41212 กฎหมายแพ่ง 2 หนี้ ละเมิด.pdf

1

41212

กฎหมายแพง 2 : หน  ละเม  ละเมด

Civil Law 2: Obligation and Delicts

หนวยท วยท   1 ความหมายบอเก อเกด และว และวัตถ ตั ถแห แหงหน ง หน      ทธ   ทธ หน  ซ   งเร งเรยกอ ยกอกอย กอยางหน างหน งว งวา บคคลส   ทธหร ห  รอส อส   ทธเร เ รยกรองนั ย กรองนัน คอความเก อความเก ยวพั ยวพันทาง นทาง กฎหมายระหวางบ างบคคลสองฝ คคลสองฝ าย ค ค อ ระหวางเจาหน า งเจาหน และล และลกหน กหน  2. บอเก อเกดแห ดแหงหน งหน ม ม 2  2 ประการ ประการ ไดแก   น  นตกรรมและน ก รรมและนตเหต เ หต    งท ตถแห แหงหน ค คอส อ ส   งท เจ เจาหน   เร เรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระไดแก า ระไดแก  การกระทาการ การงดเวนการกระท นการกระทา 3. วัตถ   น และการส งมอบทรั งมอบทรัพยส   1.

1.1

ความหมาย บอเก อเกด และล และลกษณะแห ั งหน งหน   

หน ค คอ ความผกพั กพันทางกฎหมายระหว นทางกฎหมายระหว างบ างบคคลสองฝ คลสองฝ าย บคคลฝ คลฝ ายหน าย หน งเร งเรยกว ยกวาลกหน กหน  ผม   นต หนาท   ตองกระท  าการ งดเวนการกระท นการกระทา หรอส อส งมอบทรั งมอบทรัพยส   นตอบ อบคคลอ คคลอกฝ กฝ ายหน ง ซ   งเร งเรยกว ยกวา เจาหน      ทธ   ทธ   น 2. หน เก เกดจากน ด จากนตกรรม ก รรม และนตเหต เ หต ลักษณะส กษณะส   ทธในหน ใ นหน นั นัน เปนบคคลส   ทธ  ซ   งเป งเปนทรัพย พยส     ทธ   ทธ   นของล ประเภทหน ง และเปนส   ทธท ท   จจากัดอย ดอย ในวั ในวัตถแห แหงหน งหน  โดยเป  โดยเป นส   ทธเหน เ หนอกองทรั อกองทรัพย พยส   นของลกหน กหน  3. หน อาจแบ อาจแบงเป งเป นประเภทตางๆ า งๆ ไดดั ไดดังต งตอไปน อไปน ค คอ หน ม มเง เง อนไข อนไข หน ม มเง เ ง อนเวลา อนเวลา หน แบ แบงได ง ได (มาตรา 290) และหน แบ แบงไม งไมได ได (มาตรา  301 และ 302) 4. หน ประธาน ประธาน และหน อ อปกรณ ปกรณ 1.

 าระหน  าระหน เป เป นการอันจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระไ าระได ด  และ มบ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเปนล กหน กหน ก กด ด  ม มาตรา 290 ถาการช   ัย ทานว   ั บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นเจาหน   ก กด ด  เม อ กรณเป เปนท สงส สงส านวาล าลกหน กหน แต แตละคนจะ ละคนจะต ตองรั  บผ บผดเพ ดเพยงเป ยงเปนส วน วน เทาๆกั าๆกัน แล และเ ะเจจาหน   แต แตละคนก ละคนกชอบท ชอบท จะไดรั จะไดรับแต บแตเพ เพยงเป ยงเป นส วนเท วนเทา ๆ กัน มาตรา 301 ถาบ  คคลหลายคนเป คคลหลายคนเปนหน  หน อัอันจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระม าระมได ได  ทานว านวาบ าบคคลเหล คคลเหลานั านันต น  ตองรั  บผ บผด เช นอย นอยางล างลกหน กหน รรวมกั ว มกัน  าระหน มาตรา 302 ถาการช  าระหน เป เป นการอันจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระม าระมได ไดและ  มบ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นเจาหน    ถา บคคลเหล คคลเหลานั านันม น มได ไดเป เป  นเจาหน   รรวมกั ว มกัน ไซร ทานว านวาล าลกหน กหน ได ไดแต  จะช จะช าระหน าระหน ให ใหได  ประโยชน  แกบ บคคล คคล เหลานั านัน ทังหมด ง หมดด ดวยกั  น และเจ และเจาหน าหน แต แตละคนจะเร ละคนจะเรยกช ยกช าระหน าระหน ได ไดก แต แตเพ เพ อได อ ได ประโยชนดวยกั  นหมดท นหมดทกคน กคน เทานั านัน อน ง เจาหน เจาหน แต แตละคนจะเร ละคนจะเรยก ยก ใหล กหน กหน วางทรั วางทรัพย พยท เป เ ปนหน นั นันไวเพ น ไวเพ อประโยชน อประโยชนแห แหงเจาหน ง เจาหน หมดท หมดทก    งศาล คนดวยกั คนด วยกันก นกได ได หร  อถ อถาทรั  พย พยนั นันไม นไมควรแก ควรแกการจะวางไว การจะวางไว ก  ให ใหส  งแก งแก ผพ ทั ทักษ กษทรั ทรัพย พยซ   ศาลจะไ จะได ดตั งแต งแตงข งข น นอกจากน  ข  ข อความจร  งใดท เท งใดท เทาถ าถ  งเจาหน ง เจาหน คนหน คนหน งเท งเทานั านัน  หา เป เป นไปเพ อค อคณหร ณหรอโทษแก อโทษแกเจ เจาหน   คน คน อ น ๆ ดวยไม  1.1.1

หน  คออะไร อ อะไร

1.1.2

บอเก อเกดและลักษณะของส ดและลักษณะของส  ทธแห แหงหน งหน   

ความหมายของคาว าวาหน าหน    ทธ   ทธ หน เป เปนบคคลส   ทธหร ห  รอส อส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง คอความเก อความเก ยวพั ยวพันทางกฎหมายระหว างบ างบคคล 2 ฝฝ าย   ัญญาต คอเจาหน อ เจาหน และล และลกหน กหน  เช นหน นหน ท ท เก เกดจากส ด จากส  ั ญญาตางๆ างๆ ซ   งเป งเปนนตกรรม ก รรม 2 ฝฝ าย ตองม  เจ เจาหน า หน และ และ ลกหน กหน  บอเก อเกดแห ดแหงหน งหน ม มก ก อย อยาง ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ บอเก อเกดแห ดแหงหน งหน ม ม 2  2 อยาง าง คอ   ัญญา ก. นตกรรมและส ก รรมและส  ั ญญา นตกรรมฝ ก รรมฝ ายเดยวซ ยวซ   งต งตองม  ผ ผรั บการแสดงเจตนาก บการแสดงเจตนากเปนเหต กอใหเก อ ใหเกดหน ด หน ได ไดเช   นกั นกัน    ัง ลาภมควรได ข. นตเหต เ หต ไดแก  จัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั ควรได  ละเมด และตามกฎหมายอ น เช น หน  คาภาษ าภาษอากรซ   งเก งเกดจากบทบั ดจากบทบั ญญั ญญัตประมวลรั ป ระมวลรัษฎากร ษฎากร   ทธ ลักษณะของส กษณะของส   ทธในหน ใ นหน ท ท ส าคัญม าคั ญมอะไรบาง อะไรบาง   ทธ   ทธ   ทธ ลักษณะแห กษณะแหงส งส   ทธในหน ใ นหน   เป นบคคลส   เป ทธ หร ห  รอส อส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ใช ใช  บังคั งคับกั บกันระหว นระหวางค างค กรณ กรณ   ทธ   นประเภทหน   ทธ บคคลส คคลส   ทธนั น ันถ น ถอเป อ เปนทรัพย ส   นประเภทหน ง ส   ทธในหน ใ นหน นั นันจ น  จากัดอย ดอย ในวั ในวัตถ ตถแห แหงหน งหน เทานั านัน จะ สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

2

ปฏบั บ ัต ตการนอกเหน ก ารนอกเหนอจากวั อจากวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไม ไมได ได  เรยกรองให ย กรองใหล ลกหน กหน ปฏ   นของล ไดรั บช บช าระหน าระหน จากกองทรั จากกองทรัพย พยส   นของลกหน กหน 

  ทธ ส   ทธของเ ของเจจาหน   ม มโดยเท โ ดยเทาเท าเทยมกั ยมกันท นท จะ จะ

ประเภทตางๆของหน างๆของหน    เราแบงหน งหน ออกไดเป ออกไดเป นก ประเภท ประเภท ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ หน อาจแบ อาจแบงออกไดเป งออกไดเป นประเภทตางๆ างๆ ดังต งตอไปน อไปน  คอหน อหน ม มเง เง อนไข อนไข หน ม มเง เ ง อนเวลา อนเวลา หน แบ แบง ได (มาตรา  290) และหน แบ แบงไม งไมได ได (มาตรา  301 และ มาตรา 302) หน ประธานและหน ประธานและหน อ อปกรณ ปกรณ 1.1.3

วตถ ตั ถแห แหงหน งหน    1. วัตถ ตถแห แหงหน ม ม  3 ประการไดแก ประการไดแก  การกระทาการ การงดเวนกระท นกระทาการ และการงดเวนการ นการ   น กระทา และการส งมอบทรั งมอบทรัพย พยส     ทธ อเกดหน ดหน ข น เจาหน เจาหน ม มส   ทธเร เ รยกรองให ย กรองใหล ลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได เว  นแต  หน หน นั นันจะเป นจะเป นหน ขาดอาย ขาดอาย 2. เม อเก   ัยท ความ หน ขาดหลั ขาดหลักฐานหร กฐานหรอหน อหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยท จะช จะช าระ าระ พยอัอันเป นเป นวัตถ ตถแห แหงหน งหน ค คอ ทรัพย อัอันเป นเป นวัตถ ตถในการช ในการช าระหน าระหน   อาจเป อาจเป นทรัพยท ท ยัยังม งมได ได  3. ทรัพย    ง กาหนดแนนอน หรอเป อเปนทรัพยเฉพาะส เฉพาะส   อกวัตถ ตถแห แหงหน งหน นั นัน ถาไม  ได ไดตกลงกั  นไวเป เปนอยางอ น ลกหน กหน จะเป จะเป นฝ นฝ ายเลอก อก หรอ 4. การเลอกวั อาจตกลงใหเจ เจาหน   หร หรอบ อบคคลภายนอกเป คคลภายนอกเปนผเล เล  อกได การเล อ กได การเลอกท อกทาโดยการแสดงเจตนาต ออ ออกฝ กฝ าย หน ง 1.2

ชนดของวั ชน ด ของวัตถ ตถแห แหงหน ง หน      ัญญาอย วัตถ ตถแห แหงหน ค คออะไร อ อะไร แตกตางจากวั างจากวัตถประสงค ประสงคแห แหงนตกรรมส ก รรมส  ั ญญาอยางไร างไร วัตถ ตถแห แหงหน ม มอย อย  3 ประการ คอ การกระทาการ การงดเวนกระท นกระทาการ หรอการส อการส งมอบ งมอบ   น วัตถ ทรัพย พยส   ตถแห แหงหน งหน แตกต แตกตางกั างกับวั บวัตถ ประสงค ประสงคแห แหงน งนตกรรม ก รรม เพราะวัตถ ตถแห แหงหน งหน อย ในขั ในขันผล น  ผล คอ เกดหน เก ด หน ข นแลว น แลว ส วนวั วนวัตถ ท ท ประสงค ประสงคแห แหงน งนตกรรมอย ก รรมอย ในขั ในขันม น มลฐานอันจะก นจะกอใหเก อ ใหเกดหน ด หน   วัตถแห แหงหน ม ม   ัญญา   ั อย ในม ในมลหน ลหน ท ทกชน กชนด วัตถ ตถท ท ประสงค ประสงคม มได ไดเฉพาะในเร   องน องนตกรรมส ก รรมส ญญา วัตถแห แหงหน งหน ม ม  3 ประการ แตวัวัตถ ตถท ท ประสงค ประสงคแห แหงน งนตกรรมม ก รรมมได ไดไม  จจากัด 1.2.1

  ทธ ท ววา  “เจาหน   ยยอมม อ มมส   ทธจะเร จ ะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได”  ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร อธบายและ บายและ ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ

 าระหน   ัยเพราะพฤต มาตรา 219 ถาการช  าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั ยเพราะพฤตการณ การณ อันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเก งเกดข ดข นภายหลั นภายหลัง            ท ได ไ ดก อหน อหน  และซ  และซงล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บ ผดชอบนั ดชอบนันไซรท น ไซรทานว านวาล าลกหน กหน เป เป นอันหล นหลดพ ดพนจากการช  าระหน นั าระหน นัน ถาภายหลั  งท ได งท ไดก อหน อหน ข ข นแลวนั น แลวนัน  ลกหน กหน กลายเป กลายเปนคนไมสามารถ สามารถ จะช าระหน าระหน ได ไดไซร  ทานใหถ านใหถอ   ัยฉะนั เสมอนว อนวาเป าเป นพฤตการณ การณท ท ท  าใหการ า ใหการ ช าระหน าระหน ตกเป ตกเปนอันพ นพนว  ส  ั ยฉะนัน

  ทธ ท ววา  “เจาหน   ม มส   ทธเร เ รยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได”   เป  เปนหลักทั กทั วไป วไป แตม มข  อยกเว อยกเวน  น ซ   งเจาหน ง เจาหน ไม ไม อาจเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได 3  กรณ คอ ก. หน ประเภทน ประเภทน  เป เป นหน ซ   งม งมอย อย จรรงแต ง แตกฎหมายห กฎหมายหามฟ ามฟองรอง งรอง เพราะเหตววาเป าเปนหน ท ท ขาด ขาด อายความ ความ หรอหน อหน ขาดหลั ขาดหลักฐานในกรณ กฐานในกรณซ   งหน งหน นั นันเป น  เป น ข. หน ขาดหลั ขาดหลักฐานในกรณ กฐานในกรณซ   งหน งหน นั นันเป น เป นประเ นประเภทท ภทท กฎหมายบั กฎหมายบัญญั ญญัตให ใ หต องท  าเป เป น   อ หลักฐานเป กฐานเปนหนังส งส     ัยจะช ค. หน อัอันเป นเปนการพนว นวส  ั ยจะช าระกั าระกันได (มาตรา น ได (มาตรา 219 วรรคแรก) 1.2.2

ทรพย ั อนเป นั เป นว นวัตถ ั แห แหงหน งหน   

กฎหมายบัญญั ญญัตในเร ใ นเร องทรั องทรัพยอัอันเป นเป นวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวอย  างไรบาง งไรบาง ประกอบ

อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยาง าง

มาตรา 195 เม อทรั อทรัพย พยซ   งเป งเปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน นั นันไดระบ น ไดระบไว ไวแต  เพ เพยง ยง เป เปนประเภท แล และะถาตามสภาพ  แหงน งนต ตกรรม กรรม หรอตามเจตนาของ อตามเจตนาของ ค กรณ กรณไม ไมอาจจะก อาจจะกาหนด าหนดได ไดว าทรั าทรัพย พยนั นันจะพ น  จะพงเป งเป นชนดอย ดอยางไรไซร างไรไซร ทาน าน วาล าลกหน กหน จะตองส จ ะตองส งมอบทรั งมอบทรัพย พยชน ชนดปานกลาง ดปานกลาง

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

3

ตามมาตรา 195 บัญญั ญญัตเก เ ก ยวกั ยวกับทรั บทรัพยซ   งเป งเป นวัตถ ตถแห แหงหน งหน  อันหมายถ นหมายถงทรั งทรัพยอัอันเป นเปนวัตถ    งค ในการช าระหน าระหน ไว ไวเป  น 2 ประการคอ ทรัพยได ไดระบ  ไว ไวแต  เป เปนเพยงประเภทและทรัพย ยงประเภทและทรั พยเฉพาะส เฉพาะส   งคอ ทรัพย พยซ   งไดก ง ไดกาหนดเพ อจะส อจะส งมอบแลว งมอบแลว ก. ตกลงข ตกลงขายข ายขาวให    ข. จานวน 100 กระสอบ ขณะตรวจนับข  ข. บขาวสารอย   ได ได  50  กระสอบ ข. ตดธ ด ธระไม ระไมอาจจะอย อาจจะอย เล เลอกต อ กตอไปได  อ ไปได  ตกลงกับ ก. วา จะมาเลอกวั อกวันร ร งข งข น ในคนนั นนันเองไฟไหม นเองไฟไหมโรง โรง เกบขาวสารหมดโดยไม ขาวสารหมดโดยไมใช ใช ความผ ความผดของ ดของ ก. ผลในกฎหมายจะเป ผลในกฎหมายจะเป นอยางไร างไร แยกเปน 2 ประเดน คอ ก. ยังคงตองรั ง คงตองรับผ บผดช ด ช าระขาวสารอ า ระขาวสารอก 50 กระสอบ เพราะเป เพราะเป นกรณ นกรณตองตามมาตรา  195 วรรค แรก โดยส งมอบขาวสารชน งมอบขาวสารชนดปานกลาง ดปานกลาง ข. ก. ไมตองรั  บผ บผดชดใช ด ชดใช  ขาวสารอ  ก 50 กระสอบ ซ   งไดเล ง ไดเลอกโดยความย อกโดยความยนยอมของ นยอมของ ข.    ง แลว ขาวสาร  50 กระสอบดังกล งกลาวเป าวเป นทรัพย เฉพาะส เฉพาะส   การเลอกวั อกวัตถ ตถแห แหงหน งหน    กฎหมายบัญญั ญญัตการเล ก ารเลอกวั อกวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวอย  างไร อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยาง าง   ทธ โดยหลักแลวส ก แลวส   ทธท ท   จะเล จะเลอกท อกทาการอย างใดนั างใดนัน ตกอย กักับฝ บฝ ายลกหน กหน   หากการกระทาเพ อ   ทธ การช าระหน าระหน นั นันม น มหลายอย หลายอยาง าง แตค ค กรณ ก รณอาจตกลงใหเจ อาจตกลงใหเจาหน    หร  หรอบ อบคคลภายนอกเป คคลภายนอกเปนผม ส   ทธเล เ ลอกก อกก ได  การเลอกนั อกนั นต นตองกระท  าโดยการแสดงเจตนา หากเปนกรณท ท บ บคคลภายนอกเปนผเล  อก อก บคคลภายนอกนั คคลภายนอกนันต นตองแสดงเจตนาเล  อกตอล อกต อลกหน กหน  แล  แลวล  กหน กหน จจงแจงความนั ง แจงความนันใหเจ น ใหเจาหน   ทราบ ทราบ 1.2.3

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  1  1   ทธ   ทธ หน ค คอบ อบคคลส คคลส   ทธหร หรอส อส   ทธเร เรยกรองอั ย กรองอันเป นเป นความเก ยวพั ยวพันทางกฎหมายระหว นทางกฎหมายระหว างบ างบคคล คคล 2 ฝฝ ายคอ เจาหน เจ า หน  และล และลกหน กหน   อเกดแห ดแหงหน งหน ม ม 2   2 ประการคอ นต  กรรมและน ก รรมและนตเหต เ หต 2. บอเก ตถแห แหงหน งหน ค คอ ส   งท งท จะเรยกร จะเรยกรองใหช องใหช าระในม าระในมลหน ลหน  น    น นั 3. วัตถ ตถแห แหงหน งหน ม ม 3   3 อยางค างคอ การกระ การกระท ทาการ งดเว งดเวนกระท น กระทาการ และการส งมอบทรัพย งมอบทรัพยส  น 4. วัตถ       นเช   ง มขอยกเ อเกดหน ดหน ข นเจาหน น เจาหน เร เรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได โดยส  นเช   อย  กเววนค  อ หน  ขาดอาย ขาดอายความ ความ หน   5. เม อเก ขาดหลักฐาน ขาดหลั กฐาน และหน   ท กลายเป ก  ลายเป นพ นพนว น วส   ัย พยอัอันเป นเปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน        คอ ทรพย ั ซ   งเข งเขามาเก ามาเก ยวกั ย วกับว บวตถ ั แห แหงหน งหน    หร หรออาจเร ออาจเรยกว  ยกวาทรัพย า ทรัพย 6. ทรัพย ซ   งเป งเปนว นวัตถ ั ในการช ในการช าระหน าระหน    ตถแห แหงหน งหน ม มหลายอย ห  ลายอยาง าง ผเล  อก อ ก ไดแก  (ก) ลกหน กหน    (ข)  (ข) เจาหน าหน   (ค)  (ค) บคคลภายนอก คคลภายนอก 7. วัตถ อกวัตถ ตถแห แหงหน งหน นั นันต น  ตองท  า โดยการแสดงเจตนา 8. การเลอกวั   ัยบางอย   ทธ ตถแห แหงหน งหน ม มหลายอย ห  ลายอยาง าง หากตกเป หากตกเป นพนว  ส  ั ยบางอยางผ างผม ส   ทธเล เลอก อก ตองเล องเลอกส  อกส   งท ยงเป ั  นวส  ัย 9. วัตถ   ทธ อ ผม ส   ทธเล เลอกไดเล อ กไดเลอกวั อกวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นอยางใดแ างใดแล ลว จะกลั จะกลับใจไม บใจไม ได  ได 10. เม อผ 1.

หนวยท วยท   2 การไมช าระหน าระหน   เม อเก อเกดหน ดหน ข นย น ยอมม อมมเจ เจาหน   ล ลกหน ก หน  ลกหน กหน ตองช   าระหน าระหน แก แกเจ เจาหน   ให ใหต องตามความประสงค  อัอัน   ยเลย แทจร  งแห งแหงหน งหน   หากลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน เส เส   ยเลย หรอช อช าระหน าระหน ขาดตกบกพร ขาดตกบกพรอง อง กลาวค าวคอ ช าระหน าระหน    ยหาย ลาช าช  าผดเวลา ดเวลา ผดสถานท ดสถานท  หรอผ อผ ดวั ด วัตถ ตถแห แหงหน งหน  ยอมท อมทาใหเจ ใหเจาหน   ได ไดรั บความเส บความเส   ยหาย เพ อชดเชย อชดเชย   ยหาย   ยหายจากการไม   ทธ ความเส   ยหาย จาเป เป นท จะใหเจ จ ะใหเจาหน   ซ   งเป งเปนผได  รั บความเส บความเส   ยหายจากการไม ช าระหน าระหน ม มส     ทธท ท   จะ จะ ฟองรองบั งรองบังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได  การฟองรองบั งรองบังคั งคับช บช าระหน าระหน ตองเป องเป   นไปตามกฎเกณฑ นไปตามกฎเกณฑแห แหงการบั งการบังคั งคับ ช าระหน าระหน  การถงก งกาหนดช าหนดช าระหน าระหน     นพ นพงช งช าระหน าระหน นั นันม นมได ไดก าหนดลงไวหร หรอจะอน อจะอนมานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณทั ทังปวงก งปวงกไมได ได  1. ถาเวลาอั เจาหน   ยยอมจะเร อ มจะเรยกช ยกช าระหน าระหน ได ไดโดยพลั  น และฝ และฝ ายลกหน กหน ก กยอมจะช อมจะช าระหน าระหน ของตนโดยพลั ของตนโดยพลันด นดจกั จกัน   ัยใหส   ันน   ได ไดก าหนดเวลาช าระไว าระไว แตหากกรณ หากกรณเปนท สงส สงส  ั ย ใหส  ั นนษฐานไวก ษฐานไวกอนว อนวา เจาหน เจาหน จะ จะ 2. ถาหน เรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ก กอนถ อนถงเวลานั งเวลานันหาไดไม นหาไดไม แตฝ ายลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ก กอนก อนกาหนดนันได น ได 2.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

4

หน  ท ไม   มก ก าหนดเวลาช า หนดเวลาช าระ าระ หน ท ท ไม ไมม มกก าหนดเวลาช าระนั าระนันถ นถงก ง กาหนดช าระเม าระเม อใด อใด และมผลต ผลตอเจาหน อ เจาหน และล และลกหน กหน  อยางไรบาง างไรบาง ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ ปพพ. ไดบั ไดบัญญั ญญัตหลั ห  ลักทั กทั วไปในเร วไปในเร องหน องหนท ท มได ไ ดก าหนดเวลาในมาตรา 203 วรรคแรก ว าดั าดังน งน   นจะพงช นจะพ งช าระหน าระหน นั นันม น มได ไ ดก าหนดลงไวหร หรอจะอน อจะอนมานจากพฤตการณ มานจากพฤตการณทั ทังปวงก งปวงกไมได ไดไซร   “ถาเวลาอั ทานว านวาเจาหน า เจาหน ยยอมจะเร อ มจะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน โดยพลั โดยพลันและฝ นและฝ ายลกหน กหน ก กยอมช อ มช าระหน าระหน ของตนโดยพลั ของตนโดยพลันด จ กัน ซ   งหมายถ งหมายถงว งวา ถาหน   ไม ไมได ไดก าหนดเวลาช าระเอาไว าระเอาไว หรอจะอน อจะอนมานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณใดๆ ใดๆ กไม อาจทรา อาจ ทราบได บไดว าถ าถงก ง กาหนดช าระเม าระเม อใด อใด ยอมถ อมถอว อวาเม าเม อม อมหน หน เก เกดข ด ข น กาหนดช าระหน าระหน ยยอมเก อ มเกดข ดข น   ทธ   ทธ พรอมกั  นในทั นในทันท นท มผลใหเจ ผ ลใหเจาหน   ม มส   ทธเร เ รยกใหล ย กใหลกหน กหนช าระหน าระหน ทั ทันท นท   และลกหน กหน ก กมส    ทธท ท   จะช จะช าระ าระ หน ได ไดทั นทด ดจกั จ กัน ”  ตัวอย วอยาง าง ก. กเง  น ข. โดยมได ไดก าหนดเวลาวาจะช าจะช าระหน าระหน ให ให  ข. เม อใด อใด และอนมานจาก มานจาก พฤตการณ การณทั ทังปวงก งปวงกไมได ได  ข. ยอมเร อมเรยกให ย กให ก. ช าระหน าระหน ได ไดโดยพลั  น และ ก. กยอมช อมช าระหน าระหน ให ให  ข. ไดโดยพลั  นดจกั นด จกัน 2.1.1

หน  มก ก าหนดเวลาช า หนดเวลาช าระและหน าระและหน   มก ก  าหนดช า หนดช าระตามพฤต าระตามพฤตการณ การณ ก. ยมเคร มเคร องบวชนาคของ องบวชนาคของ ข. เพ อเอาไปอ อเอาไปอปสมบทบ ปสมบทบตรชายโดยไม ได ไดก าหนดเวลาส งค งคน ข. เรยกเคร ยกเคร องอ องอปสมบทค ปสมบทคนจาก นจาก ก. ไดเม   อไร อไร เพราะเหตใด ใด ปพพ. มาตรา 203 วรรคแรกบั ญญั ญญัตหลั ห ลักในเร กในเร องเวลาช องเวลาช าระหน าระหน ตามพฤต ตามพฤตการณ การณดังน งน  ถ  ถ าเวลา  อันพ นพงจะช งจะช าระหน าระหน มได ไ ดก าหนดลงไวหร หนดลงไวหรอจะอน อจะอนมานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณทั ทังปวงก งปวงกไมได ได ไซร  ทานว านวาเจาหน เจาหน  ยอมจะเร อมจะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ได ไดโดยพลั  น และฝ และฝ ายลกหน กหน ก กยอมจะช อมจะช าระหน าระหน ของตนไดโดยพลั ของตนไดโดยพลันด นดจกั จกัน  าระหน ตามบทบัญญั ญญัตดั ด ังกล งกลาวย าวยอมหมายความว อมหมายความว า ถาเวลาช  าระหน มได ไ ดก าหนดกันไว น ไว แตพอ พอ   ทธ อนมานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณทั ทังปวงไดว งปวงไดวาจะช าจะช าระหน าระหน กักันไดเท น ไดเทาใด าใด ลกหน กหน ตองช   าระหน าระหน และเจาหน และเจาหน ม มส   ทธ  เรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ตามพฤต ตามพฤตการณ การณท ท พ พงอน งอนมานได ม านได ตามอทาหรณ ทาหรณ แมไม  ได ไดก าหนดเวลาช าระหน าระหน  แตก กพออนมานไดว มานไดวา ก. ตองค ตองคนเคร นเคร อง อง อปสมบทนาคให ปสมบทนาคให  ข. เม ออ ออปสมบทบ ปสมบทบตรชายเสร ตรชายเสรจแล แลว ดังนั งนัน ข. จะเรยกเคร ยกเคร องอ องอปสมบทค ปสมบทคนก นกอน อน เสรจงานอปสมบทไม ปสมบทไมได ได จะเร  ยกคนไดเม ยกค น ไดเม องานอ องานอปสมบทเสร ปสมบทเสรจส   นแลว น แลว 2.1.2

หน  มก ก าหนดเวลาช า หนดเวลาช าระแต าระแตกรณ กรณเป เป นท สงส สงส  ัย ท ววา  “ประโยชนแห แหงเง งเง อนเวลาไดแก อนเวลาไดแกฝ ายลกหน กหน ” ”   และ  “หน ท ท ถงก ง กาหนดเวลาช าระแต าระแตกรณ กรณ   ัย”  เราเ เปนท สงส สงส  ั  เราเข ขาใจว  าอย าอยางไร างไร มผลต ผลตอเจาหน อ เจาหนและล และลกหน กหน อย อยางไร อธบาย บาย 2.1.3

มาตรา 203 ถาเวลาอั  นจะพงช นจะพ งช าระหน าระหน นั นันม นมได ไดก าหนดลง าหนดลงไว ไว  หรอ จะอนมานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณทั ทังปวง ง ปวง กไม ไมได ไดไซร ไซร ท   ทานว า นวาเจาหน า เจาหน ยยอม อม จะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ได ไดโดยพลั  น และฝายลกหน กหน ก กยย อมจะช อมจะช าระหน าระหน ของ ของ ตนได โดยพลันด นดจกั จกัน

ปพพ. มาตรา 203 วรรคสองบัญญัต ญั ตเก เ ก ยวกั ยวกับหลั บหลักท กท ววา  “เง อนประโยชน อนประโยชนแห แหงเวลายอมไดแก อ มไดแก   ัย ทานให   ันน ฝ ายลกหน กหน ” ”  ไวว า ถาได าไดก  กาหนดเวลาไว แตหากกรณ หากกรณเป เป นท สงส สงส  ั านใหส  ั นนษฐานไวก ษฐานไวกอนว อนวา เจาหน   จะเร จะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ก กอนถ อนถงก งกาหนดเวลานันหาไดไม นหาไดไม แตฝ ายลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ก กอนก อนกาหนด นันก น  กได   ัยว หลักกฎหมายดั กกฎหมายดั งกล งกลาวเป าวเปนเร องหน องหน ม มก ก าหนดเวลาช าระ าระ แตกรณ กรณเก เกดเป ด เป นสงส  ั ยวา ประโยชน   ันน แหงเวลาเป งเวลาเป นของเจ นของเจาหน   หร หรอล อลกหน กหน   กฎหมายจงใหส ง ใหส  ั นนษฐานไวก ษ  ฐานไวกอนว อนวาเป าเปนประโยชนแก แกฝ าย ลกหน กหน ฝ ายเดยว ย ว เจาหน เจาหน จะเร จะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ก กอนก อนกาหนดเวลาไม ได ได  แต แตฝ  ายลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ก กอน อน ถงก ง กาหนดเวลายอมท อมทาได ทังน งน กฎหมายประสงค กฎหมายประสงคจะใหล จ ะใหลกหน กหน ได ไดเตร  ยมการช ยมการช าระหน าระหน ไว ไวให  พร  อม  ถา ถา จะใหเจ จะให เจาหน   เร เรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ได ไดก อนก อนกาหนดเวลา ลกหน กหน อาจจะยั อาจจะยังไมพร พรอมท   จะช จะช าระหน าระหน   จะทาให   ัดแจงในตราสารว   ั ลกหน กหน เด เดอดรอน อ ดรอน แตถาอน  มานจากพฤต มานจากพฤตการณ การณได ได  หรอม อมขอความปรากฏช  ด แจงในตราสารวา กาหนดเวลาช าระหน าระหน ม มไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน   กยอมเป อ มเปนไปตามนัน ซ   งจะม งจะมผลใหเจ ผลใหเจาหน   เร เรยก ยก   ทธ ช าระหน าระหน ก กอนก อนกาหนดเวลาได แต  ล ลกหน ก หน ไม ไมม มส     ทธท ท   จะช จะช าระหน าระหน ได ไดก อนเวลาก อนเวลากาหนด 2.2

การผดน ดนดั

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

5

ลกหน กหน ผ ผดนั ดนัดหมายถงการท งการท ล ลกหน ก หน ช าระหน าระหน ล ลาช า ช  าผดเวลา ดเวลา     อว ลกหน กหนไม ไมม มกก าหนดเวลาช าระ า ระ ถาเจ ถาเจาหน าหน เต เตอนใหช อ นใหช าระหน าระหน ไม ไมช าระ าระ ลกหน กหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัด เพราะเขาเตอนแลวถ อ นแลวถาไดก าได  กาหนดเวลาช าระหน าระหน ไว ไวตามวั ต ามวันแหงปฏ งปฏทน และลกหน กหน มได ไ ดช  าระหน าระหน ตาม ตาม กาหนด ลกหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัดโดยม ดโดยมพั พักต กตองเต  อน อน     อว หน อัอันเกดม ดมลละเมด ลกหน กหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัดมาแต ดมาแตเวลาท เวลาท ท ทาละเมด 3. ในกรณหน 4. ลกหน กหน ยัยังไม ช าระหน าระหน เพราะพฤต เพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ ลกหน กหน ยัยัง ไมผดนั ด นัด   นไหม อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ให ใหต องตามความประสงค  แห แหงหน งหน  ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชดใช ด ชดใช  คาส าส   นไหม 5. เม อล ทดแทน   นไหมทดแทนได 6. ลกหน กหน ช าระหน าระหน ล ลาช า ช  า เจ เจาหน   บอกปั บอกปัดไม ยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน  และเร  และเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนได   ยหายตลอดจนการช    ัยใน 7. ลกหน กหน ตองรั  บผ บผ ดชอบในความเส ด ชอบในความเส   ยหายตลอดจนการช าระหน าระหน กลายเป กลายเป นหน พนว นว  ส  ั ยใน ระหวางผ างผดนั ดนัด 8. ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดใช ด ใช  ดอกเบ ยหน ยหน เง เงนในระหว นในระหวางผ างผดนั ดนัด 9. เม อล อลกหน กหน ได ไดขอปฏ  บั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว เจาหน เจาหน ไม ไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน โดยปราศจาก โดยปราศจาก มลเหต ลเหตท ท อางไดโดยชอบด างได  โดยชอบดวยก วยกฎหมา ฎหมายย เจ าหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด 10. ถาล  กหน กหน จ จ  า ตองช ตองช าระหน าระหน ส วนของตนต วนของตนตอเม อเม อเจาหน อ เจาหน ช าระหน าระหน ตอบแทนดวยหากเจ ตอบแทนดวยหากเจาหน าหน พร พรอม      อว จะช าระหน าระหน แต แตไม ไมเสนอท เสนอท จะช จะช าระหน าระหน ตอบแทน ตอบแทน เจาหน เจาหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ด นัด ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน หร หรอในเวลาท อในเวลาท ก กาหนดใหเจ หนดใหเจาหน   ท ทาการอยางใดอยาง าง 11. ในเวลาท ล หน ง ถาล  กหน กหน มได ไ ดอย   ในฐานะท ในฐานะท จะสามารถช จะสามารถช าระหน าระหน ได ไดเจ  าหน   ยัยังไม งไมผดนั ด นัด   ทธ  ได ไดก าหนดเวลาช าระหน าระหน ไว ไว  หรอถ อถาล  กหน กหน ม มส   ทธท ท   ช าระหน าระหน ได ไดก อนเวลาก อนเวลากาหนด การท  12. ถาม    ัวคราวไม เจาหน   ม มเหต เหตขั ขัดข ดของช    ั วคราวไมอาจรั อาจรับช บช าระหน าระหน ท ท ล ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัตแก แ กตนได ต นได เจาหน   ยัยังไม งไมผ ผดนั ดนัด เวน แตล ลกหน ก หน ได ไดบอกกล  าวช าวช าระหน าระหน ไว ไวล ล วงหนาโดยเวลาอั ว งหนาโดยเวลาอันสมควร นสมควร เงนจะเร นจะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในระหว ยในระหวางเจาหน า งเจาหน ผดนั ด นัดไม ดไมได ได  13. หน เง อขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลวเจ โดยชอบแลวเจาหน าหน ผดนั ด นัด บรรดาความรับผ บรรดาความรั บผดชอบอั ด ชอบอันเก นเกดแก ดแกการ การ 14. เม อขอปฏ ไมช าระหน าระหน เป เปนอันปลดเปล  ปลดเปล องไปนั องไปนับแต บแตเวลาท เวลาท ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน และเพ และเพ อใหหล อ ใหหลดพ ดพนจากหน น จากหน  ลกหน กหน ตองจั  ดการวางทรัพยไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน  1. 2.

2.2.1

กรณท ถ  อว อ วาล าลกหน กหน   ผดนั ด  นดั

ประมวลกฎหมายแพงและพาณ งและพาณชย ชยบั บัญญัตให ใ หล กหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ผ ดนั ดนัดโดยมพั พักต กตองเต  อนเลย อนเลย ในกรณใดบาง ใ ดบาง

ถาหน   ถงก ง กาหนดช าหนดช าระแล าระแลว และภายหลังแต งแตนั นันเจาหน น เจาหน  ไดให  ค าเต าเตอนล อนลกหน กหน แล แลว     อว ลกหน กหน ยัยังไม งไมช าระหน าระหน ไซร ไ ซร ล ลกหน ก หน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัด เพราะเขาเตอนแล อ นแลว ถาได าไดก  กาหนดเวลาช าหนดเวลาช าระหน าระหน ไว ไวตามวั  นแหงปฏ นแห งปฏท ทน  และลกหน กหน ม มได ได  ช าระหน าระหน ตามก ตามกาหนดไซ าหนดไซรร  ทานว านวา ลกหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัดโดยม ดโดยมพั พักต กตอง  เตอนเลย อนเลย วธธเด เดยวกั ยวกันน นน ท ทานใหใช า นใหใช  บังคั งคับแก บแกกรณ กรณท ท ต  องบอกกล  าว าว ลวงหนา วงหนา กอนการช อนการช าระหน าระหน  ซ   งไดก ง ไดกาหนดเวลา าหนดเวลาลง ลงไว ไว อาจค  านวณนับไดโดย านวณนั บ ไดโดย ปฏทนนั น นับแต บแตวัวันท นท ได ไดบอกกล  าว าว     อว หน อัอันเก นเกดแต ดแตม มลละเม ลละเมด ลกหน กหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัด มาแตเวลาท เวลาท ท ทาละเม า ละเมด  206 ในกรณหน มาตรา  206  มาตรา 

204 

ป.พ.พ. บัญญัต ญั ตให ใ หล กหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัดโดยม ดโดยมพั พักต กตองเต  อนเลยในกรณดงต อนเลยในกรณ งั ตอไปน อไปน  1. ตามมา ตามมาตรา ตรา 204 วรรคสอง วรรคสอง ถาได าไดก  กาหนดเวลาช าระหน าระหน ไว ไวตามวั  นแหงปฏ งปฏทน และลกหน กหน  มได ไ ดช  าระหน าระหน ตามก ตามกาหนด ลกหน กหน ยยอมตกเป อ มตกเป นผ นผผ ดนั ดนัดโดยม ดโดยมพั พักต กตองเต  อน อน 2. ตามมา ตามมาตรา ตรา 204 วรรคสองตอนท วรรคสองตอนทาย  ถาได าไดม  มการบอกกล การบอกกลาวกั าวกันล นลวงหนาก ว งหนากอนการช อนการช าระหน าระหน  และการบอกกลาวนั าวนันไดก น ไดกาหนดเวลาลงได หนดเวลาลงได  อาจคานวณนั านวณนับไดโดยปฏ บ ไดโดยปฏทนนั น นับแต บแตวัวันท นท ได ไดบอกกล  าว าว เม อครบก อครบกาหนดวันบอกกล นบอกกลาวแลว า วแลว ลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ล ลกหน ก หน ยยอมตกเป อ มตกเปนผผ ดนั ด นัดโดยม ดโดยมพั พักต กตองเต  อน อน     อว อันเก นเกดแต ดแตม มลละเม ลละเมด ลกหน กหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัดมาแตเวลาท เวลาท ท ทา 3. ตามมาตรา 206 ในกรณหน อั ละเมด หมายความวาท าทาละเมดเม ดเม อใด อใด ลกหน กหน ยยอมตกเป อ มตกเปนผผ ดนั ด นัดตั ดตังแต ง แตเวลาท เวลาท ท ทาละเมดโดยม ดโดยมพั พัก ตองเต  อนเลย อนเลย กรณท ไม  ไม   ถ  อว อ วาล าลกหน กหน  ผดน ด นดั แดงกเง  นขาวไป นขาวไป 10,000 บาท กาหนดช หนดช าระเง าระเงนต นตนค นค  นในวั น ในวันท  31   31 ธันวาคม นวาคม 2524 ครันหน นหน   าระแก ถงก ง กาหนดช าระแลว า ระแลว แดงไดน แดงไดนาเงนต นตนไปช  าระแกขาว ขาว บังเอ งเอญในวั ญในวันนั นนันฝนตกหนั นฝนตกหนักน กน าทวมทางท วมทางท จะ จะ 2.2.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

6

 าระใหขาวได ไปบานนายขาว ไปบานนายขาว จนเปนเหตให ใหแดงไม  สามารถน สามารถนาเงนต นตนไปช  าระใหขาวไดตามก ตามกาหนดเวลา ดั งน งน  จะถอว อวาแดงตกเป าแดงตกเป นผ นผผ ดนั ด นัดหร ดหรอไม อไม เพราะอะไร  เพราะอะไร หลักกฎหมายเก กกฎหมายเก ยวกั ยวกับเร บเร องน องน ม มววาอย าอยางไร างไร

มาตรา 205 ตราบใดการช าระหน าระหน นั นันยั นยังม งมได ไดกระท  าลงเพราะพฤตการณ าลงเพราะพฤต การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน ไม ไม     อว ตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ ตราบนันล นลกหน กหน  ยังหา งหาไดช   อวาผ าผดนั ดนัดไม ดไม

ป.พ.พ. มาตรา 205 บัญญัต ญั ตเป เ ปนหลักซ กซ   งถ งถอเป อ เปนขอยกเว ขอยกเวนซ นซ   งยั งยังไม งไมถอว อ วาล าลกหน กหน ผดนั ด นัด แม  าระหน ลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ตามเวลาก ตามเวลากาหนด ดังน งน  าระหน นั นันยั น ยังไม งไมได ไดกระท  าลงเพราะ  “ ตราบใดการช    อว พฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ ตราบนันล นลกหน กหน ยัยังไดช ง ไดช   อวาผดนั ดนัดไม ” ”    ทธ ตามหลักทั กทั วไปในเร วไปในเร องก องกาหนดเวลาช าระหน าระหน นั นัน  เม อม อมล ลกหน ก หน เก เกดข ด ข น ค กรณ กรณต ตางก า งกมส   ทธและ แ ละ หนาท   ผ ผกพั กพันซ   งกั งกันและกั นและกัน ลกหน กหน ยยอมม อ มมหน หนาท   ท ท จะช จะช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน   และตองช แ ละตองช าระหน าระหน ให ใหต อง  ตามประสงคอัอันแทจร น แทจรงแห ง แหงมลหน ลหน  เจาหน   ก กมหน ห  นาท   ท ท จะรั จะรับช บช าระหน าระหน เม เม อล อลกหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระ าระ หน โดยชอบดวยกฎหมาย โดยชอบดวยกฎหมาย หากหน ถงก ง กาหนดช าระแลว าระแลว และภายหลังเจาหน ง เจาหน ได ไดให  ค าเต าเตอนล อนลกหน กหน      อว แลว ลกหน กหน ยัยังไม ช าระหน าระหน  ล  ล กหน ก หน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัดเพราะเขาเต ดเพราะเขาเตอนแลว อ นแลว ถ าหน   นั นันไดก น ไดกาหนดเวลาช าระ าระ ไวตามวั  นแหงปฏทน หรอหน นแห อหน ท ท ได ไดบอกกล  าวลวงหนาก าวล ว งหนากอนการช อนการช าระหน าระหน  ซ   งไดก ง ไดกาหนดเวลาลงไว อาจคานวณกั านวณกันไดโดยปฏ น ไดโดยปฏทนนั น นับแต บแตเวลาท เวลาท ได ไดบอกกล  าว าว และลกหน กหน มได ไ ด ช  าระหน าระหน ตามก ตามกาหนด ลกหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด โดยมพั พักต กตองเต  อนเลย กรณท อนเลย ท ล ลกหน ก หน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด ตองเป  นพฤตการณ การณซ   ง ลกหน กหน ตองรั  บผ บผ ดชอบในการท ด ชอบในการท ตนไม ตนไมช าระหน าระหน ตามก ตามกาหนดนัน แตถาการท   ล ลกหน ก หน ไม ไมช าระหน าระหน ตรงตาม ตรงตาม   บเน กาหนดเวลา ส   บเน องมาจากพฤต องมาจากพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบแลว ด ชอบแลว ลกหน กหน ยัยังหา งหา     อว ไดช   อวาผ าผดนั ดนัดไม ดไม ตามอทาหรณ ทาหรณ  การท ฝนตกน ฝนตกน าทวมทางท มทางท จะไปบานขาว จ ะไปบานขาว จนเปนเหตให ใหแดงไม  สามารถนา สามารถน  าระใหขาวตามก   ัยเป เงนต นตนไปช  าระใหขาวตามกาหนดนั น เป เป นเหตส สดว ดวส  ั ยเปนพฤตการณ การณซ   งแดงไม งแดงไมตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ แม แดงจะไมได ไดช  าระหน าระหน ให ใหขาวได  ตามเวลากาหนด แดงยังไม ตกเป ตามเวลาก ตกเปนผผ ผ ดนั ดนัด ผลแหงการผ งการผดน ดนดของล ั กหน กหน    เม อล อลกหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัด ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบต ด ชอบตอเจาหน อ เจาหน ประการใดบางหร ประการใดบางหรอไม อไม 2.2.3

มาตรา 215 เม อล อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ให ใหต องตามความประสงค  อันแทจร น แทจรงแห งแหงม งมลหน ลหน ไซร ไ ซร เจาหน   จะ จะ   นไหมทดแทนเพ   ยหายอั เรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อ ความเส   ยหายอันเก นเกดแต ดแตการนั การนันก นกได ได มาตรา 216 ถาโดยเหต  ผดนั ผ ดนัด การช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนอันไร ประโยชน น ไร ประโยชนแก แกเจ เจาหน    เจาหน   จะบอกปั จะบอกปัด   นไหมทดแทนเพ ไมรัรับช บช าระหน าระหน  และจะเรยก ยก เอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อการไม อการไมช าระหน าระหน ก กได ไ ด    ยหายบรรดาท มาตรา 217 ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบในความเส ดชอบในความเส   ยหายบรรดาท  เกดแต ดแตความประมาทเล ความประมาทเลนเล นเลอใน อใน   ัย เพราะอบั ระหวางเวลาท างเวลาท ตนผ ตนผดนั ดนัด ทังจะตอง ง จะตอง รับผ บผดชอบในการท ด ชอบในการท การช การช าระหน าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั บัต ตเหต เหต อัน   ยหายนั เกดข ดข นในระหว นในระหวางเวลาท างเวลาท ผ ผดนั ดนัดนั ดนันด น  ดวย  เวนแต เวนแตความเส ความเส   ยหายนัน  ถงแมว ง แมวาตนจะไ าตนจะได ดช  าระหน าระหน ทั ทันเวลาก นเวลากาหนดก าหนดก คงจะ คง จะต ตองเก  ดม ดมอย อย นั น ันเอง นเอง  าระหน   ัยจะท มาตรา 218 ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยจะทาได  า ได  เพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน    นไหมทดแท   ยหายอย ตองรั  บผ บผด ชอบไซร ท ชอบไซร ทานว า นวาล าลกหน กหน  จะต จะตองใช องใช  คาส าส   นไหมทดแทนให นใหแก  เจ เจาหน   เพ เพ อค อคาเส าเส   ยหายอยางใด างใด ๆ อัน เกดแต ดแตการไม การไมช าระหน าระหน นั นัน   ัยแต   ัยจะท ในกรณท การช ก ารช าระหน าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั ยแตเพ เพยงบางส ยงบางส วน ว น ถาหากว ถาหากวาส าส วนท วนท ยัยังเป งเปนวส  ั ยจะทาได า ไดนันจะ นจะ   ัยจะท เปนอันไรประโยชน น ไรประโยชนแก แกเจ เจาหน   แล แลว เจาหน   จะไม จะไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน ส วนท วนท ยัยังเปนวส  ั ยจะทาไดนั า ไดนัน แลวและ แลวและ เรยก ยก   นไหมทดแทนเพ   ยทั คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการไม อการไมช าระหน าระหน เส เส   ยทังหมดท ง หมดทเด เดยวก ยวกได ได   าระหน   ัยเพราะพฤต มาตรา 219 ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเพราะพฤตการณ การณ อันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเก งเกดข ดข นภายหลั นภายหลังท งท   าระหน ไดก อหน อหน  และซ  และซ   งล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บ ผดชอบนั ดชอบนันไซรท น ไซรทานว านวาล าลกหน กหน เป เปนอันหล นหลดพ ดพนจากการช  าระหน นั นัน   ถาภายหลั  งท ได งท ไดก อหน อหน ข ข นแลวนั น แลวนัน  ลกหน กหน กลายเป กลายเปนคนไมสามารถ สามารถ จะชาระหน าระหน ได ไดไซร  ทานใหถ านใหถอ   ัยฉะนั เสมอนว อนวาเป าเป นพฤตการณ การณท ท ท  าใหการ า ใหการ ช าระหน าระหน ตกเป ตกเปนอันพ นพนว  ส  ั ยฉะนัน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ดชอบในความผดของตั ดของตัวแทนแห วแทนแหงตน งตน กับทั บทังของบ ง ของบคคลท คคลท ตนใช ตนใช  ในการ มาตรา 220 ลกหน ช าระหน าระหน นั นันโดยขนาดเสมอกั น โดยขนาดเสมอกับว บวาเป าเปน ความผดของตนเองฉะนั ดของตนเองฉะนัน แตบทบั บทบัญญั ญญัตแห แ หง มาตรา 373 หาใช   บังคั งคับ แกกรณ กรณเช เช นน นน ดวยไม    ยดอกเบ มาตรา 221 หน เง เงนอั นอันต นตองเส     ยดอกเบ ยนั ยนัน ทานว านวาจะค าจะคดดอกเบ ดดอกเบ ย ในระหวางท างท เจ เจาหน   ผ ผดนั ดนัดหา ดหาได  ไม   ยหายนั   นไหมทดแทนเพ   ยหายเช มาตรา 222 การเรยกเอาค ยกเอาคาเส าเส   ยหายนัน ไดแก ไดแกเร เรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายเช นท นท  ตามปกตยยอมเก อมเกดข ดข นแต นแตการไม การไมช าระ าระ หน นั นัน    นไหมทดแท   ยหาย เจาหน   จะเร จะเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนได นได  แมกระทั   งเพ งเพ อความเส อความเส   ยหาย อันเก นเกดแต ดแตพฤต พฤตการณ การณพ พเศษ เศษ หาก วาค าค กรณ กรณท ท เก เ ก ยวของได ย วของไดคาดเห คาดเหนหรอ ควร ควรจะได จะไดคาดเห  นพฤตการณ นพฤต การณเช เช นนั นนันล นลวงหนาก วงหนากอนแลว อ นแลว สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

7

  ยหายได   ยหา มาตรา 223 ถาฝ าฝ   าย ายผ ผเส     ยหายไดม ส วนท วนทาความผ าความผดอย ดอยางใด างใด อยางหน างหน งก งกอใหเก อ ใหเกดความเส ดความเส   ยหายดวย    นไหมทดแทนแก   ยหายมาก   ัย   ั ไซร ทานว านวาหน าหน อัอันจะตองใช น จะตองใช   คาส าส   นไหมทดแทนแกฝ าย ายผ ผเส     ยหายมากน นอยเพ  ยงใดนัน ตองอาศ ยงใดนั    ยหายนั พฤตการณ การณเป เปนประมาณ ขอส   าคั าคัญก ญกค คอว อวาความเส าความเส   ยหายนันไดเก น ไดเกดข ดข น เพราะฝ เพราะฝ ายไหนเ ายไหนเป ปนผก อย อย งหย งหยอนกว อนกวา กันเพ นเพยงไร ยงไร   ยหายจะ วธธเด เดยวกั ยวกันน นน  ทานใหใช า นใหใช  แมทั งท ง ท ความผ ความผดของฝ ดของฝายผ ายผท  เส เ ส   ยหายจะ มแต แตเพ เพยงละเลยไม ยงละเลยไม เต เตอนล อนลกหน กหน ให ให     กถ   ยหาย    งล รส   กถงอั งอันตราย นตราย แหงการเส งการเส   ยหาย อันเป นเป นอยางรายแรงผ า งรายแรงผดปกต ดปกต ซ   งลกหน กหน ไม ไมรรหร หร   อไม อ ไมอาจจะร อาจจะรได   หรอ   ยหายนั เพยงแต ยงแตละเลยไม ละเลยไมบ บาบัดปั ดปัดปอง หรอบรรเทาความเส อบรรเทาความเส   ยหายนันด น ดวย  อน งบทบั งบทบัญญั ญญัต ตแห แหง มาตรา 220 นัน ทานใหน านใหนามาใช  บังคั งคับด บดวยโดยอน  โลม โลม มาตรา 224 หน เง เงนนั นนัน  ทานใหค านใหคดดอกเบ ดดอกเบ ยในระหว ยในระหวางเวลาผ างเวลาผดนั ดนัด รอยละเจ  ดก งต ดก งตอป อป ถาเจ าเจาหน  าหน    ัยเหต อาจจะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยไดส ย ไดสงกว งกวานั านัน โดย อาศ  ั ยเหตอย อยางอ างอ นอั นอันชอบด นชอบดวยกฎหมาย  กให ใหคงส   งดอกเบ งดอกเบ ยต ยตอไป อไป ตามนัน ทานหามม า นหามมให ใหค ดดอกเบ ดดอกเบ ยซ ยซ  อนดอกเบ ยในระหว ยในระหวางผ างผดนั ดนัด   ยหายอย การพส สจน จนค คาเส าเส   ยหายอยางอ างอ นนอกกว นนอกกวานั านัน ทานอน านอนญาตใหพ ญาตใหพส สจน จ นได ได    นไหมทดแทนเพ    อมเส   ยไประหว มาตรา 225 ถาล  กหน กหน จจาต า ตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อราคาวั อราคาวัตถ ตถ อันไดเส น ไดเส   อมเส   ยไประหวางผ างผดนั ดนัด กด  หรอวั อวัตถ ตถอัอันไม นไมอาจส อาจส งมอ มอบได บได  เพราะเหตอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งอั งอันเก นเกดข ดข นระหว นระหวางผ างผดนั ดนัดก ดกด ด ทานว านวา เจาหน      นไหมทดแทน จะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในจ ยในจานวนท านวนท จะตองใช จ ะตองใช  เป เป นคาส าส   นไหมทดแทน คดตั ดตังแต ง แตเวลาอั เวลาอันเป นเปนฐานท ตั ตังแห งแหงการกะ   นไหมทดแทน ประมาณราคานันก น กได ได  วธธเด เดยวกั ยวกันน นน  ทานใหใช านใหใช  ตลอดถงการท งการท ล ลกหน ก หน จจาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทน เพ อการท อการท     อมเส   ยลงในระหว ราคาวัตถ ตถตกต ตกตาเพราะวั า เพราะวัตถ ตถนั นันเส นเส   อมเส   ยลงในระหวางเวลา างเวลา ท ผ ผ ดนั ดนัดนั ดนันด น ดวย 

  ทธ เม อล อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ให ใหต องตามความประสงค  อัอันแทจร น แทจรงแห งแหงม งมลหน  เจาหน   ม มส     ทธ    นไหมทดแทนเพ   ยหายอั เรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดแก ดแกการนั การนันได (มาตรา น ได (มาตรา 215) 2. โดยเหตท ท ล ลกหน ก หน ผดนั ด นัด การช าระหน าระหน นั นันกลายเป น  กลายเปนอันไรประโยชน น ไรประโยชนแก แกเจ เจาหน    เจาหน   ม ม   ทธ   นไหมทดแทนเพ ส   ทธบอกปั บ อกปัดไม รัรับช บช าระหน าระหน   และเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนเพ อการไม อการไมช าระหน าระหน ของล ของลกหน กหน ได ได  (มาตรา 216)   ยหาย 3. ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบในความเส ด ชอบในความเส   ยหาย บรรดาท เก เก ดแก ด แกความประมาทเล ความประมาทเลนเล นเลอใน อใน   ัย เพราะอบั ระหวางท างท ตนผ ตนผดนั ดนัด ทั งจะตองรั ง จะตองรับผ บผดชอบในการช ด ชอบในการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั บัตเหต เ หตอัอัน   ยหายนั เกดข เก ด ข นในระหว น ในระหวางเวลาท  งเวลาท ตนผ ตนผดนั ดนัดนั นด นดวยเง  น แตความเส ความเส   ยหายนันถ นถงแมตนจะได ง แมตนจะไดช ช าระหน าระหน ทั ทันเวลา นเวลา กาหนด หนด กคงจะตองเก  ดมอย ดม อย นันเอง นเอง (มาตรา 217)   ทธ าหรับหน บหน เง เงนในระหว นในระหวางท ล ลกหน ก หน ผดนั ด นัด เจาหน เจาหน ม มส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยจากล ยจากลกหน กหน ได ไดร อย  4. ส าหรั   ัยเหต ละเจดคร งต งตอป อป แตเจ เจาหน   อาจเร อาจเรยกไดส ย กไดสงกว งกวานั น โดยอาศ  ั ยเหตอย อยางอ างอ นอั นอันชอบดวยกฎหมาย นชอบดวยกฎหมาย (มาตรา 224)   ทธ   นไหมทดแทน    อมเส   ยไประหว ท เจ เจาหน   ม มส     ทธเร เ รยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทน เพ อราคาวั อราคาวัตถอัอันไดเส น ไดเส   อมเส   ยไประหวาง าง 5. กรณท   ทธ   นไหม ผดนั ด นัด หรอวั อวัตถ ไม ไมอาจส อาจส งมอบไดในระหว งมอบไดในระหวางผ างผดนั ดนัด เจาหน าหน ม มส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในจ ยในจานวนคาส าส   นไหม ทดแทนนับแต บแตเวลาอั เวลาอันเป นเป นฐานท ตั ตังแห ง แหงการกะประมาณราคานั น (มาตรา 225) 1.

ในกรณหน หน เง เงน เม อล อลกหน กหน ตกเป ตกเปนผผ ผ ดนั ดนัด ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบต ด ชอบตอเจาหน อ เจาหน ประการใดบาง ประการใดบาง หน เง เงนนั นนัน ป.พ.พ. มาตรา 224 บัญญัตหลั ห ลักเกณฑ กเกณฑท ท ล ลกหน ก หน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบในระหว ดชอบในระหวางผ างผด   ทธ นัดดั ดดังน งน  เจาหน   ม มส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยร ยรอยละเจ  ดคร งต งตอป อปและเจาหน ละเจาหน จะเร จะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยใหส ย ใหสงกว งกวานั านันก นก   ัยเหต   ั   ทธ ได โดยอาศ  ยเหตอ อ นอั นอันชอบดวยกฎหมาย น ชอบดวยกฎหมาย เจาหน เจาหน ม มส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยส ยสงกว งกวาร าร อยละเจ อ ยละเจดคร งต งตอป อปก   ทธ ได  แตหามม  ให ใหค ดดอกเบ ด ดอกเบ ยเสม ยเสมอนดอกเบ อนดอกเบ ยในระหว ยในระหวางผ างผดนั ดนัดและให ดและใหส   ทธแก แ กเจ เจาหน   ท ท จะเร จะเรยกรอง ย กรอง   ยหายอย   ยหายอย คาเส าเส   ยหายอยางอ างอ นได น ได ถาสามารถพ  สจน ส จนได ไดว าม ามความเส ความเส   ยหายอยางอ น นอกจากดอกเบ ยดั ยดังกล งกลาว าว มาแลวว มาแล   ทธ การเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในระหว ยในระหวางผ างผดนั ดนัดน ดน   เป เป นส   ทธของเจาหน ข องเจาหน ท ท จะเร จะเรยกได  ย กได  โดยไมจจาเปนตอง ตอง   ยดอกเบ พส สจน จ นและไม และไมจาเป เป นตองม  ขอตกลงว  าลกหน าล กหน จะตองเส จ ะตองเส   ยดอกเบ ยในระหว ยในระหวางผ างผดนั ดนัดเพราะกฎหมาย   ยหายและก   ยหายไวเป ถอว อวาหน าหน เง เงนนั น นัน เม อผ อผดนั ด นัดช าระ าระ เจาหน เจาหน ยยอมเส อ มเส   ยหายและกาหนดคาเส าเส   ยหายไวเปนการแนนอน ตายตัว ค คอค อ คดให ด ใหเป เปนดอกเบ ยร ยรอยละเจ  ดคร งต งตอป อป    นลงเข เขยวย ยวยมรถยนต มรถยนตขาวไปใช ขาวไปใช  ในวันแต นแตงงานของด งงานของดาน านองชาย  เม องานแต องานแตงงานเสร งงานเสรจส   นลงเขยว ยว ไดน ารถยนตเก เกบไวในโรงรถ ไวในโรงรถ ตอมาอ อมาอก 2 วัน ไฟฟาช  อตไหมบ อตไหมบานและโรงรถของเข  ยวเป ยวเปนเหตให ให    ยหายทั รถยนตของขาวถ ของขาวถกไฟไหมเส กไฟไหมเส   ยหายทังคั งคันไปดวย น ไปดวย เขยวตองรั ย วตองรับผ บผดชอบใช ด ชอบใช  ราคารถยนตให ใหแก  ขาว ขาว หรอไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

8

  ยหาย ป.พ.พ. มาตรา 217 บัญญั ญญัตหลั ห ลักเกณฑ กเกณฑไว ไวว า  “ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบในความเส ด ชอบในความเส   ยหาย บรรดาท เก เก ดแก ด แกความประมาทเล ความประมาทเลนเล นเลอในระหว อในระหวางท ตนผ ตนผดนั ดนัด ทังจะตองรั ง จะตองรับผ บผดชอบในการท ด ชอบในการท การ การ   ัย เพราะอบั ช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั บัตเหต เ หตอัอันเกดข ดข นในระหว น ในระหวางเวลาท างเวลาท ผ ผดนั ดนัดนั ดนันด นดวย  เวนแต เวนแตความ ความ   ยหายนั เส   ยหายนัน ถงแมว ง แมวาตนจะไดช าตนจะไดช าระหน าระหน ทั ทันเวลา เวลาก กาหนดก หนดกคงจะต องเก อ งเกดม ดมอย อย น ันเอง นเอง”   และตามมาตรา 203 วรรคแรกบัญญัต ญั ตวว า  “ถาเวลาวั  นจะพงช นจะพ งช าระหน าระหน นั นันม น มได ไ ดก าหนดลงไว หรอจะอน อจะอนมานจาก มานจาก พฤตการณ การณทั ทังปวงก งปวงกไมได ไดไซร  ทานว านวาเจาหน า เจาหน ยยอมจะเร อ มจะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ได ไดโดยพลั  น และฝ และฝ ายลกหน กหน ก ก ยอมจะช อมจะช าระหน าระหน ของตนไดโดยพลั ของตนไดโดยพลันด นดจกั จกัน ”  ตามอทาหรณ ทาหรณแม แมหน   จะไม จะไมก กาหนดระยะเวลาเอาไว คอไม อไมได ไดก าหนดเวลาตามปฏทนท น ท จะคน รถยนตให ใหขาว  แตพอจะอน พอจะอนมานไดตามพฤต มานไดตามพฤตการณ การณววา เม องานแต องานแตงงานของด งงานของดาเสรจ เข เขยวจะตองค ย วจะตองคน รถยนตให ใหขาว  คอเท อเทากั ากับว บวาหน าหน ค คอรถยนต อ รถยนตได ไดก าหนดเวลาช าระไวเป าระไวเป นการแนนอนแลว น อนแลว ฉะนันเม นเม อ    นแลว เขยวไดส ย วไดส งรถยนต งรถยนตค คนใหขาวภายหลั น  ใหขาวภายหลังจากแต งจากแตงงานเสร งงานเสรจส   น แลว เขยวตกเป ยวตกเปนผผ ดนั ด นักตามมาตรา กตามมาตรา 203 วรรคหน ง และมาตรา 204 วรรคสอง แมต ตอมาจะเก อ มาจะเกดอ ดอบั บัตเหต เ หตไฟไหมบ ไฟไหมบาน  โรงรถ ท ใช ใช  เกบรถ   ยหายหมดก และไหมรถยนต และไหม รถยนตเส เส   ยหายหมดกตาม เขยวย ยวยอมตองรั อ มตองรับผ บผดชอบใช ด ชอบใช  ราคารถยนตให ใหแก  ขาวตามมาตรา ขาวตามมาตรา 217 กรณท ถ  อว อ วาเจ าเจาหน าหน   ผดน ด นดั เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัดในกรณ ใดบาง ใ ดบาง 2.2.4

มาตรา 207 ถาล  กหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน  และเจาหน  และเจาหน ไม ไมรัรับ ช าระหน าระหน นั นันโดยปราศจากม นโดยปราศจากมลเหต ลเหตอัอัน จะอางกฎ จะอ างกฎหมายไ หมายได ดไซร ไซร ท   ทานว านวา เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัด มาตรา 208 การช าระหน าระหน จะใหส จะใหส าเร าเรจผลเป จผลเป นอยางใด างใด ลกหน กหน จะ จ ะ ตองขอปฏ ตองขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ต ตอ เจาหน   เป เปนอยางนั างนันโดยตรง น โดยตรง แตถาเจ าเจาหน  าหน ได ไดแสดงแก  ลกหน ล ก หน ววา จะไมรัรับช บช าระหน าระหน ก กด  หรอเพ อเพ อ ท จะช จ ะช าระหน าระหน จจาเป าเปนท เจ เจาหน    จะตองกระท จะต องกระทาการอย าการอยางใดอย างใดอยางหน างหน งก งกอน อน กด ด ลกหน กหน จะบอกกล จะบอกกลาวแก าวแกเจ เจาหน   ววา ไดเตร ไดเตรยมการท ยมการท จะช จะช าระหน าระหน ไว ไว  พรอมเสร  จ แลว ใหเจ จแลว  าหน   รัรับช บช าระหน าระหน นั นัน เทาน าน ก กนั น ับว บวาเป าเปนการเพยงพอ ยงพอ แล แลว ในกรณเช เช นน นน  ทานว านวาค าคาบอก าบอก กลาวของล าวของลกหน กหน นั นันก นกเสมอกั เสมอกับค บคาของ าของ ปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน  มาตรา 209 ถาได าไดก  กาหนดเวลา าหนดเวลาไว ไวเป เป  นแนนอนเพ นอนเพ อใหเจ อ ใหเจาหน   กระท กระทา การอันใด นใด ทานว านวาท าท จะขอ จะขอ ปฏบั ปฏ บ ัตการช ก ารช าระหน าระหน นั นันจะตองท นจะตองทาก ากแต แตเม เม อ เจาหน   ท ทาการอั า การอันนั นนันภายในเวลาก น ภายในเวลากาหนด าหนด มาตรา 210 ถาล  กหน กหน จจาต า ตองช   าระหน าระหน ส วนของตนต วนของตนตอเม อเม อเจาหน อ เจาหน  ช าระหน าระหน ตอบแท ตอบแทนด นดวยไซร  แมถ ง วาเจาหน า เจาหน จะไดเตร จะไดเตรยมพรอมท ย มพรอมท จะรั จะรับช บช าระหน าระหน ตามท ตามท ล ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัต ตนั นันแลวก น แลวกด ด  หากไมเสนอท เสนอท จะท จะทาการช าการช าระ าระ          หน ตอบแทนตามท ตอบแทนตามท จะพ จะพงต งตองท  าเจาหน า เจาหน ก กเป เ ปนอันไดช น ไดชอว อวาผ าผดนั ดนัด

เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัดได ดไดใน ใ น 2 กรณคอ    งบั งบัญญัตวว า ถาล  กหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน   และเจาหน และเจาหน ไม ไมรับช บช าระ าระ 1) ตามมาตรา 207 ซ หน นั นันโดยปราศจากม น โดยปราศจากมลเหต อัอันจะอางกฎหมายได น จะอางกฎหมายไดไซร ไซร ท  ทานว านวาเจาหน า เจาหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด    งบั งบัญญั ญญัตวว า ถาล  กหน กหน จ จ  า ตองช ตองช าหน าหน ส วนของตนต วนของตนตอเม อเม อเจาหน อ เจาหน ช าระหน าระหน  2) มาตรา 210 ซ ตอบแทนดวยไซร ตอบแทนด วยไซร แมถ งว ง วาเจาหน เจาหน จะไดเตร จ ะไดเตรยมพรอมท ย มพรอมท จะรั จะรับช บช าระหน าระหน ตามท ตามท เขาพ เขาพงต งตองท  าเจาหน เจาหน ก ก    อว เปนอันไดช น ไดช   อวาผ าผ ดนั ด นัด ตามมาตรา 207 บัญญัต ญั ตให ใ หเจ  าหน   ผดนั ด นัด เพราะไมรัรับช บช าระหน าระหน  การไม   การไมรัรับช บช าระหน าระหน  ก   กคอการ อ การ ไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน ท ท ล ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน  การขอปฏ   การขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน จะตองเป จ ะตองเปนการขอช าระ าระ หน ได ไดในขณะท   ขอช ขอช าระหน าระหน    ัญญาต ตามมาตรา 210 เปนเร องส องส  ั ญญาตางตอบแทน างตอบแทน ค กรณ กรณฝ ายหน งจะตองขอปฏ ง จะตองขอปฏบั บัตการช ก ารช าระ าระ หน ต ตออ อ อกฝ กฝ ายหน ง ในเม ออ ออกฝ กฝ ายหน งไม งไมเสนอช เสนอช าระหน าระหน ตอบแทน ตอบแทน ฝฝ ายนันก นกเปนผผ ดนั ด นัด การผ ดนั ดนัด มได ไดทั งสองฝ งสองฝ าย การขอปฏ การขอปฏ บั บ ัตการช ก ารช าระหน าระหน จะตองอย จ ะตองอย ในฐานะพรอมท ในฐานะพรอมท จะช จะช าระหน าระหน ได ไดอย  างจร างจรงจั งจัง เจาหน   จะตกเป จะตกเปนผ นผผ ดนั ด นัด ขอยกเว อ ยกเวนท นท ไม   ถอว อ วาเจ าเจาหน าหน   ผดน ด นดั มกรณ กรณใดบางท ใ ดบางท ไม ไมถอว อ วาเจ า เจาหน าหน ตกเป ตกเปนผผ ผ ดนั ดนัด 2.2.5

มาตรา 211 ในเวลาท ล ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน นั นันก นกด ด หรอในเวลาท อในเวลาท ก กาหนด า หนดไว ไวให  เจ  าหน   ท ทา การอยางใดอย างใดอยางหน างหน ง โดยกรณท ท บั บ  ัญญั ญญัต ต ไว  ไว ใน  มาตรา 209 นันก นกด ด ถาล  กหน กหน ม มได ไดอย   ในฐานะท ในฐานะท จะสามารถ จะสามารถ ช าระหน าระหน ได ไดไซร  ท ทานว า นวาเจาหน า เจาหน ยัยังหาผ งหาผดนั ดนัดไม ดไม สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

9

  ทธ มาตรา 212 ถาม  ได ไดก าหนดเวลาช าหนดเวลาช าระหน าระหน ไว ไวก ด ด หรอถ อถาล  กหน กหน ม ม ส   ทธท จะช จ ะช าระหน าระหน ได ไดก อนเวลา อนเวลา    ัวคราวไม   ั กาหนดก าหนดกด ด การท เจ เจาหน   ม มเหต เหตขั ขัดข ดของ  ช วคราวไมอาจรั อาจรับช บช าระหน าระหน ท เขาขอปฏ เ ขาขอปฏบั บัต ตแก แกตนไดนั ต นไดนัน หาทาให า ให เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัดไม ดไม เว  เวนแต  ล ลกหน ก หน จะไ จ ะไดบอกกล  าวการช าระหน าวการช าระหน  ไวล วงหนาโดยเวลาอั วงหนาโดยเวลาอันสมควร นสมควร   ยไม    ังบั มาตรา 213 ถาล  กหน กหน ละเลยเส ละเลยเส   ยไมช าระหน าระหน ของตน ของตน เจาหน   จะ จ ะ รองขอต รองขอตอศาลใหส อศาลใหส  ั งบังคั งคับช บช าระหน าระหน  กได ได เว  นแต  สภาพแห สภาพแหงหน งหน จะไม จะไมเป เปด ช องใหท องใหทาเช าเช นนั นนันได น  ได เม อสภาพแห อสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบั องใหบังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได  ถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน  เปนอันใหกระท น ใหกระทาการอั าการอันหน นหน งอั งอัน     ังบั   ยค ใด เจาหน เจาหน จะรองขอต จ ะรองขอตอศาลใ อศาลให หส  ั งบังคั งคับ ใหบ คคลภายนอกกระท คคลภายนอกกระทาการอั าการอันนั นนันโดยให น  โดยใหล กหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จายใหก ายใหก    ังใหถ ได  แตถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนอันใหกระท น ใหกระทาน านต ตกรรมอย ก รรมอยางใดอย างใดอยางหน างหน งไซร ง ไซร ศาลจะส  ั ง ใหถอเอาตามค อ เอาตามคาพ าพพากษา พากษา แทนการแสดงเจตนาของลกหน กหน ก กได ไ ด  ส วนหน วนหน ซ   งม งมวัวัตถ ตถเป เป นอันจะใหงด นจะใหงดเเวนการอั  นใด เจาหน นใด   จะเร จะเรยกรอง ย กรอง ใหร อถอนการท อถอนการท ได ไดกระท  าลงแล าลงแ ลว   ยค นันโดยใหล นโดยใหลกหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จาย าย และ และ ใหจั ดการอั ดการอัน ควรเพ อกาลภายหนาด อกาลภายหนาดวยก  ได ได    ทธ อน ง บทบัญญั ญญัต ตในวรรคทั ใ นวรรคทังหลายท ง หลายท กล กลาวมาก าวมากอนน อนน   หากระทบกระทั ง ถงส งส   ทธท ท จะเร จ ะเรยกเอา ยกเอา   ยหายไม คาเส าเส   ยหายไม

มอย อย  2  2 กรณ ท  ท ไม ไมถถอว อ วาเจาหน เจาหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด คอ กหน ไม ไมอย อย ในฐานะท ในฐานะท จะช จะช าระหน าระหน ได ไดอย  างจรงจั งจัง ซ   งมาตรา งมาตรา 211 บัญญั ญญัตวว าในเวลาท า ในเวลาท  1) ลกหน ลกหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน  หรอในเวลาท อในเวลาท ก กาหนดไวให หนดไวให เจ เ จาหน   ท ทาการอยางใดอย างหน างหน งโดยกรณ งโดยกรณ ท บั บัญญั ญญัตไว ไ วในมาตรา  209 ถาล ถาลกหน กหน มได ไ ดอย   ในฐานะท ในฐานะท จะสามารถช จะสามารถช าระหน าระหน ได ได  เจาหน   ยัยังหาผ ดนั ดนัด ไม ในการขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน นั นัน  ลกหน กหน ตองอย   ในฐานะท ในฐานะท จะช จะช าระหน าระหน ได ไดอย  างจรงจั งจัง คอ พรอมท   จะช จะช าระหน าระหน ท ท ผ ผกพั กพันตนอย และสามารถท และสามารถท จะช จะช าระหน าระหน ได ไดในทั  นท เม อล อลกหน กหน พร พรอมช   าระหน าระหน  และขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน แล แลว ถาเจ  าหน าหน ไม ไมรับช บช าระหน าระหน  เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด หากลกหน กหน ขอ ขอ ปฏบั ปฏ บ ัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยตนไม โดยตนไมพร พรอมท   จะช จะช าระหน าระหน  แม  แมเจ  าหน   ไม ไมรับช บช าระหน าระหน  เจ  เจาหน   ก กไมผ ผดนั ดนัด กรณตามมาตรา ตามมาตรา 209 กเช นเด นเดยวกั ยวกัน แมจะก แมจะกาหนดเวลาแน นอนใหเจ นอนใหเจาหน   กระท กระทาการใดแลว เจาหน   ไม ไมกระท กระทาตามกาหนด หากปรากฏวาในเวลาท าในเวลาท ก กาหนดไว ลกหน กหน ยัยังไม อย อย ในฐานะพรอมท ในฐานะพรอมท จะ จะ ช าระหน าระหน ได ไดแล  ว แมจะม  การขอปฏ การขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน  เจ  เจาหน   ยัยังไม งไมผดนั ด นัด    ัวคราวท   ม มเหต เหตช  ั วคราวท จะไม จะไมรัรับช บช าระหน าระหน  ซ   งมาตรา งมาตรา 212 บัญญั ตวว า ถาม าม  ได ไ ดก าหนด 2) เจาหน   ทธ ระยะเวลาช าระหน าระหน ไว ไว  หรอถ อถาล  กหน กหน ม มส   ทธท ท   จะช จะช าระหน าระหน ได ไดก อนก อนกาหนดเวลากาหนดกด  การท     ัวคราวไม เจาหน   ม มเหต เหตขั ขัดข ดของช    ั วคราวไมอาจรั อาจรับช บช าระหน าระหน ท ท เขาขอปฏ เขาขอปฏบั บัตแก แ กตนไดนั ต นไดนัน หาทาใหเจ ใหเจาหน   ตกเป ตกเปน ผผ ดนั ด นัดไม  เว  เวนแต น แตล ลกหน ก หน จะไดบอกกล จ ะไดบอกกลาวการช าวการช าระหน าระหน ไว ไวล วงหนาโดยเวลาอั ว งหนาโดยเวลาอันควร นควร ถาหน   ไม ไมม มก ก าหนดเวลาช าระหร าระหรอม อมก กาหนดเวลาช าระ าระ แตก กาหนดเวลามไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนแก แก   ทธ ลกหน กหน  ซ   งล งลกหน กหน ม มส   ทธท ท   จะช จะช าระหน าระหน ได ไดก อนเวลาก อนเวลากาหนด หน ทั ทังสองประการน งสองประการน ล ลกหน ก หน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการ ก าร ช าระหน าระหน โดยพลั โดยพลัน หรอจะช อจะช าระหน าระหน เม เม อใดก อใดกได เจาหน   ไม ไมม มโอกาสร โอกาสรตั วล วลวงหนาว ว งหนาวาล าลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน     ัวคราว   ั เม อใด อใด ฉะนันหากล นหากลกหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ในเวลาท ในเวลาท เจ เจาหน   ม มเหต เหตจจาเปนช วคราว ไมอาจจะรั อาจจะรับ ช าระหน าระหน ได ได  เจาหน   ไม ไมรัรับช บช าระหน าระหน ดวยเหต  ขัดข ขั ดของดั  งกล งกลาว า ว เจาหน เจาหน ยัยังไม ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด แตถา ลกหน กหน ได ไดบอกกล  าวลวงหนาว าวล ว งหนาวาจะขอปฏ าจะขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ในเวลาอั ในเวลาอั นก นกาหนดแนนอนซ   งเป งเปนเวลาท ให ให  โอกาสเจาหน โอกาสเจ าหน ก กถอว อ วาเจาหน า เจาหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัด ผลแหงการผ งการผดน ดนดของเจ ั าหน าหน    เม อล อลกหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว ลกหน กหน จะหล จะหลดพ ดพนจากความรั  บผ บผดอะไรบ ด อะไรบาง าง อธบาย อธ บ าย ลกหน กหน จะหล จะหลดพ ดพนจากหน น จากหน หร หรอไม อไมเพราะเหต เพราะเหตใด ใด เม อล อลกหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว และเจาหน และเจาหน ไม ไมรัรับช บช าระหน าระหน นั นันโดยปราศจาก นโดยปราศจาก   ย มลเหต ลเหตอัอันจะอางกฎหมายได างกฎหมายได เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ด นัดตามมาตรา ดตามมาตรา 207 มผลให ผ ลให ลกหน กหน ไม ไมตองเส       ยหาย ดอกเบ ยในหน ยในหน เง เงนตามมาตรา น ตามมาตรา 221 และลกหน กหน ไม ไ ม ตองรั  บผ องรั บผดชอบต ด ชอบตอเจาหน อ เจาหน ในบรรดาความเส ในบรรดาความเส   ยหาย อันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระหน าระหน  นั  นับแต บแตเวลาท เวลาท ล ลกหน ก หน ได ไดขอปฏ  บัตการช บั ก ารช าระหน าระหน นั นัน ตามมาตรา 330 บรรดา   นไหมทดแทน ความรับผ บผดชอบค ด ชอบคอ ลกหน กหน ไม ไ ม ตองรั  บผ องรั บผดชอบใช ด ชอบใช  คาส าส   นไหมทดแทน เน องจากการช องจากการช าระหน าระหน ไม ไ ม ตอง  อง ตามความประสงคอัอันแทจร น แทจรงแห งแหงม งมลหน ตามมาตรา ตามมาตรา 215 ไมตองรั  บผ บผดชอบถาการช ด ชอบถาการช าระหน าระหน    ยหายแก กลายเปนอันไรประโยชน ประโยชนต ตอเจาหน อ เจาหน   ตามมาตรา 216 ไมตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ ถาเก ถาเกดการเส ดการเส   ยหายแก ทรัพย พยอัอันเป นเป นวัตถ ตถแห แหงหน งหน โดยม โดยมใช ใช ความผ ความผดของล ดของลกหน กหน ตามมาตรา ตามมาตรา 217 เม อเจาหน อ เจาหน ผดนั ด นัด ลกหน กหน ไม ไม   นไหมทดแทนความเส   ยหายอั รับผ บผดชอบเฉพาะค ด ชอบเฉพาะคาส าส   นไหมทดแทนความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน เท เทานั านัน ส วนหน วนหน ท ท  ตองช   าระแก าระแกกักันม นมอย อย อย อยางไร างไร ลกหน กหน ยัยังรั งรับผ บผ ดชอบช ด ชอบช าระใหแก าระใหแกเจ เจาหน   อย อย  หากลกหน กหน ประสงค ประสงคท ท จะ จะ 2.2.6

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

10

หลดพ ดพนจากหน    ตองจั  ดการวางทรัพย การวางทรั พยไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน ตามมาตรา ตามมาตรา 331 ซ   งบั งบัญญัตวว า ถาเจ าเจาหน  าหน บอกปั บอกปัดไมยอมรั บช บช าระหน าระหน ก กด หรอไม อไมสามารถจะรั สามารถจะรับช บช าระหน าระหน ได ไดก ด  หากบคคลผ คคลผช  าระหน าระหน  วางทรัพย พยอัอันเป นเปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนแก แกเจาหน จาหน แล แลว กยอมจะเป อมจะเปนอันหลดพ ดพนจากหน   ได ได 

มาตรา 330 เม อขอปฏ อขอปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน โดยชอบแ โดยชอบแล ลว บรรดาความรับผ บผดชอบอั ด ชอบอันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระ าระ หน ก กเป เ ปนอันปลดเปล นปลดเปล องไป องไป นับแต บแต เวลาท ขอปฏบั ขอปฏบัต ตการช การช าระหน าระหน นั นัน มาตรา 331 ถาเจ าเจาหน  าหน บอกปั บอกปัดไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน ก กด ด  หรอไม อไม  สามารถจะรับช บช าระหน าระหน ได ไดก ด  หาก บคคลผ คคลผช  าระหน าระหน วางทรั วางทรัพย พยอัอันเป นเป น วัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนแก แกเจ เจาหน   แล แลว กยยอมจะเป อมจะเป นอันหล นหลด พน   ทธ จากหน ได ไดคว ควา  ามขอน   ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอดถงกรณ งกรณท ท บ บ  คคลผ คคลผช  าระหน าระหน ไม ไม สามารถจะหยั งร ง รถ งส ง ส   ทธ หร หรอไม อ ไมรรตั  ว เจาหน   ได ไดแน  นอนโดยม นอนโดยมใช ใช เป เปน ความผดของตน ดของตน

การไมช าระหน าระหน   ให ใหต องตามความประสงคแห อ งตามความประสงคแหงหน งหน    1. การไมช าระหน าระหน ให ให ต องตามความประสงค  แห แหงหน งหน  นันค นคอกรณ อกรณล ลกหน ก หน ได ไดกระท  าการช าระหน าระหน  ไมถถก ตองครบถวนตามหน องครบถ  วนตามหนาท าท ท ท ตองกระท  า คอ ช าระหน าระหน แต แตเพ เพยงบางส ยงบางส วน วน ช าระหน าระหน ช าร ารดบกพรอง อง ช าระหน าระหน ล ลาช า ช  าเกนก นกาหนดเวลา หรอช อช าระหน าระหน ผดสถานท ด สถานท ท ท ได ไดตกลงกั  นไว น ไว   ทธ อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ให ใหต องตามความประสงค  อัอันแทจร น แทจรงแห งแหงม งมลหน  เจาหน   ม มส   ทธท ท   จะ จะ 2. เม อล   นไหมทดแทนเพ   ยหายอั เรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระหน าระหน นั นันได น ได 2.3

มาตรา 320 อันจะบั นจะบังคั งคับใหเจ บ ใหเจาหน   รัรับช บช าระหน าระหน แต แตเพ เพยงบางส ยงบางส วน วน หรอใหรั อ ใหรับช บช าระหน าระหน เป เปนอยางอ างอ นผ นผด ไปจากท จะตองช จ ะตองช าระแก าระแกเจ เจาหน   นั นัน  ทานว านวาหาอาจจะบั าหาอาจจะบังคั งคับไดไม บ ไดไม มาตรา 321 ถาเจ าเจาหน  าหน ยอมรั ยอมรับการช บการช าระหน าระหน อย อยางอ างอ นแทนการ นแทนการ ช าระหน าระหน ท ได ไ ดตกลงกั  น ไว ทานว นไว านวาหน าหน     นไป นันก นกเป เปนอันระงั นระงับส บส   นไป ถาเพ   อท อท จะท จะทาใหพอแก า ใหพอแกใจเจาหน ใ จเจาหน นั นัน ลกหน กหน รัรับภาระเป บภาระเป นหน อย อยางใด างใด อยางหน างหน งข งข นใหม นใหมต ตอเจาหน อ เจาหน    ัย ทานม   ั   ันน ไซร เม ไซร  เม อกรณ อกรณเป เปนท สงส สงส านมให ให  ส  ั นนษฐานว ษฐานวาล าลกหน กหน ได ไดก อหน อหน นั นันข นข นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน    นค ถาช   าระหน าระหน ดวยอ วยออก  อก-ด -ดวยโอน-หร  อดวยสลั อด  กหลังตั กหลั งตั วเง วเงน หรอ ประทวนส   นคา ทานว านวาหน าหน นั นันจะระงั นจะระงับ    นไปต   นค ส   นไปตอเม อเม อตั อตั วเง วเงนหร นหรอประทวน อประทวน ส   นคานั  นไดใช น ไดใช  เงนแลว น แลว   ทธ   ทธ มาตรา 322 ถาเอาทรั  พยก พย กด ด  ส   ทธเร เรยกรองจากบ ย กรองจากบคคลภายนอกก คคลภายนอกกด ด หรอส อส   ทธอย อยางอ างอ นก นกด ด ใหแทน    ทธ การช าระหน าระหน  ท  ทานว านวาล าลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับ ผดเพ ดเพ อช อช าร ารดบกพร ดบกพรองและเพ องและเพ อการรอนส อการรอนส   ทธท ทานองเด า นองเดยวกั ยวกับผ บ ผขาย     ง ทานว มาตรา 323 ถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนอันใหส น ใหส งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   านวาบ าบคคลผ คคลผช  าระหน าระหน จะตองส จ ะตองส ง มอบทรัพย พยตามสภาพท ตามสภาพท เป เป นอย ใน ใน เวลาท จะพ จะพงส งส งมอบ งมอบ   นของ ลกหน กหน จจาต า ตองรั  กษาทรั กษาทรัพย พยนั นันไวด น ไวดวยความระมั  ดระวัง เช นอย ดระวั นอยาง าง วญ ญ  ชนจะพ ชนจะพงสงวนทรั งสงวนทรัพย พยส   นของ ตนเอง จนกวาจะ าจะไดส  งมอบทรั งมอบทรัพย พยนั นัน มาตรา 324 เม อม อมได ไดม แสดงเจตน แสดงเจตนาไว าไวโดยเฉพาะเจาะจงว  าจะ พงช าจะ งช าระหน าระหน  ณ   ณ สถานท ใดไซร ใดไซร หาก    ง ทานว จะตองส จะต องส งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   านวาต าตองส   งมอบกั งมอบกัน ณ สถานท ซ   งทรั งทรัพย พยนั นันไดอย น ไดอย ในเวลาเม ในเวลาเม อก อกอ ใหเก  ด หน นั นันส นส วนการช วนการช าระหน าระหน โดยประการอ โดยประการอ น ทานว านวาต าตองช   าระ าระ ณ สถานท ซ   งเป งเป นภม มล ลาเนาปั า เนาปัจจบั บันของเ นของเจจาหน   

การช าระหน าระหน   ผดว ด วตถ ตั ถแห แหงหน ง หน    การช าระหน าระหน ผดวั ด วัตถแห แหงหน งหน  จะเข  จะเขาใจว  าอย าอยางไร งไร อธ อธบาย บ าย การช าระหน าระหน ผดวั ด วัตถแห แหงหน งหน ค คอ การช าระหน าระหน แต แตเพ เ พยงบางส ยงบางส วน วน หรอการช อการช าระหน าระหน เป เปนอยาง าง อ นผ นผดไปจากท ดไปจากท จะตองช จ ะตองช าระแก าระแกเจ เจาหน   ตามมาตรา ตามมาตรา 320 แตถาเจ าเจาหน  าหน ยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน อย อยางอ างอ นแทน นแทน    นไปตามมาตรา   ทธ การช าระหน าระหน ท ท ได ไดตกลงกั  น ไวกยอมใช นไวก อ มใช  ไดท าใหหน ใหหน ระงั ระงับส บส   นไปตามมาตรา 321 321 ถาเอาทรั  พย ส   ทธ    ทธ เรยกรองจากบ ย กรองจากบคคลภายนอกหร คคลภายนอกหรอส อส   ทธอย อ ยางอ างอ นใหแทนการช น ใหแทนการช าระหน าระหน ล ลกหน ก หน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดเพ ด เพ อช อช าร ารด   ทธ บกพรองและเพ องและเพ อการรอนส อการรอนส   ทธท ท  านองเดยวกั ยวกับผ บ ผขาย ข าย ตามมาตรา ตามมาตรา 322 ถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นอันไดส น ไดส ง    ง บคคลผ มอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   คคลผช  าระหน าระหน จะตองส จ ะตองส งมอบทรั งมอบทรัพย ตามสภาพท ตามสภาพท เป เปนอย ในเวลาท จะส จะส งมอบ งมอบ  าระหน ตามมาต ตา มมาตรา รา 323 ถาหากช  าระหน ฝ าฝ าฝ นมาตรา 320 321 322 และ 323 ยอมถ อมถอว อวาเป าเปนการช าระหน าระหน  ผดวั ด วัตถ ตถแห แหงหน งหน  2.3.1

การช าระหน าระหน   ล ลาช า ช  าผ าผดเวลา ด เวลา   ยหายใหแก การท ล ลกหน ก หน ช าระหน าระหน ล ลาช า ช  าผดเวลานั ดเวลานัน ลกหน กหนจะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบชดใช ด ชอบชดใช  คาเส าเส   ยหายใหแก เจาหน   เสมอไปหร เสมอไปหรอไม อไม เพราะเหตใด ใด การท ล ลกหน ก หน ช าระหน าระหน ล ลาช า ช  าผดเวลานั ดเวลานัน เป นการไมช าระหน เป าระหน ให ให ต องตามความประสงค  อัอัน   ยหาย แทจร  งแห งแหงม งมลหน   การช าระหน าระหน ล ลาช า ช  าบางกรณ  กทาใหเจ ใหเจาหน   เส เส   ยหาย บางกรณก กไมท ทาใหเจ ใหเจาหน      ยหาย เส   ยหาย ทังน ง น ส สดแลวแต ด แลวแตเวลาท เวลาท ก กาหนดใหช หนดใหช าระหน าระหน นั นันเป นเปนสาระส าคั าคั ญหร ญหรอไม อ ไม ถาไม ถาไมท ทาใหเจ ใหเจาหน    2.3.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

11

  ยหาย   นไหมทดแทนจากล เส   ยหาย เจาหน เจาหน จะเร จะเรยกรองค ย กรองคาส าส   นไหมทดแทนจากลกหน กหน ไม ไมได ได  ฉะนันการช น  การช าระหน าระหน ล ลาช าช  าผ าผดเวลา ด เวลา   คาเส   ยหายใหแก นัน  ลกหน กหน ไม ไมจาเป เป นตองชดใช  าเส   ยหายใหแกเจ เจาหน   เสมอไป เสมอไป การช าระหน าระหน   ผดสถานท ด สถานท    ัญญาซ    อรถยนต แดงมภ ภมล ล าเนาอย า เนาอย จัจังหวัดอ ดรธาน ดรธาน  ทาส  ั ญญาซ   อรถยนตของขาวซ ของขาวซ   งม งมภ ภมล ล าเนาอย า เนาอย     อขายรถยนต กรงเทพมหานคร งเทพมหานคร ปรากฏวาในเวลาท าในเวลาท แดงกั แดงกับขาวตกลงกั บขาวตกลงกั นซ นซ   อขายรถยนตคั คันนั นนัน รถยนตของขาว ของขาว อย ท ท จัจังหวั งหวัดนนทบรรเพราะจ เ พราะจางช างช างซ างซ อมเคร อมเคร องยนต องยนตท ท นั น ัน ขาวจะตองส ขาวจะตองส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหแก  แดง แดง ณ สถานท ใดจ ใดจงจะเป งจะเปนส งมอบโดย งมอบโดยชอบด ชอบดวยกฎหมาย วยกฎห  มาย ให ใหอ างหลั  กกฎหมายประกอบ กกฎหมายประกอบ การช าระหน าระหน ผดสถานท ด สถานท ก กเปนการช าระหน าระหน  ท  ท ไม ไ มตองตามความประสงค  อัอันแทจร น แทจรงแห ง แหงม งมลหน ลหน  ประการหน ง ซ   งมาตรา งมาตรา 324 บัญญั ญญัตเป เ ปนหลักกฎหมายไวว กกฎหมายไววา เม อม อมได ไ ดแสดงเจตนาไว  โดย โดย    งท เฉพาะเจาะจงจะพงช งช าระหน าระหน   ณ สถานท ใดไซร  ใดไซร  หากตองส หากตองส งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   งทานว านวาต าตองส   ง มอบกัน ณ สถานท ซ   งทรั งทรัพยนั นัน ไดอย ไดอย ในเวลาเม ในเวลาเม อก อกอใหเก อ ใหเกดหน ด หน นั นัน  ส วนการช วนการช าระหน าระหน โดยประการ โดยประการ อ นท นทานว านวาต าตองช   าระ าระ ณ สถานท ซ   งเป งเปนภมล ล าเนาปัจจบั บันของเจาหน าหน  ตามอทาหรณ ทาหรณจากขอเท จ ากขอเทจจรงท งท ปรากฏการซ ปรากฏการซ   อขายรถยนต อขายรถยนต ถอว อวาเป าเปนการช าระหน าระหน ท ท จะตอง จ ะตอง    ง และตามขอเท ส งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   และตามขอเทจจรงก งกไมปรากฏว ปรากฏวา แดงกับขาวไดตกลงให บขาวไดตกลงใหส ส งมอบรถยนต งมอบรถยนต    อรถยนต กันท นท ไหนโดยเฉพาะ ไหนโดยเฉพาะ ฉะนันจะตองส น  จะตองส งมอบรถยนต งมอบรถยนตกักัน ณ สถานท ซ   อรถยนตได ได อย   ในเวลาเม ในเวลาเม อไดตก อ ไดตก    อขายกั ลงซ   อขายกัน ดังนั งนัน นายขาวจะ นายขาวจะต ตองส   งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหแก  นายแดง นายแดง ณ สถานท รถยนต รถยนตได ไดอย   ในเวลา ในเวลา    อขายกั ท ตกลงซ ตกลงซ   อขายกัน ค คอจั อ จังหวัดนนทบร 2.3.3

การช าระหน าระหน   กลายเป กลายเป นพนว นวส  ัย ลกหน ก หน ไม ไมช าระหน าระหน อาจเป อาจเปนเพราะล กหน กหน ไม ไมสามารถช าระหน าระหน ได ได  เพราะการช าระหน าระหน  1. การท ล   ัย กลายเปนพนว นวส  ั   ัย อาจเปนเพราะทรัพย อัอันเป 2. การช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั นเป นวัตถท ท ใช ใช  ช าระหน าระหน ได ไดส ญหาย ญหาย   ทธ หรอถ อถกท กทาลายไป อาจเปนเพราะกรรมส   ทธ ในทรั ใ นทรัพยได ไดโอนไปจากล  กหน กหน  หรอม อมกฎหมายหามโอน กฎหมายหามโอน ทรัพย พยหร หรอล อลกหน กหน กลายเป กลายเปนคนไมสามารถช สามารถช าระหน าระหน ได ได    ัยนั   ัยทั 3. การช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยนันอาจกลายเป นอาจกลายเปนพนว นวส  ั ยทังหมดหร งหมดหรอบางส อบางส วน วน   ัยเป 4. การช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเป นเพราะความผ นเพราะความผดของล ดของลกหน กหน  ซ  ซ   งล งลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ   ัยเป 5. การช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเป นเพราะเหตอ อ นไม นไมใช ใช ความผ ความผดของล ดของลกหน กหน   และลกหน กหน ไม ไม ตองรั  บผ บผดชอบ ด ชอบ 2.4

เหตท ท ท  าให าใหการช การช าระหน าระหน   กลายเป กลายเป นพนว นวส  ัย    ัยม เหตท ท ท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยมอะไรบาง อะไรบาง    ัยม เหตท ท ท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยมอย อย หลายเหตค คอ   ัญญาขายบาน 1. ทรัพย พยอัอันเป นเป นวัตถ ตถท ท ใช ใช  ช าระหน าระหน ได ไดส ญหายหร ญหายหรอถ อถกท กทาลายไป เช น ทาส  ั ญญาขายบาน ขายรถยนต บ  บานและรถยนต  ถถกไฟไหม ก ไฟไหม   ทธ      นท   ัญญาจะ 2. กรรมส ทธ ในทรั ใ นทรัพย พยส   นท จะใช จะใช  ช าระหน าระหน  ไดโอนหล  ดมอไปจากล ดม อไปจากลกหน กหน  เช น ทาส  ั ญญาจะ  ส ัญญา ขายท ดน แตหลั หลังจากท งจากทา  ั ญญา ท ดนถ น ถกเจาหน ก เจาหน ยยดเอาไปขายทอดตลาด ดเอาไปขายทอดตลาด   ัญญาจะขายขาวออกนอก 3. มกฎหมายออกมาห กฎหมายออกมาหามโอนทรั ามโอนทรัพยท ท จะใช จะใช  ช าระหน าระหน  เช น ทาส  ั ญญาจะขายขาวออกนอก   ัญญาแลวม ประเทศ ทาส  ั ญญาแลวมกฎหมายออกมาหามน กฎหมายออกมาหามนาขาวออกนอกประเทศ ขาวออกนอกประเทศ   ัญญาจะไปรองเพลง 4. ลกหน กหน เป เป นคนไมสามารถจะช าระหน าระหน ได ได  เช น ทาส  ั ญญาจะไปรองเพลง แตต ตอมาล อ มาลกหน กหน  กลายเปนใบไม ไมสามารถจะรองเพลงได สามารถจะรองเพลงได   ัยได นอกจากกรณดังกล งกลาวแลวอาจม า วแลวอาจมเหต เหตอ อ นท นท ท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ย ได 2.4.1

การช าระหน าระหน   กลายเป กลายเป นพนว นวส  ัยเพราะพฤตการณ การณซ   งล งลกหน กหน   ตองรั อ งรับหน บหน     ัญญารองเพลงในไนต หมท ทาส  ั ญญารองเพลงในไนตคลั คลับแห บแหงหน ง กอนถ อนถงก งกาหนดจะไปรองเพลง องเพลง หมขั ขับรถยนต บรถยนต ชนกับราวสะพานโดยประมาทจนเป บราวสะพานโดยประมาทจนเปนเหต ให ใหหม  บาดเจ บาดเจบสาหัส ปากเบ ยว ยว ไมสามารถจะรองเพลง ามารถจะรองเพลง   ัญญา ไดตามส    ั ญญา หมจะหล จะหลดพ ดพนจากการช น จากการช าระหน าระหน หร หรอไม อไม ให  ใหยกหลั  กกฎหมายข กกฎหมายข นมาประกอบ นมาประกอบ  าระหน   ัยจะท มาตรา 218 บัญญัต ญั ตเป เ ปนหลักกฎหมายไวว กกฎหมายไววา ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยจะทาได   นไหม เพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งล งลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบไซร ด ชอบไซร ทานว านวาล าลกหน กหน จะตองใช จ ะตองใช  คาส าส   นไหม   ยหายอย ทดแทนใหแก ทดแทนให แกเจ เจาหน   เพ เพ อค อคาเส าเส   ยหายอยางใด างใด ๆ อันเกดแก ดแกการไม การไมช าระหน าระหน นั นัน 2.4.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

12

ตามอทาหรณ ทาหรณ หมขั ขับรถยนต บรถยนตไปชนราวสะพานโดยประมาท ไปชนราวสะพานโด ยประมาท เป เป นเหตให ใหหม  ได ไดรั บบาดเจ บบาดเจบ   ัญญา   ัยจะท สาหัส ปากเบ ยวไม ยวไมสามารถรองเพลงได สามารถรองเพลงไดตามส ตามส  ั ญญา การช าระหน าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั ยจะทาไดเป ไดเปน เพราะความผดของหม ดของหมท ท ขั ขับรถยนต บรถยนตประมาท ประมาท หม ไม ไมหล หลดพ ดพนจากการช น จากการช าระหน าระหน  แตเน เน องจากหม องจากหมไม ไมม ทางจะช าระหน าระหน ให ใหได  เพราะตนเองกลายเป  นคนไรความสามารถจะช คนไรความสามารถจะช าระหน าระหน ได ได  เจาหน   ได ไดแต  เร เรยก ยก   นไหมทดแทนความเส   ยหายอั   ยหายค เอาคาส าส   นไหมทดแทนความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน เท เทานั านัน ถาไนต  คลับเส คลั บเส   ยหายคด   ัญญา   ยหาย เปนเงนไดเท น ไดเทาใดในการท าใดในการท หม หมไปรองเพลงไม ไ ปรองเพลงไมได ไดตามส    ั ญญา ไนตคลั คลับก บกเรยกรองเอาเง ย กรองเอาเงนค นคาเส าเส   ยหาย จานวนดังกล งกลาวไดจากหม า วไดจากหม การช าระหน าระหน   กลายเป กลายเป นพนว นวส  ัยท    งหมดหร งหมดหร ั อบางส วน อบางส วน  าระหน   ัยแต ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยแตเพ เพยงบางส ยงบางส วน ว น เจาหน เจาหน จะไม จะไมรัรับช บช าระหน าระหน ในส ในส วนท วนท ยัยังเป งเป น   ัยจะท   ัยทั วส  ั ยจะทาไดนั ไดนัน ได ไดหร  อไม อไม และแตกต  และแตกตางกั างกับการเป บการเปนพนว พนวส  ั ยทังหมดอย งหมดอยางไร างไร  าระหน   ัยแต ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยแตเพ เพยงบางส ยงบางส วน ว น เจาหน เจาหน จะไม จะไมรับช บช าระหน าระหน ในส ในส วนท วนท เป เป น   ัยจะท วส  ั ยจะทาไดนั ไดนันไดหร น ไดหรอไม อไม  มาตรา 218 วรรคสองบัญญัต ญั ตเป เ ปนหลักกฎหมายไวว กกฎหมายไววา ในกรณท ท การ การ   ัยแต   ัยจะท ช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยแตเพ เพยงบางส ยงบางส วน ว น ถาหากว ถาหากวาส าส วนท วนท ยัยังเป งเป นวส  ั ยจะทาไดนั ไดนัน  แลวและเร แลวและเรยก ยก   นไหมทดแทนเพ   ยทั คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการไม อการไมช าระหน าระหน เส เส   ยทังหมดท งหมดทเด เดยวก ย วกได   ัยทั ตามหลักกฎหมายดั กกฎหมายดังกล งกลาว า ว ถาการช ถาการช าระหน าระหน การเป การเปนพนว พนวส  ั ยทังหมดถ งหมดถอเท อเทากั ากับว าไม าไมม มการ การ ช าระหน าระหน   และเจาหน และเจาหน จะเร จะเรยกรองให ย กรองใหช ช าระหน าระหน ไม ไมได ได  เพราะทรัพย ท ท เป เปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไม ไมม มอย อ ย แล แลวหร  อ บคคลท คคลท จะช จะช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนผไม ไ มสามารถจะช สามารถจะช าระหน าระหน ไม ไ ม ไ ด  ด  เพราะทรัพยท ท เป เปนวัตถ ตถแห แหงหน ไม ไมม มอย อ ย    ทธ แลวหร  อบ อบคคลท คคลท จะช จะช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนผไม ไ มสามารถจะช สามารถจะช าระหน าระหน ได ได  เจาหน   ม มส   ทธจะเร จ ะเรยกรองเอาค ย กรองเอาคา   นไหมทดแทนเพ   ยหายอั  าระหน ส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน ได ไดเท  านั านัน แตถาหากการช  าระหน    ัยบางส   ัยจะท กลายเปนพนว นวส  ั ยบางส วน วน และส วนท วนท ยัยังเปนวส  ั ยจะทาไดเป ไดเปนอันไรประโยชน ประโยชนแก แกเจ เจาหน    เจาหน   จะ จะ   ัยอย   นไหมทดแทนเหม ไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน ในส ในส วนท วนท ยัยังเป งเปนวส  ั ยอย นัน และเรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนเหมอนดั อนดังว งวาไม าไมม มการ การ   ัยจะไดทั ช าระหน าระหน ได ได  แตถาเจ าเจาหน  าหน ยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน บางส บางส วนท วนท ยัยังเป งเปนวส  ั ยจะไดทังท งท ไร ไร ประโยชน  แกเจ แก เจาหน      ทธ   ยไหมทดแทนความเส   ยหายอั เจาหน   ก กทาไดแต ไดแตม มส     ทธเร เ รยกค ยกคาเส าเส   ยไหมทดแทนความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไม ช าระหน าระหน ให ให ต อง    นไหมทดแทนความเส   ยหายเหม    ตามประสงคอัอันแทจร น แทจรงแห ง แหงมลหน ลหน ได ได  แต แตเร เ รยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนความเส ยหายเหมอนดั อนดังไม งไม   ยเลยไม ช าระหน าระหน เส เส   ยเลยไมได ได    ทธ   ัยจะท   ัยจะท เจาหน   ม มส   ทธไม ไ มรัรับช บช าระหน าระหน บางส บางส วนท วนท ยัยังเปนวส  ั ยจะทาไดนั ไดนัน ส วนท วนท ยัยังเปนวส  ั ยจะทาได   ทธ   นไหม ตองไร องไรประโยชน  ประโยชนแก แกเจ เจาหน า หน ถาไม  ไร ไรประโยชน  เจาหน เจ   ตองรั  บช บช าระหน าระหน  แต แตก ก มส   ทธ เร เ รยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหม   ยหายอั ทดแทนคาเส าเส   ยหายอันเกดจากการช ดจากการช าระหน าระหน ไม ไมตองตามความประสงค  อัอันแทจร จรงแห งแหงม งมลหน ลหน ได ได  2.4.3

การช าระหน าระหน   กลายเป กลายเป นพนว นวส  ัยเพราะพฤตการณ การณซ   งล งลกหน กหน    ไมตองรั อ งรับผ บผด  าระหน   ัยเพราะพฤต    งเก ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเกดข ดข นภายหลั น ภายหลังท งท ได ไดก อ หน  จะถ  จะถอไดเสมอไปหร อ ไดเสมอไปหรอไม อไมววาล าลกหน กหน เป เปนอันหล นหลดพ ดพนจากการช น จากการช าระหน าระหน นั นัน  าระหน   ัยเพราะ มาตรา 219 บัญญัต ญั ตเป เ ปนหลักกฎหมายไวว กกฎหมายไววา ถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเพราะ พฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเก งเกดข ดข นภายหลั น ภายหลังไดก ง ไดกอหน อหน  และซ   และซ   งล งลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบนั ด ชอบนันไซร ท น ไซร ท าน าน  าระหน วาล าลกหน กหน เป เป นอันหล นหลดพ ดพนจากการช  าระหน นั นัน   ัย ลกหน ตามอทาหรณ ทาหรณ แมการช   าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั กหน ก กไมหล หลดพ ดพนจากการช น จากการช าระหน าระหน เสมอ เสมอ   ัยเพราะพฤต    งเก ไป ถาการช ถาการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยเพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเกดข ดข นภายหลั น ภายหลังท งท ได ไดก อหน อหน   าระหน ลกหน กหน จะหล จะหลดพ ดพนจากการช  าระหน   พฤตการณ การณนันต นตองเป  นพฤตการณ การณซ   งจะโทษล งจะโทษลกหน กหน ไม ไมได ไดหร  อ  าระหน   ัย เพราะพฤตการณ เปนพฤตการณ การณท ท ล ลกหน ก หน ไม ไ ม ตองรั  บผ องรั บผดชอบ ด ชอบ แตถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั การณ อันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเก งเกดข ดข นภายหลั น ภายหลังไดก ง ไดกอหน อหน   เปนพฤตการณ การณซ   งจะโทษล งจะโทษลกหน กหน ได ไดหร  อซ อซ   งล งลกหน กหน ตอง   าระหน รับผ บผดชอบแลว ด ชอบแลว ลกหน กหน หาหล หาหลดพ ดพนจากการช  าระหน ไม ไม 2.4.4

ลกหน กหน   ตกเป ตกเป นคนไมสามารถจะช สามารถจะช าระหน าระหน    ได มาตรา 219 วรรคสอง บัญญัต ญั ตวว า ถ าภายหลั  งท งท ได ไดก อหน อหน ข นแลวนั น แลวนัน ลกหน กหน กลายเป กลายเปนคนไม สามารถจะช าระหน าระหน ได ไดไซร  ทานให านใหถถอเสม อ เสมอนว อนวาเป าเปนพฤตการณ การณท ท ท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน ตกเป ตกเปนอันพ นพน   ัยนั วส  ั ยนัน ฉะนัน จะเข จะเขาใจไดว าใจได  วาอย าอยางไร างไร ท มาตรา มาตรา 219 วรรคสองบัญญัต ญั ตวว  า ถาภายหลั ถาภายหลังท งท ได ไดก อหน อหน ข นแลวนั น แลวนัน ลกหน กหน กลายเป กลายเปนคน ไมสามารถจะช สามารถจะช าระหน าระหน ได ไดไซร  ทานให านใหถถอเสม อ เสมอนว อนวาเป าเปนพฤตการณ การณท ท ท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน ตกเป ตกเปนอัน   ัยฉะนั พนว  ส  ั ยฉะนัน หมายความวาพฤต าพฤตการณ การณอย อยางหน างหน งท งท กฎหมายถ กฎหมายถอว อวาเท าเทยบเท ยบเทากั บการช บการช าระหน าระหน ตก ตก 2.4.5

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

13

   ัยม  าระหน เปนพนว พนวส  ั ยมผลใหล ผ ลใหลกหน กหน หล หลดพ ดพนจากการช  าระหน ค คอพฤต อ พฤตการณ การณท ท ล ลกหน ก หน กลายเป กลายเปนคนไมสามารถ ช าระหน าระหน ได ได ภายหลั  งท ได งท ไดก อหน อหน ข นแลวค น แลวคอ ขณะกอหน อหน  ลกหน กหน สามารถช สามารถช าระหน าระหน ได ได  แตภายหลั ภายหลังก งกอ หน ม มพฤต พ  ฤตการณ การณท ท ท ทาใหล ใหลกหน กหน ไม ไมสามารถช าระหน าระหน ได ได  หน ท ท ล ลกหน ก หน กลายเป กลายเป นคนไมสามารถช สามารถช าระหน าระหน  จะตองเป จะต องเป นหน อัอันมวัวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนการกระทาของตัวล วลกหน กหน เอง เอง พฤตการณ การณท ท ล ลกหน ก หน กลายเป กลายเปนคน ไมสามารถท สามารถท จะช จะช าระหน าระหน ได ไดน   ลกหน กหน จะหล จะหลดพ ดพนจากการไม น จากการไมช าระหน าระหน  ตองเป องเป   นพฤตการณ การณท ท จะโทษ จะโทษ ลกหน กหน ไม ไมได ไดหร  อท อท ล ลกหน ก หน ไม ไ ม ตองรั  บผ องรั บผดชอบ ดชอบ แตถาเป  นพฤตการณ การณท ท จะโทษล จะโทษลกหน กหน ได ไดหร  อท อท ล ลกหน ก หน  จะตองรั จะต องรับผ บผดชอบแลว ด ชอบแลว ลกหน กหน ก กหาหลดพ ดพนจากการไม  ช าระหน าระหน ไม ไม แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  2  2 กฎหมายกาหนดหลั าหนดหลักเกณฑ กเกณฑทั ท ัวไปในเร วไปในเร องเวลาจะพ องเวลาจะพงช งช าระหน าระหน ของล ของลกหน กหน ไว ไวค อ (ก) ถาเวลาอั ถาเวลาอันพ นพง ช าระหน าระหน ได ไดก าหนดไว าหนดไวแน  นอนตามวั นอนตามวันแห นแหงปฏ งปฏทน หน นั นันย น ยอมถ อมถงก งกาหนดตามตามวั าหนดตามตามวันท นท ท ท ได ไ ดตกลงกั  น ไว  (ข) นไว  ถาม  พฤต พฤตการณ การณพอจะอน พอจะอนมานไ มานได ดว าหน าหน ถถงก ง กาหนดเม าหนดเม อใด อใด กาหนดเวลาช าหนดเวลาช าระหน าระหน จะตองเป จ ะตองเปนไปตามท พ พงอน งอนมาน มาน ไดนั น (ค (ค) ถาเวลาอั  นพงช นพ งช าระหน าระหน ม มได ไดก าหนดไ าหนดไววตามวั  นแหงปฏ นแห งปฏท ทน เจาหน เจาหน ยยอมเร อมเรยกใหล ยกใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ได  โดยพลันและล นและลกหน กหน ยยอมช อมช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน   ได ไดโดยพลั  นดจกั นด จกัน  นขาวไป นขาวไป 10,000 บาท เม อวั อวันท นท  1   1 มกราคม 2524 กาหนดใช าหนดใช  เงนก น กค นภายใน น ภายใน 1 ป ขาวจะ 2. แดงกเง เรยกใหแดงช ย กใหแดงช าระเง าระเงนค นคนไดเม น ไดเม อใดและแดงจะช อใดและแดงจะช าระเง าระเงนค นคนใหข น ใหขาวได าวไดเม   อใด อใด คาตอบ  าระเงนค นคน า   ตอบ   แดงจะช าระเง ใหแก  ขาว ขาวไดก อนวั อนวันท นท   1 มกราคม 2525 แตขาวจะเร ขาวจะเรยกใหแดงช ยกใหแดงช าระเง าระเงนค นคนก นกอนวั อนวันท นท   1 มกราคม 2525 ไมได ได  ม สรอยคอมกจาก กจาก นาง ข เพ อใส อใส ไปงานเล ไปงานเล ยงส ยงส งผ ง ผว าราชการจั าราชการจังหวั งหวัด ในวันท นท  10 3. นาง ก ขอยมสรอยคอม กรกฎาคม เม อพ อพนก  าหนดงานเล าหนดงานเล ยงส ยงส งแลว ง แลว นาง ข ทวงสร ทวงสรอยคอม  กโดยใหนาง กโดยใหนาง ก คนสรอยไข น สรอยไขม มกแก กแกนาง นาง ข ภายในวันท นท   20 กรกฎาคม ครบกาหนด าหนด นาง ก กยัยังไม งไมค คนสรอยไข น สรอยไขม มกใหนาง ก ใหนาง ข ดังนั งนันนาง นนาง ก ผดนั ดนัดไม ดไม ช าระหน าระหน เม เม อใด อใด คาตอบ อวันท นท  20  20 กรกฎาคม า   ตอบ เม อวั บรถยนตชน ชน ข โดยประมาทเปนเหตให ให ข  ได ไดรั บบาดเจ บบาดเจบสาหั บสาหัสเม สเม อวั อวันท นท  5  5 เมษายน 2524 ข จะ 4. ก ขับรถยนต   นไหมทดแทนจาก ฟองเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจาก ก ไดตั งแต งแตเม เม อใด อใด คาตอบ ฟองรองเร  ยกไดตั ย กไดตังแต ง แตวัวันท นท   5 เมษายน า   ตอบ ข ฟ 2524   ังคโลกจากนายก   นค สด ขอย ข อยมชามส มชามส  ั งคโลกจากนายกต ต เพ อไปโชว อไปโชวในงานแสดงส ในงานแสดงส   นคา กาหนดส าหนดส งค งคนในวั นในวันท นท  11 5. นายสวัสด   ังคโลกแตก ธันวาคม นวาคม 2524 ครบกาหนดนายสวั าหนดนายสวัสด สด ผ ผ ดนั ดนัดไม ดไมส งค งคน ตอมาอ อมาอก 10 วัน นายสวัสด สด ท ทาชามส า ชามส  ั งคโลกแตก   ยดอกเบ ดังน งน  นายสวั   นายสวัสด สด จะตองเส จ ะตองเส   ยดอกเบ ยอั ยอัตราเท ตราเทาไร าไร คาตอบ  ตรารอยละ 7 คร งต งตอป อป ตังแต ง แตวัวันท นท  11   11 ธันวาคม นวาคม า   ตอบ  อัตรารอยละ 2524  นนายม นนายมไป ไป 50,000 บาท กาหนดใช าหนดใช  คนในวั นในวันท นท  5 ธันวาคม นวาคม 2523 กรณต ตอไปน อไปน ท ท ถ อว อ วา 6. นายมากเง   เจาหน   ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัดค ดคอ นายมานาเงน 50,000 บาท ไปชาระใหนายม าระใหนายมในวั ในวันท นท  5   5 ธันวาคม นวาคม 2523 แตนายม นายม ไมยอมรั ยอมรับอ บอางว  าจะเด าจะเดนทางไปต นทางไปตางจั างจังหวั งหวัดในขณะนั ดในขณะนัน นาเงนไปฝากธนาคารไม นไปฝากธนาคารไมทันและท นและท บานก  ไม ไมม มท ท   เก เ กบ รักษาเง กษาเงน   ัญญาขา าส  ั ญญาขายข ยขาวแก  นาย นาย ข จานวน านวน 1,000 กระสอบ ราคากระสอบละ 500 บาท ตอมา อมา ก ไม 7. ก ทาส   ั   ัญญาแก   ั   ัญญาแ สามารถส งมอ มอบข บขาวสารตามส  ญญาแก ข   ข เพราะภายหลังท งทาส าส ญญาแล ลว ราคา ราคาข ขาวสารแพงข   นถ นถงกระสอบละ งกระสอบละ 2,000 บาท ดังน งน   ก จะต จะตองรั  บผ บผดต ดตอ ข หรอไม อไม คาตอบ  บผ บผดต ดตอ ข เพราะร เพราะราคาข าคาขาวสารแพงข   น า   ตอบ ก ตองรั   ัย ผดปกต ดปกต ไม  ไมเป เปนเหตให ใหการช   าระหน าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั    อน อน าตาลจาก ข 2 กระสอบ ถงก งกาหนดส าหนดส งมอบ งมอบ ข นนาขาวสาร  2 กระสอบไปส งท งท บานของ  ก แต 8. ก ซ ก ไมอย อย  ค. ภรรยาของ ก อย บาน  รับข บขาวสาร าวสา  ร 2 กระสอบไว กระสอบไว  ตอมา อมา ก กลับมาบาน บมาบาน ค บอก ก วา ข เป เป นคน น า ขาวสาร ขาวสาร 2 กระสอบมาส งให ก ง ให ก ไมววาอะไร า อะไร ให ค ให ค ใช  ขาวสารดั  งกล งกลาวห าวหงรั งรับประทานได บประทานไดดั งน งน  ก   ก จะเรยกให ยกให ข ส งมอบน งมอบน าตาล 2 กระสอบใหแก  ตนอ ตนอกไดหร ก ไดหรอไม อไม คาตอบ ยกให ข ส งมอบน งมอบน าตาลอ าตาลอกไม กไมได ได เพราะ  า   ตอบ จะเรยกให ข     ั  ั     ตามพฤตการณ การณเป เปนท แน แนชดว ดวา ก ยอมรับข บขาวสารแทนการส  งมอบน าตาล งมอบน าตาล หน การส การสงมอบน งมอบน าตาลใหระงั  บแลว บ แลว  าระหน   ัยเพราะพฤต    งเก  าระหน กลายเป กลายเป นพนว  ส  ั ยเพราะพฤตการณ การณอัอันใดอั นใดอันหน นหน งซ งซ   งเกดข ดข นภายหลั นภายหลังท งท ได ไดก อหน อหน จะ จะ 9. ถาการช  าระหน ถอไดเสมอไปหร อ ไดเสมอไปหรอไม อไมววาล าลกหน กหน เป เป นอันหล นหลดพ ดพนจากการช  าระหน นั นัน คาตอบ  อเช นนั นนันท นทกกรณ กกรณเสมอไป เสมอไป า   ตอบ   จะถอเช    ัยนั ไมได ได  เพราะการช าระหน าระหน กลายเป กลายเป นพ นพนว นว  ส  ั ยนันเม น เม อไม อไมใช ใช ความผ ความผดของของล ดของของลกหน กหน  ลกหน กหน จจงจะหล งจะหลดพ ดพนจาก   าระหน   ัยในระหว การช าระหน าระหน  ถาเป าเป   นควา นความผ มผดของล ดของลกหน กหน  ลกหน กหน ก กไม ไ มหล หลดพ ดพน แตถาการช  าระหน กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยในระหวาง าง  าระหน ผดนั ดนัด แมจะไม แมจะไมใช ใช ความผ ความผดของล ดของลกหน กหน  ล  ลกหน กหน ก กไม ไ มหล หลดพ ดพนจากการช  าระหน     อเส   ยง   ัญญาจางเสร  ข ให ใหวาดภาพตั  ว ก เพราะ ข เป เป นช างวาดฝ างวาดฝมอด อ ดและม และมช   อเส   ยง ทาส าส  ั ญ ญาจางเสรจแลว จ แลว ยัง 10. ก จาง ไมทั ทันวาดภาพให ก นวาดภาพให ก ข ไดขั ไดขับรถยนต บรถยนตไปชนกั ไปชนกับรถยนต บรถยนตของผ ของผอ  นโดยประมาท นโดยประมาท เปนเหตให ใหรถยนต  ของ ของ ข ควา ข ไดรั ไดรับบาดเจ บบาดเจบสาหั บสาหัสต สตองตั  ดแขนขวาท ดแขนขวาท ง ซ   งเป งเปนแขนท   ข จะตองใช จะตองใช  วาดภาพ ข จงกลายเป งกลายเปนคนท ไม ไม สามารถจะช าระหน าระหน ค คอวาดภาพให  อ วาดภาพให  ก ได ดังน งน   ข จะต จะตองรั  บผ บผดชอบต ด ชอบตอ ก หรอไม อไม คาตอบ  ดชอบ ดชอบ า   ตอบ ข ตองผ   ัยเพราะความผ เพราะการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว  ส  ั ยเพราะความผดของ ดของ ข เอง 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

14

หนวยท วยท   3 การไมช าระหน าระหน   ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของตั ดของตัวแทน วแทน หรอบ อบคคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน เสม เสมอนดั อนดัง วาเป าเปนความผดของตนเอง ดของตนเอง 2. มหน หน บางประเภทท บางประเภทท เจ เจาหน   บั บังคับช บช าระ าระ โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพาะเจาะจงได  ส วนหน วนหน บางประเภทบังคั บางประเภทบั งคับ ช าระโดยเฉพาะเจาะจงไม าระโดยเฉพาะเจาะจงไม ได ได       ทธ   ทธ 3. เปนส ทธของเจาหน ข องเจาหน ท ท บั บังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงหร โดยเฉพาะเจาะจงหรอไม อไมก ก  ไ ด เจาหน   ม มส   ทธท ท   บั บังคั งคับ   นไหมทดแทนอย ช าระหน าระหน ได ไดเฉพาะเจาะจงหร  อเร อเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนอย างใดอย างใดอยางหน างหน งหร งหรอทั อทั งสองอย งสองอยางเลยก างเลยกได   ยหายค   นไหมทดแทนเพ   ยหาย 4. การเรยกเอาค ยกเอาคาเส าเส   ยหายคอการเร อการเรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหาย เช นท นท  ตามปกตยยอมเก อ มเกดข ดข นแต น แตการไม การไมช าระหน าระหน    ยหายเจาหน 5. กรณท ท เจ เจาหน   ม มส วนในการกระท วนในการกระทาความผ ด ซ   งก งกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายเจาหน จะเร จะเรยกค ยกคา   นไหมทดแทนไดมากน   ั   ัยพฤต ส   นไหมทดแทนไดมากนอยเพ อยเพยงใดตองอาศ ยงใดตองอาศ ยพฤตการณ การณเป เป นประมาณ นประมาณ ขอส   าคั าคัญก ญกคอว อ วาความ าความ   ยหายไดเก เส   ยหายไดเกดข ด ข นเพราะฝ น เพราะฝ ายไหนเป ายไหนเป นผ นผก อย อย งหย ง หยอนกว อนกวากั ากันเพ ยงใด ยงใด   ยหายอย 6. การท เจ เจาหน   ไม ไมเต เตอนล อนลกหน กหน ถงอั ง อันตรายแหงการเส งการเส   ยหายอยางรายแรงผ า งรายแรงผดปกต ดปกต หรอละเลย อละเลย ไมบ บาบัดปั ดปัดปองหรอบรรเทาความเส อบรรเทาความเส  ยหายไดถ ยหายไดถอเป อเปนความผดอย ดอยางหน งของเจาหน งของเจาหน ซ   งจะตองเฉล ง จะตองเฉล ย ความรับผ บผดกั ดกับเจาหน บ เจาหน ดวย  1.

ความรับผ บผดชอบของล ดชอบของลกหน กหน   เพ เพ อคนท อ คนท ให ใหช   าระหน าระหน    1. ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของตั ดของตัวแทนของตนและของบ วแทนของตนและของบคคลท คคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน  กหน ตองรั  บผ บผดชอบแมกระทั ด ชอบแมกระทั งเพ งเพ อกลฉอฉลหร อ กลฉอฉลหรอความประมาทเล อความประมาทเลนเล นเลออย ออยางร า งรายแรงของ ายแรงของ 2. ลกหน ตัวแทนของตนหร วแทนของตนหรอของบ อของบคคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน  หากม  หากมขอตกลงท   ท ทากันไวล น ไวลวงหนา ว งหนา 3.1

ขอบเขตของตัวแทนและผ วแทนและผท   ใช ใ ช  ช าระหน าระหน    มาตรา 220 บัญญัต ญั ตวว าล าลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ดชอบในความผดของตั ดของตัวแทนแห วแทนแหงตน งตน กับทั บทังของ งของ บคคลท คคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน โดยขนาดเสมอกั โดยขนาดเสมอกันว นวาเป าเปนความผดของตนเองฉะนั ดของตนเองฉะนั นท นทานเขาใจ า นเขาใจ อยางไรใหอธ างไรใหอธบาย บ าย กรณใดก ใดกตามท ล ลกหน ก หน ตองรั  บผ บผดชอบเพราะพฤต ด ชอบเพราะพฤตการณ การณท ท จะโทษล จะโทษลกหน กหน ได ไดแล  ว หากลกหน กหน  ไดใช    คนอ นท นทาแทน ความผ ความผดของผ ด ของผท  ล ลกหน ก หน ใช ใช  นันก น  กเสมอกั บเป บเปนความผดของตนเอง ดของตนเอง ลกหน กหน จะตอง จ ะตอง รับผ บผดชอบ ด ชอบ ทังน งน เพราะกฎหมายมาตรา เพราะกฎหมายมาตรา 314 บัญญั ตให ใ หบ คคลภายนอกทาการช าระหน าระหน ได ได  คาวา   ัญญาตั   ัญญาซ ตัวแทนนั วแทนนันม นมความหมายตามท ความหมายตามท มาตรา มาตรา 797 บัญญัต ญั ตไว ไ วว า อันว นวาส าส  ั ญญาตัวแทนนั วแทนนัน คอส อส  ั ญญาซ   ง บคคลคนหน คคลคนหน งเร งเรยกว ยกวาตั าตัวแทนม วแทนมอ อานาจทาการแทนบคคลอกคนหน กคนหน งเร งเรยกว ยกวา ตัวการ วการ และตกลงจะ   ัดหร ทาการดังนั งนัน อันความเป นความเป นตัวแทนนั วแทนนัน จะเปนโดยแตงตั งตัง แสดงออกช  ั ดหรอโดยปร อโดยปรยายก ยายกยอมท อ มทา ได  ตัวแทนของล วแทนของลกหน กหน ตามมาตรา ตามมาตรา 220 นัน จะตองเป จะตองเปนตัวแทนของล วแทนของลกหน กหน ในการไปช ในการไปช าระหน าระหน  ถา ไมได ไดเป  นตัวแทนในการช วแทนในการช าระหน าระหน  ลกหน กหน ก กไมตองรั  บผ องรั บผด ส วนบ วนบคคลท คคลท ใช ใช  ในการช าระหน าระหน นันจะเป น  จะเปน บคคลใดๆ คคลใดๆ กไดไม ดไมจากัด แตม มหน หน บางประเภทท บางประเภทท ตั ตังตั ง ตัวแทนหร วแทนหรอใช อใ ช  ใหบ คคลอ คคลอ นไปช นไปช าระหน าระหน แทน แทน ไมได ได  ลกหน กหน จะตองปฏ จ ะตองปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ดวยตนเอง  เพราะเปนเร องเก องเก ยวกั ยวกับความไววางใจ บความไววางใจ หรอ ตองการค  ณสมบัตพ ณสมบั พ  เศษเฉพาะตั เ ศษเฉพาะตัว เช นจ นจางช   างมาวาดภาพ างมาวาดภาพ จางนั างนักร กร องมาร องมารองแพลง  องแพลง เป เป นตน 3.1.1

พฤตการณ การณท ต  วแทนและผ วั แทนและผท   ใช ใ ช  ในการช ในการช าระหน าระหน   จะต จะตองรั อ งรับผ บผด และลกหน กหน    ไม ตองรั อ งรับผ บผดชอบเพ ด ชอบเพ อกลฉ อกลฉอฉลหร อฉลหรอความประมาทเล อความประมาทเลนเล นเลออย ออยางร างรายแรงของตั ายแรงของตัวแทน วแทน หรอ ของผท   ใช ใ ช  ในการช ในการช าระหน าระหน     ั   ัญญาขายแร   ัญญาว 1. นายแดงทาส ญญาขายแรดบ บ ก 500 ตัน ใหแก ใหแกนายด นายดา โดยมขอส    ั ญญาวานายแดง   ัญญาซ    อขายแร จะตองส จะตองส งมอบแร งมอบแรด ดบ บ  กซ กซ   งอย งอย จัจังหวั งหวัดภ ดภเก เกตใหแก ใหแกนายด นายดาท าท กร กรงเทพฯ งเทพฯ ในส  ั ญญาซ   อขายแรดบ บ ก ระหวางคนทั างคนทังสองม งสองมขอตกลงกั  นวา นายแดงจะจางนายเข นายแดงจะจางนายเขยวเป ยวเปนผขนส ข นส งแร งแรด ดบ บกใหแก ก ใหแกนายด นายดาตาม าตาม   ัญญา   ยหายใดๆ    อขายกั ส  ั ญญา และยังตกลงกั งตกลงกันไว น ไวดวยว  า ถาม  ความเส ความเส   ยหายใดๆ เกดข ดข นแก น แกแร แรด ดบ บ  กท กท ซ   อขายกัน ไมววาจะ าจะ เก เกดข ด ข นเพราะการกระท น เพราะการกระทาของนายแดงหร อของนายเข อของนายเขยว ย ว แลวนายแดงจะไม แลวนายแดงจะไมรับผ ดชอบต ดชอบตอนายด า    น ปรากฏวานายด   ัญญา ทังส งส   านายดาไม าไมได ไดรั บแร บแรด ดบ บ  กจากนายแดงตามส กจากนายแดงตามส  ั ญญา เพราะนายเขยวขายแร ยวขายแรดบ บ กท กท ขน ขน   ยประการหน มาใหแก มาใหแกนายขาวแลวเบ นายขาวแลวเบยดบั ยดบังเอาเง งเอาเงนท นท ขายไดไปเป ขายไดไปเป นประโยชนของตนเส ของตนเส   ยประการหน ง หรอมาก อมาก    ังของนายแดงอ เพยงขายแร ยงขายแรดบ บ กใหแก ก ใหแกนายเหล นายเหลองตามค องตามคาส  ั งของนายแดงอกประการหน กประการหน ง ทังสองประการน งสองประการน นายดา   นไมทดแทนจากนายแดงอ จะฟองเรยกค ยกคาส าส   นไมทดแทนจากนายแดงอ กประการหน กประการหน ง ทังสองประการน งสองประการน นายด นายดาจะฟ าจะฟองเรยกค ยกคา 3.1.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

15

  นไหมทดแทนจากนายแดงเพ    ยหายอั ส   นไหมทดแทนจากนายแดงเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดแก ดแกการกระท การกระทาของนายเขยวได ของนายเขยวไดหร หรอไม อไมเพราะ เพราะ เหตใด ใด ตามหลักทั กทั วไปในมาตรา วไปในมาตรา 220 ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของตั ดของตัวแทนแห วแทนแหงตนหร งตนหรอ ของบคคลท คคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน โดยขนาดเสมอกันว โดยขนาดเสมอกั นวาเป าเป นความผดของตนเองฉะนั ดของตนเองฉะนัน และถา และถา เจาหน   ล ลกหน ก หน ได ไดตกลงกั  นไวล ลวงหนา ว งหนา เปนขอยกเว ขอยกเวนม นมให ใหล กหน กหน ตองรั  บผ บผดเพ ด เพ อกลฉอฉลหร อกลฉอฉลหรอความ อความ ประมาทเลนเล นเลออย ออยางรายแรงของตั า งรายแรงของตัวแทนหร วแทนหรอบ อบคคลท ล ลกหน ก หน ใช ใช  ในการช าระหน าระหน   กทาไดแต ไดแตถาเป  น ขอตกลงยกเว อตกลงยกเวนม  นมให ใ ห ล กหน กหน ตองรั  บผ บผดเพ ด เพ อกลฉอฉลหร อ กลฉอฉลหรอความประมาทเล อความประมาทเลนเล นเลออย ออยางรายแรงของตน า งรายแรงของตน นันย น  ยอมท อมทาไมได ได ข  อตกลงดั  งกลาวเป งกล าวเปนโมฆะตามมาตรา 373   ัญญาซ   ั    อขายระหว ตามอทาหรณ ทาหรณขอตกลงในส  ญญาซ   อขายระหวางนายแดงเจาหน งนายแดงเจาหน   นายดาล าลกหน กหน   เฉพาะขอ เฉพาะขอ   ยหายใดๆเก ท ววาถ า ถาม  ความเส ความเส   ยหายใดๆเกดข ดข นแก น แกแร แรด ดบ บ  ก เพราะการกระทาของนายแดงลกหน กหน จจงเป ง เปนโมฆะใช   ไมได ได ตาม  ตามมาตรา  มาตรา 373 เพราะขอตกลงดั  งกลาวเป งกล าวเปนขอยกเว ขอยกเวนม นมให ใหนายแดงล  กหน ตองรั กหน  บผ บผดเพ ด เพ อกล อกล    ังใหนายเข ฉอฉลของตน  ในการท นายแดงส นายแดงส  ั ง ใหนายเขยวขายแร ยวขายแรดบ บ กใหนายเหล ก ใหนายเหลอง อง นายแดงลกหน กหน ยัยังตอง อง   นไหมทดแทนใหแก รับผ บผดชดใช ด ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหแกนายด นายดาเจาหน า เจาหน ในการท ในการท นายด นายดาไม าไมได ไดรั บแร บแรดบ บ  ก   ัญญาส   ยหายใดๆเก ส  ั ญญาส วนท วนท ววา ถาม  ความเส ความเส   ยหายใดๆเกดแก ดแกแร แรด ดบ บ  ก เพราะการกระทาของนายเขยวแลว ย วแลว นายแดงจะไมรัรับผ บผดชอบต ด ชอบตอนายด อนายดานั านันม นมผลใช ผลใช  บังคั งคับได เพราะล บ ได เพราะลกหน กหน ตกลงกั ตกลงกับเจาหน บ เจาหน ไว ไวล วงหนาได ว งหนาได วาล าลกหน กหน จะไม จะไมตองรั  บผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของตั ดของตัวแทนหร วแทนหรอบ อบคคลท คคลท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน ตามมาตรา ตามมาตรา   นไหมทดแทนจากนายแดงเพ   ยหายอั 220 นายดาจ าจงฟ ง ฟองเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจากนายแดงเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดจากการท ดจากการท นาย นาย เขยวขายแร ยวขายแรด ดบ บ  กโดยพละการหร กโดยพละการหรอกลฉอฉลของนายเข อ กลฉอฉลของนายเขยวเองไม ยวเองไมได ได  นายเขยวขายรถยนต ยวขายรถยนตของตนให ของตนใหนายขาวเม นายขาวเม อช อช าระเง าระเงนกั นกันเร นเรยบรอยแล ย บรอยแลวว นายเขยวจะเอา ยวจะเอา รถยนตไปส ไปส งมอบใหท งมอบใหท บานนายขาวในวั  นร นร งข งข น ร งเช งเช  านายเขยวใช ยวใช  ใหนายข  าขั าขับรถของตนเอาไปส บรถของตนเอาไปส ง   ับใหนายข ท บานของนายขาว านของ  นายขาว โดยนายขาวได โดยนายขาวไดก าช  ั บ ใหนายขาว าวาต าตองขั  บรถยนต บรถยนตคั คันน นน ไปส ไปส งใหแก ง ใหแกนายขาวให นายขาวให เรยบรอย ย บรอย และนายเขยวยั ยวยังกล งกลาวต าวตอไปอ อไปอกว กวาถ าถาม  กรณ กรณใดๆเก ใดๆเกดข ดข นอั น อันเป นเปนเหตให ใหนายขาวไม  ได ไดขั บ รถยนตตามท ตามท ตกลงกั ตกลงกันไว น ไว นายข   นายขาจะตองรั า จะตองรับผ บผดแต ด แตเพ เพยงผ ย งผเด  ยว ยว โดยท นายเข นายเขยวจะไม ยวจะไมรัรับผ บผดชอบใดๆ ด ชอบใดๆ    น นายขากตกลง ในระหวางทางท ทังส งส   างทางท นายข นายขาขั าขับรถยนต บรถยนตไปเพ ไปเพ อส อส งมอบใหแก งมอบใหแกนายขาวนั นายขาวนั นเอง นเอง นายขาไดแอบน า ไดแอบนารถยนตคั คันน นน ไปขายให ไปขายใหแก แกนายขม นายขม แลวเอาเง แลวเอาเงนท นท ได ไดหลบหน  ไปโดยนายเข ไปโดยนายเขยวม ยวมได ไดร  เหนดวยเลย ดวยเลย ดังน งน   นายเขยวจะตองรั ยวจะตองรับผ บผดชอบต ด ชอบตอนายขาวในกรณ อนายขาวในกรณท ท นายขาวไม นายขาวไมได ไดรั บมอบรถยนต บมอบรถยนตคั คันน นน  หรอไม อไมเพราะเหต เพราะเหตใด ใด ตามอทาหรณ ทาหรณเป เปนเร องความรั องความรั บผ บผดของล ด ของลกหน กหน  เพ อบ อบคคลท ล ลกหน ก หน ใช ใช  ในการช าระหน าระหน  ซ   ง มาตรา 220 บัญญัต ญั ตวว า  “ลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของตั ดของตัวแทนแห วแทนแหงตนกับทั งของบ งของบคคลท  ตนใช  ในการช าระหน าระหน นั นันโดยขนาดเสมอว นโดยขนาดเสมอวาเป าเปนความผดของตนเองฉะนั ดของตนเองฉะนัน แตบทบั บทบัญญั ญญัตแห แ หง มาตรา 373 หาใช  บังคั งคับแก บแกกรณ กรณเช เช นน นน ดวยไม  ”  ”     อขายกั     อ นายเขยวเป ยวเปนลกหน กหน นายขาวในอั นายขาวในอันท นท จะตองส จ ะตองส งมอบรถยนต งมอบรถยนตท ท ซ   อขายกันใหแก แกนายขาวผ นายขาวผซ   แตนายเข นายเขยวไม ยวไมได ไดใช    นายขาทาการช าระหน าระหน แทน แทน ซ   งนายเข งนายเขยวจะตองรั ยวจะตองรับผ บผดชอบในความผ ด ชอบในความผดของ ดของ นายขาท าท ตนใช ตนใช  ในการช าระหน าระหน นั นันโดยขนาดเสมอกันว น  โดยขนาดเสมอกั นวาเป าเป นความผดของตนเอง ดของตนเอง แตนายเข นายเขยวและ ยวและ นายขาวสามารถทาความตกลงไวล ความตกลงไวลวงหนาเป ว งหนาเปนขอยกเว ขอยกเวนม นมให ใหนายเข  ย วตองรับผ ยวตองรั บผดเพ ด เพ อกลฉอฉล อ กลฉอฉล หรอความประมาทเล อความประมาทเลนเล นเลออย ออยางรายแรงของนายข า งรายแรงของนายขาซ าซ   งเป งเป นบคคลท คคลท นายเข นายเขยวใช ยวใช  ในการช าระหน าระหน ได ได    ังเกตว เปนท น นาส า ส  ั งเกตวาข าขอตกลงดั  งกลาว งกล าว จะตองเป จะตองเปนขอตกลงระหว ขอตกลงระหวางเจาหน า งเจาหน กักัลปป ปบล ปบ ล กหน กหน ค คอ นาย เขยวกั ยวกับนายขาวเท บนายขาวเทานั านัน ขอตกลงยกเว อตกลงยกเวนความรั  นความรับผ บผดชอบดั ด ชอบดังกล งกลาวจ าวจงจะใช งจะใช  บังคับได บ ได แตตาม ตาม อทาหรณ ทาหรณขอตกลงยกเว อตกลงยกเวนความรั  นความรับผ บผดของนายเข ด ของนายเขยว ยว เปนขอตกลงระหว ขอตกลงระหวางนายเขยวกั งนายเขยวกับนายข บนายขา คอ ลกหน กหน กักับบ บบคคลท คคลท ล ลกหน ก หน ท ท ใช ใช  ในการช าระหน าระหน  ขอตกลงยกเว อตกลงยกเวนความรั  นความรับผ บผดชอบของนายเข ด ชอบของนายเขยว ยว ดังกล งกลาวน าวน เป เปนโมฆะใช  บังคั งคับไม บไมได ได  ดังนั งนันนายข นนายขาไดแอบน า ไดแอบนารถยนตไปขายใหแก ไปขายใหแกนายขม นายขม แลวเอาเง แลวเอาเงนท นท ขายไดหลบหน ขายไดหลบหนไปโดยท ไปโดยท  นายเขยวม ยวมได ไดร เห  นดวยนั ดวยนัน ไมท ทาใหนายเข ใหนายเขยวหล ยวหลดพ ดพนจากความรั  บผดต บผ ดตอนายขาวได  อนายขาวได  นายเขยวจ ยวจง   ัญญา ตองรั  บผ บผดต ด ตอนายขาว อนายขาว ในกรณท ท นายขาวไม นายขาวไมได ไดรั บรถยนต บรถยนตตามส ตามส  ั ญญา 2.

การบังคั งคบช บั ช าระหน าระหน   โดยเฉพาะเจาะจง โดยเฉพาะเจาะจง   ยไม    ังบั  กหน กหน ละเลยเส ละเลยเส   ยไมช าระหน าระหน  เจ  เจาหน   จะรองขอต จ ะรองขอตอศาลใหส อศาลใหส  ั งบังคั บช บช าระหน าระหน ได ได  1. ถาล 3.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

16

อสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบั อ งใหบังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได  2. เม อสภาพแห

   ัง บังคับให เจาหน   จะรองขอต จ ะรองขอตอศาลส อศาลส  ั บ ให   ยค บคคล คคล ภายนอกกระท ภายนอกกระทาการโดยให การโดยใหล กหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จาย ถาวั ถาวัตถ แห แหงหน เป เป นอันใหกระท น ใหกระทาการอันหน นหน ง อันใด นใด    ังใหถ  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนอันใหท ทานตกรรมอย ก รรมอยางใดอย างใดอยางหน างหน ง ศาลจะส  ั ง ใหถอเอาตามค อเอาตามคาพ าพพากษา พากษา 3. ถาวั แทนการแสดงเจตนาของล กหน กหน ได ได  4. ถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนอันจะใหงดเว งดเวนการอั นการอันใด นใด เจาหน เจาหน จะเร จะเรยกรองให ย กรองใหรร อถอน อถอน การท ได ไดกระท  า   ยค ลงโดยใหล ลกหน ก หน เส เส   ยคาใช าใช  จายและให ายและใหจัจัดการอันควรเพ การอั นควรเพ อการภายหนาได อการภายหนาไดด ดวย    ทธ   นไหมทดแทนก   ม มส   ทธท ท   จะบั จะบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงหร โดยเฉพาะเจาะจงหรอเร อเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนกได  5. เจาหน   ทธ   นไหมทดแทนในคราว   ม มส   ทธท ท   จะบั จะบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงและเร โดยเฉพาะเจาะจงและเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนในคราว 6. เจาหน เดยวกั ยวกันก นกได ความหมายของการบังค งคบช บั ช าระหน าระหน   โดยเฉพาะเจาะจง โดยเฉพาะเจาะจง การบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงหมายความว โดยเฉพาะเจาะจงหมายความว าอย าอยางไร มาตรา 213 บัญญัต ญั ตเป เ ปนหลักทั กทั วไปว วไปวาเม าเม อล อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน  เจ  เจ าหน   บั บังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน ช าระหน าระหน  ได  หมายความวาเป าเปนหน กักันอย นอย อย อยางไรกบังคับใหล บ ใหลกหน กหน ช าระหน าระหน อย อยางนันได น ได ทังน งน ก กเพราะบคคล คคล    งท   ัญญาซ   ั    อรถยนต ใดกอหน อหน ข น กประสงคจะไดส จ ะไดส   งท ตนตองการ ต นตองการ เช น อยากได อยากไดรถยนต  กทาส ก ญญาซ   อรถยนต ถ  ถาล  กหน กหน  ไมส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหก มวว ธธการบั การบังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน ส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหเพ   อใหเป อ ใหเปนไปตามวั ตถ ตถประสงค ประสงคท ท    ทธ ตนตองการ ตนต องการ ส วนว วนวธธการท การท จะใช จะใช  เจาหน   ได ไดรั บตามส บตามส   ทธ ดั ด ังกล งกลาวนั าวนันม นมกฎหมายบั กฎหมายบัญญัต ญั ตไว ไ วเป เป   นพเศษค เศษคอ ประมวลกฎหมายวธธพ พจารณาความแพ จ ารณาความแพ ง กรณท ท จะบั จะบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเ โดยเฉพาะเจาะจ จาะจงได งไดนั น  สภาพแหงหน งหน จะตองเป จ ะตองเปดช องว องวางให า งให   ทธ บังคั งคับกั บกันได น ได ถาสภาพแห  งหน ไม ไมเปดช องว องวางใหบั า งใหบังคั งคับไดแล บ ไดแลว เจาหน เจาหน จะใช จะใช  ส   ทธ บั บ ังคั งคับช บช าระหน าระหน โดย โดย   ทธ   ทธ เฉพาะเจาะจงไมได ได  ทังน งน เพราะหน เพราะหน เป เปนบคคลส   ทธเป เ ปนส   ทธเหน เ หนอบ อบคคลจะบั งคั งคับเอาแก บเอาแกตั ตัวตนของ วตนของ   ทธ   นของล ลกหน กหน ไม ไมได ได  เจาหน   ม มส   ทธบั บ ังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ไดเฉพาะแต  ทรัพย ส   ทรั นของลกหน กหน เท เทานั านัน เช น ก. รับจ บจาง    ัญญาไม เขยนร ยนรปภาพให ข. ปภาพให ข. ดวยฝ ดวยฝมอของตนเอง อ ของตนเอง ก. ผดส ดส  ั ญญาไมเข เขยนร ย นรปภาพให ข. ปภาพให ข. ข. จะรองขอต จะรองขอตอศาล อศาล ขอใหบั ขอให บังคั งคับ ก. เขยนร ยนรปภาพใหแก ปภาพใหแกตนไม ตนไมได ได เพราะเป  เพราะเป   นการบังคับเอาแก บเอาแกตั ตัวตนของล วตนของลกหน กหน    ัยท    ัยท นอกจากน สภาพแห สภาพแหงหน งหน ตองไม  พนว  ส  ั ยท ล ลกหน ก หน จะช จะช าระหน าระหน ได ได  ถาเป  นการพนว การพนวส  ั ยท ล ลกหน ก หน  จะช าระหน าระหน ได ไดแล  ว เจาหน เจาหน ขอใหศาลบั ข อใหศาลบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงไม โดยเฉพาะเจาะจงไม ได ได  เช นแดงย นแดงยมถ มถวยลาย  ครามของดาไปแลวท า ไปแลวทาแตก ดาจะรองต า จะรองตอศาลบั อศาลบังคั งคับใหแดงค บ ใหแดงคนถ นถวยลายครามของตนไม  ได  ดาได ได า ได   ยหายแทน แตฟ ฟองเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายแทน   น เจาหน หน เง เงนหร นหรอหน อหน ซ   งม งมวัวัตถประสงค ประสงคเป เปนการส งมอบทรั งมอบทรัพยส   เจาหน ยอมขอใหล อ มขอใหลกหน กหน ช าระหน าระหน    น หน ท โดยเฉพาะเจาะจงไดเสมอ โดยเฉพาะเจาะจงได เสมอ เพราะเปนการบังคั งคับเก บเก ยวกั ยวกับทรั บทรัพย พยส   ท ม มวัวัตถ ตถแห แหงหน เป เป นการ กระทา หรองดเวนการกระท องดเวนการกระทา ตามหลักทั กทั วไปแลว วไปแลว สภาพแหงหน ไม ไมเป เปดช องใหบั อ งใหบังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได  โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพา ะเจาะจงได เพราะเป  เพราะเป   นการบังคั งคับเอาแก บเอาแกตั ตัวล วลกหน กหน  3.2.1

กรณท บ  งคั งั คบช บั ช าระหน าระหน   โดยเฉพาะเจาะจงไม โดยเฉพาะเจาะจงไม ได  ได มกรณ กรณใดบางท ใ ดบางท เจ เจาหน   จะบั จะบังคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงไม โดยเฉพาะเจาะจงไม ได ได    ทธ เจาหน   ม มส   ทธท ท   บั บังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพาะเจาะจงได  คอเป อเปนหน กักันอย นอยางไรก างไรกบังคั งคับเอากั บเอากัน อยางนั างนัน ซ   งเป งเป นการบังคั งคับเอาตามวั บเอาตามวัตถ ตถประสงค ประสงคแห แหงหน งหน  แตม มขอยกเว  นท เจ นท เจาหน   ไม ไมอาจท อาจท จะบั จะบังคั งคับ ช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพาะเจาะจงไดค อ 1) สภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบั อ งใหบังคั งคับกั บกันได ซ น ได ซ   งมาตรา งมาตรา 213 วรรค 1 บัญญัตเป เ ป นหลักไวว ก ไววา   ยไม    ังบั  กหน กหน ละเลยเส ละเลยเส   ยไมช าระหน าระหน ของตน ของตน เจาหน เจาหน จะรองขอต จ ะรองขอตอศาล อศาล ใหส ใหส  ั งบังคั งคับช บช าระหน าระหน ก ก  ไ ดเว ดเวนแต   “ถาล สภาพแหงหน งหน จะไม จะไมเป เปดช องใหท อ งใหทาเช นนั นนันได น  ได”  เร องสภาพแห องสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบั อ งใหบังคั งคับกั บกันไดนั น ไดนันเป นเปน การพจารณาตามสภาพแห จารณาตามสภาพแห งหน งหน  ซ   งหมายความว งหมายความวาเป าเปนหน ท ท ล ลกหน ก หน จะตองท จ ะตองทาเองเฉพาะตัว จะใหคน จะใหคน อ นท นทาแทนไมได ได  เช น จางให างใหร  รองเพลง  จางใหวาดภาพ จางให วาดภาพ เปนเร องว องวาจ าจางเก   ยวกั ยวกับความสามารถ บความสามารถ เฉพาะตัวของล วของลกหน กหน  ถาล  กหน กหน ผดนั ด นัดไม ไปรองเพลงตามวั ไ ปรองเพลงตามวั นเวลาก นเวลากาหนด หรอไม อไมยอมวาดภาพให ยอมวาดภาพให ไมม มวว ธธการใดจะบั การใดจะบังคับใหท บ ใหทาได  ได  เพราะจะเป เพราะจะเป นการบังคั งคับจ บจตใจล ตใจลกหน กหน ให ใหท างาน ผลงานท ออกมาจะ ออกมาจะ ไมด ดตามความประสงค ต ามความประสงค ของเจาหน ของเจาหน    ัยแลวไม งคับช บช าระหน าระหน ท ท กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ย แลวไมได ได  การบังคั บช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงจะ โดยเฉพาะเจาะจงจะ 2) บังคั   ัยท   ัยจะช   ยแลว ทาไดก ไดกตอเม อ เม อหน อหน ยัยังเป งเปนวส  ั ยท จะท จะทาได ถาหน   กลายเป กลายเปนพนว พนวส  ั ยจะช าระหน าระหน ได ไดเส     ย แลว กยอมจะ อมจะ 3.2.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

17

บังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงไม โดยเฉพาะเจาะจงไม ได ได  เพราะวั  ตถประสงค ตถ ประสงคแห แหงหน ไม ไมม มแล แ ลว เช น ซ   อขายมา อขายมา แตมา ท ส งมอบใหเจ งมอบใหเจาหน   ได ไดตายไปแล ตายไปแลว  ว กไมม มมาท   จะส จะส งมอบ งมอบ จะมาบังคั งคับใหส บ ใหส งมอบมาไม งมอบมาไมได ได  การใช  ส  ทธ ทธบ  งค งคั ั บช บั ช าระหน าระหน   และการบั และการบังค งคบช บั ช าระหน าระหน   โดยค โดยคาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน อสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบั อ งใหบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพาะเจาะจงได  กฎหมายไดวาง กฎหมายไดวาง 1. เม อสภาพแห หลักเกณฑ กเกณฑ การบั  การบังคั งคับช บช าระหน าระหน ไว ไวอย  างไร างไร เม อสภาพแห อสภาพแหงน งน ไม ไมเปดช องใหบั อ งใหบังคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงได โดยเฉพาะเจาะจงได  กฎหมายมาตรา 213 วรรค วรร ค 2 และ 3 ไดบั ญญัต ญั ตวางหลั ว างหลักเกณฑ กเกณฑการบั การบังคั งคับช บช าระหน าระหน ไว ไวว า  “เม อสภาพแห อสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช อง อง ใหบั งคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได  ถาวั  ตถ แห แหงหน เป เปนอันใหกระท น ใหกระทาการอันหน การอั นหน งอั งอันใดเจาหน นใดเจาหน จะรองขอต จ ะรองขอตอศาลให อศาลให    ังบั   ยค ส  ั งบังคั งคับใหบ บ ใหบคคลภายนอกกระท คคลภายนอกกระทาการอันนั การอั นนันโดยให นโดยใหล ลกหน ก หน เส เส   ยคาใช าใช  จายใหก า ยใหก ไ ด แตถาวั  ตถ แห แหงน งน     ังใหถ เปนอันใหกระท น ใหกระทานตกรรมอย ก รรมอยางใดอย างใดอยางหน างหน งไซร  ง ไซร  ศาลจะส  ั ง ใหถอเอาตามค อเอาตามคาพพากษาแทนการ พากษาแทนการ แสดงเจตนาของลกหน กหน ได ได  ส วนหน วนหน ซ   งม งมวัวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนอันจะใหงดเว นจะใหงดเวนการอั นการอันใด นใด เจาหน จะ เจาหน จะ   ยค เรยกรองให ย กรองใหรร อถอนการท อถอนการท ได ไดกระท  าลงแลวนั ลงแลวนันโดยใหล นโดยใหลกหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จาย าย และใหจั และใหจัดการอั ดการอันควรเพ นควรเพ อ การภายหนาด การภายหน าดวยก  ได”  อวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นการก นการกระท ระทา ถาล  กหน กหน ละเลยไม ละเลยไมช าระหน าระหน   จะไปบังคั งคับตั บตัวตนของ วตนของ 1) เม อวั ลกหน กหน ให ใหกระท  าไมได ได  เพราะเปนการละเมดต ดตอเสร อเสรภาพในร ภาพในรางกายของบ างกายของบคคล สภาพแหงหน งหน ท ท จะ จะ บังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน กระท กระทาไมเป เปดช องใหท อ งใหทาได แตกฎหมายไดหาทางออกให กฎหมายไดหาทางออกใหกักับเจาหน บ เจาหน  เม อบั อบังคั งคับตั บตัว ลกหน กหน ไม ไมได ได   ก ใ หบ หบคคลอ นท นทาแทนโดยใหล ลกหน ก หน เป เป นคนออกคาใช าใช  จาย าย เช น ลกหน กหน ปล ปลกโรงเร กโรงเรอน อน    ังบั รกล กล าออกไป าออกไป ถาล ถาลกหน กหน ไม ไมยอมร ยอมร อถอน อถอน เจาหน าหน ฟ ฟองศาลใหส  ั งบังคั งคับใหบ บ ใหบคคลอ คคลอ นท นทาการร อถอนโดย อถอนโดย ใหล กหน กหน เป เปนผออกค  าใช  จายในการร าใช ายในการร อถอนได อถอนได ถาล  กหน กหน ไม ไมยอมออกค ยอมออกคาใช าใช  จาย าย กขอใหศาลออก อใหศาลออก   นของล หมายบังคั งคับย บยดทรั ด ทรัพย พยส   นของลกหน กหน ออกขายทอดตลาดน ออกขายทอดตลาดนาเง นมาช นมาช าระค าระคาใช าใช  จายได า ยได บคคลภายนอกน คคลภายนอกน จะเป จะเปนเจาหน เจาหน เองหร เองหรอบ อบคคลใดก คลใดกไดซ     งไม งไมใช ใช ตั ตัวล วลกหน กหน     อขายท อวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นอันใหท น ใหทานตกรรมอย ก รรมอยางใดอย างหน างหน ง เช น ซ   อขายท ดน ผขายไม  2) เม อวั    อขายใหแก     อ เจาหน     อจะฟ    ง ยอมไปโอนท ดนท น ท ซ   อขายใหแกผ ผซ   เจาหน ซ   งเป งเป นผซ   อจะฟองรองขอให งรองขอใหศาลบั ศาลบังคั งคับใหผ บ ใหผขายซ     เปนลกหน กหน ไปท ไปทานตกรรมโอนท ก รรมโอนท ดนใหเจ น ใหเจาหน   ได ได  ถาล  กหน กหน ไม ไมยอมไปโอนใหก ยอมไปโอนใหกขอใหศาลพ อใหศาลพพากษา พากษา วา ใหถ ใหถอเอาค อเอาคาพ าพ พากษาแทนการแสดงเจตนาของล พ  ากษาแทนการแสดงเจตนาของล กหน กหน เพ เพ อใหพนั อ ใหพนักงานเจาหน กงานเจาหนาท าท ท ท เก เก ยวของท ย วของทา นตกรรมโอนท ก รรมโอนท ดนใหแก น ใหแกเจ เจาหน   ได ได  3) เม อวั อวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นอันใหงดเว น ใหงดเวนการกระท นการกระทา เป นเร องสภาพแห เป องสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องให อ งให บังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ไดประการหน   ง แตหน หน ท ท จะช จะช าระนั าระนันเป นเป นการย นการยกเว กเวนการกระท น การกระทาอยางใดอยางหน างหน ง เม อ    ทธ บังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ต ตอตนเองไม อ ตนเองไมได ได  กฎหมายกไดให ดใหส   ทธแก แ กเจ เจาหน   ในอั ในอันท นท จะฟ จะฟองศาลขอให    ังใหร    งปล   ยค ศาลมค คาส า ส  ั ง ใหร อถอนส อถอนส   งปลกสรางท ก สรางท ท ทาข นผ นผดวั ด วัตถ ตถแห แหงหน งหน   โดยใหล โดยใหลกหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จาย า ย เจาหน เจาหน จะ จะ   ัญญาจะไม    ง ขอใหศาลอน ขอให ศาลอนญาตใหตนเองหร ญาตใหตนเองหรอบ อบคคลภายนอกท คคลภายนอกทาการร อถอนก อถอนกได เช น ก. ส  ั ญญาจะไมสรางส างส     ัญญาโดยสรางส    งปล   ทธ ปลกสรางยั ก สรางยังบ งบานของ  ข. ตอมา อมา ข. ผดส ดส  ั ญญาโดยสรางส   งปลกสร ก สรางลงไป างลงไป ข. มส   ทธฟ ฟ  องศาลให    งปล    ังใหเจ ก. ร อส อส   งปลกสรางได ก สรางได ถา ก. ไมยอมร ยอมร อถอนก อถอนกใหศาลส หศาลส  ั ง ใหเจาหน   หร หรอบ อบคคลอ นท นทาการร อถอนได อถอนได   ยค ไมให ใหล กหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จายในการร ายในการร อถอน อถอน 3.2.3

  ทธ   ยหายหร เม อเจาหน อ เจาหน ฟ ฟองขอใหบั งขอใหบังคับช บช าระหน าระหน แล แลวเจาหน วเจ  าหน ม มส   ทธท ท   จะฟ จะฟองเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายหรอ ไมให ใหอธ  บาย บาย   ยหายในกรณ เร องการเร องการเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในกรณท ท เจ เจาหน   ขอบั ขอบังคั งคับช บช าระหน าระหน นั นัน มาตรา 213 วรรคสดท ดทาย    ทธ บัญญั ญญัตเป เ ปนหลักไวว ก ไววา  “อน งบทบั งบทบัญญั ญญัตในวรรคทั ใ นวรรคทังหลายท งหลายท กล กลาวมาก าวมากอนน อนน   หากระทบกระทั งถ ถงส ง ส   ทธ    ยหายไม ท จะเร จะเรยกเอาค ยกเอาคาเส าเส   ยหายไม” ”    ทธ หมายความวาการช าการช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจง โดยเฉพาะเจาะจง ไมตัดส ดส   ทธ ของเจาหน ข องเจาหน ท ท จะเร จะเรยกเอาค ยกเอาคา   นไหมทดแทนการละเลยไม   ทธ   ทธ ส   นไหมทดแทนการละเลยไม ช าระหน าระหน  ส  ส   ทธบั บ ังคั งคับช บช าระหน าระหน เป เปนส   ทธเฉพาะตั เ ฉพาะตัวของเจาหน วของเจาหน  ค  คอเจาหน อ เจาหน    ยหาย จะใช  ก ไ ดไม ดไมใช ใช  ก ไ ด แมว าเจาหน า เจาหน จะบั จะบังคับช บช าระหน าระหน หร หรอไม อไมก กตาม ถาเจ ถาเจาหน าหน ได ไดรั บความเส บความเส   ยหาย   ทธ   ยหายจากล เน องจากการท องจากการท ล ลกหน ก หน ละเลยไม ละเลยไมช าระหน าระหน  เจ  เจาหน   ก กมส   ทธเร เ รยกเอาค ยกเอาคาเส าเส   ยหายจากลกหน กหน ได ได    น ใหกระท ในกรณท ท เจ เจาหน   ขอบั ขอบังคับช บช าระหน าระหน   ไมวาจะขอใหส าจะขอใหส งมอบทรั งมอบทรัพยส   ใหกระทาการหรองด องด เวนการกระท  า หรอท อทานตกรรมตามมาตรา ก รรมตามมาตรา 213 วรรค 1 2 และ 3 กตาม และการไม ช าระหน าระหน ของ ของ   ยหาย   ยหายได   ัญญาซ    อขาย ลกหน กหน นั นันเป นเปนเหตให ใหเจ  าหน   เส เส   ยหาย เจาหน เจาหน ก กเรยกรองเอาค ย กรองเอาคาเส าเส   ยหายได เช น ส  ั ญญาซ   อขาย    ไปกลั รถยนต ลกหน กหน ไม ไมส งมอบตามเวลาก งมอบตามเวลากาหนด เจาหน เจาหน ไม ไมม มรถยนต ร ถยนตใช ใช  ก ตองเช   ารถแท องเช ารถแทกซ   ไปกลับจากท บจากท  2.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

18

ทางาน เจาหน เจาหน ฟ ฟองขอใหบั งขอใหบังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน ส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหแก  เจ เจาหน     และในเวลาเดยวกั ยวกันก นกจะ   ยหายซ    งเส   ยไปเพราะเช ฟองรองเอาค งรองเอาคาเส าเส   ยหายซ   งเส   ยไปเพราะเช ารถแท ารถแทกซ   ไปกลั ไปกลับมาท บมาท ท ทางาน ตังแต งแตวัวันผ นผดนั ดนัดจนกว า ลกหน กหน จะส จะส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหเจ  าหน   ดวยก  ได หรอถ อถาหน   ม มวัวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เปนการกระทาหรองดเวนการ องดเวนการ    งก   ัญญาหามม กระทา เช น ปลกส กส   งกอสรางร อ สรางรกล กล าท าท ดนของเจาหน น ของเจาหน โดยไม โดยไมส สจร จรต หรอม อมส  ั ญญาหามมให ใหปล  ก    งก ส   งกอสรางในท อ สรางในท ดนของเจาหน น ของเจาหน  แตเจ เจาหน   ฝ าฝ าฝ นปล นปลกสรางลงไป ก สรางลงไป ในกรณเจ เจาหน   ฟ ฟองขอใหบั งขอใหบังคั งคับ    งปล   ทธ    ังให ลกหน กหน ท ทาการร อถอนส อถอนส   งปลกสรางโดยฝ ก สรางโดยฝนใจลกหน กหน ไม ไมได ได  เจาหน   ก กมส   ทธฟ ฟ  องขอใหศาลม งขอใหศาลมค คาส า ส  ั ง ให   ยค   ยหาย บคคลภายนอกท คคลภายนอกทาการร อถอน อถอน โดยใหล โดยใหลกหน กหน เส เส   ยคาใช าใช  จาย และฟองเรยกค ยกคาเส าเส   ย หาย ถาเจ ถาเจาหน าหน    ัญญา   ยหายอย พส สจน จ นได ไดว าตลอดเวลาท ล ลกหน ก หน ละเม ละเมดส ดส  ั ญญา เจ เจาหน   ได ไดรั บความเส บความเส   ยหายอยางใดไดอ างใดไดอกด กดวย  3.3 การบังคั งคบช บั ช าระหน าระหน   โดยค โดยคาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน   ยหายไดแก   นไหมทดแทน 1. การเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายไดแกเร เรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทน

  ยหายเช เพ อความเส อความเส   ยหายเช นท นท ตามปกต ตามปกตยยอม อ ม

เก เกดข ด ข นแต น แตการไม การไมช าระหน าระหน    นไหมทดแทน   ยหายอั 2. เจาหน   เร เรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทน เพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดแต ดแตพฤต พฤตการณ การณพเศษหากว เ ศษหากวา ค กรณ กรณท ท เก เก ยวของได ย วของไดคาดเห คาดเหนหรอควรจะไดคาดเห อควรจะไดคาดเหนพฤตการณ การณเช เช นนั นนันล นลวงหนาก ว งหนากอนแลว อ นแลว   ยหาย   ยหายตองอาศ   ัยพฤต 3. ถาเจาหน าเจ  าหน ม มส วนก วนกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ย หาย ดวยการค ดวยการคานวณคาเส าเส   ยหายตองอาศ  ั ยพฤตการณ การณ   ยหายไดเก เปนประมาณโดยคาน านงว ง วาความเส าความเส   ยหายไดเกดข ด ข นเพราะฝ น เพราะฝ ายไหนเป ายไหนเป นผ นผก อย อย งหย ง หยอนเท อนเทากั ากันเพ นเพยงไร ยงไร   ยหาย 4. เจาหน   จะตองรั จ ะตองรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหาย เพราะการละเลยไมเต เตอนล อนลกหน กหน ให ใหร ถ งอั ง อันตรายแห นตรายแหง   ยหายซ    งร   ยหาย การเส   ยหายซ   งรายแรงผ  ดปกต ดปกต หร  หรอละเลยไม อละเลยไมบ บาบัดปั ดปัดปองหรอบรรเทาความเส อบรรเทาความเส   ยหาย   ทธ   นของล    นเช   ง 5. เจาหน   ม มส   ทธท ท   จะรั จะรับช บช าระหน าระหน ของตนจากทรั ของตนจากทรัพย ส   นของลกหน กหน จนส จนส   นเช   หลกเกณฑ หลั กั เกณฑในการเร ในการเรยกค ยกคาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน   นไหมทดแทนม การฟองรองค องคาส าส   นไหมทดแทนมหลั หลักเกณฑ กเกณฑประการใดบาง ประการใดบาง   นไหมทดแทนเพ   ยหายอั การฟองรองเร องเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน ม ม หลักเกณฑ กเกณฑดั ดังต งตอไปน อไปน   การไม การไมช าระหน าระหน  มาตรา   มาตรา 222 วรรคแรก บัญญั บั ญญัตหลั ห ลักเกณฑ กเกณฑส าคั าคัญในการเร ญในการเรยกรอง ย กรอง 1) ตองม   นไหมทดแทน คาส าส   นไหมทดแทน คอ ตองม  การไม การไมช าระหน าระหน   การไมช าระหน าระหน รวมความตลอดถ รวมความตลอดถงการช งการช าระหน าระหน ไม ไม ถกต กตองตามความประสงค  อัอันแทจร น แทจรงแห ง แหงม งมลหน ค คอ ช าระหน าระหน ล ลาช าช  า ผดเวลา ด เวลา ผดสถานท ดสถานท  หรอวั อวัตถ แหงหน งหน   พฤต พฤตการณ การณท ท  จะโทษล จะโทษลกหน กหน ได ได   การไมช าระหน าระหน ของล ของลกหน กหน   จะเปนเหตให ใหเจ  าหน    2) ตองม   นไหมทดแทนไดนั เรยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหมทดแทนไดนันจะตองเก น จะตองเกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณท ท ล ลกหน ก หน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดพฤต ด พฤตการณ การณท ท  ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดชอบก ด ชอบกคอ ลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน ให ใหต องตามประสงค  แหงหน แห งหน ตามมาตรา ตามมาตรา 215 ลกหน กหน  ผดนั ด นัด เป เป นเหตให ใหการช   าระหน าระหน เป เป นอันไรประโยชน น ไรประโยชนแก แกเจ เจาหน     ตามมาตรา 216 การช าระหน าระหน    ัยเพราะอ   ยหายอั กลายเปนพนว นวส  ั ยเพราะอบั บัตเหต เ หตหร หรอเจ อ เจาหน าหน ได ไดรั บความเส บความเส   ยหายอันเกดแต ดแตความประมาทเล ความประมาทเลนเล นเลอ   ัยเพราะ ของลกหน กหน ในระหว ในระหวางท างท ล ลกหน ก หน ผดนั ด นัดตามมาตรา 217 และการช าระหน าระหน กลายเป กลายเปนพนว นวส  ั ยเพราะ พฤตการณ การณอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน ง ซ   งล งลกหน กหน ตองรั  บผ บผดชอบตามมาตรา ด ชอบตามมาตรา 218   ยหาย   นไหม  ความเส ความเส   ยหาย การไมช าระหน าระหน ของล ของลกหน กหน จะเป จะเปนเหตให ใหเจ  าหน   เร เรยกค ยกคาส าส   นไหม 3) ตองม   ยหายจากการไม    ังซ    อน ทดแทนได เจ ทดแทนได  เจ าหน   จะตองเส จ ะตองเส   ยหายจากการไมช าระหน าระหน นั นัน  เช น ก. ส  ั งซ   อน าตาลจาก ข. 1 กโลกรั โ ลกรัม โดย ข. จะส งน งน าตาลให   ก. ท บาน  ถงก งกาหนด ข. ไมส งน งน าตาลให   ก. แตส งล งลาช าช  าไป 2 วัน แต ปรากฏวาถ าถงแม  ง แม  ข. จะส งให  ง ให  ก. ภายในกาหนดเวลา ก. กยังไม งไมม มโอกาสไดใช โอกาสไดใช  น าตาลของ ข.   ย เพราะน าตาลเก ายั ายังมเหล เหลอใช อใช  ประโยชนได ไดอย    เช นน นน   ข. จะช าระหน าระหน ล ลาช า ช  า แต  ก. กไมเส เส     นไหมทดแทนจาก ประโยชน ก.  ก. จะเรยกค ยกคาส   นไหมทดแทนจาก ข. ไมได ได    ยหายจะตองค   ยหายทางจ ความเส   ยหายจะตองคานวณเป านวณเป นเงนได  น ได  ความเส   ยหายทางจตใจท ตใจท ไม ไมใช ใช ตั ตัวเง วเงนซ นซ   งเป งเป น   ยหาย ความเส   ยหาย เกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน  เจ  เจาหน   จะเร จะเรยกรองเอาจากล ย กรองเอาจากลกหน กหน ไม ไมได ได    ยหายอั   ยหายเป ความเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน นั นัน  เจาหน เจาหน จะตองพ จ ะตองพส สจน จนววาเส า เส   ยหายเป นเงนเท นเทาใด าใด   ยหายเท แตถาข  อเท  จจรงปรากฏแก งปรากฏแกศาลว ศาลวาเจาหน า เจาหน เส เส   ยหายเทาใดแลว าใดแลว ถอว อวาศาลทราบเอง าศาลทราบเอง เจาหน ไม เจาหน ไม จาเปนตองพ ตองพส สจน จน   ยหายแลว   ทธ หน เง เงนเม นเม อผ อผดนั ด นัดไม ช าระหน าระหน   กฎหมายถอว อวาเจาหน เจาหน เส เส   ยหายแลว เจาหน เจาหน ม มส     ทธ ค ดดอกเบ ด ดอกเบ ย   ยหาย   ยหายมากกว อัตรารอยละเจ ตรารอยละเจดคร งต งตอป อป โดยเจาหน าหน ไม ไ ม ตองพ  ส องพ สจน จนความเส ความเส   ยหาย ถาเจ ถาเจาหน าหน เส เส   ยหายมากกวา 3.3.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

19

  ยหาย ดอกเบ ยอั ยอัตราร ตรารอยละเจ อยละเจดคร ง เจาหน เจาหน ก กสามารถเรยกจากล ยกจากลกหน กหน ได ได  แตเจ เจาหน   ตองพ  ส สจน จนววาเส า เส   ยหาย มากกวาเป าเปนเปนจานวนเทาใด า ใด ถาไม  พส ส จน จ นก กเรยกรองไม ย กรองไมได ได    ยหายเพราะการไม   ยหายท ความเส   ยหายเพราะการไม ช าระหน าระหน  แมจะเป จะเป   นความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นในอนาคต น ในอนาคต ถาเป ถาเปน   ยหายท ความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นแน น แนนอน เจ เจาหน   ก กเรยกรองเอาจากล ย กรองเอาจากลกหน กหน ได ได    ัญญาตั   ทธ   ัญญาอย  มส  ั ม ญญาตัดส ดส   ทธ  ตามมาตรา 114 ค กรณ กรณจะตกลงทาส  ั ญญาอยางใดก างใดกได แม  4) ตองไม   ัญญาตกลงกั ขอตกลงนั  นจะผ นจะผดแผกแตกต ดแผกแตกตางกั างกับท บท กฎหมายบั กฎหมายบัญญัต ญั ตไว ไ ว  เช น เจาหน เจาหน ล ลกหน ก หน ท ทาส  ั ญญาตกลงกันวา   ยหาย   ยหาย แมล กหน กหน จะละเลยไม จะละเลยไมช าระหน าระหน เป เปนเหตให ใหเจ  าหน   เส เส   ยหาย เจาหน เจาหน ก กไมตดใจเร ด ใจเรยกรองเอาค ย กรองเอาคาเส าเส   ยหาย จากลกหน กหน  แตความขอน ความขอน ม มขอยกเว อยกเวนว  นวา ขอตกลงท   ผ ผดแผกแตกต ดแผกแตกตางจากท างจากท กฎหมายบัญญั ญญัตไว ไ วนั น   ลธรรมอั จะตองไม จะต องไมขัดต ดตอความสงบเร อความสงบเร ยบรอยหร ย บรอยหรอศ อศ   ลธรรมอันด นดของประชาชน ข องประชาชน หลกเกณฑ หลั กั เกณฑในการก ในการกาหนดค าหนดคาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน   ยหายนั การละเลยไมช าระหน าระหน ของล ของลกหน กหน จนเป จนเป นเหตให ใหเจ  าหน    ไดรั บความเส บความเส   ยหายนันม นมหลั ห  ลักเกณฑ กเกณฑ   ยหายอย ในการกาหนดคาเส าเส   ยหายอยางไรบาง างไรบาง อธบาย บาย   ยหายอั หลักเกณฑ กเกณฑในการก ในการกาหนดคาเส าเส   ยหายอันเก นเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน   มาตรา 222 บัญญั ญญัตเป เ ปน หลักทั กทั วไป วไป ดังน งน    ยหายตองเป      ยหาย 1) ความเส ย หายตองเปนความเส   ยหาย เช น ท ตามปกต ตามปกตยยอมเกดข ดข น หมายความวา   ยหายธรรมดาท   ยหายอะไรจะเก    อ คาเส าเส   ยหายธรรมดาท คนทั คนทั วไปร วไปรวว าถ า ถาไม  ม มการช การช าระหน าระหน แล แลว ความเส   ยหายอะไรจะเกดข ดข น เช น ซ     ขาว   ขาวภายในเวลาก   ขาว เคร องส องส    ลกหน กหน ไม ไมส งมอบเคร งมอบเคร องส องส    าหนดเปนเหต ให ใหเจ  าหน   ไม ไมม มเคร เคร องส องส      ขาวขาย   ขาวขายวั   ยหาย ส าหรั าหรับส บส    ทาใหขาดรายไดจากการส ขาดรายไดจากการส    นละ 1,000 บาท เช นน นน เป เปนความเส   ยหาย ธรรมดาท เก เก ดจากการไม ด จากการไมช าระหน าระหน  เจาหน   เร เรยกเอาจากล ยกเอาจากลกหน กหน ได ไดตั งแต งแตวัวันผดนั ดนัดจนถ ดจนถงวั งวันส งมอบ งมอบ   ขาว เคร องส องส      ยหายท      ยหายท ยหายท เก เกดจากพฤต ด จากพฤตการณ การณพ พเศษเป เ ศษเปนความเส   ยหายท ไม ไมม มใครคาดค ใ ครคาดคดว ดวาจะ 2) ความเส   ยหายท เกดข เก ด ข นได เน น ได เน องจากการไม องจากการไมช าระหน าระหน  ความเส  ความเส   ยหายท เก เกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณพเศษน เ ศษน จะเร จะเรยกรองเอาจาก ย กรองเอาจาก ลกหน กหน ไม ไมได ได  เว นแต น แตล ลกหน ก หน รรมาก   อนล อนลวงหนาแล ว งหนาแลวว ววา ถาล  กหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน  เจาหน   จะไดรั จ ะไดรับความ บความ   ยหายพ เส   ยหายพเศษ เศษ มาตรา 222 วรรคสอง ใช  คาวา  “คาดเหน”  หรอ  “ควรจะได ควรจะไดคาดเห คาดเหน”  หมายความ   หมายความ   ยหายจากพฤต วาล าลกหน กหน ได ไดร หร ห รอควรไดร อควรไดรว าความเส าความเส   ยหายจากพฤตการณ การณพเศษนั เ ศษนันจะเก นจะเกดข ดข นแก น แกเจ เจาหน     หากลกหน กหน    ัญญาเช   ั ไมช าระหน าระหน  เช  เช น ก. เช าบ าบานขอ านของ  ง ข. เด เดอนละ อ นละ 1,000 บาท เม อหมดส อหมดส ญญาเช า ข. บอกให บอกให ก.  ออก   ัญญาให  จากบานเช จากบ านเช าเพราะไม าเพราะไมประสงค ประสงคจะให  จ ะให  ก. เช าต าตอ ไปเน องจากไดท องจากไดทาส  ั ญญาให  ค. เช าต าตอจาก อจาก ก.   ัญญาระหว เดอนละ อนละ 2,000 บาทซ   งการท งการทาส  ั ญญาระหวาง าง ข. และ ค. น  ก.   ก. กร แตก กไมยอมออกจากบานเช ยอมออกจากบานเช า   ยหายเด   ยหายท ตามกาหนด ข. จงไดรั ง ไดรับความเส บความเส   ยหายเดอนละ อนละ 2,000 บาท ซ   งเป งเปนความเส   ยหายท เก เก ดข ด ข นจาก น จาก   ยหายน   คาเส   ยหายเด พฤตการณ การณพ พเศษ เ ศษ แต  ก. กรความเส ค วามเส   ยหายน ล ลวงหนาแล ว งหนาแลวว ก. จงต งตองชดใช  าเส   ยหายเดอนละ อนละ 2,0000 บาท ให 2,00 ใหแก   ข.  ข. นับตั บตังแต งแตผ ผดนั ดนัดจนกว า ก. จะออกจากบานเช จะออกจากบานเช า   ยหายอั การท ล ลกหน ก หน คาดเห คาดเหนหรอควรจะคาดเห อควรจะคาดเหนความเส   ยหายอันเกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณพเศษ เศษ เน องจากการไม องจากการไมช าระหน าระหน นั นัน  ลกหน กหน จะไดคาดเห จ ะไดคาดเหนเอง หรอเจาหน อ เจาหน หร หรอบ อบคคลภายนอกอ คคลภายนอกอ นใดบอกให นใดบอกให รก ไ ด   ยหายธรรมดาหร   ยหายพ   ยหายท ความเส   ยหายธรรมดาหรอความเส อความเส   ยหายพเศษนั เศษนัน จะตองเป จะตองเป นความเส   ยหายท เก เกดจากการ ด จากการ   ยหายท    อเส    อกั ไมช าระหน าระหน   จะเกดจากเหต ดจากเหตอ อ นไม นไมได ได  เพราะเปนความเส   ยหายท ไกลต ไกลตอเหต อเหต เช น ก. ไปซ   อเส   อกัน    อกั   ัญญา    อกั ฝนลกหน กหน ไม ไมส งมอบเส งมอบเส   อกันฝนให  นฝนให  ก. ตามส  ั ญญา ก. ไมม มเส เส   อกันฝนใส นฝนใส ออกจากบาน ออกจากบาน น าฝนเปยก    อผ   ยหาย   ยหายจากล   ยหายท ทาใหเส ใหเส   อผาเส     ยหาย เช นน นน จะเร จะเรยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายจากลกหน กหน ไม ไมได ได เพราะเป  นความเส   ยหายท ไกล ไกล ตอเหต อเหต 3.3.2

ความเส  ยหายเก ยหายเกดจากผ ดจากผเส เ ส  ยหายเอง ยหายเอง      ยหายท   ยหายม ถาความเส  ยหายท เก เกดจากการไดช ด จากการไดช าระหน าระหน ผ ผเส      ยหายมส วนก วนกอใหเก อ ใหเกดข ด ข นด น ดวย  มหลั หลักเกณฑ กเกณฑ   ยหายอย ในการคานวณค านวณคาเส าเส   ยหายอยางไร างไร ใหอธ ใหอธบายม บ ายมกรณ กรณใดบ ใ ดบางท างท ถถอว อ วาเจาหน า เจาหน เป เปนผม ม ส   วนก วนกอใหเก อ ใหเกด   ยหายดวย ความเส   ย หายดวย   ยหายในกรณ   ยหายม มาตรา 223 ไดวางหลั ไดวางหลักเกณฑ กเกณฑในการก ในการกาหนดคาเส าเส   ยหายในกรณท ท เจ เจาหน   หร หร อผ อ ผเส     ยหายม   ยหายข ส วนก วนกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายข นเน นเน องจากการไม องจากการไมช าระหน าระหน ดั ดังน งน    ยหายม   ยหายท 1) ผเส     ยหายมส วนท วนทาความผดอย ดอย ดวย  ความเส   ยหายท เจ เจาหน   ได ไดรั บเพราะล บเพราะลกหน กหน ละเลยไม ละเลยไม   ยหายท    ช าระหน าระหน นั นัน ถาความเส  ยหายท เก เกดข ด ข นเจาหน น เจาหน ม มส   วนก วนกอใหเก อ ใหเกด เจาหน าหน จะตองรั จ ะตองรับผดชอบในส ดชอบในส วนน วนน จะ จะ 3.3.3

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

20

  ยหายท ไปเรยกเอาจากล ยกเอาจากลกหน กหน ไม ไมได ได  คาเส าเส   ยหายท ฝ ฝายใดจะตองรั ยใดจะตองรับผ บผดมากนอยเพ ด มากนอยเพยงใดนั ยงใดนัน มาตรา 223 บัญญั ญญัตวว าจะตองพ า จะตองพจารณาตามพฤต จารณาตามพฤตการณ การณเป เป นประม นประมาณ าณ ขอส   าคัญท าคั ญท ส สดต ด  ตองพ  จารณาว จารณาวาฝ าฝ ายใดเป ายใดเป นผ นผ   ยหายมากนอยเพ   ยหายเท กอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายมากนอยเพยงใด ยงใด ซ   งหมายความว งหมายความวาล าลกหน กหน ก กอใหเก อ ใหเกดความเส ดความเส   ยหายเทาใด าใด ลกหน กหน ก กรับผ บผดเพ ดเพยงเท ยงเทานั านัน ถาความผ  ดส วนท ดส วนท เหล เหลอเจาหน อ เจาหน เป เปนผก ก อข อข น เจ เจาหน   ตองรั  บผ บผด   ยหายดวยม ท ถถอว อ วาเจาหน า เจาหน เป เปนผม ส วนก วนกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ย หายดวยมดั ดังน งน  2) กรณท   ยหายข ก) เจาหน   ม มส วนเป วนเปนผก อความเส อความเส   ยหายข นโดยตรงตา นโดยตรงตามข มขอ (1) ข) เจาหน   ม มส วนผ วนผดโดยละเลยไม ดโดยละเลยไมบอกล บอกลกหน กหน  ไมบ บาบัดปั ดปัดปองหรอบรรเทาความ อบรรเทาความ   ยหาย   ยหายตองรั   ยหายท เส   ยหาย มาตรา 223 วรรคสอง บัญญัต ญั ตให ใ หเจ  าหน   หร หรอผ อ ผเส     ยหายตองรับผ ดชอบในความเส ดชอบในความเส   ยหายท    ยหายไดละเลยไม    กถ   ยหายอั เกดข เก ด ข นจากการท น จากการท ผ ผเส     ยหายไดละเลยไมเต เตอนล อ นลกหน กหน ให ใหร ส   กถงอั ง อันตรายแห นตรายแหงการเส   ยหายอันรายแรง ายแรง   ยไม ผดปกต ด ปกต ซ   งล งลกหน กหน ไม ไมรรหร   อไม อไมอาจร อาจรได   หรอเพ อเพยงแต ยงแตละเลยเส ละเลยเส   ยไมบ บาบัดปัดปอง หร อบรรเทาความ อบรรเทาความ   ยหายนั   ยหายไดม   ยหาย เส   ยหายนัน การละเลยเช นน นน ถถอเสม อ เสมอนเท อนเทากั ากับผ บ ผเส     ยหายไดมส วนก วนกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหาย   นไหมทดแทนความเส   ยหายในส   ยหายจะเร เหมอนกั อนกัน คาส าส   นไหมทดแทนความเส   ยหายในส วนน วนน  เจ  เจาหน   หร หรอผ อ ผเส     ยหายจะเรยกรองไม ย กรองไมได ได    ยหาย ค) การมส วนในการท วนในการทาความเส   ยหาย การละเลยไมตั ตักเต กเตอน อน การละเลยไมบ บาบัดปัด   ยหายของตั ปอง หรอไม อไมบรรเทาความเส บรรเทาความเส   ยหายของตัวแทนหร วแทนหรอของผ อของผท  เจ เจาหน   ใช ใช  ในการช าระหน าระหน  ใหถ อเสม อเสมอน อน วาเป าเปนการกระทาหรอละเลยของเจ อละเลยของเจาหน าหน เอง เอง เจ เจาหน   ตองรั  บผ บผดชอบดวย ดชอบดวย ทรพย พย ั ส  นท นท จะใช จ ะใช  ช าระหน าระหน     ทธ   นของล    นเช   งนั ท ววา เจาหน เจาหน ม มส   ทธท ท   จะใหช จ ะใหช าระหน าระหน ของตนจากทรั ของตนจากทรัพย ส   นของลกหน กหน จนส จนส   นเช   งนันท นทานเขาใจ า นเขาใจ อยางไร างไร   ทธ   นของล    นเช   งนั ท ววาเจาหน า เจาหน ม มส     ทธท ท   จะใหช จ ะใหช าระหน าระหน ของตนจากทรั ของตนจากทรัพยส   นของลกหน กหน จนส จนส   นเช   งนัน หมายความ วา   นทั   น 1) ทรัพย พยส   นทังหมดของล งหมดของลกหน กหน น นามาช าระหน าระหน ได ได  เพราะกฎหมายถอหลั อหลักว กวาทรั าทรัพย พยส     ยหายอย ทังหมดของล งหมดของลกหน กหน เป เปนประกันการช นการช าระหน าระหน  เม  เม อล อลกหน กหน ไม ไมช าระหน าระหน  เจ  เจ าหน   เส เส   ยหายอยางไร างไร มากนอย มากนอย   นของล แคไหน ไหน เจาหน เจาหน ฟ ฟองรองเร งรองเรยกเอาจากทรั ยกเอาจากทรัพย ส   นของลกหน กหน ได ได  ถาม  เง เงนก นกขอใหย อใหยดเง ด เงนมาช นมาช าระหน าระหน  ถา   นของล   นทั ไมม มเง เงนก นกขอใหย อใหยดทรั ด ทรัพย ส   นของลกหน กหน มาขายทอดตลาดเอาเง มาขายทอดตลาดเอาเงนช นช าระหน าระหน ได ได  ทรัพย พยส   นทังหมดของ งหมดของ   นๆ ลกหน กหน หมายความรวมถ หมายความรวมถงเง งเงนและทรั นและทรัพยส   นๆ ซ   งบ งบคคลภายนอ คคลภายนอกค กคางช   าระแก าระแกล ลกหน ก หน ดวย  ซ   งเง งเงนและ นและ   นดั   นของล ทรัพย พยส   นดังกล งกลาว า ว แมจะอย   กักับบ บบคคลภายนอกก คคลภายนอกกเปนเง นและทรั นและทรัพยส   นของลกหน กหน นั น ันเอง นเอง   นของล พยส   นของลกหน กหน ท ท จะน จะนามาช าระหน าระหน นั นัน  มความหมายตามมาตรา ความหมายตามมาตรา 99 คอเป อเป นทังวั ง วัตถ ตถ 2) ทรัพย   ังหาร   ั   ังหาร มรรปร ป  รางและไม างและไมม มรรปร ป  ราง าง ซ   งอาจม งอาจมราคาและถ ราคาและถอเอาได อเอาได ทังท งท เป เปนส งหารมทรั มทรัพย และอส และอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ   ทธ รวมตลอดถงส งส   ทธบางอย บ างอยาง าง เช นล นลขส ข ส   ทธ ซ     งสามารถท งสามารถท จะจ จะจาหนายจ ายจายโอนน ายโอนนาเงนมาช นมาช าระหน าระหน ให ให  เจาหน   ได ได    นของล    นเช   งนั วาเจาหน า เจาหน ชอบท ชอบท จะบั จะบังคั งคับช บช าระหน าระหน เอาจากทรั เอาจากทรัพย ส   นของลกหน กหน โดยส โดยส   นเช   งนัน 3) ท ว   น หมายความวาเป าเปนหน อย อย เท เทาใด าใด เจาหน บั เจาหน บังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ไดเท  านั านันจะไปย นจะไปยดเอาเง ดเอาเงนหร นหรอทรั อทรัพย ส   ทังหมดของล งหมดของลกหน กหน มาเป มาเปนของเจาหน ของเจาหน ทั ทังหมดไม งหมดไมได ได  ถาย  ดเง ดเงนของล นของลกหน กหน มาช มาช าระหน าระหน แล แลว ไดเง ไดเงน   นอ มายังไม งไมครบจ ครบจานวนหน  เจาหน   ก กยดทรั ด ทรัพย ส   นอ นของล นของลกหน กหน มาขายทอดตลาดเอาเง มาขายทอดตลาดเอาเงนมาช นมาช าระหน าระหน ให ให    นของล   นม เจาหน   จนครบ จนครบ เม อไดครบแล อ ไดครบแลวจะไปย วจะไปยดมาอ ดมาอกไม กไมได ได  ถาทรั  พยส   นของลกหน กหน เป เปนทรัพย พยส   นมราคา ราคา มาก เม อขายแลว อขายแลว เอาเงนมาช นมาช าระหน าระหน จนครบ จนครบ ยังมเง เงนเหล นเหลอ เงนส นส วนท วนท เหล เหลอต อตองค  นใหแก น ใหแกล ลกหน ก หน    นของล   ทธ ทรัพย พยส   นของลกหน กหน ท ท เจ เจาหน   ม มส   ทธยย ดมาช ดมาช าระหน าระหน นั นัน หมายความถงทรั งทรัพยท ท ล ลกหน กหน ม มอย อย ในปั ในปัจจ บั บัน และท จะม จะมในอนาคตดวย ในอนาคตดวย   นบางประเภทท 4) มทรั ทรัพย พยส   นบางประเภทท เจ เจาหน   ยยดมาช ด มาช าระหน าระหน ไม ไมได ไดค อ   นท   นของล ก) ทรัพย พยส   นท หล หลดออกจากกองทรั ดออกจากกองทรัพยส   นของลกหน กหน แล แลว   นต   ลธรรมอั ข) ทรัพย พยส   นตองห องหามม  ามมให ใหย ด เพราะเก ยวกั ยวกับความสงบเร บความสงบเรยบรอยหร ย บรอยหรอศ อศ   ลธรรมอันดของ ของ   นของรั   นท ประชาชน เช น ทรัพยส   นของรัฐ ทรัพยส   นท ไม ไมอย อย ในความรั ในความรั บผ บผดแห ด แหงการบั งคั งคับคด บคด เช น เคร องน องน งห งหมหลั มหลับนอน บนอน หรอเคร อเคร องใช องใช  ท จจาเป เป น เคร องม องมอเคร อเคร องใช องใช  ท จจาเปนใช  ในการประกอบอาช  พ   นท วัตถ ตถหร หรออ ออปกรณ ปกรณท ท ใช ใช  แทนอวัยวะของล ยวะของลกหน กหน   ทรัพยส   นท เป เป นของส วนตั วนตัวโดยเฉพาะ วโดยเฉพาะ เช นจดหมาย นจดหมาย    เบ หรอสม อสมดบั ดบัญช    เบ ยเล ยเล ยง ยง เงนเด นเดอน อน คาจ าจางของข างของขาราชการหร  าราชการหรอล อลกจ กจางของรั  ฐบาลเป นต น ฐบาลเป   นของ ค) เจาหน   หลายคนอาจไดรั หลายคนอาจไดรับช บช าระหน าระหน เพ เพยงบางส ยงบางส วน วน เพราะเงนและทรั นและทรัพย พยส   นของ ลกหน กหน ม มไม ไ มพอช าระหน าระหน  3.3.4

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

21

  นจ   นนั ถาเอาทรั  พยส   พย นจานองหลด และราคาทรัพย พยส   นนันม นมประมาณต ประมาณตากว ากวาจ าจานวนเงนท นท คาง    นซ ช าระกั าระกันอย นอย ก กด หรอถ อถาเอาทรั  พยส   นซ   งจ งจานองออกขายทอดตลาดใช  หน   จานวนสทธ ทธน อยกว  า จานวนเงนท นท คางช   าระกั าระกันอย นอย ก ก  ไ ด เงนยั นยังขาดจ งขาดจานวนอย เท เทาใด าใด ลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบเง ด ชอบเงนนั นนัน   นท นอกจากจะมขอตกลงกั  นวาถ นว าถาน  าทรัพยส   นท จจานองออกขายทอดตลาด ไดเง  นไม นไมพอช าระหน าระหน    ทธ   นอย เจาหน   ม มส   ทธยย ดทรั ด  ทรัพย พยส   นอยางอ างอ นของล นของลกหน กหน ออกขายทอดตลาดเอาเง ออกขายทอดตลาดเอาเงนมาช นมาช าระหน าระหน ให ใหเจ  าหน   ได ได  จนครบ 5)

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  3  3    รับจ    ไดว าจ ส   บจางท  าโอ าโองมั งมังกรให  งกรให  สา 100 ใบ ทาเสร าเสรจแลว จ แลว ส   าจางให  างให    สอน ขนโองมั งมังกรไปให งกรไปให  สา โดยรถยนต  โดยรถยนต  ระหวางขั างขับรถยนต บรถยนตบรรท บรรทกโอ กโองมั งมังกรไปส งกรไปส งให  ง ให  สา นัน สอน สอน ไดขั บรถยนต บรถยนตออกนอกเส ออกนอกเส  นทางไป บานสา  เพ อไปเย อไปเย ยม ยม ส อ เพ อนของตนก อนของตนกอนท อนท จะเอาโอ จะเอาโองไปส งไปส ง สา ระหวางทางไปบ างทางไปบาน  ส อ สอน ขับรถยนต บรถยนต บรรทกโอ กโองมั งมังกรโดยประมาทชนกั งกรโดยประมาทชนกับรถยนต บรถยนตคั คันอ นอ นเป นเปนเหตให ใหรถยนต  ของ ของ สอน ควาโอ า โองท งท บรรท บรรทกในรถแตก กในรถแตก   ยหายหมด     จะตองรั       เส   ยหายหมด ดังน งน  ส   จะตองรับผ บผดชอบต ดชอบตอ สา เพราะสอนไมม มโอ โองมั งมังกรไปส งกรไปส งให  ง ให  สา หรอไม อไม คาตอบ า   ตอบ ส   ใช จะตองรั จะต องรับผ บผดชอบต ดชอบตอสาเพราะสอนเป อสาเพราะสอนเป นบคคลท คคลท ส   ใช  ใหไปช   าระหน าระหน ค คอส อส งโอ งโองมั งมังกรไปให งกรไปใหสาแทนตน  เปน   เอง ความผดของสอนท ดของสอนท ขั ขับรถประมาทถ บรถประมาทถอเสม อเสมอนกั อนกับเป บเป นควา นความผ มผดของส ดของส   เอง   ัญญาขาย าส  ั ญญาขายข ขาวสารให าวสา  รให ข  500 กระสอบ ก. ใช  ให ค.  ขนข ขนขาวรายน   ไปส ไปส งมอบใหแก งมอบใหแก ข.   ข. แต ค. 2. ก ท าส   ยดั ไดน า ขาวรายน ขาวรายน ไปขายให ง. ไปขายให ง. แลวน  าเงนไปใช นไปใช  เปนประโยชนส วนตนเส วนตนเส   ยดังน งน  ก.   ก. จะตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม      ตองรับผ บผดชอบต ดชอบตอ ข. เพราะ ค. เป เป นบคคลท คคลท  ก.   ก. ใชใหน าข าขาวสารไปส  งมอบใหแก ข. งมอบใหแก   ข. และ ข. คาตอบ า   ตอบ ก. ตองรั    ังซ ยังไม งไมได ไดรั บมอบข บมอบขาวสารท   ส  ั งซ   อจาก อจาก ก. าจางขาว างข  าวให ใหวาดภาพของตน  แตขาวได าวไดว าจ าจางเข  ยวใหวาดภาพของแดงอ ยวใหวาดภาพของแดงอกต กตอหน อหน ง และขาว 3. แดงวาจ  งมอบใหแดงตามก ไดวาดภาพของแดงมาส  งมอบใหแดงตามกาหนดเวลาท าหนดเวลาท ตกลงกั ตกลงกันไวแดงไม น ไวแดงไมยอมรั ยอมรับภาพวาดดั บภาพวาดดังกล งกลาวเช าวเช นน นน    ัญญา   ัญญาเพราะการวาดภาพน แดงหรอขาวเป อขาวเปนผผ ดส ด  ั ส ญญา คาตอบ  ขาวผดส ดส  ั ญญาเพราะการวาดภาพน ขาวจะตั ขาวจะตังตั ง ตัวแทนหร วแทนหรอใช อใช  ให  า   ตอบ  บคคลอ คคลอ นท นทาแทนตนไม าแทนตนไมได ไดขา ขาวจ  วจะต ะตองท  าด าดวยตนเอง  ตอไปน อไปน จะถ จะถอว อวาเป าเปนการบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาจง โดยเฉพาะเจาจง เช น แดงขายท ด ดนใหด น ใหดา แดงผด 4. กรณต   ัญญา   ทธ ส  ั ญญา ดาฟ าฟองขอใหศาลบั งขอใหศาลบังคั งคับใหแดงโอนกรรมส บ ใหแดงโอนกรรมส   ทธ ท ด นใหด น ใหดา กบานล   าร ารกเข ก เขาไปในท ด ดนของ นของ ข. ข. บอกให บอกให ก.  ร อถอนบานออกไป อถอนบานออกไป ก. ไมยอมท ยอมทา ดั ดังน งน  ข. 5. ก. ปลกบ จะฟ จะฟ องขอให องขอใหศาลบั  งคั งคับอย บอยางไร างไร คาตอบ ฟ องขอให องขอใหศาลบั  งคับใหบ งคั บ ใหบคคลภายนอกท คคลภายนอกทาการร าการร อถอนบาน อถอนบาน า   ตอบ   ยค ออกไปโดย ออกไ ปโดยให ให ก.  เปนผเส     ยคาใช าใช  จาย าย   ัญญาขายท   ัญญาไม าส  ั ญญาขายท ด ดนใหขาว น ใหขาว แดงผดส ด  ั ส ญญาไมยอมขายท ยอมขายท ด ดนให  น ให  ขาวจะฟ ขาวจะฟ องขอให องขอใหศาลบั  งคั งคับ 6. แดงทาส      ทธ   ทธ อยางไร างไร จงจะได งจะไดกรรมส  ทธ ในท ในท ดนท น ท ซ     อ คาตอบ องขอใหศาลบั  งคับใหแดงโอนกรรมส งคั บ ใหแดงโอนกรรมส   ทธ ในท ในท ดนใหขาว น ใหขาว าตอบ ฟ องขอให หากแดงไมยอมไปโอนกรรมส ยอมไปโอนกรรมส  ทธ ทธ ท ท ด ด  นใหขาว น ใหขาว กขอใหถ ขอใหถอเอาค อ เอาคาพ าพพากษาแทนการแสดงเจตนาของแดง พากษาแทนการแสดงเจตนาของแดง   ัญญาเช าอาคารจาก ข. เดอนละ อนละ 10,000 บาท ครบกาหนดส าหนดส  ั ญญาเช า ข. ไมตองการให องกา  รให ก.  เช าอ าอก 7. ก. เช าอาคารจาก   ัญญาเช และไดบอกให และไดบอกให ก.  ก. ออกจากอาคารท เช เช า โดยบอกวาจะเอาอาคารให าจะเอาอาคารให ค.  เช าต าตอ เม อครบส อครบส  ั ญญาเช า ก. ไม  ส ัญญาเช ยอมออกจากอาคารท เช เช า เปนเหตให ให  ข. เอาอาคารท เช เช าไปใหให าไปใหให  ค. เช าไม าไมได ได  ทังน ง น   ค. ทาส า  ั ญญาเช า อาคารจาก ข. เดอนละ อนละ 20,000 20,000 บาท และได และไดเง  นก นกนเปล นเปลาจาก าจาก ค. อก 100,000 บาท ดังน งน   ฃ. จะเรยก ยก   ยหายจาก คาเส าเส   ยหายจาก ก. เดอนละ อนละ 20,000 บาท ในระหวางผ างผดนั ดนัดและเร ดและเรยกเง ยกเงน 100,000 บาท ท ควรได วรไดจาก  ค.   ยหาย เอาจาก เอาจาก ก. ไดหร  อไม อไม คาตอบ  ยกเงนเด นเดอนละ อนละ 20,000 20,000 บาท จาก ก. ได  เพราะเปนคาเส าเส   ยหาย า   ตอบ  ข. เรยกเง ธรรมดาท เก เกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน  คอไม อไมส งมอบอาคารเช งมอบอาคารเช าใหแก า ใหแก  ข. ตามกาหนด าหนด ส วนเง วนเงนก นกนเปล นเปลา   ยหายท 100,000 บาทนั น เป เป นคาเส าเส   ยหายท เก เกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณพ พเศษซ เศษซ   ง ก. ไมทราบล ทราบลวงหนา วงหนา ข. จะเรยกเง ยกเงนจาก นจาก ก. ไมได ได    ัญญาซ    อแร   ัญญาว าส  ั ญญาซ   อแรด ดบ บ  กจาก กจาก ข. โดยระบในส ในส  ั ญญาวาเพ าเพ อน อนาไปขายตอใหแก อ ใหแกโรงถล โรงถลงแร งแร ตอมา อมา ข. 8. ก. ทาส   ัญญาไม   ัญญาเป ผดส ดส  ั ญญาไมม มแร แรด ดบ บ กขายใ กขายให หแก  ก. ก. จงไม ง ไมม มแร แรด ดบ บ กไปขายให กไปขายใหแก  โรงถล โรงถลงแร งแรตามส ตามส  ั ญญาเปนเหตให ให  ก. ขาดกาไรท าไรท จะไดจากการขายแร จะไดจากการขายแรด ดบ บ  กเป กเป นเงน 50,000 บาท เงนจ นจานวนน านวนน   ก. จะฟ จะฟ องร องรองเอาจา องเ  อาจากก ข. ได    ยหายท หรอไม อไม คาตอบ าตอบ ฟองไดเพราะ เพราะแม  แมจะเป จะเป   นคาเส าเส   ยหายท เก เกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณพ พเศษก เ ศษกตาม ตาม แต ข.   ข. กรรล   วงหนา วงหนา แลวว  า ก. จะนาแรด ดบ บ กท กท ซ   อไปขายต อไปขายตอใหโรงถล อ ใหโรงถลงแร งแร พฤต   พฤตการณ การณเช เช นน นน  ก.   ก. ยอมม อมมโอกาสจะไ โอกาสจะได ดก าไร าไร เม อ ข.   ยหายแล   ยหายจาก ผดนั ดนัดไม ดไมม มแร แรด ดบ บ กขายใ กขายให หแก   ก.  ก. ก. ยอมเส อมเส   ยหายและฟ ะฟ องร องรองเอาค  าเส   าเส ยหายจาก ข. ได    ั   ัญญาซ    อมะพ าส ญญาซ   อมะพรราวจากสวนของนายมั  าวจากสวนของนายมั   น เพ อน อนาไปขายในตลาดเม องจ องจานวน านวน 1,000 ลก ถง 9. มาทาส กาหนดส าหนดส งมอบ งมอบ มั นเก นเกบมะพราวข บมะพราวขายให ายใหแก  มาไ ม าไดเพ  ยง ยง 500 ลก แลวนาไปส งมอบใหแก งมอบใหแกมา มา แตมาไม มาไมยอม ยอม   ัญญา   ัญญา เพราะส งมอบใหไม งมอบใหไมครบ ครบ 1,000 ลกตามส กตามส  ั ญญา หากมั นส นส งมอบให งมอบใหครบ  1,000 ลกตามส กตามส  ั ญญา มาจะขายใน          ตลาดในเมองไดก อ งไดกาไรล าไรลกละ กละ 1 บาท เป เป นเงนก นกาไรท าไรท มาควร มาควรได ไดทั งส ง สน 1,000 บาท มาจะฟองเรยกค ยกคาขาด าขาด กาไรดั าไรดังกล งกลาวจากมั าวจากมั นไดหร น ไดหรอไม อไมเพ เพยงใด ยงใด คาตอบ าตอบ ฟองเรยกได  ย กได  500 บาท เพราะมามส วนผ วนผดด ดดวยเพราะไม  1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

22

  ยหายท ยอมรับมะ บมะพราว  500 ลกท กท มัม ันน นนามาส งมอ มอบแล บแลวน  าไปขายเอาก าไร าไร 500 บาท เพ อบรรเทาความเส อบรรเทาความเส   ยหายท    ยหายในส เกดข ดข น ความเส   ยหายในส วนน วนน มาจะต มาจะตองรั  บผ บผด จะเรยกเอากั ยกเอากับมั บมั นไม นไมได ได  ดนม น มโฉนดไปจ โฉนดไปจานองไว านองไวกั บธนาคาร บธนาคาร เพ อเป อเปนประกันเง นเงนก น กจ านวน านวน 50,000 บาท ตอมาแดง อมาแดง 10. แดงนาท ด   นอ ผดนั ดนัดไม ดไมช าระหน าระหน ให ใหแก  ธนาคาร ธนาคาร ธนาคารยดทรั ดทรัพย พยส   นอ นของแดงมาขายทอดตลาดช นของแดงมาขายทอดตลาดช าระหน าระหน ท ท เหล เ หลอไม อไมได ได    ัญญาจ เพราะในส  ั ญญาจานองไม านองไมได ไดระบ  ไว ไวให  ท าเช าเช นนั นนันได น ได   ัญญาซ    อไมมะค าส  ั ญญาซ   อ ไมมะคาโมงจาก าโมงจาก ข. โดยตกลงให โดยตกลงให  ข. ส งไมไปให ง ไมไปให ก.  ก. เม อถ อถงก งกาหนด าหนด ข. ไดให   ค. 11. ก. ทาส ลกจ กจางขั  บรถยนตบรรท บรถยนตบรรทกไมไปส ก ไมไปส งให ง ให ก. ระหวางทาง างทาง ค. ขับรถยนต บรถยนตโดยประมาทไปชนกั โดยประมาทไปชนกับรถของคนอ บรถของคนอ นเป นเปน   ยหายทั เหตให ใหไฟไหม ไฟไ  หมรถยนต  และไมท และไมท บรรท บรรทกมาในรถเส กมาในรถเส   ยหายทังหมด งหมด ดังน งน   ข. จะต จะตองรั  บผ บผดต ด ตอ ก. หรอไม อไม   ยหายเก จะต ตองรั  บผ บผดต ดตอ ก. เพราะความเส   ยหายเกดข ดข นจากความผ นจากความผดของ ดของ ค. ซ   งเป งเป นบคคลท คคลท  ข.  ข. ใช  ให  คาตอบ  า   ตอบ  ข. จะ นาไมไปส ไมไปส งให ก ง ให ก..   ัญญาซ    อน   นจากขาวจ าทาส าส  ั ญญาซ   อน ามันเบนซ นเบนซ   นจากขาวจานวน านวน 5,000 ลตร ตร ถงก งกาหนดส าหนดส งมอบ งมอบ ขาวจ ขาวจางเข  ยวขน ยวขน 12. ดาท น ามันไปส นไปส งด งดาโดยทางรถยนต าโดยทางรถยนต แตแทนท แทนท เข เขยวจะขนน ยวจะขนน ามันไปส นไปส งใหด ง ใหดา เขยวกั ยวกับน บนาน ามันไปขา นไปขายแล ยแลวน  าเงน   ยดั ท ได ไ ดไปใช    เป เป นประโยชนส วนตั วนตัวเส วเส   ยดังน งน   ขาวจ ขาวจะตองรั  บผ บผดใช ดใช  ราคาน ามันใหด น ใหดาหร าหรอไม อไม คาตอบ  ขาวจะ วจะต ตอง  า   ตอบ  ขา   ยหายแก รับผ บผดใช ดใช  ราคาน ามันใหแก น ใหแกด ดา เพราะดาใช าใช  ใหเข  ยวน ยวนาน าน ามันไปส นไปส งใหด ง ใหดา เม อเข อเขยวก ยวกอใหเก อ ใหเกดความเส ดความเส   ยหายแก   ยหายข ดา ขาวจะ ขาวจะต ตองรั  บผ บผดเสม ดเสมอนกั อนกับขาว บขาวได ไดก อความเส อความเส   ยหายข นเอง นเอง ะขายเคร องเร องเรอนของตน อนของตนให ใหแก  ต ต   โดยช าระราคากั าระราคากันเร นเรยบรอย ย บรอยแล แลว และตกลงกันว นวาโต าโตะจะเอา ะจะเอา 13. โตะขายเคร เคร องเร องเรอนไปส อนไปส งใหท ง ใหท บานของต  ในเย  นวันเด นเดยวกั ยวกันเม นเม อต อ ตกลั  บบ บบานแลว านแล  ว โตะไดว ะ ไดวาจ าจางตั   งใหเอาเคร ง ใหเอาเคร องเร องเรอนไป อนไป ส งใหต ง ใหตโดยม  ขอตกลงว  าตั าตั งจะตองน ง จะตองนาเคร องเร องเรอนไปส อนไปส งใหต ง ใหตถ งบ งบานของต  ให  เร ยบรอย ย บรอย ถาหากต ถาหากตไม  ได ไดรั บ          เคร องเร องเรอนหร อนหรอเคร อเคร องเร องเรอนช อนชาร ารดเส ดเสยหายตั ยหายตั งจะต งจะตองรั  บผ บผดชอบต ดชอบตอต อ ตแต  เพ เพยงผ ยงผเด  ยวโดยโต ยวโดยโตะจะไม ะจะไมรัรับผ บผดชอบ ด ชอบ ดวยตกลงกั  นเสร นเสรจแลว จ แลว ตั งไดเอาเคร ง ไดเอาเคร องเร องเรอนบรรท อนบรรทกรถยนต กรถยนตของตนเพ ของตนเพ อน อนาไปส ง แตในระหว ในระหวางทาง างทาง ตั งกลั งกลับ   ัญญาดั นาเอาเคร องเร องเรอนไปขายให อนไปขายใหเต  ยง ยง ตเลยไม  ได ไดรั บเคร บเคร องเร องเรอนตามส อนตามส  ั ญญาดังน งน โต โตะจะตองรั ะจะตองรับผ บผดชอบต ด ชอบตอต อ ตใน  การท ต ตไม   ได ไดรั บเคร บเคร องเร องเรอนหร อนหรอไม อไม คาตอบ ะ จะตองรับผ บผดชอบต ด ชอบตอต อ ตเพราะตั   งเป งเป นบคคลท คคลท โต โตะใหไปช ะ ใหไปช าระ าระ า   ตอบ โตะจะตองรั หน  ข  ขอตกลงท   โต โตะกั ะกับตั บตั งใหไว ง ใหไวต อกั อกันไม นไมม มผลบั ผ  ลบังคั งคับเพราะไม บเพราะไมใช ใช ขอตกลงท   โต โตะม ะมกักับต บ ต  กทั วไปของการบั วไปของการบังคั งคับช บช าระหน าระหน โดยเฉพาะเจาะจงค โดยเฉพาะเจาะจงคอ สภาพแหงหน งหน ตองเป  ดช องใหบั องใหบังคั งคับได บ ได 14. หลักทั   น และการช าระหน   ัยท โดยมวัวัตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นการส งมอบทรั งมอบทรัพย พยส   าระหน ยัยังเป งเปนวส  ั ยท กระท ก ระทาได า ได       อท อท ด ดนม นมโฉนดแปลงหน โฉนดแปลงหน งจาก งจาก ข. ช าระเง าระเงนกั นกันเร นเรยบรอย ย บรอยแแลว แต ข.   ข. ไมยอมไปจดทะเบ ยอมไปจดทะเบยนโอน ยนโอน 15. ก. ซ   ทธ      ทธ กรรมส   ทธ ท ด นให ก. น ให ก. ดังน งน  ก. จะฟ จะฟ องร องรองบั  งคั งคับอย บอยางไร างไร ก. จงจะได งจะไดกรรมส  ทธ ในท ในท ด ดน  คาตอบ องขอให  าตอบ ฟ องขอให   ทธ ศาลบังคั งคับให  บ ให  ข. ไปจดทะเบยนโอนกรรมส ยนโอนกรรมส   ทธ ท ท ด ด  นให น ให ถา ข. ไมไปก ไปกถถอเอาค อ เอาคาพ าพพากษาแทนการแสดง พากษาแทนการแสดง เจตนาของ ข. ให ใหเจ  าพนั  กงานท กงานท ดนจดทะเบ น จดทะเบยนโอนในท ยนโอนในท ด ดนให ข. น ให ข.   ัญญาซ    อขายท   ัยโดยม าส  ั ญญาซ   อขายท ของ ของ ข. เพ อปล อปลกบ กบานอย   อาศ อาศ  ั ยโดยมขอตกลงว  า ข. ให  ให  ก. ใช  ถนนส วน วน 16. ก. ทาส บคคลของ คคลของ ข. ท ผ ผานท านท ด ดนของ น ของ ก. เพ อออกส อออกส ถนนใหญ ถนนใหญได ได ต  ต  อมา อ มา ก. กับ ข. มเร เร องไม องไมถถกกั ก กัน ข. จงท งทาประต าประต ปดกันถนนไม น ถนนไมให ให  ก. ใช  เป เป นทางเดนออกไปส นออกไปส ถนนใหญ ถนนใหญได ได  ดังน งน   ก. จะดาเน าเนนการอย นการอยางไรเพ างไรเพ อใหร อ ใหร อถอน อถอน   ย คาตอบ    ังใหบ ประตออกไปจากถนนเส ออกไปจากถนนเส   จะต ตอง องฟ  ฟองให องใหศาลส    ั ง ใหบคคลภายนอกจากตั คคลภายนอกจากตัว ข. จัดการร ดการร อถอน อถอน าตอบ ก. จะ   ยค ประตออกโดย ออกโดยให ให ข.  เปนผเส     ยคาใช าใช  จายในการร ายในการร อถอน อถอน   นล   ทธ ท หน ห  น ม มวัวัตถ ตถแห แหงหน เป เป นส งมอบทรั งมอบทรัพย พยส   นลกหน กหน ผ ผดนั ดนัดไม ดไมช าระหน าระหน  เจาหน   ม มส   ทธท จะบั จ ะบังคั งคับช บช าระ าระ 17. กรณท   ทธ   นและให   ยหายอั หน ค คอ มส   ทธท จะฟ จ ะฟ องศาลขอให องศาลขอใหส  งบั งบังคั งคับใหล บ ใหลกหน กหน ส งมอบทรั งมอบทรัพย พยส   นและใหชดใช    คาเส าเส   ยหายอันเก นเกดจาก ดจาก การไมช าระหน าระหน    นไหมทดแทนจากล หลักเกณฑ กเกณฑอะไรบ อะไรบางท   จะเร จะเรยกรองค ย กรองคาส าส   นไหมทดแทนจากลกหน กหน ได ได  คาตอบ  าตอบ  (ก) ตองม ตองมการไม การไม 18. มหลั   ยหาย    งจะโทษล ช าระหน าระหน และเ และเจจาหน   ได ไดรั บความเส บความเส   ยหาย (ข) การไมช าระหน าระหน เป เป นเพราะพ นเพราะพฤต ฤตการณ ก ารณ ซ   งจะโทษลกหน กหน ได ได  (ค)   ัญญาตั   ทธ   ยหาย ตองไม  มขอส ม    ั ญญาตัดส ดส   ทธเจ เจาหน   ไม ไมให ใหเร  ยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหาย าจาง  มา ใหสร ใหสรางบานให างบ  านให   มาสรางบ มาสรางบานไม านไมเสร เสรจตามก จตามกาหนดเวลาท าหนดเวลาท ตกลง ตกลง มไม ไมสามารถเอาบ สามารถเอาบาน  19. ม วาจ   ัญญาท ไปให  ไปให  มา เช าตามส าตามส  ั ญญาท ม มกักับมาท บมาทากั ากันไวเป น ไวเป นเหตให ให  ม ตองถ  กปรั กปรับเป บเปนเงน 10,000 บาท และขาด ประโยชนไม ไมได ไดค าเช าเช าบ าบานจาก  มา เดอนละ อนละ 5,000 บาท เป เป นเวลา 4 เดอนเป อนเป นเงน 20,000 บาท ดังน งน  ม   ยไปและขาดประโยชน จะฟองเรยกค ยกคาปรั าปรับท บท เส เส   ยไปและขาดประโยชนท ควรจะ ค วรจะได ไดจาก  มา ไดหร หร  อไม อ ไม คาตอบ  าตอบ  ฟองเรยกค ยกคาปรั าปรับ   ยหายท และคาขาดประโยชน าขาดประโยชนจาก จาก มา ไมได ไดเพราะเ เพราะเป  ปนคาเส าเส   ยหายท เก เกดจากพฤต ดจากพฤตการณ การณพ พเศษซ เศษซ   งมา งมา ไมคาดเห คาดเหนหรอ ควรจะไ ควร จะได ดคาดเห  น   ทธ   นของล    นเช   ง ญญัตวว า เจาหน เจาหนาท าท ม ม ส   ทธท ท จะใหช จ ะใหช าระหน าระหน ของตนจากทรั ของตนจากทรัพย พยส   นของลกหน กหน จนส จนส   นเช   20. มาตรา 214 บัญญั   ทธ   นของล นันท นทานเข า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร คาตอบ าตอบ เจาหน   ม มส    ทธท จะย จ ะยดทรั ดทรัพย พยส   นของลกหน กหน เพ เพยงเท ยงเทาท าท พอจะช พอจะช าระหน าระหน แก แกตน ตน   นของล เทานั านัน จะยดทรั ดทรัพย พยส   นของลกหน กหน เก เกนกว นกวาท าท จจ าเป าเปนจะ นจะต ตองช   าระแก าระแกตนไม ตนไมได ได 

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

23

หนวยท วยท   4 การรับช บช วงส วงส  ทธ ทธ การใช  การใช  ส  ทธ ทธเร เ รยกร ย กรองของล องของลกหน กหน  และการเพ และการเพกถอน กถอน การฉ การฉ อฉล อ ฉล   ทธ การรับช บช วงส วงส   ทธ  เป เป นผลพเศษแห เศษแหงหน งหน อย อยางหน างหน ง และจะมได ไดเฉพาะท   กฎหมายระบ กฎหมายระบไว ไว    ทธ   ทธ เทานั านัน ตามมาตรา 226 กฎหมายบัญญัต ญั ตเร เ ร องการรั องการรับช บช วงส วงส   ทธไว ไว  2 กรณ คอ การรับช บช วงส วงส   ทธซ     ง   ทธ เรยกว ยกวาช าช วงบ วงบคคล และการรับช บช วงส วงส   ทธท ท   กฎหมายเร กฎหมายเรยกว ยกวาช วงทรั วงทรัพย      ทธ ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน   เปนวธธการซ การซ   งกฎหมายก งกฎหมายกาหนดใหเจ เจาหน   สามารถควบค สามารถควบคม 2. การใช  ส   นของล   นของล กองทรัพย พยส   นของลกหน กหน เพ เพ อการท อการท เจ เจาหน     จะไดบั จะไดบังคั งคับช บช าระหน าระหน เอาจากกองทรัพย เอาจากกองทรั พยส   นของลกหน กหน    ยหายแก   นท เพ อม อมให ใ หเป  นท เส เส   ยหายแกตน ตน รวมทังใหเจ ง ใหเจาหน   ใช ใช  วธธการท การท จะใหได จ ะใหไดมาซ     งทรั งทรัพยส   นท  บคคลภาย คคลภายนอกต นอกตองช   าระแก าระแกล ลกหน ก หน ดวย    นของล 3. การเพกถอนการฉอฉล กถอนการฉอฉล เปนวธธการควบค การควบคมกองทรั มกองทรัพยส   นของลกหน กหน อ อกอย กอยางหน างหน งค งคอ มให ใ ห    นท ลกหน กหน จจาหนาย าย จาย าย โอนทรัพย ส   นท ม มอย อย ไป ไป ทาใหเจ ใหเจาหน   ไม ไมสามารถบั สามารถบังคับใหใช บ ใหใช  หน ได ไดเพ  ยงพอ ยงพอ   นท จากทรัพย พยส   นท ล ลกหน ก หน ม มเหล เหลออย ออย  1.

4.1 การรับช บช วงส วงส  ทธ ทธ 

  ทธ   ทธ บคคลผ คคลผรัร ับช บช วงส วงส   ทธของเจาหน ข องเจาหน ชอบท ชอบท จะใช จะใช  ส   ทธทั ท  ังหลายบรรดาท งหลายบรรดาท เจ เจาหน   ม มอย อ ย โดยม โดยมลหน ลหน  รวมทังประกั งประกันแห นแหงหน นั นันไดในนามของตนเอง น ไดในนามของตนเอง   ทธ 2. กรณท ท ม มการรั ก ารรับช บช วงส วงส   ทธนั น ัน  มได ไดโดยบทบั  ญญั ญญัตแห แ หงกฎหมายเท งกฎหมายเทานั านัน  โดยกฎหมายได บัญญั ญญัตไว ไ วสามกรณ  คอ ตามมาตรา 227 229 และ 230   ทธ   ทธ 3. เม อเก อเกดการรั ดการรับช บช วงส วงส   ทธข  น ส   ทธทั ท  ังหลายท งหลายท เจ เจาหน   เด เดมม ม มอย อย ในม ในมลหน ตกมาเป ตกมาเปนของผรั บช บช วง วง   ทธ   ทธ    อมเส   ย ส   ทธ แต   แตผ ผรั  บช บช วงส วงส   ทธท ท   รัรับช บช วงมาให วงมาใหเป เปนท เส เส   อมเส     นอั   นอ วงทรัพย พย ไดแก    เอาทรัพย ส   นอันหน นหน งเขาแทนท ง เขาแทนท ทรั ทรัพย พยส   นอกอั กอันหน นหน งในฐานะน งในฐานะนตนั น ัยอย าง าง 4. ช วงทรั   นอั เดยวกั ยวกันกั นกับทรั บทรัพยส   นอันก นกอน อน วงทรัพยนั นันม นมได ไดโดยบทบั  ญญั ญญัตแห แ หงกฎหมายเท านั านัน โดยกฎหมายบังคับไว คั บไว   2 กรณ 5. กรณช วงทรั คอ ตามมาตรา ตามมาตรา 228 และ 231 1.

  ทธ   ทธ คคลผรั บช บช วงส วงส   ทธของเ ของเจจาหน     ชอบท จะใช จะใช  ส   ทธ ทังหลายบรรดาท ง หลายบรรดาท เจ เจาหน   ม มอย อย โดย โดย มาตรา 226 บคคลผ มลหน ลหน  รวมทั  รวมทังประกั ง ประกันแห นแหงหน งหน นั นัน ไดในนามของตนเอง    นอั   นอ ช วงทรั วงทรัพย พย ไดแก  เอาทรั เอาทรัพย พยส   นอันหน นหน งเขาแทนท ง เขาแทนท ทรั ทรัพย พยส   นอก อันหน นหน งในฐานะน งในฐานะนต ตนั นัยอย ยอยางเด างเดยวกั ยวกัน   นอั กับทรั บทรัพย พยส   นอันก นกอน อน   นไหมทดแทนความเส   ยหายเต   ทธ มาตรา 227 เม อเจาหน อ เจาหน ได ไดรั บค บคาส าส   นไหมทดแทนความเส   ยหายเตม ตามราคาทรัพย พยหร หรอส อส   ทธซ   ง   ทธ เปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน นั นันแลว น แลว ทานว านวาล าลกหน กหน ยยอม อม เขาส   ฐานะเป ฐานะเปนผรั บช บช วงส วงส   ทธของเจาหน ของเจาหน อัอันเก นเก ยวกั ยวกับทรั บทรัพย พยหร หรอ   ทธ ส   ทธ นั  นัน ๆ ดวยอ  านาจกฎหมาย านาจกฎหมาย    งท   ัย นันเป มาตรา 228 ถาพฤต  การณซ   การณ งทาใหการช า ใหการช าระหน าระหน เป เป นอันพ นพนว  ส  ั นเปนผลใ นผลให หล กหน กหน ได ไดมาซ     งของ งของ   ทธ   นไหมทดแทนเพ แทนกด ด หรอไดส อ ไดส   ทธเร เรยกรองค ย กรองคา ส   นไหมทดแทนเพ อทรั อทรัพย พยอัอันจะพ นจะพงไดแก ง ไดแกตนนั ตนนันก น  กด ด ทานว านวาเจาหน า เจาหน จะ จะ   นไหม   ยเองก เรยกใหส ย กใหส งมอบของแทนท งมอบของแทนท ได ไดรั บไว หร บ ไว หรอจะเ อจะเข ขาเร  ยกเอาค ยกเอาคาส าส   นไหม ทดแทนเส   ยเองกได ได    ทธ   นไหมทดแทนเพราะการไม   ทธ ถาเจ าเจาหน  าหน ม มส   ทธเร เรยกรองค ย กรองคาส าส   นไหมทดแทนเพราะการไม ช าระหน าระหน  และถ และถาใช าใช  ส   ทธนั นันดั นดังไดระบ ง ไดระบไว ไวใน    นไหมทดแทนอั วรรค วร รคต ตนไซร  คาส าส   นไหมทดแทนอัน จะพงใช งใช  แกเจ เจาหน   นั นันย นยอมลดจ อมลดจานวนลงเพ านวนลงเพยงเสมอราคาแห ยงเสมอราคาแหงของแทน งของแทน   นไหมทดแทนท ซ   งล งลกหน กหน ได ไดรั บไว บ ไว หร หรอเสมอจ อเสมอจานวนค านวนคาส าส   นไหมทดแทนท ล ลกหน ก หน  จะเร  จะเรยกรองได ย กรองไดนัน   ทธ มาตรา 229 การรับช บช วงส วงส   ทธยยอมม อมมข ข นด นดวยอ  านาจกฎหมาย านาจกฎหมาย และ ยอมส อมส าเร าเรจเป จเปนประโยชนแก แกบ บคคล คคล ดังจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  ค  คอ    งเป   ทธ คคลซ   งเปนเจาหน   อย อย เอง เอง และมาใช  หน ให ใหแก  เจ เจาหน   อ อก คนหน งผ งผม ส   ทธจะไ ะได ดรั บใช บใช  หน ก กอน อ น (1) บคคลซ   ทธ   ทธ ตน เพราะเขามบ บรรมส ม ส   ทธ หร  หรอม อม ส  ส   ทธจจาน า นา จานอง านอง    งอส   ังหาร   ั    อ ใช  ใหแก คคลผได  ไปซ     งอส งหารมทรั มทรัพย พยใด ใด และเอาเงนราคาค นราคาคาช าช    ผ ผรั บจ บจานองทรั านองทรัพย พยนั นันเสร นเสรจ (2) บคคลผ ไป   ยด    คคลผม ความผ ความผกพั กพันร นรวมกั วมกับผ บ ผอ  น หรอเพ อเพ อผ อ ผอ  นในอั นในอันจะตอง น จะตอง ใช  หน  ม  มส  วนไดเส ว นไดเส   ยดวยในการใช  (3) บคคลผ หน นั นัน แล และเ ะเข ขาใช    หน นั นัน มาตรา 230 ถาในการท   เจ เจาหน   น นา บังคั งคับย บยดทรั ดทรัพย พยอัอันหน นหน งอั งอันใด นใด ของลกหน กหน นั นัน บคคลผ คคลผใด ใดจะ  จะต ตอง     ยงภั   ยส   ทธ   ทธ   ย เส   ยงภัยเส ยเส   ยส   ทธในทรั ในทรัพย พยอัอันนั นนันเพราะ น เพราะ การบังคั งคับย บยดทรั ดทรัพย พยไซร ไ ซร ทานว านวาบ าบคคลผ คคลผนั นม นมส   ทธจะเขาใช จ ะเขาใช  หน เส เส      ยงภั   ยส   ทธ แทน ได อน ง ผครองทรั  พยอัอันหน พย นหน งอั งอันใด น ใด ถาจะต าจะตองเส  องเส   ยงภัยเส ยเส   ยส   ทธ ครองทรัพย พยนั นันไปเพราะการบั นไปเพราะการบังคั งคับย บยด   ทธ ทรัพย พย ก  กยยอมม อมมส   ทธจะท จะทาได า ได เช เช นเด นเดยวกั ยวกับท บท วว ามานั ามานัน

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

24

ถาบ  คคลภายนอกผ คคลภายนอกผใดมาใช ใ ดมาใช  หน แทน แทน จนเป จนเป นท พอใจของ พอใจของเจ เจาหน    แลวบ  คคลผ คคลผนั นย น  ยอมเขารั อ มเขารับช บช วง วง   ทธ   ทธ    อมเส   ยแก ส   ทธเร เรยกรองข ย กรองของเจ องเจาหน    แต  แตส   ทธ เรยกรองอั ย กรองอันน นน จะบั จะบังคั งคับใหเป บ ใหเปนท เส เส   อมเส   ยแกเจ เจาหน   หาไดไม ห าไดไม   นท   ทธ มาตรา 231 ถาทรั  พย พยส   นท จจานอง า นอง จาน านา หรออย ออย ในบั ในบังคั งคับบ บบรรมะ ม ะ ส   ทธประการอ ประการอ นนั นนัน เปนทรัพย พยอัอัน   ทธ   ทธ   ทธ ไดเอาประกั  นภัยไว นภั ย ไวไซร ไซรท ทานว านวาส าส   ทธ จานอง านอง จาน านาหรอบ อบรรมส ม ส   ทธอย อยางอ างอ นนั นนัน ยอมครอบไปถ อมครอบไปถงส งส   ทธท จะเร จ ะเรยก ยก รองเอาแก  ผรั บประกั ผ บประกันภั นภัยด ยดวย    ังหาร   ทธ ในกรณท เป เ ปนอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ถาผ  รั บประกั บประกันภั นภัยไดร ย ไดร  หรอควร อควร จะได จะไดรรว าม ามจจานองหร านองหรอบ อบรรมะส ม ะส   ทธ อยางอ างอ นไซร น ไซร ทานยั านยังม งมให ใหผ รั บประ บประ กันภั นภัยใช ยใช  เงนใหแก น ใหแกผ ผเอาประกั  นภัย จนกวาจะไ นภั าจะได ดบอกกล  าวเจตนา เช นนั าวเจตนา นนัน   ทธ ไปยังผ ง ผรั บจ บจานอง านอง หรอเจาหน อ เจาหน ม มบ บ  รรมะส ม ะส   ทธคนอ คนอ นแลว น แลว และมได ได  รับค บคาคั าคัดค ดคานการท   จะใช จะใช  เงนนั นนันมาภายใน น  มาภายใน   ทธ เดอนหน อนหน งนั งนับแต บแตวัวันบอกกล นบอกกลาว าว แตส   ทธอย อยางใด างใด ๆ ท ได ไดไปจดทะเบ  ยน ณ หอทะเบยนท ยน ยนท ด ดนนั นนัน  ทานใหถ า นใหถอว อ วา   ังหาร เปนอันร น รถ งผ ง ผรั บประกั บประกันภั นภัย ววธธ เด เดยวกั ยวกันน นน ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอด ถงการจ ง การจานองส านองส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ท  ท กฎหมายอน กฎหมายอนญาตให  ทาไดนั า ไดนันด น ดวย    ังหาร ในกรณท เป เ ปนส  ั งหารมทรั มทรัพย พยผ ผรั บประกั บประกันภั นภัยจะใช ยจะใช  เงนใหแก น ใหแกผ ผเอา  ประกันภั นภัยโดยตรงก ยโดยตรงกได ได  เวนแต  ตน ตน   ทธ จะไดรรหร จะได  อควรจะไ อควรจะได ดร ว าทรั าทรัพย พย นันตกอย นตกอย ในบั ในบังคั งคับจ บจาน านา หรอบ อบรรมะส ม ะส   ทธอย อยางอ างอ น   นอั ผรั บประกั บประกันภั นภัยไม ยไมตองรั  บผ บผดต ดตอเจาหน อ เจาหน  ถาทรั  พย พยส   นอันไดเอา น ไดเอา ประกันภั นภัยไวนั ย ไวนันไดค น ไดคนมา นมา หรอไดจั อ ไดจัด   ยหายอั ของแทน ของ แทนให ใหว ธธเด เดยวกั ยวกันน นน ท ทานใหอน า นใหอนโลมบั โลมบังคั งคับแก บแกกรณ กรณบั บังคั งคับซ บซ   อ กับทั บทังกรณ ง กรณ ท ต องใช    คาเส าเส   ยหายอันควรจะ นควรจะ   น เพราะเหต ทรัพย   นท ไดแก  เจ เจาของทรั  พยส   พย พยส   นทาลายหร าลายหรอบ อบบสลายนั บสลายนันด นดวย    นท มาตรา 232 ถาตามความใน  มาตรา กอนน อนน เป เปนอันว นวาจะเอาเง าจะเอาเงนจ นจานวนหน านวนหน งใหแทนทรั ง ใหแทนทรัพย พยส   นท    ทธ ทาลายหร าลายหรอบ อบบสลายไ บสลายไซร ซร  เงนจ นจานวน านวน น ท ทานยั า นยังม งมให ใหส  งมอบแก งมอบแกผ ผรั บจ บจานอง านอง ผรั บจ บจาน านา หร หรอเจาหน อ เจาหน ม มบ บ  รรมส ม ส   ทธ      คนอ นก นกอนท อนท หน หน ซงไดเอาทรั ง ไดเอาทรัพย พยน น เป เ ป นประกันไวนั น ไวนันจะถ นจะถงก งกาหนด าหนด และ ถาค   กรณ กรณไม ไมสามารถจะตกลงกั สามารถจะตกลงกับ   ทธ ลกหน กหน ได ไดไซร  ทานว านวาต าตางฝ างฝ ายตาง าง มส   ทธท ท จะเร จ ะเรยกรองให ย กรองใหน นาเงนจ นจานวนนั านวนนันไปวาง นไปวางไว ไว  ณ ส านั านักงานวาง กงานวาง ทรัพย พยเพ เพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน เวนแต  ล ลกหน ก หน จะหาประกั จะหาประกันใหไว น ใหไว ตามสมควร 

การรับช บช วงส วงส  ทธ ทธ (ร  (รบช ั  วงบ วงบคคล) คคล)   ทธ การรับช บช วงส วงส   ทธ  เก   เกดข ดข นโดยผลของกฎหมายประการเดยวเสมอไปหร น โดยผลของกฎหมายประการเดยวเสมอไปหรอไม อไม และจะม  และจะมการรั การรับ   ทธ ช วงส วงส   ทธได ไ ดในกรณ  ใดบาง ใ ดบาง   ทธ   ัญญา การรับช บช วงส วงส   ทธเก เ ก ดโดยผลของกฎหมายเสมอไป ด โดยผลของกฎหมายเสมอไป ไมอาจเก อาจเกดจากขอตกลงหร ดจากขอตกลงหรอส อส  ั ญญา   ทธ ระหวางค างค กรณ กรณได ได การรั  บช วงส บช วงส   ทธจะม จ ะมได ได กรณ  ตามมาตรา 228 และ 231 4.1.1

การรับช บช วงทรั วงทรัพย พย ช วงทรั วงทรัพย พย เก  เกดข ด ข นโดยผลของกฎหมายประการเดยวเสมอไปหร น โดยผลของกฎหมายประการเดยวเสมอไปหรอไม อไม และจะมได ไดในกรณ  4.1.2

ใดบาง าง

ช วงทรั วงทรัพย พยเก เกดข ด ข นโดยผลของกฎหมายเสมอไป น โดยผลของกฎหมายเสมอไป ระหวางค างค กรณ กรณได ได กรณ  ตามมาตรา 227 229 และ ตามมาตรา แ ละ 230

  ัญญา ไมอาจเก อาจเกดจากขอตกลงหร ดจากขอตกลงหรอส อส  ั ญญา

  ส  ทธ 4.2 การใช ทธเร เรยกร ย กรองของล องของลกหน กหน   

  ทธ   ทธ ถาล  กหน กหน ขั ขัดข ดขนไม นไมยอมใช ยอมใช  ส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง หรอเพ อเพกเฉยไม กเฉยไมใช ใช  ส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง เปนเหตให ให    ยประโยชน   ทธ เจาหน   ตองเส     ยประโยชน เจาหน   จะใช จะใช  ส   ทธเร เ รยกรองนั ย กรองนันในนามของตนเองแทนล นในนามของตนเองแทนลกหน กหน เพ เพ อป อปองกัน   ทธ ส   ทธของตนในม ข องตนในมลหน ลหน นั นันก นกได เว ด เวนแต  ในขอท ใ นขอท เป เปนการของลกหน กหน ส วนตั วนตัวโดยแท วโดยแท   ทธ   ทธ 2. วธ ธการใช การใช  ส   ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน นั นัน ค คอ เจ เจาหน   ผ ผใช    ส   ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน นั นันจะตองขอ น จะตองขอ หมายเรยกล ยกลกหน กหน มาในคด มาในคดนั นันด นดวย       ทธ   นมาตามค 3. ผลของการใช  ส ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน ก กคอ หากมการไดรั การไดรับทรั บทรัพย พยส   นมาตามคาพ าพพากษา พากษา   นนั ทรัพย พยส   นนันก นกตกเปนของลกหน กหน เด เดม 1.

หลกเกณฑ กั เกณฑการใช การใช  ส  ทธ ทธเร เ รยกร ย กรองของล องของลกหน กหน      ทธ อธบายหลั อธ บ ายหลักเกณฑ กเกณฑการใช การใช  ส   ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน    ทธ หลักเกณฑ กเกณฑการใช การใช  ส   ทธเร เ รยกรองของล ย กรองของลกหน กหน  อธ  อธบายไดโดยใช บ ายไดโดยใช  หลักตามมาตรา กตามมาตรา 233 233 และ  และ 4.2.1

234

การใช  ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองของล องของลกหน กหน   

  ทธ   ยไม   ทธ มาตรา 233 ถาล  กหน กหน ขั ขัดข ดขนไม นไมยอมใช ยอมใช  ส   ทธเร เรยกรอง ย กรอง หรอเพ อเพกเฉย กเฉย เส   ยไมใช ใช  ส   ทธเร เรยกรอง ย กรอง เปน   ยประโยชน   ทธ เหตให ใหเจ  าหน   ตองเส     ยประโยชนไซร ไ ซร ทาน าน วาเจาหน า เจาหน จะใช จะใช  ส   ทธเร เรยกรองนั ย กรองนันในนามของตนเอง นในนามของตนเอง แทนลกหน กหน    ทธ เพ อ ปองกันส นส   ทธของตนในม ของตนในมลหน ลหน นั นันก นกได ได เว  นแต  ในขอท ใ นขอท เป เป นการของ ลกหน กหน ส วนตั วนตัวโดยแ วโดยแท ท สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

25

  ทธ มาตรา 234 เจาหน   ผ ผใช     ส   ทธเร เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน นั นันจะตองขอ น จะตองขอ หมายเรยกล ยกลกหน กหน มาในคด มาในคดนั นันด นดวย    ทธ   จะใช จะใช  ส   ทธเร เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน เร เรยกเง ยกเงนเต นเตม จานวนท านวนท ยัยังค งคางช   าระแก าระแกล ลกหน ก หน โดย โดย มาตรา 235 เจาหน ไมตองค  าน านงถ งถงจ งจานวนท านวนท คางช   าระ าระ แกตนก ตนกได ได  ถาจ  าเลยยอมใช าเลยยอมใช  เงนเพ นเพยงเท ยงเทาจ าจานวนท านวนท ล ลกหน ก หน เด เดมค มคาง  ช าระ าระ    อเป แกเจ เจาหน   นั นันคด นคดก กเป เ ปนเสรจกั จกันไป นไป แตถาล  กหน กหน เด เดมไดเข ม ไดเขาช     อเป น โจทกดวย  ลกหน กหน เด เดมจะขอใ มจะขอให หศาล  พจารณาพ จารณาพพากษาต พากษาตอไปในส อไปในส วน วน จานวนเง านวนเงนท นท ยัยังเหล งเหลอต อตดค ดคางอย   ก กได ไ ด  แตอย อยางไรก างไรกด ด ท  ทานม านมให ใหเจ  าหน   ได ไดรั บมากไปกว บมากไปกวาจ าจานวนท านวนท คางช   าระ าระ แกตนนั ตนนันเลย น  เลย มาตรา 236 จาเลยม าเลยมขอต  อส อส  ลกหน กหน เด เดมอย มอย อย อยางใด างใด ๆ ทานว านวาจะ าจะ ยกข นต นตอส อส  เจาหน   ได ไดทั งนั ง นัน เวน เวน    งเก แตขอต  อส อส  ซ   งเกดข ดข นเม นเม อย อย นฟ นฟ องแล องแลว

วธ การและผลของการใช ก  ารและผลของการใช  ส  ทธ ทธเร เ รยกร ย กรองของล องของลกหน กหน    ข. เปนหน ก กย ม ก. อย   500,000 บาท ก. ฟองเรยกเง ยกเงนก น กดั งกล งกลาวต าวตอศาลแพ อศาลแพง ศาล พจารณาแล จารณาแลวพ วพพากษายกฟ พากษายกฟองของ ก. ให ก.   ก. แพคด แพคด ก.   ก. อทธรณ ทธรณ ศาลอทธรณ ทธรณพ พพากย พากยน ก. ไมม ม   นอ ทรัพย พยส   นอ นนอกจากเง นนอกจากเงนก น กจจ านวนน   และไมประสงค ประสงคจะฎ จะฎกาคั กาคัดค ดคานค  าพ าพ พากษาของศาลอ พ  ากษาของศาลอ ทธรณ ทธรณ เพราะเหนวาแพคด า แพคดมาแลวถ ม าแลวถง 2 ศาลแลว ศาลแลว ค. จงเป งเปนเจาหน าหน  ก.   ก. คางจ คางจางท างทาของ เป เป นเงน 400,000   ทธ บาท จะใช  ส   ทธของ ข อง ก. เพ อฎ อฎกาคั กาคัดค ดคานค  าพ าพพากษาของศาลอ พ  ากษาของศาลอทธรณ ทธรณในนามของตนเองแทน ในนามของตนเองแทน ก. ไดหร  อไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด ค. สามารถฎกาคั กาคัดค ดคานค  าพ าพพากษาของศาลอ พากษาของศาลอทธรณ ทธรณได ได  เพราะเปนกรณท ท   ก. เพกเฉยไม กเฉยไม   ทธ   ยประโยชน   ทธ ใช  ส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง เป เป นเหตให ให  ค.  เจาหน เจาหน เส เส   ยประโยชน  ค. ฎกาฯ กาฯ เพ อป อปองกันส นส   ทธของตนในม ข องตนในมลหน ลหน  ท ตนเป ตนเปนหน อย อย  และการฎ  และการฎกาหาใช กาหาใช เป เปนการท  ก.  ก. ลกหน กหน จัจักต กตองกระท  าเปนการส วนตั วนตัวโดยแท วโดยแท 4.2.2

4.3 การเพกถอนการฉ กถอนการฉอฉล อฉล

  ยไดซ เจาหน   ชอบท ชอบท จะรองขอให จ ะรองขอใหศาลเพ ศาลเพกถอนเส กถอนเส   ย ไดซ   งน งนต กรรมใดๆ ก รรมใดๆ อันล นลกหน กหน ได ได กระท  าลงทัง   ยเปร รอย   ววาจะเป า จะเปนทางใหเจ เจาหน   เส เส   ยเปรยบ ยบ แตความขอน ความขอน ท ทานม านมให ใหใช      บังคับถ บถาปรากฏว  าในขณะท าในขณะท ท ทา นตกรรมนั ก รรมนัน บคคลซ คคลซ   งเป งเปนผได  ลาภงอกแต  การนั การนันม นมได ไดร เท  าถงข งขอเท  จจรง อันเปนทางใหเจ เจาหน      ยเปร ตองเส     ยเปรยบนั ยบนันด นดวย  แตหากกรณ หากกรณเป เป นการทาโดยเสนหา หา ทานว านวาเพ าเพยงแต ยงแตล ลกหน ก หน เป เปนผร ฝ  ายเดยว ยว นันก นกพอแลวท อแลวท จะเพ จะเพกถอนได กถอนได แตกรณ กรณดั ดังกล งกลาวมาน าวมาน มให ใ หใช    บังคั งคับแก บแกน นตกรรมใดอั ก รรมใดอั นม นมได ไดม วัวัตถเป เป น   ทธ   น ส   ทธในทรั ใ นทรัพย พยส   2. ผลของการเพกถอนการฉอฉลนั กถอนการฉอฉลนันย นยอมไดประโยชน อ มไดประโยชนแก แกเจ เจาหน   หมดท หมดทกคน กคน แตการเพ การเพกถอน กถอน   ทธ ไมกระทบกระทั กระทบกระทั งส งส   ทธของบ ข องบคคลภายนอกอั นใดโดยส นใดโดยสจร จรตก ต กอนเร อนเร มคด มคดขอเพ ขอเพกถอน กถอน 1.

หลกเกณฑ หลั กั เกณฑการเพ การเพกถอนการฉ กถอนการฉอฉล อฉล 1)  1)  การเพกถอนการฉอฉลม กถอนการฉอฉลมหลั หลักเกณฑ กเกณฑและว และวธธการอย การอยางไรบาง าง 4.3.1

การเพกถอนการฉอฉลให กถอนการฉอฉลใหใช ใช  หลักตามมาตรา กตามมาตรา 237 เพกถอนการฉ เพ ก  ถอนการฉอฉล อฉล   ยได มาตรา  237 เจาหน   ชอบท ชอบท จะรองขอให จ ะรองขอใหศาลเพ ศาลเพกถอนเส กถอนเส   ย ได ซ   ง นต ตกรรมใด ก รรมใด ๆ อันล นลกหน กหน ได ไดกระท  า   ยเปร ลงทังร ง รอย   ววาจะเป าจะเปนทาง นทางให ใหเจ  าหน    เส   ยเปรยบ ยบ แตควา ความขอน   ท ทานม า นมให ใหใช    บังคั งคับ ถ าปรากฏว  าในขณะท  ทาน าในขณะท านต ต    งเป กรรมนัน บคคลซ คคลซ   งเปนผได  ลาภงอกแต  การนันม การนั น มได ไดร เท  าถ าถง ขอความจร  ง อันเป นเป นทาง นทางให ใหเจ  าหน   ตอง    ยเปร เส   ยเปรยบนั ยบนันด น ดวย  แตหาก หาก กรณเป เป นการทาใหโดยเสน า ใหโดยเสนหาท หาทานว านวาเพ าเพยงแต ยงแตล ลกหน ก หน เป เปนผร ฝ  ายเดยว ยว เทานั านันก นก พอแล พอ แลวท วท   จะขอเพ จ ะขอเพกถอนไ กถอนได ดบทบั  ญญั ญญัต ตดั ดังกล งกลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับแก บแกน นต  กรรม ก รรม ใดอันม นมได ไดม   ทธ   น วัตถ ตถเป เป นส   ทธในทรั ในทรัพย พยส     ทธ มาตรา  238 การเพกถอนดั กถอนดังกล งกลาวมาในบท าวมาในบท มาตรา กอนนั อนนัน ไมอาจ อาจ กระทบกระทั งถ งถงส งส   ทธของ ของ บคคลภายนอก คคลภายนอก อันได น ไดมาโดยสจร จรตก ตกอนเร อนเร ม ฟองคดขอเพ ขอเพกถอนอน กถอนอน ง ความท กล กลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานม านม   ทธ ใหใช    บังคั งคับ ถาส     ทธนั นัน ได ไดมาโดยเสน  หา หา กถอนนันย น ยอมไดเป อ มไดเปนประโยชนแก แกเจ เจาหน   หมด หมด ทกคน กคน มาตรา 239 การเพกถอนนั มาตรา  240 การเรยกรองขอเพ ย กรองขอเพกถอนนั กถอนนัน ทานหามม านหามมให ใหฟ องรอง งรอง เม อพ อพนป  หน ง นับแต บแตเวลาท เวลาท    บป เจาหน   ได ไดร ต นเหต  อัอันเป นเปนมลใหเพ ล ใหเพกถอน กถอน หรอพ อพนส     บปนับแต บแตได ไดท าน านตกรรมนั ก รรมนัน

  ัญญาก 2) วันท นท  1   1 มกราคม 2524 ก. ทาส  ั ญญากเง เ งน 100,000 บาท โดยกาหนดเง อนไขไวใน อนไขไวใน   ัญญาก ส  ั ญญากม ผลใช ผลใช  บังคั งคับเม บเม อ ค. บตรชายของ ก. เดนทางไปต นทางไปตางประเทศแลว างประเทศแลว ค. ออกเดนทางไป นทางไป   งหาคม สหรัฐอเมร ฐอเมรกา กา เม อวั อวันท นท  4  4 ส   งหาคม 2525 สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

26

  นเพ    งปล ก. มทรั ทรัพย พยส   นเพยงอย ยงอยางเด างเดยวค ยวคอท อท ดนและส น และส   งปลกสรางบนท ก สรางบนท ดน ก. ไมประสงค ประสงคจะให จ ะให ข.   งหาคม ไดรั บช บช าระหน าระหน ตามท ตามท ตนก ตนกย มมา มมา จงโอนขายให งโอนขายให ง. เม อวั อวันท  2 ส   งหาคม 2525 เพ อหล อหลกเล กเล ยงการ ยงการ    อขายท    งปล ช าระหน าระหน  ดังน งน   ข. จะฟองเพกถอนน กถอนนตกรรมการซ ก รรมการซ   อขายท ดนพรอมส น พรอมส   งปลกสรางท ก สรางท ท ทาข นระหว นระหวาง ก. กับ ง.ได ง.ไดหร  อไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด    งปล ข. จะฟองใหเพ งใหเพกถอนน กถอนนตกรรมการซ ก รรมการซ   อขายท อขายท ดนพรอมส น พรอมส   งปลกสรางท ก สรางท ท ทาข นระหว นระหวาง าง ก. กับ   ัญญาก   ัญญาท   ั ง. ไมได ได  เพราะส  ั ญญากระหว  าง ก. และ ข. เป เป นส ญญาท ม มเง เง อนไขบั อนไขบังคั งคับก บกอน อน มผลใช ผลใช  บังคั งคับหลั บหลัง    อขายระหว    งปล การซ   อขายระหวาง าง ก. และ ง. และในขณะท  ก.   ก. ขายท ดนและส น และส   งปลกสรางให ก สรางให ง.  ง. นัน ข. ยังไม งไม เปนเจาหน เจาหน  ก.  ก. โดยสมบรณ รณตามกฎหมาย ตามกฎหมาย วธ การและผลของการเพกถอนการฉ ก  ารและผลของการเพกถอนการฉอฉล อฉล เม อเจาหน อ เจาหน ฟ ฟองใหเพ งใหเพกถอนการฉอฉลและ ก ถอนการฉอฉลและ จะมผลต ผลตอบ อบคคลภายนอกหร อไม อไมเพ เพยงใด ยงใด   ทธ กระทบส   ทธของบ ข องบคคลภายนอกอั คคลภายนอกอั นไดมาโดยส น ไดมาโดยสจร จรตก ต กอนเร อนเร มฟ มฟองคดให ใหเพ เพ  กถอน ก ถอน เวน 1. ไมกระทบส   ทธ แตส   ทธนั น ันจะไดมาโดยเสน น  จะไดมาโดยเสนหาตามมาตรา 238 กถอนยอมเป อมเปนประโยชนแก แกบรรดาเจาหน บรรดาเจาหน ท ทกคนตามมาตรา กคนตามมาตรา 235 2. การเพกถอนย 4.3.2

  ทธ มาตรา 235 เจาหน   จะใช จะใช  ส   ทธเร เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน เร เรยกเง ยกเงนเต นเตม จานวนท านวนท ยัยังค งคางช   าระแก าระแกล ลกหน ก หน โดย โดย ไมตองค  าน านงถ งถงจ งจานวนท านวนท คางช   าระ าระ แกตนก ตนกได ได  ถาจ  าเลยยอมใช าเลยยอมใช  เงนเพ นเพยงเท ยงเทาจ าจานวนท านวนท ล ลกหน ก หน เด เดมค มคาง  ช าระ าระ    อเป แกเจ เจาหน   นั นันคด นคดก กเป เ ปนเสรจกั จกันไป นไป แตถาล  กหน กหน เด เดมไดเข ม ไดเขาช     อเป น โจทกดวย  ลกหน กหน เด เดมจะขอให มจะขอใหศาล  พจารณาพ จารณาพพากษาต พากษาตอไปในส อไปในส วน วน จานวนเง านวนเงนท นท ยัยังเหล งเหลอต อตดค ดคางอย   ก กได ไ ด  แตอย อยางไรก างไรกด ด ท  ทานม านมให ใหเจ  าหน   ได ไดรั บมากไปกว บมากไปกวาจ าจานวนท านวนท คางช   าระ าระ แกตนนั ตนนันเลย น  เลย   ทธ มาตรา  238 การเพกถอนดั กถอนดังกล งกลาวมาในบท าวมาในบท มาตรา กอนนั อนนัน ไมอาจ อาจ กระทบกระทั งถ งถงส งส   ทธของ ของ บคคลภายนอก คคลภายนอก อันได น ไดมาโดยสจร จรตก ตกอนเร อนเร ม ฟองคดขอเพ ขอเพกถอน กถอน อน ง ความท กล กลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานม านม   ทธ ใหใช    บังคั งคับ ถาส     ทธนั นัน ได ไดมาโดยเสน  หา หา แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  4  4   ทธ การรับช บช วงส วงส   ทธเก เกดข ดข นไดโดย น ไดโดย บทบัญญั ญญัต ตของกฎหมาย ของกฎหมาย   นอั   นอ ช วงทรั วงทรัพย พยค คอ การเอาทรัพย พยส   นอันหน นหน ง เขาแทนท เขาแทนท ทรั ทรัพย พยส   นอกอั กอันหน นหน ง ในฐานะและนต ตนั นัยอย ยอยาง าง   นอั เดยวกั ยวกันกั นกับทรั บทรัพย พยส   นอันก นกอน อน   ทธ   ยประโยชน เ จาหน   จะใช จะใช  ส   ทธเร เรยกรองแทนล ย กรองแทนลกหน กหน  คอ (ก (ก)) เจ เจาหน   เส เส   ยประโยชน เพราะการท   เพราะการท ล ลกหน ก หน ไม ไมใช ใช   3. กรณท เจ   ทธ   ทธ   ทธ ส   ทธเร เรยกรอง ย กรอง (ข) ลกหน กหน ขั ขัดข ดขน หรอเพ อเพกเฉยไม กเฉยไมใช ใช  ส   ทธเร เรยกรองของตน ย กรองของตน (ค) ส   ทธเร เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน ท ท    ทธ เจาหน   จะเข จ ะเขาใช  แท แทน นได ต  องไม  ใช ส   ใช ทธท ท เป เ ปนการส วนตั วนตัวของล วของลกหน กหน โดยแ โดยแท ท กถอนการฉอฉล ยอมไดเป อ มไดเปนประโยชนแก แกเจ เจาหน   หมดท หมดทกคน กคน 4. ผลของการเพกถอนการฉอฉล   ทธ   ทธ ธการท การท เจ เจาหน   ใช ใช  ส   ทธเร เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน  คอ เจาหน   สามารถฟ สามารถฟองในนามของตนเอง และใช  ส   ทธ 5. วธ เรยกรองของล ย กรองของลกหน กหน  เร  เรยกเต ยกเตมจ มจานวนท านวนท คางช   าระแก าระแกล ลกหน ก หน  โดยไม  โดยไมตองค  าน านงจ งจานวนท านวนท คางช   าระแก าระแกตนก ตนกได ได    ทธ   ทธ   ทธ บช วงส วงส   ทธ คอ ส   ทธทั ทังหลายท ง หลายท เจ เจาหน   เด เดมม มมอย อย ในม ในมลหน ลหน   ตกมาเปนของผรั บช บช วงส วงส   ทธ 6. ผลของการรับช โดยอานาจของกฎหมาย านาจของกฎหมาย   ยก    งล ใ ดบางซ   งเจาหน ง เจาหน จะใช จะใช  วธธการเพ การเพกถอนการฉอฉลเส กถอนการฉอฉลเส   ยกได ได  คาตอบ าตอบ นต ตกรรมซ ก รรมซ   งลกหน กหน ท ทาข า ข น 7. กรณใดบางซ เพ อปลดหน อปลดหน ให ใหแก  ล ลกหน ก หน ของตน ของตน กถอนการฉอฉลมก กาหนดอาย า หนดอายความดั ความดังน งน  (ก) ตองฟ ตองฟองภายใน 1 ปนับแต บแตเวลาท เวลาท  8. การเพกถอนการฉอฉลม บคคลภายนอก คคลภายนอกได ไดร ถ งสาเหต งสาเหตท ท เจ เ จาหน   จะรองขอให จ ะรองขอใหเพ เพกถอนไ กถอนได ด  แตตองไม  เกน 10 ป นับแต เก บแตได ไดท าน านต ตกรรม กรรม นัน (ข) (ข) ตองฟ  องภายใน 10 ป นับแต บแตได ไดท าน านต ตกรรมนั ก รรมนัน                   บชวงส วงสทธ ทธคอ การซงบ งบคคลเ คคลเข ขาเ าเป  ปนเจาหน   แทนเจ แทนเจาหน   เด เดมโดยเข มโดยเขามาเ ามาเป  ปนเจาหน   คนใหม คนใหมหน หน เด เดม 9. การรับช ยังคงม งคงมอย อย  วงทรัพย พยเก เกดข ดข นโดย นโดย บทบัญญั ญญัต ตของกฎหมาย ข องกฎหมาย 10. ช วงทรั 1. 2.

หนวยท วยท  5 ส  ทธ ทธย ดหน ด  หนวงและบ วงและบรมส ม ส  ทธ ทธ    ทธ   ทธ   ทธ   ทธ ส   ทธยย ดหน ด  หนวงและบ วงและบรมส ม ส   ทธ เป   เป นทรัพย พยส   ทธประเภทท ป ระเภทท เร เรยกว ยกวาเป าเป นอปกรณ ปกรณส   ทธ    นของผ ผใดเป  นผครอบครองทรัพย ค รอบครองทรั พยส   นของผอ  น และมหน หน อัอันเป นเปนคณประโยชน ณประโยชนแก แกตนเก ยวดวย ย วดวย   นซ   นนั ทรัพย พยส   นซ   งครองนั งครองนันไซร น ไซร ผนั นจะย นจะยดหน ดหนวงทรั วงทรัพย พยส   นนันไว น ไวจนกว จนกวาจะได าจะไดรัรับช บช าระหน าระหน ก ก  ไ ด แตมให ใ หใช     1. 2.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

27

บังคั งคับเม บเม อหน อหน ยัยังไม งไมถงก ง กาหนด และมให ใหใช    บังคั งคับ ถาการท   เข เขาครอบครองนั   นเร นเร มมาแต มมาแตการอั การอันใด อันหน นหน งไม งไมชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย   ทธ   ทธ   นของล  รรมส ม ส   ทธทรงไวซ ท  รงไวซ   งส งส   ทธเหน เ หนอทรั อทรัพยส   นของลกหน กหน   ในการท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน อัอันค นคาง  3. ผทรงบ   นนั ช าระแก าระแกตนจากทรั ตนจากทรัพยส   นนันก นกอนเจ อนเจาหน าหน อ อ นๆ นๆ โดยนัยดั ยดังบั งบัญญัตไว ไ วใน  ปพพ. หรอกฎหมายอ อกฎหมายอ น ส  ทธ ทธย ยดหน ด  หนวง วง   ทธ   นของล 1. หลักเกณฑ กเกณฑของส ของส   ทธยย ดหน ดหนวงตองเป ว งตองเปนการท เจ เจาหน   ครอบครองทรัพย ครอบครองทรั พยส   นของลกหน กหน  การ   นท ครอบครองนันม นมใช ใช เก เกดจากการอั ด จากการอันม ชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย และหน อัอันเก นเกดด ดดวยทรั  พย พยส   นท เจ เจาหน    ครอบครองอย       ทธ   ทธ   นทั    นไวได 2. ส ทธยย ดหน ด  หนวงเป วงเป นส   ทธท ท   แบ แบงแยกไม งแยกไมได ได  เจาหน   จจงย ง ยดทรั ด ทรัพย ส   นทังช งช   น ไวได  แม จะไดม จะได  มการ การ   ทธ ช าระหน าระหน บางส บางส วนแลวตามนั ว นแลวตามนัยมาตรา ยมาตรา 244 แตในส ในส วนดอกผลของทรัพย วนดอกผลของทรั พยท ท ยยดหน ด  หนวงนั วงนัน ผทรงส     ทธ    นท ยดหน ดหนวงจะเก วงจะเกบดอกผลแหงทรั พย พยส   นท ยยดหน ด  หนวงไว  ว งไว  และจัดสรรเอาไว ดสรรเอาไวเพ เพ อการช อการช าระหน าระหน แก แกตนก ตนกอน อน เจาหน   คนอ คนอ นก นกได  ด  และดอกผลเช นว นวานันจะตองจั น จะตองจัดสรรเอาช าระดอกเบ าระดอกเบ ยแห ยแหงหน งหน นั นันก นกอน อ น ถายั ถายังม งม เหลอจ อจงใหจั ง ใหจัดสรรใหตนเง  น   ทธ ท ส   ทธยย ดหน ด หนวงระงั วงระงับไปม บไปมดั ดังน งน  คอ (1.) หน เด เดมระงั ม ระงับ (2.) ลกหน กหน หาประกั หาประกันใหแทน น ใหแทน 3. กรณท   นไว การยดหน ดหนวงทรั วงทรัพย พยส   น ไวโดยจ โดยจานวนท สมควรตาม สมควรตาม มาตรา 249 (3.) เจาหน   ม ได ไ ดครอบครองทรั  พย (มาตรา 250) และ (4.) เจาหน เจาหน ท ทาผดหนาท ด หนาท ของตนในการด ของตนในการดแลรั แลรักษาทรั กษาทรัพยท ท ยยดหน ด หนวงไว วงไว (มาตรา   (มาตรา 246) 5.1

ส  ทธ ทธยดหน ด  หนวง วง   นของผ มาตรา 241 ผใดเป  นผครองทรั  พยส   พย นของผอ  น และมหน หน อัอันเป นเป น คณประโยชน ณประโยชนแก แกตนเก ตนเก ยวดวย ย วดวย   นซ   นนั ทรัพย พยส   นซ   งครองนั งครองนันไซร น ไซร ทานว านวาผ า ผนั น จะยดหน ดหนวงทรั วงทรัพย พยส   นนันไวจนกว น ไวจนกวาจะได าจะไดช  าระหน าระหน ก กได ไ ด  แตความท ความท  กลาว าว มาน ท ทานม า นมให ใหใช    บังคั งคับ เม อหน อหน นั นันยั น ยังไม งไมถงก ง กาหนด าหนด อน ง บทบัญญั ญญัต ตในวรรคก ใ นวรรคกอนน อนน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับ ถาการท   เข เขาครอบครองนั   นเร นเร มมาตั มมาตังแต ง แตท ทาการอั า การอัน ใดอันหน นหน งซ งซ   งไม งไมชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย   ทธ มาตรา 242 ส   ทธยยดหน ด หนวงอั วงอันใด น ใด ถาไม ถาไมสมกั สมกับลั บลักษณะท กษณะท เจ เจาหน   รัรับ ภาระในมลหน ลหน ก กด  ไมสมกั สมกับ    ังอั   นนั คาส าส  ั งอันล นลกหน กหน ได ไดให  ไว  ก อน อน หรอใหใน อ ใหใน เวลาท ส งมอบทรั งมอบทรัพย พยส   นนันก น  กด  หรอเป อเปนการขัดกั ดกับความสงบ บความสงบ   ทธ เรยบรอย ย บรอย ของประชาชนกด ด ส   ทธยยดหน ด หนวงเช วงเช นนั นนันท น  ทานใหถ านใหถอว อวาหาม าหามไม ไมเลย เลย   นล   ทธ มาตรา 243 ในกรณท ท ล ล  กหน ก หน เป เป นคนส   นลนพ  นตั  วไม วไมสามารถใช สามารถใช  หน  เจาหน   ม มส    ทธจะย จะยดหน ดหนวง วง   นไวได ทรัพย พยส   น ไวไดแม  ทั งท ง ท ยัยังไม งไมถถงก ง กาหนดเร าหนดเรยก ยก รองถ องถาการท  าการท ล ลกหน ก หน ไม ไมสามารถใช สามารถใช  หน นั นันไดเก น  ไดเกดเป ดเปนข นหร นหรอร อ รถ ง   นไซร เจาหน    ตอภายหลั อภายหลังเวลาท งเวลาท ได ไดส  งมอบทรั งมอบทรัพย พยส   น ไซร ถงแมว ง แมวาจะไม าจะไมสมกั สมกับลั บลักษณะ กษณะ ท เจ เจาหน   รัรับภาระในม บภาระในมลหน ลหน     ังอั   ทธ ไวเด  มหร มหรอไม อไมสมกั สมกับค บคาส าส  ั งอันล นลกหน กหน ได ไดให   ไวก ด ดเจ เจาหน   ก กอาจใช อ าจใช  ส   ทธยยดหน ดหนวงได วงได    ทธ   ทธ   น ทังหมดท มาตรา 244 ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงจะใช วงจะใช  ส   ทธของตนแก ของตนแกทรั ทรัพย พยส   ง หมดท ยยดหน ดหนวงไว วงไวนั นจนกว นจนกวาจะ าจะ    นเช   งก ช าระหน าระหน ส   นเช   งกได ได    ทธ   นท มาตรา 245 ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงจะเก วงจะเกบดอกผลแห บดอกผลแหงทรั งทรัพย พยส   นท  ยดหน ดหนวงไวและจั วงไวและจัดสรรเอา ดสรรเอาไว ไวเพ   อ การช าระหน าระหน แก แกตนก ตนกอนเจาหน อ นเจาหน คน คน อ นก นกได ได  ดอกผลเช นว นวาน าน จะตองจั จ ะตองจัดสรรเอาช ดสรรเอาช าระดอกเบ าระดอกเบ ยแห ยแหงหน งหน นั นันก นกอน อน ถายั  งม งมเหล เหลอจ อจงใหจั ง ใหจัดสรรใช ดสรรใช  ตนเง  น   ทธ   น ท ยยดหน     ทธยยดหน ดหนวงจ วงจาต าตองจั  ดการด ดการดแลรั แลรักษาทรั กษาทรัพย พยส   ดหนวงไวนั ว งไวนันตามสมควร น ตามสมควร มาตรา 246 ผทรงส เช นจะพ นจะพงคาดหมายไ งคาดหมายได ดจากบ  คคลในฐานะ เช นนั คคลในฐานะ นนัน   นซ   ทธ อน ง ทรัพย พยส   นซ   งย งยดหน ดหนวงไว ว งไวนัน ถาม  ได ไดรั บความย บความยนยอมของล นยอมของลกหน กหน  ทานว านวาผ า ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงหา วงหา อาจจะใช  สอยหรอใหเช อ ใหเช า หรอเอาไปท อเอาไปทา เปนหลักประกั กประกันไดไม น ไดไม แตความท ความท กล กลาวน าวน ท ทานม า นมให ใหใช    บังคั งคับไปถ บไปถง   นนั การใช  สอยเช นท นท จจาเป าเป นเพ อรั อรักษาทรั กษาทรัพย พยส   นนันเอง นเอง   ทธ ถาผ  ทรงส     ทธยยดหน ด หนวงกระท วงกระทาการฝ าการฝาฝนบทบัญญั ญญัต ตใดท ใ ดท กล กลาวมาน าวมาน  ทานว านวาล าลกหน กหน จะเร จะเรยกรองให ย กรองใหระงั ระงับ   ทธ   ยก ส   ทธนั นันเส น เส   ยกได ได    ทธ   ยค   นอั มาตรา 247 ถาผ  ทรงส     ทธยยดหน ดหนวงตองเส ว งตองเส   ยคาใช าใช  จายไปตามท ายไปตามท  จาเป าเปนเก ยวดวยทรั ย วดวยทรัพย พยส   นอันตนย นตนยด หนวงไวนั วงไวนันเพ น  เพยงใด ยงใด จะเรยกให ยกให เจ เจาทรั  พย พยชดใช ชดใช  ใหก ได ได    ทธ มาตรา 248 ภายในบังคั งคับแห บแหงบทบั งบทบัญญั ญญัต ต มาตรา 193/27 การใช  ส   ทธยยดหน ดหนวงท วงทาใหอาย า ใหอายความ ความ แหงหน งหน สะด สะดดหย ดหยดลงไม ดลงไม   ทธ มาตรา 249 ลกหน กหน จะเร จะเรยกรองให ย กรองใหระงั ระงับส บส   ทธยยดหน ดหนวงดวยหาประกั ว งดวยหาประกันใหไว น ใหไวตามสมควรก  ได  ได   นส    นไป   ทธ    นไปด มาตรา 250 การครองทรัพย พยส   นสญส ญส   นไป ส   ทธยยดหน ด หนวงก วงกเป เปนอันระงั นระงับส บส   น ไปดวยแตความท ความท กล กลาวน าวน    น ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับแก บแกกรณ กรณท ทรั ท  รัพย พยส   อันย นยดหน ดหนวงไวนั วงไวนันไดให น ไดใหเช   าไปหร าไปหรอจ อจาน านาไว ไวด วยความย  นยอมของ นยอมของ ลกหน กหน  สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

28

หลกเกณฑ หลั กั เกณฑของส ของส    ทธ ทธย ดหน ด  หนวง วง ก. ตองการได ตองการไดสร สรอยคอของ  ข. เพ อใส อใส ไปในงานแต ไปในงานแตงงาน งงาน จงบอก งบอก ข. วาบ าบดาของ ดาของ ข. ให ฝากสรอยคอนั ฝากสรอยคอนันแก นแก  ก. ไว  ไว  และบดาของ ดาของ ข. จะเอามาคนจาก นจาก ก. ทหลั หลัง ซ   งเป งเปนความเทจ ข.    อจ หลงเช   อจงมอบสรอยคอนั ง มอบสรอยคอนั นแก นแก  ก. วันร นร งข ข น ข. มความจ ความจาเป เป นตองใช    เงนจ นจานวนหน ง จงขอก งขอกจาก  ก. ก. ตกลงใหก ตกลงใหกเง  น 20,000 บาท กาหนดเวลาช าระเง าระเงนในวั นในวันท นท  5 มนาคม นาคม 2525 ครังถ งถง กาหนดเวลาช าระเง าระเงน ก. ไมสามารถช าระเง าระเงนแก นแก  ข. ได  ได  และ ข. รว าสรอยคอท า สรอยคอท ฝากไวยั ฝากไวยังคงอย งคงอย ท ท    ทธ ก. ข. จงขอสรอยคอค งขอสรอยคอคนดั นดังน งน  ก.  ก. จะมส   ทธยย ดหน ดหนวงสรอยนั ว งสรอยนันไดหร น ไดหรอไม อไม เพ  เพยงใดเพราะเหต ยงใดเพราะเหตใด ใด   ทธ ก. จะใช  ส   ทธยย ดหน ดหนวงสรอยนั ว งสรอยนันไม นไมได ได  ตองส   งมอบค งมอบคนแก นแก  ข. เพราะการเ เพราะการเข ขาครอบครอง  ถอเอาสรอยคอของ อเอาสรอยคอของ ก. เกดจาก ดจาก ก. ใช  กลฉ กลฉอฉล อฉล หลอก ข. ใหส ใหส งมอบให  งมอบให  เปนการครอบครอง ทรัพย พยโดยไม โดยไมชอบดวยกฎหมายมาแต ช อบดวยกฎหมายมาแตเร เร มแรก มแรก ตาม มาตรา 241 วร รคทาย  241 วรรคท 5.1.1

  นของผ มาตรา 241 ผใดเป  นผครองทรั  พยส   พย นของผอ  น และมหน หน อัอันเป นเป น คณประโยชน ณประโยชนแก แกตนเก ตนเก ยวดวย ย วดวย   นซ   นนั ทรัพย พยส   นซ   งครองนั งครองนันไซร น ไซร ทานว านวาผ า ผนั น จะยดหน ดหนวงทรั วงทรัพย พยส   นนันไวจนกว น ไวจนกวาจะได าจะไดช  าระหน าระหน ก กได ไ ด  แตความท ความท  กลาว าว มาน ท ทานม า นมให ใหใช    บังคั งคับ เม อหน อหน นั นันยั น ยังไม งไมถงก ง กาหนด าหนด อน ง บทบัญญั ญญัต ตในวรรคก ใ นวรรคกอนน อนน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับ ถาการท   เข เขาครอบครองนั   นเร นเร มมาตั มมาตังแต ง แตท ทาการอั า การอัน ใดอันหน นหน งซ งซ   งไม งไมชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย

ผลของส  ทธ ทธย ดหน ด  หนวง วง   ทธ   นของล   ทธ   ทธ เม อเจาหน อ เจาหน ใช ใช  ส   ทธยย ดหน ดหนวงทรั วงทรัพยส   นของลกหน กหน แล แลว เจาหน เจาหน ผ ผทรงส      ทธย ดหน ด หนวงม วงมส   ทธและ แ ละ   นท หนาท   อย อยางไรบางเก างไรบางเก ยวกั ยวกับทรั บทรัพย พยส   นท ยยดหน ดหนวง วง   ทธ   นของล   ทธ   ทธ เม อเจาหน อ เจาหน ใช ใช  ส   ทธยย ดหน ดหนวงทรั วงทรัพยส   นของลกหน กหน แล แลว เจ เจาหน   ผ ผทรงส     ทธย ดหน ด หนวงม วงมส   ทธและ แ ละ หนาท   เก เก ยวกั ยวกับทรั บทรัพยท ท ยยดหน ดหนวงดังน งน  ส  ทธ ทธ     นเช   ง ตามมาตรา 244 พยท ท ยยดถ ด  ถอไวมาช อ ไวมาช าระหน าระหน แก แกตนจนส ตนจนส   นเช   1.) นาเอาทรัพย   นท งทรัพยส   นท ยยดหน ด  หนวง วง และจัดสรรเอาไวเพ ดสรรเอาไวเพ อการช อการช าระหน าระหน แก แกตนก ตนกอน 2.) เกบดอกผลแหงทรั เจาหน   คนอ คนอ น ตามมาตรา 245   ทธ   นท    ทธ   สามารถใช สามารถใช  ส   ทธบั บ ังคั งคับจากทรั บจากทรัพย ส   นท ยดถ ด ถอไวได อ ไวได แ  แม  มส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท เจ เจาหน   ม มต ต  อ 3.) เจาหน ลกหน กหน จะขาดอาย จะขาดอายความแลวก ความแลวกตาม เวนแต นแตจะเร จะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยท ยท คางช   าระเก าระเกนกว นกวา 5 ป ข นไป นไป ทังน งน  เปนไปตามมาตรา 189 หนาท หน า ท  1.) ดแลรั แลรักษาทรั กษาทรัพยท ท ยยดหน ดหนวง วง 2.) หามใช    สอ สอยย ให ใหเช   า หรอน อนาไปเปนหลักประกั กประกัน ทังข งขอ 1 และ 2 ตามมาต ตามมาตรา รา 246 5.1.2

โมฆะ

  ัย นต มาตรา 189 นต ตกรรมใดม ก รรมใดมเง เง อนไขบั อนไขบังคั งคับก บกอนและเง อนและเง อนไขนั อนไขนันเป นเปน การพ การพนว  ส  ั ตกรรมนั กรรมนันเป นเปน

  ทธ   ทธ   น ทังหมดท มาตรา  244 ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงจะใช วงจะใช  ส   ทธของตนแก ของตนแกทรั ทรัพย พยส   ง หมดท ยยดหน ดหนวงไว วงไวนั นจนกว นจนกวาจะ าจะ                   ชาระหน าระหน สนเช นเชงก งกได ได    ทธ   นท มาตรา 245 ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงจะเก วงจะเกบดอกผลแห บดอกผลแหงทรั งทรัพย พยส   นท  ยดหน ดหนวงไวและจั วงไวและจัดสรรเอา ดสรรเอาไว ไวเพ   อ การช าระหน าระหน แก แกตนก ตนกอนเจาหน อ นเจาหน คน คน อ นก นกได ได    ทธ   น ท ยยดหน มาตรา 246 ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงจ วงจาต าตองจั  ดการด ดการดแลรั แลรักษาทรั กษาทรัพย พยส   ดหนวงไวนั ว งไวนันตามสมควร น ตามสมควร เช นจะพ นจะพงคาดหมายไ งคาดหมายได ดจากบ  คคลในฐานะ เช นนั คคลในฐานะ นนัน   นซ   ทธ อน ง ทรัพย พยส   นซ   งย งยดหน ดหนวงไว ว งไวนัน ถาม  ได ไดรั บความย บความยนยอมของล นยอมของลกหน กหน  ทานว านวาผ า ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงหา วงหา อาจจะใช  สอยหรอใหเช อ ใหเช า หรอเอาไปท อเอาไปทา เปนหลักประกั กประกันไดไม น ไดไม แตความท ความท กล กลาวน าวน ท ทานม า นมให ใหใช    บังคั งคับไปถ บไปถง   นนั การใช  สอยเช นท นท จจาเป าเป นเพ อรั อรักษาทรั กษาทรัพย พยส   นนันเอง นเอง   ทธ ถาผ  ทรงส     ทธยยดหน ด หนวงกระท วงกระทาการฝ าการฝาฝนบทบัญญั ญญัตใดท ใ ดท กล กลาวมาน าวมาน  ทานว านวาล าลกหน กหน จะเร จะเรยกรองให ย กรองใหระงั ระงับ   ทธ   ยก ส   ทธนั นันเส น เส   ยกได ได 

ความระงับแห บแหงส งส  ทธ ทธย ยดหน ด  หนวง วง ก. นารถยนตมาซ มาซ อมท อมท อ อ ของ ของ ข. และไมม มเง เงนช น ช าระค าระคาซ าซ อม อม ข. จงย งยดรถยนต ดรถยนตของ ของ ก. ไวก ไวกอน อน จนกวา ก. จะมาช าระค าระคาซ าซ อมครบถวน อมครบถวน แต  ข. เหนวาอ าอ ซ อมรถของตนไม อมรถของตนไมม มท ท   จอดเพ จอดเพยงพอ ยงพอ จงบอก งบอก แก ก.   ก. วาจะน าจะนารถของ ก. ไปฝากไวกักับ ค. ซ   งม งมท ท ส าหรั าหรับฝากรถ บฝากรถ ก. ตกลงดวยตามนั ตกลงดวยตามนัน ตอมา อมา ก. 5.1.3

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

29

ไปเอารถยนตของตนจาก ของตนจาก ค. โดยไมได ไดบอกแก    ข. ข. รเข  าจ าจ  งไปย ง ไปยดรถยนต ดรถยนตของ ของ ก. คันดั นดังกล งกลาว าว เพ อมาไวในความคร อมาไวในความครอบคร อบครองของตน องของตน ก. ปฏเสธโดยอางว เสธโดยอางวา การครอบครองรถดังกล งกลาวของ าวของ ข. สญ    นไปแลว   ทธ    นไป ส   นไปแลว ส   ทธยย ดหน ดหนวงเปนอันระงับส บส   น ไป ข. อางว อางวาเม อ ก. อนญาตยนยอมใหน นยอมใหนารถไปฝากไว    นส   ทธ กับ ค. ค. แลว ถอว อวาการครอบครองของ าการครอบครองของ ข. ยั งไม งไมส   นสญ ส   ทธย ดหน ด หนวงยั วงยังไม งไมระงับ หาก ก. และ และ ข. มาปรกษาท กษาทาน าน ทานจะใหค านจะใหคาแนะนาอยางไร    นไปแลว เม อ ข. นารถยนตไปฝาก ไปฝาก ค. ไว  ไว  การครอบครองรถยนตของ ของ ข. สญส ญส   น ไปแลว แมจะเป แมจะเปน ความยนยอมของ นยอมของ ก. ลกหน กหน ท ท ให ให ข.  นารถยนตไปฝาก ไปฝาก ค. กตาม กรณหาตองด ห าตองดวยบทบั วยบทบัญญัตของ ข อง   ทธ   ทธ ปพพ. มาตรา 250 ไม ส   ทธย ดหน ด หนวงจ วงจงระงั งระงับไป บไป ข. จะยดรถยนต ดรถยนตดั ดังกล งกลาวจาก าวจาก ก. ไมได ได ก.  มส   ทธ  ปฏเสธการค ปฏ เ สธการคนการครอบครองรถยนต นการครอบครองรถยนต ให ให  ข.  บรมส ม ส  ทธ ทธ   ทธ   ทธ   นของล  รรมส ม ส   ทธยย อมทรงไว อ มทรงไวซ   งส งส   ทธเหน เ หนอทรั อทรัพยส   นของลกหน กหน ในการท ในการท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน อัอัน 1. ผทรงบ   นนั คางช   าระแก าระแกตนจากทรั ตนจากทรัพย พยส   นนันก นกอนเจาหน อ นเจาหน อ อ นๆ นๆ โดยนับดั บดังบั งบัญญั ญญัตไว ไ วใน  ปพพ. หรอบทกฎหมาย อบทกฎหมาย อ น   ทธ   ทธ   ทธ   ทธ 2. บรรมส ม ส   ทธ  ไมววาจะเป าจะเปนบรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ หรอบ อบรรมส ม ส   ทธ พ พ  เศษ เ ศษ เปนทรัพย ส   ทธและเป แ ละเปนทรัพย   ทธ   ทธ   ทธ ส   ทธประเภทท ป ระเภทท เร เรยกว ยกวาอ าอปกรณ ปกรณส   ทธ  บ   บรรมส ม ส   ทธนั น ันแบ นแบงแยกไม งแยกไมได ได    ทธ 3. บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญนั ญนัน ตามมาตรา ตามมาตรา 253 ม ม ดั ด ังน งน  (1) คาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน (2) คาปลงศพ าปลงศพ (3) คาภาษ าภาษอากร (4) คาจ าจางเสม  ยน ยน คนใช   และคนงาน (5) คาเคร าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเปนประจาวั น 5.2

บรมส ม ส  ทธ   ทธ   ทธ   น ของลกหน มาตรา 251 ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธยยอมทรง อมทรงไว ไวซ    งส งส   ทธเหน เหนอทรั อทรัพย พยส   กหน ในการท ในการท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระ าระ   น นันก หน อัอันค นคางช   าระแก าระแกตน ตน จากทรัพย พยส   น  กอนเจาหน อ นเจาหน อ อ น ๆ โดยนัยดั ยดังบทบั งบทบัญญั ญญัตไว ไ วในประมวลกฎหมายน    หรอบทกฎหมายอ อบทกฎหมายอ น   ทธ มาตรา 252 บทบัญญั ญญัต ตแห แหง มาตรา 244 นัน ทานใหใช า นใหใช  บังคั งคับ ตลอดถงบ งบรรมส ม ส   ทธดวยตามแต  กรณ บรมส ม ส  ทธสามั สามัญ มาตรา 253 ถาหน   ม มอย อย เป เปนคณแก ณแกบ บคคลผ คคลผใดในม  ลอยางหน ลอย างหน ง อยางใดดั างใดดังจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  บคคลผ คคลผ   ทธ   น ทังหมดของล นันย นยอมม อมมบ บรรมส ม ส   ทธเหน เหนอทรั อทรัพย พยส   ง หมดของลกหน กหน  ค  คอ าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน 1) คาใช าปลงศพ 2) คาปลงศพ   ทธ าภาษอากร และเงนท นท ล ลกจ ก จางม  ส   ทธได ไดรั บเพ บเพ อการงานท อการงานท ได ได ท  าใหแก า ใหแก ลกหน กหน ซ   งเป งเป นนา นนายจ ยจาง  3) คาภาษ าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเป าเป นประจาวั าวัน 4) คาเคร           มาตรา 254 บรรมส ม สทธ ทธในม ในมลค ลคาใช าใชจายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกันนั นนัน ใช  ส าหรั าหรับเอาค บเอาคาใช าใช  จายอั ายอันได น ได   ยไป    หรอการเฉล เส   ยไป เพ อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน หมด หมด ทกคนร กคนรวมกั วมกันเก นเก ยวดวยการรั ย วดวยการรักษา กษา การช าระบั าระบัญช ญช   อการเฉล ย   นของล ทรัพย พยส   นของลกหน กหน    ยไป   ทธ ถาค  าใช าใช  จายนั ายนันม นมได ไดเส     ยไป เพ อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน หมดท หมดทกคน กคน ไซร ไซรบ บรรมะส ม ะส   ทธยยอมจะใช อมจะใช  ไดแต  เฉพาะตอเจาหน อ เจาหน ผ ผท    ได ไ ดรั บประโยชน บประโยชน จากการนัน   ทธ ม ส   ทธในม ในมลค ลคาปลงศพนั าปลงศพนัน ใช  ส าหรั าหรับเอาค บเอาคาใช าใช  จาย าย ในการปลงศพตามควรแก มาตรา 255 บรรมส ฐานานรรปของล ป ของลกหน กหน    ทธ   น ม ส   ทธในม ในมลค ลคาภาษ าภาษอากรนัน ใช  ส าหรั าหรับเอาบรรดา บเอาบรรดา คาภาษ าภาษอากรในท ด ดน ทรัพย พยส   มาตรา 256 บรรมส หรอค อคาภาษ าภาษอากรอยางอ างอ นท นท ล ลกหน ก หน ยัยัง คางช   าระอย าระอย ในป ในปปัจจบั บันและก นและกอนนั อนนันข น  ข นไปอ นไปอกป กปหน ง   ทธ   ทธ    งเป ม ส   ทธในเง ในเงนท นท ล ลกจ ก จางม  ส   ทธได ไดรั บเพ บเพ อการงานท อการงานท  ไดท าใหแก า ใหแกล ลกหน ก หน ซ   งเปน มาตรา 257 บรรมส นายจางนั นายจ างนัน ใหใช ใหใช  ส าหรั าหรับค บคาจ าจาง  คาล าลวงเวลา วงเวลา คาท าทางานในวั างานในวันหย นหยด คาชดเชย าชดเชย คาชดเชยพ าชดเชยพเศษ เศษ และเงนอ นอ น   ทธ    เด ใดท  ลกจ กจางม  ส   ทธได ไดรั บเพ บเพ อการงานท อการงานท ท ทาให า ให นับถอยหลั บถอยหลังข งข นไปส นไปส   เดอน อน แตรวมกั รวมกันแล น แลวตองไม  เกนหน เก นหน งแสน งแสน บาทตอล อลกจ กจางคนหน   ง   ทธ มาตรา 258 บรรมส ม ส   ทธในม ในมลค ลคาเคร าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเป าเป น ประจาวั าวันนั นนัน  ใช  ส าหรั าหรับเอาค บเอาคา เคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภค โภค ซ   งยั งยังค งคางช   าระ าระ อย นั นับถอยหลั บถอยหลังข งข นไปหกเด นไปหกเดอน อน เช นค นคาอาหาร าอาหาร เคร องด องด ม โคมไฟ ฟน

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

30

  พของล    งล ถาน าน อันจ นจาเป าเปนเพ อการทรงช อการทรงช   พของลกหน กหน และบ และบคคลในสก คคลในสกลซ ลซ   งอย งอย  กับล บลกหน กหน  และซ   งลกหน กหน จจาต า ตองอ  ปการะ ปการะ กับทั บทังคนใช ง คนใช  ของลกหน กหน ดวย 

ความหมายและลักษณะส กษณะส าค าคญของบ ญ ั ของบรมส ม ส  ทธ ทธ   ทธ ใหอธ อธ  บายความหมายค บ ายความหมายคาวาบ าบรรมส มส   ทธ    ทธ   ทธ   ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธเป เ ปนส   ทธประเภทหน ป ระเภทหน ง ซ   งเจาหน ง เจาหน ผ ผม บ บรรมส ม ส   ทธม ม ส     ทธท ท   จะบั จะบังคับช บช าระหน าระหน เอาจาก เอาจาก   นของล   ทธ ทรัพย พยส   นของลกหน กหน ท ท ตกอย ตกอย ภายใตบั ภายใตบังคับของบ บของบรรมส ม ส   ทธได ไ ดก อนเจ อนเจาหน าหน อ อ นๆ นๆ ตามมาตรา 251 เช น ก. ตดค ดคางช   าระค าระคาภาษ าภาษอากรกับกรมสรรพกร บกรมสรรพกร และเปนหน  ข. ซ   งไดก ง ไดกย มมา มมา ดังน งน  เม อจะบั อจะบังคั งคับเอา บเอา   นของ   ทธ จากทรัพย พยส   นของ ก. กรมสรรพกร กรมสรรพกรม มส   ทธ ย ดทรั ด ทรัพย มาบั มาบังคับเพ บเพ อช อช าระหน าระหน แก แกกรมฯ กรมฯ กอน อน ข. ซ   งเป งเป น   ทธ เจาหน   อ อกคน กคน เพราะกรมฯ เป เปนผทรงบ  รรมส ม ส   ทธ  (ค   (คาภาษ าภาษอากร) ดมาตรา มาตรา 253 ประกอบ 5.2.1

  ทธ บรรมส ม ส   ทธม ม ลั ลักษณะส กษณะส าคั าคั ญอย ญอยางไร างไร   ทธ (1) เปนทรัพย พยส   ทธอาจใช อ าจใช  ยันบ นบคคลอ น นอกจากตัวเจาหน ว เจาหน  ลกหน กหน เฉพาะรายซ เฉพาะรายซ   งเร งเรยกว ยกวา   ทธ   ทธ   ทธ   ทธ บคคลส คคลส   ทธ  เจาหน   ผ ผทรงบ  รมส ม ส   ทธอาจอางบ อ าจอางบรรมส มส   ทธยัย ันเจาหน าหน อ อ นท นท ไม ไมม มบ บรรมส ม ส   ทธเท เ ทาเท าเทยมกั ยมกันได น ได   ทธ   ทธ ตามท กฎหมายก กฎหมายกาหนดลาดั าดับบ บบรรมส ม ส   ทธไว ไ ว  (มาตรา 253 มาตรา 277 -280) และผทรงบ  รรมส ม ส   ทธยัย ัง   นท   ทธ อาจตดตามเอาทรั ดตามเอาทรัพยส   นท ตกอย ตกอย ใต ใตบ รรมส ม ส   ทธค ค นจากบ นจากบคคลภายนอกได คลภายนอกไดอ กด กดวย  (มาตรา 268 วรรค 2)   ทธ   ทธ   นท (2) บรรมส ม ส   ทธแบ แ บงแยกไมได ได  เจาหน   ผ ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธบั บ ังคั งคับแก บแกทรั ทรัพยส   นท อย อย ภายใตบั ภ ายใตบังคั งคับ   ทธ    นโดยไม แหงบ งบรรมส ม ส   ทธได ไ ดเต  มทั มทังช งช   นโดยไมค คาน า นงว ง วาไดม า ไดมการช การช าระหน าระหน บางส บางส วนหร วนหรอไม อไม   ทธ   ทธ (3) เปนทรัพย พยส   ทธท ท   เร เรยกว ยกวา เป เป นอปกรณ ปกรณส   ทธในเร ใ นเร องหน องหน  คอม อมความสมบ ความสมบรณ รณและคงอย และคงอย โดย โดย   ัยหน   ทธ   ทธ อาศ  ั ยหน เด เดมเป ม เป นมลใหเก ล ใหเกดทรั ด ทรัพย พยส   ทธนั น ันเป น  เป นพ นฐาน นฐาน กลาวค าวคอ จะมบ บรรมส ม ส   ทธ อย อ ย โดยไม โดยไมม มหน หน เด เดม ไมได ไดนั  นเอง นเอง ลดับแห ดับแหงบ งบร มส มสทธ ทธ

  ทธ   ทธ มาตรา 277 เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญหลายรายแยงกั ญหลายรายแยงกัน ทานใหถ านใหถอว อ วา บรรมส ม ส   ทธทั ทังหลายนั ง หลายนันม นมล ลาดั า ดับท บท  จะใหผลก จะให ผลกอนหลั อนหลัง ดังท งท ได ไดเร ยงล ยงลาดั าดับ ไว ไวใน  มาตรา 253   ทธ   ทธ   ทธ เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญแยงกั ญ แยงกับบ บบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ ทานว านวาบ าบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ ยอมอย อมอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน แต   ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธในม ในมลค ลคาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนรรวมกั ว มกัน นันย นยอมอย อมอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน ในฐานท จะใช จะใช  ส   ทธนั นันต น ตอเจาหน อ เจาหน ผ ผ  ไดรั บ ประโยชนจากการนั จากการนันหมดท น หมดทกคน กคนดวยกั  น   ทธ   ังหาร อมบ บรรมส ม ส   ทธแย แยงกั  นหลายรายเหน นหลายรายเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย อันหน นหน งอั งอันเด นเดยวกั ยวกัน ทานใหถ า นใหถอ มาตรา 278 เม อม ลาดั าดับก บกอนหลั อนหลังดั งดังท งท เร เรยงไวต ยงไวตอไปน อไปน  ค  คอ   ทธ   ังหาร   ัยในโรงแรมและ ม ส   ทธในม ในมลเช ลเช าอส าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย พักอาศ กอาศ  ั ยในโรงแรมและ รัรับขน บขน (1) บรรมส   ทธ   ังหาร ม ส   ทธในม ในมลรั ลรักษาส กษาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย แตถาม  บ บคคลหลายคน ค คลหลายคน เป เปนผรั กษา กษา ทานว านวาผ า ผท  รัร ักษา กษา (2) บรรมส ภายหลังอย งอย ในล ในลาดั าดับก บกอนผ อนผท  ได ไดรั กษามาก กษามากอน อน   ทธ    อขายส   ังหาร   กรรม ม ส   ทธในม ในมลซ ลซ   อขายส  ั งหารมทรั มทรัพย พย คาเมล าเมลดพั ดพันธ นธ ไมพั นธ นธ หรอป อป  ย และคาแรงงานกส าแรงงานกส   กรรม (3) บรรมส และอตสาหกรรม ตสาหกรรม   ทธ ถาบ  คคลผ คคลผใดม  บ บรรมะส ม ะส   ทธอย อย ในล ในลาดั าดับเป บเปนท หน หน งและร งและรอย   ในขณะ ในขณะ ท ตนไดประโยชน ต นไดประโยชนแห แหงหน งหน มานั มานัน   ทธ   ทธ วายั ายังม งมบ บคคลอ คคลอ นซ นซ   งม งมบ บรรมส ม ส   ทธอย อย ใน ใน ลาดั าดับท บท สองหร ส องหรอท อท สามไซร สามไซร ทานหามม า นหามมให ใหบ คคลผ คคลผนั นใช น  ใช  ส   ทธในการท ในการท    ทธ ตน อย ในล ในลาดั าดับก บกอนนั อนนันต น  ตอบ อบคคลอ คคลอ นเช นเช นว นวามา ามา และทานหามม า นหามมให ใหใช    ส   ทธ น ต ตอผ อ ผท  ได ไ ดรั กษาทรั กษาทรัพย พยไว ไว  เพ อ   ทธ ประโยชนแก แกบ บคคลผ คคลผม บ บรรมส ม ส   ทธในล ในลาดั าดับ ท หน หน งนั งนันเอง นเองด ดวย    กรรมอย ในส วนดอกผล วนดอกผล ทานใหบ านใหบคคลผ คคลผได  ท าการงานกส าการงานกส   กรรมอย ในล ในลาดั าดับ ท หน หน ง ผส  งเมล งเมลดพั ดพันธ นธ ไมพั นธ นธ หรอป อป  ย อย ในล ในลาดั าดับท บท สองและผ ส องและผให   เช เช าท าท ด ดนอย นอย ในล ในลาดั าดับท บท สาม ส าม   ทธ   ังหาร มาตรา 279 เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธพ พเศษแยงกั เศษแยงกันหลายรายเหน นหลายรายเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย พยอัอันหน นหน งอั งอันเด นเดยวกั ยวกัน ทาน าน ใหถ อล อลาดั าดับก บกอนหลั อนหลังดั งดังท งท  ได  ไดเร ยงล ยงลาดั าดับไวใน บ ไวใน มาตรา 273   ังหาร   บต ถาได าไดซ  ซ   อขายอส อขายอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันส นส   บตอกั อกันไปอ นไปอกไซร ก ไซร ลาดั าดับก บกอน อน หลังในระหว งในระหวางผ างผขายด ขายดวยกั  วยกันนั นนัน     อขาย ทานใหเป านใหเปนไปตามล าดั าดับท บท ได ไ ดซ   อขาย กอนและหลั อนและหลัง   ทธ มาตรา 280 เม อบ อบคคลหลายคนม คคลหลายคนมบ บรรมส ม ส   ทธในล ในลาดั าดับเสมอกั บเสมอกันเหน นเหนอทรั อทรัพย พยอัอันหน นหน งอั งอันเด นเดยวกั ยวกัน ทาน าน ใหต างคนต างคนตางได างไดรั บช บช าระหน าระหน เฉล เฉล ยตามส ยตามส วนมากนอยแห วนมากนอยแหงจ งจานวนท านวนท ตนเป ตนเปนเจาหน   

บรมส ม  ส    ทธ ทธสามั ส ามัญ   ทธ บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ มก ก ประเภท ประเภท อะไรบ อะไรบาง  อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ   ทธ ตามบทบัญญั ญญัตมาตรา ม าตรา 253 บรรมส มส   ทธ สามั ส ามัญแบ ญแบงออกเปน 5 ประเภท ดั งน ค คอ ประเภท ดังน 5.2.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

31

1) 2) 3) 4) 5)

คาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน คาปลงศพ าปลงศพ คาภาษ าภาษอากร คาจ าจางเสม  ยน คนใช   และคนงาน ยน คาเคร าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเปนประจาวัน

มาตรา 253 ถาหน   ม มอย อย เป เปนคณแก ณแกบ บคคลผ คคลผใดในม  ลอยางหน ลอย างหน ง อยางใดดั างใดดังจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  บคคลผ คคลผ   ทธ   น ทังหมดของล นันย นยอมม อมมบ บรรมส ม ส   ทธเหน เหนอทรั อทรัพย พยส   ง หมดของลกหน กหน  ค  คอ าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน (1) คาใช าปลงศพ (2) คาปลงศพ   ทธ าภาษอากร และเงนท นท ล ลกจ ก จางม  ส   ทธได ไดรั บเพ บเพ อการงานท อการงานท ได ได ท  าใหแก า ใหแก ลกหน กหน ซ   งเป งเป นนา นนายจ ยจาง  (3) คาภาษ าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเป าเปนประจาวั าวัน (4) คาเคร แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  5  5   ทธ   ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธแบ แบงออกเป งออกเป น 2 ประเภทคอ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญและบ ญและบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ           บรรมส ม สทธ ทธสามั สามัญไดแก ญ ไดแก  (1) คาใช าใชจายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน (2) คาปลงศพ าปลงศพ (3) คาภาษ าภาษอากร (4) คาจ าจางเสม  ยน คนใช   และคนงา ยน และคนงาน น (5) คาเคร าเคร   องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเป าเป นประจาวั าวัน   ทธ   ทธ   ทธ ม ส   ทธ ค  คอ ส   ทธท ท จะบั จ ะบังคั งคับช บช าระหน าระหน จากทรั จากทรัพย พยท อย อ ย ภายใ ภายใต ตบั งคั งคับบ บบรรมส ม ส   ทธนั นัน  กอนเจ อ นเจาหน รายอ รายอ น 3. บรรมส   ทธ ม ส   ทธเก เกดข ดข นไดจาก น ไดจาก บทบัญญั ญญัต ตของกฎหมาย ของกฎหมาย 4. บรรมส   ทธ   ทธ    งอาจใช ม ส   ทธม มลั ลักษณะดั กษณะดังน งน ค คอ (ก) ทรัพย พยส   ทธซ   งอาจใช  ยันบ นบคคลอ คคลอ นนอกจากตั นนอกจากตัวเจาหน ว เจาหน  ล  ลกหน กหน เฉพาะ เฉพาะ 5. บรรมส   ทธ   ทธ ราย (ข) ส   ทธซ   งแบ งแบงแยกไม งแยกไมได ได (ค)  อปกรณ ปกรณส   ทธ      ทธ   ทธ   นของล   นนั ทธยยดหน ด หนวงค วงคอ ส   ทธของเจาหน ของเจาหน ท จะครอบครองทรั จ ะครอบครองทรัพย พยส   นของลกหน กหน โดยท โดยท ทรั ทรัพย พยส   นนันเป น  เปนมล 6. ส   ทธ   นนั    น ฐานใหเก ฐานให เกดหน ดหน อัอันท นท ตนเป ตนเปนเจาหน    โดยม  โดยมส   ทธครอบครองทรั ครอบครองทรัพย พยส   นนันไวจนกว น  ไวจนกวาจะได าจะไดรั บช บช าระหน าระหน เสร เสรจส จส         กามาให ข. ซ อม อม กาหนดว าหนดวาจะช าจะช าระเง าระเงนค นคาซ าซ อมปากกาและนาฬ  อมปากกาและนาฬ กาในวั กาในวัน 7. ก. นาปากกาและนาฬ กามาให ข.   กา เดยวกั ยวกัน แต ก.  ก. มารับปากกาไปก บปากกาไปกอน อน พอถงวั งวันนั นนัดช ดช าระเง าระเงนค นคาซ าซ อมปากกาและนาฬ  อมปากกาและนาฬ  กา ก. ช าระเพ าระเพยงค ยงคาซ าซ อม อม   กา   กาไว เพรา   กาแลว   ทธ นาฬ  กา ดังน งน  คอ ข. ไมม มส   ทธยยดหน ดหนวงนาฬ  วงนาฬ  กาไว เพราะะ ก. ได ไดจ ายค ายคาซ าซ อมนาฬ  อมนาฬ  ก าแลว      ทธ   น ทธยยดหน ด หนวงระงั วงระงับลงเม บลงเม อ (ก) หน เด เดมระงั มระงับไป บไป (ข) ลกหน กหน หาประกั หาประกันใหแทนการย น ใหแทนการยดหน ดหนวงทรั วงทรัพย พยส   8. ส   นหร ไวโดยจ  านวนท สมควร านวนท สมควร (ค) (ค) เจาหน   ม มได ไดครอบครองทรั  พยส   พย นหรอเจาหน อ เจาหน ท ทาผ า ผดหนาท ด หนาท ของตนในการด ของตนในการดแล แล รักษาทรั กษาทรัพย พยท ท ยย ดหน ดหนวงไว ว งไว       ทธ   นทั ทธยยดหน ด หนวงม วงมผลให ผลให (ก (ก)) เจ เจาหน   ยยดทรั ดทรัพย พยส   นทังอั ง อันไว น ไวไดแม  จะได  มการช การช าระหน าระหน บางส บางส วนแลว ว นแลว (ข) 9. ส   ทธ   ทธ ผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงสามารถเก วงสามารถเกบดอกผลของทรั บดอกผลของทรัพย พยท ยย ดหน ดหนวงไวช วงไวช าระหน าระหน แก แกตนก ตนกอนเจ อ นเจาหน อ อ น (ค) เกดส ดส   ทธ          พเศษท เศษท ผ ผทรงส  ทธจะย ทธ จะยดหน ดหนวงจนได วงจนไดรั บช บชาระหน าระหน จากทรั จากทรัพย พยท ท ยย ดหน ดหนวงก วงกอนเจาหน อ นเจาหน อ อ น      ทธ   ทธ ทธยยดหน ด หนวงม วงมผลใหอาย ผลใหอายความ ความ ไมสะด สะดดหย ดหยดลงแต ดลงแตแม แมหน   จะขาดอาย จะขาดอายความผ ความผทรงส     ทธยยดหน ดหนวงก วงกยัยัง 10. ส บังคั งคับช บช าระหน าระหน ได ได แต  หามค  ดดอกเบ ดดอกเบ ยท ยท คางเก  นกว นกวา 5 ป 1. 2.

หนวยท วยท  6 บรมส ม ส  ทธ ทธ (ต  (ตอ) อ)   ทธ   ทธ   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษ เ ศษ แบงออกไดเป งออกไดเป น 2 ประเภท คอ บรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย และ   ทธ   ังหาร บรรมส มส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนอ อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ อมเจ เจาหน   หลายรายในม หลายรายในมลหน ลหน ต ตางๆกั า งๆกัน มบ บรมส ม ส   ทธเหน เ หนอทรั อทรัพยทั ท ัวไป วไป และเหนอ 2. เม อม   ังหาร   ังหาร   ทธ ส  ั งหารมทรั มทรัพย พย หร  หรออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพยอัอันเด นเดยวกั ยวกันจ งต งตองจั  ดล ดลาดั าดับบ บบรรมส มส   ทธซ     งจะใหผลก ง จะใหผลกอนหลั อนหลังเร งเรยง ยง ตามลาดั าดับ 1.

6.1 บรมส ม ส  ทธ ทธพ  เศษ  เ ศษ 

1.

  ทธ   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยมาตรา มาตรา 259 บัญญัต ญั ตไว ไ ว 7   7 ประการ คอ   ังหาร าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (1) เช าอส   ัยในโรงแรม กอาศ  ั ยในโรงแรม (2) พักอาศ บขนคนโดยสาร หรอของ อของ (3) รับขนคนโดยสาร   ังหาร (4) รักษาส กษาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย       อขายส   ังหาร อขายส  ั งหารมทรั มทรัพย (5) ซ าเมลดพันธ ไม  ไมพั พ ันธ นธ หร  หรอป อป  ย (6) คาเมล

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

32

  กรรม าแรงงานกส   กรรม (7) คาแรงงานกส

2.

หรออ ออตสาหกรรม ตสาหกรรม   ทธ   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย  มาตรา  มาตรา 273 บัญญัต ญั ตไว ไ ว 3   3 ประการ คอ   ังหาร กษาอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (1) รักษาอส   ั   ังหาร  าของเปนการงานทาข  ข นบนอส นบนอส งหารมทรั มทรัพย (2) จางท       อขายอส   ังหาร อขายอส  ั งหารมทรั มทรัพย (3) ซ

บรมส ม  ส    ทธ ทธพเศษเหน เ ศษเหนอส อส  ังหารมทรั ม ทรัพย พย   ทธ บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญค ญคออะไร ออะไร มก ก ประเภท ประเภท อะไรบ อะไรบาง    ทธ   ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญค ญคอ ส   ทธท ท   เจ เจาหน   ผ ผทรงบ  รมส ม ส   ทธสามารถบั ส ามารถบังคั งคับเอาของทรั บเอาของทรั พย พยทั ทังหมดของ งหมดของ   ทธ ลกหน กหน ซ   งตกอย งตกอย ภายใตบั ภายใตบังคับแห บแหงบรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ ซ   งไดแก ง ไดแก (1) คาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน (2) คาปลงศพ าปลงศพ (3) คาภาษ าภาษอากร (4) คาจ าจางเสม  ยน คนใช   และคนงาน ยน าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเปนประจาวัน (5) คาเคร 6.1.1

บรมส ม  ส    ทธ ทธพเศษเหน เ ศษเหนออส ออส  ังหาร งหารมทรั ม ทรัพย พย   ทธ บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษม เ ศษมก ก ประเภท ประเภท อะไรบาง อะไรบาง ยกตัวอย วอยางในแต ละประเภท ละประเภท   ทธ บรรมส ม ส   ทธม ม  2  2 ประเภทคอ   ทธ ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนอส  ังหาร งหารมทรั ม ทรัพย พย (มาตรา  (มาตรา 259) (1) บรรมส   ทธ ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนออส  ังหาร งหารมทรั ม ทรัพย พย (มาตรา  (มาตรา 273) (2) บรรมส 6.1.2

บรมส ม ส  ทธพ พเศษ เ ศษ (ก) บรมส ม ส  ทธ ทธเหน เหนอส อส  ังหาร งหารมทรั มทรัพย พย   ม มอย อย เป เปนคณแก ณแกบ บคคลผ ค คลผใดในม  ลอยางหน ลอย างหน ง อยางใดดั างใดดั งจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  บ  บคคลผ คคลผ มาตรา 259 ถาหน   ทธ   ังหาร นันย นยอมม อมมบ บรรมส ม ส   ทธเหน เหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยเฉพาะอย เฉพาะอยางของล างของลกหน กหน  ค  คอ   ังหาร าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (1) เช าอส   ัยในโรงแรม กอาศ  ั ยในโรงแรม (2) พักอาศ บขนคนโดยสาร หร หรอของ อ ของ (3) รับขนคนโดยสาร   ังหาร กษาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (4) รักษาส    อขายส   ังหาร อขายส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (5) ซ าเมลดพั ดพันธ นธ ไม   ไมพั นธ นธ หร   หรอป อ ป  ย (6) คาเมล   กรรม าแรงงานกส   กรรม หรออ ออตสาหกรรม ตสาหกรรม (7) คาแรงงานกส บรมส ม ส  ทธพ พเศษ เ ศษ (ข) บรมส    ทธ ทธเหน เ หนออส ออส  ังหารมทรั ม ทรัพย พย มาตรา 273 ถาหน   ม มอย อย เป เปนคณแก ณแกบ บคคลผ ค คลผใดในม  ลอยางหน ลอย างหน ง อยางใดดั างใดดังจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  บคคลผ คคลผ   ทธ   ังหาร   ั นันย นยอมม อมมบ บรรมส ม ส   ทธเหน เหนอ อส งหารมทรั มทรัพย พยเฉพาะอย เฉพาะอยางของล างของลกหน กหน  คอ     ั  ั กษาอสงหาร งหารมทรั มทรัพย พย (1) รักษาอส   ังหาร   ั  าของเป าของเป นการทางานข างานข นบนอส นบนอส งหารมทรั มทรัพย พย (2) จางท    อขายอส   ังหาร   ั อขายอส งหารมทรั มทรัพย พย (3) ซ 6.2 ลาด าดบและผลแห บั และผลแหงบ งบรมส ม ส  ทธ ทธ 

  ทธ ลาดั าดับบ บบรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญด วยกั ว ยกันตามมาตรา นตามมาตรา 253 ซ   งแบ งแบงออกเป งออกเปน 5 ลาดับ ผอย   ในล ในลาดั าดับก บกอน อน   ทธ มส   ทธด ด กว ก วา ค คอจะไดรั อ จะไดรับช บช าระหน าระหน ก กอนผ อนผท  อย อย ในล ในลาดั าดับถั บถัดไป ดไป   ทธ   ทธ   ทธ   ทธ 2. ถาบ  รรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญแยงกั งกับบ บบรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษแลว เ ศษแลว บรรมส ม ส   ทธ พ พ  เศษมาในล เ ศษมาในลาดั าดับก บกอนบรรมส ม ส   ทธ    ทธ สามัญ (มาตรา 277 วรรค 2) เวนแต นแตค คาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนรรวมกั ว มกันอันเป อั นเปนบรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ (มาตรา 253)   ทธ   ังหาร 3. กรณบ บรรมส มส   ทธ พ พ  เศษเหน เ ศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพยเด เดยวกั ย วกันแยงกั น แยงกันข นข นเอง น เอง มาตรา 278 จัดล าดั าดับดั บดังน งน  คอ   ทธ   ังหาร   ัยในโรงแรมและรับขน ม ส   ทธในม ใ นมลเช ลเช าอส าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย พักอาศ กอาศ  ั ยในโรงแรมและรั บขน 1.) บรรมส   ทธ   ังหาร 2.) บรรมส ม ส   ทธในม ใ นมลรั ลรักษาส กษาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย แต  แตถาม  บ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเปนผรั กษา กษา ทานว านวาผ า ผรั กษา กษา ภายหลังอย งอย ในล ในลาดั าดับก บกอนผ อนผท  ได ไดรั กษามาก กษามากอน อน 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

33

  ทธ    อขาย   ังหาร ม ส   ทธในม ใ นมลซ ลซ   อขาย ส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ค  คาเมล าเมลดพันธ ไม  ไมพั นธ นธหร ห  รอป อป  ย 3.) บรรมส

และคาแรงงาน าแรงงาน

  กรรมและอ กส   กรรมและอตสาหกรรม ตสาหกรรม   ทธ   ทธ   ทธ งบรรมส ม ส   ทธในส ใ นส วนบ วนบรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญนั น บคคลผ คคลผม ม บ บ  รมส ม ส   ทธสามั ส ามัญต องรั อ งรับช บช าระหน าระหน เอา เอา 4. ผลแหงบ   ังหา   ังหาร จากส  ั งหา รมทรั มทรัพยของล ของลกหน กหน ก กอน อน ตอเม อเม อยั อยังไมพอจ พอจงใหเอาช ง ใหเอาช าระจากอส าระจากอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยได ได  ผลของ    ทธ   ังหาร บรรมส มส   ทธอัอ ันม นมอย อย เหน เหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพยนั นัน ทานหามม า นหามมให ใหใช    เม อบ อบคคลภาย คคลภายนอกได นอกไดทรั  พย พยนั นันจาก นจาก   ทธ   ทธ   ังหาร ลกหน กหน และไดส แ ละไดส งมอบทรั งมอบทรัพยให ใหกั นไปเสร ไปเสรจแล วหากกรณ ว หากกรณม มบ บรรมส ม ส   ทธแย แ ยงกั  บส บส   ทธจจ านาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ   ทธ ทานว านวาผ า ผรั บจ บจานายอมม อมมส   ทธเป เ ปนอยางเด างเดยวกั ยวกับผ บ ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธในล ใ นลาดั าดับท บท หน หน งดั งดังท งท เร เรยงไวในมาตรา ย งไวในมาตรา   ทธ   ังหาร 278 ส วนบ วนบรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันเจาหน น เจาหน ตองไปบอกลงทะเบ  ยนไว ยนไว จงจะม งจะมผล ผล   ทธ   ังหาร บังคั งคับเป บเปนบรมส ม ส   ทธเหน เ หนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันได น ได ลาด าดบแห บั แหงบ งบรมส ม ส  ทธ ทธ    ทธ ใหอธ อธ  บายล บ ายลาดั าดับแห บแหงบ งบรรมส มส   ทธ    ทธ ลาดั าดับแห บแหงบรรมส ม ส   ทธ    ทธ ม ส   ทธหลายรายแยงกั ห  ลายรายแยงกันใหด น ใหดล ลาดั า ดับท บท จะใหม จ ะใหมผลก ผลกอนหลั อนหลังกั งกัน ดั งท งท เร เรยงล ยงลาดั าดับไวใน บ ไวใน (1) บรรมส มาตรา 253   ทธ   ทธ   ทธ (2) บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญแยงกั ญ แยงกับบ บบรรมส มส   ทธ พ พ  เศษ เ ศษ ใหถถอว อ วาบ าบรรมส ม ส   ทธ พ พ  เศษอย เ ศษอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน แต   ทธ บรรมส มส   ทธในม ใ นมลค ลคาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกันตามมาตรา นตามมาตรา 253 (1) ยอมอย อมอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน ใน   ทธ ฐานะท จะใช จะใช  ส   ทธนั น ันต นตอเจาหน อ เจาหน ผ ผได  รั บประโยชน บประโยชนจากการนั จากการนันหมดท นหมดทกคนดวยกั ก คนดวยกัน ตามมาตรา 277 วรรค 2   ทธ   ังหาร (3) บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยอัอันเด ยวกั ยวกัน กฎหมายจัดอันดั อั นดับไวในมาตรา บ ไวในมาตรา 278   ทธ   ังหาร (4) บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษแยงกั เ ศษแยงกันหลายรายเหน นหลายรายเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพยอัอันหน นหน งอั งอันเดยวกั ยวกัน กฎหมายถอ วาใหต า ใหตางคนต างคนตางไดรั า งไดรับช บช าระหน าระหน เฉล เฉล ยตามส ยตามส วนมากนอยแห วนมากนอยแหงจ งจานวนท ตนเป ตนเปนเจาหน เจาหน ตามมาตรา ตามมาตรา 280 6.2.1

  ทธ   ทธ มาตรา 277 เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญหลายรายแยงกั ญหลายรายแยงกัน ทานใหถ านใหถอว อ วา บรรมส ม ส   ทธทั ทังหลายนั ง หลายนันม นมล ลาดั า ดับท บท  จะใหผลก จะให ผลกอนหลั อนหลัง ดังท งท ได ไดเร ยงล ยงลาดั าดับ ไว ไวใน  มาตรา 253   ทธ   ทธ   ทธ เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญแยงกั ญ แยงกับบ บบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ ทานว านวาบ าบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ ยอมอย อมอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน แต   ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธในม ในมลค ลคาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนรรวมกั ว มกัน นันย นยอมอย อมอย ในล ในลาดั าดับก บกอน อน ในฐานท จะใช จะใช  ส   ทธนั นันต น ตอเจาหน อ เจาหน ผ ผ  ไดรั บ ประโยชนจากการนั จากการนันหมดท น หมดทกคน กคนดวยกั  น   ทธ   ังหาร มาตรา 278 เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธแย แยงกั  นหลายรายเหน นหลายรายเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย อันหน นหน งอั งอันเด นเดยวกั ยวกัน ทานใหถ า นใหถอ ลาดั าดับก บกอนหลั อนหลังดั งดังท งท เร เรยงไวต ยงไวตอไปน อไปน  ค  คอ   ทธ   ังหาร   ัยในโรงแรมและ ม ส   ทธในม ในมลเช ลเช าอส าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย พักอาศ กอาศ  ั ยในโรงแรมและ รัรับขน บขน (1) บรรมส   ทธ   ังหาร ม ส   ทธในม ในมลรั ลรักษาส กษาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย แตถาม  บ บคคลหลายคน ค คลหลายคน เป เปนผรั กษา กษา ทานว านวาผ า ผท  รัร ักษา กษา (2) บรรมส ภายหลังอย งอย ในล ในลาดั าดับก บกอนผ อนผท  ได ไดรั กษามาก กษามากอน อน   ทธ    อขายส   ังหาร   กรรม ม ส   ทธในม ในมลซ ลซ   อขายส  ั งหารมทรั มทรัพย พย คาเมล าเมลดพั ดพันธ นธ ไมพั นธ นธ หรอป อป  ย และคาแรงงานกส าแรงงานกส   กรรม (3) บรรมส และอตสาหกรรม ตสาหกรรม   ทธ ถาบ  คคลผ คคลผใดม  บ บรรมะส ม ะส   ทธอย อย ในล ในลาดั าดับเป บเปนท หน หน งและร งและรอย   ในขณะ ในขณะ ท ตนไดประโยชน ต นไดประโยชนแห แหงหน งหน มานั มานัน                       วายั ายังม งมบ บคคลอ คคลอ นซ นซงม งมบ บรรมส ม สทธ ทธอย อย ใน ใน ลาดั าดับท บท สองหร ส องหรอท อท สามไซร สามไซร ทานหามม า นหามมให ใหบ คคลผ คคลผนั นใช น  ใชสทธ ทธในการท ในการท    ทธ ตน อย ในล ในลาดั าดับก บกอนนั อนนันต น ตอบ อบคคลอ คคลอ นเช นเช นว นวามา ามา และทานหามม า นหามมให ใหใช    ส   ทธ น ต ตอผ อ ผท  ได ไ ดรั กษาทรั กษาทรัพย พยไว ไว  เพ อ   ทธ ประโยชนแก แกบ บคคลผ คคลผม บ บรรมส ม ส   ทธในล ในลาดั าดับ ท หน หน งนั งนันเอง นเองด ดวย    กรรมอย ในส วนดอกผล วนดอกผล ทานใหบ านใหบคคลผ คคลผได  ท าการงานกส าการงานกส   กรรมอย ในล ในลาดั าดับ ท หน หน ง ผส  งเมล งเมลดพั ดพันธ นธ ไมพั นธ นธ หรอป อป  ย อย ในล ในลาดั าดับท บท สองและผ ส องและผให   เช เช าท าท ด ดนอย นอย ในล ในลาดั าดับท บท สาม ส าม        อบคคลหลายคนม คคลหลายคนมบ บรรมส ม สทธ ทธในล ในลาดั าดับเสมอกั บเสมอกันเหน นเหนอ ทรัพย พยอัอันหน นหน งอั งอันเด นเดยวกั ยวกัน ทาน าน มาตรา 280 เม อบ ใหต างคนต างคนตางไดรั างไดรับช บช าระหน าระหน เฉล เฉล ยตาม ยตาม ส วนมากนอยแห วนมากนอยแหงจ งจานวนท านวนท ตนเป ตนเปนเจ นเจาหน   

ผลแหงบ งบรมส ม ส  ทธ ทธ    ทธ   ทธ   นของล เจาหน   ผ ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ บ รรมส ม ส   ทธพ พ  เศษ เ ศษ เม อจะบั อจะบังคับเอาจากทรั บเอาจากทรัพย ส   นของลกหน กหน ม มผล ผล หรอหลั อหลักเกณฑ กเกณฑอย อยางไรบาง างไรบาง อธบาย บาย   ทธ บรรมส ม ส   ทธสามั ส ามัญ   ังหาร  งคั งคับเอาจากส บเอาจากส  ั งหารมทรั มทรัพย พยก กอน อน ตอเม อเม อยั อยังไมพอจ พอจงใหเอาช ง ใหเอาช าระหน าระหน จาก จาก (1) ตองบั   ังหาร   ังหาร   ังหาร อส  ั งหารมทรั มทรัพยได ได  และอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันก น  ก ตองบั  งคั องบั งคับเอาจากอส บเอาจากอส  ั งหารมทรั มทรัพยท ท ไม ไมได ไดตกอย   ใน ใน ฐานเป นหลักประกั ฐานเป กประกันพ นพเศษ เศษ ตามมาตรา 283 6.2.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

34

  ังหาร   ทธ  ไดไปลงทะเบ ได  ยนเก ยวดวยอส ยนเก ย วดวยอส  ั งหารมทรั มทรัพย ย  ยอมม อมมส   ทธด ด กว ก วาเจาหน า เจาหน ใดๆ ใดๆ (2) แมจะไม

  ทธ หลักประกั กประกันพ นพเศษ เ ศษ เว เวนแต  บ บคคลภายนอกผได ไ ดไปลงทะเบ  ยนส   ยนส ทธไว ไ ว ตามมาตรา  284

ท ไม ไมม ม

  ทธ   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย   ังหาร   ั เจาหน ตองจดทะเบ  ยนจานวนหน ค ยนจ คารั า รักษาอส กษาอส งหารมทรั มทรัพย พย (1) ตามมาตรา 273 (1) 274 เจาหน   ทธ   ังหาร จงจะม งจะมผลบั ผลบังคั งคับเป บเปนบรมส ม ส   ทธพ พ  เศษเหน เ ศษเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย พยตามมาตรา ตามมาตรา 285   ทธ      ทธ (2) ส ทธจจ านองมาหลังบ งบรรมส ม ส   ทธ ตามมาตรา ต ามมาตรา 285 -286   ทธ ญญัตในลั ใ นลักษณะจ กษณะจานองมาใช  เก ยวกั ยวกับผลแห บผลแหงบ งบรมส ม ส   ทธด วยตามแต  กรณ กรณ (3) ใหน าบทบัญญั (มาตรา 289)   ังหาร   ั   ทธ   นและดอกเบ (4) ผขายอส  งหารมทรั มทรัพยม มบ บรมส ม ส   ทธในราคาทรั ใ นราคาทรัพยส   นและดอกเบ ยท ยท คางช   าระตาม าระตาม มาตรา 273 (3) มาตรา 276 ผขายตองจดทะเบ ข ายตองจดทะเบยนหน ยนหน ท ท คางช   าระในเวลาจดทะเบ าระในเวลาจดทะเบยนการโอนขาย ยนการโอนขาย   ังหาร   ทธ อส  ั งหารมทรั มทรัพย  จ  จงจะม งจะมบ บรรมส ม ส   ทธน น     ทธ   ังหาร   ั (5) บรรมส ม ส   ทธในม ใ นมลจ ลจางท  าของเปนการงานทาข  ข นบนอส นบนอส งหารมทรั มทรัพย ตามมาตรา ตามมาตรา 273 (2)    ัวคราวไปบอกลงทะเบ   ทธ 275 ตองท ตองทารายการประมาณการราคาช  ั วคราวไปบอกลงทะเบ ยนไวก ย นไวกอนเร อนเรมลงม มลงมอท อทาการบรรมส ม ส   ทธ  จงจะม งจะมผลบั ผลบังคั งคับ

ผลแหงบ งบรมส ม ส  ทธ   ทธ   ังหาร มาตรา 281 บรรมส ม ส   ทธอัอันม นมอย อย เหน เหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน  ทานหามม า นหามม ใหใช     เม อบ อบคคลภายนอ คคลภายนอกได กได  ทรัพย พยนั นันจากล นจากลกหน กหน และได และไดส  งมอบทรั งมอบทรัพย พย ใหกั นไปเสร นไปเสรจแลว จ แลว   ทธ   ทธ   ังหาร   ทธ มาตรา 282 เม อม อมบ บรรมส ม ส   ทธแย แยงกั  บส บส   ทธจจาน านาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ทานว านวาผ า ผรั บจ บจาน านายอมม อมมส   ทธเป เปนอยาง าง   ทธ เดยวกั ยวกันกั นกับผ บ ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธใน ใน ลาดั าดับท บท หน ห น งดั งดังท งท เร เรยงไวใน ยงไวใน มาตรา 278 นัน    ทธ   ังหาร มาตรา 283 บคคลผ คคลผม บ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญต ญตองรั  บช บช าระหน าระหน เอาจาก เอาจาก ส  ั งหารมทรั มทรัพย พยของล ของลกหน กหน ก กอน อ น   ังหาร ตอเม อเม อยั อยังไม งไมพอจ พอจงใหเอาช ง ใหเอาช าระหน าระหน จาก จาก อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยได ได    ังหาร   ังหาร ในส วนอส วนอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน กตองรั  บช บช าระหน าระหน เอาจากอส เอาจากอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยอัอันม นมได ไดตกอย   ในฐานเป ในฐานเป น   ยก หลักประกั กประกันพ นพเศษเส เศษเส   ยกอน อน   ทธ ถาบ  คคลใดม คคลใดมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญและละเล ญและละเลยด ยดวยความประมาทเล  นเลอ ไมสอดเ นเล สอดเข ขาแย าแยงขั  งขัดในการแบ ดในการแบง   ทธ เฉล ยทรั ยทรัพย พย  ตามความท กล กลาวมาใน าวมาใน วรรคทังสอง ง สองข ขางบนน   ไซร ไ ซร อันบ นบคคลนั คคลนันจะใช น จะใช  บรรมส ม ส   ทธของตนต ของตนตอ   ทธ บคคลภายนอกผ คคลภายนอกผได  จดทะเบ  ยนส   ยนส ทธไว ไวแล  วเพ   อจะเอาใช อจะเอาใช  จนถงขนาด งขนาด เช นท นท ตนจะหากได ตนจะหากไดรั บเพราะไ บเพราะได ดสอด  เขาแย าแยงขั  งขัดนั ดนัน ทานว านวาหาอาจ าหาอาจ จะใช  ไดไม  อน งบทบั งบทบัญญั ญญัตท   กล ก ลาวมาในวรรคทั าวมาในวรรคทังสา ง สามขางต างตนน  นน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับหากว บหากวาเง าเงนท นท ขาย ขาย   ังหาร   นอย อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยได ไดนั น จะพงต งตองเอามาแบ  งเฉล ยก งเฉล ยกอนเง อนเงนท นท ขายทรั ข ายทรัพย พยส   นอยางอ างอ นก นกด ดหร ห  รอหากว อหากวาเง าเงนท นท ขาย ขาย     ั  ั อสงหาร งหารมทรั มทรัพย พยอัอันตกอย นตกอย ในฐานเป ในฐานเปนหลักประกั กประกันพ นพเศษนั เศษนันจะพ น จะพงต งตองเอามาแบ  งเฉล ยก งเฉล ยกอนเง อนเงนท นท ขาย ข าย   ังหาร อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยอย อยางอ างอ นก นกด ดจกั จกัน   ทธ   ังหาร ม ส   ทธสามั สามัญนั ญนัน ถงแมจะม ง แมจะมได ไดไปลงทะเบ  ยนเก ยวดวยอส ยนเก ย วดวยอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยก กด ด  ยอมจะ อมจะ มาตรา 284 บรรมส ยกข นเป นเป นขอต  อส อส  เจาหน   ใด ใด ๆ ท  ไมม มหลั หลักประกั กประกันพ นพเศษนั เศษนันได น ได แตความท ความท กล กลาวน าวน ท ทานม า นมให ใหใช    ไปถงการ งการ ตอส อส     ทธ บคคลภายนอกผ คคลภายนอกผได  ไปลงทะเบ  ยนส   ยนส ทธไว ไว    ทธ   ังหาร   ั มาตรา 285 บรรมส ม ส   ทธในม ในมลรั ลรักษาอส กษาอส งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน ถาหากว  า เม อท อทาการเพ าการเพ อบ อบารงรั งรักษานั กษานัน   ทธ ส าเร าเรจแลว จ แลว ไปบอกลงทะเบยนไวโดย ย นไวโดย พลันไซร น ไซร บ บรรมะส ม ะส   ทธก กคงใหผลต ค งใหผลตอไป อไป   ทธ   ังหาร มาตรา 286 บรรมส ม ส   ทธในม ในมลจ ลจางท  าของเป าของเป นการงานทาข าข นบน นบน อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน หากทารายการ ารายการ    ัวคราวไปบอก   ั   ทธ ประมาณราคาช วคราวไปบอก ลงทะเบยนไวก ย นไวกอนเร อนเร มลงม มลงมอการท อการทาไซร าไซร บรรมส ม ส   ทธก กคงใหผลต ค งใหผลตอไป อไป แตถา     ัวคราว   ทธ ราคาท ท ทาจร า จรงนั งนันล นล าราคาท าราคาท ได ไดประ ประมาณ  มาณไว ไวช  ั วคราว ทานว านวา บรรมส ม ส   ทธในส ในส วนจ วนจานวนท านวนท ล ล าอย า อย นั นันหาม นหามไม ไม   ังหาร ส วนการท วนการท จะว จะวน นจฉั จ ฉัยว ยวาอส าอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันม นมราคาเพ ราคาเพ มข มข น เพราะ การอันไดท น ไดทาข าข นบน นบน     ั  ั          อสงหาร งหารมทรั มทรัพย พยมากนอยเพ ม ากนอยเพยงใดนั ยงใดนัน ทานใหศาล านใหศาล ตังแต งแตงผ ง ผเช  ยวชาญข ยวชาญข นเป นเปนผกะประมาณ  ในเวลาท ม มแย แยง ขัดในการ ดในการ แบงเฉล งเฉล ย   ทธ มาตรา 287 บรรมส ม ส   ทธใดไดไปจดลงทะเบ ใ ดไดไปจดลงทะเบยนแ นแล ลวตามบทบั  ญญัต ญญั ต แหง มาตรา ทัง สอง สองข ขางบนน      ทธ   ทธ บรรมส ม ส   ทธนั นันท นทานว านวาอาจจะใช าอาจจะใช  ไดก อนส อนส   ทธจจานอง า นอง   ทธ   ังหาร   ัญญาซ    อขาย มาตรา 288 บรรมส ม ส   ทธในม ในมลซ ลซ   อขายอส อขายอส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันหากว นหากวา เม อไปลงทะเบ อไปลงทะเบยนส ยนส  ั ญญาซ   อขาย   ทธ นัน บอกลงทะเบยนไวด ยนไวดวยว  าราคา าราคา หรอดอกเบ อดอกเบ ยในราคานั ยในราคานันยั น ยังม งมได ไดช  าระไซร าระไซร บ  รรมส ม ส   ทธนั นันก นกคงใหผลต คงใหผลตอไป อไป   ทธ มาตรา 289 วาถ าถงผลแห งผลแหงบ งบรรมส ม ส   ทธนอกจากท นอกจากท ได ไดบั ญญั ญญัต ตไว ไวใน  มาตรา 281 ถง 288 น แล แลว ทานให า นให นาบทบัญญั ญญัต ตทั ท  ังหลายแห ง หลายแห งลั งลักษณะจ กษณะจานอง านอง มาใช  บังคั งคับด บดวยตามแต  กรณ กรณ   ทธ   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ังหาร   ั   ทธ   ังหาร งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน ลกหน กหน ได ไดส  งมอบใหบ งมอบใหบคคลภายนอ คคลภายนอกแล กแลว บรรมส ม ส   ทธเหน เหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย (1) หากส   ังหาร ยอมระงั อมระงับไปเหน บไปเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นันตามมาตรา นตามมาตรา 281 สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

35

  ทธ   ังหาร   ทธ   ทธ อ แยงกับส บส   ทธจจาน า นาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ผ  ผรั บจ บจาน านายอมม อมมส   ทธเป เปนอยางเด างเดยวกั ยวกันกั นกับผ บ ผทรงบ  รรมส ม ส   ทธ (2) เม อแยงกั

ในลาดั าดับท บท หน ห น ง ดังท งท เร เรยงไวในมาตรา ย งไวในมาตรา 278 แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  6  6

  ทธ   ทธ   ังหาร   ังหาร บรรมส ม ส   ทธพ พเศษได เศษไดแก  บรรมส ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยและเหน และเหนออส ออส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ    อขายส   ังหาร   ทธ   นท    อขายโอนไป บรรมส ม ส   ทธในม ในมลซ ลซ   อขายส  ั งหารมทรั มทรัพย พยหมายถ หมายถง กรณกรรมส กรรมส   ทธ ในทรั ในทรัพย พยส   นท ตองซ     อขายโอนไป เปนของผซ     อแลว อ แลว แตผ ผซ    อยั อยังต งตองช   าระราคาซ าระราคาซ   อและดอกเบ อและดอกเบ ย   ทธ   ังหาร   ังหาร   ัยในโรงแรม   ั ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยได ไดแก  คาเช าเช าส าส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ค  คาพั าพักอาศ กอาศ ยในโรงแรม 3. บรรมส   ทธ   ั   ังหาร   ังหาร ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนออส ออส งหารมทรั มทรัพย พยได ไดแก  คาจ าจางท  าของเป าของเปนการงานท าข าข นบนอส นบนอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย 4. บรรมส   ังหาร คารั ารักษาอส กษาอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ   ั   ังหาร   ังหาร   ั ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนออส ออส งหารมทรั มทรัพย พยได ไดแก  คารั ารักษาอส กษาอส งหารมทรั มทรัพย พย จางท  าของเป าของเป นการงานทา 5. บรรมส   ังหาร   ั ข นบนอส นบนอส งหารมทรั มทรัพย พย   ทธ อมบ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญหลายรายแยงกั ญหลายรายแยงกัน เรยงล ยงลาดั าดับไดดั บ ไดดังน งน ค คอ คาใช าใช  จายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนอัอันร นรวมกั วมกัน คา 6. เม อม ปลงศพ คาภาษ าภาษอากร ค คาจ า จางเสม  ยน คาคนใช ยน าคนใช  คนงาน และคาเคร าเคร องอ องอปโภคบร ปโภคบรโภคอั โภคอันจ นจาเป าเป นประจาวั าวัน   ทธ   ทธ   ทธ  รรมส ม ส   ทธสามั สามัญแยงกั ญ แยงกับบ บบรรมส ม ส   ทธพ พเศษ เศษ กฎหมายบัญญั ญญัต ตวว า ใหบ รรมส ม ส   ทธพ พเศษมาเป เศษมาเป นลาดั าดับก บกอน อน 7. ถาบ                  เวนแต  ค คาใช าใชจายเพ ายเพ อประโยชน อประโยชนรรวมกั ว มกันอั นอันเป นเป นบรรมส ม สทธ ทธสามั สามัญไดรั ญ ไดรับยกเว บยกเวนให นใหมาก  มากอนบ อนบรรมส ม สทธ ทธพ พเศษ เศษ   ทธ   นของล   น   บ บรรมส ม ส   ทธสามั สามัญจะบั ญจะบังคั งคับช บช าระหน าระหน จากทรั จากทรัพย พยส   นของลกหน กหน ได ไดโดย  ตอง องเข  เขาขอเฉล   ยทรั ยทรัพย พยส   8. เจาหน ของลกหน กหน ก กอนท อ นท จะถ จะถกแบ กแบงช งช าระเ าระเจจาหน   อ อ น   ทธ   ังหาร    นไปเม   ังหาร   ทธ ม ส   ทธพ พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย  ระงับส บส   นไปเม อ ส  ั งหารมทรั มทรัพย พยอัอันเป นเปนวัตถ ตถแห แหงบ งบรรมส ม ส   ทธถถก 9. บรรมส โอนและส งมอบใหแก งมอบใหแกบ บคคลภายนอก คคลภายนอก   ังหาร   ทธ   ังหาร   ทธ บจาน านาส  ั งหารมทรั มทรัพย พยกักับผ บ ผม บ บรรมส ม ส   ทธ พ  พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พยนั นัน ผรั บจ บจาน านามส   ทธด ดกว ก วา 10. ผรั บจ   ทธ   จจานองนั า นองนันม น มส   ทธ ดกว กวาเจาหน า เจาหน สามั สามัญ 11. เจาหน      ทธ   ังหาร   ังหาร   ทธ ทธพ พเศษเหน เศษเหนอส อส  ั งหารมทรั มทรัพย พย กั  กับผ บ ผรั บจ บจาน านาส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ผรั บจ บจาน านามส   ทธดกว ก วา 12. ผม ส 1. 2.

หนวยท วยท  7  7 ลกหน กหน   เจ เจาหน าหน   หลายคน หลายคน เก ยวกั ยวกับการช บการช าระหน าระหน  หน แบ แบงออกเป งออกเปนสองประเภทคอ หน ท ท การช การช าระหน าระหน  แบงช งช าระไดและ าระไดและ แบงช งช าระไม าระไมได ได  ท การช การช าระหน าระหน แบ แบงช งช าระได า ระได ถาม  ล ลกหน ก หน หลายคนและเจาหน หลายคนและเจาหน หลายคน หลายคน ลกหน กหน แต แตละคน ละคน 2. หน ท   ทธ จะตองรั จะตองรับผ บผดเพ ด เพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆกั าๆกัน และเจาหน าหน แต แตละคนก ล ะคนกมส   ทธท ท   จะไดรั จ ะไดรับแต บแตเพ เพยงเป ยงเปนส วน วน เทาๆกั าๆกัน  คคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นหน อัอันจะแบ นจะแบงกั งกันช าระม าระมได ไดบ คคลเหลานั านันต นตองรั  บผ บผดเช ด เช นอย นอยางล างลกหน กหน  3. ถาบ รวมกั วมกัน  ารั  ารับหน บหน เป เปนการอั นจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระม าระมได ได  และมบ บคคลหลายคนเป คลหลายคนเป นเจ นเจาหน    ถาบ  คคล คคล 4. ถาการช เหลานั านันม นมได ไดเป  นเจาหน าหน รรวมล ว มลกหน กหน ได ไดแก  จะช จะช าระหน าระหน ไว ไวได  ประโยชน  แก แกบ บคคลเหล คคลเหลานั านันทั น  ทังหมด งหมด ดวยกั  น และเจ และเจาหน   แต แตละคนจะเร ล ะคนจะเรยกช ยกช าระหน าระหน ได ไดก แตเพ เพ อไดประโยชน อ ไดประโยชนดวยกั  นหมดท นหมดทกคนเท กคนเทานั านัน กหน รรวม คอบ อบคคลหลายคนซ   งม งมหน หนาท   รรวมกั วมกันท จะตองรั จ ะตองรับผ บผดช ด ช าระหน าระหน ต ตอเจ อ เจาหน าหน จนกว จนกวาจะ าจะ 5. ลกหน    นเช   ง ไดรั บช บช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   างลกหน กหน รรวมกั วมกัน ตางคนต างคนตางตองรั า งตองรับผ บผดชอบเป ด ชอบเป นส วนเท วนเทาๆ กัน เวนแต เวนแตจะไดก จ ะไดกาหนด 6. ในระหวางล ไวเป  นอยางอ างอ น   ทธ 7. เจาหน   รรวมค ว มคอบ อบคคลหลายคนซ   งม งมส   ทธเร เ รยกรองการช ย กรองการช าระหน าระหน โดยท โดยทานอง ซ   งแต งแตละคนอาจ ละคนอาจ    นเช   งได เรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ส   นเช   ง ได 8. ในระหวางเจาหน า งเจาหน รรวมกั ว มกัน ต างคนย างคนยอมท อมท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน เป เป นส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน เวนแต นแตจะได จ ะได กาหนดไวเป เป นอยางอ างอ น 9. ลกหน กหน รรวมและเจาหน มและเจาหน รรวมเก วมเกดข ดข นไดโดยผลของน น ไดโดยผลของนตกรรมและโดยบั ก รรมและโดยบั ญญั ญญัตของกฎหมาย ข องกฎหมาย 1.

7.1

หน หน   ท   การช ก ารช าระหน าระหน  แบ แบงช งช าระได าระไดและแบ และแบงช งช าระไม าระไม ได

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

36

  ั   ัดส หน ท ท การช การช าระหน าระหน แบ แบงช งช าระไดหมายถ า ระไดหมายถงหน งหน ท ท สามารถแบ สามารถแบงช าระไดเป าระไดเป นส ดส วน วน โดยในท ส สด เม อรวมกั อรวมกันเขาแล น เขาแลวก วกจะเปนการใช  หน ครบถวนบร ครบถวนบรบ บรณหน หน ท ท การช การช าระหน าระหน แบ แบงช งช าระไม าระไมได ได  คอหน อหน ซ   ง   ัดส ไมสามารถแยกช สามารถแยกช าระเป าระเปนส  ั ดส วนได  ว นได  โดยพจารณาจากสภาพแห จารณาจากสภาพแหงหน นั นัน โดยบทบัญญั ญญัตกฎหมาย ก ฎหมาย หรอโดยเจตนาของค อโดยเจตนาของค กรณ กรณ  าระหน  าระหน เป เปนการอันจะแบ นจะแบงช าระได  าระได  และมบ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นลกหน กหน หร หรอม อมบ บคคล คคล 2. ถาการช   ัย ลกหน หลายคนเป หลายคนเป นเจ นเจาหน    เม อกรณ อกรณเป เปนท สงส สงส  ั กหน แต แตละคนจะตองรั ละคนจะตองรับผ บผดเพ ดเพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทา ๆ กัน และเจาหน และเจาหน แต แตละคนก ละคนกชอบท จะไดรั จ ะไดรับเพ บเพยงเป ยงเป นส วนเท วนเทา ๆ กัน  คคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นหน อัอันจะแบ นจะแบงกั งกันช าระไม าระไมได ได  บคคลเหล คคลเหลานั านันต นตองรั  บผ บผดเช ด เช นอย นอยาง าง 3. ถาบ ลกหน กหน รรวมกัน  าระหน 4. ถาการช  าระหน เป เปนการอันจะแบ นจะแบงกันช นช าระม าระมได ได  และมบ บคคลหลายคนเป คลหลายคนเป นเจ นเจาหน    ถาบ  คคล คคล เหลานั านันม นมได ไ ดเป  นเจาหน าหน รรวมกั ว มกัน ลกหน กหน ได ไดแต  จะช จะช าระหน าระหน ให ใหได  ประโยชน  แก แกบ บคคลเหล คคลเหลานั านันทั นทังหมด งหมด ดวยกั  น และเจ และเจาหน   แต แตละคนจะเร ละคนจะเรยกช ยกช าระหน าระหน ได ไดก แตเพ เพ อไดประโยชน อ ไดประโยชนดวยกั  นหมดท นหมดทกคนเท กคนเทานั านัน ว ว ธธ  เดยวกั ยวกันน นน ใช ใช  กับการท บการท ล ลกหน ก หน วางทรั วางทรัพยเพ เพ อประโยชน อประโยชนแก แกเจ เจาหน   ดวย  5. ขอความจร  งใดท งใดท เท เทาถ าถ  งเจาหน ง เจาหน คนหน คนหน งเท งเทานั านัน หาเปนไปเพ อค อคณหร ณหรอโทษแก อโทษแกเจ เจาหน   คน คน อ นๆดวยไม น ๆดวยไม 1.

หน  ท หน   การช ก ารช าระหน าระหน   แบ แบงช งช าระได าระได ในหน ท ท แบ แบงกั งกันช นช าระไดนั า ระไดนัน ถาม  ล ลกหน ก หน หลายคนหร หลายคนหรอม อมเจ เจาหน   หลายคน หลายคน ลกหน กหน หร หรอเจาหน อ เจาหน     งกั หลายคนเหลาน าน ม มความรั ความรับผ บผดซ ด ซ   งกันและกั นและกันอย นอยางไรบาง งไรบาง 7.1.1

มาตรา 290 บัญญั ญญัต ตววาถ าถาหน   เป เปนอันจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระไ าระได ด  และมบ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเปนลกหน ลกหน  หรอม อม   ัย ลกหน บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเป นเจาหน    เม อกรณ อกรณเป เปนท สงส สงส  ั กหน แต แตละคนจ ละคนจะต ะตองรั  บผ บผดเพ ดเพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน และ   ทธ เจาหน   แต แตละคนก ละคนกม มส   ทธท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน เพ เพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน ท กฎหมายบั กฎหมายบัญญั ญญัต ตวว าเม าเม อกรณ อกรณเป เปนท    ัยเพราะเหต สงส  ั ยเพราะเหตววาการท าการท หน หน ม มล ลกหน ก หน หลายคนหร หลายคนหรอเจาหน อ เจาหน หลายคนนั หลายคนนัน มความหมาย ความหมายได ไดสองประการ  คออาจ ออาจ เปนลกหน กหน หร หรอเจาหน อ เจาหน ธรรมดา ธรรมดา หรออาจเป ออาจเปนลกหน กหน รรวมหร ว มหรอเจาหน อ เจาหน รรวมก ว มกได ได  ซ   งม งมผลในทางกฎหมายแตกต ผลในทางกฎหมายแตกตาง าง    นเช   ง แล กันมาก นมาก เพราะการเปนลกหน กหน รรวมนั ว มนันล นลกหน กหน รรวมอาจถ ว มอาจถกเร กเรยกใหช ยกใหช าระโดยส าระโดยส   นเช   และการเป ะการเป นเจาหน   รรวมก ว มก   ทธ    นเช   ง ฉะนันเม เช นกั นกันค นคอเจาหน อ เจาหน ม มส   ทธท ท จะเร จ ะเรยกใหล ยกใหลกหน กหน คนใดคนหน คนใดคนหน งช งช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   น เม อไม อไมม มพฤต พ  ฤตการณ การณแน แน   ัดว ช  ั ดวาล าลกหน กหน หลายคนหร หลายคนหรอเจาหน อ เจาหน หลายคนนั หลายคนนันเป น เป นลกหน กหน รรวมหร ว มหรอเจาหน อ เจาหน รรวมแลว ว มแลว ใหถอว ใหถ อวาเป าเปนลกหน กหน หร หรอ   ทธ เจาหน   ธรรมดา ธรรมดา มผลใหล ผ ลใหลกหน กหน แต แตละคนม ละคนมส วนรั วนรับผ บผดชอบในหน ดชอบในหน เพ เพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน ส วนเจาหน ว นเจาหน ก กม ม ส   ทธท ท  จะไดรัรับช จะได บช าระหน าระหน เพ เพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน ท กฎหมายให กฎหมายใหรั บผ บผดชอบและรั ดชอบและรับช บช าระหน าระหน เพ เพยงเป ยงเปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน   ทธ เฉพาะส   ทธระหว ระหวางล างลกหน กหน และเ และเจจาหน   เท เทานั านัน  ส วนขอตกลงระหว ว นขอตกลงระหวางล างลกหน กหน หร หรอเจาหน อ เจาหน ม มไว ไวอย  างไร างไร กยยอม อม เป นไปตา เป นไปตามข มขอตกลงการแบ  งส วนกั งส วนกันก นกตองเป องเป   นไปตา นไปตามข มขอตกลงระหว  างกัน างกั

หน  ท หน   การช ก ารช าระหน าระหน   แบ แบงช งช าระไม าระไม ได  ได การช าระหน าระหน ท ท แบ แบงกั งกันช าระไม าระไมได ไดหมายความว  าอย าอยางไร กฎหมายบัญญัต ญั ตเก เ ก ยวกั ยวกับการช าระ าระ หน ท ท แบ แบงช งช าระไม าระไมได ไดและม  บ บคคลหลายคนเป คคลหลายคนเปนเจาหน าหน แต แตม ใช ใ ช เจ เจาหน   รรวมไวอย ว มไวอยางไรบาง าง   นท การช าระหน าระหน ท ท แบ แบงช งช าระกั าระกันไม นไมได ไดหมายถ  งหน ส   งหน นท ไม ไมสามารถแบ งกั งกันไดเป น ไดเปนส วน วน หากแบง   ัดส ออกเปนส  ั ดส วนแลวจะไม ว นแลวจะไมท ทาใหการช ใหการช าระหน าระหน ถถกต ก ตองสมบ  รณหร รณ หรอท อทาใหสภาพแห ใหสภาพแหงหน งหน เปล เปล ยนแปลง ยนแปลง ไปจากเดม หน ท ท การช การช าระหน าระหน แบ แบงช งช าระไม าระไมได ไดนั น มาตรา 302 บั ญญั ญญัตวว าถ าถาม  ล ลกหน ก หน หลายคนหร หลายคนหรอเจ อ เจาหน าหน  หลายคนแตไม ไมได ได เป  นลกหน กหน รรวมหร ว มหรอเจาหน อ เจาหน รรวมล ว มลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ได ไดก แตเฉพาะแต เฉพาะแตให ใหได  ประโยชน  แกเจ เจาหน   ดวยกั  นหมดท นหมดทกคนและเจาหน กคนและเจาหน จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ไดก เฉพาะแตให ใหได  ประโยชน  แก แก เจาหน   ดวยกั  นหมดทกคนเท กคนเทานั านัน นอกจากน ถาหากม  ความจาเป ความจ เป น เจาหน   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน วาง วาง ทรัพย พยไว ไว  ณ ส านั านักงานวางทรั กงานวางทรั พย พยกระทรวงย กระทรวงยตธรรมเพ ธ รรมเพ อใหได อ ใหไดประโยชน  แกเจ แก เจาหน   ดวยกั  นหมดท นหมดทก คน หรอถ อถาทรั  พย พยไม ไมสมควรแก สมควรแกการจะวางขอให การจะวางขอใหศาลตั ศาลตังผ ง ผพ พ ทั ท  ักษ กษทรัพย พยเพ เพ อรั อรักษาทรั กษาทรัพย พยนั นันก นกได 7.1.2

ลกหน กหน   รรวม ว ม กหน รรวมคอ บคคลหลายคนซ   งม งมหน หนาท   รรวมกั ว มกันท จะตองรั จ ะตองรับผ บผดช ด ช าระหน าระหน ต ตอเจาหน อ เจาหน จนกว จนกวา 1. ลกหน    นเช   งและเก   ั   ัญญาและโดยบทบัญญั เจาหน   จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   งและเกดข ดข นไดโดยน น ไดโดยนตกรรมส ก รรมส ญญาและโดยบทบั ญญัตของ ข อง กฎหมาย 7.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

37

 าระหน กหน คนหน คนหน งช งช าระหน าระหน ยยอมเป อ มเป นประโยชนแก แกล ลกหน ก หน คนอ คนอ นด นดวยการช  าระหน ให ใหรวมถ  งการใดๆ งการใดๆ 2. ลกหน

  นแทนช อันพ นพงกระท งกระทาแทนช าระหน าระหน  วางทรั  วางทรัพย พยส   นแทนช าระหน าระหน และหั และหักกลบลบหน กกลบลบหน ดวย    ทธ   ทธ กหน รรวมกันคนหน นคนหน งม งมส   ทธเร เ รยกรองอะไรล ย กรองอะไรลกหน กหน คนอ คนอ นๆ นๆ จะเอาส   ทธ นั น ันไปใช นไปใช  หักกลบลบหน กกลบลบหน  3. ลกหน ไมได ได  ใหแก  ล ลกหน ก หน รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน งนั งนันย นยอมเป อมเปนประโยชนแก แกล ลกหน ก หน คนอ คนอ นๆ นๆ เพยงเท ยงเทา 4. การปลดหน ให ส วนของล วนของลกหน กหน ท ท ได ไดปลดให เว ปลดให   เวนแต  จะไดตกลงกั จ ะไดตกลงกันเป นเปนอยางอ น 5. การผดนั ดนัดของเจาหน าหน ต ตอล อ ลกหน กหน รรวมคนหน ว มคนหน งย งยอมเป อมเปนคณแก ณแกล ลกหน ก หน คนอ คนอ นๆ น ๆ ดวย   งใด งใด เม อเทาถ อ เทาถงตั ง ตัวล วลกหน กหน รรวมกั ว มกับคนใดๆ บคนใดๆ ยอมเป อมเปนไปเพ อค อคณและโทษแต ณและโทษแตเฉพาะ เฉพาะ 6. ขอความจร แกล ลกหน ก หน คนนั คนนัน เว เวนแต  จะปรากฏว จะปรากฏวาขั าขัดกั ดกับสภาพแห บสภาพแหงหน งหน นั นันเอง นเอง 7. ในระหวางล างลกหน กหน รรวมกั ว มกัน ตางคนต างคนตางตองรั า งตองรับผ บผดเป ด เป นส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน เวนแต นแตจะไดก จ ะไดกาหนดไวเป เป น อยางอ างอ น 8. ถาส   วนท วนท ล ลกหน ก หน รรวมกั ว มกับคนใดคนหน บคนใดคนหน งจะพ งจะพงช งช าระเป าระเปนอันจะเร นจะเรยกเอาจากคนนั ยกเอาจากคนนั นไม นไมไดยั ดยังขาด งขาด จานวนอย เท เทาไร าไร ลกหน กหน คนอ คนอ นๆ น ๆ ก ตองรั องรั  บใช บใช   แตถาล  กหน กหน รรวมกั ว มกันคนใดเจาหน นคนใดเจาหน ได ไดปลดใหหล ปลดให  หลดพ ดพน จากหน อัอันร นรวมกั วมกันนั นนัน ส วนท วนท ล ลกหน ก หน คนนั คนนันจะพ นจะพงต งตองช   าระหน าระหน ตกเป ตกเปนพับแก บแกเจ เจาหน   ไป ไป ลกษณะของล ั กหน กหน   รรวม ว ม ลกหน กหน รรวมมลั ลักษณะส กษณะส าคัญอย าคั ญอยางไร างไร อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ ลักษณะส กษณะส าคั าคัญของล ญของลกหน กหน รรวมตามท ว มตามท บั บัญญั ตไว ไ วในมาตรา  291 นันม นมลั ลักษณะส กษณะส าคั าคัญดั ญดังน งน ค คอ    นเช   ง ทังน ลกหน กหน รรวมแตละคนอาจถ ละคนอาจถกเร กเรยกรองให ย กรองใหช ช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   งน ส สดแลวแต ด แลวแตเจ เจาหน   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน     นเช   งแลว รวมคนใดช วมคนใดช าระ า ระ ถาล ถาลกหน กหน รรวมช วมช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   ง แลว เจาหน เจาหน จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน คนอ คนอ นช นช าระหน าระหน อ อก ไมได ได  เพราะลกหน กหน ม มหน ห  นาท   ช าระหน าระหน เพ เพยงครั ยงครังเด งเดยวเท ยวเทานั านัน ถาหากเจ  าหน เร าหน เรยกถาหากเจ ย กถาหากเจาหน าหน เร เรยก ยก ใหล กหน กหน คนใดช คนใดช าระหน าระหน แล แลวแต  ยัยังไดไม ไมครบ ลกหน กหน รรวมท ว มทกคนก กคนกยังคงต องผ อ งผกพั กพันท นท จะถ จะถกเร กเรยกช ยกช าระ าระ    นเช   ง เช น ก. ข. ค. เปนลกหน หน อย อย  จนกว   จนกวาเจ า เจาหน าหน จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   กหน รรวมเง วมเงนก น ก ง.  ไป 3,000 บาท เม อหน อหน ครบก ครบกาหนดช าระ าระ ง. จะเรยกเก ยกเกบให ก. ให ก. หรอ ข. หรอ ค. คนใดคนหน งหร งหรอท อทกคนช กคนช าระ าระ    นเช   งได หากเร หน ให ใหแก   ง.  ง. จนส   นเช   ง ได หากเรยกจากคนใดคนหน ยกจากคนใดคนหน งไดเพ ง ไดเพยง ยง 1,000 บาท ส วนท วนท เหล เหลออ ออก 2,000 บาท ก. ข. ค. ทังสามคนก งสามคนกยงคงต งั คงต องรั อ งรับผ บผดร ด รวมกั วมกันช นช าระหน าระหน ให ใหแก   ง.  ง. อย จนกวา ง. จะได จะไดรั บช บช าระหน าระหน  ทังหมด งหมด 7.2.1

ผลแหงการเป งการเป นลกหน กหน   รรวม ว ม ผลประโยชนท ท ได ไดจากการเป จากการเป   นลกหน กหน รรวมนั วมนันม นมอะไรบาง อะไรบาง   ยร การเปนลกหน กหน รรวมนั วมนัน ลกหน กหน แต แตละคนย ละคนยอมม อมมผลประโยชน ผลประโยชนได ไดเส     ยรวมกั วมกัน ผลประโยชนท ท  ลกหน กหน รรวมไดร มไดรวมกันนั นนันค นคอ 1) ความไมสมบรณ รณแห แหงหน  ไม  ไมววาหน นั นันจะไม น  จะไมสมบ สมบรณ รณดวยเหต  ใดๆ กตาม ยอมท ใดๆ อมทาใหหน หน นั นัน เกดไม เก ด ไมได ได  เม อไม อไมม มหน หน เก เก ดข ด ข น ลกหน กหน ท ทกคนก กคนกไมตองรั  บผ บผดในหน ด ในหน เช เช นหน นหน ท ท เก เกดจากการเล ด จากการเลนการพนั นการพนัน    ัดแจ   ลธรรมอั ซ   งกฎหมายบั งกฎหมายบัญญั ญญัตไว ไ วช  ั ด แจงว งวาเป าเป นการขัดต ดตอความสงบเร อความสงบเรยบรอยและศ ย บรอยและศ   ลธรรมอันด นดของประชาชน ของประชาชน ถาม  หน หน ประเภทน ประเภทน เก เกดข ด ข นก น กเปนหน ท ท ไม ไมชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย ลกหน กหน ไม ไ ม ตองรั  บผ องรั บผดชอบในหน ด ชอบในหน ดั ดังกล งกลาว าว 2) ความระงับแห บแหงหน งหน  หน นั นันไม นไมววาจะระงั าจะระงับไปดวยประการใดๆ บ ไปดวยประการใดๆ เช น ลกหน กหน ช าระหน าระหน ให ให  เจาหน   ทั ทั งหมด งหมด หน ก กระงับทั บทังหมดหร งหมดหรอช อช าระหน าระหน ไปบางส ไปบางส วนหน วนหนก กระงับไปบางส บไปบางส วน วน หรอม อมการกระท การกระทา   นอ อยางอ างอ นเท นเทยบไดกั ย บไดกับการช บการช าระหน าระหน เช เช นการยอมรั นการยอมรับเอาทรั บเอาทรัพยส   นอ นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน   การวางทรัพย การกลบในหน   การปลดหน เป เปนตน ตน เม อหน อหน ระงั ระงับไปดวยเหต บ ไปดวยเหตต ตางๆ า งๆ ดังกล งกลาว าว ลกหน กหน ท ทกคนยอมได อ มได ประโยชนดวยกั  นหมดท นหมดทกคน กคน 3) การผดนั ดนัดของเจาหน าหน   ตามมาตรา 294 นั น หากเจาหน หากเจาหน ผดนั ด นัดตอล อลกหน กหน คนหน คนหน งย งยอมถ อมถอ วาเจาหน า เจาหน อ อ นผ นผดนั ดนัดด ดดวย  คอล อลกหน กหน ได ไดประโยชน  ดวยกั  นในการท นในการท เจ เจาหน   ผ ผดนั ดนัดต อล อลกหน กหน รรวมกั ว มกันคนใด   ทธ    นเช   ง คนหน ง ทังน งน ก กเพราะการเป พราะการเป นลกหน กหน รรวมนั ว มนัน เจาหน เจาหน ม มส     ทธท ท   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระไดโดยส าระไดโดยส   นเช   และลกหน กหน จะเล จะเลอกช อกช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน   คนใดก คนใดกได เม อล อลกหน กหน เล เลอกช อกช าระหน าระหน ให ให เจ  าหน   แล แลว เจาหน เจาหน     นเช   งใหแก ผดนั ด นัดล ดลกหน กหน อ อ นก นกยอมไดประโยชน อ มไดประโยชนดวยเพราะล  กหน ม กหน มหน ห  นาท   จะตองช จ ะตองช าระหน าระหน โดยส โดยส   นเช   ง ใหแก เจาหน   แต แตเพ เพยงครั ยงครังเด งเดยว ยว 7.2.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

38

นายมั นกั นกับนายเหมาะไดก บนายเหมาะไดกเง  นนายหมายไป นนายหมายไป 6,000 บาท โดยยอมตนผกพั กพันเป เป นล กหน กหน รรวม ว ม ตอมาเม อมาเม อหน อหน เง เงนก น กน  ขาดอาย ขาดอายความแลว ความแลว นายมั นไดช  าระหน าระหน ให ใหแก  นายหมายไป นายหมายไป 3,000 บาท แตนาย นาย เหมาะไมยอมช ยอมช าระหน าระหน  เช นน นน ในหมายจะเร ในหมายจะเรยกใหนายมั ย กใหนายมั นกั นกับนายเหมาะช บนายเหมาะช าระหน าระหน ท ท เหล เหลอใหแก อ ใหแกตนได ต นได หรอไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด เม อหน อหน ขาดอาย ขาดอายความแลวล ความแลวลกหน กหน ไม ไมจาเป เป นตองช   าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน    แตเม เม อล อลกหน กหน ช าระหน าระหน  ใหแก  เจ เจาหน   แล แลวล  กหน กหน จะเร จะเรยกค ยกคนไม นไมได ไดตามอ  ทาหรณ หน ทาหรณ  หน ขาดอาย ขาดอายความแลว นายหมายจะเรยกให ย กให นายมั นนายเหมาะช นนายเหมาะช าระหน าระหน รรวมท ว มท เหล เหลอไม อไมได ได  หากนายหมายนาคดข นฟ น ฟองศาล ทังนายมั งนายมั นกั นกับนาย บนาย   ทธ เหมาะมส   ทธท ท   จะยกอาย จะยกอายความข นต นตอส อส  เพ   อไม อไมรัรับผ บผ ดได ด ได แตถาหากผ  หน   งผ ง ผใดยกอาย  ความข นต ความข นตอส อส   แตอ อกคนไม กคนไมยกเช ยกเช นน นน   การยกไมยกอาย ยกอายความข ความข นต นตอส อส  น ยยอมเป อ มเปนไปเพ อค อคณและโทษแก ณและโทษแกล ลกหน ก หน รรวม ว ม คนนันโดยเฉพาะ นโดยเฉพาะ ความส  ัมพนธ นั ธระหว ระหวางล างลกหน กหน   รรวม ว ม นายม ง นายมและนายมา และนายมา กเง  นนายแมนไป นนายแมนไป 9,000 บาท โดยยอมผกพั กพันตนเป นตนเป นลกหน กหน รรวม ว ม เม อหน อหน ถงก ง กาหนดช าระ าระ นายม งไม งไมช าระหน าระหน และไดรั และไดรับอ บอบั บัตเหต เ หตจากรถชนกั จากรถชนกันจนแขนขาขาดทั งหมด งหมด   นอะไรเลยท   นพอจะช ประกอบอาช  พไม พไมได ได ไม  ม มทรั ทรัพย ส   นอะไรเลยท จะน จะนาไปช าระหน าระหน ได ได  นายม  เองม เองมทรั ทรัพย พยส   นพอจะช าระ าระ หน แต แตกกไมยอมช ยอมช าระหน าระหน   นายมาจงไดช ง ไดช าระหน าระหน ให ใหแก  นายแมนไปทั นายแมนไปทังหมด งหมด 9,000 บาท เช นน นน  นาย   ทธ มามส   ทธท ท   จะไล จะไลเบ เบ ยเอาจากนายม ยเอาจากนายม งและนายม งและนายมได ไดเพ  ยงใดหร ยงใดหรอไม อไม มาตรา 296 บัญญัต ญั ตวว าในระหว าในระหวางล างลกหน กหน รรวมกั ว มกันทั นทังหลายนั งหลายนัน ตางคนต างคนตางรั างรับผ บผ ดเป ด เปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน เวนแต เวนแตจะไดก จ ะไดกาหนดไวเป หนดไวเปนอยางอ างอ น ถาส   วนท วนท ล ลกหน ก หน รรวมกั ว มกันคนใดคนหน นคนใดคนหน งจะพ งจะพงช งช าระนั าระนันเป นเปนอัน จะเรยกเอาจากคนนั ยกเอาจากคนนั นไม นไมได ได  ยังขาดจ งขาดจานวนอย เท เทาไร าไร ลกหน กหน คนอ คนอ นๆ นๆ ซ   งจ งจาตองออกส องออกส วนดวยนั ว นดวยนันก นก ตองรั  บใช บใช     นอะไรจะช ฉะนันตามอ น ตามอทาหรณ ทาหรณนายม นายม งไม งไมม มทรั ท  รัพยส   นอะไรจะช าระหน าระหน   นายมาจงไม งไมสามารถจะเร ยกให ย กให   ทธ นายม งช งช าระได าระได แต  แ ตนายมาม นายมามส   ทธท ท   จะไล จะไลเบ เบ ยเอาส ยเอาส วนท วนท จจายเก า ยเกนไปจากนายม นไปจากนายมได ไดโดยนายม  ตองรั  บผ บผด ในส วนของตน วนของตน 3,000 บาท และเน องจากไม องจากไมสามารถเร สามารถเรยกใหนายม ย กใหนายม งช งช าระหน าระหน ได ได  นายมกักับนายมา บนายมา   ทธ จะตองเฉล จะต องเฉล ยกั ยกันรั นรับผ บผ ดชอบในส ด ชอบในส วนของนายม วนของนายม งอ งอกคนละ กคนละ 1,500 บาท ฉะนันนายมาม นนายมามส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอา ยเอา จากนายมได ไดจ านวน 4,500 บาท 7.2.3

เจาหน เจ า หน   รรวม ว ม   ทธ   รรวมค ว มคอ ในหน รายเด รายเดยวกั ยวกันแต นแตม มบ บคคลหลายคนม ส   ทธเร เ รยกรองการช ย กรองการช าระหน าระหน โดย โดย 1. เจาหน    นเช   ง ถ    นเช   งแต ทานองซ   งแต งแตละคนอาจจะเร ละคนอาจจะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน ส   นเช   ถงแมว ง แมวาลกหน กหน จ จ  า ตองช ตองช าระหน าระหน ส   นเช   งแตผ ผเด   ยว ยว 2. ในหน ท ท ม มเจ เจาหน   รรวม ลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน   คนใดคนหน คนใดคนหน งก งกไดตามแต ดตามแตจะเล จะเลอก อ ก แม เจาหน   คนหน คนหน งจะไดย ง จะไดย นฟ นฟองเรยกช ยกช าระหน าระหน ไว ไวแล  ว   ั   ัญญาและโดยบทบั 3. เจาหน   รรวมเก ว มเกดข ดข นโดยน น โดยนตกรรมส ก รรมส ญญาและโดยบทบัญญัต ญั ตของกฎหมาย ข องกฎหมาย 4. เจาหน   รรวมคนหน ว มคนหน งผ งผดนั ดนัดย ดยอมเป อมเปนโทษแกเจ เจาหน   คนอ คนอ นๆดวย น ๆดวย   ทธ   นเป   ทธ 5. ถาส     ทธเร เ รยกรองและหน ย กรองและหน ส   นเป นอันเกล นเกล อนกล อนกลนกั นกันไปในเจาหน นไปในเจาหน รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน ง ส   ทธของ ข อง เจาหน   คนอ คนอ นๆ นๆ อันม นมต ตอล อ ลกหน กหน ยยอมระงั อ มระงับไป บไป   รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน งรั งรับช บช าระหน าระหน แล แลว เจาหน   คนอ คนอ นๆจะเร นๆจะเรยกใหช ย กใหช าระหน าระหน นั นันอ นอกไม กไมได ได การรั  บ 6. เจาหน   นอย ช าระหน าระหน ให ใหรวมถ  งการรั งการรับทรั บทรัพยส   นอยางอ างอ นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน และการหั และการหักลบหน กลบหน ดวย    ทธ   ทธ เจาหน   รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน งโอนส งโอนส   ทธเร เ รยกร ย กรองใหแก อ งใหแกบ บคคลอ คคลอ นๆไป นๆไป หากระทบก ห ากระทบกระทั ระทั งถ งถงส ง ส   ทธ  7. การท เจ ของเจาหน ของเจาหน คนอ คนอ นๆ น ๆ ดวยไม  าเจ  าหน รรวมกันคนใดคนหน นคนใดคนหน งปลดหน งปลดหน ให ใหแก  ล ลกหน ก หน แล แลว มผลให ผลใหหน หน นั นันระงั นระงับไปตามส บไปตามส วนท วนท  8. ถาเจาหน     นเช   ง เจ   ทธ เจาหน   ได ไดปลดให   ถ  ถาปลดหน   ให ใหส   นเช   เจาหน   คนอ คนอ นๆก นๆกหมดส   ทธท ท   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน อ อก  อความจร  งใดเทาถ งใดเทาถงเจาหน ง เจาหน รรวมกั ว มกันคนใด นคนใด ยอมเป อมเปนคณและโทษแก ณและโทษแกเจ เจาหน   คนนั คนนัน 9. ถาข   ทธ โดยเฉพาะ ไมกระทบกระทั กระทบกระทั งถ งถงส ง ส   ทธ ของเจาหน ข องเจาหน รรวมคนอ ว มคนอ นๆ นๆ 7.3

ลกษณะของเจ ั าหน าหน   รรวม ว ม เจาหน   รรวมม ว มมลั ลักษณะส กษณะส าคั าคัญอย ญอยางไร างไร และความรับผ บผดในฐานะเจาหน ด ในฐานะเจาหน รรวมจะเกดข ดข นไดใน น ไดใน กรณใดบ ใ ดบาง าง เจาหน   รรวมม ว มมลั ลักษณะส กษณะส าคั าคัญตามท ญตามท บั บัญญั ญญัตในมาตรา ใ นมาตรา 298 ดังน งน  7.3.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

39

ในหน รายเด รายเดยว ยว แตม มเจ เ จาหน   หลายคน หลายคน   ทธ    นเช   ง เจาหน   คนใดคนหน คนใดคนหน งม งมส   ทธท ท   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน ได ไดโดยส     นเช   ลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน   คนใดคนหน คนใดคนหน งก งกไดตามแต ดตามแตจะเล จะเลอก อ ก แมทั แมทังท งท เจ เจาหน      ทธ รวมคนหน วมคนหน งไดฟ ง ไดฟองเรยกหน ยกหน จากล จากลกหน กหน แล แลว ลกหน กหน ดั ดังกล งกลาวก าวกยังมส   ทธท ท   จะเล จะเลอกช อกช าระหน าระหน ให ใหแก  เจาหน   รรวมคนอ ว มคนอ นได น ได ความรับผ บผ ดในฐานะเจ ด ในฐานะเจาหน าหน รรวมนั ว มนันเก น เกดข ดข นได 2 น ได 2 ประการคอ   ัญญา   ั ก. โดยนตกรรมส ก รรมส ญญา ข. โดยบทบัญญัตของกฎหมาย ข องกฎหมาย 1. 2. 3.

ผลแหงการเป งการเป นเจาหน าหน   รรวม ว ม นายเดด นายดวง นายดา เป เป นเจ นเจาหน   รรวมใหนายเด มใหนายเดอ กเง  นไป นไป 12,000 บาท ตอมานายเด อมานายเดด   นมรดกทั ตายและไดท ตายและไดทาพนั นัยกรรมยกทรั ยกรรมยกทรั พย พยส   นมรดกทังหมดของตนใหแก งหมดของตนใหแกนายเด นายเดอดั อดังน งน   นายดวง กับนายด บนายดา จะเรยกใหนายเด ย กใหนายเดอช อช าระเง าระเงนใหแก น ใหแกตนไดหร ต นไดหรอไม อไมเพ เพยงใด ยงใด   ทธ   นนั มาตรา 299  299  วรรคสอง บัญญั ญญัตวว า ถาส     ทธเร เ รยกรองและหน ย กรองและหน ส   นนันเป นเปนอันเกล นเกล อนกล อนกลนกั นกันไป นไป   ทธ ในเจาหน ในเจ าหน รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน ง ส   ทธของเจาหน ข องเจาหน คนอ คนอ นๆ นๆ อันม นมต ตอล อ ลกหน กหน ยยอมเป อ มเปนอันระงับส   นไป นไป   ทธ ฉะนันตามอ น ตามอทาหรณ ทาหรณ เม อนายเด อนายเดดตาย ดตาย และนายเดอไดรั อ ไดรับมรดกของนายเด บมรดกของนายเด ด ส   ทธเร เรยกรอง ย กรอง   นจ และหน ส   นจงตกแก งตกแกนายเด นายเดอคนเด อคนเดยว ยว เม อเป อเปนเช นน นน หน หน รายน รายน จจงเป ง เป นอันระงั นระงับไป บไป นายดวงกับนายด บนายดา   ทธ   ทธ จงไม งไมมส   ทธเร เ รยกใหนายเด ย กใหนายเดอช อช าระหน าระหน รายน รายน ให ใหแก  ตนไดอ ต นไดอกเพราะส กเพราะส   ทธเร เ รยกรองของนายดวงกั ย กรองของนายดวงกับนาย บนาย ดาท าท ม มต ต  อนายเด อ นายเดอเป อเป นอันระงั นระงับไปดวย บ ไปดวย 7.3.2

ความส  ัมพนธ นั ธระหว ระหวางเจ างเจาหน าหน   รรวม ว ม ท ประมวลกฎหมายแพ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ชย  มาตรา 300 บัญญัต ญั ตวว า  “ในระหวางเจาหน า งเจาหน รรวมกั ว มกันนั นนัน เหนวาต าตางคนต างคนตางชอบท างชอบท จะไดรั จ ะไดรับช บช าระหน าระหน เป เปนส วนเท วนเทาๆ าๆ กัน เวนแต นแตจะไดก จ ะไดกาหนดไวเป หนดไวเป นอยางอ างอ น นัน  ”  หมายความว  หมายความวาอย าอยางไร างไร หมายความวา ถาเจ าเจาหน  าหน คนใดคนหน คนใดคนหน งไดรั ง ไดรับช บช าระหน าระหน จากล จากลกหน กหน  หรอท อทาการอยางใดๆ างใดๆ ให หน ระงั ระงับเช บเช น รับทรั บทรัพยอ อ นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน   ปลดหน ให ใหแก  ล ลกหน ก หน  หรอหน อหน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไปใน   ทธ   ทธ เจาหน   รรวมคนใดก ว มคนใดกตาม เจาหน าหน รรวมคนอ วมคนอ นไม นไมม มส   ทธท ท   จะเร จะเรยกใหล ย กใหลกหน กหน ช าระหน าระหน อ อกซ กซ  าสอง าสอง คงมส   ทธ  ท จะเร จะเรยกเอาส ยกเอาส วนของตนจากล วนของตนจากลกหน กหน ท ท รัรับช บช าระหน าระหน หร หรอกระท อกระทาการเสมอนการรั อนการรับช บช าระหน าระหน ส วนท วนท ววาน า น  ถาไม  ได ไดตกลงกั  นไว เจาหน   ก กมส  วนเท วนเทาๆ าๆ กัน ถาม ามขอตกลงกั  นไวววาเจาหน า เจาหน คนใดม คนใดมส วนเท วนเทาใดก าใดกให เปนไปตามท ตกลง ตกลง 7.3.3

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  7  7 หน อัอันจะแบ นจะแบงกั งกันช นช าระม าระมได ไดนั นเก นเกดข ดข นไดจาก น ไดจาก (ก) สภาพแหงทรั งทรัพย พยอัอันเป นเปนวัตถ ตถแห แหงการช งการช าระหน าระหน  (ข)   (ข) โดยผลของกฎหมาย โดยผลของกฎ หมาย (ค) โดยเจตนาขอ โดยเจตนาของค งค กรณ กรณ   นอะไรท เป นลกหน กหน รรวมกั ว มกันก น กเง  น ง. ไป 3,000 บาท ตอมา อมา ก. ลมละลายไม  ม มทรั ทรัพย พยส   นอะไรท  2. ก. ข. และ ค. เป จะช าระหน าระหน ให ให ง.  ได  และ ข. ไดช  าระเง าระเงน 3,000 3,000 บาทให บาทใหแก   ง.  ง. ไปแล ไปแลวดั  งน งน  ข.  ข. จะเรยกเง ยกเงนจาก นจาก ก. และ ค. ไดหร  อไม อไม คาตอบ าตอบ ข. เรยกจาก ยกจาก ก. ไมได ไดแต  เร เรยกจาก ยกจาก ค. ได 1,500  บาท เป นลกหน กหน รรวมกั ว มกันก น กเง  น ง. ไป 6,000 บาท มขอตกลงระหว  าง าง ก. ข. และ ค. วา ให ก. 3. ก. ข. ค. เป รับผ บผดชอบ ดชอบ 1,000 บาท ข. รับผ บผดชอบ ดชอบ 2,000 บาท และ ค. รับผ บผดชอบ ดชอบ 3,000 บาท ดังน งน  ง.  ง. จะเรยกรอง ย กรอง ก. ข. หรอ ค. ช าระหน าระหน ให ใหแก  ตนไดเพ ต นไดเพยงใด ยงใด คาตอบ ย กรองให   ก. ข. ค. รวมกั วมกันหร นหรอเร อเรยกใหคนใดคน ย กใหคนใดคน าตอบ ง. เรยกรองให หน งช งช าระหน าระหน ทั ทังหมดหร ง หมดหรอแต อแตบางส บางส วนก วนกได ได    ั   ัย ตอมานายถว ลกับนายณรงค บนายณรงค รับจ บจางสรางบ างสร  างบานให านใหนายว นายวช อมานายถวลไดขั ล ไดขับรถบรรท บรถบรรทกไมเพ ก ไมเพ อจะน อจะนาไป าไป 4. นายถวลกั สรางบานไปชนกั างบ  านไปชนกับรถยนต บรถยนตบ บคคลอ คคลอ นโดยประมาท นโดยประมาท ไฟไหม ไฟไหมรถและ รถแ  ละไม ไมท  บรรท บ รรทกมาทั กมาทังหมด ง หมด เช นน นน   นายถวล   ั   ัย จะตองรั   ยหายไปดั นายณรงคหร หรอนายว อนายวช จะตองรับผ บผดชอบท ดชอบท ไม ไมเส     ยหายไปดังกล งกลาวหร าวหรอไม อไม คาตอบ าตอบ นายถวลต ลตองรั  บผ บผด   ยหายเก เพยงผ ย งผเด  ยว ยว นายณรงคไม ไมตองร  วมรั วมรับผ บผดด ดดวยเพราะความเส  ยหายเกดแก ดแกความผ ความผดของนายถว ดของนายถวล   ัญญาก ยวและนายขม ทาส าส  ั ญญากเง  นนายขามไป นนายขามไป 9,000 บาท ตอมาปรากฏว อมาปรากฏวานายขาว านายขาว 5. นายขาว นายเขยวและนายขม   ัญญาก เปนผเยาว   และนายขา   และนายขาวได วไดบอกลางส บอกล  างส  ั ญญากแล  ว เช นน นน  นายขาว   นายขาว นายเขยว ยว และนายข และนายขมม จะตองรั  บผ บผดช ด ช าระ าระ   ัญญาก หน ตามส ตามส  ั ญญากหร  อไม อไมเพ เพยงใด ยงใด คาตอบ าตอบ นายขาวไมตองรั  บผ บผด แตนายเข นายเขยวกั ยวกับนายขมรั บนายขมรับผ บผดคนละ ด คนละ 3,000 บาท 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

40

นายมา นายมา นายแมว นายหม  เปนลกหน กหน รรวมกั ว มกันก น กเง  นนายเม นนายเมนไป นไป 60,000 บาท ตอมานายเม อมานายเมนปลดหน นปลดหน  ใหแก  นายมา นายมา 20,000 บาท เช นน นน  นายเม  นายเมนจะเร นจะเรยกใหนายม ยกใหนายมาา นายแมว นายหมช าระหน าระหน ให ใหแก  ตนได ต นไดมากนอย มากนอย เพยงใด ยงใด คาตอบ นายเม าตอบ นายเมนเร นเรยกใหนา ยกใหนายม ยมาช   าระหน าระหน ไม ไมได ได แต  แต  เร เ รยกใหนายแมว ยกใหนายแมว นายหมช าระหน าระหน  40,000  40,000 บาท ได    ั   ัย ทาส   ั   ัญญารั   ต ตอมานายชอบตาย   ัยจะตอง าส ญญารับจ บจางสรางเร างสร  างเรอยนต อยนตให ใหแก  นายช นายช   อมานายชอบตาย นายช  ั ย จะตอง 7. นายชอบ นายช   ตต   ัยจะตองรั รับผ บผดสรางเร ด สรางเรอใหนายช อ ใหนายช   ตตอไปหร อไปหรอไม อไม  เพราะเหตใด ใด คาตอบ ย จะตองรับผ บผดสรางเร ด สรางเรอต อตอไปจนเสร อไปจนเสรจ าตอบ นายช  ั   ัญญาแ   ัย จะตองร เพราะโดยส  ั ญญาแล ลว นายชอบ นายช  ั จะตองรวมกั วมกันรั นรับผ บผดสรางเร ด สรางเรอใหเสร อ ใหเสรจแมว จแมวาอ าอกคนจะไม กคนจะไมสามารถร สามารถรวม วม สรางให างใหได  ได  ค. เป เป นเจาหน   รรวมกั ว มกันให ง. น ให ง. กเง  นไป นไป 900 บาท โดยไมม มก กาหนดเวลาช า หนดเวลาช าระ าระ ตอมา อมา ง. ได ไดน า 8. ก. ข. ค. เงน 900 บาท ไปช าระใหแก าระใหแก ก.   ก. แต ก.   ก. ไมยอมรั ยอมรับช บช าระ า ระ อางว อางวาก ากาลั าลังจะเด งจะเดนทางไปต นทางไปตางจั างจังหวั งหวัดไม ดไมอยากเอา อยากเอา เงนไปจ นไปจานวนมากๆ านวนมากๆ ตดตั ดตัวไป วไป เช นน นน  ก.   ก. ข. ค. ตกเป ตกเป นผผ ดนั ดนัดหร ดหรอไม อไม  เพราะเหตใด ค ใด ค าตอบ าตอบ ก. ข. ค. ตก เปนผผ ดนั ดนัดท ดทกคน กคน เพราะ เพราะ ก. ข. ค. เป เปนเจาหน   รรวม ว ม  น ง. จ. ฉ. ไป 900 บาท กาหนดช าหนดช าระค าระคนในวั นในวันท นท  10  10 มกราคม 2526 ถงก งกาหนดช าหนดช าระ าระ 9. ก. ข. ค. กเง ก. ข. ค. ไมช าระหน าระหน  ง.   ง. จ. ฉ. จะเรยกให ก. ยกให ก. ข. ค. ช าระหน าระหน อย อยางไรจ างไรจงจะชอ งจะชอบด บดวยกฎหมาย  คาตอบ าตอบ ง. จ. หรอ ฉ. คนใดคนหน งเร งเรยกให ก. ย กให ก. ข. ค. ช าระเง าระเงน 900 900 บาท ไดเพรา เพราะเป  ะเป นเจาหน   รรวมกั ว มกัน    อม   ทธ อมา 1 ตัว จาก ง. ถงก งกาหนดส าหนดส งมอบมาให งมอบมาให ด  ดัังน งน  ก.   ก. ข. ค. จะมส   ทธเร เรยกให ง. ยกให ง. ส งมอบ งมอบ 10. ก. ข. ค. ซ มาใหได าให  ไดหร  อไม อไมเพราะเหต เพราะเหตใด ใด คาตอบ าตอบ ก. ข. หรอ ค. คนใดคนหน งหร งหรอท อทกคนเร กคนเรยกให ยกให ง. ส งมอบมาให งมอบมาใหได ได  หากทกคนย กคนยนยอม นยอม ยว นายเหลอง อง กเง  นนายขาวไป นนายขาวไป 5,000 บาท โดยมขอตกลงระหว  างนายเข างนายเขยว ยว นายเหลอง อง 11. นายเขยว วา นายเขยวจะรั ยวจะรับผ บผดชอบ ดชอบ 2,000 บาท ส วนนายเหล วนนายเหลองจะรั องจะรับผ บผดชอบ ด ชอบ 3,000 บาท ตอมาหน อมาหน ถถงก ง กาหนดช าหนดช าระ าระ นายเขยวนายเหล ยวนายเหลองไม องไมช าระหน าระหน   นายขาวจะเรยกใหนายเข ยกใหนายเขยวและนายเหล ยวและนายเหลองช องช าระหน าระหน ให ใหแก  ตนได ต นไดหร  อไม อไม เพยงใด ยงใด คาตอบ ยกใหนายเขยวหร ยวหรอนายเหล อนายเหลองช องช าระหน าระหน คนละ คนละ 2,500 บาท าตอบ นายขาวเรยกใหนายเข เป นเจาของรถยนต   ได  ไดขายรถยนต  ให ใหแก   ง.  ง. ในราคา 50,000 บาท ง.ช าระเง าระเงนแลวแต น แลวแต ก.  ก. 12. ก. ข. ค. เป ข. ค. ไมยอมรั ยอมรับมอบรถยนต บมอบรถยนต ให ง.  เช นน นน  ง.   ง. จะดาเน าเนนการอย นการอยางไรจ างไรจงจะ งจะไดรั บมอบรถยนต บมอบรถยนตมาโดยชอ มาโดยชอบด บดวย  กฎหมาย คาตอบ าตอบ ง.เรยกให ก. ย กให ก. ข. หรอ ค. คนใดคนหน งส งส งมอบรถยนต งมอบรถยนตให ใหแก  ตนได ต นได กหน รรวมม ว มมค คณลั ณ  ลักษณะส กษณะส าคั าคัญอย ญอยางไร างไร คาตอบ าตอบ ลกหน กหน รรวมนั ว มนันล นลกหน กหน แต แตละคนอาจถ ละคนอาจถกเจาหน ก เจาหน เร เรยก ยก 13. ลกหน    นเช   ง ช าระหน าระหน ได ไดโดยส     นเช     อส  ส ัญญาก ข. ค. ได ไดว าจ าจางให ง. างให   ง. ไปฆา จ. ในราคาคาจ าจาง  12,000 บาท โดยทาเป าเป นหนังส งส   อ  ั ญญากว า ก. 14. ก. ข. ข. ค. ไดร วมกั วมกันก น กเง  น จ. ไป 12,000 บาท เม อ ง. ฆา จ. จ. ตายแล ตายแลว ก. ข. ค. ไมยอมช ยอมช าระเง าระเงนค นคาจ าจาง  ง. จง   ัญญาเง   ัญญาเง ไดน าส  ั ญญาเงนก น กดั งกล งกลาวมาฟ าวมาฟองศาลเรยกเง ยกเงนตามส นตามส  ั ญญาเงนก น ก 12,000  บาท ดังน งน  ก.   ก. ข. ค. ค. จะต จะตองรั  บผ บผด   ัญญาเง   ัญญาก เงนตามส นตามส  ั ญญาเงนก น กหร  อไม อไมเพ เพยงใด ยงใด คาตอบ  บผ บผดช ด ช าระเง าระเงนตามส นตามส  ั ญญาก  เพราะ าตอบ ก. ข. ค. ไมตองรั   ัญญาเง   ัดแจง   ัญญาก   ัญญาไม วัตถ ตถประสงค ประสงคตามส ตามส  ั ญญาเงนก น กเป  นการขัดต ดตอกฎหมายโดยช อกฎหมายโดยช  ั ด แจง ส  ั ญญากเป เป  นโมฆะ หน ตามส ตามส  ั ญญาไม   ัญญา เกดข ดข น ลกหน กหนท ทกคน ก คนไดรั บผลประโยชน บผลประโยชนเหม เหมอนกั อนกันหมดค นหมดคอไม อไมตองช   าระหน าระหน ตามส ตามส  ั ญญา เป นเจาหน   รรวมกั ว มกันให  น ให  ง. กเง  นไป นไป 15,000 บาท โดยลักษณะท กษณะท ให ให  ง. ช าระหน าระหน ทั ทังหมด ง หมด 15. ก. ข. ค. เป ใหแก  ผ ผใดก   ได ได  เม อหน อหน ถงก ง กาหนดช าหนดช าระ าระ ง. นาเงน 15,000 บาทไปช าระหน าระหน ให ใหแก  ก. คนเดยว ยว โดย ข. กรร  แต  ค. ไมรร  แต  ก. ไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน โดยไม โดยไมม มม มลท ล ท อ างกฎหมาย างกฎ  หมายได ได  เช นน นน   ก. ข. ค. ผใดตกเป  นผผ ดนั ดนัด เพราะเหตใด ใด คาตอบ าตอบ ก. ข. ค. ตกเปนผผ ดนั ดนัดท ดทกคนเพราะการผ กคนเพราะการผดนั ดนัดของ ดของเจ เจาหน   รรวมคนอ ว มคนอ นด นดวย  วมกันว นวาจ าจางนายด   มใหสร ม ใหสรางเร  อยนต อยนตให ให  1 ลา ในราคา 100,000 บาท 16. นายดา นายแดง นายด รวมกั   ัญญา   ทธ นายด มสรางเร ม สรางเรอใหแล อ ใหแลวเสร  จ แตนายด นายดานายแดง านายแดง นายดไม ไมยอมช ยอมช าระค าระคาจ าจางใหแก างให  แกนายด นายด มตามส มตามส  ั ญญา ส   ทธ เรยกรองเง ย กรองเงนเช นเช นน นน ม มอาย อายความ ความ 2 ป ตอมาอ อมาอก 3 เดอน อน จะขาดอายความ ความ นายดาช าช าระเง าระเงนค นคาจ าจาง  30,000 บาท และหลังขาดอาย งขาดอายความแล ความแลว 3 เดอน อน แดงช าระเง าระเงนใหด น ใหด มอ มอก 20,000 บาท จากนันก น  กไม ไมม มผ ผ  ใดช   าระเง าระเงน ใหแก  นายด นายด มอ มอก นายด มจ มจงฟ งฟองเรยกเง ยกเงนส นส วนท วนท เหล เหลอ 50,000 บาท จากนายดา นายแดง และนายด หลังจากคด งจากคดขาดอาย ขาดอายความแ ความแล ลว 6 เดอน อน ทังสามคน ง สามคนได ไดอ างอาย  ความข ความข นต นตอส อส  วาคด าคดขาดอาย ขาดอายความแล ความแลว นาย ด มจะเร มจะเรยกเง ยกเงน 50,000 บาท จากลกหน กหน ทั ทังสามคนไม ง สามคนไมได ได ข  อต  อส อส  ของนายดา นายแดง และนายด จะรั   จะรับฟั บฟัง ไดหร  อไม อไม  เพราะเหตใด ใด คาตอบ  าตอบ  (ก) ขอต ขอตอส อส  ของนายดารั ารับฟั บฟังไมได ไดเพราะนายด  าช าช าระหน าระหน บางส บางส วนท วนทาให า ให อายความสะด ความสะดดหย ดหยดลง ดลง เป เป นเหตให ใหอาย  ความเร ความเร มนั มนับใหม บใหม  ฟองส าหรั าหรับนายด บนายดายั ายังไม งไมขาดอาย ขาดอายความ ความ (ข) ขอ ตอส อส  ของนายแดงวาคด าคดขาดอาย ขาดอายความนั ความนันฟั นฟังข  ข น เพราะการช าระหน าระหน บางส บางส วนของนายแดงภายหลั วนของนายแดงภายหลังท งท คด คดขาด ขาด อายความนั ความนัน ไมท ทาใหอาย า ใหอายความสะด ความสะดดหย ดหยดลง ดลง (ค) ขอต  อส อส  ของนายดววาขาดอาย าขาดอายความนั ความนันฟั น ฟังข  ข น เพราะนาย ด มฟ มฟองคดเม เม อเลยเวลา อเลยเวลา 2 ปป แล แลว โดยนายดไม ไมได ไดท าใหอาย า ใหอายความสะด ความสะดดหย ดหยดลง ดลง    ไดร วมกั วมกันก น กเง  นของนายด นของนายดไป ไป 9,000 บาท โดยยอมเปนลกหน กหน รรวมกั ว มกัน 17. นายเอ นายบ  และนายซ   ั    ั        ั    ั      ตอมาปรากฏว อมาปรากฏวาในขณะท าในขณะทาส าสญญา ญญา นายเอเปนผเยาว    นายบถถกนายซ ก นายซ ขมข มข ให ใหท าส าสญญาเพ ญญาเพ อช อชวยนายซ วยนายซ แต   ัญญาเพ   ั   ัญญาก นายบไม ไมกลั กลัวค วคาข าข และได ละไดท าส าส  ั ญญาเพ อช อช วยนายซ วยนายซ    ภายหลังท งทาส าส ญญากแล  ว นายเอ นายบ ไดบอกลาง บอกล  าง   ัญญาก ส  ั ญญากโดยอางว โดยอ  างวาเป าเปนผเยาว  และถ และถกข กขมข มข ตามล ตามลาดั าดับ เช นน นน นายเอ นายเอ นายบ  นายซ    จะตองรั จะตองรับผ บผดต ดตอนายด อนายด 6.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

41

หรอไม อไมเพ เพยงใด ยงใด คาตอบ าตอบ นายเอไมตองรั  บผ บผด ส วนนายบ วนนายบและนายซ และนายซ  จะตองรั จ ะตองรับผ บผดในส ดในส วนของตนรวม วนของตนรวม 6,000 บาท   ต นายวรัรัชเป นจ นายวช   ชเป นเจาหน   ของนายว ของนายวนั นัยเป ยเปนเงน 6,000 บาท ตอมาปรากฏว อมาปรากฏวานายว านายวน นจ 18. นายวน ตาย กอนตายนายว อนตายนายวน นจไดท จ ไดทาพ าพนั นัยกรรมยกทรั ยกรรมยกทรัพย พยมรดกของตนทั มรดกของตนทังหมดรวมทั ง หมดรวมทังหน ง หน เง เงนรายน นรายน ดวยใหแก วยให  แกนาย นาย   ตและนายว   ทธ วนั น ัย เช นน นน   นายวช   ตและนายวรัรัชจะม ชจะมส   ทธเร เรยกใหนายว ยกใหนายวนั นัยช ยช าระเง าระเงนใหแก น ใหแกตนไดเพ ตนไดเพยงใดหร ยงใดหรอไม อไม คาตอบ าตอบ   ต นายวรัรัชม   ทธ นายวช   ชมส   ทธเร เรยกใหนายว ยกใหนายวนั นัยช ยช าระเง าระเงนใหแก น ใหแกตนไดคนละ ต นไดคนละ 2,000 บาท านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พยได ไดในกรณ  ท ม มเจ เจาหน   รรวมหลายคนล ว มหลายคนลกหน กหน จะช จะช าระหน าระหน ให ใหเจ  าหน   คนใดคนหน คนใดคนหน ง 19. ณ ส านั แตเจ เจาหน   อ อ นไม น ไมยยนยอม นยอม ค. เป เป นเจาหน   รรวมของ ว มของ ง. เปนเงน 15,000 บาท ตอมา อมา ก. ก. ได ไดปลดหน   ให ใหแก    ง. จานวน านวน 20. ก. ข. ค.   ทธ 5,000 บาท ดังน งน  ก.  ก. ข. ค. มส   ทธท จะเร จ ะเรยกให ง. ยกให ง. ช าระไดเพ าระไดเพยงใดหร ยงใดหรอไม อไม คาตอบ าตอบ ช าระคนละ าระคนละ 5,000 บาท

หนวยท วยท   8 การโอนส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรอง อง   ทธ   ทธ การโอนส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคอ นตกรรมระหว ก รรมระหวางเจาหน า งเจาหน กักับบ บบคคลภายนอก คคลภายนอก อันท นทาใหส ใหส   ทธ  เปล ยนแปลงจากเจ ยนแปลงจากเจาหน าหน ผ ผโอนไปยั  งบ งบคคลภายนอกผรัร ับโอน บโอน หน เด เดมยั ม ยังคงอย       ทธ   อ 2. การโอนส ทธเร เ รยกรองอั ย กรองอันจะพ นจะพงช งช าระแก าระแกเจ เจาหน   โดยเฉพาะเจาะจงจะต โดยเฉพาะเจาะจงจะตองท  าเปนหนั งส งส     ทธ    ัง ทาโดยสลักหลั มฉะนั ฉ ะนันจะไม น จะไมสมบ สมบรณ รณ ส วนการโอนส วนการโอนส   ทธเร เ รยกรองในหน ย กรองในหน อัอันพ งช งช าระตามเขาส าระตามเขาส  ั กหลังไว ง ไว ในตราสารและส งมอบใหแก งมอบใหแกผ ผรั  บโอน บโอน   ทธ 3. ผลโดยทั วไปของการโอนส วไปของการโอนส  ทธ ทธเร เ รยกรอง ย กรอง คอผ อ ผรัร ับโอนไม บโอนไมม มส   ทธ ด ด กว ก วาผ า ผโอน  คอรั อรับไปเพ บไปเพยง ยง   ทธ   ทธ เทาท าท ผ ผโอนม  ส   ทธอย อ ย  แต  แตในบางกรณ ในบางกรณ ผ  ผรั บโอนก บโอนกอาจมส   ทธด ด กว ก วาผ า ผโอน โ อน 1.

  ทธ หลักเกณฑ กเกณฑการโอนส การโอนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง   ทธ   ทธ ส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท สามารถโอนกันได สามารถโอนกั นไดไม ไมววาส าส   ทธเร เ รยกรองนั ย กรองนัน  จะเกดจากม ดจากมลหน อะไรและม อะไรและมวัวัตถ ตถ   ทธ แหงหน งหน เป เป นอยางไร างไร แตม มขอยกเว  น 3 ประการ ซ   งกฎหมายบั งกฎหมายบัญญั ญญัตถ งส ง ส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท โอนกั โอนกันไม นไมได ได  คอ      ทธ ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งม งมสภาพแห สภาพแหงหน ไม ไมเป เปดช องว องวาง าง 1. ส      ทธ ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งค งค กรณ กรณแสดงเจตนาหามโอน แสดงเจตนาหามโอน 2. ส      ทธ ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ศาลย ศาลยดไม ดไมได ได  3. ส 8.1

ลกษณะทั ั  วไปของการโอนส วไปของการโอนส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรอง อง   ทธ การโอนส   ทธเร เ รยกรองม ย กรองมหลั หลักเกณฑ กเกณฑอย อยางไรบาง างไรบาง อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ   ทธ   ทธ การโอนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง เป เป นนตกรรมระหว ก รรมระหวางเจาหน า งเจาหน กักับบ บบคคลภายนอก คคลภายนอก อันท นทาใหส ใหส   ทธเปล เ ปล ยน ยน   ทธ จากเจาหน จากเจ าหน ผ ผโอนไปยั  งบคคลภายนอกผรัร ับโอน งบ บโอน หน เด เดมยั ม ยังคงอย   การโอนส   ทธเร เ รยกรองใดๆ ย กรองใดๆ ยอมม อมม   ทธ ไมววาส าส   ทธเร เ รยกรองจะเก ย กรองจะเกดจากม ดจากมลหน ลหน อะไร อะไร เว เวนแต  ท ท กฎหมายบั กฎหมายบัญญั ญญัตห ามโอนไว  8.1.1

ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองท องท โอนกั โ อนกันไม นไม ได ขอยกเวนของการโอนส อยกเว  นของการโอนส  ทธ ทธเร เ รยกรองม ย กรองมอย อยางไร างไร อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ   ทธ ขอยกเว อยกเวนส  นส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท กฎหมายห กฎหมายหามโอน ามโอน คอ   ทธ    1. ส ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งสภาพแห งสภาพแหงหน ไม ไมเป เปดช อง อง   ทธ    2. ส ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งค งค กรณ กรณม มเจตนาหามโอน เ จตนาหามโอน   ทธ    ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ศาลย ศาลยดไม ดไมได ได  3. ส 8.1.2

แบบของการโอนส  ทธ ทธเร เ รยกร ย กรอง อง      ทธ ทธเร เ รยกรองในหน ย กรองในหน อัอันพ นพงต ง ตองช   าระแก าระแกเจ เจาหน   คนหน คนหน งโดยเฉพาะเจาะจง งโดยเฉพาะเจาะจง ถาม ถามได ไ ด  1. การโอนส ทาเปนหนังส  อ ไมสมบ สมบรณ รณ การโอนนั  การโอนนั นจะยกข นจะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ลกหน กหน หร หรอบ อบคคลภายนอ คคลภายนอกได กไดแต  เม เม อได อ ได บอกกลาวการโอนไปยั าวการโอนไปยังล งลกหน กหน  หรอล อลกหน กหน จะไดย จ ะไดยนยอมดวย น ยอมดวย ในการโอนนัน คาบอกกล าบอกกลาวหร าวหรอค อคา   อ ยนยอมเช นยอมเช นว นวาน าน  ต  ตองท  าเปนหนังส   8.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

42

  ทธ    ัง การโอนส   ทธเร เ รยกรองในหน ย กรองในหน อัอันพ นพงต ง ตองช   าระตามเขาส าระตามเขาส  ั จะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ลกหน กหน หร หรอ บคคล คคล ภายนอกไ ภายนอกได ด  เม อการโอนนั อการโอนนันไดสลั น ไดสลักหลั กหลังไวในตร ง ไวในตราสาร าสารและได และไดส  งมอบตั งมอบตัวตราสารนั วตราสารนันใหแก น ใหแก ผรั บโอนไปดวย บโอนไปดวย 2.

การโอนส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองในหน องในหน   อนพ นั พงต ง ตองช อ งช าระแก าระแกเจ เจาหน า หน   คนหน คนหน งโดย งโดย เฉพาะเจาะจง   ทธ ก. เปนเจาหน เจาหน เง เงนก น ก  ข. 20,000 บาท ตอมา อมา ก. โอนส   ทธเร เ รยกรองให ย กรองให   ค. โดยทาเปน   อและ   ั   ัพท หนังส งส   อและ ค. ไดส ไดส งจดหมายบอกกล งจดหมายบอกกลาวการโอนไปยัง าวการโอนไปยั ง ข. โดยโทรศ พทไปบอก ไปบอก ข. แต ข.  ข. ไมอย อย  จงบอกล งบอกลกจ กจางของ  ข. ไว แต ไว แต  ข.  ข. ได ไดช  าระหน าระหน ให ใหแก  ก. กอนท อนท  ข.  ข. จะกลับบ บบาน  ดังน งน  ค.  ค. จะเรยกให ย กให   ทธ ข. ช าระหน าระหน ตามส ตามส   ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งตนไดรั ง ตนไดรับโอนมาจาก บโอนมาจาก ก. ไดอย  างไร างไร หรอไม อไม   ทธ ตามมาตรา 306 การโอนส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท จะยกข จะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ลกหน กหน ได ไดเม   อไดบอกกล อ ไดบอกกลาว าว   อ แต ค. การโอนไปยังลกหน กหน เป เปนหนังส งส     ค. มได ไดท าตามมาตรา ตามมาตรา 306 และ ข. ไดช  าระหน าระหน แก แก ก.   ก. ผโอน  ไปแลวว ก. ไม ไปแล ไมตองรั  บผ บผดชดใช ดชดใช  เงนจ นจานวนนันต นตอ ค. อก มาตรา 306 การโอนหน อัอันจะพ นจะพงต งตองช   าระแก าระแกเจ เจาหน   คนหน คนหน งโดย งโดย เฉพาะเจาะจงนัน ถา ไมท ทาเปนหนังส  อ ทานว านวาไม าไมสมบ สมบรณ อน งการ งการ โอนหน นั นันท นทานว านวาจะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ลกหน กหน หร หรอ บคคลภายนอกได คคลภายนอกได  แตเม เม อไดบอกกล อ ไดบอกกลาวการโอนไปยั าวการโอนไปยังล งลกหน กหน  หรอล อลกหน กหน จะไดย จ ะไดยนยอมดวย นยอมดวย ในการ   อ โอนนัน คาบอกกล าบอกกลาวหร าวหรอความย อความยนยอมเช นยอมเช นว นวาน ท ทานว านวาต าตองท  า เปนหนังส งส     ยแต ถาล  กหน กหน ท ทาใหพอแก ใหพอแกใจผ ใจผโอนดวยการใช โ อนดวยการใช  เงน หรอด อดวยประการอ   น เส   ยแตก กอนไดรั อ นไดรับบอก บบอก กลาว าว หรอก อกอนไดตกลงให อ นไดตกลงใหโอนไซร โอนไซร ล  ลกหน กหน นั นัน กเปนอันหล นหลดพ ดพนจากหน    8.2.1

การโอนส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองในหน องในหน   อนพ นั พงต ง ตองช อ งช าระตามเขาส าระตามเขาส  ั ง      คส   ั    ังจ   คใหแก ก. เขยนเช ยนเช คส งจายให ข. า ยให ข. ข. สลักหลั กหลังโอนเช งโอนเช   ค ใหแก ง. แตยัยังไม ได ไดส  งมอบให งมอบให ง. ดังน งน    ทธ ง. จะเป จะเป นผรั บโอนโดยม บโอนโดยมส   ทธเร เ รยกใหธนาคารจ ย กใหธนาคารจายเง ายเงนแก นแกตนไดหร ต นไดหรอไม อไม ตามมาตรา 309 ผรัร ับโอนจะยกข บโอนจะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ลกหน กหน ได ไดแต  เฉพาะเม เฉพาะเม อการโอนนั อการโอนนันไดสลั น ไดสลัก   ค หลังไวในตราสาร ง ไวในตราสาร และตัวตราสารนั วตราสารนันไดส น ไดส งมอบใหแก งมอบใหแกผ ผรั บโอนไปดวย บโอนไปดวย แต  ง. ยังไม งไมได ไดรั บโอนเช บโอนเช     ทธ ง. ยังไม ม มส   ทธเร เรยกรองให ย กรองใหธนาคารจ ธนาคารจายเง ายเงนใหตน น ใหตน    ังนั มาตรา 309 การโอนหน อัอันพ นพงต งตองช   าระตามเขาส าระตามเขาส  ั งนัน ทานว านวา จะยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส   ลกหน กหน  หรอบ อบคคลภายนอกคนอ คคลภายนอกคนอ นไดแต น ไดแตเฉพาะ เฉพาะ เม อการโอนนั อการโอนนันไดสลั น  ไดสลักหลั กหลังไว ง ไวในตราสาร ในตราสาร และตัว ตราสารนันไดส น  ไดส งมอบ งมอบ ใหแก  ผ ผรั บโอนไปดวย บโอนไปดวย 8.2.2

  ทธ 8.3 ผลของการโอนส ทธเร เรยกร ย  กรอง อง   ทธ  พาทอางส พาทอางส   ทธในการโอนต ใ นการโอนตางราย างราย 1. ถาพ

โอนรายใดได โอนรายใดไดบอกกล  าวหร าวหรอตกลงก อตกลงกอนโอนรายนั อนโอนรายนันม นม

  ทธ ส   ทธด ด กว ก วาโอนรายอ าโอนรายอ นๆ นๆ   ทธ   ทธ   ทธ อมการโอนส การโอนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง ส   ทธเร เ รยกรองจากผ ย กรองจากผโอนย  อมตกไดแก อมตกไดแกผรั บโอน บโอน หากส   ทธ  2. เม อม เรยกรองนั ย กรองนันม นมทั ทังหน งหน ประธานและหน ประธานและหน อ อปกรณ ปกรณ เม  เม อหน อ หน ประธานโอนไปยั ประธานโอนไปยังผรั บโอนแลว บ โอนแลว หน อ อปกรณ ปกรณค คอ จานอง จานา ค าประกั าประกันยอมโอนไปแก อมโอนไปแกผ ผรั  บโอนดวย บ โอนดวย   ทธ อโอนส   ทธเร เ รยกรองแล ย กรองแลวว ผรั บโอนกลายมาเป บโอนกลายมาเปนเจาหน าหน ใหม ใหม ลกหน กหน ตองรั  บช บช าระหน าระหน แก แกผ ผรั  บ 3. เม อโอนส โอนโดยตรง   ทธ อลกหน กหน ให ใหความย  นยอมในการโอนส นยอมในการโอนส   ทธเร เ รยกรองโดยไม ย กรองโดยไมอดเอ ด เอ อน อน ลกหน กหน จะยกขอต จ ะยกขอตอส อส   4. เม อล ผรั บโอนไม บโอนไมได ได  แตถาล  กหน กหน มได ไ ดย นยอมดวยแล น ยอมดวยแลวเป วเปนแตได ไดรั บค บคาบอกกล าบอกกลาวการโอน าวการโอน ลกหน กหน ม มขอ ตอส อส  ผโอนอย  างไรกยกข นเป นเปนขอต ขอตอส อส  ผรั บโอนได บโอนได   ทธ    ัง ลกหน การโอนส   ทธเร เ รยกรองในม ย กรองในมลหน ลหน อัอันพ นพงต ง ตองช   าระตามเขาส าระตามเขาส  ั กหน จะยกขอต จ ะยกขอตอส อส  ซ   งม งม 5. ในกรณการโอนส ตอเจาหน อ เจาหน เด เดมมาเป ม มาเปนขอต ขอตอส อส  ผรั บโอนโดยส บโอนโดยสจร จรตนั ตนันไม นไมได ได เว  นแต น แตท ท ปรากฏในตั ปรากฏในตัวตราสารนั วตราสารนันเอง นเอง หรอ   บจากลั ท ม มข   นเป น เปนธรรมดาส   บจากลักษณะแห กษณะแหงตราสารนั งตราสารนั น ผลระหวางผ างผร บโอนต บั โอนตางรายและผลระหว างรายและผลระหวางผ างผโอนกั โ อนกับผ บผร บโอน ั   ทธ   ทธ ผลในกฎหมายระหวางผ างผโอนส โ อนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง และผรั บโอนส บโอนส   ทธเร เ รยกรองนั ย กรองนันม นมอย อยางไรบาง างไรบาง 8.3.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

43

  ทธ   ทธ ผลในกฎหมายระหวางผ างผโอนกั โ อนกับผ บ ผรั บโอนส บโอนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง คอ ส   ทธเร เ รยกรองจากผ ย กรองจากผโอนย  อ มตกไดแก มตกได แกผ ผรั บโอน บโอน โดยทาใหผ ผรั บโอนเขามา บโอนเขามาเป เป นเจ นเจาหน   แทนผ แทนผโอน  และหน อ อปกรณ ปกรณทั ทังหลายซ งหลายซ   ง   ทธ เก ยวของกั ย วของกับส บส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง คอจ อจานอง จานา ค าประกั าประกัน ยอมโอนไปแก อมโอนไปแกผ ผรั บโอนดวย บ โอนดวย ผลระหวางผ างผร บโอนกั บั โอนกับล บลกหน กหน   ก. เปนเจาหน เจาหน เง เงนก น ก  ข. อย   5,000 บาท ข. ไดช ไดช าระหน าระหน ให ใหแก    ก. ไปแลว ไปแลว 3,000 บาท   ทธ ตอมาภายหลั อมาภายหลัง ก. โอนส   ทธเร เ รยกรองซ ย กรองซ   งม งมอย อย เหน เหนอ ข. ให  ให  ค. ค.จงบอกกล งบอกกลาวการโอนแก าวการโอนแก  ข. เปน   อโดย หนังส งส   อโดย ข. มได ไดย นยอมดวย น ยอมดวย ค. จะเรยกให ข. ย กให ข. ช าระหน าระหน แก แกตนทั ตนทัง 5,000 5,000 บาท ได ไดหร  อไม อไม   ทธ ตามมาตรา 308 วรรคสอง ลกหน กหน ม มส     ทธยกขอต ย กขอตอส อส  ทกอย กอยางท างท ตนม ตนมอย อย ตอผ อ ผโอนมาต  อส  กับ อส ผรั บโอนได ดั บโอนได ดังนั งนัน เม อ ข. ช าระหน าระหน ให ให ก.  ไปแลว ไปแลว 3,000 บาท กชอบท จะยกขอต จ ะยกขอตอส อส  น มาส มาส  กับ ค. ผลคอ ข. ข. ตองช   าระหน าระหน ท ท คางอย   เพ เพยง ยง 2,000 บาทให บาทใหแก   ค.  ค. 8.3.2

มาตรา 308 ถาล  กหน กหน ได ไดให  ความย  นยอมดังกล นยอมดั งกลาวมาใน าวมาใน มาตรา 306 โดยมได ไดอ ดเอ ดเอ อน อน ทานว านวา จะยก จะ ยกข ขอต  อส อส  ท ม ม ต ตอผ อ ผโอนข   นต นตอส อส  ผรั บ โอนนันหาไ นหาได ดไม  แตถาเพ   อจะระงั อจะระงับหน บหน นั นันล นลกหน กหน ได ไดใช    เงนใหแก น ใหแกผ ผ  โอน ไปไซร ไปไซรล ลกหน กหน จะเร จะเรยกค ยกคนเง นเงนนั นนันก น  กได ได  หรอถ อถาเพ   อการเช อการเช นกล นกลาวมานั าวมานัน ลกหน กหน รัรับภาระเป บภาระเปนหน อย อยางใด างใด อยางหน างหน งข งข นใหม นใหมต ตอผ อ ผโอน  จะถอเสม อเสมอน อน หน งว งวาหน าหน นั นันม นมได ไดก อข อข นเลยก นเลยกได ได  ถาล  กหน กหน เป เปนแตได ไดรั บค บคาบอกกล าบอกกลาวการโอน าวการโอน ทานว านวาล าลกหน กหน ม มข อ ตอส อส  ผโอนก  อนเวลาท ได อนเวลาท ไดรั บค บคา   ทธ บอกกลาวนั าวนันฉั น  ฉันใด นใด กจะยกข จะยกข นเป นเปน ขอต  อส อส  แกผ ผรั บโอนได บโอนไดฉั นนั นนัน ถาล  กหน กหน ม มส   ทธเร เรยกรองจากผ ย กรองจากผโอน  แต  ส ทธ           ทธนั นันยั น ยังไม งไมถถงก ง กาหนดในเวลาบอกกล าหนดในเวลาบอกกลาวไซ าวไซรร ท  านว านวาจะเอา าจะเอา สทธ ทธเร เรยกรองนั ย กรองนันมาหั นมาหักกลบลบกั กกลบลบกันก นกได ได หากว  า   ทธ   ทธ ส   ทธนั นันจะไ น จะได ดถ งก ง กาหนด าหนด ไมช  ากวาเวลาถ าเวลาถงก งกาหนดแห าหนดแหงส งส   ทธเร เรยกรองอั ย กรองอันไดโอนไปนั น ไดโอนไปนัน แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  8  8   ทธ   ทธ การโอนส   ทธเร เรยกรอ ย กรอง คอน อนตกรรมระหว ก รรมระหวางเจาหน า งเจาหน กักับบ บบคคลภายนอก คคลภายนอก อันท นทาใหส า ใหส   ทธเปล เปล ยนจาก ยนจาก เจาหน   ผ ผโอนไปยั  งบ งบคคลภายนอกผ คคลภายนอกผรั บโอน บโอน โดยหน เด เดมยั มยังคงอย งคงอย       ทธ   อ ทธเร เรยกรองอั ย กรองอันจะพ นจะพงช งช าระแก าระแกเจ เจาหน   โดยเฉพาะเจาะจงจะต โดยเฉพาะเจาะจง จะตองท องทาเป าเปนหนังส งส   2. การโอนส      ทธ    ัง ทธเร เรยกรองในหน ย กรองในหน อัอันพ นพงช งช าระตามเขาส าระตามเขาส  ั ตองท  าโดยสลั าโดยสลักหลั กหลังในตราสารและส งในตราสารและส งมอบ งมอบ 3. การโอนส ใหแก  ผ ผรั บโอน บโอน      ทธ   ทธ    งสภาพแห ทธเร เรยกรองดั ย กรองดังต งตอไปน อไปน   โอนกันไม นไมได ได  คอ (ก) ส   ทธเร เรยกรองซ ย กรองซ   งสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช อง อง (ข) 4. ส   ทธ    งค   ทธ    งศาลย ส   ทธเร เรยกรองซ ย กรองซ   งค กรณ กรณแสดงเจตนา แสดงเจตนาห หามโอน  (ค) ส   ทธเร เรยกรองซ ย กรองซ   งศาลยดไม ดไมได ได       ทธ ทธเร เรยกรองโดยไม ย กรองโดยไมบอกกล บอกกลาวล าวลกหน กหน  หรอล อลกหน กหน ไม ไมยยนยอม นยอมด ดวยม  ผลท ผลทาให า ให ยกข นเป นเป นขอ 5. การโอนส ตอส อส  ลกหน กหน ไม ไมได ได    ทธ เป นเจาหน   เง เงนก น ก  ข. อย   30,000 บาท แตววาหน าหน นั นันขาดอาย น ขาดอายความแล ความแลวต  อมา อมา ก. ได ไดโอนส     ทธ 6. ก. เป เรยกรองในหน ย กรองในหน น น ให ใ ห  ค. โดย ข. กให ใหความย  นยอมโดยไม นยอมโดยไม อ อดเอ ด เอ อน อน ค. จะเรยกให ยกให ข. ช าระหน าระหน เง เงนจ นจานวน านวน 30,000 บาท แกตน ตน ไดเพราะ  ข. ยนยอมจ นยอมจงต งตองช   าระเต าระเตมทั มทัง 30,000 บาท               ทธเร เรยกรองท ย กรองท โอนกั โอนกันไดค น ไดคอ สทธ ทธในหน ในหน เง เงนก น ก  7. สทธ   ทธ  น ข. ไป 5,000 บาท และตกลงกันว นวา ข. จะไมโอนส โอนส   ทธเร เรยกรองไปยั ย กรองไปยังผ ง ผอ  น ต ตอมา อ มา ข. โอน 8. ก. กเง   ทธ ส   ทธเร เรยกรองในหน ย กรองในหน รายน รายน ให ให ค.  บคคลภายนอกผ คคลภายนอกผส จร จรตซ ตซ   งเป งเป นการฝ นการฝ าฝ าฝนข อตกลง  ดังน งน  ก.   ก. จะปฏเสธไม เสธไมยอม ยอม   ยหายจา ช าระหน าระหน แก แก ค.  ได  ไดหร ห  รอไม  ไมได ไดเพราะ  ค. เปนบคคลภายนอกซ คคลภายนอกซ   งส งสจร จรตและ ตและต ตองเส     ยหายจากข กขอตกลง  ดังกล งกลาว าว      ทธ ทธเร เรยกรองเป ย กรองเป นการเปล นการเปล ยนตั ย นตัวเจาหน ว เจาหน  แตหน หน เด เดมไม มไมระงั ระงับ 9. การโอนส 1.

หนวยท วยท   9 ความระงับแห บแหงหน ง หน    หน เม เม อเก อเกดข ดข นและม น และมผลสมบ ผลสมบรณ รณตามกฎหมายแลว ตามกฎหมายแลว อาจระงับลงไดในหลายๆ บลงไดในหลายๆ กรณต ตางๆ า งๆ กัน การช าระหน าระหน เป เปนวธธการหน การหน งซ งซ   งม งมผลท ผลทาใหหน หน ระงั ระงับ คอ ความผกพั กพันระหว นระหวางเจ า งเจาหน าหน  ลกหน กหน ท ท ม มอย อ ย ใน ใน มลหน ลหน นั นันเป น เปนอันส   นส นสดลง ดลง แตการช การช าระหน าระหน ท ท จะม จะมผลท ผลทาใหหน ใหหน ระงั ระงับลงไดนั บ ลงไดนันต น ตองเป  นการช าระหน าระหน  โดยชอบ   ทธ กเปนวธธการระงั การระงับหน บหน อ อกว กวธธหน หน ง ซ   งเจาหน ง เจาหน สละส สละส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ตนม ตนมอย อย ในม ในมลหน ลหน  2. การปลดหน ก ใหแก  ล ลกหน ก หน โดยเสน โดยเสนหา หา ไมคดค ด คาตอบแทนใดๆ าตอบแทนใดๆ 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

44

9.1 การช าระหน าระหน   

บคคลท คคลท จะม จะมออานาจช าระหน าระหน ได ไดโดยชอบนั  น ปกตได ไดแก  ตัวล วลกหน กหน  แต แตบ บ คคลภายนอกก คคลภายนอกกอาจ เขามาช   าระหน าระหน แก แกเจ เจาหน   แทนล แทนลกหน กหน ได ได  หากสภาพแหงหน งหน เป เปดช องใหและไม อ งใหและไมเป เปนการขั ดกั ดกับเจตนา บเจตนา อันค นค กรณ กรณได ไดแสดงไว  าระหน โดยชอบตองช โดยชอบตองช าระแก าระแกบ บคคลผ คคลผม ออานาจรั บช บช าระหน าระหน  อันไดแก น ไดแกตั ตัวเจ ว เจาหน าหน เองและ เองและ 2. การช าระหน บคคลอ คคลอ นๆ นๆ ซ   งกฎหมายบั งกฎหมายบัญญัต ญั ตให ใ หม การใหม การใหมออานาจรับช บช าระหน าระหน  3. การช าระหน าระหน ให ใหถ กต กตองตามความประสงค  ท ท แท แทจร จร  งของม ง ของมลหน ลหน  ซ   งเป งเป นการช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ นัน  นอกจากจ นอกจากจะต ะตองพ  จารณาในเร จารณาในเร องผ องผช  าระหน าระหน และผ และผรั บช บช าระหน าระหน แล แลว การช าระหน าระหน นั นันต นตองชอบดวย องชอบด  วย วัตถ ตถแห แหงการช าระหน าระหน  สถานท  สถานท ช าระหน าระหน  และค  และคาใช าใช  จายในการช ายในการช าระหน าระหน ดวย  4. หลักฐานแห กฐานแหงการช งการช าระหน าระหน ม มไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนของผ ของผช  าระหน าระหน ในการท ในการท จะพ จะพส สจน จ นในเบ ในเบ องตนว อ งตนวา  าระหน หน ได ไดระงั  บลงแลวด บ ลงแลวดวยการช  าระหน  5. การจัดสรรช ดสรรช าระหน าระหน เป เป นความจาเป เป นในกรณท ท ล ลกหน ก หน ม มหน หน อย อย หลายราย หลายราย หรอหน อหน รายเด รายเดยวซ ยวซ   ง ตองช   าระหลายอย าระหลายอยาง า ง แลวล แลวลกหน กหน ไม ไมสามารถช าระไดครบหมดท าระไดครบหมดทกรายหร กรายหรอท อทกอย กอยางในการช างในการช าระหน าระหน  ครังหน งหน งๆ งๆ อใดมการขอปฏ การขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว ยอมม อมมผลท ผลทาใหบรรดาความรั ใหบรรดาความรับผ บผดชอบ ด ชอบ 6. เม อใดม ของลกหน กหน อัอันจะเก นจะเกดจากการไม ดจากการไมช าระหน าระหน   เปนอันไดปลดเปล น ไดปลดเปล องไป องไป นับแต บแตเวลาท เวลาท ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระ าระ หน นั นัน 1.

ผช   าระหน าระหน   หลักเกณฑ กเกณฑส าหรั าหรับบ บบคคลภายนอกท  คลภายนอกท จะเขาช จ ะเขาช าระหน าระหน แทนล แทนลกหน กหน ได ไดโดยชอบนั  น ม สาระส าคั าคัญอย ญอยางไร งไร อธ อธบาย บ าย ผท  ช าระหน าระหน ได ไดโดยชอบได โดยชอบไดแก  แกบ บคคลต คคลตอไปน อไปน  วลกหน กหน เอง เอง (1) ตัวล คคลภายนอกซ   งเขาช ง เขาช าระหน าระหน แทนล แทนลกหน กหน ได ได  (2) บคคลภายนอกซ ตาม มาตรา 14 วางข วางขอยกเว อยกเวนม นมให ใ หบ คคลภายนอกช คคลภายนอกช าระหน าระหน แทนล แทนลกหน กหน ได ไดม  3  3 ประการ คอ อสภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหบ อ งใหบคคลภายนอกช คคลภายนอกช าระหน าระหน แทนได  แ ทนได  เพราะเป เพราะเป นกรณท ท  1. เม อสภาพแห วัตถ ตถแห แหงหน เป เป นการกระทาหรองดเวนการกระท องดเวนการกระทา ซ   งโดยสภาพของหน งโดยสภาพของหน เป เปนเร องท องท เก เก ยวกั ยวกับ ความสามารถเฉพาะตัวของล วของลกหน กหน  หรอเป อเปนการท ล ลกหน ก หน จะตองปฏ จ ะตองปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ดวยตนเอง  การ ช าระหน าระหน นั นันจ นจงจะส งจะส าเร าเรจผลตามความประสงค อัอันแทจร น แทจรงของม ง ของมลหน ลหน  2. ถาค   กรณ กรณแสดงเจตนาไว แสดงเจตนาไวววาบ า บคคลภายนอกจะท คคลภายนอกจะทาการช าระหน าระหน ไม ไมได ไดเช   นน นน  บคคลภายนอกก คคลภายนอกกจะเขาท  าการช าระหน าระหน ไม ไมได ได  การแสดงเจตนาตองเปนเร องตกลงกั การแสดงเจตนาตองเป องตกลงกันระหว นระหวาง เจาหน   และล และลกหน กหน    ยในการช 3. บคคลภายนอกซ คคลภายนอกซ   งไม งไมม มส   วนไดเส ว นไดเส   ยในการช าระหน าระหน   จะเขาช จะเขาช าระหน าระหน โดยข โดยขนใจล นใจลกหน กหน     อเส   ยงของล ไมได ได เพราะอาจเป  นเร องเก องเก ยวกั ยวกับเก บเกยรต ยรตยศช ยศช   อเส   ยงของลกหน กหน  9.1.1

มาตรา 314 อันการช นการช าระหน าระหน นั นันท นทานว านวาบ าบคคลภายนอกจะเป คคลภายนอกจะเปนผช  าระก าระกได ได  เวนแต  สภาพแห สภาพแหงหน งหน จะ จะ ไมเป เปดช องใหบ องใหบคคลภายนอกช คคลภายนอกช าระ าระ หรอจะขั อจะขัดกั ดกับเจตนาอั บเจตนาอันค นค กรณ กรณได ไดแสด แสดง  งไว    ยด  าระหน บคคลผ คคลผไม  ม มส วนไดเส ว นไดเส   ยดวยในการช  าระหน นั นัน จะเ จะเข ขาช   าระหน าระหน โดย โดย ขนใจล นใจลกหน กหน หาไดไม ห าไดไม

ก. และ ข. รวมกันก น กเง  นจาก นจาก ค. มา 1,000 บาท เม อถ อถงก ง กาหนดช าระ าระ ก. นาเงน 1,000 บาท บาท พร พรอมดอกเบ   ยไปช ยไปช าระใหแก าระใหแก ค. โดย ข. ไมยยนยอม น ยอม ค. รับช บช าระหน าระหน ไว ไว หน  ห  น รายน รายน ระงั ระงับหร บหรอไม อไม เพราะเหตใด ใด กรณตามอ ตามอทาหรณ ทาหรณ น ไม ไมเข เขาตามมาตรา  314 ก. เป เป นลกหน กหน รรวมกับ ข. จงเขาช ง เขาช าระหน าระหน โดย โดย   ยตามบทบั ขนใจ นใจ ข. ได เพราะม ได เพราะมส วนไดเส ว นไดเส   ยตามบทบั ญญั ญญัตในเร ใ นเร องล องลกหน กหน รรวม (มาตรา 291 และ มาตรา 292) ก. ไมใช ใช บ บคคลภายนอกตามมาตรา คคลภายนอกตามมาตรา 314 มาตรา 291 ถาบ  คคลหลาย คคลหลายคนจะต คนจะตองท  าการช าการช าระหน าระหน โดยท โดยทานอง านอง ซ   งแต งแตละคนจ ละคนจาต าตองช   าระหน าระหน     นเช   งไซร    นเช   งไดแต ส   นเช   ง ไซร แมถ งว ง วาเจาหน า เจาหน ชอบท ชอบท จะไดรั จะไดรับ ช าระหน าระหน ส   นเช   ง ไดแตเพ เพยงครั ยงครังเด ง เดยว) ยว) กลาวค าวคอล อลกหน กหน รรวมกั ว มกัน (ก    นเช   ง หรอแต ด เจาหน   จะเร จะเรยกช ยกช าระหน าระหน จากล จากลกหน กหน แต แตคนใดคนหน คนใดคนหน งส งส   นเช   อแต โดยส วนก วนกได ไดตามแต  จะเลอกแต จะเล อกแตล ลกหน ก หน                    ทังปวงก ง ปวงกยัยังคงตองผ ง คงตองผกพั กพันอย นอย  ทั วท วทกคนจนกว กคนจนกวาหน าหน นั นันจะไ น จะได ดช าระเสร าระเสรจส จสนเช นเชง สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

45

มาตรา 292 การท ล ลกหน ก หน รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน งช งช าระหน าระหน นั นันย นยอมไดเป อ มไดเปน ประโยชนแก แกล ลกหน ก หน คนอ คนอ น ๆ ดวย    นแทนช วธธ เด เดยวกั ยวกันน นน ท ทานใหใช า นใหใช  บังคั งคับแก บแก  การใด ๆ อันพ นพงกระท งกระทาแทนช าแทนช าระหน าระหน  วางทรั   วางทรัพย พยส   นแทนช าระหน าระหน  และ   และ หัก กลบลบหน ดวย    ทธ   ทธ ลกหน กหน รรวมกั ว มกันคนหน นคนหน งม งมส   ทธเร เรยกรองอย ย กรองอยางไร างไร ลกหน กหน คนอ คนอ น ๆ จะเอาส   ทธอัอันนั นนันไปใช นไปใช  หักกลบลบ กกลบลบ หน หาได ห าไดไม

ผร บช บั ช าระหน าระหน    บคคลผ คคลผม ม ออ านาจรับช บช าระหน าระหน  ได  ไดแก   บ  บคคลประเภทใดบ คคลประเภทใดบาง าง อธบาย บาย บคคลผ คคลผม ม อ อ านาจรับช บช าระหน าระหน ได ไดโดยชอบได โดยชอบไดแก  แก 1) เจาหน   กักับผ บ ผม อ อานาจรับช บช าระหน าระหน  ตามมาตรา  ตามมาตรา 315   ทธ  งส   งส ทธ  ตามมาตรา   ตามมาตรา 316 2) ผครองตามปรากฏแห   ทธ  ม มส     ทธรัร ับช บช าระหน าระหน ได ไดรั บช บช าระหน าระหน  ตามมาตรา  ตามมาตรา 317 3) ผไม 4) ผถ อใบเสร อใบเสรจ ตามมาตรา 318    ังอายั   ั ลกหน ก หน ได ไดรั บค บคาส าส งอายัดจากศาล ตามมาตรา 319 5) กรณล 9.1.2

มาตรา 315 อันการช นการช าระหน าระหน นั นัน  ตองท  าใหแก า ใหแกตั ตัวเจาหน ว เจาหน หร หรอแก อแก บคคลผ คคลผม อ อานาจรั า นาจรับช บช าระหน าระหน แทน แทน    ัตยาบั เจาหน    การช าระหน าระหน ให ใหแก  บ บคคลผ คคลผ ไม  ม มอ อานาจรั า นาจรับช บช าระหน าระหน นั นัน ถาเจ าเจาหน  าหน ให ใหส  ั ตยาบันก นกนั นับว บวาสมบ าสมบรณ รณ  าระหน   ทธ มาตรา 316 ถาการช  าระหน นั นันไดท น ไดทาใหแก า ใหแกผ ผครองตามปรากฏ  แหงส งส   ทธในม ในมลหน ลหน  ทานว านวาการ าการ ช าระหน าระหน นั นันจะสมบ น จะสมบรณ รณก กแต แ ตเม เม อบ อบคคล คคล ผช  าระหน าระหน ได ไดกระท  าการโดยสจร าการโดยส จรต   ทธ มาตรา 317 นอกจากกรณท ท กล ก ลาวไวใน า วไวใน มาตรา กอน อน การช าระหน าระหน  แกบ บคคลผ คคลผไม  ม มส   ทธจะไดรั จ ะไดรับ นัน ทานว านวาย ายอมสมบ อมสมบรณ รณเพ เพยงเท ยงเทาท าท ตั ต ัว เจาหน   ได ไดลาภงอกข   นแต นแตการนั การนัน   ทธ มาตรา 318 บคคลผ คคลผถ อใบเสร อใบเสรจเป จเป นส าคั าคัญ ท ท านนั า นนับว บวาเป าเปนผม ส   ทธจะไดช จ ะไดช าระหน าระหน  แตความท ความท กล กลาว าว   ทธ   ทธ น ท ทานม า นมให ใหใช     ถาบ  คคลผ คคลผช  าระหน าระหน รรว  าส าส   ทธนั นัน  หามไม ไม หรอไม อไมรรเท   าถ าถงส ง ส   ทธนั นันเพราะความประมาทเลนเล นเพราะความประมาทเลนเลอ ของตน    ังใหล   ั มาตรา 319 ถาศาลส  ง ใหลกหน กหน คนท คนท สามงด สามงดเว เวนท  าการช าการช าระหน าระหน แล แลว ยังข งขนช นช าระหน าระหน ให ใหแก  เจ เจาหน    ของตนเอง ของต นเองไซร ไซร  ทานว านวาเจาหน า เจาหน ผ ผท  รองขอ  ใหย ดทรั ดทรัพย พยจะเร จะเรยกใหล ยกใหลกหน กหน คนท คนท สามนั สามนันท น  ทาการช าการช าระหน าระหน อ อกให ก ให   ยหายอั คมกั  บ ความเส   ยหายอันตนไ นตนได ดรั บก บกได ได     งกล   ทธ อน ง ขอความซ  งกลาวมาในวร าวมาในวรรคข รคขางต างตนน  นน หาเป หาเป นขอขั  ดขวางใน ดขวางใน การท ล ลกหน ก หน คนท คนท สามจะใช สามจะใช  ส   ทธ ไลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกเจ เจาหน   ของตนเองนั ของตนเองนันไม นไม

  ยหายตอง ดาขั าขับรถไปชนกั บรถไปชนกับรถของแดงซ บรถของแดงซ   งเอาประกั งเอาประกันไวกั น ไวกับบร บบรษั ษัทประกันภั ประกั นภัย รถของแดงเส   ยหายตอง   ยค   ัญญาประกั เส   ยคาซ าซ อม อม 3,000 บาท ซ   งบร งบรษั ษัทประกั นภั นภัยช ยช าระใหแก าระใหแกแดงไปตามส แดงไปตามส  ั ญญาประกัน แลวเร แลวเรยกรอง ย กรอง ใหด าชดใช าชดใช  เงนจ นจานวนดังกล งกลาว าว ดาเห าเหนวาบร าบรษั ษัทประกันภั ยไมใช ใช เจ เจาของรถท   ถถกรถของตนชน กรถของตนชน จง ช าระใหแก าระใหแกแดงไป แดงไป การช าระหน าระหน ของด ของดาเปนการช าระหน าระหน โดยชอบหร โดยชอบหรอไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด   ทธ กรณตามอ ตามอทาหรณ ทาหรณ บรษั ษัทประกันภั ยเข ยเขารั ารับช บช วงส วงส   ทธของแดงตามกฎหมาย ข องแดงตามกฎหมาย มาตรา 226   ทธ มาตรา 227 จงชอบท งชอบท จะใช จะใช  ส   ทธท ท   แดงม แดงมอย อย  ตอด อดาผ า ผกระท  าละเมดได  ด ได  ในนามของตนเอง บรษัท ประกันภั นภัยจ ยจงเป งเป นผม อ อานาจ รับช บช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ เพราะอานาจรับช บช าระหน าระหน ของแดงหมดไปแล ของแดงหมดไปแลว   ทธ การท ด ดาช า ช าระหน าระหน ให ใหแก  แดงไป แดงไป จงเป งเป นการกระทาโดยม โดยมชอบ ช อบ บรษั ษัทประกันภั ประกั นภัยม ยมส   ทธเร เ รยกรองให ย กรองใหด ดา ช าระเง าระเงนดั นดังกล งกลาวซ าวซ  าสองได าสองได   ทธ   ทธ มาตรา 226 บคคลผ คคลผรั บช บช วงส วงส   ทธของเจาหน ของเจาหน  ชอบท   ชอบท จะใช จะใช  ส   ทธ ทังหลายบรรดาท ง หลายบรรดาท เจ เจาหน   ม มอย อย โดย มลหน ลหน  รวมทั  รวมทังประกั ง ประกันแห นแหงหน งหน นั นัน ไดในนามของตนเอง    นอั   นอ ช วงทรั วงทรัพย พย ไดแก  เอาทรั เอาทรัพย พยส   นอันหน นหน งเขาแทนท ง เขาแทนท ทรั ทรัพย พยส   นอก อันหน นหน งในฐานะน งในฐานะนต ตนั นัยอย ยอยาง าง        เดยวกั ยวกันกั นกับทรั บทรัพย พยสนอั นอันก นกอน อน   นไหมทดแทนความเส   ยหายเต   ทธ มาตรา 227 เม อเจาหน อ เจาหน ได ไดรั บค บคาส าส   นไหมทดแทนความเส   ยหายเตม ตามราคาทรัพย พยหร หรอส อส   ทธซ   ง   ทธ เปนวัตถ ตถแห แหงหน งหน นั นันแลว น แลว ทานว านวาล าลกหน กหน ยยอม อม เขาส   ฐานะเป ฐานะเปนผรั บช บช วงส วงส   ทธของเจาหน ของเจาหน อัอันเก นเก ยวกั ยวกับทรั บทรัพย พยหร หรอ   ทธ ส   ทธ นั  นัน ๆ ดวยอ  านาจกฎหมาย านาจกฎหมาย

หลกเกณฑ หลั กั เกณฑท วไปในการช วั ไปในการช าระหน าระหน    การช าระหน าระหน ให ใหถ กต กตองตามความประสงค  ท ท แท แทจร จร  งของม ง ของมลหน ลหน   นอกเหนอจากเร อจากเร อง อง กาหนดเวลาช าระ าระ และตัวบ วบคคลผม ออานาจช าระหน าระหน และรั และรับช บช าระหน าระหน แล แลว ยั งควรตองค งควรตองคาน านงถ ง ถงกรณ ง กรณใด ใด   ังเขป อกบ กบาง  อธบายพอส บายพอส  ั งเขป 9.1.3

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

46

ตองชอบด องชอบดวยวั  วยวัตถ ตถแห แหงการช งการช าระหน าระหน   สถานท ในการช ในการช าระหน าระหน   และคาใช าใช  จายในการช ายในการช าระหน าระหน  ตามมาตรา 320  –มาตรา 325 มาตรา 320 อันจะบั นจะบังคั งคับใหเจ บ ใหเจาหน   รัรับช บช าระหน าระหน แต แตเพ เพยงบางส ยงบางส วน วน หรอใหรั อ ใหรับช บช าระหน าระหน เป เปนอยางอ างอ น ผดไปจากท ดไปจากท จะตองช จ ะตองช าระแก าระแกเจ เจาหน   นั นัน ทานว านวาหาอาจจะบั าหาอาจจะบังคั งคับไดไม บ ไดไม มาตรา 321 ถาเจ าเจาหน  าหน ยอมรั ยอมรับการช บการช าระหน าระหน อย อยางอ างอ นแทนการ นแทนการ ช าระหน าระหน ท ได ไ ดตกลงกั  น ไว ทานว นไว านวาหน าหน     นไป นันก นกเป เปนอันระงั นระงับ ส   นไป ถาเพ   อท อท จะท จะทาใหพอแก า ใหพอแกใจเจาหน ใ จเจาหน นั นัน ลกหน กหน รัรับภาระเป บภาระเปนหน อย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งข งข นใหม นใหม ตอเจาหน อ เจาหน    ัย ทานม   ั    ันน ไซร เม ไซร  เม อกรณ อกรณเป เปนท สงส สงส านมให ใหส  ั นนษฐานว ษฐานวาล าลกหน กหน ได ไดก อหน อหน นั นันข นข นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน    นค ถาช   าระหน าระหน ดวยอ วยออก  อก-ด -ดวยโอน-หร  อดวยสลั อด  กหลังตั กหลั งตั วเง วเงน หรอประทวนส อประทวนส   นคา ทานว านวาหน าหน นั นันจะระงั น  จะระงับ    นไปต   นค ส   นไปตอเม อเม อตั อตั วเง วเงนหร นหรอประทวน อประทวน ส   นคานั  นได น ไดใช  เงนแลว น แลว   ทธ   ทธ มาตรา 322 ถาเอาทรั  พยก พย กด  ส   ทธเร เรยกรองจากบ ย กรองจากบคคลภายนอกก คคลภายนอกกด ด หรอส อส   ทธอย อยางอ างอ นก นกด ด ใหแทน    ทธ การช าระหน าระหน  ท  ทานว านวาล าลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับ ผดเพ ดเพ อช อช าร ารดบกพร ดบกพรองและเพ องและเพ อการรอนส อการรอนส   ทธท ทานองเด า นองเดยวกั ยวกับผ บ ผขาย     ง ทานว มาตรา 323 ถาวั  ตถ ตถแห แหงหน งหน เป เป นอันใหส น ใหส งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   านวาบ าบคคลผ คคลผช  าระหน าระหน จะตองส จ ะตองส ง มอบทรัพย พยตามสภาพท ตามสภาพท เป เป นอย ใน ใน เวลาท จะพ จะพงส งส งมอบ งมอบ   นของ ลกหน กหน จจาต า ตองรั  กษาทรั กษาทรัพย พยนั นันไวด น ไวดวยความระมั  ดระวัง เช นอย ดระวั นอยาง าง วญ ญชนจะพ ชนจะพงสงวนทรั งสงวนทรัพย พยส   นของ ตนเอง จนกวาจะ าจะไดส  งมอบทรั งมอบทรัพย พยนั นัน มาตรา 324 เม อม อมได ไดม แสดงเจ แสดงเจตนา ตนาไว ไวโดยเฉพาะเจาะจงว  าจะ พงช าจะ งช าระหน าระหน   ณ สถานท ใดไซร ใดไซร    ง ทานว หากจ หา กจะต ะตองส   งมอบทรั งมอบทรัพย พยเฉพาะส เฉพาะส   านวาต าตองส   งมอบกั งมอบกัน ณ สถานท ซ   งทรั งทรัพย พยนั นันได น ไดอย ในเวลาเม ในเวลาเม อก อกอ ให     งเป เกดหน ดหน นั นันส นส วนการช วนการช าระหน าระหน โดยประการอ โดยประการอ น ทานว านวาต าตองช   าระ าระ ณ สถานท ซ   งเป นภม มล ลาเนาปั า เนาปัจจบั บันของ นของเจ เจาหน    มาตรา 325 เม อม อมได ไดม แสดงเจต แสดงเจตนาไว นาไวในข ในขอค  อคาใช าใช  จายในการช ายในการช าระ าระ หน ท ทานว า นวาฝ าฝ ายลกหน กหน พ พงเป งเปนผ ออกคาใช าใช  จาย าย แตถาค  าใช าใช  จายนั ายนันม น ม จานวนเพ านวนเพ มข มข นเพราะเจ น เพราะเจาหน   ยายภ  ม มล ล าเนาก า เนากด ด หรอเพราะการอ อเพราะการอ นใด นใด อัน เจาหน   ได ไดกระท  ากด าก ด ค  คาใช าใช  จายเพ ายเพ มข มข นเท นเทาใดเ าใดเจจาหน   ตองเป  นผออก 

หลกฐานแห หลั กั ฐานแหงการช งการช าระหน าระหน    หลักฐานแห กฐานแหงการช งการช าระหน าระหน ม มประโยชน ประโยชนอย อยางไรส างไรส าหรั าหรับผ บ ผช  าระหน าระหน  ใหเหต  ผลตามมาตรา ผลตามมาตรา 326 และ มาตรา 327 หลักฐานแห กฐานแหงการช งการช าระหน าระหน ม มประโยชน ประโยชนต ตอล อ ลกหน กหน  ส าหรั าหรับการพ บการพส สจน จนขอเท  จจรงว งวาหน าหน ได ไดม การ การ ช าระแลว าระแลว ซ   งหลั งหลักฐานดั กฐานดังกล งกลาว าว เช น ใบเสรจรับเง บเงน หรอการเวนค อการเวนคนเอกสารอั นเอกสารอันเป นเปนหลักฐานแห กฐานแหง    งท หน นั นันเป น เปนส   งท จะสามารถน จะสามารถนามาพส สจน จนได ไดด กว กวาพยานบ าพยานบคคลซ   งอาจม งอาจมการหลงล การหลงลมหร มหรอเบ อเบกความเท กความเทจ ได  9.1.4

การจัดสรรช ดสรรช าระหน าระหน      ั   ัยเหต หลักเกณฑ กเกณฑในเร ในเร องการจั องการจัดสรรช ดสรรช าระหน าระหน เก เกดข ด ข นโดยอาศ น โดยอาศ ยเหตผลอย ผลอยางไร างไร และมสาระส สาระส าคั าคัญ อยางไรบาง างไรบาง อธบาย บาย เหตผลในเร ผลในเร องการจั องการจัดสรรช าระหน าระหน เป เปนลาดับก บกอนหลั อนหลังก งกเพ อขจั อขจัดปั ดปัญหาขอโตถ อ โตถยงท ยงท อาจ อาจ เกดข เก ด ข นไดในกรณ น ไดในกรณลกหน กหน เป เปนหน ต ตอเจ อ เจาหน าหน คนเด คนเดยวกั ยวกันในมลหน ลหน หลายราย หลายราย เช น เป เป นหน เง เงนก น กบ าง  หน  คาเช าเช าบ าบาง  หรอหน อหน รายเด รายเดยวกั ยวกันแต นแตม มการตองช ก ารตองช าระหน าระหน หลายอย หลายอยาง าง เช น เปนหน เง เงนก น ก  ตองช   าระทั าระทัง เงนต นตนและดอกเบ   ย เปนตน ตน แตล ลกหน ก หน ไม ไมสามารถช าระหน าระหน เหล เหลาน าน ได ไดหมดท  กราย (ในกรณม กราย มม มลหน  หลายราย) หรอหมดท อหมดทกอย กอยาง าง (ในกรณม มลหน ลหน รายเด รายเดยวแต ยวแตตองช   าระหลายอย าระหลายอยาง) ในการช าระหน าระหน  ครังหน งหน งๆ งๆ หากไมม มกฎหมายบั กฎหมายบัญญั ตจัจ ัดลาดับแห ดั บแหงการช าระหน าระหน ก กอนหลั อนหลังไว  ง ไว  กจะเป ะเป นป นปััญหาโตเถ เ ถยง ยง ไดส  วนจะเอาช วนจะเอาช าระหน าระหน รายใดก รายใดกอน อน จงจะผ งจะผอนคลายภาระของล อนคลายภาระของลกหน กหน ไปได ไ ปได 9.1.5

 กหน กหน ตองผ  กพั กพันต นตอเจาหน อ เจาหน ในอั ในอันจะกระท นจะกระทาการเพ าการเพ อ ช าระหน าระหน เป เปนการอย าง าง มาตรา 328 ถาล   นไดหมดท เดยวกั ยวกันโดยม นโดยมลหน ลหน หลายราย หลายราย และถาการท    ลกหน กหน ช าระหน าระหน นั นันไม น ไมเพ เพยงพอจะเปล ยงพอจะเปล องหน องหน ส   น ไดหมดทกราย กราย   นรายใด   นรายนั ไซร เม ไซร  เม อ ทาการช าการช าระหน าระหน  ล  ลกหน กหน ระบ ระบววาช าช าระหน าระหน ส   นรายใด กให ใหหน   ส   นรายนัน เปนอันไดเปล น ไดเปล องไป องไป   นรายไหนถ ถาล  กหน กหน ไม ไมระบ ระบ ทานว านวาหน าหน ส   นรายไหนถงก งกาหนด าหนด กให ใหรายนั  นเป นเป น อันไดเปล น ไดเปล องไปก องไปกอน อน ใน   นหลายรายท ระหวางหน างหน ส   นหลายรายท ถงก ง กาหนดนั าหนดนัน รายใดเ ราย ใดเจจาหน   ม มประกั ประกันน นนอยท   ส สดก ด  กให ใหรายนั  น เปนอันไดเปล นเป น ไดเปล องไป องไป   นหลายรายท กอน อน ในระหวางหน างหน ส   นหลายรายท ม มประกั ประกันเท นเทา ๆ กัน ใหรายท ใหรายท ตกหนั ตกหนัก ท ส สดแก ดแกล ลกหน ก หน เป เปนอันไดเปล น ไดเปล องไป องไป   นหลายรายท   นรายเก กอนในระหว อนในระหวางหน างหน ส   นหลายรายท  ตกหนักแก กแกล ลกหน ก หน เท เทาๆกั าๆกัน ใหหน ใหหน ส   นรายเกาท าท ส ส ดเป ดเป นอันไดเปล น ไดเปล องไป องไป   นหลายรายเก   นท กอน อน และถ และถาม ามหน หน ส   นหลายรายเกาเท าเทา ๆ กัน กให ใหหน   ส   นทกรายเป กรายเปน อันไดเปล น ไดเปล องไปตามส องไปตามส วนมากและ วนมากและน นอย   าระหน   ยค มาตรา 329 ถานอกจากการช  าระหน อัอันเป นเปนประธาน ลกหน กหน ยัยัง จะต จะตองช องช าระดอกเบ าระดอกเบ ยและเส ยและเส   ยคา สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

47

  นไดทั ฤชาธรรมเนยมอ ยมอกด กดวย วยไซ  ไซรร  หากการ ช าระหน าระหน ในครั ในครังหน งหน งๆ งๆ ไมได ไดราคาเพ  ยงพอจะเปล องหน ยงพอจะเปล องหน ส   น ไดทังหมด ง หมด   ยก ทานใหเอาจั านใหเอาจัดใช ดใช  เป เป นคาฤชาธรรมเน าฤชาธรรมเนยมเส ยมเส   ยกอนแลวจ อ นแลวจงใช งใช  ดอกเบ ยและ ยและ ในท ส สดจ ดจงใหใช ง ใหใช  ในการช าระหน าระหน อัอัน เป นประธาน เป ถาล  กหน กหน ระบ ระบให ใหจั ดใช ดใช  เปนประการอ น ทานว านวาเจาหน า เจาหน จะบอกปั จะบอกปัดไม ยอมรับช บช าระหน าระหน ก กได ไ ด 

ผลของการขอปฏบตั การช ก  ารช าระหน าระหน   โดยชอบ โดยชอบ การขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ คออย ออยางไร างไร มผลตามกฎหมายอย ผลตามกฎหมายอย างไร างไร อธบาย บาย ถาได าไดขอปฏ  ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว บรรดาความรั บผ บผ ดชอบอั ด ชอบอันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระหน าระหน  กเปนอันไดปลดเปล น ไดปลดเปล องไปนั องไปนับแต บแตเวลาท เวลาท ขอปฏ ขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ เพ อความเป อความเปนธรรมแก ลกหน กหน  เน องจากม องจากมกรณ กรณท ท ล ลกหน ก หน ได ไดพยายามอย  างท ส างท สดแลวท ด  แลวท จะปฏ จะปฏบั บัตหน ห นาท   ของตนในการช ของตนในการช าระหน าระหน  ใหแก  เจ เจาหน    แตเจ เจาหน   ก กบายเบ า ยเบ ยงไม ยงไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน  แมว าจะเป าจะเป นการข นการขอปฏ อปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดย โดย ชอบแลวว เช น เป ชอบแล เป นหน เง เงนก น กเขาก  เอาทังต งตนและดอกตามจ  านวนท  นวนท จะตองใช จ ะตองใช  จนครบถ จนครบถวนมาช วนมาช าระโดย าระโดย ถกต กตอง  เจาหน เจาหน ก กยังหาทางบ งหาทางบายเบ ยงจะเอาประโยชน ยงจะเอาประโยชนอย อยางอ นโดยม นโดยมชอบ ชอบ เหตขัดข ดของท   ยัยังไม งไมม มการ ก าร ช าระหน าระหน เก เกดแก ด แกฝ ฝายเจาหน ยเจาหน เอง เอง 9.1.6

มาตรา 330 เม อขอปฏ อขอปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน โดยชอบแ โดยชอบแล ลว บรรดาความรับผ บผดชอบอั ด ชอบอันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระ าระ หน ก กเป เ ปนอันปลดเปล นปลดเปล องไป องไป นับแต บแตเวลาท เวลาท ขอปฏ ขอปฏบั บัต ตการช ก ารช าระหน าระหน นั นัน 

ดาเป าเปนหน เง เงนก น กแดงอย    500 บาท เม อถ อถงก ง กาหนดช าระด าระดาขอช าระใหแดงเพ าระใหแดงเพยง ยง 350 บาท กอน อน แดงไมยอมรับช บช าระ าระ ดังน งน  ดาจะถ จะถอว อ วาแดงผ าแดงผดนั ดนัด เพราะตนได เพราะตนได ขอปฏ ข อปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ช าระหน าระหน  โดยชอบแลว โดยชอบแลว ได ไดหร  อไม อไม ตามมาตรา 320 จะบังคับให คั บใหเจ เจาหน   รัรับช บช าระแต าระแตเพ เพยงบางส ยงบางส วนจะกระท วนจะกระทาไมได ได  เวนแต  ล ลกหน ก หน    ยก จะขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน ต ตอเจาหน อ เจาหน เส เส   ยกอนตามมาตรา อนตามมาตรา 208   ยแต แดงไมผ ผดนั ดนัด ยังไม ถถอไดว อ ไดวาด าดาไดขอปฏ า ไดขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ เว เวนเส น เส   ยแตววาดาจะไดขอ า จะไดขอ ปฏบั ปฏ บ ัตการช ก ารช าระหน าระหน ต ตอแดงเป อ แดงเปนอยางนั างนันโดยตรง นโดยตรง มาตรา 207 ถาล  กหน กหน ขอปฏ ขอปฏบั บัต ตการช ก ารช าระหน าระหน  แล และเ ะเจจาหน   ไม ไมรัรับช บช าระหน าระหน นั นันโดยปราศจากม น  โดยปราศจากม ลเหต ลเหต อันจะอางกฎ น จะอางกฎหมาย หมายได ไดไซร ไซร ท   ทานว านวาเจาหน า เจาหน ตกเป ตกเปนผผ ดนั ดนัด มาตรา 208 การช าระหน าระหน จะใหส จะใหส าเร าเรจผลเป จผลเป นอยางใด างใด ลกหน กหน จะตองขอปฏ จ ะตองขอปฏบั บัต ตการช ก ารช าระหน าระหน ต ตอ เจาหน    เป  เปนอยางนั างนันโดยตรง นโดยตรง มาตรา 320 อันจะบั นจะบังคั งคับใหเจ บ ใหเจาหน   รัรับช บช าระหน าระหน แต แตเพ เพยงบางส ยงบางส วน วน หรอใหรั อ ใหรับช บช าระหน าระหน เป เปนอยางอ างอ นผ นผด ไปจากท จะตองช จ ะตองช าระแก าระแกเจ เจาหน   นั นัน  ทานว านวาหาอาจจะบั าหาอาจจะบังคั งคับไดไม บ ไดไม มาตรา 330 เม อขอปฏ อขอปฏบั บัต ตการช การช าระหน าระหน โดยชอบแ โดยชอบแล ลว บรรดาความรับผ บผดชอบอั ด ชอบอันเก นเกดแต ดแตการไม การไมช าระ าระ หน ก กเป เ ปนอันปลดเปล นปลดเปล องไป องไป นับแต บแต เวลาท ขอปฏบั ขอปฏบัต ตการช การช าระหน าระหน นั นัน

การวางทรัพย การวางทรัพย การวางทรัพย คออะไร ออะไร มเหต เหตผลอย ผลอยางไร างไร มหลั หลักเกณฑ กเกณฑท ท ควรค ควรคาน านงถ งถงอย ง อยางไรบาง า งไรบาง อธบาย บาย   ังเขป โดยส  ั งเขป การวางทรัพยเป เป นทางออกของลกหน กหน ท ท จะท จะทาใหหล ใหหลดพ ดพนจากหน   ได  หลักเกณฑ กเกณฑท ท ผ ผช  าระ าระ หน จะวางทรั จะวางทรัพยอัอันเป นเป นวัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนแก แกเจ เจาหน    ม  มได ได 3  ประการคอ   บอกปั บอกปัดไม ยอมช ยอมช าระหน าระหน  ทั  ทังๆ งๆ ท ผ ผช  าระหน าระหน ได ไดขอปฏ  บัตการช บั ก ารช าระหน าระหน โดยชอบแลว โดยชอบแลว 1) เจาหน   ทธ ถาเป  นการขอปฏบั บัตการช ก ารช าระหน าระหน โดยไม โดยไมชอบ ชอบ เจ เจาหน   ยยอมม อ มมส   ทธบอกปั บ อกปัดได     ังใหเป 2) เจาหน   ไม ไมสามารถรั สามารถรับช บช าระหน าระหน ได ได  เช น เจาหน เจาหน ถถกศาลส ก ศาลส  ั ง ใหเป นบคคลไรความสามารถ คคลไรความสามารถ หรอม อมเหต เหตขั ขัดข ดของอย  างอ น างอ   ทธ 3) ผช   าระหน าระหน ไม ไมสามารถจะหยั สามารถจะหยั งร ง รถ งส ง ส   ทธ หร ห  รอไม อไมรรตั ต ัวเจาหน ว เจาหน โดยแน โดยแนนอน โดยมใช ใช ความผ ความผด   ทธ ของตน เช น เจาหน เจาหน ตายและม ตายและมบ บคคลอ นหลายคนมาอางเป นหลายคนมาอางเปนผม ส   ทธได ไ ดรั บช าระหน าระหน เพราะเป เพราะเป น ทายาทโดยธรรม 9.1.7

มาตรา 331 ถาเจ าเจาหน  าหน บอกปั บอกปัดไมยอมรั ยอมรับช บช าระหน าระหน ก กด ด  หรอไม อไม  สามารถจะรับช บช าระหน าระหน ได ไดก ด ด หาก   บคคลผ คคลผช าระหน าระหน วางทรั วางทรัพย พยอัอันเป นเป น วัตถ ตถแห แหงหน งหน ไว ไวเพ   อประโยชน อประโยชนแก แกเจ เจาหน   แล แลว กยยอมจะเป อมจะเป นอันหล นหลดพ ดพนจาก    ทธ หน ได ไดคว ควา  ามขอน   ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอดถงกรณ งกรณท บ บ คคลผ คคลผช  าระหน าระหน ไม ไมสามารถจะหยั สามารถจะหยั งร ง รถ งส ง ส   ทธ หรอไม อไมรรตั   วเจาหน ว เจาหน  ไดแน  นอนโดยม นอนโดยมใช ใช เป เปน ความผดของตน ดของตน สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

48

มาตรา 332 ถาล  กหน กหน จจาต า ตองช   าระหน าระหน ต ตอเม อ เม อเจาหน อ เจาหน จะตองช จ ะตองช าระหน าระหน   ตอบแทน ตอบแทนด ดวย วยไซ  ไซรร  ทานว านวา   ทธ ลกหน กหน จะก จะกาหนดว าหนดวาต าตอเม อเม อเจาหน อ เจาหน ช าระหน าระหน  ตอบแทนจงใหม ง ใหมส   ทธรัรับเอาทรั บเอาทรัพย พยท ท วางไ ว างไววนั นก น กได ได  มาตรา 333 การวางทรัพย พยนั นันต นตองวาง  ณ ส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พย ประจาต าตาบลท าบลท จะตองช จ ะตองช าระหน าระหน  ถาไม  ม มบทบั บ  ทบัญญั ญญัต ตแห แหงกฎหมาย งกฎหมาย หรอกฎขอบั อ กฎขอบังคั งคับเฉพาะการใน บเฉพาะการใน เร องส องส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พย เม อ บคคลผ คคลผช  าระหน าระหน รองขอ  ศาลจะต ศาลจะ ตอง  กาหนดส าหนดส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พย และตังแต ง แตงผ งผพ ทั ทักษ กษท ท วางนั ว างนันข น ข น ผวางต วางตองบอกกล  องบอกกลาวใหเจ าวใหเจาหน   ทราบการท ทราบการท ได ไดวางทรั  พยนั พย นันโดยพลั น  โดยพลัน   ทธ มาตรา 334 ลกหน กหน ม มส   ทธจะถอนทรั จะถอนทรัพย พยท ท วางนั ว างนันได น ได ถาล  กหน กหน ถอน ถอน ทรัพย พยนั นันท นทานใหถ านใหถอเสม อเสมอนว อนวา   ทธ มได ไดวางทรั  พยไว พย ไวเลย  ส   ทธถอนทรั ถอนทรัพย พยน น เป เป นอันขาดในกรณ นขาดในกรณต ตอไปน อไปน    ทธ  กหน กหน แสดงต แสดงตอส อส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พยววาตนยอมละส า ตนยอมละส   ทธท ท  จะถอน  จะถอน (1) ถาล าเจาหน  าหน แสดงต แสดงตอส อส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พยววาจะรั าจะรับเอาทรั บเอาทรัพย พยนั นัน (2) ถาเจ  ส  ังหร  พยนั พย นันไดเป น ไดเป นไปโดยคาส า  ั งหรออน ออนมัมัตของศาล ข องศาล แล และไ ะได ดบอกกล  าวความนัน าวความนั (3) ถาการวางทรั แกส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พย   ทธ    ังย มาตรา 335 ส   ทธถอนทรั ถอนทรัพย พยนั นัน ตามกฎหมาย ศาลจะส  ั งยดหา ดหา ไดไม    นของล   ทธ เม อไดฟ อ ไดฟองคดลมละลายเก   ยวกั ยวกับทรั บทรัพย พยส   นของลกหน กหน แล แลว ทาน าน หามม  ให ใหใช    ส   ทธถอนทรั ถอนทรัพย พยใน ใน ระหวางพ างพจารณาคด จารณาคดลมละลาย  มาตรา 336 ถาทรั  พย พยอัอันเป นเป นวัตถ ตถแห แหงการช งการช าระหน าระหน ไม ไมควรแก ควรแกการ การ จะว จะวางไ างไววก ด  หรอเป อเปนท พ พงว ง วตก ตก    อมเส   ยหร วาทรั าทรัพย พยนั นันเกล น เกลอกจะเส อกจะเส   อมเส   ยหรอ ทาลาย าลาย หรอบ อบบสลายได บสลายไดก ด ด เม อไดรั อ ไดรับอน บอนญาตจากศาล ญาตจากศาล บคคลผ คคลผ ช าระ าระ หน จะเอาทรั จะเอาทรัพย พยนั นันออกขายทอดตลาด น  ออกขายทอดตลาด แลวเอาเง  นท ได นท ไดแต  การขายวางแทนทรัพย พยนั นันก น กได ได ควา  ความข  มขอน   ท ทาน า น    ใหใช  ตลอดถงกรณ งกรณ ท ค คารั า รักษาทรั กษาทรัพย พยจะแพงเก จะแพงเกนควรนั นควรนันด น ดวย  มาตรา 337 ทานไม านไมอน อนญาตใหเอาทรั ญาตใหเอาทรัพย พยออกขายทอดตลาด ออกขายทอดตลาด จนกวาจะได าจะไดบอกให บอกใหเจ  เจาหน   รรตั  ว   ยก    อมทรามลงหร กอน อน การบอกน จะงดเส จะงดเส   ยกได ได  ถา ทรัพย พยนั นันอาจเส น อาจเส   อมทรามลงหรอภั อภัยม ยมอย อย ในการท ในการท จะหน จะหนวงการขาย วงการขาย ทอดตลา ทอด ตลาดไว ดไว    ักช   ยไม    ในการท จะขายทอดตลาดนั จะขายทอดตลาดนั น ทานใหล านใหลกหน กหน บอกกล บอกกลาวแก าวแกเจ เจาหน     โดยไมช  ั กช  า ถาละเลยเส  ยไม   นไหมทดแทน บอกกลาว าว ลกหน กหน จะตองรั จ ะตองรับผ บผดใช ดใช  คา ส   นไหมทดแทน   ยก การบอกใหรรตั วและบอกกล การบอกให วและบอกกลาวน าวน  ถ  ถาไม  เป เปนอันจะท นจะทาได า ได จะงดเส จะงดเส   ยกได ได  เวลาและสถานท ท จะขายทอดตลาดกั จ ะขายทอดตลาดกับทั บทังค ง คาพรรณนาลั าพรรณนาลักษณะแห กษณะแหงทรั งทรัพย พยนั นัน ทานใหประกาศ านใหประกาศ โฆษณาให โฆษณ าใหประชาชนทราบ  าฤชาธรรมเนยมในการวางทรั ยมในการวางทรัพย พยหร หรอขายทอดตลาด อขายทอดตลาด นันใหฝ น ใหฝายเ ายเจจาหน   เป เปนผออก  มาตรา 338 คาฤชาธรรมเน เวนแต  ล ลกหน ก หน จะไดถอนทรั จะไดถอนทรัพย พยท วาง ว าง   ทธ    นไปเม   บป    มาตรา 339 ส   ทธของเ ของเจจาหน   เหน เหนอทรั อทรัพย พยท ท วางไ ว างไววนั นเป นเป นอันระงั นระงับ ส   นไปเม อพ อพนเวลาส  บป นับแต บแต ไดรั บค บคาบอกกล าบอกกลาวการวางทรั าวการวางทรัพย พย   ทธ    นไปแล   ทธ อน ง เม อส อส   ทธของเ ของเจจาหน   ระงั ระงับส บส   นไปแลว ถงแมล ง แมลกหน กหน จะไดละส จะไดละส   ทธ ถอนทรัพย พย กยัยังชอบท งชอบท จะ จะ ถอนทรัพย พยนั นันได น ได 9.2 ปลดหน   

  ัดแต การปลดหน เป เป นวธธการระงั การระงับหน บหน อ อกว กวธธหน หน ง กระท กระทาได ไดโดยเจาหน โดยเจ  าหน แสดงเจตนาท แสดงเจตนาท แจงช    ั ดแต เพยงฝ ยงฝ ายเดยวต ยวตอล อลกหน กหน โดยไม โดยไมจจาเปนตองได ตองไดรัรับความย บความยนยอมจากล นยอมจากลกหน กหน ววาปลดหน าปลดหน ให ใหโดยเสน  หา    น ไมคดค ด คาตอบแทนใดๆทั าตอบแทนใดๆทั งส งส   2. โดยปกตการปลดหน การปลดหน กระท กระทาโดยวาจากเพยงพอแลว ยงพอแลว และจะปลดหน ให ใหทั งหมดหร งหมดหรอแต อแต เพยงบางส ยงบางส วนก วนกได มผลใหหน ผ  ลใหหน ระงั ระงับลงเท บลงเทาส าส วนท วนท เจ เจาหน   ได ไดปลดให  3. การปลดหน ม 1.

หลกเกณฑ หลั กั เกณฑในการปลดหน ในการปลดหน   ผลของการปลดหน    การปลดหน ม มหลั ห  ลักเกณฑ กเกณฑท ท เป เปนสาระส าคั าคัญอยางไรบาง างไรบาง และมผลตามกฎหมายอย ผลตามกฎหมายอย างไร างไร 9.2.1 9.2.2

อธบาย อธ บ าย

  นล นายโตเปนหน เง เงนก น กนายเล  กอย กอย  1,000   1,000 บาท ตอมานายโตกลายเป อมานายโตกลายเปนบคคลท  คลท ม มหน หน ส   นลนพ  น ตัว นายเลกเก กเกดความเบ ดความเบ อหน อหนายในการต ายในการตดตามทวงใหนายโตช ดตามทวงใหนายโตช าระหน าระหน รายน รายน แก แกตน ตน จงม งมจดหมาย จดหมาย แจงไปยั  งนายโตว งนายโตวายกหน ายกหน  1,000  1,000 บาท น ให ใหนายโตทั   งหมดพรอมดอกเบ งหมดพรอมดอกเบ ย ตอมานายเล อมานายเลกตาย กตาย และ นายโตไดทราบข นายโตไดทราบขาวการตายของนายเล าวการตายของนายเล กก กกอนท อนท นายโตจะเป นายโตจะเปดจดหมายของนายเล กออกอ กออกอาน า น ถา ถา ทายาทของนายเลกมาเร กมาเรยกรองให ย กรองใหนายโตช นายโตช าระหน าระหน  1,000  1,000 บาท น  นายโตจะอ  นายโตจะอางว  าตนหล าตนหลดพ ดพนจาก  หน เพราะนายเล เพราะนายเลกปลดหน กปลดหน ให ใหแล  วไดหร วได  หรอไม อไม สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

49

การปลดหน วางหลั วางหลักเกณฑ กเกณฑเก เก ยวกั ยวกับการปลดหน บการปลดหน ได ไดดั งต งตอไปน อไปน    ทธ เป นนตกรรมท ก รรมท เจ เจาหน    แสดงเจตนาสละส   แสดงเจตนาสละส   ทธเร เ รยกรองในหน ย กรองในหน ท ท ม มตอล  กหน กหน ให ให  1. การปลดหน เป    น โดยเสนหา หา คอไม อไมคดค ด คาตอบแทนใดๆ าตอบแทนใดๆ ทั งส งส   ทาใหส ใหส าเร าเรจผลไดก ผลไดกโดยการท เจ เจาหน   แสดงเจตนาต แสดงเจตนาตอล อลกหน กหน แต แตเพ เพยงฝ ยงฝ าย 2. การปลดหน ท เดยวว ยววาจะปลดหน าจะปลดหน ให ใหก เปนการเพยงพอแลวไม ยงพอแลวไมจาเป เป นตองรั  บความย บความยนยอมจากล นยอมจากลกหน กหน  หลักส กส าคั าคัญ   ัดแจ   ัย การแสดงเจตนาน  คอการแสดงเจตนานั อการแสดงเจตนานั นต นตองเป  นการช  ั ด แจงโดยปราศ งโดยปราศจากข จากขอเคล  อบแคลงสงส  ั อบแคลงสงส ตองกระท  าตอล อลกหน กหน ดวย  ถาเพยงแต ถาเพ ยงแตบอกกล บอกกลาวคนอ าวคนอ นโดยยั นโดยยังไม งไมได ไดบอกกล  าวแสดงเจตนาตอ าวแสดงเจตนาต ลกหน กหน  จะถ  จะถอว อวาเปนการปลดหน  การปลดหน ยัยังไม ได ได  นันเจาหน น เจาหน จะปลดหน จะปลดหน ให ใหทั งหมด งหมด หรอแต อแตเพ เพยงบางส ยงบางส วนก วนกไดแล ดแลวแต  ความ ความ 3. การปลดหน นั สมัครใจของเจาหน ครใจของเจาหน  หน ท ท จะปลดใหเพ จะปลดใหเพยงบางส ยงบางส วนไดนั ว นไดนัน จะตองเป จะตองเป นหน ท ท ม มลั ลักษณะแบ กษณะแบงช งช าระได า ระได ซ   งส งส วนใหญ วนใหญมัมักจะเป กจะเป นหน เง เงน 4. การปลดหน นั นันโดยปกต นโดยปกตกระท กระทาโดยทางวาจากเปนการเพยงพอแล การเพ ยงพอแลวว แตถาเป าเป   นหน ท ท ม ม   อเป   อด หนังส งส   อเป นหลักฐาน กฐาน มาตรา 340 วรรค 2 กลาวว าววา การปลดหน ตองท  าเป เป นหนังส   อดวย  หรอ เวนคนเอกสารอั นเอกสารอันเป นเป นหลักฐานแห กฐานแหงหน ให ใหแก  ล ลกหน ก หน ไป ไป มฉะนั ฉะนันการปลดหน น การปลดหน จะตกเป จะตกเปนโมฆะ มผลท ผลทา ใหหน   ยัยังไม งไมระงั ระงับ    นไป มาตรา 340 ถาเจ าเจาหน  าหน แสดงเจตนาต แสดงเจตนาตอล อลกหน กหน ววาจะปลดหน า จะปลดหน ให ให  ทาน าน วาหน าหน นั นันก นกเป เป นอันระงั นระงับส บส   นไป   อเป   อด ถาหน   ม มหนั หนังส งส   อเปนหลักฐาน กฐาน การปลดหน ก กต องท  าเป าเปนหนั งส งส   อดวย  หรอต อตองเวนค  นเอกสารอันเป นเอกสารอั นเป น   ย หลักฐานแห กฐานแหงหน งหน ให ใหแก  ล ลกหน ก หน  หร  หรอข อขดฆ ดฆา เอกสารนันเส น เส   แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  9  9    นส ขาวเปนหน เง เงนก น กเข  ยวอย ยวอย  200   200 บาท หน รายน รายน อาจระงั อาจระงับหร บหรอส อส   นสดลงได ลงไดในกรณ  หน ถงก ง กาหนดช าหนดช าระ าระ แลวเข  ยวไม ยวไมเร เรยกรองให ย กรองใหขาวช ขาวช าระจนเวลาล าระจนเวลาลวงพน ว งพน 10 ป ตอไปน อไปน  บคคลผ คคลผม อ อานาจช า นาจช าระหน าระหน ได ไดโดยชอ โด  ยชอบด บดวยกฎหมาย  แมทั งเจาหน แม ง เจาหน และล และลกหน กหน จะไม จะไม 2. ในกรณต ยนยอม นยอมด ดวยค  อ ผค าประกั าประกันล นลกหน กหน  ดการมรดกของเ ของเจจาหน    เป  เป นบคคลผ คคลผม อ อานาจรั า นาจรับช บช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ 3. ผจั ดการมรดก ม ได ไ ดม การตกลงกั การตกลงกันไว น ไวในเร องค องคาใช าใช  จายในการช ายในการช าระหน าระหน ตามปกต ตามปกต ลกหน กหน เป เปนผต องออก  4. ในกรณท ม คาใช าใช  จายนั ายนัน    ันน เ ปนหน เง เงนก น ก  ถาเจาหน าเจ  าหน ออกใบเสร ออกใบเสรจใหเพ จ ใหเพ อการช อการช าระเง าระเงนต นตนแลว นแล  ว ใหส  ั นนษฐานไว ษฐานไวก อนว อนวา 5. กรณท เป เจาหน   ได ไดรั บดอกเบ บดอกเบ ยแลว ย แลว าเป นหน แดงในม แดงในมลหน ลหน  2  2 รายคอ เปนหน เง เงนก น ก 800  บาท โดยไมม มก กาหนดช า หนดช าระ าระ และเปนหน ค คาเช าเช า 6. ดาเป บานอ  ก 800 บาท ถงก งกาหนดช าหนดช าระในวั าระในวันท นท  31   31 มนาคม นาคม 2526 ในวันท นท  5   5 เมษายน 2526 ดาน านาเงน 800 บาท มาช าระใหแก าระใหแกแดงโดยไม แดงโดยไมได ไดบอกว  าจะช าจะช าระรายใดก าระรายใดกอน อน เช นน นน จะตองจั จ ะตองจัดสรรเง ดสรรเงนจ นจานวน านวน 800 บาทน  ช าระ าระ ใหแก  แดงอย แดงอยางไรจ างไรจงจะเป งจะเป นการชอบด นการชอบดวยกฎหมาย  ตองช   าระเง าระเงน 800 บาทใหแก  แดงส แดงส าหรั าหรับหน บหน ค คาเช าเช าบ าบาน  กอน อน ตอไปน อไปน   เป เป นการขอปฏ นการขอปฏบั บ ัต ตการช การช าระหน าระหน โดยชอบ โดยชอบ ซ   งจะม งจะมผลท ผลทาใหล า ใหลกหน กหน ไม ไมตองรั  บผ บผดชอบใน ด ชอบใน 7. กรณต   ยหายท  ส ัญญาซ    อขายท ความเส   ยหายท เก เกดข ดข นเพราะเหต นเพราะเหตท ท ไม ไมม มการช การช าระหน าระหน  คอ นัดไปท ดไปทาส า  ั ญญาซ   อขายท ด ดนท น ท กรมท กรมท ด ดน เม อถ อถง วันท นท ก กาหนดผ า หนดผขายไปตามนั  ดหมาย แตผ ดหมาย ผซ    อไม อไมมา มา ล กหน ก หน จะวางทรั จะวางทรัพย พยไว ไว  ณ ส านั านักงานวางทรั กงานวางทรัพย พยเพ เพ อประโยชน อประโยชนของเจาหน ของเจาหน ซ   งจะม งจะมผลใหตน ผ ลใหตน 8. ในกรณท ล หลดพ ดพนจากหน   ได ไดค อ เจาหน เจาหน เก เกดตายลงในเวลาท ดตายลงในเวลาท ล ลกหน ก หน มาช มาช าระหน าระหน ตามก ตามกาหนด าหนด และมบ บคคลหลายค ค คลหลายคนอ นอาง           วาม ามสทธ ทธรัรับช บชาระหน าระหน ด ดกว กวาคนอ าคนอ น   นท ไดแก  กรณ กรณดั ดังต งตอไปน อไปน  (ก) นายมั งม งมซ   งเป งเปนเจาหน   พ พดกั ดกับนางสาวโสภายกหน บนางสาวโสภายกหน ส   นท  9. การปลดหน ได นางสาวโสภามอย อย ต ตอตนใหเพราะเก อตนใหเพราะเกดความรั ดความรักใคร กใครในตั ในตัวนางสาวโสภาในภายหลั วนางสาวโสภาในภายหลัง แตนางสาวโสภาไม นางสาวโสภาไม ยนยอมรั นยอมรับ ยนยั นยันจะช นจะช าระหน าระหน ให ใหดั งเด งเดม (ข) นายมั งม งมพ พดกั ดกับนางสาวโสภาว บนางสาวโสภาวายกหน ายกหน ให ใหเพราะเก  ดความเบ อ ดความเบ  าระหน หนายร ายราคาญในการต าคาญในการตดตามทวงใ ดตามทวงให หนางสาวโสภาช  าระหน แก แกตน ตน มผลท ผลทาใหหน า ใหหน ระงั ระงับลงเท บลงเทาส าส วนท วนท เจ เจาหน   ปลดให ปลดให ส วนท วนท ไม ไมได ไดปลดหน   ให ใหล กหน กหน ยัยังคงตอง งคงตอง 10. การปลดหน ม ผกพั กพันอย นอย  ดั  ดังนั งนันจ น จงม งมการปลดหน การปลดหน ให ใหบางส   วนได ว นได 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

50

หนวยท วยท   10 ความระงับแห บแหงหน งหน    (ต  (ตอ) อ) เม อบ อบคคลสองคนต คคลสองคนตางเป างเปนเจาหน เจาหน ล ลกหน ก หน ซ   งกั งกันและกั นและกัน ในมลหน สองรายอั สองรายอันม นมวัวัตถ ตถเป เป นการ อยางเด างเดยวกั ยวกัน และหน ทั ทังสองรายนั งสองรายนันถ นถงก ง กาหนดช าระแลว า ระแลว หน นั นันอาจระงั นอาจระงับลงไดด บ ลงไดดวยการหั  กกลบลบ กกลบลบ หน เท เทาจ าจานวนท ตรงกั ตรงกัน    งซ ใหมกกเปนการระงับหน บหน อ อกว กวธธ หน หน ง โดยค กรณ กรณตกลงกั นเปล นเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเปน 2. การแปลงหน ใหม สาระส าคั าคัญในหน ญในหน  อั  อันม นมผลท ผลทาใหหน ใหหน เด เดมระงั ม ระงับไปแลวเก บ ไปแลวเกดหน ดหน ใหม ใหมข นมาแทน น มาแทน   ทธ อมเหต เหตท ท ท ทาใหส ใหส   ทธเร เ รยกรองและความรั ย กรองและความรับผ บผ ดในหน ด ในหน รายใดตกไปอย รายใดตกไปอย กักับบ บบคคลคนเด คคลคนเดยวกั ยวกัน 3. เม อม    นไปเพราะหน ยอมเป อมเปนผลใหหน หน นั นันระงั นระงับส บส   นไปเพราะหน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกัน 1.

10.1 หกกลบลบหน ั   

การหักกลบลบหน กกลบลบหน กระท กระทาไดเม ไดเม อบ อบคคลสองคนต คคลสองคนตางเป างเปนเจาหน เจาหน ล ลกหน ก หน ซ   งกั งกันและกั นและกัน ในมล หน สองรายซ สองรายซ   งถ งถงก ง กาหนดช าระ าระ โดยฝ โดยฝ ายท ตองการให  ม มการหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน แสดงเจตนาเพ แสดงเจตนาเพ ยงฝ ยงฝ าย เดยวไปยั ยวไปยังค กรณ กรณ โดยไม  โดยไมจ จ  า ตองได ตองไดรัรับความย บความยนยอมจากอ นยอมจากอกฝ กฝ ายนัน 2. การหักกลบลบหน กกลบลบหน อาจกระท อาจกระทาไมได ไดแม  จะเขาหลั จะเข  าหลักเกณฑ กเกณฑทั ท ัวไปของการหั วไปของการหักกลบลบหน กกลบลบหน  เน องจากม องจากมกรณ กรณท ท กฎหมายบั กฎหมายบัญญัต ญั ตห ามไวหลายกรณ ามไว  หลายกรณดวยกั วยกั  น 3. การหักกลบลบหน กกลบลบหน ม มผลท ผลทาใหหน ใหหน ระงั ระงับไปเท บไปเทาส าส วนท วนท ตรงกั ตรงกันในม นในมลหน  1.

หลกเกณฑ กั เกณฑและว และวธการในการหั ก  ารในการหักกลบลบหน กกลบลบหน    การหักกลบลบหน กกลบลบหน ม มลั ลักษณะทั กษณะทั วไปและว วไปและวธธการท การท จะตองพ จ ะตองพจารณาอย จารณาอยางไรบาง างไรบาง อธบาย บาย และ เหตใดจ ใดจงม งมการหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน กักันไดแม น ไดแมจะเป จะเป   นการขนใจค นใจค กรณ กรณอ อกฝ กฝ ายหน ง สรปหลั ปหลักเกณฑ กเกณฑท ท จะตองพ จ ะตองพจารณาค จารณาคอ (มาตรา 341 342 343) 1) เปนกรณท ท บ บคคล คคล 2 คน มความผ ความผกพั กพันเป นเปนเจาหน เจาหน ล ลกหน ก หน ซ   งกั งกันและกั นในหน นในหน สองราย สองราย และหน ดั ดังกล งกลาวนั าวนันฟ นฟองรองบั งรองบังคับกั บกันไดตามกฎหมาย น ไดตามกฎหมาย 2) หน ทั ทังสองรายนั งสองรายนันม นมวัวัตถเป เป นอยางเด างเดยวกั ยวกัน 3) หน ทั ทังสองรายนั งสองรายนันต นตางถ างถงก งกาหนดช าระในเวลาท าระในเวลาท ม มการขอหั ก ารขอหักกลบลบหน กกลบลบหน  4) สภาพแหงหน งหน เป เปดช องใหกระท อ งใหกระทาได วธธหั หักกลบลบหน กกลบลบหน ค คอ (1) ผขอหั  กกลบลบหน กกลบลบหน แสดงเจตนาฝ แสดงเจตนาฝ ายเดยวต ยวตอค อค กรณ กรณอ อกฝ กฝ ายหน ง โดยไมจ จ  า ตองได ตองไดรัรับ    นไป ความยนยอมจากค นยอมจากค กรณ กรณอ อกฝ กฝ ายหน งนั งนัน เพราะเปนวธธการท การท จะท จะทาใหหน ใหหน ระงั ระงับส บส   นไป ค กรณ กรณหมด ความผกพั กพัน กฎหมายจงบั งบัญญัต ญั ตให ใ หกระท  าไดโดยไม ไดโดยไมจจาเปนตองให ตองใหค ค กรณ กรณอ อกฝ กฝ ายหน งย งยนยอม น ยอม ทังน งน  การแสดงเจตนาขอหักกลบลบหน กกลบลบหน ก ก  ตองเป  องเป นไปตามหลักเร กเร องการแสดงเจตนาในลั องการแสดงเจตนาในลั กษณะน กษณะนตกรรม ก รรม ดวย  (2) การแสดงเจตนาหักกลบลบหน กกลบลบหน จะม จะมเง เง อนไขหร อนไขหรอเง อเง อนเวลาไม อนเวลาไมได ได  (3) การหักกลบลบหน กกลบลบหน กระท กระทาได แมสถานท   ซ   งจะตองช ง จะตองช าระหน าระหน ทั ทังสองรายจะต งสองรายจะตางกั างกัน แต   ยหายใหแก   ยหายอย ฝ ายท ขอหั ขอหักกลบลบหน กกลบลบหน ตองใช    คาเส าเส   ยหายใหแกอ อกฝ กฝ ายหน งหากเก งหากเกดความเส ดความเส   ยหายอยางใดๆ างใดๆ ข น 10.1.1

มาตรา 341 ถาบ  คคลสองคนต คคลสองคนตางม างมความผ ความผกพั กพันซ นซ   งกั งกันและกั นและกันโดย นโดย มลหน ลหน อัอันม นมวัวัตถ ตถเป เปนอยาง าง เดยวกั ยวกัน และหน ทั ทังสองรายนั ง สองรายนันถ นถงก งกาหนด าหนด จะช าระไซ าระไซรร  ทานว านวาล าลกหน กหน ฝ ายใดฝ ายใดฝ ายหน ง ยอมจะหล อมจะหลดพ ดพนจาก  หน  ของ ของตนด ตนดวยหั  กกลบลบกั กกลบลบกันไดเพ น ไดเพยงเท ยงเทาจ าจานวนท านวนท ตรงกั ตรงกันในม นในมลหน ลหน ทั ทังสอง ง สอง ฝฝ ายนัน เวนแต  สภาพแห สภาพแหงหน งหน  ฝ ายหน งจะไม งจะไมเป เปดช องใหหั องใหหักกลบลบกั กกลบลบกันได น ได บทบัญญั ญญัต ตดั ด ังกล งกลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับ หากเป หากเป น การขัดกั ดกับเจตนาอั บเจตนาอันค นค กรณ กรณได ได  แสดง แส ดงไว ไว  แต แตเจตนาเช เจตนาเช นน นน ท ทานหามม า นหามมให ให ยกข   นเป นเปนขอต  อส อส  บคคลภายนอกผ คคลภายนอกผกระท  าการโดยสจร าการโดยส จรต มาตรา 342 หักกลบลบหน กกลบลบหน นั นัน  ท าไดด า ไดดวยค   กรณ กรณฝ ายหน งแสดง งแสดง เจตนาแกอ อกฝ ก ฝ ายหน ง การแสดง    นส เจตนาเช นน นน ท ทานว า นวาจะม าจะมเง เง อนไขหร อนไขหรอ เง อนเวลาเร อนเวลาเร มต มตนหร  อเวลาส อเวลาส   นสดอ ดอกด กดวยห วยหาได  าไดไม  การแสดงเจตนาดั งกล งกลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานว านวาม ามผลยอนหลั ผ ลยอนหลัง ข นไปจนถ นไปจนถงเวลาซ งเวลาซ   งหน งหน ทั ทังสอง ง สอง ฝ ายนันจะอาจหั น จะอาจหักกลบลบกั กกลบลบกันไดเป น ไดเปน ครังแรก ง แรก    งจะต มาตรา 343 การหักกลบลบหน กกลบลบหน นั นัน ถ ถงแมว ง แมวาสถานท าสถานท ซ   ง จะตอง  ช าระหน าระหน ทั ทังสองจะต ง สองจะตางกั างกัน กหั หักกั กกัน   ยหายใหแก   ยหายอย ได  แตฝ าย ายผ ผขอหั  กหน กหน จะตองใช จ ะตองใช   คาเส าเส   ยหายใหแกอ อกฝ ก ฝ ายหน ง เพ อความเส อความเส   ยหายอยางหน างหน งอย งอยางใด างใด อัน เกดแต ดแตการนั การนัน สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

51

กรณท ห  กกลบลบหน กั กลบลบหน   กนไม นั ไม ได   ังเขป ขอห  ามม  ให ใหม การหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน ม มก ก  กรณ กรณ อยางไรบาง างไรบาง อธบายพอเป บายพอเป นส  ั งเขป จากมาตรา 341 และมาตรา 344 -347 สรปไดค ป ไดคอ จะหักลบกลบหน กลบกลบหน กักันไม นไมได ไดถ า 1) สภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหกระท อ งใหกระทาได 2) ค กรณ กรณแสดงเจตนาไม แสดงเจตนาไม ให ใหม การหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน    ทธ      ทธ 3) ส ทธเร เ รยกรองนั ย กรองนันเป น  เปนส   ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ยัยังม งมขอต  อส อส   4) หน นั นันเก น  เกดจากการอั ดจากการอันม นมชอบดวยกฎหมาย ช อบดวยกฎหมาย   ทธ       ังย 5) หากเปนส ทธเร เ รยกรองท ย กรองท ศาลส ศาลส  ั งยดไม ดไมได ไดก ขอหักกลบลบหน กกลบลบหน ไม ไมได ได     งศาลส    ังห   ั 6) เปนกรณซ งศาลส งหามล  กหน กหน ใช ใช  เงนแก นแกล ลกหน ก หน แล แลว 10.1.2

มาตรา 341 ถาบ  คคลสองคนต คคลสองคนตางม างมความผ ความผกพั กพันซ นซ   งกั งกันและกั นและกันโดย นโดย มลหน ลหน อัอันม นมวัวัตถ ตถเป เปนอยาง าง เดยวกั ยวกัน และหน ทั ทังสองรายนั ง สองรายนันถ นถงก ง กาหนด าหนด จะช าระไซ าระไซรร  ทานว านวาล าลกหน กหน ฝ ายใดฝ ายใดฝ ายหน ง ยอมจะหล อมจะหลดพ ดพนจาก  หน  ของ ของตนด ตนดวยหั  กกลบลบกั กกลบลบกันไดเพ น ไดเพยงเท ยงเทาจ าจานวนท านวนท ตรงกั ตรงกันในม นในมลหน ลหน ทั ทังสอง ง สอง ฝฝ ายนัน เวนแต  สภาพแห สภาพแหงหน งหน  ฝ ายหน งจะไม งจะไมเป เปดช องใหหั องใหหักกลบลบกั กกลบลบกันได น ได บทบัญญั ญญัต ตดั ด ังกล งกลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนน อนน  ทานม านมให ใหใช    บังคั งคับ หากเป หากเป น การขัดกั ดกับเจตนาอั บเจตนาอันค นค กรณ กรณได ได  แสดง แส ดงไว ไว  แต แตเจตนาเช เจตนาเช นน นน ท ทานหามม า นหามมให ให ยกข   นเป นเปนขอต  อส อส  บคคลภายนอกผ คคลภายนอกผกระท  าการโดยสจร าการโดยส จรต   ทธ   ทธ มาตรา 344 ส   ทธเร เรยกรองใดยั ย กรองใดยังม งมขอต  อส อส  อย  ส   ทธเร เรยกรองนั ย กรองนัน ทานว านวาหาอาจจะเอามาหั าหาอาจจะเอามาหักกลบ กกลบ    ทธ ลบหน ได ไดไม  อน ง อายความย ความยอมไม อมไม ตัดรอนการหั ดรอนการหักกลบลบหน กกลบลบหน  แมส   ทธเร เรยกรองขาดอาย ย กรองขาดอายความแล ความแลว แตววา   ทธ   ทธ ในเวลาท อาจจะหั อาจจะหักกลบลบกั กกลบลบกับส บส   ทธเร เรยกรองฝ ย กรองฝ ายอ นไดนั น ไดนัน ส   ทธยัยังไม งไมขาด ขาด มาตรา 345 หน รายใดเก รายใดเกดแต ดแตการอั การอันม นมชอบดวยกฎหมายเป ช อบดวยกฎหมายเป นมล ทานหามม า นหามมให ใหล กหน กหน ถอเอา อ เอา ประโยชนแห แหงหน งหน รายนั รายนัน เพ อหั อหักกลบ กกลบ ลบหน กักับเจาหน บ เจาหน    ทธ    ังย   ทธ มาตรา 346 ส   ทธเร เรยกรองรายใด ย กรองรายใด ตามกฎหมาย ศาลจะส  ั งยด มได ได  ส   ทธเร เรยกรองรายนั ย กรองรายนันหา น หา อาจจะเอาไปหักกลบลบหน กกลบลบหน ได ไดไม     ังศาลหามม มาตรา 347 ลกหน กหน คนท คนท สามห สามหากไ ากได ดรั บค บคาส าส  ั งศาลหามมให ใหใช    เงน แลว แลว จะยกเอาหน ซ   งตนไดมา งตนไดมา ภายหลังแต งแตนั นันข นข นเป นเป นขอต  อส อส  เจาหน    ผท  ขอใหย ขอใหยดทรั ดทรัพย พยนั นัน  ทานว านวาหาอาจจ าหาอาจจะยกได ะยกไดไม 

ผลของการหักกลบลบหน   ผลของการหักกลบลบหน การหักกลบลบหน กกลบลบหน ท ทาใหเก ใหเกดผลทางกฎหมายอย ด ผลทางกฎหมายอยางไรบาง างไรบาง อธบาย บาย การหักกลบลบหน กกลบลบหน ม ม 4  4 ประการ อมการหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน แล แลว หน ของทั ของทังสองฝ งสองฝ ายก 1) ผลโดยตรงตามมาตรา 341 คอ เม อม    นไปเท ไดระงั  บส บส   นไปเทาส าส วนจ วนจานวนท ตรงกั ตรงกัน เช น ถาต  างเป างเปนเจาหน เจาหน ล ลกหน ก หน ดวยเง  น 100 บาทเทากั ากัน    นเช   งทั เม อม อมการหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน   กมผลท ผ  ลทาใหหน ใหหน ระงับไปโดยส บไปโดยส   นเช   งทังค งค  แตถาทั  งสองรายม งสองรายมจจานวนไม เทากั ากันเม นเม อม อมการหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน  ผลก   ผลกจะเป ะเป นไปตามมาตรา 341 ท ววาล าลกหน กหน ฝ ายใดฝ ายใดฝ ายหน งหล งหลดพ ดพน จากหน ของตนดวยหั ของตนดวยหักกลบลบกั กกลบลบกั นไดเพ น ไดเพยงท ยงท จจานวนท ตรงกั ตรงกัน 2) ผลของการหักกลบลบหน กกลบลบหน ยอนไปถ  งเวลาซ   งหน งเวลาซ งหน ทั ทังสองฝ งสองฝ ายนัน อาจจะหักกลบลบกั กกลบลบกั น ไดเป  นครังแรก งแรก มใช ใช ม มผลในวั ผลในวันแสดงเจตนา นแสดงเจตนา ตามหลักเกณฑ กเกณฑในมาตรา ในมาตรา 342 3) การหักกลบลบหน กกลบลบหน ในกรณ ในกรณท ท สถานท สถานท ซ   งจะตองช ง จะตองช าระหน าระหน ทั ทังสองนั งสองนันต นตางกั างกัน หากเปนผล   ยหายแก   ยหายใหแก ทาใหเก ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายแกอ อกฝ กฝ ายหน ง ฝฝ ายท ขอหั ขอหักกลบลบหน กกลบลบหน จะตองใช จ ะตองใช  คาเส าเส   ยหายใหแกฝ าย หน งนั งนัน ตามมาตรา 343 4) ในกรณท ท บ บคคลซ คคลซ   งต งตางเป างเปนเจาหน เจาหน และล และลกหน กหน ซ   งกั งกันและกั นและกันอย นอย ม มหน หน ท ท จะหั จะหักกลบลบหน กกลบลบหน  กันนั นนันอย นอย หลายราย หลายราย ปัญหาว าจะเอาหน าจะเอาหน รายใดมาหั รายใดมาหักกลบลบกั กกลบลบกันก นกอน อน นันม นมบั บัญญัต ญั ตไว ไ วในมาตรา  348 10.1.3

ก. เปนลกหน กหน เง เงนก น กของ  ข. อย  500 บาท กา หนดช าระในวั าระในวันท นท  2  2 มถถ นายน น  ายน 2520 ตอมา อมา    อส   นค วันท นท  10  10 กรกฎาคม ปป เด เดยวกั ยวกัน ข. เปนหน ค คาซ า ซ   อส   นคาจาก  ก. 300 บาท และยังไม ได ไดช  าระเร าระเร อยมา อยมา จนกระทั งวั งวันท  10   10 มถถนายน น  ายน 2521 ข. เรยกให ก ย กให ก.. ช าระหน าระหน เง เงนก น ก 500  บาท แกตน ตน ก. จะมทางขอ ทางขอ    อส   นค หักกลบลบหน กกลบลบหน กักับ ข. ในหน ค คาซ า ซ   อส   นคาซ     ง ข. มต ตอตนอย อ ตนอย ได ไดเพ  ยงใดหร ยงใดหรอไม อไม ตามอทาหรณ ทาหรณ ก.  ก. ขอหักกลบลบหน กกลบลบหน กักับ ข. ไดในจ  านวนหน ท ท ตรงกั ตรงกัน คอ 300 บาท และ ผลของการหักกลบลบหน กกลบลบหน ยอนหลั  งไปถงวั งไปถ งวันท  10  10 กรกฎาคม 2520 แปลงหน   ใหม ใหม 1. การแปลงหน ใหม ใหมม มสาระส สาระส าคั าคัญซ ญซ   งเป งเป นลักษณะเฉพาะของตั กษณะเฉพาะของตัวมั วมันเอง นเอง ซ   งแตกต งแตกตางจาก างจาก หลักเกณฑ กเกณฑในเร ในเร องความระงั องความระงั บหน บหน อ อ นๆ นๆ และหลักเกณฑ กเกณฑในลั ในลักษณะอ กษณะอ นท นท คล คลายคล  งกั งกัน 10.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

52

นัน 

2.

  ัญญาเปล    งซ การแปลงหน ใหม ใหมกระท กระทาไดโดยค ไดโดยค กรณ กรณตกลงท ตกลงทาส  ั ญญาเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเป นสาระส าคั าคัญในหน ญในหน 

   นไปโดยม ผลของการแปลงหน ใหม ใหมท ทาใหหน ใหหน เด เดมรวมทั ม รวมทังประกั งประกันของหน นของหน เด เดมระงั ม ระงับส บส   นไปโดยมหน หน ใหม ใหม เก เกดข ด ข นมาแทนผ น มาแทนผกพั กพันค นค กรณ กรณตอไป อไป 3.

บทนา การแปลงหน ใหม ใหมม มลั ลักษณะแตกต กษณะแตกตางจากเร างจากเร องต องตอไปน อไปน อย อยางไร ก. การช าระหน าระหน อย อยางอ นตามมาตรา นตามมาตรา 321   ทธ ข. การโอนส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง   ทธ ค. การรับช บช วงส วงส   ทธ  หลักเกณฑ กเกณฑตามมาตรา ตามมาตรา 321 306 และมาตรา 226 และ 229 10.2.1

มาตรา 321 ถาเจ าเจาหน  าหน ยอมรั ยอมรับการช บการช าระหน าระหน อย อยางอ างอ นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน ท ท ได ไ ดตกลงกั  น ไวทานว นไวท านวาหน าหน     นไป นันก นกเป เปนอันระงั นระงับส บส   นไป ถาเพ   อท อท จะท จะทาใหพอแก า ใหพอแกใจเจาหน ใ จเจาหน นั นัน ลกหน กหน รัรับภาระเป บภาระเปนหน อย อยางใด างใด อยางหน างหน งข งข นใหม นใหมต ตอเจาหน อ เจาหน    ัย ทานม   ั   ันน ไซร เม ไซร  เม อกรณ อกรณเป เปนท สงส สงส านมให ให  ส  ั นนษฐานว ษฐานวาล าลกหน กหน ได ไดก อหน อหน นั นันข นข นแทนการช นแทนการช าระหน าระหน    นค ถาช   าระหน าระหน ดวยอ วยออก  อก-ด -ดวยโอน-หร  อดวยสลั อด  กหลังตั กหลั งตั วเง วเงน หรอ ประทวนส   นคา ทานว านวาหน าหน นั นันจะ นจะ    นไปต   นค ระงับส บส   นไปตอเม อเม อตั อตั วเง วเงนหร นหรอประทวน อประทวน ส   นคานั  นได น ไดใช  เงนแลว น แลว   มาตรา 306 การโอนหน อัอันจะพ นจะพงต งตองช  าระแก าระแกเจ เจาหน   คนหน คนหน งโดย งโดย เฉพาะเจาะจงนัน ถาไม  ท ทาเป า เปน   อ ทานว หนังส งส   านวาไม าไมสมบ สมบรณ รณ อน งการ งการ โอนหน นั นันท นทานว านวาจะยกข าจะยกข นเป นเปนขอต  อส อส  ลกหน กหน หร หรอบ อบคคลภายนอ คคลภายนอกได กได  แตเม เม อไดบอกกล อ ไดบอกกลาวการโอนไปยั าวการโอนไปยังล งลกหน กหน  หรอล อลกหน กหน จะไดย จ ะไดยนยอ ยอมด มดวย  ในการโอนนัน คาบอกกล าบอกกลาวหร าวหรอ   อ ความยนยอมเช นยอมเช นว นวาน าน ท ทานว า นวาต าตองท  า เปนหนังส งส     ยแต ถาล  กหน กหน ท ทาใหพอแก า ใหพอแกใจผ ใจผโอนด โอนดวยการใช  วยการใช  เงน หรอด อดวยประการอ   น เส   ยแตก กอนไดรั อ นไดรับบอกกล บบอกกลาว าว หรอก อกอนไดตกลงให อ นไดตกลงใหโอ โอนไซ นไซรร ล  กหน กหน นั นัน กเป เปนอันหล นหลดพ ดพนจากหน      ทธ   ทธ มาตรา 226 บคคลผ คคลผรั บช บช วงส วงส   ทธของเจาหน ของเจาหน  ชอบท   ชอบท จะใช จะใช  ส   ทธ ทังหลายบรรดาท ง หลายบรรดาท เจ เจาหน   ม มอย อย โดย โดย มลหน ลหน  รวมทั  รวมทังประกั ง ประกันแห นแหงหน งหน นั นัน ไดในนามของตนเอง    นอั   นอ ช วงทรั วงทรัพย พย ไดแก  เอาทรั เอาทรัพย พยส   นอันหน นหน งเขาแทนท ง เขาแทนท ทรั ทรัพย พยส   นอก อันหน นหน งในฐานะน งในฐานะนต ตนั นัยอย ยอยาง าง   นอั เดยวกั ยวกันกั นกับทรั บทรัพย พยส   นอันก นกอน อน   ทธ มาตรา 229 การรับช บช วงส วงส   ทธยยอมม อมมข ข นด นดวยอ  านาจกฎหมายและย านาจกฎหมายและยอมส อมส าเร าเรจเป จเป นประโยชนแก แกบ บคคล คคล ดังจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน  ค  คอ   ทธ คคลซ   งเป งเปนเจาหน   อย อย เอง เอง และมาใช  หน ให ใหแก  เจ เจาหน   อ อก คนหน งผ งผม ส   ทธจะได จ ะไดรั บใช บใช  หน  (1) บคคลซ   ทธ   ทธ กอนตน อนตน เพราะเขามบ บรรมส ม ส   ทธ หร  หรอม อม ส  ส   ทธจจาน านา จานอง านอง    งอส   ังหาร   ั    อ ใช  ใหแก คคลผได  ไปซ     งอส งหารมทรั มทรัพย พยใด ใด และเอาเงนราคาค นราคาคาช าช    ผ ผรั บจ บจานองทรั านองทรัพย พย (2) บคคลผ นันเสร นเสรจไป จไป   ยด คคลผม ความผ ความผกพั กพันร นรวมกั วมกับผ บ ผอ  น หรอเพ อเพ อผ อ ผอ  นในอั นในอันจะตอง น จะตอง ใช  หน  มส วนไดเส วนไดเส   ยดวยใน  (3) บคคลผ การใช  หน นั นัน แล และเ ะเข ขาใช    หน นั นัน

หลกเกณฑ กั เกณฑของการแปลงหน ของการแปลงหน   ใหม ใหม หลักเกณฑ กเกณฑเก เก ยวกั ยวกับการแปลงหน บการแปลงหน ใหม ใหม ม  มสาระส สาระส าคั าคั ญอย ญอยางไรบาง างไรบาง อธบายและยกตั บายและยกตัวอย วอยาง าง 10.2.2

ประกอบ

หลักเกณฑ กเกณฑส าคัญตามมาตรา าคั ญตามมาตรา 349 -351

  ัญญาเปล   ั    งซ มาตรา 349 เม อค อค กรณ กรณท ท เก เ ก ยวของได ย วของไดท ทาส าส ญญาเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเปนสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน ไซร ไ ซร ทานว านวา    นไป หน นั นันเป นเปนอันระงั นระงับส บส   ไปด ดวยแปลงหน   ใหม ใหม ถาท  าหน าหน ม มเง เง อนไขใหกลายเป อนไขใหกลายเป นหน ปราศจากเง ปราศจากเง อนไขก อนไขกด ด เพ มเต มเตมเง มเง อนไขเข อนไขเขาในหน   อัอันปราศจาก นปราศจาก    งซ เง อนไขก อนไขกด ด เปล  เปล ยนเง ยนเง อนไขก อนไขกด ด ท   ทานถ านถอว อวาเป าเปนอันเปล นเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเปนสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน นั นัน  ถาแปลงหน   ใหม ใหมดวยเปล   ยนตั ยนตัวเจาหน ว เจาหน  ทานใหบั านใหบังคั งคับด บดวยบทบั  ญญัต ญญั ต ทังหลายแห ง หลายแหงประมวล งประมวล   ทธ    กฎหมายน ววาด าดวยโอนส  ทธเร เรยกรอง ย กรอง   ัญญาระหว มาตรา 350 แปลงหน ใหม ใหมดวยเปล   ยนตั ยนตัวล วลกหน กหน นั นัน จะทาเป าเปน ส  ั ญญาระหวางเจาหน า งเจาหน กักับล บลกหน กหน คน คน ใหมก กได ไ ด แต  จะท จะทาโดยข าโดยขนใจล นใจลกหน กหน  เด  เดมหาได ม หาไดไม    ยเพราะ มาตรา 351 ถาหน   อัอันจะพ นจะพงเก งเกดข ดข นเพราะแปลงหน นเพราะแปลงหน ใหม ใหมนั นันม นมได ไดเก  ด มข ข นก นกด ด ไดยกเล  กเส   กเส ยเพราะ มลแห ลแหงหน งหน ไม ไมชอบด ชอบดวยกฎหมาย  หรอ เพราะเหตอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งอั งอันม นมรรถ  งค งค กรณ กรณก กด ด  ทานว านวาหน าหน เด เดมนั มนัน ก    นไปไม ยังหาระงั งหาระงับส บส   นไปไม สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

53

ก. เป เป นหน  ข.   ข. อย  3,000 บาท แลวไม  ม มเง เ งนช นช าระ าระ จงตกลงกั งตกลงกับ ข. ดวยวาจาขายม ดวยวาจาขายมาให าให ข.  ข. 1 ตัว โดยเอาหน เง เงนก น ก 3,000   3,000 บาท เปนราคามา กรณน   เปนการแปลงหน ใหม ใหมท ท ม มผลสมบ ผลสมบรณ รณตาม กฎหมายหรอไม อไม    อขายถาไม   อและจด ตามอทาหรณ ทาหรณ หน ใหม ใหมคอการซ อ การซ   อ ขายถาไมเก เก ด เพราะไมได ไดท าเป เป นหนังส   อและจด   ทธ ทะเบยนต ยนตอพนั อพนักงานเจาหน กงานเจาหนาท าท ตามมาตรา ตามมาตรา 456 หน เง เงนก น กไม  ระงับ ข. ยังมส   ทธ ฟ ฟ  องรองใหช อ งใหช าระหน าระหน  เงนก น กอย      ังหาร   อ และจดทะเบยนต มาตรา 456 การซ   อขายอส อขายอส  ั งหารมทรั มทรัพย พย ถ  ถาม  ได ไดท าเป าเป นหนังส งส   ยนตอพนั อพนักงาน กงาน เจาหน าหนาท  าท ไซร ท ไ ซร ทานว านวาเป าเป นโมฆะวธธน น ให ใ ห  ใช ใช  ถงซ ง ซ   อขายเร อขายเรอก อกาปั าปั นหร หรอเร อ เรอม อมระวางตั ระวางตังแต ง แตหกตั หกตันข นข นไป นไป เรอกลไฟ อกลไฟ   ัตว หรอเร อเรอยนต อยนตม มระวางตั ระวางตังแต ง แตหาตั  นข นข นไป นไป ทังซ ง ซ   อขายแพและส อขายแพและส  ั ตวพาหนะ พาหนะ ดวย 

ผลของการแปลงหน   ใหม ใหม การแปลงหน ใหม ใหมท ทาใหเก ใหเกดผลในทางกฎหมายในหน  ด ผลในทางกฎหมายในหน นั นัน  แตกตางจากความระงับหน างจากความระงั บหน ใน ใน    กษามาแลว ประการอ นท นท ได ไดศ   กษามาแลว เช นการช นการช าระหน าระหน  การปลดหน   การปลดหน  การหั   การหักกลบลบหน กกลบลบหน อย อยางไร างไร อธบายให บายให เหตผลประกอบ ผลประกอบ หลักในมาตรา กในมาตรา 349 349 ซ  ซ   งม งมผลเก ผลเก ยวเน ยวเน องไปถ องไปถงมาตรา งมาตรา 352 การแปลงหน ใหม ใหมท ทาใหเก ใหเกดผลโดยตรงตามท  ด ผลโดยตรงตามท บั บัญญั ญญัตไว ไ วในมาตรา  349   วรรค 1 ซ   ง 349    ัดแจงว    นไปโดยม บัญญั ญญัตไว ไ วช  ั ด แจงวา หน เก เกาเป าเปนอันระงั นระงับส บส   นไปโดยมหน หน ใหม ใหมเข เขาผ  กพั กพันแทนท นแทนท  10.2.3

  ัญญาเปล   ั    งซ มาตรา 349 เม อค อค กรณ กรณท ท เก เ ก ยวของได ย วของไดท ทาส าส ญญาเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเปนสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน ไซร ไ ซร ทานว านวา    นไป หน นั นันเป นเป นอันระงั นระงับส บส   ไปด ดวยแปลงหน   ใหม ใหม ถาท  าหน าหน ม มเง เง อนไขใหกลายเป อนไขใหกลายเป นหน ปราศจากเง ปราศจากเง อนไขก อนไขกด ด เพ มเต มเตมเง มเง อนไขเข อนไขเขาในหน   อัอันปราศจาก นปราศจาก    งซ เง อนไขก อนไขกด ด เปล  เปล ยนเง ยนเง อนไขก อนไขกด ด ท   ทานถ านถอว อวาเป าเปนอันเปล นเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเปนสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน นั นัน ถาแปลงหน   ใหม ใหมดวยเปล   ยนตั ยนตัวเจาหน ว เจาหน  ทานใหบั านใหบังคั งคับด บดวยบทบั  ญญัต ญญั ตทั ทังหลายแห ง หลายแหงประมวล งประมวล   ทธ    กฎหมายน ววาด าดวยโอนส  ทธเร เรยกรอง ย กรอง   ัญญาระหว   ั มาตรา 350 แปลงหน ใหม ใหมดวยเปล   ยนตั ยนตัวล วลกหน กหน นั นัน จะทาเป าเป นส ญญาระหวางเจาหน างเจาหน กักับล บลกหน กหน คน คน ใหมก กได ไ ด แต  จะท จะทาโดยข าโดยขนใจล นใจลกหน กหน  เด  เดมหาได ม หาไดไม    ยเพราะ มาตรา 351 ถาหน   อัอันจะพ นจะพงเก งเกดข ดข นเพราะแปลงหน นเพราะแปลงหน ใหม ใหมนั นันม นมได ไดเก  ด มข ข นก นกด ด ไดยกเล  กเส   กเส ยเพราะ มลแห ลแหงหน งหน ไม ไมชอบด ชอบดวยกฎหมาย  หรอ เพราะเหตอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งอั งอันม นมรรถ  งค งค กรณ กรณก กด ด  ทานว านวาหน าหน เด เดมนั มนัน ก    นไปไม ยังหาระงั งหาระงับส บส   นไปไม   ทธ มาตรา 352 ค กรณ กรณในการแปลงหน ในการแปลงหน ใหม ใหมอาจโอนส อาจโอนส   ทธจจาน า นาหรอ จานองท านองท ได ไดให  ไว  เป  นประกันหน นหน  เดมนั มนันไปเป นไปเป นประกันหน นหน รายใหม รายใหมได ได  เพยงเท ยงเทาท าท เป เปนประกันวั นวัตถ ตถแห แหงหน งหน เด เดม แตหลั หลักประกั กประกันเช นเช นว นวาน าน  ถา บคคลภายนอกเป คคลภายนอกเปนผให  ไว  ไซร ไซร ท   ทานว านวาจ าจาต าตองได องไดรั  รับความย บความยนยอม นยอม ของบคคลภายนอกนั คคลภายนอกนันด นดวยจ  งโอน งโอนได ได  10.3 หน หน   เกล เ กล อนกล อนกลนก นกนั

  ทธ หน โดยทั โดยทั วๆ วๆ ไปอาจเกล อนกล อนกลนกั นกันไดถ น ไดถาส     ทธและความรั แ ละความรับผ บผดในหน ด ในหน รายใดรายหน รายใดรายหน ง มาตก อย ในบ ในบคคลคนเด คคลคนเดยวกั ยวกัน    นไปตลอดถ หน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไปในบคคลคนเด คคลคนเดยวกั ยวกัน มผลท ผลทาใหหน หน นั นันระงั นระงับส บส   นไปตลอดถงหน งหน  2. การท หน อปกรณ ปกรณดวย     นไปเพราะเหต กรณท ท บ บคคลจะอางว คคลจะอางวาหน าหน ระงั ระงับส บส   นไปเพราะเหตท ท ม มการเกล ก ารเกล อนกล อนกลนกั นกันไม นไมได ได  หากหน นั นัน 3. มกรณ   ทธ ตกไปอย บั บังคั งคับแห บแหงส   ทธของบ ข องบคคลภายนอก คคลภายนอก หรอเม อเม อม อมการสลั การสลักหลั กหลังตั งตั วเง วเงนกลั นกลับค บคนตามขอบั นตามขอบัญญัต ญั ต  ในเร องตั องตั วเง วเงน 1.

หลกเกณฑ กั เกณฑในเร ในเร องหน องหน   เกล เกล อนกล อนกลนก นกนั ผลของการท หน หน  เกล เ กล อนกล อนกลนกั นกนั การท หน หน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไดม มหลั ห  ลักเกณฑ กเกณฑอย อยางไร างไร และท และทาให ใหเก เก  ดผลอย ด ผลอยางไร างไร อธบาย บาย หลักเกณฑ กเกณฑตาม ตาม มาตรา 353 10.3.1 10.3.2

  ทธ มาตรา 353 ถาส     ทธและความรั และความรับผ บผดในหน ดในหน รายใดตกอย รายใดตกอย แก แกบ บคคล คคล คนเดยวกั ยวกัน ทานว านวาหน าหน รายนั รายนัน    นไป   ทธ เปนอันระงั นระงับส บส   นไป เวนแต  เม อหน อหน นั นันตกไปอย น ตกไปอย ในบั ในบังคั งคับแห บแหงส งส   ทธของบ ของบคคลภายนอก คคลภายนอก หรอเม อเม อสลั อสลักหลั กหลังตั งตั ว เงนกลั นกลับค บคนตามความใน น ตามความใน มาตรา 917 วรรค 3    ังจ    ังก   ั มาตรา 917 อันตั นตั วแลกเง วแลกเงนท นทกฉบั กฉบับ ถงแมว ง แมวาจะม าจะมใช ใช ส  ั งจายใหแก ายใหแก บ  บ คคลเพ ค  คลเพ อเขาส อเขาส งกตาม ตาม ทานว านวา ยอมโอนให อมโอนใหกั นไดด น ไดดวยสลั  กหลังและส กหลั งและส งมอบ งมอบ     ังจ เม อผ อ ผส  ั งจายเข ายเขยนลงใน ยนลงในด ดานหน านหนาแห  าแหงตั งตั วแลกเง วแลกเงนว นวา" เปล ยนม ยนมอไม อไมได ได" ดั งน งน ก กด ด  หรอเข อเขยนค ยนคาอ าอ น สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

54

อันไดความเป น ไดความเปนทานองเช านองเช นเด นเดยวกั ยวกันนั นนันก น กด ด ทานว านวาตั าตั วเง วเงนนั นนันย น ยอมจะโอน อมจะโอนให ใหกั นไดแต น ไดแตโดยร โดยรปการและ ปการและด ดวยผล  อยางการ างการ โอนสามัญ อน ง ตั วเง วเงนจะสลั นจะสลักหลั กหลังใหแก ง ใหแกผ ผจ ายก ายกได ได  ไมววาผ า ผจ ายจะไ ายจะได ดรั บรองตั บรองตั ว นันหร นหรอไม อไม หรอจะสลั อจะสลักหลั กหลัง     ังจ   ัญญาฝ ใหแก  ผ ผส  ั งจาย าย หรอใหแก อ ใหแกค ค ส  ั ญญาฝ ายใด แห แหงตั งตั วเง วเงนนั นนันก น  กได ได  ส วนบ วนบคคลทั คคลทังหลายเหล ง หลายเหลาน าน ก กยย อมจะสลั อมจะสลักหลั กหลัง ตั วเง วเงน นันต น ตอไปอ อไปอกได ก ได

ก. เป เป นหน  ข.  ข. โดยม ค.  ค. เปนผค  าประกัน ตอมา อมา ข. ตายโดย ตายโดย ค. ค. ไดรั บมรดกของ บมรดกของ ข. แต   ทธ เพยงผ ยงผเด เด  ย ว ถา ค. จะใช  ส   ทธในฐานะเป ใ นฐานะเป นทายาทของ นทายาทของ ข. ฟ ฟ อง อง ก. ใหช  าระหน าระหน รายน รายน  จะกระท  จะกระทาได  หรอไม อไม กรณตามอ ตามอทาหรณ ทาหรณ  ค. ฟอง ก. ใหช ใหช าระหน าระหน ได ได  กรณน น เป เ ป นเร องหน องหน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันเฉพาะ นเฉพาะ หน อ อปกรณ ปกรณซ   งกระทบถ งกระทบถงหน งหน ประธาน ประธาน หน ประธานยั ประธานยั งไม งไมระงับ กรณท หน ห  น  เกล เ กล อนกล อนกลนก นกนไม ั  ได มกรณ กรณใดบางท ใ ดบางท หน หน ไม ไมระงั ระงับเพราะเหต บเพราะเหตท ท จะอางท จ ะอางท หน หน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไม นไมได ได  ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ อางตา างตามมาตรา  มมาตรา 353 ตอนท ตอนทาย  ซ   งม งมอย อย  2 กรณ ค  คอ   ทธ 1) เม อหน อหน นั นันตกอย น  ตกอย ในบั ในบังคั งคับแห บแหงส งส   ทธของบ ข องบคคลภายนอก 2) เม อสลั อสลักหลั กหลังตั งตั วเง วเงนกลั นกลับค บคนตามความใน นตามความใน มาตรา 917 วรรค 3 10.3.3

อธบายและ อธ บ ายและ

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  10  10 กกลบลบหน จะกระท จะกระทาม ามได ได  ถา (ก) ค กรณ กรณตกลงกั ตกลงกันไวไม น ไวไมให ใหม การหั การหักกลบลบหน กกลบลบหน  (ข)   (ข) หน ท ท จะ จ ะ 1. การหักกลบลบหน ขอใหม ขอให มการหั การหักกลบลบกั กกลบลบกับหน บหน อ อกรายหน ก รายหน งนั งนันเป น เปนหน ละเม ละเมด (ค) สภาพแหงหน งหน ไม ไมเป เปดช องใหหั องใหหักกลบลบหน กกลบลบหน  ได  กกลบลบหน ม มผลตั ผ  ลตังแต ง แต เวลาท หน หน ทั ทังสองฝ ง สองฝ ายจะหักกลบลบกั กกลบลบกันไดเป น ไดเป นครังแรก ง แรก 2. การหักกลบลบหน   ัญญาระหว    งซ ใหม เปนส  ั ญญาระหวางค างค กรณ กรณท เก เ ก ยวของเปล ย วของเปล ยนส ยนส   งซ   งเป งเป นสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน  เพ อ 3. การแปลงหน ใหม เลกหร กหรอระงั อระงับหน บหน เด เดมแลวก ม แลวกอหน อหน ใหม ใหมข ข นมาแทน น มาแทน    งซ ยนส   งซ   งเป งเปนสาระส าคั าคัญแห ญแหงหน งหน ในการแปลงหน ในการแปลงหน ใหม ใหมเช เช น เปล ยนหน ยนหน เง เงนก น กเป  นขายฝาก 4. การเปล ยนส ท ด ด น   ัญญากั   ั ยนแปลงหน ใหม ใหมโดยเปล ยนตั ยนตัวล วลกหน กหน  กระท   กระทาไดโดย า ไดโดย เจาหน   ท ทาส า ส ญญากับล บลกหน กหน คนใหม คนใหมได ได  5. การเปล ยนแปลงหน   ัญญาดวย เลยโดยลกหน กหน คนเด คนเดมไม มไมตอง องเข  เขาไปเก   ยวของในการท ย วของในการทาส าส  ั ญ ญาดวย แตจะท จะทาโดยข าโดยขนใจล นใจลกหน กหน เด เดมไม มไมได ได     หน หน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไดแก น ไดแกกรณ กรณดั ดังต งตอไปน อไปน  ดาเป าเป นหน แดง แดง แดงตาย ดาไดรั า ไดรับมรดกจากแดงแต บมรดกจากแดงแต 6. การท   ทธ เพยงผ ยงผเด  ยว ยว ดาจ าจงกลั งกลับมาเป บมาเปนเจาหน   ตนเองในฐานะทายาทผ ตนเองในฐานะทายาทผม ส   ทธรัรับช บช าระหน าระหน ของแดง ของแดง    นไปโดนส    นเช   งทั หน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันม นมผลท ผลทาให า ให หน นั นันระงั นระงับส บส   นไปโดนส   นเช   งทังหน ง หน ประธานและหน ประธานและหน อ อปกรณ ป  กรณ 7. การท หน   ทธ ตอไปน อไปน บ บคคลจะยกข คคลจะยกขออ  างว  าหน าหน เกล เกล อนกล อนกลนกั นกันไม นไมได ได  เม อหน อหน นั นันตกอย นตกอย ในบั ในบังคั งคับแห บแหงส งส   ทธ 8. ในกรณต ของบคคลภายนอก คคลภายนอก

หนวยท วยท   11 ความรับผ บผดเพ ดเพ อละเม อละเมดในการกระท ดในการกระทาของตนเอง าของตนเอง ความรับผ บผ ดเพ ด เพ อละเม อละเมดของบ ดของบคคลในการกระท คคลในการกระทาของตน ตองม  การกระท การกระทาโดยจงใจหรอ   ยหายแก   ยหายนั ประมาทเลนเล นเลอ โดยผดกฎหมายและม ดกฎหมายและมความเส ความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น และความเส   ยหายนันเป นเป นผล   ยหาย มาจากการกระทาของผกระท  าความเส   ยหาย 2. ผเยาว  และบ และบคคลว คคลวกลจร กลจรตอาจกระท ตอาจกระทาละเมดและม ดและมความรั ความรับผ บผดได ด ได ซ   งแลวแต ง แลวแตขอเท  จจรงเป งเปน กรณไป ไป 3. การกลาวหร าวหรอไขข อไขขาวแพร าวแพรหลายซ   งข งขอความอั  นฝ นฝ าฝ าฝ นความจร นความจรงและการร งและการรวมกั วมกันกระท นกระทาละเมด กเปนความรับผ บผดของบ ด ของบคคลในการกระท คคลในการกระทาของตนเอง 1.

ลกษณะทั ั  วไปของความรับผ วไปของความรับผดของบ ด ของบคคลในการกระท คคลในการกระทาของตนเอง าของตนเอง    กในความเคล 1. การกระทาหมายถงความเคล หมายถงความเคล อนไหวของบ อนไหวของบคคลโดยรส   กในความเคล อนไหวของตน อนไหวของตน หมายถงการงดเวนหร งการงดเวนหรอละเวนไม อละเวนไมกระท กระทาการตามหนาท าท ท ท ตองกระท  า 11.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

และ

55

  ยหายท จงใจ หมายถงการกระท งการกระทาโดยรส  าน านกถ กถงผลเส ง ผลเส   ยหายท จะเก จะเกดจากการกระท ดจากการกระทาของตน ประมาทเลนเล นเลอ หมายถงไม งไมจงใจ จงใจ แตไม ไมใช ใช  ความระมัดระวังตามควรท  ตามควรท จะใช จะใช  รวมถงใน งใน ลักษณะท กษณะท บ บคคลผ คคลผม ความระมั ความระมัดระวั ดระวังจะไม งจะไมกระท กระทาดวย ดวย 4. การกระทาโดยผดกฎหมายม ดกฎหมายมความหมายกวาง ความหมายกวาง มใช ใช หมายแต หมายแตเพ เพยงฝ ยงฝ าฝ าฝ นกฎหมายท นกฎหมายท บั บัญญั ญญัต    ัดแจง   ทธ ไวโดยช    ั ด แจง แตหมายรวมถงการกระท หมายรวมถงการกระทาโดยไมม มส   ทธหร ห  รอขอแกตั อขอแกตัวตามกฎหมาย วตามกฎหมาย      ยหายแก   ยหายท   ทธ 5. ความเส ยหายแกผ ผอ    น หมายถ หมายถงความเส ง ความเส   ยหายท เก เกดแก ด แกส   ทธของบ ข องบคคลอ คคลอ น      ยหายอั 6. ความเส ยหายอันเป นเป นผลมาจากการกระทาความเส  ยหายนั ยหายนัน ตามกฎหมายไทยเหนวาควรใช าควรใช   ทฤษฎความเท ความเทากั ากันแห นแหงเหต งเหต หรอทฤษฎ อทฤษฎเง เง อนไขบั อนไขบังคับ แตศาลอาจใหจ ศาลอาจใหจาเลยรับผ ดทั ดทังหมดหร งหมดหรอแต อแต   ยเลยก เพยงบางส ยงบางส วนหร วนหรอยกเว อยกเวนความผ นความผดเส ดเส   ยเลยกได 2. 3.

ความหมายของการกระทา ความเคล อนไหวของบ อนไหวของบคคลในเวลาหลับ คลในเวลาหลั บ ถ ถอว อ วาเป าเปนการกระทาหรอไม อไม ความเคล อนไหวของบ อนไหวของบคคลในเวลาหลับ คลในเวลาหลั บ ไมถถอว อ วาเป าเป นการ นการกระท กระทา เพรา เ พราะแม ะแมว าจะมความ ความ เคล อนไหวในอ อนไหวในอรรยาบถ ย าบถ แตก กถอไม อ ไมได ไดว าบ าบคคลท คคลท หลั หลับร บ รส  าน านกในความเคล กในความเคล อนไหวในอ อนไหวในอรรยาบถของตน ย าบถของตน 11.1.1

ท เร เรยกว ยกวา  “การกระทา ”  นั  นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอยางไร างไร การกระทาหมายถงความเคล หมายถงความเคล อนไหวในอ อนไหวในอรรยาบถโดยร ยาบถโดยรส  าน านกในความเคล กในความเคล อนไหวนั อนไหวนัน หรอไม อไม

ความเคล อนไหวของผ อนไหวของผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรต

จะถอว อวาเป เป นการกระท นการกระทาไดเสมอไป 

ความเคล อนไหวของผ อนไหวของผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรต จะถอว อวาเปนการกระทาไมได ไดเสมอไป  ถา ถา ผเยาว  หร หรอบ อบคคลวกลจร กลจรตร ตรส  าน านกในความเคล ก ในความเคล อนไหวในอ อนไหวในอรรยาบถของตน ย าบถของตน กเปป นการกระ นการกระท ทา ถ าไม  รร  ส าน านกก กกไมเป เป น ซ   งเป งเป นป นปััญหาข อเท  จจรงแต งแตละเร ละเร องๆ องๆ ไป การงดเวนไม การงดเวนไมกระท กระทา จะเปนการกระทาเสมอไปหรอไม อไม การงดเวนไม การงดเว นไมกระท กระทา ไมเป เป นการกระทาเสมอไป ท จะถ จะถอว อวาเป าเป นการกระท นการกระทาตองเป  นการงด   ัญญาหร เวนไม  กระท กระทาการท ม มหน ห  นาท   ตองกระท  า หนาท หนาท น น อาจเก อ าจเกดจากกฎหมายก ดจากกฎหมายกได  หรอเก อเกดจากส ดจากส  ั ญญาหรอ   ัมพั   ยหายก ความส  ั มพันธ นธทางขอเท ท างขอเทจจรงท งท ม มอย อ ย ระหวางผ า งผงดเว งดเวนกั  นกับผ บ ผเส     ยหายกได หรอเป อเปนผลมาจากฐานะทาง ขอเท  จจรงซ งซ   งผ ง ผงดเวนได ง ดเวนไดก กอข อข นก น กได   ัญญาอั   ยหายแก ใหยกตั  วอย วอยางการงดเวนไม างการงดเวนไมกระท กระทาตามส  ั ญญาอันม นมผลเส ผลเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น ตัวอย วอยางตามเอกสารการสอนน  างตามเอกสารการสอนน  มา  มา 2 ตัวอย วอยาง าง

นอกจาก

  ัมพั ยกตัวอย วอยางการงดเวนไม างการงดเวนไมกระท กระทาตามหนาท ตามหนาท อัอันเก นเกดจากความส ดจากความส  ั มพันธ นธทางขอเท ท างขอเทจจรง การกระทาโดยจงใจหร าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ความเขาใจผ ความเขาใจผดในขอเท ด ในขอเทจจรง จะถอว อวาเป าเป นจงใจได นจงใจไดหร  อไม อไม ก. เหนรมของ มของ ข. วางไวบน วางไวบน โตะท ะทางานของตน คดว ดวาเป าเป นรมของตนท มของตนท หายไปแลวและได หายไปแลวและไดค คนมาแลว น มาแลว เพราะมลั ลักษณะเหม กษณะเหมอนกั อนกัน ทกอย กอยาง าง จงหย งหยบเอาไปเป บเอาไปเปนของตน ดังน งน  ก.  ก. ได ไดกระท  าตอ ข. โดยจงใจหรอไม อไม   ยหายแก จงใจหมายถงความร งความรส  าน านกว ก วาจะเก าจะเกดผลเส ดผลเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นจากการกระท นจากการกระทาของตน ฉะนั น ความเขาใจผ ความเข าใจผดในขอเท ด ในขอเทจจรงจะถ งจะถอว อวาเป าเป นจงใ นจงใจหาได จหาไดไม  ท   ก. คดว ดวารมของ มของ ข. เป เป นของตน จงม งมความเขาใจผ ความเขาใจผดในขอเท ด ในขอเทจจรง ก. มได ไดกระท  าตอ ข. โดยจงใจ หรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ 11.1.2

แมวของ จ. เขามาลั เขามาลักอาหารก กอาหารกนในครั นในครัว จ. เหนเขา เขา จงเอาไมไล งเอาไมไลต ตบั บ  ังเอ งเอญไม ญ ไมพลาดไปถ พลาดไปถก   รษะของ ศ   รษะของ ส. เพ อนบานของ อ นบานของ จ. ท มาหาและโผล มาหาและโผลเข เขามาทางประต  ครั ครัวพอด  โดยท   จ. ไมทั ทันเห นเหน ดังน งน  จ.  จ. กระทาตอ ส. โดยจงใจหร โดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอหร อหรอไม อไม   ยหายท ก. มได ไดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอข อขอ ข. แตเป เป นความเส   ยหายท เก เก ดแต ด แตเหต เหต   ัย สดว ดวส  ั สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

56

การกระทาโดยผ าโดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย ท ววา  “โดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย ”  ตามมาตรา  ตามมาตรา 420 นั น เขาใจว  าอย าอยางไร างไร คาว าวา  “โดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย ”   ตามมาตรา 420 มความหมายแต ความหมายแตเพ เพยงว ยงวา  “มชอบดวย ช อบดวย   ทธ กฎหมาย”  ดังเช งเช นท นท บั บัญญั ญญัตไว ไ วในมาตรา  421 เทานั านัน ถาได าไดกระท  กระทาโดยไมม มส     ทธหร ห  รอข อขอแก อแกตั  ตัวตาม วตาม กฎหมายใหท กฎหมายให ทาแลว แลว กถอว อ วาเป าเปนการกระทาโดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย 11.1.3

  ยหายถ มาตรา 420 ผใดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ นโดยผ นโดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ทธ   ยหายแก มาตรา 421 การใช  ส   ทธซ   งม งมแต แตจะใหเก จะใหเกดเส ดเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นนั นนัน  ทานว านวาเป าเปนการอันม นมชอบด ชอบดวย  กฎหมาย

  ทธ   ยหายแก ท ววา  “การใช  ส   ทธซ     งม งมแต แตจะใหเก จ ะใหเกดความเส ด ความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น”  นั  นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร   ยหายม   ทธ   ยก   ทธ หมายถงกรณ งกรณท ท ผ ผท าความเส   ยหายมส   ทธตามกฎหมายเส ต ามกฎหมายเส   ยกอน อน มใช ใช กระท กระทาโดยไม ม มส     ทธ    ทธ หรอท อทาเกนไปกว นไปกวาส าส   ทธท ท   ม มอย อ ย ตามกฎหมายแลว ซ   งต งตองพ  จารณากั จารณากันตามมาตรา นตามมาตรา 420 อันเป นเปนหลัก   ทธ ทั วไป ว ไป ขอส ขอส าคั าคัญอย ญอย ท ท ววาส า ส   ทธ นั น ันม น มอย อย แล แลว แตการใช การใช  หรอว อวธธใช ใช  นันด น  ดาเน าเนนไม นไมถ ถ  ก ตอง ตอง ตามวธธการท การท    ยหายแก เหมาะสมหรอผ อผ ดกาลเทศะ ด กาลเทศะ จงเก งเกดความเส ดความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น และตองเป และตองเปนการกระทาท ม ม งต ง ตอผล อผล   ยหายแก   ทธ คอความเส อความเส   ยหายแกผ ผอ  นแต นแตถถายเด า ยเดยว ยว ไมใช ใช โดยประสงค โดยประสงคต ตอผลอั อ ผลอันเป นเป นธรรมดาแห งการใช งการใช  ส   ทธ  ท ววา  “ลาพั าพังแตเพ เพยงบทบั ยงบทบัญญัตมาตรา ม าตรา 421  กเกณฑอัอันก นกอใหเก อ ใหเกดความรั ด ความรับผ บผด 421  จะเปนหลักเกณฑ ทางละเมดไม ดไมได ได ”   ท  ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร มาตรา 421 เปนบทขยายของคาว าวา  “โดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย ”   ในมาตรา 420 ฉะนั น หลักเกณฑ กเกณฑประการอ ประการอ นท นท จะก จะกอใหเก อ ใหเกดความรั ด ความรับผ บผดตามมาตรา ด ตามมาตรา 420 นันยั นยังคงตองพ องพจารณาให จารณาให   ยหายอย ครบถวน ครบถ วน กลาวค าวคอ ตองม  การกระท การกระทาโดยจงใจหร อประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอใหคนอ อ ใหคนอ นเส   ยหายอย ดวย    ทธ การท เจ เจาหนาท าหน  าท ต ตารวจเขาจั า รวจเขาจับก บกมผ ม ผต องหาว  ากระท ากระทาความผดตามหนาท ดตามหนาท จะเป จะเป นการใช  ส   ทธ    ยหายแก ท ม มแต แ ตจะใหเก จ ะใหเกดความเส ด ความเส   ยหายแกผ ผต   องหาเสมอไปหร  อไม อไม   ยหายแก เกดความเส เก ด ความเส   ยหายแกผ ผต องหา   ไมเสมอไป เสมอไป ถาเป าเป   นการจับตามหนาท บตามหนาท  เวนแต น แตเป เปนการใช     ทธ   ยหายแก ส   ทธท ท   ม ม งต ง ตอผลค อผลคอความเส อความเส   ยหายแกผ ผถ กจั กจับแต บแตถถายเด า ยเดยว ยว หรอเป อเปนการจับท บท ไม ไมถกต ก ตองตามว  ธธการท การท  เหมาะสมหรอผ อผ ดกาลเทศะ ด กาลเทศะ เช น จับผ บ ผต องหาว  ากระทาผดโดยแกลงไปจั ากระท ดโดยแกลงไปจับขณะท บขณะท เข เขาพ  ธธสมรสเป สมรสเปน ตน ก. เปนหน เง เงนก น ก  ข. อย จจา นวน 10,000 บาท ขณะท   ก. กาลังพ งพดค ดคยกั ยกับนางสาว บนางสาว ค. ซ   ง เปนค รัรักกั กกันอย นอย ตามลาพั าพัง ข. เหนนกหมั กหมั นไส นไส  ตองการจะแกลง องการจะแกล  ง ก. ให ใหขายหนา ขายหน  า จ จ งพ ง พดทวงหน ต ตอหนา อ หนา   ทธ   ยหายแก นางสาว ค. ดังน งน  ท  ทานเห านเหนวา ข. ใช  ส   ทธม ม แต แ ตจะใหเก จ ะใหเกดความเส ด ความเส   ยหายแก ก.  ก. หรอไม อไม   ทธ ข. เปนเจาหน เจาหน เง เงนก น กของ  ก. จงม งมส   ทธทวงถามจา ท  วงถามจากก ก. ได  แตการท การท ไปทวงถามต ไปทวงถามตอหนา อ หนา   ทธ   ยหายแก นางสาว ค. ยอมเป อมเป นการใช  ส   ทธท ท   ม มแต แ ตจะใหความเส จ ะใหความเส   ยหายแก ก.  ก. ลกหน กหน ของตน ของตน หลักท กท ววา นยอมไมท ทาใหเป ใหเปนละเมด ”  มบั บัญญั ญญัตไว ไ วในลั  กษณะละเม กษณะละเมดหร ดหรอไม อไม  “ความยนยอมไม เขาใจหลั  กน กน กักันอย นอยางไร ไมม มบั บัญญั ญญัตไว ไ วในลั  กษณะละเม กษณะละเมด เพยงแต ยงแตบั บัญญั ตเป เ ปนหลักเกณฑ กเกณฑท ท จะถ จะถอว อวาเป าเปนการ กระทาละเมดหร ดหรอความรั อความรับผ บผดเพ ด เพ อละเม อละเมดเท ดเทานั านัน ท ววา  “ความยนยอมไม นยอมไมท ทาใหเป ใหเปนละเมด ”  นันเป น  เปน    ยง หลักกฎหมายทั กกฎหมายทั วไป วไป มความหมายท ความหมายท บ บคคลซ   งยอมต งยอมตอการกระท อการกระทาอยางหน างหน ง หรอบ อบคคลท คคลท เข เขาเส     ยง   ยหาย   ยนั ภัยยอมรั ยยอมรับความเส บความเส   ยหาย จะฟองคดเก เก ยวกั ยวกับการกระท บการกระทาหรอความเส อความเส   ยนันม นมได ไ ด  และความยนยอมท นยอมทา   ยหายไม   ยหายท ใหผ กระท  าความเส   ยหายไมตองรั  บผ องรั บผดส ด ส าหรั าหรับความเส บความเส   ยหายท เก เก ดข ด ข น และถอว อวาไม าไมม มการละเม ก ารละเมด เกดข เก ด ข นเลยท น เลยทเด เดยว ย ว ก. ยอมให ข. ยอมให ข. ชกตอยท อยท บร บรเวณใบหน เวณใบหนา เพ อแสดงความแข อแสดงความแขงแรงของ แรงของ ก. ก . ปรากฏวาฟั าฟันของ   ยหายจาก ก. หักหล กหลดออกมา ดออกมา 1 ซ    ก.  ก. จะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายจาก ข. อางว  าไม าไมรรว  าการให ข. ชก ฟันจะหล นจะหล ด   ยหายไดหร ออกมา จะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายไดหรอไม อไม สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

57

ก. ยอมให  ยอมให  ข. ชกตอยแลว อ ยแลว เปนความยนยอมของ นยอมของ ก. ก. จะอางว จะอางวาไม าไมรว าการให  าการให  ข. ชก ตออยย จะทาใหฟั ใหฟันหั กหล กหลดออกมาไม ดออกมาไมได ได การท    ข.  ข. ชก ก. ไมเป เป นละเ นละเม มด ค. ยอมให ยอมให ง.  ใช  ไมเร  ยวเฆ ยวเฆ ยน ยน 3 ท แต  แต ง.  ง. หาไม หาไมไม  ได ได จ  จ  งเตะ ง เตะ ค. 3 ท ค.  ค. ไดรั บบาดเจ บบาดเจบ   ยหายจาก ดังน งน  ค.  ค. จะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายจาก ง. ได ไดหร  อไม อไม ค. ยอมให  ยอมให  ง. เอาไมเร เอาไมเรยวเฆ ยวเฆ ยน ยน จงเป งเปนความยนยอมของ นยอมของ ค. แต  ง. กับเตะ บเตะ ค. ซ   ง ค.   ยหายจาก ไมได ไดย นยอม นยอม จงเป งเปนการกระทาละเมดต ดตอ ค. ค. ยอมเร อมเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายจาก ง. ง. ได    ยหายแก   ั   ันน การกระทาการฝ การฝ าฝ าฝ นกฎหมายใดจนเก นกฎหมายใดจนเก ดความเส ด ความเส   ยหายแกบคคลอ คคลอ น จะส นนษฐานไวก ษฐานไวกอน อน วา ผผกระท  าการฝ การฝ าฝ าฝ นเป นเป นผกระท  าผดเสมอไปหร ดเสมอไปหรอไม อไม   ันน จะส  ั นนษฐานว ษ  ฐานวาผ า ผกระท  าการฝ การฝ าฝ าฝ นกระทาผด  ไม  ไมเสมอไป เ สมอไป ท ถถอว อ วากระท ากระทาการฝ การฝ าฝ าฝ น   ยหายแก   ันน   ั กฎหมายใดจนเกดความเส ดความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น จะส นนษฐานไวก ษฐานไวกอนว อนวาผกระท  าการฝ การฝาฝ าฝ นเป นเป นผ นผผ ด นัน  จะต จะตองเป องเป   นการฝ นการฝ าฝ าฝ นกฎหมายอันม นมท ท ประสงค ประสงคเพ เพ อปกป อปกปองบคคลอ นๆ นๆ เทานั านัน   ยหายเป ตามบทบัญญั ญญัตมาตรา ม าตรา 422 นั น รวมถงหลั งหลักเกณฑ กเกณฑท ท ววาความเส าความเส   ยหายเปนผลเน องจากการ องจากการ กระทาฝฝ าฝ าฝ นกฎหมายนั นกฎหมายนันด นดวยหร  อไม อไม   ยหายเป ไมรวมถ รวมถง หลักเกณฑ กเกณฑท ท ววาความเส าความเส   ยหายเปนผลเน องจากการกระท องจากการกระทาฝฝ าฝ าฝ นกฎหมายด นกฎหมายดวย    ยหายเป หลักเกณฑ กเกณฑประการอ ประการอ นค นคอไดม อ ไดมความเส ความเส   ยหายเปนผลเน องจากการกระท องจากการกระทาการฝ การฝ าฝ าฝ นกฎหมายนั นกฎหมายนั น ยัง ตองพ  ส สจน จนให ใหได  ความต  อไป อไป การกระทาท าท ก ก  อให อ  ใหเก เกดความเส ด  ความเส  ยหายแก ยหายแกบ บคคลอ ค  คลอ น   ทธ ท เร เรยกว ยกวา  “ส   ทธนั น ัน  ”  เข  เขาใจว  าอย าอยางไร างไร ยกตัวอย วอยาง าง 11.1.4

  ววต รางกาย ในบทบัญญั ญญัตมาตรา ม าตรา 420 มความจ ความจาเป เป นตองบั  ญญัตค ค าว า วา  “ช   างกาย อนามัย   น”  ไว เสรภาพ ภาพ ทรัพย พยส    ไวอย  างไร างไร หรอไม อไม เพราะเหตใด ใด    งเหล   ทธ ไมม มความจ ความจาเป เป นตองบั  ญญั ญญัต  เพราะส   งเหลาน าน ยยอมอย อ มอย ในความหมายของค ในความหมายของคาวา  “ส   ทธ” ”   อยางหน างหน งอย งอยางใด างใด ดังท งท ได ไดบั ญญัตในมาตรา ใ นมาตรา 420   ยหายถ  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ นโดยผ นโดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง มาตรา 420 ผใดจงใจหร   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ทธ   ยหายแก มาตรา 421 การใช  ส   ทธซ   งม งมแต แตจะใหเก จะใหเกดเส ดเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นนั นนัน  ทานว านวาเป าเปนการอันม นมชอบด ชอบดวย  กฎหมาย

ท ววา  “ทาตอบ อบคคล คคล”  ในมาตรา  ในมาตรา 420 นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร   ทธ ท ววา  “ทาตอบ อบคคล คคล”  นั  นัน หมายความวาท าทาตอส อส   ทธ ของบ ข องบคคลนั คคลนั นเอง นเอง ก. จองตั วไปด วไปดภาพยนตร ภาพยนตร  ณ โรงภาพยนตรแห แหงหน งหน ง แตยัยังไม ทั ทันเขาไปนั น เขาไปนั ง ณ ท จองไว จองไว   ยก ข. กกเขาไปนั   งท  ก.  ก. จองไว จองไวเส     ยกอน อน โดย ก. ไมอน อนญาต โดยท  ข.   ข. กรว าเป าเปนท นั น ังท งท  ก.   ก. จองไวแล จองไวแลว ดังน งน  ข.  ข. กระท กระทาละเมดต ดตอ ก. หรอไม อไม   ทธ การท   ก. จองตั วเขาด ว เขาดภาพยนตร ภาพยนตร  เปนการไดส การไดส   ทธในท ใ นท นั น ังท จองไว  จองไว  การท   ข. เขาไปนั เขาไปนั ง โดย ก. ไมอน อนญาต และร และรว าเป าเปนท ของ ของ ก. จองไว จองไว เป  เป   นการท  ข.  ข. กระทาละเมดต ดตอ ก.   ยหายในอนาคต ท เร เรยกว ยกวา  “ความเส   ยหายในอนาคต ”  นั  นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ ความเส  ยหายนั ยหายนั    นเป นเป นผลมาจากการกระทาของผ าของผท ท  าความเส า ความเส  ยหาย ยหาย ท เร เรยกว ยกวาทฤษฎ าทฤษฎความเท ความเทากั ากันแห นแหงเหต งเหตหร หรอทฤษฎ อทฤษฎเง เง อนไขกั อนไขกับทฤษฎ บทฤษฎม มลเหต ลเหตเหมาะสมนั เหมาะสมนัน ทานเขใจว า นเขใจวาอย าอยางไร างไร ยกตัวอย วอยางประกอบ างประกอบ 11.1.5

เดกชาย กชาย ก. เลนเตะล นเตะลกฟ กฟตบอลในสนามหญ ต บอลในสนามหญาหนาบ า หนาบาน า น บังเอ งเอญล ญลกฟ กฟตบอลไปถ ตบอลไปถกกระจก กกระจก   ยหายโดย หนาต  างบานของ า งบานของ ข. แลวกระดอนไปถ แลวกระดอนไปถกหนาต ก หนาตางบานของ า งบานของ ค. ซ   งอย งอย ใกลเค ใ กลเคยงกั ย งกันเส นเส   ยหายโดย สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

58

ประมาทเลนเล นเลอ โดยท เด เดกชาย กชาย ก. กไมคาดเห คาดเหนวาจะเป าจะเป นดังน งน  เด  เดกชาย กชาย ก. ตองรั ตองรับผ บผดต ด ตอ ข. และ ค. หรอไม อไม   ยหายเป เดกชาย กชาย ก. ตองรั ตองรับผ บผดต ด ตอ ข. และ ค. เพราะความเส   ยหายเปนผลโดยตรงจากการท  ผลโดยตรงจากการท  เดกชาย กชาย ก. เตะลกฟ กฟตบอล ตบอล แมตนจะไม  คาดเหนวาจะเป าจะเปนเช นนั นนัน    งท ส. ขโมยรถยนตเก เกงของ งของ บ. ท จอดอย จอดอย หน หนาท   ท ทา การของ บ. ไป ปรากฏว าท าท ทายรถซ  งท    ของ เกบของมเคร เคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ศนส   ของ บ. เกบไวดวย  ซ   งขณะท งขณะท เอารถไป เอารถไป ส. ไมคดว ด วาจะม าจะมเคร เคร องรั องรับ โทรทัศน ศน  และระหวางท างท เอารถไปนั เอารถไปนัน ส. ไมเคยเป เคยเปดทายรถด ทายรถด  บ. จงไม งไมม มเคร เคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ด ด ตอง  ไปเช าของผ าของผอ  นใช นใช   ดังน งน  ส.  ส. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ บ. ท ไปเช ไปเช าเคร าเคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ด ดหร ห  รอไม อไม ส. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ บ. บ. แมจะไม  รรว  าเคร าเคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ของ ของ บ. อย ทายรถ  หม นประมาททางแพง หม น  ประมาททางแพง การพพากษาคด พากษาคด และการร  และการรวมกั ว มกันท นทาละเม าละเมด หม นประมาททางแพ น ประมาททางแพงค งคอการกล อ การกลาวหร าวหรอไขข อไขขาวแพร าวแพรหลาย หลาย ซ   งข งขอความอั  นฝ นฝ าฝ าฝ นต นตอความ อความ 1. หม   ยหายแก เปนจรงอั งอันก นกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น นจฉั จ ฉัยความรั ยความรับผ บผดเพ ด เพ อละเม อละเมดในทาง ดในทางแพ แพง ตองเป  นไปตามกฎหมายส วนแพ วนแพงไม 2. การวน จาเปนตองพ ตองพเคราะห เคราะหถงการท ง การท ผ ผกระท  าผดต ดตองค  าพ าพพากษาลงโทษทางอาญาหร พ  ากษาลงโทษทางอาญาหรอไม วมกันท นทาละเมดเป ดเปนเร องท องท บ บคคลหลายคนร คคลหลายคนรวมกั วมกันกระท นกระทาผด จะตองม จะตองมการกระท การกระทา 3. การรวมกั รวมกั วมกันโดยม นโดยมเจตนาหร เจตนาหรอความม อความม งหมายร งหมายรวมกั วมกันหรอการย อการยยงส ยงส งเสร งเสรมหร มหรอช อช วยเหล วยเหลอในการท อในการทาละเมด 11.2

หม นประมาททางแพง หม น  ประมาททางแพง   นบน ก. กลาวหาว าวหาวา ข. ซ   งเป งเปนเจาพนั เจาพนักงานก กงานกนส นส   นบน ค. กนาความท  ก.   ก. กลาวหานั าวหานั นเท นเท ยวพ ยวพด   นบน แกบ บคคลทั คคลทั วไปว วไปวา ข. กนส นส   นบน โดยบอกวาร า รจาก  ก. อกท กทหน หน ง เทจจรงอย งอยางไรอย างไรอย ท ท  ก.   ก. ทังๆท งๆท  ค.  ค . กรว าตามท าตามท กล กลาวหานั าวหานัน ไมเป เป นความจร นความจรงแต งแตประการใด ประการใด ดังน งน  ค.  ค. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม การไขขาว าว คอการพ อการพดข ดขาวจากคนอ าวจากคนอ น ซ   งข งขอความอั  นฝ าฝ นฝ าฝ นต นตอความเป อความเป นจรงก งกเปนละเมด   นบน ได  ขอความท    ค.   ค. ไขขาวว าววา ข. กนส นส   นบน ทังๆ งๆ ท รรว าตามท กล กลาวหานั าวหานันไม นไมเป เป นควา นความจร มจรง ยอมเป อมเปน    งเส   ยหายแก    อเส   ยงหร ส   งเส   ยหายแกช   อเส   ยงหรอเก อเกยรต ยรตค คณของ ณของ ค. จงต งตองรั  บผ บผดต ดตอ ข. ข. ดวย  11.2.1

การพพากษาคด พากษาคด ในคดอาญาเร อาญาเร องหน องหน ง ก. ฟอง ข. วา ข. บกร กรกเขามาในท ก เขามาในท ดนของ น ของ ก. ศาลพพากษายก พากษายก ฟองอางว งอางวา ข. ไมม มเจตนาบ เจตนาบกร กรก คดถงท ง ท ส สด ดังน งน  ก.  ก. จะฟอง ข. เปนคดแพ แพงว งวา ข. บกร กรกเขาไปใน ก เขาไปใน   ยหาย ท ดนของ น ของ ก. อันเป นเป นการกระทาละเม ละเมดโดยประมาทเล ด โดยประมาทเลนเล นเลอและเร อและเรยกค ยกคาเส าเส   ยหาย จะได จะไดหร  อไม อไม   ยหายในม ตามมาตรา 424 ดังนั งนัน ก. จงฟ งฟอง ข. เพ อเร อเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในมลละเม ลละเมดได ด ได 11.2.2

  ยหายเก    มาตรา 422 ถาความเส  ยหายเกดแต ดแตการฝ การฝ าฝ าฝนบทบั งคั งคับแห บแหงกฎหมายใดอั งกฎหมายใดอันม นมท ประสงค ป ระสงคเพ เพ อจะ อจะ   ันน ปกปองบคคลอ คคลอ น ๆ ผใดท  าการ าการ ฝฝ าฝ าฝ นเช นเช นนั นนัน  ทานใหส านใหส  ั นนษฐานไว ษฐานไวก อนว อนวาผ า ผนั นเป นเปนผผ ด

การรวมกั ว มกันท นทาละเม าละเมด ท ววาร า รวมกั วมกันกระท นกระทาละเมด หมายความวาอย าอยางไร การรวมกั วมกันท นทาละเมดจะตองม ด จะตองมเจตนาหร เจตนาหรอความม อความม งหมายร งหมายรวมกั วมกัน เพ อความม อความม งหมายรวมกั วมกันนั นนัน 11.2.3

และมการกระท การกระทารวมกั วมกัน

   ง ค. ทราบดังนั ก. เขาไปลั เขาไปลักทรั กทรัพยในบานของ ใ นบานของ ข. ไดมาหลายส ไดมาหลายส   งนัน กเขาไปลั ขาไปลักบาง าง ขณะ กาลังเก งเกบทรัพยอย อย ในบานของ ใ นบานของ ข. ง. เพ อนกั อนกันผ นผานมาพอด านมาพอดก กช วยกั วยกันรั นรับทรั บทรัพย พยจาก จาก ค. ออกจาก    งด ประตบานไดทรั านได  ทรัพยออกมาหลายส ออกมาหลายส   งดวยกั  น ดังน ดั งน  ก.  ก. ค. และ และ ง. ตองร  วมกั วมกันรับผ รั บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม ก. ค. ตางคนต างคนตางกระท างกระทาละเมดต ดตอ ข. มได ไดกระท  าละเมดร ดรวมกั วมกัน จงไม งไมตองร  วมกันรั นรับผ บผด ตอ ข. ส วน วน ค. ง. รวมกั วมกันกระท นกระทาละเมดต ดตอ ข. จงต งตองร  วมกั วมกันรั นรับผ บผดต ดตอ ข. ก. ขับรถจั บรถจักรยานยนต กรยานยนตชน ชน ข. โดยประมาทเลนเล นเลอ ข. นอนเจบอย กลางถนน กลางถนน ขณะนัน พอด  ค. ขับรถยนต บรถยนตผ ผานมาและเฉ านมาและเฉ ยวถ ยวถก ข. ซ   งนอนเจ งนอนเจบอย โดยประมาทเล โดยประมาทเลนเล นเลอ ค. สลบไป ดังน ดั งน  ก. ค. ต ตองร  วมกันรั นรับผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม ก. ค. ตางกระท างกระทาละเมดต ดตอ ข. ไมได ไดร วมกั วมกันกระท นกระทาละเมด จงไม งไมตองร  วมกั วมกันรั นรับผ บผดต ด ตอ ข. สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

59

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  11  11   ข. โดยไมตองการ อง  การให ให ข.  ถงตาย งตาย แต ข.  ข. บาดเจบและถ บและถงแก งแกความตายในเวลาต ความตายในเวลาตอมา อมา ดังน งน  1. ก. ใช  ไมต  ข.   ยหาย ก. กระทาต าตอ ข. โดยจงใจหรอไม อไม เป เป นการกระท าโดยจงใจ าโดยจงใจ เพราะรส  าน านกในผลเส กในผลเส   ยหาย บดาเป าเปนเพ อนกั อนกัน แดงยอม แดงยอมให ใหด าชกต าชกตอยท อยท หน หนา ดาก ากชกต ชกตอย อย แดง แดงไดรั บบาดเจ บบาดเจบเล บเลกน กนอย  ดังน งน  2. แดงกับด   ยหายจากด แดงจะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายจากดาได า ไดหรอไม อไม เรยกไม ยกไมได ได เพราะแดงย  นยอมใหทา ไมเป นยอมใหท เป นกระทาละเม าละเมด    งของอ   ยหาย กรกเขาไปในต ก เขาไปในตกแถวท กแถวท  ข.  ข. เช าจาก าจาก ค. แตไม ไมม มส    งของอ นใดของ นใดของ ข. เส   ยหาย ดังน งน  ข.   ข. จะไ จะได ดรั บ 3. ก. บกร   ยหายหร   ยหายแ ความเส   ยหายหรอไม อไม ถอว อ วา ข. ข. ไดรั บความเส บความเส   ยหายแล ลว แม แมไม  ใช ใช เจ เจาของต  กแถว กแถว ดหลมในถนนสาธารณะซ มในถนนสาธารณะซ   งเป งเป นทางเข นทางเขาบ  านของ  ข. ข. จงเอาร งเอารถเข ถเขาบ  านไม  ได ได  ดังน งน  ข.   ข. ไดรั ไดรับ 4. ก. ขดหล   ยหายหร   ยหายแล ความเส   ยหายหรอไม อไม ข. ไดรั บความเส บความเส   ยหายแลวเพราะ  ข. เอารถเขาบ  านไม  ได  ได   กา บรถชน น. ส. หนไป ไป ส วน วน น. บาดเจบและสลบอย บและสลบอย รรมถนน ม ถนน คนรายฉวยโอกาสขโมยนาฬ   กา 5. ส. ขับรถชน    ขอม  อของ อของ น. ไป ดังน งน   ส. ตองรั ตองรับผ บผดต ดตอ น. ในการท นาฬ  นาฬ กาถ กาถกคนรายรั ก คนรายรักไปหร กไปหรอไม อไม ตองรั  บผ บผด เพราะ เป นผลมาจากก เป นผลมาจากการกระท ารกระทาของ าของ ส.   ยหายหร   ยหาย มรถของ ส. ไปใช   แลวถ  ก บ. ลักไป กไป ดังน งน  จ.   จ. ไดรั ไดรับความเส บความเส   ยหายหรอไม อไม ไดรั บความเส บความเส   ยหาย 6. จ. ยมรถของ   ทธ แลว เพราะ จ. มส   ทธท ท จะขอใช จ ะขอใช  รถ      ยหายต   ยแขนขาท   วต ยหายตอไปน อไปน ท ท ค ค านวณเป านวณเปนตัวเง วเงนไม นไมได ไดเช   น คาท าท เส เ ส   ยแขนขาทพพลภาพพ พพลภาพพการตลอดช การตลอดช   7. ความเส   นบนจากผ เจาพนักงานท กงานท ด ดนสนทนากั นสนทนากันต นตอหนา อ หนา อ. ด. ถาม ส. วา  “นายรับส บส   นบนจากผขายเท  าไร าไร 8. ด. กับ ส. เจาพนั   นบนจากผ แลว ”  ซ   ง ส. ไมเคยรั เคยรับส บส   นบนจากผขายและ  ด. กรร  ดังน งน ถอว อ วา ด. กลาวหม าวหม นประมาท นประมาท ส. หรอไม อไม เป เป นหม น ประมาท ประมา ท แม แมเป  นคาถามของ าถามของ ด. อาญาเร องหน องหน ง ศาลพพากษายกฟ พากษายกฟ องโดยฟั องโดยฟังข อเท อ เทจจร จจรงว งวาจ าจาเลยม าเลยมได ไดม เจตนาเอารถยนต เจตนาเอารถยนต 9. ในคดอาญาเร ของโจทยไป ไป โจทยจะฟ จะฟองทางแพงเร งเรยกค ยกคนรถจากจ นรถจากจาเลยได าเลยไดหร  อไม อไม ฟองได  เพราะเป เพราะเป นการฟองทางแพ ง ใหค นรถ นรถ ดทะเลาะววาทกั วาทกัน จ. ใช  มดแทง ดแทง อ. บาดเจบล บลมลง  ต. เหนเขาก น เขากใช ใช  ปนยง อ. อ. ถงแก งแก 10. จ. กับ อ. เกดทะเลาะว ความตาย ดังน งน   จ. กับ ต. รวมกั วมกันกระท นกระทาละเม าละเมดต ดตอ อ. หรอไม อไม ไมเป เป นการรวมกั วมกันท นทาละเม าละเมด เพราะมได ไดม เจตนาและการกระทาร ารวมกั วมกัน

หนวยท วยท   12 ความรับผ บผดในการกระท ดในการกระทาของบ าของบคคลอ คคลอ น ความรับผ บผดในการกระท ด ในการกระทาของตนเอง บคคลผ คคลผรั บผ บผดจะตองกระท ด จะตองกระทาโดยจงใจหรอประมาท อประมาท   ยหายแก   ยหายนั เล เลนเล น เลอโดยผ อโดยผดกฎหมาย ดกฎหมาย มความเส ความเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ น และความเส   ยหายนันเป นเปนผลมาจากการ   ยหาย กระทาของผท ท าความเส   ยหาย ส วนความรั วนความรั บผ บผดในการกระท ด ในการกระทาของบคคลอ  คลอ นเป นเปนความรับผ บผดของ ด ของ บคคลหน คคลหน งในการกระท งในการกระทาละเมดของบ ดของบคคลอ คคลอกคนหน กคนหน ง โดยท บ บคคลก คคลกอนท อนท ตองรั  บผ บผดนั ดนันม นมได ไดกระท  า ละเมดเอง ดเอง ซ   งความรั งความรับผ บผ ดในการกระท ด ในการกระทาของบคคลอ คคลอ นเก นเกดข ดข นโดยบทบั น โดยบทบัญญัต ญั ตของกฎหมาย ข องกฎหมาย คคลผต องรั  บผ บผดในการกระท ดในการกระทาของบคคลอ  คลอ นค นคอ นายจ นายจาง  ตัวการ วการ บดามารดา ดามารดา ผอน  บาล บาล 2. บคคลผ และครบาอาจารย บาอาจารย แต  แตไม ไมรวมถ รวมถงความรั งความรับผ บผดของผ ด ของผว าจ าจางท  าของ   นไหมทดแทน   ทธ คคลท ตองรั  บผ บผด เม อใช อใช  คาส าส   นไหมทดแทนไปแล ไปแลว มส   ทธเร เ รยกรองชดใช ย กรองชดใช  เอาจากผก อการ อการ 3. บคคลท ละเมดตามท ดตามท กฎหมายบั กฎหมายบัญญัต ญั ตไว ไ ว  1.

ความรับผ บผดในผลแห ดในผลแหงการละเม งการละเมดของล ดของลกจ กจางในทางการท างในทางการท จาง า ง   ัมพั   ัญญาจางแรงงาน 1. ท ว วา  “นายจาง าง”   “ลกจ กจาง  ”  หมายถ  หมายถงความส ง ความส  ั มพันธ นธตามส ตามส  ั ญญาจางแรงงาน 2. ความรับผ บผ ดในผลแห ด ในผลแหงการละเมดของล ดของลกจ กจางในทางการท   จาง  เป เป นความรั บผ บผดในการ ด ในการ กระทาของบคคลอ คคลอ น 3. ความหมายของ  “ในทางการท จาง  ”  ไมใช ใช เร เร องมอบอ องมอบอานาจใหกระท นาจใหกระทา แตเป เปนเร องท องท  เก ยวของกั ย วของกับงานท บงานท จาง  4. เม อเป อเปนเหตละเม ละเมดท ดท เก เกดข ดข นในทางการท น ในทางการท จางแลว างแล  ว วธธปฏ ปฏบั บ ัตของล ข องลกจ กจางหร  อกรณ อกรณท ท นายจาง น ายจาง    ังห มค คาส า ส  ั งหามไม  เป เปนขอต ขอตอส อส  ของนายจาง ของนายจาง   ทธ ท ตั ตัวแทนม วแทนมใช ใช ล ลกจ ก จาง  จงไม งไมอย อย ในบั ในบังคั งคับแห บแหงส งส   ทธ ของตั ข องตัวการท วการท จะควบค จะควบคมตั มตัวแทน วแทน 5. โดยเหตท โดยปกตตั ตัวแทนย วแทนยอมม อมมความรั ความรับผ บผดแต ด แตผ ผเด เด  ยว ย ว ตัวการไม วการไมตองรั องรั  บผ บผดในผลแห ด ในผลแหงการละเม งการละเมดท ดท ตั ตัวแทน วแทน กอข อข น 12.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

60

ลกษณะของนายจ ั างลกจ างล กจางและในทางการท า งและในทางการท จาง า ง   ัญญาอะไร ท เร เรยกว ยกวาเป าเปนนายจางล นายจางลกจ กจางกั  นนั นนันเก นเกดจากส ดจากส  ั ญญาอะไร   ัญญาจางแรงงานตามท   ั เกดจากส เก ด จากส ญญาจางแรงงานตามท บั บัญญัต ญั ตไว ไ วในประมวลกฎหมายแพ  งและพาณชย งและพาณ ชยมาตรา มาตรา   ัญญาจางท 575 มใช ใช ส  ั ญญาจางทาของ 12.1.1

ท เร เรยกว ยกวา  “ในทางการจาง ในทางการจาง”  นั  นัน จะเข จะเขาใจว  าอย าอยางไร างไร เขาใจว  าเป าเป นกรณท ท  ล ลกจ ก จางได างไดปฏ  ปฏบั บ ัตงานตามท ง านตามท จางมาหร  อเก ยวของกั อเก ย วของกับงานท บงานท จาง  ไมใช ใช     ังใหล เร องท องท นายจางส น ายจางส  ั ง ใหลกจ กจางกระท  าการ    ังให ข.   รษะ    ังน ส  ั ง ให ข. ลกจ กจางต  ศ   รษะ จ. ลกค กคาของ  ก. ข. กทาตามคาส  ั งน  การกระท  การกระทาของ ข. เกดข ดข น ในทางการท จางหร  อไม อไม ตามตัวอย วอยางไมถถอว อ วาเปนการกระทาของ ข. เกดข ดข นในทางการท น ในทางการท จาง  แตเป เปนกรณท ท  นายจางกระท นายจ างกระทาละเมดโดยนายจางเ ดโดยนายจางเป ปนผย ยงส ยงส งเสร งเสรมใหล ม ใหลกจ กจางกระท  า จงเป งเปนการกระทาละเม ด รวมกั วมกันตามท นตามท บั บัญญัตไว ไ วในมาตรา  432

  ยหายแก มาตรา 432 ถาบ  คคลหลายคนก คคลหลายคนกอใหเก อ ใหเกดเส ดเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นโดย นโดย รวมกั วมกันท นทาละเม าละเมด ทานว านวา   นไหมทดแทนเพ   ยหายนั บคคลเหล คคลเหลานั านันจะตองร น จะตองรวมกั วมกันรั นรับผ บผดใช ด ใช  คาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายนัน ความ ความข ขอน   ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอด   บร   ยหายนั ถงกรณ ง กรณ ท ไม ไมสามารถส สามารถส   บ รตั วไดแน ว ไดแนววาในจ าในจาพวกท าพวกท ท ทาละเม า ละเมดร ดรวมกั วมกันนั นนัน คนไหน เปนผก อใหเก อ ใหเกดเส ดเส   ยหายนัน ดวย  อน ง บคคลผ คคลผย ยงส ยงส งเสร งเสรมหร มหรอช อช วยเหล วยเหลอในการท อในการทาละเม าละเมด ทานก านก ใหถ อว อวาเป าเปนผกระท ก ระทาละเม าละเมด รวมกั วมกันด นดวย    นไหมทดแทนนั ในระหวางบ างบคคลทั คคลทังหลายซ ง หลายซ   งต งตองรั  บผ บผดร ดรวมกั วมกันใช นใช  คาส าส   นไหมทดแทนนัน ทานว านวาต าตางตองรั า งตองรับผ บผด เป นส วนเท เป วนเทาๆ าๆ กัน เวนแต  โดยพฤต โดยพฤตการณ การณ ศาลจะวน นจฉั จฉัยเป ยเป นประการอ น

การละเมดโดยประมาทเล ดโดยประมาทเลนเล นเลอ ข. ลกจ กจาง  ก. มหน หนาท   ขั ขับรถไปส บรถไปส งบ งบตรของ ตรของ ก. ไปโรงเรยน ยน ขณะขับรถอย บรถอย ได ไดจ ดบ ดบหร หร ส สบ โดยประมาทเลนเล นเลอ ข. จงขั งขับรถชน บรถชน ค. ท เด เดนอย น อย รมถนนดั ม ถนนดังน งน   ก. ตองร ตองรวมกับ ข. รับผ บผดต ด ตอ ค. หรอไม อไม เปนเหตท ท เก เก ดข ด ข นในทางการท น ในทางการท จาง  ก. ก. ตองร  วมกั วมกับ ข. รับผ บผดต ด ตอ ค. 12.1.2

  อกฎหมายแห ข. เป เป นลกจ กจางของ  ก. เจาของร เจาของรานขายหนั านขายหนังส   อกฎหมายแหงหน งหน ง มหน หนาท   ขายและรั ขายและรับเง บเงน   อจากล    อหนั   อกฎหมายเล คาหนั าหนังส   อจากลกค กคา ค. มาซ   อหนังส งส   อกฎหมายเลมหน มหน ง ข. กทอนเงนเป นเป นธนบัตรปลอมให ตรปลอมให ค. ดังน งน  ก.  ก. ตองร  วมกั วมกับ ข. รับผ บผดต ด ตอ ค. ไดหร  อไม อไม เปนเหตท ท เก เก ดข ด ข นในทางการท น ในทางการท จาง  ก. ก. ข. ข. ตองร  วมกั วมกันรั นรับผ บผดต ดตอ ค. การละเมดโดยจงใจ ดโดยจงใจ ยกตัวอย วอยางเหต างเหตละเม ละเมดท ดท เก เกดข ด ข นโดยจงใจ น โดยจงใจ นอกจากตัวอย วอยางในเอกสาร างในเอกสาร 12.1.3

ลกษณะตั ั วการตัวแทนและความรั วการตั วแทนและความรับผ บผดของตั ด ของตัวการ วการ ก. เปนตัวแทนขายรถยนต วแทนขายรถยนตของบร ของบรษั ษัท ข. ก. ในฐานะตัวแทนตกลงขายรถยนต ในฐานะตั วแทนตกลงขายรถยนตคั คันหน นหน ง    นต   ทธ ใหแก    ส. โดยตกลงกันว าเคร าเคร องอะไหล องอะไหลท ทกช กช   นตองเป  นของแท  ของแท  กรรมส   ทธ ในรถไดโอนมาเป ใ นรถไดโอนมาเปนของ ส. แลว แลว กอนท อนท จะน จะนารถไปส งมอบแก งมอบแก  ส. ก. ไดถอดเคร ไดถอดเคร องอะไหล องอะไหลแท แทของรถออกเป  นประโยชนแก แก ตน แลวเอาเคร แลวเอาเคร องอะไหล องอะไหลเท เทยมใส ยมใส แทน แ ทน แลวน แลวนารถมาส งมอบแก งมอบแก  ส. โดยท   ส. ลกค กคาไม  ทราบถ ทราบถง ความจรงดั งดังกล งกลาว าว ดังน งน  บร  บรษัท ข. ต องร อ งรวมรั วมรับผ บผดต ด ตอ ส. หรอไม อไม การท   ก. ถอดเอาเคร องอะไหล องอะไหลแท แทออก  แลวเอาของเทยมใส แลวเอาของเท ยมใส ไว ไวแทนนั  น เปนเหตละเม นเป ละเมดท ดท  เกดข เก ด ข นในขอบเขตของการปฏ น ในขอบเขตของการปฏบั บัตตามหนาท ต ามหนาท หร หรอโดยฐานไดท อโดยฐานไดทาการแทนบรษั ษัท ข. ข. จงต งตองร  วม วม รับผ บผดต ด ตอ ส. ส. ดวย  12.1.4

ความรับผ บผดของผ ดของผวว าจ าจางท า งทาของ าของ 1. ความรั บผ บผ ดชอบของผ ด ชอบของผวว าจ า จางท  าของมใช ใช เร เร องความรั องความรับผ บผดในการกระท ด ในการกระทาของบคคลอ  คลอ น ความ รับผ บผดของผ ด ของผว าจ าจางท า งทาของเปนความรับผ บผดของผ ด ของผว าจ าจาง  ในการกระทาของตนตามกฎเกณฑท ท  บัญญั ญญัตไว ไ วในมาตรา  420 12.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

61

  ยหายอั ผว าจ าจางท างท  าของไม ของไมตองรั  บผ บผดเพ ด เพ อความเส อความเส   ยหายอันผรัร ับจ บจางไดก างได  กอใหเก อ ใหเกดข ด ข นแก น แก    ังใหท บคคลภายนอกในระหว คคลภายนอกในระหวางท างทาการงานท ววาจาง จาง เวนแต นแตผ ผว  าจ าจางจะเป  นผผ ผ ดในส ดในส วนการงานท วนการงานท ส  ั ง ใหทา    ังท หรอในค อในคาส าส  ั งท ตนใหไว ต นใหไว หร  อในการเล อในการเลอกหาผ อกหาผรั บจ บจาง  2.

12.2.1

ความรับผ บผดของผ ด ของผวว าจ าจางท า งทาของไม าของไมเป เป นควา นความร มรับผ บั ผดในการกระท ดในการกระทาของ าของ

บคคลอ คคลอ น ท ววาบทบั า บทบัญญั ญญัตวว าด าดวยความรั  บผ บผดของผ ด ของผว าจ าจางท  าของ ไมใช ใช บทบั บทบัญญั ญญัตวว  า ดวยความรั ดวยความรับผ บผด ในการกระทาของบคคลอ นนั นนัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร

  ยหายอั มาตรา 428 ผว าจ าจางท  าของไม าของไมตองรั  บผ บผดเพ ดเพ อความเส อความเส   ยหายอันผ น ผ  รับจ บจาง างได  ไดก อใหเก อ ใหเกดข ดข นแก นแก    ังใหท บคคลภายนอกในระหว คคลภายนอกในระหว างท างทาการงานท าการงานท ววาจ าจาง  เวนแต  ผ ผว าจ าจางจะเป  นผผ ดในส ดในส วนการงานท วนการงานท ส  ั ง ใหทา หรอใน อใน     ั    ั คาส าสงท งท ตน ตน ใหไว  หร  อในการเล อในการเลอกหาผ อกหาผรั บจ บจาง 

ความรับผ บผดของผ ด ของผวว าจ าจางท า งทาของ าของ ท ววาผ า ผว าจ าจางเป  นผผ ดตามมาตรา ด ตามมาตรา 428 นั น จะเข จะเขาใจว  าอย าอยางไร างไร ท ววาผ า ผว าจ าจางเป  นผต ดตามมาตรา ด ตามมาตรา 428 นัน หมายความวาผ า ผว าจ าจางกระท  าโดยจงใจหรอ ประมาทเลนเล นเลอตามหลั อตามหลักเกณฑ กเกณฑท ท บั บัญญัตไว ไ วในมาตรา  420 12.2.2

  ยหายถ มาตรา 420 ผใดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ นโดยผ นโดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน

  ัมภาระจั ก. จาง จาง ข. ทาโตะเกาอ ะ เกาอ ช ชดรั ดรับแขก บแขก ข. กลักเอาไมของ กเอาไมของ ค. มาเปนส  ั มภาระจัดทาโดยท  ข. กรว าเป าเปนไมของ ไมของ ค. แต ก.  ก. ไมรรเห   น ดวย ดวย ก. ก. และ ข. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. หรอไม อไม ก. ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. เพราะมได ไดร เห  นในการท   ข. เอาไมของ เอาไมของ ค. มาทาชดรั ดรับแขก บแขก ก. จงม งมได ไ ดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ความรับผ บผดของบ ดของบดาหร ดาหรอผ อผอน อ นบาลในการกระท บาลในการกระทาละเม าละเมด ของผเยาว เ ยาวหร หรอบ อ บคคล คคล วกลจร ก  ลจรตและความรับผ ตและความรับผดชอบของคร ดชอบของครบาอาจารย บาอาจารย  นายจาง าง หรอบ อบคคลอ คคลอ นในการกระท นในการกระทา ละเมดของผ ดของผ ไร  ไร  ความสามารถ ค วามสามารถ 1. หลักเกณฑ กเกณฑความรั ความรับผ บผดทางละเม ด ทางละเมดของผ ดของผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรตย ตยอมเป อมเปนไปตามมาตรา   ยหายข 420 แตมได ไ ดหมายความว  าถ าถาผ  เยาว  หร หรอบ อบคคลวกลจร กลจรตก ตกอความเส อความเส   ยหายข นแลวจะต น แลวจะตองรั องรับผ บผดฐาน ด ฐาน ละเมดท ดทกกรณ กกรณไป ไป 2. บคคลใดแมไร คคลใดแมไรความสามารถเพราะเหต  เป เปนผเยาว  หร หรอว อวกลจร กลจรตก ตกยังตองรั องรับผ บผดในผลท ด ในผลท ตน ตน ทาละเมด บดามารดาหร ด ามารดาหรอผ อ ผอน  บาล บาล หรอคร อครบาอาจารย บาอาจารย  นายจางหร นายจางหรอบ อบคคลอ นท นท รัร ับด บดแล แล ยอมตอง อ มตอง รับผ บผดร ด รวมกั วมกับเขาดวย บเขาดวย ด ามารดาหรอผ อ ผอน  บาลท บาลท ม มหน หนาท   ด ดแล แ ล อาจตองรั อาจตองรับผ บผดละเม ด ละเมดเป ดเป นส วนตั วนตัวโดยการกระท วโดยการกระทา 3. บดามารดาหร ผดตามมาตรา ด ตามมาตรา 420 12.3

ความรับผ บผดของผ ด ของผเยาว เ ยาวหร หรอบ อ บคคลว คคลวกลจร กลจรตทางละเม ตทางละเมด   ยหายท ผเยาว  หร หรอบ อบคคลวกลจร กลจรต จะต จะตองรั  บผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท ตนก ตนกอข อข นเสมอไปหร น เสมอไปหรอไม อไม   ยหาย ไมเสมอไป เสมอไป กรณท ท ผ ผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรตท ตทาความเส   ยหาย ถาม ถามได ไ ดกระท  าโดยจงใจ หรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ กยอมไม อมไมเป เปนละเมด ถาเป าเป   นเดกไรเด ก ไรเดยงสา ยงสา ไมรรส   าน านกในการกระท กในการกระทาของตน หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรตท ตท ไม ไมรรสภาพของการกระท  าของตน ยอมจะถ อมจะถอว อวาท าทาโดยจงใจหรอประมาท อประมาท    กผ เลนเล เล น เลอไม อไมได ได  แต แตถ าร  ได  ว าท าทาอะไรลงไป เพยงแต ยงแตไม ไมรรส    กผดชอบหร ด ชอบหรอยั อยับยั บยังไม งไมได ได  อาจเปนการ กระทาโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอได  อ ได  เพราะผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรตย ตยอมม อมมฐานะทางจ ฐานะทางจตใจอย ตใจอย  หลายระดับต บตางกั างกันไป นไป 12.3.1

ความรับผ บผดของบ ด ของบดามารดาหร ดามารดาหรอผ อผอน อ นบาล บาล ก. มาเย ยม ยม ข. เพ อนกั อนกัน โดยอม น. บตร ซ   งเป งเปนทารกอาย 6  6 เดอน อ น มาด มาดวย  ก. นกสน กสนก คดจะแกลง ด จะแกลง ข. เลน โดยร โดยรว าบตรของตนจวนจะได ตรของตนจวนจะไดเวลาปั เวลาป  ัสสาวะออกมาแล สาวะออกมาแล ว จ จงส ง ส งเด งเดกให ก ให ข.  ข. ออม  เดกปั กปัสสาวะรด ข. จนเปยกโชก ดังน ดั งน  ก.  ก. และ และ น. จะตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม 12.3.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

62

ก. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. เพราะไดกระท เพราะไดกระทาโดยจงใจโดยใช  เดกชาย กชาย น. บตรของตนเปน เคร องม องมอ ส วนเด วนเดกชาย กชาย น. น. ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. เพราะเป เพราะเป นเดกทารกอาย กทารกอายเพ เพยง ยง 6 เดอน อน ไมม มการ การ กระทาโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ความระมัดระวั ดระวังตามสมควรแก งตามสมควรแกหน หนาท า ท ด ด แล แล นอยอาย   5   5 ขวบ ขณะท อย อย กักับน บนดซ ด ซ   งเป งเป นมารดา เกดทะเลาะกั ดทะเลาะกับป บปซ   งเป งเป นเพ อนเด อนเดกด กดวยกั  น ไดใช    ไมไล  ต ตป ป  บาดเจ บาดเจบดังน งน  น  นดและนอยต ด และนอยตองรั องรับผ บผดต ด ตอป อปหร หรอไม อไม เดกชายนอยต กชายนอยตองรั องรับผ บผดต ด ตอเด อเดกชายป กชายป เพราะการใช  ไมไล  ต ตเป เ ปนการกระทาละเมดตาม ละเมดตาม มาตรา 420 429 นดซ ดซ   งเป งเป นมารดา นมารดาจจงต งตองร  วมรั วมรับผ บผดด ด ดวยตามมาตรา  429 เวนแต นแตจะพ จะพส สจน จ นได ไดว าตน าตน ไดใช    ความระมัดระวังตามสมควรแก งตามสมควรแก หน หนาท   ด ดแลซ แ ลซ   งท งทาอย นั นัน คคลใดแมไรความสามารถเพราะเหต  เปนผเยาว เป เ ยาว หรอว อวกลจร กลจรตก ตกยังต งตองรั  บ มาตรา 429 บคคลใดแมไร ผดในผลท ด ในผลท ตนท ตนทาละเมด บดามารดาหร ด ามารดาหรอผ อ ผ  อนบาลของบ บาลของบคคลเช คคลเช นว นวาน าน ยยอมตองรั อ มตองรับผ บผดร ด รวมกับเขา บเขา ดวย  เวนแต  จะพ จะพส สจน จ นได ไดว าตนไดใช า ตนไดใช  ความระมัดระวั ดระวังตามสมควรแก หน หนาท   ด ดแล แ ล ซ   งท งทาอย นั นัน 12.3.3

ก. ไมถถกกั ก กับ ข. เพ อนบาน อ นบาน และรว า ค. บตรชายของตนซ ตรชายของตนซ   งม งมอาย อาย 10 ขวบชอบเลนป นปนอาจ เอาปนไปยงกระจกบานของ งกระจกบานของ ข. เลน ได ไดอย  างท างท  ค.  ค. เคยพดให ด ใหฟั ฟัง ก. จงส งส งป งปนให ค. ให ค. เลน ค. ใช  ป น   ยหาย   นไหมทดแทนให ค. ยงกระจกบานของ งกระจกบานของ ข. แตกเส   ยหาย ตอมา อมา ก. ได ไดชดใช    คาส าส   นไหมทดแทนให ค. ไปแล ไปแลว จ จงไล ง ไลเบ เบ ย เรยกค ยกคนจากเด นจากเดกชาย กชาย ค. ทังหมด งหมด ดังน งน จะท จะทาไดหร ไดหรอไม อไม การท  ก. ส งป งปนให  ค. เลน ค. จงเอาป งเอาปนไปยงกระจกบานของ งกระจกบานของ ข. แตก เป เป นการท  ก. กระทาละเมดต ดตอ ข. โดยจงใจ มใช ใช ความรั ความรับผ บผดของบ ดของบดาในการกระท ดาในการกระทาละเม ดของบ ดของบตร เม อ ก.   นไหมทดแทนให ค. ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนให ค. ไปแล ไปแลว จ จงไล ง ไลเบ เบ ยเร ยเรยกค ยกคนจากเด นจากเดกชาย กชาย ค. ไมได ไดทั งหมด งหมด ก. เปนบตรของ ตรของ ข. ก. ออกจากบานไปโรงเร านไปโรงเรยนโดยรถยนต ยนโดยรถยนตโดยสารประจ โดยสารประจาทาง ระหวาง าง เด เดนทางอย น ทางอย บนรถ บนรถ เกดชกต ดชกตอย อย ค. ผโดยสารดวยกั โดยสารด  วยกันโดยละเม ด ดังน งน   ข. ตองร ตองรวมกับ ก. รับผ บผดต ด ตอ ค. หรอไม อไม ข. ไมตองร  วมรั วมรับผ บผดกั ด กับเด บเดกชาย กชาย ก. เพราะขณะเกดเหต ดเหตละเม ละเมดนั ดนันอย นอย ในระหว ในระหวางเวลาท างเวลาท  เดกชาย กชาย ก. เดนทางอย นทางอย  เด  เดกชาย กชาย ก. ม ม ได ไ ดอย   ในความด ในความดแลของ แลของ ข. เป เป นเร องท องท เด เดกชาย ชาย ก. ผเด เด  ยว ย ว จะตองรั จะต องรับผ บผดต ด ตอ ค. ตามมาตรา 420 และ 429 ตอนแรก ความรับผ บผดของคร ด ของครบาอาจารย บาอาจารย  นายจาง าง หรอบ อบคคลอ คคลอ นในการท นในการทาละเม าละเมด ของผ ไร  ไร  ความสามารถ ค วามสามารถ ความรับผ บผดตามมาตรา ด ตามมาตรา 429 และ 430 มหลั หลักเกณฑ กเกณฑเหม เหมอนกั อนกันและแตกต นและแตกตางกั างกันอย นอยางไร างไร บาง  มหลั หลักเกณฑ กเกณฑเหม เหมอนกั อนกัน ในขอท ในขอท ววาต า ตางก างกเปนบทบัญญั ตเก เ ก ยวกั ยวกับความรั บความรับผ บผดในการกระท ดในการกระทา ของบคคลอ คคลอ นอั นอันเน องมาจากความบกพร องมาจากความบกพร องในการด องในการดแลบ แลบคคลผ คคลผไร ไ รความสามารถ  ตางกั างกันในข อท อ ท ววา ตามมาตรา 429 กฎหมายบัญญั ตให ใ หบ ดามารดาหร ด ามารดาหรอผ อ ผอน  บาลผ บาลผท าหนาท าท ด ดแลรั แ ลรับผดก ดกอน อน เวนแต นแตจะ จะ พส สจน จ นได ไดว าตนไดใช ตนไดใช  ความระมัดระวั ดระวังตามสมควรแก งตามสมควรแก หน หนาท   ด ดแลซ แ ลซ   งท งทาอย นัน ส วนมาตรา วนมาตรา 430 ครบา บา    งรั อาจารยนายจาง น ายจาง หรอบ อบคคลอ คคลอ นซ นซ   งรับด บดแลนั แลนั น จะตองรั จะตองรับผ บผดก ด กตอเม อเม อพ อพส สจน จนได ไดว าบคคลดั คคลดังกล งกลาวมาน าวมาน  มได ไ ดใช    ความระมัดระวังตามสมควร งตามสมควร 12.3.4

ท ววา  “บคคลผ คคลผไร  ความสามารถ   ตามมาตรา 430 นั น หมายความถ หมายความถงบ ง บคคลเช คคลเช นไร นไร ”  ตามมาตรา หมายถงผ ง ผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรต เพราะบทบัญญั ญญัตมาตรา ม าตรา 430 เป เป นบทบัญญั ญญัตต ต อจาก อ จาก มาตรา 429 ในเร องบ องบคคลผไร ไ รความสามารถกระท  าละเมดด ดดวยกั  น

มาตรา 430 ครบาอาจารย บาอาจารย  นายจาง นายจาง หรอบ อบคคลอ คคลอ นซ นซ   งรั งรับด บดแล แล บคคลผ คคลผไร  ความสามารถอย   เป เป น    ัวคราวก นตย ตยก กด ด  ช  ั วคราวกด ด จาต าตองรั  บผ บผด รวมกั วมกับผ บ ผไร  ความสามารถในการละเม ความสามารถในการละเมด  ด ซ   งเขาไ งเขาได ดกระท  าลงในระหวาง าลงในระหว าง ท  อย ในความด ในความดแลของต แลของตน น ถาหากพ  สจน ส จนได ไดว าบ าบคคลนั คคลนัน ๆ มได ไดใช     ความระมั ความระมัดระวั ดระวังตามสมควร งตามสมควร แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  12  12 ผต องรั  บผ บผดต ดตองม  ได ไดกระท  าละเม าละเมด แตบ บคคลอ คคลอ นต นตองกระท  าละเม าละเมด ถอว อ วาเป าเป นควา นความร มรบผ ั ดในการ ดในการ กระทาของบคคลอ คคลอ น 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

63

     นค นายแสงส งป งปนใหล กจ กจางย  งคนรายท งคนรายท เข เขามาขโมยส  นคาในโกดั  งของนายแสง งของนายแสง ดังน งน   เป เป นความผด ของนายแสง ของนายแสงนาย นายจจางในการกระท  าของบ าของบคคลอ คคลอ นหร นหรอไม อไม  ไม  ไมเป เป นควา นความร มรบผ ั ดในการกระท ดในการกระทาของบคคลอ คคลอ น แตเป เป นควา นความร มรบผ ั ดในการกระท ดในการกระทาของตนเอง กจางของ  จ. มหน หนาท   ซ อมรถท อมรถท ล ลกค ก คามาจ  าง จ. ซ อม อม โดยประมาทเลนเล นเลอ ขณะทาการ าการ 3. ส. เปนลกจ   ยหาย ซ อมตามหนาท อมตามหนาท   ส. ทาใหรถล า ใหรถลกค กคาเส     ยหาย ดังน งน   จ. ตองรั ตองรับผ บผดต ดตอล อลกค กคาด  วยหร  อไม อไม ตองรั อ งรับผ บผด เพราะ เป นเหตละเม เป ละเมดท ดท เก เกดข ด ข  นในทางการท นในทางการท จาง า ง    ังไวว กจาง  ว. มหน หนาท   เต เตมน มน ามันใส นใส รถใหล รถใหลกค กคาท   ปั ปัม ว. ออกระเบยบเป ยบเป นคาส าส  ั ง ไววาห าหามม  ให ใหล กจ กจาง  4. ม. ลกจ   ยหายดั สบบ บบหร หร ขณะท ขณะทางาน างาน โดยประมาทเลนเล นเลอ ม. สบบ บบหร หร ท ทาใหเก า ใหเกดไฟล ดไฟลกไหมรถล กไหมรถลกค กคาเส     ยหายดังน งน   ว. ตองรั ตองรับ ผดต ดตอล อลกค กคาด  วยหร  อไม อไม ตองรั อ งรับผ บผด เพราะเหตละเม ละเมดเก ดเกดข ดข  นในทางการท นในทางการท จาง า ง บผดของผ ดของผว าจ าจางท  าของเป าของเปนความรั บผ บผดในการกระท ดในการกระทาของบ าของบคคลอ คคลอ นหร นหรอไม อไม  ไมใช ใช ความรับ ความรับ 5. ความรับผ ผดในการกระท ด  ในการกระทาของบ คคลอ คคลอ น จาง น. ทาถนน าถนนเข เขาบ  านของ  ส. ปรากฏวา น. ทาถนนร าถนนรกล กล าเขาไปในท า เขาไปในท ดนของ น ของ ถ. โดยประมาท 6. ส. จาง เลนเล นเลอ ซ   ง ส. ไมทราบว ทราบวาเป าเปนท ด ดนของ น ของ ก. ดังน งน   ส. ตองรั ตองรับผ บผดต ด ตอการกระท อการกระทาของ าของ น. หรอไม ไม อไม  ไมตองรั  บ ผด  เพราะไมอาจม อาจมการกระท การกระทาโดยจงใจหรอประมาทเล โดยจงใจหรอประมาทเลนเล นเลอได อได   ยหายท ก ไรเดยงสาตองรั ยงสาตองรับผ บผดในความเส ดในความเส   ยหายท ตนก ตนกอข อข นหร นหรอไม อไม  ไมตองรั อ งรับผ บผด เพราะไมอาจม อาจมการ การ 7. เดกไรเด กระทาโดยจงใจหรอประมาทเล โดยจงใจหรอประมาทเลนเล นเลอได อได งระเบดขวดให  ดขวดให  อ. บตรชายผ ตรชายผเยาว  ซ   งอย งอย ในความด ในความดแลของตนโดยร แลของตนโดยรว า อ. อาจนาไปก าไปกอความ อความ 8. ม. ส งระเบ   ยหายแก  บาน   ยหาย เส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นได อ. น ได อ. นาระเบดขวดไ ดขวดไปขว ปขวางปาใส   ส. เส   ยหาย ดังน งน  ม.   ม. ตองรั ตองรับผ บผดต ดตอ ส. หรอไม อไม ตองรั อ งรับผ บผด เพราะเป เพราะเปนความร นความรับผ ั ดในการกระท ดในการกระทาของตนเอง ยวกับความรั บความรับผ บผดในการกระท ด ในการกระทาของตนเอง าของตนเอง ผเยาว  หร หรอบ อบคคลว คคลวกลจร กลจรตกระท ตกระทาละเม าละเมด จะตองม จะตองมการ การ 9. เก ยวกั กระทาโดยจงใจหร าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอหร อหรอไม อไม ตองม อ งมการกระท การกระทาโดยจงใจหรอประมาทเล โดยจงใจหรอประมาทเลนเล นเลอ   ยงใหม ตรผเยาว  ของ ของ ส. และ ม. ส. และ ม. แยกกันอย นอย  โดย  โดย ส. รับราชการอย บราชการอย ท เช เ ช   ยงใหม ม.  ม. อย  10. น. เปนบตรผ ท กร ก รงเทพฯ งเทพฯ ระหวางท างท อย อย ในความด ในความดแลของ แลของ ม. น. ทาร าราย  ค. โดยละเมด ดังน งน  ส.  ส. จะต จะตองรั  บผ บผดด ดดวยหร  อไม อไม  ไมตองรั อ งรับผ บผดเพราะขณะเก ด  เพราะขณะเกดเหต ดเหตละเม ละเมด ส. ไมม มหน หนาท าท ด ดแล แ ล น. 2.

หนวยท วยท  13  13 ความร ความรับผ บั ผดในความเส ด ในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดจากทรั ด  จากทรัพย พย   ยหายท ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นจากทรั น จากทรัพย พยเป เปนความรับผ บผ ดท ด ท ไม ไมตองม  การกระท การกระทาโดย จงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ      ยหายเก   ัตว  ยหายเกดข ดข นเพราะส น เพราะส  ั ตว เจาของหร  อบ อบคคลผรั บเล บเล ยงรั ยงรับรั บรักษาไว กษาไวแทนเจาของ แทนเจาของ 2. ถาความเส   ัตว   คาส   นไหมทดแทนแก   ยหาย ส  ั ตวตองชดใช  าส   นไหมทดแทนแก ผ ผเส     ยหาย      ยหายเก    งปล  ยหายเกดข ดข นเพราะเหต น เพราะเหตโรงเร โรงเรอนหร อนหรอส อส   งปลกสรางอย ก สรางอยางอ างอ นก นกอสรางไว อ สรางไวช ช าร ารด 3. ถาความเส    งปล   นไหม บกพรองหร องหรอบ อบารงรั งรักษาไม กษาไมเพ เพยงพอ ยงพอ ผครองโรงเร  อน อน หรอส อส   งปลกสรางนั ก สรางนันๆ นๆ จาตองใช ตองใช  คาส าส   นไหม ทดแทน   ยหายอั 4. บคคลผ คคลผอย อ ย ในโรงเร ในโรงเรอนตองรั อ นตองรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายอันเกดเพราะของตกหล ดเพราะของตกหลนจากโรงเร นจากโรงเรอน อน หรอเพราะท อเพราะท งขว ง ขวางของไปตกในท างของไปตกในท อัอันม นมควร ควร  อควบค อควบคมยานพาหนะอั มยานพาหนะอันเด นเดนด นดวยก  าลังเคร งเคร องจั องจักรกลจะตองรั กรกลจะตองรับผ บผดเพ ด เพ อความ อความ 5. ผครอบครองหร   ยหายอั   ยหายอั เส   ยหายอันเกดแต ดแตยานพาหนะนั ยานพาหนะนัน ผครอบครองทรั ค รอบครองทรัพยอัอันตรายก นตรายกจะตองรั  บผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายอัน เก เกดจากทรั ด จากทรัพย นั นันด นดวย  1.

ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดข ดข  นเพราะส น เพราะส  ัตว ตว   ัตว 1. บคคลอาจใช คคลอาจใช  ส  ั ตวเป เปนเคร องม องมอก อกอการละเม อการละเมดไดตามมาตรา ด ไดตามมาตรา 420 ซ   งต งตองกระท  าโดยจงใจ   ยหายท   ัตว หรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ไมใช ใช เร เร องความรับผ องความรั บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส  ั ตว  เปนความรับผ บผ ด  ของบคคลในการกระท คคลในการกระทาของตนเอง   ยหายท   ัตว 2. ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส  ั ตวเป เปนเร องท องท บ บคคลท คคลท ตองรั  บผ บผด มความ ความ บกพรองในการด องในการดแล แล มได ไดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ กฎหมายจงไดจ ง ไดจากัดตัวบ ตั วบคคลท    ั   ัตว ตองรั  บผ บผดเอาไว ค ด เอาไว คอเจาของส อ เจาของส ตวและบ และบคคลผ คคลผรั บเล บเล ยงรั ยงรับรั บรักษาไวแทนเจ กษาไวแทนเจาของ าของ แตม มข  อยกเวนว อยกเว  นวา ถา ถา   ัยของส   ั   ัตว ไดใช    ความระมัดระวังอั งอันสมควรแก การเล การเล ยงการรั ยงการรักษาตามชน กษาตามชนดและว ดและวส  ั ยของส ตวหร หรอตาม อตาม 13.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

64

  ยหายย พฤตการณ การณอย อยางอ างอ นหร นหรอพ อพส ส จน จนได ไดว าความเส าความเส   ยหายยอมจะเก อมจะเกดข ดข นทั น ทังท งท ได ไดใช    ความระมัดระวั ดระวังถ งถง เพยงนั ยงนัน กพนความรั  บผ บผด   ทธ   ัตว คคลท ตองรั  บผ บผดจะใช ด จะใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกบ บคคลท คคลท เร เราหร  อยั อยั วส  ั ตวโดยละเม โดยละเมด หรอเอาแก อเอาแก 3. บคคลท   ั   ัตว   ัตว เจาของส  ตวอ อ นอั นอันมาเราหร นมาเราหรอยั อยั วส วส  ั ตวก ก  ไ ด าวา  “โดยละเมด”  ตามมาตรา   ตามมาตรา 433 วรรค 2 มได ไดหมายความว  าเป าเปนการกระทาโดยละเมด 4. คาว ดังท งท ได ไดบั ญญั ตไว ไ วในมาตรา  420 ซ   งเป งเป นแมบทอั บทอันเป นเปนบทบัญญั ญญัตวว าด า ดวยความรับผ วยความรั  บผดของบ ดของบคคลใน   ัตว   ทธ การกระทาของตนเอง แตเป เปนเร องท องท บ บคคลท คคลท เร เราหร  อยั อยั วส วส  ั ตวกระท กระทาไปโดยไมม มส   ทธ    ยหายถ มาตรา 420 ผใดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ น โดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด  ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ยหายเก      ัตว   ัตว มาตรา 433 ถาความเส  ยหายเกดข ดข นเพราะส นเพราะส  ั ตว ทานว านวาเจาของ า เจาของ ส  ั ตวหร หรอบ อบคคลผ คคลผรั บเล บเล ยงรั ยงรับ   นไหม   ยหายเพ   ยหายอย รักษาไ กษาไววแทนเจ แทนเจาของ  าของ จาต าตองใช    คาส าส   นไหม ทดแทนให ทดแทนใหแก  ฝ ายท ตองเส     ยหายเพ อความเส อความเส   ยหายอยางใด างใด ๆ   ัตว อันเก นเกด แตส  ั ตวนั นัน  เวนแต เวนแตจะพ จะพส สจน จนได ไดว าตนไ าตนได ดใช    ความระมั ดระวั ดระวัง อันสมควร นสมควร แกการเล การเล ยงการรั ยงการรักษาตาม กษาตาม   ัยของส   ัตว   ยหายนั ชนดและว ดและวส  ั ยของส  ั ตวหร หรอตามพฤต อตามพฤตการณ การณ อยางอ างอ นหร นหรอพ อพส สจน จนได ไดว าความเส าความเส   ยหายนันย น ยอมจะ อมจะต ตองเก  ดม ดมข ข น ทังท ง ท  ไดใช    ความระมัดระวั ดระวังถ งถงเพ งเพยงนั ยงนัน   ทธ อน ง บคคลผ คคลผต องรั  บผ บผดชอบดั ดชอบดั งกล งกลาวมาในวรรคต าวมาในวรรคตนนั  น จะใช  ส   ทธไล ไลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกบ บคคลผ ค คลผท  เร เ ราหร  อ   ัตว   ัตว   ั   ัตว   ั ยั วส วส  ั ตวนั นันโดยละเม นโดยละเมด หรอเอาแก อเอาแก เจาของส  ตวอ อ นอั น อันมาเราหร นมาเราหรอยั อยั วส วส ตวนั นัน ๆ กได ได 

การกระทาละเม าละเมดโดยใช ดโดยใช  ส  ัตว ตวเป เ ป นเคร องม องมอ ก. โดยประมาทเลนเล นเลอ จงกระบอของตนผ อของตนผานเขาไปในนาข า นเขาไปในนาขาวข าวของ อง ข. ทาให ใหต นข  าวใน    ยหาย นาท กกาลังแตกรวงเส งแตกรวงเส   ยหาย ดังน งน   ก. จะตองรั จะตองรับผ บผดต ด ตอ ข. ตามมาตรา 420 หรอ 433 ก. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. ตามมาตรา ตามมาตรา 420 เพราะได เพราะไดกระท  าโดยประมาทเลนเล นเลอจ อจงกระบ งกระบอของ อของ   ยหายท   ัตว   ั ตนผานเขาไปในนาข า นเขาไปในนาขาวของ าวของ ข. ไมใช ใช ความรั ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส ตวตามมาตรา ตามมาตรา 433 13.1.1

ความเส  ยหายท ยหายท เก เกดข ด ข  นเพราะส น เพราะส  ัตว ตว   ยหายท   ั   ัตว   ัตว ความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส ตว ต  ตองม  การกระท การกระทาของส  ั ตวหร หรอไม อไม   ัตว ตองม  การกระท การกระทาของส  ั ตว 13.1.2

บคคลท คคลท ตองรั อ งรับผ บผดและข ดและขอยกเว อยกเวนความรั นความรับผ บผด ก. ยมส มสนั นัขตั ขตัวผ ว ผของ  ข. มาผสมพันธ กักับส บสนันัขของ ก. ท  ท บาน  ตอมา อมา ก. มธธระไปต ระไปตางจั างจังหวั งหวัด จงเอาส งเอาสนั นัขท ขท ยยมมานั ม มานันไปฝาก นไปฝาก ค. ไวระหว ระหวางนั างนันส นสนั นัขแอบหน ขแอบหน ค.  ค. ไปขโมยของของแมคาท   ตลาดสด ตลาดสด ดังน งน  ท  ทานเห านเหนวา ก. ข. และ และ ค. ผใดตองรั ใดต  องรับผ บผดต ด ตอแม อแมคา แมส นั นัขจะเป ขจะเป นของ ข. แตก กอย ในการเล ในการเล ยงรั ยงรักษาของ กษาของ ค. ผรั บฝาก บฝาก ค. จงต งตองรั  บผ บผดต ดตอ แมคา ข. ข. เจ เจาของส  นัขและ นั ขและ ก. ผย มไม มไมตองรั  บผ บผด 13.1.3

ก. ข. มบานพั  กอย กอย ตดกั ด กัน ข. เล ยงนกแกวไว ยงนกแกวไวตั ตัวหน วหน งซ งซ   งเป งเปนนกช างพ างพดช างจ างจา ก. ดาคนใช าคนใช   ของ ก. ดวยถ ดวยถอยค อยคาหยาบคายบ าหยาบคายบอยๆ อยๆ นกแกวของ นกแกวของ ข. กจามาดา ค. บาง บาง ดังน งน  ก.   ก. หรอ ข. ตองรั ตองรับ ผดต ด ตอ ค. และรับผ บผดตามมาตรา ด ตามมาตรา 420 หรอ 433 ข. เจาของนกแก เจาของนกแกวต วตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. ตามมาตรา 433 ก. ไมตองรั  บผ บผด ไมววาตามมาตรา า ตามมาตรา 420 หรอ 433 เพราะมได ไดสอนนกให สอนนกใหด  ดา ค. ก. มได ไดเป  นเจาของนกหร เจาของนกหรอรั อรับเล บเล ยงรั ยงรับรั บรักษานกไวแทน กษานกไวแทน เจาของ  สนั นัขของ ขของ ก. เหนแมวของ ข. กเหากรรโชก ากรรโชก แมวกลัวจ วจงหน ง หน ข นไปบนต น ไปบนตนมะม นมะมวงของ ค. มะมวงตกหล วงตกหลนลงมา นลงมา ดังน งน  ก.  ก. หรอ ข. ข. ตองรั  บผ บผดต ดตอ ค. และ และ ก. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม ข. เจาของแมว  ตองรับผ ตองรั บผดต ด ตอ ค. แตการท การท ส สนั นัขของ ขของ ก. เหากรรโชกแมวของ ข. เป เป นการ   ัตว   ัตว   ยหายแม ก.   นไหม ท ส  ั ตวอ อ นมาเราหร นมาเราหรอยั อยั วส  ั ตวท ท ก กอความเส อความเส   ยหายแม ก. ไมตองรั  บผ องรั บผดต ด ตอ ค. เม อ ข. ชดใช  คาส าส   นไหม   ทธ ทดแทนให ค. ทดแทนให  ค. ไปแล ไปแลว ข. จงใช งใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอาจาก ยเอาจาก ก. เจาของส  นัขได นั ข ได เดกชาย กชาย ก. นกสน กสนก จงเอาประทั งเอาประทั ดผ ดผกท กท หางส หางสนันัขของ ข. แลวจ วจดประทัดๆ ดๆ ระเบดดั ดดังสนั งสนั น   ยหาย สนั นัขตกใจว ขตกใจว งหน งหน เข เขาไปในสวน าไป  ในสวนของ ของ ค. ตนผลไมเส นผลไม  เส   ยหาย ดังน งน  ถ  ถา สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

65

ของ ค.

กชาย (1) เดกชาย

  ยหายแก ก. รด ด วว าการท าการท ตนท ตนทาดังนั งนันส นสนั นัขจะว งเขาไปท ง เขาไปทาความเส   ยหายแกตนไมในสวน นไม  ในสวน

  ยหายแก ก. ไมรรส  าน านกว กวาส าสนั นัขจะว ขจะว งเขาไปท ง เขาไปทาความเส   ยหายแกตนไมในสวนของ นไม  ในสวนของ ค. และไมประมาทเล ประมาทเลนเล นเลอ ดังน งน เด เดกชาย กชาย ก. หรอ ข. ข. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. และเดกชาย กชาย ก. ก. ตองรั  บต บตอ ข. หรอไม อไม แยกตอบไดดั แยกตอบได ดังน งน  1. เดกชาย กชาย ก. กระท กระทาละเมดต ดตอ ค. ตามมาตรา 420 โดยใช  สนั นัขของ ข. เปนเคร องม องมอจ อจง ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. โดยตรง โดยตรง ข. ไม ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค. กชาย ก. มได ไดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอกระท อกระทาตอ ค. ข. เจาของส เจาของสนั นัขจ ขจงต ง ต องรั  บผ บผด 2. เดกชาย ตอ ค. ตามมาตรา 433 แตเด เดกชาย กชาย ก. เปนผเร  าหร  อยั อยั วส วสนั นัขโดยละเม ขโดยละเมดตามมาตรา ดตามมาตรา 433 วรรค 2   นไหมทดแทนให   ทธ เม อ ข. ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนให ค.  ค. ไปแล ไปแลว ยอมใช อมใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอาจากเด ยเอาจากเด กชาย กชาย ก. ได  กชาย (2) เดกชาย

การใช  ส  ทธ ทธ ไลเบ เบ  ย   ทธ ตามมาตรา 433 วรรคสอง ท ววาใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยนั ยนัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร ตามมาตรา 433 วรรคสอง หมายความวาผต องรั  บผ บผดตามมาตรา ด ตามมาตรา 433 วรรคแรก วรรคแรก ตอง    นไหมทดแทนใหผ   ยหายไปก   ัตว ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหผต องเส     ยหายไปกอน อ น แลวจ แลวจงจะมาไล ง จะมาไลเบ เบ ยเอาจากผ ยเอาจากผท  เล เลาหร  อยั อยั วส วส  ั ตว   ัตว   ั   ัตว   ั โดยละเมดหร ดหรอเอาจากเจาของส อเอาจากเจาของส ตวอ อ นอั นอันมาเราหร นมาเราหรอยั อยั วส วส ตวนั นันๆ น ๆ 13.1.4

ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดจากโรงเร ดจากโรงเรอนหร อนหรอส อส   งปล งปลกสร กสรางอย างอยางอ างอ น และ ของตกหลนหร นหรอท อท  งขว ง ขวางจากโรงเร างจากโรงเรอน อน    งปล คคลอาจใช  โรงเรอนหร อนหรอส อส   งปลกสร ก สรางอย างอยางอ างอ นเป นเปนเคร องม องมอก อกอการละเม อการละเมดไดตามมาตรา ด ไดตามมาตรา 1. บคคลอาจใช   ยหายท    งปล 420 ซ   งม งมใช ใช เร เร องความรับผ องความรั บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดจากโรงเร ด จากโรงเรอน อน หรอส อส   งปลกสรางไว ก สรางไวช ช าร ารดหรอ บารงรั งรักษาไม กษาไมเพ เพยงพอ ยงพอ แตเป เป นความรับผ บผดบ ด บคคลในการกระท คคลในการกระทาของตนเอง   ยหายท    งปล 2. ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดจากโรงเร ด จากโรงเรอน อน หรอส อส   งปลกสร ก สรางอย างอยางอ นก นกอสรางไว อ สรางไวช ช าร ารด บกพรอง อง หรอบ อบารงรั งรักษาไม กษาไมเพ เพยงพอเป ยงพอเปนเร องท องท บ บคคลท คคลท ตองรั  บผ บผดม ด มความบกพร ความบกพรองในการด องในการดแล แล มได ไ ดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ กฎหมายจงไดจ ง ไดจากัดตั วบ วบคคลท ตองรั  บผ บผดเอาไว ดเอาไวค คอผ อ ผ  ครอง แตม มขอยกเวนความรั อยกเว  นความรับผ บผดว ด วาถ าถาผ  ครองไดใช ครองได  ใช  ความระมัดระวังตามสมควรเพ  ตามสมควรเพ อปั อปัดปองมให ใหเก เก  ด   ยหายแลว   นไหมทดแทน ความเส   ยหายแลว ผผเป   นเจาของจ าของจาตองใช ตองใช  คาส าส   นไหมทดแทน   ทธ   ยหาย 3. ผครองหร  อเจาของจะใช อ เจาของจะใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกผ ผอ    นท นท ตองรั  บผ บผดในการก ด ในการกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหาย ก ไ ด   ยหายอั คคลผอย อ ย ในโรงเร ในโรงเรอนตองรั อ นตองรับผ บผดชอบในความเส ด ชอบในความเส   ยหายอันเก นเกดเพราะของตกหล ดเพราะของตกหล นจาก นจาก 4. บคคลผ โรงเรอนนั อนนัน หรอเพราะท อเพราะท งขวางของไปตกในอั ง ขวางของไปตกในอันท นท มควร ค วร 13.2

ความรับผ บผดในความเส ดในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดจากโรงเร ดจากโรงเรอนหรอส อนหรอส   งปล งปลกสรั ก สรัางอย างอยางอ างอ น กอสร อสรางไว างไวช าร ารดบกพร ดบกพรองหร องหรอบ อบาร ารงร งรกษาไม กั ษาไมเพ เพยงพอ ย งพอ   ัยอย ก. พักอาศ กอาศ  ั ยอย กักับ ข. ท บานของ  ข. ซ   งเป งเปนบานเก บานเกาแก าแกทร ทรดโทรมท ดโทรมท   ข. ครอบครอง ก. เหนฝาบานแผ ฝาบานแผนหน งก งกาลังจะหล งจะหลดตกลงมาอย ดตกลงมาอย แล แลวและเห  น ค. เดนผ นผานมา านมา คดจะแกลง ดจะแกลง ค. เลน จ จ ง ใช  ไมเคาะฝาบานตกลงไปถ เคาะฝาบ  านตกลงไปถก ค. บาดเจบ ดังน งน  ก.  ก. หรอ ข. ข. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ค.   ัยอย แมจะเป  นผอย   อาศ อาศ  ั ยอย กักับ ข. ก. กตองรั  บผ บผดต ดตอ ค. เพราะได เพราะไดกระท  าละเมดต ดตอ ค. โดยจง ใจโดยใช  ฝาบ ฝาบานเป านเปนเคร องม องมอตามมาตรา อตามมาตรา 420 ส วน วน ข. แมจะเป แมจะเปนเจาของและผ เจาของและผครอบครองบ  านก านก ไมตองรั  บผ บผดต ดตอ ค. ตามมาตรา 434 13.2.1

  ยหายถ  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ น โดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง มาตรา 420 ผใดจงใจหร   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ยหายเก       งปล มาตรา 434 ถาความเส  ยหายเกดข ดข นเพราะเหต นเพราะเหตท โรงเร โ รงเรอน อน หรอ ส   งปลกสรางอย ก สรางอยางอ างอ นก นกอสราง อ สรางไว ไว     งปล ช าร ารดบกพร ดบกพรองก องกด  หรอบ อบารงรั งรักษาไม กษาไม เพยงพอก ยงพอกด ดท ท  านว า นวาผ า ผครองโรงเร  อนหรอส อนหร อส   งปลกสรางนั ก สรางนัน ๆ จาต าตองใช       นไหมทดแทนแต   ยหายฉะนั คาส าส   นไหมทดแทนแตถาผ  ครอ ครองได  งไดใช    ความระมั ดระวั ดระวังตามสมควร งตามสมควร เพ อปั อปัดปองมให ใหเก  ดเส ดเส   ยหายฉะนันแลว น แลว   นไหมทดแทน ทานว านวาผ า ผเป เป   นเจาของจ  าตอง าต  ใช  คาส าส   นไหมทดแทน บทบัญญั ญญัต ตท ท กล ก ลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนนั อนนัน  ให ใหใช    บังคั งคับไดตลอดถ บ ไดตลอดถงความบกพร งความบกพรองในการปล องในการปลกหร กหรอค อค าจ าจน ตนไม นไมหร  หรอกอไผ อกอไผดวย  สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

66

ในกรณท ท กล ก ลาวมาในสอ าวมาในสองวรร งวรรคข คขางต างตนนั  นนัน ถายั  งม งมผ ผอ  นอ นอกท กท ตองรั  บผ บผดชอบในการก ดชอบในการกอใหเก อ ใหเกด   ยหายนั   ทธ เส   ยหายนันด น  ดวยไซร  ทานว ท า นวาผ า ผครองหร  อ เจาของจะใช  ส   อเจาของจะใช ทธไล ไลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกผ ผนั นก น กได ได 

  ัย ปรากฏวากระจกส จ. เช าบ าบานของ  ส. อย อาศ อาศ  ั ากระจกส องแสงของบานแผ องแสงของบานแผนหน นหน งแตกร งแตกราวก าวกาลังจะ งจะ   ั   ัญญา หลดลงมาอย ดลงมาอย แล แลว จ. จงเอากระดาษป งเอากระดาษปดไว แล  แลวบอกให ส. วบอกให   ส. จัดการซ ดการซ อมแซมตามส อมแซมตามส ญญา แต ส.  ส. ไม จัดการซ ดการซ อม อางว  ายังไม งไมม มเง เงน ไมม มเวลาไปตามช เวลาไปตามช างมาซ างมาซ อม อม ขอใหรอไปก ขอใหรอไปกอน อน ตอมากระจกหล อมากระจกหลดตก ดตก ลงมาถก ว. ท มาเย มาเย ยม ยม จ. บาดเจบ ดังน งน  จ.  จ. หรอ ส. ส. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ว. กระจกส องแสงเป องแสงเป นส วนประกอบของโรงเร วนประกอบของโรงเรอน อน การท กระจกแตกแ กระจกแตกและ ละ จ. ไดเอากระดาษ    ยหาย ปดไว เป ไว เปนกรณท ท ปั ปัดปองมให ใหเก เก  ดความเส ด ความเส   ยหาย จ. จงไม งไมตองรั  บผ องรั บผด แต ส.  ส. เจ เจาของบ าของบานต  านตองรั องรับผ บผด ตาม มาตรา 434 วรรคแรกตอนท 434 วรรคแรกตอนทาย าย การท อางว  าไมม มเง เงน ไมม มเวลาตามช เวลาตามช างมาซ างมาซ อม อม ไมเป เปนขอแก ขอแก ตัว   ันบนซ ค. มาเย ยม ยม ต. ท บานซ     ง ต. เช าจาก าจาก ถ. และ ต. ครอบครองอย  เม  เม อ ค. ข นมาช นมาช  ั น บนซ   งม งม    ังเกตหร พ นช นช าร ารดอย  โดยท   ค. ไมได ไดส  ั งเกตหรอร อ รมาก  อน อน ค. เหยยบกระดานแผ ยบกระดานแผนหน นหน งจนหล งจนหลนไปถ นไปถก ม. บาดเจบ ดังน งน  ค.  ค. หรอ ต. หรอ ถ. ถ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ม. ค. ไมได ไดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ไม ไม ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ม. ตาม มาตรา 420 ต. ผเช   าซ าซ   งครองบ งครองบานอย านอย ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ม. ถ. เจ เจาของบ าของบานไม  านไมตองรั  บผ บผด แตแม แม  ค. ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ   นไหมทดแทนให    ทธ ม. กตองรั  บผ องรั บผดต ด ตอ ต. เม อ ต. ชดใช  ส   นไหมทดแทนให  ม. ไปแลว ไปแลว กยอมใช อมใช  ส   ทธไล ไ ลเบ เบ ยเอาจาก ยเอาจาก ค. ได  ความรับผ บผดในความเส ดในความเส  ยหายเพราะของตกหล ยหายเพราะของตกหลนหร นหรอท อท  งขว ง ขวางจากโรงเร างจากโรงเรอน อน  ไปในท อ นม  ไปในท นั มควร ค วร บานของ  ส. อย รรมซอยแห ม ซอยแหงหน งหน ง ซ   งแต งแตละครอบครั ละครอบครัวอย ในบานหลั ใ นบานหลังนั งนัน วันหน นหน ง อ. มา เย ยม ยม ส. ท บาน  ขณะท พ พดกั ด  กันอย โดยไม โดยไมจงใจหร จงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ อ. ท งก งกนบ  หร ลงไปในซอยซ ลงไปในซอยซ   ง    อของ ขณะนัน บ. เดนผ นผานมาพอด านมาพอด บ  บหร หร ถถกเส ก เส   อของ บ. มรอยไหม ดั รอยไหม ดังน งน  ส.  ส. หรอ อ. อ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ บ. อ. ไมได ไดกระท  าตอ บ. โดยจงใจหรอประมาทเล อประมาทเลนเล นเลอ ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ บ. ตามมาตรา 420 แตการท การท  อ.  อ. ท งก งกนบ  หร หร ไปในซอยท ไปในซอยท อาจม อาจมคนเด คนเดนมานั นมานัน เป เป นการท งไปในอั งไปในอันท อัอันม นมควร ควร ส. เปนผอย   ในบานหลั ใ นบานหลังนั งนัน แม แมจะไม  เปนผกระท เป กระท  า กตองรั  บผ บผดต ดตอ บ. ตาม มาตรา 436 13.2.2

   งปล มาตรา 435 บคคลใดจะประสบความเส คคลใดจะประสบความเส  ยหายอั ยหายอันพ นพงเก งเกดจาก ดจาก โรงเรอนหร อนหรอส อส   งปลกสรางอย ก สรางอยางอ างอ น   ยได ของผอ  น บคคลผ คคลผนั นชอบท นชอบท จะเร จะเรยก ยก ใหจั ดการตามท ดการตามท จจาเป า เปนเพ อบ อบาบั าบัดปั ดปัดปองภยันตรายนั นตรายนันเส นเส   ย ได   ยหาย มาตรา 436 บคคลผ คคลผอย   ในโรงเร ในโรงเรอนตองรั อ นตองรับผ บผดชอบในความเส ดชอบในความเส   ยหาย อันเก นเกดเพราะของตกหล ดเพราะของตกหลน จากโรงเรอนนั อนนัน  หรอเพราะท อเพราะท งขวางของ ง ขวางของไป ไป ตกในท ตกในท อัอ ันม นมควร ควร

ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดจากยานพาหนะหร ดจากยานพาหนะหรอทรั อ ทรัพย พยอนตราย นั ตราย คคลอาจใช  ยานพาหนะอยางใดๆ างใดๆ อันเด นเดนด นดวยก  าลังเคร งเคร องจั องจักรกลหร กรกลหรอทรั อทรัพย พยอัอันตรายเป นตรายเปน 1. บคคลอาจใช   ยหายท เคร องม องมอก อกอนการละเม อนการละเมดไดตามมาตรา ด ไดตามมาตรา 420 ดังน งน  มใช ใ ช ความรั ความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เก ดจาก ด จาก ยานพาหนะหรอทรั อทรัพย พยอัอันตราย นตราย แตเป เปนความรับผ บผดของบ ด ของบคคลในการกระท คคลในการกระทาของตนเอง   ยหายท บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดจากยานพาหนะอันเด ด จากยานพาหนะอั นเดนด นดวยก  าลังเคร งเคร องจั องจักรกลหร กรกลหรอทรั อทรัพย 2. ความรับผ อันตรายเป นตรายเปนเร องท องท บ บคคลท คคลท ตองรั  บผ บผดม ด มความบกพร ความบกพรองในการด องในการดแลม แลมได ไดกระท  าโดยจงใจหรอ ประมาทเลนเล นเลอ วบคคลท ตองรั  บผ บผดไว ด ไว ส าหรั าหรับยานพาหนะไดแก บยานพาหนะไดแกผ ผครอบครองหร  อควบค อควบคม 3. กฎหมายกาหนดตัวบ ส าหรั าหรับทรั บทรัพยอัอันตรายไดแก นตรายไดแกผ ผครอบครอง    ยหายเก กฎหมายไดบัญญัต ญั ตข อยกเว  นความรั นความรับผ บผดเอาไว ด เอาไว คอพ อพส สจน จ นววาความเส า ความเส   ยหายเกดแต ดแตเหต เหต 4. กฎหมายไดบั   ัยหร   ยหายนั สดว ดวส  ั ยหรอความผ อความผดของผ ดของผต องเส     ยหายนันเอง น เอง 13.3

การกระทาละเม าละเมดโดยใช ดโดยใช  ยานพาหนะหร ยานพาหนะหรอทรั อ ทรัพย พยอ นตรายเป นั ตรายเป นเคร องม องมอ ขณะท   ว. กาลังจ งจดไม ด ไมข ขดไฟเพ ด  ไฟเพ อส อสบบ บบหร   ค. แกลงเอาน แกลงเอาน ามันเบนซ  นซ นซ   งใส งใส อย อย ในถาดลาง  เคร องอะไหล องอะไหลรถเขาไปใกล ร ถเขาไปใกลๆๆ เกดล ดลกลวกร กลวกรางกาย ว. บาดเจบหลายแหง ค. ตองรั ตองรับผ บผดต ด ตอ ว. ตาม บทมาตราใด ค. กระทาละเมดต ดตอ ว. โดยใช  น ามันเบนซ  นเป นเปนเคร องม องมอ แม  แม  ว. กาลังจ งจดไมข ด ไมขดเพ ดเพ อส อสบ บหร หร  ค.  ค. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ว. ตาม มาตรา 420 13.3.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

67

ต. จอดรถเกงอย งอย รมเน ม เนนแห นแหงหน ง โดยใส หามลอม ามล  อมอเอาไว อเอาไว แลวนั   งเล งเลนอย นอย ใกลๆ ใ กลๆ รถ ว. ตองการจะแกลง องการจะแกล  ง ข. ซ   งอย งอย ขางหนารถของ างหน  ารถของ ต. ท จอดไว จอดไว จงปล งปลอยหามล อ ยหามลอม อมอ รถจงไหลไปถ งไหลไปถก ข. บาดเจบดังน งน  ต.  ต. หรอ ว. ว. ตองรั  บผ บผดต ดตอ ข.    งม แม ต.  จะเปนผครอบครองรถซ  งมได ไ ดว  งอย งอย  แต แต จอดไวร จ อดไวรมเน มเนนโดย นโดย ต. ใส หามล ามลอม  อมอไว การ อ ไว การ ท  ว.   ว. ปลอยหามล อ ยหามลอม อมอ รถไหลไปถก ข. บาดเจบจงเป งเป นการกระทาละเม ละเมดต ด ตอ ข. ตาม มาตรา 420 ไมใช ใช  มาตรา 437 วรรคแรก 437 วรรคแรก

  ยหายถ  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ น โดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง มาตรา 420 ผใดจงใจหร   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน คคลใดครอบครองหรอควบค อควบคมด มดแลยานพาหนะอย แลยานพาหนะอยางใด างใด ๆ อันเด นเดนด นดวยก  าลั าลัง มาตรา 437 บคคลใดครอบครองหร   ยหายอั เคร องจั องจักรกล กรกล บคคลนั คคลนันจะ นจะตองรั  บผ บผดชอบเพ ดชอบเพ อการเส อการเส   ยหายอันเก นเกดแต ดแตยานพาหนะนั ยานพาหนะนัน เวนแต เวนแตจะพ จะพส สจน จ นได ได    ยหายนั    ัยหร   ยหาย วาการเส าการเส   ยหายนันเก นเกดแต ดแตเหต เหตส สดว ด  วส  ั ยหรอเก อเกดเพราะความผ ดเพราะความผดของผ ดของผต องเส     ยหาย นันเอง น  เอง    งทรั ความ คว ามข ขอน   ให ใหใช    บังคั งคับได  บ ได  ตลอดถงผ ง ผม ไว ไวในครอบครองของตนซ  งทรัพย พยอัอันเป นเปนของเกดอั ดอันตราย นตราย ไดโดยสภาพหร  อโดยความม งหมายท อโดยความม งหมายท จะใช จะใช   หร หรอโดยอาการกลไกของทรั อโดยอาการกลไกของทรัพย พยนั นันด นดวย 

ความรับผ บผดในความเส ดในความเส  ยหายท ยหายท เก เกดจากยานพาหนะอั ดจากยานพาหนะอันเด นเดนด นดวยก วยกาล าลงั เคร องจั อ งจักรกล กรกล หรอทรั อ ทรัพย พยอ นตราย นั ตราย ก. นาเอาเสาเขมคอนกร มคอนกรตขนาดใหญ ตขนาดใหญ บรรท   บรรทกรถซ กรถซ   งย งยมมาจากบร มมาจากบรษั ษัท ข. ไปส งล งลกค กคา โดย   ยหายแก ก. เปนผขั บไปดวยความระมั บ ไปดวยความระมัดระวังเพราะร ระวั งเพราะรด ววาบรรทกของหนั กของหนัก อาจเกดความเส ดความเส   ยหายแกบ บคคลใด คคลใด ก ไ ด แตบั บังเอญโซ ญโซ เหล เหลกท กท ผ ผกมั กมัดเก ดเกดขาด ดขาด เสาหลดลงมาถ ดลงมาถกหลั กหลังคารถเก งคารถเกงของ ค. ท จอดอย จอดอย ขาง    ยหาย ทางพอดรถเส รถเส   ยหาย ก. และ บรษัท ข. เจ าของรถตองรั า ของรถตองรับผ บผดต ด ตอ ค. หรอไม อไม ก. ตองรั ตองรับผ บผดต ดตอ ค. ตาม มาตรา 437 วรรคแรก 437 วรรคแรก ไมใช ใช  มาตรา 420 ส วนบร วนบรษั ษัท ข. แมจะ จะ เปนเจาของรถ เจาของรถ แตไม ไมได ไดครอบค ครอบครอง  รอง จ จ งไม ง ไมตองรั  บผ บผ ด 13.3.2

   ันสะเท ขณะท  ก.  ก. ขับรถไปตามถนนขร บรถไปตามถนนขรขระอย างช างช  าๆ โดยม ข.  ข. นั งไปขางๆ ง ไปขางๆ รถส  ั นสะเทอนกระจก อนกระจก   รษะ ส าหรั าหรับด บดดานหลั  งรถหล งรถหลดตกลงมาถ ดตกลงมาถกศ กศ   รษะ ข. บาดเจ บาดเจบ ก. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. หรอไม อไม ก. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ข. ตาม มาตรา 437 วรรคแรก 437 วรรคแรก ไมใช ใช  มาตรา 420 น. เช ารถของ ารถของ อ. มาใช  เปนส วนตั วนตัว หลังจากท งจากท  น.   น. ขับรถมาเป บรถมาเปนเวลานาน รส     กเม กเม อยลาจ อ ยลาจง เปล ยนให  ย นให  ส. ลกจ กจางขั  บต บตอไป อไป ส วน วน น. เขาไปนอนหลั เขาไปนอนหลับอย บอย ดานหลั  งภายในรถ งภายในรถ บังเอ งเอญฝนตกหนั ญฝนตกหนัก       นไปถ ส. ขับรถช บรถช  าๆ อยางระมั างระมัดระวั ดระวัง แม กระนั ก ระนัน รถกยังล ยน ยน าฝนในท องถนนกระเซ  นไปถก บ. ท ยยนรอรถ น  รอรถ โดยสารประจาทางอย ขางถนน  น. หรอ อ. หรอ ส. ส. ตองรั  บผ บผดต ดตอ บ. หรอไม อไม อ. เปนเจาของรถ เจาของรถ ไมใช ใช ผ ผครอบ ครอบครอง  ครอง ไมตองรั  บผ บผดต ด ตอ บ. น. เปนผครอบครอง ค รอบครอง แมนอน แมนอน หลับอย บอย ในรถขณะเก ในรถขณะเกดเหต ดเหต  ก ตองรั  บผ องรั บผดต ด ตอ บ. ส. เปนผควบค  มรถ แมจะขั มรถ แมจะขับอย บอยางระมั างระมัดระวังก ระวั งก ตอง  อง รับผ บผดต ด ตอ บ. เช นเด นเดยวกั ยวกัน ทั งน งน ตามมาตรา ตามมาตรา 437 วรรคแรก จ. ขับรถตามรถยนต บรถตามรถยนตของ ของ ส. ไปอยางช  าๆ โดยม ร.   ร. นั งไปกั งไปกับ จ. ดวย ดวย บังเอญม ญมเด เดกว กว งตั ง ตัด   ันช   ด ส. จงหย หนารถ  ส. ในระยะกระช  ั น ช   งหยดรถโดยกะทั ดรถโดยกะทันหั นหัน จ. จงร งรบห บหามลอให ามล  อใหรถหย รถหยดทันท นทท ทาให ร ให ร.. หนากระแทกกั  บหนารถ บ หนารถบาดเ บาดเจจบ จ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ร. หรอไม อไม แม  จ. จะขับรถตามหลั บรถตามหลัง ส. ไปอยางช างช  าๆ และหามล และหามลอให อใหรถหย รถหยด เพราะรถของ ส. ได หยดโดยกะทั ดโดยกะทันหั นหัน กเน องจากรถ องจากรถ จ. จ. ไดว  งอย งอย  จ.  จ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ร. ตามมาตรา 437 วรรคแรก แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  13  13 จ. คนเคยกั  บส บสนั นัขของ ขของ ล. ไดสอนใหส สอนให  สนั นัขขโมยปลาสดของแม ขขโมยปลาสดของแม คาในตลาด  สนั นัขท ขทาตามท าตามท  จ.   จ. สอน ดังน งน   จ. หรอ ล. ตองรั  บผ บผดต ดตอแม อแมคาปลา  จ. ตองรั ตองรับผ บผด เพราะเปนผใช ใ ช  ส สน  ขเป ขั เป นเคร นเคร  องม องม  อกระท อกระทา ละเมด มลงจาก งจาก ด. เพ อใหข อ ใหข นมะพ นมะพรราว  ระหวางท างท อย อย ในการเล ในการเล ยงด ยงดรัรักษาของ กษาของ ว. ซ   งพั งพักผ กผอนนอนหลั อนนอนหลับ 2. ว. ยมล อย  ล  ล งเขาไปขโ ง เขาไปขโมยมะพ มยมะพรราวจากสวนของ  ม. ดังน งน  ว.  ว. ตองรั  บผ บผดต ดตอ ม. หรอไม อไม ตองรับผ อ งรับผด เพราะเปนผร บั เล เล     ยงรั ยงรั  กษาไว กษาไวแทน แทน ด. เจาของล าของลง 1.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

68

เดกชายน กชายนดซ ดซ   งเป งเปนเดกซ กซกซนเอา กซนเอากกอนห  นขวางหยอกส น ขวางหยอกสนั นัขของนายด ขของนายดเล เลนด นดวยความสน  กสนานส กสนานสนั นัข      ยหาย ว งหน ง หนเข เขาไปในสวน าไป  ในสวนไม ไมดอกของนายมาเส  ยหาย โดยท เด เดกชายน กชายนดไม ดไมรรส   าน านกว กวาส าสนั นัขจะว ขจะว งเขาไปใ ง เขาไปในสวน นสวนไม ไม  ดอกนันและไม นและไมประมาทเล ประมาทเลนเล นเลอ ดังน งน   นายดตองรั  บผ บผดต ดตอนายมาหร อนายมาหรอไม อไม ตองรั  บผ บผด เพราะเปนเจ นเจาของ า ของ สนขั แลวไล วไลเบ เบ    ยเอาจากเด ยเอาจากเด  กชายนด กชายน าวา  “โดยละเมด”   ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณ งและพาณชย ชย  มาตรา 433 วรรค 2 หมายความวา 4. คาว โดยไมมส   ทธ   ยหายเก      ัตว   ั   ัตว มาตรา 433 ถาความเส  ยหายเกดข ดข นเพราะส นเพราะส ตว ทานว านวาเจาของส า เจาของส  ั ตวหร หรอบ อบคคลผ คคลผรั บเล บเล ยงรั ยงรับรั บรักษา กษา   นไหมทดแท   ยหายเพ   ยหายอย ไวแทนเจ แทนเจาของ  าของ จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนให นใหแก  ฝ ายท ตองเส     ยหายเพ อความเส อความเส   ยหายอยางใด างใด ๆ อันเก นเกด   ัตว แตส  ั ตวนั นัน เวนแต เวนแตจะพ จะพส สจน จนได ไดว าตนไ าตนได ดใช    ความระมั ดระวั ดระวังอั งอันสมควรแก นสมควรแกการเล การเล ยงการรั ยงการรักษาตามชน กษาตามชนด และ    ัยของส   ัตว   ยหายนั วส  ั ยของส  ั ตวหร หรอตามพฤต อตามพฤตการณ การณอย อยางอ างอ น หรอพ อพส สจน จนได ไดว าความเส าความเส   ยหายนันย น ยอมจ อมจะตองเก  ดม ดมข ข นทั น ทังท ง ท  ไดใช     ความระมัดระวั ดระวังถ งถงเพ งเพยงนั ยงนัน   ทธ อน ง บคคลผ คคลผต องรั  บผ บผดชอบดั ดชอบดั งกล งกลาวมาในวรร าวมาในวรรคต คตนนั  น จะใช  ส   ทธไล ไลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกบ บคคลผ ค คลผท  เร เราหร  อ   ัตว   ัตว   ั  ส ัตว ยั วส วส  ั ตวนั นัน โดยละเมด หร  หรอเอาแก อ เอาแกเจ เจาของส  ตวอ อ นอั น อันมาเ นมาเรราหร  อยั อยั วส ว  ั ตวนั นัน ๆ กได ได        องหลั องหลังคาบาน งคาบาน ส. แผนหน นหน งเผยออก งเผยออก จะหลดตกลงมาอย ดตกลงมาอย แล แลว จ. มาเย ยม ยม ส. ท บาน  เหน ม. 5. กระเบ ทอดก ทอดกล ลวยแขกอย   ขางล  างร างรมซอย มซอยข ขางบาน างบ  าน จงใช งใช  ไมเข   ยกระเบ ยกระเบ องใหหล องใหหลดตกลงมาถ ดตกลงมาถก ม. บาดเจบ ดังน งน  จ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ม. หรอไม อไม ตองรั อ งรับผ บผด เพราะไดกระท กระทาละเมดโดยจงใจต ดโดยจงใจตอ ม. ง อย บนดาดฟ บนดาดฟาตกอย กอยางไม างไมแน แนนหนา นหนา ถกพาย กพายท ม ม ได ไดตามธรรมดาพัดพั ตามธรรมดาพั  ดพังลงถ งลงถกบ กบคคล คคล 6. ปายโฆษณาตังอย   ยหาย ขางร  างเส างเส   ยหาย ดังน งน  ผ  ผครอบครอง ครอ  บครองป ปายตองรั  บผ บผดหร ด หรอไม อไม ตองรั  บผ บผด เพราะเป เพราะเป นผครอบครองป ค  รอบครองปายอ ายอันั      เป นสงปล เป งปลกสรางอย กสรางอยางอ างอ น    ง อ. เป   ัย เม อ ล.กนกลวยหอ ยม อ. ท บานพั  กซ กซ   เป นเจาของและอย   อาศ อาศ  ั น กลวยหอมแล มแลว จงขวาง ง ขวาง 7. ล. มาเย ยม เปลอกออกไปทา อกออกไปทางห งหน นาต  าง าง บังเอ งเอญเปล ญเปลอกกลวยไปถ อกกลวยไปถก ป. ขณะนั งเล งเลนอย นอย ท ท สนามข ส นามขางบาน างบ  าน โดยท  ล.  ล. ไมทั ทัน เหนมากอน อน อ. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ป. หรอไม อไม ตองรั อ งรับผ บผด เพราะเปนผอย อ ย ในโรงเรอน ในโรงเรอน ารถยนตนั น ังมาจากบ งมาจากบคคลอ คคลอ น แล แลวให ม. วให   ม. ลกจ กจางขั  บไป บไป ธระโดย ระโดย ศ. นั งไปดวย ง ไปดวย ขณะท ม. ม. ขับรถ บรถ 8. ศ. เช ารถยนต ลยน ยน าไปอยางช างช  าๆ ดวยความระมั ดวยความระมัดระวั ดระวัง น ากระเซนไปถก ท. ท ยยนรอรถประจ นรอรถประจาทางอย าทางอย รรมถนนเป ม ถนนเปยกโชก โดยท   ม. คนขับ และ ศ. เองกมองไม มองไมเห เหน ดังน งน   ศ. ตองรั ตองรับผ บผดต ดตอ ท. หรอไม อไม ตองรั  บผ บผด เพราะเป นผ ครอบครองยานพาหนะท เด เดนด น ดวยก ว ยกาล าลงเคร ั   องจั องจักรกล กรกล ดทะเลาะววาทกั วาทกับ ม. จงควาระเบ ง ควาระเบดขวดท ดขวดท อย อย ในครอบครองของ ในครอบครองของ ช. ขวางไปท     ม. บาดเจบ 9. ท. เกดทะเลาะว ดังน งน  ท.   ท. หรอ ช. ตองรั  บผ บผดต ดตอ ม. ท. กระทาละเมดโดยใช ดโดยใช  ระเบดขวดท ระเบดขวดท อย อย ในครอบครองของ ในครอบครองของ ช. เป เป น เคร องม องมอ ต ตองรั อ งรับผ บผดต ดตอ ม.       งเป งเป นเจาของบานและครอบครองแก าของบ  านและครอบครองแกสบรรจ สบรรจอย อย ในถั ในถังและใช งและใช  หงต งตมในครั  ว ขณะท นางสาย นางสาย 10. นายสายซ   ยหาย นอนหลับ ถังแก งแกสระเบ สระเบด ไฟไห ไฟไหมมร กลามไปยั กลามไปยังบ งบานของนางส  ดท ดท อย อย ใกลเค ใ กลเคยงกั ยงกันเส นเส   ยหาย ดังน งน  นางสายต นางสายตอง อง รบผ ั ดต ดตอนางส อนางสดหร ดหรอไม อไม ต  ตองรั อ งรับผ บผด เพราะเป เพราะเป นผครอบครองแก ค  รอบครองแกสอ สอนเป ั  นทรพย ั อนตรายโดยสภาพ นั ตรายโดยสภาพ 3.

หนวยท วยท   14 คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อละเม อละเมดและน ดและนรโทษกรรม รโทษกรรม   นไหมทดแทน งหมายในการชดใช  คาส าส   นไหมทดแทน 1. ความม งหมายในการชดใช

  ยหาย อันเป นเป นหลักการพ กการพ นฐานก นฐานกคอใหผ อ ใหผเส     ยหาย   นไหมทดแทนจะพ กลับค บคนส นส ฐานะเด ฐานะเดมเม มเม อยั อยังไมม มการกระท ก ารกระทาละเมด ศาลเปนผวว น น  จฉั จ ฉัยว ยวาค าคาส าส   นไหมทดแทนจะพงใช งใช   โดยสถานใดเพยงใดตามสมควรแก ยงใดตามสมควรแกพฤต พฤตการณ การณและความรายแรงแห และความรายแรงแหงละเม งละเมด    ัย หรอเส    อมเส   ยลงโดยอ ทรัพยท ทาลายลงหรอการค อการคนตกเป นตกเปนพนว พนวส  ั อเส   อมเส   ยลงโดยอบั บัตเหต เ หตบ บคคลผ คคลผต อง  2. กรณทรั   ยหายม   ทธ คนทรั นทรัพย ก ก  ตองรั องรั  บผ บผด และผ และผต องเส     ยหายมส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในราคาทรัพย ยในราคาทรั พยดวย    นไหมทดแทนแก อบคคลผ คคลผท าละเมดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทนแก ผ ผครองทรั  พย ก  กหลดพ ดพนจากหน    3. เม อบ 4. ในกรณท ทาใหตาย ใหตาย ตองชดใช ตองชดใช  คาปลงศพ าปลงศพ คาใช าใช  จายอั ายอันจ นจาเปนอยางอ างอ น คารั ารักษาพยาบาล คาท าท ตองขาดประโยชน   ค  คาขาดไรอ าขาดไรอปการะตามกฎหมาย ปการะตามกฎหมาย   ยหายแก   คาใช   ยไป 5. ในกรณท ทาใหเส ใหเส   ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัย ตองชดใช  าใช  จายอั ายอันไดเส น ไดเส   ยไป และ   ยหายเพ   ยความสามารถประกอบการงาน คาเส าเส   ยหายเพ อการท อการท เส เส   ยความสามารถประกอบการงาน   ยหายแก 6. ในกรณท ทาใหตายหร ใหตายหรอเส อเส   ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัยหร ยหรอเสร อเสรภาพ ภาพ บคคลผ คคลผต องใช    คา   นไหมทดแทนตองใช   นไหมทดแทนใหแก ส   นไหมทดแทนตองใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหแกบ บคคลภายนอกเพ คคลภายนอกเพ อการท อการท เขาขาดแรงงาน เขาขาดแรงงาน

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

69

  ยหายแก ทาใหเส ใหเส   ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนาคตหร ออนาคตหรอเสร อเสรภาพ ภาพ 7. ในกรณท

  ยหายย ผเส     ยหายยอมเร อมเรยกรองเอาค ย กรองเอาคา   นไหมทดแทนเพ   ยหายอย   ั    ังใหบ ส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอยางอ างอ นอั นอันม นมใช ใ ช ตั ตัวเง วเงนไดอ น ไดอก ศาลมอ อานาจส ง ใหบคคลท คคลท ท ทาให   ยหายแก    อเส   ยงจั    อเส   ยงกลั เขาตองเส เขาตองเส   ยหายแกช   อเส   ยงจัดการตามควรเพ  ดการตามควรเพ อท อทาใหช   อเส   ยงกลับค บคนด นด   ยหายตองฟ   ยภายในก องเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายตองฟองเส   ยภายในกาหนดอาย ความ ความ ตามแตกรณ กรณท ท กฎหมาย กฎหมาย 8. การฟองรองเร กาหนด 9. นรโทษกรรมค รโทษกรรมคอข อขอแกตั อแก  ตัวซ วซ   งท งทาใหผ ใหผกระท  าไมตองรั  บผ บผดฐานละเม ด ฐานละเมด 14.1 คาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน

  นไหมทดแทนไม   น าส   นไหมทดแทนไมใช ใช เพ เพยงการค ยงการคนทรั นทรัพย พยส   1. การชดใช  คาส

  ยหายเท การใช  ราคาหรอค อคาเส าเส   ยหายเทานั านัน   ยหายกลั แตเป เปนเร องใหผ อ งใหผเส     ยหายกลับค บคนส น ส ฐานะเด ฐานะเดม หรอใกลเค อ ใกลเคยงกั ยงกับฐานะเด บฐานะเดมมากท มมากท ส สดท ดท จะท จะทาได   นไหมทดแทนรวมถ าส   นไหมทดแทนรวมถงการท งการท ตองขาดผลประโยชน  และก และกาไรท ควรจะไดด ควรจะไดดวย  2. การใช  คาส   นไหมทดแทนอั   ยหายรวมทั   ยหายในความเส   ยหายท าส   นไหมทดแทนอันเปนค าเส าเส   ยหายรวมทั งค งคาเส าเส   ยหายในความเส   ยหายท ค คานวณ า นวณ 3. การชดใช  คาส เปนตัวเง วเงนไดหร น ไดหรอไม อไมอาจค อาจคานวณเป านวณเป นตัวเง วเงนไดด น ไดดวย    นไหมทดแทนตองเส   ยดอกเบ าส   นไหมทดแทนตองเส   ยดอกเบ ยในหน ยในหน เง เงนในระหว น ในระหวางผ างผดนั ดนัดด วย ว ย 4. การชดใช  คาส   นไหมทดแทนกันสถานใด 5. ศาลเปนผว ว น นจฉั จฉัยวาจะพ าจะพงชดใช งชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนกั นสถานใด เพยงใด ยงใด ตามควรแก พฤตการณ การณ และความร  และความรายแรงแห า ยแรงแหงละเมด ลกษณะค ั าส  นไหมทดแทน าส นไหมทดแทน   นไหมทดแทนนั การชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนนัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร างไร   นไหมทดแทนหมายความว   ยหายกลั การชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนหมายความว า ใหผ ใหผเส     ยหายกลับค บคนส นส ฐานะเด ฐานะเดมเม มเม อยั อยังไม งไมม ม   ยหายไดกลั การกระทาละเมด ใหผ ใหผเส     ยหายไดกลับค บคนใกลเค น ใกลเคยงกั ยงกับฐานะเด บฐานะเดมมากท มมากท ส สดท ดท จะท จะทาได ถาไม  ม มทาง ทาง อ นก น ก ตองใช    กันเป องใช นเปนเงนอั นอันเป นเป นวธธชดใช ชดใช  กันโดยทั นโดยทั วไป วไป ในเม อไม อไมสามารถหาว สามารถหาวธธอ อ นใดใหด นใดใหดกว กวาน าน ได ได  14.1.1

ก. ปลกสรางโรงเร ก สรางโรงเรอนร อนรกล กล าเขาไปในท า เขาไปในท ดนของ น ของ ข. โดยละเมด ดังน งน  ข.  ข. จะให จะให ก.  ร อ โรงเรอนออกไปไดหร อนออกไปไดหรอไม อไม เพราะเหตใด ใด   นไหมทดแทนอย ข. ให  ให  ก. ร อโรงเร อโรงเรอนออกไปได  อนออกไปได  เพราะเป เพราะเป นการชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนอยางหน างหน ง โดย   ยหายกลั ใหผ เส     ยหายกลับค บคนส นส ฐานะเด ฐานะเดมเม มเม อยั อยังไม งไมม มการกระท ก ารกระทาละเมด การวนจฉั จ ฉยในการชดใช ยั ในการชดใช  ค คาส าส  นไหมทดแทน นไหมทดแทน เม อวั อวันท นท  1 ตลาคม ลาคม 2525 ค. ขับรถยนต บรถยนตชนรถของ ชนรถของ ง. โดยประมาทเล โดยประมาทเลนเล นเลอ รถของ ง.   ยหายตองเส   ยค เส   ยหายตองเส   ยคาซ าซ อม อม 15,000 บาท ตองใช ตองใช  เวลาซ อมประมาณ อมประมาณ 20 วัน ระหว างนั างนัน ง. จะตอง จะตอง   ยค เส   ยคาเช าเช ารถผ ารถผอ  นขั นขับใช บใช  งานอกวั กวันละ 200 บาท รวมเปนเง น 4,000 บาท แต ง.   ง. ยังไม งไมทั ทันซ นซ อมรถ อมรถ   ยหายดั ยังไม งไมทั ทันไดเช น ไดเช ารถ ารถ พอวันท นท  5 ตลาคม ลาคม 2525 กมาฟองเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายดังกล งกลาวจาก าวจาก ค. รวม 19,000 บาท พรอมด พรอมดวยดอกเบ วยดอกเบ ยในอั ยในอัตรารอยละเจ อยละเจดคร งต งตอป อป นับแต บแตวัวันท นท  1 ตลาคม ลาคม 2525 จนกวา   ทธ ค. จะใช  เงนเสร นเสรจ ทานเห านเหนวา ง. มส   ทธเร เ รยกรองเง ย กรองเงนจ นจานวนตางๆ างๆ ดังกล งกลาวหร าวหรอไม อไม   ทธ   ยหายในค ง. มส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในคาซ าซ อมรถ อมรถ คาเช าเช ารถได ารถได แมเป  นคาซ าซ อม อม คาเช าเช าก ากยังม งมได ไ ด    ยหายในอนาคต จายไป ายไป ซ   งเป งเป นความเส   ยหายในอนาคต กเรยกรองเอาได ย กรองเอาได พรอมด อมดวยดอกเบ  วยดอกเบ ยร ยรอยละเจ  ดคร งต งตอป อป นับแต บแตวัวันท นท  1  1 ต ต ลาคม ล าคม 2525 อันเปนวันละเม ดตามมาตรา ดตามมาตรา 206 224 14.1.2

    อว มาตรา 206 ในกรณหน หน อัอันเก นเกดแต ดแตม มลละเม ลละเมด ลกหน กหน ได ไดช   อวาผ าผดนั ดนัด มาแตเวลาท เวลาท ท ทาละเม า ละเมด มาตรา  224 หน เง เงนนั นนัน  ทานใหค า นใหคดดอกเบ ดดอกเบ ยในระหว ยในระหวางเวลาผ างเวลาผดนั ดนัด รอยละเจ  ดก งต ดก งตอป อป ถาเจ าเจาหน  าหน    ัยเหต อาจจะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยไดส ย ไดสงกว งกวานั านัน โดย อาศ  ั ยเหตอย อยางอ างอ นอั นอันชอบด นชอบดวยกฎหมาย  กให ใหคงส   งดอกเบ งดอกเบ ยต ยตอไป อไป ตามนัน ทานหามม า นหามมให ใหค ดดอกเบ ดดอกเบ ยซ ยซ  อนดอกเบ ยในระหว ยในระหวางผ างผดนั ดนัด   ยหายอย การพส สจน จนค คาเส าเส   ยหายอยางอ างอ นนอกกว นนอกกวานั านัน ทานอน านอนญาตใหพ ญาตใหพส สจน จนได ได 

กรณทรัพย พยท ทาลายลงหรอการค า ลายลงหรอการคนตกเป นตกเป นพ นพนว น วส   ัยหร ย หรอเส อเส   อมเส อมเส  ยลงโดยอ ยลงโดยอบตัตั เหต เ หต และดอกเบ   ยในราคาทรัพย ยในราคาทรัพย คคลผจ า ตองค ตองคนทรั นทรัพยตองรั  บผ บผดตลอดถ ดตลอดถงการท งการท ทรั ทรัพย ท ทาลายลงโดยอบั บัตเหต เหต หรอการ อการ 1. บคคลผ   ัยเพราะเหต    อมเส   ยลงโดยอ คนทรั นทรัพยตกเป ตกเปนพนว นวส  ั ยเพราะเหตอย อยางอ างอ นโดยอ นโดยอบั บัตเหต เ หต หร  หรอทรั อทรัพย พยนั นันเส นเส   อมเส   ยลงโดยอบั บัตเหต เหต   ยหายม   ทธ     ยหายมส   ทธเร เ รยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในราคาทรัพย ยในราคาทรั พยคดตั ด ตังแต งแตเวลาอั เวลาอันเป นเปนฐานท ตั ตัง แหงการ งการ 2. ผต องเส ประมาณราคา 14.2

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

70

3.

เวลาอันเป นเป นฐานท ตั ตังแห ง แหงการประมาณราค งการประมาณราคาา จะเป จะเป นเวลาใดในเวลาใด นเวลาใดในเวลาใดก กไดระหว ร ะหวางผดนั ดนัด 14.2.1

กรณทรัพย พยท ทาลายลงหรอการค าลายลงหรอการคนตกเป นตกเป นพ นพนว น วส  ัยหรอเส อเส   อมเส อมเส  ยลงโดย ยลงโดย

อบตั เหต เ หต    อมเส   ยลง ตามมาตรา 439 ท ววาด า ดวยทรั  พยท ทาลายลงหรอเส อเส   อมเส   ยลง ทานเขาใจว า นเขาใจวาอยางไร างไร   ยหายทั    อมเส   ยลงนั ทรัพย พยท ทาลายลงหมายความว า ทรัพยเส เส   ยหายทังหมด งหมด ส วนทรั วนทรัพย พยเส เส   อมเส   ยลงนัน    ัยท   ยหาย หมายความวายั ายังเปนวส  ั ยท จะค จะคนไดอย น ไดอย  แต  แตได ไดรั บความเส บความเส   ยหาย

  ยไปเพราะละเม คคลผจ าต าตองค  นทรั นทรัพย พยอัอันผ น ผอ  นต นตองเส     ยไปเพราะละเมดแห ดแหงตนนั งตนนัน ยังต งตองรั  บผ บผด มาตรา 439 บคคลผ   ัยเพราะเหต ชอบตลอดถงการท ชอบตลอดถ งการท ทรั ทรัพย พยนั นันท นทาลายลง าลายลง โดยอบั บัต ตเหต เ หตหร หรอการค อการคนทรั นทรัพย พยตกเป ตกเปนพนว  ส  ั ยเพราะเหตอย อยางอ างอ น    อมเส   ยลงโดยอ   นท โดยอบั บัตเหต เ หต หรอทรั อทรัพย พยนั นันเส น เส   อมเส   ยลงโดยอบั บัตเหต เ หตนั นันด น ดวย  เวนแต เวนแตเม เม อ การท ทรั ทรัพย พยส   นทาลาย าลาย หรอตก อตก   ัยจะค    อมเส   ยนั เปนพนว พนวส  ั ยจะคนหร นหรอเส อเส   อมเส   ยนัน ถงแมว ง แมวาจะม าจะมได ไดม การท การทาละเม าละเมด กคงจะต คงจะตองตกไปเป องตกไปเป   นอยางนั างนันอย นอย เอง เอง

การเรยกดอกเบ ยกดอกเบ  ยในราคาทรัพย ยในราคาทรัพยกรณ ก  รณทร ทรพย พย ั บ บ  บสลาย บสลาย ท ววามาตรา า มาตรา 225 225 440 ใช  เฉพาะกรณท ท เป เปนดอกเบ ยในราคาทรั ยในราคาทรัพยนั นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวา 14.2.2

อยางไร างไร

  นไหมทดแทนแก เขาใจว  าไม าไมเก เก ยวกั ยวกับราคาทรั บราคาทรัพย พยท ท จะตองใช จ ะตองใช  เปนคาส าส   นไหมทดแทนแกกักัน ซ   งแมตอนหลั ง แมตอนหลัง ราคาทรัพยจะลดลงหร ย จะลดลงหรอเพ อเพ มข มข นก น ก ตองใช    ราคาเดมอย องใช มอย นั น ันเอง นเอง แตส าหรั าหรับดอกเบ บดอกเบ ยท ยท จะค จะคดกั ดกันนั นนัน มาตราา 225 440 เป มาตร เป นขอยกเว อยกเวนมาตรา  นมาตรา 224 ท ววาค า คดดอกเบ ด ดอกเบ ยในระหว ยในระหวางเวลาผ างเวลาผดนั ดนัด เป เป นให ค ด ดอกเบ ยตั ยตังแต ง แตเวลาอั เวลาอันเป นเปนฐานท ตั ตังแห ง แหงการประมาณราคากัน การประมาณราคากั น    อมเส   ยไป    อมเส   ยลง คาว าวา  “เส   อมเส   ยไป ”  และ  และ  “เส   อมเส   ยลง ”  ตามมาตรา  ตามมาตรา 225 นั นท นทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร    อมเส   ยไป   ยหร คาว าวา  “เส   อมเส   ยไป”   ในมาตรา 225 ตอนแรกหมายถงส งสญเส ญเส   ยหรอหล อหลดม ดมอไป อไป ตางกั างกับค บคา    อมเส   ยลง    อมลงเลวลง วา  “เส   อมเส   ยลง ”   ในมาตรา 225 ตอนหลังซ งซ   งหมายถ งหมายถงวั งวัตถ ตถหร หรอทรั อทรัพย พยเส เส   อมลงเลวลง จงท งทาให ราคาตกตา ท ววา  “เวลาอันเป นเป นฐานท ตั ตังแห ง แหงการประมาณราคา ”  ท  ทานเขาใจว า นเขาใจวาอยางไร างไร เขาใจว  าจะค าจะคดเอาราคาทรั ดเอาราคาทรัพยท ท ข นลงอย น ลงอย ในระหว ในระหวางผ างผดนั ดนัดในเวลาไหนก ดในเวลาไหนกได  เป   เป นฐานท ตั ตัง แหงการประมาณราคา งการประมาณราคา

ท กล กลาวว าววา  “เวลาอันเป นเปนฐานท ตั ตังแห ง แหงการกะประมาณราคากค อ เวลาท ท ทาละเมดนั ดนั นเอง นเอง ”  ทานเห านเหนดวยหร ดวยหรอไม อไม เพราะเหต  เพราะเหตใด ใด

  นไหมทดแทนเพ    อมเส   ยไประหว มาตรา  225 ถาล  กหน กหน จจาต า ตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อราคาวั อราคาวัตถ ตถ อันไดเส น ไดเส   อมเส   ยไประหวางผ างผด นัดก ดกด ด หรอวั อวัตถ ตถอัอันไม นไมอาจส อาจส งมอ งมอบได  เพราะเหตอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งอั งอันเก นเกดข ดข นระหว นระหวางผ างผดนั ดนัดก ดกด ด ทานว านวา   นไหมทดแทน เจาหน   จะเร จะเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยในจ ยในจานวนท านวนท จะตองใช จ ะตองใช  เป เป นคาส าส   นไหมทดแทน คดตั ดตังแต ง แต เวลาอันเป นเป นฐานท ต    งแห งแห ั ง   นไหมทดแทน การกะประมาณราคานั    น น กได ได  วธธ เด เดยวกั ยวกันน นน ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอดถงการท งการท ล ลกหน ก หน จจาต า ตองใช    คาส าส   นไหมทดแทน    อมเส   ยลงในระหว เพ อการท อการท ราคาวั ราคาวัตถ ตถตกต ตกตาเพราะวั า เพราะวัตถ ตถนั นันเส นเส   อมเส   ยลงในระหวางเวลาท างเวลาท ผ ผดนั ดนัดนั ดนันด น  ดวย 

เม อวั อวันท นท   1 มกราคม 2524 ก. ลั กเคร กเคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ศนไปจาก ไปจาก ข. เคร องหน องหน ง ขณะนันม นม ราคา 15,000 บาท ตอมาเม อมาเม อวั อวันท นท  1 มนาคม นาคม 2524 ระหวางท   ก. ครอบครองอย นัน ราคา เคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ศนได ไดข  นไปถ น ไปถง 24,000 บาท เคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ศนได ไดเก เก  ดเพล ด เพลงไหมโดยอ ง ไหมโดยอบั บัตเหต เ หตเม เม อ 1 พฤษภาคม 2524 เม อวั อวันท นท  1 มถถ นายน น ายน 2524 ข. จงมาเร งมาเรยกรองให ย กรองให ก.  ก. ชดใช  ราคาโดยคดจาก ดจาก ราคา 20,000 บาท ในวันท  ท  1 กมภาพั มภาพันธ  2524 เป เป นเกณฑและเร และเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยร ยรอยละเจ  ดคร งต งตอป อป ในจานวนเงนดั นดังกล งกลาวตั าวตังแต ง แตวัวันท  1  1 กมภาพั มภาพันธ นธ 2524  2524 ดังน งน  ท  ทานเห านเหนวา ข. จะเรยกเอาไดหร ยกเอาไดหรอไม อไม ข. ยอมเร อมเรยกรองให ย กรองให ก.  ก. ใช  ราคาเคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศนได ไดเพ  ยง ยง 15,000 บาท ไมใช ใช  20,000   20,000 บาท เพราะขณะลักไปเคร กไปเคร องรั องรับโทรทั บโทรทัศน ศนม มราคาเพ ราคาเพยง ยง 15,000 บาท แต  ข. อาจเรยกดอกเบ ยกดอกเบ ยใน ยใน ราคา 20,000 บาท ไดตั ไดตังแต งแตวัวันท  1  1 กมภาพั มภาพันธ นธ 2524  2524 เป เป นตนไป  การใช  ค คาส าส  นไหมทดแทนแก นไหมทดแทนแกผ ผครองทรัพย ค   รองทรัพยและความผ และความผดของผ ดของผต องเส อ งเส    ยหาย ยหาย   นไหมทดแทนแก อบคคลผ คคลผท าละเมดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทนแก ผ ผครองทรั  พยในการท ในการทาละเมด บคคลนั คคลนันเป นเป น 1. เม อบ อันหล นหลดพ ดพนไป น ไป เพราะการท ได ไดใช    ใหนั น 14.3

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

71

  ยหายไดม  เส     ยหายไดมส วนท วนทาความผดด ดดวย  2. ถาผ

พฤตการณ การณเป เปนประมาณ กวากั ากันเพ นเพยงใด ยงใด

  นไหมทดแทนตองอาศ   ัย หน อัอันจะตองใช น จะตองใช  คาส าส   นไหมทดแทนตองอาศ  ั   ยหายไดเก ขอส ขอส าคัญก าคั ญกคอความเส อ ความเส   ยหายไดเกดข ด ข นเพราะฝ น เพราะฝ ายไหนเป ายไหนเป นผก อย อย งหย ง หยอน อน

การใช  ค คาส า ส  นไหมทดแทนแก นไหมทดแทนแกผ ผครองทรั ค   รองทรัพย พย ก. รับฝากรถยนต บฝากรถยนตไว ไวจาก  ข. ค. ขับรถยนต บรถยนตชนรถของ ชนรถของ ข. ท  ก.   ก. ขับโดยประมาทเล บโดยประมาทเลนเล นเลอ   ยหายใหแก ค. ชดใช  คาเส าเส   ยหายใหแก ก. เรยบรอยไปแล ย บรอยไปแลวว ดังน งน   ค. จะหลดพ ดพนจากความรั  บผ บผดในการชดใช ด ในการชดใช     ยหายใหแก คาเส าเส   ยหายใหแก ข.  ข. หรอไม อไม   นไหมทดแทนใหแก ก. ผผครองรถยนต  ของ ข. ในขณะท ขั ของ ขับ เม อ ค. ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหแก ก.  ก. ไปแล ไปแลว ค. จงหล งหลดพ ดพนไม  ตองช   าระใหแก องช าระใหแก ข.  ข. อก 14.3.1

ความผดของผ ดของผต องเส อ งเส    ยหาย ยหาย   ั   ัมพั บทบัญญั ญญัตตามมาตรา ต ามมาตรา 442 223 มความส ความส มพันธ นธกักับบทบั บบทบัญญัต ญั ตมาตรา ม าตรา 438 ประการ 14.3.2

ใดบาง าง

  นไหมทดแทนตามพฤต ตามมาตรา 438 ศาลมอ อานาจกาหนดคาส าส   นไหมทดแทนตามพฤตการณ การณและความ และความ   ยหายม   ยหายข รายแรงแห  งละเมด กรณผ ผเส     ยหายมส วนท วนทาผดก ดกอใหเก อ ใหเกดความเส ด ความเส   ยหายข นด นดวย  ศาลยอม อม กาหนดใหลดลงได หนดใหลดลงไดตามส ตามส วน วน ซ   งมาตรา งมาตรา 442 ไดบั ไดบัญญัตให ใ หน ามาตรา 223 มาใช  บังคั งคับโดยอน บโดยอนโลม ยอมเป อมเปนไปตามหลักการตามมาตรา กการตามมาตรา 438 นั นเอง นเอง

  ยหายไ   ยหาย มาตรา 223 ถาฝ าฝ   าย ายผ ผเส     ยหายได ดม ส วนท วนทาความผ าความผดอย ดอยางใด างใด อยางหน างหน งก งกอใหเก อ ใหเกดความเส ดความเส   ยหาย   นไหมทดแทนแก   ยหายมากนอยเพ   ัย   ั ดวยไซร  ทานว านวาหน าหน อัอันจะตองใช นจะตองใช   คาส าส   นไหมทดแทนแกฝ ฝายผเส     ยหายมากนอยเพยงใดนั ยงใดนัน ตองอาศ    ยหายนั พฤตการณ การณเป เปนประมาณ ขอส   าคั าคัญก ญกค คอว อวาความเส าความเส   ยหายนันไดเก น ไดเกดข ดข น เพราะฝ เพราะฝ ายไหนเ ายไหนเป ปนผก อย อย งหย งหยอนกว อนกวา กันเพ นเพยงไร ยงไร   ยหายจะม วธธเด เดยวกั ยวกันน นน  ทานใหใช า นใหใช  แมทั งท ง ท ความผ ความผดของฝ ดของฝายผท  เส เ ส   ยหายจะมแต แตเพ เพยงละเลยไม ยงละเลยไม เต เตอนล อนลกหน กหน     กถ   ยหาย ใหร ส   กถงอั งอันตราย นตราย แหงการเส งการเส   ยหาย อันเป นเป นอยางรายแรงผ า งรายแรงผดปกต ดปกต ซ   งล งลกหน กหน ไม ไมรรหร   อไม อไมอาจจะร อาจจะรได   หรอ   ยหายนั เพยงแต ยงแตละเลยไม ละเลยไมบ บาบัดปั ดปัดปอง หรอบรรเทาความเส อบรรเทาความเส   ยหายนันด น ดวย  อน งบทบั งบทบัญญั ญญัต ตแห แหง มาตรา 220 นัน ทานใหน านใหนามาใช  บังคั งคับด บดวยโดยอน  โลม โลม   นไหมทดแทนจะพ มาตรา 438 คาส าส   นไหมทดแทนจะพงใช งใช  โดยสถานใดเพยงใดนั ยงใดนัน ใหศาลว  นจฉั น จฉัยตามควร ยตามควร แกพฤต พฤตการณ การณและคว และความร ามรายแรงแห  งละเมด งละเม   นไหมทดแทนนั   นอั   ยหาย   ยไปเพราะละเม อน ง คาส าส   นไหมทดแทนนันไดแก น ไดแกการค การคนทรั นทรัพย พยส   นอันผ น ผเส     หายต ตองเส     ยไปเพราะละเมด หรอใช อใช     นนั   ยหาย   ยหายอย ราคาทรัพย พยส   นนันรวมทั น รวมทังค งคาเส าเส   ยหาย อันจะพ นจะพงบั งบังคั งคับใหใช บ ใหใช  เพ อความเส อความเส   ยหายอยางใด างใด ๆ อันไดก น ไดกอข อข นนั นนันด น  ดวย    ยหายได      ยหาย มาตรา 442 ถาความเส  ยหายไดเก  ดข ดข นเพราะความผ นเพราะความผดอย ดอยางหน างหน ง อยางใดของผ างใดของผต องเส     ยหาย ประกอบ ประก อบด ดวยไซร วยไซร ท   ทานใหน านใหนาบทบัญญั ญญัต ต แห  แหง มาตรา 223 มาใช  บังคั งคับ โดยอนโลม โลม

  นไหมทดแทนเส   ยเลยจะไดหร ตามมาตรา 442 223 ศาลจะไมให ใหจ าเลยชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนเส   ยเลยจะไดหรอไม อไม ตัวอย วอยางเช างเช น ก. ก. ตองการท   จะหยอกลอกั จะหยอกลอกับ ข. หญงสาวท งสาวท ไม ไมเคยร เคยรจัจ ักกั กกันมาก นมากอน อน จงจั งจับแกม บ แกม   ยหาย ของ ข. เลน ข. เกดโทสะจ ดโทสะจงตบหนา งตบหนา ก. ดังน งน  ก.  ก. มาฟ มาฟ อง อง ข. เป เป นจาเลยตอศาลเร อศาลเรยกค ยกคาเส าเส   ยหาย ถา   ยหายใหแก ทานเป านเปนศาลจะพจารณาพ จารณาพพากษาให ข. พากษาให ข. ชดใช  คาเส าเส   ยหายใหแก ก.  ก. หรอไม อไม เพราะเหตใด ใด   นไหมทดแทนเส   ยเลยก ตามมาตรา 442 และ 223 ศาลจะไมให ใหจ าเลยชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนเส   ยเลยกยอมได อ มได   ยกายแก ตามตัวอย วอยาง ขาพเจ ขาพเจาเป าเปนศาลจะไมพพากษาให   พากษาให   ข. ตองชดใช ตองชดใช  คาเส าเส   ยกายแก  ก. เพราะ ก. มส วน วน ผดอย ด อย ดวย  โดยเหตท ท ไปจั ไปจับแกมของ บ แกมของ ข. ทาให ข. ให ข. บันดาลโทสะ นดาลโทสะ จ จงตบหนา ง ตบหนา ก. 14.4 คาส าส  นไหมทดแทนในกรณ นไหมทดแทนในกรณทาให าใหตายเพราะการขาดไร ตายเพราะการขาดไรอ อปการะตามกฎหมาย ป  การะตามกฎหมาย

1. ในกรณท ทาใหเขาตาย ใหเขาตาย

อ นๆ นๆ

  นไหมทดแทนไดแก คาส าส   นไหมทดแทนไดแกค คาปลงศพ า ปลงศพ รวมทังค งคาใช าใช  จายอั ายอันจจาเป เป นอย าง าง

  นไหมทดแทนไดแก   ยหายท คาส าส   นไหมทดแทนไดแกค คารั ารักษาพยาบาล กษาพยาบาล รวมทังค งคาเส าเส   ยหายท ตองขาด  ประโยชนท ทามาหาได เพราะไม มาหาได เพราะไมสามารถประกอบการ สามารถประกอบการงานด งานดวย    นไหมทดแทนดวย 3. บคคลภายนอกท คคลภายนอกท ตองขาดไร  ผ ผอ   ปการะตามกฎหมายชอบท  ปการะตามกฎหมายชอบท จะไดค จ ะไดคาส าส   นไหมทดแทนดวย 2. ถาม  ได ไดตายทั  นท นท

คาส าส  นไหมทดแทนกรณ นไหมทดแทนกรณท ทาให าใหตาย ตาย   อแจกในงาน ก. ตายเพราะถก ก. ยงโดยละเม งโดยละเมด ข. ซ   งเป งเปนทายาทของ ก. ไดพ ไดพมพ มพหนั หนังส งส   อแจกในงาน ศพของ ก. หมดเงนไป นไป 10,000 บาท ดังน งน  ข.  ข. จะเรยกให ค. ย กให ค. ชดใช  ใหแก  ตนไดหร ต นไดหรอไม อไม 14.4.1

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

72

ถาหากเป  นคาใช าใช  จายตามสมควรแก ายตามสมควรแกฐานะของ ฐานะของ ก. ถอว อวาเป าเป นคาใช าใช  จายอันจ นจาเปนอยางอ างอ น ตามมาตรา 443 วรรคแรก

  นไหมทดแทนไ มาตรา 443 ในกรณท ทาใหเขาถ า ใหเขาถงตายนั งตายนัน คาส าส   นไหมทดแทนได ดแก  คาปลงศพ าปลงศพ รวมทังค ง คาใช าใช  จาย าย อันจ นจาเป าเป นอยางอ างอ น ๆ อกด กดวย    นไหมทดแท   ยหายท ถาม  ได ไดตายในทั  นท คาส นท าส   นไหมทดแทนได นไดแก  ค คารั า รักษาพยาบาล กษาพยาบาล รวมทังค ง คาเส าเส   ยหายท ตองขาด  ประโยชนท ทามาหา า มาหาได ไดเพราะไม  สามารถประกอบการงานนันด สามารถประกอบการงานนั น ดวย  ถาว  าเหต าเหตท ท ตายลงนั ต ายลงนันท นทาใหบ า ใหบคคลหน คคลหน งคนใ คนใดต ดตอง องขาด  ขาดไร ไรอ ปการะตามกฏหมายไปด ปการะตามกฏหมายไปดวยไซร  ทานว านวา   นไหมทดแทนเพ บคคลคนนั คคลคนนันชอบท นชอบท จะไดรั จ ะไดรับค บคาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน

คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อการขาดไร อการขาดไรอ อปการะตามกฎหมาย ท ววา  “การขาดไรอ การขาดไรอปการะตามกฎหมาย ปการะตามกฎหมาย ”  นั  นัน ทานเขาใจว า นเขาใจวาอย าอยางไร เขาใจว  าม ามตั ตัวบทกฎหมายให วบทกฎหมายใหจจาตองอ ตองอปการะเล ปการะเล ยงด ยงดกักัน เช นบ นบตรจ รจาตองอ  ปการะเล ปการะเล ยงด ยงดบดา ด า มารดาา (มาตรา 1563) เป มารด เป นตน 14.4.2

ก. ข. เป เป นเพ อนกั อนกัน ก. เคยขอเงน ข. ใช  บอยๆ อยๆ ตอมา อมา ข. ถก ค. ฆาตายโดยละเม าตายโดยละเมด ท ทาให ให    นไหมทดแทนจาก ก. ไมอาจไดรั อาจไดรับเง บเงนจาก นจาก ข. อก ดังน งน  ก.  ก. จะเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจาก ค. เน องจากตนไม องจากตนไมอาจขอ อาจขอ เงนจาก นจาก ข. ไดอ ไดอก จะได จะไดหร  อไม อไม ก. กับ ข. เป เป นเพยงเพ ยงเพ อนกั อนกัน การท  ก.  ก. เคยขอเงน ข. ใช  บอยๆ อยๆ ไมใช ใช การอ การอปการะเล ปการะเล ยงด ยงด   นไหมทดแทนจาก ตามกฎหมาย ตามกฎห มาย ก. จะเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจาก ค. ไมได ได  น. เป เป นบตรผ รผเยาว  ของ ของ จ. โดย โดย น. ไดรั บมรดกเป บมรดกเปนบานเช บานเช าจากย าจากยาของ าของ น. เป เป นจานวน   กษาเล หลายหลัง น. ใช  คาเช าเช าท าท ได ไดรั บใช บใช  จายในการก ายในการกนอย นอย และการศ และการศ   กษาเลาเร าเรยน ยน จนไมตองขอเง  นจาก นจาก   นไหมทดแทนในการท จ. ใช  จายแต ายแตประการใด ประการใด จ. ถก ส. ยงตายโดยละเม งตายโดยละเมด ดังน งน  จะเร  จะเรยกรองค ย กรองคาส าส   นไหมทดแทนในการท  ตนตองขาดไร ตนตองขาดไรอ อปการะจาก ปการะจาก จ. บ บ ดาจาก ด าจาก ส. ส. ไดหร  อไม อไม   นไหมทดแทนจาก น. เรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจาก ส. ในการท ตนตองขาดไร ต นตองขาดไรอ อปการะจาก ปการะจาก จ. บดาได แม ด าได แม  น.  ไมจจาตองได ตองไดรัรับเง บเงนจาก นจาก จ. เป เป นคาใช าใช  จายกตาม 14.5

คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส    ยหายแก ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัยหร ย หรอการท อการท ขาด ขาด

แรงงาน   ยหายแก   ยหายชอบท 1. ในกรณท ทาใหเส ใหเส   ยหายแกรรางกายหร างกายหรออนามั ออนามัย ผต องเส     ยหายชอบท จะไดรั จ ะไดรับชดใช บชดใช  คาใช าใช  จาย าย   ยไปและค   ยหายเพ   ยความสามารถประกอบการงานส   ง อันตนตองเส น ตนตองเส   ยไปและคาเส าเส   ยหายเพ อการท อการท เส เส   ยความสามารถประกอบการงานส   นเช นเช   หรอแต อแต บางส วนทั วนทังในเวลาปั งในเวลาปัจจบั บันและในอนาคต นและในอนาคต   ยหายแก   ยหายแก 2. ในกรณท ท ท ทาใหเขาตาย ใหเขาตาย หรอเส อเส   ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัย หรอเส อเส   ยหายแกเสร เสรภาพ ภ าพ ถาผ ถาผ    ยหายม ตองเส     ยหายมความผ ความผกพั กพันตามกฎหมาย นตามกฎหมาย ต องท อ งทางานใหเป งานใหเปนคณแก ณแกบ บคคลภายในครัวเร คคลภายในครั วเรอนหร อนหรอ   นไหมทดแทนนั   นไหม อตสาหกรรมของบ ตสาหกรรมของบคคลภายนอก บคคลผ คคลผต องใช    คาส าส   นไหมทดแทนนันจะตองใช น จะตองใช  คาส าส   นไหม ทดแทนใหแก ทดแทนใหแกบ บคคลภายนอกเพ คคลภายนอกเพ อการท อการท เขาขาดแรงงานอั เขาขาดแรงงานอันนั นไปดวย น ไปดวย คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส    ยหายแก ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัย ก. ถก ข ทารายร ายรางกายไดรั างกายไดรับอั บอันตรายสาหั นตรายสาหัสโดยละเม ด ก. นอนป นอนป วยอย ท ท บาน  จงจ งจาง  ค.    ัวคราว เปนคนครัวปรงอาหารใหก วปรงอาหารใหกนช น ช  ั วคราว เพราะ ก. ไมอาจท อาจทาไดเองตามปกต ไดเองตามปกต ดังน งน   ก. จะเรยก ยก คาใช าใช  จายในการท ายในการท ตองจาง องจ  าง ค. เปนคนครัวท วทาอาหารใหกนไดหร น ไดหรอไม อไม   ยหายชอบท   ย เรยกไดตามมาตรา ย กไดตามมาตรา 444 วรรคแรก ผเส เ ส   ยหายชอบท จะไดชดใช จ ะไดชดใช  คาใช าใช  จายอั ายอันตนตองเส น ตนตองเส     ยหายเพ   ยความสามารถประกอบการงานส   ง ไป และคาเส าเส   ยหายเพ อการท อการท เส เส   ยความสามารถประกอบการงานส   นเช นเช   14.5.1

  ยหายแก   ยหายชอบท ทาใหเส า ใหเส   ยหายแกรรางกายหร า งกายหรออนามั ออนามัยนั ยนัน  ผต องเส     ยหายชอบท จะไดชดใช จ ะไดชดใช   มาตรา 444 ในกรณท   ยไปและค   ยหายเพ   ยความสามารถประกอบการงานส   งหร คาใช าใช  จายอั ายอันตนตองเส นตนตองเส   ยไปและคาเส าเส   ยหายเพ อการท อการท เส เส   ยความสามารถประกอบการงานส   นเช นเช   งหรอแต อแต บางส วนทั วนทังในเวลาปั ง ในเวลาปัจจบั บันนั นนันและในเวลาอนาคตด น และในเวลาอนาคตดวย    ัยจะหยั   ยหายนั ถาในเวลาท   พ พพากษาคด พากษาคด เป   เปนพนว พนวส  ั ยจะหยั งร ง รได  แน  ววาความ าความ เส   ยหายนันไดม น  ไดมแท แทจร  งเพ งเพยงใด ยงใด ศาล     งส   ทธ จะกลาวในค าวในคาพ าพพากษาว พากษาวายั ายังสงวน งสงวนไว ไวซ   งส   ทธท จะแกไขค จ ะแกไขคาพ าพพากษานั พากษานันอ นอกภายในระยะเวลาไม กภายในระยะเวลาไมเกนสองป นสองปก ได  14.5.2

คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อการท อการท ขาดแรงงาน ขาดแรงงาน

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

73

ส. จับ น. ซ   งเป งเป นลกจ กจางของบร  ษั ษัท จ. ในโรงงานอ ตสาหกรรมทอผาของบร ตสาหกรรมทอผาของบรษั ษัท จ. ไป กักขั กขังไวโดยท ง ไวโดยท  ส.  ส. กไมทราบว ทราบวา น. เปนลกจ กจางของบร  ษั ษัท จ. ทาให น.  น. ไปทางานในโรงงานทอผา งานในโรงงานทอผา   นไหมทดแทนจาก ใหบร  ษัท จ. ไม ได ได ดั  งน งน  บร  บรษั ษัท จ. จะเร ยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจาก ส. ไดหร ไดหรอไม อไม   ยเสร การท  ส.   ส. จับ น. ลกจ กจางของ  จ. ไปกักขั กขังเป งเป นกรณท ท ท ทาให น. ให น. เส   ยเสรภาพ ภาพ โดยเหตท ท  ส.   ัญญาจางแรงงาน   นไหมทดแทนได มความผ ความผกพั กพันตามส  ั ญ ญาจางแรงงาน จะตองท จะตองทาการงานใหแก แก จ.  จ. จ. จงเร งเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนได จาก ส. ในการท  จ.  จ. ตองขาดแรงงานของ  น. ไปตามมาตรา 445

  ยหายแก มาตรา 445 ในกรณท ทาใหเขาถ า ใหเขาถงตาย งตาย หรอใหเส อ ใหเส   ยหายแกรรางกาย า งกาย หรออนามั ออนามัยก ยกด ด  ในกรณท ทาให า ให   ยเสร   ยหายม เขาเส   ยเสรภาพก ภาพกด ดถาผ  ต องเส     ยหายมความผ ความผกพั กพันตามกฎหมาย นตามกฎหมาย จะตองท  าการงานให าการงานใหเป เป   นคณแก ณแกบ บคคล คคล   นไหม ภายนอกในครัวเร วเรอน อน หรออ ออตสาหกรรมของบ ตสาหกรรมของบ คคลภายนอกนั คคลภายนอกนันไซร น ไซร ทานว านวาบ าบคคลผ คคลผจ าต าตองใช    คาส าส   นไหม   นไหมทดแทน ทดแทนนันจะต น จะตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนให ใหแก  บ บคคลภายนอก คคลภายนอก เพ อท อท เขาตองขาดแรงงานอั เ ขาตองขาดแรงงานอันนั นนันไป ไปด ดวย 

คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส    ยหายอั ยหายอันม นมใช ใ ช ตวเง วั เงนและการจัดการเพ นและการจัดการเพ อให อให ช   อเส อเส    ยงกลั ย งกลับค บคนด นด    ยหายแก   ยหายย ท ท ทาใหเขาเส ใหเขาเส   ยหายแกรรางกายหร างกายหรออนามั ออนามัย หรอเสร อเสรภาพ ภ าพ ผต องเส     ยหายยอม 1. ในกรณท   นไหมทดแทนเพ   ยหายอย เรยกรองเอาค ย กรองเอาคาส าส   นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส   ยหายอยางอ างอ นอั นอันม นมใช ใช ตั ตัวเง วเงนไดอ น ไดอกด กดวย    ั    ังใหบ   ยหายแก    อเส   ยงจั อานาจส ง ใหบคคลท คคลท ท ทาใหเขาต ใหเขาตองเส องเส   ยหายแกช   อเส   ยงจัดการตามควรเพ  การตามควรเพ อท อทาให 2. ศาลมอ    อเส   ยงกลั ช   อเส   ยงกลับค บคนด น ด  14.6

คาส าส  นไหมทดแทนเพ นไหมทดแทนเพ อความเส อความเส    ยหายอั ยหายอันม นมใช ใ ช ตวเง วั เงน   ยหายท กรณดั ดังต งตอไปน อไปน เป เป นความเส   ยหายท เป เปนตัวเง วเงนหร นหรอไม อไมเป เป นตัวเง วเงน คาขาดประโยชน าขาดประโยชนท ทามาหาได เพราะไม มาหาได เพราะไมสามารถประกอบกา สามารถประกอบการงานได รงานได    ยหายท เปนความเส   ยหายท เป เปนตัวเง วเงน 14.6.1

ความเจบปวดทนทกข กขทรมานระหว ทรมานระหว างรั างรักษาพยาบาล กษาพยาบาล   ยหายท เปนความเส   ยหายท ไม ไมเป เปนตัวเง วเงน คารั ารักษาพยาบาลบาดแผลท  กษาพยาบาลบาดแผลท ตองถ  กตั กตัดแขนขา ดแขนขา   ยหายท เปนความเส   ยหายท เป เปนตัวเง วเงน   ยแขนขาท   ววต การท เส เส   ยแขนขาทพพลภาพพ พพลภาพพการไปตลอดช การไปตลอดช     ยหายท เปนความเส   ยหายท ไม ไมเป เปนตัวเง วเงน การจัดการเพ ดการเพ อให อใหช   อเส อเส  ยงค ยงคนด นด ก. กลาวหม าวหม นประมาท นประมาท ข. วา ข. โกงเงนบร นบรษั ษัทท  ข.   ข. ทางานอย  ดังน งน เม เม อ ข. ฟอง ก. ตอ   อพ ศาล ก. จะขอใหศาลประกาศโฆษณาทางหนั ศาลประกาศโฆษณาทางหนังส   อพมพ มพววา ท   ก. กลาวนั าวนันไม นไมเป เปนความจรง จะทา ไดหร  อไม อไม ทาไดตามมาตรา ไดตามมาตรา 447 14.6.2

  ยหายแก    อเส   ยง   ยหา    ังให มาตรา 447 บคคลใดท คคลใดทาใหเข า ใหเขาต าตองเส     ยหายแกช   อเส   ยง เม อผ อ ผต องเส     ยหายรองขอ  ศาลจะส  ั ง ให    อเส   ยงของผ   ยหายหร บคคลนั คคลนันจั นจัดการตามควรเพ ดการตามควรเพ อท อทาให า ให ช   อเส   ยงของผนั นกลั นกลับค บคนด น ดแทนใหใช แทนใหใช  คาเส าเส   ยหายหรอทั อทังใหใช ง ใหใช  คา   ยหายด เส   ยหายดวยก  ได ได 

อายความเรยกร ความเรยกรองค องคาเส าเส  ยหาย ยหาย      ทธ   นในการต   นของตน ทธเร เ รยกรองของเจ ย กรองของเจาของทรั าของทรัพยส   นในการตดตามและเอาค ดตามและเอาคนซ นซ   งทรั งทรัพย พยส   นของตน ไมม ม 1. ส   นใหต กาหนดอายความ ความ แตตองม  ตั ตัวทรั วทรัพย ส   น ใหตดตามเอาค ด ตามเอาคน   ทธ   ยหายไม ความตามมาตรา 448 ใช  เฉพาะส   ทธเร เ รยกรองในค ย กรองในคาเส าเส   ยหายไมรวมถ รวมถงการเร งการเรยกรอง ย กรอง 2. อายความตามมาตรา   นค ทรัพย พยส   นคน หรอเร อเรยกรองให ย กรองใหระงั ระงับหร บหรอเพ อเพกถอนการกระท กถอนการกระทาละเม ดท ดท ยัยังม งมอย อย  ไมตกอย ในบั ในบังคั งคับแห บแหง อายความตามมาตรา ความตามมาตรา 448   ยหายโดยตรงเร   ยหายจาก ดเฉพาะในกรณท ท ผ ผเส      ยหายโดยตรงเร ยกรองเอาค ย กรองเอาคาเส าเส   ยหายจาก 3. ตามมาตรา 448 ไมจากัดเฉพาะในกรณ   ทธ ผกระท  าละเมดหร ดหรอผ อ ผต องรั  บผ บผดในม ด ในมลละเมดเท ดเทานั านัน บคคลอ คคลอ นท นท กฎหมายบั กฎหมายบัญญั ญญัตให ใ หม ส   ทธเร เ รยกรอง ย กรอง   ทธ   ยหายอั เอาได ย เอาได ยอมม อมมส   ทธเร เ รยกรองเอาค ย กรองเอาคาเส าเส   ยหายอันเกดแต ดแตม มลละเมดตามมาตราน ดตามมาตราน ดวยเช   นกั นกัน   นไหมทดแทนหมายถ 4. ผจะพ  งใช งใช  คาส าส   นไหมทดแทนหมายถงบ งบคคลท คคลท ตองรั  บผ บผ ดในการกระท ด ในการกระทาของบคคลอ คคลอ น หรอ   ยหายท ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นจากทรั น จากทรัพยดวย  14.7

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

74

  ทธ   ยหายในความเส   ยหายในอน ตามมาตรา 448 ใช  ตลอดถงส งส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในความเส   ยหายในอนาคตด าคตดวย    ทธ   ยหายในม ส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในมลละเมดอั ดอันเป นเป นความผ นความผดอาญาใหเป ดอาญาใหเปนไปตามประมวล กฎหมายวธธพ พจารณาความอาญา จารณาความอาญา มาตรา 51 5. 6.

ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองทรั อ งทรัพย พยส  นค นคน เม อวั อวันท นท  1  1 ต ต ลาตม ล  าตม 2524 ก. เช ารถยนต ารถยนตของ ของ ข. ไปใช   กาหนดส งค งคนวั น วันท  1   1 พฤศจกายน กายน  ารถยนต 2524 ถงก งกาหนด ก. ไมส งค งคน ยังคงยดถ ดถอและใช อและใช  รถอย ตลอดมา ข. จ จ งต ง ตองไปเช  ารถยนตของผ ของผอ อ  น เช าม ามก กาหนดเวลา หนดเวลา 3 เด เด อน อ น ๆ ละ 3,000 บาท ตอมา อมา 1 กมภาพั มภาพันธ 2526  2526 ข. มาฟ ม าฟ องเร องเรยกรถค ยกรถคนจาก นจาก   ยหายในค ก. และเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในคาเช าเช า 3 เดอนท อนท  ก.   ก. ไดจ ไดจายไปรวมเป ายไปรวมเป นเงน 9,000 บาท ก. ตอส อส  คดววา ฟองของ ข. ขาดอายความแลว ความแลว จะเรยกรองเอาไม ย กรองเอาไมได ได ข  อต  อส อส  ของ ก. ฟังข  ข นหร นหรอไม อไม   ทธ   นย ส   ทธเร เ รยกรองให ย กรองใหค คนรถยนต นรถยนตไม ไมม มอาย อายความ เจาของทรัพยส   เจาของทรั นยอมฟ อมฟองเรยกค ยกคนไดเสมอ น ไดเสมอ จงไม งไมเห เหนดวยกั ดวยกับข บขอต  อส อส  ของ ก. เม อถ อถงก ง กาหนดส งค งคน ก. ไมส งค งคนรถ นรถ กลับย บยดถ ด ถอและใช อ และใช  รถอย ตลอดมา จงเป งเป นละเมดต ดตอ ข. ตังแต ง แตเวลานั เวลานัน   ทธ   ยหายในค ส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในคาเช าเช าท าท   ข. ไดจ ไดจายไปนั ายไปนัน ข. มได ไดฟ องเรยกเอาภายในหน ยกเอาภายในหน งป งป นับแต บแตวัวันท นท   ก. ไมส งค งคนรถนั น รถนัน ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองดั อ งดังกล งกลาวจ าวจงขาดอาย งขาดอายความ ความ เหนด นดวยกั ว ยกับข บขอต อ ตอส อส   ของ ก. 14.7.1

ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองราคาทรั องราคาทรัพย พยส  นหร นหรอเง อเงนท นท เอาไปโดยละเม เ อาไปโดยละเมด   ทธ   ยหายในราคาทรัพย   นค ส   ทธเร เ รยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในราคาทรั พยส   นคนโดยม น โดยมลละเมดนั ดนันม นมกกาหนดอายความเท าใด าใด   ยหายร ขาดอายความเม อพ อพนป  หน งนั งนับแต บแตวัวันท นท ผ ผต องเส     ยหายรถ งการละเม ง การละเมด และรตั ต ัวผ ว ผจะพ  งต งตอง    นไหมทดแทน   บป ใช  คาส าส   นไหมทดแทน หรอเม อเม อพ อพนส     บปนับแต บแตวัวันทาละเม ด 14.7.2

  ทธ   ยหายอั มาตรา 448 ส   ทธเร เรยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายอันเก นเกดแต ดแตม มลละเม ลละเมดนั ดนัน  ทานว านวาขาดอาย าขาดอายความเม ความเม อพ อพนป  หน ง   ยหายร   นไหมทดแทน   บป นับแต บแตวัวันท นท ผ ผต องเส     ยหายรถ งการละเม ง การละเมด และรตั วผ ว ผจะพ  งต งตองใช    คาส าส   นไหมทดแทน หรอเม อเม อพ อพนส     บปนับแต บแต วันท นทาละเม าละเมด   ยหายในม แตถาเร  ยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายในมลอั ลอันเป นเปนความผด มโทษตามกฎหมาย โทษตามกฎหมาย ลักษณะอาญา กษณะอาญา และม กาหนดอาย าหนดอายความทางอาญายาวกว ความทางอาญายาวกวาท าท กล กลาวมา าวมา นันไซร น ไซร ท ทานใหเอาอาย า นใหเอาอายความท ความท ยาวกว ยาวกวานั านันมาบั น  มาบังคั งคับ

ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองในค องในคาเส าเส  ยหาย ยหาย   ยหาย เม อวั อวันท นท  1 ตลาคม ลาคม 2524 ข. ถก ก.ขับรถชนรถของ บรถชนรถของ ข. ไดรั ไดรับความเส บความเส   ยหาย ยังไม งไมทั ทันท นท  ข. จะเอารถไปซ อม อ ม ไดรออย ไดรออย จนวันท  1 มนาคม นาคม 2526 ทังๆ งๆ ท รรด แล แลวว  า ก. เปนผขั บรถชนตั บรถชนตังแต งแต วันนั นนัน ข. มาฟองรองค งรองคาซ าซ อมรถจาก อมรถจาก ก. คดเป ดเปนเงน 6,000 บาท ก. ใหการต ใหการตอส อส  วาคด าคดโจทก โจทกขาด ขาด อายความแลว ความแลว ทานเห านเหนดวยกั ดวยกับข บขอต  อส อส  ของ ก. หรอไม อไม   ยหายในความเส   ยหายค แม ข.  จะยังไม งไมนารถไปซ อม อม ข. กตองฟ  องเรยกคาเส องฟ ย กคาเส   ยหายในความเส   ยหายคอค อคาซ าซ อมท อมท  จะจายภายในวั ายภายในวั นท นท  1  1 ตลาคม ลาคม 2525 แต ข.   ข. มาฟองวันท นท  1  1 ม ม นาคม น  าคม 2526 ทั งๆ งๆ ท รรแล   วว  า ก. เปนผ ขับรถชนตั บรถชนตังแต งแตวัวันนั นนัน คด คดของ ข  อง ข. จงขาดอาย งขาดอายความแล ความแลว เหนดวยกั ว ยกับข บขอต อตอส อส  ของ ของ ก. 14.7.3

  ยค วันท นท  1  1 ตลาคม ลาคม 2524 สนั นัขของ ขของ ค. กัด จ. บาดเจ บาดเจบ ต ตองเส     ยคารั ารักษาไป กษาไป 1,000 บาท แต   บร จ. กไมรรว  าเป าเป นสนันัขของใคร ตอมามาวั อมามาวันท นท   1 พฤศจกายน กายน 2524 จงส งส   บ รได  ความว  าเป าเปนสนั นัขของ ขของ   ยหายจาก ค. ไดเจรจาขอค  าเส าเส   ยหายจาก ค. 1,000 1, 000 บาท แต ค.  ค. กปฏเสธว เสธวาตนมได ไดเป  นเจาของส เจาของสนั นัข จนวันท    ยหายในค   ยไปแลว 1 ธันวาคม นวาคม 2525 จ. จงมาฟ งมาฟอง ค. เรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในคารั ารักษาท กษาท ตนได ตนไดเส เส   ย ไปแลว ค. ไดต ไดตอส อส  วา คดขาดอาย ขาดอายความแลว จ. โตแย โตแยงว  าม ามใช ใ ช ม มลละเม ล  ละเมดอั ดอันจะม นจะมอาย อายครบ ครบ 1 ป แตเป เปนเร องความผ องความผดใน ดใน   ยหายท   ั   ัตว ความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส ตว ท  ทานเห านเหนดวยกั ดวยกับข บขอต  อส อส  ของ ค. หรอข อขอโตแย อโต  แยงของ  จ. หรอไม อไม   ยหายท   ัตว แมจะเป  นความรับผ บผดในความเส ด ในความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส  ั ตว  อายความท จะเรยกรอง ย กรอง   ยหายก   บร คาเส าเส   ยหายกยอมตองอย อ มตองอย ในบั ในบังคั งคับแห บแหงมาตรา งมาตรา 448 เช นเด นเดยวกั ยวกัน จ. ส   บ รว าเป าเป นสนั นัขของ ขของ ค. เม อ วันท นท   1 พฤศจกายน กายน 2524 กตองฟ  องคดภายในวั องฟ ภายในวันท นท   1 พฤศจกายน กายน 2525 แต  จ. มาฟองเรยก ยก   ยหายเม คาเส าเส   ยหายเม อวั อวันท นท  1 ธันวาคม นวาคม 2525 คดของ ของ จ. จงขาดอาย งขาดอายความแลว วามแลว จงเห ง เหนด นดวยกั ว ยกับข บขอต อ ตอส อส   ของ ค. ไมเห เหนดวยกั ว ยกับข บขอโต อ โตแย แยงของ ง ของ จ. 14.7.4

ส  ทธ ทธเร เรยกร ย กรองในค องในคาเส าเส  ยหายในม ยหายในมลละเม ลละเมดอ ดอ นเป นั เป นความผดทางอาญา ดทางอาญา

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

75

  ยหายม ก. ขับรถยนต บรถยนตชนรถของ ชนรถของ ข. โดยประมาทเลนเล นเลอ ดั ดังน งน  การท  การท  ข.   ข. จะเรยกรองค ย กรองคาเส าเส   ยหายม กาหนดอายความเม ความเม อไร อไร   ยทรั การทาใหเส ใหเส   ยทรัพยโดยประมาทเล โดยประมาทเลนเล นเลอ ไมใช ใช ความรั ความรับผ บผดทางอาญา ด ทางอาญา แต แ ตเป เปนความรั บผ บผด ทางแพง จ จงม ง มอาย อายความตามมาตรา ความตามมาตรา 448 วรรคแรก นรโทษกรรม ร โทษกรรม รโทษกรรมคอข อขอแกตั อแก  ตัวซ วซ   งบ งบคคลผกระท  าไมตองรั องรั  บผ บผดฐานละเม ด ฐานละเมด 1. นรโทษกรรมค    ังอั คคลใดท กระท กระทาการปองกันโดยชอบดวยกฎหมายหร นโดยชอบดวยกฎหมายหรอท อทาตามคาส าส  ั งอันชอบดวยกฎหมาย น ชอบดวยกฎหมาย 2. บคคลใดท   นไหมทดแทน ไมตองรั  บผ บผดใช ด ใช  คาส าส   นไหมทดแทน    งหน    งใด คคลใดทาบบสลายหร บสลายหรอท อทาลายทรัพย พยส   งหน งส งส   งใด เพ อบ อบาบัดป ดปองกันภยั นภยันตรายซ นตรายซ   งม งมมา มา 3. บคคลใดท   นไหมทดแทน เปนสาธารณะโดยฉกเฉ กเฉน ฯลฯ ไมตองใช    คาส าส   นไหมทดแทน   ทธ คคลใดใช  กาลังเพ งเพ อป อปองกันส นส   ทธของตน ข องตน ถาตามพฤต ถาตามพฤตการณ การณจะขอใหศาลหร จะขอใหศาลหรอเจาหน อ เจาหนาท าท  4. บคคลใดใช   นไหมทดแทน ช วยเหล วยเหลอใหทั อ ใหทันท นทวงท วงทไม ไมได ได ฯลฯ  ไมตองรั  บผดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทน   ั   ังหาร   ัตว   ยหายใน  งหารมทรั มทรัพย พยชอบท ชอบท จะจั จะจับส บส  ั ตวของผ ของผอ  นอั นอันเขามาท น เขามาทาความเส   ยหายใน 5. ผครองอส   ังหาร   นไหมทดแทน อส  ั งหารมทรั มทรัพย นั นัน และยดไวเป ด ไวเปนประกันคาส าส   นไหมทดแทน 14.8

การปองก องกันและการกระท นั และการกระทาตามค าตามคาส าส  ั งอั งอนชอบด นั ชอบดวยกฎหมาย วยกฎหมาย   ักป ก. ข. เกดโตเถ ด โตเถยงกั ยงกันในร นในรานอาหารของ านอาหารของ ค. ก. ช  ั กปนข นจะย นจะยง ข. จวนจะลั นไกอย นไกอย แล แลว ข. ควาไมท าไม  ท อย อย ขางๆ  ตัว แลวต  ถถกป ก ปนของ ก. ปนกระเดนหล นหลดจากม ดจากมอ ก. ไปถกถ กถวยชามของ  ค. ซ   งอย งอย    ยหาย   ยหายในการท      ยหายจา ดานหลั  งแตกเส งแตกเส   ยหาย ดังน งน  ค.  ค. จะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในการท ถวยชามแตกเส  ยหายจากใค กใครได รไดบ าง    ยหายในการท เปนกรณท ท  ข.  ข. ทาการปองกันโดยชอบดวยกฎหมาย นโดยชอบดวยกฎหมาย ค. ยอมเร อมเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในการท ถวย  ชามแตกจาก ก. ผเป เ ปนตนเหต ตนเหตให ใหต องป องป   องกั องกันโดยชอบด นโดยชอบด วยกฎหมายได  ว ยกฎหมายได  จะเรยกเอาจาก ยกเอาจาก ข. ผท า การปองกันไม นไมได ได  14.8.1

การทาบ าบบสลายหร บสลายหรอท อทาลายทรั าลายทรัพย พย ก. ข. กับพวกรวม บพวกรวม 7 คนด คนดวยกั  น เช าเร าเรอใบขนาดเล อใบขนาดเลกไปเท กไปเท ยวเกาะกลางทะเล ยวเกาะกลางทะเล ขณะทะเล กาลังสงบ งสงบ พอตกเยน ขณะเรอกลั อกลับเขาฝ บ เขาฝั ัง หางจากฝั างจากฝั  งประมาณ งประมาณ 500 เมตร เก เกดลมพาย ด ลมพายจัด เรอ โคลงไปมา ก. กับพวกเกรงว บพวกเกรงวาเร าเรอจะร อจะรม จงร งรวมกั วมกันจั นจับ ข. โยนลงทะเล แต ข. ซ   งเป งเปนนักว กวายน ายน ามา   ยหายแก กอน อน กสามารถวายน ายน าเข าฝั าฝ   ัง จนได  ดังน งน   ก. กับพวกตองร บพวกตองรวมกั วมกันรั นรับผ บผดชดใช ด ชดใช  คาเส าเส   ยหายแก ข. หรอไม อไม เปนกรณท ท  ก.   ก. กับพวกร บพวกรวมกั วมกันท นทาละเมดต ดตอ ข. ตามมาต ตามมาตรา รา 420 432 ไมตองด องดวยมาตรา  วยมาตรา   นไหมทดแทน 450 ซ   งจ งจากัดเฉพาะการกระท ดเฉพาะการกระทาตอทรั อทรัพยเท เทานั านันท นท ไม ไมตองรั  บผ บผดใช ด ใช  คาส าส   นไหมทดแทน แตตาม ตาม   ยหายต ปัญหาเป หาเป นกรณ ท ทาความเส   ยหายตอตั อตัวบ วบคคล แม  แม  ข. สามารถวายน ายน าเขาฝั   ง ได  แตก กเกดความ ดความ   ยหายข   ยหายแก เส   ยหายข นแก นแก ข.  ข. แลว ก. กับพวกตองร บพวกตองรวมกั วมกันรั นรับผ บผดชดใช ด ชดใช  คาเส าเส   ยหายแก ข.  ข. 14.8.2

  ยหายถ มาตรา 420 ผใดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ น โดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ยหายแก มาตรา 432 ถาบ  คคลหลายคนก คคลหลายคนกอใหเก อ ใหเกดเส ดเส   ยหายแกบ บคคลอ คคลอ นโดย นโดย รวมกั วมกันท นทาละเม าละเมด ทานว านวา   น ไหมทดแทนเพ อความเส   ยหายนั บคคลเหล คคลเหลานั านันจะตองร น จะตองรวมกั วมกันรั นรับผ บผดใช ด ใช  คาส าส   อความเส   ยหายนัน ความ ความข ขอน   ท ทานใหใช า นใหใช  ตลอด   บร   ยหายนั ถงกรณ ง กรณท ท ไม ไ มสามารถส สามารถส   บ รตั วไดแน ว ไดแนววาในจ าในจาพวกท าพวกท ท ทาละเม า ละเมดร ดรวมกั วมกันนั นนัน คนไหน เปนผก อใหเก อ ใหเกดเส ดเส   ยหายนัน ดวย  อน ง บคคลผ คคลผย ยงส ยงส งเสร งเสรมหร มหรอช อช วยเหล วยเหลอในการท อในการทาละเม าละเมด ทานก านก ใหถ อว อวาเป าเปนผกระท ก ระทาละเม าละเมด รวมกั วมกันด นดวย    นไหมทดแทน ในระหวางบ างบคคลทั คคลทังหลายซ ง หลายซ   งต งตองรั  บผ บผดร ดรวมกั วมกันใช นใช  คาส าส   นไหมทดแทน นัน  ทานว านวาต าตางตองรั า งตองรับผ บผด เป นส วนเท เป วนเทา ๆ กัน เว เวนแต  โดยพฤต โดยพฤตการณ การณ ศาลจะวน นจฉั จฉัยเป ยเปนประการอ น    งหน    งใด มาตรา 450 ถาบ  คคลท คคลทาบ าบบสลายหร บสลายหรอท อทาลายทรั าลายทรัพย พยส   งหน งส งส   งใด เพ อจะบ อจะบาบัดปั ดปัดปองภยันตราย นตราย   นไหมทดแทน   ยหายนั ซ   งม งมมาเป มาเป นสาธารณะโดยฉ กเฉ กเฉน ทานว านวาไม าไมจจาต า ตองใช    คาส าส   นไหมทดแทน หากความเส   ยหายนันไม นไมเก เกน    งหน    งใด สมควรแกเหต เหตภยั ภยันตราย นตราย ถาบ  คคลท คคลทาบ าบบสลาย บสลาย หรอท อทาลายทรั าลายทรัพย พยส   งหน งส งส   งใด เพ อจะบ อจะบาบัดปั ดปัดปอง    ภยันตรายอั นตรายอันม นมแก แกเอกชนโดยฉ เอกชนโดยฉ กเฉ กเฉน ผ ผนั   นจะตองใช น จะตองใชคนทรั น ทรัพย พยนั นัน    งหน    งใด   ทธ ถาบ  คคลท คคลทาบ าบบสลายหร บสลายหรอท อทาลายทรั าลายทรัพย พยส   งหน งส งส   งใด เพ อจะป อจะปองกันส นส   ทธของตนหร ของตนหรอของ อของ บคคลภายนอกจากภยันตรายอั คคลภายนอกจากภยั นตรายอันม นมมาโดย มาโดย ฉกเฉ กเฉนเพราะตั นเพราะตัวทรั วทรัพย พยนั นันเองเป น เองเป นเหต บคคลเช คคลเช นว นวาน าน หาตองรั ห าตองรับ สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

76

  นไหมทดแทนไม   ยหายนั ผด ใช  คาส าส   นไหมทดแทนไม  หากวาความเส าความเส   ยหายนันไม นไมเก เกนสมควรแก นสมควรแกเหต เหต แตถาภยั  นตรายนั นตรายนันเก นเกดข ดข น   นไหมทดแทน เพราะความผดของบ ดของบคคลนั คคลนันเองแ น เองแล ลวท  านว านวาจ าจาต าตองรั  บผ บผดใช ด ใช  คาส าส   นไหมทดแทนให ให 

จ. เหนสนั นัขของ ขของ ส. ซ   งเป งเป นสนั นัขบา ว งไปตามถนนสาธารณะซ ง ไปตามถนนสาธารณะซ   งม งมคนผ คนผานไปมาอย มาก มาก   ยหายแก เกรงวาส าสนั นัขจะกั ขจะกัดคนเหล ดคนเหลานั านันเขา น เขา จงใช งใช  ปนยงส งสนั นัขตาย ดังน ดั งน  จ.   จ. ตองรั ตองรับผ บผดชดใช ด ชดใช  คาเส าเส   ยหายแก ส. เจาของส  นั นัขหร ขหรอไม อไม   ทธ เปนกรณท ท  จ.   จ. ทาการเพ อป อปองกันส   ทธของบ ข องบคคลภายนอก เพราะสนั นัขบาท าท วว งไปตามถนน งไปตามถนน นัน  อาจจะกัดทารายบ ายบคคลใดกได  เป เป นภยันตรายอั นตรายอันมมาโดยฉ มาโดยฉกเฉ กเฉนเพราะตั นเพราะตัวทรั วทรัพย พยนั นันเองเป นเองเปน   นไหมทดแทนต เหตตองด องดวย  วยมาตรา มาตรา 450  450  ข. ไมตองรั  บผ องรั บผดชดใช ด ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนตอ ส. ส. เจ เจาของส  นัข นั การใช  ก กาล า ลงป งั ป องกนส นั ส    ทธ ทธ    ัย ถงก ก. เช าห าหองของ  ข. อย อาศ อาศ  ั ง กาหนด ก. ไมยอมออกจากหองเช ยอมออกจากหองเช า ข. จงใช งใช  กาลังฉ งฉด กระชากลาก กระชากลาก ก. ออกมาจากหองเช   า ก. ไดรั บบาดเจ บบาดเจบ ดังน งน  ข.  ข. ตองรั  บผ บผดต ด ตอ ก. หรอไม อไม   คาเส   ยหายแก ข. กระทาละเมดต ดตอ ก. ตามมาตรา ตามมาตรา 420 ตองชดใช  าเส   ยหายแก  ก. กรณน ไม ไ มเป เปนนร โทษกรรมตามมาตรา 451 14.8.3

  ยหายถ มาตรา 420 ผใดจงใจหร  อประมาทเลนเล อประมาทเล นเลอ ทาต าตอบ อบคคลอ คคลอ น โดยผดกฎหมายใ ดกฎหมายให หเขาเส     ยหายถง   วตก   นหร   ทธ แกช   ต กด ด แกรรางกายก า งกายกด ด  อนามัยก ยกด ด  เสรภาพก ภาพกด ด ทรัพย พยส   นหรอส อส   ทธอย อยางหน างหน งอย งอยางใดก างใดกด ด ทานว านวาผ า ผนั นท นทา   นไหมทดแทนเพ ละเมด จาต าตองใช    คาส าส   นไหมทดแทนเพ อการนั อการนัน   ทธ มาตรา 451 บคคลใช คคลใช  กาลั าลังเพ งเพ อป อปองกันส นส   ทธของตนถ ของตนถาตามพฤต  การณจะขอใหศาลหร การณ จะขอใหศาลหรอเจาหน อ เจาหน ท    ทธ ช วยเหล วยเหลอใหทั อ ใหทันท นทวงท วงทไม ไมได ได  และถ และถาม ามได ไดท าในทั าในทันใด นใด มภั ภัยอย ยอย ดวยการท   ตนจะได ตนจะไดสมดั   งส งส   ทธนั นัน จะต จะตอง อง   นไหมทดแทนไม ประวงไปมากหร งไปมากหรอถ อถงแก งแกสาบส สาบสญไดไซร ญ ไดไซร ทานว านวาบ าบคคลนั คคลนัน หาต หาตองรั องรับผ บผดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทนไม การใช  กาลั าลังดั งดั งกล งกลาวมาในวรรคก าวมาในวรรคกอนนั อนนัน  ทานว านวาต าตองจ  ากั ากัดครั ดครัดเคร ดเครงแต งแตเฉพาะท เฉพาะท จจาเป า เปนเพ อจะ อจะ บาบัดปั ดปัดปองภยันตรายเท นตรายเทานั านัน    ันน ถาบ  คคลผ คคลผใดกระท  าการดั งกล าการดั งกลาวมาในวร าวมาในวรรคต รคตน เพราะหลงส  ั นนษฐานพลาดไปว ษฐานพลาดไปวาม ามเหต เหตอัอันจ นจาเป าเป น   นไหมทดแท ท จะท จ ะทาไดโ า ไดโดยช ดยชอบด อบดวย  กฎหมายไซ กฎหมายไซรร  ทานว านวาผ า ผนั นจะตองรั นจะตองรับผ บผดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทนให นให  แกบ บคคลอ ค คลอ น แม  ทังการท ง การท หลงพลาดไปนั หลงพลาดไปนั นจะม นจะมใช ใช เป เป นเพราะควา นเพราะความม ประมาทเลนเล นเลอของตน อของตน

ส  ทธ ทธของผ ของผครองอส ค  รองอส  ังหารมทรั ม ทรัพย พยท   จะจั จ ะจับส บส  ัตว ตวของผ ข  องผอ อ  น ลงของ ง ของ ช. เขามาขโมยมะพร เขามาขโมยมะพราวในส าวในสวนของ วนของ ว. โดยไดเอามะพร  าวไปหลา าวไปหลายผลแ ยผลแล ลว กลับมาเอาอ บมาเอาอก ว. เหนเขาจ เขาจงเอาแหเหว ง เอาแหเหว ยงจั ยงจับล บลงไวได ง ไวได ล  งจะกั ง จะกัด ว. ว. จงใช งใช  ไม ต ลงสลบไ ง สลบไป ป แลวน  า   นไหมทดแทนต ลงไปส ง ไปส งมอบค งมอบคนแก นแก ช.  ช. ดังน งน  ช.  ช. กับ ว. ว. ตองรั  บผ บผดชดใช ด ชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนตอกั อกันและกันหร และกั นหรอไม อไม การท   ว. ใช  ไมต ลงจนสลบ ง จนสลบ กเพราะลงจะกั งจะกัด ว. ว. จงท งทาการปองกันตั นตัวเองไดโดยชอบ วเองไดโดยชอบ   ทธ   นไหมทดแทนตาม การท  ว.  ว. นาลงส งส งมอบค งมอบคนแก นแก ช.  ช. แสดงวา ว. ไมใช ใช  ส   ทธยย ดล ด ลงไวเป ง ไวเป นประกันค นคาส าส   นไหมทดแทนตาม   ยหายในสวนของ มาตรา 452 แตการท การท ลงเขามาท ง เขามาทาความเส   ยหายในสวนของ ว. เปนกรณตองด องดวยมาตรา  วยมาตรา 433 อัน   ยหายท   ัตว   นไหมทดแทนใหแก เปนบทบัญญั ญญัตวว  า ดวยความเส ดวยความเส   ยหายท เก เกดข ด ข นเพราะส น เพราะส  ั ตว  ช. ตองชดใช ตองชดใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหแก ว.   คาส   นไหมทดแทนใหแก เจาของ  แต ว.  ว. ไมตองชดใช  าส   นไหมทดแทนใหแก ช.  ช. ตามมาตรา 449 14.8.4

  ยหายเก      ัตว   ัตว มาตรา 433 ถาความเส  ยหายเกดข ดข นเพราะส นเพราะส  ั ตว ทานว านวาเจาของ า เจาของ ส  ั ตวหร หรอบ อบคคลผ คคลผรั บเล บเล ยงรั ยงรับ   นไหม   ยหายเพ   ยหายอย รักษาไ กษาไววแทนเจ แทนเจาของ  าของ จาต าตองใช    คาส าส   นไหม ทดแทนให ทดแทนใหแก  ฝ ายท ตองเส     ยหายเพ อความเส อความเส   ยหายอยางใด างใด ๆ   ัตว อันเก นเกด แตส  ั ตวนั นัน เวนแต เวนแตจะพ จะพส สจน จนได ไดว าตน าตนไดใช    ความระมั ดระวั ดระวัง อันสมควร นสมควร แกการเล การเล ยงการรั ยงการรักษาตาม กษาตาม   ัยของส   ัตว   ยหายนั ชนดและว ดและวส  ั ยของส  ั ตวหร หรอตามพฤต อตามพฤตการณ การณ อยางอ างอ นหร นหรอพ อพส สจน จนได ไดว าความเส าความเส   ยหายนันย น ยอมจะ อมจะต ตองเก  ดม ดมข ข น ทังท ง ท  ไดใช    ความระมัดระวั ดระวังถ งถงเพ งเพยงนั ยงนัน   ทธ อน ง บคคลผ คคลผต องรั  บผ บผดชอบดั ดชอบดั งกล งกลาวมาในว าวมาในวรรคต รรคตนนั  น  จะใช  ส   ทธ ไลเบ เบ ยเอาแก ยเอาแกบ บคคลผ ค คลผท  เร เ ราหร  อ   ัตว   ัตว   ั   ัตว   ั ยั วส วส  ั ตวนั นันโดยละเม นโดยละเมด หรอเอาแก อเอาแก เจาของส  ตวอ อ นอั น อันมาเราหร นมาเราหรอยั อยั วส วส ตวนั นัน ๆ กได ได     ังอั มาตรา 449 บคคลใดเม คคลใดเม อกระท อกระทาการป าการปองกันโดยชอบด นโดยชอบดวยกฎหมาย  กด ดกระท กระทาตามค าตามคาส าส  ั งอันชอบ นชอบ   ยหายแก   นไหมทดแทนไม ดวยกฎหมายก  ด หากก   หากกอใหเก อ ใหเกดเส ดเส   ยหายแกผ ผอ  นไซรท น ไซรทานว านวาบ าบคคลนั คคลนันหาตองรั นหาตองรับผ บผดใช ดใช  คาส าส   นไหมทดแทนไม   ยหายอาจเร   นไหมทดแทนจากผ ผต องเส     ยหายอาจเรยกค ยกคาส าส   นไหมทดแทนจากผเ ป นตนเหต  ใหต องป ให  องกันโดยชอ นโดยชอบด บดวยกฎหมาย     ังโดย หรอจากบ อจากบคคลผ คคลผให  ค าส าส  ั งโดย ละเมดนั ดนันก น  กได ได    ังหาร   ั   ัตว   ยหายใน มาตรา 452 ผครองอส  งหารมทรั มทรัพย พยชอบท ชอบท จะจั จะจับส บส  ั ตวของผ ของผอ  นอั นอันเขามาท น เขามาทาความเส าความเส   ยหายใน   ังหาร   นไหมทดแทนอั อส  ั งหารม ทรัพย พยนั นัน และยดไวเป ด ไวเปนประกัน คาส าส   นไหมทดแทนอันจะพ นจะพงต งตองใช    แกตนได  ตนได  และถาเปนการ     ั  ั        จาเป าเปน โดยพฤตการณ การณ แมจะฆ  าส าสตว ตวนั นันเส น เสยก ยกชอบท ชอบท จะท จะทาได า ได   ัตว   ั   ักช   ัตว แตววาผ า ผนั นต นตองบอกกล  าวแกเจ าวแก เจาของส  ตวโดยไม โดยไมช  ั กช  า ถาและหาตั  ว เจาของส  ั วเจาของส ตวไม ไมพบ พบ ผท  จัจับ   ัตว   บหาตั ส  ั ตวไว ไวต องจั  ดการตามสมควรเพ ดการตามสมควรเพ อส อส   บหาตัวเจาของ ว เจาของ สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

77

แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  14  14   ยหายฐานละเม กรกเขาไปท ก เขาไปทาการ าการค คาในต  กแถวของ กแถวของ อ. ไดชดใช    คาเส าเส   ยหายฐานละเมดให อ. ด ให อ. แลว แลว อ. ไมยอม ยอม 1. ส. บกร ให ส.  อย ต ตอไป อไป ดังน งน  ส.   ส. ตองออกจากต  กแถวหร กแถวหรอไม อไม ตองออก  เพราะการออกจากตกแถวเป เพราะการออกจากต  นการชดใช  คา   นไหมทดแทนอย ส   นไหมทดแทนอย างหน างหน งด งดวย    ยหายโดยละเม าเลยขับรถยนต บรถยนตนั น ังชนรถบรรท งชนรถบรรทกของโจทก กของโจทกท จอดอย จ อดอย เส เส   ยหายโดยละเมด โจทกจจงเอารถบรรท งเอารถบรรทก 2. จาเลยขั   ยหายในการท ออกใหเช ออกใหเช าไม าไมได ได  ดังน งน   โจทกจะเร จะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในการท โจทก โจทกขาดรา ขาดรายได ยไดท  เป เ ปนคาเช าเช าจากจ าจากจาเลย าเลย  ได  ได   ยหายในความเส   ยหายจากการกระท ย กได เพราะเป  เพราะเป   นคาเส าเส   ยหายในความเส   ยหายจากการกระทาละเม าละเมดของจ ดของจาเลย าเลย หรอไม หร อ ไม เรยกได ดาจ าจาเลย าเลยด ดวยถอยค วยถ  อยคาหยาบคายเพราะพาดพ าหยาบคายเพราะพาดพงไปถ งไปถงบ งบดามารดาของจ ดามารดาของจ าเลย าเลย จาเลยจ าเลยจงชกต งชกตอย อย 3. โจทกด   ยหายลง ได   ยหายเก โจทกบาด บาด เจบดั บดังน งน ศาลจะลดค ศาลจะลดคาเส าเส   ยหายลง ไดหร หร  อไม อ ไม ลดได ลดได เพราะความเส  เพราะความเส   ยหายเกดเพราะความผ ดเพราะความผดของ ดของ โจทกท ด ด าว าวาจ าจาเลย าเลย    งเป   ทธ   ยหายเพราะขาดไร  ซ   งเป นบตรนอกกฎหมายของบ ตรนอกกฎหมายของบดา ดา จะมส   ทธเร เรยกค ยกคาเส าเส   ยหายเพราะขาดไรอ ปการะตาม ปการะตาม 4. ผเยาว   ทธ กฎหมายจากผท าละเม าละเมดใหบ ด ใหบดาตายหร ดาตายหรอไม อไม ไมม มส   ทธ เพราะม  เพราะมใช ใช การขาด การขาดไร ไรอ ปการะตามกฎหมาย ปการะตามกฎหมาย เป นขาราชการของมหาว  ทยาลั ทยาลัยส ยสโขทั โขทัยธรรมาธ ยธรรมาธราช ราช ถก ป. ขับรถชนโดยละเม บรถชนโดยละเมดไดรั บบาดเจ บบาดเจบ 5. ส. เป   ยค      ทธ ตองเส     ยคาใช าใช  จายในการรั ายในการรักษาพยาบา กษาพยาบาล ล ส. ไดเบ  กค กคารั ารักษาพยาบาลจากทางราช กษาพยาบาลจากทางราชการไปแล การไปแลวตามส  ทธ ดังน งน                ส. จะมสทธ ทธเร เรยกค ยกคารั ารักษาพยาบาลจาก กษาพยาบาลจาก ป. ได ป. ไดหร ห  รอไม อ ไม มสทธ ทธเร เรยกจาก ยกจาก ป. ได ได ตามหลั  กทั วไป กทั วไป ถกจ ก จาเลยขั าเลยขับเร บเรอยนต อยนตชนโดยประมาทเล ชนโดยประมาทเลนเล นเลอ ทาใหต า ใหตองตั  ดขาไปข ดขาไปขางหน        งต งตองท  พพลภาพ พพลภาพ 6. โจทกถ      ววต   ยหายในการท พการตลอดช การตลอดช  ไดรั ไดรับค บคารั ารักษาพยาบาลไปจากจ กษาพยาบาลไปจากจ าเลยแล าเลยแลว ดังน งน   โจทกก กจะเร จ ะเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในการท ตอง    ยขาไป   ยหายในความเส เส   ยขาไป  ได  ไดหร ห  รอไม อ ไม เรยกได เพราะเป ยกได เพราะเปนคาเส าเส   ยหายในความเส  ยหายอย ยหายอยางอ างอ นอั นอันม นมใช ใช ตั ตัวเง วเงน คนละส วนกั วนกับ คารั ารักษาพยาบาล กษาพยาบาล าเลยลักรถยนต กรถยนตของโจทก ของโจทกไป ไป โจทกจจงฟ งฟองเรยกรถค ยกรถคน ดังน งน คด คดของโจทก ของโจทก ไมม มก กาหนดอาย า หนดอายความ ความ 7. จาเลยลั อวันท นท  1  1 ตลาคม ลาคม 2526 รถของ ช. ถก ส. ขับรถชนโดยประมาทเล บรถชนโดยประมาทเลนเล นเลอ และ ช. กรรว  าถ าถกชนและ กชนและ 8. เม อวั รตั ว ส. ในวันนั นนัน พอวันท นท  5  5 ตลาคม ลาคม 2526 ช. กเอารถ เอารถไปจ ไปจางซ   อม อม พอซ อมเสร อมเสรจ วันท นท  10  10 ตลาคม ลาคม 2526 ก.   ยหายในค กจจายค ายคาซ าซ อมไปในวั อมไปในวันท นท   10 ตลาคม ลาคม นัน ดังน งน   ช. ตองฟ ตองฟองเรยกค ยกคาเส าเส   ยหายในคาซ าซ อมภายใน อมภายใน วันท นท  1 ตลาคม ลาคม 2527    ังใหส   บต  ารวจเอกก ารวจเอกกจไม จไมถถกกั ก กับนายน บนายนต  จงส งส  ั ง ใหส   บตารวจตร ารวจตรโกยผ โกยผอย   ใต ใตบั งคั งคับบั บบัญชาไปจั ญชาไปจับก บกมนายน มนายนต  9. รอยต   บต ในขอหาว ในขอหาวานายน านายนต ตม ม ของผ ของผดกฎหมายไว ดกฎหมายไวในครอบครอง  ซ   งไม งไมเป เปนความจรง ส   บตารวจตร ารวจตรโกยก โกยกไม ไมทราบว ทราบวา    ังโดยม    ัง ดังน   บต รอยต  ารวจเอกก ารวจเอกกจส จส  ั งโดยมชอบ ชอบ จงไปจั งไปจับก บกมตามค มตามคาส าส  ั งน  ส   บตารวจตร ารวจตรโกยตองรั โ กยตองรับผ บผดต ดตอนายน อนายนตหร ห รอไม อไม ไมตองรั  บผ บผด เพราะมได ไดกระท  าโดยจงใจหรอประมาทเล าโดยจงใจหร อประมาทเลนเล นเลอ เขามาขโมยก  นล นลกไก กไกของนายด ของนายดในบร ในบรเวณบานหลายครั เวณบานหลายครังแลว ง แลว ครังส ง สดท ดทายนายด  เห เหน 10. แมวของนายจเข เขา จงจั งจับแมว บแมวไว ไวได    นางจขอแมวค ขอแมวคน นายดไม ไมยอมค ยอมคนให น ให ดังน งน นายด นายดกระท กระทาละเม าละเมดต ดตอนางจ อนางจหร หรอไม อไม ไมเป เป น               การกระทาละเม าละเมด เพราะนายดม มส ทธ ทธยยดแมวไว ดแมวไวเป เป  นประกันค นคาส าสนไหมทดแทน นไหมทดแทน

หนวยท วยท   15 จักการงานนอกส กการงานนอกส  ั งและลาภม งและลาภมควรได ควรได    ังและลาภม   ัยเจตนาของบ จัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั งและลาภมควรได เป ควรได เป นบอเก อเกดแห ดแหงหน ซ   งไม งไมได ไดอาศ    ั ยเจตนาของบคคล คคล คอเป อเปนหน ท ท เก เกดจากน ด จากนตเหต เ หต    ังค ดการงานนอกส  ั งคอ การท บ บคคลเขาท คคลเขาทากจการแทนผ จการแทนผอ อ  นโดยเขาม นโดยเขามได ไดว าขานวานใช าขานวานใช  ใหท า 2. จัดการงานนอกส   ทธ หรอเขาท อ เขาทาโดยไมม มส   ทธ    งใดจากการท 3. ลาภมควรไดค ควรไดคอ การท บ บคคลไดมาซ คคลไดมาซ   งทรั งทรัพย พยส   งใดจากการท บ บคคลอกคนหน กคนหน งกระท งกระทาเพ อ ช าระหน าระหน  หรอไดมาด อ ไดมาดวยประการอ วยประการอ นโดยปราศจากม นโดยปราศจากมลอันอ อั นอางกฎหมายได  างกฎหมายได    และเปนทางใหบ ทางใหบคคลอ คคลอก   ยเปร บคคลหน คคลหน งเส งเส   ยเปรยบ ยบ 1.

  ั ง จดการงานนอกส ั    ัง ม 3 สาระส าคั าคัญของการจั ญของการจัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั  3 ประการ ดังน ดั งน ค คอ ก. ตองเป องเ  ป นการเข นการเขาท  ากจการอย จการอยางใดอย างใดอยางหน างหน ง ข. กจการท จ การท เข เขาท  านันจะตองเป น จะตองเป นการท นการทาแทนผ แทนผอ  น ค. กจการท จ การท ท ทาแทนผอ  นนั นนัน ตองกระท  าไปโดยเขามได ไดว าขานใช   หรอกระท อกระทาโดยมได ไดม

15.1

1.

  ทธ ส   ทธ 

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

78

ผจั ดการจะตองจั ดการจะตองจัดการงานไปในทางท  การงานไปในทางท จะใหสมประโยชน จ ะใหสมประโยชนของตั ของตัวการ วการ ตามความประสงคอัอัน   ันน แทจร  งของตั งของตัวการ วการ หรอตามท อตามท จะพ จะพงส งส  ั นนษฐานไดว ษ  ฐานไดวาเปนความประสงค ของตั ของตัวการ วการ หากการจัดการ   ทธ ทาถกต กตองตามหน  าท าท  ผจั ดการมส   ทธเร เ รยกใหการชดใช ย กใหการชดใช  เงนท นท ตนออกไปค ตนออกไปคนได น ได แตถาจั  ดการไม   นไหมทดแทนใหแก   ยหาย ถกต กตองตามหน  าท าท  ผ  ผจั ดการต ดการต องใช อ งใช  คาส าส   นไหมทดแทนใหแกตั ตัวการเพ วการเพ อความเส อความเส   ยหาย ท บ บคคลคนหน คคลคนหน งเขาท ง เขาทาการงานของผอ  นโดยส นโดยส าคั าคั ญว ญวาเป าเปนงานของตนเอง ไมใช ใช จัจัดการ ดการ 3. กรณท    ัง งานนอกส  ั 2.

หลกเกณฑ กั เกณฑเร เร องจั อ งจัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั ง    ัง อธบายหลั อธ บ ายหลักเกณฑ กเกณฑเร เร องจั องจัดการงานนอกส  ั ตามมาตรา 395 ซ   งประกอบดวยสาระส งประกอบดวยสาระส าคัญ าคั ญ 3 ประการคอ องเป  ปนกา นการเข รเขาท  ากจกรรมอย จกรรมอยางใดอย างใดอยางหน างหน ง 1) ตองเ จ การท เข เขาท  านันต นตองเป องเป   นกา นการเข รเขาท  าแทนผอ อ  น 2) กจการท   ทธ 3) กระทาโดยเขามได ไดว าขานวานใช าขานวานใช   หรอโดยม อโดยมได ไดม ส   ทธจะท จ ะทาแทนเขาได  15.1.1

มาตรา 395 บคคลใดเ คคลใดเข ขาท  าก ากจการแทนผ จการแทนผอ  นโดยเขาม นโดยเขามได ไดว าขานวานใช าขานวานใช   ให ใหท าก ากด ด หร   หรอโดยม อโดยมได ไดม   ทธ ส   ทธท จะท จ ะทาการงานนั าการงานนันแทนผ น แทนผอ  นด นดวยประการใดก  ด ทานว ด านวาบ าบคคลนั คคลนันจะตองจั นจะตองจัดการงานไปในทางท ดการงานไปในทางท จะใหสม จะใหสม  ส ันน ประโยชนของตั ของตัวการ วการ ตามความประสงคอัอันแทจร น แทจรงของตั งของตัวการ วการ หรอตามท อตามท จะพ จะพงส ง  ั นนษฐาน ษฐานได ไดว าเป าเปน ความ ประสงคของตั ของตัวการ วการ

ผลของการจัดการงานนอกส  ั ง ผลของการจัดการงานนอกส ก. มบานอย   ในกร ในกรงเทพ งเทพ แต ก.   ก. ตองเด ตองเดนทางไปราชการต นทางไปราชการต างจั างจังหวั งหวัดหลายเดอน อน ขณะท  ก.  ก.   ยหาย ไมอย อย บาน  เกดลมพาย ดลมพายพัดหนาต ด หนาตางและหลั างและหลังคาบ งคาบานเส านเส   ยหาย ข. เพ อนบาน อ นบาน จงจั งจัดการซ ดการซ อมหลั อมหลังคา งคา ใหเพราะเป เพราะเป   นฤดฝน ฝน ดังน งน  ผลในกฎหมายระหว  ผลในกฎหมายระหวาง าง ก. กับ ข. คออย ออยางไร างไร    ัง มาตรา 395 และ ผลในกฎหมายระหวาง าง ก. และ ข. นันเป นเปนเร องจั องจัดการงานนอกส  ั มาตรา 401 คอ ข. เขาจั เขาจัดการซ อมแซมหลั อมแซมหลังคาและหนาต งคาและหนาตางโดย างโดย ก. มได ไดว าขานวานใช    และ ข.   ทธ ไดเข  าจั  ดการโดยสมประโยชน ดการโดยสมประโยชน ของตั ของตัวการ วการ ข. ยอมม อมมส   ทธเร เ รยกให  ย กให  ก. ชดใช  เง เงนซ น ซ   งตนไดออกไป ง ตนไดออกไป เปนคาซ าซ อมแซมบานได อมแซมบานได 15.1.2

มาตรา 401 ถาการท   เข เขาจั  ดการงานนั ดการงานนันเป นเปนการสมประโยชน ของตัวการแ วการและต ละตองตามความ   ส ันน ประสงคอัอันแทจร น แทจรงของตั งของตัวการ วการ หรอ ความประสงคตามท ตามท จะพ จะพงส ง  ั นนษฐานไ ษฐานได ดนั นไซร นไซร ทานว านวาผ า ผจั ดการจะเร ดการจะเรยก ยก ใหชดใช    เงนอั นอันตน นตนไดออกไปค  นแกตนเช นแก ตนเช นอย นอยางตั างตัวแทนก วแทนกได ได  และ บทบัญญั ญญัต  มาตรา 816 วรรค 2 นัน ทานก านกให ใหน ามาใช  บังคั งคับด บดวยโดย  อนโลม โลม อน ง ในกรณท ท กล ก ลาวมาใน าวมาใน มาตรา 397 นัน  แมถ แมถงว ง วาท าท เข เขาจั  ดการงานนั ดการงานนันจะเป นจะเปนการขัดกั ดกับความ บความ   ทธ ประสงคของตั ของตัวการก วการกด ด ผ  ผจั ดการก ดการกยัยังคงม งคงมส   ทธเร เรยกรองเช ย กรองเช นนั นนันอย นอย 

  ั ง กรณไมใช ใช จดการงานนอกส ั    ัง อธบายกรณ อธ บ ายกรณท ท ไม ไมใช ใช จัจัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั ตามมาตรา 405 หากบคคลเขาท คคลเขาทางานของผอ  นโดยส นโดยส าคั าคัญว ญวาเป าเปนการงานของตนเองไม    ัง ถอว อวาเป าเปนเร องจั องจัดการงานนอกส  ั 15.1.3

  บ มาตรากอนนั มาตรา 405 บทบัญญั ญญัต ตทั ทังหลายท ง หลายท กล กลาวมาในส าวมาในส   อนนันท น ทาน าน มให ใหใช    บังคั งคับแก บแกกรณ กรณท ท  บคคลหน คคลหน งเขาท ง เขาทาการงานของผ าการงานของผอ  นโดยส นโดยส าคั าคัญว ญวาเป าเป นการงานของตนเอง   ทธ ถาบ  คคลใดถ คคลใดถอเอาก อเอากจการของผ จการของผอ  นว นวาเป าเป นของตนเอง ทังท ง ท รรแล   วว  า ตนไมม มส    ทธจะท จะทาเช าเช นนั นนันไซร น ไซร   ทธ ทานว านวาตั าตัวการจะใช วการจะใช  ส   ทธเร เรยกรองบั ย กรองบังคั งคับ โดยมลดั ลดั งบั งบัญญั ญญัต ตไว ไวใน  มาตรา  395 ,  396 , 399 และ 400 นันก นก           ได แต  เม เม อไดใช อ ไดใชสทธ ทธดั ด ังว งวามาน ามาน แล แลว ตัวการจ วการจะต ะตองรั  บผ บผดต ดตอผ อ ผจั ดการดั ดการดั ง บัญญั ญญัตไว ไ วใน  มาตรา 402 วรรค 1

ลาภมควรได ควรได สาระส าคั าคัญ 3 ประการ ของลาภม ของลาภมควรไดค ค วรไดคอ    งใดของบ ก. บคคลไดทรั คคลไดทรัพย ส   งใดของบคคลอ คคลอกคนหน กคนหน งมาดวยประการใดๆ ง มาดวยประการใดๆ ข. การไดทรั การไดทรัพยนั นันมาไม นมาไมม มม มลอั ล  อันจะอางกฎหมายได างกฎหมายได   ยเปร ค. การไดทรั การไดทรัพย มานั มานันท นทาใหบ ใหบคคลอ คคลอ นเส นเส   ยเปรยบ ยบ   ทธ ขอยกเวนของส อยกเว  นของส   ทธเร เ รยกทรั ยกทรัพย ค คน  ม 7  7 ประการคอ 1) การกระทาตามอาเภอใจเพ  เภอใจเพ อช อช าระหน าระหน โดยผ โดยผกระท  ารอย   ววาตนไมม มความผ ความผกพั กพันท นท จะตอง จ ะตอง

15.2

1.

2.

ช าระ าระ

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

79

การช าระหน าระหน อัอันมเง เง อนเวลาบั อนเวลาบังคั บเม บเม อก อกอนถ อนถงก งกาหนดเวลานั น การช าระหน าระหน ซ   งขาดอาย งขาดอายความแล วามแลว   ลธรรมหร   ัยในสมาคม การช าระหน าระหน ตามหนาท ตามหนาท ศ   ลธรรมหรอตามควรแก อตามควรแกอัอัธยาศ ธยาศ  ั ยในสมาคม   ยหาย การช าระหน าระหน โดยบ โดยบคคลผ คคลผส  าคั าคัญผ ญผดเป ดเป นเหตให ใหเจ  าหน   ผ ผส จร จรตต ตตองเส     ยหาย    ัยหร การช าระหน าระหน โดยม โดยม งต งตอผลโดยผ อผลโดยผช  าระร าระรว าการท าการท จะเก จะเกดผลเป ดผลเปนการพนว นวส  ั ยหรอผ อ ผช  าระได าระได เขาป  องปัดขัดขวางม ดขวางมให ให เก เก  ดผลโดยไม ด ผลโดยไมส สจร จรต   ลธรรมอั 7) การช าระหน าระหน ท ท ฝ ฝาฝนขอห ขอหามตามกฎหมายหร  อศ อศ   ลธรรมอันด นด   นท   นท ทรัพย พยส   นท รัรับไวเป บ ไวเปนลาภมควรไดเป ควรไดเป นเงน จะตองค จะตองคนเต นเตมจ มจานวนกรณทรั ทรั พย พยส   นท รัรับ 3. ในกรณทรั   นอย   นม ไวเป  นทรัพย พยส   นอยางอ นนอกจากเง นนอกจากเงน ทรัพย ส   นมสภาพเป สภาพเปนอย อย อยางไรกใหค คนไปเพ นไปเพยงตามสภาพ ยงตามสภาพ   นตามสภาพท   ัย ใหค ท เป เปนอย   หากการคนทรั นทรัพยส   นตามสภาพท ได ไดรั บมรดกเป บมรดกเปนพนว พนวส  ั ใหคนเพ นเพยงส ยงส วนท วนท ยัยังม งมอย อย  ในขณะเรยกค ยกคน   ยหายร   ทธ 4. มให ใ หฟ องคดเร เร องลาภม องลาภมควรได ควรได พนก  าหนด 1 ป นับแต บแตเวลาท เวลาท ฝ ฝายผเส     ยหายรว าตนม าตนมส   ทธ    ทธ เรยกค ยกคน หรอเม อเม อพ อพน 10 ปป นับแต บแตเวลาท เวลาท ส   ทธ นั น ันไดม น ไดมข น 2) 3) 4) 5) 6)

หลกเกณฑ กั เกณฑเร เร องลาภมควรได อ งลาภมควรได อธบายหลั อธ บ ายหลักเกณฑ กเกณฑเร เร องลาภม องลาภมควรได ควรได ลาภมควรได ตามมาตรา ควรได ตามมาตรา 406 ซ   งประกอบดวยสาระส งประกอบดวยสาระส าคั าคัญ 3 ประการคอ    งใดของบ 1) บคคลหน คคลหน งไดทรั ง ไดทรัพยส   งใดของบคคลอ คคลอกคนหน กคนหน งมาดวยประการใดๆ ง มาดวยประการใดๆ 2) การได การไดทรั ทรัพย นั นันมาไม นมาไมม มม ม ลอั ลอันจะอางกฎหมายได างกฎหมายได   ยเปร 3) การได การไดทรั ทรัพยนั นันมาท นมาทาใหบ ใหบคคลอ คคลอ นเส นเส   ยเปรยบ ยบ 15.2.1

   งทรั    งใด มาตรา 406 บคคลใดไ คคลใดได ดมาซ     งทรัพย พยส   งใด เพราะการท บ บคคลอ คคลอก คนหน งกระท งกระทาเพ าเพ อช อช าระหน าระหน ก กด  หรอไดมาด อ ไดมาดวยประการอ วยประการอ นก นกด ด โดย ปราศจากมลอั ลอันจะอางกฎ น จะอางกฎหมาย หมายได ได และเป  และเป   นทาง นทางให ใหบ คคลอ คคลอกคนหน กคนหน ง นัน   ยเปร   นว เส   ยเปรยบไซร ยบไซร ทานว านวาบ าบคคลนั คคลนันจ น จาต าตองค  นทรั นทรัพย พยให ใหแก  เขา เขา อน งการรั งการรับสภาพหน บสภาพหน ส   นวาม ามอย อย หร หรอหาไม อหาไมนั นัน ทานก านกให ใหถ อว อ วาเป าเปนการ กระทาเพ าเพ อช อช าระหน าระหน ดวย     งม บทบัญญั ญญัตอัอ ันน นน ท ทานใหใช า นใหใช  บังคั งคับตลอดถ บตลอดถงกรณ งกรณท ท ได ไ ดทรั  พย พยมา มา เพราะเหตอย อยางใดอย างใดอยางหน างหน งซ งซ   งมได ได     นส   ยก มได ไดเป  นข น หรอเป อเปนเหตท ท ได ไ ด  ส   นสดไปเส ดไปเส   ยกอนแลวนั อ นแลวนันด น ดวย 

ขอยกเว อ ยกเวนของส นของส    ทธ ทธเร เ รยกค ย กคนทรั น ทรัพย พย ก. ขับรถยนต บรถยนตโดยประมาทเล โดยประมาทเลนเล นเลอ ชนรถยนตของ ของ ข. ในวันท นท  27  27 มกราคม 2525 ตอมา อมา   นไหมทดแทนให ในวันท นท  30  30 มกราคม มกราคม 2526 ก. ไมตองการให  เป เปนความกันในศาล นในศาล จงไดช ง ไดช าระค าระคาส าส   นไหมทดแทนให   นไหมทดแทนนั ข. ไป ภายหลัง ก. จงมาเร งมาเรยกเง ยกเงนท นท ช าระเป าระเป นคาส าส   นไหมทดแทนนันค นคนจาก น จาก ข. โดยอ โดยอางว  า ก. ก. ได    ทธ ช าระเง าระเงนซ นซ   งขาดอาย งขาดอายความแลว ความแลว ดังน งน  ก.  ก. มส   ทธเร เ รยกค ยกคนหร นหรอไม อไม ก. เรยกเง ยกเงนท นท ช าระค าระคนไม นไมได ได  เพราะมาตรา 408(2) ประกอบดวยมาตรา วยมาตรา 188 วรรคสอง   ทธ ตัดส ดส   ทธบ บ คคลท ช าระหน าระหน ซ   งขาดอาย งขาดอายความ และถาช   าระไปมากนอยเท าระไปมากนอยเทาใด าใด กเรยกค ยกคนไม นไมได ได  15.2.2

  ทธ มาตรา 408 บคคลดั คคลดั งจะกล งจะกลาวต าวตอไปน อไปน ไม ไมม มส    ทธจะไดรั จะไดรับค บคนทรั น ทรัพย พย คอ คคลผช  าระหน าระหน อัอันม นมเง เง อนเวลาบั อนเวลาบังคั งคับเม บเม อก อกอนถ อนถงก งกาหนด าหนด เวลานัน (1) บคคลผ    งขาดอาย คคลผช  าระหน าระหน ซ   งขาดอายความแล ความแลว (2) บคคลผ   ลธรรมหร   ัย ในสมาคม คคลผช  าระหน าระหน ตามหนาท ตามหนาท ศ   ลธรรมหรอตามควรแก อตามควรแกอัอัธยาศ ธยาศ  ั (3) บคคลผ

การคนลาภม นลาภมควรได ควรได ข. ไดช ไดช  างของ ก. มาไวเป มาไวเป นลาภมควรไดโดยส ควรไดโดยสจร จรต ปรากฏวา ก. ไดต ไดตดตามทวงช ด ตามทวงช  างคน   ยแลว แตช  างนันไดถ น ไดถกคนรายลั ก คนรายลักไปเส กไปเส   ย แลว ข. จะต จะตองรั  บผ บผดหร ด หรอไม อไมอย อยางไร างไร ตามมาตรา ตามมา ตรา 414 ข. ข. ไดรั บช บช  างไว างไวโดยส โดยสจร จรต โดยหลัก ข. ข. ตองค  นลาภม นลาภมควรไดเพ ควรไดเพยงส ยงส วนท วนท    ัยท ยังม งมอย อย ในขณะเม ในขณะเม อเร อเรยก ยก แตกรณ กรณเป เปนการพนว การพนวส  ั ยท จะค จะคนได เพราะช น ได เพราะช  างถกคนรายขโ ก คนรายขโมยไ มยไป ป ข. ไดรั บ   ัยนั ช  างไว างไวโดยส โดยสจร จรต จงไม งไมตองรั  บผ บผดชอบในการค ด ชอบในการคนช นช  างซ   งตกเป งตกเปนพนว พนวส  ั ยนัน 15.2.3

  ัยเพราะสภาพแห   นท มาตรา 414 ถาการค  นทรัพย นทรั พยตกเป ตกเปนพนว พนวส  ั ยเพราะสภาพแหง ทรัพย พยส   นท ได ไ ดรั บไวนั บ ไวนันเองก น เองกด ด หรอ   นไวโดยส เพราะเหตอย อยางอ างอ นก นกด ด  และบคคล คคล ไดรั บทรั บทรัพย พยส   น ไวโดยสจร จรต ทานว านวาบ าบคคลเช คคลเช นนั นนันจ น จาต าตองค  นลาภม นลาภมควร ควร   นนั ไดเพ  ยงส ยงส วนท วนท ยัยังม งมอย อย ในขณะเม ในขณะเม อเร อเรยกค ยกคน ถาบ  คคลไดรั คคลไดรับทรั บทรัพย พยส   นนันไวโดยท น ไวโดยทจร จรต ทานว านวาต าตองใช    ราคา   นนั ทรัพย พยส   นนันเต น เตมจ มจานวน านวน 15.2.4

อายความ ความ

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30

80

กฎหมายบัญญั ญญัตเก เ ก ยวกั ยวกับอาย บอายความลาภม ความลาภมควรไดไว ควรไดไวอย  างไร างไร ตามมาตรา 419 กาหนดอายความฟ ความฟองคดไว ไวเป เป   น 2 ระยะคอ ตองฟ  องคดภายใน ภายใน 1 ปป นับ   ยหายร   ทธ   ทธ แตเวลาท เวลาท ผ ผเส     ยหายรว าตนม าตนมส   ทธเร เ รยกค ยกคน หรอภายใน อภายใน 10 ป นับแต บแตเวลาท เวลาท ส   ทธ นั น ันไดม น  ไดมข น

มาตรา 419 ในเร องลาภม องลาภมควร ควรไดนั น ทานหามม า นหามมให ใหฟ องคด เม อพ อพนก  าหนดป าหนดปหน งนั งนับแต บแตเวลาท เวลาท    ยหายร   ทธ   บป   ทธ ฝ าย ายผ ผเส     ยหายรว าตนม าตนมส   ทธเร เรยกค ยกคน หรอเม อเม อพ อพนส     บปนับแต บแตเวลาท เวลาท ส   ทธนั นันได น ไดมข น แบบประเมนผลตนเองหน นผลตนเองหนวยท วยท  15  15

   ัง ส  ั

1. 2.

  ั    ังและลาภม จัดการงานนอกส ดการงานนอกส งและลาภมควรไดเป ควรไดเป น นตเหต เ หต การท บ บคคลใดเ คคลใดเข ขาท  าก ากจการแทนผ จการแทนผอ  นโดยเขาม นโดยเขามได ไดว าขานวานใช าขานวานใช  ใหกระท  าเร าเรยกว ยกวา จัดการงานนอก ดการงานนอก

หนาท   ของผ ของผจั ดการงานของผ ดการงานของผจั ดการค ดการคอ (ก) จะตองจั  ดการงานไปในทางท ดการงานไปในทางท สมประโยชน สมประโยชนของตั ของตัวการ วการ  ส ันน (ข) ตามความประสงคอัอันแทจร น แทจรงของตั งของตัวการ วการ (ค) ตามท จะพ จะพงส ง  ั นนษฐานไ ษฐานได ดว าเป าเป นความประสงคของตั ของตัวการ วการ   นไหมทดแทน ดการไมถถกต ก ตองตามหนาท องตามหน  าท ของผ ของผจั ดการค ดการคอ ผจั ดการต ดการตอง  ใช  คาส าส   นไหมทดแทน 4. ผลของการจัดการไม    ังโดยไม ผ จั ดการ ดการ จัดการงานนอกส ดการงานนอกส  ั งโดยไมสมประโยชน สมประโยชนของตั ของตัวการ วการ แตถาตั  วการเห วการเหนชอบด ชอบดวยกั  บ 5. ในกรณท ผ    ัตยาบั กจการนั จการนัน ตัวการสาม วการสามารถใ ารถให หส  ั ตยาบันได น ได    งทรั    งใดของบ บคคลใดไ คคลใดได ดมาซ     งทรัพย พยส   งใดของบคคลอ คคลอ น โดยไมม มม ม ลอั ลอันจะอางกฎ น จะอางกฎหมาย หมายได ไดและการ และ  การได ได  6. การท บ   ยเปร   ั ง) ทรัพย พยนั นันมาท นมาทาใหบ า ใหบคคลอ คคลอ นเส นเส   ยเปรยบเป ยบเป น ลาภมควรได ควรได (บางค (บางคาตอบบอกว าตอบบอกวาเป าเป นจดการงานนอกส ั าระหน ซ   งเก งเกดจากโมฆกรรม สามารถเร ดจากโมฆกรรม สามารถเรยกค ยกคนทรั นทรัพย พยฐานลาภม ฐานลาภมควรไ ควรได ด 7. การช าระหน   ัยและบ   นไวโดยส  นทรั นทรัพย พยตกเป ตกเปนพนว นวส  ั ยและบคคลได คลไดรั บทรั บทรัพย พยส   น ไวโดยสจร จรต บคคลนั คคลนัน ตองค  นเพ นเพยงส ยงส วน วน 8. ถาการค ท ยัย ังม งมอย อย ในขณะเม ในขณะเม อเร อเรยกค ยกคน   ัญญาให  าส  ั ญญาให  ข. เช าบ าบานม  ก กาหนด า หนด 3 ป โดยกาหนดใหช าหนดใหช าระค าระคาเช าเช าในวั าในวันท นท   1 ของแตละเด ละเดอน อน 9. ก. ทาส ตอมาเม อมาเม อวั อวันท นท  25   25 ข. นาเง าเงนค นคาเช าเช าบ าบานของเด  อนต อนตอไปมาช อไปมาช าระแก าระแก ก.   ก. ตอมาในวั อมาในวันท นท  27   27 ของเดอนเด อนเดยวกั ยวกัน นัน ข. ข. ตองการเง  นจ นจงมาขอค งมาขอคนค นคาเช าเช าบ าบานท   ช าระแก าระแก  ก. คนโดยอางว นโดยอางวายั ายังไม งไมถงก ง กาหนดช าหนดช าระค าระคาเช าเช าบ าบาน  เช นน นน  ได  ไดหร ห  รอไม  ไมได ได เพราะถ  อวาล อว าลกหน กหน สละประโยชน สละประโยชนแห แหงเง งเง อนเวลาและกฎหมายห อนเวลาและกฎหมายหามเร  ยกค ยกคน   ยหายร   ทธ   บป ลาภมควรไ ควรได ดค อ ภายในหน งป งปนับแต บแตเวลาท เวลาท ฝ าย ายผ ผเส     ยหายรว าตนม าตนมส   ทธเร เรยกค ยกคน แตไม ไมเก เกนส นส   บป 10. อายลาภม   ทธ นับแต บแตเวลาท เวลาท ส   ทธนั นันได น ไดมข น 3.

สอบซอมวั อมวันเสาร นเสารท  5  5 สงหาคม 2549 เวลา 08.30