CÁCH GIẢI RUBIK’S CUBE
(Full version, update on 10/12/2009) Nguồn: Internet Biên soạn lại: Chip Còi ^^! (
[email protected])
I. Giới thiệu: Kh ối l ập ph ương Rubik (Kh ối Rubik hay đơn giản là Rubik ) là một trò chơi giải đố cơ học được phát minh vào năm 1974 bởi giáo sư kiến trúc, điêu khắc gia người Hungary Ernő Rubik. Các tên gọi sai thường gặp của trò chơi này là Rubix, Rubic và Rubick. Mỗi mặt của phiên bản chuẩn có 9 ô vuông và được sơn phủ một trong sáu màu khác nhau, thông thường là trắng, đỏ, vàng, cam, xanh lá cây và xanh dương. Bài toán bắt đầu bằng việc xáo trộn tất cả vị trí các ô vuông ở mỗi mặt, tức là các màu sắc xen kẽ nhau. Bài toán chỉ được giải quyết khi mà mỗi mặt của khối là một màu đều đặn. Có thể nói khối Rubik là một trong những loại đồ chơi bán chạy nhất thế giới. Riêng trong năm 2005, đã có khoảng 300.000.000 khối Rubik được bán ra. Phân loại: Rubik hiện đại thường làm bằng chất dẻo, có bốn phiên bản chính là: 2×2×2 ("Khối bỏ túi"), 3×3×3 (Khối tiêu chuẩn), 4×4×4 ("Rubik báo thù") và 5×5×5 ("Khối dành cho giáo sư"). Gần đây các khối lớn hơn đã xuất hiện trên thị trường như khối 6×6×6 và 7×7×7 (V-Cube 6 và V-Cube 7)... Các bạn ở thủ
đức có thể mua tại nhà sách Hồng Phúc trên đường Võ Văn Ngân, Ở đó có bán Rubik 4x4x4 (65k) và 5x5x5 (75k) …..
Các phiên bản Rubik: Từ trái qua: Rubik báo thù, Rubik tiêu chuẩn, Khối dành cho giáo sư và Khối bỏ túi Từ khối Rubik tiêu chuẩn, người ta đã tạo ra các khối có dạng hình học khác như tứ diện (Pyraminx), bát diện (Skewb Diamond), khối 12 mặt (Megaminx) và khối 20 mặt (Dogic); hoặc các khối không lập phương như 2×3×4, 3×3×5, 1×2×3. Thậm chí hiện nay với máy tính, người ta đã có thể mô phỏng các khối Rubik trong không gian n chiều mà bình thường không thể tạo ra ngoài thực tế. Cơ chế: Khối Rubik tiêu chuẩn có chiều dài mỗi cạnh 5,7 cm, được tạo thành từ 26 khối nhỏ hơn. Phần giữa của mỗi mặt trong 6 mặt chỉ là một hình vuông gắn với các cơ chế khung làm lõi, đóng vai trò khung sườn cho cách mảnh khác dựa vào và xoay quanh. Khối Rubik có thể được tháo ra dễ dàng, thường bằng cách xoay một mặt 45° và lắc một khối ở cạnh cho tới khi nó rời ra. Tính chất này thường được dùng để "giải" khối Rubik.
II. Hướng dẫn chơi rubik: Qui ước: _ Rubik có 6 mặt: Trên (U), Dưới (D), Trước (F), Sau (B), Trái (L), Phải (R) (mặt U quay lên trên và trong suốt quá trình xoay nó luôn ở trên không thay đổi). Ngoài ra, nhận xét rằng, các cặp màu đối nhau như sau: white – yellow, green – blue, red - orange.
_ Góc là hình lập phương nhỏ có 3 màu được thể hiện. _ Cạnh là hình lập phương nhỏ có 2 màu được thể hiện. _ Tâm là hình lập phương nhỏ có 1 màu được thể hiện (ở giữa mỗi mặt).
_ U,D,F,B,R,L là xoay mặt tương ứng 900 theo chiều kim đồng hồ; U’,D’,F’,B’,R’,L’ là xoay mặt tương ứng 900 theo chiều ngược kim đồng hồ; U2,D2,F2,B2,R2,L2 là xoay mặt tương ứng 1800 (Lưu ý: khi gặp công thức B tức là xoay mặt B 90 độ theo chiều kim đồng hồ thì ta phải để mặt B hướng về phía mình rồi mới xoay 90 độ theo chiều kim đồng hồ. Các mặt khác cũng tương tự) GÓC ĐÚNG VỊ TRÍ là hình lập phương nhỏ ở 1 góc nào đó có 3 màu giống với 3 màu trung tâm. Có thể đúng thứ tự màu hay không cũng được, không quan trọng.
Cách giải rubik chuẩn 3x3x3 Bước 1: Làm đúng màu tầng 1.
Bước 2: Làm đúng màu 4 khối cạnh ở tầng giữa. _ Tìm 1 "cạnh" ở tầng 3 thoả điều kiện như hình vẽ nghĩa là mặt ở tầng 3 trùng màu với tâm, mặt dưới trùng màu với tâm kế bên để đưa nó vào đúng vị trí.
Để rubik như hình, xoay: D’ R’ D R D F D’ F’ (Làm ngược lại nếu màu dưới đáy ở bên trái) _ Gặp trường hợp đặc biệt sau thì làm công thức đó 1 lần để viên cạnh redblue xuống dưới rồi lựa chọn và làm công thức đó 1 lần nữa.
Hoàn thành tầng 2:
Bước 3: Làm “chữ thập” ở mặt D. Có 3 trường hợp: TH1:
xoay
R’ D’ B’ D B R
xoay
R’ B’ D’ B D R
TH2:
TH3:
xoay theo công thức TH1 sẽ ra TH2 rồi làm tiếp Hoàn thành “chữ thập” ở mặt D
Bước 4: Làm đúng vị trí rồi đúng màu 4 cạnh tầng dưới. _ Xoay tới xoay lui sẽ có 2 “cạnh” đúng ở liên tục nhau hoặc đối diện nhau. TH1: Liên tục
công thức: R’ D D R D R’ D R D Lật mặt sau thành mặt trước (đặt mặt F là màu xanh lá cây) xoay theo công thức bên cạnh TH2: Đối diện
công thức: R’ D D R D R’ D R D Đưa mặt đỏ (mặt R) ra làm mặt F, xoay theo công thức bên cạnh sẽ ra TH1 Bước 5: Đưa 4 góc về đúng vị trí và đúng màu. Nhớ 2 công thức: Công thức chữ U: R’ D’ R D L D’ R’ D R L’ Công thức 6 mặt: (R’ D D R D R’ D R) (L D D Thực hiện: _ Tìm ít nhất 1 góc đúng vị trí
L’ D’ L D’ L’)
(Lưu ý: Lúc này do các cạnh đã đúng màu nên không được xoay mặt D để tìm góc đúng vị trí mà chỉ cầm cả cục rubic mà tìm, không xoay gì hết) Nếu không có góc nào đúng vị trí, làm công thức chữ U từ 1 -> 2 lần sẽ có 1 góc đúng vị trí. _ Để "góc đúng vị trí" ở bên dưới tay phải (như hình vẽ) làm công thức chữ U từ 1 -> 3 lần sẽ được cả 4 góc đúng vị trí. Hãy để ý nguyên tắc di chuyển của các khối góc
công thức: CHỮ U _ Giờ chỉ còn làm đúng các màu ở các góc là xong, cầm rubik như hình vẽ:
công thức: 6 MẶT Xoay theo công thức 6 mặt, khi làm xong hai màu vàng sẽ nhảy xuống dưới, làm tương tự với các mặt khác sẽ hoàn thành. Lưu ý nguyên tắc hoán đổi của các màu trong 1 góc
*Bổ sung: Đôi khi chúng ta cần công thức hoán vị góc, như hình, ta làm như sau:
(Đặt nhìn mặt này là U) Công thức:
(R U R' F') (R U R' U') (R' F) (R2 U') (R' U')
Cách giải rubik “bỏ túi” 2x2x2
Rubik 2x2x2 ko có tâm, có 2 tầng, cách giải dựa trên cách giải rubik 3x3x3
Cách giải rubik “báo thù” 4x4x4
Điều trước tiên bạn cần đạt được trước khi giải rubik 4x4x4 là: 1/ Bạn phải giải rubik 3x3x3 rồi. Theo bất kì cách nào cũng được. 2/ Bạn phải có rubik 4x4x4. Rubik 4x4x4 có 2 điểm khác biệt cơ bản sau so với loại 3x3x3 i/ Nó không có khối tâm cố định ii/ Nó có 2 khối cạnh trên 1 cạnh Ta sẽ giải quyết 2 khác biệt này, sau đó, những vấn đề còn lại giống hệt 3x3x3 Bắt đầu nào!!! Các bước chính để giải rubik 4x4x4 1. Xếp các khối tâm đúng vị trí 2. Ghép các cặp khối cạnh (có 12 cặp như thế) 3. Xếp như Rubik 3x3x3 4. Xếp thêm 1 chút (do sự khác biệt của 2 loại). Phần này tối đa bạn chỉ xoay thêm 2 chuỗi công thức là xong. Qui ước thêm:
Bước 1: Xếp các khối tâm đúng vị trí Bước này không có công thức cụ thể. Cần chú ý 2 điểm sau: 1/ Các màu tâm phải đối xứng nhau theo cặp: white – yellow, green – blue, red - orange. 2/ Khi bạn để khối trắng lên mặt U, khối đỏ ở mặt F thì xanh dương phải ở bên mặt R. Nếu xanh dương nằm bên L là sai. Nếu sai như vậy, cầm rubik như trên và xoay: (Dd)2 R2 L2 (Dd)2. (Dd) tức là xoay nửa dưới khối mặt D, (Dd)2 là xoay khối đó 1800 Bước 2: Ghép các cặp khối cạnh (có 12 cặp như thế) Bạn hãy tìm 1 cặp cạnh bất kì, ví dụ chọn là vàng - đỏ và đưa nó về 1 mặt nào đó và đặt kiểu nhìn của bạn như hình vẽ dưới
Đặt rubik như hình, xoay: (Dd) R F’ U R’ F (Dd)’ Tương tự, các bạn cứ làm công thức này khoảng 12 lần (tối đa) là xếp đủ các cạnh. Bước 3: Xếp rubik theo cách như rubik 3x3x3. Bước 4: Sau khi làm xong tầng 1,2,3 hãy dừng lại 1 chút và ngắm xem cục rubik của mình có rơi vào tình trạng màu vàng ở khối cạnh (mặt đáy) là số lẻ hay không. Ở rubik 3x3x3, số màu vàng ở khối cạnh luôn là 0, 2, 4 tức là
toàn số chẵn. Nếu ở rubik 3x3x3 mà có số màu vàng ở khối cạnh xuất hiện là lẻ, chứng tỏ rubik của bạn mới pop-up và bạn đã lắp sai khối đó. Khi màu vàng ở khối cạnh của rubik 4x4x4 là số lẻ:
Đặt rubik sao cho hình vẽ trên là mặt U, xoay:
(Rr)2 B2 U2 (Ll) U2 (Rr)’ U2 (Rr) U2 F2 (Rr) F2 (Ll)’ B2 (Rr)2
Khi đó, phần việc còn lại y như cục rubik 3x3x3.
Trường hợp đặc biệt: Công thức đổi góc: r2 U2 r2 (Uu)2 r2 u2 _ Khi tất cả đều đúng vị trí và đúng màu duy chỉ có 2 góc ko đúng vị trí Nếu là như thế này
Ta đổi góc giống như 3x3x3 để thành
Đặt mặt có 2 góc sai là U rồi áp dụng công thức đổi góc. (Thực chất, trong hình, là hoán vị 2 cạnh yellow-blue và white-blue) Sau đó làm như rubik 3x3x3 bình thường.
Cách giải rubik “giáo sư” 5x5x5 Qui ước thêm:
Bước 1: Giải quyết các khối tâm 3x3 của tất cả các mặt dựa trên cách giải rubik 4x4x4.
Bước 2: Giải quyết các “cạnh” Giai đoạn 1: Làm 2 “cánh” (two wings)
Đặt rubik như hình, xoay: (Dd) R F’ U R’ F (Dd)’ (tương tự như rubik 4) Giai đoạn 2: Làm đúng cạnh trung tâm (edge)
Đặt rubik như hình, xoay: (u’ R F’ U R’ F u)(d (thay u = (Uu) , d = (Dd)’ cũng chẳng sao) Lưu ý:
R F’ U R’ F d’)
Đặt rubik như hình, xoay:
(Rr)2 B2 U2 (Ll) U2 (Rr)’ U2 (Rr) U2 F2 (Rr) F2 (Ll)’ B2 (Rr)2 Bước 3: Giải quyết phần còn lại như giải rubik 3x3x3
CHÚC THÀNH CÔNG (Mọi thắc mắc chi tiết xin lien Y!M
[email protected])
Các loại rubik khác:
