Gizarte-3. Maila 1Hir Fitxak Finkatzeko

GURE MUNDUA

Planetak, Eguzkia eta Ilargia

HOBEKUNTZA-PLANA. 1. fitxa

IIzena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Eguzkiak eta haren inguruan biraka dabiltzan astro guztiek osatzen dute eguzki-sistema. Eguzkia da Lurretik gertuen dagoen izarra. Argia eta beroa bidaltzen dizkigu. Planetak Eguzkiaren inguruan biraka dabiltza. Ilargia Lurraren satelitea da. Lurraren inguruan biraka dabil, eta lau aldi ditu. 1

Idatzi Eguzkitik gertu dauden planeten izenak urdinez eta Eguzkitik urrun daudenen izenak gorriz.

2

Azaldu zer alde dagoen planeta baten eta satelite baten artean.

3

Marraztu Ilargia, kontuan hartuta Ilargiaren aldiak.

Ilberria

134

Gizarte Zientziak 3

Ilgora

Ilbetea

Ilbehera

Fotokopiatzeko materiala © 2015 Zubia Editoriala, S.L. / Santillana Educación, S. L.

GURE MUNDUA Lurraren higidurak


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Errotazio-higiduran, Lurra bere ardatzaren inguruan biratzen da. 24 ordu behar ditu bira osoa egiteko. Translazio-higiduran, Lurra Eguzkiaren inguruan biratzen da. Urtebete behar du bira osoa egiteko.

1

Koloreztatu horiz Lurreko zer eremutan den eguna eta grisez zer eremutan den gaua.

2

Lurraren zer higidurarekin dago lotuta aurreko jarduerako marrazkia?

3

Osatu. Lurraren

-higidurak sortzen ditu egunak eta gauak. Higidura

horretan, Lurra bere ardatzaren inguruan biratzen da, eta

ordu behar ditu bira osoa egiteko.

Lurraren

-higiduraren ondorioz, urtaroak sortzen dira. Higidura

horretan, Lurra

inguruan biratzen da,

eta

egun behar ditu bira osoa egiteko.


Gizarte Zientziak 3

135

GURE MUNDUA Lurra


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Lurra eguzki-sistemako planeta da, bizileku duguna. Lurrean, bizia garatzeko beharrezko baldintzak daude. Gure planetan, hiru geruza bereizten dira: hidrosfera, geosfera eta atmosfera.

1

Zer hiru ezaugarrirengatik da Lurra desberdina? Azaldu ezaugarri horiek. • • •

2

Zergatik esaten zaio Lurrari planeta urdina?

3

Adierazi marren bidez Lurraren irudiaren zer zatiri dagokion lauki bakoitza. Lurraren zati solidoa da geosfera.

Lurraren hiru laurden urez beteta daude. Ur horrek guztiak osatzen du hidrosfera. Atmosfera da Lurra inguratzen duen aire-geruza.

136

Gizarte Zientziak 3


GURE MUNDUA Lurra irudikatzea


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Lurra lur-globoen eta mapen bidez irudikatzen da. • Lur-globoak Lurra irudikatzen duten esferak dira. • Mapak Lurraren irudikapen lauak dira. Mapa batek Lur guztia irudikatzen badu, planisferio edo mapamundi esaten zaio.

1

Idatzi 1 (planisferioa) eta 2 (lur-globoa) dagokion lekuan. I M

E H

Ekuatorea

Eskala 0 3.200

kilometro

2

Erreparatu, 1. jardueran, Lurra irudikatzeko534464_03_12_representación moduak, eta erantzun.Tierra • Zeinek du Lurraren benetako formaren antz handien? • Zeinetan ikusten da Lurraren gainazal osoa begiratu batean? • Ikus al ditzakegu lur-globo batean Ozeania eta Europa aldi berean? Zergatik?

3

Emandako informazioaren arabera, zer bi mapa mota ageri dira 1. jardueran?


Gizarte Zientziak 3

137

GURE MUNDUA

Ozeanoak eta kontinenteak


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Lurraren gainazala ozeanoz eta kontinentez estalita dago: • Ozeanoak ur gaziko masa handiak dira. Bost dira: Barea, Atlantikoa, Indiakoa, Artikoa eta Antartikoa. • Kontinenteak ozeanoak baino altuago dauden lur-eremu handiak dira. Sei dira: Asia, Amerika, Afrika, Europa, Ozeania eta Antartida.

1

Idatzi mapan zenbaki bakoitzari dagokion ozeanoaren izena. 4

I M

E H

1

1

2 3

Eskala 0 2.500

5

kilometro

1.

2

4.

534464_02_11_océanos y continentes

2.

5.

3.

Koloreztatu aurreko mapako kontinenteak, jarraibide hauek kontuan hartuta: Laranjaz Horiz

138

Gizarte Zientziak 3

Afrika Asia

Berdez Gorriz

Amerika Europa

Morez Arrosaz

Antartida Ozeania


GURE MUNDUA Orientazioa

Izena


Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Leku batean orientatzeko, beharrezkoa da puntu kardinalak non dauden jakitea. Hauek dira: iparra (I), hegoa (H), ekialdea (E) eta mendebaldea (M). Eguzkiak laguntzen digu non dauden jakiten.

1

Erreparatu egunsentiaren marrazki honi, eta idatzi puntu kardinal bakoitzaren izena. Gero, marraztu geziak, Eguzkia zer noranzkotan higitzen den adierazteko.

2

Eguna argitzen ari da. Erreparatu itsasontziaren norabideari. Nora jo behar du altxorraren uhartera, iristeko, ekialdera ala mendebaldera? Norabide honetara jo behar du:

3

Azaldu zer alde on eta eragozpen dituzten iparrorratz batek eta GPS batek.


Gizarte Zientziak 3

139

GURE MUNDUA Planoak eta mapak


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Mapak Lurraren edo haren zati baten irudikapen lauak dira. Planoek lurralde txikiagoak irudikatzen dituzte mapek baino, eta lurralde horietan orientatzen laguntzen digute. A 1

Erreparatu planoari eta erantzun. 1 • Zer dago lauki hauetan? A3:

B

C

D

E

F

N

O

E

2

S

E2: • Zer laukitan dago haurparkea?

3

4 • Adierazi zer bideri jarraituko zeniokeen zubitik elizara

5

joateko. • Zer puntu kardinalerantz joko zenuke?

2

6

Idatzi dagokion lekuan mapako elementuen zenbakia. M

E

1. haize-arrosa 2. errotuluak

Herrigoiti

H

Meagain

3. eskala • Herrigoiti eta Meagain 7 cm-ra daude mapan. Mapako 1 cm benetan 50 metro badira, zer distantzia dago haien artean?

140

Gizarte Zientziak 3


GURE MUNDUA Airea eta atmosfera

Izena


Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Lurrean bizitzeko funtsezkoak diren gas batzuen nahastea da airea. Hauek dira ugarienak: nitrogenoa eta oxigenoa. Atmosfera Lurra inguratzen duen gas-geruza da.

1

Esan ea baieztapen hauek zuzenak (Z) edo okerrak (O) diren. Gero, idatzi zuzen baieztapen okerrak. Airea likido bat da. Aireak lekua hartzen du. Aireak ez du pisurik, ez eta forma finkorik ere. Aireak oxigenoa du; arnasteko, beharrezkoa dugu oxigenoa.

2

Osatu eskema hitz hauekin: atmosfera – troposfera – estratosfera

3

Idatzi troposferaren eta estratosferaren ezaugarri bana.


Gizarte Zientziak 3

141

GURE MUNDUA

Fenomeno atmosferikoak

Izena


Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Fenomeno atmosferikoak dira airean gertatzen diren gertaera naturalak.

1

Lotu bi zutabeak elkarrekin, esaldiak osatzeko. Haizea da… Prezipitazioa da… Tximistak…

Ostadarra sortzen da…

mugitzen den airea. deskarga elektrikoak dira. Eguzkiaren argiak euri tantak zeharkatzen dituenean. hodeietatik Lurrera erortzen den ura.

2

Idatzi zer alde dauden hauen artean: • Brisa eta haizetea: • Elurra eta txingorra:

3

Erreparatu marrazkiei eta esan zer prezipitazio mota ikusten den bakoitzean.

142

Gizarte Zientziak 3


GURE MUNDUA Eguraldia eta klima


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Eguraldia da atmosferak toki eta une zehatz batean duen egoera. Klima da toki batean urteetan zehar nagusi den eguraldia.

1

Idatzi E eguraldiarekin lotuta badago edo K klimarekin lotuta badago. Atzo, hotz handia egin zuen, eta elurra ere egin zuen. Udan, barrualdean tenperaturak altuak izaten dira. Asteburuan, mendira joango gara, eta Eguzkia egingo du. Asturiasen, tenperaturak leunak dira urte osoan.

2

3

Zer tresna meteorologiko dira hauek? Zertarako balio dute?

Tresna:

Tresna:

Tresna:

Zertarako balio duen:



Osatu taula, klima hauen ezaugarriekin: Klima Mendialdekoa

Tenperaturak

Prezipitazioak

baxuak

Kostaldekoa Barrualdekoa


Gizarte Zientziak 3

143

GURE MUNDUA Urtaroak


Izena

Data

BERRIKUSI INFORMAZIO HAU: Tenperaturek, prezipitazioek eta haizeak eragina dute toki bateko eguraldian. Urtean zehar, lau urtaro izaten dira: negua, udaberria, uda eta udazkena.

1

Erreparatu argazkiari, eta esan bero ala hotz egiten duen eta zergatik.

2

Osatu taula, urtaroen ezaugarriekin. Urtaroa

Noiz hasten da?

Tenperaturak

Prezipitazioak

Negua Udaberria Uda Udazkena

3

Definitu hitz hauek: • Lehortea: • Uholdea:

144

Gizarte Zientziak 3


Gizarte-3. Maila 1Hir Fitxak Finkatzeko

Recommend Documents