ANDRAGOGIJA Vid Funkcija vida osjetno slabi u odraslom dobu.Taj proces postepeno traje od 18 do 40 godine,da bi posle tog perioda nastupilo intenzivnije slabljenje vida koje traje do 55 godine. Inteligencija Torndjakova istraživanja pokazuju da inteligencija raste do 25-26 godine, a onda postepeno opada do 42 godine u prosjeku 1% godišnje. Sluh-optimalna oštrina sa 15 god. ustalnom opadanju do 65. Sposobnost učenja raste do 16 g. a zakonitost učenja ista od 15 do50g. Pod odraslim učenikom podrazumjeva se socijalno, psihološki i profesionalno manje ili više zrela osoba koja uči i obrazuje se radi sticanja ili usavršavanja i obogačivanja znanja i vještina. Tri vrste osobenosti os obenosti odraslih od raslih učenika uče nika: -Socijalne: status odraslih učenika, odnosno njihovu uključenost u praktični život društva. -Socijalno-psihološke: koje se iskazuju tako što odrasli učenici različite pojave u životu posmatraju kroz prizmu svog sopstvenog iskustva. -Psihološke: uopšte povezane sa formiranjem psihičkih mehanizama, opažanja, pažnje, pamčenja i mišljenja. Osnovna područja i sadržaji obrazovanja odraslih su: -područje funkcionalne pismenosti i osn obrazovanja, -područje profesionalnog obrazovanja, -područje društveno-ekonomskog obrazovanja, -područje obrazovanja za život porodice, -područje kulturno-estetskog obrazovanja, -područje ekološkog obrazovanja, Informalno učenje je ono gdje institucija kontrolira ciljeve,ali učenik kontroliše sredstva. Neformalno :učenik kontroliše ciljeve ,ali institucija kontroliše sredstva učenja. Samousmjereno :učenik kontroliše i ciljeve učenja i sredstva učenja Organizaciono Organizaciono učenje je učenje koje se dešava u grupi (organizacija),pomoću grupe i zbog njenih namjera i ciljeva.Učenje na organizacionom nivou mnogo je kompleksnije od učenja na individualnom nivou. Kolbov model učenja: Konkret retno no isku iskustv stvo; o;uče učenje nje započi započinj njee kada kada se lično ličnost st ili tim suoči suoči sa novi novim m konk konk 1. Konk iskustvom,udubljuje se u njegovo razumjevanje kroz proces posmatranja. 2. Refleksivna opservacija;traganje za odgovorom na pitanje sta je primječeno,učinjenoili doživljeno. 3. Konceptualizacija;analiziranje podataka i njihovo osmišljavanje. Aktivno ekspermentisan ekspermentisanje;razmatran je;razmatranje je implikacija implikacija i modifikovanje modifikovanje ponašanja odnosno odnosno 4. Aktivno znanja. Maslowljeva Maslowljeva teorija- on je zaključio da kad se jedna skupina potreba zadovolji ona prestaje biti motivator. Takođe smatra da su potrebe niže razine uvjet za potrebe više razine.
Savremeno shvatanje obrazovnih potrebe : Stvarne potrebe: suštin se ne razlikuju od potreba u perspektivnom smislu; Obrazovne potrebe : razlikuje se od dr. samo po tome što može biti zadovoljna učenjem; Realna obrazovna potreba: najvaž. karika koja se može zadovoljiti u procesu učenja kroz sticanje znanja i vještina i izgrađivanje stavova; Doživljena potreba: može biti, ali i ne mora biti obrazovna potreba, ali je tjesno povezana sa interesima i suštinski je svjesna želja ili «spojni indikator» . Simptomatična potrba: asocira na doživljenu potrebu i u suštini je njena manifestacija.
Osobine zrelosti: Psihofiziološka zrelost- znači zrelost čovjekova organizma i njegovih funkcija; Psihološka zrelost- podrazumjeva optimalno funkcionisanje motorike i psihomotorike, sposobnost za kontrolu emocija i usaglašenost emocija sa situaciom; Socijalna zrelost - prvenstveno se odnosi na sposobnost odrasle osobe da uskladi svoje potrebe i postupke sa potrebama i postupcima drugih ljudi; Profesionalna zrelost- sposobnost odraslog da kvalifikovano obavlja svoj posao i samostalno zarađuje za život da bi obezbjedio svoju egzistenciju i izdržavanje članova svoje porodice.
Funkcije obrazovanja odraslih 1. Kompenzaciona funkcija- povezuje se sa potrebama eliminisanja nepismenosti ali i svih drugih deficita nastalih u mladosti; 2.Stručna funkcija- usmjerena je na to da odrasli steknu i usavrše svoja profesionalna i druga znanja potrebna na poslu ali i u životu; 3.Kulturna funkcija- sagledava se kroz potrebu da se odraslim omogući razumjevanje prirode svijesti, kulturnog nasljeđa, društva u kojem živi kako bi mogli živjeti bogatije i sadržajnije; 4.Politička funkcija-je u tome da draslim osiguraju bolje osnove za učešće u javnom životu, odnosno da im omogući bolje razumjevanje spoljne politike.
Prema Onuškinu i Ogarevu obrazovanje ima sledeće funkcije: Kompenzacionu : koja popunjava ranije nezadovoljene obrazovne mogućnosti, Adaptacionu koja podrazumjeva prilagođavanje novim zahtijevima života i Razvijajuću koja ima za cilj postepeno obogaćivanje stvaralačkih sposobnosti čovjeka i njegovog duhovnog svijeta. Tri pojma društva koje uči : -Obrazovano društvo -Tržište učenja -Mreže učenja Ganje je razvio informaciono-procesni model učenja i definiše kao seriju koraka: - selektivna percepcija stimulansa, - skladištenje u kratkotrajno pamčenje, - dekodiranje, - skladištenje u dugoročno pamčenje, - pozivanje informacija iz dugoročnog pamčenja, - odgovor , učinak , feedback.
Koncepcija motivacione orjentacije 1. motivisan na cilj 2. orjentisan na aktivnost 3.orjentisan na proces učenja Organizacija nastave za odrasle : -redovna (klasična)nastava -dopisno-konsultativna nastava -multimedijska nastava Hulova tipologija participacije odraslih Socijalni kontakt :odrasli žele da sklope prijateljstva,da budu prihvaćeni od drugih Socijalna stimulacija :odrasli žele da pobjegnu od dosade,izbjeg. intelekt. tjeskob. :odrasli žele osigu profesionalno unapređenje,viši status u Profesionalno unapređenje profesiji Služenje zajednici :osobe žele da budu efikasniji građani,da se pripreme za služenje zajednici Spoljna očekivanja:pojedine osobe participiraju u obrazovanju odraslih sa instrukcijama nekog drugog Kongitivni interes :osobe uživaju u učenju i zbog učenja
Burže-ovi faktori koji opredjeljuju učešće odraslih u obrazovnim aktivnostima: I faktor-želja za znanjem IIfaktor–želja da se postigne individualni cilj III faktor-da se postignu socijalni ciljevi IV faktor-želja da se postignu religiozni cilj. V faktor-želja da se učestvuje u socij aktivn. VI faktor-želja za isticanjem VII faktor-da se zadovolji formalni zahtijev Andragogija je spoj dvije rijeći: Andros-što znaći čovjek Agein- što znaći voditi Andragogija je nauka o obrazovanju odraslih Razvojni put Andragogije (Samolovčev) 1.Faza univerzalne i jedinstvene pedagoške misli 2. Faza istoriskog oblikovanja prvih pojava andragoškog vaspitnog rada 3.Faza dedukcije i aplikacije opštih pedagoških saznanja na andragoško područj 4. Faza relativne samostalnosti andragogije kao nauke. Andragogija mora nastojati da: 1.smanji učenikovu zavisnost od nastavnika 2.pomogne učenicima da shvate kako se koriste resursi učenja,posebno iskustvo drugih a posebno nastavnika 3.pomoći odraslima da definišu svoje potrebe učenja i kao neposrednu svjesnost i kao kulturne i psihološke predpostavke koje utiču na njihovu percepciju potreba.
Kolb-ovi stilovi učenja - Konverger ,apstraktna konceptualizacija i aktivno eksperimentisanje. - Diverger , konkretno iskustvo irefleksivna opservacija - Asimilator , astraktna konceptualizacija i refleksivna opservacija - Akomodator , konkretno iskustvo i aktivno eksperimentisanje. Učenje (Radonjić) -ono je svjesna,namjerna,cilju usmjerena aktivnost -cilj te aktivnosti je sticanje znanja i vještina -učenje je najčešće vezano za ponavljanje
Povezanost Andragogije i Antopologije Za andragog. su naročito važni rezultati istraživanja pedagoške antropologije koja istražuje stvarna zbivanja u sistemu funkcionalnog obrazovanja,primjenjujući metod opservacije kad god je to moguće.Sve je to u funkciji potpunijeg rješavanja izvjesnih problema iz oblasti obrazovanja odraslih u savremenom svijetu.
Andragogija-Pedagogija Iz raznih shvatanja da je andrag. proizišla iz pedagog. ili iz sukoba sa pedagog .,neosporna je njihova međ. povezanost i upučenost jedne na drugu.Razlog za tu povezanost nalazi se u bliskosti njihovog predmeta proučavanja.
Andragogija – Psihologija Bez poznavanja rezultata istrživanja iz oblasti psihologije nije moguće sagledati suštinu obrazovno-vaspitnog rada sa odraslim,organizaciju nastave i učenja,osobenosti različitih stilova učenja,motivacionu osnovu obrazovanja odraslih i mnoga druga značajna pitanja i probleme.
Andragogija -Sociologija Mjesto i funkcije školskih institucija u društvu,odnose škole i «globalnog društva»,uključujući proučavanje organizacije ili sistema koji se u cjelini,brine za školu,odnose između nastavnika i odraslih učenika
Tri cilja obrazovanja odraslih a)Humanistički ciljevi :obrazovni i odgojni ideal sastoji se u višestranom razvoju ličnosti čovjeka.Human. i obrazovni odgoj uslovno bi mogli nazvati unutrašnjim ciljem obrazovne djelatnosti. Poticanje ekonomskog i privrednog rasta , tj. razvoj proizvodnih snaga određ. društva ali i unapređenje ekonom. položaja pojedinaca koji se obrazuju. Socijalni ciljevi obrazovanja se sastoje u napređenju soc. položaja pojedinca,idejnoj komercijalizaciji društva i razvoju dominantnog društvenog odnosa.
Laswelova paradigma komunikacija 5W -WHO –pošiljatelj poruke,WHAT-poruka, TO WHOME-primatelj poruke,IN WITH CHANAL-kanal za prevoz,WITH WHOT EFEKT-učinak
Drugi nazivi za neformalno obrazovanje Slobodno obrazovanje,liberalno obrazovanje,netradicionalno,vanškolsko
Karakteristike organizacije koja brzo uči : -s posobnost za adaptaciju na spoljne okoln. -stalno prisutno i njegovano osječanje lične i kolektivne odgovornosti za uspjeh organizacije i njeno funkcionisanje -shvatanje da je promjena jedino stabilno organicaciono stanje -usmjerenost na organizacione pre nego na individualne procese učenja -vrednovanje sposobnosti samoučenja kao ključnih personalnih vještina -s posobnost članova organizacije da identifikuju i analiziraju probleme sa kojima se suočavaju i produkuju relevantna rješenja. -Samolovčev,B Obrazovanje odraslih u prošlosti i danas,Znanje,Zagreb -Savićević,D.Obrazovanje za život i porodicu -Pastuović,N.Obrazovni ciklus -Pataki,S.Opća pedagogija -Kulić ,R.Sadržaj rada i obrazovanje -Despotović,M.Znanje i kritičko mišljenje u odraslom dobu
