MAHAHALAGANG KAALAMAN 1.
2. 3.
Manuel L. Quezon Francisco Bahigtas Lope K. Santos
4. Pedro Bukaneg Bukan eg 5. Valeriano Hernandez Pefia
6.
Severino Reyes
Deogracias A. Rosario 8. Pascual Poblete 9. Jose Corazon de Jesus 7.
10.
Amado
11.
Florentino Collantes
12.
Fernando Monleon Jose Villa Panganiban Aurelio Tolentino Gregoria de Jesus
13. 14. 15.
V.
Hernandez
"Ama ng Wik Wikan ang g Pamb Pamban ansa sa "Ama g Tula Tulang ng Tag Tagal alog og Balarilang Tagalog" Z:.. "Am a ng Balarilang Sumulat ng "Banaag at Sikat" "Ama ng Panit Panitika ikang ng Iloka Ilokano" no" "Am a ng Nobelang Tagalog" Sumulat ng "Nena at Neneng" Sagisag Sagisag-pa -panul nulat at sa pahayagan - Kintin Kintin Kulira Kulira "Am a ng Dulang Tagalog" May-akda ng "Mga Kuwento ni Lola Basyang" Sumulat ng sarsuwelang sarsuwelang "Walang Sugat'' "Am a ng Maikling Kathang Kathang Tagalog" "Ama ng Pahayagan" "Haring Balagtasan" ( Kilala sa tawag na Huseng Batute "Makata ng Manggagawa" Sumulat ng ng mga akdang "Mg a Ibong Mandaragit", Mandaragit", "Luha ng Buwaya", "I sang Dipang Langit" Langit" at "An g Panday" "Makata ng Bayan" ( Sagisag-panula Sagisag-panulatt sa pahayagan Kuntil Kuntil Buti "Am a ng Batutian" at "Prinsipe ng Balagtasan" "Am a ng Talatinigang Tagalog" Sumulat ng "Kahapon, "Kahapon, Ngayon at Bukas" "Lakambini ng Katipunan"
SAGISAG-PANULAT NG MGA BAYAN BAY AN Jose Rizal
MG
2.
Marcelo H. del Pilar
3.
Andres Bonifacio
4.
Emilio Jacinto
5.
Antonio Luna
imas-Alang Dimasalang Laong-Laan • Padre Jacinto Plaridel Dolores Manapat Piping Dilat Carmelo L.O. Crame Kupang Maitatalaga Pupdoh -_ Agapito Bagum-Bayan May Pag-asa Dimas-Haw
MGA PAHAYAGANG NAITATAG 1.
2.
La Solidari Solidaridad dad
Itinat Itinatag ag ni Graciano Lopez-Jaena sa Espanya. Siya ang naging patnugot patnugo t nito Diariong Tagalog- Itinatag at pinamatnugutan ni Marcelo H. del Pilar
Iba' t ibang Uri Uri ng Teksto 1. Informativ
Informat Informative ive - Naglalahad Naglalahad ng ng mga impormasyo impormasyon n tungko tungkoll sa mga mga tiyak tiyak na kaalaman, bagay at pangyayari na may pinagbabatayan. Ang karaniwa kara niwan n nitong sinasagot ay mga tanong na sino, ano at paano. 2. Deskriptiv Descriptiv e- Nagtatagl Nagtataglay ay ng impormasyon impormasyong g naglalarawan naglalarawan sa pisikal pisikal na katangia katangia ng isang bagay, Iugar at maging ang katangiang taglay ng isang tao o pangkat ng mga tao.
3. Argumentativ Argu ment ativeati ve- Nagpapakita ng mga proposis proposisyon yon sa umiiral umiiral na kaugnay kaugnayan an sa pagitan ng mga konsepto o iba pang mga proposisyon. Ang ganitong uri ng teksto ay tumutugon sa tanong tanong na bakit. Naglalahad ng mg a isyu. isyu. Maingat nitong inilalahad ang panig ng sumulat sa isyung pinaniniwalaan o pinaninindigan niya. 4. Narativ Narrative - Naglalahad ng isang isang pangyayari, pangyayari, ng isang istoryang istoryang kawili-wili kawili-wili at di di karaniwan sa pang-araw-araw na buhay. Maaaring isang sariling karanasan o sa iba na natapos na o nangyayari pa lamang. Maaaring sikat o tanyag na tao ang paksa. Iniisa-isa nito ang mga detalye ng pangyayari, may wastong pagkakasunud-sunod, may kasukdulan at tinatapos kaagad. 5. Ekspositori Expos itory Naglalahad Naglalahad kung kung paano paano gumagalaw gumagalaw at bakit ganoon ganoon ang kalika kalikasan san ng isang bagay. Naghahayag ito ng pag-iisip, kaalaman at paniniwala ng manunulat tungkol sa kanyang paksa. Maayos at lohikal nitong ipinapaliwanag ang ga magkakasalungat na ideya tulad ng tama/mali, sanhilbunga, humigit/kumulang, positibolnegatibo at pagtanggaplpagtanggi. Nagtatangka itong magpaliwanag ng teorya o katotohanan ng buhay. 6. Persweysiv Persuasive- Layunin nitong makumbinsi o mahikayat ang iba na sumang-ayon sa mga katotohanang inilalahad.
Mga Teoryang Pampanitikan 1. Bayograpikal Bayograpikal
Sa pagtalakay pagtalakay ng panitikan, panitikan, isa sa mahalagang mahalagang dapat malaman ay ang buhay ng may-akda Mahalagang maunawaan ang kanyang katauhan at personalidad.
2. Historikal- Binibigyang-pansin Binibigyang-pansin ng pangyayaring ito ang impluwensiyang nagpapalutang nagpapalutang sa isang akda tulad ng sitwasyong sitwasyong pulitikal, tradisyon at kumbensyong nagpapalutang sa akda. 3. Humanismo- Ang binibigyan ng pansin sa teoryang ito ay ang kahalagahan ng tao. Sinasabi na ang tao ang ssentro ng daigdig, ang sukatan ng lahat ng bagay at ang panginoon ng kanyang kapalaran.
4. Realismo- Nagpapahalaga sa katotohanan kaysa sa kagandahan. kagandahan. 5. Eksi stensy ste nsyali alismo smo Ang tanging tanging kinikilala nito ay ay kalayaan kalayaan at pagiging awtentiko. awtentiko. Binibigyang-pansin Binibigyang-pansin dito ang proseso ng pagiging (being) ng tao at hindi ang pagkakaroon pagkakaroon ng tamang sistema ng paniniwala na pinahahalagahan ng tao upang
mabuhay. Nakatuon ito sa pagpapahayag o ekspresyon. 6.
Kla sis ism o- Naniniwala Naniniwala ang ang mga tagapagtagu tagapagtaguyod yod nito nito nasa itaas matatagpuan ang kapangyarihan at ito ang batayan ng katotohanan, kabutihan at kagandahan. Aristokratiko ang pananaw ng klasiko.
7.
Roman Ro man tisi ti sismo smo Kabaligtaran Kabaligtaran ng klasisismo. klasisismo. Naniniwala ito sa lipunang makatao, makatao, demokratiko demokratiko at patuloy n a umuuillad umuuillad.. May pagka-romantiko ang paksa, t ema at istilo. Pinaninindigan Pinaninindigan ang inspirasyon at imahinasyon ang tanging bumubuo ng pagiging totoo at maganda. Binibigyang pagpapahalaga ang kapangyarihan ng damdamin.
8.
Por mal ist iko Nagbibigay-tuon sa pagtuklas pagtuklas at pagpapaliwanag pagpapaliwanag sa anyo ng panitikan. panitikan. Ang pisikal na katangian ng akda lamang ang nais tuklasin dito. dito. Sinusuri ang tema o paksa ng akda, ang katangian ng mga tauhan, at pag-uugnayan ng mga salita, kayarian ng wika, imahe at iba pang mga elemento.
9.
Feminismo- Pinagtutuunan Pinagtutuunan ng pansin ang mga babae at ang kakayahan nila bilang
babae.
Mga Terminolohiyang Pampanitikan 1.
Banghay- kawil ng mga pangyayari (plot)
2.
Tunggalian- Paghamok ng lakas (conflict)
3.
Kasukdul Kasukdulan an - pinakamai pinakamaigting gting na pangyaya pangyayari ri
4.
Kakalasan- Kalutasan ng suliranin
5.
Larawang-diwaLarawang-diwa- Im Imah ah
6.
Paksang-diwa- Tem
7.
Persona- Nagsasalita sa tula
8.
Paningin- Pananaw (point
view)
Pagkakaiba Pagkakaiba ng Tema at Mensahe ng Akda 1.
Mensahe Mensahe - ay ang tuwirang pangangaral o pagsesermon. pagsesermon.
Tema tumutukoy sa pangkalahatang pangkalahatang kaisipang nais palutangin ng may-akd may-akda. a. Ang tema ay maaanng: palagay sa mga pangyayaring nagaganap sa lipunan, obserbasyon ng may-akda
2.
tungkol sa pag-uugali ng tao, paniniwala sa isang katotohanan o pilosopiyang tinanggap ng tao sa buong daigdig sa lahat ng panahon, dahilan ng pagkakasulat ng isang akda. Ang paksang-diwa o tema ay yaong kaisipang iniikutan ng kuwento. Upang matukoy ang ang tema o paksang-diwa ng kuwento, dapat nating itanong kung ano ang sentral na ideya o layunin ng kuwento, ano ang maliwanag na pagkaunawa ng may-akda sa buhay na inihahayag sa kuwento. Ang Ang mga Panandang Pandis Pandiskurso kurso ( Discourse Discourse Marker) Marker) magbigay-linaw sa mahihirap na bahagi ng teksto.
Mga panandang ginagamit ginagamit upang upang
