14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
C. Cengz Çevk'n resm stes Birtakım filolojik hassasiyetler: Eskiçağ ve günümüze dair kişisel okumalar okumala r ::: İstanbul Üniversitesi, Latin Dili ve Edebiyatı bölümünde Doktora Öğrencisi. Yeditepe Üniversitesi Üniversitesi ve Doğa Koleji'nde Latince Okutmanı, yazar, okur, eyler!
Latnce Gramer
LATİNCE LATİNCE GRAMER Hazırlayan: C. Cengiz Çevik İnsanlar ciddi ve zahmetli bir araştırma içinde değillerse, genelde ellerinin altındaki interneen talep eikleri bilgiye “hemen” ulaşmak istiyorlar. Senelerdir Latinceyle ilgili olarak da bir şekilde beni bulan insanlardan “Latince dövme yaptırmak istiyorum, x’in Latincesi nedir?” yanında (ki bundan çok geldi) “Latinceyi kendi başıma öğrenmek istiyorum, kaynak önerir misiniz? Ne yapmam gerekir?” sorularını da işiim (okudum). Artık kısmen yardımcı olmak istiyorum böyle talepkâr arkadaşlara ve hazırladığım giriş mahiyetindeki Latince grameri blogda paylaşıyorum, zaman içinde daha da geliştirebilirim, hiç bilemiyorum. Öncelikli amacımın sıfır noktasında Latinceye merak salanlara dili tanıtmak olduğunu belirteyim, bu sayfayı ve haa bu bloğu Latince için bir sıçrama tahtası kabul edip daha yetkin çalışmalara uzanmanızı dilerim. Not: Belki ileride android/ios uygulaması falan yaparlar, belki kendi bloglarına olduğu gibi alırlar bu sayfayı ha ne dersiniz? Böyle Böyle kötü kişiler var mı hala dünyamızda? dünyamızda? Şaka yapıyorum, elbee, bu sayfayı sayfayı kaynak göstermeniz şartıyla dilediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Bir gün bu sayfalarda paypal hesa bımı paylaşırsam, asinus sim. sim.
HARFLER VE HECELER Latincede yirmi beş harf vardır: a , b , c , d , e , f , g , h , i , , j , , k , l , , m , n , o , p , r , s , t , u , v , x , y , z. Bunlar aralarında Sesliler ve Sessizler olmak üzere ikiye ayrılır. Altı sesli harf: a , e , i , , o , u , y. On dokuz sessiz harf: b , c , d , f , g , h , j , , k , l , , m , n , p , r , s , t ,v , x , y , z. Beş tane de çift sesli harf vardır: ae, oe[1], oe[1], au, au, eu, ei; ei; aetas, poens, audio, euge, hei kelimelerinde hei kelimelerinde olduğu gibi.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
KELİMELER VE KELİME ÇEŞİTLERİ Sekiz çeşit kelime vardır: Nomen, Adiectivus, Pronomen, Verbum, Adverbium, Praepositio, Interiectio, Coniunctio.[2] Coniunctio.[2] Bunlar aralarında çekimli ve çekimsiz olmak üzere ikiye ayrılır. Çekimliler: İsim, Sıfat, Zamir, Fiil. Çekimsizler: Zarf, Edat, Ünlem ve Bağlaç.
İSİM İsim ya da varlık belirteci (substantive), bir kişinin, yerin veya bir şeyin adıdır. İsimler Cinslerine, Hallerine ve Sayılarına göre çekilir. İsimlerin üç cinsi vardır: Masculinum, vardır: Masculinum, Femininum, Neutrum.[3] Neutrum.[3] İsimlerin altı hali vardır: Nominativus, Genetivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.[4] Ablativus.[4] İsimler sayıca iki çeşiir: Singularis ve Pluralis.[5] İsimlerin Genetivus Singularis halindeki eklere göre beş b eş farklı çekim vardır.
GENEL KURALLAR 1. Neutrum isimlerin aynı sayıdaki Nominativus, Accusativus ve Vocativus hali aynıdır. Sayıca Pluralis olan isimlerin bu halleri her zaman a ile biter. 2. İsimlerin Vocativus Singularis hali çoğu kere, Vocativus Pluralis hali ise her zaman aynıdır. 3. İsimlerin Dativus Pluralis ve Ablativus Pluralis hali aynıdır. 4. Özel isimlerin çoğulu yoktur.
BİRİNCİ ÇEKİM Birinci Çekim isimlerin Genetivus Singularis ve Dativus Singularis hali æ çift seslisi ile sonlanır. Dört adet sonek vardır: a , e , as , es. Şöyle: enna, Penelope, Æneas, Anchises İsmin hallerine göre sonekler şunlardır:
N. G. D. AC. V. AB. æ. am. ă. ā. Sing. ă. æ. Plur. æ. ā-rum. īs. ās. æ. īs. Not: Masculinum ya da Femininum olsun, anlama göre Müşterek (Common) olarak kabul edilmiş isimler vardır, tıpkı parens parens (ebeveyn) ismi gibi. Ebeveynden kasıt baba ise Masculinum, anne ise Femininum olur. Masculinum ya da Femininum veyahut Masculinum ya da Neutrum olabilen isimler, anlamdan bağımsız bir şekilde Müphem (Doubtful) olarak kabul edilen isimler de vardır. Masc. ya da Fem.: anguis (yılan); anguis (yılan); Masc. ya da Neut.: vulgus (avam, halk, topluluk). Penna, tüy.(Femininum) SINGULARIS
NOM. Penn-a
Tüy
GEN. DAT.
Tüyün Tüye
Penn-ae Penn-ae
14.10.2017
ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Penn-am Tüyü Penn-a Tüy Penn-a Tüyden
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Penn-ae Penn-arum Penn-is Penn-as Penn-ae Penn-is
Tüyler Tüylerin Tüylere Tüyleri Tüyler Tüylerden
Galea , miğfer . Litera , harf . Toga , elbise Benzer Örnekler Ala , kanat. asulye. kalabalık.
Arca , sandık. Casa , ev. Causa , sebep. Faba , Hora , saat Mensa , masa. Norma , kural. Ripa , sahil. Turba , Unda , dalga. Virga , değnek.
Not: Soneklerden a Latince iken; e , as ve es Yunanca’dır. İsimlerden sonu a ve e ile bitenler Femininum, as ve es ile bitenler Masculinum’dur. Masculinum’dur. z aman Dativus Kural: Filia , Kız evlat; nata , kız evlat; dea , tanrıça; anima , ruh ve başka isimlerin kimi zaman Pluralis ve Ablativus Pluralis hali, İkinci Çekimdeki sonu us ile biten Masculinum isimlerin aynı halleriyle karıştırmamak adına is değil de abus’la sonlanır.
Yunanca’dan gelen isimlerin çekimine dair kurallar: 1. Sonu as ya da a ile biten Yunanca isimlerin Accusativus hali kimi zaman şairlerin elinde an ile sonlanır. Örneğin Æneas , Anchises’in oğlu.
Æneas , Æneas (Masculinum) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC.
Æneas Æneae Æneae Æneam, Ænean Ænea
ABL. Ænea Boreas , Kuzey Rüzgarı. dağ.
Atla’ın kızı. Midas , Phrygia Kralı. Maia , Atla’ın
Thessalia’da bir Ossa , Thessalia’da
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
1. Sonu es ile biten Yunanca isimlerin Accusativus hali en , Vocativus ve Ablativus hali hal i e ile sonlanır. Örneğin Anchises , Ünlü Troya’lı. Troya’lı.
Anchises , Anchises (Masculinum) SINGULARIS
NOM. Anchises GEN. Anchisae DAT. Anchisae ACC. Anchisen VOC. Anchise, -a -a ABL. Anchise, -a Alcides , Hercules’in diğer adı. uyrukluyıldız.
Pelides , Peleus’un oğlu Achilles. Cometes , Thydides , Tydeus’un oğlu Diomedes.
1. Sonu e ile biten Yunanca isimlerin Genetivus hali es , Accusativus hali en , Dativus, Vocativus ve Ablativus hali ise e ile sonlanır.Örneğin Penelope , Ulysses’in karısı. Penelope (Femininum) Penelope , Penelope
SINGULARIS
NOM. Penelope GEN. Penelopes DAT. Penelope ACC. Penelopen VOC. Penelope ABL. Penelope Circe , ünlü büyücü. dilbilgisi.
Epitome , özet. Cybele , tanrıların anası.
Grammatice ,
İKİNCİ ÇEKİM İkinci Çekim isimlerin Genetivus Singularis hali i , , Dativus hali o ile biter. Bu çekimde yedi sonek vardır: er , ir , ur , us , um , os , on. Örneğin:
uer , Erkek çocuk; vir , adam; satur , dolu; dominus , efendi; regnum , krallık; synodos , toplantı; Albion , üyük Britanya. Sonekler
N. G. D. AC. V. AB. æ. am. ă. ā. Sing. ĕr, ŭs, um. æ. ā-rum. īs. ās. æ. īs. Plur. æ. Puer, Erkek çocuk.(Masculinum)
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Puer Puĕr-i Puer-o Puer-um Puer Puer-o
E. E. E. E. E. E.
çocuk çocuğu çocuğa çocuğu çocuk çocuktan
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Puer-i Puer-orum Puer-is Puer-os Puer-i Puer-is
E. çocuklar E. çocukların E. çocuklara E. çocukları E. çocuklar E. çocuklardan
Gener , damat.
Liber , Bacchus.
Vir , adam.
Fakat sonu er ile ile biten çoğu ismin Genetivus halinde e düşer. Örneğin:
Liber , kitap (Masculinum) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC.
Lib-er Lib-ri Lib-ro Lib-rum
Kitap Kitabın Kitaba Kitabı
VOC. ABL.
Lib-er Lib-ro
Kitap Kitaptan
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Lib-ri Lib-rorum Lib-ris Lib-ros Lib-ri Lib-ris
Ager , tarla.
KURALLAR
Kitaplar Kitapların Kitaplara Kitapları Kitaplar Kitaplardan Culter , bıçak.
Magister , efendi.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
1. Sonu us ile biten isimlerin Vocativus hali e ile sonlanır. Örneğin ventus, vente. vente. 2. Sonu ius ile biten özel isimlerin Vocativus halinde us düşer. Örneğin Georgius, Georgi. hali fili , , Deus’unki değil de Dii , , ilius isminin ilius isminin Vocativus hali fili Deus’unki de Deus olur; Deus olur; İsmin Pluralis hallerinde de Dei Dei değil eis değil de Diis kullanılır. Diis kullanılır.
Dominus , efendi (Masculinum) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Domin-us Domin-i Domin-o Domin-um Domin-e Domin-o
Efendi Efendinin Efendiye Efendiyi Efendi Efendiden
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Domin-i Domin-orum Domin-is Domin-os Domin-i Domin-is
Annus , sene.
Efendiler Efendilerin Efendilere Efendileri Efendiler Efendilerden
Fluvius , nehir.
Regnum , krallık (Neutrum) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Regn-um Regn-i Regn-o Regn-um Regn-um Regn-o
Krallık Krallığın Krallığa Krallığı Krallık Krallıktan
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC.
Regn-a Regn-orum Regn-is Regn-a
Krallıklar Krallıkların Krallıklara Krallıkları
VOC.
Regn-a
Krallıklar
Hortus , bahçe.
14.10.2017
ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Regn-is
Astrum , yıldız.
Krallıklardan Donum , hediye.
Jugum , boyunduruk.
Benzer Örnekler Aper , yaban domuzu. Arbiter , yargıç. Bellum , savaş. Cadus , fıçı. Caper , Cervus , geyik. Collum , boyun. Equus , at. Faber , teke. zenaatkar. Ficus , incir ağacı. Folium , yaprak. Gladius , kılıç. Lupus , Murus , duvar. Nidus , yuva. Ovum , yumurta. Pomum , kurt. elma. Praelium , muharebe. Ramus , dal. Saxum , taş. Socer , kayınpeder. Telum , mızrak. Velum , yelken. Virus , zehir.
ve us sonekleri, ismin çoğu kere Masculinum, um soneki ise her zaman Neutrum olduğunu Not: Er ve gösterir. Os ve on, Yunanca ekler olup çoğu kere us ve um’a dönüşürler. Soneki us’a dönüştürülen kimi Yunanca isimlerin Accusativus Singularis hali on’la sonlanır. Örneğin; Nom. Androgeos Nom. Androgeos ya ya da (–us) Androgeus; Gen. Androge-o ya ya da –i; Dat. –o; Acc. –on ya da –um; Voc. –o; Androgeus; Gen. Androge-o Abl. –o. Nom. Ilion ya Ilion ya da –um (Troya), Gen. Ili-i; Ili-i; Dat. –o; Acc. –on ya da –um; Voc. –on ya da –um; Abl. –o.
ÜÇÜNCÜ ÇEKİM Üçüncü Çekimde bir ismin Genetivus Singularis hali is , Dativus hali i ile sonlanır. Bu çekimdeki isimlerin sonunda yer alan harflerden on bir tanesi şudur: a , e , o , c , d , l , , n , r , s , t , x. Örneğin:
oema , şiir; sedile , sandalye; sermo , konuşma; lac , süt; David , bir erkek ismi; animal, yaşayan varlık; ecten , tarak; pater , baba; rupes , kaya; caput , kafa; rex , kral. Sonekler
N. G. D. AC. V. AB. ī. em. ă, ĕ, o, c. ĕ, ī. Sing. ă, ĕ, o, c. ǐ s. um, ium. ǐ b-us. ās. ēs, ă. b-us. Plur. ēs, ă. ǐ b-us. Sermo , konuşma (Masc.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC.
Sermo Sermō-nis Sermo-oni Sermo-nem
VOC. ABL.
Sermo Sermo-ne
PLURALIS
14.10.2017
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Sermo-nes Sermo-num Sermo-nibus Sermo-nes Sermo-nes Sermo-nibus
Leo , aslan.
Pavo , tavuskuşu.
Praedo , hırsız.
Color , renk (Masc.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Color Color-is Color-i Color-em Color Color-e
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Color-es Color-um Color-ibus Color-es Color-es Color-ibus
onor , onur.
Lector , okuyucu.
Miles , asker (Masc. – Fem.) SINGULARIS
NOM. Mil-es GEN. Mil- ǐ tis tis DAT. Mil-iti ACC. VOC. ABL.
Mil-item Mil-es Mil-ite
PLURALIS
NOM. Mil-ites
Pastor , çoban.
14.10.2017
GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Mil-itum Mil-itibus Mil-ites Mil-ites Mil-itibus
Comes , yoldaş.
Limes , sınır.
Trames , patika.
KURAL- Sonu es ve is ile biten isimlerin hece sayısı Genetivus Singularis halinde artmıyorsa, Genetivus Pluralis hali ium ile sonlanır. Şu isimler istisnadır: Canis , köpek; k öpek; panis , ekmek; vates , kahin; k ahin; uvenis , genç; volucris , kuş.
Rupes , kaya (Fem.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Rup-es Rup-is Rup-i Rup-em Rup-es Rup-e
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Rup-es Rup-ium Rup-ibus Rup-es Rup-es Rup-ibus
Classis , donanma.
Nubes , bulut.
Vulpes , tilki.
KURAL- Tek heceli olup as , is , s ya da x’ten önce bir sessiz harf gelen isimlerin Genetivus Pluralis hali ium ile sonlanır.
Pars , bölüm (Fem.) SINGULARIS
NOM. Pars GEN. Part-is DAT. ACC.
Part-i Part-em
VOC.
Pars
14.10.2017
ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Part-e
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Part-es Part-ium Part-ibus Part-es Part-es Part-ibus
Vas, -dis , teminat.
Lis,-tis , dava.
Arx, -cis , kale.
En az iki heceden oluşan ve as veya ns harfleriyle sonlanan isimlerin Genetivus Pluralis hali bazen bağlı; clientum ya clientum ya da clientium. um , bazen de ium ile biter. Örneğin cliens , bağlı;
Poema , şiir (Neut.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Poema Poemă-tis Poema-ti Poema Poema Poema-te
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Poema-ta Poema-tum Poema-tibus, -t -tis Poema-ta Poema-ta Poema-tibus, -tis
nigma , sır.
Diadema , taç.
Thema , konu.
KURALLAR 1. E , al , , veya ar ile ile biten isimlerin Ablativus Singularis hali i ile sonlanır. 2. Ablativus Singularis hali e ile biten Neutrum isimlerin Genetivus Pluralis hali um ile sonlanır. 3. Ablativus Singularis hali i ile biten Neutrum isimlerin Genetivus Pluralis hali ium ile sonlanır. 4. Ablativus Singularis hali e ile biten Neutrum isimlerin Nominativus, Accusativus ve Vocativus Pluralis hali a ile sonlanır.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
5. Ablativus Singularis hali i ile biten Neutrum isimlerin Nominativus, Accusativus ve Vocativus Pluralis hali ia ile sonlanır. (Neut.) Sedile , sandalye (Neut.)
SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Sedil-e Sedil-is Sedil-i Sedil-e Sedil-e Sedil-i
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Sedil-ia Sedil-ium Sedil-ibus Sedil-ia Sedil-ia Sedil-ibus
Ancile , kalkan.
Mare , deniz.
yaşayan varlık (Neut.) Animal , , yaşayan
SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Animal Animāl-is Animal-i Animal Animal Animal-i
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Animal-ia Animal-ium Animal-ibus Animal-ia Animal-ia Animal-ibus
Cubital , , yastık.
Vectigal , , vergi.
Rete , ağ.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Pectus , göğüs (Neut.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Pectus Pect-ŏris Pect-ori Pectus Pectus Pect-ore
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Pect-ora Pect-orum Pect-oribus Pect-ora Pect-ora Pect-oribus
Lius , kıyı.
Nemus , koru.
Pignus , rehin.
Benzer Örnekler (m-f ), mirasçı. Æstas, -ātis (f), yaz. Acer, -ĕris (n), akçaağaç. Haeres, -edis (m-f), Imago, - ǐ nis nis (f), görüntü. Arbor, -ŏris (f), ağaç. Iter, itinĕris (n), yolculuk. Aries, -ĕtis (m), koç. Lac, -tis (n), süt. Ars, artis (f), sanat. Lapis, ǐ dis dis (m), taş. Canon, -ŏnis (m), kanun. Laus, -dis (f), övgü. Carcer, -ĕris (m), hapishane. Mel, mellis (n), bal. Cardo, - ǐ nis nis (m), dayanak. Mons, -tis (m), tepe. Carmen, - ǐ nis nis (n), şarkı. Munus, -ĕris , (n), armağan. Cervix, - ǐ cis cis (f), ense. Nox, noctis (f), gece. Codex, - ǐ cis cis (m), kitap. Onus, -ĕris (n), yük. Cor, cordis (n), kalp. (f ), haç. Pecten, - ǐ nis nis (m), tarak. Crux, -ŭcis , (f), Regio, -onis (f), bölge. Dens, -tis (m), diş. (f ), çeyiz. Serpens, -tis (m-f), yılan. Dos, dotis (f), Trabs, -ăbis (f), direk. Femur, -ŏris (n), but. (f ), kule. Formido, - ǐ nis Turris, -is (f), nis (f), korku. Uter, utris (m), şişe. Fornax, -acis (f), ocak. Virgo, - ǐ nis nis (f), bakire. Frater, -tris (m) erkek kardeş. Voluptas, -atis (f), haz. Fur, furis (m-f), hırsız. Vulnus, -ĕris (n), yara. 1. Er , or , os , o , on ile biten isimler Masculinum’ Masculi num’dur. dur. 2. Io , do , go , as , es , is , ys , aus , x ve kendisinden önce bir sessiz harf gelmiş olan s ile biten isimler Femininum’dur. 3. A , c , e , l , , men , ar , ur , us , ut ile biten isimler Neutrum’dur. Neutrum’dur.
1. I.
Accusativus Singularis Halinde İSTİSNAİ DURUMLAR
1. Sonu is ile biten kimi isimlerin Accusativus hali im ile sonlanır. Örneğin vis, vim , güç; tussis , öksürük; sitis , susuzluk; buris , saban gövdesi; ravis , ses kısıklığı; amussis , cetvel. cetvel. Bunlara sonu is ile biten nehir isimleri de eklenebilir; örneğin Tiberis, Tiber Nehri. Kimi Nehri. Kimi şairler Tiberis’in Accusativus hali olarak Tiberin’i Tiberin’i kullanır.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
2. Sonu is ile biten şu isimlerin Accusativus hali em ya da im ile sonlanır: navis , gemi; puppis , geminin arka tarafı; securis , balta; clavis , anahtar; febris , ateş; pelvis , leğen; restis , ip; turris , kule; cutis , deri; sementis , ekim. 1. II.
Ablativus Singularis Halinde İSTİSNAİ DURUMLAR
1. Accusativus Singularis hali im ile biten isimlerin Ablativus Singularis hali i ile sonlanır.Örneğin vis, vim, vi. vi. Accusativus Singularis hali im ya da em ile biten kimi isimlerin Ablativus Singularis hali e ya da i ile sonlanır. Örneğin navis , navem ya navem ya da navim , ya da nave ya nave ya da navi. navi. Fakat restis ve restis ve cutis’in cutis’in aynı hali e ile sonlanır. 2. Ablativus Singularis halinde Canalis , su borusu; vectis , sürgü; bipennis , balta balta gibi kelimeler i ; ; amnis , nehir; ignis , ateş; ate ş; unguis , tırnak; rus , kır; kır ; occiput , kafanın k afanın arka ar ka bölümü, imber , sağanak s ağanak yağmur gibi kelimeler i ya da bilhassa e ile sonlanır. 3. Praeneste Praeneste gibi özel isimlerin yanında sonu ar ile biten şu Neutrum isimlerin de Ablativus Singularis hai e ile sonlanır: far , mısır; mısır ; jubar , güneş ışını; nectar , bitki özü; hepar , karaciğer; k araciğer; par , çift; çif t; sal , , tuz. tuz. 1. III.
Genetivus Pluralis Halinde İSTİSNAİ DURUMLAR
Caro , et; cor , kalp; cos , bileği taşı; dos , çeyiz; mus , fare; nix , kar; nox , gece; linter , kayık; sal , , tuz; os , ossis , kemik isimlerinin kemik isimlerinin Genetivus Pluralis hali ium ile sonlanır.
Not: Bir ismin Genetivus Pluralis hali ium ile bitiyorsa, çoğu kere Accusativus Pluralis hali de es yerine eis ya da is ile sonlanır. Örneğin omnes ve için; omneis, parteis ya omnes ve partes partes için; parteis ya da omnis, partis. partis.
BÜTÜN HALLERİYLE BAZI İSTİSNASİ YUNANCA İSİMLER ampas, lamba (f); lamba (f); Gen. lamp-ădis ya lamp-ădis ya da – ădos; Dat. –adi; Acc. –adem ya da –ada; Voc. – as; Abl. –ade. Plur. Nom. lamp-ades; lamp-ades; Gen. –adum; Dat. –adibus; Acc. –ades ya da –adas; Voc. –ades; Abl. –adibus. Troas, Troyalı (f); Gen. Tro-ădis ya Tro-ădis ya da – ădos; – adi; – adem ya da – ada; – as; – ade. Pl. Tro-ades; Tro-ades; – adum; – ya da –asin; –ades ya da –adas; –ades; –adibus , –asǐ ya ya da –asin. adibus; –asǐ ya Tros, Troyalı (f); Troyalı (f); Trois; Trois; Troi; Troi; Troem ya Troem ya da –a; Tros; Tros; Troe; Troe; vs. ya da is; –de. hillis , Phillis (f); Phillis (f); Phillǐ dis ya dis ya da –idos; –idi; –idem ya da –ida; –ǐ ya aris, Paris (m); Paris (m); Parǐ dis ya dis ya da –idos; –idi; –idem , –im ya da in ; -ǐ ; -ide. Chlamys , asker pelerini (f); pelerini (f); Cham-ydis ya Cham-ydis ya da –ydos; –ydi; –ydem ya da –yda; –ys; –yde; vs. etamorphosis, dönüşüm (f); dönüşüm (f); –is ya da –eos; –i; –im ya da –in; –ǐ ; –i vs. ya da –ei; –ea; –eu; Abl.-eo İkinci Çekim gibidir. Orpheus, Orpheus (m); Orpheus (m); –eos; –eï ya ido, Dido (f); Dido (f); Didûs ya Didûs ya da Didonis; Didonis; Dido ya Dido ya da Didoni; Didoni; Dido ya Dido ya da Didonem; Didonem; Dido; Dido; Dido ya Dido ya da Didone. Didone.
DÖRDÜNCÜ ÇEKİM Dördüncü Çekimdeki isimlerin Genetivus Singularis’i , Dativus Singularis’i ui ile sonlanır.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
İki sonek vardır: us ve u. Örneğin: Fructus , meyve; cornu , boynuz.
Sonekler
N. G. D. AC. V. AB . Sing. ŭs, ū. ūs, u. uī, u um, ū ŭs, ū. ū. b-us. Plur. ūs, uă. u, um. ǐ b-us. ūs, uă. ūs, uă. ǐ b-us. Fructus , meyve (Masc.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Fruct-us Fruct-us Fruct-ui Fruct-um Fruct-us Fruct-u
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Fruct-us Fruct-uum Fruct-ibus Fruct-us Fruct-us Fruct-ibus
Casus , düşüş.
Currus , araba.
Cornu , boynuz (Neut.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Cornu Cornu Cornu Cornu Cornu Cornu
PLURALIS
NOM. Corn-ua GEN. Corn-uum DAT. Corn-ibus
Gradus , adım.
14.10.2017
ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Corn-ua Corn-ua Corn-ibus
Gelu , buz.
Genu , diz.
Veru , şiş.
Benzer Örnekler
Ictus, vuruş. Situs , konum. öğüs.
Manus , el.
Passus , adım.
Ritus , tören.
Sinus ,
Sonu us ile biten bu çekimden isimler genelde Masculinum’dur; u ile bitenlerin hepsi ise Neutrum olup Singularis çekimleri aynıdır. Şu isimlerin Dativus Pluralis ve Ablativus Pluralis hali ŭbus ile biter: acus (f), iğne; (f), iğne; arcus , yay; artus , eklem; genu , diz; lacus , göl; partus , doğum; portus , liman; specus (m-f), mağara; tribus , kavim; veru , şiş. şiş. , genu ve ve veru isimlerinin ortu , genu veru isimlerinin söz konusu hali ibus da olabilir. omus, ev bazen ev bazen İkinci bazen Dördüncü Çekimden bir isim gibi çekilir:
Domus , ev (Fem.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Domus Domus, -mi Domus, -mo Domum Domus Domo
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Domus Domorum, -u -uum Domibus Domos, -us Domus Domibus
NOT: İsmin Genetivus hali yani Domus , evin manasındadır; evin manasındadır; domi ise domi ise evde manalarındadır. evde manalarındadır. BEŞİNCİ ÇEKİM Beşinci Çekimden isimlerin Genetivus Singularis ve Dativus Singularis hali ei ile biter. Bir tane sonek vardır: es. Örneğin Dies , gün , gün..
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Sonekler
N. G. D. AC. V. AB. ē-ī. Em ēs. ē. Sing. ēs. ē-ī. Plur. ēs. ē-rum. ē-bus. ēs. ēs. ē-bus. Dies , gün (Masc. – Fem.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Di-es Di-ei Di-ei Di-em Di-es Di-e
PLURALIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Di-es Di-erum Di-ebus Di-es Di-es Di-ebus
Glacies , buz.
Macies , zayıflık.
Pernicies , yıkım.
Beşinci Çekimden isimler arasında Pluralis’i tümüyle çekilebilen sadece Dies ve ’tir; bu çekimden Dies ve Res Res’tir; çok az ismin Pluralis’te Nominativus, Accusativus ve Vocativus’u çekilir, geri kalanlar ise çekimsizdir.
Facies , yüz (Fem.) SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Faci-es Faci -ei Faci -ei Faci -em Faci -es Faci -e
PLURALIS
NOM. Faci-es GEN. ———-
14.10.2017
DAT. ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
———Faci-es Faci-es ———-
Effigies , resim.
Series , düzen.
Spes , umut.
umut ve res , şey isimlerinin şey isimlerinin Genetivus Singularis ve Dativus Singularis halinde kısa ides , inanç; spes , umut ve res;; Gen. ve Dat. rĕi. rĕi. e bulunur: Örneğin Nom. res
Benzer Örnekler Acies , ağız. abies , çılgınlık.
Caries , çürümüşlük. Sanies , kan pıhtısı.
Caesaries , saç. Materies , madde.
Bu çekimdeki isimlerin hepsi Femininum’dur. Singularis’te hem Masculinum hem de Femininum olabilen dies , Pluralis’te sadece Masculinum olur. Ve meridies , öğle , sadece Masculinum olup, Pluralis’te çekimsizdir.
SIFAT Sıfat, isme eklenen ve onun niteliğini açıklayan kelimedir. Sıfatlar isimlerin ya Birinci ve İkinci, ya da Üçüncü Çekimi gibi çekilir. Birinci ve İkinci Çekim sıfatlarda üç[6], Üçüncü Çekim sıfatlarda ise iki sonek vardır.
BİRİNCİ VE İKİNCİ ÇEKİM SIFATLAR Birinci ve İkinci Çekim sıfatların Masculinum cinsi us ya da er , Femininum cinsi her zaman a , Neutrum cinsi ise um ile biter.
Bonus, bona, bonum , iyi. SINGULARIS
Masc. NOM. Bon-us GEN. Bon-i DAT. Bon-o ACC. Bon-um VOC. Bon-e ABL. Bon-o
Fem. -a - ae - ae -am -a -a
Neut. -um -i -o -um -um -o
PLURALIS
Masc. NOM. Bon-i
Fem.
Neut.
- ae
-a
14.10.2017
GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Bon-orum Bon-is Bon-os Bon-i Bon-is
Altus , yüksek.
-arum -i s -as - ae -i s
-orum - is -a -a - is
Carus , candan.
Durus , sert.
Tener, tenera, tenerum , hassas. SINGULARIS
Masc. NOM. Tener GEN. Tenĕr-i DAT. Tener-o ACC. Tener-um VOC. Tener ABL. Tener-o
Fem. -a -ae -ae -am -a -a
Neut. -um -i -o -um -um -o
PLURALIS
Masc. NOM. Tener-i GEN. Tener-orum DAT. Tener-is ACC. Tener-os VOC. Tener-i
Fem. -ae -arum -i s -as -ae
Neut. -a -orum -i s -a -a
ABL.
-i s
-i s
Tener-is
Asper , kaba.
Liber , özgür.
Miser , zavallı.
fiilleriyle birleşerek oluşmuş sıfatlar vardır. Örneğin laniger , yünden; Gero ve Gero ve fero fero fiilleriyle yünden; opifer , yardım getiren. getiren. Bunu yanında sonu er ile ile biten çoğu sıfaa e düşer. Örneğin:
Ater, atra, atrum , siyah. SINGULARIS
Masc. NOM. Ater GEN. Atri DAT. Atro ACC. V OC
Fem. Atra Atrae Atrae
Neut. Atrum A t ri Atro
Atrum Atram Atrum Ater Atra Atrum
14.10.2017
ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Atro
Atra
Atro
PLURALIS
Masc. NOM. Atri GEN. Atrorum DAT. Atris ACC. Atros VOC. Atri ABL. Atris iger , kara.
Fem. Atrae Atrarum A t ri s Atras Atrae A t ri s
Neut. A tra Atrorum A t ri s A tra A tra A t ri s
Pulcher , güzel.
Sacer , kutsal.
Benzer Örnekler ger , hasta. Lacer , kopuk. Latus , geniş Longus , uzun. yavaş. doğru. ovus , yeni Piger , yavaş. Prosper , başarılı. Verus , doğru.
Macer , zayıf.
Buradaki örneklerde de görüldüğü gibi sıfatlar ek ve çekim yönünden isimlere uydurulur: bonus, dominus gibi; tener, puer gibi; bona ve tenera, penna gibi; bonum ve tenerum regnum gibi çekilir. Şunlar: Unus , bir; totus , bütün; solus , yalnız; ullus , herhangi bir; nullus , hiçbiri; hiçbiri ; alius , biri; bi ri; alter , başkası; baş kası; neuter , hiçbiri; uter , ikisinden biri ve biri ve ayrıca şu bileşik yapıdakiler: uterque , her ikisi iki si de; uterlibet , utervis , istediğin biri; alteruter , biri ya da diğeri; diğeri; bütün bu sıfatların Genetivus Singularis hali ius , Dativus singularis hali ise i ile sonlanır. Örneğin Nom. unus, una, unum; unum; Gen. unius, unius, unius; unius; Dat. uni, uni, uni. uni. Diğer haller de bonus gibi bonus gibi çekilir.
Totus, tota, totum , bütün. SINGULARIS
NOM. GEN. DAT. ACC. VOC. ABL.
Masc.
Fem. Neut.
Tot-us Tot-ius Tot-i Tot-um Tot-e Tot-o
-a -ius -i -am -a -a
-um -ius -i -um -um -o
PLURALIS
Masc. NOM. Tot-i GEN. Tot-orum DAT. Tot-is
Fem. -ae -arum - is
Neut. -a -orum -i s
ACC.
-as
-a
Tot-os
14.10.2017
VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Tot-i Tot-is
-ae - is
-a -i s
ÜÇÜNCÜ ÇEKİM SIFATLAR KURALLAR 1. Üçüncü Çekimden sıfatların Ablativus Singularis hali e ya da i ile sonlanır. 2. Eğer Neutrum cinsi e ile bitiyorsa, Ablativus Singularis hali i ile sonlanır. 3. Üç cinsin de Genetivus Pluralis hali ium , Neutrum cinsinin Nominativus, Accusativus ve Vocativus hali ia ile sonlanır. 4. Comparativus’ta ise um ile a ekleri gelir. 1. 1.
Tekli Çekimler
Felix , mutlu. SINGULARIS
Masc. NOM. Fel-ix GEN. Fel-icis DAT. Fel-ici ACC. Fel-icem VOC. Fel-ix ABL. Fel-ice, -ici
Fem. -i x -icis -ici -icem -i x -ice, -ici
Neut. -i x -icis -ici -i x -i x -ice, -ici
PLURALIS
Masc. NOM. Fel-ices GEN. Fel-icium DAT. Fel-icibus ACC. Fel-ices VOC. Fel-ices ABL. Fel-icibus
Fem. -ices -icium -icibus -ices -ices -icibus
Neut. -icia -icium -icibus -icia -icia -icibus
ngens, -entis , kocaman. 1. 2.
Trux, -ucis , kaba.
İkili Çekimler
Mitis, mite , uysal. SINGULARIS
Masc. NOM. Mitis GEN. Mitis
Fem. Mitis Mitis
Neut. Mite Mitis
Velox, -ocis , atik.
14.10.2017
DAT. ACC. VOC. ABL.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Miti Mitem Mitis Miti
Miti Mitem Mitis Miti
Miti Mite Mite Miti
PLURALIS
Masc. NOM. Mites GEN. Mitium DAT. Mitibus ACC. Mites VOC. Mites ABL. Mitibus Brevis , kısa.
Fem. Mites Mitium Mitibus Mites Mites Mitibus
Neut. Mitia Mitium Mitibus Mitia Mitia Mitibus
Fortis , cesur.
Gravis , ağır.
Mitior, mitius , daha uysal. SINGULARIS
Masc. NOM. Miti-or GEN. Miti-ōris DAT. Miti-ori ACC. Miti-orem VOC. Miti-or ABL. Miti-ore, -ori
Fem. -or -ōris -ori -orem -or -ore, -ori
Neut. -us -ōris -ori -us -us -ore, -ori
PLURALIS
Masc. NOM. Miti-ores GEN. Miti-orum DAT. Miti-oribus ACC. Miti-ores VOC. Miti-ores ABL. Miti-oribus Brevior , daha kısa. 1. 3.
Fem. -ores -orum -oribus -ores -ores -oribus
Neut. -ora -orum -oribus -ora -ora -oribus
cesur. Ve diğer bütün comparativus’lar… Fortior , daha cesur.
Üçlü Çekimler
Acer ya da acer (m), acris (f), acre, keskin.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SINGULARIS
Masc. NOM. A-cer, -cris GEN. A-cris DAT. A-cri ACC. A-crem VOC. A-cer, -cris ABL. A-cri
Fem. -cris -cris -cri -crem -cris -cri
Neut. -cre -cris -cri -cre -cre -cri
Fem. -cres -crium -cribus -cres -cres -cribus
Neut. -cria -crium -cribus -cria -cria -cribus
PLURALIS
Masc. NOM. A-cres GEN. A-crium DAT. A-cribus ACC. A-cres VOC. A-cres ABL. A-cribus
neşeli vs. Alacer, alacris , neşeli vs.
Benzer Örnekler Clemens , – tis tis , hoşgörülü. taze. Tristis , üzgün.
Dulcis , tatlı. Turpis , rezil.
Atrox Atrox , acımasız. Recens ,
Sıfatlar ve isimler birlikte hareket eder; farklı kıyaslarla değişime uğrar.
arva casa , küçük ev. Tener pes , hassas ayak. Clarus poeta , ünlü şair. Serenus dies , aydınlık gün. Pulchra filia , güzel kız. Densa nubes , kalın bulut. Dulce pomum , Tatlı Aetna acus , sivri iğne. Docilis puer , uysal çocuk. Valida manus , güçlü el. elma. Breve aevum , kısa yaşam. Longa pinus Longa pinus , uzun çam ağacı. Capax antrum , geniş mağara. erax ager , verimli tarla. Inops pastor Inops pastor , zavallı çoban. Potens dea , ta rla. Magnum opus , büyük iş. üçlü tanrıça. Volucris ala , hızlı kanat. Nova opinio , yeni görüş. Libera palus Libera palus , Solers vir , zeki adam. Antiqua urbs , eski şehir. açık bataklık. Nobile carmen , soylu şiir. keder li ses. s es. Sublimis arx , yüksek kale. Rarum rete , ince ağ. Maesta vox , kederli essus advena , yorgun yolcu. Ferus draco , korkunç ejderha. Gelidus fons , soğuk çeşme. Cava navis , batmış gemi. Acris acies , keskin kenar. Ardua turris , yüksek kule. Caeca mens , Magna dos , büyük armağan. Alta arbor , yüksek ağaç. Unus niger kör anlayış. bos , büyük kara öküz. Sacrum poema , kutsal şiir. Ænea lampas , bronzdan lamba. Cautus fur , tedirgin hırsız. Fortis heros , Cesur kahraman. Purus aer , temiz hava. Militaris a skeri pelerin. Priscus mos , eski adet. kaba hatli Paris. Calida chlamys , askeri Culpatus Paris , kabahatli Troyalı. Tutus portus , güvenli liman. aestas , kavurucu yaz. Miser Tros , Zavallı Troyalı. Infelix Dido , mutsuz Dido.
İSTİSNAİ DURUMLAR
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
1. Dives , zengin; hospes , yabancı –garip; sospes , güvenli; superstes , hayaa kalan; juvenis , genç; senex , yaşlı; pauper , fakir fakir sıfatlarının Ablativus Singularis hali e , Genetivus Pluralis hali ise um ile sonlanır. 2. Compos , egemen olan; impos , egemen olmayan; consors , ortak; inops , aciz; vigil , , dikkatli; supplex , yalvaran; uber , verimli; degener , , yozlaşmış; puber , evlilik çağına gelmiş olan; celer , atik; gibi sıfatların yanında ceps , fex , fex , pes , pes ve corpor’la corpor’la biten bileşik sıfatların Genetivus Pluralis hali ium değil de um ile sonlanır. Örneğin princeps Örneğin princeps , artifex , bipes , tricorpor. tricorpor.
Not: Bütün bu sıfatların nadiren Neutrum Singularis cinsi olurken neredeyse hiç Neutrum Pluralis cinsinde Nominativus ve Accusativus hali olmaz. 1. Par , eşit sıfatının hali pari;; vetus, eski sıfatının eşit sıfatının Dativus Singularis ve Ablativus Singularis hali pari eski sıfatının Neutrum Nominativus, Accusativus, Vocativus Pluralis hali vetera , Masculinum – Femininum – Neutrum Genetivus Pluralis hali veterum; veterum; çoğu kere sadece Neutrum Singularis’te kullanılan plus , daha çok sıfatının Ablativus hali plure hali plure , kimi zaman Nominativus Pluralis hali Masculinum ve Femininum için plures için plures , Neutrum için pluria için pluria ya ya da plura da plura , (tüm cinslerde ortak olan) Genetivus Pluralis hali ise plurium olur. plurium olur.
SAYI SIFATLARI Sayı sıfatları dörde ayrılır: Sadece sayma sayılarını gösteren Cardinalia; Cardinalia; sıradaki yerleri, sayıları gösteren Ordinalia; Ordinalia; herbir şeye ne kadar üleştirildiğini gösteren Üleştirme sayı sıfatları (Distributio); (Distributio); bir şeyin kaç kere olduğunu gösteren Çarpımsal sayı sıfatları (Multiplicatio). (Multiplicatio).
Cardinalia, Sayma Sayıları
Unus
Bir
Triginta
Otuz
Duo
İki
Quadraginta
Kırk
Tres
Üç
Quinquaginta
Elli
Quauor
Dört
Sexaginta
Altmış
Quinque
Beş
Septuagina
Yetmiş
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Sex
Altı
Octoginta
Seksen
Septem
Yedi
Nonaginta
Doksan
Octo
Sekiz
Centum
Yüz
Novem
Dokuz
Ducenti, -ae, a
İki yüz
Decem
On
Trecenti, -ae, a
Üç yüz
Undecim
On bir
Quadreginti
Dört yüz
Duodecim
On iki
Quingenti
Beş yüz
Tredecim
On üç
Sescenti
Altı yüz
Quatuordecim
On dört
Septigenti
Yedi yüz
Quindecim
On beş
Octigenti
Sekiz yüz
Sedecim
On altı
Nongenti
Dokuz yüz
Septendecim
On yedi
Mille
Bin
Duodeviginti
On sekiz
Undeviginti
On dokuz
Duo milia veya Bis mille
Decem milia veya Decies mille
İki bin
On bin
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Viginti
Yirmi
Viginti milia veya Vicies mille
Yirmi bin
Viginti unus veya Unus et Yirmi Viginti Bir Viginti duo veya Duo et Yirmi Viginti iki Sayma sayıları unus ve unus ve mille dışında mille dışında Pluralis’tir. Unus ancak Unus ancak yapıca Pluralis olan bir isimle birlikte kullanıldığında, örneğin una moenia , bir sur sur gibi; veya farklı parçalar bir bütün olarak düşünüldüğünde, örneğin una vestimenta , bir elbise türü , Pluralis olur. uo ve uo ve Tres şöyle Tres şöyle çekilir:
PLURALIS
Masc. NOM. Duo GEN. Duorum DAT. Duobus ACC. Duos, -o VOC. Duo ABL. Duobus
Fem. Duae Duarum Duobus Duas Duae Duobus
Neut. duo Duorum Duobus Duo Duo Duobus
PLURALIS
Masc. NOM. Tres GEN. Trium DAT. Tribus ACC. Tres VOC. Tres ABL. Tribus
Fem. Tres Trium Tribus Tres Tres Tribus
Neut. Tria Trium Tribus Tria Tria Tribus
Quauor’dan Quauor’dan centum’a centum’a kadar bütün sayma sayıları (Cardinalia) çekimsiz olup, centum’dan centum’dan mille’ mille’ye kadar olanlar ise bonus sıfatının bonus sıfatının Pluralis çekimi gibi çekilir. isim le kullanıldığında çekimsiz Singularis bir sıfat olarak işlev görürken, ille , Genetivus Pluralis bir isimle Pluralis bir isim olarak kullanıldığında millia , millium , millibus gibi çekilir. Fakat başka halde bir isimle birlikte kullanılıyorsa çekimsiz Pluralis bir sıfat gibi işlev görür. ikisi ismi de duo gibi duo gibi çekilir. Ambo , her ikisi ismi
SIRA SAYI
ÜLEŞTİRME
SAYI ZARFLARI
14.10.2017
1.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Primus, -a, -um, Birinci
Singuli, -ae, -a, Birerli Semel, bir kez
2.
Secundus, İkinci
Bini, İkişerli
Bis, iki kez
3.
Tertius, Üçüncü
Terni, Üçerli
Ter, üç kez
4.
Quartus, vs.
Quaterni, vs.
Quater, vs.
5.
Quintus
Quini
Quinquies
6.
Sextus
Seni
Sexies
7.
Septimus
Septeni
Septies
8.
Octavus
Octoni
Octies
9.
Nonus
Noveni
Novies
10.
Decimus
Deni
Decies
11.
Undecimus
Undeni
Undecies
12.
Duodecimus
Duodeni
Duodecies
13.
Tertius Decimus
Tredeni, Terni Deni
Tredecies
14.
Quartus Decimus
Quaterni Deni
Quatuordecies
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
15.
Quintus Decimus
Quindeni
Quindecies
16.
Sextus Decimus
Seni Deni
Sexdecies
17.
Septimus Decimus
Septeni Deni
Decies ac Septies
18.
Duodevicesimus
Octoni Deni
Decies ac Octies
19.
Undevicesimus
Noveni Deni
Decies et Novies
20.
Vicesimus
Viceni
Vicies
Vicesimus Primus
Viceni Singuli
Vicies Semel
Triceni
Tricies
21. 30.
Trigesimus veya trigesimus
40.
Quadragesimus
Quadrageni
Quadragies
50.
Quinquagesimus
Quinquageni
Quinquagies
60.
Sexagesimus
Sexageni
Sexagies
70.
Septuagesimus
Septuageni
Septuagies
80.
Octogesimus
Octogeni
Octogies
90.
Nonagesimus
Nonageni
Nonagies
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
100.
Centesimus
Centeni
Centies
200.
Ducentesimus
Duceni
Ducenties
300.
Trecentrsimus
Trecenteni
Trecenties
400.
Quadrigentesimus
Quater Centeni
Quadrigenties
500.
Quingentesimus
Quinquies Ce Centeni
Quingenties
600.
Sescentesimus
Sexies Centeni
Sexcenties
700.
Septingentesimus
Septies Centeni
Septingenties
800.
Octindentesimus
Octies Centeni
Octingenties
900.
Nondentesimus
Novies Centeni
Noningenties
1000.
Millesimus
Milleni
Millies
Bis Milleni
Bis Millies
2000. Bis Millesimus SIFATLARDA KARŞILAŞTIRMA
Sıfatlar sadece manalarındaki artış ya da azalmaya göre karşılaştırılabilirler. Karşılaştırmanın üç derecesi vardır: Positivus, Comparativus ve Superlativus. Positivus Birinci, İkinci ya da Üçüncü; Comparativus her zaman Üçüncü; Superlativus ise her zaman Birinci ya da İkinci Çekimdedir.
KURALLAR 1. Comparativus, sıfatın i ile sonlanan Positivus haline Masculinum ve Femininum için or , Neutrum için ise us getirilmesiyle oluşur. Örneğin: Doctus , bilgili; bilgili; Gen. docti – docti – Comparativus: docti-or (Masc. docti-or (Masc. – Fem.); docti-us (Neut.), docti-us (Neut.), daha bilgili.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
uysal; Dat. miti – miti – Comparativus: miti-or (Masc. miti-or (Masc. – Fem.); miti-us , daha uysal. uysal. Mitis , uysal; 1. Superlativus, sıfatın i ile sonlanan Positivus haline ssimus getirilmesiyle oluşur. Örneğin: Gen. –a , –um –um;; en bilgili. docti – docti – Superlativus: docti– docti–ssimus , –a bilgili. Dat. miti – –a , –um –um , en uysal. miti – Superlativus: miti-ssimus , –a uysal. 1. Eğer sıfatın Positivus hali er ile ile sonlanıyorsa, Superlativus’u Nominativus Singularis Masculinum haline rimus getirilmesiyle oluşur. Örneğin: Nom. Pulcher , güzel – Sup.: pulcher-rimus , –a –a , –um –um , en güzel. güzel – Sup.: pulcher-rimus güzel. Nom. Pauper , fakir – Sup.: pauper-rimus, -a, -um, en fakir. fakir – Sup.: pauper-rimus, fakir.
Pos. Com. Sup. Firmus, güçlü Firmior Firmissimus Fortis, cesur Fortior Fortissimus Liber, özgür Liberior Liberrimus Piger, yavaş Pigerior Pigerrimus Prudens, bilge Prud Pruden enti tior or Prud Pruden enti tiss ssim imus us Velox, atik Velocior Velocissimius ltus, alta, altum, yüksek; Altior, altior, altius, daha yüksek; Altissimus, altissima, altissimum, en yüksek. yüksek. Gen. Alti, Gen. Alti, altioris, altissimi; altae, altioris, Dat. Alto, altiori, altissimo; altae, altiori, altissimae; altiori s, altissimae; altissimae; Dat. Alto, altiss imae; alto, altiori, altissimi; altissimi; vs. KURALSIZ VEYA EKSİK KARŞILAŞTIRMALAR Pos. Com. Sup. Bonus, iyi Melior, daha iyi Optimus, en iyi Malus, kötü Pejor, daha kötü Pessimus, en kötü Magnus, büyük Major, daha büyük Maximus, en büyük Parvus, küçük Minor, daha küçük Minimus, en küçük Masc. Multus, Masc. Multus, plurimus; Fem. Multa, plurima; Neut. Multum, plus; plurimum, çok, daha çok, en çok. plurimus; Fem. Multa, plurima ; Neut. Multum, çok. Plur. da pluria, plurima; ulti, plures, plurimi; multae, plures, plurimae; multa, plura ya plura ya da pluria, plurima; vs. 1. Facilis , kolay; gracilis , zayıf; humilis , alçak; similis , benzer benzer gibi sıfatların Superlativus hali limus eklenerek olur: facilis, olur: facilis, facilior, facillimus; facillimus; vs. 2. Exter , uzak; citer , yakın; superus , yüksek; inferus , alçak; posterus , arka sıfatlarının arka sıfatlarının Comparativus hali kurallıdır, ancak Superlativus hali kuraksızdır: extremus ya da extimus , en uzak; uzak; citimus , en yakın en yakın;; yüksek; infimus ya da imus , en alçak; alçak; postremus ya da postumus , en supremus ya da summus , en yüksek; da en son. arka ya da en son. 3. Dicus , loquus , ficus ve volus volus ile birleşen sıfatlar Comparativus için entior , Superlativus için entissimus eklerini alır. Örneğin maledicus , küfürlü; maledicentior , daha küfürlü; niyetli. maledicentissimus , en küfürlü. Magniloquus, övüngen; beneficent, hayırsever; malevolent, kötü niyetli. Bunun yanında facio ve loquor loquor fiillerinden gelen sıfatların Comparativus ve Superlativus halleri pek nadiren kullanılır. 4. Prior , önceki; primus , ilk. Ulterior , daha uzak; ultimus , en uzak uzak ya da en son. Propior , daha yakın; yakın veya bir sonraki Ocior daha süratli; süratli; ocissimus , en süratli. süratli. Bu sıfatların Positivus proximus en yakın veya
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
hali yoktur. Yine proximus Yine proximus’tan ’tan proximior Comparativus hali de çıkmıştır. proximior Comparativus 5. Yine karşılaştırma derecelerinden biri ya da her ikisi birden olmayan çok sayıda sıfat bulunmaktadır. Örneğin albus , beyaz beyaz sıfatının Comparativus ya da Superlativus hali yoktur. Ingens , büyük büyük sıfatının Comparativus hali ingentior’dur, ingentior’dur, fakat Superlativus hali yoktur. Sacer , kutsal kutsal sıfatının Superlativus hali sacerrimus’tur, sacerrimus’tur, fakat Comparativus hali yoktur. Anterior , önceki manasındadır ve Positivus ya da Superlativus hali yoktur. Sonundaki us’tan önce sesli harf gelen sıfatların Comparativus hali için kelimenin başına magis , Superlativus hali için ise valde ya valde ya da maxime getirilir. maxime getirilir. Örneğin:
Pos. Com. Arduus, yüksek Magis arduus Idoneus, uygun Magis gis ido idoneus neus Pius, dindar Magis pius FARKLI İSİM VE SIFAT TÜRLERİ
Sup. Valde ya da maxime arduus Vald alde ya da maxime ideoneus Valde ya da maxime pius
Bir topluluk adı Singularis olmasına rağmen çokluk durumunu gösterir. Örneğin populus , halk; exercitus , ordu gibi. ordu gibi. Soyut bir isim, bir sıfatın niteliğini açıklar Örneğin bonus , iyi ’den bonitas , iyilik. i yi’den iyilik. Soyut isimler çoğu kere a , as ya da do ile biter. Aile isimleri genelde babanın isminden gelir. Örneğin Priamides , Priamus’un oğlu. oğlu. Şairler kimi zaman ailenin tanınmış başka bir üyesinin ya da bir ulusu kuran kişinin adını da kullanıyorlar. Örneğin cides , Aecus’un soyundan gelen biri, bir torun ya da bir oğul; oğul; Romulidae , Romulus’un soyundan gelenler. gelenler. Erkeklere yakıştırılan aile isimleri des , kadınlara yakıştırılanlar ise is , as ve ne ile sonlanır. Des ve ne ile biten bu isimler Birinci, is ve as ile bitenler ise Üçüncü Çekimdendir. Küçültme ismi ya da sıfatı, kelimenin içerdiği manayı küçültür ya da azaltır. Örneğin liber , kitap’tan kitap’tan libellus , küçük kitap; kitap; parvus , küçük’ten, küçük’ten, parvulus , küçücük. küçücük. Küçültme isimleri ve sıfatları genelde lus , la ve lum ekleriyle sonlanır. Çoğu kere bu isimler ilk il k yönlendikleri isimlerin cinsinde olur. Fiilden türemiş isim ve sıfatlar da vardır; amo , seviyorum’dan seviyorum’dan amor , aşk , amabilis , sevimli gibi. sevimli gibi. Böyle isimler çoğunlukla is , io , or , men , us ya da ura; sıfatlar ise ax ya da ǐ lis lis’le sonlanır. Soru kelimeleri soru sorarken kullanılır. Örneğin uter , ikisinden hangisi?; hangisi?; quis , kim?; kim?; cur , niçin? niçin? Soru sormak için kullanılmadıklarında, bunlara belirsiz ifadeler denir.
ZAMİR İsmin yerine kullanılan kelimeye zamir denir. Basit yapılı on sekiz zamir vardır: Ego, tu, sui, ille, ipse, iste, hic, is, quis, qui; meus, tuus, suus, noster, vester; nostras, vestras ve cujas. cujas. Bunlardan üç tanesi isim, go, tu, sui; sui; diğer on beş tanesi ise sıfaır.
Ego , ben SINGULARIS
Nom. Ego, ben Gen. Mei, benim Dat.
Mihi, bana
14.10.2017
Acc. Voc. Ab l .
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Me, beni ————Me, benden
PLURALIS
Nom. Gen. Dat. Acc. Voc. Ab l . Tu , sen
Nos, biz Nostrum, Nos Nostri, bizim Nobis, bize Nos, bizi —————————Nobis, bizden
SINGULARIS
Nom. Gen. Dat. Acc. Voc. Ab l .
Tu, sen Tui, senin Tibi, sana Te, seni Tu, sen Te, senden
PLURALIS
Nom. Vos, siz Gen. Vestrûm, Vestri, sizin Dat. Vobis, size Acc. Vos, sizi Voc. Vos, siz Abl. Vobis, sizden Sui , , kendisinin; kendisinin; Plur. kendilerinin SINGULARIS
Nom. Gen. Dat. Acc. Voc.
————Sui, kendisinin Sibi, kendisine Se, kendisini ————-
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
PLURALIS
Nom. ——————– Gen. Sui, kendilerinin Dat. Sibi, kendilerine Acc. Se, kendilerini Voc. ——————– Abl. Se, kendilerinden Bu üç zamirin de Genetivus Pluralis ve Tu’nun Nominativus hali dışında her haline, İngilizcedeki – ’in manasını vermesi için –met eki eki getirilebilir. Örneğin egomet , ben kendim; self ’in kendim; ipse ile ipse ile ya da ipse’siz. ipse’siz. Mihi kimi zaman şairler tarafından mi olarak mi olarak yazılmıştır. NOT 1: Mihi kimi Ego’nun Genetivus Pluralis hali eskiden nostrorum veya nostrorum veya nostrarum; nostrarum; Tu’nun aynı hali vestrorum NOT 2: Ego’nun ya da vestrarum olarak vestrarum olarak yazılıyordu, daha sonradan bunlar nostrûm ve nostrûm ve vestrûm’a vestrûm’a dönüşmüştür. ostrûm ve vestrûm vestrûm genelde Sayılar, Partitivus’lar, Comparativus’lar ve Superlativus’lardan sonra kullanılırken, diğer isim ve fiillerden sonra ise nostri ve nostri ve vestri kullanılır. vestri kullanılır. ,o; Plur. onlar. onlar. lle, illa, illud ,o;
SINGULARIS
Masc. Nom. Ille Gen. Illius Dat. Illi Acc. Illum Voc. Ille Abl. Illo
Fem. Illa Illius Illi Illam Illa Illa
Neut. Illud Illius Illi Illud Illud Illo
PLURALIS
Masc.
Fem.
Neut.
Nom. Illi Illae Illa Gen. Illorum Illorum Illorum Dat. Illis Illis Illis Acc. Illos Illas Illa Voc. Illi Illae Illa Abl. Illis Illis Illis kendisi ve iste , ista , istud , o’nun çekimi ille’ninki ille’ninki gibidir; sadece ipse , Neutrum pse , ipsa , ipsum, bizzat kendisi ve Nom., Acc. ve Voc. Halde ipsum olur. ipsum olur. ic, haec, hoc ,bu; ,bu; Plur. bunlar. bunlar.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SINGULARIS
Masc. Nom. Hic Gen. Huius Dat. Huic Acc. Hunc Voc. Hic Abl. Hoc
Fem. Haec Huius Huic Hanc Haec Hac
Neut. Hoc Huius Huic Hoc Hoc Hoc
PLURALIS
Masc. Fem. Nom. Hi Hae Gen. Horum Harum Dat. His His Acc. Hos Has Voc. Hi Hae Abl. His Hi s ,o; Plur. onlar. onlar. s, ea, id ,o;
Neut. Haec Horum His Hos Haec Hi s
SINGULARIS
Masc. Nom. Is Gen. Ejus Dat. Ei Acc. Eum
Fem. Ea Ejus Ei Eam
Neut. Id Ejus Ei Id
Voc. Ab l .
—Ea
—Eo
—Eo
PLURALIS
Masc. Fem. Neut. Nom. Ii Ii Eae Ea Gen. Eorum Eorum Eorum Dat. Iis veya ei eis Iis veya ei eis Iis veya eis Acc. Eos Eas Eos Voc. ———Abl. Iis veya ei eis Iis veya ei eis Iis veya eis Quis, quae, quod ya da quid ,kim, hangi, ne? Soru Zamiri SINGULARIS
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Masc. Nom. Quis Gen. Cujus Dat. Cui Acc. Quem Voc. —Abl. Quo
Fem. Quae Cujus Cui Quam —Qua
Neut. Quod Cujus Cui Quod —Quo
PLURALIS
Masc. Fem. Nom. Qu Qui Quae Gen. Quorum Quarum Dat. Queis veya qu quibus Queis veya qu quibus Acc. Quos Quas Voc. ——Abl. Queis veya qu quibus Queis veya qu quibus Quis, quae, quod , ki o İlgi Zamiri
Neut. Quae Quorum Queis veya quibus Quae —Queis veya quibus
SINGULARIS
Masc. Nom. Quis Gen. Cujus Dat. Cui Acc. Quem Voc. —-
Fem. Quae Cujus Cui Quam —-
Neut. Quod Cujus Cui Quod —-
Ab l .
Qua
Quo
Quo
PLURALIS
Masc. Fem. Neut. Nom. Qu Qui Quae Quae Gen. Quorum Quarum Quorum Dat. Queis veya qu quibus Queis veya qu quibus Queis veya quibus Acc. Quos Quas Quae Voc. ———Abl. Queis veya qu quibus Queis veya qu quibus Queis veya quibus İlgi zamiri qui , , kimi zaman her cinsin her sayısının Ablativus halinde quî ’ye ’ye dönüşür. Kimi zaman soru zamiri olan quis yerine qui kullanılır.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
benim ya da benimki; benimki; tuus , senin ya senin ya da seninki; seninki; suus , kendisinin ya kendisinin ya da kendilerinin sıfatları kendilerinin sıfatları Birinci Meus , benim ya ve İkinci Çekimden bonus , –a –a , –um –um gibi; gibi; noster , bizim veya bizim veya bizimki; bizimki; vester , sizin veya sizin veya sizinki sıfatları sizinki sıfatları da ater , atra , atrum gibi atrum gibi çekilir. Sadece tuus , suus ve vester’in vester’in Voc. Hali yokken; noster ve meus’un meus’un vardır. eus’un eus’un Voc. Hali mi’ mi’dir, ancak kimi zaman Masculinum Singularis’te meus olur. meus olur. Çekimden felix gibi gibi çekilir: ülkemizin; vestras , ülkenizin; ülkenizin; cujas , hangi ülkeden zamirleri ülkeden zamirleri Üçüncü Çekimden felix ostras , ülkemizin; Gen. nostratis; nostratis; Dat. nostrati vs. nostrati vs.
BİLEŞİK ZAMİRLER İçinde qui qui veya quis’in quis’in bulunduğu bileşik zamirlerde, qui qui bazen kelimenin başında, bazen sonunda bulunurken; quis daima quis daima kelimenin başında yer alır. 1. Quis Quis ile yapılmış bileşik zamirler: Başında yer aldığı zamirler: quisnam , kim? kim? Quispiam , hiçbiri; quisque , herbiri; herbiri; quisquis , her kim. kim. quisquam , hiçbiri;
Quisnam, kim, hangi, ne? SINGULARIS
Masc. Nom. Quisnam Gen. Cujusnam Dat. Cuinam Acc. Quemnam Voc. ———Abl. Quonam
Fem. Quaenam Cujusnam Cuinam Quamnam ———Quanam
Neut. Quodnam Cujusnam Cuinam Quodnam veya quidnam —————– Quonam
PLURALIS
Masc. Nom. Quinam Gen. Quorumnam Dat. Quibusnam Acc. Quosnam Voc. ———— Abl. Quibusnam
Fem. Quaenam Quarumnam Quibusnam Quasnam ———— Quibusnam
Neut. Quaenam Quorumnam Quibusnam Quaenam ———— Quibusnam
Masc. Fem. Neut. Quispiam Quaepiam Quodpiam veya quidpiam Quisquam Quaequam Quodquam veya quidquam Quisque Quaeque Quodque veya quidque Quisquis ————- Quidqid veya quicquid Quisquam’da Quisquam’da Neutrum cinsinde Nom. quidquam quidquam yerine quicquam , ayrıca Acc. hali olarak da Femininum cinsi hariç quenquam quenquam kullanılabilir. Pluralis hali pek nadiren kullanılır. Quisquis’in Quisquis’in
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
zaman quisquis , Femininum cinsi için de kullanılır.
Quisquis , her kim. SINGULARIS
Masc. Nom. Quisquis Gen. Cujuscujus Dat. Cuicui Acc. Quemquem Voc. ———— Abl. Quoquo Pluralis hali yoktur.
Fem. ——— ——— ——— ——— ——— Quaqua
Neut. Quidquid veya quicquid ————————— ————————— Quidquid veya quicquid ————————— —————————
1. Quis bileşik Quis bileşik yapıdaki zamirin sonunda yer aldığında, Nom. Sing. Fem. ve Nom., Acc. Plur. Neut. hali qua olur: qua olur: Aliquis , biri; biri; ecquis , herhangi biri , , bir şey? şey? Bunlara nequis , siquis ve numquis zamirleri numquis zamirleri eklenebilirse de, ancak bu zamirler çoğu kere ne quis , si quis ve quis ve num quis olarak quis olarak okunur.
Aliquis, biri. SINGULARIS
Masc. Nom. Aliquis
Fem. Aliqua
Neut. Aliquod veya aliquid
Gen. Dat. Acc. Voc. Ab l .
Alicujus Alicui Aliquam Aliqua Aliqua
Alicujus Alicui Aliquod veya aliquid Aliquod veya aliquid Aliquo
Alicujus Alicui Aliquem Aliquis Aliquo PLURALIS
Masc. Fem. Neut. Nom. Aliqui Aliquae Aliqua Gen. Aliquorum Aliquarum Aliquorum Dat. Acc. Voc. Ab l .
Aliquibus Aliquos Aliqui Aliquibus
Aliquibus Aliquas Aliquae Aliquibus
Aliquibus Aliqua Aliqua Aliquibus
Masc.
Fem.
Neut.
Ecquis Si quis
Ecquae veya ec ecqua Ecquod veya ecquid Si qua Si quod veya si quid
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Ne quis Ne qua Ne quod veya ne quid Num quis Num qua Num quod veya num quid 1. Qui’ Qui’li bileşik zamirler şunlardır: quicunque , her kim; kim; quidam , biri; biri; quilibet , quivis , istediğin biri. biri.
kim. Quicunque , her kim.
SINGULARIS
Masc. Nom. Quicunque Gen. Qujuscunque Dat. Cuicunque Acc. Quemcunque Voc. ————— Abl. Quocunque
Fem. Quaecunque Qujuscunque Cuicunque Quamcunque ————— Quacunque
Neut. Quodcunque Qujuscunque Cuicunque Quodcunque ————— Quocunque
PLURALIS
Masc. Nom. Quicunque Gen. Quorumcunque Dat. Quibuscunque Acc. Quoscunque Voc. ————— Abl. Quibuscunque Masc. Fem. Quidam Quaedam Quilibet Quaelibet Quivis Quaevis Quidam’ın Quidam’ın Acc. Sing. quorundam’dır. quorundam’dır.
Fem. Quaecunque Quorumcunque Quibuscunque Quascunque ————— Quibuscunque
Neut. Quaecunque Quorumcunque Quibuscunque Quoscunque ————— Quibuscunque
Neut. Quoddam veya quiddam Quodlibet veya quidlibet Quodvis veya quidvis hali quendam , quandam , quoddam; quoddam; Gen. Plur. hali quorundam , quarundam ,
Bileşik zamirlerden bazıları iki bileşimden oluşur: ecquisnam , ecquaenam , ecquodnam , kim? kim? Unusquisque , unaquaeque , unumquodque ya da unumquidque , her bir; bir; Gen. uniuscujusque vs. Bunlardan ilkinin Nom. Sing. halinden başkasına pek rastlanmaz; ikincisinin ise Plur. hali yoktur. Bütün bu bileşik zamirlerin, quisque , aliquis , quilibet ve quilibet ve unusquisque dışında unusquisque dışında Voc. hali yoktur; yine Dat. ve Abl. Plur. halinde queis pek queis pek kullanılmaz, onun yerine quibus tercih quibus tercih edilir.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
dem , aynı, is ve dem kelimelerinden oluşmuş bir bileşik zamirdir, şöyle çekilir: SINGULARIS
Masc. Nom. Idem Gen. Ejusdem Dat. Eidem Acc. Eundem Voc. Idem Abl. Eodem
Fem. Eădem Ejusdem Eidem Eandem Eădem Eadem
Neut. Ĭdem Ejusdem Eidem Idem Ĭdem Eodem
PLURALIS
Masc. Nom. Iidem Gen. Eorundem
Fem. Eaedem Eorundem
Neut. Eădem Eorundem
Dat. Eisdem veya iis iisdem Eisdem veya iis iisdem Eisdem veya iisdem Acc. Eosdem Easdem Eosdem Voc. Iidem Eaedem Eădem Abl. Eisdem veya iis iisdem Eisdem veya iis iisdem Eisdem veya iisdem ste ve hic birleşerek hic birleşerek isthic , isthaec , isthoc ve isthuc; isthuc; ille ve hic hic birleşerek illic , illaec , illoc illoc ya da illuc’u illuc’u oluşturur. Bunların sadece Nom. Acc. ve Abl. Sing.; Neut. Plur. halinde ise isthaec ve illae hali mevcuur. Kimi zaman içerdikleri vurgu artsın diye te , ce , pte , cine heceleri zamirlere eklenir. Örneğin tute , hujusce vs. hujusce vs. Zamirler dört sınıfa ayrılır: 1. Var olan birini bi rini veya bir şeyi gösteren İşaret zamirleri: Ego , tu , sui. sui. 2. Evvelce bahsedilmiş birini ya da bir şeyi gösteren İlgi zamirleri: Ille, ipse, iste, hic, is, quis, qui. qui . 3. Aitliği gösteren İyelik zamirleri: Meus zamirleri: Meus , tuus , suus , noster , vester. vester. 4. Birisinin ait olduğu yeri gösteren Soy sop zamirleri: Nostras, vestras, cujas. cujas. Quis ve cujas cujas aynı zamanda Soru zamiridir.
FİİL Fiil, ne olduğunu, ne söylendiğini anlatan kelimedir. Fiiller çatılarına, kiplerine, zamanlarına, sayılarına ve şahıslarına göre çekilir. İki çatı vardır: o ile sonlanan Actia ve or ile ile sonlanan Passiva. Dört kip vardır: Indicativus, Subjunctivus[7], Imperativus ve Infinitivus. Altı zaman vardır: Praesens Simplex, Imperfectum, Perfectum, Plusquamperfectum, Futurum Simplex, Futurum Perfectum. İki sayısı vardır: Singularis ve Pluralis. Her sayıda üçer kişi vardır. Infinitivus kipinde dört çekim ve farklı yapıda fiiller vardır. Amāre vardır. Amāre örneğinde örneğinde olduğu gibi birinci çekimde Infınitivus halindeki re’den önce gelen ā uzun; monēre örneğinde uzun; legĕre örneğinde monēre örneğinde olduğu gibi ikinci çekimde ē uzun; legĕre örneğinde olduğu gibi üçüncü çekimde ĕ kısa; kısa; audīre örneğinde uzundur. audīre örneğinde olduğu gibi dördüncü çekimde ī uzundur.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Diğer zamanların, kendilerinden hareketle yapıldığı dört temel fiil gövdesi vardır: o ile biten Prasens, ile biten Perfectum, um ile biten Supinum ve re ile biten Infinitivus. Örneğin Praes. amo , Perf. amavi , , Sup. amatum , Inf. amare. amare.
ZAMANLARIN YAPILIŞI raesens Indicativus’tan yapılanlar: 1. Birinci Çekimde Imperfectum Indicativus için sondaki o , ābam’a; İkinci Çekimde eo , ēbam’a; Üçüncü ve Dördüncü Çekimde ise o , ēbam’a dönüştürülür. 2. Birinci Çekimde Futurum Simplex için sondaki o , ābo’ya; İkinci Çekimde eo , ēbo’ya; Üçüncü ve Dördüncü Çekimde ise o , am’a dönüştürülür. 3. Birinci Çekimde Praesens Subjunctivus için sondaki o , em’e; İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Çekimde ise am’a dönüştürülür. 4. Birinci Çekimde Praesens Participium için sondaki o , ans’a; İkinci Çekimde eo , ens’e; Üçüncü ve Dördüncü Çekimde ise o , ens’e dönüştürülür. 5. Gerundium ise Praesens Participium’un sonundaki s’nin dum’a dönüştürülmesiyle oluşur. erfectum Indicativus’tan yapılanlar: 1. Perfectum Indicativus’un sonundaki i’nin ĕram’a dönüştürülmesiyle Plusquamperfectum oluşturulur. 2. Perfectum Indicativus’un sonundaki i’nin ĕro’ya dönüştürülmesiyle Futurum Perfectum oluşturulur. 3. Perfectum Indicativus’un sonundaki i’nin ĕrim’e dönüştürülmesiyle Perfectum Subjunctivus oluşturulur. 4. Perfectum Indicativus’un sonundaki i’nin issem’e dönüştürülmesiyle Plusquamperfectum Subjunctivus oluşturulur. 5. Perfectum Indicativus’un sonundaki i’nin isse’ye dönüştürülmesiyle Perfectum Infinitivus oluşturulur. Supinum’dan yapılanlar: 1. Supinum’un sonundaki m’nin düşmesiyle İkinci Supinum oluşur. 2. Supinum’un sonundaki um’un ūrus’a dönüşmesiyle Futurum Participium oluşur. 3. Futurum Subjuntivus; Futurum Participium ve sim’in bir araya getirilmesiyle yapılır. 4. Futurum Infinitivus; Futurum Participium ve esse ya da fuisse’nin bir araya getirilmesiyle yapılır. raesens Infinitivus’tan yapılanlar: 1. Praesens Infinitivus’un sonuna m getirilerek Imperfectum Subjunctivus oluşturulur. 2. Praesens Infinitivus’un sonundaki re’nin düşmesiyle Praesens Imperativus oluşur. Sum kuralsız Sum kuralsız bir fiil olup, şöyle çekilir:
Temel Gövdeler : raes. Ind. olmak
Perf. Ind.
INDICATIVUS MODUS Praesens Simplex
Praes. Inf. Sum
fui
esse,
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Personae
Sing. 1. Ego 2. Tu 3. Ille[8] Plur. 1. Nos 2. Vos 3. Illi[9] Imperfectum
Sum, benim Es, sensin Est, o Sŭmus, biziz Vos, sizsiniz Sunt, onlar
Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1.
Ego Tu Ille Nos
Eram, bendim Eras, sendin Erat, oydu Erămus, bizdik
2. Vos Erătis, sizdiniz 3. Illi Erant, onlardı Perfectum Personae
Sing. 1. Ego Fui, bendim 2. Tu Fuisti, sendin 3. Ille Fuit, oydu Plur. 1. Nos Fu ǐ mus, mus, bizdik 2. Vos Fuistis, sizdiniz 3. Illi Fuērunt, onlardı Plusquamperfectum Personae
Sing. 1. Ego 2. Tu 3. Ille Plur. 1. Nos 2. Vos 3. Illi Futurum Simplex
Fuĕram, bendim Fueras, sendin Fuerat, oydu Fuerāmus, bizdik Fueratis, sizdiniz Fuerant, onlardı
Personae
Sing. 1. Ego Ero, olacağım
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. Ille Erit, olacak Plur. 1. Nos Erimus, olacağız 2. Vos Eritis, olacaksınız 3. Illi Erunt, olacaklar Futurum Perfectum Personae
Sing. 1. Ego Fuĕro, olmuş olacağım 2. Tu Fueris, olmuş olacaksın 3. Ille Fuerit, olmuş olacak Plur. 1. Nos Fuerimus[10], olmuş olacağız 2. Vos Fueritis[11], olmuş olacaksınız 3. Illi Fuerint, olmuş olacaklar SUBJUNCTIVUS MODUS Praesens Simplex Personae
Sing. 1. Ego 2. Tu 3. Ille[12] Plur. 1. Nos 2. Vos 3. Illi[13] Imperfectum
Sim, olabilirim, olayım, olmalıyım Sis, olabilirsin, olasın, olmalısın Sit, olabilir, vs. Simus, olabiliriz Sitis, olabilirsiniz Sint, olabilirler
Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3.
Ego Tu Ille Nos Vos Illi
Essem, olabilirdim, olaydım, olmalıydım Esses, olabilirdin, olaydın, olmalıydın Esset, olabilirdi, vs. Essēmus, olabilirdik Essetis, olabilirdiniz Essent, olabilirlerdi
Perfectum Personae
Sing
1
Ego Fuerim olabilirdim, olaydım, olmalıydım
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
2. Tu Fueris, olabilirdin, olaydın, olmalıydın 3. Ille Fuerit, olabilirdi, vs. Plur. 1. Nos Fuerimus, olabilirdik 2. Vos Fueritis, olabilirdiniz 3. Illi Fuērint, olabilirlerdi Plusquamperfectum Personae
Sing. 1. Ego 2. Tu 3. Ille Plur. 1. Nos 2. Vos 3. Illi Futurum[14]
Fuissem, olmuş olaydım, vs. Fuisses, olmuş olaydın Fuisset, olmuş olaydı Fuissemus, olmuş olaydık Fuissetis, olmuş olaydınız Fuissent, olmuş olaydılar
Personae
Sing. 1. Ego Futūr-us si sim, olmuş olacağım, olmuş olabilirim 2. Tu Futur-us sis, olmuş olacaksın, olmuş olabilirsin 3. Ille Futur-us sit, olmuş olacak Plur. 1. Nos Futur-i sīmus, olmuş olacağız 2. Vos Futur-i sītis, olmuş olacaksınız 3. Illi Futur-i sint, olacaklar IMPERATIVUS MODUS Personae
Sing. 1. — ——— 2. Tu Es veya esto, ol 3. Ille Esto, olsun Plur. 1. — ——— 2. Vos Este veya estote, olun 3. Illi Sunto, olsunlar IMPERATIVUS MODUS Praesens Simplex ve Imperfectum Esse , olmak; oluyorum, olmuştum
Perfectum ve Plusquamperfectum Fuisse , olmuş olmak; olmuş oldum
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
olacağım. Futurus, -a, -um fuisse , (geçmşte) olacak Futurum Futurus, -a, -um esse , olacak olmak; olmuş olacağım. olmak; olmuş olacaktım. olacaktım.
Participium Futurus, -a, -a, -um; olmak üzere, olacak olmak. BİRİNCİ ÇEKİM VOX ACTIVA seviyorum. Creo , yaratıyorum. Amo , seviyorum.
Domo , eğitiyorum.
Temel Gövdeler
Praes. Indic. Perf. ātum am-āre Cre-o dom-ui dom-ǐtum
Supin. Praes. Inf. Am-o cre-āvi cre-ātum dom-are
INDICATIVUS MODUS Praesens Simplex (Praesens gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-o,
Am-o, seviyorum, severim Am-as, seviyorsun, seversin Am-at, seviyor, vs. Am-āmus, seviyoruz Am-ātis, seviyorsunuz Am-ant, seviyorlar Dom-o
Imperfectum (Praesens gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ābam
Am-ābam, seviyordum, severdim Am-abas, seviyordun, severdin Am-abat, seviyordu, vs. Am-abāmus, seviyorduk Am-abātis, seviyordunuz Am-abant, seviyorlardı Dom-ābam
Perfectum (Temel gövde) Personae
Sing. 1. Am-āvi, sevdim 2. Am-avisti, sevdin
am-āvi cre-āre Dom-o
am-
14.10.2017
Plur.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. 1. 2. 3.
Cre-āvi
Am-avit, sevdi Am-av ǐ mus, mus, sevdik Am-avistis, sevdiniz Am-avērunt, sevdiler Dom-ui
Plusquamperfectum (Perfectum gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Creāv-ĕram
Amāv-ĕram, sevmiştim Amav-eras, sevmiştin Amav-erat, sevmişti Amav-erāmus, sevmiştik Amav-erātis, sevmiştiniz Amav-erant, sevmişlerdi Domu-ĕram
Futurum Simplex (Praesens gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ābo
Am-ābo, seveceğim Am-abis, seveceksin Am-abit, sevecek Am-ab ǐ mus, mus, seveceğiz Am-ab ǐ tis, tis, seveceksiniz Am-abunt, sevecekler Dom-ābo
Futurum Perfectum (Perfectum gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Creāv-ĕro
Amāv-ĕro, sevmiş olacağım Amav-eris, sevmiş olacaksın Amav-erit, sevmiş olacak Amav-erimus, sevmiş olacağız Amav-eritis, sevmiş olacaksınız Amav-erint, sevmiş olacaklar Domu-ĕro
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SUBJUNCTIVUS MODUS[15] Praesens Simplex (Praesens gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-em,
Am-em, seveyim, sevebilirim vs. Am-es, sevesin, sevebilirsin Am-et, seve, sevebilir Am-emus, sevelim, sevebiliriz Am-etis, sevesiniz, sevebilirsiniz Am-ent, sevsinler, sevebilirler Dom-em
Imperfectum (Praesens gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ārem
Am-ārem, seveydim, sevebilirdim vs. Am-ares, seveydin, sevebilirdin Am-aret, seveydi, sevebilirdi Am-arēmus, seveydik, sevebilirdik Am-arētis, seveydiniz, seveydiniz, sevebilirdiniz Am-arent, seveydiler, seveydiler, sevebilirlerdi sevebilirlerdi Dom-ārem
Perfectum (Temel gövde) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Creav-ĕrim
Amāv-ĕrim, seveydim, sevebilirdim vb Amav-eris, seveydin, sevebilirdin Amav-erit, seveydi, sevebilirdi Amav-er ǐ mus, mus, seveydik, sevebilirdik Amav-er ǐ tis, tis, seveydiniz, seveydiniz, sevebilirdiniz Amav-erint, seveydiler, sevebilirlerdi Domu-ĕrim
Plusquamperfectum (Perfectum gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Pl 1
Amāv-issem, sevmiş olaydım Amav-isses, sevmiş olaydın Amav-isset, sevmiş olaydı A i sevmiş olaydık
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
2. Amav-is -issētis, sevmiş olaydınız 3. Amav-issent, sevmiş olaydılar Creāv-issem Domu-issem Futurum (Futurum Participium + sim) Personae
Sing. 1. Amātur-us sim, sevmiş olabileceğim, sevmek üzere olabileceğim vs. 2. Amav-isses, sevmiş olabileceksin 3. Amav-isset, sevmiş olabilecek Plur. 1. Amav-issēmus, sevmiş olabileceğiz 2. Amav-is -issētis, sevmiş olabileceksiniz 3. Amav-issent, sevmiş olabilecekler IMPERATIVUS MODUS Praesens Simplex (Prae. Inf.) Personae
Sing. 1. —————2. Am-a veya –āto, sev 3. Am-āte, sevsin Plur. 1. —————— 2. Am-ā Am-āte te veya eya ātōt ātōtee, sevin 3. Am-anto, sevsinler INFINITIVUS MODUS Praesens Simplex ve Imperfectum (Temel gövde) Cre––āre , Am-āre, sevmek Cre
Dom– Dom–āre
Perfectum ve Plusquamperfectum (Perfectum gövdeden) Creāv–isse , Amāv – isse isse , sevmiş olmak Creāv–
Domu– Domu–isse
Futurum (Fut. Partic. ve esse ya da fuisse) Amat-urus, -a, -a, um esse , sevecek olmak ya olmak ya da amat-urus, -a, -um fuisse , sevecek olmak da fuisse.. Creat-ūrus esse ya esse ya da fuisse
ya da fuisse da fuisse.. Domǐ t-ūrus t-ūrus esse esse ya
PARTICIPIUM raesens ve Imperfectum (Praesens gövdeden) seven; Gen. am– am–antis Cre-ans , Am – ans ans , seven;
uturum (Supinum’dan)
Dom-ans
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
olan ya da sevecek olan Creāt-ūrus, Amāt-ūrus, -a, -a, -um , sevmek üzere olan ya
Domǐ t-urus t-urus
GERUNDIUM (Praesens Participium’dan) Nom. Aman-dum, sevme Gen. Aman-di, sevmenin Dat. Aman-do, sevmeye Acc. Aman-dum, sevmeyi Voc. Aman-dum, sevme Abl. Aman-do, sevmeden Crean-dum, Doman-dum Praes. Ind. Perf. Muto mutavi Seco secui Voco vocavi Mico micui VOX PASSIVA
Supin. mutatum sectum vocatum ———–
Praes. Inf. mutare, değiştirmek secare, kesmek vocare, çağırmak micare, parlamak
ZAMANLARIN YAPILIŞI 1. Praesens Indicativus Passiva, fiilin Praesens Indicativus Activa halinin sonuna r getirilmesiyle oluşturulur. 2. Imperfectum Indicativus Passiva, fiilin Imperfectum Indicativus Activa halinin sonundaki m’nin ’ye çevrilmesiyle çevril mesiyle oluşturulur. r ’ye 3. Perfectum Indicativus Passiva, fiilin Perfectum Participium haline sum veya fui eklenmesiyle oluşturulur. 4. Plusquamperfectum Indicativus Passiva, fiilin Perfectum Participium haline eram veya fuĕram eklenmesiyle oluşturulur. 5. Futurum Indicativus Passiva, Passiva, Birinci ve İkinci Çekimde fiilin Futurum Indicativus Activa halinin sonuna r getirilmesiyle, getirilmesiyle, Üçüncü ve Dördüncü Çekimde ise m’nin r ’ye ’ye çevrilmesiyle çevril mesiyle oluşturulur. 6. Futurum Perfectum Passiva, Passiva, fiilin Perfectum Participium haline ero veya fuĕro eklenmesiyle oluşturulur. 7. Praesens Subjunctivus Passiva, fiilin Praesens Subjunctivus Activa halinin sonundaki m’nin r ’ye çevrilmesiyle oluşturulur. 8. Imperfectum Subjunctivus Passiva, fiilin Imperfectum Subjunctivus Activa halinin sonundaki m’nin r ’ye çevrilmesiyle oluşturulur. 9. Perfectum Subjunctivus Passiva, fiilin Perfectum Participium haline sim ya da fuĕrim eklenmesiyle oluşturulur. 10. Plusquamperfectum Subjunctivus Passiva, fiilin Perfectum Participium haline essem ya da fuissem eklenmesiyle oluşturulur. 11. Praesens Imperativus Passiva, Passiva, fiilin Praesens Imperativus Activa halinin sonuna sonuna re eklenmesiyle oluşturulur. 12. Praesens Infinitivus Passiva, Birinci, İkinci ve Dördüncü Çekimde Praesens Infinitivus Activa halinin sonundaki e’nin i’ye, Üçüncü Çekimde ise ĕre’nin i’ye çevrilmesiyle oluşturulur. 13. Perfectum Infinitivus Passiva, fiilin fii lin Perfectum Participium haline esse veya fuisse’nin eklenmesiyle oluşturulur. 14. Futurum Infinitivus Passiva, fiilin ilk Supinum’u iri eklenmesiyle oluşturulur.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
15. Perfectum Participium, ilk Supinum’un sonundaki um’un us’a çevrilmesiyle oluşturulur. 16. Futurum Participium Passiva, fiilin Garundium halinin sonundaki dum’un dus’a çevrilmesiyle oluşturulur. amātus Praes. Ind. Perf. Ind. Praes. Inf. Amor amāri, sevilmek Creor creātus creāri, yaratılmak creāri, yaratılmak Domor Domor domǐtus domāri, eğitilmek
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-or,
Am-or, seviliyorum, sevilirim Am-āris veya -āre, seviliyorsun, sevilirsin Am-ātur, seviliyor, vs. Am-āmur, seviliyoruz Am-am ǐ ni, ni, seviliyorsunuz Am-antur, seviliyorlar Dom-or
mperfectum (Imperf. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ābar,
Am-ābar, seviliyordum, sevilirdim Am-abāris veya –abāre, seviliyordun, sevilirdin Am-abātur, seviliyordu, vs. Am-abāmur, seviliyorduk Am-abam ǐ ni, ni, seviliyordunuz Am-abantur, seviliyorlardı Dom-ābar
erfectum (Perf. Partic. ve sum ya da fui) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2.
Amāt-us sum veya fui, sevildim[16] Amat-us es veya fuisti, sevildin Amat-us es est veya fuit, sevildi Amat-i sŭmus veya fu ǐ mus, mus, sevildik Amat-i estis veya fuistis, sevildiniz
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. Amat-i su sunt veya fuērunt, sevildiler veya fui Creāt-us sum veya fui, Domǐ t-us-sum t-us-sum veya fui lusquamperfectum (Perf. Partic. ve eram ya da fuĕram) Personae
Sing. 1. Amāt-us eram veya fuĕram, sevilmiştim[17] 2. Amat-us eras veya fueras, sevilmiştin 3. Amat-us erat veya fuerat, sevilmişti Plur. 1. Amat-i er erāmus veya fuerāmus, sevilmiştik 2. Amat-i er erātis veya fuerātis, sevilmiştiniz 3. Amat-i erant veya fuērant, sevilmişlerdi veya fuĕram Creāt-us eram veya fuĕram, Domǐ t-us-eram t-us-eram veya fuĕram uturum (Fut. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ābor,
Am-ābor , sevileceğim Am-abĕris, sevileceksin Am-ab ǐ tur, tur, sevilecek Am-ab ǐ mur, mur, sevileceğiz Am-abim ǐ ni, ni, sevileceksiniz Am-abuntur, sevilecekler Dom-ābor
uturum Perfectum (Perf. Partic. ve ero ya da fuĕro) Personae
Sing. 1. Amāt-us ero veya fuĕro, sevilmiş olacağız 2. Amat-us eris veya fueris, sevilmiş olacaksın 3. Amat-us erit veya fuerit, sevilmiş olacak Plur.
1. Amat-i erimus veya fuerimus, sevilmiş olacağız 2 A t i e it i fueritis, sevilmiş olacaksınız
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. Amat-i erunt veya fuerint, sevilmiş olacaklar veya fuĕro Creăt-us ero veya fuĕro Domǐ t-us t-us ero veya fuĕro SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-er,
Am-er, sevileyim, sevilebilirim Am-ēris veya -ere, sevilesin, sevilebilirsin Am-ētur, sevile, vs. Am-emur, sevilelim Am-em ǐ ni, ni, sevilesiniz Am-entur, sevileler Dom-er
mperfectum (Imperf. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. Cre-ārer,
Am-ārer, sevileydim, sevilebilirdim Am-arēris veya –abāre, sevileydin, sevilebilirdin Am-arētur, sevileydi, sevilebilirdi Am-arēmur, sevileydik, vs. Am-arem ǐ ni, ni, sevileydiniz Am-arentur, sevileydiler Dom-ārer
erfectum (Perf. Partic. ve sim ya da fuĕrim) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1.
Amat-us sim veya fuĕrim, im, sevileydim, sevilebilirdim Am-arēris veya –abāre, sevileydin, sevilebilirdin Am-arētur, sevileydi Am-arēmur, sevileydik
2. Am-arem ǐ ni, ni, sevileydiniz 3. Am-arentur, sevileydiler Creāt-us sim veya fuĕrim, Domǐ tus tus sim veya fuĕrim lusquamperfectum (Perf. Partic. ve essem ya da fuissem) Personae
Sing. 1. Amāt-us essem veya fuiss issem, sevilmiş olaydım
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
2. Amat Amat-u -uss esse essess vey veya fuis fuisse ses, s, sevilmiş olaydın 3. Amat Amat-u -uss esse essett vey veya fuis fuisse set, t, sevilmiş olaydı Plur. 1. Amat-i essēmus veya fuissēmus, sevilmiş olaydık 2. Amat Amat-i -i essē essēti tiss vey veya fuis fuissē sētis tis,, sevilmiş olaydınız 3. Amat Amat-i -i esse essent nt veya veya fuis fuisse sent nt,, sevilmiş olaydılar veya fuissem Creāt-us essem veya fuissem, Domǐ t-us-essem t-us-essem veya fuissem IMPERATIVUS MODUS raesens (Praes. Imperav. Act. kökünden) Personae
Sing. 1. —————2. Am-āre veya –ātor, sevil 3. Am-ātor, sevilsin Plur. 1. —————— 2. Am-ām ǐ ni, ni, sevilin 3. Am-antor, sevilsinler Cre-āre veya -ātor, Dom-āre veya -ātor INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum (Praes. Inf. Act. kökünden) Am-āri , , sevilmek Cre-āri , yaratılmak,
Dom-āri , , eğitilmek
erfectum ve Plusquamperfectum (Perf. Partic. ve esse ya da fuisse) Amāt-us, -a, -um esse veya fuisse , sevilmiş olmak Creāt-us esse veya fuisse , uisse , uturum (Supin. ve iri) Amāt-um iri, sevilecek olmak
Creāt-um iri , ,
Domǐ t-um t-um iri
PARTICIPIUM Perfectum (Supin. gövdeden) gövdeden) Amat-us, -a, -um , sevilen Creāt-us, -a, -um,
Domǐ t-us, t-us, -a, -um
uturum (Gerund. gövdeden) Aman-dus, -da, -da, -dum , sevilecek olan Crean-dus, Praes. Ind. Perf. Partic. ic. Praes. Inf.
Mutor
mutatus
Secor
sectus
mutari, değiştirilmek secari, kesilmek
Doman-dus
Domǐ t-us t-us esse veya
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Vocor
vocatus
vocari, çağrılmak
İKİNCİ ÇEKİM VOX ACTIVA Moneo, öneriyorum Doceo , öğretiyorum,
Jubeo , emrediyorum
Temel Gövdeler
Praes. Indic. monǐtum Jubeo
Perf. Supin. monēre, önermek Doceo jussi jussum
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex (Temel gövde) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-eo,
Mon-eo, öneriyorum Mon-es, öneriyorsun Mon-et, öneriyor Mon-ēmus, öneriyoruz Mon-ētis, öneriyorsunuz Mon-ent, öneriyorlar Jub-eo
mperfectum (Praes. gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ēbam,
Mon-ēbam, öneriyordum Mon-ebas, öneriyordun Mon-ebat, öneriyordu Mon-ebāmus, öneriyorduk Mon-ēbātis, öneriyordunuz Mon-ebant, öneriyorlardı Jub-ēbam
erfectum (Temel gövde) Personae
Sing. 1. Monu-i, önerdim 2. Monu-isti, önerdin 3. Monu-it, önerdi
Praes. Inf. Moneo docui doctum jubere, emretmek
monui docere, öğretmek
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Plur.
1. Monu- ǐ mus, mus, önerdik 2. Monu-istis, önerdiniz 3. Monu-ērunt veya -ere önerdiler ocu-i, Juss-i
lusquamperfectum (Perf. gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. ocu-ĕram,
Monu-ĕram, önermiştim Monu-eras, önermiştin Monu-erat, önermişti Monu-erāmus, önermiştik Monu-er -erātis, önermiştiniz Monu-erant, önermişlerdi Juss-ĕram
uturum (Praes. gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ēbo
Mon-ēbo, önereceğim Mon-ebis, önereceksin Mon-ebit, önerecek Mon-eb ǐ mus, mus, önereceğiz Mon-eb ǐ tis, tis, önereceksiniz Mon-ebunt , , önerecekler önerecekler Jub-ēbo
uturum Perfectum (Perf. gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. ocu-ĕro
Monu-ĕro, önermiş olacağım Monu-eris, önermiş olacaksın Monu-erit, önermiş olacak Monu-er ǐ mus, mus, önermiş olacağız Monu-er ǐ tis, tis, önermiş olacaksınız Monu-erint , , önermiş olacaklar olacaklar Juss-ĕro
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
raesens Simplex (Praes. gövdeden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oce-am,
Mone-am, önereyim, önerebilirim vs. Mone-as, öneresin, önerebilirsin Mone-at, önere, vs. Mone-āmus, önerelim Mone-ātis, öneresiniz Mone-ant, önereler Jube-am
mperfectum (Praes. Inf.) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ērem,
Mon-ērem, önereydim, önerebilirdim vs. Mon-eres, önereydin, önerebilirdin Mon-eret, önereydi, vs. Mon-erēmus, önereydik Mon-erētis, önereydiniz Mon-erent, önereydiler Jub-ērem
erfectum (Perf. gövdeden) Personae
Sing. 1. Monu-ĕrim, önereydim, önerebilirdim vs. 2. Monu-eris, önereydin, önerebilirdin 3. Plur. 1. 2. 3. ocu-ĕrim,
Monu-erit, önereydi, vs. Monu-er ǐ mus, mus, önereydik Monu-er ǐ tis, tis, önereydiniz Monu-erint, önereydiler Juss-ĕrim
lusquamperfectum (Perf. gövdeden) Personae
Sing. 1. Monu-issem, önermiş olaydım 2. Monu-isses, önermiş olaydın 3. Monu-isset, önermiş olaydı Plur.
1. Monu-issēmus, önermiş olaydık 2 Monu-is -issētis önermiş olaydınız
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. Monu-is -issent, önermiş olaydılar ocu-issem, Juss-issem
uturum (Fut. Partic. ve sim) Personae
Sing. 1. Mon ǐ t-ūrus t-ūrus sim, önermiş olabileceğım 2. Monit-ur -urus si sis, önermiş olabileceksin 3. Monit-ur -urus si sit, önermiş olabilecek Plur. 1. Monit-uri simus, önermiş olabileceğiz 2. Monitnit-u uri sīti sītis, s, önermiş olabileceksiniz 3. Monit-ur -uri si sint, önermiş olabilecekler oct-urus sim, Juss-urus sim IMPERATIVUS MODUS raesens (Praes. Inf.) Personae
Sing. 1. ——— 2. MonMon-ēē veya eya –ēto –ēto,, öner öner 3. Mon-ēto, ön önersin Plur. 1. ——— 2. MonMon-ēt ēte, e, vey veya –ēto –ētote te,, öner önerin in 3. MonMon-en ento to,ö ,öne ners rsin inle lerr ēto ēto Doc-e veya – ēto Jub-e veya – ēto INFINITIVUS MODUS raes. ve Imperf. (Temel gövde) Mon-ēre , önermek Doc-ēre,
Jub-ēre
erf. ve Plusq. (Perf. gövdeden) Monu-isse , önermiş olmak Docu-isse,
Juss-isse
ut. (Fut. Partic. ve esse ya da fuisse) Monǐ t-ūrus, t-ūrus, -a, -um esse veya fuisse , önerecek olmakDoct-ūrus esse veya fuisse, veya fuisse veya fuisse
PARTICIPIUM raes. ve Imperf. (Praes. gövdeden)
Juss-ūrus esse
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Mon-ens , öneren Doc-ens,
Jub-ens
ut. (Supin. gövdeden) Monǐ t-ūrus, t-ūrus, -a, -um, önermek üzere olan Doct-ūrus,
Juss-ūrus
GERUNDIUM (Praes. Partic. gövdeden) Nom. Monen-dum, önerme Gen. Monen-di, önermenin Dat. Monen-do, önermeye Acc. Monen-dum, önermeyi Voc. Monen-dum, önerme Abl. Monen-do, önermeden ocen dum, Juben-dum SUPINUM (Temel Gövde) Monǐ t-um t-um , önermek Monǐ t-u t-u , önermek ya da önerilmek Doct-um,
Praes. Ind. Præbeo Torqueo Video Lugeo
Perf. præbui torsi vidi luxi
Supin. præb ǐ tum tortum visum ———-
Juss-um
Praes. Inf. præbēre, vermek torquere, döndürmek vidēre, görmek lugere, yas tutmak
VOX PASSIVA monǐtus Praes. Indic. Perf. Partic. Praes. Inf. Moneor monēri, önerilmek Doceor doctus docēri, öğretilmek Jubeor öğretilmek Jubeor ussus jubēri, emredilmek
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Act.) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-eor,
Mon-eor, öneriliyorum, önerilirim Mon-ēris veya -ēre, öneriliyorsun, önerilirsin Mon-ētur, öneriliyor, önerilir Mon-ēmur, öneriliyoruz Mon-em ǐ ni, ni, öneriliyorsunuz Mon-entur, öneriliyorlar Jub-eor
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
mperfectum (Imperf. Act. gövdesinden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ēbar,
Mon-ēbar, öneriliyordum, önerilirdim Mon-ebāris veya -ebare, öneriliyordun, önerilirdin Mon-ebātur, öneriliyordu, önerilirdi Mon-ebāmur, öneriliyorduk Mon-ebam ǐ ni, ni, öneriliyordunuz Mon-ebantur, öneriliyorlardı Jub-ēbar
erfectum (Perf. Partic. ve sum ya da fui) Personae
Sing. 1. Mon ǐ t-us t-us sum veya fui, önerildim 2. Monit-us es es veya fuisti, önerildin 3. Monit-us est veya fuit, önerildi Plur. 1. Monit-i ssŭ ŭmus veya fu ǐ mus, mus, önerildik 2. Monit-i es estis veya fuistis, önerildiniz 3. Monit-i sunt veya fuērunt, önerildiler veya fui oct-us sum veya fui, Juss-us sum veya fui lusquamperfectum (Perf. Partic. ve eram ya da fuĕram) Personae
Sing. 1. Mon ǐ t-us t-us eram veya fuĕram, önerilmiştim 2. Monit-us -us eras veya fueras, önerilmiştin 3. Monit-us er erat veya fuerat, önerilmişti Plur. 1. Monit-i erāmus veya fuerāmus, önerilmiştik 2. Monit-i erātis veya fuerātis, önerilmiştiniz 3. Monit-i er erant veya fuērant, önerilmişlerdi veya fuĕram oct-us eram veya fuĕram, Juss-us eram veya fuĕram uturum Simplex (Fut. Act. gövdesinden) Personae
Sing. 1. Mon-ēbor, önerileceğim 2. Mon-ebĕris veya –ebĕre önerileceksin 3. Mon-eb ǐ tur, tur, önerilecek Plur.
1. Mon-eb ǐ mur, mur, önerileceğiz 2 Mon-ebim ǐ ni, ni, önerileceksiniz
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
3. Mon-ebuntur, önerilecekler oc-ēbor Jub-ēbor
uturum Perfectum (Perf. Partic. ve ero ya da fuĕro) Personae
Sing. 1. Mon ǐ -tus -tus ero veya fuĕro, önerilmiş olacağım 2. Moni Moni-tu -tuss eris eris veya eya fuer fueris is,, önerilmiş olacaksın 3. Moni Moni-tu -tuss erit erit vey veya fuer fuerit, it, önerilmiş olacak Plur.
1. Moni-ti erimu imus veya fuĕrimus, önerilmiş olacağız 2. Moni Moni-ti -ti eriti eritiss vey veya fuer fuerit itis is,, önerilmiş olacaksınız 3. Moni Moni-ti -ti erun eruntt vey veya fuĕr fuĕrin int, t, önerilmiş olacaklar veya fuĕro oct-us ero veya fuĕro Juss-us ero veya fuĕro
SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Act.) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oce-ear,
Mon-ear, önerileyim vs. Mon-eāris veya -eāre, önerilesin Mon-eātur, önerile Mon-eāmur, ön önerilelim Mon-eam ǐ ni, ni, önerilesiniz Mon-eantur, önerilesin Jube-ar
mperfectum (Imperf. Act. gövdesinden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ērer,
Mon-ērer, önerileydim vs. Mon-erēris veya -erēre önerileydin Mon-erētur, önerileydi Mon-erēmur, önerileydik Mon-erem ǐ ni, ni, önerileydiniz Mon-erentur, önerileydiler Jub-ērer
erfectum (Perf. Partic. ve sim ya da fuĕrim)
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Personae
Sing. 1. Mon ǐ tus tus sim veya fuĕrim, önerileydim 2. Mon ǐ tus tus sis veya fueris, önerileydin 3. Mon ǐ tus tus sit veya fuerit, önerileydi Plur. 1. Mon ǐ ti ti simus veya fuer ǐ mus, mus, önerileydik 2. Mon ǐ ti ti sitis veya fuer ǐ tis, tis, önerileydiniz 3. Mon ǐ ti ti sint veya fuerint, önerileydiler veya fuĕrim oct-us sim veya fuĕrim Juss-us sim veya fuĕrim
lusquamperfectum (Perf. Partic. ve essem ya da fuissem) Personae
Sing. 1. Mon ǐ t-us t-us essem veya fuissem, önerileymişim 2. Mon ǐ t-us t-us esses veya fuisses, önerileymişsin 3. Mon ǐ t-us t-us esset veya fuisset, önerileymiş Plur. 1. Mon ǐ t-i t-i essemus veya fuissēmus, önerileymişiz 2. Mon ǐ t-i t-i essetis veya fuissetis, önerileymişsiniz 3. Mon ǐ t-i t-i essent veya fuissent, önerileymişler veya fuissem oct-us essem veya fuissem Juss-us essem veya fuissem IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Imperat. Act. gövdesinden) Personae
Sing. 1. 2. 3. Plur. 1. 2. 3. oc-ēre,
———MonMon-ēr ēree veya eya –ēto –ētor, r, öneril Mon-ētor, önerilsin ———Mon-ēm ǐ ni, ni, önerilin Mon-entor, önerilsinler Jub-ēre
INFINITIVUS MODUS raes. ve Imperf. (Prae. Inf. Act. gövdesinden) Mon-ēri , , önerilmek Doc-ēri,
Jub-ēri
erf. ve Plusq. (Perf. Partic. ve esse ya da fuisse) Monit-us, -a, -um esse veya fuisse , önerilmiş olmak Doct-us esse veya fuisse,
Juss-us esse
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
ut. (Supin. ve iri) Monǐ t-um t-um iri , , önerilecek olmakDoct-um iri,
Juss-um iri
PARTICIPIUM erf. (Supin. gövdeden) Monǐ t-us, t-us, -a, -um , önerilen Doct-us, -a, -um,
Juss-us, -a, -um
ut. (Gerund. gövdeden) Monen-dus, -da, -da, -dum, övülecek olan Docen-dus,
Juben-dus
Praes. Ind. Perf. Partic. ic. Praes. Inf.
Praebeor Torqueor Videor
praebitus tortus visus
praeberi, verilmek torqueri, döndürülmek videri, görülmek
ÜÇÜNCÜ ÇEKİM VOX ACTIVA hükmediyorum. Lego , okuyorum. ego , hükmediyorum.
Capio , alıyorum.
Temel Gövdeler
Praes. Indic. Perf. rectum regĕre Lego cepi captum
Supin. legi capĕre
Praes. Inf. Rego lectum
rexi legĕre Capio
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex (Temel gövde) eg-o, hükmediyorum eg-o,
-is,
-it,
-ǐ mus, mus,
-ǐ tis, tis,
-unt Leg-o,
Capi-o
mperfectum (Praes. gövdeden) eg-ēbam, hükmediyordum eg-ēbam, ēbam,
-ebas, Capi-ēbam
-ebat,
-ebāmus,
-ebātis,
-ebant Leg-
erfectum (Temel gövde) ex-i, hükmeim ex-i, Cep-i
-isti,
-it,
-ǐ mus, mus,
-istǐ s, s,
veya -ēre Leg-i, -ērunt veya -ēre
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
ex-ĕram, hükmetmiştim ex-ĕram, ĕram,
-eras, Cep-ĕram
-erat,
-erāmus,
-erātis,
-erant Leg-
uturum Simplex (Praes. gövdeden) eg-am, hükmedeceğim eg-am, Capi-am
-es,
-et,
-ēmus,
-ētis,
-ent Leg-am,
uturum Perfectum (Perf. gövdeden) ex-ĕro, hükmetmiş olacağım ex-ĕro, ĕro,
-eris, Cep-ĕro
-erit,
-erimus,
-eritis,
-erint Leg-
SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex (Temel gövde) eg-am, hükmedeyim eg-am, Capi-am
-as,
-at,
-āmus,
-ātis,
-ant Leg-am,
-eret,
-erēmus,
-erētis,
-erent Leg-ĕrem,
mperfectum (Praes. Inf.) eg-ĕrem, hükmedeydim eg-ĕrem, Cap-ĕrem
-eres,
erfectum (Perf.) eg-ĕrem, hükmedeydim ex-ĕrim, ĕrim,
-eris, Cep-ĕrim
-erit,
-erǐ mus, mus,
-erǐ tis, tis,
-erint Leg-
-isset,
-issēmus,
-issētis,
-issent Leg-
lusquamperfectum (Perf.) eg-issem, işitmiş olaydım ex-issem, issem,
-isses, Cep-issem
uturum (Fut. Partic. ve sim) ect-ūrus sim, hükmetmiş olabileceğim, olabileyim
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
ect-ūrus sim, -sis, sim, Capt-ūrus sim
-sit,
-ūri -sīmus,
-sītis,
-sint Lect-ūrus
IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Inf.) eg-e veya – ǐ ǐto, t o, hükmet veya – ǐ ǐto, eg-e veya – t o, -ito (Sing. 3), veya -ǐ to to, Cap-e veya to ǐ to,
2), -ite veya –itōte (Plur. 2),
3) Leg-e veya – -unto (Plur. 3) Leg-e
INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum (Temel gövde) eg-ĕre, hükmetmek Leg-ĕre,
Cap-ĕre
erfectum ve Plusquamperfectum (Perf.) ex-isse, hükmetmiş olmak Leg-isse,
Cep-isse
uturum (Fut. Partic. ve esse ya da fuisse) ect-ūrus, -a, -um esse veya fuisse, hükmedecek olmak Lect-ūrus esse veya fuisse, uisse
Capt-ūrus esse veya
PARTICIPIUM raesens ve Imperfectum (Praes.) eg-ens , hükmeden Leg-ens,
Capi-ens
ut. (Supin.) ect-ūrus , -a, -um , hükmedecek olan Lect-ūrus,
Capt-ūrus
GERUNDIUM (Praes. Partic.) egen-dum , hükmetme Legen-dum,
Capien-dum
SUPINUM (Temel gövde) ect-um , hükmetmek,
Rect-u , hükmetmek, hükmedilmek Lect-um,
Praes. Ind. Perf.
Sup.
Praes. Inf.
Jacio Mio Tango Viso
jactum missum tactum ———
jacĕre, atmak miĕre, göndermek tangĕre, dokunmak visĕre, ziyaret etmek
VOX PASSIVA
jeci misi tet ǐ gi visi
Capt-um
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Praes. Ind. hükmedilmek Legor capi
Perf. Partic. lectus
Praes. Inf. Regor legi Capior
rectus captus
regi,
INDICATIVUS MODUS Praesens Simplex (Praes. Act.) eg-or, hükmediliyorum eg-or, Capi-or
-ĕris veya -ĕre
-ǐ tur, tur,
-ǐ mur, mur,
-imǐ ni, ni,
-untur Leg-or,
mperfectum (Imp. Act.) eg-ēbar, hükmediliyordum eg-ēbar, ēbar,
-ebāris veya -ebāre Capi-ēbar
-ebātur,
-ebāmur,
-ebamǐ ni, ni,
-ebantur Leg-
erfectum (Perf. Partic. ve sum ya da fui) ect-us sum veya fui, hükmedildim veya fui vs... vs... ect-us sum veya fui veya fui us sum veya fui
veya fuǐ mus vs... Lect-us sum veya fui Rect-i sŭmus veya fu mus vs...
Capt-
lusquamperfectum (Perf. Partic. ve eram ya da fueram) ect-us eram veya fuĕram, hükmedilmiştim veya fuĕram vs... vs... ect-us eram veya veya fuĕram uĕram Capt-us eram veya fuĕram
veya fuerāmus vs... vs... Lect-us eram veya Rect-i eramus veya
uturum Simplex (Fut. Act.) eg-ar, hükmedileceğim eg-ar, ar
-ēris veya -ēre
-ētur,
-ēmur,
-emǐ ni, ni,
-entur Leg-ar,
Capi-
veya fuerimus, vs... vs... Lect-us ero veya fuĕro, Rect-i erimus veya fuerimus,
Capt-
uturum Perfectum (Perf. Partic. ve ero ya da fuero) ect-us ero veya fuĕro, hükmedilecektim veya fuĕro, vs... vs... ect-us ero veya fuĕro, veya fuĕro us ero veya fuĕro
SUBJUNCTIVUS MODUS Praesens Simplex (Praes. Act.)
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
eg-ar, hükmedileyim Reg-ar, antur Leg-ar, Capi-ar
-āris veya -āre
-ātur,
-amur,
-amǐ ni, ni,
-
Imperfectum (Imperf. Act.) eg-ĕrer, hükmedileydim eg-ĕrer,-erēris veya –erēre
-erētur,
-erēmur,
-eremǐ ni, ni,
-erentur Leg-ĕrer,
Cap-ĕrer
erfectum (Perf. Partic. ve sim ya da fuĕrim) ect-us sim veya fuĕrim, hükmedileydim veya fuĕrim vs... vs... ect-us sim veya fuĕrim veya fuĕrim us sim veya fuĕrim
veya fuĕrimus vs... vs... Lect-us sim veya fuĕrim Rect-i simus veya fuĕrimus
Capt-
lusquamperfectum (Perf. Partic. ve essem ya da fuissem) ect-us essem veya fuissem, hükmedileymişim veya fuissem vs... vs... ect-us essem veya fuissem veya fuissem uissem Capt-us essem veya fuissem
veya fuissēmus vs... vs... Lect-us essem veya Rect-i essēmus veya fuissēmus
IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex (Imperativus Act..) eg-ĕre veya – ǐ ǐ tor, tor, hükmedil veya – ǐ ǐtor, eg-ĕre veya – t or, -ǐ tor tor (Sing. 3), veya -ǐ tor tor, Cap-ere veya tor ǐ tor,
-ǐ mǐ ni ni (Plur. 2),
veya – -untor (Plur. 3) Leg-ĕre veya –
INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum (Praes. Inf. Act.) eg-i, hükmedilmek Leg-i, Cap-i erfectum ve Plusquamperfectum (Perf. Partic. ve esse ya da fuisse) ect-us, -a, -um esse veya fuisse, hükmedilmiş olmak Lect-us esse veya fuisse, veya fuisse veya fuisse uturum (Supin. ve iri) ect-um iri , , sevilecek olmak Lect-um iri,
Capt-um iri
PARTICIPIUM erfectum (Supin.) ect-us, -a, -um , hükmedilen Lect-us, -a, -um , uturum (Gerund.)
Capt-us, -a, -um
Capt-us esse
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
egen-dus, -da, -dum , hükmedilecek olan Legen-dus,-da, -dum,
Capien-dus, -da, -dum
Praes. Ind. Perf. Partic. ic. Praes. Inf.
Jacior Mior Tangor
jactur missus tactus
jaci, atılmak mii, gönderilmek tangi, dokunulmak
DÖRDÜNCÜ ÇEKİM VOX ACTIVA Audio , işitiyorum. işitiyorum. Polio , parlatıyorum.
Vincio , bağlıyorum.
Temel Gövdeler
Praes. Indic. Perf. Supin. Praes. Inf. Audi-o audītum audīre, işitmek Poli-o polivi politum parlatmak Vinci-o vinxi vinctum vincīre, bağlamak
audīvi polīre,
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex (Temel gövde) Aud-io, işitiyorum ud-io,
-is,
-it,
-īmus,
-ītis,
-iunt Pol-io,
Vinc-io
mperfectum (Praes. gövdeden) Audi-ēbam, işitiyordum udi-ēbam, ēbam,
-ebas, Vinci-ēbam
-ebat,
-ebāmus,
-ebātis,
-ebant Poli-
erfectum (Temel gövde) Audīv-i, işiim udīv-i, i,
-isti,
-it,
-ǐ mus, mus,
-istis,
veya -ēre Polīv-ērunt veya -ēre
Vinx-i
lusquamperfectum (Perf. gövdeden) Audiv-ĕram, işitmiştim udiv-ĕram, ĕram,
-eras, Vinx-ĕram
uturum Simplex (Praes. gövdeden) Audi-am, işiteceğim
-erat,
-erāmus,
-erātis,
-erant Poliv-
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
udi-am, Vinci-am
-es,
-et,
-ēmus,
-ētis,
-ent Poli-am,
uturum Perfectum (Perf. gövdeden) Audīv-ĕro, işitmiş olacağım udiv-ĕro, ĕro,
-eris, Vinx-ĕro
-erit,
-erimus,
-eritis,
-erint Poliv-
SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex (Temel gövde) Audi-am, işiteyim udi-am, Vinci-am
-as,
-at, -at ,
-āmus,
-ātis,
-ant Poli-am,
mperfectum (Praes. Inf.) Aud-irem, işiteydim ud-irem, irem,
-ires, Vinc-irem
-iret,
-irēmus,
-irētis,
-irent Pol-
erfectum (Perf.) Audiv-ĕrim, işiteydim udiv-ĕrim, ĕrim,
-eris, Vinx-ĕrim
-erit,
-erǐ mus, mus,
-erǐ tis, tis,
-erint Poliv-
-isset,
-issēmus,
-issētis,
-issent Poliv-
lusquamperfectum (Perf.) Audīv-issem, işitmiş olaydım udīv-issem, issem,
-isses, Vinx-issem
uturum (Fut. Partic. ve sim) Audīt-ūrus sim, sim, işitmiş olabileceğim, olabileyim udīt-ūrus sim, -sis, sim, Vinct-ūrus sim
-sit,
-ūri -sīmus,
-sītis,
-sint Polit-ūrus
IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex (Praes. Inf.) Aud-i veya – ǐ ǐto, t o, işit veya – ǐ ǐto, ud-i veya – t o,
-ito (Sing. 3) , ,
-ite veya –itōte (Plur. 2) , ,
3) Pol-i -unto (Plur. 3) Pol-i
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum (Temel gövde) Aud-īre, işitmek Pol-īre,
Vinc-īre
erfectum ve Plusquamperfectum (Perf.) Audīv-isse, işitmiş olmak Polīv-isse,
Vinx-isse
uturum (Fut. Partic. ve esse ya da fuisse) Audīt-ūrus, -a, -um esse esse veya fuisse, işitecek olmak Polit-ūrus esse veya fuisse, veya fuisse veya fuisse
Vinct-ūrus esse
PARTICIPIUM raesens ve Imperfectum (Praes.) Audi-ens , işiten Poli-ens,
Vinci-ens
ut. (Supin.) Audīt-ūrus , -a, -um , işitecek olan Polīt-ūrus,
Vinct-ūrus
GERUNDIUM (Praes. Partic.) Audien-dum , işitme Polien-dum,
Vincien-dum
SUPINUM (Temel gövde) Audīt-um , işitmek,
Praes.Ind Perf. Condio condīvi Nutrio nutrīvi Sepio sepsi Gestio gestivi VOX PASSIVA
Audīt-u Audīt-u , işitmek, işitilmek Polīt-um,
Sup. condītum nutrītum septum ———
Vinct-um
Praes Inf. condīre, terbiye etmek nutrīre, beslemek sepīre, çevirmek gestīre, sevinmek
audītus Praes. Ind. Perf. Partic. Praes. Inf. Audior audīri, işitilmek Polior polītus polīri, parlatılmak polīri, parlatılmak Vincior Vincior vinctus vincīri, bağlanmak
INDICATIVUS MODUS Praesens Simplex (Praes. Act.) Audi-or, işitiliyorum udi-or, Vinci-or
-īris veya -īre
mperfectum (Imp. Act.)
-ītur,
-īmur,
-imǐ ni, ni,
-iuntur Poli-or,
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Audi-ēbar, işitiliyordum udi-ēbar, ēbar,
-ebāris veya -ebāre Vinci-ēbar
-ebātur,
-ebāmur,
-ebamǐ ni, ni,
-ebantur Poli-
erfectum (Perf. Partic. ve sum ya da fui) Audīt-us sum veya fui, işitildildim veya fui vs. udīt-us sum veya fui veya fui us sum veya fui
veya fuǐ mus vs. Polīt-us sum veya fui Audit-i sŭmus veya fu mus vs. Polīt-us
Vinct-
lusquamperfectum (Perf. Partic. ve eram ya da fueram) Audīt-us eram eram veya fuĕram, işitilmiştim veya fuĕram vs. vs. udīt-us eram veya fuĕram veya fuĕram Vinct-us eram veya fuĕram
veya fuerāmus vs. Polīt-us vs. Polīt-us eram veya fuĕram veya fuĕram Audit-i erāmus veya fuerāmus
uturum Simplex (Fut. Act.) eg-ar, işitileceğim udi-ar, ar, Vinci-ar
-ēris veya -ēre
-ētur,
-ēmur,
-emǐ ni, ni,
-entur Poli-
uturum Perfectum (Perf. Partic. ve ero ya da fuero) Audīt-us ero veya fuĕro, işitilecektim veya fuĕro, vs. udīt-us ero veya fuĕro, veya fuĕro ero veya fuĕro
veya fuerimus, vs. Polīt-us vs. Polīt-us ero veya fuĕro, Audǐ t-i t-i erimus veya fuerimus,
Vinct-us
SUBJUNCTIVUS MODUS Praesens Simplex (Praes. Act.) Audi-ar, işitileyim Reg-ar, oli-ar, Vinci-ar
-āris veya -āre
-ātur,
-āmur,
-amǐ ni, ni,
-antur
Imperfectum (Imperf. Act.) Aud-īrer, işitileydim ud-irer,-irēris veya –irēre īrer
-irētur,
-irēmur,
-iremǐ ni, ni,
-irentur Pol-īrer,
Vinc-
erfectum (Perf. Partic. ve sim ya da fuĕrim) Audīt-us sim veya fuĕrim, işitileydim veya fuĕrim vs. vs. udit-us sim veya
veya fuĕrimus vs. vs. Polīt-us sim veya Audit-i sīmus veya
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
lusquamperfectum (Perf. Partic. ve essem ya da fuissem) Audit-us essem essem veya fuissem, işitilmiş olaydım veya fuissem vs. veya fuissēmus vs. vs. Polīt-us essem veya udīt-us essem veya Audīt-i essēmus veya veya fuissem uissem Vinct-us essem veya fuissem
IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex (Imperativus Act..) Aud-īre veya veya –ītor, –ītor, işitil veya – ǐ ǐtor, ud-īre veya – t or, -ǐ tor tor (Sing. 3), veya -ǐ tor tor, Vinc-īre veya tor ǐ tor,
-īmǐ ni ni (Plur. 2),
veya – -iuntor (Plur. 3) Pol-īre veya –
INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum (Praes. Inf. Act.) Aud-īri, işitilmek Pol-īri,
Vinc-īri
erfectum ve Plusquamperfectum (Perf. Partic. ve esse ya da fuisse) Audīt-us, -a, -um esse veya fuisse, işitilmiş olmak Polīt-us esse veya fuisse, uisse
Vinct-us esse veya
uturum (Supin. ve iri) Audīt-um iri , , işitilecek olmak Polīt-um iri,
Vinct-um iri
PARTICIPIUM erfectum (Supin.) Audīt-us, -a, -um , işitilen Polīt-us, -a, -um,
Vinct-us, -a, -um
uturum (Gerund.) Audien-dus, -da, -da, -dum , işitilecek olan Polien-dus,-da, -dum,
Vincien-dus, -da, -dum -dum
Praes. Ind. Perf. Partic. ic. Praes. Inf.
Condior Nutrior Sepior Inf. Mod.’un örnekler:
condītus condīri, terbiye edilmek nutrītus nutrīri, beslenmek septus sepīri, çevrilmek bir fiil ve Acc. haldeki bir isimle birlikte farklı zamanlardaki kullanımına dair
söylüyor. Dixit me scribere , benim yazdığımı söyledi. söyledi. Dicit me Dicit me scribĕre , benim yazdığımı söylüyor. söylüyor. Dixit me scripsisse , benim yazmış olduğumu söyledi. söyledi. Dicit scripsisse , benim yazmış olduğumu söylüyor. söylüyor. Dixit me scripturum esse , benim yazacağımı söyledi. söyledi. Dicit me scriptūrum esse , benim yazacağımı söylüyor. söylüyor. Dicit literas scribi , , mektupların yazıldığını söylüyor. söylüyor. me scripturum fuisse , benim yazacağımı söylüyor. söyledi. Dicit literas scriptas esse , mektupların yazılmış Dixit literas scribi , mektupların yazıldığını söyledi.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
olduğunu söylüyor. söylüyor. Dicit literas scriptas fuisse , mektupların yazılmış olduğunu söylüyor. söylüyor. Dixit literas scriptas fuisse , mektupların yazılmış olduğunu söyledi. söyledi. Dicit literas scriptum iri , mektupların yazılacağını söylüyor. söylüyor. Dixit literas scriptum iri , mektupların yazılacağını söyledi. söyledi. Supinum gövdesi olmayan fiillerin Fut. Inf. hali, fore ut veya ut veya futurum futurum esse ut kalıplarının ut kalıplarının Sub. kipiyle kullanılmasıyla oluşturulur. Örneğin: biliyorum. Scivi fore / futurum esse ut lugēret , Scio fore / futurum esse ut lugeat , onun yas tutacağını biliyorum. onun yas tutacağını bildim. bildim.
Fiillerin Farklı Yapıları Etken yapıdaki bir fiil (Active verb), özne haldeki bir ismin, bir şeyin eylemini gösterir. Örneğin amo , seviyorum. seviyorum. Eğer fiildeki hareketin bir nesnesi varsa, ona geçişli fiil (Active Transitive) denir. Örneğin amo patrem , babamı seviyorum. seviyorum. Eğer fiildeki hareketin bir nesnesi yoksa, ona geçişsiz fiil (Active Intransitive) denir. Örneğin curro , koşuyorum. koşuyorum. Edilgen yapıdaki bir fiil (Passive verb), öznenin maruz kaldığı, etkilendiği eylemi gösterir. Örneğin seviliyorum. amor , seviliyorum. Neutrum yapıdaki bir fiil (Neuter verb), bir etkiyi ya da etkilenmeyi değil de öznenin durumunu, vaziyetini ve niteliğini gösterir. Örneğin palleo , sararıyorum; sedeo , oturuyorum; gaudeo , seviniyorum. seviniyorum. Şahsı anlatan fiiller (Substantive verb), oluş, var oluş durumunu gösterir. Örneğin sum , varım, benim; benim; o , oluyorum, ortaya çıkıyorum; existo , ortaya çıkıyorum, doğuyorum. doğuyorum. Dönüşlü fiiller (Deponent verb), edilgen yapıda olmasına rağmen etken ya da Neutrum anlamlı olur. Örneğin loquor , konuşuyorum; morior , ölüyorum. ölüyorum. Edilgen anlamları olmadığından bu fiillere Deponens denmiştir. Müşterek fiiller (Common verb), edilgen yapıda olup hem etken hem de edilgen manayı içerir. Örneğin criminor , suçluyorum veya suçluyorum veya suçlanıyorum. suçlanıyorum. Tekrarlama fiilleri (Frequentative verb), eylemlerin sık sık meydana gelişini ya da eylemlerde ilk hale göre bir artışın olduğunu gösterir. Örneğin clamǐ to to , şiddetle haykırıyorum fiili clamo , haykırıyorum fiilinden gelir. Bu fiiller ikinci Supin. gövdesi üzerinden yapılır; Birinci Çekimde atu , ito’ya; diğer çekimlerde ise u , o’ya çevrilir. Bu fiillerin hepsi Birinci Çekimden olup sonu ǐ to to , so , xo , Deponens ise ile biter. or ile Başlama belirten fiiller (Inceptive verb), eylemlerin başlangıcını, devam eden süreçteki artışını ilk haline göre durumunu gösterir. Örneğin caleo , ısınıyorum – calesco , yanıyorum. yanıyorum. Bunlar, fiillerin Ind. Praes. II. Sing. halinin sonuna co ekinin getirilmesiyle oluşturulur: oluşturulur : caleo, cales – calesco. calesco. Bu fiillerin hepsi Üçüncü Çekimden olup Perf. ve Sup. gövdeleri yoktur. Başlama belirten fiiller aynı zamanda isim ya da sıfatlardan da türeyebilir. Örneğin puerasco Örneğin puerasco , puer , puer’den; ’den; dulcesco , dulcis’ten dulcis’ten gelir. Dilek fiilleri (Desiderative verb), bir şey yapma arzusunu gösterir. Bunlar, fiillerin Fut. Partic. Act. halinin sonundaki rus’un rio’ya çevrilmesiyle ve sondan bir önceki hecenin kısaltılmasıyla oluşturulur. Örneğin cœno , yemek yiyorum; cœnatūrus – cœnatŭrio , yemek yemeyi istiyorum. istiyorum. Bu fiillerin hepsi Dördüncü Çekimden olup, kurallı şekilde çekilen esŭrio ve esŭrio ve Perf. gövdeli partŭrio’yla partŭrio’yla nuptŭrio dışında hiçbirinin Perf. ve Sup. gövdesi yoktur.
Participicum
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Participium, fiilden türemiş sıfaır, içinde zaman anlamını da taşır. Partic.’lar zaman anlamı vermediğinde mukayese derecelerini içerir. Dört Partic. vardır: Sonu ns ile biten Praes. ve Imperf.; sonu tus , sus veya xus ile biten Perf.; sonu rus ile biten Fut. Act ve sonu dus ile biten Fut. Pas. Sonu ns veya rus ile bitenler genellikle etken, dus ile il e bitenler her zaman edilgen, tus , sus ve xus ile bitenler ise fiilin geldiği kaynağa göre genelde edilgen ancak bazen etken ya da hem etken hem edilgendir. Etken fiillerin iki Partic.’u vardır: Praes. ve Fut.; amans , seven; amaturus , sevecek se vecek olan. olan. Etken yapıdaki fiillerin Perf. Partic.’u yoktur, fakat bu eksikliği gideren Plusq. Sub. ve quum’lu kullanımdır: Örneğin veya sevince.. quum amavisset , sevdiğinde veya sevince Etken geçişli fiillerin çoğu kere üç, örneğin careo için careo için carens, cariturus, carendus;bazen de dört Partic.’u vardır, örneğin vigilo için vigilo için vigilans, vigilatus, vigilaturus, vigilandus. vigilandus . Edilgen fiillerin iki Partic.’u vardır: Perf. ve Fut., örneğin amatus , sevilen; amandus , sevilecek olan. olan. Fut. Partic. çoğu kere Praes. Partic.’un yerini doldurur. Neutrum yapıdaki fiillerin ise iki Partic.’u vardır. Örneğin sedeo fiili sedeo fiili için sedens , sessurus. Etken anlamlı Deponens fiillerin genelde dört Partic.’u vardır. Örneğin loquor loquor için loquens , locutus , vardır. Örneğin locuturus ve loquendus. loquendus. Neutrum anlamlı Deponens fiillerin ise genelde üç Partic.’u vardır. labor için labor için labens , lapsus ve lapsus ve lapsurus. lapsurus. Deponens fiillerin Perf. Partic.’u etken anlamlıdır. Müşterek fiillerin genelde dört Partic.’u vardır. Örneğin criminor criminor için criminans , criminatus , criminaturus , criminandus. criminandus. Perf. Partic.’larının ise kimi zaman etken, kimi zaman da edilgen manası vardır. Örneğin criminatus , suçlayan ya suçlayan ya da suçlanan. suçlanan.
Gerundium ve Supinum Gerundium ve Supinum, bir eylemi veya bir fiilin manasını anlatan bir tür isimdir. Gerund., İkinci Çekimde bir isim olup Voc. dışındaki diğer bütün hallere sahiptir. Gerund.’lar çoğu kere, sonu dus ile biten Neutrum cinsindeki Partic.’lar Partic.’lar olarak düşünülür. Supin.’lar tam anlamıyla Dördüncü Çekimden bir isim gibi olup sadece iki hale sahiptir: Sonu um ile biten Acc.’a ilk ve sonu u ile biten Abl.’a ikinci Supinum denir. İlkine çoğu kere Etken Supinum (Active Supine), ikincisine ise Edilgen Supinum (Passive Supine) denir.
DEPONENS FİİLLER[18] BİRİNCİ ÇEKİM Praes. Ind.
Perf. Partic.
Praes. Inf. Conor,
conātus,
conāri
INDICATIVUS MODUS Praesens Simplex Con-or , kalkışıyorum Con-or, -āris veya –āre, Imperfectum
-ātur,
-āmur,
-amǐ ni, ni,
-antur
Con-ābar , kalkışıyordum Con-ābar,
-abāris veya –abāre,
-abātur,
-abāmur,
-abamǐ ni, ni,
-abantur
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Perfectum Conāt-us sum veya fui , , kalkıştım Conāt-us sum veya fui vs.
veya fuǐ mus -i sŭmus veya fu mus vs.
Plusquamperfectum Conāt-us eram veya fueram , kalkışmıştım veya fuĕram vs. Conāt-us eram veya fuĕram
veya fuerāmus vs. -i erāmus veya fuerāmus
Futurum Con-ābor , kalkışacağım Con-ābor,
-abĕris veya –abĕre,
-abǐ tur, tur, -abǐ mur, mur,
-abimǐ ni, ni,
-abuntur
Futurum Perfectum Conāt-us ero veya fuĕro , kalkışmış olacağım veya fuĕro vs. Conāt-us ero veya fuĕro
veya fuerimus vs. -i erimus veya fuerimus
SUNJUNCTIVUS MODUS Praesens Simplex Con-er , kalkışayım Con-er,
-ēris veya –ēre,
-ētur,
-ēmur,
-emǐ ni, ni,
-entur
Imperfectum Con-ārer , kalkışaydım Con-ārer,
-arēris veya –arēre,
-arētur,
-arēmur,
-aremǐ ni, ni,
-arentur
Perfectum Conāt-us sim veya fuĕrim , kalkışaydım veya fuerim vs. Conāt-us sim veya fuerim
veya fuerǐ mus -i simus veya fuer mus vs.
Plusquamperfectum Conāt-us essem veya fuissem , kalkışmış olaydım veya fuissem vs. Conāt-us essem veya fuissem
veya fuissēmus vs. -i essemus veya fuissēmus
IMPERATIVUS MODUS Praesens Con-āre veya –ātor , kalkış Con-āre veya –ātor,
-ātor (Sing. 3),
-āmǐ ni, ni,
-antor (Plur. 3)
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
INFINITIVUS MODUS Praesens ve Imperfectum Con-āri ,kalkışmak ,kalkışmak
Perfectum ve Plusquamperfectum ,kalkışmış olmak Conāt-us, -a, -um esse veya fuisse ,kalkışmış
Futurum ,kalkışacak olmak Conat-ūrus, -a, -um esse veya fuisse ,kalkışacak
PARTICIPIUM Praesens ve Imperfectum ,kalkışan Conans ,kalkışan
Perfectum Conāt-us, -a, -um, kalkışmış olan
Futurum (Vox) Activa Conāt-ūrus, -a, -um, kalkışacak olan
Futurum (Vox) Passiva Conan-dus, -da, -dum, kalkışılacak olan
GERUNDIUM Nom. Conan-dum , kalkışma Gen. kalkışma Gen. Conan-di , kalkışmanın
SUPINUM Conāt-um , kalkışmak ,
Conāt-u , kalkışılmak
Praes. Ind. Perf. Partic. ic. Praes. Inf.
Imitor imitātus Lætor lætatus Prædor prædātus İKİNCİ ÇEKİM
imitāri, taklit etmek taklit etmek lætāri, sevinmek prædāri, yağmalamak
merǐtus, Praes. Ind. Perf. Partic. Praes. Inf. Mereor, merēri, hak etmek Fateor, fassus, fatēri, itiraf etmek Polliceor, etmek Polliceor, pollicǐtus, pollicēri, söz vermek Bu çekimdeki fiiller Moneor fiiller Moneor gibi gibi çekilir.
ÜÇÜNCÜ ÇEKİM
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Praes. Ind. kullanmak Morior, secūtus,
Perf. Partic.
Praes. Inf. Utor, mortuus, sequi, takip etmek
usus, mori, ölmek Sequor, ölmek Sequor,
Bu çekimdeki fiiller Regor gibi Regor gibi çekilir.
DÖRDÜNCÜ ÇEKİM partītus, Praes. Ind. Perf. Partic. Praes. Inf. Partior, partīri, ayırmak Blandior, blandītus, blandīri, iltifat etmek Ordior, etmek Ordior, orsus, ordīri, başlamak Bu çekimdeki fiiller A fiiller Audior gibi çekilir. udior gibi
NEUTRUM – EDİLGEN FİİLLER Audeo , cesaret ediyorum Audeo,
ausus,
audēre, cesaret etmek
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex Aud-eo, cesaret ediyorum ud-eo,
-es,
-et,
-ēmus,
-etis,
-ent
mperfectum Aud-ēbam, cesaret ediyordum ud-ēbam,
-ebas,
-ebat,
-ebāmus,
-ebātis,
-ebant
erfectum ,cesaret eim Aus-us sum veya fui ,cesaret veya fui vs. us-us sum veya fui
veya fuǐ mus -i sŭmus veya fu mus vs.
lusquamperfectum Aus-us eram veya fuĕram ,cesaret etmiştim veya fuĕram vs. us-us eram veya fuĕram
veya fuĕramus, vs. -i erāmus veya fuĕramus,
uturum Simplex Aud-ēbo, cesaret edeceğim ud-ēbo,
-ebis,
-ebit,
uturum Perfectum Aus-us ero veya fuĕro ,cesaret etmiş olacağım
-ebǐ mus, mus,
-ebǐ tis, tis,
-ebunt
uti,
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
veya fuĕro,vs. vs. us-us ero veya fuĕro,
veya fuerimus,vs. vs. -i erimus veya fuerimus,
SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex Aud-eam, cesaret edeyim ude-am,
-as,
-at,
-āmus,
-eret,
-erēmus,
-ātis,
-ant
mperfectum Aud-ērem, Aud-ērem, cesaret edeydim ud-ērem,
-eres,
-erētis,
-erent
erfectum Aus-us sim veya fuĕrim ,cesaret edeydim veya fuĕrim vs. us-us sim veya fuĕrim
veya fuerǐ mus -i sīmus veya fuer mus vs.
lusquamperfectum Aus-us essem essem veya fuissem ,cesaret etmiş olaydım veya fuissem vs. us-us essem veya fuissem
veya fuissēmus vs. -i essēmus veya fuissēmus
IMPERATIVUS MODUS raesens Simplex Aud-e veya –ēto, cesaret et ud-e veya -ēto,
-ēto (Sing. 3), , ,
-ēte veya -ētōte
INFINITIVUS MODUS raesens ve Imperfectum Aud-ēre, cesaret etmek erfectum ve Plusquamperfectum Aus-us, -a, -um esse veya fuisse, cesaret etmiş olmak uturum Aus-urus, -a, -a, -um esse veya fuisse, cesaret edecek olmak
PARTICIPIUM raesens ve Imperfectum Aud-ens ,cesaret eden erfectum
-ento (Plur. 3)
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
uturum (Vox) Activa Aus-ūrus, -a, -a, -um ,cesaret edecek olan uturum (Vox) Passiva Auden-dus, -da, -da, -dum ,cesaret edilecek olan
GERUNDIUM Auden-dum , cesrat etme Gen. Auden-di Auden-di , , cesaret etmenin om. Auden-dum
SUPINUM Aus-um , cesaret etmek,
veya edilmek Aus-u Aus-u , cesaret etmek veya edilmek
iğer Neutrum – Edilgen Fiiller: Gaudeo, gavīsus, solēre, alışkın olmak Fido[19] , ,
gaudēre, sevinmek Soleo, fisus, fidĕre, inanmak
solǐ tus, tus,
URALSIZ FİİLLER Birleşik yapılarıyla birlikte temelde 6 tane kuralsız fiil vardır: sum , eo , queo , volo , fero , fero ve ve fio fio.. Birleşik yapıdaki kuralsız fiiller, örneğin Perfect. gövdesi ve ondan türetilen zamanları olmayan subsum dışında, subsum dışında, absum , adsum vb. adsum vb. sum fiili sum fiili gibi çekilir (Bkz. 34. Sayfa). , yararlı oluyorum, iyiliğim dokunuyor fiili, e ile başlayan ek almış hallerine d eklenerek çekilir: dokunuyor fiili, rosum , yararlı
INDICATIVUS MODUS raesens Simplex Pro-sum, mperfectum Prod-ĕram,
prod-es, -eras,
prod-est, -erat,
pro-sŭmus, erāmus,
prod-estis,
pro-sunt
-erātis,
-erant
-essētis,
-
SUBJUNCTIVUS MODUS raesens Simplex Pro-essem, essent
IMPERATIVUS MODUS
-esses,
-esset,
-essēmus,
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
raesens Simplex Prod-es veya esto (Sing.2),
veya –estōte (Plur.2) prod-este veya –estōte
INFINITIVUS MODUS raesens Simplex ve Imperfectum Prod-esse çekilir: pro-fui, pro-fuĕram, pro-sim vb. rosum , diğer zamanlarda sum gibi sum gibi çekilir: pro-fui, pro-sim vb.
ossum , edebilirim, -ebilirim Possum,
potui,
posse (-ebilmek)
INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Perf.
Pos-sum Pot-ĕram Potu-i Potu-eram Pot-ĕro Potu-ĕro
Pot-es -eras -isti -eras -eris -eris
Pot-est -erat -it -erat -erit -erit
Pos-sŭmus -erāmus - ǐ mus -erāmus -erimus -erimus
Pot-estis -erātis -istis -erātis -eritis -eritis
Pos-sunt -erant -ērunt veya -ēre -erant -erint -erint
SUBJUNTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Pos-sim Pot-sem Potu-ĕrim Potu-issem
-sis -ses -eris -isses
-sit -set -erit -isset
-sīmus -sēmus -er ǐ mus -issēmus
-sitis -sētis -er ǐ tis -issētis
-sint -sent -erint -issent
IMPERATIVUS MODUS Imperativus hali yoktur.
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Posse ,
Perf. ve Plusq. potuisse
Praes. Partic. potens , -ebilen her zaman sıfat halindedir; diğer Partic. halleri yoktur. ve sum kelimelerinin ossum fiili, ossum fiili, potis potis ve sum kelimelerinin birleşiminden oluşur.
Eo ,
ivi,
tum, tum, ire, gitmek
ǐ
INDICATIVUS MODUS Praes
Eo
İs
it
īmus
īti s
eunt
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Pe Perf.
Ibam Ivi Ivĕram Ibo Ivĕro
Ības Īvisti İveras Ībis Īveris
ibat ivit iverat ibit iverit
ibāmus ivīmus iverāmus ib ǐ mus iverimus
ibātis ivistis iverātis ib ǐ tis iveritis
ibant ivērunt veya ivēre iverant ibunt iverint
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut.
Eam Irem Ivĕrim Ivissem Itūrus sim
Eas Īres Īveris Īvisses Sis
eat iret iverit ivisset sit
eāmus irēmus iver ǐ mus ivissēmus sīmus
eātis irētis iver ǐ tis ivissētis sītis
eant irent iverint ivissent sint
IMPERATIVUS MODUS Praes. i veya ito,
īto (Sing. 3.), īte veya itōte (Plur. 2.),eunto(Plur. 3.)
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Ire ,
Perf. ve Plusq. ivisse
veya fuisse Fut. İt-ūrus, -a, -um esse veya fuisse
PARTICIPIUM (Gen.) euntis Fut. it-ūrus, -a, -um Praes. ve Imperf. Iens, (Gen.) euntis
GERUNDIUM Nom. Eundum Gen. Eundi, -do vs. SUPINUM Itum Itu. Eo’nun Eo’nun çoğu hali Dördüncü Çekimden bir fiilinki gibi çekilir. Sadece şahıssız durumlarda edilgen olarak kullanılır, itur , ibatur gibi. ibatur gibi. o’dan yapılmış birleşik fiillerde Perfect. ve o kökten türetilen diğer zamanlarda genelde v düşer. Örneğin abeo , abii abii (nadiren) abīvi, abǐ tum, tum, abire, uzaklaşmak; Ambio , -īvi, -itum, -ire, kuşatmak fiili ise Dördüncü Çekimden kurallı bir fiildir. -e bilemem ve veneo , satılıyorum fiilleri satılıyorum fiilleri Imperat. ve Gerund. halleri, sonuncusu Queo , -ebilirim; nequeo , -ebilemem için ayrıca Partic. ve Supin. halleri dışında eo gibi eo gibi çekilir.
Volo , istiyorum, arzuluyorum Volo
volui,
velle, istemek, arzulanmak
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Perf.
Vŏlo Vol-ēbam Volu-i Volu-ĕram Vol-am Volu-ĕro
Vis -ebas -isti -eras -es -eris
vult -ebat -it -erat -et -erit
volŭmus -ebāmus - ǐ mus -erāmus -ēmus -erimus
Vultis -ebātis -istis -erātis -ētis -eritis
Volunt -ebant -ērunt veya -ēre -erant -ent -erint
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Vel-im Vel-lem Volu-ĕrim Volu-issem
- is -les -eris -isses
-it -let -erit -isset
-īmus -lēmus -er ǐ mus -issēmus
- īti s -lētis -er ǐ tis -issētis
-int -lent -erint -issent
IMPERATIVUS MODUS Imperativus hali yoktur.
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Velle , ,
Perf. ve Plusq. voluisse
PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Volens Diğer halleri yoktur. olo , istemiyorum, arzulamıyorum ve volo) olo , nolui, nolle, istememek, arzulanmamak (non ve volo)
INDICATIVUS MODUS Praes. Nŏlo Nonvis Imperf. Nol-ēbam -ebas Perf. Nolu-i -isti Plusq. Nolu-ĕram -eras Fut. Nol-am -es Fut. Perf. Nolu-ĕro -eris SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Nol-im Imperf. Nol-lem
-i s -les
- it -let
nonvult -ebat - it -erat -et -erit
nolŭmus -ebāmus - ǐ mus -erāmus -ēmus -erimus
-īmus -lēmus
-īt i s -lētis
nonvultis -ebātis -istis -erātis -ētis -eritis -int -lent
nolunt -ebant -ērunt veya -ēre -erant -ent -erint
14.10.2017
Perf. Plusq.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Nolu-ĕrim -eris -erit -er ǐ mus -er ǐ tis -erint Nolu-issem -isses -isset -issēmus -issētis -issent
IMPERATIVUS MODUS Praes.
Nol-i veya –ito (Sing. 2.),
-ite veya –itote veya –itote (Plur. 2.)
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Nolle ,
Perf. ve Plusq. noluisse
PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Nolens Diğer Nolens Diğer halleri yoktur.
Malo , tercih ediyorum ve volo) Malo , malui, malle, tercih etmek (mage ve volo)
INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Perf.
Malo Mal-ēbam Malu-i Malu-ĕram Mal-am Malu-ĕro
mavis -ebas -isti -eras -es -eris
mavult -ebat - it -erat -et -erit
malŭmus -ebāmus - ǐ mus -erāmus -ēmus -erimus
mavultis -ebātis -istis -erātis -ētis -eritis
malunt -ebant -ērunt veya -ēre -erant -ent -erint
SUNJUNCTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Mal-im Mal-lem Malu-ĕrim Malu-issem
- is -les -eris -isses
-it -let -erit -isset
-īmus -lēmus -er ǐ mus -issēmus
- īti s -lētis -er ǐ tis -issētis
-int -lent -erint -issent
IMPERATIVUS MODUS Imperativus hali yoktur.
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Malle ,
Perf. ve Plusq. maluisse
Volo, nolo, mallo Üçüncü mallo Üçüncü Çekimden bir isim gibi çekilir; ve vis, vult, vultis; volis, volit, volitis halleri volitis halleri de bulunur.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
ero , taşıyorum, getiriyorum, çekiyorum
VOX ACTIVA ACTIVA ero , tuli,
latum, ferre, tercih etmek
INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Perf.
Fero Fer-ēbam Tŭl-i Tul-ĕram Fer-am Tul-ĕro
fers -ebas -isti -eras -es -eris
fert -ebat -it -erat -et -erit
fer ǐ mus -ebāmus - ǐ mus -erāmus -ēmus -erimus
fertis -ebātis -istis -erātis -ētis -eritis
ferunt -ebant -ērunt veya -ēre -erant -ent -erint
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut.
Fer-am Fer-rem Tul-ĕrim Tul-issem Lat-urus sim
-as -res -eris -isses sis
-at -ret -erit -isset sit
-āmus -rēmus -er ǐ mus -issēmus sīmus
-ātis -rētis -er ǐ tis -issētis sītis
-ant -rent -erint -issent sint
IMPERATIVUS MODUS Praes. Fer,[20] veya ferto (Sing. 2), ferto (Sing. 3)
ferte veya fertōte (Plur. 3) veya fertōte (Plur. 2), ferunto (Plur.
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Ferre ,
Perf. ve Plusq. tulisse
veya fuisse esse veya fuisse Fut. lat-ūrus, -a, -um esse
PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Ferens Nom. Feren-dum, -di vs. SUPINUM Lāt-um,
Lāt-u
VOX PASSIVA eror , lātus, ferri, taşınmak
INDICATIVUS MODUS
Fut. lat-ūrus, -a, -um GERUNDIUM
14.10.2017
Praes.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Feror
Imperf. Fer-ēbar Perf. Plusq. Fut. Fut. Perf.
Lāt-us sum veya fui Lāt-us eram veya fuĕram Fer-ar Lāt-us ero veya fuĕro
Ferris veya ferre -ēbāris veya ebāre vb.
fertur
vb.
vb.
vb.
fer ǐ mur
-ebātur -ebāmur
-ēris veya -ē - ēre -ētur vb. vb.
-i sŭmus veya fu ǐ mus mus -i erāmus veya fuerāmus -ēmur -i erimus veya fuerimus
ferim ǐ ni
feruntur
-ebamini -ebantur vb.
vb.
vb.
vb.
-ēm ǐ ni
-entur
vb.
vb.
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes.
Fer-ar
Imperf.
Fer-rer
Perf.
Lāt-us sim veya fuĕrim Lāt-us essem veya fuissem Fer-ar
Plusq. Fut.
Fut. Lāt-us ero veya Perf. fuĕro IMPERATIVUS MODUS
fer-āris veya -āre -rēris veya rēre
-ātur
-rētur -rēmur
-rem ǐ ni -rentur
vb.
vb.
vb.
vb.
vb.
vb.
vb.
vb.
-ēris veya ēre vb.
-ētur
-i sīmus veya fuer ǐ mus mus -i essemus veya fuissemus -ēmur
-ēm ǐ ni
-entur
erit vb.
-i erimus veya fuerimus
-eritis
-erint
fertor (Sing. 3) Praes. Ferre veya fertor (Sing. 2), fertor
-āmur
-am ǐ ni
-antur
fer ǐmǐni (Plur. (Plur. 2), feruntor (Plur. (Plur. 3)
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Ferri , ,
Perf. ve Plusq . lāt-us, -a, -um esse veya fuisse veya fuisse
Fut. lāt-um iri
PARTICIPIUM Perf. Lāt-us, -a, -um
Fut. feren-dus, -da, -dum
fiildir: fers , fert , fert , fertis , fertis vs vs gibi çekilir; feris çekilir; feris , ferit , ferit , feritis , feritis vs. vs. şeklinde de Fero , Üçüncü Çekimden bir fiildir: fers görülür. ve fero), aŭli, allātum, ero’nun ero’nun içinde bulunduğu birleşik fiiller de aynı şekilde çekilir: affero (ad ve afferre, -e getirmek; getirmek; aufero (ab ve fero), fero), abstŭli, ablātum, auferre, götürmek; götürmek; confero , contŭli, collātum, ve fero), conferre, bir araya getirmek; getirmek; differo (dis ve fero), fero), distŭli, dilātum, differre, dağıtmak; dağıtmak; effero (ex ve extŭli, elātum, efferre, çıkarmak; çıkarmak; infero , intŭli, illātum, inferre; içeri taşımak; taşımak; offero (ob ve fero), fero), obtŭli, oblātum, offerre, sunmak; sunmak; ve Perfectum zamanıyla Supinum’u olmayan suffero (sub ve fero), fero), sufferre , sürmek
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
io , oluyorum, meydana geliyorum io ,
factus, fieri, olmak, meydana gelmek
INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Fio Fi-ēbam Fact-us sum veya fui Fact-us eram veya fuĕram Fi-am Fact-us ero veya fuĕro
Fut. Fut. Perf. SUBJUNCTIVUS MODUS
fis -ebas vb. vb. -es vb.
fit fīmus -ebat -ebāmus -i sŭmus veya fu ǐ mus mus vb. -i erāmus veya vb. fuerāmus -et -ēmus -ei erimus veya vb. fuerimus
Praes. Fi-am Imperf. Fi-ĕrem
-as -at -āmus -eres -eret -erēmus
Perf. Plusq.
vb.
vb .
vb.
vb.
Fact-us sim veya fuĕrim Fact-us essem veya fuissem IMPERATIVUS MODUS Praes. Fi veya fito (Sing. 2), fito (Sing. 3)
-i sīmus veya fuer ǐ mus mus -i essemus veya fuissemus
fī t i s fiunt -ebātis -ebant vb. vb. vb. vb. -ētis
-ent
vb.
vb.
-ātis -ant -erētis -erent vb.
vb.
vb.
vb.
fite veya fitōte (Plur. 3) veya fitōte (Plur. 2), fiunto (Plur.
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Fiĕri , ,
veya fuisse Fut. fact-um iri Perf. ve Plusq . fact-us, -a, -um esse veya fuisse
PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Fact-us, -a, -um
Fut. facien-dus, -da, -dum
SUPINUM Fact-u Bu fiilin Sing 3. hali çoğu kere şahıssız olarak kullanılır, örneğin fit , olur; olur; fiebat , oluyordu / oldu gibi. oldu gibi. aldığı facio fiilinin fiilinin edilgen hali olarak kullanılır. İçindeki a’nın io , Perticipium hallerini kendisinden aldığı facio değiştiği facio’lu facio’lu tüm birleşik fiillerin edilgen hali fio’ludur; fio’ludur; örneğin, calefacio , ısınıyorum; calefio vb. gibi. Facio’su ’yaa dönüşen birleşik fiillerin edilgen hali Üçüncü Çekimden kurallı fiillerinki gibidir; Facio’su ficio ficio’y örneğin conficio , conficior vb. conficior vb. gibi. Bazı zamanları sum’ , yiyorum fiili fiili de Kuralsız Fiiller kategorisine eklenebilir. Şöyle ki: sum’la aynı olan edo , yiyorum
INDICATIVUS MODUS Praes. Edo edis veya es es edit veya e esst ed ǐ mus ed ǐ tis tis veya es estis edunt
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SUBJUNCTIVUS MODUS Imperf. Edĕrem veya essem
ederes veya esses
ederet veya esset
ederēmus veya essēmus
ederētis veya essētis
ederent veya essent
IMPERATIVUS MODUS edǐte veya Praes. Ede veya edǐto (Sing. 2), edǐto (Sing. 3) veya editōte (Plur. 2), edunto (Plur. 3) es veya esto esto este veya estōte veya estōte
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf . Edĕre veya esse Edo fiiliyle yapılmış birleşik fiillerin bu halleri bu şekilde çekilir, fakat diğer halleri Üçüncü Çekimden kurallı fiiller gibi çekilir.
EKSİKLİ FİİLLER Eksikli denilen fiiller sadece belli zaman ve şahıslarla kullanılır. 1. Şunlar pek sık kullanılır: Aio, kullanılır: Aio, inquam, forem, ausim, faxo veya faxo veya faxim, faxim, ave, salve, cedo ve cedo ve quæso. quæso.
Aio , söylüyorum
INDICATIVUS MODUS Praes. Aïo aïs ait ————- aïunt Imperf. Ai-ēbam -ebas -ebat -ebāmus -ebātis -ebant Perf.
——-
aisti
——- ——-
——-
——
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. ——- aias aiat ——- aiātis aiant IMPERATIVUS MODUS Praes. Ai PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Aiens nquam , diyorum
INDICATIVUS MODUS Praes. In-quam -quis Imperf. ————Perf. F t
——-
-quit -qu ǐ mus -qu ǐ tis -quiunt inquiēbat ————- inquiēbant
inquisti ——i i i i t
——-
——-
——
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
IMPERATIVUS MODUS veya inquǐto Praes. Inque veya inqu
PARTICIPIUM Praes. ve Imperf. Inquiens orem , olabilirim, olabilirdim
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. For-em -es -et -ēmus -ētis -ent INFINITIVUS MODUS veya olmak üzere olmak Praes. Fore , olmak veya olmak uerem’in uerem’in kısalmış hali forem’in forem’in eski fuo fuo fiilinin Imperf. Sub. hali olduğu görülüyor ve bu yüzden essem yerine kullanılıyorsa da, kimi zaman fuissem essem fuissem yerine de geçer. Fore Fore ise tümüyle Praes. ve Imperfect. Inf. hali gösterir; ancak genelde Fut. zamanı için futurus için futurus esse yerine kullanılır. esse yerine
Ausim , cüret edebilirim
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Aus-im -is -it ——- —— -int yerine kullanılan auserim’in usim , çok eskiden ausus sim sim yerine auserim’in kısaltılmışıdır. yapacağım axo , yaparım, yapacağım
INDICATIVUS MODUS Praes. Fax-o -is -it ——- - ǐ tis -int SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Fax-im -is -it ——- ——- -int ve fecerim ’in kısaltılmışı olup aynı manada kullanılır. axo ve axo ve faxim, faxim, fecero fecero ve fecerim’in Ave ve salve, Tanrı seni korusun, selam,günaydın
IMPERATIVUS MODUS Praes. Av-e veya –ēto (Sing. 2),
av-ēte veya –etōte veya –etōte (Plur. 2)
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf.
Avēre
IMPERATIVUS MODUS Praes. Salv-e veya –ēto (Sing. 2),
salv-ēte veya –ētōte veya –ētōte (Plur 2)
14.10.2017
Praes. ve Imperf.
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Salvēre
Cedo , söylüyorum, veriyorum veriyorum
IMPERATIVUS MODUS Praes. Cedo (Sing. 2),
cedǐte (Plur. 2)
Cedo hem Cedo hem tekil hem çoğul, cee’nin cee’nin kısaltılmışı olan cedite ise cedite ise sadece çoğul olarak kullanılır.
Quaeso , dua ediyorum, diliyorum
INDICATIVUS MODUS Praes. Quæso ——– ——- quæsŭmus ——- ——1. Sadece Perf. ve o kökten yapılan zamanları olduğundan şu üç fiile; yani odi , , memini ve coepi‘ye coepi‘ye Geçmiş Zaman Fiileri denir. İlk ikisinin Perf. hali Praes. ve Perf.; Plusq. hali, Imperf. ve Plusq.; Futurum Perf. hali ise Fut. ve Fut. Perf. manasını verir.
INDICATIVUS MODUS Odi , , nefret ediyorum, nefret eim
Perf. Od-i -isti -it - ǐ mus -istis -ērunt veya -ēre Plusq. Od-ĕram -eras -erat -erāmus -eratis -erānt Fut. Perf. Od-ĕro -eris -erit -erimus -eritis -erint SUBJUNCTIVUS MODUS Perf. Od-ĕrim -eris -erit -er ǐ mus -er ǐ tis -erint Plusq. Od-issem -isses -isset -issēmus -issētis -issent INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf.
Odisse
PARTICIPIUM Perf. Osus,
Fut. osūrus
Odĕrit ve Odĕrit ve odĕrint bazen odĕrint bazen Imperativus kipini de karşılar. çekilir. Memini‘nin ‘nin Imperativus hatırlıyorum veya hatırladım; hatırladım; ve cœpi , , başladım da başladım da aynı şekilde çekilir. Memini Memini , , hatırlıyorum veya kipinde ikinci tekil ve çoğul hali memento ve memento ve mementōte; mementōte; cœpi‘nin cœpi‘nin Perf. Part. hali coeptus , Fut. Part. hali cœptūrus ve cœptūrus ve Supin. hali ise cœptu‘dur. cœptu‘dur.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Kimileri bunlara, her ne kadar tamamlanmış olan nosco‘dan nosco‘dan geliyor olmasına rağmen, novi‘yi novi‘yi de ekler; zira bildim , bilmiştim‘in bilmiştim‘in yanında çoğu kere Praes. yani biliyorum anlamını biliyorum anlamını da verir. 1. Fari , , konuşmak ve dari , , verilmek fiilleri verilmek fiilleri Praes. Ind. ve Sub.’ta birinci tekil kişi olarak kullanılmaz. Fari‘nin Fari‘nin yaygın olarak fatur , fabor fabor hali vardır; Imperat. hali fare; fare; Partic.’ları fans , fatus , fandus; fandus; Gerund.’ları fandi Gerund.’ları fandi ve ve fando ‘dur. fando‘dur.
ŞAHISSIZ FİİLLER Sadece üçüncü tekil kişide kullanılan ve öznesine şahıs atamayan fiillere Şahıssız fiiller denir. Her çekimde bu fiillerden vardır.
BİRİNCİ ÇEKİM INDICATIVUS MODUS Praes. Delect-at Imperf. Delect-ābat Perf. Delectav-it Plusq. Delectav-ĕrat Fut. Delect-ābit Fut. Fut. Per Perf. f. De Dele lect ctav av-e -eri ritt SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Delect-et Delect-āret Delectāv-ĕrit Delectāv-isset
memnun eder memnun ederdi memnun ei memnun etmişti memnun edecek memn me mnun un edec edecek ekti ti memnun eed debilir memnun edebilirdi memnun edebildi memnun ede edebilmişti
INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf. olmak
Delectare , memnun etmek Perf. ve Plusq.
İKİNCİ ÇEKİM INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq.
Dec-et Dec-ēbat Decu-it Decu-ĕrat
yakışır yakışırdı yakıştı yakışmıştı
Fut. Fut. Fut. Perf. erf.
Dec-ēbit Decu De cu-ĕ -ĕri ritt
yakışacak yakı yakışa şaca cakt ktıı
Delectāv-isse , memnun etmiş
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Dece-āt yakışabilir Imperf. Dec-ēret yakışabilirdi Perf. Decu-ĕrit yakışabildi Plusq. Decu-isset yakışabilmişti INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf.
Dec-ēre , yakışmak Perf. ve Plusq.
Decu-isse , yakışmış olmak
ÜÇÜNCÜ ÇEKİM INDICATIVUS MODUS Praes. Imperf. Perf. Plusq. Fut. Fut. Fut. Perf erf.
Accid-it Accid-ēbat Accid-it Accid-ĕrat Accid-et Accid ccid-ĕ -ĕrrit
olur olurdu oldu olmuştu olacak olac olacaaktı ktı
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Accid -āt Imperf. Accid -ēret Perf. Accid –ĕrit Plusq. Accid -isset INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf.
olabilir olabilirdi olabildi olabilmişti
Accid-ēre , olmak Perf. ve Plusq.
DÖRDÜNCÜ ÇEKİM INDICATIVUS MODUS Praes.
Evĕn-it
olur
Imperf. Perf. Plusq. Fut.
Eveni-ēbat Even-it Even-ĕrat Eveni-et
olurdu oldu olmuştu olacak
Fut. Perf.
Even-ĕr -ĕrit
olacaktı
Accid-isse , olmuş olmak
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
SUBJUNCTIVUS MODUS Praes. Eveni -at olabilir Imperf. Even -īret olabilirdi Perf. Even –ĕrit olabildi Plusq. Even -isset olabilmişti INFINITIVUS MODUS Praes. ve Imperf.
Even-īre , olmak Perf. ve Plusq.
Even-isse , olmuş olmak
[1] Bu ikisi genelde æ ya da œ şeklinde yazılır ve e olarak telaffuz edilir. [2] Latinceleri sırasıyla İsim, Sıfat, Zamir, Fiil, Zarf, Edat, Ünlem ve Bağlaç. [3] Sırasıyla Eril, Dişil ve Cinssiz. [4] Latinceleri sırasıyla Özne, -İn, -E, -İ, Hitap ve –Den hali. [5] Sırasıyla Tekil, Çoğul. [6] Şu on bir sıfat dışında: acer , keskin; alacer , neşeli; campester , düzlüğe ait; celeber , ünlü; celer , atik; yayan; saluber , sağlıklı; sylvester , ağaçlık; volucer , equester , atlı sınıfından; paluster , sulak; pedester , yayan; çevik. çevik. Bunlar Masculinum cinsinde er ya da is , Femininum cinsinde is , Neutrum cinsinde ise e ile sonlanır. [7] Buna Yeterlik (Potential) ve Şart Kipi (Conditional) de denir. [8] “Liber est , kitaptır” kitaptır” örneğinde olduğu gibi Nom. Sing. halde herhangi bir isim ya da zamir de olabilir. [9] “Libri sunt , kitaplardır” örneğinde kitaplardır” örneğinde olduğu gibi Nom. Plur. halde herhangi bir isim ya da zamir de olabilir. [10] Buradaki i’nin kısa mı (ǐ) yoksa uzun mu (ī) olacağı belirsizdir. [11] Bkz. Dipnot 10. [12] “Liber est , kitaptır” örneğinde kitaptır” örneğinde olduğu gibi Nom. Sing. halde herhangi bir isim ya da zamir de olabilir. [13] “Libri sunt , kitaplardır” örneğinde kitaplardır” örneğinde olduğu gibi Nom. Plur. halde herhangi bir isim ya da zamir de olabilir. [14] Futurum Simplex Subjunctivus yoktur, onun yerine sim ile yapılmış Futurum Participium vardır. [15] Subjunctivus kipindeki zamanlar, Birleşik veyahut Belirsiz yapılarla kullanıldığında Indicativus kipindeki zamanlar gibi çevrilir; örneğin si amem , seversem; seversem; nescio quis amet , kimin sevdiğini bilmiyorum gibi. bilmiyorum gibi. [16] Cümlenin öznesinin cinsine, c insine, sayısına ve haline göre Passiva yapılacak fiilin sonu değişir; amatus, değişir; amatus, a, -um sum veya sum veya fui fui:: vir amatus est , adam sevildi; fœmina amata est , kadın sevildi; pomum amatum est , elma sevildi gibi. sevildi gibi.
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
[17] Cümlenin öznesinin cinsine, c insine, sayısına ve haline göre Passiva yapılacak fiilin sonu değişir; amatus, değişir; amatus, a, -um sum veya sum veya fui fui:: vir amatus est , adam sevildi; fœmina amata est , kadın sevildi; pomum amatum est , elma sevildi gibi. sevildi gibi. [18] Deponens fiiller bağlı oldukları çekim grubunun edilgen çatısı (Vox Passiva) gibi çekilir. [19] Bu fiilden türeyen bileşik yapıdaki confido , inanıyorum inanıyorum fiilinin Perfectum hali confidi; confidi; diffido , inanmıyorum fiilinin inanmıyorum fiilinin Perfectum hali diffidi’dir. diffidi’dir. [20] Dico , söylüyorum; duco , götürüyorum ve facio , yapıyorum , yapıyorum fiillerinin fiillerinin Imperativus hali aynı şekilde yapılır: dic , duc , fac. fac. Confice ve perfice perfice örneklerinde olduğu gibi içindeki a’nın i’ye dönüştüğü, facio fiiliyle yapılmış olanlar dışında diğer birleşik bi rleşik fiiller şöyledir: effer , educ , calefac. calefac. Uygulamalı Latn Dl 40 TL
26 TL
Satın Al
Budala Uygulamalı Latn Dl 40 TL
26 TL
Satın Al
Budala
19 comments on “Latnce Gramer” anonim 21/11/2012
Çıktısını alıp masama asıyorum! Bunu minik bir broşür kitap şeklinde bastırıp Furkan Akderin’e postalamalı. Cevapla mustafa 14/12/2015
Furkan akderin konusunda sonuna kadar katılıyorum. hayatımda gördüğüm en kötü dil bilgisi kitabı Cevapla A.İlhan SÜTAŞ 29/04/2013
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Sayın Dr. C.ÇEVİK Önce selam ederim. Israrlı aramama rağmen (Türk dilindeki) Latince Gramer eserinizin Fiiller ismli bölümünden sonra gelmesi gereken Latince Zarlar, Edatlar, Ünlemler ve Bağlaçlar Bağla çlar Bölümlerine erişemedim. Öncekil bölümlere kıyasla daha az önemli olmasına karşın öğrenmek açısından son derece önemli olduğunu düşünmekteyim. Bu bölümlere ne şekilde ulaşabileceğimi bana yazabilirseniz son derece sevinirim. Bildiğim yabancı diller Fransızca Fransızc a ve İngilizce’dir. İngilizce’dir. Ancak Türkçede bu cins bir bi r esere pek rastlayamadım. Bu boşluğu doldurmak istiyorum. Çağrıma yanıt verirseniz çok memnun olacağımıyineler, saygılar sunarım. (em.) Prof. Dr. A. İlhan SÜTAŞ Cevapla jimi the kewl 29/04/2013
Merhaba Burada bulunan Latince Gramer çalışması henüz başlangıç aşamasında olup şimdilik yeni başlayanlara Latincede isim ve fiil olgusunu olgusunu anlatmayı hedefliyor, dolayısıyla birçok konu konu eksik. Zaman içinde, fırsat buldukça diğer konuları da tamamlayacağım. Türkçe yazılıp yayınlanmış olan muteber olarak kabul edebileceğimiz Latince Gramer eserleri bulunuyor. Benim tercihime göre, en muteber olanı Faruk Zeki Perek’in Perek’in 1968 yılında iki cilt halinde basılan Tercümeli Latince Grameri başlıklı çalışmadır. Bu eserin yeni baskısı yok, ancak İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi civarındaki kırtasiyelerde (örneğin Atlantis Atlantis Fotokopi) fotokopiden ciltlenmiş haliyle satılıyor. Bununla birlikte Filiz Öktem’in görece yeni basılmış olan Uygulamalı Latin Dili başlıklı eserden de faydalanabilirsiniz. (hp://goo.gl/ovhVS) Yine size bahseiğiniz gramer konularıyla ilgili i lgili olarak Books.google’da Books.google’da bulunan, yabancı dilde yazılmış çok sayıda Latince gramer eserini tavsiye edebilirim: Örneğin hp://goo.gl/hqIN7 hp://goo.gl/kIj2h hp://goo.gl/khw1j hp://goo.gl/2SGFa hp://goo.gl/IaGBy Sevgiler saygılar Cevapla süleyman 01/10/2014
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
Emeğinize sağlık. Saygılar. Cevapla D. GURGOL 30/04/2015
Emeğinize sağlık. Çok çok teşekkürler. Cevapla jimi the kewl 01/05/2015
Teşekkür ederim. Cevapla Geri bildirim: latince | derscity derscity kazim 22/07/2015
“modern” turkcenin latincenin zengin gramatik terminolojisini ifade etme noktasindaki yetersizligi ve bati toplumlariyla mukayese edilince turkiyedeki latin dili ve edebiyati sahasindaki calismalarin baslangic seviyesinde olusu gibi faktorleri dikkate alinca “eh iste” hic yoktan iyidir denilebilecek bir calisma…Elinize saglik… Cevapla Anonim 21/01/2016
Gercekten cok iyi hazirlamissinz elinze saglik yeni calismaya baslayan biri olarak cok iyi geldi. Devamini beklyoruz insaalh. Cevapla Cengiz İskender Özkan 06/03/2016
Merhaba Hocam, Ufak bir hata olmuş yanlışlıkla galiba. Esse fiilinin çekimlerini verdikten sonra imperative modus’unu vermişsiniz arkasından infinitivus modus’unu vermişsiniz ama yine imperativus modus başlığı altında vermişsiniz. Cevapla
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
06/03/2016
Merhaba Bilgisayar başına geçince bakacağım. Teşekkür Teşekkür ederim. Cevapla Anonim 28/11/2016
Merhaba, ben Latince öğrenmeye başlamak istiyorum, önerebileceğiniz Latince Gramer kitabı ve Latince Sözlük var mı? Hani bu kitabı öneriyorum ama sadece şurada var derseniz de problem değil alabilirim. İngilizce gibi evde tek başıma çalışarak öğrenmeyi hedefliyorum böyle bir şey mümkün mü yoksa ilk başlarda yardım almalı mıyım? Cevapla jimi the kewl 03/12/2016
Merhaba Çiğdem Dürüşken’in “Réne Descartes Latince Öğreniyor!” başlıklı kitabını kitabı nı öneririm. Bunun yanında Filiz Öktem’in Uygulamalı Latin Dili kitabı da faydalı olacaktır. Sözlük içinse Sosyal Yayınlar’dan ayınlar’dan çıkan Alova imzalı “Latince-Türkçe Sözlük”ü öneririm. İyi bir çalışmayla kendi başınıza da öğrenebilirsiniz. Sevgiler saygılar Cevapla Anonim 04/07/2017
Merhaba ben İstanbul Üniversitesi’nde Latin Dili ve Edebiyatı okumayı düşünüyorum ve ailem istediğin bölüme gidebilirsin karışmayız dedi ama tek şartları ders dilinin İngilizce olması. Dersler İngilizce mi işleniyor yoksa Türkçe mi? Cevaplarsanız çok sevinirim şimdiden teşekkür ederim. Cevapla jimi the kewl 04/07/2017
Merhaba Dersler Türkçe işleniyor. Ailene bölümde Latince ile birlikte Yunancanın da öğretildiğini ve ilerleyen aşamada İngiliz
14.10.2017
Latnce Gramer | C. Cengz Çevk'n resm stes
da anlatabilirsin. Kolay gelsin. Cevapla Ali Eren 06/10/2017
Merhaba, sizden ders almayı çok isterim ancak Ankarada yaşadığım için bu pek mümkün gibi görünmüyor. Belli bir Latince seviyem var ancak düşük bir seviye olduğunu düşünüyorum. Eğer sizden ders almak gibi bir şansım olursa çok sevinirim. Son olarak 2. isim çekim kısmında verdiğiniz ABL. regnum örneği yerine regno ve aynı örneğin çoğulunda ise ACC. regnos yerine regna olması gerekmez mi ? Cevapla jimi the kewl 06/10/2017
Merhaba, Pek özel ders verme taraftarı değilim, bu yüzden üzgünüm. Bahseiğiniz hususlarda hata yapmışım, uyarınız sayesinde düzelim. Teşekkür Teşekkür ederim. Sevgiler Cevapla Ali Eren 06/10/2017
Şu an lingua latina kitabını okuyorum bitmek üzere ancak yeterli olacağını sanmıyorum sizin de fikrinizi almak isterim bana tavsiyeniz ne olabilir ? Cevapla WordPress.com'da Blog Oluşturun.