Κριτήρια Ποιότητας για την Αξιολόγηση Ιστοτόπων στο Διαδίκτυο Δρ. Ε.Ζωγόπουλος, Φεβρουαρίος 2011
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το Διαδίκτυο αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη πηγή συσσωρευμένης πληροφορίας στον πλανήτη, γεγονός που καθιστά δυνατή την αναζήτηση σε αυτό πληροφοριών για οποιοδήποτε θέμα. Το να καταγράψει κανείς τι μπορεί να παρέχει το Διαδίκτυο θεωρείται άτοπο, καθώς οι διαστάσεις των περιεχομένων του θεματικά και ποσοτικά είναι υπέρογκες και προεκτείνονται διαρκώς με εκθετική αύξηση. Η χρήση του Διαδικτύου παγκοσμίως και οι διαφαινόμενες προοπτικές για την εξέλιξη του σε κυρίαρχη δύναμη στο χώρο της επικοινωνίας και της πληροφόρησης χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη κοινωνία. Το Διαδίκτυο αποτελείται από ιστοσελίδες, δηλαδή έγγραφα στον παγκόσμιο ιστό. Μια ιστοσελίδα αποτελείται από αρχείο html μαζί με τα συνδεδεμένα αρχεία γραφικών και σεναρίων, σε ένα συγκεκριμένο ευρετήριο και σε ένα συγκεκριμένο μηχάνημα, προσδιορίσιμο μέσω του ενιαίου εντοπιστή πόρων url.Συνήθως url.Συνήθως μια ιστοσελίδα περιέχει συνδέσμους προς άλλες ιστοσελίδες. Ο ιστότοπος είναι ομάδα σχετικών εγγράφων html και συναφών αρχείων, σεναρίων και βάσεων δεδομένων, που εξυπηρετείται από ένα διακομιστή πρωτοκόλλου μεταφοράς υπερκειμένου hhtp στον παγκόσμιο ιστό. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να καταγράψει και αναδείξει τα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των ιστοτόπων, καθώς και τις αρχές και τα βασικά κριτήρια αξιολόγησής τους για τη γόνιμη αξιοποίηση του Διαδικτύου και για περαιτέρω διερεύνηση του θέματος. Με βάση τα κριτήρια αυτά, κατασκευάσαμε ένα συνοπτικό φύλλο αξιολόγησης ιστοτόπων και ως εφαρμογή -μελέτη περίπτωσης για την αξιολογήσαμε ένα συγκεκριμένο ιστότοπο εκπαιδευτικού περιεχομένου, τον alfavita.gr. Λέξεις – Κλειδιά: Διαδίκτυο (Internet), (Internet), ιστότοπος (Web Site), ιστοσελίδα (Web Page) ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Για την αξιολόγηση των ιστοτόπων μπορούν να εφαρμοστούν τα κριτήρια ποιότητας που βασίζονται στο Πλαίσιο Ποιότητας των Βρυξελλών ( The Brussel Quality Framework), το οποίο ανακτάται από την ακόλουθη διεύθυνση: http://www.cfwb.be/qualite-bruxelles/gb/qualityframework11december.doc. Αυτά τα κριτήρια ποιότητας διαδικτυακών εφαρμογών διακρίνονται σε πέντε κατηγορίες: Κριτήρια Διαφάνειας & Σαφήνειας Στόχων. Τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής εξετάζουν το βαθμό διαφάνειας του ιστότοπου σε ότι αφορά το σκοπό και τους στόχους του, στην εμφάνισή του, στη διαδραστικότητά του, στα θέματα που πραγματεύεται, στο κοινό στο οποίο απευθύνεται και στον φορέα (οργανισμό) που έχει την ευθύνη του σχεδιασμού και της συντήρησής του. Κριτήρια Περιεχομένου. Αυτή η κατηγορία κριτηρίων αξιολογεί την ποιότητα του περιεχομένου. Ελέγχει το βαθμό προσδιορισμού των πηγών πληροφορίας, την πληρότητα, την καταλληλότητα, την ακρίβεια, τη σαφήνεια, την αντικειμενικότητα
και την επικαιρότητα της πληροφορίας, την ποιότητα των εικόνων και του πολυμεσικού περιεχομένου, καθώς και τη λογική στην οργάνωση του περιεχομένου. Κριτήρια Πολιτικής. Τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής εξετάζουν ζητήματα που άπτονται της πολιτικής του ιστότοπου σχετικά με νομικές πτυχές, όπως για παράδειγμα πνευματικά δικαιώματα, ιδιωτικότητα, κ.α, καθώς επίσης και τη διαφήμιση, ενώ αξιολογούν τη βιωσιμότητα και τη συν τήρησή του. Κριτήρια Σχεδιασμού. Τα κριτήρια της κατηγορίας αυτής αξιολογούν την αρχιτεκτονική του ιστότοπου και τη συμμόρφωσή του ως προς τα ευρέως αποδεκτά πρότυπα σχεδιασμού. Η αξιολόγηση του σχεδιασμού του ιστότοπου βασίζεται στην προσβασιμότητά του, την πλοηγησιμότητά του, τη δυνατότητα αναζήτησής του, την ποιότητα των παρεχόμενων συνδέσμων και το σχεδιασμό του ιστότοπου που άπτεται ζητημάτων αισθητικής και παρουσίασης. Κριτήρια Αλληλεπίδρασης. Τα κριτήρια αλληλεπίδρασης εξετάζουν την ύπαρξη μηχανισμών ανατροφοδότησης και διαφόρων μέσων για γι α την ανταλλαγή πληροφοριών των χρηστών μεταξύ τους καθώς και με τον ίδιο τον ιστότοπο. ι στότοπο. Κάθε κατηγορία περιλαμβάνει υποκριτήρια και δείκτες που βοηθούν στην κατανόηση του εύρους και του τρόπου ικανοποίησης αυτών, στο σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός διαδικτυακού τόπου. τόπου. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΛΙΚΟΥ-ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Η ποιότητα μιας διαδικτυακής εφαρμογής και κατ’ επέκταση η ποιότητα ενός ιστοτόπου, είναι δύσκολο να καθοριστεί επακριβώς με κοινά αποδεκτά πλαίσια καθώς ο όρος ποιότητα είναι από μόνος του μία πολυπαραπαμετρική έννοια. Στην πραγματικότητα, για μια διαδικτυακή εφαρμογή μπορούν να υπάρξουν πολλές όψεις της ποιότητάς της, όσες ακριβώς είναι και οι χρήσεις της. Καταρχήν, η ποιότητα μιας διαδικτυακής εφαρμογής εξαρτάται από παράγοντες που σχετίζονται με τους στόχους της, όπως ( Tilman , 2000) : • η ποιότητα παρουσίασης και η αίσθηση που προκαλεί η εφαρμογή στο χρήστη • η πληρότητα του περιεχομένου και των λειτουργιών της εφαρμογής. Επίσης, η ποιότητα μιας διαδικτυακής εφαρμογής εξαρτάται από παράγοντες σχετικούς με την απόδοση της. Αυτοί οι παράγοντες παράγ οντες περιλαμβάνουν: • το χρόνο απόκρισης της εφαρμογής • τον ρυθμό απόδοσης στην εκτέλεση των διαφόρων διεργασιών της εφαρμογής • την αξιοπιστία της εφαρμογής • την ευρωστία της εφαρμογής. Τέλος, η ποιότητα μιας διαδικτυακής εφαρμογής εξαρτάται από παράγοντες σχετικούς με τη διαδικασία ανάπτυξής της ( Roblner , 2006). Αυτοί περιλαμβάνουν: • την πολυπλοκότητα του κώδικα της εφαρμογής • την αναγνωσιμότητα του κώδικα της εφαρμογής • την ευελιξία του κώδικα της εφαρμογής • τη δυνατότητα μεταφοράς της εφαρμογής σε άλλα περιβάλλοντα. Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι η ποιότητα μιας διαδικτυακής εφαρμογής καθορίζεται από διαδικασίες που αφορούν την ανάλυση, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη συντήρησή της, ενώ και για τη διασφάλισή της εμπλέκονται ποικίλα πρόσωπα, πόροι, μεθόδοι και εργαλεία. Ειδικότερα, η αξιολόγηση υλικού και κατ’ επέκταση ιστοτόπων στο Διαδίκτυο θα πρέπει να αναφέρεται (http://lib.nmsu.edu/instruction/evalcrit.html): ( http://lib.nmsu.edu/instruction/evalcrit.html): Στο περιεχόμενο
Επικαιρότητα:Η έννοια της επικαιρότητας σχετίζεται με τη χρονική εμβέλεια στην οποία το περιεχόμενο της διαδικτυακής εφαρμογής θεωρείται έγκυρο και οι σύνδεσμοί του είναι ενήμεροι. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να αναφέρονται η τελευταία φορά ανανέωσης, όπως επίσης και η ημερομηνία δημοσίευσης της πληροφορίας. Ακρίβεια:Το περιεχόμενο των κειμένων πρέπει να είναι σωστό από άποψη γραμματικής, ορθογραφίας και σύνταξης. Όλοι οι τύποι του περιεχομένου πρέπει να αποφεύγουν τις ασυμφωνίες και τις επαναλήψεις. Η πληροφορία πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, σαφής, λεπτομερής, κατανοητή, εξακριβωμένη, με εμβάθυνση στο θέμα και αναφορά σε βιβλιογραφικές πηγές. Πληρότητα:Η διαδικτυακή εφαρμογή δεν πρέπει να παραλείπει κρίσιμες πληροφορίες και οι πηγές πληροφορίας πρέπει να ολοκληρώνουν και να ικανοποιούν τους προκαθορισμένους σκοπούς.Τα θέματα πρέπει να καλύπτονται σε βάθος. Αφθονία:Η αφθονία της ενδιαφέρουσας πληροφορίας (πολλά παραδείγματα, δεδομένα, σύνδεσμοι με άλλους πόρους) και η χρήση πολλαπλών μέσων μπορούν να αποτελέσουν μια προστιθέμενη αξία. Μοναδικότητα:Η παροχή μοναδικού, γνήσιου και ξεχωριστού περιεχομένου σε μια συγκεκριμένη γνωστική περιοχή αποτελεί αδιαμφισβήτητα πηγή προσέλκυσης της προσοχής και του ενδιαφέροντος του χρήστη. Κατανοησιμότητα:Το κριτήριο της κατανοησιμότητας αφορά στην πολυπλοκότητα της γλώσσα των κειμένων και σχετίζεται άμεσα με τις παραμέτρους προφίλ και αναγκών του χρήστη. ΑντικειμενικότηταΑντικειμενικότητα-αξιοπιστία:Στο κείμενο δεν πρέπει να υπάρχουν τάσεις προκατάληψης και προσπάθειες επηρεασμού της γνώμης των αναγνωστών και επισκεπτών του ιστότοπου. Οι απόψεις πρέπει να αποδίδονται σε συγκεκριμένες αξιόπιστες πηγές και η πληροφορία να αναπαριστάται από πολλες οπτικές και να μην εξυπηρετεί σκοπιμότητες. Μεστότητα:Τα κείμενα της εφαρμογής δεν πρέπει να είναι μεγάλα σε μέγεθος και πλεονάζοντα. ΑσφάλειαΑσφάλεια-επικοινωνία:Οποιαδήποτε αίτηση για ιδιωτική πληροφορία θα πρέπει να διεκπαιρεώνεται με ασφάλεια.Ευκολία εγγραφής,συναλλαγών. Στερεοτυπικότητα:Δεν πρέπει να υπάρχουν στερεότυπα σχετικά με θέματα φύλου, εθνότητας, θρησκείας, φυλής και γενικότερων προκαταλήψεων. Το περιεχόμενο οφείλει να είναι σύμφωνο με τα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα της κοινωνίας της οποίας τα μέλη απευθύνεται. Πατρότητα:Θα πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές για τους υπεύθυνους σύνταξης. Αναφορικά δε με τους συγγραφείς θα πρέπει να εξεταστεί το εάν είναι αναγνωρίσιμοι ( μέσω βιογραφικού τους), εάν είναι ειδικοί στα θέματα που πραγματεύονται, εάν διατυπώνουν μεροληπτικές απόψεις, εάν και κατά πόσο τεκμηριώνουν τα γραφόμενά τους, καθώς και εάν υπάρχει τρόπος επικοινωνίας μαζί τους(e-mail τους(e-mail,τηλέφωνο).Επίσης, ,τηλέφωνο).Επίσης, σκόπιμο είναι να αναφέτεται από ποιόν οργανισμό συντηρείται ο ιστότοπος. Στα τεχνικά θέματα-οπτικοακουστική σχεδίαση Πολυγλωσσία:Η επιτυχία και η δημοτικότητα μιας εφαρμογής συνδέεται άμεσα με την πολυγλωσσία. Ειδικότερα για τους διαδικτυακούς κόμβους πολιτιστικού περιεχομένου, η πολυγλωσσία επιτρέπει την εκτενή χρήση αυτού από άτομα διαφόρων εθνικοτήτων, εθνικοτήτων, ενώ προωθεί και το προφίλ της της κάθε χώρας. Λειτουργικότητα του περιβάλλοντος διάταξης (layout ( layout)) της εφαρμογής:Ο ιστότοπος οφείλει να έχει μια ακολουθία και μια συγκεκριμένη εμφάνιση σε όλες τις σελίδες
του. Οι χρήστες δεν πρέπει να αναρωτιούνται εάν διαφορετικές λέξεις, καταστάσεις ή ενέργειες σημαίνουν το ίδιο. Για το λόγο αυτό, οι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της εφαρμογής πρέπει να αξιολογήσουν την χρήση κάθε σελίδας και να λάβουν αποφάσεις σχεδιασμού που εξασφαλίζουν την καλύτερη δυνατή απόδοση. Χρήση δυναμικών μέσων:Η χρήση πολλαπλών δυναμικών μέσων (ήχος, animation,βίντεο,τρισδιάστατα γραφικά),είναι σημαντική για την όλη εμφάνιση του ιστότοπου, αρκεί η επιλογή των μέσων να έχει εφαρμοστεί κατάλληλα. Λειτουργικότητα γραφικών και πολυμεσικών στοιχείων:Τα γραφικά θα πρέπει να φορτώνουν γρήγορα και να χρησιμοποιούνται μορφοποιήσεις ( formats) formats) αρχείων που δεν απαιτούν μετατροπή από το χρήστη. Ο χρήστης πρέπει να έχει τον έλεγχο για όλα τα εκτελέσιμα αρχεία, ενώ θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα επιλογής φόρτωσης εναλλακτικών εκδόσεων (versions (versions)) των σελίδων. Το κείμενο και τα γραφικά πρέπει να είναι κατανοήσιμα όταν παρατηρούνται χωρίς χρώμα. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση των εικόνων ως χρώμα του φόντου, καθώς αυτό εμποδίζει και παρακωλύει την αναγνωσιμότητα.Οι σελίδες πρέπει να είναι απλά και ελκυστικά σχεδιασμένες. Η πιο σημαντική πληροφορία θα πρέπει να εμφανίζεται στην στην επάνω οθόνη. Το μέγεθος των αντικειμένων μέσων δεν πρέπει να επιβαρύνει την ταχύτητα του ιστότοπου. Στην πλοήγηση του διαδικτυακού κόμβου ΤαχύτηταΤαχύτητα-Αξιοπιστία συνδέσμου:Οι σελίδες πρέπει να φορτώνουν με ικανοποιητική ταχύτητα.Οι σύνδεσμοι που παρέχονται από μια διαδικτυακή εφαρμογή πρέπει να οδηγούν μόνο σε σχετικό υλικό ( όχι σε μη προσπελάσιμες ή απαρχαιωμένες σελίδες).Οι διαδικτυακοί κόμβοι πρέπει να παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα επιστροφής σε ένα προηγούμενο κόμβο ή σελίδα ( backtracking).Η backtracking).Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται χρησιμοποιώντας το κουμπί οπισθοδρόμησης «Πίσω» του φυλλομετρητή. Οργάνωση:Οι σελίδες έχουν ευέλικτο σχήμα περιήγησης και αλληλουχία για γρήγορη πλοήγηση. Η πρώτη σελίδα δείχνει εμφανώς την όλη δομή και οργάνωση του ιστότοπου και το πως μπορεί να περιηγηθεί σε αυτόν ο χρήστης. Οι σύνδεσμοι κειμένου καθώς και οι γραφικοί σύνδεσμοι είναι εύκολα εντοπίσιμοι, ενώ η επιλογή των εικόνων και των γραφικών έχει γίνει με τρόπο τέτοιο ώστε να αντιπροσωπεύει τον σύνδεσμο που περιγράφει.Υπάρχει χάρτης πλοήγησης. Αναζήτηση:Ο ιστότοπος έχει τη δική του μηχανή αναζήτησης. Τα αντικείμενα που ανακτώνται ως το αποτέλεσμα μιας αναζήτησης πρέπει να είναι σαφή στο χρήστη και να συνοδεύονται από τις διευθύνσεις των ανακτημένων σελίδων και σύντομες περιγραφές που προσδιορίζουν τη σημασία τους. Θα πρέπει να είναι εύκολη η πλοήγηση στο σύνολο των ανακτημένων αντικειμένων. Μια αναζήτηση πρέπει να υποστηρίζει τη δυνατότητα επιστροφής στο τελευταίο από τα αποτελέσματα αναζήτησης κάθε στιγμή και επίσης την άμεση πλοήγηση στο σύνολο των ανακτημένων αντικειμένων, προς τα εμπρός και προς τα πίσω, όπως σε μια οργανωμένη περιήγηση. Αλληλεπιδραστικότητα:στον ιστότοπο συναντάμε λίστες ηλεκτονικού ταχυδρομείου, αποστολή ενημερωτικών δελτίων, κοινότητα επισκεπτών για ανταλλαγή απόψεων. Με βάση τα ανωτέρω, διαμορφώσαμε ένα συνοπτικό φύλλο αξιολόγησης ιστοτόπων, λαμβάνοντας υπόψη, εκτός από το Πλαίσιο Ποιότητας των Βρυξελλών, και τα ακόλουθα πρότυπα: ISO 9241-11 (1998) Guidance of Usability ( Οδηγίες ευχρηστίας) ευχρηστίας)
ISO/IEC FDIS 9126-1 (2000) Software Engineering - Product quality - Part 1: Quality model(Τεχνολογία model(Τεχνολογία Λογισμικού –Ποιότητα προϊόντος – Τμήμα 1: Μοντέλο Ποιότητας) Ποιότητας) ISO 9241-12 (1998) Presentation of information( Παρουσίαση της πληροφορίας) πληροφορίας) ISO 13407 (1999) Human-centered design processes for interactive systems (Ανθρωποκεντρικές διαδικασίες σχεδιασμού για αλληλεπιδραστικά συστήματα) συστήματα) ISO 9126 (2000) Software Quality Characteristics(Χαρακτηριστικά Characteristics( Χαρακτηριστικά ποιότητας λογισμικού). Για την αξιολόγηση χρησιμοποιήσαμε tην κλίμακα τύπου Likert πέντε σημείων στην οποία ισχύει: 1=ΚΑΘΟΛΟΥ ΚΑΛΑ, 2=ΛΙΓΟ ΚΑΛΑ, 3=ΜΕΤΡΙΑ, 4=ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ, 5=ΑΡΙΣΤΑ ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΒΑΘΜΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ LIKERT ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
ΕπικαιρότηταΕπικαιρότητα-Ακρίβεια
ΠληρότηταΠληρότητα-ΑφθονίαΑφθονίαΜοναδικότητα
ΚατανοησιμότηταΚατανοησιμότηταΜεστότηταΜεστότηταΑντικειμενικότητα
ΑσφάλειαΑσφάλεια-Επικοινωνία
Όλες οι πληροφορίες είναι ακριβείς.Δίνεται η ημερομηνία της τελευταίας ενημέρωσης του ιστοτόπου.Οι σύνδεσμοι είναι ενημερωμένοι. Οι πληροφορίες είναι ολοκληρωμένες χωρίς να είναι υπέρμετρες ή πλεονάζουσες. Οι πληροφορίες είναι ενδιαφέρουσες, ενημερωτικές, οργανωμένες, με σωστή περιγραφή. Οι πληροφορίες είναι μοναδικές για μια συγκεκριμένη γνωστική περιοχή. Κάλυψη θέματος. Όλο το κείμενο έχει σωστή διάρθρωση, γραμματική, ορθογραφία, σύνταξη. Το περιεχόμενο του κειμένου και το λεξιλόγιο, είναι κατάλληλα για τους χρήστες που επισκέπτονται τον συγκεκριμένο ιστότοπο. Αξιοπιστία, έλειψη σκοπιμοτήτων. Οι αιτήσεις για ιδιωτική πληροφορία είναι ασφαλείς.Ευκολία
1
2
3
4
5
εγγραφής,συναλλαγών. Έλλειψη στερεοτύπων που αφορά θέματα φύλου, εθνότητας, θρησκείας, φυλών. ΣτερεοτυπικότηταΣτερεοτυπικότηταΟι συγγραφείς του κάθε Πατρότητα κειμένου είναι αναγνωρίσιμοι, ενώ ο ιστότοπος παρέχει τρόπους επικοινωνίας (e-mail, (e-mail, τηλέφωνο) με τους συγγραφείς. ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ Ο ιστότοπος είναι Πολυγλωσσία κατασκευασμένος σε περισσότερες από μία γλώσσες. Ο ιστότοπος έχει μία ακολουθία Λειτουργικότητα και μία συγκεκριμένη εμφάνιση εφαρμογής σε όλες τις σελίδες του. Η συνεισφορά των γραφικών, των animations, animations, των videos και Χρήση δυναμικών μέσων των ήχων είναι σημαντική για την εμφάνιση του ιστοτόπου. Τα γραφικά φορτώνουν γρήγορα και χρησιμοποιούνται formats αρχείων που δεν απαιτούν μετατροπή από το χρήστη. Οι σελίδες έχουν μόνο ένα ή δύο ευκρινείς γραμματοσειρές. Κάθε σελίδα χρησιμοποιεί περιορισμένο αριθμό χρωμάτων, ειδικά για το κείμενο. Ο τύπος colors/styles και η αντίθεση text-to-background έχουν ρυθμιστεί για Λειτουργικότητα γραφικών αναγνωρισιμότητα. και πολυμεσικών στοιχείων Γιά εικόνες χρησιμοποιούνται αρχεία gif και jpeg και jpeg.. Η πιο σημαντική πληροφορία εμφανίζεται στην επάνω οθόνη. Οι σελίδες είναι απλά και ελκυστικά σχεδιασμένες έτσι ώστε ο χρήστης να τις αναγνώσει ευχάριστα. Οι χρήστες μπορούν να επιλέγουν να φορτώνουν εναλλακτικές versions των σελίδων (text (text only, only, μικρότερες εικόνες). ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΤαχύτηταΤαχύτητα-Αξιοπιστία Οι σελίδες φορτώνουν γρήγορα.
Οργάνωση
Αναζήτηση
Η πληροφορία της σελίδας διατηρείται σε μορφή που μπορεί να τυπωθεί γρήγορα.Οι σύνδεσμοι πρέπει να οδηγούν μόνο σε σχετικό υλικό.Υπάρχει επιστροφή σε προηγούμενο κόμβο. Οι σελίδες έχουν ευέλικτο σχήμα περιήγησης και αλληλουχία για γρήγορη πλοήγηση. Η πρώτη σελίδα δείχνει εμφανώς πώς είναι οργανωμένος ο ιστότοπος και πώς να περιηγηθεί κανείς σε αυτόν. Οι σύνδεσμοι κειμένου, οι γραφικοί σύνδεσμοι, γραφικά και ήχοι είναι εύκολο να εντοπιστούν. Οι εικόνες έχουν επιλεχθεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν τον σύνδεσμο που περιγράφουν. Ο ιστότοπος έχει τη δική του μηχανή αναζήτησης για αναζήτηση θεμάτων στις σελίδες του ή σε άλλους ιστότοπους.
ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ALFAVITA
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΒΑΘΜΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ LIKERT ΚΛΙΜΑΚΑ LIKERT
1
2
3
4
5
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
ΕπικαιρότηταΕπικαιρότητα-Ακρίβεια
Όλες οι πληροφορίες είναι ακριβείς. Δίνεται η ημερομηνία της τελευταίας ενημέρωσης του ιστοτόπου. Οι σύνδεσμοι είναι ενημερωμένοι. Οι πληροφορίες είναι ολοκληρωμένες χωρίς να είναι υπέρμετρες ή πλεονάζουσες.
ΠληρότηταΠληρότητα-Αφθονία
Οι πληροφορίες είναι ενδιαφέρουσες και ενημερωτικές. Οι πληροφορίες είναι καλά οργανωμένες με σωστή
Χ
X
X
X
περιγραφή. Όλο το κείμενο έχει σωστή διάρθρωση, γραμματική, ορθογραφία, σύνταξη. ΚατανοησιμότηταΚατανοησιμότηταΤο περιεχόμενο του κειμένου ΜεστότηταΜεστότητακαι το λεξιλόγιο, είναι Αντικειμενικότητα κατάλληλα για τους χρήστες που επισκέπτονται τον συγκεκριμένο ιστότοπο. Οι αιτήσεις για ιδιωτική πληροφορία είναι ΑσφάλειαΑσφάλεια-Επικοινωνία ασφαλείς.Ευκολία εγγραφής,συναλλαγών. Δεν υπάρχουν στερεότυπα. Υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές σχετικά με τους υπεύθυνους σύνταξης του περιεχομένου. ΣτερεοτυπικότηταΣτερεοτυπικότηταΠατρότητα Οι συγγραφείς του κάθε κειμένου είναι αναγνωρίσιμοι, ενώ ο ιστότοπος παρέχει τρόπους επικοινωνίας (e-mail, (e-mail, τηλέφωνο) με τους συγγραφείς. ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ Ο ιστότοπος είναι X Πολυγλωσσία κατασκευασμένος σε περισσότερες από μία γλώσσες. Ο ιστότοπος έχει μία ακολουθία Λειτουργικότητα και μία συγκεκριμένη εμφάνιση εφαρμογής σε όλες τις σελίδες του. Η συνεισφορά των γραφικών, Χρήση δυναμικών των animations, animations, των videos και μέσων των ήχων είναι σημαντική για την εμφάνιση του ιστοτόπου. Τα γραφικά φορτώνουν γρήγορα και χρησιμοποιούνται formats αρχείων που δεν απαιτούν μετατροπή από το χρήστη. Οι σελίδες έχουν μόνο ένα ή δύο ευκρινείς γραμματοσειρές. Λειτουργικότητα Κάθε σελίδα χρησιμοποιεί γραφικών και περιορισμένο αριθμό χρωμάτων, πολυμεσικών στοιχείων ειδικά για το κείμενο. Ο τύπος colors/styles και η αντίθεση text-to-background έχουν ρυθμιστεί για αναγνωρισιμότητα. Γιά εικόνες χρησιμοποιούνται αρχεία gif και jpeg και jpeg.. Η πιο
Χ
X
Χ
Χ
X
Χ
Χ
Χ
Χ X
X
Χ
σημαντική πληροφορία εμφανίζεται στην επάνω οθόνη. Οι σελίδες είναι απλά και ελκυστικά σχεδιασμένες έτσι ώστε ο χρήστης να τις αναγνώσει ευχάριστα. Οι χρήστες μπορούν να επιλέγουν να φορτώνουν εναλλακτικές versions των σελίδων (text (text only, only, μικρότερες εικόνες).
Χ
Χ
ΠΛΟΗΓΗΣΗ Ταχύτητα
Οργάνωση
Αναζήτηση
Οι σελίδες φορτώνουν γρήγορα. Η πληροφορία της σελίδας διατηρείται σε μορφή που μπορεί να τυπωθεί γρήγορα. Οι σελίδες έχουν ευέλικτο σχήμα περιήγησης και αλληλουχία για γρήγορη πλοήγηση. Η πρώτη σελίδα δείχνει εμφανώς πώς είναι οργανωμένος ο ιστότοπος και πώς να περιηγηθεί κανείς σε αυτόν. Οι σύνδεσμοι κειμένου, οι γραφικοί σύνδεσμοι, γραφικά και ήχοι είναι εύκολο να εντοπιστούν. Οι εικόνες έχουν επιλεχθεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν τον σύνδεσμο που περιγράφουν. Ο ιστότοπος έχει τη δική του μηχανή αναζήτησης για αναζήτηση θεμάτων στις σελίδες του ή σε άλλους ιστότοπους.
X
Χ
Χ
Χ
Χ
X
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Οι δυνατότητες που μας παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και μέσα έκφρασης δεν είναι δυνατό να αγνοηθούν. Η σωστή εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής είναι καθήκον όλης της ανθρωπότητας και δεν μπορούν να επιτευχθούν παρά μόνο με τη σύνδεση, την ευφυία και την υπευθυνότητα όλων μας. Η σχεδίαση και η χρησιμοποίηση των σύγχρονων εργαλείων με αποτελεσματικό τρόπο δεν είναι απλή διαδικασία. Συνεπάγεται την οικοδόμηση λειτουργιών διανοητικών αναπαραστάσεων, έτσι ώστε οι συμμετέχοντες να είναι θέση να κατανοούν, να παρεμβαίνουν, να παρακολουθούν τις τρέχουσες εξελίξεις. Οι διαδικασίες αυτές δεν γίνονται ούτε αυτόματα, ούτε αυθόρμητα. Προϋποθέτουν γνώσεις και κουλτούρα, ενώ απαιτείται μακρόπνοος και καινοτόμος σχεδιασμός.
Η αξιολόγηση των ιστοτόπων είναι μια διαδικασία που απαιτεί τη δημιουργία ειδικών αξιόπιστων και αντικειμενικών κριτηρίων και προδιαγραφών, καθώς αποτελεί ένα ανοικτό πεδίο προβληματισμού το οποίο χαρακτηρίζεται αφενός από συγκεκριμένες πρακτικές και αφετέρου από ζητήματα προς διερεύνηση.Ένας ιστότοπος σκόπιμο είναι να έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχει στους χρήστες ευκολία χρήσης, αναζήτησης, μετάδοσης επίκαιρων και αξιόπιστων πληροφοριών, δυνατότητα επικοινωνίας και συνεργασίας, καθώς και ανταλλαγής απόψεων αλλά και εργασιών. Ειδικότερα, ένας εκπαιδευτικός ιστότοπος θα πρέπει σχεδιαστικά να εξυπηρετεί τη γνωστική και μαθησιακή διαδικασία, να ανταποκρίνεται στις εκπαιδευτικές ανάγκες του συνόλου της εκπαιδευτικής κοινότητας, να ενθαρρύνει τους μαθητές να εμπλακούν στις μαθησιακές δραστηριότητες, να προωθεί τη συμμετοχικότητα των μαθητών, να προβάλλει την πληροφορία διαθεματικά. Θα πρέπει επίσης να παρέχει μαθησιακό περιβάλλον με δυνατότητες χρήσης ποικίλων διδακτικών μεθόδων και πολλαπλών μαθησιακών επιπέδων,με σωστή επιλογή μοντέλων και τρόπων παρουσίασης των εφαρμογών κατάλληλων για την κάθε μαθησιακή περίσταση,έτσι ώστε το παθητικό περιβάλλον μάθησης να μεταβληθεί σε ενεργό,συνεργατικό,διαδραστικό (Αμανατίδης , 2008). Στην παρούσα εργασία επιχειρήσαμε μια προσεγγιστική προσπάθεια καταγραφής και εφαρμογής ορισμένων βασικών κριτηρίων αξιολόγησης. Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση και δημιουργία πλαισίου καθορισμένων κριτηρίων. Η θέσπιση συγκεκριμένων αξιόπιστων και αντικειμενικών κριτηρίων και προδιαγραφών αξιολόγησης αξιολόγησης και η ορθολογική εφαρμογή εφαρμογή τους, είναι σε θέση να βελτιώσουν καθοριστικά τη γόνιμη αξιοποίηση του Διαδικτύου. Αναφορικά με τον ιστότοπο alfavita.gr , μετά την εφαρμογή των κριτηρίων που προαναφέραμε, κρίνεται ικανοποιητικά επαρκής (μέσος όρος 3.76 στα 5) , χρειάζεται όμως βελτίωση σε όσα κριτήρια επισημάναμε και έχουν βαθμό στην κλίμακα Likert μικρότερο ή ίσο του τρία. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αμανατίδης, Ν. (2008), “ Αξιολόγηση της Χρηστικότητας και του Σχεδιασμού μιας Εκπαιδευτικής Ιστοσελίδας και Αξιοποίησή της στην Εκπαιδευτική Διαδικασία ’’, 1ο Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας Ζωγόπουλος, Ε. (2001), “ Νέες τεχνολογίες και μέσα επικοινωνίας στην εκπαιδευτική διαδικασία ’’, Κλειδάριθμος Beck, Susan E. (1997). “ The Good, The Bad and The Ugly, or Why It's a Good Idea to Evaluate Web Sources’’ Sources ’’,, Institute for Technology-Assisted Learning, New Mexico State University , http://lib.nmsu.edu/instruction/eval.html Tilman, Hope N. (2000), “ Evaluating Quality on the Net ’’, ’’, Ιστότοπος: Ιστότοπος: http://www.hopetillman.com/findqual.html Roblner, M., D. (2006 ), “ Intergrating Educational Technology into Teaching ’’, ’’, Pearson. Education, Inc, New Jersey Sandy, B., Liber, Ο. (2006), “ A Framework for Pedagogical Evaluation Evaluation of Virtual Learning Environments’’ Environments’’,, University of Wales – Wales – Bangor Bangor Ιστότοπος: Ιστότοπος:http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/00001237.htm Ιστότοπος: Ιστότοπος:http://www.cfwb.be/qualite-bruxelles/gb/qualityframework11december.doc Ιστότοπος: Ιστότοπος:http://www.aspaite.gr Ιστότοπος: Ιστότοπος:http://teams.lacoe.edu/documentation/classrooms/gayle/gayle.html
