euskaraz seguru euskara zalantzarik gabe erabiltzeko gida
EUSKARA ETA ELEANIZTASUNEKO ERREKTOREORDETZA VICERRECTORADO DE EUSKERA Y PRURILINGÜISMO www.ehu.es
Euskara eta Eleaniztasuneko Errektoreordetza
Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua. Lege gordailua BI-1657/2011
SARRERA
2009. urtean, Euskal Herriko Unibertsitateak idazkarientzat ikastaroak antolatu zituen bere hiru campusetan. AZPko langileek euskaraz lan egiteko eskura zeuzkaten tresnak ezagutarazi eta gomendio orokorrak eta, aldi berean, euren eguneroko beharrei erantzuten zietenak eskaintzea izan zuten helburu. Otsailean hasi eta apiril arte ikastaro hauen helburu nagusia idazkariek euskara erabiltzerakoan autonomia eta segurtasuna irabaztea izan zen. Parte hartzaileek lanean ohikoenak ziren zalantzak eta idatziak ekarri zituzten saioetara. Eskuartean dugun liburuxka honetan horiek guztiak jaso dira eta AZPko langileentzako gidaliburu freskoa izan nahi du, langileak aldamenean izango duena, nahi duenean kontsultatzeko. Garaiari egokitu nahian, bi formatutan eskainiko dugu: eskuko formatuan eta formatu elektronikoan. Azken hau Azpidazkiren atarian egongo da guztion eskuragarri.
EUSKARAZ SEGURU izenburupean argitaratu dugu liburua eta erabiltzailearen neurri-neurrirako mezuak helarazi ditugu sei kapitulutan. Mendiko argazkiekin ilustratuta dago, lanean euskara erabiltzeak dakarren ahalegina, ausardia, liberazioa, plazera eta atsegina irudikatu nahirik. Aldi berean, liburuxka honen erabiltzaileak bere bidean seguru dabilela sentitzeko beharrezko tresnak eskura dituela sentitzea nahi dugu, eta une oro, biderik malkartsuenean ere, bidelagun izango duela aurrera egiteko gidaririk onena. Bukatzeko, eskerrak eman nahi dizkiegu lan hau osatzen jardun duten lagunei, AZPko langileei eta Emun Aholkularitzako teknikariei.
Gidor Bilbao UPV/EHUko Euskara eta Eleaniztasuneko Errektoreordea
3
Sarrera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autonomia irabazten. . . . . . . . . . . . . . . . Aldatzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kalitatez, noski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nola idatzi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zalantzek itota. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Testuz testu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
3 7 13 19 25 33 41 51
AUTONOMIA IRABAZTEN
Bi motatako zuzentzaile ortografikoak erabil ditza kegu. 1. Worden edo open office n ari bagara lanean, progra mak berak dauka instala tuta euskarazko aukera. Zelan egin: ·
Tresnak atalean sartu ()
·
Hizkuntzak izeneko atalean klikatu ()
·
Eta, azkenik, hizkuntza ezarri ( ) klikatu eta euskara () au keratu.
Dena den, zuzentzaile ho nek ez digu balioko beste programa batzuetarako.
2. Posta elektronikoa ku deatzeko programetarako ez digu balio. Beraz, Xuxen deskargatu behar da pro grama bera erabili ahal izateko. Nondik deskargatu? http:// www.euskara.euskadi.net/ r59738/eu/contenidos/ informacion/ euskarazko_softwarea/ eu_9567/adjuntos/ XuxenIV/XUXEN%20IV% 20instalatu.zip Deskargatu ezin baduzu, Xuxenen webgunean ere ematen dute aukera tes tuak sartzeko eta internet bidez zuzentzeko. http://www.xuxen.com/ index.php
9
http://euskalbar.eu/
10
Euskaltzaindiaren webgunean hainbat baliabide daude.
Euskaltzaindiaren arauak: arauak http://www.euskaltzaindia.net/arauak Euskaltzaindiak urtez urte argitara eman dituen arau guztiak daude webgune honetan batuta. Arauei lotutako ariketak ere sarean daude:
http://euskaljakintzaarauak.googlepages.com/home
Hiztegi batua: batua Euskaltzaindia lantzen ari den hitz normalizatuen zerrenda: http:// www.euskaltzaindia.net/hiztegibatua
EHUk berak, Azpidazki izateaz gain, EHULKU izeneko zerbitzua ere badu martxan. Honen helburua euskararen erabilera zuzena eta egokia bultzatzea da. Horretarako, bakoitzak di tuen hizkuntzaarazoei irtenbidea eman nahi dio EHULKUk. Bertara jo dezakezue aholku eske (ez itzulpen eske). Horrez gain, EHUko Euskara Zerbitzuak astero aholku bat bidaltzen die epostaz EHUko hala eskatzen duten EHUko langile euskaldun guztiei. http://www.ehu.es/ehulku/
Sarean beste hainbat eta hainbat baliabide daude.
Euskaljakintza webguneak baliabidebilduma handia egin du bere webgunean: hizte giak, kontsultak egiteko guneak, fonetika eta ortografia lantzeko guneak, estilo libu ruak, hizkera aberasteko guneak, aldizkariak, …
11
ALDATZEN
15
16
17
KALITATEZ, NOSKI!
KALITATEZ, NOSKI! •
•
•
•
•
•
•
•
21
•
•
•
22
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
23
NOLA IDATZI…
NOLA IDATZI ...
•
•
•
•
27
:
28
€
29
Ohikoak: NA BEZa EAE BGAE
30
31
ZALANTZEK ITOTA
35
36
37
38
39
TESTUZ TESTU
TESTUZ TESTU
(kargua) jaun /andre agurgarria
(abizena) jauna / andrea
Jaun / andre agurgarri hori
Jaun / andre hori
Jaun / andre agurgarria
Jauna / andrea Agur t´erdi
Laguna
Kaixo
Adiskidea
Aupa
Lagun hori
Eup
Adiskide hori
Aspaldiko
Agur, adiskide
Ondo ibili / Ondo izan
Horrenbestez, agur
Adeitasunez, agur Begirunez, agur
Besterik gabe, agur
43
Agur bero bat Musuak Ondo pasa asteburuan
44
45
•
•
•
•
•
•
•
•
Ez da argia: informazio guztia pilatuta dago.
Guztia paragrafo berean azaldu dugu. Kontuz!! Gai desberdinak bananbanan tratatu.
Ez da zehazten zer akta den.
46
Informazioa argi eta zehatz eman.
Gaiak banaka tratatu.
Ondo zehaztu zer dokumentu bidaltzen den.
47
•
•
•
•
IKASLEENTZAKO OHARRA 2008-2009 Ikasturteko orla
Ikasketak aurten amaitzen dituzten ikasleek orla egiteko aukera izango dute:
ONGI ETORRI ETA AURKEZPEN
EKITALDIAK
IKASLE BERRIENTZAKO
FILOSOFIA ETA HEZKUNTZA ZIENTZIEN FAKULTATEAN
EGUNA:
martxoak 27
Filosofia 1. maila Pedagogia 1.maila
ORDUA: 10:00etan TOKIA:
Areto Nagusia
Gizarte Hezkuntza 1. maila
Nahitaezkoa da alkandora zuria ekartzea.
Irailaren 24an Euskaraz: 11:30ean Gaztelaniaz: 12:30ean
Tokia: Fakultateko Areto Nagusia
48
•
•
•
•
MUGIKORTASUN PROGRAMAK:
GIZARTE ZIENTZIAREN DIDAKTIKA ARLOKO IRAKASLEEI
ERASMUS, HEGO AMERIKA ETA BESTE NORAKO BATZUK
Arloko bilerara dei egiten dizut: Noiz:
Onartutako ikasleentzako informazio bilera baterako deialdia.
Ordua: 11:00etan Non:
EGUNA: Martxoak 9. LEKUA:
Batzar Aretoa.
2009ko apirilaren 21ean Saileko Mintegian
Gaia: 2009ko aurrekontu banaketa
ORDUA: 11:30.
Donostia, 2009-03-12
Idazkaritza
Arloko koordinatzailea
49
BIBLIOGRAFIA
53