Opresektoèéj `j V^JMEPJ IU^^DIUCO^ @E H^UVJ
>6?2->6?4
Yoco Gdxe , e`uio`jro e`uio`jro `e dkgîkido Aordo Mesus Yjuso
?
@DOHKÙYPDIJ DKDIDOC Ioroterdzoèéj `j hrupj= •
J hrupj que grequekto grequekto esto esto soco otuocaekte otuocaekte ä gjrao`j gjrao`j pjr >9 irdokèos, `e 9, 0, 5 e 7 okjs (d`o`e regerekte o `ezeanrj >6?2), `dstrdnuá`os ijaj se sehue= se hue=
•
Aekdkjs
Aekdkos
Pjtods
7 okjs
?
6
?
5 okjs
9
0
8
0 okjs
?6
?
??
9 okjs
>
9
5
Yeds irdokèos irdokèos grequektoa grequektoa o soco pecj teriedrj okj ijkseiutdvj, ijkseiutdvj, `jze pecj sehuk`j, sek`j sek`j que j hrupj dktehrju idkij irdokèos kjvos `e 9 okjs `e d`o`e. >
@DOHKÙ @DOHKÙYP YPDIJ DIJ DKDIDO DKDIDOC C
•
•
O ioroterdzoèéj dkdidoc `j hrupj noseju-se ea prjie`daektjs prjie`daektjs sdsteaïtdijs `e jnservoèéj e esiuto, tek`j pjr regeríkido os Ïreos `e Ijkteý`j `egdkd`os kos Jrdektoèões Iurrdiucores poro o E`uioèéj Vrä-Esijcor (JIEVE), `jiuaektj regjrauco`j ea Mucbj `e >6?7.
Proto-se `e ua hrupj audtj beterjhäkej, ija ua ua oapcj ceque `e d`o`es ea presekèo, aos pjuij equdcdnro`j ea terajs `e häkerj, sek`j icoroaekte pre`jadkokte j aosiucdkj< séj irdokèos irdokèos otdvos, ochuaos dapucsdvos, ija uao iopoid`o`e `e otekèéj/ijk otekèéj/ijkiektr iektroèéj oèéj odk`o cdadto`o< séj dkteresso`os e nostokte portdidpotdvos ea tj`os os prjpjstos gedtos oj hrupj.
9
@DOHKÙYPDIJ @DOHKÙYPDIJ DKDIDOC Vrdkidpods Keiessd`o`es @eteto`os= Vrjajèéj `o outjkjado e `o dk`epek`íkido pessjoc quoktj æ bdhdeke e æ ocdaektoèéj Aecbjrdo `o iopoid`o`e `e otekèéj/ijkiektroèéj e `j teapj `e peraokíkido peraokíkido kos otdvd`o`es @esekvjcvdaektj `j sektd`j `o respjksondcd`o`e e `o iopoid`o`e `e eapekbj/persdstíkido Ouaektj `j kávec `e ekvjcvdaektj ekvjcvdaektj e portdidpoèéj otdvo @esekvjcvdaektj `o iopoid`o`e `e portdcbo e prïtdio `e tronocbj/nrdkio`edro ijconjrotdvjs Aodjr respjksondcd`o`e kj pcokeoaektj dk`dvd`uoc, ija utdcdzoèéj o`equo`o `j _uo`rj `e Otdvd`o`es, evdtok`j au`okèos `e ïreo ija `eaosdo`o grequíkido, sea ijkicudr os otdvd`o`es e sea orruaor Aodjr dkdidotdvo ko ijkiretdzoèéj `e d`edos, prjmetjs, pesqudsos e dkvestdhoèões ^esjcuèéj outùkjao e poiágdio `e pequekjs prjnceaos/ijkgcdtjs `j `do-o-`do O`jèéj `e uao pjsturo sekto`o sekto`o ijrreto, kjs ajaektjs ajaektjs `e reukdéj `j hrupj hrupj e kos otdvd`o`es reocdzo`os ko aeso • • • • • •
• • •
0
GUK@OAEKPOÈÉJ @OY JVÈÕEY JVÈ ÕEY E@UIOPDWOY E@UIOPDWOY •
O Ced’_uo`rj `o E`uioèéj Vrä ’Esijcor estoneceie, kj seu prdkiápdj heroc, que esto ijkstdtud (...) o prdaedro etopo `o e`uioèéj nïsdio kj prjiessj `e e`uioèéj oj cjkhj `o vd`o (...) ‑, pecj que o respjksondcd`o`e otrdnuá`o oj e`uio`jr `e dkgîkido se ekijktro
oiresid`o, ko ae`d`o ea se reijkbeie que `ece `epek`e ochj `e audtj oandidjsj= – (...) o gjraoèéj e j `esekvjcvdaektj equdcdnro`j `o irdokèo, tek`j ea vdsto o suo pceko
dkserèéj ko sjide`o`e ijaj ser outùkjaj, cdvre e sjcd`ïrdj.‑
5
AEPJ@JCJHDO O E`uio`jro tdtucor `j hrupj kéj se guk`oaekto kuao tejrdo ýkdio= •
Vrjiuro o`jtor uao cdkbo pe`ohùhdio noseo`o kj Ijkstrutdvdsaj e jrdekto`o pecjs Ve`ohjhdo-ea-portdidpoèéj, regjrèok`j uao perspetdvo `e E`uioèéj poro o prdkiápdjs `o Ve`ohjhdo-ea-portdidpoèéj,
(ea que io`o ua ä vocjrdzo`j pecos suos `dgerekèos, prjiurok`j kéj e`uior o @dversd`o`e (ea tj`js ijaj se gjssea ua sù ). •
Ossd Ossda, a, port portdk dk`j `j `o ijks ijkstr truè uèéj éj `est `estee `jiu `jiuae aekt ktjj ijaj ijaj jrde jrdekt kto` o`jr jr `os `os prït prïtdi dios os,, onrokhekte, ijktextuocdzo`j e onertj, dkspdroèões aetj`jcùhdios ijaj j Ajvdaektj `o o Aetj`jcjhdo `e Pronocbj Esijco Aj`erko, o Onjr`ohea Ve`ohùhdio `e ^ehhdj Eadcdo , ju o surhea ektrecoèo`os ko ko estruturoèéj `j tronocbj pe`ohùhdij. `e Vrjmetj surhea
7
AEPJ@JCJHDO O jrhokdzoèéj `j hrupj= •
O estruturo jrhokdzotdvo jrhokdzotdvo `j hrupj `e irdokèos ea ijktextj `e soco soco peradte que `esekvjcvoa `dversjs tdpjs `e dkteroèões, dapjrtoktes e sdhkdgdiotdvos poro j seu `esekvjcvdaektj borajkdjsj=
•
•
Ajaektjs `e otdvd`o`e dk`dvd`uoc dk`dvd`uoc
•
Ajaektjs `e otdvd`o`e ea pores / pequekjs hrupjs
•
Ajaektjs `e `e otdvd`o`e ea hrok`e hrupj
Estoneceiea-se odk`o dkteroèões ija ija o`uctjs sdhkdgdiotdvjs `o soco (e`uio`jro, (e`uio`jro, estohdïrdos e ossdstektes) e `o restokte dkstdtudèéj, o ijaukd`o`e esijcor `o EN?, poro ocäa `e poriedrjs e oadhjs exterkjs.
8
AEPJ@JCJHDO Vrjmetjs e porierdos J hrupj estï otuocaekte ekvjcvd`j ea ochuks prjmetjs `e dkdidotdvo dkterko (OEAJ) e exterko= •
•
•
•
Vrjmetj `e Vrjmetj `e Expresséj Expresséj Ausdioc Ausdioc –Oj rdtaj rdtaj `o `o aýsdio aýsdio ‑ ’ `o respjksondcd`o`e `o Iîaoro Aukdidpoc e Oio`eado `e Aýsdio `e Wdoko `j Iostecj, kj îandtj `j quoc os irdokèos tía uao ouco `e aýsdio seaokoc, ija o `uroèéj `e 76 adkutjs. Vrjmetj `e Vrjmetj `e Dkdidoèéj Dkdidoèéj æ æ Votdkohea Votdkohea ’ `o respjksondcd`o`e `o Iîaoro Aukdidpoc, prjpjridjkorï æs irdokèos `e 5/7 okjs uao sesséj seaokoc `e 05 adkutjs `urokte j sehuk`j peráj`j cetdvj. Vrjmetj ePwdkkdkh Vrjmetj ePwdkkdkh ’ uao oèéj `j Vrjhroao Erosaus Vcus `o Ukdéj Eurjpedo ’–Yeosjkoc Ort ‑ ija 7 poriedrjs `e poáses ijaj Espokbo, Dtïcdo, Drcok`o, ^edkj Ukd`j, ^jaäkdo e Oceaokbo. Vrjmetj(s) `e Vrjmetj(s) `e eapreek`e`jrdsaj eapreek`e`jrdsaj –Wdohea `e `e Norij Norij ‑ (que dkicud uao ouco `e mu`j e uao d`o æ pdsidko) uao porierdo porierdo ija o Esijco Yuperdjr `e E`uioèéj `e Wdoko Wdoko `j Iostecj, `o quoc reieneajs os estohdïrdos estohdïrdos `j 0½ okj `j Iursj `e Aestro`j ea E`uioèéj Vrä-esijcor e Vrdaedrj Idicj.
2
O J^HOKD]OÈÉJ @J EYVOÈJ O jrhokdzoèéj `j espoèj= •
O `dvdséj ea ïreos e o ijcjioèéj `js `dversjs aoterdods ä uao `os prdaedros gjraos `e dktervekèéj `o E`uio`jro. Ossda, o soco estï `dvd`d`o ea espoèjs `e otdvd`o`e `dgerekido`js, `evd`oaekte `eaorio`js e d`ektdgdio`js. Yéj eces= O Aeso Hrok`e, `e reukdéj `j hrok`e hrupj e jk`e se `esekvjcvea os otdvd`o`es cdho`os æs ïreos `e expresséj= •
• • •
• • • • • • • •
@esekbj ^eijrte e Ijcohea Aj`ecohea
Ïreo `o Iosdkbo `o Njkeio Ïreos `e Mjhjs Ïreo `o Ndncdjteio Ïreo `os Idíkidos Ïreo `js Vrjmetjs Ïreo `o Vdkturo Ïreo `j Ijaputo`jr Ïreo `o Voz 4
O Ïreo `o –Aeso Hrok`e‑
?6
O Ïreo `o A eso eso Hrok`e Ä o ïreo iektroc `o soco pjrque= pjrq ue= •
Ä oqud que tj`js se reýkea `dordoaekte, poro ijkversor, trjior jpdkdões, juvdr uao bdstùrdo, ioktor uao iokèéj ju oprek`er uao cekhocekho, c ekhocekho, resjcver prjnceaos e pcokeor ea ijkmuktj os otdvd`o`es `j `do<
•
Ä toanäa j cjioc `e jk`e se ijksuctoa js _uo`rjs `e ^espjksondcd`o`e , que séj js dkstruaektjs `e hestéj portdcbo`o que que omu`oa o herdr j `do-o-`do `e gjrao outùkjao e
resp respjk jksï sïvec vec,, govj govjre reie iek` k`jj j `ese `esekv kvjcv jcvda daek ektj tj equd equdcdn cdnro ro`j `j `e io`o io`o irdo irdokè kèoo e o suo suo dktehroèéj kua hrupj `e pores.
??
O Ïreo `o –Aeso Hrok`e‑
Dkstruaektjs `e hestéj portdcbo`o
?>
Ïreo `o iosdkbo `o njkeio (goz - - `e `e - -ijkto) ijkto)
?9
Ïreo `o ioso `o njkeio (goz - - `e `e - -ijkto) ijkto) Ä ijkstdtuá`o peco Ijzdkbo e e pecj _uortj `o Njkeio < •
Veradte que os irdokèos portdidpea ijconjrotdvoaekte ea otdvd`o`es `e mjhj sdanùcdij, dadtoèéj `e o`uctjs que jnservoa kj `do o `do e `e `eseapekbj `e popeds= ser o aée , j pod, j nenä ju ju j Yr. @jutjr …
•
Vrjajve j `esekvjcvdaektj `esekvjcvdaektj `e ijapetíkidos nïsdios ijaj o cdkhuohea jroc, j respedtj respedtj pecjs jutrjs, o hestéj outùkjao `e ijkgcdtjs, o outj-estdao e o iopoid`o`e `e dkdidotdvo e dk`epek`íkido pessjoc.
?0
Ïreos `e Mjhjs (`e aeso e `e ibéj)
?5
Ïreos `e Mjhjs (`e aeso e `e ibéj) Dkicuea Mjhjs `e aeso (mjhjs (mjhjs iocajs ijaj puzzces, cjtjs, `jadkùs, ekgdoaektjs, ekiodxes, sequíkidos cùhdios, eti.) utdcdzo`js sjnre uao aeso e Mjhjs `e Ibéj (ijkstruèões (ijkstruèões ija ncjijs `dversj `dversjs, s, Cehjs, Cehjs, peèos peèos ea ao`edr ao`edro, o, pdsto, pdsto, iorrdk iorrdkbj bjs, s, gdhuro gdhuross `e njkeij njkeijs, s, okdaod okdaods, s, eti. eti.)
kjraocaekte uso`js kj ibéj. Esto Estoss otdv otdvd` d`o` o`es es pera peradtdtea ea que que o irdo irdokè kèoo `ese `esekv kvjc jcvo vo o ijjr ijjr`e `eko koèé èéjj ùiuc ùiucjj aoku aokuoc oc,, o ajtrdid`o`e gdko, o icossdgdioèéj e o serdoèéj, o ijjperoèéj ea hrupj, o hestéj `e ijkgcdtjs, eti…
?7
Ïreos `e Expresséj
@esekbj, reijrte, ijcohea e aj`ecohea
Vdkturo
?8
Ïreos `e Expresséj
Dkicuea j `esekbj , o pdkturo , j reijrte , o ijcohea e o aj`ecohea , reijrrek`j o täikdios j aods pjssávec `dversdgdio`os, que ijktrdnuea poro que o irdokèo `esekvjcvo= •
o otekèéj / ijkiektroèéj / iopoid`o`e `e ekvjcvdaektj ko torego
•
o outjkjado e o respjksondcd`o`e
•
o iopoid`o`e `e utdcdzor `e gjrao o`equo`o `dversjs aoterdods
•
o respjksondcd`o`e `e teradkor os toregos que dkdido
•
bondcd`o`es bondcd`o`es nïsdios ijaj `esekbor, `esekbor, reijrtor, ijcor, pdktor, aj`ecor
•
o grudèéj e j sektd`j estätdij e ortástdij.
?2
Ïreo `o Ndncdjteio
Ïreo `o Ndncdjteio Kuao ndncdjteio, o irdokèo ea d`o`e prä-esijcor hjsto `e juvdr bdstùrdos, `e aokdpucor cdvrjs, cd vrjs, `e mjhor ija sjks e pocovros e ossda goadcdordzor-se ija j iù`dhj esirdtj •
Kesto d`o`e sù sone –cer‑ bdstùrdos ija daoheks, pecj que se `eve o`optor j textj oj seu kávec `e ijapreekséj e hudï-co ko suo recoèéj ija j cdvrj, –esse oadhj que o drï oijapokbor peco vd`o gjro …‑ …‑
•
Oqud se `esekvjcve o daohdkoèéj e irdotdvd`o`e, j hjstj preijie peco cedturo, j dkteresse e o dkdidoèéj oj iù`dhj esirdtj, o ijrreèéj `o cdkhuohea jroc, o iopoid`o`e `e se expressor `e gjrao `esdkdnd`o, eti.
>6
Ïreo `os Idíkidos
>?
Ïreo `os Idíkidos •
Proto-se `e ua espoèj espoèj equdpo`j ija aoterdods `dversdgdio`js que que opecea æ iurdjsd`o`e e æ experdaektoèéj, ijaj, pjr exeapcj= Yeres vdvjs (iud`or `e pcoktos e okdaods) < Ijceèões `e aote aoterdrdods ods (aet (aetoc, oc, pcïst pcïstdi dij, j, ïspe ïsperj rj,, aoidj aoidj,, aohk aohkät ätdij dij,, seae seaekt ktes es,, ijki ijkibo bos,s, pe`r pe`ros os…)< Equdpoaektjs poro jnservor `e pertj e `e ae`dèéj (cupos, irjkùaetrjs, teraùaetrjs …)< ^eiursjs idektágdijs espeiágdijs (áaokes, cîapo`os, especbjs, cektes, c ektes, cokterkos…)
>>
Ïreo `js prjmetjs
>9
Ïreo `js prjmetjs •
•
•
•
•
Ä o ïreo pjcdvocekte pjcdvocekte `o soco, jk`e exdstea exdstea aoterdods que opecoa æ irdotdvd`o`e e peradtea irdor pequekjs prjmetjs dk`dvd`uods, ea pores ju pequekjs hrupjs. O aetj`jcjhdo `e tronocbj `e prjmetj serï serï o uso`o pregerekidocaekte ko soco, seapre que os `dversos sdtuoèões se pjssoa estruturor keste gjraotj< Js adkdprjmetjs (kuao perspetdvo ^ehhdj Eadcdo) audtos audtos vezes dk`dvd`uods, toanäa séj dkiektdvo`js, omu`ok`j os irdokèos o ter dkdidotdvo, o oprek`er o pcokeor j seu tronocbj, `eid`dk`j ijaj gozer e j que ä keiessïrdj e resjcvek`j js pequekjs prjnceaos que véj surhdk`j oj cjkhj `j periursj< Ossda, os irdokèos ijkqudstoa aodjr outjkjado e respjksondcd`o`e respjksondcd`o`e e `esekvjcvea os suos iopo iopoid` id`o` o`es es `e ekvj ekvjcvcvdae daekt ktjj kos kos tore torego gos,s, eape eapekb kbj, j, otek otekèé èéjj e ijki ijkiek ektr troè oèéj éj,, téj téj dapjrtoktes poro j seu guturj< Yek`j prjmetjs portdcbo`js pjr aods irdokèos, odk`o regjrèoa o sjidocdzoèéj, hokboa ijapetíkidos `e hestéj `e ijkgcdtjs ijkgcdt js e bondtuoa-se o tronocbor `e gjrao ijconjrotdvo .
>0
Ïreo `j ijaputo`jr
Ïreo `j ijaputo`jr Os Peikjcjhdos tía prjvjio`j au`okèos ko E`uioèéj, pjr dssj o dktehroèéj `j ijaputo`jr e `o Dkterket ijktrdnuea poro o irdoèéj `e kjvos estrotähdos `e eksdkj-oprek`dzohea … •
Kéj sunstdtuea o experdíkido `dreto, o expcjroèéj, o jnservoèéj `j aedj oandekte e `j prùprdj ijrpj, dapresidk`áveds kesto gose `j `esekvjcvdaektj.
•
O teikjcjhdo ossuae ossuae j popec `e ocdo`o `e tj`os os otdvd`o`es otdvd`o`es `esekvjcvd`os, `esekvjcvd`os, `o`o o koturoc koturoc opetíkido que quose tj`os os irdokèos poreiea ter poro o suo utdcdzoèéj preijie.
•
O ijksucto oj Ncjhuegùcdj Ncjhuegùcdj e o jutrjs ncjhues, ncjhues, o pesqudso, os aeksoheks aeksoheks `e e-aodc e js mjhjs dkterotdvjs séj poro mï os sdtuoèões aods grequektes ija os irdokèos. O utdcdzoèéj `j goienjjl , , `j dkstohroa ju ju `j twdtter ohdcdzo j ijktoitj ija js o`uctjs.
>7
Ïreo `o poz
Ïreo `o poz Pea `dversjs aoterdods poro expcjror e oprek`er o usor= uao iodxdkbo `e aýsdio, uao oapucbeto, ua especbj, ua pjte `o iocao , ua hcjnj `e keve, ua ijkmuktj `e daoheks `os `dgerektes eajèões (ae`j, trdstezo, gecdid`o`e, surpreso, kjmj/overséj, rodvo, `esprezj, gecdid`o`e ),), aok`ocos `o poz poro ijcjrdr, uao iodxdkbo ija iortões `e estrotähdos poro oiocaor , ua pou `e ibuvo , ua ioced`jsiùpdj, ua sdkj, ua soqudkbj `e orjao `e rjsos... _uok`j kjs sektdrajs onjrreid`js, kervjsjs, prejiupo`js ju estdverajs audtj ohdto`js, esto ïreo pj`e `or-kjs uao omu`o, poro oprek`eraj oprek`erajss o ekijktror ekijktror o kjsso kjsso poz kj ijroèéj . Poanäa serve poro reocdzorajs otdvd`o`es que keiessdtoa `e sdcíkidj
>2
Dkterohdajs, esiutoajs, `docjhoajs, ijconjroajs, nrdkioajs, mjhoajs, aexeajs, ioktoajs, `okèoajs, tjioajs, gozeajs experdíkidos, aoteaotdioajs , oprek`eajs e `esijnrdajs j auk`j …
>4
Pjaoajs j pequekj-ocajèj (e `e pdmoao!), cokiboajs, gestemoajs okdversïrdjs, ocajèoajs, posseoajs, `jradajs o sesto, irdoajs … e otä mï gjajs æ ioèo `j ursj!
96
O J^HOKD]OÈÉJ @J PEAVJ J `do-o-`do kj Mor`da `e Dkgîkido ekijktro-se jrhokdzo`j sjn o gjrao `e ^jtdkos, que omu`oa o irdokèo o sektdr-se sehuro, ijktrdnudk`j poro o suo estondcd`o`e ogetdvo. Ossda, exdstea rjtdkos = @DÏ^DOY
Oijcbdaektj Aorioèéj `o presekèo kj _uo`rj `os Vresekèos @dstrdnudèéj `e toregos= Ioktor js njks-`dos ija ua oadhj æ esijcbo Ijktohea `js presektes e ousektes Vreekibdaektj `j _uo`rj Yeaokoc (okj, aís, `do, `do `o seaoko, teapj que goz, otdvd`o`e e eaekto `j `do) Au`okèo `j `do kj iocek`ïrdj @dstrdnudèéj `e ajibdcos poro j cokibe
YEAOKODY
>ª - Kjvd`o`es e Bdstùrdos 9ª - Iodxdkbo `os Yurpresos 0ª - E`uioèéj gásdio Vrjmetj `e Dkdidoèéj æ Votdkohea 5ª - Vrjmetj `e expresséj ausdioc 7ª - Jrhokdzoèéj, `dstrdnudèéj, ijktohea e rehdstj `os prj`uèões dk`dvd`uods
9?
O J^HOKD]OÈÉJ J^HOKD]OÈÉJ @O E_UDV E_U DVO O
•
•
•
J Vessjoc @jiekte `j Mor`da `e Dkgîkido (MD) ä gjrao`j pjr `uos E`uio`jros `e Dkgîkido tdtucores `e hrupjs. Peajs odk`o kj ijktextj `uos estohdïrdos `j Iursj `e E`uioèéj Nïsdio ’ Aestro`j Vrä-esijcor / Vrdaedrj idicj `o EYE `e Wdoko `j Iostecj. Ko EN? j Vessjoc @jiekte ä ijkstdtuá`j pjr trís prjgessjres tdtucores `e turao e `uos `jiektes `e opjdj (ED e OE). J Vessjoc Kéj @jiekte ä ijkstdtuá`j pjr uao Ossdstekte Ossdstekte Päikdio que exerie os gukèões gukèões `e okdao`jro kos Otdvd`o`es `e Okdaoèéj e Opjdj æ Goaácdo (OOOG, vuchj Vrjcjkhoaektj `e bjrïrdj) e odk`o trís Ossdstektes Jperoidjkods, `uos `ecos `e opjdj æs socos e uao æ ioktdko e æs OOOG, `uos ijzdkbedros e jutros `uos Ossdstektes Jperoidjkods `e opjdj oj prdaedrj idicj.
DKPEKÈÕEY @E P^ONOCBJ VO^O J OKJ CEPDWJ Estruturo iurrdiucor `egdkd`o kos trís Ïreos `e Ijkteý`j= Ijkstruèéj `o D`ektd`o`e e Outjestdao • Dk`epek`íkido e Outjkjado • Ijksidíkido `e sd ijaj oprek`ekte • Ijkvdvíkido `eajirïtdio `eajirïtdio e id`o`okdo
• Dktrj`uèéj æ aetj`jcjhdo
•
idektágdio • Onjr`ohea æs Idíkidos (Ijkbeidaektj `j auk`j sjidoc, gásdij e koturoc, `j auk`j teikjcùhdij e utdcdzoèéj `os teikjcjhdos)
@jaákdj `o E`uioèéj Gásdio • @jaákdj `o E`uioèéj Ortástdio (ortes vdsuods, mjhj `roaïtdij, aýsdio e `okèo) • @jaákdj `o Cdkhuohea Jroc e onjr`ohea æ Esirdto • @jaákdj `o Aoteaïtdio
Gjraoèéj Vessjoc e Yjidoc
Ijkbeidaektj `j Auk`j
Expresséj e Ijaukdioèéj
•
99
Ïreo `e Gjraoèéj Vessjoc e Yjidoc Ä uao vosto ïreo `e ijkbeidaektj que dktehro o ijapcexd`o`e `js prjiessjs `e ijkstruèéj `o dk`dvd`uocd`o`e `o irdokèo e `o gjraoèéj `e vocjres, iumo gdkocd`o`e ä j `esekvjcvdaektj pcekj e borajkdjsj `js dk`dvá`ujs, kua auk`j ea peraokekte au`okèo= a u`okèo= •
•
•
•
Ijkstruèéj `e d`ektd`o`e e outjestdao (ioroterástdios pessjods, d`ektd`o`e sjidoc e iucturoc, coèjs `e pertekèo sjidoc e iucturoc) Dk`epek`íkido e outjkjado (iud`or `e sd ’ sehurokèo, nea-estor ’ gozer esijcbos, `eidsões, ossuadr respjksondcd`o`es) Ijksidíkido `e sd ijaj oprek`ekte (ijjperor ija jutrjs, usor estrotähdos poro resjcver `dgdiuc`o`es, portdidpor kos `eidsões sjnre o oprek`dzohea) Ijkvdvíkido `eajirïtdio e id`o`okdo (respedtj peco `dversd`o`e, sjcd`orde`o`e, otdtu`e irátdio e vocjrdzoèéj `j potrdaùkdj koturoc e iucturoc)
90
Esto ïreo pjssdndcdto æ irdokèo ijkbeier aecbjr j aedj que o rj`edo, quer oj kávec `js reiursjs reiursjs buaokjs, buaokjs, quer `js gásdijs e aoterdods e toanäa toanäa j ijktextj sjidoc ea que se ajve. Veradte ortdiucor os jutros `uos ïreos, pjds ä otroväs `os recoèões ija js jutrjs que se vod ijkstrudk`j o prùprdo d`ektd`o`e e se tjao pjsdèéj pjsd èéj perokte j auk`j sjidoc e gásdij= gásdi j= •
•
Dktrj`u Dktrj`uèéj èéj æ aetj`jc aetj`jcjhd jhdoo idektá idektágdi gdioo (questdj (questdjkoa koaek ektj, tj, cevokt cevoktoae oaektj ktj `e bdpùte bdpùteses ses,, prevdsões, experdaektoèéj, reijcbo, jrhokdzoèéj e okïcdse poro ibehor o ijkicusões e ijaukdiï-cos) Onjr`ohea æs Idíkidos= •
•
•
Ijkbeidaektj `j auk`j sjidoc (`o`js pessjods, porektesij, kjèões `e teapj, presekte/posso`j, popäds `o ijaukd`o`e, prjgdssões, ioroterástdios hejhrïgdios, potrdaùkdj iucturoc, `dversd`o`e iucturoc) Ijkbei Ijkbeidae daektj ktj `j auk`j auk`j gásdij gásdij e koturo koturocc (ijrpj buaokj, e`uioèéj poro o soý`e, seres vdvjs, ioroterástdios `js aoterdods, aedj gásdij e koturoc, e`uioèéj oandektoc) Auk`j Peikjcùhdij Peikjcùhdij e utdcdzoèéj `os Peikjcjhdos Peikjcjhdos (ijkbeier e utdcdzor reiursjs teikjcùhdijs, `esekvjcver ua jcbor irátdij) 95
Ïreo `e Expresséj e Ijaukdioèéj Ekhcjno `dgerektes gjraos `e cdkhuohea e ä o ïreo iektroc `js –ijkteý`js‑. Ijaj ä audtj vosto, estï `dvd`d`o ea trís `jaákdjs guk`oaektods= •
@jaákdj `o E`uioèéj Gásdio (Mjhjs ijjperotdvjs, @escjioaektjs e Equdcánrdjs, Veráidos e Aokdpucoèões)
•
@jaákdj `o E`uioèéj Ortástdio= •
Ortes Wdsuods (iopoid`o`e expressdvo e irdotdvo, opreidoèéj, usj `e eceaektjs `o ijaukdioèéj vdsuoc= o ijr, o texturo, os gjraos hejaätrdios, os cdkbos, os tjkocd`o`es, o gdhuro buaoko e o `esprjpjrèéj e o prjpjrèéj koturoc)
•
•
Mjhj `roaïtdij/Peotrj `roaïtdij/Peotrj (mjhj sdanùcdij, `roaotdzoèões, opreidoèéj `j prjiessj `e irdoèéj teotroc) Aýsdio (d`ektdgdior e `esirever sjks, Dkterpretor ioktjs rátadijs, mjhjs prjsù`dijs e iokèões, vocjrdzor o aýsdio)
•
@okèo (sektd`j rátadij, j ijrpj kj espoèj, expresséj `e eajèões, ajvdaektjs / ijrejhrogdos)
97
Ïreo `e Expresséj e Ijaukdioèéj •
@jaákdj `o Cdkhuohea Jroc e onjr`ohea æ Esirdto= •
egd iozaekte, `e aj`j o`equo`j Ijaukdioèéj Jroc (ijapreek`er, usor ea ijktextj e ijaukdior egdiozaekte, æ sdtuoèéj - prj`uèéj e gukidjkocd`o`e).
•
Ijksidíkido Cdkhuástdio (ijksidíkido gjkjcùhdio ’ sáconos ’ e `o pocovro, reijkbeier groses aoc gedtos)
•
Onjr`ohea Onjr`ohea æ Esirdto Esirdto - Gukidjkocd Gukidjkocd`o`e `o`e `o cdkhuohea cdkhuohea esirdto e suo utdcdzoèéj utdcdzoèéj ea ijktextj (gukèões `o cedturo e `o esirdto, usï-cos ija `dversos gukidjkocd`o`es)
•
Onjr`ohea æ Esirdto - D`ektdgdioèéj `e ijkvekèões `o esirdto (`dgerekidor `esekbj `e esirdto, sektd`j `dreidjkoc `o esirdto e recoèéj ektre esto e j `dsiursj)
•
Onjr`ohea æ Esirdto - Vrozer e ajtdvoèéj poro cer e esirever (ijapreekséj, ekvjcvdaektj, ijapetíkido e prozer kj usj `o cedturo e `o esirdto) 98
Ïreo `e Expresséj e Ijaukdioèéj
•
@jaákdj `o Aoteaïtdio= •
Kýaerjs e jperoèões (d`ektdgdior quoktd`o`es `e `dgerektes gjraos e resjcver prjnceaos)
•
Jrhokdzoèéj e trotoaektj `e `o`js (reijcbo e jrhokdzoèéj `e `o`js `e `dversos gjraos)
•
Hejaetrdo (cjiocdzoèéj, gjraos hejaätrdios e gdhuros)
•
Ae`d`o (ijapreek`er otrdnutjs aeksurïveds, usor ukd`o`es `e ae`d`o)
•
Dkteresse Dkteresse e iurdjsd`o`e iurdjsd`o`e peco aoteaïtdio aoteaïtdio (dkteresse, iurdjsd`o`e, ijapetíkido poro resjcver sdtuoèões-prjnceao)
92
VCOKDGDIOÈÉJ @E OPDWD@O@EY •
O pcokdgdioèéj `j tronocbj pe`ohùhdij o `esekvjcver ija este hrupj hrupj `e irdokèos ä seaokoc, poro ocäa `e tu`j oqudcj oqud cj que gdio `egdkd`j kj VIH.
•
Kj ektoktj, `o`o o jpèéj jpèéj pjr uao uao aetj`jcjhdo ijkstrutdvdsto , o pcokdgdioèéj kéj surhe ijaj ua `jiuaektj estokque, estokque, oktes se ossuae ossuae ijaj uao prjpjsto prjpjsto `e otdvd`o`es otdvd`o`es / estrotähdos, estrotähdos, estok`j onerto o dktehror tj`js js ijktrdnutjs vdk`js `os irdokèos. ird okèos.
•
Ossda, j kéj iuaprdaektj `o `o pcokdgdioèéj opekos sdhkdgdio que os dkdidotdvos `os irdokèos gjroa ajndcdzo`jros e pjtekido`jros `e oprek`dzoheks sdhkdgdiotdvos.
94
V^JIE@DAEKPJY @E OWOCDOÈÉJ jnservoèéj rehucor e perdù`dio `o irdokèo, O ovocdoèéj kj prä’esijcor esijcor ä ua prjiessj prjiessj que ekvjcve ekvjcve –o jnservoèéj kuao hrok`e vorde`o`e `e idriukstîkidos que semoa represektotdvos `j seu ijapjrtoaektj oj cjkhj `j teapj‑ `j teapj‑ .
•
Ä keste ijktextj que surhe j Vjrtegùcdj dk`dvd`uoc dk`dvd`uoc `os irdokèos, `jssder `eajkstrotdvj `j seu periursj `e `esekvjcvdaektj (o dkdidor kj sehuk`j peráj`j, kj iosj `os irdokèos kjvos).
•
Ä toanäa gedtj ua ua ^ehdstj `e ovocdoèéj perdù`dio , `e que js pods tjaoa ijkbeidaektj.
•
Os irdokèos séj iboao`os, quok`j quok`j pjssávec, o rehdstor rehdstor o suo Outjovocdoèéj , poro dktrj`uzdr kj seu Vjrtegùcdj. 06
O ^ECOÈÉJ IJA OY GOAÁCDOY •
Nosedo-se Nosedo-se essekidocaekte essekidocaekte kj ijktoitj ijktoitj `dïrdj e dkgjraoc dkgjraoc kos bjros `e ibeho`o e portd`o `os irdokèos, kj peráj`j `e otek`daektj seaokoc e kj –vod-vea ‑,‑, que cevo o ioso tj`js js reio`js, aeksoheks ju dkgjraoèões keiessïrdos e que serve ijaj veáiucj `e ijaukdioèéj ektre o esijco e o goaácdo.
•
Pea ijaj pjktj `e ekijktrj vdrtuoc j Vjrtegùcdj @dhdtoc `j Hrupj , j Ncjhuegùcdj. j Ncjhuegùcdj.
•
Yeapre que keiessïrdj seréj reocdzo`os reukdões `e pods, o gda `e serea troto`js ossuktjs ossuktjs `j dkteresse `e tj`js . 0?
Esto soco ijconjro ija= •
O jutro soco `e MD `j aesaj estoneceidaektj
•
@jiektes e ocukjs `o esijco `j ?½ idicj
•
Ossjidoèéj `e Vods
•
Mukto `e Grehuesdo `e Wdco Grokio
•
Iîaoro Aukdidpoc Aukdidpoc `e Wdoko `j Iostecj
•
Ohrupoaektj `e Esijcos `e Ajkte `o Jco
•
Jutrjs Mor`dks `e Dkgîkido `j Ohrupoaektj Ohrupoaektj
•
Voriedrjs ePwdkkdkh kj îandtj `j Vrjmetj Yeosjkoc Ort
0>
Ijaukdioèéj `e resucto`js e `dvuchoèéj `dvuchoèéj `o dkgjraoèéj dkgjraoèéj •
Kj que se regere o resucto`js resucto`js `e ovocdoèéj, ovocdoèéj, o ijaukdioèéj ijaukdioèéj ojs pods e ekiorreho ekiorreho`js `js `e e`uioèéj reocdzo-se kj gdkoc `e io`o peráj`j cetdvj e ossuae `uos gjraos= o okïcdse `j Vjrtegùcdj Dk`dvd`uoc `o irdokèo e o ijksucto `o suo Gdibo Dkgjraotdvo `e Ovocdoèéj, poro ocäa `os essekidods trjios `e poreieres presekidods ektre o e`uio`jro e js pods.
•
Pj`os os dkgjraoèões dkgjraoèões recevoktes recevoktes sjnre o `dkîadio `e soco estéj kj Ncjhuegùcdj ( bttp=//nc jhue- gjcdj.ncjhspjt.ija ) ) ee kos respetdvos pïhdkos (socvohuor`ok`j j ^HV@)=
kj goienjjl bttps=//www.goienjjl.ija/nc jhuegjcdj , kj Dkstohroa bttps=//www.dk stohroa.ija/ncjhuegjcdj/:bc1pt stohroa.ija/ncjhuegjcdj/:bc1pt e kj twdtter bttps=//twdtter.ija/#!/nc jhuegjcdj
09
•
Yù uao E`uioèéj Vrä-esijcor Vrä-esijcor `e quocd`o`e pj`erï ossuadr-se ijaj estruturo `e supjrte `e uao e`uioèéj que se `esekvjcve oj cjkhj `o vd`o, sek`j ajtjr `e id`o`okdo e ocdierie `o vd`o sjidoc, eajidjkoc eajidjkoc e dkteceituoc, dkteceituoc, ekgda, ua tj`j dktehro`j dktehro`j e `dkîadij `dkîadij poro tj`os os irdokèos.
•
Yù otrovä otroväss `e uao estredto estredto ijconj ijconjroè roèéj éj `o dkstdt dkstdtudèé udèéjj ija js pods pods e ekiorr ekiorreho eho`js `js `e e`uioèéj se pj`erï `dkoadzor o recoèéj ektre js `jds ijktextjs sjidods que tía o seu iorhj o e`uioèéj `o irdokèo. 00
YOCO GDRE
Esijco Nïsdio `e Iocvïrdj - Wdco Grokio 2 `e mokedrj `e >6?4 Audtj jnrdho`o peco vjsso otekèéj!
O E`uio`jro, Aordo Mesus ^jibo Ijsto `e Yjuso 05
