El DESARROLLO DE LA TEORÍA DE L MENTE1 az ópez Herreo Departamento de Personalidad, Evaluación y Trataiento Psicoógico na Ma Feández ao!omé Departaento de Didáctica y Organización scoar Facutad de Educación y Huanidades Universdad de Graada
REMEN
E esa revisi comezamos cometado las diversas coees existetes e a ivestigaci del desarollo del coocimieto e los iños Posteroree se expoe las distitas ierpretacioes aceca del desollo de la Teoría de l Mete y así os cetramos ao e las teorías de meor iluecia por ejemplo e la Imagiaci como e los l os eoques eoques de mayor peso asados eoría de la Simulaci e Imagiaci e las perspecivas de Peer y Leslie Tambié aalizaremos e este rao e puo de visa de la mee humaa como Cogici Social.
ABSTRCT I his review we sart wih soe commets abou the diverse reds h study the lowedge developme i childre Laer we hghlight the dieret ieeatios abou he developmet o he Theory o the Mid so we ocus o hes ih less iluece or example i he Simulatio ad magiatio theoy as wel as o srog theories as Perers ad Leslies approaches. lso we will aalyze i this work the huma mid view such a Socal Cogito.
l INTRODUCCIÓN Durae los años 80 coeza a ivesigarse el coocmeo de lo os acerca de los estados meales más básicos deseos creecias coocieo Esta investigación forma parte del Proyecto Insttuiona de Dulgacón "Hcia una socedad de conociento y de la nforacón. Dilgacón públca e conocieo en a cudad atónoa de Meilla y nanciao por a Unersida de Granada (Progra : Financiacón por objetios). 1
49
PuscACIONES
pesmietos itecioes setmetos percepcioes os os muy pequeños o posee u cocepci de l mete metrepresetciol es decir o se d cuet de que ls persos pies y ctú de cuerdo co l orm e que se represet metlmete el mudo más que co cmo el mudo es relmete. Por ello o etiede que otrs persos pued dr como ciert y ctur de cuerdo es crtez u represetci metl que o se correspode co l relidd esto es que es u creeci ls. eorí de l Mete M trt de ecotrr lo que los iños v coociedo lo lrgo de su desrrollo sore l existeci y comportmieto de los distitos estdos metles y los estdos metles ligdos cuslmete iputs preceptivos outputs coductules o otros estdos metles. Premck y Woodru (1978) so los que deie el cosructo de M como "l cpcidd que tiee u idividuo pr imputr estdos metles tto sí mismo como otros Y comet "Cuando afirmamos que un individuo posee una teoría de la mente, queremos decir que se atribuye a sí mismo o a ots pesonas estados mentales determinados. Un sistema de infeencias de este tipo puede considerse como una teoría poque tales datos no son diectamente obserables y porque el sistema puede utilizarse pa hace pedicciones especcamente sobre la conducta de los ots Hoso 1995, p 134).
2 INERPREACIONES SOBRE EL DESARROLLO DE LA M Desde ls perspectivs cogitivs más uiverslmete ceptds l mete es u costrucci e u dole setido por u ldo porque cosiste e l elorci costructiv de ojetos itecioles; por otro porque l propi oci de mete co sus elemtos costituyetes los deseos ls creecis y ls itecioes es el resultdo de ls costruccioes cogitivs que reliz los orgismos metlists que posee l oci de que los otros so seres co mete Rvire y Núñez 2001). os pltemietos que estudi el desrrollo de ls destrezs metlists so muy dieretes y lo metl se puede eteder como iereci como u teorí.. Más e cocreto ls iterpretcioes que h teido u ilueci meor e dicho estudio como l de l "tuici y de Acceso lo Metl l de "s mocioes y los Aectos y l de l "Simulci so eoques e los que lo metl se ituye se siete o se simul. mié existe otr posici distit de más peso sore cmo se predice y se etiede ls ccioes y los estdos metles de los otros. s l llmd de eoríeor segú l cul utilizmos uestro coocimieto pr coocer qué siete pies quiere y cmo reccio los otros. último lugr ordmos el eoque que etiede l mete hum como cogici soci tuici y Acceso lo Metl Rvire y Núñez 2001) os recuerd que pr ciertos ilsoos trdicioles como Breto l mete es u evideci imedit de l experieci propi. Cd perso ccede directmete l mete utilizdo l itrospecci direct y si igú otro tipo de medici. Desde u eoque cerco Johso etre otros
10
PcACINE
36 2oo6
ivesgadores ha cricado el oo ierecialisa y el cocepo de "eora de dicho eoque pues opia que los iños pequeños o posee ada que se parezca a ua eora El coocimieo iuiivo se caraceriza por cosar de cocepcioes de prier orde mimaee asracas y muy ligadas a la experiecia por lo que iee ua auraleza eomeolgica S h de comear que esa posici o ha geerado hipesis claras y empricaee viales para la ivesigaci sore e desaollo mealisa Las Emocioes y los ecos De uevo Rivire y Núñez 2001 siguiedo a Trevarhe Huley y Hoso propoe que las emocioes y los aecos sera las prieras vas de acceso iersujeiv a la mee Las ocioes e ierecias de la TM sera producos ardos de u proceso que iee su géesis e las emocioes y los aecos e vivecias iersujeivas de acceso pimaio a las iecioes de los oros El acercamieo a la mee de los oros sería iao y se podría de maiieso de ora muy empraa a ravés de las adapacioes de las relacioes caa a cara co las persoas que cra a los eés Simulaci e Imagiaci Modelo de Harris Esa ierpreaci se ecuera e u erreo iermedio ere el iuicioismo y las ocioes de aeco emoci e iersueividad ya comeados y ls eoras de la eora Quizás el mejor omre que pueda darse al modelo es el de eoría de la Imagiaci y de la Simulaci Siguiedo a Harris 1992 lo que hace el iño e las areas de TM es simularse a s ismo e la siuaci de oro Dicho auor deie cuao perodos eoluivos de ese sisema de simulaciimagiaci reproducci de las iecioe de oras persoas e relaci co ojeivos o meas presees aiuci de aciues hacia los oeos presees imagiaci que implca desligarse de los oeos resees y por limo poscioes e iagia e ieci e meas corarias a lo que se percie Harris plaea como decisivo el momeo e el cual se desarolla ua verdadera capacidad simuladora ere las ases 2 y 3, pues e la ase 2 ere el primer año y el segudo año de vida se produce el paso de la reproducci a la ariuci de aciudes hacia ojeos presees de modo que hacia los 8 meses el iño muesra ua capacida simuladora primiva sore lo imediao my ligada a los coexos c-presees Si emargo e la ase 3, la simulaci se coviere ya propiamee e imagiaci eso es se desliga de los ojeos prsees e imediaos. E ese eoque pare de la idea de que lo que se desarrlla es la hailidad para realizar simulacioes más ajusadas y de que la experieci sea imporae al permiir la mejoa de las hailidades e simulaci lavll 1999 Perer Gschaider Küherger y Schroer 997
11
PucAcJoN
TM como sisma cocpual Modlo TaTora o Modlo Mtarrprsacioal U sistma cocptual s simpr a srucura d ord u mapa qu prmi rasitar por l mudo y uiica su divrsa y cotiua ariació d particulars Ua TM s u sistma capaz d asimilar ordadam la coduca d los cogérs, si lla o s posibl prdcir i dr la coduca. Siguido a Wllma (1) adquirr ua TM quival a obr u sistma cocpual implica dsarrollar cirtas class d rprsacios qu prmi ralizar dtradas ircias. Para diir la aturalza spcica d las rprstacios malistas s ha d utilizar l cocpto d metarrepresetació y diirlo como rprstacios d rlacios rprsacioals; por llo lo qu s rprsa algui cuado pisa acrca d las crcias los dsos las icios d otra prsoa o d s mismo so rlacios rprstacioals. Dtro d sa oritació citarmos a dos ivsigadors Josph Pr y la Lsli co dos posuras dirs sobr l dsarrollo d la TM Tora d Pr Rivir y Núñz 21) ToraTora lavll 1; Pr a 17) o Tora dl Dsarrollo Lagdo y Colhart 21) El dsarrollo d la mt iatil s di por la coscució d ormas complas d rprsació. Es oqu tambié s domiado d Dsarrollo porqu él s id qu la mtalizació dpd d la capacidad d volució dl iño para adquirir cocpos sobr los sados mtals Lagdo Colthart Ward y Cas 21) E cocrto, Pr distigu trs momos clavs dicho crcimo l domiio d las rprsacios primarias l domiio d las rprsacios scudarias y l doio d las mtarrprstacios. dquirir ua TM implica la possió d ua tora gral d las rprstacios aplicada al doio spcico d la mt Eso s quival a comprdr uivrsalmt las rlacios d rprstació como tals rlacios. Para st auor las rprstacios primarias s basa la rlació causal qu xis tr l mudo rprsado y l mdio d rprsació o mdio rprstacioa Si mbargo los orgaismos d mayor dsarrollo ilctual o utiliza las rprstacios d las cosas dl mudo para rprstar cómo so sas cosas sio para rprstar cómo podra sr; stas so las rprsacios scdarias qu s dsdobla volutariamt d la ralidad y costiuy l udamto d usra capacidad para cosidrar l pasado l uturo posibl icluso lo qu o xist y para razoar hipoéticamt Ua importa caracrsica d sas rprstacios scudarias s qu so parasiarias rspcto d la xistcia d rprstacios primarias. Otra capacidad básica d los aimals socials s la mrrprstació o la habilidad para rprstar qu otro orgaismo rprsta algo. Puso qu la disició r lo qu s rprstado rr y cómo s rprsado stido s ctral l cocpto d rprstació la marrprstació rquir la coprsió d sa distició; pro solo pud comprdrs por mdio d rprstacios scudarias, d ah qu als rprstacios scudarias costituya u prrrquisito para la mtarrprsació E rsum ti qu habr rprsació primaria para qu sa posibl la
2
PuscACIONES
36 2oo6
representación secundaria y el desarrollo de esta última es imprescindible para que pueda haber representación del concepto de representación (metarrepresentaó). Es esta secuencia necesara la que proporciona una base dentro de un marco evolutvo por lo que se propone que (Peer, 1994: Durante el primer año de vida, en el nivel primao, los niños están ligados a la realidad por un único modelo (el proceso de actuación de la situación real común los modelos únicos peiten un nivel básico de comprensión de relaciones aún no propiamente representacionales. Dado que sólo pueden tener presente un modelo del mundo a medida que este cambia el modelo ha de ser sustituido por uno nuevo En este momento, los niños comprenden las imágenes como objetos y pueden admitir la semejanza entre la imagen y lo que reconocen como la cosa representada. En el nivel secundario alrededor del segundo año de vida, los niños tienen a su disposición múltiples modelos que peniten la representación de diferentes situaciones y así el pasado puede compararse con el presente y lo real con lo inexistente, con lo hipotético. En este momento se distingue entre la imagen Y el objeto que representa. Alrededor de los cuatro años de edad surge la comprensión correcta de la representación de hecho los niños se vuelven teóricos de la representación, comprenden que la imagen extea es un objeto en sí mismo que representa otra cosa; esto es, los niños comprenden que es preciso interetar la imagen que por lo tanto la gente puede dar distintas interpretaciones ante una misma imagen. Comienzan a comprender casos de representación errónea, lo cual se refeja en su capacidad p·a distinguir entre la apariencia y la reaidad y para recordr errores. Asimismo se inicia la comprensión de en qué medida el contenido de una otografía (la situación que muestra se relaciona con su referente (la situación a ptr de la cual se tomó. Este progreso en los medios exteos de representación tiene su paralelismo parcial en la creciente comprensión infantil de la mente; por ello, se arecia qu desde muy temprano, los niños parecen drse cuenta de la importancia de las conductas que sabemos que son indicativas de procesos mentales tales como la expresión emocional y el aspecto. Sin embargo, no hay evidencia del grado en que los niños conciben realmente los estados mentales tras estos indicadores conductales, esto lleg con la adquisición de modelos mútples en el segundo año, que les pemtn identicar su propia experiencia emocional en otros y les capacita pra tener eacciones de empatía con los pesares ajenos. Es a los dos años de edad cuando los pequeños comienzan a hablar acerca de estados mentales, pero como son teóricos de la situación, no concien el pensar como actividad representacional, sino omo una preocupación por la situación acerca de la cual se piensa. La comprenión de la mente como representación viene después cuando a los catro años coienzan a comprender casos de representación mental eónea. En este sentido y siuiendo a Flavell (1999 existe una serie de pasos importantes en el desarrollo d la T M Hacia los 2 años los niños adquieren el deseo psicológico que incluye cocepciones elementales de deseos emociones y percepciones simples. Se traa de una concepción mentalista no representacional pues los niños a esta edad no etienden que las personas se representen mentalmente las cosas. 153
PsACONES
A los 3 ños los niños y hbn de creencis de pensmienos y deseos Comprenden que los deseos son represenciones menles que pueden ser verdders o fss sí como dferenes en cd person Sin embrgo ún expcn sus cciones o ls de los oros en funcin de les deseos más que de ls creencis L hbilidd pr nlizr ls mes y moivciones propis y de los oros se encuenr bsne bien desrrolld en orno l ercer ño de vid más en concreo hci los 8 meses los niños ineren les esdos menles comenndo ls expecivs y ls experiencis psds discuiendo sobre su propio cmbio de esdo o los cmbios de esdo de ors persons Breheron y Beeghly
98
Los niños menores de 3 ños pueden represenr modelos leivos y signr vlores verdderos propidos les modelos lo cul pee que los niños jueguen fingir eniendn el fingimieno en oros disingn enre lo esperdo y l ejecucin probble y enre el querer hcer y los resuldos esperdos. Por el conrrio los myores de 3 ños pueden signr vlores verdderos que conrdig los modelos lo cul es necesrio pr comprender que ors persons ienen flss creencis y que pr enender ls piencis se requiere l comprensin de lo que uno pensrí si se resringier el cceso de l informcin cenrándolo en los fenmenos prenes Perner Leek y Wimer 987 A los 4 ños comprenden que lo que ls persons piensn creen y desen fec su conduc; dquieren pues nuesr creencideseo psicolgico De ese modo Peer e l (987 firmn que l ejecucin de los nños en res de prenci relidd mejor enre los 3-4 ños y desde los ños comprenden sin esfuerzo ls res de segundo orden o de rbucin de un creenci sobre l creenci de otr person L secuenci de niveles represencionles en oo l cul se orgniz l comprensin infnil de l mene y los medios simblicos no depende de los supuesos cerc de un mecnismo priculr ni de un concepo que mdur un edd deemind; más bien l sucesin es inherene en el senido en que odo sisem represencionl debe desplegrse. Pr Peer l mene se concepú como sisem de represenciones l niño cmbi un eorí menlis de l conduc en l cul los esdos menles sirven como concepos pr explicr l ccin por un eorí represencionl de l mene en l que los esdos menles se conciben como servidores de un funcin represencionl Un vez que los niños comprenden l menciond funcin represencionl de los esdos menles su comprensin de l mene merece llmrse teoría de la ente porque disponen de cier expliccin o mecnismo menl de l relcin funcionl de los esdos menles con el mundo Peer 994 s ese mismo uor el que firm que l menlizcin norml depende del desrrollo del conocieno generl cerc de ls represenciones el cul se plic l comprensin de l mene como un medio represencionl Así un pobre menlizcin reej un conocimieno concepul no desrrolldo cerc e l nurlez represencionl de los esdos menles Lngdon e l 00
4
PuscACIOE
3 oo
B Teorí de Leslie o Modulr L explicci de Leslie se deriv de l existeci de u isomoriso etre l simulci o el jueo de icci y el estdo metl del io De echo l siulci es u miestci tempr de l TM y se h visto u similitud etre ls propieddes del juego simco y ls propieddes lgics de ls expresoes que cotiee trmios de estdos metles como so "creer que querer que E dichs expresioes semátics de los estdos metles se h idetiicdo tres propieddes que tmié se correspode co us orms de simulci Leslie 198; Rivire y Núñez 2001): Proposicioes opcs miers que ls represetcioes prmris so spretes ls secudris so opcs metrrepresetcioes Leslie 198) lt de comproso co l verdd ls proposicioes de los estdos mtles o mplic lgicmete l verdd lt de compromso co l existeci o olig l exsteci o ixsteci de ls coss E los eucidos de creeci ests crcterístics so u cosecuec de l suspesi de los mudos represetdos Esto es similr lo que sucede e el juego del iño e el que se cre cierts clses de mudos que está e suspeso El domiio de l TM es u relejo del desollo de u susistem metl que cre y mpul metepresetcoes. Y e tto que ls ierecis metsts (Jun · cee que y ls puts de juego simco est escob es u cbllo) tiee e comú el hecho de empler metepresetcioes o es extrño qe exist propieddes del juego simlico que preset u prlelismo co ls popeddes lgcs de los eucidos de creeci Leslie (198) irm que e l smlci ls relcioes metepresetcioles está eseclmete esipulds si ergo e l compresi de situcoes previs de lss creecis se requiere deticr los evetos especícos del episodo que so cruciles pr determr l creci que lguie se ormrá p posteriormete relizr prediccioes Detro de est orietc l TM se cocie como resultte del ucmieto de u sistem modulr de cmputo esto es de u competeci cogiiv reltivmete especíic e idepediete de otrs cpcies cmpeteci que se deie por l cpcidd de costrur mpulr cert clse de represtcoes ls metepresetcioes. Pr Leslie el proceso de ormci de Mdlo de TM puede coceirse como u proceso de "descoplmieto de ormci d u uevo plo represetciol que o se d i e los eés de pocos meses e otros imles. El uego de icci es y u expresi del mdulo metst pero o se explic co cridd por qué trscue csi tres ños puesto que l se crític de este proceso se sitú etre los 18 meses y los 5 ños ere el momto e que los iños comiez hcer sus juegos de icc y quel otro e que s cpces de egñr o compreder lss creecis. L ide de Lese es que y oo ecismo u seleccondo de cesos que hy que ñdir pr explicr dico desse; este dispositivo tedrí l uci de seleccio pr ies de ireci ls represetcioes metles resistiédose sí ls sciioes de l relidd presete. Serí el selecciodor de procesos y o el Mdulo de TM el sistem ue ú o
1
scACONES
,
estaría suficientemente desarrollado en los nos de menos de 45 años siendo posible el desaollo de uno de los mecanismos y no del otro Leslie 199 Leslie y Thaiss 199 La mencionada forulación teórica se separa de la de Perner puesto que el niño no desarrolla una noción acerca de la ente sino una capacidad pragmátca para asignar e infeir estados mentales La mentalización normal depende de un ódulo· cognitivo dedicado a deducir estados mentales de los datos conductuales Langdon et al 001 En este enfoque se aprecia que odularidad y desarrollo pueden estar ntimaente relacionados la TM puede basarse en un ódulo cognitvo y tener la capacidad de desarrollarse Para este modelo las caractersticas más sobresalientes de la TM estas seran las siguientes Leslie 198 199 Leslie y T haiss 199 Scholl y Leslie 1999: La TM tiene una base innata Dicha base innata deterina su carácter y no se aplica a otros donios cogniivos También se apunta que puede verse selectivamente dañada pudiendo haber individuos con trastornos orgánicos que tengan tabién probleas con la counicación intencional y dificultades concretas para adquirir y elaborar la TM y por lo tanto una limitada vida social El carácter esencial de TM viene dado en parte por nuestra dotación genética Las interpretaciones explicaciones y predicciones de TM son rápidas obligatoas y específicas de un donio determnado La habldad para utilizar la TM surge en los niños norales durante los años preescolares As al coenzo del segundo año aparece la councación intenciona con gestos y vocalizaciones que hacen que el hablante sepa que su audiencia reconoce su intención de counicarse Mucha de esta counicación infantil pretende lograr un cambio concreto en una situación o un cabio en la conducta sin hacer referencia a estados mentales A los 3 años el niño coienza a adquirr térnos de estados mentales de su lengua La referencia a estados entales comienza hacia la segunda tad del tercer año A los 4 años los niños pueden hacer razonaientos coplejos a través de estructuras etarrepresentacionales Tabién Flavell 1999 manifiesta la isa idea y relaciona modularidad y desarrollo para este autor las representaciones entales dependen de la maduración neurológica de tres mecanisos odulares Mecanismo de la teora del cuerpo el niño reconoce que los agentes tienen una fuente de energa intea que les pemte moverse por s smos . Mecanismo de TM l referido a la intencionalidad de los agentes'inal del prier año de vida el niño interpreta a los agentes coo perceptores del entoo y perseguidores de metas Mecaismo de TM arededor de los 2 años el niño se representa a los agentes coo poseedores de actitudes en relación a la verdad de la proposición as actitudes proposicionales son estados entales coo pretender que creer que La eperiencia es necesaria para poner en acción los ecanismos pero no deterna su naturaleza El cambio en conducta y counicación se atribuye a la aduración o a la acción automática de los sucesos del entoo ás que a las 16
PuscACIONE
36
20o5
oaniaions uaitativas stuiosos omo Foo (1992) y BaonCohn 1995) poponn manismos innatos o mauaión tmpana po o qu a M n os niños no suf ninuna ataión o qu ambia s su habiia paa xpota o qu onon paa ha piions onutuas. as invstiaions Lanon y Cothat 1999, 2001) apoyan punto vista qu xist un móuo onitivo omnio spfio qu s ia a infi y psnta os staos mntas La mntaiaión s sostin n un móuo aisao qu pn n pat hmsfio ho. Diho móuo uano no funiona on oión oiina ifiutas n a mntaliaión Más ontant Fav 1999) apunta qu os faos n M son bios a ifiutas juión o a posaminto a infomaión po jmpo a imtaa habiia mmoia o a a fata inhibiión as spustas omnants qu han qu a atnión s nt n os ontnios más sobsaints. Asimismo ota as impiaions os móuos a M s qu os iniviuos qu no tinn fiits n móuos vants alanan a ompnsión os staos mntas n su momnto mauativo (Wman Laattuta 2000). La mnt humana omo Coniión Soia La Coniión Soia también xpia saoo a mnt humana as moo a M omo saoo soia ntin qu a bas a intaión soia humana stá n s apas onbi os fnómnos mnta No soo s viv soiamnt sino qu s pinsa soiamnt y saoamos numosas onpions sob as psonas sob as aions sob os upos ... n a M xist una ompnsión funamnta qu oania as ppions saoo soia as onpions y as nias Nusto onoiminto otiiano as psonas s fnamntant mntaista pnsamos n as psonas n ténos sus staos mntas ( sus nias sos spanas mtas sntimintos intnos) po o qu a mntaiaión otiiana s funamnta paa nusto onoimnto muno soia (Wman Laattuta 2000). Coian y Pnn 2001) imitan a oión soia omo posos y nions qu pmitn a una psona ompn atu bnis muno intsona. Otos invstiaos naan a oniión soia on a onuta y omntan qu as opaions mntas stán n a bas as intaions soias as uas inuyn a habiia humana pa pibi as intnions y as ispsiions os otos (Coian Pnn 2001; Fith 1995). Nwman 2001) apunta qu Isn y Hastof finn a oniión soia omo un aaminto qu a impotania a a ompnsión os posos onitivos a qu son a av n a ompnsión ompja y n a onuta soia La oniión soia impia too aquo o qu as psonas s an unta n su munos soias ómo as psonas intptan vaúan o qu s ama a atnión a infomaión soia y ómo s amana n a mmoia as oo a oaniaión upaión as psntaions mntas iha infaión Hobson 995) mantin u atibui mntaia s "a aát sona. Los niños pquños posn popnsions y apaias onstituias foa innata
7
PucAcrN
3 2oo
paa aioas o os ms y ést s puto paia ua taytoia saoo soia qu s va a aquii optos aa os stimtos as iios os psamitos as ias, t as psoas oo poso ia oo a a xpiia a aió psoa y, ms otamt ao aquas uaias sa xpiia qu ha posib ooimito as psoas omo oaas mt xis ua va soiovoutiva saoo qu va a iño a optuaia a atuaa a m. os bbés s impia fomas aió itpsoa qu s ifia su moo aioas o as osas as, ua as os pimas smaas via a vo humaa sua ms fiva paa itumpi ato ifati o qu o s u soajo po jmpo, ya as os os mss os bbés ti a ja oa iiia u poo ités uao apa ua psoa su ampo visua. D st moo, auas apaias ppió soia s staa omo pos y bsias a pomoió as omptias aió psoa y paa sabimito ios aas saoo qu va a a ompsió ipsoa. La a impoaia aa a a apaia bbé pibi a atitu a oa psoa o spto a objtos y susos paiuas povi hho qu sta ompia pu svis fuamto paa t qu os obos y os susos i siifiaos paa os otos qu pu s ifts os qu i paa uo mismo Gaias a sus uvas habiias aió o otas psoas y o muo y a su apaia asumi as atitus y posiios psioóias oo o aió a u muo ompatio y spifiao visuam , bbé omia a ap a tavés os otos ambié s posa stio osias a sí mismo aió a otos "sí mismos. st momo, os niños pu aopta ibaam os y atibui a os psoajs sus juos simbóios o a oas psoas, staos mtas iuas a os qu uta os mismos po mio a itospió. Po o ato, saoo as apaias psaió iño b s oxto os otos y os ambios t ua su oitaió aió o a auaa y o a sinfiaió as oitaios psioóias otas psoas o spo a muo (Hobso, 1995) Ms oto, y uato a a Itaió Soia s fi s poa i qu a mt humaa s ua ostuió uua y xista os fomas itaió t iño y muo soia po u ao os iños omia a omp muo soia y, po oto muo s popoioa maia sob ua opa ambié Ruma t (1998) a impotaia tao a as itaios soias paa omp as ias omo a a ompsió as ias paa faiita a itaió soia y po o os fatos soioambitas ti ua a vaia a aquisiió habiias a M Du (1996) maifisa qu muha a outa obsvaa iños musta ua osiab ompsió as itios os sos y os pas os otos, y así s ja taas Simuaió, as qu s impotat a ompsió os staos mas pops y aos
18
PsucActONES
36. 2oo6
Conftos n as qu hay qu tn n unta punto vsta os otos paa noa st tn psnt a os otos s oaona a o ao tmpo on su ompnsón soa Consaons aa muno soa n st tpo taas a ompnsón as fasas nas x un suso una ntaón no una onstuón nvua n as onvsaons a aa os ntambos b fja tanto a natuaa moona omo a natuaa památa A nmnt os omntaos naatvos apan as xpaons staos mntas y sntmntas Intaón nt nños: paa Pat sta ntaón a mpotant n saoo a ompnsón moa st tpo aón pn ontxto moona a aón y a památa a ntaón patua s a ompnsón qu aan os nños aa os staos mntas as psonas on as qu ntatúan o a mnos uso ta ompnsón stá muy una a ontxto moona Paa Coan 2001) xst un moo nuopsoóo a TM basao n qu bo humano s soa pnpamnt omo posao soa a nfomaón ao qu muhos os atos on os qu tabajamos aant son soas y as habas soas s ntnn po o tanto oo as ás úts paa tabaja st tpo nfomaón Una a na qu nuyó n s moo fu qu poso mntaaón s basaba n onomnto uo msmo aa ómo s aonaa n unstanas smas Dha a s a qu tambén apa n moo Has po n sta popusta nuopsóa s tataa oa una xpna sma nusto pasao pa qu os apot infomaón n a suaón atua os staos mntas os oos os ntnos basánonos n as habas ontas nusta mmoa autoboáfa y n aonamnto onona n os nños nomas a mmoa autoboáfa y a TM s aonan a m ambas a msmo tmpo n sta psptva a onpón a mnt humana omo onón soa tambén ha tns n unta onpto Intna oa D hho éxto as ntaons soas humanas pn soo una ntna soa. Un aspto ha ntna s a apaa paa mpn y manpua os staos mntas os otos y po o tanto pa ata s onuta (Fth y Fth 1)
3. CONCLUSONES Muhos os bats atuas sob a bas ontva a mntaaón han tno a ooa a mouaa a ao onstuto mtapsntón (más spfnt una onpón omputaona a mtpsntaón omo n moo Móuo TM) fnt a a oa a Smuaón. S mbao s pu onb qu a mntaaón noma pu apoyas n pat posos mouas aos a onstu un mao fna paa smua os untos vsta otas psonas (anon y Cothat 2001 Asmsmo Fa (1)
19
pUBLICACIONES
00
intnta aunar posturas y panta qu una tora adcuada db incuir distintos mntos d cada una d as prspctivas antrors a dsaoo s construy sobr capacidads innatas o tmprans d maduración d a ctura d a mnt mind-eading d otras prsonas b. Tnmos una habiidad introspctiva qu dbmos xpotar pra infrir os stados mntas d otas prsonas qu s ncuntran n situacions psicoógicas difrnts pro qu s parcn a as nustras. c. Las mjoras n informaciónprocsaminto n habiidads ingüsticas faciitan dsaoo d TM. d. La xprncia cambia as concpcions y as habiidads d os niños sobr mundo mnta para prdcir y xpicar tanto su propia conducta como a d os oos. Mucho d nustro conociminto sobr a mnt pud caractrizars como una toría informa Por su part punto d vista d dsaoo d as habiidads d TM n contxto d dsarroo socia rprsnta un intnto d vr a maduración y surgiminto d os mcanismos socials cognitivos como os mdios para stabciminto d as racions socias. sta posición contasta con aproxiacions difrnts n as qu otros mcanismos as habiidads mtaprsntacionas) son vistos como una condición prvia d dsaoo socia y d rsutado prdtrminado nurobioógicamnt; d ta forma qu a habiidad cognitiva d atrbuir stados mntas como dsos intncions y crncias a uno msmo y a otros tin un pap prpondrant n a intracción social rith y rith 001 st acrcamnto funciona s basa n principios d maduración mbrionaria sto s Kn Schutz y Cohn 000) aprndiza socia ocu a través d distintas vías como a imitación as raccions a as rspustas afctivas d otos as conductas d atnción compartida.. or o si una d as vías s boqua a función s raiza a tavés d otras atativas Los nuvos ogros no son discontinuos n a voución sino crcimntos d otas conductas. La capacidad humana d atribución d intncionaidad no s pud disociar d otras conductas más primitivas vistas n spcis infriors sistma s ntind bin intgrado no así cuando s divid n sus parts. Las formas más sofisticadas d intracción socia dsd intrcambio ingstico a os modos no itras d counicación continuarán vando mcanismo social d rfrncia hacia nuvos nivs cuaitativos Las racions socias como racions d as spcis tinn un vaor d suprvvnca
60
PuscAciONE
36. 2oo6
4. REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS
BaronCohen S (1995) Mindblindness: n essay on autism and teo o md. Cambridge MASS: Bradford Books/MIT Press Bretherton y Beeghly M (1982) Talking about intea! states: The adquisition of an eplicit theory of mind Developmental Psycwlogy, , 906921 Corran, R. (2001) Theory of mind and schizophrenia En PW Corrigan y DL Penn, Social cognition and schizophrenia (pp149-174) Washington: Aercan Psychological Association Corriga, PW y Penn, DL (2001) Introduction: Frng odels of social cognition and schizophrenia En PW Corrigan y DL Penn Social cognition and schizophrenia (pp 337) Washington: American Psychological Association Dunn, J (1996) Children's relationships: Bridging the divide between cognitive and social developent Joual of Child Psychology and Psychiat 37 507518 Flavell, JH (1999) Cognitive developent: Childens knowledge about the mind Annual Revie of Psychology, 21-45 Fodor J (1992) A theory of the childs theory of mind Cognition, 44 283-296 F, CD (1995) La esquizoenia un enfoque neupsicológico cognitivo. Barcelona: Ariel Psicología (Orig 1992) Frith C D y Frith U (1999) nteracting minds A biological basis Science 286, 1692-1695 Frith, U y Frith CD (2001) The biological basis of social interaction Current Directions in Psychological Science, JO 156159 Hrs, PL (1992) Fro siulation to fol psycholog: The case for deveopent Mind and language, 7 -, 120-144 Hobson P (1995) El autismo y el desarllo de la mente Madrid: Alianz (rig 1993) Kin A, Schultz R. y Cohen DJ (2000) Theory of mind in action: Developental perspectives on social neuroscience En S BaronCohen, H TagerFlusberg y D Cohen Understanding other minds (pp 357388) New York: xford Uiversity Press Langdon, R. y Coltheart M (1999) Mentalising schizotypy and schizophrenia Cognition, 7 4371 Langdon, R y Coltheart M (2001) Visual perspective taking and sczotypy: Evience for a simulation-based account of entalizing in nomal adults ognition 1-26 Langdon, R Cotheart M, Ward P y Catts, S (2001) Mentalising eecutive planing and disengagement in schizophrenia Cognitive Neupsychiat)' 6 , 81-108 Leslie, AM (1987) Pretense and representation The origins of theory f mind Psychological Revie 94 (4, 412 426 Leslie AM (992) Pretense, autis and theory of mind module Cure1t Dections in Psychological Science 1821 11
PscACONE.
2oo
Lesie AM y hiss, L 1992 omin specificity nd conceptul deelopment europsichologicl eidence from utism Cogniion 43 225251. emn LS 2001 Wht is socil cognition? Four bsic pproches nd their implictions for schiophreni reserch n PW orign y L. Penn Social · cognition and schiophrenia pp 172 Wshington Americn Psychologicl Assocition Peer 199 Comprender la mente representacional Brcelon Pidos Orig 1991
Perner , Gschider A Kühberger, A. y Schrofner S 997. Predicting others through simultion or by theory? A method to decide Mind and Language 4 5779.
Peer . Leekm SR y Wimer, H 1987. hreeyer olds'diiculty ith flse belief he cse for conceptul deficit British Joual of Developmental Psychology 5, 125 17 Premck y Woodruff, G 1978. oes the chimpnee he theory of mind? Behaioral and Bin Sciences 4 515526. Riiére A. y úez M 2001 La mirada mental edición) Buenos Aires
Aiue Rumn, , Peer , to, M Prkin L y lements W.A 1998 Older but not younger) siblings fcilitte flse belief understnding Developmental Psychology 34 617 Schol B y Leslie, A. 999. Modulrity deelopment nd theory of mind. Mind and Language 4 11 5. Wellmn HM 1990 The child's the of mind Msschusetts Msschusetts
nstitute of echnology Wellmn HM. y Lgttut KH 2000 eeloping undrstnding of mnd n S Bonohen, H gerFlusberg y ohen, Understanding other minds pp 219 e York Oxford Uniersity Press
162