KEPOLISIAN NEGARA REPUBLIK INDONESIA DAERAH ACEH RUMAH SAKIT BHAYANGKARA BANDA ACEH
PANDUAN PANDUAN PELAYA PELAYANAN KEROHANIAN KEROH ANIAN RUMAH SAKIT BHAYANGKARA BANDA ACEH
I. DEFI DEFINI NISI SI Pelayana Pelayanan n kerohan kerohanan an !er"#aka !er"#akan n $a%an $a%an n&ernal n&ernal 'ar 'ar $en&"k $en&"k #elayan #elayanan an ke(eha&an ke(eha&an 'ala! "#aya #e!en"han #e!en"han ke$"&"han $olo%) #(kolo%) #(kolo%) (o(olo% (o(olo% 'an (#r&"al yan% ko!#erehen(* karena #a'a 'a(arnya (e&a# 'r !an"(a &er'a#a& ke$"&"han 'a(ar (#r&"al +$a(, (#r&"al) 'a'an% ha-ar) ///0. . Pela Pelay yanan anan kero keroha han nan an #a( #a(en en ' R"!a R"!ah h Sak Sak&& Bhay Bhayan an%k %kar ara a Ban' Ban'a a A,eh ,eh a'alah ke%a&an $!$n%an 'an #e!"lhan rohan ke#a'a #a(en ' R"!ah Sak Sak&& (e$a (e$a%a %a $en& $en&"k "k "#ay "#aya a ke#e ke#e'" '"l lan an ke#a ke#a'a 'a !ere !ereka ka yan% yan% (e'a (e'an% n% !en'a#a& "1an 'ar T"han Yan% Maha E(a. 2. F"n%( F"n%( #elayan #elayanan an kerohan kerohanan an a. F"n%( #elayanan #elayanan kerohanan kerohanan #re3en&* #re3en&* $erar& $erar& $ah-a $ah-a #elayanan #elayanan kerohanan kerohanan n 'a#a 'a#a&& !e!$an !e!$an&" &" !en,e !en,e%a %ah h &"!$" &"!$"hny hnya a !a(al !a(alah ah ke(e ke(eha& ha&an an #(k #(k( ( #a(en 'an kel"ar%a !(alnya ra(a ,e!a( yan% $erle$han. $. F"n% F"n%( ( #e!ah e!aha a!an !an $era $erar& r& $ah$ah-a a #ela #elay yanan anan kero keroha han nan an n n aka akan !enn% !enn%ka& ka&ka kan n #e!ah #e!aha!a a!an n #a(e #a(en n 'an 'an kel"a kel"ar%a r%a a%ar a%ar $(a $(a !ener !ener!a !a #er!a(alahan ke(eha&an yan% 'ala! 'en%an le$h khla(. ,. F"n%( F"n%( #er$aka #er$akan n $erar& $ah-a $ah-a #elayanan #elayanan kerohan kerohanan an n akan !en%a&a( !en%a&a( $er$a%a #er!a(alahan ke(eha&an yan% 'ha'a# #a(en4kel"ar%a. '. F"n% F"n%( ( #e!el e!elh har araa aan n 'an #en% #en%e! e!$a $an% n%an an *"n% *"n%( ( n n $era $erar& r& $ah$ah-a a #elayanan kerohanan n 'a#a& !e!$an&" #a(en 'ala! !e!elhara 'an !en%e !en%e!$a !$an% n%kan kan ke(e ke(el"r l"r"h "han an #en' #en'a# a#a& a& (e,a (e,ara ra !an&a !an&a# # 'an 'an &erara &erarah h 'an $erk $erkela elan1" n1"&an &an (ehn (ehn%% %%a a 'a#a& 'a#a& !ener !ener!a !a kon' kon'( ( (ak& (ak&ny nya a 'ala! 'ala! kea'aan le$h $ak.
II. RUANG RUANG LINGK LINGKUP UP
R"an% ln%k"# #elayanan kerohanan $a% #a(en ' R"!ah Sak& Bhayan%kara Ban'a A,eh !el#"& 5 . Pelayanan $!$n%an rohan yan% $(a 'lak(anakan oleh R"!ah Sak& a'alah !ayor&a( "n&"k (la!. 2. Un&"k #elayanan $!$n%an rohan (elan a%a!a (la!) Kr(&en 'an kha&olk !aka #era-a& r"an%an akan $erkoor'na( 'en%an #a(en4kel"ar%a "n&"k !en'a#a&kan n*or!a( ke!ana rohana-an yan% $(a ' h"$"n%. III.
SYARAT UNTUK MEN6ADI PEMBINA ROHANI ISLAM A'a#"n "n&"k !en1a' (yara& (e$a%a #e!$na rohan &'ak !e!erl"kan #er(yara&an yan% $e%&" $anyak 'an kh"("() yan% #en&n% a'alah $a(, kea%a!aannya (e#er& yan% 'ka&akan "(&a'7 Ya7'. 8 kala" "n&"k (aa& n $el"! ya) yan% #en&n% "n&"k $a(, kea%a!aan k&a (a1a) $a%a!ana k&a !a" !e!$!$n% rohan kala" k&a &'ak #"nya $a(, kea%a!aan yan% $a%"(. Kala" !a(alah #en''kan "n&"k (ekaran% !e!an% $el"! a'a (&an'ar &er&en&" &a# !"n%kn nan& akan '#erl"kan oran% $er#en''kan "n&"k !en1a' #e!$na $!$n%an rohan #a(en) karena #erke!$an%an 1a!an 1"%a 8
I9.
LANDASAN HUKUM Un'an%:Un'an% no ;; &ah"n 2< &en&an% r"!ah (ak&. Un'an%:Un'an% no => &ah"n 2< &en&an% ke(eha&an. • •
9. TATA LAKSANA Ta&a lak(ana kerohanan $a% #a(en ' R"!ah Sak& Bhayan%kara Ban'a A,eh (a!a (e#er& yan% &er&"l( 'ala! (&an'ar #ro(e'"r o#era(onal +SPO0 &en&an% #elayanan kerohanan (e$a%a $erk"& 5
. 2. =. ;. ?. >. 9I.
Per!n&aan kel"ar%a4#a(en. Kel"ar%a4#a(en !en%( *or!"lr #er!n&aan. Pera-a& !en%h"$"n% rohana-an. Pera-a& !en%an&ar rohana-an ke r"an%an. Pelayanan kerohanan 'lak(anakan. Pelayanan (ele(a.
METODE BIMBINGAN ROHANI Me&o'e $!$n%an rohan yakn @ a a-an,ara Salah (a&" ,ara !e!#eroleh *ak&a *ak&a ke1-aan yan% 'a#a& '1a'kan $ahan #e!e&aan &en&an% $a%a!ana (e$enarnya h'"# ke1-aan klen #a'a (aa& &er&en&" !e!erl"kan $an&"an. $ Me&o'e Gro"# G"'an,e + $!$n%an (e,ara $erkelo!#ok 0 @ Yakn ,ara #en%"n%ka#an 1-a4$a&n oleh klen (er&a #e!$naannya !elal" ,
ke%a&an kelo!#ok (e#er& ,era!ah) '(k"( 'an (e$a%anya Me&o'e Non Drek&* + ,ara yan% &'ak !en%arahkan 0 @ Me&o'e n !e!#"nya '"a ,ara yakn @ - Clen& Cen&ere' Ya&" ,ara !en%"n%ka#kan &ekanan $a&n yan% 'ra(akan !en1a' #en%ha!$a& #a(en 'en%an (y(&e! #an,n%an yan% $er"#a (a&" '"a
-
#er&anyaan &erarah Me&o'e E'"ka&* Ya&" ,ara !en%"n%ka#kan
&ekanan
#era(aan
yan%
!en%ha!$a&
#erke!$an%an $ela1ar 'en%an !en%orek (a!#a &"n&a( #era(aan4("!$er #era(aan yan% !enye$a$kan ha!$a&an 'an ke&e%an%an. ' Me&o'e P(koanal(a + #en%anal(aan 1-a 0 e Me&o'e n "n&"k !e!#erolah 'a&a 'a&a &en&an% 1-a &er&ekan $a% *
#enye!$"han 1-a klen &er(e$"&. Me&o'e Drek&* + !e&o'e yan% $er(*a& !en%arahkan 0 Me&o'e n $er(*a& !en%arahkan ke#a'a klen "n&"k $er"(aha !en%a&a( ke("l&an + #ro$le! 0 yan% 'ha'a#. Pen%arahan yan% '$erkan ke#a'a klen a'alah 'en%an !e!$erkan (e,ara lan%("n% 1a-a$a$:1a-a$an &erha'a#
#er!a(alahan yan% !en1a' (e$a$ ke("l&an yan% 'ha'a#4'ala! klen. % Me&o'e So(o!e&r Ya&" ("a&" ,ara yan% '%"nakan "n&"k !en%e&ah" ke'"'"kan klen 'ala! kelo!#ok. A'a #"la !e&o'e:!e&o'e lan 'ala! $!$n%an rohan yakn 5 a Me&o'e a"'o 3("al. $ Me&o'e '7kr.
D7kr hanya akan !e!lk nla $la 'lak"kan (e("a #e&"n1"k Allah ST 'an Ra("l:Nya. D7kr"llah a'alah !en%n%a& Allah ST) !en%n%a& (e("a&" $erar& !en"n1"kkan h"$"n%an ha& 'en%an yan% 'n%a&) n%a&an &" $er#"(a& ' ha&) akal 'an l(an a'alah ala& $an&" $a% n%a&an k&a) a'a#"n '7krnya a'alah Tak$r) Tah!' 'an Ta($h. , Shola&. ' P"a(a. Selan !en%a&a( $er$a% #enyak&) #"a(a 1"%a !ela&h rohan a&a" 1-a !an"(a !en1a' le$h $ak. Te!"an &erakhr 'r 6-a !e!$"k&kan $ah-a #"a(a 'a#a& !enn%ka&kan 'era1a& #era(aan E!o&onal "ae&on + E 0 !an"(a. Se,ara #(okolo%( !an"(a &'ak hanya '"k"r a&a" 'nla 'ar ke,er'a(an a&a" In&ele1en& "ae&on + I 0 &e&a#
1"%a '"k"r oleh E nya. E $er#en%ar"h 'ala!
$en&"kan (*a& (*a& (e(eoran% an&ara lan 5 (*a& 'er!a-an) (an&"n) (a$ar) rela $erkor$an ka(h (ayn% 'an ra(a ke#e'"lan. Sean'anya I $er#en%ar"h &erha'a# $er&a!$ahnya ra(a #er,aya 'r 'an !enn%ka&nya 'aya n%a& (er&a 'aya nalar (e(eoran%. Dar
(e%
ke(eha&an
!en&al
#"a(a
era&
ka&annya
'en%an
ke!a!#"an
!en%en'alkan 'r) #"a(a !er"#akan -ahana #ene!#a&an !en&al (ehn%%a "1an 'an ,o$aan (er&a (ka# !en%aha'a# #er1"an%an 'an #en%or$anan yan% le$h $era&.#"a(a 'a#a& !ela&h ke'(#lnan 'ala! !en%en'alkan 'r 'ar a!arah) na*(" n%n $erk"a(a) (ak# $erle$ahan 'an 'ar (ka# !era(a #aln% $enar. Me&o'e Co!!"la&3e Re,or'() ya&" (e%ala *ak&a yan% '#eroleh'ar klen ',a&a& (e,ara &era&"r 'an ra#h ' 'ala! $"k" ,a&a&an "n&"k klen yan% $e(an%k"&an 'an '(!#an $ak $ak (e$a%a *le + 'ok"!en #en&n% 0) #a'a (aa& '&"n&a(kan) ,a&a&an #r$a' &er(e$"& 'anal(a 'an ''en&*ka( "n&"k $ahan #er&!$an%an !e&o'e a#a yan% le$h &e#a& "n&"k $an&"an yan% akan 'e$erkan ke#a'anya. Tera# Kea%a!aan Ba% Pa(en Tera# a'alah ("a&" ,ara #en%o$a&an yan% 'lak"kan oleh 'ok&er ke#a'a (e'an%kan yan% '!ak("' ' (n a'alah &era# #a(en !elal"
#a(en)
#en'eka&an
kea%a!aan. Tera# kea%a!aan !en"r"& Da'an% Ha-ar a'alah ("a&" #ro(e( #enya'aran &erha'a# o$1ek a&a" #a(en 'an&aranya (e$a%a $erk"& @ a Pro(e( #enya'aran !elal" &a"$a&an na("ha
$ Menyal"rkan #a(en !elal" 'ok&rn o#&!(!e) !elal" na(ha& na(ha&) !(alnya @ T"han Maha Pen%a!#"n) h'"# n hanya (e!en&ara. , Pe!$eran !o&3a( yan% &'ak &erle#a( 'ar nla nla (#r&"al 'an r&"al. ' Pro(e( ak( a&a" &n'akan yan% 'lak"kan $ak !relal" a(#ek ko%n&* ya&" 'en%an #e!$eran !a&er Al:"ran a&a" AL:K&a$ 'an Ha'(&. Selan1"&nya a(#ek #(ko!o&or) ya&" #elak(anaan (hola&) '7kr) 'oa:'oa) #"a(a 'an lan (e$a%a!ya.(e&elah &" akan &erlha& a(#ek e*ek&* ya&" ke(a$aran ) ke1"1"ran) ke#a&"han) ke'(#lnan 'an a!anah. Taha# Pra Pelayanan B!$n%an a. Un&"k #e&"%a( r"an% ra-a& na# Perha&kan (an *or! #er!n&aan $!$n%an yan% &elah '( oleh kel"ar%a 'an #a(en @ 6ka &er( ,ekl(& #er!n&aan $!$n%an rohana-an 'ar #hak R"!ah
Sak&)!aka #e&"%a( ra-a& na# !en%h"$"n% #hak rohana-an yan% &elah '&"n1"k oleh #hak R"!ah (ak&. Dan !e!$erkan kon&rak -ak&"
yan% &e#a& ka#an akan 'lak"kan $!$n%an. 6ka &er( ,hekl(& $!$n%an rohana-an 'ar #hak kel"ar%a) !aka #e&"%a( ra-a& na# !e!$erkan kon&rak -ak&" yan% &e#a& ka#an akan 'lak"kan $!$n%an. Kon&rak -ak&" yan% &e#a& a'alah @ Dl"ar 1a! 3(&e DP6P Dl"ar &n'akan !e'k lan Dl"ar 1a! k"n1"n% #a(en
$. Un&"k #e&"%a( Rohana-an @ Perha&kan #akaan 'an #erala&an lan yan% '$"&"hkan (e$el"! •
!elak"kan $!$n%an #erl" '#erha&kan #akaan 'an #erala&an yan% '$"&"hkan karena #ena!#lan 1"%a #en&n%.1ka k&a ra# 'an (o#an !aka •
#a(en 'an kel"ar%a &en&" akan ra!ah !ener!a keha'ran k&a. Me!$a-a $"k" $!$n%an rohan a&a" $"k" ke,l #an'"an 'oa 'oa 'an
•
a&a" lea*le& lea*le& ke,l yan% akan '$erkan ke#a'a #a(en. Saa& !en"1" r"an%an #a(en ",a#kan (ala! ke#a'a #en%"n1"n% a&a" kel"ar%a #a(en 'en%an &er(eny"!. Karena (eny"! a'alah 'aya #ka& no!or (a&" 'ala! #er$e'aan !en'a(ar an&ara (eny"! ko!"nka() #erl" 'n%a& $ah-a (eoran% kon(elor a%a!a4#e!$!$n% rohan 'en%an (eny"! (eny"! yan% lan) a'alah (eny"! yan% &"l"( yan% &er#an,ar 'ar ha&.
F"n%(nya 'ar
ya&"
!e!$an&"
#a(en.ek(#re(
!en%hlan%kan
#erha&an
ke#a'a
ke,"r%aan
#a(en
$erle$h
'hara#kan
'a#a&
•
!enenan%kan #a(en. Ke&"k #n&" 'en%an le!$"& 'an #erkenalkan 'r 'en%an (n%ka&
•
'an ra!ah Mohon 1n ke#a'a kel"ar%a a&a" #en"n%%" #a(en "n&"k 'a#a&
•
$er(la&"roh! 'en%an #a(en A#a$la #a(en 'ala! kea'aan (a# 'an &'ak !en%%an%%" !aka
•
#elayanan 'a#a& '!"la U(ahakan 'a#a& !en%e&ah" na!a #a(en (e$el"! !elak"kan $!$n%an #erl" !en%e&ah" 'a&a #a(en.a%ar le$h !"'ah !en%enal #a(en 'an #enyak& #a(en.
2 Taha# Pro(e( Pelayanan B!$n%an oleh Rohana-an a. Perkenalkan 'r (e,ara kh"("( ke#a'a #a(en Ar&nya k&a #erl" !e!#erkenalkan 'r '"l" (a#a k&a 'an k&a 'a&an% "n&"k a#a a%ar #a(en !era(a le$h a!an 'en%an k&a. $. Lak"kan -a-an,ara (n%ka& &en&an% #enyak& 'an hara#an #a(en 'en%an $er(aha$a& 'an #en"h e!#a&. ,. T'ak lar"& 'ala! ke(e'han #a(en. '. Berkan (en&"han (en&"han &an%an &erha'a# #a(en (e$a%a ra(a e!#a&. e. Berkan #en%er&an "n&"k &e&a# (a$ar 'ala! !en%ha'a# ,o$aan +&'ak !en%%"r"0. *. An1"rkan "n&"k
&e&a#
!elak"kan
$a'ah
(e("a
a%a!a
#a(en
(e!a!#" #a(en. %. Berkan 'oa 'oa 'en%an ("ara le!$"&. h. Berkan lea*le& lea*le& 'oa. . Mohon 'r 'en%an (an&"n 'an ",a#kan (ala!. 1. Pro(e( #elayanan $!$n%a !n!al < !en& 'an !ak(!al ? !en&.
9II.
DOKUMENTASI . Per!n&aan #elayanan kerohanan 'ar #a(en 'an kel"ar%a ' 'ok"!en&a( 'ala!
*or! #er!n&aan #elayanan
rohan.
For! &ern&e%ra( ke!"'an
'(erahkan ke#era-a& r"an%an. 2. B"k& $ah-a #er!n&aan #elayanan kerohanan ("'ah 'lak(anakan ' &"l( ' *or! #elak(anaan #elayanan kerohanan 'an *or! &ern&e%ra(. =. Se!"a *or! &er(e$"& '(!#an ' reka! !e'( #a(en. ;. A'anya #a!#le& 'oa:'oa (aa& (ak& "n&"k $er$a%a a%a!a yan% '$a%kan ke#a'a #a(en 'an kel"ar%a.