Ifa Nipa - E. M. Lijadu

E. M. LIJADU, A l u f a A ji h i n r c r c - l 9 J ^ , O n d o .

‘ ■•-

IFA: IMOLE RE

TI ISE IPILE ISIN NI ILE YORUBA

NIPA

E. M. LIJADU Alufa Ajihinrere-lofe

ODE ONDO.

C o p y r ig h t .

Printed by OMOLAYO STANDARD PRESS OF NIGERIA Box 3, A do— Ekiti.

1st

Impression

2nd

1898 1908

3rd

1914

4th

1923

5th

1972

(c o p y r ig h t

reserv ed )

111

Ha

AKIYESI Awon baba wa mpa owe pe, “ Ogun ki iri ehin oguii.” Bi a ko ba ri idi ibi ti agbara ota gbe wa, a ko le §egun won. Bi o ti ri nipa ogun ti aiye, beeni o ri ninii ogun ti emi. Bi awa Kristian ko ba nip idi isin awon Keferi ati awon Imale, a ki yio le gbe ihinrere Kristi siwaju won li ona ti yio fi ka won lara. Olprun fi apeere otitp yi lele fun wa ninu itan Bibeli. Nigbati O fe yan Mose lati yp awpn pmp Israeli kuro ni Egipti, O se ilana ohun gbogbo tobee ti a li kp Mose ninu gbogbo pgbpn av/pn ara Egipti (Ise vii., 22) ki o to here ise re. Beeni o si ri niti Paulu. Iba ma se pe on ti kp gbogbo ekp ilana isin awpn Ju labe Gamalieli, ati ti gbogbo pgbpn awpn Greeki ni ile ekp Tarsu, iwasu ihinrere re ki ba ni iru ipa ti o ni kakiri aiye nigbanaa. Sugbpn awa ti nja ogun ati-fi ihinrere Kristi mule ni ile wa laiwa idi isin atpwpdpwp awpn baba wa ti o ni agbara tobee lori awpn Keferi. Nitorinaa ni iwaasa wa ko ni agbara tobee lori wpn. Omiran ninu wpn ro pe aimp ni o je ki awa maa sp ispkusp si isin wpn. Awpn onise Olprun ni India wa idi isin ti Bhudu ti o gbile kikan nibe. Sugbpn awa fi oju kekere wo awpn keferi ti ile wa nitoripe nwpn ko ni iwe. Beeni awa mp pe o ni iye yckp ti enia nkp ki a to gba a bi babalawo. Ede Ifa iinle . / gidigidi. Gbogbo wa ni iba dupe Ipwp Alufa E. M. Lijadu ^ tio T p lw e yi fun aayan ti o fi wa awpn Odu Ifa ti o si to wpn sile li oroori. Iwe yi yio se rere ni ile wa li pna meji:— Ekini: Nigbati awpn ti o nkp Ifa sori ba mp pe, nwpn le ka Odu Ifa ninu iwe, mo ro pe yio si wpn lori lati kp iwe kika, ati lati fi prp inu Bibeli we ti Odu Ifa. Nwpn yio si ri eyi ti o san ju fun ara wpn.

I

Ekeji: Iwe yi yio je iranlowo pupp fun awpn oniwasu prp Ojorun, nitoripe nwpn yio tubp mp bi a ti mu ninu prp Ifa lati fi otitp inu iwe Olprun ban dajudaju. Adura mi ni pe ki ibukun Olprun ki o le pelu iwe yi, tobee ti yio je ki a ri idi isin ile wa dajudaju. Alufa Lijadu pe gbogbo wa li ogun. Ki Olprun le fi si pkan wa lati tubp wa idi isin ati itan ise ile wa siwaju.

C. PHILLIPS, Asst. Bp. in W. C. Africa Lo n d o n ,

July 28th, 1897.

SI AWON OLUFE ILE IBI WON Enyin Olufe, Bi ojo se ng gori gjo, ti ose ng yi lii gse, ti igba si ng tele ra wgn: be e I’gdun ori iwe yi ng di pupg ’to be e ti a ko ba ri eni-bi-eni enia-bi-enia fgwgsowgpg se atunse ati atunte iwe na ki nwgn si ran a s’ode fun ifihan ati kika gbogbo enia yio di igbagbe larin wa, iranti ki yio si si fun un mg I’orile ede wa yi i. Pe Olgrun gbe awgn ‘olufe ile ibi wgn’ dide ni sa a yi, ti nwgn si nli t’gkan t’ara ng fe ki asa ati itan ile ibi wgn wa ni pipe sansan je ohun ayg ati iwuri fun mi. Awgn sa a li o rg mi lati ygda atunte awgn iwe mefa ti baba mi agba Ologbe Alufa E.M. Lijadu se: a.n.:— (1) Aribiloso (2)^ Ifa (3) Ode Gaga Ara Ilujugbe (4) Gramma Yoriiba (5) Orunmla ati (6) Sobo-Aro-bi Odu Apa 1 & II ati awgn iwe miran ti koi ti fi oju kan erg itewe. Nigbati ohun wa si ti sgkan lori eto yi, a da egbe kan sile ti a pe ni ‘Egbe Oludabobo Asa Yoruba.’ kje egbe yi ni lati ma a ran enikeni ti o ba ni ife asa ile Yoruba Igwg. Egbe na a yio ma se iranlgwg fun tite iwe ti o ba niyc lori ti yio si se ile wa yi ni rere, bakanna a ni yio ma sa gbogbo agbara re Ignakgna lati ri pe awgn ohun abgba ile wa ti o sgwgn ko po o ra mg wa loju bikosepe a lo wgn fun ire, ogo ati igbekele orile - ede wa. Nitori idi eyi.................. Mo juba Olgrun Eleda, Eniti o fi apakan ggbgn re ta wa Igre. Mo si dupe gidigidi Igwg awgn enia wgnyi — ti wgn ba mi pile egbe yi ti wgn si se akojg owo fun atunse ati atunte awgn iwe na a. e.n.— Oloye S. A. Fawehinmi. (2) lyaafin Fgla Fasida (3) Ogbeni Dgtun Odunuga. Ibere li eyi, a ni igbagbg wipe e o tewg gba awgn iwe na bi wgn ba se njade li gkggkan gege bi awgn baba wa .se gba wgn taygtayg nisaaju. Mo si ni ireti pe lehin eyi, e o gbiyanju lati darapg mg wa ninu Egbe Oludabobo Asa Yoruba. Mo ki yin o enyin ara: Mo juba yin o enyin agba, ki Olgrun ma fi eyi se asemo fun wa o. Ase. Ajinhinrere-lgfe House, 64, Lokun Street, P. O. Box 76, Telephone 85, Ode—Ondo.

Emi ni Tiyin Nitotg, Enigwg E. A. LIJADU, Oniporisan Keta, Alufa AJihinrere-lgfe, Ondo. 10 : 12 : 71.

IWE IFA O d u n ori Iwe yi di mokania kikun loni, sugbpn awon olitp li a (ihan ninu re je aboba nigbati awa koi tii de inu aiye, iivvpn yio si v/a bakannaa lati iran de iran lehin igbati awa ba ti I'alaisi: adura mi ni pe ki iwe yi le maa sise eri naa ti a fi-su II I'lm ainiye odun si i.

Qpo ninu awon ti iwe yi ti wulo fun nibi ise won bi uiiiwasu laarin awon enia ile Yoruba li o ti kowe iyin re M mi; opp enia li o si mbeere akoko ti a o ran Iwe ’Keji ti a ti se ileri fun wpn jade. Ogbeni J. W. Thomas ti o ti nse oniwaasu lati iv/pn Pgbpn pdun wa kaakiri ile Ondo, Ekiti, ati Ijebu, jerisi iranwp (i iwe I. yi ti se bayi pe:— “ Mo dupe pupp Ipwp re fun iwe Ifa ti o se. Nigbati a ba ri “ babalawo ti a waasu fun wpn, nwpn a wi fun wa pe Olprun “ li o fi le awpn Ipwp lati maa se Ifa; ati pe Esu ni ojise “wpn si pdp Olprun. Sugbpn nigbati a ba fi itump na han “wpn lati inu Iwe Ifa yi wa, enu wpn a pamp, oju a si ti “elomiran ninu wpn, otitp ti Olprun a si han si wpn lesekannaa’ Alufa E. A. Kaypde, Oniwasu ni Ile-Ife kpwe tire bayi pc—“ Mo nireti pe o ti beresi ise Iwe ‘Keji Ifa. Ng ko le saisp “ fun p pe iwe naa ti se ire nlanla larin awpn Ijp mi nihin “(Modakeke ati Ile - Ife). Opplppp ninu wpn li o nfi ikara ati “ iye-inu taara ka a. Iru isiri bawpnyi li a ti fi fun mi niha gbogbo; nitorinaa I’agbara Oluwa ngo sakun ati-ran Iwe II. naa jade ti a o maa pe ni “ORUNMLA” ki pdun yi to pari: Mo si bebe sile fun ojurere nyin sori iwe ti mbpwa naa gege bi e ti se sori eyiyi. Iwe I. yi ni mo tun-wo jale ni Ipwplpwp yi, awpn asite ti mbe ninu re ni mo si gbe-gun, nipa bee mo tanmaa pe pwp titun yi yio rprun ika ju ti atijp Ip.

Lo n d o n ,

July 28th 1908.

E. M. LIJADU, Alufa Ajihinrere-lpfe.

IWE I.

IPILE ISIN NI ILE YORUBA. Ki a wa li aini isinkisin ko si ninu ero enia ni He Yoruba. Nigbati a ba ri enikan ti ko ni ohunkohun ti on ifi okan isin juba, opin ero oluware ni pe Olorun ko si. Iru enia ti o ni ero bee po kakiri ibomiran li aiye, ninu awon ti nwpn tile gbon, ti nwon si moran julo, ti nwon si ti ni itan gdun pipe sehin: sugbpn iru enia elero bee ko wopp nihin. Ebi ile v/a ko si ninu aini Olprun ti a mbp bikose ninu aimp Olprun otitp ati bibp Re. isina keferi ko si ninu aini isin, bikose ninu aini isin otitp. Li enu awpn baba-nla wa li a ba prp pgbpn yi pe, “Eniti o ba wipe, Olprun ko si, oluware paapaa ni ko si.” Nje a le wipe pgbpn ati ero wiwa Olprun ni ipile isin li pkan enia gbogbo? Sugbpn bi ko ti si isin kan ti o pe laini ohun meta wpnyi ninu, e.n.* (1) Imp Olprun otitp, (2) Ifihan prp Olprun otitp, ati (3) Emi ododo ninu isin. Mo ngbiyanju ninu iwe yi lati gba pna meteta wpnyi fihan bi isin ti a ba Ipwo awpn baba wa ti kuna to.

*e.n. jasi a kpm ona “ eyini ni.”

Ori I. I.

/.v//( / /

a ba lowo awon baba wa ko duro lori imo Olonm otito.

Niiui ese-ifa to tele wonyi a le ri iye imo ti awon baba wa ni sipa Qlpnin. Mo yan awon ese to tile dara julp. 1,

“ Eke a maa pa eleke, odale a maa pa odale; “ohun ti mbe nisale ile ojii Olodumare ni ito “o, a da a fun aniookun sole ti o wipe oba aij'e “ko le ri on. Bi oba aiye ko ri o, iwp ko mo “pe ojii Oba orun nri o?” — Ogudabede.

Akiyesi:— Ninu ese yi, a fi orukp meji pe Olprun; e.n. ’"Olodumare ati Oba orun. Ko si eniti ekini ye bikose eniti \i}C olubori gbogbo ipa ati agbara, ko si eniti ekeji ye bikose eniti ise akoso ati ikori gbogbo ola ti mbe li orun. Nipa orukp ekini ni Olprun fi ara Re han fun Abrahamu. Gen. xvii., I. “ Oluwa farahan Abramu, O si wi fun u pe, Emi li Olprun Olodumare.” Si v/o Psalmu x., 16 “Oluwa li pba lai ati lailai,” ati Nehemiah i., 4, 5. “ Mo si gbadura niwaju Olprun - prun mo si wipe, Emi mbebe ipdp Re, Oluwa Qlprun-prun, ti o tobi, ti o si li eru.”

2.

“Anikansun, bi o ba sun si aburadi, Olprun “ nikan ni iji i loju orun; a da a fun ajeji ti o Ip si “eluju Ip iduro. Ajeji de inu eluju, o di eru kale, “o wo iwa, ko ri enikan, o wo ehin, ko ri enikan, “o ni, eru yi ma di eru Olprun o! Nje Efuufulele,

*“ E de yi, O lo d u m a re je ede jijulo. Ede ajulo yi a lo o fun O lorun Baba nihin, nitori titobi O lprun li o bori ohun gbogbo ti m be li orun ati li aiye. O hun gbogbo ti o b a tobi ni a nlo o d u fun. Ik oko ti o tobi, a npe e li o d u ikoko. Q ya ti o tobi, a npe li o d u o y a . A w on ti n ta ayo a si m aa lo ede n a a pe aw pn nkun o d ir, a si m aa pe eyiti o ba kun akunju li o d u ik a r e . N je itum p ede n a a O lo d u m a re ni pe O lprun ju li ohun gbogbo: Eni pip? ju lp ati Eni pipe Julp.” — Fam boni.

10

“ ba mi gbe eru yi de ori, Efuufulele! Enyin ko “mo pe, eniti ko ni ara, Olorun ni agbojule “oluware?”—Osa-Rete. Akiyesi:— Ko si ohun igbekele kan lati so keferi mo Olorun nigbati amoti ba de ba gbogbo igbekele ti nwpn ni si ibomiran.

/

3.

“Gbogbo ola omi ti mbe ni ile aiye ko le to t’okun; gbogbo odo ti o se loke, iyi won ko to t’osa; a “da a fun Obatala Oseere-igbo nijo ti yio je Alabalase “ti gbogbo irun-male ni nwon yio gba pkan ninu “oriki re, ti Orunmla yehun, ti Elegbara tele e. “ Ko s’ifa ti iniyi koja Eji-ogbe, ala§e li a ifase fun; “ Eji-ogbe, iwo ma ma li oba gbogbo won o! Gbogbo “odo kekere ti o ba wipe, ti Olokun ico si, gbogbo “won a gbe gbeugbeu, ki papa ko to ijo, eekuru a kii “gbeugbeu loju won. “ Mo toro ola Ipwp Olpsa ibikeji odo, mo ri-je, ng “ko yo, mo tprp pla Ipwp Olokun Jeniade ti i?e olori “gbogbo omi, mo ri-je beni ko yo mi. Tani ko mp “pe ola Olorun nikan lo to ni ije d’ojo iku eni?” “-Eji-ogbe.

Akiyesi:— Orukp titun ti a ri ninu ese yi ni Obatala On kanna ni awpn baba wa npe ni Orisanla. Awpn ohun pataki ami isin re ni asp funfun, efun, ati ileke se§e-efun. Lehin Olodumare ati Orunmla, ko si pla orisa to tun tobi loju awpn baba wa bi ti Obatala. Li pkan wpn, ipo Obatala ga tobee ti o li ba Olprun pin ninu dida enia: nwpn t o o bayi pe Olorun li o se akojp ohun elo ti a fi mp ara enia, Orunmla se eleri ipin enia, o duro Ipdp Olprun lati gbp gbogbo ise ti Olprun nran ori enia Ipjp ti 6 da a; Obatala tabi Orisa-nia li o wa ya pna oju, imu, ati gbogbo eya ara ti o ku si enia lara!

11

Ko si ohun ti gbogbo eyi ndii lati farawe bikose imole 11 o wfi iiinu Gen. i., 26-30. Olorun si wipe, je ki a da enia II aworan wa, gege bi iri wa, ki nwon ki o si joba lori eja okun, :ili lori ciye oju orun, ati lori eranko, ati lori gbogbo ile, ati lori olum gbogbo ti nrako lori ile. 28. Olorun si sure fun wpn pc, E maa bi si i, ki e si maa re, ki e si gbile, ki e si se ikawQ re, ki e si maa joba lori eja okun, ati lori eiye oju orun, ali lori ohun alaaye gbogbo ti nrako lori ile” a.i.* Gen. II. /. “Oluwa Olorun si fi erupe ile mo enia; o si mi eemi iye si ilio imu re; enia si di alaaye okan.” “ Ekini mo ngbo ‘teregungun’ mo ni ‘kini se?’ “Nwon ni, Irete nte ’Wori. Ekeji mo ngbo ‘teregun “gun,’ mo ni ‘kini se?’ Nwon ni Irete nte ’Wori. “ Ifa ni alaba, Orisa ni alase. Ase agbe I’agbe ifi “dudu iyin eyin funfun, ase aluko I’aluko ifi pupa “iyin eyin funfun: a da a fun Agbonniregun, nwon ni “enu re li a o maa gbo ase. Nje ‘Ifa d’alaba d’alase. Awo gberewu se ila, awo.’”—Irete-Wori. Akiyesi:— Ninu ese ti isiwaju a ri pe Obatala li o je oriki yi “Alabalase;” ati pe nigbati gbogbo irunmale ndimolu lati gba okan ninu oriki re naa, nwon fi lo Orunmla, Orunmla yehun; nwon fi lo Esu, o yehun pelu. Lati igbana ni apa gbogbo irunmale ti rp ti nwon ko fi le je alabalase, nwon si jpwp oriki naa patapata fun Obatala. Sugbon ninu ese yi a tun wa ka pe “Ifa ni alaba, Orisa ni alase.” Gbog'oo ifihan pro ti o ba ti enu Orunmla jade li a npe ni Ifa; Obatala li a si pe li orisa nihin. Owp ti awpn baba wa bu fun prp ti o ti enu Orunmla jade tobi tobe, ti wpn fere saifi iyatp saarin on ati prp re, nwpn a si ma foribale nigbati babalawo ba nka prp naa leti wpn.

* a .i. jasi a k poigna “ ati iyokun.”

12

Okan ninu oriki Orunmla ni Agbonm'regun, I'tumo on'ki yf ko ye-ni rere, sugbon lye ti a mo ninu itutno na, a o so o ninu I'we yi. Msisi'yl yio yam'lenu pe ninu ese mejeji yi, a ko daruko Olorun tabi Oiodumare, bikose Obatala ti a pe ni orisa pelu. Tani ha ni enikansoso na ti idaba ti isi ise? Eyini ni pe, tani eni na ti aba re je ase bikose Olorun Oiodumare? Isa. xlvi., 9-11. “E ranti nkan isaju atijo: niton' Emi li Olorun, ko si si eniti o dabi emi. Eniti nso opin lati ipilese wa, ati nkan ti ko ti ise lati igbaani wa, wipe, Imo mi yio duro emi o si se gbogbo ife mi. Eniti npe idi lati ila-oorun wa, okonrin na ti o mu imo mi se lati ile jijin wa; looto, emi ti so p, emi o si mu u se; emi ti pinnu re emi o si se e pelu.” Dan. iv 32. “Gbogbo awpn araiye li a si ka si bi ohun asan, on a si maa se gege bi o ti wu u ninu ogun prun, ati laarin awpn araiye: ko si eniti ida pwp re duro, tabi eniti iwi fun u pe, kini iwp nse ni!” Ewe, a si tun wi ninu ese-ifa ikehin yi pe, “Ifa di alaba di alase”e.n. Orunmla di alaba di alase. Ki a sami si i pe, awpn ohun ti a o fe mp nihin, ni pe ( a j Etise ti a ko darukp Olprun Oiodumare niliin, (b ) Sugbpn ti a darukp Obatala ati Orunmla bi alabalase? A o dahun ibeere wpnyi niwaju.

^5.

“ Iku pe arugbo, arugbo kp, arugbo ni on ko je; “Iku pe pmp kekere o nmu wpn Ip: a da a fun “ Obatala Osere-igbo ti ko si eniti yio le pe e ran “lise ninu gbogbo irun-male, afi bi gbogbo nwpn “dawpjp wa jise fun u.” — Ejinghe. “Afefe ni iteri eweko oko, efufulele ni iteri erowa “pdan bale li arpkuro ojo: bi pmp ba teriba fun “baba re, ohun gbogbo ti o ba nnawple a maa gun “rere, iwa re a si maa tutu pese-pese; bi aya ba “teriba fun pkp a si jere bp: a da a fun Obatala “Osere-igbo nijp ti gbogbo irun-male yio kp isin re, “ti nwpn ni o darugbo, kini iba le se?”—Okanran-Ate

13

Akiyesi — A ri m'hin pe I'po Obatala ga tobee ti (a) ko si alase fun u ninu gbogbo irun-male; ( b ) gbogbo irun-male ndawojo wa jise fun u. “ Bi_oio fku awon abara-meji ba dara faiye, ehin iwa “won ko ni isan I’orun: a d a ^ fun E iio^e t’on t’Obatala “nijo ti nwon yio na ado omobibi ti awon enikan yio ma “fi-je. Nwon ni gbogbo eran eniti e je, ototo enia “ni yio ma da lati rojo, ototo enia.”—Ejiogbe. Ahon “I’a fi itele ohun, ki a to itorp ohun lowo eni, enia ko “le fi tulasi gba ohun apo eni warawara; a da a fun Obatala “Oseere-igbo nigba nwon yio maa rawo-rase toro “omo lowo re; nwon ni eetise? O ni nje enyin ko mo “pe Obatala Oseere-igbo ki ita omo re I’opo?” — Ogbe-Di. Akiyesi:— A ri nihin pe Ejiogbe ati Obatala li o ni ase omo bibi, Orunmla li a si pe ni Ejiogbe nihin.—Awon baba wa gbagbo pe awon aje a maa yo omo paje ninu aboyun, ati pe eyi ni ima mu obirin senu, tabi ki o bi oku omo nigbamiran. Obinrin loyun nipa ase ti Orunmla ati Obatala ,.na si i lara, obirin senu tabi o bi oku omo nipa pipa ti aje pa omo je mo o ninu.—Eyi ni were ti igbagbo av/on baba wa kp wpn. Sugbpn pataki akiyesi ti mo fe se nihin ni pe;— (a) Bi Obatala ba na ado pmpbibi, ti awpn aje si pa pmp na Faiye, (b) Obatala tun ni ase ati pla lati mu awpn aje na wa si idajp Iprun. Tani ha ni enikansoso na ti yio pe olukuluku enia si idajp li prun lehin iku bikose Olprun Olodumare? Gen. xviii, 25. “O dari, ti iwp yio fi se bi iru eyi, lati run olododo pelu enia buburu:...............o dari, Onidajp gbogbo aiye ki yio ha se eyi ti o tp?” Oniwasu xi., 9. Maa yp, iwp pdpmpde ninu ewe re; ki o si je ki pkan re ki o mu p laraya li pjp ewe re, ki o si maa rin nipa pna pkan re ati nipa iri oju re; sugbpn iwp mp eyi pe, nitori nkan wpnyi Olprun yio mu p wa si idajp.” xii 14. “Nitoripe Olprun yio. mu olukuluku ise wa si idajp, ati olukuluku ohun ikpkp, iba se rere iba se buburu.”

7. “ Oni a wijp, e ni Oturuppn-Di To jebi; pla a wijp, e “ni Ela ko se aiye rere; o mu pdundun s’pba ewe, o mu

']

14

“ tete s’osorun re: o m’okun se oba omi', o m’osa s’osorun ^re; sibesibe e nwipe Ela ko s’aiye rere. Asehinwa“ asehinbo Ela ta’kun o r’orun: nje Ela, jowo ta’kun “ki o wa gbure, Ela!” —Oturuppn-E>i. Akiyesi:— A pe enikan nl Ela ni'nu ese yi, oluware wa slnu ai'ye lati fi aiye si eto, sugbon arai'ye k’ote mo p, nwpn si korira re, nwpn ko fpkan re bale laan'n wpn, titi o fi ta’kun ti o goke re prun.

Nje a ko le se aibeere pe. (a ) (b ) Id a h u n :-

/

Tani a pe ni Ela nihin? Ki si ni itump orukp na? (a )

Odudua ni.

Awpn babalawo a maa te orukp re pe ni Odii. Odu yi kanna ni Odudua: Odudua kanna si ni Obatala. Isln ati ibp Odu je pna ti awpn babalawo fi njuba Obatala. Awo Odu ie awo pataki ^ n Iptp laan'n awon babalawo: sasa si ni awon eniti iwa ninu egSe awo na. Enia ko le ni Odii li aiti ite Ifa, sugbon^ a le je babalawo laini_Odu. Okan ninu adura si Odu wi bayi pe. “Odii, eru waari, (4) Ela, s’ogbo-s’ogbo, (4) Ela s’atp-satp, (4) Iwa mi, daji, (4) Bi a ba ku I’aiye Ohun gbogbo ti a ni Omp eni li a ifun.” (4) Ki a kiyesi nihin pe, eniti a pe nihin ni “Odii” ninu ila ekini, on li a pe ni “Ela ” ninu ila ekeji ati eketa; on kanna li a si pe ni “Iwa” ni ila ekerin. Nje itump Odudua ni (a ) Eni nla ti o da iwa, tabi (b ) Eni nla ti o da wa. Tani orukp yi ha ye bikose Olprun Olodumare nikan?

15

Eksod. iii., 14. “Olprun si \vi fun Mose pe: EMI NI ENITI O WA: o si wipe bayi ni ki o wi fun awon pmo Israeli pe, EMI NI li o ran mi si nyin.” John

V.,

26.

“ Baba ni iye ninu ara re.”

I d a h u n L - I5EItumo ti Ela ni m'hin ni “ Eniti ila-ni” e.n. Olugbala. ^ ^ -r ’ OciM . trv* X i\> ^ Awon baba wa gbagbo pe gbogbo ati titp emi enia lati owo Odudua wa n i: njtQriJia_awon eni nla won hi oba tabi iioye ki isaide igba Odu sinu ile won: evi ni nwon imaa bo fun gbigbo ati tito emiratTfun gbigM ati ara ati emi won la nigba gbogbo kuro ninu gbogbo ewu ti o le iamba ara ati emi. Sugbon nijp ti buburu~kan ba ba wpn, ti ibanuje ba pp funwpn li appju, tobe ti aiye ko wu wpn mp, nwpn a wple tp igba-Odii wpn Ip— ikanna ti a npe ni igba-iwa, nwpn a si si i wo, lesekanna tabi lojukanna'nwpn a ku.

Ela tabi Olugbala yi ni nwpn gbagbp pe o ti wa si aiye lati tun aiye yi to. Sugbpn nigbawo li o wa si aiye; kini eto na ti o se; iru pta wo lo k’pte mp p; bi o ti se ti o fi takun re prim; iwpnyi ni ibeere ti a o wadi re nigbose. 8. “Ebiti pa ago wisin o dpbale gbpprp, o pa gbogbo , “ nla eku o dpbale gbpprp, o wa wo sori igbin ko le pa a; “o di pjp metadilogun ti ebiti ti npa igbin ti ko le pa a, “kokoko li ara igbin le labe re: a da a fun Qbatala “Oseere-igbo ti iwa re yio rp pesepese, ti yio fi gbe aiye “ju gbogbo irunmale Ip. Nwpn ni etiri? O ni, enyin ko “mp pe psiinsun ki irp irp atori ko fi je beleje? Nje “eseesp ma ni ti Qbatala o, eseesp ni el’epo irin bi ile “ ba nyp; eseesp.” — Ika-meji. _ Akiyesi:— Iku li a pe ni ebiti nihin, gbogbo oluin ti iku ipa ii a si npe li eku pelu: nje a fi ese yi wipe, iku ko ni agbara lori Qbatala. Pataki iwa ti awon baba wa imaa te rnp Qbatala ni iwa pesepese; nitorina ni nwpn se yan igbin ti ko ni egungun rara bi aayo eran re. N je ki a kiyesii nihin pe awpn baba wa , gbagbo pe, (u) ObataTa ki vio ku, (b ) Gbogbo irun-male yio ku.

y

16 'W ^ 9.

“ Nwon ki I'yp eyin adie ninu omi lati owuro ki o dl ale ki o to I'gbe, bi awon jowolo ogede ba pe ni'nu omi nwon “ko le I'gbe boro; a fo§o ni'nu eji a ko n' oorun sa a, kl o to i'gbe o di owuro ola; a da a fun Akoda ti nko “gbogbo ai'ye ni Ifa, a bii fun Aseda ti nko gbogbo agba “ni impran, a ni ki awpn mejeji rubp ki nwpn ma ba ja “ titi aiye, ati ki orukp wpn ma ba ra ni ile aiye. Nje “iba Akpda, iba Aseda, gbogbo pmp awo ni ki o maa juba “wpn. Nje, iba ni ti oniba! pmp awo ti ko ba juba “ Akpda, ifa re ko ni ise, iba ni ti oniba! awo ti ko “ba juba Aseda, ebp re ko ni ida: iba ni ti oniba! “ Emi juba Akpda ati A§eda o, ohun gbogbo ti mo wi “ni k’o maa se.” —Ogbe-Ka.

Akiyesi:— Nihin a gbp orukp meji, e.n. Akpda ati Aseda: ekini ni nkp gbogbo aiye ni Ifa, ekeji ni nkp gbogbo agba ni impran: a si ka a pe, awpn mejeeji yi ti rubp Id nwpn mase j^ titi aiye, ati ki nwpn le ni pmp pupp ti yio maa juba wpn. Tani Akoda vi. ta si ni AsMa? Orunmla ni ekini, Obatala Obatala si ni ekeji. Nitori (a) a ti sakiyesi ninu ese 4 ti ori yi pe, awpn mejeji wpnyi, ati awpn nikan li a mpe ni Alabalase: a si ri ka nihin pe, “Qmp awo ti ko ba juba Akpda, Ifa re ko ni ise; pmp awo ti ko ba juba Aseda, ebp re ko ni ida; iba ni ti Oniba! Emi juba Akpda ati Aseda o! ohun gbogbo ti mo v/i ni ki o maa ?e.” A si mp pe .siwaju ki babalawo kan to iki Ifa larin av/pn agba awo, on ko je se aijuba Akpba ati aseda, lehin na on a juba gbogbo awpn agba awo ti o joko ti Ifa. Eyiyi je ise kan pataki laarin awpn awo. Nje tani babalawo iba maa fi pla bee fun bikose em'ti nwpn ro pe ise orisun Ifa ati Imp? Ati pelupelu (b) a ri ese kan ninu Irosu-Obara ti o wipe Orunmla lo we ori 401 male (pkanleniriin male) ti o si te gbogbo wpn ni Ifa. “ Mo sare titi mo ko Oliiwo. o nfi osu te ile wanranranran, mo ni tani nip inu igbo? o ni awpn pmp awo ti ori wpn ko mp li on nre iwe ’ri wpn fun wpn: mo si rin ’rin gbere mo ko Araba nf’osu te ile wanranranran, mo ni tani nip ni inu igbo? o ni awpn pmp awo ti ori wpn ko mp li on nre iv/e ’ri wpn fun wpn: a da a fun Orunmla ti yio we ori pkanlenirinwo male, ti o ni tani yio ha we ti on fun on?

17

oiuwa ati Araha ove I'pn pHnf ati I'pn plcpji nfrm egh^ habalawo titi fi di oni: nje eyi fi oran na ye-ni pe Orunmla alT ybatalaTmAkoda ati Aseda na ti a ti nso lati oni; bio ba si se pe awon mejeji yi ni awon awo njuba fun ase ninu orp ati aba ati imoran won, nje ipo Olorun Olodumare ni awon mejeji na wa li pkan awon baba-nia wa. Ao tubo ka ese meji si i nipa ti planla Obatala. 10. “Awon tolotolo ti kekere pmpde fii irungbpn sewiirii:“a da a fun Obatala Oseere-igbo ti nwpn ni ki o wa joye “n’ile Ifon. Obatala kp, o ni on ko je, ki nwpn sa fi on “je Baba-Arugbo. Nje Obatala Oseere-igbo, Arugbo “ile Ifpn! bi o darugbo tan ise wo I’o tun le se ti ebi ki “ ifi ipa O? O ni gbogbo ise ti Orunmla ba se ni gbogbo “agbaka aiye, ije mi ma ma mbe nibe; e ma ma je ki ebi “k’o pa Arugbo lie Ifpn o, Obatala ki ise-ku, Obatala “ki isokunrun, aba ti mo ba da ni Ifa yio se!”— Ogbe-Di. 11. “Oka gbe ile baba re o ni oro tire lenu, ere gbe ile baba “re ni pwun. Ola ti a fi fun erin ti ko fi ga, ni pwp-ija “re fi giin gbpgbprpgbp, eyp ma ni ti mariwo! Ohun “ t’o ga ti pwp erin ko to, pwp-ija erin a te e, eyp ma ni ti “mariwo ppe! a da a fun Obatala Oseere-igbo ti yio joko “si ibikan ti gbogbo irun-male yio maa wa nkan si i “lenu. O ni bi on ba pase fun pkan ti ko gbp gbogbo “awpn egbe re iyoku a dawpjp ba a wijp.” —Irete-tutu. O ye ki a se aropp gbogbo akiyesi ti a ti mu jade ninu cse-ifa wpnyi. Ekini ni pe, awpn baba wa mp, nwpn si ni imp na li cro nigbagbogbo, nwpn ko si nse tabitabi ki nwpn to jewp imp yi pe Enikan mbe ti ise Eleda ohun gbogbo, ti ise Oiuwa ohun gbogbo, ti o si ni ipa, pla ati agbara gbogbo, Oluware na yi ni nwpn mpe li Olprun Olodumare tabi Oba prun. Ekeji ni pe ninu planla Olprun ti enia ko le mp titobi re yi, Olodumare ti fi Enikan se ibikeji ara Re, On a si maa pe Oluware si imp ninu ohun gbogbo. On a si maa fi ohun gbogbo han a. On si fi i se eleri ara-Re ninu ohun gbogbo, lobe ti ko si ohun ti Olodumare mp ti Oluware na ko mp.

18

ko si si ohun ti Olodumare ri ti On ko ri. Eni na ni nwon mpe ni “Orunmla, Eleri ipin, Ibikeji Olodumare.” Lgdo eni yi nikan ni nwon si gbagbo pe enia le gbo ododo ohiin enu ati ife inu Olodumare. Eketa ni pe ninu planla Olorun ti enia ko le mo titobi re yi, Olodumare ti fi Enikan se ibiketa ara Re, On a si ma ran a lati mu gbogbo ero, aba ati ipinnu On se; ati pe Olodumare fi gbogbo ile isura erg-ise sabe gwg ati ase Oluware na, fun ati maa mu gbogbo ero, aba, ati ipinnu Re se. Oluware na ni nwgn mpe ni Obatala Oseere-igbo Alabalase. Ekerin nipe Olgrun Olodumare ko le ku, ko si ni iku, ko tile si gna ti On fi sunmg wa rara, ti a fi le ro iku si i. Be gege ni Orunmla ko le ku, beni ko si ni iku; sugbgn o ti sunrag enia leekan ri tobe ti o wa si aiye yi lati wa fi aiye si eto, araiye si gbero iku le e lori, nwgn k’gte mg g, nikehin o binu ta okun ti o ba goke pada Ig si grim. Be gege ni Obatala ko le ku, beni ko si ni iku, a ko ri on paapaa laarin enia ri, sugbgn a ri ise re ninu gna gbogbo ti ase re ba ba Ig;— bi ninu mimu eda titun wa si aiye ninu iygnu re ni o, tabi ninu wiwo ohun ti o ti wa ri pale ninu ibinu. Ekarun ni pe awgn meteta yi, Olgrun, Orunmla, ati Obatala, li a npe ni Orisa; sugbgn Obatala li o ni orukg na ni pataki. Awgn ohunkohun ti o ba kii ti enia mbg lehin awgn meta yi li a npe ni Male tabi Imale. Latinu akiyesi wgnyi o ye ki a fi ohun we ohun, ki a fi grg we grg, ki a le mg daju bi o ba se pe awgn babanla wa ti ja gna img Olgrun otitg nipa mlmg ati bibg Olodumare, Orunmla ati Obatala, bi Olgrun. Ifiwe 1. A ko le wipe awgn baba-nla wa sina ninu ero wiwa Enikan ti ise Heda ohun gbogbo, ti o si je Oluwa ohun gbogbo, ti o si ni ipa, gla ati agbara gbogbo, tobe tl a fi le pe Oluware na ni Olgrun Olodumare Oba grun. A tile le yin aapgn ati ifiyesile ti o mu wgn ni ero ati img yi:— paapaa bi nwgn ti se ga tobee ninu ero de ibiti nwgn fi pinnu pe Olgrun Olo­ dumare ko le saini ori-eya ninu iwa-Olgrun Re aiyeraiye. Qrg mimg Olgrun ninu Bibeli ti wipe eyi yio ri bee fun awgn keferi. Romu i., 19, 20.

19

“Niton ohun ti a mo niti Olorun o han ninu won; nitoriti Qlorun ti fi i han fun won. Niton ohun Re ti o se alaihan nigba ati ojo iwa, a ri won nigbamgba, a nfi ohun ti a da mo o, ani agbara ati iwa-Olorun re aiyeraiye, beni nwon wa li airiwi.” Sugbon lati inu imo won yi, ati latinu aajo ati-ka ori-eya Qlorun pe sansan ni isina won wa here. Romu i., 21—23. “Nitori igbati nwpn mo Olorun, nwon ko yin i logo bi Qlorun, beni nwon ko si dupe; sugbon nwon wa idi asan ni ironu won, ati aiya were won si di okunkun. Nwon 'npe ara-won li plogbon, nwpn di asiwere; nwpn si pa ogo Qlprun (i ki idibaje da si ere ti a se bi enia ti idibaje, ati bi eiye, ati bi eranko elese merin ati bi ohun ti nrako.” Awpn baba wa ro pe niwpn bi awpn ba ti ni imale pp to, nwpn bee ni nwpn mbuyin fun Oiodumare pp to: nwpn ko ro pe o bu Qlprun li pla kii lati ni elekeji ti mba a perb, li yi o si maase ohun Re, sugbpn sibesibe ti ki yio je Qlprun kanna pelu Re; tabi lati ni eleketa ti yio ma mu gbogbo aba ati ase Re se ninu iseda ohun gbogbo ati ninu iparun ohun gbogbo. Nwpn ko ro pe o bu Qlprun li pla ku lati da ti On ti Esu pp ninu impran-kimpran tabi isekise. Nwpn ko ro pe o bu Qlprun li pla ku lati mu ninu orukp ati oriki Re ti o daniloju pe ko tp si enikan lehin Qlprun, fun awpn clomiran ti o daniloju pe nwpn ki ise Qlprun. Gbogbo ero ati imp ati isin wpn dibaje patapata nigbati nwpn ypri re si pe ko se abiiku si Qlprun bi a “pa ogo Re da si ere ti a se bi enia ti idibaje, ati bi eiye ati bi eranko elese merin, ati bi ohun ti nrako.” “Nitorina ni Qlprun si se fi wpn fun iwa ceri nitori ifekufe pkan wpn, li aibpwp fun ara wpn ninu arawpn: eniti o pa otitp Qlprun da di eke, nwpn si nteriba, nwpn si nsin eda ju Eleda Ip, eniti ise Olubukun aiye ainipekun. Amin.” "Romu i, 24, 25. Ka ese Ifa ti o tele ila wpnyi, ki o si fi wo bi otitp tabi aspdun ni gbogbo ohun ti a ti nsp lati oni. 12. “ Qse-Tura Olure! kplpbp ti enu mi wa gbitree, / “ kpipbp! Ki atikun ki o ti-kun, ki ayp-’kere yp ’kere:- V/ “a da a nijp Oiodumare dijp ase fun gbogbo iriinmale, “o ni ki nwpn ma je, ki nwpn ma mu wa f’oju kan On “n’isalii orun.” —Ose-Tura.

20

Ki a mu ese-ifa yi wasi egbe 2 Kor. vi.

14— 16.

“Nitori idapo kini ododo ni pelu aisododo? Idapo kini imple si ni pelu okunkun? Irepo kini Kristi ni pelu Beliali....... Irepo kini tempeli Olorun ni pelu orisa? Nje bi ko ba se ohun eeri fun Olodumare ti awon baba wa nsin lati se ase fun gbogbo irun-male lati wa je, dajudaju awa mo pe nwon ko ti mo otito Eniti Olorun Olodumare ise, beni nwpn ko ti iwa a ri.

J

13. “ Igiin to bayi ko I’ogbe s’ori, akalamaigbo to bayi ko “fi jpjp s’prun:— a da a fun Orunmla nijp gbogbo irunmale “nip sodo Olodumare Ip gba atenuje.” —Iwori-Oka. Ki a mu ese-ifa yi wa si egbe Jobu xxxiv., 10 ati Jak. i, 13. “Nje nitorina e fetisile si mi, enyin enia amoye: o lodi fun fun Olprun ti iba fi huwa buburu, ati fun Olodumare ti yio fi se aisedeede” “Nigbati a ba dan enikeni wo, ki o mase wipe lati pwp Olprun wa li a ti dan mi wo; nitori ti a ko le fi buburu dan Olprun wo; beni ki idan enikeni w6.” Nje bi ko ba se ohun eeri fun Olodumare ti awpn baba wa nsin lati fi atenuje fun enikeni, dajudaju awa mp pe nwpn ko iti mp otito Eniti Olprun Olodumare ise, beni nwpn ko iti iwa a ri.

v /

14. “ Ko si ibiti afeefe ki ife de, ko si ibiti efuufulele ko le ja “re;— a da a fun ikp ti Olodumare nran lise, nwpn ni, “eniti o ran nyin lise I’eo maa purp mp jeun lailai: sugbpn Oluwa nyin ki ir’ajo, ojukanna li Oluwa nyin igbe ti ohun gbogbo ti mba nfe iba a. Nje enikeni ti o’ wu “t’o fidan, ti o ni ise ti e je ko sian, ti o ba ni oiii li on ifoju kan Olodumare, ti o ba Ip ko ni iwa mp, ero-ehin ni yio ma gba ejp re ro, ero-ehin! Nje enia kan ki ija “ irp mi lehin; irp ti mo ba pa mp pba ni ngo maa fi “jeun. Eniti o ba si wipe, on ko ni saija irp mi, ero-ehin “ ni yio gba ejp re ro, ero-ehin.” — Eji-Ogbe.

21

Mu ese-ifa yi wa si egbe Iwe Owe vi, 17. “Ete-eke li Oluwa korira.” Ati xiii., 5. “ Olododo korira etan.” Ati xix„; 9. “ Eleri eke ki yio lo laijiya, eniti o nseke yio segbe.” Ati X X ., 17. “Oiije etan dun mo enia; sugbon nikehin, enu fe li ao fi tara kiin.” Ati xxi., 6. “Ini isura nipa ahon eke, o je eemi ti a nti sihin ti sphun Ipwp awon ti nwa iku kiri.” Nje bi o ba se ohun ti o rorun fun Olodumare ti awon baba wa nsin lati fi iru awon ti a ka ninu ese-ifa ni se ikp ati oji§e Re, dajudaju awa mp pe nwpn ko ti imp otitp Eniti (ilprun Olodumare ise, beni nwpn ko ti iwa a ri. 15. “Ekeregbe jeun midemule, adifa fun pkpnrin* ti ori re a “k’aiye nre ese Olodumare Ip gb’iwa bp; a ni ki o rii akara “kansoso pelu pgbp kanla, o gbp, o ru; Elegbara mu “akara na Ip iduro si pna-pfun Olodumare.”—Ose-Rosu. Bikosepe enia fi itan yi se erin rin, ki o si kuku dake jeje. Sugbpn nigbati awa ka Psalmu cxlv., 9. “ Oluwa seun fun pni gbogbo; iypnu Re si mbe lori ise Re gbogbo.” Ati xxiii, I, 5. “ Oluwa, li Olusp-agutan mi, emi ki yio se alaini.. Iwp te tabili onje sile niwaju mi loju awpn pta mi; iwp da ororo si mi lori; ago mi si kun akunwpsile.” Ati Ise xvii., 28. “ Nitori Ipdp Re li awa gbe wa li aaye, ti awa nru, ti awa si li *Itan okonrin na !p bayi pe nigbati o rubo yi tan, o Ip siwaju O lodum are, o b a a, a k a ra na nfun u Iprun Ipwp, o yara kunie, on ni "O lodum are, m o m a si nip sode aiye w a n a o ,” sugbpn O lodum are fi ori dahun pe O n gbp; pkpnrin yi d ahun o ni, ‘‘Bi m o ti nip yi, ngo n ’ow o ii’owo n ’o w o ;” O lodum are fi ori dahun. “ Bi m o ti nip yi, ngo n ’aya ii'aya n ’aya,” O lodum are fi ori dahun pe beeni. “ Bi m o ti nlo yi, ngo hi’m p, bi’m p ” O lodum are fi ori dahun. “ Bi m o ti nip yi, ngo pe titi, lili, titi,” O lodum are fi ori dahun ni idahun eniti a ra nni pe ki o jpw p dide ki o m aa Ip wayi. Bi pkpnrin yi ti kpja orere prun tan ni a k ara yi hp sisale ku ro Ipna pfun O lodum are, oju re si wale, o si beere Ipwp ,iwpn ti o jo k o yi i ka pe, esi w o li on fi fun pkpnrin ti o dide Ip nisisiyi? Nwpn dahun pe, “ ko si.” O lodum are ke “ H a !” N w pn ni nw pn yio '.arc Ip pe pkpnrin na pada. O dahun, o ni, “ E m a yp a ra nyin lenu, iiitoriti ki ise p ran re: nigbati ng ko ti le d a a lohun ki o to idide Ip k uro iiiwaju m i; e jpw p re bee: bi yio ti ri fun u li aiye li o wi ni.” Beni pkpnrin ti ori re a k ’aiye ja d e Ip sinu aiye, o n ’owo, n ’owo, n ’ow o; o n ’aya, Ii’aya, n ’ay a; o bi’m p, bi’m p, bi’m p bim p: o pe titi, titi, titi, ko si si ohun kan ti o ku ti pkpnrin n a fe ti ko ni. O hun kan ko si baje ninu ohun gbogbo ti o ni titi o fi fi aiye sile.

22

emi wa.” Ati Romu. viii., 28, 32. Awa si mo pe ohun gbogbo li o nsise po si rere fun awon eniti nfe Olorun, awon eni ipe nipa ipinnu tire.......Eniti ko da Omo Re si, sugbon ti o li i fun gbogbo wa, yio ha ti se ti ki yio fun wa li ohun gbogbo lofe pelu Re?” Mo ni, nigbati awa ka iru orp wgnyi ninu iwe mimo Olorun, a ni igboiya lati bi awon baba wa leere pe, nje Olodumare ko ma je fi. rere fun enikan wa aiye laijepe oluware na k’ebp k’oogun ti i o? 6 daju li eyini pe nwon ko ti imo otito Eniti Olodumare ise, beeni nwon ko ti iwa a ri. Ifiwe ekeji:— A ko le wipe awon baba-nla wa sina ninu ero wiwa Enikan ti i§e Oludamoran pelu Olorun, ti isi ise Eleri gbogbo ipinnu ti Olorun ji kutu se lori eda Re gbogbo; Eniti Olorun Olodumare ki iro ohunkohun laifi imo re si i, tobee ti a fi le pe oluware na ni, “Eleri-ipin, Ibikeji Olodumare.’ A tile le yin aapon ati afiyesile ti o mu won ni ero ati imo yi, Paapaa bi nwon ti se ga tobee ninu ero de ibiti nv/on fi pinnu pe, Eniti ise ibikeji Olodumare ko le se aima ni iwa re lati gbogbo igba ati akoko ti Olodumare tikarare ti wa, ati pe eniti ise eleri ipin gbogbo eda ko le saima je ohun fun Olodumare. Orp mimp Olprun ninu Bibeli wipe bee dandan ni nkan nwpnyi ri. (a) Ninu Gen. i., 26 a ri Olprun ba enikan gbimpran nigba dida enia, a si ri ipin ti o yan fun enia nibe pelu. (b ) Ninu iwe Owe viii., 22-25 a ri pe enikan ti ise Qgbpn Olprun ti ni iwa Re pelu Olprun lati aiyeraiye wa. (d)

Ninu Isa. ix., 6. A pe orukp oluware na ni Oludamp-

ran. (e) Ninu John v., 20. A ri pe ko si ohun kan ti Olprun nse laifi han Kristi. (e) Ninu Heb. i., 1-2 A ri pe Olprun fi Kristi se ohim lati ba awa pmp araiye sprp li pjp ikehin wpnyi. Ko si eniti o le fi ibarale to gbogbo ese wpnyi si egbe ero ti awpn baba wa ni sipa ti ipo Orunmla li egbe Oludumare, ki o ma wipe, dajiidaju awpn Keferi ti ni imp wiwa Jesu Kristi.

23

Emi pelu ko le wipe, nwpn ko ni ireti iru enikan ti yio ri, ati ti yio se bi Bibeli ti so fun-ni pe Jesu Kristi ri, ti o si ti §e. Nitori a gbg nwpn §e ireti^enikan.—Ompliworogto. lati wa f itun aiye se; nwpn si wipe Oiuware kansp4 P_na.,yip^je OmoJ AjSmye ali Omp Ajalprun. I Sugbpn pataki ohun ti mo fe tenump nihia ni pe Orunmla ni oju gbogbo awpn baba wa nwo bi eni na ti mbp wa itun aiye se. Ipo ti nwpn to o si li egbe Olprun jeri si eyi. O kii ki a fi ban pe, Orunmla kima lati dahun gbogbo ireti ti nwpn ni si ati-ni atunse aiye ati igbala emi nipase re: lehin na, ki a wa si oju igbagbp ati ireti wpn kuro lati ara Orunmla Ip si ara Jesu Kristi. Ka ese-ifa ti o tele ila wpnyi, ki o si fi wo bi otitp tabi aspdim ni gbogbo ohun ti a ti nsp lati oni. 16. “Awpn olotitp, awpn Olpmpran, awpn Areegesian pmp “Ewi, ni ns’ pmp awo Orunmla nijp ti o nsaisan, ti o nw’ “eni ran Ip ibeere Ipwp Olodumare. O ran Olotitp Ip, “o gbp ebp, sugbpn o ba ibomiran Ip, ko pada wa jise fun “Orunmla: o ran awpn Olpmpran; nwpn Ip, nwpn “ ko pada wa jise fun Orunmla; o ran Areegesian, o “Ip ko pada wa jise. Nigbana ni Esu wa ke ppa le “Orunmla**Ipwp, o si ti i lehin Ip if’oju kan Olodumare “o si gba imularada bp*„, ibe.”—Ogbe-Guda. Ki a mu ese-ifa yi wa si egbe 2 Kor. vi., 14-16, “ Irepp kini Kristi ni pelu Beliali?” Atilehin wo ni Kristi iba reti Ipwp esu? Dajudaju, awa mp pe Orunmla ki ise Kristi na. * N igbati O runm la ntogegee lo sodo O lodum are, o nkorin bay! p e:— A fe ’ni a o r ’eni, E nia w pn o, enia: A w pn O lotitp, E nia w on o, e n ia : A w pn O lpm pran, E nia wpn o, E nia; A w pn A reegesian pm p Ewi, E nia won o, Enia. ** lyo k u n itan n a wipe, nikehin O runm la p a d a w a si ile aiye, o la, o lu. Awpn pdale pm p aw o re m eteta ni gbp okiki re nibiti nw pn wa, nw pn si pada w a wipe, aw pn tu n fe bp spdp re. $ugbpn O runm la kp w pn, o ni, “ Sebi e ti ro pe ngo k u ni? Iw aju rere ni ki p m aa s’aw o ti nyin Ip.”

/

24

17. “Ekiti bababa adifa f ’Orunmla ntu ’wo eni jp laiwi fun Esu.”*—Iwori-Turupon. Ko si onigbagbp kan ti eyi ki yio ri lara, lati gbp pe Esu mba eniti a npe ni alatunse aiye wi pe, eese ti ko fi pran re le on Ipwp Id on le ba a se e; nitorina ni a se iwipe, ki ise Kristi ti wa ni Orunmla awon baba wa. 18. “Otiiruppnkanran, Otiiruppnkanran adifa f ’Orunmla “pta meji nro I’idi esu de e lati pa.*,^-Oturuppn-kanran. O ya-ni-lenu pe, eniti a npe ni Ibikeji Olodumare, le ma gbe ebp Ip si idi Esu Ip iwure: nitorina ni a se wipe, Orunmla ki ise Olugbala tooto na.

* A so itan yi !o bayi pe, ni ijp keta ti O runm la ra §ru yi, ni eru n aa fo sanle ti o k u ; O runm la ati gbogbo ile re fi igbe ta, nw on si nsokun. Esu wole w a beere Ipwp O runm la pe, E se ti o fin s p k u n . O runm la dahun pe, pru ti on ra ni ijpta li o ku. Esu d ahun o ni, “T ani iwp O runm la tile wi fun ki o to Ip ira e ru ? Y ara Ip im u ewure kan w a fun m i.” O runm la fi ewurp kan fun Esu lojukanna. E su w a gbe oku eru n a Ip, o we e d a ra d a ra ; o ro o li asp, o ta ori fun u, o gba a Ipja d arad ara, o gbe e ip ijoko si ikorita, o fl orin si i lenu, o gbe ate sara siwaju re. Ojp n a je pjp ti gbogbo ero nw p Ip si p ja ; bi nw pn ti nkpja, ti nw pn nki oku yi lati ba a ra sara, ti on ko si dahun, olukuluku w pn nsare kpja. N ikehin ni A je n kpja Ip si pja, on ati pkanlerugba eru ti im aa ru igba pja re. Bi o ti de pdp oku yi ti o nfe ra sara, o ki i titi ko dahun, o beere elo ni sara re, sugbpn ko d a h u n sibe; inu w a bi Aje, o gba igi kan Ipwp aw pn eru re o fi lu oku yi, o n si subu lulp. Beni Esu fo jad e inibiti o ti sa pam p si, o si ke pe, “ H a! Aje, o pa eru O runm la!” Aje here si ibebe titi. sugbpn Esu ko fe; A je fi lati pru kan titi de ikpkanlerugba be: Esu kp k o fe, o ni afi bi Aje b a fi ara-rp pplu se ikeji-lerugba pru fun O runm la: bpni Aje pplu eru re 201 siwaju, ti Esu tele gbogbo wpn Ip si ile O runm la. E su pe O runm la, o ni, m o ri pniti o pa pru rp si pna pja, ni m o k o wpn w a fun p, ki o ko wpn sile o. A ti ijp n a ni A je ti ise pru O runm la. O runm la ru akeregbe 2, agbebp adip 2, ati 480 owo pyp, o so akeregbe 2 w pnyi kp a p a Ip iwure nidi Esu. Bi o si ti m bp ni aw pn akeregbe mejeji niu a ra, nw pn n ro pe “ M ’a p ’O kanran, ’m ’a p ’O turuppn, ’m ’a p ’O kanran, ’m ’a p ’O turuppn. M ’a p ’O kanran. A w pn p ta mejeji ti o ti nieri de e nidi Esu gbp iro yi, nw pn sebi a ra ija ti Q runm la ti m u si w pn li p pp tobee; nito rin a nw pn yara salp, nw pn nwipe. “ E niti k o tilp ti iri w a ti o leri to yi, nigbati o ba Ip iri w a nkp?” Beni nw pn salp, O runm la si segun wpn.

'25

19. “Awo rere To da f ’Orunmla nigba awon araiye nseke “si i, ti nwon ji ikiin kan lo ninu ifa ire: Orunmla rubo si* “Esu, Esu ni ki o lo ifpkanbale, yio ri ohiin re pada.”— Oturupoii-Rete. Gbogbo ohun ti o wa ninu ese-ifa yi li o lodi si ireti ti a ni si Orunmla, biosepe on ni Olugbala tooto na. Bi iyoku ko daniloju rere, pkan daniloju pe eniti nfi obi ran ara ile re lo ijo ni idi Esu ko ye li eniti a ba maa wo fun igbala wa kuro lowo Esu. . 20. “Okan sa sa lo da fun Ifa nigbati gbogbo aiye yio ma “wipe ‘Ifa sa:’ a ni ki o wa enikeji kun’ra, o yara yihiln“pada, o ni ‘Owo sa, Owo sa.” —Oguda-Sa. Biosepe lotitto ni Orunmla mo ara-re ni ibikeji Olodumare, o ha je wipe owo sa ni enikeji on? Nitorina ni awa se mp daju pe Orunmla ki ise Olugbala na ti pmp araiye iba gbekele lo sodo Olorun. 21. “Mo sare titi mo ko Oluwo o nf’osu te’le wanraanraan, “mo ni, tani nip inn igbo? O ni awpn pmp-awo ti ori “wpn ko mp Ton nre iwe ri wpn fun wpn; mo si rin rin “gbere mo ko Araba o nf’osu te’le wanranran, mo ni, “tani nip inu igbo? O ni , awpn pmp-awo ti ori wpn ko “ mp Ton nre iwe’ri wpn fun wpn:- a da a f ’Orunmla “ti yio we’ri pkan-lenirun’male, t’o ni tani yio ha we “t’o n f ’on?” —Irosu-bara. *K o pe lehin ti O runm la ru b p si E su tan ni E legbara bi pniti awpn araiye ra n ip iji ikiin O runm la, o Ip if? pkan n inu aw pn aya O runm la pelu. N igbati prp aw pn raejeji nclun, pkpnrin n a ko m p igbati on jew p ole n a fun obirin yi o si fi ikiin n a fun u. O birin n a si m u ikiin n a w a fi fun pkp re. N ijp na ni O runm la m u egbinrin obin kan le aya re n a Ipwp, o si wipe, ki o Ip fi ba on yin A w o rere nidi Esu ni ita. O birin de idi E ju o nk p rin bayi p e :- “ Jo ko mi o gb’obi, Av/o rere.”

II m :— .d, m ld.,d: I, 1 r:— .r, r,l r :— 11 jo ko mi 1 o gb’o-bi, I A - w o re-re: II m :— .m ,m 1 d.,d: 1,1 1 d :— . d, did :— 11 Jo ko mi ogb’o-bi. A- wo re-re.

26

Eniti o je ibikeji Olodumare nitooto ha je fowosowopo pelu awon irunmale lati fi won joye-koye kan sabe ara re?

't

p

Ifiwe eketa:— A ko le wipe awon baba-nla wa sina ninu ero wiwa enikan ti ise owo fun Olorun lati se eda ohun gbogbo, ati lati mu gbogbo ibinu Olorun se si ara awon ota Olorun. Ipa ati ola re po tobe ti nwon fi mpe e ni Oba-nla tabi Obatala. A tile le yin aappn ati afiyesile ti o mu won ni ero ati imo yi. Paapaa bi nwon ti §e ga tobee ninu ero de ibiti nwon fi pinnu pe, Eniti ise agbara nla Olodumare ko le saije Agba ninu ojo, ninu iwa-tutu, ati ninu iwa-mimo. ■ I: ■i*-i _ ’I O dara nigbati nwon wipe, Agba-arugbo ni. A ka nmu ese kan Ose 2 bayi pe, “Sanda ni is’awo Eleriipe, Ire-ko“ seje m is'awo Iledidi, ikin were-were owo otun igba “obi-ifin ni ije, ikin werewere owo osin igba obipa ni ije: “eiye mefu-mefii, mefii-mefu ringindin to tinu pgan “ dide ni ije igba atare;— a da a fun Obatala Oseere-igbo “ a ni ko rubp nitori arugbo ni, ki iya ko ma ba je e. “ Obatala gbp, o rii. Nje ori ki ifp ahun, aiya ki idim “igbin, ojojo ki is’okuta ti mbe ni isale omi, Obatala “ ko darugbo ailedide.” _ Ka eyi mp ese ti o wa ninu ipin 10 ninu ori yi kanna. gbogbo eyi si egbe Dan. vii., 9, 10

Fi

“ Mo si wo titi a fi sp ite wpnni kale, titi eni agba pjp na “fi joko; asp eniti o fun gege bi egbpn owu, irun ori re “si dabi irun agutan ti o mp: ite re je pwp ina, ayika-kekc “ re si je jijo ina, Isan ina nseyp, o si ntii jade lati iwaju re “w a; awpn egbegberun-egberun nse iranse fun u, ati awpn “egbegbaarun nigba egbaarun duro niwaju re: awpn “ onidajp joko, a si si iwe wpnni sile.” O dara pupp nigbati nwpn nwipe oniwatutu ni Obatala. A ka ninu ipin 8 ori kanna yi pe, “iwa re rp pesepese” ati bayi pe, “eseso ma ni t’Obatala o, eseesp ni el’epo irin bi ile ba nyp, eseesp.” Fi gbogbo eyi si egbe Isa. xliv., 2, 4. “ Nitori emi yio da omi lu eniti ongbe ngbe, ati isan omi si ile gbigbe: emi 0 da emi mi si iru re, ati ibukun mi si iru pmp re. Nwpn o si Ml soke laarin koriko, bi igi willo led ipado.”

27

O dara pupo nigbati nwon ba wipe oniwamimo ni: gbogbo wa li o si mo pe, iwa mimo yi ni nwon nfi aso funfun se apeere re. Ese kan ninu Oturatutii wi bayi pe, “Epo kete ilia kete lo difa fun Obatala Oseere-igbo (bi a ba ko asp rere sile a ko gbodp fonna si i), nti ode Iranje lo gunwa lode aiye.” Ki eyi we Dan. vii., 9, 10. Sugbpn pataki ohun ti mo fe tenumo nihin ni pe Obatala ni oju gbogbo awpn enia ile wa nwo bi pwo Olprun ti nmu gbogbo ipinu se fun Olprun, iba sc si rere, iba se si ibi, gege bi Olprun ba ti nfe e, eniti o ba si ti ri i, o ri Olprun. Ipo li nwpn to o mp li egbe Olprun jeri si eyi. O ku ki a fihan pe Obatala naa pelu kuna lati dahun gbogbo ireti ti a ba ni si iru eniti o ri bi a ti se apeere Obatala si. Ka ese-ifa ti o tele ila wpnyi:— 22. “Kuriikuru b’oju opopd ijokun t’Ma bo’le:— a difa “f’Oba-nla Ogiribajigbo; Nwpn be Obanla titi, pdun “kpkanlelogim li a ri afin; nwpn ni eetiri? O ni itanna “on ni eyi: nje enyin kb mp pe afin ni itanna orisa?”— Iretete-Gbe. Bi o ba sepe Qlprun Olodumare paapa ni awpn enia ile wa fi Obatala se apejuwe re, ese yi fihan bi nwpn ti ro Olprun iia si asoro-ibe ati onroro, bi o ba si se pe alagbawi lasan ni nwpn fi Obatala se Ipdp Olprun, eru ki yio ha ba-ni, nigbati a li pdun mpkanlelogun bebe pran Ipdp alagbawi, sibesibe ti o si na-ni dandan, melomelo nigbati a ba fojukan eniti a se liaapaa. Fi ese ifa yi si egbe Eksodu xxxiv., 6, 7. “ Oluwa si rekpja niwaju Re, o si nke pe, Oluwa, Oluwa, Olprun alaanu ati Oloore pfe, onipampra, ati eniti o pp li oore ati otitp; eniti o mpa aanu mp fun egbegberun, ti o si ndari aisedeede ati irekpja, ati ese ji; ati nitotp ti ki ije ki elebi Ip li aijiya; a maa l)p ese awpn baba wo lara awpn pmp, ati lara aw'pn pmp-pmp lati irandiran eketa ati ekerin.” Ati Joeli ii., 13. E si fa aiya nyin ya, ki isi ise asp nyin, e si yipada si Oluwa Olprun iiyin, nitoriti o pp li oore-pfe o si kun fun aanu, o Ipra lati binu, o si seun pupp. O si ronupiw'ada ati-se buburu.” Ati m u li, 17. “Ebp Olprun ni irobinuje pkan; irobinuje ora aiya, Olprun, on ni iw'p ki yio gan.”

28

23. “Epo kete, k \a kete; To difa f ’Obatala “Oseere-igbo “(bi a ba ko aso rere sile, a ko gbodo fon ’na si ij, nti ode “Iranje lo gunwa lode aiye. O f ’aso funfun bora, o m’emu “yd tan, epo fo si i I’aso.” —Oturatutu. Nje epo iba ma fo si Obatala li aso, on ki ba ma mo pe emu amupara kd dara? 24. “ Arugbo gbd-gbo-gbo o ni, on ko le sise mo, o ni, “eyiti on ti nse nigba on ni eje I’omi sorosoro bee Ton ko “si la; o ni, sugbon bi on ti gbo to yi, on nfoso on 6 “ nmo gaara, beni pkonrin ko le fp’sp re girigiri:— a da “fu Obatala Oseere-igbo nijp ti o ni on ki yio sare kiri “mp. Nwpn ni ki Obatala rubp ibujoko, Obatala ru “ ekuru t’on t’ori o fi bp prim re.” A ko le ka ese yi ki a ma beere iru ibujoko wo ni iru Obatala iba maa rubp re? Ta si ni prun re ti o nfi ebp wpnni bp? 25. “Eni t’o kunle t’o gbin’ka, ori onika n’ika ihu le:— “a da a fun Orunmla* nijp ti o nip te Ogun n’ifa.” —Irosu-Addka. Gbogbo ohun ti a sp nihin si Orisa ko ye eniti a pe li Oba nla rara, bio basepe awpn keferi ni imp ti o la gaara nipa eniti Olprun tootp ise. * N igbati O gun Ip itpfa lodo O runm la, ko ni ohun k o h u n li owo re lati fi rubo, bikose ida kansoso n a ti m be Ipwp re ti isi im a fi se p kunrin kiri. O runm la gba ida kansoso n a yi Ipwp ogun, o fi rubp na. O runm la si fi ida n a ti si k p rp k a n ni yara ile re. N igbati O gun ko ni ida m p, o nip ise jpeje kakiri, o si bprp si isere bi iwere kakiri ode, aw pn pm p were a ti agbalagba si nw p to p Iphin: nw pn ko tun sa fun u m p bi ti atijp. N ijp ti O gun sere bayi de pdp prisa ti on ti pw p enia lehin re, ni O risa bi O gun leere pe, kini ba iwere ise k a ode ba a? O gun dahun pe, airikansekan li o b a eyi ba o n ; nigbati O runm la ti yan ida kansoso pw p on li ebp, ti on si ti fi fun u, ko si ipa kan ti on tun le se m p. O risa ti o ti ni ibinu si O runm la ri, kp O gun pe ki o yara Ip gba ida re Ipwp O runm la, tabi ko m p pe iporun re ni ndan? Beni O gun p ada tp O runm la Ip beere ida re, O runm la si m u u fun u. Bi O gun ti Ip ta n O runm la yara gbe Ifa sile, o b i i lere ohun ti on le se ki pw p O gun m a k a o n ; Ifa ni ki o fi a kukp kansoso ti o ni ati ig b in lb r u b p . O runm la gbp o ru. O g u n y a lp s p d p O risa o si fi ida re ban a, nigbana ni O risa tubp k p O gun pe ki o !p gbesan lara O runm la, ki o Ip kplu oko O runm la ti o w a leti oko ti on. O gun ni on k o m p ibiti oko na wa, O risa ni k o si elom iran ti o ba aw pn mejeji m u oko si pna ibe, bi O gun ba ti nip li akukp, ibikibi ti o ba kp gbp kikp akukp, ki o ya sibe, nitori oko O runm la ni a kpkan. Beni O gun fpn le pna, sugbpn ko gbp ohun a k u k p titi o fi kpja oko O runrnla, nitori akukp

29

26. “Koko aso sereke, Ijireege-ijigee, adifa f ’Orisa nlo si “ilu Akoko, nwon ni k’o ru igbin meji k’o maa te bo “ohun. Orisa kp orisa ko ni, o d’phun tan a pa, ‘pa a, “pa a, a ka a I’ehin, a ga a, I’ese: Orisa wa pada de awpn “awo ni eru goke, gbogbo ohun di merinmerin, Orisa “ru; Esu ni on yio sivvaju re lo si ilu Akoko, o ni, sugbpn “ki Orisa fi aso funfun bora patapata ki o gba ok,e oju “prun yp. Esu de ilu Akoko, o ni, ki gbogbo ilu maa )p “gbe pna ni pdpo ehin odi ilu, gbogbo ilu jade Ip igte “pna: Esu ni ki nwpn woke, nwpn gb’oju soke nv/pn ri ““alaspfunfun; Esu ni ‘Tani ni? E ho inp p’ nwpn ho “mp p wipe, Obatala 6!’ Orisa dahun loke wipe, Obatala “kini e ri lara mi? se emi ti e pa-pa-pa ni ijeta ni yi? “Esu ni, e je pohiinda ki e maa da igbin mejimeji.’ Nwpn “da a nitootp ile kun, Esu si fi ba w'pn be Orisa. Orisa ^ “ni bi nwpn ba wipe ki on gbp, ehin on ti nw'pn ka, “ki nwpn si ma ka tiwpn bee geege, ese pn ti nwpn ga; “ ki nwpn si maa ga tiwpn bee gege, bi nwpn ba nse bee,’^ “pmp ko ni wpn lehin v/pn; sugbpn bi nwpn ko ba se “bee, to abariwpn! nwpn ko ni iri pmp bi lai. Gbogbo “ilu Akoko dahun pe ‘O se Atijpnaa ni a ti nwipe, ‘Aki ir’ “Akoko aiwphin, a ki iri Akoko aigase.”—Ogbe-Wpnrin. A ko le ka ese yi ki a ma beere pe eetiri ti o fi je pe Esu li o si nwa tun pna se fun Orisa. Esu li o si di eniti o mba Orisa te awpn enia ba labe ese re! Dajudaju eyi ki ise iru Olprun ti yio gba-ni Ipwp Esu. Ninu ori ti o tele eyi, ao wadi bi a ri ohunkohun tio jp ifihan Crp Olprun otitp ninu isin ti awpn enia ile wa fi njuba Olprun. kansoso n a ni O runm la ti fi rubp. O gun de iwaju ta n o gbp akukp kp, o ya sibe, o si kplu t’okunrin t ’obirin, t ’aja t ’eran ti o w a li oko O risa, o si ko gbogbo wpn m bpw a si ile: ninu gbogbo eyi o sebi oko O runm la ni on ko. K i o to de ilu ni O runm la pa igbin 16 na rubp, o si fi karahun w pn kp si enu pna ita re: bi O gun ti m bp ti o ri k arah u n igbin wpnrii, o sebi ile O risa ni, o si bpresi iyin O risa pe, o seun ebo on ti o ti nru de on, pe ki nkan m a se on nibiti on Ip. O gun fi gbogbo ikogun ti o ko li oko lele iii ita O runm la o wa sare Ip kplu ile O risa, o sebi ti O runm la ni; O p a aja o p a eran, o ko gbogbo enia ibe ni igbesin, O risa tikararc ja lu igbo, o nke wipe, “ Emi ni rno sika m p a ra m i bayi!” L ati pjp n a ni ati nwipe, “ A ni k ’ogun m a j ’Q ja o j ’Oja, a ni k ’ogun m a j ’Ewisi o j ’Ewisi, a ni k ’ogun m a j ’lreje o j ’lreje ile O risa.” N igbati O runm la gbp id! gbogbo n k an w p n y i, o wa bp sode o n kprin jo kiri wipe, “ Ireje Togun ja o, ogun ko m a j ’Qw p ni ile O runm la, Ireje I’ogun ja o i”

30

Ori II

Isin ti a ba Igwo awgn baba wa ko ni ifihan Org Olorun otito lati duro le.

Gege bi ko ti si ninu ero awpn enia ni ile wa lati wipe Olorun ko si, beeni ko si ninu ero won lati wipe Olorun ti mbe ko ni ohiin tabi Ifihan-Oro. Sugbon ko si ifiihan-Oro ti a le ni igbekele si pe o je ti Olprun otitp bikose a ba ri eri pupp ninu re lati mu ki o daniloju pe, ifihan-Orp ti Olprun ni nitotp. Nje ibeere yi ko le saiwa nihin pe “ Kini a le pe ni Ifihan-Orp Olprun? Ki si ni eri ti a le fi mp p yatp si prp miran?” Orp Olprun ni eyiti a ba le jeri pe Olprun tikarare li o sp p fun gbigbp tabi ti o kp p sile fun kika awa enia. Lehin eyi,—Orp Olprun ni eyiti enikeni sp, tabi ti o kp sile, ibaa se nipa ase, tabi nipa imisi Olprun tikarare. Nje li pna mejeji yi ni prp ifi ije prp Olprun: Ona 1. Biobasepe Olprun tikarare li o sp p ti a gbp, tabi ti o fi ika re kp p sile ti a ka a. Ona 2. Biobasepe enia kan li Olprun fi prp na ran lati sp p fun gbigbp enia, nipa ase on tikarare, tabi lati kp p fun kika enia, nipa imisi on tikarare. Sibesibe pna mejeji yi ko wipe, ki pmp araiye mase wadi ohunkohun ti a ba pe fun wpn li prp Olprun: nitori ki enia le wadi ohun gbogbo li Olprun se fun u li agbara ero: yio si je ebi ti ara-re bi on ba se pie ati-wadi ohun, tabi bi on ko ba mu berebere ninu ero re tobe ti a fi fi aiyederu ohun fun u bi oju-owo nkan.

31

Awon eri pataki ti a nreti ki a to gba oro kan bi oro Olorun ni nwpnyi:— («) Oro ti ao gba bi pro Olprun yio sp ododo bi Olprun ati iwa-Olprun ti ri fun enia. ( b) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio sp ododo bi Olprun ati iwa-Olprun ti ri si araiye fun enia. ( d ) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio sp ododo bi enia ati iwa enia ti ri fun-ni. (e) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio fi ododo isin Olprun ban enia.

(/) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio kun fun apeere eso rere wpnyi:— otitp, ife, ife si Olprun, ife si pmpnikeji eni, iwa mimp, ati wiwa ogo Olprun. Ninu gbogbo pna v/pnyi ni Ifa kiina si ohun ti a ba pe li prp Olprun: nitori a ri i daju pe, Ifa ko sp ododo bi Olprun ati bi iwa Olprun ti ri fun-ni; kaka bee ohun ti ko ni laari miran li a ngbp ninu re nigbagbogbo si orukp ti o je ti Olprun: bi iru eyi:— 27. “Akasp f’ara file f ’ara file, agbpn f ’idi ta, adifa “f ’Odudua Oluwa mi Aterigbeji, nwpn ni ki o ru agbo “ kan ati egbaampkanla ki o ba le ni gbogbo pmp ti mbe “nile aiye. Odudua gbp o ru. Ayaani a ngbp ‘Pelel o, “pmp Odudua!’” —Ofu-Di. 28. “Bi a ba dupe oore ana a gba omiran: a da a f’ori nip “tprp Ola pmp Olodumare s’aya.” —Odi-meji. 29. “Palaka ese li o difa f ’akukp nijp ti t’onti irunmale nip “spdp Olodumare Ip tprp Arege pmp re s’aya”— Owonrin-Rete. Gbogbo ese nwpnyi ati iru bee miran fihan pe, ko si imp ti o daju pato niti eniti ise Omp Olprun ni pataki.

32

30. “Osa wo o, Iwori wo o. a da a fan Igiin, gbogbo aiye “p^cTnfe je e, nwon fan Oomo* Ig si isalu orun Ig bee“re wa.”—Osa-Wori. Iru img wo li enia le ni sipa Olodiimare bikose img ti o relejulg. Eleya ni gbogbo itan yi:— Olodumare nfe obi ifi se, ko ni, Oomg Ig gbe ti ojumjebg wa fun Olodumare, Olodumare ko si mg; bikose nigbati igun ti o wa iki Olodumare mg obi li obi tire! Iru Olodumare wo ni eyi e jare? 31. “Ifa ni ‘Ajgwo,’ mo ni ‘Ajgwo,’ o ni ohun a ba jg “wo ni igim :— a da a fun Ogiin, Olodumare nranse “pe e lode grun pe ki o yara wa wo ohun kan: Ogiin “ni on ko ma le nikan Ig grun o! O ya Igna, o pe Ota “ni ile Ado, o pe Erinmi li ode Owg, o pe Pepe li ode “Asin, o pe gbogbo male ti mbe Igna grun. Ogiin ko “gbogbo wgn ya si ile Orunmla, o ni ki Bara Agbgnni“regiin jgwg ba wgn kalg re iwo ohun kan Igdg Olodu“mare.”— Ogbe-Sa.

*Itan n a lo bayi pe gbogbo aiye pejo nijp kan ngbim p bi nw pn iba m aa pa avvpn eiye igun je : sugbpn nigbati imp wpn ko spkan si titp ati aitp na, nw pn ran O om p (O m pran) Ip si isalu prun Ip ibere wa. Igun ti o ti gburo imp buburu ti a m pa ti on, ko aarun itpni ati eji adibo, o di pdp babalaw o, ohun ti on iba se ki on le spgun aw pn ti npim p ti on yi. A o r:,,a ri O saw ori, a ni ki Igun ru egbinrin obi kan, ki o gbe e Ip spna prun. Igun gbp ebp o rubp. N igbati O om p de prun, o Jisp ti aw pn araiye ran a tan ; O lodum are ni on ko ti ri aye dahun nitori on nse nkan Ipwp, on si nw a obi lati fi se nkan n a pari, ki O om p jpw p w a obi Ip fun on wa. O om p yara p ada m bpw a si aiye lati wa iwa obi fun O lprun, bi o ti de ikorita aiye on prun, be li o ba egbirin obi ti Igun ti gbe w a ibe, o gbe e Ip fun O lprun, O lprun si dupe. O pp dip Iphin eyi ni Igun tikararp wa sode p ru n , w a ki O lodum are. O lodum are si m u ninu obi yi se e li alejo. Bi Igun ti yp obi yi wo, o ni “ H a! sa wo bi obi yi ti jp ninu obi ti m o fi spbp si ikorita p run lan a !” O lodum are Jiyan pe tire kp, Igun ntpnum p p pe ti o n ni. N igbana ni O lodum are ransp pe O om p nibiti a fi wp si o si bi i leere pe, “ N gbp, nibo lo ti ri egbinrin obi yi m u v/a fun m i lana?” O om p dahun pe ni ikorita aiye t ’on t’prun ni on ti ri i. N igbana ni inu w a bi O lodum are ti o si wipe, “ NJe pbp ni iwp tile k o w a fl fun mi ri? Bi o m p pe iwp k o le de inu aiye ka obi fun ara-re, iwp ki isp fun m i? Njp ng ko tun gbpdp ri p Ipna ile aiye m p, iwp Igun, m aa p ada Ip sinu ile a iy e : ko si pniti o gbpdp p a p jp li aiye.” A ti-pjp na li a ti nwipe “ Igun wa ni ile aiye, O om p w a nisalu p ru n : a ko ri O om p a ba jp Ig u n .”

35.

Ninu itan yi Ogun kofere gbon jii Oloduniarebayi? Nitoripe . a gbo pe Olodumare ti o gbo iwa ika ti Ogun nliu ni i!e aiye, o ti gbe ofin nla sile de e, o te eni daradara bo o tan, o wa.de igba funfun kan sori eni na. Nigbati gbogbo irimmale de ode orun, nwon ki Olodumare tan, nwon ni, nwon ira de o. Olodumare ni Ogun ni on pe ki o wa wo ohun ti on de sinu igba lohim yi. Ogun dide, o darb si awgn male egbe re wipe “Ajowo!” Awon si dahun wipe; “Ohun ti a ba jo wo ni igun!” Beni gbogbo nwon dide nigbakanna, nwon jumo rindeeti eni na, sugbpn nwon ko ti ese won kdn a ,. gbogbo nwon ga oriin si gkankan igba na patapata, ■nwon si wi lohun kanna pe, “ Ha! 0-6-6-6, ma-ii-a-a gun-iin-un 6- 0 - 5

!”

Gbogbo nwon si pada Ip ijoko. te Ogun ni ijo na si.

Beni pwp Olodumare ko

.32. “ Ifa kikp ni imiini imp ‘ifa, pna sisi ni imuni imp ’na;. “ona ti a ko ba rin ri ni ise ’ni ni sibasibo:— a da a fun “Osanyin nijp ti Olodumare de’gba sile npe Orunmla ki o “wa ik’ Ifa si i,* ti Osanyin ni on ka-sai ba a Ip, ti a“ni ki o joko, — Oran wa I’prun re; sugbpn ti ko “gbp. ” —Okanran-T uruppn. (a) Ko si eniti o le ka ese-ifa yi, ki o ma fe imp tani im Olodumare yi ti a nyan ebp aja ati ewure fun? Iru Olodumare wo ni eyiti o ni obirin? Ero awon baba wa sipa ti Olprun rele gidigidi! ( b) Ifa ko sp ododo bi Olprun ati iwa Olprun ti ri si enia. Eyini ni pe Ifa ko sp ododo ibatan ti o wa laarin Olprun *Itan yi wi siwaju p s O lodum are fi a b a owu funfun ba cj? a ra obirin re o si de a b a owu n a sinu igba funfun, o gbe e ka ori eni li g kankan, o si ni ki O runm la ki o w a ik ’ Ifa si i. O runm la gbe Ifa lele, a ri O kanranT u ru p g n : o si ki i titi o fi m g ohun ti m b? ninu igba n a : enu si ya O lodum are. O runm la yan aja kan ati ew ure kan li ebg, o m u mejeji jad e l?sekanna. N igbati O sanyin ti fi oju kan aw gn eran mejeji wgnyi, ara here si iha a papa, o ni o n yio p a aja n a nibe: O runm la k.p fun u, sagbgn O sanyin ko fe ig'og, bi o si ti nfi ihara m u aja n a kitikitikiti, gbe gw g re b a a li ese, ogbc nla si lanu. O sanyin subu lule ko le dide m g, nigbana ni O runm la ni ki nw on gbe e Ig si ile de on. N igbana ni O sanyin to wa fi a ra bale wg g sabc itoju O runm la. Es? Osanyin san, sugbgn k o si se isise file ra ra : nitorina ni O runm la se saanu r? nfun li ogoogun ewe Ifa ki o le m aa fi se oogun ta jeun. Bayi ni O sanyin ti .se di elewe.

34

ati enia. Awpn keferi ko mo Olorun li Eleda paapaa laisi elomiran li aarin. Nigbati a ba soro kan eleda loju awon keferi ile \va, okan won ko mo enikan paid ti iba dimii nimi awon eni meji ti nwpn mpe li Olorun Olodumare ati Obatala. Nitori ero olanla ati ov/o ti nwpn ni si Olprun Olodumare, pkanna gan ni nwpn ni si Obatala; nitori pipin ti nwpn ro pe awpn mejeji pin eda enia se. Nitori eyi kanna ni nwpn se ro pe ko si pna kan ti nwpn tun le fi sin Olprun Eleda won ju nipa sisin Obatala. Nwpn ka a si pe, ohunkohun ti Obatala ba ti fi fun wpn ni Olprun fun wpn, ohunkohun ti awpn na ba si fi juba Obatala, o de pwp Olprun. {d)

Ifa ko sp ododo bi enia ati iwa enia ti ri fun-ni.

Ko han si awpn keferi ile wa pe, a da enia li aworan ati ewa Olprun:— “li aworan Olprun e.n. lati jpba lori gbogbo ise pwp Olprun ti mbe li aiye li orukp ati fun ogo Olprun. Psalmu viii,. 4-6. “Nipa ewa Olprun,” e.n. li ododo ati li otitp iwa mimp.” Efes. iv, 24. Kaka ki nwpn mp eyi, nwpn sp ara wpn di erii lati maa bp awpn eda wpnyi. Iwa enia bi elese ko han si keferi li pna ti o to taara. (e)

“Ifa ko fi ododo isin Olprun han fun enia, beni

(/) Awpn apeere inu re ko tp enia si ododo iwa hihu bi ife, ife si Olprun, ife si pmpnikeji eni, iwamimp ati wiwa pgo Olprun. Enikeni ti o ba ka ese ifa ti o tele ihinyi yio mp otitp gbogbo ohun ti a ti nsp bp wpnyi, mo tile sa ninu awpn ese ti o dara julp ti Babalawo imaa fi isogo bi ofin iwa hihii:—

Abe 33. “Ogbe wa te k’ara kd rp wpn! Mo gba mo te n’iregun “ifa; nigbati mo gba, baba mi te mi. Ainpgbpn ninu.

35

“aimero, ainiwarere ni imu ni wo igbodu I’erinmeta; “oran esu ma ma ku. Bi a te ’fa, ti a de ’du, ti a g’elegbara “ se ’keta, oran esu ma ma ku o! Eese ti oran esu ha “fi kii? Bi a ba te ’fa tan, a ki ife birin awo, a ko gbodo “gb’aya isegun, a ko gbodo mu obirin alufaa wple “ kelekele lo ife, a ko gbodo b’obirin imule eni sika: “ oiuwo eni ki npe-ni bi li oran ki a se, Oran esu ma “m a k iio ! “Koriko ti erin ba te ki itiin gbe ’ri mo: enia lo te Akoda, “enia lo te Aseda, enia lo te Araba Oiuwo I’ode Ife “ni’fa: Orunmla Osingbo Olojo-Ibgn nikansoso I’a ko mo eniti o te e. Nie bi a ba te mi ngo tun ’ra mi te, “eewo ti a ba ka fun mi hgo" gBo; tite I’a te mi, ngo tun “ra mi te.’” 34. “Ise owo eni a maa pa-ni, bi a ba gbojule ara-eni, “iwa tutu a si gba-ni la:—a da a f ’Orunmla ns’awo r’Okun “Apa, o ni on nre itiin iwa Olokun se. Orunmla d’ohiin, “o yan ebo nigbanigba fun Olokun, Elegbara ni ko ni “riri ibi ko gbogbo re de Oke Itase. Orunmla nse ‘“Agbe gbe mi de ’le, ng ko ma ma jeru; k’ohun Olokun “maa g& inu Olokun o, ng ko ma jeru o; nijo ti ng ba “fe je eja, ’m’a ranse si Olokun, ng ko ma jeru o! Ki “ohun maa gbe inu Olokun o, ng ko ma j ’eru o.’ Enyin “ ko mo pe eniti o ba mo wura li a ita a fun! Orunmla nikan “ti o mo wura ni Olokun gbe e fun nijo to ko ti ko jeru “Olokun.” 35. “Ako ori ki ifo boroboro, adifa fun yangi a bu f ’ota “omi, a ni ki awon mejeji f ’obuko kookan bo ori won; “ota omi ru, yangi ko ru, Nje: “ Oyigiyigi ota omi o, “ Oyigiyigi Ota om i; x/ “Oyigiyigi ng ko ku mo, “Oyigiyigi ota omi’.* _____ II ni. 1, 1 : m. d. I m. m : m.> r- - - I I o - yi--gi- y i- gi

II d. m, m : d. 1, O -yi -g i- y i- gi II d. m. m : d. 1, O--yi -g i- y i- gi II d. m, m : d. 1, O -yi -gi -yi- •gi

0--- tSL 0 - mi o

I

d.

d:

d:

II

o—-ta o - mi

I

d,

1,

r, r : - - II

ng ko ku mo

I I

d.

d:

O

ta o mi

d.

II

^.

/

36

36. “Igongo gbe aatan jo wiiyewuye, adifa fun itale ti yio “maa gbe abe eni je-ni: a ni itale fi ida ati asere rii “ki o le maa je onje-olonje lehin re.” 37. “Ori rere li o difa fun Oba I’ode Ibini, Apo-okiin lo “difa fun Oni Alakan-esuru, Ore-geereege lo difa fun “Orun-eja lode Ijesa; Bi mo ba rin titi ki ng ma “nil lo difa f ’Obaloyo ajori, nwon ni nje omo Obaloyo 1^ ki yio nil lailai.” j 8.

-r

?i

“ Ogbe wa te k’ara ko ro won! Eniti o nv/a ‘iwakuwa, “ ni iri irikuri lo difa f ’apon** ti o f ’ailobirin nile nlo “toro omo lowo Orisa.”

39. “Ogbe wa te k’ara ko ro won; a da fun Yemowo ti “yio s’aya Obatala nijo ti yio ko gbogbo obirin sehin nlo “si Ilu okgnrin; a ni ki o ru owa mewa, eiyele mewa ati “egbaawa, ki gbogbo okonrin le maa wa won nigbati “nwon ba de ohun. Yemowo*,. gbo o ru. “Nje, tani ife-ni? Oko ni ife aya, obirin ki isare lo “ if’oko: bi obirin ba I’awun okonrin, a fi sinu ara-re; “ bi okonrin ba Tawiin obirin a wi lenu ara-re; pko ni ife “aya, obirin ki isare Ig ife gkg:—”

* A ppn kan a m aa m u orp ppglppp Ip ibp O batala nigba atijp : nigbati O risa ba si bi i lere pe kirii o nfe Ipwp on, appn a dahuri wipe on nfe ki O risa m a sai fun o n li pm p. N igbati O rija ri pe appn yi k o ye iwa tp rp pm p bayi, o na a d o oyun si i lara, beni inu appn si bpresi itobi, aisan oyun si ber? si igbo o gidigidi. A p p n berpsi egbogi oke-ile ije, §ugbpn inu rp ko ye iwu, a ra re yipada di funfun, erpkp re si tubp di fupfup. N igbati aisan yi pp tan ni aw pn prp re Ip gba Ifa fun u, ti nw on gbe e Ip si igbodu Ip itp nifa. Ifa appn li a d a wo, li a ri Ogbe-Atp. A w pn babalaw o w a gbo ewe-ifa fun u m u, ni oyun yi w a fo. N igbati oju a p p n walp, aw pn babalaw o ni ki o Ip bp O batala idile re, o ni on ko fi igba kan saibp p. N w on bi i leere, kini ima tp rp Ipwp orisa: o ni pm p ni. N igbana ni nwon w a kp p pe, obirin rere ni ki o kp Ip itprp, Iphin na li a itprp pm p. O Ip §e bpp; o ni obirin o si birap: aw pn pm p a p p n ijpkini ni nje, A kala, Salakp, B am gbala, T alabi. ** Y em ow o ni obirin ekini ti o kp w a laiye, on si ni olori gbogbo obirin atijp. Ilu pkpnrin wa kete, ilu obirin si wa kete, nigba atijp ; sugbpn

37

40. “Ogbe wa te k’ara ko ro won! Mo gba mo te n’iregun “Ifa, a je a mu n’iregun eniti o ba nawo fun-ni:—a da a “fun Aje Osina pmo Asebidare, ti yio fi ainii ti gbogbo “aiye yio maa wa a. Nje gbogbo aiye ni nwa Aje kiri o ! “Enia sasasa li Aje imaa wa kiri, enia sasasa. Eniti Aje “ba wa kiri ni aiye isan. 41. “Ara-ile eni, bi o ba se elenini eni, bi o ba nfi enu re so “isokuso si-ni, ti nkan ero oja Iona ti ko dabo, “ti nlo sinu igbe pelu ti nwi t’eni lo bee:—a da a fun ore “meji, ti njija ‘fun mi ng ko fun o’ ti yio di ti agufon. Nje “ara ile eni ni ironi fun ero oja, ero pja ni ironi fun agufpn, agufpn ni imu wpgbe Ip isp, a ni, prp re! prp re! prp re! prp re!” A.mu gbogbo ese lati 33 de 41 ti inu Odu ti a mpe ni Ogbe/Me_wa. Ese ti o tele eyi a imnafriruTOdu ti a npe m Iwon-Ate. 42. “ Iwori tejump ’him ti ise-ni, bi o ba te’fa tan, ki o tun “ ’ye re te. Iwori tejump ’him ti ise-ni, awo ma ma fi eja “igba gun ppe. Iwori tejump ’hun ti ise-ni, awo ma ma fi “aimpwe wp omi. Iwori tejump ’hun ti ise-ni awo ma “ma fi ibinu yp pbe. Iwori tejump ’hun ti ise-ni, awo ma “ma san bante awo. Iwori tejump ’him ti ise-ni.” Ogbe-Ate ni Odu-ifa ti awpn babalawo gbekekle pupp fun_atiTspueilia di ommTTrte hipa ekp inu re. Sugbpn wo awpn ese ti a ka wpnyi, bi nwpn” ti ba enia sprp bi enipe igbekele enia mbe ninu ara-re, lati tikarare fe, ati lati se ohun ti o dara. nigbati a ra aw on obirin ko gba lati m aa nikan gbe, Yemovvo ru ebo yi tan, o k o gbogbo obirin l?hin nlo si ilu okpnrin. Bi gbogbo nw pn ti de phin odi ilu n a , Y em ow o a ti aw on m esan ti o m u pw a n a Ipwp n a a si ilu, bpni aw pn pkpnrin wa nypju w o w on lati ori odi, nw pn nfi pw p pe wpn ki nw pn wple wa, aw pn obirin si nfpw p pe aw pn pkpnrin pe ki aw pn pkpnrin ja d e wa. Bayi ni nw pn nse titi a ra aw pn p kpnrin ko gba a m p (nwpn ko ti iri araiye ti o d a ra bi iru w ppnni ri), nw pn tu si chin odi. A w pn obirin sare p ada wp inu igbo Ip isa pam p si: ibe li aw pn pkpnrin ti nsise Ip im u li pkppkan tipatipa, ti w pn si fi agbara be w pn pe ki nwpn kalp sinu Ilu pkpnrin. N igbati a ko gbogbo w pn de pdp Q batala lo m u Y em ow o, ti o si pin obirin fun olukuluku pkpnrin. L ati pjp n a ni pkpnrin ki iti le fi ife obirin pam p sinu, sugbpn ti im a wi i jad e li ?nu tire: bi o si ti wu ki obirin fe e to, yio fi pam p sinu.

38

“Gbogbo wa li a sa ti §e, awa si di abuku si ogo Olorun” ko si ninu Ifa, ki isi ise eko inu re pelu; ninu Ifa ko si imo ese, ko si imoraeni lielese, kosi si ikerora lati bo kuro lowoese, ko si ireti Olugbala kan ti ise re je ti emi: gbogbo inoga ati inontoto okan keferi kiile si ara, aiye, ati ohun igba isisiyi nikan. Nigbamiran a maa ri ijewo kookan, §ugbon ko to taara to lati fi ese olukuluku enia gun u loju, bi o ti to ti pro Olorun iba se. Ka ese yi. 43. “Aro mo titi inu aro ko dara, isale re d’ipete; okeere “li enia gbe n’iyi, okeere li ara gbe sian; ara ko dara de “inu: okeere I’enia gbe n’iyi.”—Ogbe-Sa. “Iwo ko gbodo ni Olorun miran pelu mi,” ko si ninu Ifa, beeni ofin Olorun ti o wipe, “Iwo ko gbpdp ya erekere fun ara re” ko ban fun babalawo kan ri; nitoripe ko ban fun enikan won ri pe o je abuku si Olorun Olodumare lati maa bo male, orisa, tabi olorun miran pelu Re. Nwpn ro o pe o tubp gbe Olorun ga nigbati nwpn ba wipe awpn male a maa sin, nwpn a si maa fi ori fun Olprun, sugbpn awa enia yio maa sin a o si ma juba awpn male. Ka ese yi. 44. “ Okun san rere o Ip si ile Okun, Osa san rere o Ip si “ile Osa, O ku t’emi-t’Ope meribi-gbegbasi. Ma se ’mp jeure: o nse “ Me iwo, me iwo, “Oju ppe ni me iwo; “ E ma s’owo me iwo “ Oju ppe ni me iwo; “ E ma s’aya me iwo, “ Oju ppe ni me iwo; “E ma s’pmp me iwo, “Oju ppe ni me iwo; “Me iwo me iwo, “Oju ppe ni me iwo.”—Iworib’-Ogbe. Okun ati Osa je apeere ppplppp prp. Ese yi fi inu pkan eniti o tile se plpkan diduro~sinsin julp ninu awpn keferi ban. Nwpn ko je fi ogo fun Olprun, nigbati nwpn ba wa ninu prp ati alafia, nitori ori rere wpn ni nwpn ro pe o mu wpn ni prp ati alafia; o di ehin igbati okun ba san rere, ti o Ip si ile okun, ti psa ba san rere ti o Ip si ile psa, ki nwpn to je mp ara-wpn li osi ati are ati afpju.

39

45. “Popomla af’eso jinwenne ad’ifa fun Orunmla nsawo lo “Apa ehin Okun; nwon ni ki o ru ewiire kan, o ko ko “ru, o lo o de ohun o se se se ko n’oju lodo Olokun “ lodo Olosa, o binu bo wa lie. O wa mu ewure kan, o “pa a bo ori re: o mu itan kan o fi spwo si Oni Alakan“esuru; Oni gbe egbaawa sowo si i. 6 mu itan keji o fi “ sowo si Ejiwd, Ejiwo gbe egbaarun sowp si i. O mu “apa kan o fi spwp si Oruntp, Oruntp gbe egbaarun spwp “si i, O mu apa keji o fi spwp si Alpran, Alpran gbe “egbaarun spwp si i. Beeni Orunmla tun se eran keji “ ti o pin si gbogbo kekere Ife ati agba Ife, beni owo nti “ pdp gbogbo wpn wple wa ba Orunmla, ile kun, pna “ bo tititi fun owo, owo de ko ye-ni. Orunmla wa “m’ekun se ekun igbe, o m’ohun se ohun iyere, “ o nkprin jo kiri wipe, L’owo wa o, “Ara enia I’owo wa o, ara enia. “ O d’pwp Ope o d’pwp Edii o; “Ara enia I’owo wa o, ara enia. “ Bi ko s’Ope ki mo ba se? “Ara enia I’owo wa o, ara enia. “A ba pa mi, pa mi, a ja ’su ori mi; “ Ara enia I’owo wa o, ara enia. “ O d’pwp Esu, o d’pwp Aje o; “ Ara enia I’owo wa o, ara enia. “O d’pwp Orunmla n’epo—n’ikete o; “Ara enia I’owo wa o, ara enia. “Egbe:— Ope, mu mi mp’ra, “ Ma yiin mi nti: “Iyere ara igi ki iwpn-nu.’’—Irosu-Wpnrin. Ninu orin yi, Orunmla dupe Ipwp Ope ati Edii (e.n. Ifa), o dupe Ipwp Esu, o dupe Ipwp Aje, o dupe Ipwp enia mafoo sugbpn ko si ppe fun Olprun. Eyi ko ye ifilian ti a gbekele lati to-ni sodo Olorun. 46. “Ohun ti mbe ninu a ko le ri i, a fi Orisa afi Olodumare; “Ohun ti o si mbe nisale ile a ko le mp iwa ti nhii: ohun “ti mbe niwaju Olodumare a fi ojo ba rp li a iri ikp Olodumare:— a da a fun aya Olpfin ti o ni on ko ri “ohun ara on, ti nwpn ni ki o rubp yio fi inu re bimp.” —Irosuv/a-Se.

40

Bi o ba se pe Obatala ni a pe li Orisa nihin, a ti ri i ninu eko wa atehinwa pe, Obatala ko ye li eniti a ba dapo mo Olorun sin. (Ka ipin 22-26.) 47. “Awon oko ko le fi ara-won r’oko, afi awa enia ti ise “elegb6 lehin won, afi awa enia: aake ko le gbiyanju “tefetefe, afi awa enia ti ise elegbe lehin re, afi awa enia: “awon ada ko le fi ara won san inu igbo lo, awa enia ni “ ise elegbe lehin won, awa enia: a mu isu wa ile, odd “ ko le tikarare giin u n’iyan, afi awa enia ti ise elegbe “ lehin re, afi awa enia. Nje kini ise elegbe lehin enia? “ Afi Ajalorun afi enia:—a da a fun erin, a bii fun enia; nwpn ni ki erin ru ki enia ma le mu u. Erin ko ko “ru; enia gbo, enia ru.”—Okanran-Sa. Bi oro nwonyi ti dara to bi a ba nwo won ninu arawpn! Sugbpn nigbati a ba nfi awojiji prp Olprun otitp wo wpn, ewa inu wpn tan. Biosepe prp Olprun otitp ni, ko je to enia mp Olprun ninu ohunkohun wipe, “afi Ajalprun afi enia.” Wo Psalmu cxlvi., 3-7. “E mase gbeke nyin le awpn pmp-alade tabi le pmp enia, Ipwp eniti ko si iranlpwp. Emi re jade Ip, o pada si erupe re, li pjp na gaan, iro inu re run. Ibukun ni fun eniti o ni Olprun Jakpbu fun iranlpwp re, ireti eniti mbe Ipdp Oluwa Olprun re. Eniti o da prun on aiye, okun ati ohun gbogbo ti o wa ninu wpn, eniti o pa otitp mp titi aiye: Eniti o nse idajp fun eni inilara; eniti o nfi onje fun eniti ebi npa: Oluwa tii awpn ara tubu sile.” Wo Isa. ii., 22. “ E simi lehin enia, emi eniti o wa ni iho imu re, nitori ninu kini a le ka a si?” 48. “ Ompde ilu tal’ e o gbe? Akeregbe I’a o gbe.” “ Nje “ gtjogbo aiye ndawpjp hwpn ngb'ejp mi ro, Eniti aiye “ ba fe ni nwpn ndawpjp igbe; bi nwpn ba gbe p si owo, “nwpn a gbe p si aya, Olprun nikan ni igbe-ni si pm p:“a da a fun pja ti gbogbo aiye yio ma dajp re li are.” —Irete-Agbe. Ninu ese yi, gege bi a ti ri i ninu ipin 45; igbekele awpn keferi Ip si ara pmp enia ninu ohun gbogbo ti nwpn ro pe ipa enia ka lati se ojurere fun wpn; owo, aya, oye, ati bee Ip

41

Afi nigbati nwon ba mo o ti lodo enia gbogbo li nwon gbekele, ni nwon to iranti Olorun (ip. 44). Kaka ki Ifa ko enia pe Qlorun ni orisiin ati ibere gbogbo alafia, o inu ni juba male ati enia pe titi jinajina. Fi ese yi si egbe Iwe Owe xix.,14. “He ati pro li ogun awpn baba: sugbon amoye aya lati odp Oluwa wa ni.” Beni Psalmu Ixxv., 6-8. “Nitoriti igbeleke ko ti ila-oorun wa, tabi ni iwo-ooriin, bety ki ise lati gusii wa. Sugbon Olpran ni onidajp; o so okan kale, o gbe elomiran leke. Nitoripe li pwp Oluwa li ago kait wi, oti-waini naa si pon; o kun fun adalu:” “Iwo ko gbpdo pe orukp Oluwa Olorun re lasan” kb si ninu Eko Ifa. Ete eke ki ise ohun irira fun Ifa. Apeere eke sise ati ijeri eke kun inu Ifa tete. Ka die yi:— /IQ “ / - I U ■ I, 49. Gbogbo aiye ni• nwa ohun rere si ara-wpn; nje temi " “iba dara, tire iba dara; gbogbo aiye ni nwa ohun rere “ti ara-won; Eni-eleni ni iwa ohun burukii fim-ni:— “a da a f ’onisowo ti yio sepe-irp, ti nwpn ni ki o rubp “ki epe itp ma ba pa a; Onisowo gbp, onisowo rii. “Nje bi onisowo ba purp fun-ni tan, o dim bi oyin, irp “onisowo ko ja bprpbprp: onisowo ti rubp eke.”— Obara-Kanran.

50. “_A ja ide, a so’de lo difa fun ero Ode nlo s’odo: a “ni k’o ru obukp kan, ampru kan ti a so akim lara mp Iprim, ki odo ti o nip le san a; ero Ode gbp o ru, o Ip “Ode, Ode san a bp.” —Okanran-Ode. Bawo ni Ode ti se siin a b o ^ Itan na wipe nigbati pkpnrin na nip, o ko gbogbo akisa ti pwp re ba jp, o di wpn lerii-leru; o si mii igi ewe lara, o sin i bi akiin bi akun, o ko o sinu awpn erii akisa na gbogbo: o wa fi gbogbo eru wpnyi se alaaru wp ilu Ode li psan. O di ale pjp na Esu te ina bp ile, ina jo glDogbo akisa ati akun lara wpnyi. Nigbati ile mp, pkpnrin yi gbe ajpku nkan wpnyi Ip spdp Oba ilu, o ni, igba aso ati igba ikarun akun ti Oba ile on fi ran on si gbogbo Oba etido ni awpn ara Ode ma fi ina si ile ti nwpn jd-nii patapata o. O ni, on yio maa kpja Ip sp fun gbogbo pba etido, ki nwpn le wa ibeere ohun wpn Ipwp awpn ara Ode. Nigbana ni aiya Oba ja, o si pe gbogbo ilu jp, nwpn si da igba asp ati igba ikarun akun fun pkpnrin na, o si fi di iye erii kanna ti o dl wp ilu, o si fi se alaaru bp wa ile, o nkprin o njo bp wipe:—

42

“ Ode san tabi e san o? Mimijo. “ Isu ta meji s’eran. Mimijo. “ Bi a ba t’odo bo, a j ’epo. Mimijo. “ Bi a ba t’odo bo, a johun.* Mimijo. “ Ode san tabi e san o. Mimijo.” I

ItoT yi kanna ni iru e^iti a wipe Esu tikarare ?e ki o to di oba*'li Ketu. ese ifa ti a ka i'tan~na mo nje OyeEubetula, ®

p® •

^ 51. “Qpon nla f’ori s’adc, ija orogiin meJi ko rp:— a da a “f’Elegbara nip ile Ketu, nwpn ni bi o ba de phiin a di pba.” Nigbati Elegbara nip, o so ileke lara gbedere kpriin, o wpsp daradara, o di eru kan fun alaaru, o wp ilu Ketu Ipsan. O di oru ijp na o Ip tinabp ile, o wa seke ni ijp keji pe eru ileke iyiin ni on ru wp ilu li o Jona si ilu wpn. Nwpn dawodawo, Esu nwipe ko to, nikehin o ni ki nwpn kuku li on Jpba, ki nwpn maa sin on titi; awpn ara Ketu si fi i Jpba. Owo ileke yi ni Esu si ngba ni Ketu di oni. Tani le ka itan wpnyi (ati ipin 17) ki otitp Orp Olprun ma sp si i Ipkan, eyiti Jesus sp nipa ti Esu wipe: “Apania ni ise lati atetekpse wa, ko ti iduro ninu otitp ri, nitoriti ko si otitp ninu re. Nigbati o ba seke; a se e bi nkan tire: nitori on ni eleke, on si ni baba re. John viii., 44. Tabi eyi:— 52. “Owpnrinba-Tiira adifa pjp kan f ’AtamaJu-bara*,^ “aya alagbede ngb’pkp Ip ita li pja EJigbo ’m’ekun nibiti * O hun ni o rukp ti a m pe iyg nigbaani. Itan n a wipe, A tam aju b ara gbe okp w a si g ja yi to igba m eta siwaju sugbgn ko ta gkansoso, n igbana ni o Ig ibeere Igwg aw gn babalaw o, a yan gbg fun u, o rubg. Bi o k u k u ti de gja, bgni E$u de ti o w a ygw o g k g Igwg rg. E gbggbaa ni nw gn n ta gkg, sugbgn E su ygw o titi de ookan, sugbgn obirin yi ko binu, o n d a a lohun pe ki o w a m u u. E su ra gkg kansoso n a li ookan, o b a tire Ig: titi ile fi su obirin yi ko ta o hunkohun m g , sibe o rg ju k o binu. N i ijg keji bi obirin yi ti sg igba kale li gja, bggli Esu de, o ni, “ Iwg obirin yi, m o ti b a g raja li a n a, m o de lati b a g ta ja li oni.” Beli o 5? biri ti o jo k o ti obirin yi. Bi gnikan ba si ti de lati ygw o g kg, E?u a d a a lohun pe ggbggbggdogun ni jale, nw gn ki si le ygw o rg nigbati nw gn b a nw o oju rg ti o npgn sasa, nw gn a si yara da ow o silg. Bayi ni esu se b a obirin n a ta gbogbo gkg rg ta n li gjg na.

43

“a ina ti a ki ibo fere; a ni okonrin kan yio ba a yowo “oko li oja ti o nlo yi iyekiye ti o ba san ni ki 6 ma gba “o.”— Qwpnrinba-Tura. 53. “Mo-gbon-fen'feri omo Orunmla; Mo-sese-nkpgbon “pmp Orunmla; Mee-ti-gbpn-gede-gede* pmp Orunmla; “awpn meteta yi ni nse pmp Orunmla nijp ti yio ran wpn Ip ike igi li oko Iku.”— Ogbe-Tura. N igbati obirin yi nfe dup?, Esu ni ko m a ti idup? nitori on ko ti se e loore tan. Li pja yi kanna ni A je nna; E su kp obirin yi pe ki o Ip ira obi w a lori at? Aje lerikini laisanw o, Aje dake. Esu w a kp A tam aju b ara pe ki o to Aje Ip, ki o di i m u pe, eru b aba on ni i§e; o ni bi o ba jiyan, ki o pe ki Aje tusp, nitori apa ami ti baba re sa si i lara w a li itan re ptun. A tam aju b ara Ip nitotp, o gba Aje m u ni idi igba at? re, o ke wipe ki gbogbo p ja wa o, on ri ?ru b aba on ti o ti salp o! Aje bu si ?rin ?l?ya, o ni ki nw pn w a gba on Ipwp asinwin yi o! G bogbo pja wpjp, nkan na k u ro ni ere, o di otitp p atap ata. N igbati a bi A tam aju b ara pe, am i wo ni o fi m p eru tir?? O dahun wipe, eru b a b a on ni oju pgb? n la kan ni itan re ptun. A je ti o d a loju pe on k o ni iru a p a b??, o yp, o wipe bi a p a na ba wa li a ra on, on yi o m a ba obirin yi Ip, sugbpn bi a ko ba ri iru apa b?? ni itan on, obirin yi di eru on. A sp m pkanlerugba ni Aje ro wa si pja, 0 b?re si itu u Ipkpkan, bi o ti k u asp kansoso, b?ni Esu n a a d o pgb? si 1 lara, a p a na si ri m pnrim pn ni itan re ptun. N igbati o tu asp ik?hin, ti gbogbo pja ri apa yi n itootp, nw pn h o yee m p A je pe ?ru A tam aju b ara ni p nitotp o, Aje! m aa ba oluw a re Ip o, Aje. B?ni A tam aju b ara ko igba ninu asp ti Aje ro, o jpw p ikpkanlerugba fun u, o si di gbogbo ow o ti Aje pa li pja na le igba ?ru r? lori, o si fi Aje se ikpkanlerugba, o ti w pn siwaju, o njo Ip si ile. * Itan yi wipe: O runm la ji k utu ni ijp kan, o ran M ogbpn-feriferi Ip ke igi w a; bi o ti nip, o ya si oko Iku, o b?r? si igi ike. Ik u gbp pwp aake, o beere pe, tani nke igi li o k o o n ; pm p n a d a h u n pe, on M o-gbpn pm p O runm la ni. Iku dah u n , o ni, “o j? k u ro ninu oko mi j?j? ki ng m a pa p j? l ” Bi M o-gbpn ti gbp eyi, o sa pada Ip sile. O runm la beere pe eetiri, M o-gbpn ko ihin o ro fun u, O runm la dak?. O pe di?, o ra n Mo-s?s?nkpgbpn b ak an n a : eyini tun ya Ip si oko Iku, Ik u 'd ? ru ba a , o sa bp vya ile b akanna. N ik?hin, o ra n M e-tigbpn-gedegede; bi o ti de o k o Iku ti o nke igi, Iku d?ru ba a bi o ti se aw pn ti isaaju, §ugbpn M eti-gbpn d ahun o ni ko si ohun ti on M eti-gbpn pm p O runm la m p, bi on ko ke igi yi tan, on k o ni k uro li oko, bi o ba le w a p a on j?, ki o jpw p w a pa on j? o. Iku binu jad e tp p wa, o ni ki o nso li abule, ki on Ip pa a j? : M etigbpn si m b a a Ip li aib?ru. Bi nw pn ti de abule, M eti-gbpn taju kan, o ri o bukp k a n lori iso, b?ni o dahun, o ni H a ! sa wo o bukp yi bi o ti jp ti baba mi ti m bi m ?tam ?ta Ipdppdun na! Ik u ni kini o ti wi nla! M etigbpn tun wi bakanna. B?ni iku gbagbe pe pipa ni on m u pm p na wa ipaj?, aw pn mejeji si jo k o , nw pn ju m p nsprp obukp O runm la ti m bi m ?tam eta Ipdppdun. N ik?hin prp w pn, Iku Ip tu o b ukp n a w a fun M eti-gbpn ki o jpw p m u u Ip flfun O runm la, ki o m aa ba on sin i, bi o ba di am p d u n , ki on w a ko pm p m ?ta ti yio bi. M eti-gbpn si fa o bukp Ik u wa silej o seleri fun u pe, ki iku m aa bp li am odun lati wa ko ?ran m ?ta ti o b u k p n a a yio bi!

44

Tru apere eke sise bayi ti a ri ni ohun ti Ifa tile nfi sogo bi ogbpn ti o pe, ko le saikp awon eniti o tele Ifa li arekereke ati iwa etan gbogbo. O soro lati gba Ifa bi Qrp Olorun otitg. Gbogbo male ati orisa lo ni pjg Ipdp awpn keferi, sugbpn o se ajeji si wpn lati gbp pe pjp kan je pjp Olprun. 54. “Atampara li a ifi ipa ’bi I’pganjp, ad’ifa f ’Agbpnniregim “nip r’pjp mererin I’eru; Orisanla lo kp pjp mu, Orunmla “mu sikeji, Ogun mu siketa, Sango mu sikerin.”— Ogbe-Fii. Nigbati keferi nse pse fun Orisa-nla ati Orunmla, nwon ro pe nwpn mbpla fun Eleda ati Eleri ipin wpn, sugbpn bakanna ni nwpn mbpla fun Ogiin ati Sango* awpn onise ipanirun. N igbati M eti-gbon de ile, o ro h in gbogbo nkan w onyi fun O runm la. O runm la yg, o m u o bukg na, o p a a, gbogbo wgn je e. N igbati O runm la m g pe gjg nsunm g etile ti nw gn d a fun Iku, o b? w gn li gpg ijara-okun; ati gpg eekan, o kan eekan n a mglg lo titi lode aafin re, o si so aw gn ijara-okun n a m g eekan w gnni Ig titi bi enipe a wa fi ag b ara ja eran li ori iso. O w a je pe a koko yi ni aw gn a ra lie Ife ngben g n a o p o p o ilu w gn Ig titi de gbogbo argko. O runm la k o gbogbo akeku ijara wgnyi pelu gpglgpg egungun eran ti a ti pa li gdun pipe, o nig d a n a kakiri gbogbo o p opo gna ti o Ig si lie Ifg o nsun w gn n ib i. N igbati Ik u de, O runm la jo ki i, o yg ki i; o pe nw gn wa bgrg si grg o bukg yi isg. Q runm la ni ohun ti on ri li gnu ijg m eta yi ko m a kere. O m u Iku bg sode aafin re o nfi gbogbo eekan eran w gnni ban a, o ni, eran ti obukg Iku bi li on so m g ibe gbogbo, oni, sugbgn ii ojiji ni on ri ti Oni van ogun ti lie Ifg wa ija gbogbo gran na Ig, U a v/ipe nitori on ko w a ba w gn gbg g n a opopo iki. Iku fi gv/g m enu, o ni, tabi gran na ni nw gn sun je Igna Ig nibiti nwgn da ina gbogbo! Iku ni o dara, ki O runm la sa dakg, on nig si lie Ife wa, yio gburo on nigbati on ba de ohun, beni Ik u Ig si lie Ife ti o n p a w gn jg, Ighin igbati o ba ti gba obukg re Igwg wgn ta n , a tun p a wgn sibesibe. L ati igbana bi a fi ogoji gran fun ik u a wipe, gran ti o b ukg on bi ni a si nfi fun on, asghinw a-asghinbg, a pa oiuwarg jg ki o to ye. * Itan yi wipe nigbati gjg ko k ari aw gn o rija , ti 0 § u n ko ri gjg m u, o k u k u Ig ise aya O runm la ki o ba le m a ba a pin ninu gjg; a gbg pe O sun m u ohun glgje Ig rubg, O m n m la si ko ggrindiiogun fun u ninu owo ti nw gn fi ndibo, o si fi gbg sekele kan ie e Igwg pglu. O b? sekele n a ni aw gn keferi gbagbg pe 0 ? u n nlo lati m u ohun osoosu aw gn obirin w a si a ra w gn; gjg m arun ti ohun n a iwa li a ra wgn je ti 0§u n . Bayi ni O sun se ni gjg, ggrindiiogun ti a k o fun u yi ni a si fi n d a orisa O sun (e.n. ti a fi m beere Igwg re) titi di oni-oloni. N ihin pglu, a ri pe n inu kika gjg ggge bi ilo ilg wa gjg m grin ni o w a ninu gsg kan, grg g ru n ni ipade si m bc nidi orisa kgkan, bgrg lati gse O batala. Njg a ka gjg Qsg bayi:— Os? Q b atala, Os? Ifa, Os? O gun, ati Os? Sango. L ati ihin pglu ni dida gjg ti w a e.n. O run, isan, itala, itadogun, gjg m gkanlelogun, gjg m gdggbgn, gjg m gkandilggbgn ti isc osu kan ni ilg wa.

45

O daniloju pe, gbogbo isin nwon yi ko le se itewogba lodo Olprun, nitori abuku ni, nigbati a mu irin ati aara lasan ba Olprun Olodumare dogba. 55. “Ala-ko-n’eri awo Alara, eiiia ko se wonranwonran “k’o toro ese enikeji re se wonranwonran,-a da a f’Oriin“mla nijo ti nlo toro ojo lowo Olodumare, ki apa on “le ka ojo. Nwon ni ki o ru adie merindilogun, igbin “merindilogun, ewure merindilogun, ati egbaa merin“dilogun. Orunmla gbo o ru. Olodumare ni on ko “ma ni le fi ojo fun u o, sugbon, on yio je ki o maa “m’oruko gbogbo ojo.*—Oturupon-Tura. 56. “Afefe ko le gbe erupe de ori iroko to ba ga gogorogo, “(nje bakanna ni gbogbo re ri) ko si le gbe koto nil? “ki o gba irawe da si i;— a da a fun Orunmla nijo ti “o ni on tile fe imo ire ti gbogbo irun-male yio fi san “ on fun ojo ti on gba bowa fun won lati odo Olodumare. “Gbogbo irun-male ni ko si ire ti owo awon ka lati fi “san Orunmla ju pe ki nwon maa wa beere lowo re, “—ojo wo ni yio dara lati se ohunkohun ti awon ba ni ise.” —Oturupon-T ura. “ Bowo fun baba on iya re” a.i.*,;, dun mo awon agba ile wa lenu nitori o ba won du ti ara-won; Sugbon ko si eko fun av/on baba nipa ise tiwon si omo won. Nwon tile ro o pe, ogo ti baba ni lati jeki iya omo maa nikan jiya ati-toju omo (Ka ipin 57). Oju ko tile ti baba miran lati fi emi ti omo re ra ti ara re sile. (Ka ip. 58.) Sugbon gbogbo ohun ti yio maa mu omo teriba fan obi re li a tenumo ti a si gbesoke ninu Ifa. Gbogbo itan ti yio mu ori omode ya lati maa farada ise ati iya nitori awon obi won, li a kojo sinu Ifa pelu.

* Awon babalaw o ni oorun ni O lodum are wipe on ko le fifun O runm la a sa m a pe o o run ni gjp. a.i. jasi a t i iy o k u .

46

57. “Oju eni meta ki isise oir.o afi bi obirin ba s’agbere “jina ti ko mo iye agbere:— a da a fun aya, a bu f ’oko “nijo awon mejeji yio maa sise omo, ti okan yio maa jiya. “Nje, afi bi erii ba p’elerii li a o to iran a, nijo buburu “rokonrin to igbaja omo, ti obirin ma ma n’iya. Nje, “ okonrin ma ma ni, okonrin ma ma tu o, ara gini ma “ni tiwon: emi ma ti we awenu, mo ti we iha ekii, ara “gini ma ni t’okonrin.” “ Bi a ba fi erii se fun alaarii, bi o ba ru u de oju ’lekim “eni, a so o; eyi ti ko m’ero ni iru aruka eru:— a da a “f’awon okokan ti ko rii ninu obirin. Nje nijo o ti bimo “ I’ara emi ma ti mo o, ara mimo ni ise refe, emi ti we “awenu, mo ti we ’ha eku: ara gini ni t’okonrin.” —Irete-Di. 58. “ Ara-nla* ns’Olofin, ekure d’asigba babalawo ni “bi a pe k’Olofin ma ku, ki a yara mu akpra-erii re pkon“rin Ip ibp Iroko-Olojudo. A de ile a wi fun Olpfin “pe aicpbi pmp re pkpnrin I’ebp mu. Olpfin*.^. ni o “dara, on ha le tori pmpkansoso ku bi?” —Idi-Kanran. * A ra-nia ni oruko ti a m pe aisan. A k p ra eru re ni Olpfin ran Ip igbp ebp wa Ipdp babalaw o; babalaw o ko m p eru na, o kan yan pbp sa bi o ti wa. A kpra-eru n a dake, o pa a m pra, §ugbpn nigbati o de ile, o jisp pe akpbi-pm p Olpfin ni ebp m u. ly a pm p na ko si nile, ki o to de li a ti fi igi h a pm p rb li enu, a si ti nfa a Ip idi Iroko-O lojudo Ip ifi sebp. ly a re de, o gbp, o si fi itara nla sare !p spdp babalaw o ti o yan ebp na, o ni, “ G b p , Rerem ide pm p mi — abilagba Olpfin— I’o yan I’e b p ? ” Babalaw o ni “ H a! akpra-pru Olpfin ni m o y a n ; nigbaw o I’ebp di ti pm p O lpfin?” Beni iya yi si kan , o f ’ori le pna idi Iro k o O lojudo, o nkprin bayi bi o ti nsare Ip:— “ Rerem ide pm p mi du ro de mi o, Rerem ide: A m aa m ’pm p ibp ’R oko O lojudo o, Rerernide: F ru la m a m u b p ’R o k o O lojudo o, R erem ide: Rerem ide pl’pgbara owo-idi o R erem ide: Rerem ide oli-seseki ikan o, R erem ide: A m aa ni’pm p ibp ’R oko O lojudo o, R erem ide: Rerem ide pm p m i d uro de m i o, Rerem ide.” O ke meje ati petelp meje ni a idajpka ki a to ide im uroko O lojudo; iya yi w a lori oke keje nigbati ori nw pn fa pm p re yi idi iroko na ka, nw ure gbogbo iba ti nw pn im aa se fun iroko na. Iya na tubp sare o ba w pn bi nw pn ti nfe pa a, o k o tirp o ro fun wpn pe ki ise pm p on ni ebp m u,

, . I

i |

47

59. “Ma yun oko ma y’odo li a da fun Elesiye* pwo, “a bii fun gbogbo obakan pelu re, a ni baba won gba “agbo kookan lowo won titi ojp meje, sugbpn ki nwpn “yara mu emp kppkan wa ijeje agbo bi nwpn yio ba “y’oko y’odo titi pjp meje. “Ele?iye nikan li o rii ninu gbogbo wpn.”—Oturarodemi. o n ,'

O fiA ./'-e ^ c rv t —

60. “ Bi pmpde kekere ba nsowo ogboju, bi o ba ko ogbo Oju , “awpn alaigbpran ti iwipe, ko si enit’ o le mu wpn. “Eetiri? Enyin ko mp pe ajepe aiye ko si fun pmp ti nna “ogbo awo, atelepe ko wa f ’awpn ti nna agba isegun; “pmp ti nna agba alufa nibiti o gbe nkirun, iku ara re “li o nwa; warawara ma ni iku idin, warawara.”— Ika-Di. bikose a kora-eru Qlpfin. Beni nw pn tu pm p sile pe ki o m a ba iya re Ip sile: pm p s u ’k a w pn ori, o ni, o bp, on k o tun le fi oju kan b aba on m o lai. N i iya re kunip ti o mbp e, bpni pm p yi pojuda biri, o gbpn apa mcjeji pipi, o di piye agbe o si fo piriri sori iroko n a o nke wipe, “ Q ran ti ’ba mi fi se m i lu ko k o ko k o .” A tijp n a ni agbe ti nke bee. * Ita n yi wipe Elesiyp nikan lo fpran b ab a re tinutinu lati kekere re wa, on lo si jpsin ju fun baba re nigba aiye r6. N igbati b aba ku, aw pn egbpn rp jo g u n o hunkohun ti pw p w pn ba, nw pn k o m u ohunkohim fun Elesiy? ti o jp a buro Iphin wpn. O w a di pjp ti nw pn d a Ifa b aba w pn, ti a ri O turaori-O gbe (ti aw pn aw o a m a pe ni O turaro-dem i nigbati o ba fp ire o\yo), avypn babalaw o pasp pe ki gbogbo pm p-inu b a te yi m ase Ip ibikibi titi pjp m eje, pniti yio b a Ip, ki o m u eku pm p kan wa ijpjp agbo fun b aba re ki o to ilp, aw pn iyokun ti o se agba, nwpn gbp, nw pn ni tani ki o d uro sile pjp meje, nibo ni ki aw pn ti ri agbo nigbati aw pn k o b a ja d e Ip si§p? N igbati b aba n a w a li aiye, kini aw pn ri gba Ipwp rp ti o fi m bere agbo kppkan Ipwp w pn? Bppni olukuluku w pn binu Ip p n a o k o ati pna ow o w pn. §ugbpn Elesiyp nikan k o k uro n inu ile, o ni, bi on ko tilp ri agbo, on o m aa w a em p kiri ninu pgba phinkule b aba on. O sisp titi Ipjp m pfa ko ri o h u nkohun. L pjp keje, bi o ti ngbe iho pm p kan ni pm p sa jad e Ip iwp iho kekere kaii li pba ile iya Elesiyp. O m p yi dah u n , o ni, ibiti o w u ki pm p kansoso ti on ri yi w(>, on yio ba a wp p, bppni o bprp si iho n a igbp, titi ilp fi su iho yi nip titi, Elesiyp tan ina, o si ngbp iho yi Ip. L ojiji ni o w a ja si aja ilp ram u ram u kan ti o kun fun owo, asp, ilpke oniruuru, li a ti nfi pam p sibp lati aiyebaiye, o si bprp si iko o dipdie sinu ile iya rp, bpp lo se di plprp si, ti gbogbo aw pn pgbpn re p a d a w a fi ori fun u, nigbati nw pn nri pe o h u n agba gbogbo wa Ipwp rS. K o to pdun, ko to osu Iphin eyi, ni gbogbo ilu peropp, ti nw pn si w a m u u le oye b aba re.

48

61. “A san ’pa otun sehin, kasan gan a; a ju t’osin bin, “ejirin fa a; a jii firi pe a o ja ona, a fi ese ko, omodmriti “fo san-lo fiiri sinu igbo; a here giri pe a o kunle ese, a fi “enu gbiin pta, gbogbo ehin tan li enu:— ada a fun “adiiwahii ti mbe larin ota. baba re ko re ko feran re. awon ore imule mba o “v/pnOku, eniti mba o gbe ’nu ile ko fe~tire: S ^ n “ara baba ti o ni nrankiin iku, awpn imule re gbe pfin “sile, alabagbele p’ojubo okiin lati pa-ni: bi o ba ko “sinu pfin, o ko ni itun aiye wa mp lailai:— a da a fun “afpigbp, ti if’pwp ajawiri b’omi mu.”—Ovvpnri-Wori.

62. “Orofin ns’pmp Odudua, Orofe ns’pmp Odudua; “awpn mejeji ni imaa duro ti baba wpn nile-pdun lode “Ife Ooyelagbo. O di ijp ti pdun jp, ti Odudua ndaro “airi ohun §e pdun leti wpn, nwpn bp s’igbo, a wa wpn “titi a ko ri wpn. Odudua ni on ko spdun bi on ko ri “wpn, gbogbo ilu daamu. Nigbati idaamu pp, awpn “pmp mejeji na wa seti ile, nwpn si ngbp bi gbogbo ero“pna ti ndaro wpn Ip-bp pe bi Ife ba ti ri awpn pmp “Odudua mejeji ti o tori itiju tiwpn nu si igbo yi sa, “nwon ko tun fe ohunkohun mo li odun-ni.” “O pe o , awpn pmp mejeji na farahan pmp kekere kan, “on si Ip wi fun awpn agba, nwpn si jade wa mu wpn “bp s’ile. “Ayp si pp gidigidi, gbogbo enia nkprin jo kiri li pdun “na wipe: “ A ma r’Orofin Orofe o, “Airan m’oro: “Orofin Orofe, Airan m’oro: “ Aseni-sampdun o, Airan m’oro: “Orofin Orofe, Airan moro.”—Iwori-Wpnrin.

49

63. “Ota gbe’le fghun eni meji, egiingiin nla ni ifohun bi “enia bi enia; adifa fun ekute-’le* nlo ogun Ilu-awo; “a ni k’o ru abe mejo ati egbejo, o ko ko rii, o d’ohun o “m’ologbo I’eji.”—Iwori-Bara. 64. “Iwowotiriwo lo difa f’Oloba a nf’ojo pdun re da “prunni; a ni ki o Ip ru eku inewa ati eja mewa ati egbaa, “ ki o ba le ri aye s’pdun re. Olpba kp ko ru, o ni on nyara “Ip si igbo Ip ipa eku wa o. Olpba de igbo tan, Esu di “i loju, ko mpna bp mp. Odun di pla tan, awpn pmp “re pada Ip rubp: o di ojump pdun, nwpn gbarajp “nkprin Ip si igbo male Olpba bayi pe: “ Iwowotiriwo o! “ Oni ma I’pdun Olpba o!” “Gbogbo ilu gbp nwpn si wpjp wa ba wpn kprin yi ninu “igbo male na. Nigbana ni Esu wa ka okiin kuro loju “Qlpba, o si ntppa ohun orin bp titi o fi wa yp si wpn “ninu igbo male.”—Iwori-Egutan. “Iwp ko gbpdp pania,” ati itump re gege bi a ti ka a ninu Matt. V ., 21, 22, ki ise ekp oju pppn Ifa. Lootp ppp itan li * E kute-’le m u ologbo tonti pm p Iphin I’eji, (e.n. o m u w pn ni igbpsin) nigbati o m u wpn dc ile, ekute ni ologbo wu on pupp lati fi sc aya, o w on pm p rp ki o m aa sisp li oko, ?ugbpn o fi iya se aya nile. E kute a m aa lo ologbo ni ilo pru, a si m a lu u liigbagbogbo, a wipe o Ip. O pp titi, o bim p kan fun ekute, sibp iwa ekute ko p a d a; o bi ekeji, pkpta; sibp ekute ko ye ilo ologbo bi pru titun. N igbati pm p ti ologbo nppn Iphin nijp ti ogun m u w pn dagba, ti o ri w ahala ti ekute nfi se iya on, o w a rp ra beere idi abajp Ipwp iya re; o si gbp gbogbo itum p ara wpn Ipnu ologbo. Q m p ologbo w a iko a aru n itpni ati eeji adibo, o di pdp babalaw o, ohun ti on le §e ki iya on le k u ro ninu iya. A ni abp m pjp ati pgbpjp ni pbp. A kpbi ologbo gbp, o ru. E?u wa k o abp mpjpjp wpnyi fun u, o k p p pe, bi pkpnrin n a ba tun fi iya jp iya re, ki o fi abp na pa a ku, ki o si jp p. A kpbi ologbo de ile, o kp iya re, pe bi ilp b a m p nijp keji, ki o b o ori mplp ki o tu b p m aa sun aarp. N i ijp keji, ologbo se nitootp, bi ekute ti de ti o ba a lori pni, bpp li o bprp si ologbo bibu o si nlu u. N in u eyi ni akpbi ologbo bp sinu ile ti o si ki pbp mpjp ni bp ekute ni ikun, o si pa a silp, o ta k6te o nwo. N ibp ni Esu tu n w a kp p pe, jijp ni ki o jp p. O logbo si jp p, o ri pe o dun jp jp , o si bprpsi ile gbogbo pm p ekute pajp Ipkppkan , titi nw pn fi tan. A yaani o ko ri “ Esu airu, E?u aitu, ekute Ip k o pran ba a ra rp.”

50

a kojo sibe lati fi ban iru ewu ti eniti nlo ida, oogun, ati erp miran lati pa omonikeji re nfi arare si bi o ba nlo nkan wonyi si eniti o rubo ju u lo. Sugbon nigbati a ba ka ibiti Ogiin jagun, ti o si pania, ti a si nfi apeere won gbani niyanju si ipata sise, ati si iwa ailaanu hihii, ki yio yanilenu lati ri pe ile keferi kun fun ika, ireje, ipania, ati igi oro gbogbo. 65. “Aja I’awo ile, Oliworo I’awo oko; Alatantan lo d’ifa “f ’oliworo nre ifiibo f ’a ra ile ra ni k’o ru akuko meji “ati otalelegbeta ki nwon ma baa yan a m’ebo nile “t’o nlo yi. Oliworo gbo, o ru. O de ’le tan, a gbo pe “ara-nla se Olire, a wo o titi ko gbo; a te ifa sile a ri Idi“ Gbe, a yan Oliworo m’ebo, beeni o de. Awon ti o joko “ti Olire ni ‘Ha! iwo Oliworo ni ebo yi mu nisisiyi,’ “Oliworo su ika won ori, o ni, Esu ti ye e lori on. Nwon “ ko gbo tire, nwon gba a mu kitikitikiti, nwon nfe fi “rubp na, beni o dahun, o ni, ‘Kini odu-ifa ti Olire da?’ nwpn ni, ‘Idi-gbe ni.’ O ni, nje ki nwpn ma Ip iwa “ile Oju Ogun nibe wo. Nwpn mwa a titi o re wpn, o “ni ki nwpn sa maa wa a. Bi nwpn ti nwa a Ip siwaju “ni nwpn wa kan igba Ogiin ti baba Olire ti mbp ri, “ati ori aja ti nwpn ti nfi bp p. Oliworo dahim, o ni “ori kini iwpnyi? Nwpn ni, ti aja ni. O ni, nje e mu aja “ bp Ogiin nyin, ki e fi emi sile o. Atiio na ni nwpn “ ti nfi aja bp Ogiin Olire.”—^Idi-Gbe.

-o,

^

_ T

66. “ Baarabaara li a g’esi, sonso ori re loogim:— adifa “f’Aragberi pmp akan ’run gbpngbpngbpn* ma re; “nijp ti awpn pta re dawcjp nf’akara oro spwp si i I’oko.” —Ogbe-Bara.

* A gbp itan A ragberi pe o gbon oogun pupp ju gbogbo egbe re Ip nigba aiye re; aw pn ?gbp nse ilara rp si eyi. N ijp k a n o bewe Ip si oko re ip isisp, aw pn p ta re w a fi oro din a k ara ,— nw pn si fi ra n aw pn pm p tiw pn tikaraw pn pe ki nw pn gbe e Ip fun u li oko. A w pn pm p w pnyi de aariri pna, nw pn ji die j? ninu a k ara w pnyi, oro m u w pn, nw pn si ku sibe. Bpni pw p wpn ko te A ragberi titi o fi gbo gbo gbo, ti o ta okun ti o si Ip s’prun.

51

67. “Agbe rolohun ere, aluko Foiohun oro; Obara-Wonrin “Wonrin olohun masooro-masooro: ad’ifa f ’egbin oloriin “gogoro nlo s’ajo ijo; nwon ni ki o ru agbebo adie meji “ati prinlenirinwo. Egbin gbp, o ru. O de ajp o fi “ijo te gbogbo wpn: nwpn ran esin Ip mu oogim vva “ki nwpn ba fi pa egbin. Esin mbp ipna, ojo de, o tu agbo “ijo, o p’oogun mp esin lara, oro oogun mu esin, o di “were o nsare kakiri. Ajiio na ni oro oogun na iti maa ‘‘mu esin ti imaa tikarare sare aburadi kiri laisi eniti iiTe j y -—Obara-Wonrin. ' 68. “Ofaarafaara, a fiso f a ’luya: adifa f’Orunmla awpn “m^ta kaji nf’obi alawe-meta wa Jegejege* aya re ipa.” i -Otura-Oriko.

I \P ^

* Ita n n a wi siwaju pe av/on pr? m ?ta nwpnyi m binu Jegejege aya O runm la, nitori olukulu.ku ti fe e ti li pI?hin-ko-rehin, nv/gn w a dim glii lati fi ere obi pa a danu. N w gn wa bi ore nijgkan, nw gn si fi obi alawenigta na fun Jegejege; sugbon obirin n a gbpn, ko je obi na, o Ip fi pam p. N ijp keji, O runm la m bp Ifa, o si beere Ipwp Jegejege bi o ba ni obi nibp, ki o fun on, ki on Je fi sori Ifa, O d ahun o ni, ko si, bikose pkan§oso alaw e m eta ti nw pn fun on li a n a : O runm la ni ki o m u u wa on k o til? ni je e, ki on sa fi le ori Ifa §a ni. 6 gba obi n a Ipwp Jegejege, o si fi le on' Ifa re. K o pe lehin eyi ni aw pn m eta a n a naa tuti de, nw pn nreti pe ki nw pn b a Jegejege loju iku, sugbon nw pn k o ri eyi; nw pn si m ba O runm la sere nibiti o te Ifa si. N igbati nw pn jp, ti nw pn m u tan , ti nw'pn nfe Ip, O runm la naw p m u obi kansoso n a yi, o ni ki nw pn gba fi pa enu d a o. A w pn m eteta n a k o kiyesi pe ere-obi w pn an a ni, nw pn si pin i je li awe kppkan. N v/pn ko ti ide ile ni meji subu iule ti nw pn si k u p a ta p ata . Aw pn enia m beere Ipwp pketa pe nibo ni nw pn ti jpun, o ni, ni ile O runm la ni. G b o g b o ilu sare ip idi O runm la m p ile, nw pn si m u u kitikitikiti, nw pn gbe e de, sugbpn Jegejege obirin re ko si ni ile. Bi o ti de, ti a robin n k an wpnyi fun u, o nsare bp w a si ibiti a gbe de O runm la si, o nwipe— pkp o n k o m a pa enia ri o ; sugbpn aw pn enia tun m u o n n a kitikitikiti, sugbpn o ni ki nw pn sa m u on Ip foju kan pkan ti o k u ku ninu wpn. O de phun, o bi pkpnrin n a lere pe kini pkp on fl pa w pn; o dahun o ni, obi kan alawp-m pta ni o fun aw pn je. O birin n a tun beere wipe, obi alaw e-m eta ti e m u fun m i li an a, kini e ti wipe ki ng se e? O kpnrin n a dake, k o le fphun m p fun itiju. G bogbo enia si here pe nje otitp li enyin fun obirin yi ni iru obi bee lan a? O ni otitp ni. Beni enia gbogbo y ipada ti nw pn here si O runm la ibe fun iya ti nw pn ti fi je e. O ni, ki nw pn m ase be on li ebe ti k o wp nitori jija ni o n yio ja dandan. Beni nw pn yara Ip im u om idan meji afiv/o rigbarigba, ekeregbe kan a f ’am u rpnden, nwpn si fi egbaam ejidilogun le e w a fifun O runm la. N igbayi ni O runm la to faru, o ni, bikose nw pn ba gbe aya on de pelu, gbogbo nw pn si yara !p m u om idan kan ati pgbaawa w a fi be Jegejege aya O runm la, ki pran na ki o to ipari.

52

69. “Ninu ni inu iti ibi-ni wa, ki a to iroju, oyi ko t’ese ko “enia biribiri:— a da a f ’Ogiin elegbe oole nijo ti nre “He Ire, ti nwpn ni k’o rubo ibinu, ti o ko, ti ko ru. “O d’ohun tan, o ba won ni iso emu, o ni erin kini “nwon nrin ti nwon ko fun on I’emu mu? O fa irin yo, “o be lori ninu won. Nje ’tori kini Ogiin se pa elemu “ode Ire? Tori agbe oiifo!’’**—Ogbe-Egu. 70 “Omi igbo ni if’oju j ’aro, agbara ona ni if’oju jo ir6w.6 “ogodo ehinkule a f ’oju riserise:— a da a f ’Ogiin omo “ blijan oole nio s’ogun Igbo-Akara; aja kan ati egbeje “I’ebo, Ogun gbo, o ru: o d’phun tan, o mu pkp se pipa, “o mu aya se mimu, o k’pmp wewe se ayp bp.”— Oyekii-Egutan. 71. “Idigbe lo da fun Igba pmp Alara, a bu fun Wowo “pmp Ajero, a bu fun lito pmp Osempwe, nijp ti awpn “meteta nip s’aya Ogiin,*,^ a ni ki nwpn rii iti eku, iti “eja, esun isu, aja ati emu, ki ile pkp ti nwpn nip le “san won bo. lito nikan li o rubo ninu gbogbo “won.”—Idi-Gbe.

* O orun p a O gun w pra ki o to de Ile-Ire nijo na. Bi o si ti n kpja lo ni isQ pm u na, o ri gbogbo aw pn ti o jo k o nib? dakp nw o on bi on ti nip, agbe w a li ooro, nw pn k o ki i bpni nw pn ko wipe ki o ya w a bu em u m u, inu bi i pupp, sugbpn o pa a m pra. O Ip jin a tan li o gbp ti nw pn nrerin, o sebi prin o n ni nw pn nrin, o y ip ad a biri, bi o ti de pdp w pn, o bp olori w pn lori, aw pn iyokun sa Ip. O gun sun-m p agbe pm u lati b u pmu, sugbpn inu re bajp lati ri pe ofo agbe ni. L ati igbana ni bi pm u b a ti ta n n inu agbe kan, a yara fi pgbp agbe n a le ilp, ki pnikpni ti o ba tu n wple de m a b a a ni ireti ati-m u pmu m p ! ** Ita n yi wipe, nigbati Igba Ip Ifp O gun, o to p d u n m pta, o ni o n ma fp Ip ki A lara b aba on o . O gun ni o dara, o tile yp ki on ba a Ip ki b aba na. A w pn m ejeji si m u ra nw pn Ip si A ra. N igbati nw pn de phun, pm p A lara Ip sinu aafln b aba rp Ip sp fun u pe on m u pkp on de lati ki i. A lara yp pupp, o ransp fl w pn wp sibi rere ninu aafin, o pasp ki a m aa tp ju jijp ati mim.u wpn. N ijp keji gbogbo ilu gbp pe a n a p b a w a iki i, nw pn si wa pejp spdp p b a ; nigbana ni p b a jad e , o gunwa, o si wipe, ki Igba pm p on ip m u p k p r^ n a w a sode. Bi O gun ti de ti-on-ti oju w uruw uru, irun ganunganun, ati a ra jijo n a paipai, oju ti A lara, nitori a n a on k o ni pwa ra ra , inu si bi i gidigidi pe pm p on Ip fp iru oburpw a bpp. N in u ibinu yi ni A lara pe pm p r^ o si wipe, njp bi o ti flnjii to ni, iru enia jatija ti yi ni

53

72. “Idi se, olele se, omi nla ru o pana, igi -ogba esi kuro “ki a ko omiran si i; lo difa fun Orantnivan akotun“kosin nlo s’ogun Igbo Akara: nwon ni ki o riT igba “okutFliko, agbo kan, ati egbaaje. O rubo. O de ogun “tan, O mu oko se pipa, o mu aya se mimii, oko omo “wewewe se ayo bo. O pada de ile tan, o ro agogo o njo “kiri wipe Oranmyan de o. Akin I’ogun: Ope teere “oloke yi o, igi owo ni.”—Idi-Se. Nigbati a ri iru awon apeere bayi ka, kini yio tun yanilenu, bi okan ba le patapata si awon ota eni? “E fe awon ota nyin” (Luku vi., 27, 28) ki ise eko inu Ifa. E ka apeere ohun ti a le se si ota eni ninu ese-ifa wonyi.

< .«o1

73. “Oteere omi Ontaji, Afakale egboro a d’ifa f ’Onmmla* “nigba gbogbo irun-male mbowa ba a se ajp, ti nwon o Ipife, o ju k o s iti p la ti g b e e lehin \va iwaju m i? Bi A lara ti nvvi bayi, O gun gbp, o dide fuu, o be an a re lori ati gbogbo em ew a re, o si wa p a Igba leke gbogbo wpn. B ak an n a ni itan yi ri niti W owo (Agbe) pm p A jero. O gun pa a, o p a b a b a re ati gbogbo pm ewa A jero nitori iru pran bi ti A lara. Sugbpn nigbati O gun ba Ito o pm p 0§em pw e Ip iki b aba re, Osempv.'e yara m u it: pja, iti eku, psun isu ati em u, o fi ransp si i nibiti o fi w6 si. N ijp keji nigbati O gun w a foju k a n O sem pwe bi o ti yp Ipkankan' ni O sem pwe ti bprpsi Ito o pm p re iyin pe, o Ip ni arpwa pkpnriii li pkp, o si fun u li aja kan ati em u nijp na. O gun w a w o O sem pwe titi, o ni '^H a! i tani kp p li pgbpn lo bayi? N je T o abariw on. a ki imii irin kan esi. a | ki ifl ele kan itoo. a ko ni abodo fi inn n a om p Osem ow e lailai." O gun s T w a T o ^ o g b o o h u n a lu m p n T ti o k o ni ile A lara a ti A je ro ,'o si fifun , O sem pwe a ti Ito o pm p re. * A w pn irun-m ale a m aa se ajp Ipdp ara-w pn, eniti nw pn ba si pejp ni ile re ni ise ase nijp na. K i o to ikan ile O runm la ni o ti ngbo bi gbogbo nw pn ti ngan on pe on ki yio le ri onje fl ke wpn. O gbp, o ciake. Lpjp ti nw pn pejp si ile rp ni a ra O ba ilu k o da, a si ransp si O runm la pe ki o yara w a wo Ifa fun O ba. O runm la Ip, o yan ebp igba i§u iyan, ati igba aw o pbe, ati igba agbe pti. K i o to iwi tan, gbogbo re pe nile. O runm la yara m u p rpprun ninu re o fi ranse si aw pn petebi pe ki nw pn gbe e fun aw pn irun-m ale ni ile on, ki nw pn si m aa je w pnni de on, on m bo. E nu ya aw pn irunm ale nigbati nw pn ri ppp onje, nw pn je c tan , nw pn si m u pti n a ni im ukum u le e; pti si pa gbogbo wpn silp p atap ata. Bayi ni o ri nigbati O runm la k o onje iyokun de ile, o beresi fi rp gbogbo irunm alp, sugbpn nw pn ko le jp p m p. N igbana ni O runm la nyi wpn ka, ti o si n ta wpn nipa ninu, o n kprin fi w pn §?!eya bi olukuluku w pn ti m bi, w ipe:—

54

“npegan re lehin pe, nibo ni talaka ara re yio ti ri onje ke ‘w on\.—Obara-Rete. 74. “Ogeleje Ibini, Otata abaloran, Osadebiri s’ebo, awon “ni awo meta ti mba Orunmla** s’pta, ti nwon ni ko “ni ite loju awon.”—Ogbe-Sete. 75. “Oju pon mi titi bi enipe ki ng ma sun isu ki ng to “ije isu, iDeeni bi a ba je aisun isu o le yun-ni lenu; oju “ O g u n m a m b i! G qq , go-gp-gop, O gun m a m b i! G p p , go-gp-gpo: O gun bi ’wo! G p p , gp-gp-gpp, O gun bi ’leke, G p p , gp-gp-gpp. O gun b ’ a k u n ; G p p , gp-gp-gpp, O gun m a m b i! G p p , gp-gp-gpp.” Beni O runm la fi psp ta O gun nipa ni ikun, titi o fi bi iyan Q runm la silp tan, ti o si w a bi owo ati ilpke le e lori, ti O runm la si fi eyiini se ere jp. B akanna li o se O risa, O balufpn ati gbogbo m ale ti o k u ; o n ta wpn nipa ni ikun, titi nw pn fi bi ppplppp ow o ati ilpkp fun u. * O runm la ru ew usa m pta ati pgbpsan ki o ba le spgun wpn. L oru pjp n a gan ni aw pn ew usa wpnni Ip, nw pn si k o gbogbo pw p Ifa ti m bp ni ile aw pn p ta O runm la mptpta. N ijp keji E su fi irin sina, o tu tu bu ru k u kplu Olpfln, ere di asaka, pkun di asigba; Olpfin ransp si aw pn aw o m ptpta ti nse p ta O runm la, o ni ki nw pn ja re w a gba on k u ro Ipwp o tu tu iku; nw pn dahun p e a w p n m bp sp o ; bpni nw pn k o Ip, nitori nw pn ko ri Ifa w pn m u Ipwp Ip si ile Olpfin. N igbati Olpfin reti wpn ti k o ri w pn, o ransp si O runm la ki o ja re w a wo on Ipwp o tu tu li aw osan. O runm la ni, ki a ki Olpfin ku irpju o, ki a si wipe, on iba m a w a c , sugbpn pru aw pn aw o re m ptpta ni m ba on sp o. Qlpfin tun ransp Ip be O runm la gidigidi, nigbana ni O runm la dahun, o ni, “ Bi p ba w ipe ki tig w a, ki p Ip ni eku meji oniwere, pja meji afirulagba; p Ip ni akukp meji a fi iru gagaaga, ati-obi-adie meji a f ’aiya gbpnkpn; p Ip ni obukp m eji olusibebe, pplu ewurp meji a f ’am u-rpndpn-rpndpn; p Ip ni agbo meji a f ’owo susuka, pplu aguntan meji a f’imu bprpgi: ki p si w a fi pgbaa m ejidilogun le c.” O pp ju ki o to wi tan nw pn ko gbogbo nkan w pnyi de. O runm la w a m u ra, o de ile O lpfin; o gbe Ifa lelp, o ri OgbeSptp o ni, “ H a ! gbogbo nkan di m prinm prin o: bi e b a wipe ki Olpfin m a ku, aw pn aw o re m ptpta li pbp. N igbati a ko w pn de, o gbp pfin m pta Ip sprun dod o , 0 ™ n m la si bprp si ida ori pkpp k an ninu aw pn eran w pnni ti o ti yan li pbp sinu pfin w pnyi, o w a fi aw pn aw o mptpta n a leke w pn, o ko erupe bo w pn m p ibh, o w a gbe o kuta kppkan le o ri okiti n a, o ni, ki Olpfin m aa we lori w pn, ki o si m aa jo w ipe:— “ O gori odi jo , Sigidim pgba, sigidim pgba si. O gori odi jo , Sigidim pgba, sigidim pgba si.” N igbana ni O runm la nw a jo Ip si ile re wipe, “ E niti o ba wipe ki ng m a te loju on, ngo tp Iphin rp. Ib iti a ba wipe k i gbegbe m a gpe h r igbe, ibiti a ba~w lpe~kil^$ m a tp m if€7^

55

“pon mi titi bi enipe ki isin ki o ma la ki ng to ije isin, “beeni bi a ba je isin ti ko la, a ma yun-ni lenu; oju “pon mi titi bi enipe ki ng je aigbo oro, beni aigbo oro ni “iko-ni lenu masa-masa; oju pon mi titi bi enipe ki ng “ma sun okii eran ki ng to ije, beeni eni t’o ba je oku eran, “ife gerere a maa rin oluware li edo:— a da a f ’Orunmla* “nijo ti nsawo re ilu ti ko si onje rara, ti nwon ni yio sise “ola bo; nwon ni, sugbon ki o rubo ija. O ko ko ru.” —Oguda-’Kete. *A gbo pe nigbati O runm la de iki na, o w a onje titi ko ri, beeni ko fi oju kofiri ibi tabi igba ti enikeni n inu aw on enia ilu na njeun; bori gbogbo re ko si eniti o fi onje se e I’aleio; o tile se aajo lo si oja, sugbon ko ri ibikan ti nw on n ta onje rara. N in u gbogbo eyi, O runm la ko m p pe n inu yara ni olukuluku eniti n ta onje n ta a. N ijp keje ti O runm la ti jeu n m o, ni o w a ri obirin kan seesi gbe onje jad e lati inu yara iaibo, O runm la gba obirin na m u, o si fi ag b ara gba onje n a Ipwp re, o si fi-je. N igbati aw pn a ra ile obirin n a jad e w a si O runm la, nw pn ba a ja pupp, nw pn si lu u gidigidi. N ijp keji O runm la k u ro ni ilu na, o si wa so gbogbo iya ti o je on fun aw pn awo. O runm la w a iberpsi onjp ira jp ; isu, agbado, eree, o n iru ru ewebe a ti eran : o si di w pn leru, o si fi se alaaru, o fori le ilu n a lepkeji. N igbati pnikpni b a bi i leere pe nibo ni o nip ti o fi di eru onje ti o p p to bayi, on a d ahun pe, “ M o nip si ibiti ebi p a m i, ti pngbp gbp m i, ti m o ri om i li asiko ti ng ko ri ohun ti en u ije ki a to im um i.” N igbati nw pn b a si tu n bi i leere pe ni ilu ibo ni un? O n a si dahun wipe, “N ’ilu a g b ’onje sile polow o, ti nw pn ita ohun a ibu I’okele I’akodi.” N i w ara ti o de ilu na, o kpja Ip ipa ’budo si ibikan Iptp, o si tu pru o n iru ru onje wpnyi, o sa w pn sori atan. Bi gbogbo enia ti nw a ki i, ti nw pn si nbeere bi nw pn le ri pja ra Ipwp re, o n d ah u n wipe, k o si. N w pn si m beere pe nje kini gbogbo ohun ti o w a lori a ta n wpnyi. O runm la dahun, o ni, “ Onjp ti enu m i yio jp ni m o t? si afefe rere, ki o m ase kan, ki ng m a b a jiya nigba keji.” N igbati o pp, gbogbo nw pn nyp w a li pkppkan loruloru lati wa ra onjp Ipw pnlpw pn Ipwp Q runm la. O runm la n ta a fun w pn li ata p aa , o si nsp fun w pn pe, ojo ko ni rp si ilu w pn m p, afi bi gbogbo agbaagba ilu ba wa tu u b a fun on nitori iya ti nw pn fi jp o n nijp-kini. A w pn agba ilu kp fi gbigbp se alaigbp, nw pn ko si fp ilp tu u b a fun O runm la, sugbon nigbati o di iw pn osu keje ti ojo ti rp m p, a ra nw pn k o gba a m p, nw pn si dide, nw pn tp O runm la Ip, nw pn nl ki o jpw p gba w pn niti airp ojo na. N igbana ni Q runm la d a nw pn lohim , o n i:— “ N ijp ti p m u m i, ti e ni m o tu ’sp aya alaya, p se m i bi psan ti is’prun, p na mi bi a ti ina were ti o su s’p ja; ojo ko ni irp, afi bi gbogbo ayaba ba nfi tobi jo kiri, ti g b ogbo obirin ilu b a nyp kiri n ih o o h o .” N igbati aw pn agba ilu gbp eyi, pru ba w pn lati Ip isp fun Q b a ; §ugbpn nigbati ippnju airi ojo n a tu b p pp, nw pn ko m p oju ti nw pn fl Ip iwi fun p b a ohun ti O runm la yio gba.

56

“Ki a segun ota. ki a ri ehin odi:” je pataki kan ninu ohun ti awon keferi wa ka si ori rere; eniti o ba si gba eyi li adura fun won ni nwon ka si ore ti o fe won julo. Ninu Ifa a ko ri eko ti o jo Romu xii., 20. “ Bi ebi ba npa ota re, fun u li onje” a.i. Ka ese yi fun apeere kan ninu opoippo:—

if /

76. “Ori rere ni isegun ota, ori aisian ni ota idi li adipa. “Nje tani bi mi oV Ogudata-'tura pa! E je ki nwon “maa subu le ’ra won, ki nwon ki o inaa p’ara won. “Gbogbo ota ti mo ba ni ko ni iye, pipa ni ki nwon o maa “p’ara won lo beerebe. Sugbon emi ko ma m’ota, emi “ko ma m’odi o ! “Tani ije ori aisian? Eni a ba ndi, ti o ni ko si eniti o le “di on;—adipa, on ni ije ori aisian, adipa. “Nje asubulebu ma ma ni t’egbe o, asubulebu ni ki ota “maa subu le’ra won. Ota mi ko ni ib’ara won re, “ako alamgba ki ib’ara won re borobgrp.”—OgudataTura. Pansaga ati agbere ko se ohun eeri ati abuku Ipdp awpn baba-nla wa to bi o ti ye ti iba ri biosepe nwpn ti ni prp Olprun otitp fun etp wpn. Apeere inu Ifa ko si ran enia Ipwp lati le fi iwa eeri wpnyi sile. Bikose ninu ese kan ti a ka ninu Ogbe-Ate, li a ba ri ohun ti o jp ofin ti iba kp p fun enia li akpjale gbamgba:— a kp p fun pmp-awo ki o mase se e si pkankan babalawo re, tabi pe ki enia ma se e si imule re. Bi a ba ti mu iwpnyi kuro, pna iyoku ti a le se e si nburu o si ndara bi o ti sunmp tabi bi o ti jina si etile si. (Ka ip. 33.) Ka awpn ese wpnyi wo bi oju ki yio ti p fun ibaje pkan enia laisi otito oro Olorun. N igbati O ba gbo, o ni ki a ki O runm la s?, ki a wi fun u pe on yio til? san ow o iyi ti tobi ti o fi-ji aw on obirin ti on, o m u gbogbo ohun nigbanigba, o fi spw o si O runm la, o si kede yi ilu k a pe, ki gbogbo obirin ilu m aa jo nihoho lo tu u b a fun O runm la. G bogbo nw pn si se eyi. O run­ m la si ke si eji, ppp ojo si rp sori il?.

57

77. “Ako nf’ese se iru, adifa f ’Orunmla**a ns’oro sile de e “ nile ale, a ni ki o ru aja kan, ati egbaaje k’o ma baa ku “si ibiti o nlo yi. Orunmla gbo o ru, o f ’ori le ile ale nitootp.”—Irosu-Okanran. 78. “ Ikoko dudu ko gbo ti ara re o ngbo ti enieleni kiri; “ adifa f’Orunmla nlo m’Ehinmpla se aya. Gbogbo irun“male li o fe Ehinmpla*,,, ti. Nijp ti Orunmla fe e ti o “ kp, ni Orunmla paale le e, ti o si ba tire Ip sile Ado “ayiwp.”—Qkanran-Di. * O kplobirin ti ndode O runm la lati fi oogun pa a ; o be okonrin meji lati m aa ba on sp o. Sugbon nigbati O runm la nlo si ile obirin na, o m u aja k a n n a ti o fi ru b o boni. A ja yi sare yp siw aju lo iwole obirin na, o si ba a bi o ti nlo osun, aja n a si sunm o o, o si yp rekereke. O birin yi li nw a p n a ati-sp fun O runm la pe a npim p iku de e, ati pe ki o m ase w a ra ra nijp na, o yara m u n inu osun ti o nip Ipwp o si fi p a aja n a loju, on si tu n sare yp p a d a Ip ko O runm la Ipna. N igbati aja yi yp si O runm la tonti osun loju, O runm la m p pe nkan m be, sugbpn ati-p ad a ko ya m p, nitori on ti sunm p itosi. Bi o ti yp Ipkankan, o gbp obirin yi nkprin bi o ti nip osun o nwipe, “ B ’o s’p ra n bi ko s’p ran , o k o w ’oju B ooye ato ju m ’aro k o p ra n ; aja ikosun oju isere?” Beni ‘B ooye’ I’o ru k p aja O runm la n aa nje. O runm la tubp tipase orin yi m p pe afara k o si fun on nijp na. N ito rin a bi o ti m bpw a, o n n a si nfi orin dahun v.'ipe, “ M ee ya’le A ro, g aara ni m a m aa Ip, g aara.” Beni o fi ile obirin n a se arekpja nijpna, ti k o si ya ibe rara. O pe die aw pn pniti nsp p lati w a lu u li oogun sare de, nw pn wple wa, nw pn si p ad a Ip ni ibinuje. ** O to pdun kan gbako Iphin ti Q runm la ti Ip tan , ni pkan E hinm pla w a yipada, o si nf? ini p k p ; o wa nyi p d p gbogbo aw pn irun-m alp ka, sugbpn k o si pnikan ninu gbogbo w on ti o le si aale ti O runm la p a le e, nw pn fp §e e titi, sugbpn nw pn k o ri - se, oju w a bprp si iti E hinm pla. N ikphin o w a ronu, o m u pkan kan, o ni on o tp O runm la Ip nibikibi ti o w u ki o w a; o di pru p ata p ata ni im ura pniti nsi Ip ijoko si ile p kp. O runm la nse pdun isu titun gpp Ipwp ni E liinm pla yp si i. O runm la ppla isu titun tan ko ri epo ati iyp bu si oju re, bpni E hinm pla yara tu pru re, o si m u epo ati iyp jad e fun O runm la lati lo. N igbati O runm la sebp tan , o w a pe E hinm pla o bi i leere, o ni, “ K ini o tilp wa de ihinyi?” E hinm pla d ahun pe “ Iw p ni.” N igbana ni O runm la k o pla isu meji n inu eyi ti a ti fi spbp na, o si nfi oju w pn kinrin a ra w pn, o nkprin bayi wipe “ O di jijp, E hinm pla m pkiin are: O di m im u, E hinm pla m pkiin are; M o ri p ta n m o nyp, E h inm pla m pkiin are. Aboriw iw u, alaw ukase; E hinm pla m pkin are: A ra n p lisp o n k p ; E hinm pla m pkin a r e : O di jijp ta n o m bp, E hinm pla m pkin a re: Y aa gba o, o yanu h a a.” ^ n i O runm la fi E hinm pla kprin titi yi gbogbo apejp na ka, ti o si fi i se plpya, ki o to w a itpwpgba a se aya.

58

79. “Awiin jola igba, irere af’aiya gbenken, ogbo arira ni “isan ’roko lori tewetewe; adifb f ’Onle-obirin** kole“kaase merindilogun, a ni ki o rubo ki o le ri eni rere fi “ehin ti, ki ole ma ji ohun ti o diin u ju lo. Onle-obirin “ko ko ru, o ni, ko si ohun ti on nwa alafehinti ifise, “on ti to tan fun ’ra on, nibo ni ole yio ti rin wa ija “on ninu yaara merindilogun?” —Ika-Turupon. . Ede pi, era pi, obirin kti ni ile oko,*,. o gb’ile ale “lo ji!” —Ogudabede. * O birin yi la tobee ti k o fi ka Q kpnrin-k’g konrin kan si: O gun f? p, o k o ; O risa fe e, o k o ; O sun fe p, o k o ; O runm ia fe p, o ko. N ito ri ki ow o jam b a m a le tp p, on a m aa I9 isun ninu y aara kprindilogun ti inu, a si ti gbogbo iipkun m prprindilogun m p ara-rp. N ijp ti O runm ia se tan ti nip ba obirin yi logo jp, irpfaji_p_m u bpni ni q fi nsi gbogbo_iJekun w pnni titi o fi kan on paapaa. "CTnu gbogfib olrun tT'Orunmla se yi, ko 's i ' pnfii o jiT bju drun ti nw pn sun, ib aa se obirin yi, tabi gbogbo olusp ti o yan ti ara-rp. Sugbpn nigbati ilp m p, ti obirin yi ba gbogbo ibajp ti a se si i bayi, ti k o si m p pniti o se e, o ko agogo le gbogbo aw pn pm p ile rd Ipwp, ki nw pn m a fi pniti o se ohun na Ip kiri, ki nw pn m a sepe sp oiuw are pplu. N w pn se bep, k o si pniti o da w pn lo h u n ; sugbpn ni k u tu pjp keji ni Q runm la bp sode pplu gbogbo aw pn m osu-m prp re, nw p n si nlu agogo kiri ilu, nwpn nkprin bayi p e :— “ E pe n ’elepe. aw erepepe; Epe p ’elepe, aw erepepe.” N igbana ni obirin n a w a m p pe O runm ia li o se ohun na, o si ran§p lati tu u b a fun u pe, bikose O runm ia na, ko si plom iran ti o tun to p k p on ise.

** N igba atijp ti araiye ko ti ija pgbpn ati m aa gbp iho lati sin oku, gbigbe ni nw pn im a gbe oku enia w pn pam p sinu iho igi ninu igbo. A gbp itan obirin kan ti o d a ati-m aa gbp ilp bo oku silp bayi pe, obirin yi nfp lati kp pkp re ki o si Ip ifp pk p n rin m iran ti o ti ba se adeh u n ni ilu k e ji: sugbpn p k p obirin yi m una pupp, ko jp ki o fi o n silp ni psp kan t ’on t ’abp. N ikphin, obirin yi p urp pe on nse aisan, o w a ransp si pkpnrin ti o fp ni ilu keji pe, nijp bayibayi ni on yio ku, ki o le w a sinu igbo bi pdp lati w a sp ibi ti nw pn yio gbe o n si. T o o tp to o tp obirin yi p u rp pe on ku li pjp n a ti o da, ariw o ta, gbogbo enia rp si spkun gidigidi, nw pn tun u se d a rad a ra, nw pn si gbe e Ip si ibi ispsi. Orp obirin yi wa lori igi giga kan, o nsp gbogbo n k an w pnyi; nigbati olukuluku w pn ti Ip ile w pn tan , o yara w a, o tu obirn yi k uro ninu asp ti a fi di i, obirin yi dide kia, o si ba prp re Ip si ilu keji. O kp re ati aw pn enia rp wa ninu pfp re titi o fprp ka pdun ni nwpn gbp lenu aw pn ti im aa naja ni ilu keji naa pe a m a tu n nri obirin yi laaye nibd. L atetekpse p k p na ko gbagbp, sugbpn nigbati ppp enia ntpnum p p, pkp na yan am i Ip, a si pada wa jihin fun pe, obirin rp w'a laaye nitotp. N ijp kan ni pkp na m ura, on ati aw pn enia obirin rp dip, nw pn si Ip sapam p si eti pja ti obirin na nw a ina. N igbati pja kun ta n ni nw pn Ip giiri, ti nw pn si ki obirin na m pip, ti nw pn m u u bp w a ile. Sugbpn

59

81. “Agbe maa gb’ohun mi r’okun, aluko maa gb’ohun “mi r’osa, itiyanrinyanrin maa gb’ohun mi r’oriin ade; “a da a f’Agbpnniregun nlo gb’ Ewemilere obirin Sango: “nvvpn ni, ki o lo ni agbo kan t’onti ogbokanla; Ewe“milere I’oruko* aa p’ate: nwpn ni ki Orunmla ma “ma gbe e s’ojii sanma ki Sango maa sple si i!”— Ogbe-Fu. 82. “Oja-f’pwpgbala adifa fun*^ eweku nip gb’pya ti ise “obirin erin. Nwpn ni ki o Ip ifi ppplppp abere sebp.” —Ogbe-Kanran. Nigbati awpn keferi ba nfe igba obirin enikeji wpn, kaka ki Ifa ki o kp fun wpn, kiki ni ifi apeere Orunmla ati ti Eweku ki wpn li aiya pe bi nwpn ba ti le rubp bi ti Orunmla ati Eweku, nwpn yio gba obirin na ni agbagbe. Iru apeere buburu bawpnyi fihan pe, Ifa kiina jpjp si ohun ti a ba pe ni prp Olprun. Sugbpn a nri ese-ifa kppkan sasa ti nkilp fun enia pe ki o jpwp agbere sise nitori ti ara on tikalara re; ki ise nitoripe o burn loju Olprun; iru bee ni awpn ese wpnyi:— 83. “Ogbe tun pmp ppn siin’mp si keere ppplp ijokun; “adifa f ’Oligiin pmp aweroro gb’pla; aweroro ko n’aayo, “ebp pmp ni ki a se.”— Ogbe-Turuppn. Obirin ti a ba da ifa yi fun, a wi fun u ki o Ip ye afinjii ise, ki o mase kun osim mp, ki o ba le ri pmp bi. Bi o ba nfe pmp-ibi, ki o Ip tuba agbere ise. lati ijp na ni ojojo to o tp ti tun kolu obirin na fun itiju ati ariw o ti gbogbo enia p a le e lori. N ito rin a nigbati o tun w a ku lerinkeji, pkg re gbe k o to jijin o gbe e si, o si gbin igi yiye kan le ori iboji na. L ati ijp n a ni / y a iti igbe ilp bo oku, ti a si im a le igi yiye sori iboji. ’ '' * A te Ifa ni oru k o ti a m pe opon-lfa loiu eviti aw on babalaw o im aa Aya^^SgrTgo n i ' r i t T n s e ri ki OruniTTfa to lo igba a ; aw on babalaw o ko |e~saKraso tabi aw o h o n hT n w n n y ia -h a gbe e. larlp^si gbam gbaT nwpn gbagfco dST5i $ango ba foju-kan a, yio so edun a ra si eiuti^q^ e b pni na.

. t5_Qdu3fa7

*.„Ew'eku tabi E kuku ni igi elewe tpereteere ti o jp porogun ni hihu sugbpn ewe rp dabi ti ppeyinbo, osi kun fun pgun pipp. A w pn babalaw o ^ wipe, p p p abere ti o fi sebp nijpkini li o di pgun w pnni, ati pe, nigbati erin de lati ba a ja , ti pw p ija rp si !u abprp wpnyi lerinkini ati lerinkeji, aja tero ninu erin o si jpw p pya fun ew eku, o sa p ad a Ip si ile re.

60

84. “Osupa jerejere awo On’Ibara adifa fun On’Ibara,** “nwon ni ki o ru agbo kan ati ogbpkanla ki agbere obirin “ma ko o s’oran. Onibara ko ko ru, o ni, oran kini obirin “kansoso le ko on odidi oba ilu si?”—Ofu-Gutan. Awon ese ti o tele wonyi fi buburu ti mbe ninu ikobirinjo ban:— 85. “Omi igbo r’ibi do, o ni on onini, ope aluju r’ibi do, “o ni on ojiajia I’imp; a da a f ’Orunmla*,), nip m’awoko “ se aya.”—Iwori-Tura. * Li pdun ti a d a ifa yi fun O n ib ara ti o ko ti k o ru ni obirin agbere k a n ti ilu keji w a ife O n ib ara: gbogbo ilu kilp fun u pe ki o m ase f? q ; 5ugbpn ko gbp, o ni ki obirin d a ra bayi ki o wa fp on, ki on kp p, k o dara. N igbati o m u u si ile tan, obirin yi gba p b a Ipkan tobpe ti k o le kp o h u n k o h u n fun u. O birin n a sp fun pba pe, on ki ije ohun m iran bikose kiki eran. N ito rin a pba here si ipa gbogbo adie ile rp fun u Ipkppkan till adip fi tan , bpp gege li o se gbogbo ewurp a ti agutan ti m bp n inu agbo ile pba. N igbati gbogbo pran inu ile p b a tan , p b a bprp si Ip dpkun m u adip ati pran plpran ti njp w a si phinkule re ; bi plpran ba si nip p ni ijp keji, pba a wipe o n d a ole m p on, nitori o nip pran ti o nu kpja niwaju ile on. §ugbpn nigbati gbogbo pran adugbo ta n p atap ata, ti O n ’Ibara k o m p eyiti o n yio tun se, o w a Ip igba oogun pem lene. e.n. oogun ti aw pn a ra igbaani im a fi sp ara-w pn di pkun,' o si njade loruloru Ip gutT^Tan Ion isoTTibilTplerah gbe so o mp^ N igbati idaam u pkun yi ppju ni ilu, ni aw pn pkpnrin gbim p bi pw p yio ti se le tp pkun ti nw a ifi ojojum p p a wpn li pran y i: nw pn si fi pdp ?p gbogbo ilu w pn. N in u osupa Jerejere pjp kan ni O n ’Ib a ra di pemlppp Ip igun pran kan, bi pran ti nke Ipwp rp ti o si ngbe e Ip, aw pn pdp ta a ni ibpn, o si Ip subu siwaju aafin rp. Up m p nw pn b a O n ’Ib a ra ninu aw p pkun, pplu gbogbo abe m im u ti o fi ngun pran Ipwp re, pran ti o si gun li alp a n a m bp li pgbp rp. O ya aw pn enia lenu lati ri pe p b a wpn li o nse eyi. N ito rin a nw pn y a ra Ip isin i nikpkp, nw pn si fa obinrin agbere n a Ip ipa si iho re. L ati I pjp n a ni b i a ba p a pkuji. ikpkp li a ise oku r^. nitori oku oba ni. ati-iona „. t. ,„;™ . “ E kun T u ^ fu ’p a tan, o ni ki nw pn m a m u oju on le ** A w oko ti nse aya O runm la, gbogbo nkan nip d a ra d a ra li aisi iy p n u ; sugbpn nigbati a ra dp Q runm la tan ni o Ip ifp obirin keji ti a npe ni Jojolo. L ati pjp ti Jolojo ti wp ile O runm la ni aisim i ija ojojum p laarin aw pn mejeji ti de. N ijp k an ,nigbati ija yi ppju, A w oko binu jade k u ro ninu ile fun Jojolo, §ugbpn ki o to ilp, o se O runm la a ti Jojolo ni ) ik a kan ti yio k a w pn la ra ;— N igba atijo. pw p obirin ni aw on okpnrin ' im aa fi agbara ibimp w on p a r n o ^ a g D a ra \T tT O runm la ti li pamo~M pw p'A w okoT A w dko di i sinu pru liT o si m u u salp k uro nile fun O rnnm la a ti Jojolo. O pp lehin ti A w oko ti Ip tan, Q runm la nfp ?e titi ko ri-se, n igbana ni o Ip beere w o, a ni ki o ru agbe §pkpre, o bukp kan, ati ptalelegbeta.

61 86. “Qp’ ekiin f ’orogun re s’oro ona Iraye li o difa fun “Asiantan* a ngbe e niyawo lo f’Olofin, nwon ni ki o “rubo iya pupo ki ori re le sian ni ile Olofin ti o nlo yi o. “Asiantan gbo, o ru, o de ile Olofin kehin, ori re pada “sian ju ti aya Olofin ti o kii lo.” —Owonrin-meji. Q runm la gbo, o ru. A w on babalaw o se nkan si sek^re n a fun u pe ki o m aa lu kiri w a A w oko Ip. Bi Q runm la ti nlu §?k?re kiri, b?? li o njo ti o si nkorin wipe, “ A w oko m a bp w a ile o. Ale Jojolo Ip .” N igbati Q runm la nkprin bayi la gbogbo ilu Ip, gbogbo t ’pkpnrin t ’obirin ti o ba w a ni ilu ni ijade w a w o o, on paap a a si m a wo w pn bi A w oko ba w a larin w pn. N ijp ti o ja ja jo de ilu ti A w oko sa si, gbogbo obirin ti o w a nibp sare jad e Ip iwo o, sugbpn A w oko ti o ti m p ohun ti on se ko ja d e : enu si w a ya gbogbo aw pn a ra agbo ile pe eetise ti obirin yi ko fi jad e lati w o iran ti gbogbo ilu nip wo, nw pn si wipe boya pni pran ni obirin na, nw pn si gbarajp le e jad e k u ro ninu ile. Bi A w oko ti jad e bp si ode ni Q runm la ri i ti o si gba a m u papa-koko, ti o si gbe pru ori re kale, o tu u, o ba nkan re ti o gbe-salp ninu pru na, o si yara m u u pplu ayp pupp, o kpri spna ile re jpp, lai-tun sp o hunkohun m p. L ati oio na ni okonrin ti sofin pe, t iti lai ki a m ase tun m aa fi ag b ara ibim o pni p am p s p w ^ o b irm m p ! ' * N igbati A siantan de ile Qlpfin, Qlpfin fa a le Ana,sin rp (e.n. agba obirin rp) Ipwp, o si wipe ki o m aa ba on tpju re rere: sugbpn bi A n ajin Qlpfin ti ri pe arew a obirin ni iyaw o yi jasi, ati pe oluw a wpn npete ati gbe e si ipo giga laarin aw pn olori, o pinnu li pkan re lati ba a niw a jp loju pba. O k6 tete bprp nipa biba ohun gbogbo ti iba se ti A siantan jp. N igba ekini, o ran iyawo yi Ip si pja kan, o si m ppm p de aw pn adie mpwpwa ti iyawo ni m p inu iho li adepa, o si ko o k u aw pn adip n a jihin fun u li a b p pe bi on ti ji-b a w pn niunni, on ko m p ohun ti o pa wpn. §ugbpn A siantan ko binu, o ko oku aw pn adip n a o yan w pn d a rad a ra pam p. K o pp Iphin n a ni aisan nla de si Qlpfin, a gbe ifa le ilp, a ni afi bi a ri oku adip m psan ati pgbpsan. A ri pgbesan, sugbpn a w a oku adip mpsan a ko ri. N igbana ni A siantan gbp ohun ti nw pn nw a, o wple, o si ko mpsan ninu oku adip ti o ti yan sile, o si fi fun odibo Qlpfin. N igbati oju Qlpfin wale, ti o si dide ni ibule; o beere oloore on, a si wi fun u pe pppippp A siantan li o jp ki a ri oku adip m psan fi yp iku lori Qlpfin. N itori eyi ni Q ba wipe ki a pe A siantan wa, o si fun u ni igan asp meji, pgbara iyun meji, ati prubirin meji. Eyi tubp m u ilara pp si i Ipkan A nasin Q ba. N igbakeji A nasin Qlpfin so ewurp iyaw o rp pa m p eekan; sugbpn ohun gbogbo tun rin bi ti isaaju, tobpp ti Qlpfin fi fun A siantan ni igan asp m arun, pgba iyun m arun, ati eru k p n rin m aru n , o si w a kple si ptp fun u. Ilara tubp goke. N igba yi ni A nasin Qlpfin w a ro pe on o tile w a d a pran nla k a n si A sian tan Iprun, nitori ile rp bp si p tp ; o ni, o n yio p a aayo aja Qlpfin si i Iprun. N itori eyi o wa olugboro k a n sile, bi o ti di oru pjp n a ckun k a n nla ode aafin kpja Ip, A nasin Qlpfin ri i, o sebi aja Qlpfin ti on nsp ni; bppli o yp kplekele t^ lee , o si se olugboro m p p lori, A nasin Qlpfin

J>”

/

62

l(^l

Bi awon keferi tile nwi nigbagbogbo pe ole ko dara ni sise, sibe ojukokoro kun okan won tobee ti a ko le mo ibiti o kii ti o le ko fi dara. Opolopo si ni ohun ti Ifa nso si won leti lati fi gba won niyanju si ole sise. Bi a ba ti le iale. ki onihun ma le muni, ti Ifa buse. Ka awon ese wonyi:— 87. “ Ogbe-da ’wo-osu-te’le! Kankankan I’ole iwure. wara“wara ole a bo aio. nitori k~i onihun ki o ma baa ba won “nibe:— a da a fun igara psan, a bu fun igara oru; “awon t’oru nikan li o rubo. Nie. envin igara oru t ie “ruho- hi-oru-bi-oru lii inn akereabe iri; bi alele bonna“bonna a re warun. a^m aparada ni t’igi fija.” ^ Ogbedawp-osutele. 88. “ Ifa ni ki o gbe ohun-onihun sile ki o ma ma jale o. “Ole nse ‘Ewe gbegbe ni ng gbe e gbe, agbebp adie ni “ng gbe e bo.”—Oyekuba - Tura. Ifa ko wipe ki ole mase ja, sugbon ki o le sa mura ^rubp^ ki o to lo iiale. Kiki ole ti ko ba rubo ni Ifa ri ibi fun:— 89. “Idikanran-dikanran, Idikanran-d’isu; li o d’ifa fun “ole meji nlo s’oko awo; nwon ni ki nwon ni, ki a ma “ba fi kanrikan-isu di won bo wa ile. Awon ole meji kp nwpn ko ru, a de wpn bp oko isu nitotp, nwpn nke, ‘“Pamp ma sebp kaninkanin.”—Idi-Kanran. 90. “Oturu ppn Owpnrin o d’oko ole!—a da a f’ole meji “nip oko agbado: a ni ki nwpn fi eree ati agbado “rubp, ki nwpn si Ip ita abiyamp li pre fi gba pja-idimp re fi ppn ara-wpn wp inu oko oloko. Ole gbp, o ni. “Nje enyin ole meji ti e rubp Oturuppn-Wpnrin, afi “pjp ti abiyamp ba ppn pmp re girigiri tan, ti ese pmp naa “si nhan nile lori iyanrin ni nwpn yio to imii nyin o, “enyn ole meji!”— Oturuppn-Wpnrin. Bi o si se pe ole ti jale tan ti o sa tp babalawo lo pe ki o gba on, n i ^ Ifa kanna li a tTninu ese~ti yio fi pkan ire~bale pe ko si nkan HTo ba sa tile ruboj Ka ese yi:— w p oku ekun lo ju si §nu o n a A siantan, o §ebi oku aayo aja Olgfin ni sibesibe. N igbati ile m p, gbogbo enia ji, nw pn Ip ba oku ekun sun bplpjp si enu p n a A siantan, o si di apew o fun gbogbo ilu. Olpfin te’fa, a ri O w pnrin meji, aw pn babalaw o ni ki Olpfln ati gbogbo ijoye re m u ohun ti o b a ye plpja fun pniti a b a o k u pkun li enu pna re. G bogbo enia si §e bi Ifa ti wi, A siantan si di plpla ti gbogbo ilu m p, loojp k a n n a a si fi i je oye n ia sori gbogbo O lori O ba.

63,

Cvi^

ndumnn

91. “Iworiwoka awo olujiji! me jiji, me jale; kill a “mo mi se? abule ara asp ko le jo ara asp ti nwpn wun, “prp plprp ki imp mi I’priin. Mo wo ile re ng ko ri asp “alasp abump ara asp ko le jp ara asp; mo wo pna re wo, “ng ko ri adie ajeji, abump ara asp ko le jp ara asp ti “ nwpn wun.”—Iworiwp-Ka.

^ C 3 l» '

«'

A won ese ti a ri ti iba dabi enioe Ifa fi sofin ole, ko le tobe A j ^ lati mu ki eniti nka a le mp pe ohim sisafun ni ole ati okan- i ___^ iuwa sise. ,

------j

92. “Oguda f ’ohun f ’olohun, bi o ko ba f ’ohun f ’olohun “ijagidigidi ni ngo fi gba a Ipwp re; agbara ka-ka-ka “ni ngo fi gba a ijagidigidi; beni ese gidigidi kp ni mo fi “wple re :— a da a fun orinna ti o s’ero wp nile pkanjuwa. “ Pgbpn inu ni mo fi ko ohun mi wp’nu ile o, ijagidigidi “ki igba ohun olihun; ese gidigidi kp ni mo fi v/pnu ile re, “ese gidi-gidi.”—Oguda-Fu. 93. “Fun mi ng ko fun p, a ko le jija ileke de Oyp, ka de “ ’le Olpfin: bi a ba ti njija ikpkp, nijp a ba de ile pba li a “isootp; a da a fun Oba* ti a gbe apo ileke wa fun pamp, “ti o setan ti o ni on yio fi iwp fun onileke je, ki on “ le ri aye f ’ileke se t’on.” —Oguda-Fu. * O kgnrin olgro kan ti o ni om okpnrin m eji li o ku, ti o si fi oro p u p p sile fun aw pn enia re. Sugbpn bi aw pn a ra baba ki iti ifi ogun b a b a fun pm p je, nw pn wa ko gbogbo prp n a Jp, nw pn si d a pjp ti nw pn yio pejp lati pin i. K i pjp n a to iko, aw pn pm pkpnrin meji n a ju m p wa p n a titi nw pn wp inu yara ti a ko ohun prp wpnyi si, pw p wpn si te a p o ileke b ab a w pn, nw pn si gbe e. N igbati pjp ko, ti gbogbo pbi pejp, ti a fe apo ilekp yi ku, o di ija bub u ru larin ebi, ija na si gbeeran tobpp ti nw pn ferp iru n ara-w pn tan si p ran na. N igbati o pe, aw pn pm p na ju m p m u n inu ileke n a dipdie; bi o si ti se ileke olow o iyebiye, aw pn pm p nwpnyi ko si pe di pie, nigbati nw pn nri o h u n pfe m aa yp-ta nigbagbogbo. N igbati a p o yi jo ro de idaji, eyi egbpn nfe re a b u ro rp jp, o w a nikan gbe apo n a Ip ifi fun p b a ilu pam p, o si sp fun a buro re pe ole ni o ji i Ip Ipwp on. O ba pwp si n ro n u aii-fi iwp fun eyi pgbpn n a jp, ki o le ku ki a p o ilpkp le di tire. Sugbpn ki o to se eyi, o ni on yio tilp dan aw pn babalaw'o on wpnyi w o; o m u igba adem u kan, o bu ninu ilpkp na tplp, o si w a fi m ajele ti o fp fi p a pm pkpnrin onilpkp n a le e lori, ode e pa, o wi li pkan re pe, bi nw pn ba le m p ohun ti o wa ninu igba na, o n ki yio gbpdp jale yi m p, on ko si ni ipa pm p n a a ; pugbpn bi nw pn ba m p p ti, k o si o h u n ti o le ti phin ohun k o h u n yp, m ajele k a n n a ni o n yio m aa fi p a gbogbo aw pn eke ti m pe ara-w pn ni babalaw o.

64

Bi enia ba fe ija eniti o sunmo o pupo li ole, ti aiya ba si nja a pe boya ao mo pe on ni ohun ti o nu na faramp puppju, gbo bi ese ifa yi ti ki oluware na laiya si ole na lati ja. 94. “Olprun gbagbe ko lase pepeiye, enia ko mo ese “ osika Iona, iso ki irim titi ki ara iwaju mo ara eni iso ti w a: “a da a f ’ole, ti yio jija ika, ti a ko gbogbo ara-ile Ip si “oko aje. A ni ki ole ru pbprp (pfa irin ti ko ni eti), adie “ meje, ati eiyele meje, ki o si fi asp ara re le e, ki pran ti o nip “da yi ma ba ra a I’ara. Ole gbp, o ru, t’alp t’abp re di rere.’’** —Otura itiju.

{/

O b a pe aw on agba babalaw o re si igba yi, sugbpn nw pn m p p ti; o pe gbogbo aw pn ti ode, nw pn m p p ti; o w a bi aw pn emese re pe babalaw o • tan tabi o ku, nw pn ni afi aw o kekere k a n bayi li o ku. Q ba ni ki a Ip pe e wa. Bi o ti de, gbogbo aw pn agbaagba nrerin pleya pe, ohun ti aw pn se ti, kini pm p kekere yi yio le se nibp? K ekere aw o de o foribalp fun pba, ati fun gbogbo aw pn babalaw o w pnni, o si beere o ru k p odu-ifa ti o fu, a sp fun u pe, O guda-F u n i; o ni)4tH a! kini p b a ni on yio $e yi? K i pba ki o yara wipe on ko se bpp m p, ki o yara gbe pgbpgbaawa fun gbogbo aw pn aw o ti o pe jp yi.” O ba dahun o ni eetise? N igbana ni K ekere-aw o dahun, o ni, “ Emi K ekere-aw o ki isi nile aiye, li o difa fun pnyin babalaw o afide jpgbpdp, ti nw pn f ’obira ppplp jiwpnp, ti Qlpfin yio de igba iwp fun ti nw pn ki yio le ki Ifa si i.” O ba dide fuu, o ke “ H a !” Sugbpn K ekere-aw o garun nibiti o gbe jo k o si, o w o oju pppn ifa, o ni, “ K ini pba ni on yio se n d a n ? K i p b a yara m u pgprin igbin Ip ibp O du ki o si yara fi ewurp m prindilogun bp Ifa, ki p ran buruku m a ti pwp re ?p.” O ba tun dahun pe, “ Eetise!” N igbana ni K ekere-aw o dah u n , o ni, “ F u n mi, ng ko fun p, a k o le jija ilpkp de Qyp, ki a de ile Olpfin, bi a b a ti ni ija ikpkp, nijp ti a b a de ile O ba, 11 a isootp.— A d a a fun iwp O b a ti a gbe ilpkp wa I fun pam p, ti o setan ti o ni iwp yio fi iwp fun oniipke jp, iwp a w a le fi Nipkp se tirp. N je O guda, m a f ’ohun f ’olohun o! O ran ilpkp ki itan 1b p rp .’y N igbayi ni aiya p b a w a ja , o dide, o foribalp fun Ifa, o ni ewo Nni on yio se. K ekere-aw o d ahun o ni, bi o ba ni ki on m a ku, ki o ree imu pgbaa m prindilogun, ki o si bp pwu ti o wp sprun gunw a ni le e lori, ki w undia meji ru u Ip si ile de on. L ojukanna ni p b a se gbogbo nkan w pnyi. L ati ijp n a ni a ki ifojudi aw o bi o ti w u ki o kere to. N inu p b a nse eyi Ipwp, tpgbpn-taburo yi ki ija m plp, nw pn nfp p a a ra w pn to o tp -to o tp si p ra n apo ilpkp ti a fpku yi, nw pn tinabp ile, nw pn gun ara-w pn li pbe, k o si ohun ti o k u ti nw pn ko se ta n ; nikphin gbogbo ilu ko aw pn m ejeji w a ide si tu b u pba. N i ijp keji nigbati gbogbo ilu pejp tan, ti a m u aw pn onija meji na sode, nw pn ro pjp w pn, o si jp p ra n ilpkp ni, pnu ya pba, o si wp inu ile Ip, o gbe a p o n a jade, o sp itan bi o ti se de pwp on, o si ti oju gbogbo enia pin i fun w pn, bi o ti yp; beni ija w a pari. * O tura-O ypku ni o rukp odu n a paapaa.

65

Kiyesi pe awon babalawo a maa pe Odu-ifa yi ni Oturaitiiu^nigbati nwon yio ba Ki i goa ona ti ole, nwon tuino re pe ^ ole na ko ba ru ebo ki o to lo sToko ole-jiia, itiju ju y io ba bo ibe. iii odu yi ba yo loju opon, ti awon babalawo ba ki i bi ese ti a ti ki yi, bi eniti a ki i fun ba wipe on ko ni ero ole sinu rara, nwon a tenumo o pe ki o sa rubp sa; nitori bi ko ba rubo, a o jale kan si i loriin, ti yio mo o girigiri bi enipe on ni o jale na, oran itiju na yio si po fun u nigbati a | ko ba le ridi ole na.

66

Ori III.

Jsin ti a ba hwo awon baba wa ko ni emi ododo lati duro le. Pehi iberu bi ti era li okan won si Olgrun, onroro ati osika ni Olgrun j e loju wgn. Pelu ifoya iku li gkan wgn nigbagbogbo, ko si ife labe gbogbo ise wgn si Olgrun. Enikeni ti o ba nkiyesi bi awon keferi ti mba orisa won 16, yio mo pe nitoto emi ododo ko si ninu gbogbo isin won. Lara jije ati mimu ni olori aajo av/on babaiawo kuie si; nibe kanna ni ti awon olusin tikarawon na mp pelu. Sibesibe a wa opplopp itan asan jo lati ja awon ogberi li aiya tabi lati ya won iori, tabi lati fo awon adeja li eiye, ki nwpn mase le se prim lile, sugbpn ki nwpn li ohim si ibiti awpn babaiawo ba fi si. Asisin ppju ninu ati larin awpn enia ile wa. Nibiti a ba si ti ngba igba-kigba gbp, ibpkubp ati isin-kusinkole tan nibe; pkan tikarare ko le duro girigiri ti otitp mp, nigbati a ba ti li ewpn asisin gbe e de pe julp. Ninu ese-ifa die ti o tele yi, a o ri die ninu awpn prp ti o jeri si ohun gbogbo ti a ti nsp bp lati oni. 95. “Bi a o ba purp mimu lo’ju imu soro-soro, bi a o ba “s’otp ara a rp-ni pesepese, oju korokoro ki ir’oju korokord “ipurp;— a da a f ’Ogun nijp ti nde akete Ip is’awo “lyalode.”—Oguda-ket^ Ninu ese-ifa yi ni awpn baba wa ti mu as a pe ki nwpn maa fi asp, iko, tabi ohun miran bo oju nigbati nwpn ba nip se ohunkohun ti o ba je awo. Gege bi a o ti ka a ninu ese 96, a gbp pe nigba iwa se, awpn obirin li o ti ni awo bi Oro, Egungun, ati Eluku ni ikav/p, ti nwpn isi maa fi hale mp awpn pkpnrin. Nigbati iya na mppju fun awpn pkpnrin, nwpn Ip ibere Ipwp babaiawo; a ni ki nwpn Ip ifi aja kan ati egbeje bp Ogun, ki o ba le gbe wpn nibiti nwpn nip. Nwpn

67

gbo, nwon ru. Nijo ti lyalode gbogbo ilu kii, ti awon obirin si wipe nwon rape oku re lowo ni popo, beni Ogun yo si won lojiji, pelu akete nla ti o de-bo oju, o si ngba bo rere lodo won, awon obirin tuka, sugbon awon okonrin ti o I’aiya duro, nwon nwo to Ogiin lehin, nwon si nfi Ogun le gbogbo obirin lu gbe. Nitori awon Oloro, El’egun, ati El’eluku mo pe, eke ni nwon se tan enia je, nitori na ni nwon se ndaso bori orisa won, id nwon to imu won jade si gbamgba. Nipa ti pipe oku ti o ti ku ni popo, ese-ifa kan toka si iro ti o wa ninu re bayi pe. 96. “Oyeku lo ni ileyile ibiti gbogbo aiye dawojp m puro;- > “a da a fun eni mimo ti a ki ipa. Nje bi a ba p’oku ni “popo, alaye ni idahun, awon ’rawon ni k’o maa je “ ’rawpn, awon ’rawon: apandi ni isiwaju ifonna, awon “ ’rawon ni k’o ma je ’rawon, awon ’rawon: bi elulu ba “pe ojo, ori ara-re ni ipe e ie, awon ’rawon ni k’o maa je “ ’rawon, awon ’rawon.”—Oyeku-Wori. Opplopo awon keferi li o mo pe gbogbo ebo ti awon nrii ko de pdp Olprun, ati pe Ipdp Esu ni gbogbo re mp. Sugbon njtori ti nwpn gbagbo pe nigbati Olorun ba nfe se rer5-ki-refe kan fun won, fcsu a rnaa. dTi Ip n ^ nwon ni ireti pe ebo ti awon pi ntii F.su loin, ki o mase di pna refe mp won lit Gbp bi eseifa yi ti wi:— 97. “Ad’eja ko mp ibi okun ti mu omi wa, ofidan ko mp “ ’pilese psa;- a da a f ’Hegbara ti o ni ki nwpn mu “gbogbo nkan wa ibe on, ki on ba le gb’ebp wpn de “ prun. Orunmla ni, ko daju pe o ma d’phun 6!’ “ Elegbara ni ‘se awpn papa ti mp, nigbati nwpn “ nwipe, o d’okun o d’psa!’ Nje eni ba wipe, ‘o “ d’okun o d’psa’ ebp re a da; eni ba wipe, ‘o d’prun,’ “ oluware lo mp!”—Oguda-kete. tabi eyi 98. “Aja sian titi fi de ehin enu re, agbo sian titi fi de “jpjp, adifa f ’awa enia n’ika ti irubp tan, ti it’eru tan, “ti ipe k’Elegbara jpwp gb’ebp d’pdp Olodumare: “beni a mp pe Olprun ko tprp ebp, Kokoyibere ko “beere eru: awa enia-n’ika li om a ran Esu n’ise buburu, “ awa enia ma ma n’ika!”—Irosu-Geda.

68

Nitori imo yi ti o jinle ninu awon babalawo ati ninii awon ologbon miran laarin awon keferi ni isin awon Imale ko fi ni iyi loju awon keferi tobee. Nwon nro o bayi pe niwon igbati isin Imale ti ni saraa ati ebp yiyan ninu, niwon igbati Imale ti nda ohun wo, ti nwon si nsami sori iyanrin lati fi mo ohun ti mbowa ise, ti nwon ngbaawe, ti nwon si npa agbo Ipdoodun fun etutu ese; cke-eke kanna ni t’awpnt’imale jp je. Ka ese ifa yi:—

99. “Imale seke, Imale s’pdale? lya Imale ku, nwpn ni “awpn ki ispkun; baba Imale kii, nwpn ni awpn ki “igbaawe; nwpn ni eni ba spkun oku, ina Olprun a dajo “eni ti o kii lara; eni ba si gbaawe oku, oluware fun oku “li aisimi li prun; asehinwa-asehinbp, pjp eke Imale “pe, nwpn ni awpn ko jeun mp; nwpn nfi ebi pa inu “arawpn, a ni eese? Nwpn ni awpn ngbaawe Olprun! “Nje Imale ngbaawe o, enikan ko gbp iku Olprun o, “Imale ngbaawe! Olprun ki iku, Edumare ki iriin, “enikan ko gbp iku Olprun o, Imale ngbaawe! Kini “babalawo nse ti nwpn ni ko seun? Beli eniti o ba nja “ ’we Ifa, o ju agba esigun:—Imale ni, kaka ki awpn ru“bp, ki awpn t’eru, b’o ba di ajpdun bi awpn ba gbaawe “tan, awpn a mu agbo f ’Olprun tiwpn.”— Ogbe-Tutii.

Awpn keferi mp nitotp pe, “Ikun awpn tikarawpn ni Olprun wpn” nitorina nwpn a maa powe yi wipe “Ara-eni li a ko ibp ki a to ibp Agbonniregiin.” Bi babalawo kan ba si nfi Ita file deruba wpn, lojukanna ni nwpn a taku, nwpn a si wipe, “Ebp le ko ju iku Ip.” Nitorina awpn babalawo ti yio ba ni ojurere ipdp awpn enia, nwpn a kp ifa didundidun ti yio maa si eniti a nki i fun lori lati na owo si ebp riru ti nwpn ba yan: ninu eyi sa ni gbogbo igbekele onje wpn wa. Bi babalawo ba si ti gbpn to ninu gbogbo arekereke sise, beni Ifa re yio maa jeun to. Ka ese yi.

69

100 “Qsunsun werewere inu igbo lo difa fun Oluigbo, ala “agemo ko to gele lo difa fun Awurela** ns’awo re ode “Ijebu Mere, nv/on ni ki o rii opo ina-igiin ki ohun “le san a bp. Awurela gbo o ru.”—Oyeku-Sa. 101 “Akiisaba iyanda I’awo Oni-Merl apala, adifa fun “ Oni-Meri apala*„, nijo ti o rin-agan-rin-agan titi ojilele“gbeje obirin lo ku pkansoso: nwpn ni ki o Ip ru adie “merindilogun, eiyele merindilogun, igbin merindilogun, “ati ile aladi kan, ki gbogbo obirin re ti o ti Ip le “pada bp wa ile. Oni-Merl gbp, o rii, gbogbo obirin ti “o ti Ip ni ile re I’o pada bp.”—ika-Yeku.

* A gbo pe nigba k a n O ba Ijebu nfe lati ke gbogbo aw on aw o ti m b? ni O de Ijebu wo, o m u igi osunsun kekere kan, o fa a tu, o fi sinu igba, o si fl ala agem o (e.n. eefo ti a ra agem o bo ku ro ) k a n sinu re pelu, o pe gbogbo aw on aw o ti m be ni ile re pe ki nw on w a m o p ; sugbpn nw pn se e ti. N igbana ni o gburo A w urela o ranse Ip ipe e, A w urela ru b p ki o to iwa, on lo si w a iki Ifa yi fun O ba Ij?bu; enu ya O b a lati gbp o ru k p O sunsun ati A lagem p li pnu Aw urela. Q b a fi pplppp eru fun u, o si fi se olori gbogbo aw pn aw o ilp re. L pjp n a ni A w urela n k p rin w ipe:— “ A w urela I’aw o ’re o, A w urela I’aw o ’re; f Apejin la p ’A w urela n ’ljebu, A w urela I’aw o ’re.” G bogbo aw pn aw o Ijebu si tpwpgba A w urela li olori w pn: nigbana ni A w urela yan ebo eiyeie 16, adi? 16, agbo 16, p k p 200, ati ada 200 fun o b a Ijebu: A w ujale k o ro ju owo o ru gbogbo re perepere, ile r6 si toro. **G bogbo aw on babalaw o ti o ti w a iwo Ifa fun Oni-M pri A pala ko ni ojurere Ipdp re, nito ri sis? ti gbogbo ileri ti nw pn se fun u k o se; nito rin a fun odun pupp, Oni-M pri kp k o tp Ifa rp m p, bpni ko p a pran fun aw pn babalaw o jp m o. §ugbpn nigbati o gburo A kusaba iyanda pe aw o rere ni, o ransp pe e ki o w a wo Ifa fun on; k o ni pjp, ko ni osu ti A kusaba w a w o ifa O ni-M pri fun u, ni obirin kansoso ti o ku Ipwp O ni-M pri loyun o bim p p k pnrin: gbogbo aw pn obirin ti o ti Ip gburo yi, nw pn si sare p ad a bp w a si ile, nw pn nloyun, nw pn si nbim p. N igbana ni O ni-M pri ru ohun gbogbo jijp ati m im u ni m prindinlogun-m prindinlogun, o ni ki a fi ile ppnti, ki a fi pna ro k a, ki gbogbo ilu m aa w a ba o n kp Ifa on. N igbati nw pn je, ti nw pn m u tan , ni aw pn agba beere Ipwp O ni-M pri pe, eese ti k o h a ti nse bayi fun Ifa re ri? N igbana li o d ah u n ti o si wipe, “ A kusaba iyanda li aw o O ni-M pri A pala, bi Ifa ko ri aw o’re, ki ijeun!”

70

“Bi Ifa ko ri awo ’re ki ijeun” ni itumo bi onje ti se mpo lodo babalawo kan, ti omiran nkii fun ebi. “Awo rere” ni enikeni ti o ba ti kp gbogbo didundidun ninu Ifa, tabi boya ti egbogi rere ba mbe Ipwo re, lati fi gbe Ifa re lese. Ka ese ti o tele eyi lati ri apeere bi emi otitp ati suuru ti mp labe isin ibprisa. 102 “A kp ile koto fun orisa, ki orisa ki o gba bee: bi “orisa ba ni ko to, ki o tikarare ki ada mple li oorun “gangan, ki o wp igbo Ip, ki o pa eke, ki o pa okim, “ki o fi ori ja igbo bp wa ile, ki o ri bi agara ti ida-ni; “a difa f ’asa’mp, a bii f’oodimp. Ifa ni ki a f ’ire f’orisa“nla.— Odi-meji. 103 “ A be igi ti inu igbo wa, o di olowo eni; kerekere aworan “di onile, aworan d’eni akunlebp:- adifa f ’Oni-Makan“esuru ti nwpn ni ki o ru igbin, eiyele, ati ewe pwp y “ki o ma baa sin laiye. Nwpn ni, eetiri? O ni, pnyin ko “mp pe: ‘Ninu igi ti a be wa ile li a fi nse onje fun igi ?’ ”

*Y o

c X o x"6*x o x o x o x o x o y C O x o X * *

’■

W /''