Angielski czasy

Audio Kurs

Angielski Czasy z çwiczeniami Dodatkowe materia∏y do kursu na p∏ycie CD

© Copyright Edgard, Warszawa 2007

Audio Kurs

Autorka: Katarzyna WiÊniewska Lektorzy: Victoria Atkinson, Andrzej Leszczyƒski Redakcja: Karolina Kostrz´bska, Karolina Sobociƒska Muzyka: Dariusz Kaliƒski Monta˝ i mastering p∏yty: Bart∏omiej Lewczuk Projekt ok∏adki: Piotr Fajker, Emilia Szulewa Sk∏ad i ∏amanie: Julia Adamska


www.edgard.pl

www.jezykiobce.pl

Audio Kurs

Autorka: Katarzyna WiÊniewska Lektorzy: Victoria Atkinson, Andrzej Leszczyƒski Redakcja: Karolina Kostrz´bska, Karolina Sobociƒska Muzyka: Dariusz Kaliƒski Monta˝ i mastering p∏yty: Bart∏omiej Lewczuk Projekt ok∏adki: Piotr Fajker, Emilia Szulewa Sk∏ad i ∏amanie: Julia Adamska


www.edgard.pl

www.jezykiobce.pl

ANGIELSKI

CZASY

Spis treÊci Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

17

Jak si si´ uczyç? . . . . . . . . . . . . . . 4 2

Lekcja 1 Czas teraêniejszy Present Simple . . . . . . . . 6

20

5

Lekcja 2 Czas teraêniejszy

23

Lekcja 3 Czas przesz∏y Past Simple . . . . . . . . . . 13

26

Lekcja 4 Czas przesz∏y

29

11

14

Lekcja 7 Czas zaprzesz∏y Past Perfect . . . . . . . . . . 25 Lekcja 8 Czas przysz∏y

Future Simple . . . . . . . . 27

Present Continuous . . . 10

8

Lekcja 6 Czas Present Perfect Continuous . . . . . . . . . . 23

Lekcja 9 Konstrukcja

to be going to . . . . . . . . 30

Lekcja 10 Czas przysz∏y

Past Continuous . . . . . . 16

Future Continuous . . . . 33

Lekcja 5 Czas

Odpowi Odpo wiedz edzii . . . . . . . . . . 35 Czasowniki nieregularne . . . . . . . . 37

Present Perfect . . . . . . . 19

www.jezykiobce.pl

3

Audio Kurs

Wst´p „Angielski „Angiels ki Czasy Czasy z çwicz çwiczenia eniami” mi” to kurs na p∏ycie CD dla osób poczàtkujàcych poczàtkujàcy ch i Êrednio zaawanso zaawansowany wanych. ch. Materia∏ kursu obejmuje obejmuje podstawo podsta wowe we informacje informacje o najwa˝niejszy najwa˝niejszych ch czasach angielskich – zastosowanie, zastosowanie, tworzenie zdaƒ twierdzàcych, pytaƒ oraz przeczeƒ. 10 lekcji w przyst´pn przyst´pny y sposób objaÊnia regu∏y regu∏y, natomiast liczne przyk∏ady i çwiczenia praktyczne praktyczne pozwalajà utrwaliç utrwaliç omawiane omawiane zagadnienia. zagadnienia. U˝ytkowników Audio Kursów goràco zachćamy do zarejestrowania si´ – tylko zarejestro zarejestrowani wani Klienci otrzymujà informacje informacje o atrakc atrakcyjn yjnych ych zni˝kach i promocjach na wszystkie wszystkie wydaw wydawnictwa nictwa firmy Edgard. Edgard. Rejestracji Rejestracji mo˝na dokonaç wype∏niajàc formularz rejestracyjny na stronie internetowej www.edgard.pl

Jak si´ uczyç? P∏yt z serii Audio Kurs Kurs wystarczy s∏uchaç, s∏uchaç, nie jest konieczne wykonyw wykonywanie anie dodatkowych çwiczeƒ. Przede wszystkim nale˝y uwa˝nie wys∏uchaç omówieƒ poszczególnych poszczególn ych zasad gramatyczny gramatycznych ch i powtar powtarzaç zaç za angielskà lektorkà podane podane przyk∏ady. Je˝eli nie jesteÊmy pewni, co us∏yszeliÊmy, mo˝emy zajrzeç do niniejsze niniejszejj ksià˝eczki ksià˝eczki i por porów ównaç naç nagranie nagranie z teks tekstem. tem. Przy Przy tej okazji okazji warto warto zwróciç uwag´ na angielskà pisowni´. W celu utrwalenia regu∏ nale˝y, wzorujàc si´ na podanym przyk∏adzie, wykonaç çwiczenia nast´pujàce po ka˝dej lekcji. Odpowiedzi do zadaƒ znajdujà si´ na koƒcu tej ksià˝eczki.

4

ANGIELSKI

CZASY

Kurs „Czasy” przeznaczony jest dla osób poczàtkujàcych oraz Êrednio zaawansowanych, które chcà szybko nauczyç si´ podstaw umo˝liwiajàcych porozumiewanie si´ lub powtórzyç sobie najwa˝niejsze informacje o angielskich czasach. Najlepsze efekty przynosi kilkakrotne przes∏uchanie p∏yty i wykonywanie wszystkich zadanych çwiczeƒ. Warto tak˝e wracaç do kursu w odst´pie kilku tygodni, w celu przypomnienia sobie najwa˝niejszych zagadnieƒ i przeçwiczenia omawianych regu∏ w praktyce. Osobom zaczynajàcym nauk´ j´zyka angielskiego polecamy tak˝e Audio Kurs „Kurs podstawowy”, który uczy 100 najwa˝niejszych s∏ówek i zwrotów. Doskona∏ym rozwinićiem tego kursu dla osób Êrednio zaawansowanych jest Audio Kurs „Angielski niezb´dne zwroty i wyra˝enia” oraz kurs „Angielski Czasowniki nieregularne z çwiczeniami”. Pe∏nà i aktualnà ofert´ kursów i programów naszego wydawnictwa znajdà Paƒstwo na stronie internetowej www.jezykiobce.pl Zapraszamy i ˝yczymy przyjemnej nauki!

www.jezykiobce.pl

5

Lekcja 1 Czas teraêniejszy Present Simple 2

Czasu Present Simple u˝ywamy do opisania czynnoÊci codziennych, przyzwyczajeƒ oraz czynnoÊci sta∏ych lub cz´sto powtarzajàcych si´. U˝ywamy go równie˝ do wyra˝ania czynnoÊci przysz∏ych, zaplanowanych, bàdê niezale˝nych od nas, np.: programów telewizyjnych lub rozk∏adów jazdy. Czas Present Simple wyra˝a tak˝e stany, uczucia i opinie. U˝ywa si´ go równie˝, gdy czasownik nie posiada formy ciàg∏ej, tj. formy z koƒcówkà -ing. Zdania twierdzàce tworzy si´ za pomocà czasownika w formie podstawowej. W trzeciej osobie liczby pojedynczej natomiast, (he, she, it) do czasowników dodajemy koƒcówk´ -s lub -es, zale˝nie od ostatniej litery czasownika. Oto przyk∏ady: I play tennis every Saturday. – W ka˝dà sobot´ gram w tenisa. My brother works for IBM – Mój brat pracuje dla IBM. I go to work by car – Je˝d˝´ do pracy samochodem. The film starts at 8 o’clock. – Film zaczyna si´ o ósmej. She loves going to the cinema. – Ona uwielbia chodziç do kina. He studies at Oxford. – On studiuje w Oxfordzie. She watches TV every evening. – Ona ka˝dego wieczoru oglàda telewizj´ . He does his homework in the afternoon. – Po po∏udniu odrabia prac´ domowà. .

.

Odmiana czasownika to be (byç) w czasie teraêniejszym wyglàda nast´pujàco. Warto zwróciç uwag´ na fakt, i˝ cz´sto u˝ywane sà formy skrócone tego czasownika. 

ja jestem ty jesteÊ on jest ona jes t ono jest my jesteÊmy wy jesteÊcie oni, one sà

I am you are he is she is it is we are you are they are

I’m you’re he’s she’s it’s

we’re you’re they’re

Oto przyk∏adowe zdania: I am a photographer. – Jestem fotografem. You are very tired. – JesteÊ bardzo zmćzony. He is in the kitchen. – On jest w kuchni. She is a teacher. – Ona jest nauczycielkà. It is midnight. – Jest pó∏noc. We are on holiday. – JesteÊmy na wakacjach.

6

ANGIELSKI

CZASY

You are late. – JesteÊcie spóênieni. They are at school – Oni sà w szkole. .



Czasownik to have (mieç) ma w trzeciej osobie liczby pojedynczej (he, she, it) form´ has: I have a lot of friends. – Mam wielu przyjaciól. He has a beautiful dog. – On ma pi´knego psa.

OkreÊleniami czasu charakterystycznymi dla Present Simple, które odnoszà si´ do czynnoÊci powtarzajàcych si´ lub sta∏ych sà: always (zawsze), often (cz´sto), usually (zazwyczaj), sometimes (czasami), rarely (rzadko), never (nigdy), hardly ever (rzadko kiedy), every day (ka˝dego dnia), every week (co tydzieƒ), every Monday (w ka˝dy poniedzia∏ek). Oto przyk∏adowe zdania: I always spend a lot of money on holiday. – Na wakacjach zawsze wydaj´ mnóstwo pieni´dzy. We often play football at the weekend. – W weekendy cz´sto gramy w pi∏k´ no˝nà. It usually takes me about an hour to get to school. – Dojazd do szko∏y zajmuje mi zazwyczaj godzin´. We sometimes eat out on Saturday evenings. – W sobotnie wieczory jemy czasami na mieÊcie. My parents rarely go abroad. – Moi rodzice rzadko wyje˝d˝ajà za granic´. Luke never does his homework. – Luke nigdy nie odrabia pracy domowej. I hardly ever drink beer. – Rzadko kiedy pij´ piwo. I get up at 6.30 every day. – Ka˝dego dnia wstaj´ o 6.30. We visit my parents every week. – Co tydzieƒ odwiedzamy moich rodziców.

Tworzenie pytaƒ 3

W przypadku zdaƒ z czasownikiem to be (byç), pytania zamkni´te czyli takie, na które oczekujemy odpowiedzi „tak” lub „nie”, tworzymy poprzez inwersj´, czyli przestawienie formy czasownika „byç” na poczàtek zdania, np.: This is your sister’s camera. – To jest aparat twojej siostry. Is this your sister’s camera? – Czy to jest aparat twojej siostry? They are from the United States. – Oni sà ze Stanów Zjednoczonych. Are they from the United States? – Czy oni sà ze Stanów Zjednoczonych?

W przypadku pozosta∏ych czasowników, pytania zamkni´te tworzymy za pomocà czasownika posi∏kowego do lub, dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, does u˝ytego na poczàtku zdania. Nale˝y pami´taç, ˝e w pytaniach przy czasowniku

www.jezykiobce.pl

7

Audio Kurs

g∏ównym w trzeciej osobie liczby pojedynczej nie pojawia si´ ju˝ koƒcówka -s lub -es . Do you know Alice Jones? – Znasz Alice Jones? Do they often go abroad? – Czy oni cz´sto je˝d˝à za granic´? Does your mother like her job? – Czy twoja matka lubi swojà prac´? Does he drive to work? – Czy on jeêdzi do pracy samochodem? W odpowiedziach, u˝ywa si´ zazwyczaj form skróconych: Do you come from Scotland? – Pochodzisz ze Szkocji? Yes, I do. – Tak. No, I don’t. – Nie. Does she like swimming? – Czy ona lubi p∏ywaç? Yes, she does. – Tak. No, she doesn’t. – Nie.

Pytania szczegó∏owe tworzymy tak samo jak pytania zamkni´te, dodajàc na poczàtku zdania odpowiedni zaimek pytajàcy: what (co), where (gdzie), when (kiedy), why (dlaczego), na przyk∏ad: What time is it? – Która jest godzina? Why are you so dirty? – Czemu jesteÊcie tacy brudni? Where does he come from? – Skàd on pochodzi? What does your father do? – Czym zajmuje si´ twój ojciec?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia w czasie Present Simple tworzymy poprzez u˝ycie czasownika posi∏kowego do lub w trzeciej osobie liczby pojedynczej does i s∏ówka przeczàcego not. Powszechnie u˝ywane sà formy skrócone don’t oraz doesn’t. Równie˝ w przeczeniach czasownik g∏ówny nie b´dzie mia∏ ju˝ koƒcówki -s lub -es. Na przyk∏ad: I don’t like coffee. – Nie lubi´ kawy. She doesn’t eat meat. – Ona nie je mi´sa. It doesn’t work. – To nie dzia∏a. Most people don’t work on Sundays. – Wi´kszoÊç ludzi nie pracuje w niedziele.

8

ANGIELSKI

CZASY

Tak˝e w przypadku czasownika to be (byç) przeczenia tworzymy dodajàc not. Najcz´Êciej u˝ywa si´ form skróconych isn’t lub aren’t. Dla pierwszej osoby liczby pojedynczej nie ma formy skróconej. Oto przyk∏ady: I’m not happy. – Nie jestem szcz´Êliwy. He isn’t my friend. – On nie jest moim kolegà. We aren’t students. – Nie jesteÊmy studentami.

åwiczenia åwiczenie 1 4

Uzupe∏nij zdania odpowiednià formà czasowników:

1. (be) Mark ......... good at maths. 2. (have) She .......... a lot of friends at school. 3. (smoke) My grandfather ................ too much. 4. (play) John ............ tennis twice a week. 5. (live) I .............. in a very small flat. 6. (open) The pub ............... at 12.

åwiczenie 2

U∏ó˝ pytania do podkreÊlonych cz´Êci zdania: 1. She lives in England. 2. The jacket costs £40. 3. I study German. 4. The bus leaves at noon. 5. It belongs to Peter.

www.jezykiobce.pl

9

Lekcja 2 Czas teraêniejszy Present Continuous 5

Czas Present Continuous jest czasem teraêniejszym ciàg∏ym, wyra˝ajàcym czynnoÊci odbywajàce si´ w momencie mówienia. Czas ten s∏u˝y równie˝ do opisywania wydarzeƒ majàcych nastàpiç w niedalekiej przysz∏oÊci, zaplanowanych przez mówiàcego, zw∏aszcza gdy czynimy pewne przygotowania do ich realizacji. Czas ten jest czasem z∏o˝onym. Zdania twierdzàce tworzymy za pomocà form teraêniejszych czasownika posi∏kowego to be (byç) oraz czasownika g∏ównego z koƒcówkà -ing. Oto przyk∏ady: I am watching TV – Oglàdam telewizj´. It is raining. – Pada deszcz. He is playing the piano. – On gra na pianinie. We are going for a walk. – Idziemy na spacer. I’m flying to Prague next week. – W przysz∏ym tygodniu lec´ do Pragi. We’re going to my parents tonight. – DziÊ wieczorem jedziemy do moich rodziców. .

Zwróç uwag´ na zmiany w pisowni niektórych czasowników po dodaniu koƒcówki -ing: arrive – arriving decide – deciding

put – putting swim – swimming

die – dying lie – lying

Charakterystyczne dla tego czasu okreÊlenia to now (teraz), at the moment (w tej chwili), today (dzisiaj), nowadays (w dzisiejszych czasach). Na przyk∏ad: What are you doing now? – Co teraz robisz? She is watching the news at the moment. – Ona oglàda w tej chwili wiadomoÊci. I’m not working today. – Dzisiaj nie pracuj´. People are living longer nowadays. – Ludzie w dzisiejszych czasach ˝yjà d∏u˝ej. Omawiany czas mo˝e odnosiç si´ tak˝e do czynnoÊci rozciàgni´tych w czasie, niekoniecznie wykonywanych w chwili mówienia, ale obecnie aktualnych – aktualnych na przyk∏ad w tym tygodniu lub w tym miesiàcu. Oto przyk∏ady: They’re building a new road next to our house. – Obok naszego domu budujà nowà drog´. I’m reading an amazing thriller at the moment – Czytam w∏aÊnie niesamowity dreszczowiec. My brother is studying in Cracow. – Mój brat studiuje w Krakowie. .

10

ANGIELSKI

CZASY

Tworzenie pytaƒ 6

Pytania zamkni´te w czasie Present Continuous tworzymy poprzez inwersj´, czyli przestawienie czasownika posi∏kowego „byç” na poczàtek zdania, np.: Are you coming to the party? – Przychodzisz na przyjćie? Is she crying? – Czy ona p∏acze? Are they working now? – Czy oni teraz pracujà?

Pytania szczegó∏owe równie˝ tworzymy przez inwersj´, dodajàc na poczàtek odpowiedni zaimek pytajàcy, np.: what (co), who (kto), when (kiedy), where (gdzie), why (dlaczego). Oto przyk∏ady: What are you doing here? – Co ty tutaj robisz? Who are you talking to? – Z kim rozmawiasz? When is he leaving? – Kiedy on wyje˝d˝a? Where are you going? – Dokàd idziesz? Why are they arguing? – Czemu oni si´ k∏ócà?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia w tym czasie teraêniejszym tworzy si´ poprzez dodanie s∏ówka not do odpowiedniej formy czasownika posi∏kowego to be (byç). W formie skróconej u˝ywa si´ isn’t bàdê aren’t. Oto przyk∏ady: I’m not enjoying the party – Nie podoba mi si´ to przyjćie. We are not going on holiday this summer. – Tego lata nie jedziemy na wakacje. She isn’t working tomorrow. – Ona jutro nie pracuje. The children aren’t sleeping. – Dzieci nie Êpià. .

åwiczenie 1 7

Uzupe∏nij zdania czasownikami w odpowiedniej formie czasu Present Continuous:

1. (listen) What .......... you ........................... to? 2. (get) They ........................... married next month. 3. (snow) It ........................... at the moment. 4. (sit, drink) They ........................... in the kitchen and ........................... coffee. 5. (have) Maria ........................... supper. 6. (laugh) Why ........... you ........................... at her?

www.jezykiobce.pl

11

Audio Kurs

åwiczenie 2 Uzupe∏nij zdania odpowiednimi czasownikami w formie twierdzàcej lub przeczàcej: rain

ring

enjoy

wear

shine

have

1. Peter ................ a great time in Egypt. He doesn’t want to come back. 2. We ..................... the movie. It’s so boring. 3. It’s very hot and the sun .................. . 4. Why are you taking an umbrella? It ..................... . 5. Look at her! She ..................... a beautiful dress today! 6. The phone ................... . Can you pick it up?

12

Lekcja 3 Czas przesz∏y Past Simple 8

Za pomocà czasu Past Simple opisujemy czynnoÊci przesz∏e, dokonane, zakoƒczone w przesz∏oÊci, które nie majà zwiàzku z teraêniejszoÊcià i ju˝ si´ nie powtórzà. Czas ten odnosi si´ równie˝ do wszelkich stanów przesz∏ych, uczuç oraz opinii. W zdaniach twierdzàcych do czasowników regularnych dodajemy koƒcówk´ -ed, natomiast czasowniki nieregularne przybierajà tzw. drugà form´, np.: I passed my driving test yesterday – Wczoraj zda∏em egzamin na prawo jazdy. He washed his car last weekend. – W zesz∏y weekend umy∏ swój samochód. My mother made a delicious cake. – Moja mama zrobi∏a pyszne ciasto. We went to the cinema last night. – Wczoraj wieczorem poszliÊmy do kina. .



Formy czasowników nieregularnych znajdujà si´ w tabeli na koƒcu ksià˝eczki.

Nale˝y zwróciç uwag´ na zmiany w pisowni form czasowników regularnych w czasie Past Simple: study – studied marry – married

play – played enjoy – enjoyed

love – loved lie – lied

Czasownik to be (byç) przyjmuje w tym czasie form´ was dla pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz form´ were dla pozosta∏ych osób, np.: I was in the shop when it started to rain. – By∏em w sklepie, gdy zacz´∏o padaç. You were in the cinema with my boyfriend, weren’t you? – By∏aÊ w kinie z moim ch∏opakiem, prawda? Elvis Presley was born in 1935. – Elvis Presley urodzi∏ si´ w 1935 roku. She was in London last month. – Ona by∏a w Londynie w zesz∏ym miesiàcu. It was sunny yesterday. – Wczoraj by∏o s∏onecznie. We were in the kitchen when the telephone rang. – ByliÊmy w kuchni, kiedy zadzwoni∏ telefon. They were in the zoo with their children. – Oni byli z dzieçmi w zoo. OkreÊlenia czasu typowe dla tego czasu przesz∏ego to np.: yesterday (wczoraj), ago (temu), last summer (ubieg∏ego lata), three months ago (trzy miesiàce temu). Na przyk∏ad: My friend had a car accident yesterday – Mój przyjaciel mia∏ wczoraj wypadek samochodowy. I bought these jeans a long time ago. – Kupi∏em te d˝insy dawno temu. We went to Brazil last summer. – Ubieg∏ego lata pojechaliÊmy do Brazylii. .

www.jezykiobce.pl

13

Audio Kurs

Tworzenie pytaƒ 9

Pytania zamkni´te w czasie Past Simple tworzy si´ u˝ywajàc czasownika posi∏kowego did, który stawiamy na poczàtku pytania oraz podstawowej formy czasownika. W przypadku czasownika „byç”, pytania tworzy si´ poprzez inwersj´, czyli przestawienie form was oraz were na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzy si´ poprzez dodanie na poczàtku odpowiedniego zaimka pytajàcego, np.: what (co), who (kto), when (kiedy), where (gdzie), why (dlaczego). Oto przyk∏adowe pytania: Did you sleep well last night? – Dobrze spa∏eÊ w nocy? Were you at school yesterday? – By∏aÊ wczoraj w szkole? Why were they late to the meeting? – Czemu spóênili si´ na spotkanie? Where did you buy that skirt? – Gdzie kupi∏aÊ t´ spódnic´? Where did you find your car keys? – Gdzie znalaz∏eÊ kluczyki do samochodu? Why was Tommy under the bed? He was afraid of the storm. – Dlaczego Tommy by∏ pod ∏ó˝kiem? Ba∏ si´ burzy. When were we in that castle? I can’t remember ... – Kiedy byliÊmy w tym zamku? Nie mog´ sobie przypomnieç…

Pytania o podmiot tworzy si´ poprzez u˝ycie czasownika g∏ównego w formie czasu Past Simple, czyli tzw. drugiej formy, bezpoÊrednio po zaimku pytajàcym who (kto) lub what (co), np.: What happened? – Co si´ sta∏o? Who broke the window? – Kto zbi∏ okno? Zwróç uwag´ na ró˝nic´ w pytaniach. Pierwsze z nich jest pytaniem o podmiot, o wykonawc´ czynnoÊci, drugie natomiast – o dope∏nienie: Who hit you? – Kto ci´ uderzy∏? Who did you hit? – Kogo uderzy∏eÊ?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia dla wszystkich osób tworzy si´ tak samo: poprzez dodanie not do czasownika posi∏kowego did. Powszechnie u˝ywana jest w przeczeniach forma skrócona didn’t. Czasownik g∏ówny ma w przeczeniu form´ podstawowà, bez koƒcówki czasu przesz∏ego. W przypadku zdaƒ z czasownikiem „byç”, not dodaje si´ do jego formy przesz∏ej was lub were. Formy skrócone to wasn’t oraz weren’t. Oto przyk∏ady: We did not (didn’t) go to the concert. – Nie poszliÊmy na koncert. She did not (didn’t) have enough money – Nie mia∏a wystarczajàco du˝o pieni´dzy. .

14

ANGIELSKI

CZASY

Last weekend it wasn’t hot enough to swim in the lake. – W zesz∏y weekend

nie by∏o wystarczajàco ciep∏o, by p∏ywaç w jeziorze. There wasn’t any milk in the fridge. – W lodówce nie by∏o mleka. We weren’t at Jill’s birthday party. – Nie byliÊmy na przyjćiu urodzinowym Jill. They weren’t at school last Monday. – Oni nie byli w szkole w ostatni poniedzia∏ek.


Uzupe∏nij poni˝sze zdania odpowiednià formà czasowników:

1. (eat) She ...................... the whole pizza. 2. (spend) I ...................... all my money on clothes. 3. (go) He ...................... to bed at midnight. 4. (have) If I ...................... more money, I would buy a better car. 5. (be) It ...................... a lovely evening. 6. (return) John ...................... to England last month.

åwiczenie 2

U∏ó˝ pytania do podkreÊlonych cz´Êci zdaƒ: 1. I saw Mike and Peter at the bus stop. 2. She had pasta for dinner. 3. I stayed in Paris for two months. 4. The accident happened in the morning. 5. My sister was at hospital last week.

www.jezykiobce.pl

15

Lekcja 4 Czas przesz∏y Past Continuous 11

Czasu Past Continuous u˝ywa si´, aby wyraziç fakt, i˝ dana czynnoÊç by∏a w trakcie wykonywania w konkretnym momencie w przesz∏oÊci. CzynnoÊç ta stanowi cz´sto t∏o innych wydarzeƒ przesz∏ych, wyra˝anych zazwyczaj w czasie Past Simple. Zdania twierdzàce tworzymy za pomocà czasownika posi∏kowego to be (byç) w formie przesz∏ej was, dla pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej, lub were, dla pozosta∏ych osób, oraz czasownika g∏ównego z koƒcówkà -ing. Oto przyk∏ady: This time yesterday I was playing with my little sister. – Wczoraj o tej porze bawi∏em si´ z mojà m∏odszà siostrà. Yesterday at 5 o’clock I was still working. – Wczoraj o 5 jeszcze pracowa∏em. At noon my uncle was going to work. – W po∏udnie mój wuj szed∏ do pracy. Sue arrived when we were having dinner. – Sue przyjecha∏a, kiedy my jedliÊmy obiad. We were watching TV when they called us. – OglàdaliÊmy telewizj´, kiedy do nas zadzwonili. They were playing cards all evening. – Ca∏y wieczór grali w karty.

Czasu tego u˝ywa si´ tak˝e w sytuacji, gdy dwie lub wićej czynnoÊci przesz∏ych trwa∏o równoczeÊnie, np.: He was washing the dishes while she was reading a newspaper . – On zmywa∏ naczynia, kiedy ona czyta∏a gazet´. It was snowing when we were driving home . – Pada∏ Ênieg, gdy jechaliÊmy do domu. W zdaniach w omawianym czasie cz´sto pojawiajà si´ ∏àczniki takie jak when (kiedy) i while (podczas gdy), np.: Three buses left while I was waiting for Karen . – Trzy autobusy odjecha∏y, kiedy czeka∏em na Karen. I was packing my suitcase when the doorbell rang . – Pakowa∏em walizk´, kiedy zadzwoni∏ dzwonek do drzwi.

16

ANGIELSKI

CZASY

Tworzenie pytaƒ 12

Pytania zamkni´te w czasie Past Continuous tworzy si´ poprzez inwersj´, czyli przestawienie czasownika was lub were na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzy si´ stosujàc inwersj´ oraz dodajàc na poczàtek odpowiedni zaimek pytajàcy: what (co), who (kto), when (kiedy), where (gdzie), why (dlaczego), np.: Was it raining when you arrived at the airport? – Pada∏o, kiedy przyjecha∏eÊ na lotnisko? Were they watching TV or doing their homework when you came in?

– Oglàdali telewizj´, czy odrabiali prac´ domowà, gdy wszed∏eÊ? What were you doing at 10 p.m. last night? – Co robi∏eÊ wczoraj o 10 wieczorem? Why was she crying at her birthday party? – Dlaczego p∏aka∏a na swoim przyjćiu urodzinowym?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzy si´ dodajàc s∏ówko not do czasownika posi∏kowego was lub were. Cz´sto stosuje si´ formy skrócone wasn’t lub weren’t. Na przyk∏ad: I wasn’t sleeping when he came back late at night. – Nie spa∏em, gdy wróci∏ póêno w nocy. He wasn’t working when I called him. – Nie pracowa∏, kiedy do niego zadzwoni∏em. She wasn’t listening to you when you were speaking to him. – Nie s∏ucha∏a was, kiedy z nià rozmawialiÊcie. We weren’t talking when the teacher told us to leave. It’s unfair. –

Nie rozmawialiÊmy, gdy nauczyciel powiedzia∏ nam, byÊmy wyszli. To niesprawiedliwe. At 2 a.m. they weren’t in their rooms, they were playing cards in the basement.

– O drugiej nad ranem nie byli w swoich pokojach. Grali w karty w piwnicy. 

Zwróç uwag´ na ró˝nic´ w zdaniach: We had lunch when John arrived. – Kiedy John przyjecha∏, zjedliÊmy lunch. We were having lunch when John arrived. – JedliÊmy lunch, kiedy John przyjecha∏.

W pierwszym przyk∏adzie czynnoÊci nast´pujà po sobie. W drugim natomiast, czynnoÊç w czasie Past Continuous stanowi t∏o pozosta∏ych wydarzeƒ wyra˝onych w Past Simple.

www.jezykiobce.pl

17


Uzupe∏nij poni˝sze zdania czasownikami w czasie Past Simple lub Past Continuous:

1. (sleep) I .............................. at 5.30 this morning. 2. (see, cycle) I .............................. Mike when I .............................. home yesterday. 3. (work) This time last year I .............................. in a pub. 4. (start, hear) She .............................. to run when she .............................. footsteps behind her. 5. (break, snowboard) I .............................. my leg while I ...............................

åwiczenie 2

Uporzàdkuj poni˝sze zdania tak, aby powsta∏ dialog: a. What were you doing when the accident happened? b. She wasn’t looking at the road. She was listening to her iPod. c. I was waiting for a bus. d. So how did it happen? e. No, he wasn’t. f. Did you see how it happened? g. Was the man driving fast when he hit the woman? h. Yes, I did.

18

Lekcja 5 Czas Present Perfect 14

Za pomocà czasu Present Perfect opisujemy wydarzenie, które mia∏o miejsce w przesz∏oÊci, lecz jego skutki odczuwamy w teraêniejszoÊci, w momencie mówienia lub czynnoÊci, które zosta∏y wykonane w przesz∏oÊci, ale nie jest wa˝ne kiedy. Istotà czasu Present Perfect jest jego nawiàzanie do teraêniejszoÊci. Budujàc zdania u˝ywamy czasownika posi∏kowego have lub has, dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, oraz formy imies∏owowej czasownika, tzw. Past Participle. W przypadku czasowników regularnych, imies∏ów tworzymy dodajàc do bezokolicznika koƒcówk´ -ed. Z czasownikami nieregularnymi u˝ywamy tzw. trzeciej formy z tabeli czasowników. I have washed the dishes. – Pozmywa∏em naczynia. You have been to London twice, haven’t you? – By∏eÊ w Londynie 2 razy, nieprawda˝? He has opened his own business. – On otworzy∏ swój w∏asny biznes. We have bought new furniture for our flat. – KupiliÊmy do naszego mieszkania nowe meble. The batteries in my MP3 player have run out. – Baterie w moim odtwarzaczu MP3 wyczerpa∏y si´.

Czasu Present Perfect u˝ywamy cz´sto mówiàc o swoich doÊwiadczeniach ˝yciowych. Dok∏adny czas, w którym dane wydarzenie mia∏o miejsce, nie jest istotny. Charakterystyczne dla tego u˝ycia sà takie okreÊlenia i zwroty jak ever (kiedykolwiek), never (nigdy), yet (jeszcze), so far (jak dotàd), it’s the first time (po raz pierwszy). Oto przyk∏adowe zdania: Have you ever eaten shrimps? – Czy kiedykolwiek jad∏eÊ krewetki? I have never been to Singapore. – Nigdy nie by∏em w Singapurze. He has written several books so far – Napisa∏ jak dotàd kilka ksià˝ek. We haven’t seen “Pirates of the Carribean” yet . – Nie widzieliÊmy jeszcze „Piratów z Karaibów”. It’s the first time I have driven a car – Po raz pierwszy prowadz´ samochód. .

.

Czasu tego u˝ywamy tak˝e mówiàc o wydarzeniach, które mia∏y miejsce stosunkowo niedawno, a ich skutki odczuwamy w chwili obecnej. W zdaniach nawiàzujàcych do niedawnych wydarzeƒ, wyst´pujà cz´sto okreÊlenia czasu takie jak just (w∏aÊnie), already (ju˝), recently (niedawno). Na przyk∏ad: I’ve already reserved a table for two – Zamówi∏em ju˝ stolik dla dwóch osób. My friend has recently given up smoking. – Mój przyjaciel rzuci∏ niedawno palenie. It’s just stopped raining . – W∏aÊnie przesta∏o padaç. .

Mimo i˝ w czasie Present Perfect nie okreÊla si´ dok∏adnie, kiedy dana czynnoÊç mia∏a miejsce, mo˝na okreÊliç moment, który stanowi punkt odniesienia w nawiàzaniu do chwili

www.jezykiobce.pl

19

Audio Kurs

obecnej. U˝ywa si´ wtedy takich okreÊleƒ czasu jak since (od), for (przez), a w pytaniach how long (jak d∏ugo), np.: I’ve worked for this company since October . – Pracuj´ w tej firmie od paêdziernika. We haven’t seen each other for ages . – Nie widzieliÊmy si´ od wieków. How long have you known him? – Jak d∏ugo go znasz?

Tworzenie pytaƒ 15

Pytania zamkni´te tworzymy przez inwersj´, czyli przestawienie czasownika posi∏kowego have lub has na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzymy w ten sam sposób, dodajàc równie˝ na poczàtek pytania odpowiedni zaimek pytajàcy: what (co), who (kto), where (gdzie), why (dlaczego). Forma czasownika g∏ównego pozostaje bez zmian, jest taka sama jak w zdaniu twierdzàcym. Oto przyk∏ady: Have you seen my gloves? – Widzia∏eÊ mo˝e moje r´kawiczki? How many times has she read this book? – Ile razy ona czyta∏a t´ ksià˝k´? Where have you been? – Gdzie by∏eÊ? How many plays has he written so far? – Ile sztuk napisa∏ do tej pory? Why haven’t they told us about the accident? – Dlaczego nie powiedzieli nam o wypadku? How long have you lived here? – Jak d∏ugo tu mieszkacie?

Warto zauwa˝yç, ˝e w czasie Present Perfect nie u˝ywa si´ pytaƒ rozpoczynajàcych si´ zaimkiem when (kiedy). Mo˝na jednak w czasie Present Perfect zapytaç o czas trwania danej czynnoÊci, gdy nawiàzuje ona do chwili obecnej: How long have you been married? – Jak d∏ugo jesteÊcie ju˝ ma∏˝eƒstwem? ale: When did you get married? – Kiedy si´ pobraliÊcie? How many times have you taken your driving test? – Ile razy ju˝ zdawa∏eÊ egzamin

na prawo jazdy?

ale: When did you pass your driving test? – Kiedy zda∏eÊ ezgamin na prawo jazdy?

20

ANGIELSKI

CZASY

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzy si´ poprzez dodanie s∏ówka not do czasownika posi∏kowego have lub has. Formy skrócone to haven’t lub hasn’t. Forma czasownika g∏ównego pozostaje taka jak w zdaniu twierdzàcym. Oto przyk∏ady: I haven’t gone abroad ever before. – Nigdy wczeÊniej nie by∏em za granicà. Jessica hasn’t found a job yet. – Jessica nie znalaz∏a jeszcze pracy. We haven’t read all those letters yet . – Jeszcze nie przeczytaliÊmy tych wszystkich listów. They haven’t replied to my e-mail yet. – Nie odpowiedzieli jeszcze na mój e-mail.


Uzupe∏nij zdania poprawnà formà czasowników:

1. (leave) I’m sorry, but Ann has already ..................... . 2. (be) Have you ever ........................... to New York? 3. (finish) He hasn’t ........................... his homework. 4. (buy) My brother has ................................. a new flat. 5. (live) My uncle has ........................... in Canada for over 20 years now. 6. (clean) Have you ............................... your room? 7. (improve) Your English has really ......................... since we last met.

åwiczenie 2

Uzupe∏nij zdania w∏aÊciwymi okreÊleniami czasu: since

for

recently

how long

just

already

yet

1. I’ve had my dog .............. two years. www.jezykiobce.pl

21

Audio Kurs

2. I haven’t read the book you lent me ............ . 3. .................... have you known Andrea? 4. How’s George? I haven’t seen him ................. . 5. My sister hasn’t called me .............. she left. 6. I’ve .............. seen that movie. But I can watch it again. 7. She’s ................ returned from Brazil. She has a beautiful golden tan.

22

Lekcja 6 Czas Present Perfect Continuous 17

Czas Present Perfect Continuous wyra˝a czynnoÊç, która rozpocz´∏a si´ w przesz∏oÊci i trwa nieprzerwanie do chwili obecnej. Czasu tego u˝ywamy równie˝, by podkreÊliç skutek oraz trwanie czynnoÊci lub procesu, który niedawno si´ zakoƒczy∏. W zdaniach stosuje si´ konstrukcj´ czasownika posi∏kowego have lub has, dla trzeciej osoby liczby pojedynczej, nast´pnie been oraz czasownika z koƒcówkà -ing. Na przyk∏ad: She has been learning German for five years. – Ona uczy si´ niemieckiego od pićiu lat. I have been trying to call her but she’s always engaged. – Próbuj´ si´ do niej dodzwoniç, ale ciàgle jest zaj´te. It has been snowing all night. Look at the street. It’s all covered with snow!

– Ânieg pada∏ ca∏à noc. Spójrz na ulic´. Jest ca∏a pokryta Êniegiem!

W zdaniach z u˝yciem tego czasu cz´sto wyst´pujà okreÊlenia takie jak for (przez), since (od), a w pytaniach how long (jak d∏ugo), np.: I’ve been working for this company for two years. – Pracuj´ w tej firmie od dwóch lat. My brother has been smoking since he was seventeen . – Mój brat pali od siedemnastego roku ˝ycia. How long have you been keeping this a secret? – Jak d∏ugo utrzymywa∏eÊ to w tajemnicy?

worzenie pytaƒ

Tworzenie pytaƒ 18

Pytania zamkni´te tworzy si´ przez inwersj´, czyli przestawienie have lub has na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzymy przez inwersj´ oraz dodajàc odpowiedni zaimek pytajàcy na poczàtku pytania. Oto przyk∏ady: Have you been sleeping? – Spa∏eÊ? Has she been working all night? – Czy ona pracowa∏a ca∏à noc? What have you been doing recently? – Co ostatnio porabiasz? How long have you been waiting for us? – Jak d∏ugo na nas czekaliÊcie? Why are you so tired? Have you been running? – Dlaczego jesteÊ taki zmćzony? Biega∏eÊ?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzy si´ poprzez dodanie not do czasownika posi∏kowego have lub has. Cz´sto u˝ywa si´ form skróconych haven’t lub hasn’t, np.: He hasn’t been sleeping much recently. – Ostatnio nie sypia∏ zbyt du˝o. We haven’t been swimming for years. – Od lat nie p∏ywaliÊmy. www.jezykiobce.pl

23

Audio Kurs

Zwróç uwag´ na ró˝nic´ mi´dzy czasami Present Perfect a Present Perfect Continuous w poni˝szych zdaniach. Pierwsze z nich podkreÊla trwanie danej czynnoÊci przez jakiÊ czas, drugie natomiast, jej rezultat. Porównaj: I’ve been saving money for five months. – Oszcz´dzam pieniàdze od pićiu miesićy. I’ve saved €200. – Zaoszcz´dzi∏em 200 euro.


Uzupe∏nij zdania czasownikami w Present Perfect Continuous:

1. (rain) It .............................. all day. 2. (live) Patrick .......................... in England since May. 3. (wash) I .................................. the dishes. 4. (work) She .................................... hard today. 5. (not feel) I ....................................... well recently. 6. (read) He ........................... reports all weekend.

åwiczenie 2

Uzupe∏nij poni˝sze zdania czasownikami w czasie Present Perfect lub Present Perfect Continuous: eat

travel

steal

swim

write

play

1. Look! Somebody ..................... all the money! 2. Where have you been? (you) ........................... squash? 3. Somebody ..................... all my chocolates! The box is empty! 4. How many books (she) .............................. ? 5. Your hair is all wet. (you) ................................ ? 6. Jake is in Brazil now. He ................................. for two months.

24

Lekcja 7 Czas zaprzesz∏y Past Perfect 20

Czasu Past Perfect u˝ywamy chcàc podkreÊliç, ˝e jakaÊ czynnoÊç mia∏a miejsce przed innà czynnoÊcià lub wydarzeniem w przesz∏oÊci. Stàd czas ten nazywany jest czasem zaprzesz∏ym. Zdania twierdzàce tworzy si´ u˝ywajàc czasownika posi∏kowego had dla wszystkich osób oraz formy imies∏owowej czasownika (Past Participle), tej samej co w czasie Present Perfect. Oto przyk∏adowe zdania: The lesson had already started when we arrived. – Kiedy przyjechaliÊmy, lekcja ju˝ si´ zacz´∏a. She was very nervous. She had never flown before. – By∏a bardzo zdenerwowana. Nigdy wczeÊniej nie lecia∏a samolotem. I was on my way home before I realised I’d forgotten my keys. – By∏em w po∏owie drogi do domu, kiedy zda∏em sobie spraw´, ˝e zapomnia∏em swoich kluczy.

W zdaniach w czasie tym pojawiajà si´ okreÊlenia takie jak by the time (zanim), before (zanim) i after (po), np.: By the time we arrived, they had left. – Oni wyszli, zanim przyjechaliÊmy. I had never seen her before. – Nigdy wczeÊniej jej nie widzia∏em. He learnt to speak English after he had been abroad. – Nauczy∏ si´ angielskiego po tym, gdy wyjecha∏ za granic´. Zwróç uwag´ na ró˝nic´ w zdaniach. Drugie z nich, w którym u˝yto czasu Past Perfect, wyraênie podkreÊla, ˝e jedna czynnoÊç mia∏a miejsce wczeÊniej ni˝ kolejna. Porównaj: They finished lunch when we arrived. – Skoƒczyli jeÊç lunch, gdy przyjechaliÊmy. They had finished lunch when we arrived. – Skoƒczyli jeÊç lunch, zanim przyjechaliÊmy.

Tworzenie pytaƒ 21

Pytania tworzymy poprzez inwersj´, przestawiajàc czasownik posi∏kowy had na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzy si´ w ten sam sposób dodajàc poza tym odpowiedni zaimek pytajàcy: what (co), who (kto), where (gdzie), why (dlaczego), np.: Had you visited Prague before you went there last month for a holiday?

– Czy by∏eÊ ju˝ wczeÊniej w Pradze, zanim pojecha∏eÊ tam na wakacje w zesz∏ym miesiàcu?

www.jezykiobce.pl

25

Audio Kurs

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzy si´ poprzez dodanie not do czasownika posi∏kowego had. Stosuje si´ tak˝e form´ skróconà hadn’t. Zarówno w przeczeniach, jak i w pytaniach, forma g∏ównego czasownika pozostaje bez zmian. Na przyk∏ad: We hadn’t been to Spain before. – Nie byliÊmy wczeÊniej w Hiszpanii. She said she hadn’t seen the play. – Powiedzia∏a, ˝e nie widzia∏a tej sztuki.


Uzupe∏nij zdania czasownikami w czasie Past Perfect lub Past Simple:

1. (begin) We got to the cinema too late. The film ............ already .............................. 2. (not clean) The house was dirty as they ................................... it for weeks. 3. (go) I felt very tired so I ............................... straight to bed. 4. (study) I ...................................... hard before I took the exam last week. 5. (have) I ................................... a phone call from Angela yesterday. We hadn’t spoken for a long time.

åwiczenie 2

Po∏àcz po∏ówki zdaƒ tak, aby powsta∏y poprawne, logiczne zdania: 1. I had always believed

a. but I couldn’t.

2. I had intended to come earlier

b. that she was sincere.

3. She wanted to know

c. that they had grown.

4. She had worked for the firm for a year

d. what had happened to her computer.

5. They sold vegetables

e. but she gave up her job last week.

26

Lekcja 8 Czas przysz∏y Future Simple 23

Czas Future Simple to czas przysz∏y prosty. U˝ywa si´ go mówiàc o wydarzeniach przysz∏ych, podejmujàc spontaniczne decyzje, sk∏adajàc obietnice i formu∏ujàc proÊb´ o pomoc. Zdania twierdzàce tworzymy za pomocà czasownika modalnego will oraz czasownika g∏ównego w bezokoliczniku. Na przyk∏ad: The new shopping mall will be open in May. – Nowe centrum handlowe zostanie otwarte w maju. I will call you as soon as I arrive. – Zadzwoni´ do ciebie, jak tylko przyjad´. I will keep my fingers crossed for you. – B´d´ trzymaç za ciebie kciuki. Will you shut the door, please? – Czy móg∏byÊ zamknàç drzwi?

W zdaniach wyra˝ajàcych czynnoÊç przysz∏à cz´sto u˝ywa si´ okreÊleƒ czasu takich jak tomorrow (jutro), next month (w przysz∏ym miesiàcu), soon (wkrótce), na przyk∏ad: If you prefer, I will meet you tomorrow. – JeÊli wolisz, spotkamy sie jutro. Our grandmother will be 90 next month. – W przysz∏ym miesiàcu nasza babcia koƒczy 90 lat. We will run out of petrol soon. – Wkrótce skoƒczy nam si´ paliwo.

Tworzenie pytaƒ 24

Pytania ogólne tworzymy poprzez inwersj´, przestawiajàc czasownik will na poczàtek zdania. W pytaniach szczegó∏owych na poczàtku dodaje si´ równie˝ odpowiedni zaimek: what (co), who (kto), when (kiedy), where (gdzie), why (dlaczego), np.: Will your parents be at home in the afternoon? – Czy twoi rodzice b´dà po po∏udniu w domu? Will you marry me? – Wyjdziesz za mnie? What will happen if I press this button? – Co si´ stanie, jeÊli wcisn´ ten przycisk? Where will you be tomorrow at 7 p.m.? – Gdzie b´dziesz jutro o 19?

W pytaniach stosuje si´ czasem równie˝ du˝o rzadszà form´ grzecznoÊciowà shall, zw∏aszcza w ofertach i sugestiach: What shall we do this evening? – Co robimy dziÊ wieczorem? Shall I get you a cup of tea? – Czy mo˝e przynieÊç ci fili˝ank´ herbaty?

www.jezykiobce.pl

27

Audio Kurs

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzy si´ dodajàc not do czasownika will. Bardzo cz´sto u˝ywa si´ formy skróconej won’t. Oto przyk∏adowe zdania: I won’t be able to come to the party. – Nie dam rady przyjÊç na przyjćie. We won’t have time to go sightseeing. – Nie b´dziemy mieli czasu na zwiedzanie. Nale˝y zwróciç uwag´ na ró˝nic´ w wyra˝aniu przysz∏oÊci za pomocà will oraz czasu Present Continuous. Jak ju˝ by∏o wspomniane, will wyra˝a decyzj´ podj´tà w momencie mówienia. Natomiast czas Present Continuous – intencje, decyzje podj´te i zaplanowane du˝o wczeÊniej. Porównaj zdania: I’m moving to a new flat next week. – W przysz∏ym tygodniu przenosz´ si´ do nowego mieszkania. That suitcase looks heavy! I’ll help you with it! – Ta walizka wyglàda na ci´˝kà! Pomog´ ci jà nieÊç!


Uzupe∏nij zdania formà Present Continuous lub will:

1. (fly) I .................................... to Brussels tomorrow. I’ve already bought the ticket. 2. (bite) The dog ................................. you if you tease it. 3. (shut) It’s a bit cold. I think I ............................. the window. 4. (give) I................................. a party on Friday night. I’ve done some shopping and I’m going to bake a cake.

5. (go) Sorry, I can’t attend the meeting tomorrow. I .................................... to Paris. 6. (love) This movie is great. I think you .................................... it.

28

ANGIELSKI

CZASY

åwiczenie 2

Po∏àcz zdania tak, aby powsta∏y dialogi: 1. The phone is ringing.

a. OK, we’ll stay in touch.

2. I’ll help you.

b. No, I think I’ll stay at home. But thanks, anyway.

3. Are you coming with me?

c. That won’t be necessary.

4. We haven’t got any sugar.

d. I’ll get it.

5. I must be going.

e. Oh, haven’t we? I’ll go and get some.

www.jezykiobce.pl

29

Lekcja 9 Konstrukcja „to be going to” 26

Konstrukcja to be going to wyra˝a zamiary i plany. U˝ywa si´ jej tak˝e do wyra˝ania wniosków na temat przysz∏oÊci na podstawie obserwacji dokonanych w momencie mówienia. Zdania twierdzàce zawierajà odpowiednià dla danej osoby form´ czasownika to be (byç), nast´pnie going to oraz czasownik g∏ówny w bezokoliczniku. Oto przyk∏adowe zdania: I’m going to buy a new car. – Zamierzam kupiç nowy samochód. He is not going to come to work tomorrow. He is sick. – Nie b´dzie go jutro w pracy. Jest chory. I think the weather is going to be beautiful. – MyÊl´, ˝e b´dzie pi´kna pogoda. Look at those clouds. It’s going to rain. – Spójrz na te chmury. Zanosi si´ na deszcz.

Cz´sto porównuje si´ u˝ycie konstrukcji to be going to oraz formy will. Zasadniczà ró˝nicà w u˝yciu tych dwóch konstrukcji jest fakt, i˝ will wyra˝a spontanicznà decyzj´, bàdê przewidywanie dotyczàce przysz∏oÊci. Konstrukcji to be going to u˝ywa si´ mówiàc o planach i zamiarach. Czasami jednak form tych mo˝na u˝ywaç wymiennie np.: I think they won’t come to the party. I think they are not going to come to the party. – MyÊl´, ˝e oni nie przyjdà

na przyjćie. She will be forty next month. She is going to be forty next month. – W przysz∏ym miesiàcu ona koƒczy czterdzieÊci

lat.

Tworzenie pytaƒ 27

30

Pytania zamkni´te tworzy si´ za pomocà inwersji, przestawiajàc form´ czasownika „byç” na poczàtek zdania. Pytania szczegó∏owe tworzymy dodajàc na poczàtek pytania zamkni´tego odpowiedni zaimek pytajàcy, np. when (kiedy), what (co), who (kto). Oto przyk∏ady: Are you going to talk to him again? – Zamierzasz ponownie z nim porozmawiaç? Is he going to start a new business? – Czy on zamierza otworzyç nowà firm´? What are you going to do now? – Co zamierzasz teraz zrobiç? When is he going to apply for a new job? – Kiedy on zamierza ubiegaç si´ o nowà prac´?

ANGIELSKI

CZASY

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzymy poprzez dodanie not do formy czasownika „byç”, np.: I’m not going to eat pizza. – Nie b´d´ jeÊç pizzy. They are not going to stay here forever. – Oni nie zamierzajà zostaç tu na zawsze. W przypadku czasownika to go (iÊç), mo˝na u˝yç konstrukcji to be going to go lub samego to be going to. Nie ma to wi´kszego wp∏ywu na znaczenie zdania. My friends are going to go to Budapest. My friends are going to Budapest. – Moi znajomi wyje˝d˝ajà do Budapesztu.


Uzupe∏nij zdania formà be going to lub will:

1. – Did you send me an e-mail? – (do) Oh, I’m sorry. I completely forgot about it. I ............................. it now.

2. (be) I feel terrible. I ................................ sick. 3. – I don’t know how to send MMSes. – (show) It’s very easy. I ................................. you.

4. (have) Have you heard the news? My sister .................................... a baby! 5. – Why do you want to sell your car? – (use) I .................................... it anymore.

www.jezykiobce.pl

31

Audio Kurs

åwiczenie 2

Po∏àcz zdania tak, aby powsta∏y krótkie dialogi: 1. What would you like to eat? 2. Are you going to work tomorrow? 3. Are they going to have a party? 4. What is he going to do about the problem? 5. You’re not going to believe this. a. Really? What happened? b. Nothing. He wants to see what will happen. c. No, I’m taking the day off. d. I’ll have some toast. e. I don’t think they’ve decided yet.

32

Lekcja 10 Czas przysz∏y Future Continuous 29

Mówiàc o przysz∏oÊci, mo˝emy równie˝ u˝ywaç czasu Future Continuous. U˝ywamy go w przypadku, gdy czynnoÊç jest ciàg∏a i chcemy podkreÊliç, ˝e b´dzie ona trwaç przez jakiÊ czas. Future Continuous okreÊla równie˝ dzia∏ania, które w konkretnym momencie w przysz∏oÊci b´dà w trakcie wykonywania. Zdania w tym czasie tworzy si´ za pomocà will be oraz czasownika z koƒcówkà -ing, dla wszystkich osób tak samo. W zdaniach pojawiajà si´ podobne okreÊlenia czasu jak w przypadku czasu przysz∏ego prostego (Future Simple), a tak˝e okreÊlenia takie jak this time tomorrow (o tej porze jutro), this time next week (o tej porze w przysz∏ym tygodniu), na przyk∏ad: Tomorrow at 10 a.m. I will be working. – Jutro o dziesiàtej b´d´ pracowaç. In the future everybody will be using digital cameras. – W przysz∏oÊci wszyscy u˝ywaç b´dà aparatów cyfrowych. At this time tomorrow, I’ll be taking an exam. – O tej porze jutro b´d´ zdawaç egzamin.

Tworzenie pytaƒ 30

Pytania zamkni´te tworzy si´ poprzez inwersj´, przestawiajàc na poczàtek zdania czasownik posi∏kowy will. W pytaniach szczegó∏owych na poczàtek dodajemy tak˝e odpowiedni zaimek pytajàcy, np. what (co), when (kiedy), who (kto). Oto przyk∏ady: Will you be staying with your friends? – Zatrzymasz si´ u przyjació∏? Will you be using the car tomorrow? – B´dziesz jutro u˝ywaç samochodu? What will you be doing at this time on Sunday? – Co b´dziesz robiç o tej porze w niedziel´?

Tworzenie przeczeƒ Przeczenia tworzymy dodajàc not do czasownika will. Cz´sto u˝ywa si´ równie˝ skróconej formy won’t, np.: I expect he won’t be coming to the party. – Wydaje mi si´, ˝e on nie przyjdzie na przyjćie. I hope it won’t be raining next week . – W przysz∏ym tygodniu nie b´dzie padaç.

www.jezykiobce.pl

33


Uzupe∏nij zdania czasownikami w odpowiedniej formie czasu Future Continuous:

1. (see) Will you be ....... Adam tomorrow? 2. (miss) He will be ................ his girlfriend about now. 3. (jog) He will be ............ from 7–8 p.m. 4. (fly) On Monday at 3.00 we will be ............. to Australia. 5. (watch) I’ll be ........................ the match on TV. 6. (arrive) They’ll be ............ in Madrid just about now.

åwiczenie 2

U∏ó˝ pytania w czasie Future Continuous u˝ywajàc poni˝szych podpowiedzi. 1. you / come along / with us / this evening 2. you / see her / soon 3. what / they / do / tomorrow at noon 4. John / wait for me / there 5. The Rolling Stones / give / any concerts / in Europe / this year?

34

ANGIELSKI

CZASY

Odpowiedzi Lekcja 1 åwiczenie 1 1. is, 2. has, 3. smokes, 4. plays, 5. live, 6. opens. åwiczenie 2 1. Where does she live? 2. How much does the jacket cost? 3. What do you study? 4. When does the bus leave? 5. Who does it belong to?

Lekcja 4 åwiczenie 1 1. I was sleeping at 5.30 this morning. 2. I saw Mike when I was cycling home yesterday. 3. This time last year I was working in a pub. 4. She started to run when she heard footsteps behind her. 5. I broke my leg while I was snowboarding. åwiczenie 2 1. a, 2. c, 3. f, 4. h, 5. g, 6. e, 7. d, 8. b.

Lekcja 2 åwiczenie 1 1. What are you listening to? 2. They are getting married next month. 3. It is snowing at the moment. 4. They are sitting in the kitchen and drinking coffee. 5. Maria is having supper. 6. Why are you laughing at her? åwiczenie 2 1. is having, 2. aren’t enjoying, 3. is shining, 4. isn’t raining, 5. is wearing, 6. is ringing.

Lekcja 3 åwiczenie 1 1. ate, 2. spent, 3. went, 4. had, 5. was, 6. returned. åwiczenie 2 1. Who did you see? 2. What did she have for dinner? 3. How long did you stay in Paris? 4. What happened in the morning? 5. Where was your sister last week?

Lekcja 5 åwiczenie 1 1. left, 2. been, 3. finished, 4. bought, 5. lived, 6. cleaned, 7. improved. åwiczenie 2 1. for, 2. yet, 3. how long, 4. recently, 5. since, 6. already, 6. just.

Lekcja 6 åwiczenie 1 1. It has been raining all day. 2. Patrick has been living in England since May. 3. I’ve been washing the dishes. 4. She’s been working hard today. 5. I have not been feeling well recently. 6. He has been reading reports all weekend. åwiczenie 2 1. Somebody has stolen all the money! 2. Have you been playing squash? 3. Somebody has eaten all my chocolates! 4. How many books has she written? 5. Have you been swimming? 6. He has been travelling fot two months.

35

Audio Kurs

Lekcja 7 åwiczenie 1 1. We got to the cinema too late. The film had already begun. 2. The house was dirty as they hadn’t cleaned it for weeks. 3. I felt very tired so I went straight to bed. 4. I had studied hard before I took the exam last week. 5. I had a phone call from Angela yesterday. We hadn’t spoken for a long time. åwiczenie 2 1. b, 2. a, 3. d, 4. e, 5. c.

Lekcja 8 åwiczenie 1 1. I’m flying to Brussels tomorrow. I’ve already bought the ticket. 2. The dog will bite you if you tease it. 3. It’s a bit cold. I think I will shut the window. 4. I’m giving a party on Friday night. I’ve done some shopping and I’m going to bake a cake. 5. Sorry, I can’t attend the meeting tomorrow. I’m going to Paris. 6. This movie is great. I think you’ll love it. åwiczenie 2 1. d, 2. c, 3. b, 4. e, 5. a.

Lekcja 9 åwiczenie 1 1. – Did you send me an e-mail? – Oh, I’m sorry. I completely forgot about it. I’ll do it now. 2. I feel terrible. I am going to be sick. 3. – I don’t know how to send MMSes. – It’s very easy. I will show you. 4. Have you heard the news? My sister is going to have a baby! 5. – Why do you want to sell your car? – I am not going to use it anymore.

36

åwiczenie 2 1. d, 2. c, 3. e, 4. b, 5. a

Lekcja10 åwiczenie 1 1. Will you be seeing Adam tomorrow? 2. He will be missing his girlfriend about now. 3. He will be jogging from 7–8 p.m. 4. On Monday at 3.00 we will be flying to Australia. 5. I’ll be watching the match on TV. 6. They’ll be arriving in Madrid just about now. åwiczenie 2 1. Will you be coming with us this evening? 2. Will you be seeing her soon? 3. What will they be doing tomorrow at noon? 4. Will John be waiting for me there? 5. Will The Rolling Stones be giving any concerts in Europe this year?

ANGIELSKI

Czasowniki nieregularne I forma begin zaczynaç break ∏amaç przynosiç bring build budowaç kupiç buy catch ∏apaç choose wybieraç przychodziç come cost kosztowaç ciàç cut do robiç draw rysowaç piç drink eat jeÊç upadaç fall feel czuç si´ find znajdowaç lecieç fly forget zapominaç dostawaç get give dawaç go iÊç rosnàç grow hear s∏yszeç uderzaç hit hold zatrzymywaç hurt raniç trzymaç keep know wiedzieç wychodziç leave lend po˝yczaç (komuÊ) lose gubiç (z)robiç make meet spotykaç p∏aciç pay put k∏aÊç read czytaç biegaç run say powiedzieç

II forma

III forma

began broke brought built bought caught chose came cost cut did drew drank ate fell felt found flew forgot got gave went grew heard hit held hurt kept knew left lent lost made met paid put read [red] ran said

begun broken brought built bought caught chosen come cost cut done drawn drunk eaten fallen felt found flown forgotten got given gone grown heard hit held hurt kept known left lent lost made met paid put read [red] run said

CZASY

37

Audio Kurs

widzieç sprzedawaç wysy∏aç Êpiewaç siadaç spaç mówiç staç kraÊç p∏ywaç braç uczyç (kogoÊ) powiedzieç myÊleç rozumieç nosiç (ubranie) pisaç

38

see sell send sing sit sleep speak stand steal swim take teach tell think understand wear write

saw sold sent sang sat slept spoke stood stole swam took taught told thought understood wore wrote

seen sold sent sung sat slept spoken stood stolen swum taken taught told thought understood worn written

ANGIELSKI

PRESENT SIMPLE (always, never, often, sometimes, usually)

play, read, like, do;

plays, reads, likes, does;

Przeczenia

He She It

working. eating. writing a letter.

is

watching TV.

You We They

are

Przeczenia

I You We They

don’t

He She It

doesn’t

I

am not

play. work. do.

He She It

isn’t

like. watch.

You We They

aren’t

Pytania tak / nie

working. eating writing a letter watching TV.

Pytania tak / nie I you we they

Do

work? play? do?

he she it

Does

like? watch?

Pytania otwarte – kiedy? gdzie? jak? jak cz´sto? co? dlaczego?

How often What Why

am

I

He She It

When Where How

PRESENT CONTINUOUS (now, at present, at the moment) Zadania twierdzàce

Zdania twierdzàce I You We They

CZASY

do

does

I you we they he she it

watch TV? live? go to work? play tennis? do?

Am

I

Is

he she it

working? eating? writing a letter? watching TV?

Are

you we they

Pytania otwarte – kiedy? gdzie? jak? jak cz´sto? co? dlaczego? When Where How How often What Why

is

he she it

are

you we they

eating? going? crying? doing?

39

Audio Kurs

PAST SIMPLE (yesterday, two days ago, last week, last summer itd.)

played, wanted, watched, opened;

It We They

Zadania twierdzàce I He She It

Zdania twierdzàce I You He She

PAST CONTINUOUS

You We They

writing a letter. watching TV.

were

Przeczenia

I You He She It We They

didn’t

play. work. do. like. watch.

I He She It You We They

wasn’t

working. eating.

weren’t

writing a letter. watching TV.

Pytania tak / nie Was

I He She It

Were

You We the

Pytania tak / nie I you he she it we they

Did

work? play? do? like? watch?


40

working. eating.

went, read, wrote, did;

Przeczenia

When Where How How often What Why

was

did

I you he she it we they

watch TV? live? go to work? play tennis? do? cry?

working? eating? writing a letter? watching TV?


was

were

I he she it you we they

eating? going? crying? doing?

ANGIELSKI

PRESENT PERFECT (since, for, already, yet, just, recently) Zdania twierdzàce I You We They He She It

played, wanted, washed, opened;

I You We They

gone, read, written done;

He She It

have

has

have been

working, eating, running, writting a letter. watching TV.

has been

Przeczenia

I You We They

played. wanted. washed. opened. gone. read. written. done.

haven’t

He She It

hasn’t

Pytania tak / nie

Has

PRESENT PERFECT CONTINUOUS Zdania twierdzàce

Przeczenia

Have

I You We They

haven’t been

He She It

hasn’t been

working. eating. running. writing a letter. watching TV.

Pytania tak / nie played? wanted? washed? opened? gone? read? written? done?


Have

I you we they

been Has

he she it

working? eating? running? writing a letter? watching TV?

Pytania otwarte – kiedy? gdzie? jak?


jak cz´sto? co? dlaczego?



CZASY

have

has


played? wanted? washed? opened? gone? read? written? done?


have

has

I you we they

working? eating? running? been writing he a letter? she watching it TV?

41

Audio Kurs

PAST PERFECT

FUTURE SIMPLE

Zdania twierdzàce I You He She It We They

Zdania twierdzàce played, wanted. washed, opened.

had gone, read, written done;

Przeczenia played. wanted. washed. opened. gone read. written done

hadn’t

will


won’t




Will


had



play? want? watch TV? open? gone? run? write a letter?



42

play. want. wash. open. run. write a letter.

Pytania tak / nie

Pytania tak / nie


play. want. watch TV. open. run. write a letter.

Przeczenia


Had



will


play? want? watch TV? open? run? write a letter?

ANGIELSKI

Konstrukcja TO BE GOING TO Zdania twierdzàce He She It

is going to

You We They

play. watch TV. write a letter. read a book. run. open.

are

He She It You We They


will be

working. eating. running. writting a letter. watching TV.

Przeczenia

Przeczenia I

FUTURE CONTINUOUS Zdania twierdzàce

am

I

CZASY

am is

not going to

play. watch TV. write a letter. read a book. run. open.

are


won’t be

working. eating. running. writting a letter. watching TV.

Pytania tak / nie Pytania tak / nie Am

I

Is

he she it

Are

you we they

play? watch TV? going to write a letter? read a book? run? open?


am When Where How is How often What Why are

www.jezykiobce.pl

I

play? he watch TV? she write a letter? it going read a book? you run? to we open? they

Will


be



will


be


43

Angielski czasy

Recommend Documents