BAB 6: sumber tenaga

BAB 6: SUMBER TENAGA

6.1 PELBAGAI BENTUK DAN SUMBER TENAGA • Tenaga diperlukan untuk membolehkan sesuatu kerja dilakukan. Sesuatu objek dikatakan mempunyai tenaga sekiranya ia mampu melakukan kerja.

• Terdapat pelbagai bentuk tenaga ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫

Tenaga keupayaan. Tenaga kinetik Tenaga haba Tenaga cahaya Tenaga kimia Tenaga bunyi

▫ Tenaga elektrik ▫ Tenaga nuklear

Tenaga Keupayaan • Tenaga keupayaan merupakan tenaga yang tersimpan dalam sesuatu objek disebabkan kedudukannya yang tinggi. • Atau apabila ia berkeadaan seperti berikut ▫ Diangkat ▫ Dimampat ▫ Diregangkan ▫ dibengkokkan

• Contoh-contoh tenaga keupayaan ▫ Batu yang berada diatas bukit. ▫ Spring atau getah yang diregangkan ▫ Buku di atas rak buku.

Tenaga kinetik • Semua objek yang bergerak mempunyai tenaga kinetik. • Semakin cepat objek bergerak semakin tinggi tenaga kinetiknya. • Contoh- contoh tenaga kinetik ▫ Burung yang terbang ▫ Air yang mengalir ▫ Budak berjalan berlari atau melompat ▫ !ipas berpusing

Tenaga Haa • Sejenis tenaga yang meningkatkan suhu sesuatu objek. • "aba merupakan sejenis tenaga yang bergerak dari objek panas ke objek suhu. • Contoh- contoh tenaga haba ▫ !ertas yang terbakar ▫ #ancis yang menyala ▫ Air mendidih

Tenaga !a"aya • Setiap objek yang menghasilkan cahaya dikatakan mempunyai tenaga cahaya. • Tenaga cahaya merupakan bentuk tenaga yang amat penting kerana tanpanya kita tidak dapat melihat. • Contoh- contoh tenaga cahaya ▫ $ilin yang menyala ▫ !ayu yang dibakar ▫ $ampu suluh.

Tenaga ki#ia • #erupakan tenaga yang tersimpan dalam bahan- bahan kimia. • Bahan- bahan yang mengandungi tenaga kimia ▫ Bahan- bahan kimia seperti asid hidroklorik dan bateri ▫ #akanan seperti glukosa roti dan nasi. ▫ Bahan api seperti arang batu gas dan diesel

• Bahan- bahan api boleh terbakar%meletup dan membebaskan tenaga kimia. • Tenaga kimia dalam makanan dibebaskan melalui pengoksidaan &respirasi' secara perlahan untuk membekalkan tenaga.

Tenaga Bunyi • Bunyi adalah satu bentuk tenaga • Tanpa tenaga bunyi dunia akan menjadi sunyi • Tenaga bunyi terhasil apabila sesuatu objek bergetar. • Tenaga bunyi bergerak dalam bentuk gelombang.

• Contoh- contoh tenaga bunyi ▫ ▫ ▫ ▫

#u(ik daripada radio )uruh )endang yang dipalu. Burung berkicauan

• Tenaga bunyi boleh digunakan untuk berkomunikasi hiburan dan membunyikan siren ambulans%polis%bomba.

Tenaga E$ekt%ik • Arus elektrik mempunyai tenaga yang boleh digunakan untuk melakukan kerja. • Tenaga elektrik dihasilkan oleh cas atau arus elektrik. • Tenaga elektrik digunakan secara meluas kerana ia mudah diubah dalam bentuk lain.

• Contoh-contoh objek yang menghasilkan tenaga elektrik ▫ !ilat ▫ Dinamo basikal ▫ Stesen kuasa

Tenaga nuk$ea% • #erupakan tenaga yang tersimpan dalam nukleus atom • *ukleus atom uranium merupakan satu contoh atom yang boleh menghasilkan tenaga nuklear. • Tenaga nuklear digunakan untuk menjana tenaga elektrik.

Kepe$agaian &u#e% tenaga • Sumber-sumber tenaga+ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫

!ayu api Bahan api ,osil "idroelektrik mbak Angin Biojisim

▫▫ Suria )eoterma ▫ Bahan radioakti,

Hi'%(e$ekt%ik • "idroelektrik merupakan penjanaan kuasa elektrik dengan menggunakan air. • Air yang mengalir dari empangan mempunyai tenaga kinetik dan keupayaan. Tenaga ini digunakan untuk memutarkan turbin dan dinamo untuk penjanaan tenaga elektrik. • !uasa hidro merupakan antara pembekal utama tenaga elektrik di dunia.

Angin • Angin merupakan udara yang bergerak yang mempunyai tenaga kinetik. • Angin digunakan untuk menjana tenaga elektrik. • Angin akan memutarkan kincir angin untuk menjana tenaga elektrik.

)#ak • Air pasang-surut berlaku sebanyak dua kali. • mbak mempunyai tenaga kinetik dan keupayaan untuk memutarkan turbin dinamo dalam stesen jana kuasa elektrik. • Tidak digunakan secara meluas kerana tenaga elektrik yang dihasilkan berubah-ubah mengikut keadaan laut.

Bi(*i&i# • Tenaga biojisim terhasil daripada bahan-bahan biologi seperti najis haian tumbuh- tumbuhan dan sampah sarap. • Tenaga biojisim digunakan sebagai bahan api bagi menghasilkan haba menggerakkan mesin dan kenderaan. • Bahan api biojisim ini digunakan untuk menghasilkan gas dan bahan api dalam bentuk cecair.

Tenaga Su%ia • Tenaga yang diperoleh daripada matahari disebut tenaga suria. • "aba dan cahaya merupakan dua bentuk tenaga suria. • Sel-sel suria menyerap tenaga cahaya secara langsung daripada matahari dan menukarkannya menjadi tenaga elektrik.

Kayu api • !ayu api diperoleh daripada batang dahan dan ranting pokok. • Digunakan di kaasan- kaasan luar bandar sebagai bahan api untuk memasak.

Ba"an api +(&i$ • Adalah bahan yang mudah terbakar untuk membebaskan tenaga haba dan cahaya. • #embekalkan hampir /01 daripada tenaga pada masa kini. • Contoh- contoh bahan api+ ▫ #inyak &2etroleum' ▫ )as asli ▫ Arang batu.

Tenaga ge(te%#a • Berpunca daripada bahagian dalam bumi yang sangat panas dalam bentuk tenaga haba. • !aasan geoterma berhampiran dengan ▫ )unung berapi ▫ !olam air panas ▫ )eiser

• !egunaan tenaga geoterma termasuk+ ▫ Sebagai daya tarikan pelancong ▫ Sebagai sumber terus bagi pemanasan.

Tenaga 'a%ipa'a a"an %a'i(akti+ • Bahan-bahan radioakti, seperti uranium dan plutonium boleh digunakan untuk menghasilkan tenaga nuklear. • Tindak balas nuklear menghasilkan banyak tenaga haba yang boleh digunakan untuk menjana kuasa elektrik. • Sisa bahan radioakti, adalah berbahaya kerana ia mengeluarkan sinaran radioakti,.

Pe%ua"an tenaga • Tenaga boleh diubah daripada satu bentuk ke bentuk tenaga yang lain • 2rinsip keabadian tenaga menyatakan bahaa tenaga tidak boleh dihasilkan atau dimusnahkan tetapi ia boleh ditukar kepada bentuk yang lain. • Apabila berubah bentuk tiada penambahan atau pengurangan tenaga. • 3umlah tenaga dalam dunia ini adalah tetap.

Pengua" Tenaga • 2engubah tenaga direka untuk memudahkan dan menyenangkan kehidupan seharian kita. • Contoh+ ▫ Tele4isyen &tenaga elektrik tenaga cahaya tenaga bunyi5tenaga haba' ▫ Seterika &tenaga elektrik tenaga haba' ▫ #esin basuh &tenaga elektrik tenaga kinetik 









tenaga bunyi'.

MATAHARI SEBAGAI SUMBER TENAGA UTAMA • #atahari merupakan sumber tenaga utama yang menyokong semua hidupan di dunia ini. • Tumbuhan hijau merupakan pengubah tenaga semula jadi yang mengubah tenaga cahaya kepada tenaga kimia Tenaga cahaya tenaga kimia proses ,otosintesis. 

• Tenaga kimia disimpan dalam makanan • #anusia dan haian tidak boleh buat makanan sendiri. • #anusia dan haian bergantung kepada tenaga yang disimpan dalam tumbuhan untuk menjalankan pelbagai proses kehidupan

• #atahari merupakan sumber tenaga yang utama bagi pelbagai punca tenaga ▫ ▫ ▫ ▫ ▫

Tenaga hidroelektrik Tenaga suria Tenaga biojisim Tenaga angin Tenaga ombak

• Sumber tenaga yang tidak berkaitan dengan matahari ialah ▫ Tenaga geoterma ▫ Tenaga yang berasal daripada bahan radioakti,.

TENAGA ,ANG B)LEH DIPERBAHARUI DAN TENAGA ,ANGTIDAK B)LEH DIPERBAHARUI • Semua sumber tenaga boleh dikelaskan kepada dua kumpulan iaitu+ ▫ Tenaga yang boleh diperbaharui ▫ Tenaga yang tidak boleh diperbaharui

• Tenaga yang boleh diperbaharui adalah sumber tenaga yang boleh digantikan apabila telah habis digunakan. • Contohnya+ solar hidroelektrik angin ombak biojisim geoterma

• Tenaga yang tidak boleh diperbaharui adalah tenaga sumber tenaga yang tidak boleh digantikan dan akhirnya akan habis digunakan. • Contohnya bahan api ,osil bahan radioakti,

• Sumber tenaga boleh dibahagi kepada dua kumpulan iaitu ▫ 6ang mencemarkan alam sekitar ▫ 6ang tidak mencemarkan alam sekitar

• Sumber tenaga yang mencemarkan alam sekitar ialah ▫ ▫ ▫ ▫

Bahan api ,osil Bahan radioakti, Biojisim !ayu api

• Sumber tenaga yang tidak mencemarkan alam sekitar ▫ ▫ ▫ ▫ ▫

"idroelektrik Angin mbak Suria )eoterma

LATIHAN 7. *yatakan dua sumber tenaga yang i. Boleh diperbaharui ii. Tidak boleh diperbaharui

8. *amakan tiga sumber tenaga yang mencemarkan persekitaran apabila ia menjana elektrik.

TU-UAN MEMELIHARA TENAGA • 9ntuk menyelamatkan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui seperti bahan api ,osil daripada kehabisan. • 9ntuk mengurangkan perbelanjaan bagi kuasa elektrik petrol dan sumber- sumber tenaga yang lain. • #engurangkan kesan sampingan penggunaan tenaga iaitu pencemaran • 9ntuk melindungi tara, hidup yang tinggi disebabkan oleh penggunaan sumber tenaga yang banyak.

ARA/ARA PENGGUNAAN TENAGA ,ANG LEBIH EKAP. • #encipta lebih banyak peralatan yang cekap bagi memastikan bahan api dapat digunakan secara ekonomi. • #emperkembangkan penggunaan sumber tenaga yang boleh diperbaharui bagi menggantikan penggunaan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui. • #enggunakan sumber tenaga yang tidak boleh diperbaharui secara ekonomi cekap dan bijaksana. • Tenaga yang boleh diperbaharui digunakan secara meluas sebagai sumber tenaga alternati,.

KEPENTINGAN MEMELIHARA SUMBER TENAGA • Disebabkan bekalan sumber tenaga yang terhad ia perlu dipelihara untuk mengelakkan+ ▫ !risis tenaga pada masa akan datang disebabkan oleh kekurangan atau penggunaannya yang berlebihan ▫ $ebih banyak penerokaan sumber-sumber asli. ▫ 2encemaran atmos,era yang menyebabkan suhu dunia menjadi panas perubahan iklim hujan asid dan debu.

• Cara untuk mengguna dan mengurus sumber tenaga secara berkesan ▫ !itar semula bahan ▫ #encipta lebih banyak enjin-enjin yang lebih cekap yang kurang menggunakan tenaga ▫ #enekankan penggunaan sumber tenaga yang boleh diperbaharui