilip yere bir sopa alacak olursam kö peğim öüme üşüyor heme Beklee şey gerçek leşi işe Köpeği bir görei ar arık Göreii içeriği hakkıa kafa yorması gerekiğii hiç üşü müyor O a üşüebiliği ek şey göreii yerie ge irmek. O sopayı kapıp geirmek içi mesafeyi ikka e almaksızı karşısıa çıka her egeli aşak koşu yor ya a yüzüyor. opayı alıa a ou geri geiriyor Zira görei so payı almakla sıırlı eğil ou geri geirmesi e gere kiyor. Bua ğme baa yaklaşıkça aımlarıı ya aşlaıyor. Sopayı baa erip göreii soa erirmek isese e yapması gerekei yapmaka ekrr bekle me koumua geçecek olmaka efre eiyor Beliği öesie bir şeylere hizme emek, beim içi oluğu kaar ou içi e öemli Be hazır olaa ek beklemesi gerekiyor. opayı uzağa rlaa cak beim gibi birie sahip oluğu içi şaslı bir kö pek o Be e arıı beim içi bir sopa rlama sıı bekliyorum. Uzu zamaır bekliyorum buu Dikkaii baa e zama ekr yöeleceğii baa,
benim Montye verdiğim ibi bir rev ne aman ve receğini bir daha verip vermeyeceğini kim bilebilir ki
Bu ksm neden kafamdan atamyoum? Yaşama dai öneden kaa eilmiş sağlam bi göe dü şünesi kaş konulmas son deee güç bi düşüne çünkü Hangimiz şöyle bi şey istememişizdi ki Keşke benim sopam bir yerere ratacak birileri çk sa Yaşammz için haap olmuş güneş sistemimi
ze dai bakş açmza kaçnlmaz bi biçimde uygunmuş gibi göünen manei zayf, iat edilmiş bi amaçtan ziyade; bi yelede sahii takdis edilmiş, alğna daha öneden kaa eilmiş bi amaç olduğu düşünesi ne kada da güen eiidi Hayatn anlam sounu düşünebilen anllan tümünü zehile niteliktedi Ve elbette, Tannn nihai işisel ama bizlee nakleden dini ahiyle he ne kada zo he ne ada teeuatl olulasa olsunla, he zaman başöşeye buyur ediirler. Ha yatn anla soununa diin getidiği çözüm doğa nn yolladğ daha akla yatkn ama nahoş mesaja, bize eendeki e alğ muazzam ziniindeki küçüük yeimizi hatlatan o mesaa oanla ne kada autuudu? Bi keesinde biden fazla kutu boyuna deam eden, sas unutulmaz bi kai katü gömüştüm; kutulan hepsinde fakl anlla tasi edilmişti öneğin bi soluan bi balk bi kuş bi ylan, bi inek He kutuukta bu anlla ayn şaknn nakaatn tekalayp duuyodu "Ye hayata kal çoğal Ye hayatta kal çoğal Son kutuukta ise, Rodinin düşünüü şeklinde du
muş bi adam vadı ve kendi kendine şöyle diyodu "üm bunlaın anlamı ne? üm bunlaın anlamı ne? üm diğe yaşam biçimlei işin aslını kava mış gibi göünüyodu ama biz insanla duuma bi ülü vakıf olamıyouz bunun yeine yüce bi ama cın ve göevin valığını ae ediyo sona da bunu yasaaşı youz Hayaa dai güçlü ve amink amaçlala ilgii düşüncele hakkında yaılan klinik ve eoik çalışmaaın çoğu hedonizm özgeciik bi davaya adanmışık yaaıcıık kendiiğin geçekleşiilme si gibi hedelei işae ede Hayaın anlamına dai asaılaın bi davayı sevmek yaaım süeci öe kiee dai sevgi ya da iahi bi öz gibi kişiliğin öe sinde bi yelede bulunduklaıda çok daha dein güçü bi değee sahi oduklaı geçeği bana son deece açık göünüyo Güümüzün iei eknooi miyoneeinin vak inden evvel geişmiş başaıaı kedi aşamayan hayaı anamlandıma yönemleinin sınıaı ko nusunda öğeici nieike buhanla üei sık sık Bu bieye kaiyeleine ne isedikeini bileek başlaa isedikeini elde eme konusunda azim lidile: Hesi çuval dousu aa kazanacak iyi bi haya süecek meslekaşaından saygı göecek ve eken emeki olacakı Bugüne kda göülmemiŞ kada çok sayıda genç ouzlu yaşaını süen insan am olaak bunu başamışı da yakın geçmişe iyasaada yaşanan çöküşle sona een mulu gün lede elbee Ama sona şu sou oaya çıkvei "Peki şimdi ne yamalı? Hayaımın gei kalanına bundan sonaki kık yıla ne olacak?
Tandğm genç er teknoo mlyonerlernn çoğu aşağ yukar ayn şey yapmaya devam edyor Yen şrkeler kuruyor sonra da geçmştek başararn tekrarlamaya çalşyorlar Ama neden Ken derne, başararnn rastlantsa olmadğ berl br oraklar ya da akl hocalar olmadan, tek başla rna da başarl olableceklern kanamak çn byle yapklar konusunda teknde buunuyorar. Çtay yükseyorlar Kendernn ve aeernn gü vende olduğunu hssedeblmeer çn tyaç duy duklar şey bankadak br ya da k mlyon doarar değl ark çünkü güvende odukarn hssede blmeer çn gereken beş on, hata yrm beş l yon dolar Hlharda harcayabecekernden da a aa paraar varken daha da falasn kaan ann anamslğn ak dşlğn rk edyor o salar da dramyorar Alelernden çten çe se dkler şeylerden aman kskarn onar da bl yor; yne de bu oyunu oynamaktan vageçemyorlar Para orada öyece duryor dyorlar bana yap mam gereken ek şey, em uatp onu almak Sü rek olarak ş anaşmas yapmalar gerektğn s sedyorar Br emlak yarmcs eğer duracak oursa yok olacakmş gb hssetğn söylemşt ba na. Bu nsanlarn çoğu can skntsndan korkuyor can sktsna dar en ufak br est yüünden dah oyunarna ger dönüyorar Varoluşa dar dğer nha endşeern (öüm ya nlk ögürlük) ersne, klnk çalşmalarma daya narak, hayatn anlam konusuna en doyurcu oa rak dolay yodan yakaşacağna nanyorum sö konusu amacn n doğrdan doğruya süekten
ziyde, onun nı ve shici bir eşguliyetten genişleyen, ttminr, kendini şbilen bir gyrete tırk orty çıkmsın imkn tnımk gerekir Biz terpisterin ypbileceği en iyi şey de, bu tü bir meşguliyein öündeki engelleri tnımlm ve ortdn kdırımrın yrdmcı omktır Bu d'nın d göstediği gibi, hytın mcının peşine doğrudn doğruy düşmek, insnı geliştirecek nite ikte bir uğrş değildir: En iyisi, kişinin kendisini yşm ırmğının kışın bırkmsı ve bu sorunl rın uzklr sürüemesine izn vermesidir Bu rd, lf rsınd söyemeden durmycğım bir şey vr ki, o d terpist olrk meseğimizin bize t nıdığı en büyük yrıcıkrdn birinin, meseğimi zin bizi mçsızlık kynklı buhrnlr deneyimli terpisterin die getirdiğine çok z şhit oduğum bir şikyet bu krşı şııyor olmsıdır. Şimdi hytın nlmsızığıı bir kenr bırk rk ihi kygırdn bir diğerine geçeceğim: Va rolşsal yalnılığa Öncelike ynızlık kvmının bizim meslekteki rkı kunılrı rsınd bi yrı ypmk gerkiyor. k ok, kendilik dhilindeki yrıığı işet eden, rha dair yalılık vrdır Esi bir kvrmdı bu Binswger'in herhngi bir şey hkkınd ne düşündüğünü rtık biemediğini söyeyen Elen West hkkındki tnımını getirin kınız: Bu, o bilecek en büyük ylnızlık durumudur, kişinin özerk ognizmsıdn neredeyse tmmen yrı dığın işret eder eud, ylnızık çıkışı svunm meknizmsını ho myn bir olyın nısıın ki şinin üzerinde bırtğı etkiden tmmen rındırıl
ı ie bireştirici öğeerinin keintiye ğrtılrk, öz kon nının, düşüncenin olğn işeyişinden oytlnı olrk tnır rrınd Fritz Perlün de bndğ birçok terpit, terpinin tlrın dğııp gitmiş prçlrının benlikeriye yeniden bütünleştirimei yolndki edeini bir çok kez tnılmıştır Htt Per, "bütünük e deine verdiği önein ltını çizmek cıy, yklşıın Gtalt tpii dını vermiştir (İngilizcedeki whl bütün, hal şi, halthy ğıklı ile hal zinde] özcüklerinin ortk oln etimolojik kö küne dikkinizi çekeri) Bi de, kişilra yalnzlk vrdır ki, çoğ kez terpinin her şınd rtnbiecek on tek b şınık ork deneyienir. Tek bşınlığın, o y, coğri, kütüre etkener, topmzdki krlrı myei ltın lmış drm gelen m remiyetin yıkılı kynklı birden zl nedeni örneğin şizoid, nriitik, itircı, yrgıyıcı vrdır Biz terpiter tek bşınık drmrıy ğrşmy lışkınızdır ve b çışmr oncnd şn ikn odm ki çok derin niteikteki tek bşı nık dygn gp terpii olşmrınd d iyi edvi etekteyiz. Niyet, b ikiine ek rk, bnlrdn çok d derin yrr çn Varluşal yalnzlk vrdır b, dh temel bir ylnızık dygdr vrolşn özünde blnr ve kişiye bşkrı rındki k ptılz bir boşlğ, dece kişiye ötekier rınd değil kişiye düny rınd d bnn yrı ığ işret eder B d deneyieri ışığınd konşck or, en kein şekiyle, bir innın
yal doğduğuu e bu düyada yaı ayrılaağı ahde ark ettiği tek a ölü a oduğu iç, öüe yü ye geiş haaarda deeyeir. Öüüü rada başkaarı da be brkte olaıı teri; ölü edei şu eya bu olablir aa hiç ke, içbi koşu atda, br baş kaı yapayal öüüü oda aaa Öüm aıda (atk düyadak brçok küürde de görül düğü üere) başaarı be eşlk edeeğ dü şüek hoşuua gideblir elbete; aa yie de, ölü, ia deeyileri e yaı olaıdır. Yedi yüyda ber l deam ede Eveman3 ad oyuu ir düşüü. Öü eleğ aada yaret edldğde Eeryai a da geç ola rak dudurula ya da geiile yaardı ğıı r düşüü Bu ek reddedldiğide, Eeya youuğu ç yaa br reakaç aaıa ere çi yalarr Ölüm eleğ u eği kabu eder Eğer biri buabiire our abii Ve şte, oyuu ge ka oyua, Eeya ked e ir reakaçi arar Tü arkadaşarı, ü yakıları, iaaı güç brçok aerele u ieğ reddeder ueleride br ayak parakarıa kap grmştr öreği. Nayede, güelk, ilgelk, ağık gi aegork görüüere başu 3 Evema n, 4. yüzyın sonlama dğu otaya çka "İbet Oyun
larım e biliendir. 6 yüzyıa dek halkm büyük gi göer ğ b ür oynla Hısya alk yücel neikeydi Evean'n (oyunn ad, söüğü sözüğüe Saan İsa oaak çevriebili) se Flaaca yaış, ilk kez 495'e yay la Elckrijk d oy çevir odğ düüülüyor -ç
ru ama ola dahi, adama eşlik emeyi eddede Tek bi isisa vadı: Soda ki bu Hıisiya ahlk oyuuu kssaa hissesidi Eveyma'i yaşam boyuca yaptığı iyi işle, so yolculuğuda oa eşlik ede Dii avuu ile psikoeapi yalzlık duygusu u aklı şeklleii ede olduğu ahats�lıklaı al emek içi kedileie özgü yöemle gelişti işi Oxfod İgilizce sözlüğü İgilizcedeki eli gious [di] sözcüğüü kökleide biii bağ lamak ya da bileşimek alama gele eligae teii olduğuu belii Romalıla bu teimi bi çok fakl bağ aileye, aalaa, devlete ifade emek içi kullamaktayd Teimi bu alamı bibiie bağlaak ya da bi aada umak alamıa geli ki, bua bileşiicilik de diyebiliiz psikoeapi ile dii bibie bezeye vazieleie so deece güçü bi açklama geimekedi Kald ki bieşti iciik güüüzdeki maevi aayışlaı tü ev cu biçimlei içi uygu bi oak payda ieliği dedi Di ile psikiyaiye dai he aışmada, bu bi leştiicilik teimii kilit öei vad Teapistle içi, hasalala aalada mümkü ola e dei ve e samim ağı kuabilmekte öemli hiçbi şey yoku Teapisthasta ilişkisie dai pofesyoel li eatü kaşı kaşya gelme, samimiyet, kususuz empati koşulsuz olumlu sayg ile Bese kaşılaş masıyla ilgili tartışmalarla doludu Gup eapist lei içi de e öemli öcelik gubu bi aada kal mas sağlayacak bağları oluşumaktı Gup söz kousu bütülüğe bi kez ulaşkta soa gupa
ki üyelerin her iri, diğer üyelere ilişkisini daha iyi inceleyip güçlendirecek hle geir Kanser hasaa rn ir araya geirdiğim erapi gruplarmn üyeleri, ayn durumda oan aşkaaryla irike olmann, öümle aş eme konusunda kendierine çok üyük ir huur verdiğinden sk sk sö emişlerdir Bu hasalarmdan ir anesi, "irleşiricilik kavramn enes ir içimde anmlamş: "Hepimiin karan ka, ek aşna yol alan gemiler olduğumuu ili yorum; ama her şeye rağmen, yakndaki gemilern klavu şklarn görmek insana ari edilme ir huur veriyor Eşini kayemiş hasaarla yapğm çalşmaar da gördüğüm, kayeme deneyiminin çok daha öe sine geçen, ireşiricilik duygusunun paramparça olmasndan doğan umusuluk eni he aman için çok ekilemişir. ser kadn olsun iser erkek, dul kamş insanar irileri arandan göenmeyen ir haya eve ne aman döndüklerini, ne aan yaklarn ya da ne aman uyandklarn hiç kim senin imediği ir haya yaşamann acsn çek iklerinden ahseder. Sr hayaarna an olacak irinin ulunmasn deli gii isedikleri için, hiçi içimde aminkr olmayan ilişkilerine devam eden ireyere karşlaşmayanm kalmş mdr? Dahas, i erapisler acaa kaç ke öyle ir anklk öre vini üslenmek yoluyla hasalarma yard emi şidir? Din de, una eneyen güçlü irleşiriciik i çimleri konusundaki ihiyaçar karşar. Dindar ir insana, sonsua dek onu göemleyecek olan, o ki şinin varlğndan haerdar omas ir yana, kay
beiği sedikleriyle, Tnryl, erensel yşm gücüyle nihi bir yeniden kuşm sözü de eren ilhi bir rlğn unusu edilmişir Tbii dinin birleşiriciliğcem üzerinden sğldğ d kolylkl görülebilir Kilise, benzer düşüncelere ship bireylerin bir ry geleceği sğlm bir cemin oluşmsn imkn erir; yrc rlrnd oplum sl gruplrn, frkl zeklere ship insnlrn bir ry geldiği gruplrn, İncil rşmlrn yönelik gruplrn, kip okum gruplrnn, elenmek ise yenler için kuruln gruplrn e bekrrn kurduğu gruplrn d yer ldğ çok büyük sydki birçok küçük grubun rlğn d desek olur Çok s yd bireyin dini opluluklr klms ise, herhngi bir dini dokrinin özüne bğllkn ziyde, oplumsl birleşiriciliğe dir nedenlerden öürüdür Ölüm, kçnlmz olduğunu hepimizin sezgisel olrk d ols bildiği, bir gün gerçekleşeceği pçk oln nihi meseledir Kimi erpisler, Adolph Meyerin "Kşnmyn yeri kşmyn, yollu ecizesine uyrk bu konudn mümkün olduğunc uzk durs d, çoğu erpis ölümle ilgili kyglrn her zmn için bulunduğunun, yüzeyin hemen lnd süzüldüğünün frknddr Ölüm, klmz bşk hiçbir şeyin ypmdğ bir biçimde kurclr ölümün krnlk rğ, çoğu kez bilincin hemen kysnd bir yerlerde de ols, çocukuğun erken dönemlerinden iibren zihnimizi meşgul eder e kişiliğin oluşmsnd büyük rolü oln ölüm kygsn krş, ydsm emelli birçok sum meknizms gelişirmişizdir irçok filozof d, yşml ölümün birbirine bğl olms üzerine söz lmşr:
İ aşama öğrenmek, öme öğrenmek ana mna ger ve ters oarak da, öme öğrenmek, aşama öğrenmek demektr Öüme üz üze gemek, çoğu kez dünaa bakş açmz dramak br bçmde değşrmemz sağaacak br mkn sunar bze Hedegger, k fark vark durumundan söz eder Bunarn k düna üzernde eylein olduklı biçimleini ha ree zeen gündek vark durumudur Varoma hne kaçşa, bz çevreeen nesneern bouğua uuşturumuş oduğumuza dar br unutkank duruudur bu İknc oarak da, oook vark durumu vardr bu da, sahc br çmde aşadğmz ve eylein volulını hata am da oduka r şeke varodukan harete zedğmz, var ğn fkınd olm durumudur Bu aşamadak bre aşamnda değşkkere gmee azrdr Pek gündek vark duumundan onook vark duımuna nas geçerz aspers, bu geçşe ne den oacak as aracn snr denem bre gündek durumdan çok daha sahc br duruma geçre cek oan sarsc tersnmez br denem oduğunu söer Oask dhndek tüm snr denemernn en güçü oan se, öüme üz üze gemekr Öüme karş karşa kaan breern haatanda dramak değşkkere gtğne sk sk rasarz Bu, büük edeb esererden de aşnas oduğumuz br durumdur The Chistms Cl' dak [Br Noe Ezgsndek] Scrooge, Tosto'un Sv ve B a k Perre', a da İvan İç, örneğn Değer arg ara g önceker enden düzenemee, haa a dar önemsz arntar ce önemszeşrmee,
önemi omyn konu "hyı demeye, tm igieini evdikleine ve kendiini evenlee yeyznn dzenine değişen mevimlee, ölken bşlın nıl bi ölm öneği unduklın di dşncelee yönetmeye bşlmk, kne htlının yşdığı deneyime ınddı Kne dehşet veici bi biçmde de ol pionevozlı ted vi ede ve ölm hyt şphe götmez bi biçimde ttlıcı bi keinlik kzndıı Bu duumu ölümün biçimeiği bizi yerle bir etse de, ölüm iki bizi kurtarabilir şeklinde de özetlemek mmkn. htlın çoğu kez şunı öyeyeek ğıt ykığını d duydum: "Bigeliğe uşbilmem için şu n, kne vcudumu delik deşik edene dek bklememi geekmiş olmı ne cı Bu fde epitlein önne byk bi oun çıktı: Bu t b değişim için geeken gc, ivedi ömn yokluğund he zmnki htımızl he zmnki şimiz ypken needen bucğız? Voluşçu onu kşı duyı oln tepitle ölme göe göze dh z çpn, dh zo fk edilen ını deneyimeini öneğin yşmdki dönm noktlı emeklilik, yşnn beden evden yıln çocukl ve bşkının öm bu iş için kulnbii Do ğum gn kutlmı gibi önemiz bi oy dhi, dh dein yelee inmek için önemi bi çıkış noktı olbili Bu t gnlei genede kutlız m konu yu kıc dşnmek bile bu kutmlın ne işe y dığın di bi ouyu kl getiebili bu gnen ıl işlevi, zmnın mnız celeinin et götegeeini etkiiz hle getimek değil midi? Bn öye geliyo ki biçok dini dotin tepi
sürecine dair u tür yakaşmardan faydaanaie cek niteikte osa da diner inanan kişiye çounuk a ruhun yaşamaya devam edecei kyamet ünü kefretin ödenmesi cennet, sevdikerine tekrar ka vuşmak, Tanr yeniden douş ve evrense yaşam ücüye ir oma düşünceeri youya nihai sonumuun öüm oduu erçeini yadsma yönünde üçü ir avuntu saamaktadr. Hastaarm inanç hakkndaki örüşerime etki atna m amaya çaşyoum Eette hayr e nim örevim onara yardmc omaktr ve unun anam da, hastann inanç sistemine mümkün odu unca empatiye yakaşmaktr er şeye hastann penceresinden dikkatice ak). Ama empatiden daha aas da erekmektedir: er terapistin, hastasnn dini örüşeri hakknda etraca ii sahii omasnn üyük önemi vardr u tür iier dorudan doruya hastaardan e eiir ya da terapistin kendi çaaar sonucunda ortaya çkaiir Zaman aman rahipere ve rahieere çaşmşm ve onar uaşmay ekedikeri refaha uaşaimeeri için dini inançarn daha derin soruamaar konusunda teşvik etmişiim de vardr Zaten terapistin öreverinden iri de ireyerin eiri a dini iadeterini daha önemi oan dier şeyeri üst sraara çkaracak içimde dinse ayneri harfiyen yerine etirmek konusunda öste rien öenin; sevinin hayrseveriin ve topuuk duyusunun önüne eçtii duruar u duruma öek österieiir yeniden deerendirmeerine frsat verecek rasyoneeştirme yoarn oanca çpakya öer önüne sermektir
İte tüm inançsızlığımın aasında, bieylein inanca dai itimatlaına bu ekide kaılık veiyo um Peki ya içten içe hissettikleim nele? u nasıl bi eydi acaba? Çoğu kez, bi eylee inanma ihti yacımıza dai sebatımız yüzünden ağzım açık kalı yo Peimizi bıakacak bi ey değil bu iyoloinin ötesinde bi eylee inanma ihtiyacımız o kada güçlü ki, sadece çoğu beili bi inanç biçiminin emsalsiz olduğunda ısa eden sayısız dini inançla değil, bunla kada nazik olmasa da çok daha akıl dıı olan biçok inançla çevelenmi duumdayız: Önceki yaamlaa iletiim kuanla, dünya dıı canlılar taafından kaçıılma, geeceği gömek, psiik ameliyat, hayaletle, cadıla, astoloji, tansan danta meditasyonla yeden yükselme, astal seyaat, çubukla su kaynağı aamak, uh çağıanla, mucizele, ölüm sonası deneyimle, 1 Ching, Feng Shui, Melekle, tedavi eden kistalle, el falı, aua okumak, psikokinesis, kötü ruhla, eytan çıkama, Taot katlaı, gaipten gelen habele, ezamanlılık ve daha kim bili nele. Daha önce söyledikleimi tekalayacak olusam, u tür sır dışı iddialar sı dışı kanıtlar gereksinir ve imdiye dek bu tü kanıt la otaya çıkmamıtı. azen de, insan olma duumunun temelini olutuan, saığımızın ve zounluluk ile istencin, olumaya balamı oksijene benze bi biçimde, bi anda herhangi ir şeye yapıtığına inanmak için duyduğumuz güçlü ihtiyacın nedeni olan kıılganlık kaısında büyük bi üzüntü duyaım azen, akıldıı inanılaın tüümüz için olutuduğu tehlikele yüzünden gelecekten koka hle geiim atı
inançlaın neden lduğu muazzam yıkımlaın izini bulmak için sadece geçmişe bakmak yeelidi y sa Ya da günümüzdeki bibiiyle çapışan kaı kökendinci inanç sisemleinin milynlaca insa nı yşıı i iği ğui iii il ylii ichi önemli olan kişinin inançlarının cesareti değil, kişinin inançlarını değiştirmek yolundaki cesaretidir s vi
Bieylen hayaının ne kadaının bsesif km pülsif davanışlaın uzun süeli mediasynlal bezeli ibadelein ya da ayinse ibadelele geeğin den fazla meşgul lan b zihnin byunduuğu al ında hacanableceğini düşündüğümde üzünü duyduğum (ama üzünümü kendime sakladığım) da lmuşu. Böyle duumlada yiip giden şey in sanın özgülüğünün yaaıcılığıın ve lgunlaşma süecinin bi paçasıdı Buda dö yüce hakikainde yaşamın acı ldu ğunu acının azudan ve bağlanmadan kaynaklan dığını ve acının azudan mediasyna dayalı iba delele kuulak suiyle yk edilbileceğii öğe i biz Schpenhaue de benze bi yl izl buna göe isenç yulamaz nielikedi ve hagi bi güü ain edildiğind başka bi azu benliğimizi ele geçiene dek hissedeceğimiz şey yeini kısa sü içinde can sıkınısına bıakacak lan anık bi amin duygusudu. Bana göe geeksiz ölçüde kaamsa göşle bunla İnsanın valuşundaki acıyı anlıym; ama bu acının hayaan vazgçmyi gekicek ölüd bunalıcı lduğuna hiç aslaadı Niezschenin hayaı kusayan yaşamla ücadele emk geekiği
i söyeye ao fati (yazgıı sev) deyişie odakı bakış açısıı tecih ediyou be üme yüz yüze geiş bieyee çaışmaa, öü kaygısıı he isaı "yaşaaış yaşa oaıya doğuda doğuya bağatı oduğuu öğetti baa ayataıı dou dou yaşadıkaıı yapabiecek ei e şeyi yapıp yazgıaıı geçekeştimiş oduk aıı düşüe bieye öüme yüz yüze gedikeide daha az paiğe kapa Teapistei Zor ba The Greek [Zoba ve The Greek Passion gibi ya şa utsaya biçok ese otaya çıkaa yaza Nikos Kazacakis'te öğeeceği çok şey va Tpkı Nietzsche gibi di kaşıtı bi bakış açısa sahip dida bi adam oa Kazacakis'i ezada kedi seçtiği şu yazıt ye aı "Hiçbi şey isteiyo u hiçbi şeyde kokuyou özgüü Ya zaı e öemi esei oa The Odyssey: A Mode eq u e'daki şu öğüdüü de çok seveim "üme yaıp kü ouş bi kae dışıda hiçbi şey bıak mayı ayatz içi fea bi kıavuz değidi bu cüe ebette teapi çaışaaımız içi de
Röportaj
Çocukluğunuz nerede geçti? Wasingon, D.C.de Babamla annemin oada içki de satılan küçük bi bakkal dükknı vadı. Hatırladığınz en eski annz nedir? Kıgın kaldıımladan yükselen ya sıcaı evden sabaın eken saatleinde çıkıınıda dai yüü nüe tokat gibi çapan sıcak; annemle babam tabii şei mekeinden gelen biçok aile de, bu sıcak yüünden gecelei çeve yolunda, Potomac Neinin kıyısında geçiidi. Babamın beni, dükkna mal almak için saba saa e, D.C'nin güneydou sundaki büyük paaa götüdüünü aııyoum. Bi de Sylvanı, annemle babamın beni tekin olma yan sokakladan uak utak içn aada üç ya da döt ke bıakı, sokaın köşesindeki o küçük si nemayı atılıyoum. Yine aynı nedenden öüü, e ya beni seki atalıına kampa göndeiledi ae çocukluumun en güel anılaı o kamplaa aiti. Tü ailenin bi aaya geldii o Paa günleini de aılıyou Annemle babam, memleketen ak abalaıyla akadaşlaının bi kısmıyla aalaındaki itibatı kopamaıştı ve biikte piknik yapıp ak şam yemei yemek, sonasında da mutlaka kıt oynaak için kadınla kanasa ve poke, ekekle 1
se eiğe eneyen ir oyun oynardı, her Paar ir araya geirerdi. Paar saaarı ok hoş amanar dı hesi de ihnime kaımış hdedir. aama sık sık satran oynardım oyun oyunca aam gra moonda, ya da o amanardaki adıya Victroa'da aan Yidiş şarkıarına eşik ederdi
Atalarınzla ailenizin öeni nereye dayanyor? Size aktardıkları ilginç öyüler var mı? aam RusyaPoonya sınırındaki küük ir Yhudi köyünde dünyaya gemiş aen Rusya'dan o dukarını söyerlerdi aen de Poonya'dan. a am, Rusya'nın uun ve oru kışarından ir tane sine daa dayanamayacakarna karar verdkern de, Poonya'ya getiklerine dair ir esri yaardı. aam Se'denmiş annemse oradan aşağı yukar 1 5 kiometre uakta oan Prusya'dan. ögedeki ü tün Yaudi köyeri Naier tarafında yere ir edi miş araarında haamın ve amcamın eşiye ocuk arının da uunduğu oğu akraam ise, toama kamarında katedimiş. aamın aas ime usasıymış ve annemin aasının yem ve huua dükknından sık sık aışveriş yaarmış iimkier ik genik ağında tanışmışar ve 92 1 'de ireşik Deveer' e gö ettikten sonra da evenmişe. Ne York'a vardıkarında eş kuruşarı yokmuş aten hayatarının üyük ir kısmı ekonomik orukar atında gemiştir. Amcam Washington DC'de kü ücük ir dükkn amış ve anneme aamı oraya yereşmek konusunda teşvik etmiş ir akkaiye inciri kurmuş, daha sonra işi ki satan dükknar a genişetmişerdi atıkarı her yeni dükkn ir
öncekinden biraz daha büyük e biraz daha başar lyd
Bakkal ve içki dükkıda hem aeiz hem de babaız mı çaışıyord? B dükkda akı ızda kalaar edir? Her ikisi de o dükknda haada al gün, sabah 8den akşam 'a kadar inanlmayacak kadar zor koşular alnda çalşyordu cuma e cumaresi günleri ise işleri gece yarsn dek sürerdi Divan adl romanmda anlağm bir oay, babama ilgili gerçek bir öyküdür abamn eşinci Cadde ile R Caddesinin kesişiği yerde küçücük, 2 mereye 2 merelik bir bakkal dükkn ard iz bu dükknn üs kanda ouruyorduk ir gün bir müşeri gelip, bir çi iş eldieni isedi abam dükknn arka ks mndaki kapy müşeriye gösererek eldienleri arkadk odadan geirmesi gerekiğini e birkaç daki ka içinde geri döneceğini söyedi Ama dükknn ar ka aranda başka bir oda yoku abii o kap dar bir sokağa açyordu babam kapdan rlayp iki bok öemizdeki pazara koşmuş, oradan 12 sene bir çi eden almş geri dönmüş e o edieneri müşeriye 15 sene samş agi oklda okdz? O yılarda kama igiç bir hikyeiz var mı? ana üç yüz dolark am burs eren George ashingon Üniersiesi'nde okudum Aiemle birike yaşyordum; okula her gün arabaya ya da oo büsle giderdim. O günler, çok az güzel anmn olduğu kayp yllardr benim için. Tam bir inekim o za manar sadece p akülesine hazrlayc nieike 5
ki deslei aldm ve yüksekkulu da üç ylda bii di Hayamdaki en büyük pişmanlkadan bii filede kiaplada analan enfes yüksekku zamanlan kaçmş lmamd zaen Neden ka da acee edip inekedim ki sanki? O ylada, p fa küesine kabu edimek Yahudie için sn deece güç bi işi Büün kulan yüzde e sabileniş bi knenjan vad Dö yakn akadaşmla bilik te Gege Washingn Tp Fakülesine kabul edil dik ve bu gupan üçümüz l göüşüyuz bu aada üçümüz de ik evlilikleimizi hl isikal bi biçimde südüüyuz O ylada kada acee eein en büyük nedeni n beş yaşndayken a nşğm Maiyne iişkimizdi bilikeiğimizi mümkün lduğu kada ekenden yani Mailyn k ini değişimeden önce evliike nihayelendimek isiydu
Eşnz ne ş yapyor? Maiyn, ünivesiede Fanszca öğemeniydi daha sna Sanfd Kadn Aaşmaa Meke zinin başkanğn yap Ayca küü aii üzei ne yazdğ kiapa da va Çalşmaa aasnda Histo of Wife [Anik Çağladan Günümüze Evi Kadnn aihi], Histo of Beast [Memenin Ta ihi] ile Bith of the Chess Q'i4 sayabiliim
Saaçak güçlü aş ola vi Ba llk aı kalç yüyllaa Hsa'a oaya çka oy Ky Afka'a kla sla ll Apaya ü l sfl s va'ya aşıışı. Maly Yalo sö kos kabıa, saya kalçs Isablla' 4 kalç saaç ahas ük güüü aas l kalçl vl lk kl çoalas aasak koşlkla süüyo. ç.
Hekimliğe başlamadan önce ne ür işlerde çalşnz? Annemle aamı dükknında süreki oarak çaışmak ir yana, çocukluğum oyunca evlere ibety adl dergiyi dağır ve süpermarkeen ya larmızda ir Safeway vard alışveriş yapmış in sanarn oraların araalarına aşımalarına yardm ederdim ir yaz oyunca, mikroskop alacak parayı irikireilmek içi Peoles Dg 'daki soda makinesinin aşnda ekedim aşka ir yaz oyunca da mandırada çaışm iş ilanında ir ashih vardı "mandra yerine "manzara yazmış lar ama yine de işe girmişim Üç yl oyunca cu maresieri Bonds Clothing mağazasında giysi ve ayakkaı sacığı yapm Dör Temmuz kulamalarnın oduğu dönemlerde ise, havai fişek ezghı kurardm irçok aşka yaz mevsiminde yaz kampı danışmanlığ ve eis hocaığı yapım ir yükseko kuda orgaik kimya derseri verdim Tp fakülesie aşladıkan sonra ise, ek geliri sadece aorau arda çalışarak ede edeiliyordum ka ve sperm saar, küüphanede yapıklar araşırmalarda hocalara yardım ederdim hisasım oyunca da, hapisha neerde ve psikiyari kliniklerinde saysız kere danışmanlık yapım Yeni çkan edebi eserlerden hangilerini avsi ye edersiniz? Son ylarda yayımlanmş edei eserer arasında okuduklarımdan en iyisi David Mitchell'ın Clod Atlas adı romanyd kesinikle dhiyane ir roman u Ayıca Murakami ile Paul Auster'ın irçok kia
bn da severek okudum Bir de, Charles Dickens'n Ou Mutual Fiend adl romanyla Siegfried Len'in The Genan n geçenlerde tekrar okudum İkisi de gerçek birer başyapt
Yazarlara özgü şu uafıklardan sizde de var mı? Yamaya her sabah erkenden saat 7'de başlarm ve hastalarm görmeye başladğm öğlene kadar da devam ederim. Yaarken gördüğüm rya larda falasyla yararlanrm Yama konusunda çok aimliyimdir ve ya, benim için her şeyden önce gelir Bisikletle dolaşrken ve scak suyla doldur duğum küvette dinlenirken de, bir sonraki gün ya acaklarm etraflca tasarlarm. Yarama sürecideki ilham kaynaklarıız ne ler? İçkiye merakınız var mı? Yaar olarak bana ilham veren şeyler ihinsel niteliktedir; bunlarn kaynağ felsefi ve edebi metinler ile klinik çalşmalarmdr hastalarmla yaptğm seanslarda, yadklarm arasnda kendilerine bir yer bulacak fikirlerin ortaya çkmadğ tek bir saat bile olmamştr neredeyse Hastalarmn bana an lattğ şeyleri yaarken kullandğm kast ediyor değilim; ama onlarla tartştğm konular ihnimiin nasl çalştğna dair birçok ipucu sağlar Hobileriniz var mı? Ya da açk hava sorlarıy la ilgileniyor musunuz? Bisiketle geerim satranç oynarm San Francisco'da yrüyüşe çkarm ve sürekli olarak bir şeyler
okuum Eşimle bilikte, Plo Alto ve Sn Fncis co'd yyş ypmy bylz; tiytoy gide, kdşlmz buuşuuz ve döt çocuğuuzl mzdki ykn ilişkiyi hep kouuz Onn ki yeleine kş çok ilgiliyizdi Eve bi jinekoog; Reid, yetenekli bi snt fotoğfçs; Victo psiko og ve gişimci odu; Ben ise tiyto yönetmeni He yl dzenli olk d çocuklmz ve tounl mzl bilikte bi tie çkz, çoğunlukl d wii'ye
Şu sralar ne üstünde çaşyorsunuz? Geçenlede, Grup sikoepisinin Teorisi ve Ugulamas dl kitbmn beşinci bsksnn ze inden geçme işini bitidim ve şimdiede sözck yogunluğu denen şeyi zeimden tmy çşyo um Son yld elenistik Felsefe'ye, özellikle de Epikos' dmş ldeyim Topğ hzlyp gbeiyoum şu s; innyoum ki e y d geç yeni bi yzm poesi iilenecek Bekiyo um 5 .
5 u öoj, v You The Schopenhauer Cure: A Noel [ugüü Yş Ausu: Soeue Tevs] kbı Cols bskıs ç ylışı
Otobiyografik Notlar
3 Haziran 9 3 tarihinde Washington, D C'de doğdum; anneme babam, Birinci Dünya Sava şı'ndan hemen sonra Rusya'dan (Poonya sınırı ya kıarında buunan Cetz adı küçük bir köyden) göç etmiş insanardı Evimiz Washington'ın merke zinde buunuyordu anneme babamın Birici Cadde'ye Seaton Caddesi'nin kesiştiği yerde buu nan bakka dükknının üst katındaki küçük bir da irede yaşardık. Çocukuğum süesince Washington tecrit edimiş bir şehirdi ve kirerin, siyaharın ya şadığı bir semtte büyüdü. Sokakar çoğu kez teh ikeee douydu Eve kapanıp kitap okumak be nim için tam bir sığınak ouşuuyordu; hafada iki kez tehikei bir bisiket yocuuğu yaparak Yedinci Cadde'ye K Caddesi'nin köşesindeki merkez kütüp haeye gider ve kitap stokuu yenierdim O yıarda danışabieceğim ya da bana yo göste recek hiç kimse yoktu Aneme babamın dini eği tii yok denecek kadar azdı; hiç kitap okumamış ardı ve geçim derdiye uğraşmaktan tamamen tü kenmiş durumdaydıar Okuduğum kitaparı key biçimde seçiyordum; seçimerim bir bakıma kütüp anein mimarisi tarafından yönendiriiyordu; kütüphanenin ortasında buunan geniş biyogra ki taparı rafı igimi çekmiş ve bir yıımı o rafaki bü tün kitaparı A'dan (John Adas) Z'ye (Zoroaster) okuyarak geçirmiştim. Ama kendii en çok kurgu
sa mener uren güvende hssederdm değş en, ç daha amnr br dünyası vardı apa rın, ham ve bge aynağı neğndeyder Ha yaımın eren dönemernde br nada, br nsann yapabeeğ en y şeyn rman yazma duğu s nuuna varmışım bu frm h değşmed Benm zamanımda hm an ge anayışı çerçevesnde genç br nsann aryer seçmer sn deree sınıryd ya da sınırı duğu düşünüürdü. Yaşıarımın heps ya ıp aüesne grmşr ya da babaarıya brle ş dünyasına aımış� r Tı faües, Tsya Dsyevs'ye daha yaınmış gb duruyrdu ben de, psyar aanında yğun aşmaya daha zamandan arar vermş ara, ıp umaya başadım Psyarnn bme üenme bmeyen br çeğ vardı (h da öyedr) v üm asaarıma da, raya çıabee öyüere dar br şaşını duygusuya yaaşım hep Her hasanın edne özgü br öyüsü duğu çn, her hasa ç ayrı br erap süre nşa edlmes gere ğne nanıyrum Yıar geççe, bu avır ben, şmderde enm güçern güçü br bçmde çeeye çaışığı yönün yan her hasa çn esn breyszeşrmeye yöne (bugu çıışı) eşhs ve e bçm, usue uygun, ısa erap asne, pr fesyne psyarnn mereznden uzağa sürü ed Yazdığım mener mese dergere yazdı ğım bmse maaeerd İ abım The Theo ad Pctice of Grop Psychotheapy [Grup Pse rapsnn Ter ve Prağ d ve eğmerne devam eden erapsere yöne br ders abı ara ç
ça kuand kitap yedi yü bin satmşt) On iki di e çevridi ve şu an piyasada dördüncü basks buu nuyor. Bu kitap ve sonrasnda yaymanan tüm ki taparmn yayncs, Basic Books odu ki, aram daki uun ve harika iişki h devam ediyor Teme i mevcut ampirik kantarn en iyisine dayandğ için grup terapisi kitabm eğitmenerden büyük övgü ayor. Yine de başarsnn bir ksn hikyeci kimiğine meti boyunca devam eden ksa insank hikyeerine borçu oduğunu düşünüyorum Yirmi ydr, öğrencierin bu kitabn tpk bir roman gibi okunabidiğini söyediğine şahit ouyorum. O kitab başka kitapar takip etti Existential Psychothey [Varouşçu Psikoterapi] kitabn ya ymandğ dönemde müfedatarda buunmayan bir ders için yamşt bu kitap) ie Inatient Gu Psychotheray Ksa Sürei Grup Terapieri hasta neerin psikiyatri klinikerinde yatan hastaara dü eenen grup terapieri için bir rehberdir) Bir araştrma monografisi niteiğindeki Encounter Grous First Facts' ise şu an basks tükenmiş du rumda. Bu kitapardan sonra Varouşçu Terapi'in fark yönerini öğretmek amacya edebiyat araç oarak kuanmaya başadm ve geçmiş birkaç y boyunca terapi öyküerinden ouşan bir kitap Love's Executioner [Aşkn Cead ve Diğer Psiko terapi Öyküeri], eğitici iki roman When Nietzsche Wet [Nietsche Ağadğnda] ie Lying on the Couch [Divan]) ve son oarak da Momma and the Meaning of Life' [Annem ve Hayatn Anam: Psikoterapi Öyküeri] gerçek ve kurgusa terapi öyküerinden ouşan bir dereme) yadm Bu kitapar geniş kiteerce okunmuş çok satan
kiaplar hline gelmiş ve edebi yönden Netzsche Ağladğnda 1993'e en iyi kurgu mein dalnda Commonwealh Alın Madalyasını kazanmışı çokça hem olumlu, hem de olumsuz yönde incelenmiş olsalar da, ben onları hep pedagojik çalşmalar öğreici öykülerin bir araya geldği ve öğreici roman denebilecek yeni bir üre ai kiaplar saydım Hepsi çok azla sayıda on beş ilyirm yabanc dile çevrildi ve yurdşında da bir hayli yaygnlar Örneği Netzsche Ağladğnda dör yl bo yunca srail'in çok saan kiaplar lisesinin epesinde kald 1997nin sonunda ise, Basic Books The Ya Reade adlı bir anoloi yaymlad Anolojide, üm kiaplarımdan alınmış önemli alnlar bir yana, Aşkn Cellad Netzsche Ağladğnda ve Dvan hakkında, akıl sağlığı alannda çalışanlara yönelik yazlmş birçok yeni deneme de bulunuyor Şimdilerde Schopenhauer hakkında bir roman üzerinde çalşıyorum Eşim Marilyn, dokorasını Johns Hopkins Üni versiesi'nde karşılşırmalı edebiya (Fransz ve Alman edebiyaı üzerine yap ve hem üniversiede hoca olarak, hem de bir yazar (en son A sto of the Beast Memenin Tarihi] adl kiabı yayımland; şimderde de sto of the Wfe Anik Çağlardan Günümüze Evli Kadnn Tarihi üzerinde çalşyor olarak bir hayli başarlı bir kariyeri var Hepsi de San Francisco Körezi civarında yaşayan dör çocuğumuzun rklı hayalar var ooğra, yaracı yazarlk, iyaro yönemenliği ve klinik psikoloji üzerie yoğunlaşar Şimdilik beş orunumuz var; bu sayı daha da aracakmş gibi görünüyor
