TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD
TS EN 10025-2 Nisan 2006 (EN 10025-2/AC:2005 dahil)
ICS 77.140.10; 77.140.50
SICAK HADDELENMİŞ YAPI ÇELİKLERİ - BÖLÜM 2: ALAŞIMSIZ YAPI ÇELİKLERİNİN GENEL TEKNİK TESLİM ŞARTLARI Hot rolled products of structural steels – Part 2:Technical delivery conditions for non alloy structural steels
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
−
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayan ılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya ç ıkacak geliş gelişme ve değ değişikliklere uydurulmas uydurulması mümkün olduğ olduğundan ilgililerin yay ınlar ı izlemelerini ve standardın uygulanmas ında kar şılaş laştıklar ı aksaklıklar ı Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
−
Bu standardı oluş olu şturan Hazırlık Grubu üyesi değ de ğerli uzmanlar ın emeklerini; tasar ılar üzerinde görüş görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluş kurulu şlar ı ile kiş kişilerin değ değerli katkılar ını şükranla anar ız.
Kalite Sistem Belgesi kurulu şlar ın sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluş Standardlar ına uygun olarak kurmalar ı durumunda TSE taraf ından verilen belgedir.
Türk Standardlar ına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâj ına konulduğ konulduğu mallar ın veya hizmetin ilgili Türk Standard ına uygun olduğ olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ç ıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi altında olduğ olduğunu ifade eder.
TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâj ına konulduğ konulduğu mallar ın veya hizmetin henüz Türk Standard ı olmadığından ilgili milletleraras ı veya diğ diğer ülkelerin standardlar ına veya Enstitü taraf ından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğ oldu ğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ç ıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi alt ında olduğ olduğunu ifade eder.
DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek baş başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standard ına uygun üretildiğ üretildiğine dair üreticinin beyan ını ifade eder. Türk Standardlar ı Enstitüsü taraf ından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni ş geni ş bilgi Enstitümüzden sağ sağ lanabilir. lanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
−
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayan ılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya ç ıkacak geliş gelişme ve değ değişikliklere uydurulmas uydurulması mümkün olduğ olduğundan ilgililerin yay ınlar ı izlemelerini ve standardın uygulanmas ında kar şılaş laştıklar ı aksaklıklar ı Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
−
Bu standardı oluş olu şturan Hazırlık Grubu üyesi değ de ğerli uzmanlar ın emeklerini; tasar ılar üzerinde görüş görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluş kurulu şlar ı ile kiş kişilerin değ değerli katkılar ını şükranla anar ız.
Kalite Sistem Belgesi kurulu şlar ın sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluş Standardlar ına uygun olarak kurmalar ı durumunda TSE taraf ından verilen belgedir.
Türk Standardlar ına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâj ına konulduğ konulduğu mallar ın veya hizmetin ilgili Türk Standard ına uygun olduğ olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ç ıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi altında olduğ olduğunu ifade eder.
TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâj ına konulduğ konulduğu mallar ın veya hizmetin henüz Türk Standard ı olmadığından ilgili milletleraras ı veya diğ diğer ülkelerin standardlar ına veya Enstitü taraf ından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğ oldu ğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ç ıktığında Türk Standardlar ı Enstitüsü’nün garantisi alt ında olduğ olduğunu ifade eder.
DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek baş başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standard ına uygun üretildiğ üretildiğine dair üreticinin beyan ını ifade eder. Türk Standardlar ı Enstitüsü taraf ından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni ş geni ş bilgi Enstitümüzden sağ sağ lanabilir. lanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Ön söz − Bu standard, CEN taraf ından kabul edilen EN 10025-2 (2004) + AC:2005 standard ı esas alınarak TSE
Metalurji İhtisas Grubu’nca TS 2162 EN 10025:1996’n ın revizyonu olarak haz ırlanmış ve TSE Teknik Kurulunun 20 Nisan 2006 tarihli toplant ısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yay ımına karar verilmiş verilmiştir. − Bu standardın kabulü ile TS 2162 EN 10025 :1996,iptal edilmi ştir. − Bu standardın daha önce yay ımlanmış bulunan bask ılar ı geçersizdir. − Bu standardda kullan ılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklar ına konu olabilir. Böyle bir patent
hakk ının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
İçindekiler 1 2
Kapsam................................................................................................................................................. 1 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ....................................................................................... 1 2.1 Genel standardlar............................................................................................................................. 1 2.2 Boyut ve toleranslarla ilgili standardlar (bk. Madde 7.7.1) ............................................................... 2 2.3 Deneylerle ilgili standardlar.............................................................................................................. 3 3 Terimler ve tarifler ............................................................................................................................... 3 4 Sınıflandırma ve kısa gösteriliş.......................................................................................................... 4 4.1 Sınıflandırma .................................................................................................................................... 4 4.2 Kısa gösteriliş ................................................................................................................................... 4 5 Müşteri taraf ından verilmesi gereken bilgiler................................................................................... 5 5.1 Zorunlu bilgiler.................................................................................................................................. 5 5.2 Tercihler ........................................................................................................................................... 5 İmalât usulü.......................................................................................................................................... 5 6 6.1 Çelik üretim metodu ......................................................................................................................... 5 6.2 Oksit giderme ................................................................................................................................... 5 6.3 Teslim durumlar ı...............................................................................................................................5 Şartlar ................................................................................................................................................... 5 7 7.1 Genel................................................................................................................................................ 5 7.2 Kimyasal bileşim............................................................................................................................... 6 7.3 Mekanik özellikler............................................................................................................................. 6 7.4 Teknolojik özellikler .......................................................................................................................... 7 7.5 Yüzey özellikleri................................................................................................................................ 8 7.6 İç sağlamlık ...................................................................................................................................... 9 7.7 Boyutlar, boyut ve şekil toleranslar ı, kütle........................................................................................ 9 8 Muayene ............................................................................................................................................... 9 8.1 Genel................................................................................................................................................ 9 8.2 Muayenenin ve muayene belgesinin tipi..........................................................................................9 8.3 Deneylerin sıklığı .............................................................................................................................. 9 8.4 Özel muayeneler için yap ılması gereken deneyler ........................................................................ 10 9 Numunelerin ve deney parçalar ının hazırlanması.......................................................................... 10 9.1 Kimyasal analiz için numunelerin seçilmesi ve haz ırlanması......................................................... 10 9.2 Mekanik deneyler için al ınacak numune ve deney parçalar ının alınma yeri ve yönü.................... 10 9.3 Numune ve deney parçalar ının tanıtılması .................................................................................... 11 10 Deney metotlar ı.................................................................................................................................. 11 10.1 Kimyasal analiz .............................................................................................................................. 11 10.2 Mekanik deneyler........................................................................................................................... 11 10.3 Ultrasonik deneyler......................................................................................................................... 11 10.4 Deneylerin tekrar ı ........................................................................................................................... 11 İşaretleme, etiketleme, ambalajlama ............................................................................................... 11 11 Şikâyetler............................................................................................................................................ 11 12 13 Tercihler (bk. Madde 5.2) .................................................................................................................. 11 Ek A (Bilgi için) - Kar şılık gelen eski kısa gösterilişlerin listesi ............................................................. 27 Ek B (Bilgi için) - Atıf yapılan EURONORMlara kar şılık gelen ulusal standardlar ın listesi..................28 Kaynaklar...................................................................................................................................................... 29
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Sıcak haddelenmiş yapı çelikleri – Bölüm 2: Alaşımsız yapı çeliklerinin teknik teslim şartlar ı 1
Kapsam
Bu standard, EN 10025-1'e ilâveten, Çizelge 2 - Çizelge 6'da kimyasal bile şimi ve Çizelge 7 - Çizelge 9'da mekanik özellikleri verilen cins ve kalitede ve Madde 6.3'te verilen teslim durumlar ındaki alaşımsız kalite yassı ve uzun mamul imal edilmesi düşünülen yar ı mamullerin (yass ı ve uzun) teknik teslim şartlar ını belirtir. Bu standardda üç mühendislik çeliği de yer almaktad ır (bk. Çizelge 3 ve Çizelge 5 (kimyasal bileşim) ve Çizelge 8 (mekanik özellikler)) Bu standard yap ılarda kullanılan içi boş profil ve borulara uygulanmaz (bk. EN 10210-1 ve EN 10219-1). Teknik teslim şartlar ı S450J0 çeliğinden uzun mamuller için kal ınlığı 3 mm'ye eşit veya büyük, diğer bütün cins ve kaliteler için kalınlığı 150 mm'ye eşit veya küçük uzun mamuller için geçerlidir. Ayr ıca, J2 ve K2 kalitelerden yassı mamuller için teknik teslim şartlar ı kalınlığı 400 mm'ye eşit ve küçük mamuller için geçerlidir. S185, E295, E335 ve E360 cinsi çeliklerden imal edilmi ş mamullere CE işareti konulamaz. Bu standardda yer alan çeliklerden +N durumunda teslim edilen mamuller d ışındaki mamullerin ısıl işleme tâbi tutulması gerekmez. Gerilme giderme tavlamas ı yapılmasına izin verilebilir (Ayr ıca bk. EN 10025-1 Madde 7.3.1.1, Not). +N durumunda teslim edilen mamuller teslimden sonra s ıcak şekillendirme ve/veya normalizasyon işlemine tâbi tutulabilir.
Not 1 - Bu standarda uygun mamul maddelere dönü ştürülecek olan yar ı mamuller siparişte özel anlaşmalara tâbi olmalıdır. Ayr ıca bu mamullerin kimyasal bileşimleri de sipariş s ırasında kararlaştır ılabilir. Ancak değerler Çizelge 2 ve Çizelge 3'üte verilen sınırlar içinde olmalıdır. Not 2 - Bazı çelik cinslerinin ve mamul biçimlerinin baz ı uygulamalara elverişliliği siparişte belirtilmelidir. (bk. Madde 7.4.2, Madde 7.4.3 ve Çizelge 10)
2
Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standardlara ve/veya dokümanlara at ıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra yap ılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya doküman ın tarihinin belirtilmemesi hâlinde ilgili standardın en son baskısı kullanılır.
2.1 Genel standardlar EN, ISO, IEC Adı vb. No (İngilizce) EN 1011-2 Welding - Recommendations for welding metallic materials - Part 2: Arc welding of ferritic steels EN 10020 Definition and classification of grades of steel EN 10025-1: Hot rolled products of structural 2004 steels - Part 1: General technical delivery conditions EN 10027-1 Designation systems for steels - Part 1: Steel names, principal symbols EN 10027-2 Designation systems for steels - Part 2: Numerical system
1
TS No1) TS EN 10112 TS EN 10020 TS EN 10025-1 TS EN 10027-1 TS EN 10027-2
Adı (Türkçe) Kaynak – Metalik malzemelerin kaynağı için tavsiyeler Bölüm 2: Ferritik çeliklerin ark kaynağı Çelik tiplerinin tarifi ve sınıflandır ılması Sıcak haddelenmiş yapı çelikleri – Bölüm 1: Genel teknik teslim şartlar ı Çeliklerin kısa gösteriliş sistemleriKısım 1: Çelik adlar ı, semboller Çelikler İçin kısa gösterme Sistemleri - Bölüm 2: Nümerik sistem
TSE Notu: Atıf yapılan standardlar ın TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli olanlar bu standard ın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yay ımlanmış olan Türk Standardlar ıdır. 1
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
EN, ISO, IEC Adı vb. No (İngilizce) EN 10163-1 Delivery requirements for surface condition of hot-rolled steel plates, wide flats and sections - Part 1 General requirements EN 10163-2 Delivery requirements for surface condition of hot-rolled steel plates, wide flats and sections - Part 2 Plates and wides EN 10163-3 Delivery requirements for surface condition of hot-rolled steel plates, wide flats and sections - Part 3 Sections EN 10164 Steel products with improved deformation properties perpendicular to the surface of the product Technical delivery conditions EN 10221 Surface quality classes for hot-rolled bars and rods - Technical delivery conditions CR 10260 Designation systems for steel Additional symbols
TS No1) TS EN 10163-1 TS EN 10163-2 TS EN 10163-3
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Adı (Türkçe) Çelik yassı mamuller -Levhalar, geniş yassılar ve profillerin yüzey teslim şartlar ı - Bölüm 1: Genel özellikler Çelik yassı mamuller -Levhalar, geniş yassılar ve profillerin yüzey teslim şartlar ı - Bölüm 2: Levha ve geniş yassılar Çelik yassı mamuller -Levhalar, geniş yassılar ve profillerin yüzey teslim şartlar ı - Bölüm 3: Profiller
TS EN 100164
Mamul yüzeyine dik deformasyon özellikleri iyileştirilmiş çelik mamuller -Teknik teslim şartlar ı
TS EN 10221
Sıcak haddelenmiş çubuklar ın yüzey kalitelerinin sınıflandır ılması -Teknik teslim şartlar ı Çeliklerin kısa gösteriliş sistemi İlâve semboller
TS CR 10260
2.2 Boyut ve toleranslarla ilgili standardlar (bk. Madde 7.7.1) EN, ISO, IEC Adı vb. No (İngilizce) EN 10017 Steel rod for drawing and/or cold rolling - Dimensions and tolerances EN 10024 EN 10029 EN 10034 EN 10048 EN 10051
EN 10055
EN 10056-1 EN 10056-2 EN 10058
2
Hot rolled taper flange I sections Tolerances on shape and dimensions Hot rolled steel plates 3 mm thick or above - Tolerances on shape and dimensions Structural steel I and H sections Tolerances on shape and dimensions Hot rolled narrow steel strip Tolerances on shape and dimensions Continuously hot rolled uncoated plate, sheet and strip of non alloy thick or above - Tolerances on shape and dimensions Hot rolled steel equal flange tees with radiused root and toes Dimensions and tolerances on shape and dimensions Structural steel equal and unequal leg angles - Part 1: Dimensions Structural steel equal and unequal leg angles - Part 2: Tolerances on shape and dimensions Hot rolled flat steel bars for general purposes - Dimensions and tolerances on shape and dimensions
TS No1)
Adı (Türkçe)
TS EN 10017* TS EN 10024* TS 2163 EN 10029
Sıcak haddelenmiş 3 mm veya daha kalın çelik levhalar - Ölçü, şekil ve kütle toleranslar ı
TS EN 10034* TS EN 10048* TS 3736 EN 10051 TS 911 EN 10055 TS EN 10056-1 TS EN 10056-2 TS EN 10058
Alaşımsız ve alaşımlı sürekli sıcak haddelenmiş, kaplanmamış çelik levha, sac ve şeritler- Boyut ve şekil toleranslar ı Sıcak haddelenmiş yuvarlak köşeli çelik T profiller - Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı Yapı çelikleri – L profiller ve köşebentler – Bölüm 1: Boyutlar Yapı çelikleri – L profiller ve köşebentler – Bölüm 2: Şekil ve boyut toleranslar ı Genel kullan ım amaçlar ı için sıcak haddelenmiş yassı çelik çubuklar Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS No1)
EN, ISO, IEC Adı vb. No (İngilizce) EN 10059 Hot rolled square steel bars for general purposes - Dimensions and tolerances on shape and dimensions
TS EN 10059
EN 10060
Hot rolled round steel bars for general purposes - Dimensions and tolerances on shape and dimensions
TS EN 10060
EN 10061
Hot rolled hexagon steel bars for general purposes - Dimensions and tolerances on shape and dimensions
TS EN 10061
EN 10067
Hot rolled bulb flats - Dimensions and tolerances on shape, dimension and mass Cold rolled steel sections - Technical delivery conditions - Dimensional and cross sectional tolerances Hot rolled steel channels Tolerances on shape, dimensions and mass
TS EN 10067
EN 10162 EN 10279
TS EN 10162 TS EN 10279
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Adı (Türkçe) Genel kullan ım amaçlar ı için sıcak haddelenmiş kare kesitli çelik çubuklar - Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı Genel kullan ım amaçlar ı için sıcak haddelenmiş yuvarlak kesitli çelik çubuklar - Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı Genel kullan ım amaçlar ı için sıcak haddelenmiş altıgen kesitli çelik çubuklar - Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı Sıcak Haddelenmiş Özel ProfillerBoyutlar ve Şekil, Boyut ve Kütle Toleranslar ı Çelik profiller- Soğuk haddelenmişTeknik teslim şartlar ı- Boyut ve kesit toleranslar ı Sıcak haddelenmiş çelik U-profilleri - Şekil, boyut ve kütle toleranslar ı
2.3 Deneylerle ilgili standardlar EN, ISO, IEC Adı TS No1) vb. No (İngilizce) EN 10160 Ultrasonic testing of steel flat product TS EN 10160 of thickness equal to or greater than 6 mm (reflection method) EN 10306 EN 10308
EN ISO 643
3
Iron and steel - Ultrasonic testing of H beams with parallel flanges and IPE beams Non destructive testing - Ultrasonic testing of steel bars
TS EN 10306*
Steels - Micrographic determination of apparent grain size (ISO 643: 2003
TS 882 ISO 643
Adı (Türkçe) Genel kullan ım amaçlar ı için sıcak haddelenmiş yuvarlak kesitli çelik çubuklar - Boyutlar, şekil ve boyut toleranslar ı
TS EN 10308* Çelikler-Ferrit veya Ostenitik Tane Büyüklüğünün Mikrografik Tayini
Terimler ve tarifler
Bu standardın amaçlar ı bakımından EN 10025-1:2004’teki terimler ve tarifler ile aşağıdaki terim ve tarifler geçerlidir.
3.1
Normalleştirme haddelemesi
Nihaî deformasyonun, normalleştirmeden sonra (+N) bile belirtilmiş mekanik özellik değerlerinin korunduğu, normalleştirme işleminden sonra elde edilecek malzemeye e ş değer durumda bir malzeme oluşmasını sağlayan bir sıcaklık aralığında yürütüldüğü haddeleme işlemi.
Not -
Normalleştirme haddelemesi işlemiyle veya bir f ır ında ısıl işlemle normalleştirme sonucu elde edilen borular ın teslim durumu aynı sembolle gösterilir.
3.2
Haddelendi ği gibi
Herhangi bir özel haddeleme ve/veya ısıl işlem yapılmaksızın teslim şartı.
Not – Bu teslim durumunun k ısaltılmış biçimi +AR’dir. 3
ICS 77.140.10; 77.140.50
3.3
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Termomekanik haddeleme
Nihaî deformasyonun, sadece ısıl işlemle ulaşılamayacak veya yeniden elde edilemeyecek baz ı mekanik özellikler elde etmeye yol açan bir s ıcaklık aralığında yürütüldüğü haddeleme işlemi.
Not 1 – Daha sonra 580 °C’un üzerine ısıtıma dayanım değerlerini azaltabilir. 580 °C’un üzerinde sıcaklıklara ihtiyaç duyuluyorsa tedarikçiye başvurulmalıdır. Not 2 – Teslim durumu M’ye yol açan termomekanik haddeleme, temperlemeli veya temperlemesiz artan soğutma hızlar ında işlemleri içerir. Temperleme, kendi kendine temperlemeyi içerirse de doğrudan suvermeyi ve suverme ve temperlemeyi içermez Not 3 – Bazı yayımlarda TMPC (Termomekanik Kontrol İşlemi) yazılışı da kullanılmaktadır.
4
Sınıflandırma ve kısa gösteriliş
4.1 Sınıflandırma 4.1.1 Ana kalite sınıflar ı Bu standardın kapsamına giren çelikler EN 10020'ye göre alaşımsız kalite çelikler olarak sınıflandır ılmal ıdır.
4.1.2 Cinsler ve kaliteler Bu standard S185, S235, S275, S355, S450, E295, E335 ve E360 olmak üzere sekiz cins çeli ği kapsar. Bu çelikler birbirlerinden mekanik özellikleri bak ımından farklıdırlar. S235 ve S275 çelik cinsleri JR, J0 ve J2 kalitelerinde teslim edilebilir. S355 cinsi çelik JR, J0, J2 ve K2 kalitelerinde teslim edilebilir. S450 cinsi çelik J0 kalitesinde teslim edilir. Çelik kaliteleri belirtilmiş vurma enerjisi özellikleri bak ımından birbirinden farklıdır.
4.2 Kısa gösteriliş 4.2.1 Kısa gösteriliş EN 10025-1’e uygun olmal ıdır. Not – Kar şılık gelen eski k ısa gösterilişlerin ve EN 10025-1:1990 ve EN 10025-1:1990+A1:1993’teki eski gösterilişlerin listesi Ek A, Çizelge A.1’de verilmiştir.
4.2.2 Kısa gösteriliş aşağıdaki hususlar ı kapsamalıdır: − Bu standardın numarası (TS EN 10025-2 şeklinde); − Çelik adı ve çelik numarası; çelik adı aşağıdakilerden oluşur: − Sembol S (yap ı çelikleri için) veya sembol E (elektrik çelikleri için); − 16 mm’ye eşit veya küçük kalınlıklar için MPa cinsinden ifade edilen belirtilmiş asgarî akma dayan ımı, − Mümkünse, belirtilmiş vurma enerji değerine göre kalite k ısa gösterilişi (bk. Madde 4.1.2), − Mümkünse, özel uygulamalara elverişlilik için ilâve sembol C (bk. Çizelge 10, Çizelge 11, Çizelge 12 ve
Çizelge 13) − Mamuller +N veya + AR durumunda sipariş ve teslim edildiğinde “+N veya +AR” göstergesi. “+N veya +AR” göstergesi ayr ıca çelik numarasına da ilâve edilmelidir.
Örnek: 0 °C’daki asgarî vurma enerji değeri (J0) 27 J, soğuk flanşlamaya uygun (C), normalleştirme haddelemesinden geçirilmiş (veya haddelendiği şekilde teslimedilen), ortam sıcaklığındaki belirtilmiş asgarî akma dayanımı 355 MPa 2 olan yapı çeliği (S): Çelik TS EN 10025-2- S355J0C+N (veya +AR) veya Çelik TS EN 10025-2- 1.0554+N (veya +AR) 2
1MPa = 1 N/mm 2 4
ICS 77.140.10; 77.140.50
5
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Müşteri taraf ından verilmesi gereken bilgiler
5.1 Zorunlu bilgiler Müşteri taraf ından siparişte verilmesi gereken bilgiler EN 10025-1’de belirtilmiştir. EN 10025-1’deki bilgilere ilâveten aşağıdaki bilgiler de siparişte verilmelidir: g) Mamullerin özel tip deneylere mi, yoksa özel-olmayan tip deneylere mi tâbi olaca ğı ve gereken muayene belgesi, h) Kalite E295, E335 ve E360 cinsi çelikler için mekanik özelliklerin doğrulanmas ının döküme göre mi, yoksa partiye göre mi yap ılması gerektiği.
5.2 Tercihler Madde 13’te baz ı tercihler belirtilmiştir. Müşterinin bu tercihlerden herhangi birinin yerine getirilmesini talep etmemesi durumunda tedarikçi çeliği temel şartnameye göre teslim etmelidir.
6
İmalât usulü
6.1 Çelik üretim metodu Çelik üretim metodu EN 10025-1’e uygun olmal ıdır. Sipariş s ırasında belirtilmişse çelik üretim metodu S185 çeliği dışında, müşteriye bildirilmelidir. Bk. Tercih 1.
6.2 Oksit giderme 6.2.1 Oksit giderme metodu Çizelge 2 ve Çizelge 3’te belirtildiği gibi olmalıdır. 6.2.2 Oksit giderme metotlar ı aşağıdaki gibi kısa gösterilmelidir: a) Tercihli – Metot, imalâtçının tercihine bırakılmıştır; b) FN – Kaynar dökülmüş çelik kabul edilmez; c) FF – Mevcut azotu bağlamaya yeterli miktarda azot bağlayıcı element içeren sakin dökülmüş çelik (örneğin, asgarî % 0,020 toplam alüminyum). Başka bir azot bağlayıcı elementin bulunmamas ı hâlinde genel uygulama alüminyumun azota oranı 2:1’dir. Bunun gibi elementler muayene belgesinde belirtilmelidir.
6.3 Teslim durumlar ı Uzun mamullerin ve sürekli hadde ile imal edilen yass ı mamullerin teslim durumlar ı imalâtçının tercihine bağlı olarak +AR, +N veya +M’dir. Dört paso hadde mamullerinin teslim durumlar ı imalâtçının tercihine bağlı olarak yalnızca +AR veya +N olabilir. +AR veya +N teslim durumlar ı sipariş edilebilir. Bk. Tercih 19A. Bir muayene belgesi gerekiyorsa (bk. Madde 8.2) teslim durumu kendine has sembolüyle (+N, +AR veya +M) belirtilmelidir. Mamullerin +N veya +AR teslim durumunda sipari ş edilmesi durumunda teslim durumuna has sembol (+N veya +AR) kısa gösterilişe ilâve edilmelidir (bk. Madde 4.2.2).
7
Şartlar
7.1 Genel Numune alma, deney parçalar ını hazırlama ve Madde 8, Madde 9 ve Madde 10’da belirtilen deneyleri yapma hususunda aşağıdaki şartlar geçerlidir.
5
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
7.2 Kimyasal bileşim 7.2.1 Pota analiziyle belirlenen kimyasal bileşim Çizelge 2 ve Çizelge 3’te gösterilen değerlere uygun olmalıdır.
7.2.2 Parça analizine uygulanabilir üst s ınırlar Çizelge 4 ve Çizelge 5’te verilmiştir. Bk. Tercih 2
7.2.3 S235, S275, S355 ve S450 cinsleri için pota analizi temelinde Çizelge 6’da verilen azamî lik e ş değerleri geçerlidir. Karbon eş değerliği formülü için EN 10025-1:2004, Madde 7.2.3’e bak ınız.
7.2.4 S235, S275 ve S355 cins çelikler için aşağıdaki ilâve kimyasal özelliklere siparişte karar verilmelidir. − Pota analizinde % 0,25 ile % 0,40 aras ında bakır muhtevası, parça analizinde % 0,20 ile % 0,45 aras ında
bakır muhtevası. Bu durumda Çizelge 6’daki azamî karbon eş değerliği % 0,02 artır ılmalıdır. Bk. Tercih 20.
7.2.5 S275 ve S355 cinsi çelik mamulleri Si üzerine kontrolle, örneğin sıcak daldırmayla çinko kaplama için teslim edildiğinde istenen çekme dayan ımına ulaşmak için C ve Mn gibi elementlerin muhtevas ının artır ılması gerekir, Çizelge 6’daki azamî karbon eş değerliği (CEV) aşağıdaki gibi art ır ılmalıdır: -
Si ≤ % 0,030 için CEV % 0,02 art ır ılır; Si ≤ % 0,025 için CEV % 0,01 art ır ılır.
7.3 Mekanik özellikler 7.3.1 Genel 7.3.1.1 Madde 8, Madde 9 ve Madde 10’da belirtilen muayene ve deney şartlar ında ve Madde 6.3’te belirtilen teslim durumlar ında mekanik özellikler Çizelge 7, Çizelge 8 ve Çizelge 9’da verilen değerlere uygun olmalıdır.
7.3.1.2 Normalize edilmiş veya normalleştirme haddelemesinden geçirilmiş (bk. Madde 6.3) durumda sipariş ve teslim edilmiş mamullerin mekanik özellikleri normalize edilmiş veya normalleştirme haddelemesinden geçirilmiş durumda da, teslimden sonra ısıl işlemle normalleştirilmiş durumda da Çizelge 7, Çizelge 8 ve Çizelge 9’a uygun olmal ıdır.
7.3.1.3 Müşteri taraf ından normalizasyon işlemi yapılmak üzere haddelendiği durumda teslim edilen mamullerde, siparişte istenmişse numuneler normalizasyon işlemine tâbi tutulmal ıdır. Normalleştirilmiş numunelerden elde edilen sonuçlar bu standarda uygun olmal ıdır. Bu sonuçlar muayene belgesinde yer almalıdır.
Not – Bu deneylerin sonuçlar ı teslim edilen mamullerin özelliklerini yans ıtmaz, normalizasyondan sonra ulaşılabilecek özellikleri gösterir.
ancak
doğru
7.3.1.4 Yassı mamuller için anma kal ınlıklar ı geçerlidir. Düzensiz kesitli uzun mamuller için, numunenin alındığı kısmın anma kalınlığı geçerlidir (bk. EN 10025-1:2004 Ek A).
7.3.2 Vurma özellikleri 7.3.2.1 Vurma enerjisi değeri EN 10025-1’e göre doğrulanmal ıdır. 7.3.2.2 JR kalite mamullerin vurma özellikleri sadece siparişte belirtilmişse doğrulanır. Bk. Tercih 3.
6
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
7.3.2.3 Anma kalınlığı ≤ 6 mm olan J2 ve K2 kalite mamuller için ferritik tane boyutu ≥ 6 olmalı ve siparişte belirtilmişse EN ISO 643’te belirtilen metotlarla doğrulanmal ıdır. Bk. Tercih 21. Tane inceltme elementi olarak alüminyum kullan ıldığında, pota analizinde alüminyum muhtevas ı % 0,020 toplam alüminyumdan veya alternatif olarak % 0,015 asitte çözülür alüminyumdan az de ğilse, tane boyutu şartının kar şılanmış olduğu kabul edilir. Bu durumda tane boyutunun doğrulanmas ı gerekmez, ancak alüminyum muhtevas ı muayene belgesinde bildirilmelidir.
7.3.3 Geliştirilmiş yüzeye dik deformasyon özellikleri Sipariş sırasında kararlaştır ılmışsa, J2 ve K2 kalite mamuller EN 10164’te belirtilen şartlardan birine uygun olmalıdır. Bk. Tercih 4.
7.4 Teknolojik özellikler 7.4.1 Kaynak edilebilirlik 7.4.1.1 JR, J0, J2 ve K2 kalite çeliklerin genel kaynak şartlar ı EN 1011-2’de verilenlere uygun olmal ıdır. Not – Mamul kalınlığının ve dayanıklılık seviyesinin artması soğuk çatlamaya yol açar. Soğuk çatlamaya aşağıdaki faktörlerin bir arada bulunması neden olur: − Kaynak metalindeki difüze olabilir hidrojen seviyesi, − Isıdan etkilenen bölgenin gevrek yap ısı, −Kaynakla birleştirilmiş bölgede önemli miktarda çekme gerilmesi birikimi.
7.4.1.2 Bu standard, kimyasal bileşimlerinin belirtilmemiş olması nedeniyle S185, E295, E335 ve E360 cins çeliklerin kaynak edilebilirliğiyle ilgili bilgileri kapsamaz.
7.4.2 Şekillendirilebilirlik Not – Sıcak ve soğuk şekillendirmeyle ilgili tavsiyeler ECSC IC2’de verilmiştir. Her ne kadar ECSC IC2 özellikle ince taneli çelikleri kaps ıyorsa da, bu tavsiyeler TS EN 10025-2:2004’teki çeliklere de uygulanabilir.
7.4.2.1 Sıcak şekillendirme Sıcak şekillendirme teslimden sonra yap ılmışsa, sadece normalize edilmiş veya normalizasyon haddelemesinden geçmiş durumda sipariş ve teslim edilen mamuller Çizelge 7, Çizelge 8 ve Çizelge 9’da belirtilen şartlara uymalıdır (bk. Madde 7.3.1.2).
7.4.2.2 Soğuk şekillendirilebilirlik 7.4.2.2.1 Genel Soğuk şekillendirmeye uygun cins ve kaliteler ile soğuk çekmeye uygun mühendislik çelikleri uygun çelik adıyla (C sembolü veya GC sembolü dâhil) veya Çizelge 10 – Çizelge 13’te belirtilen uygun çelik numaras ıyla gösterilmelidir. (bk. Madde 4.2.2).
Not - Soğuk şekillendirme sünekliğin azalmasına yol açar. Bundan başka, sıcak daldırma ile çinko kaplama durumunda gevrek kır ılma riski ortaya çıkar.
7.4.2.2.2 Flanşlanabilirlik Siparişte belirtilmişse, anma kalınlığı ≤ 30 mm olan levha, sac, şerit ve yassılar (genişliği < 150 mm) Çizelge 12’de verilen tavsiye edilebilir asgarî eğme yar ıçapı ile çatlamaksızın flanşlanmaya uygun olmal ıdır. Flanşlanabilirliğin uygulanabileceği cins ve kaliteler Çizelge 10’da verilmiştir. Bk. Tercih 11. 7
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
7.4.2.2.3 Haddede şekillendirme Siparişte belirtilmişse, anma kalınlığı ≤ 8 mm olan levha, sac, şerit ve yassı mamuller soğuk şekillendirmeyle profil imâlatına uygun olmal ıdır (örneğin EN 10162’ye göre). Uygunluk Çizelge 13’te verilen eğme yar ıçaplar ı için geçerlidir. İlgili cins ve kaliteler Çizelge 10’da verilmiştir. Bk. Tercih 12.
7.4.2.2.4 Çubuklar ın çekilmesi Siparişte belirtilmişse, çubuklar çekmeye uygun olmal ıdır. Çekmenin uygulanabileceği cins ve kaliteler Çizelge 10 ve Çizelge 11’de verilmiştir. Bk. Tercih 22.
7.4.3 Sıcak daldırmayla çinko kaplamaya uygunluk Sıcak daldırmayla çinko kaplama özellikleri imalâtç ı ile müşteri arasında kararlaştır ılmal ıdır. Bu kaplama özelliklerini saptamak için EN ISO 1461 ve EN ISO 14713 kullan ılmalıdır. Çizelge 1’de belirtildiği gibi kimyasal analiz s ınırlar ına dayanan uygunluk s ınıf ı tanımı yol gösterme amaçlı olarak kullanılabilir.
Çizelge 1 – Pota analizine dayalı sıcak daldırmayla çinko kaplamaya uygunluk. Elementler, kütlece % Si Si + 2,5 P Sınıf 1 ≤ 0,030 ≤ 0,090 Sınıf 2 a ≤ 0,35 Sınıf 3 0,14 ≤ Si ≤ 0,25 a Sınıf 2 sadece özel çinko alaşımlar ı için geçerlidir. Sınıflar
P ≤ 0,035
Sınıf 1 için Çizelge 6’da belirtilen azamî karbon e ş değerliği 0,02 artır ılmal ıdır. Sınıf 3 için ise azamî karbon eş değerliği 0,01 artır ılmalıdır. Bu artışlar S275 ve S355 için geçerlidir (bk. Madde 7.2.5). Bk. Tercih 5.
Not – Sıcak daldırmayla çinko kaplama üzerinde anlaşmaya var ılırken, mamulün biçimi, çinko banyosunun bileşimi, diğer sıcak daldırma ayarlar ı ve daha başka faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
7.4.4 İşlenebilirlik Bütün çelik cins ve kaliteleri yaygın olarak kullanılan işlemlerle işlenebilir.
Not – JR, J0, J2 ve K2 kalitelerin sünekliğinin fazla olmas ı nedeniyle talaş oluşumunda ve nihai yüzey kalitesinde sorunlar ortaya ç ıkar. Genellikle S muhtevas ının artması işlenebilirliği artır ır. Uzun mamullerde uygun bir Ca işlemi daha iyi işlenebilirlik özellikleri kazandır ır (bk. Çizelge 2 dipnot e ve Çizelge 3 dipnot c).
7.5 Yüzey özellikleri 7.5.1 Şerit Yüzey durumu, şeritin uygun bir işlemden geçirilmesinden sonra çelik cinsi için uygun olan bir uygulamaya zarar vermemelidir.
7.5.2 Levhalar ve geniş yassı mamuller Kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesi için EN 10163-1 ve EN 10163-2 uygulan ır. Siparişte kararlaştır ılmamışsa, EN 10163-2 Sınıf A, Alt sınıf 1 uygulanır. Bk. Tercih 15.
8
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
7.5.3 Profiller Kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesi için EN 10163-1 ve EN 10163-3 uygulan ır. Siparişte kararlaştır ılmamışsa, EN 10163-2 S ınıf C, Alt sınıf 1 uygulanır. Bk. Tercih 16.
7.5.4 Çubuklar ve filma şinler Kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesi için EN 10221 uygulan ır. Siparişte kararlaştır ılmamışsa, EN 10221 Sınıf A uygulanır. Bk. Tercih 17.
7.6 İç sağlamlık Kabul edilebilir iç sağlamlık seviyesi EN 10025-1’e uygun olmal ıdır. Bk. Tercih 6 (yassı mamuller için). Bk. Tercih 7 (paralel flanşlı I profiller ve IPE profiller için). Bk. Tercih 8 (çubuklar için).
7.7 Boyutlar, boyut ve şekil toleranslar ı, kütle 7.7.1 Boyutlar, boyut ve şekil toleranslar ı EN 10025-1 Madde 2.2’ye göre ve EN 10025-1 Madde 2.2 ve Madde 7.7.1’e göre ilgili dokümanlara at ıfla siparişte verilen şartlara uygun olmal ıdır. Sıcak haddelenmiş levha toleranslar ı için temel özellikler aksi belirtilmedikçe Sınıf A kalınlık toleransı dâhil, EN 10029’a uygun olmal ıdır. Bk. Tercih 18. Sürekli sıcak haddelenmiş şeritten kesilmiş levhalar için kalınlık toleransı EN 10051’e uygun olmal ıdır.
7.7.2 Anma kütlesi EN 10025-1’e uygun olmal ıdır.
8
Muayene
8.1 Genel Mamuller, siparişe ve bu standarda uygunluğunu göstermek için özel veya özel-olmayan muayene ve deneylerle teslim edilmelidir (bk. Madde 5.1).
8.2 Muayenenin ve muayene belgesinin tipi Gereken muayenenin ve muayene belgesinin tipi EN 10025-1’e uygun olmal ıdır. Bk. Tercih 9. EN 10025-1’de belirtilen özelliklere ilâveten S185 çeliği mamuller siparişte belirtildiğinde sadece özelolmayan muayene ve deneylerle ve sadece sipari şe uygunluk belgeleriyle teslim edilmelidir. Bk. Tercih 23.
8.3 Deneylerin sıklığı 8.3.1 Numune alma 8.3.1.1 Mekanik özellikler, − JR kalite ve E295, E335 ve E360 cinsi çelikler siparişte belirtildiği gibi pota veya parti temelinde;
Bk. Tercih 24; 9
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
− J0, J2 ve K2 kaliteler döküm temelinde doğrulanır.
8.3.1.2 Siparişte numunenin parti temelinde al ınacağı belirtildiğinde, mamuller döküm temelinde teslim edilmişse imalâtçının numuneyi parti temeli yerine döküm temelinde almas ı kabul edilebilir.
8.3.2 Deney birimleri 8.3.2.1 Deney birimi aynı biçim, cins ve kalite, ayn ı teslim durumu ve Çizelge 7’de verilen akma dayan ımı için aynı kalınlık aralığına sahip mamullerden oluşmalı ve parti veya dökümden oluşmalı. Parti: 20 ton veya askatlar ı; Döküm: 40 ton veya askatlar ı;
Kütlesi 100 kg/m’den büyük profiller için döküm 60 ton veya askatlar ı; Döküm kütlesi 200 tondan fazlaysa bütün profiller için döküm 80 ton veya askatlar ıdır.
8.3.2.2 Siparişte belirtildiğinde J2 ve K2 kalite yass ı mamuller için sadece vurma özellikleri veya vurma özellikleri ve çekme özellikleri her ana levha veya rulo için doğrulanmal ıdır. Bk. Tercih 13. Bk. Tercih 14.
8.3.3 Kimyasal bileşimin doğrulanması Kimyasal bileşim EN 100225-1’e göre doğrulanmal ıdır. Bk.Tercih 2.
8.4 Özel muayeneler için yapılması gereken deneyler 8.4.1 Aşağıdaki deneyler yapılmalıdır: Bütün mamuller için pota analizi, Bütün mamuller için çekme deneyi, J0, J2 ve K2 kalite bütün mamuller için vurma deneyi.
8.4.2 Siparişte aşağıdaki ilâve deneylere karar verilebilir. a) JR kalite bütün mamuller için vurma deneyi (bk. Madde 7.3.2.2) Bk. Tercih 3. b) Mamuller döküm temelinde teslim edilmişse parça analizi (bk. EN 10025-1 Madde 8.3.3.2). Bk. Tercih 2.
9
Numunelerin ve deney parçalar ının hazırlanması
9.1 Kimyasal analiz için numunelerin seçilmesi ve hazırlanması Numuneler parça analizi için EN 10025-1’e uygun olarak haz ırlanmalıdır.
9.2 Mekanik deneyler için alınacak numune ve deney parçalar ının alınma yeri ve yönü 9.2.1 Genel Mekanik deneyler için numune ve deney parçalar ının yeri ve yönü EN 10025-1’e uygun olmal ıdır.
10
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
9.2.2 Numunelerin haz ırlanması EN 10025-1’de verilenlere ilâveten numuneler, Deney birimindeki en kal ın mamulden, +N teslim durumundaki mamuller için deney birimindeki herhangi bir mamulden al ınmalıdır.
EN 10025-1’e ilâveten, yar ı mamullerden al ınan numunelerin haz ırlanması, siparişte kimyasal bileşime ek olarak mekanik özelliklerin de deneye tâbi tutulması şart koşulduğunda, siparişte kararlaştır ılmalıdır. Bk. Tercih 25.
9.2.3 Deney parçalar ının hazırlanması Deney parçalar ı mekanik deneylere EN 10025-1’e göre haz ırlanmalıdır.
9.3 Numune ve deney parçalar ının tanıtılması Numune ve deney parçalar ı EN 10025-1’e uygun olarak tan ıtılmal ıdır.
10 Deney metotlar ı 10.1 Kimyasal analiz Kimyasal analiz EN 10025-1’e uygun olarak yap ılmalıdır.
10.2 Mekanik deneyler Mekanik deneyler EN 10025-1’e uygun olarak yap ılmalıdır.
10.3 Ultrasonik deneyler Ultrasonik deneyler EN 10025-1’e uygun olarak yap ılmalıdır.
10.4 Deneylerin tekrar ı Deneylerin tekrar ı EN 10025-1’e uygun olmal ıdır.
11 İşaretleme, etiketleme, ambalajlama İşaretleme, etiketleme ve ambalajlama EN 10025-1’e uygun olmal ıdır. Bk. Tercih 10.
12 Şikâyetler Şikâyetler EN 10025-1’e göre değerlendirilmelidir.
13 Tercihler (bk. Madde 5.2) EN 10025-1:2004’ün aşağıdaki tercihler geçerlidir: İlgili kalite çeliğin imalât usulü belirtilmelidir (bk. Madde 6.1). Parça analizi yapılmalıdır ve numune say ısı ile tayin edilecek elementler üzerinde anlaşmaya var ılmalıdır (bk. Madde 7.2.2, Madde 8.3.3 ve Madde 8.4.2). 3) JR kalitenin vurma özellikleri doğrulanmal ıdır (bk. Madde 7.3.2.2 ve Madde 8.4.2). 4) İlgili kalitedeki mamuller, EN 10164’te belirtilen geli ştirilmiş yüzeye dik özelliklerinden birine uygun olmalıdır (bk. Madde 7.3.3). 5) Mamul sıcak daldırmayla çinko kaplamaya uygun olmal ıdır (bk. Madde 7.4.3). 6) Kalınlığı 6 mm’ye eşit veya büyük yassı mamullerde iç kusurlar ın bulunmadığı EN 10160’a uygun olarak doğrulanmal ıdır (bk. Madde 7.6 ve Madde 10.3). 7) Paralel flanşlı I profiller için ve IPE profiller için iç kusurlar ın bulunmadığı EN 10306’ya uygun olarak doğrulanmal ıdır (bk. Madde 7.6 ve Madde 10.3). 8) Çubuklarda iç kusurlar ın bulunmadığı EN 10308’e uygun olarak doğrulanmalıdır (bk. Madde 7.6 ve Madde 10.3). 9) Yüzey durumunun ve boyutlar ın iş yerinde muayenesi müşteri taraf ından imalâtçının iş yerinde izlenmelidir (bk. Madde 8.2). 10) Gerekli işaretleme tipi (bk. Madde 11). 1) 2)
11
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
EN 10025-1’de verilen tercihlere ilâveten, TS EN 10025-2’nin kapsam ındaki mamuller için aşağıdaki tercihler geçerlidir: 11) Anma kalınlığı ≤ 30 mm olan sac, levha, şerit, geniş yassı mamuller ve yassı mamuller (genişlik < 150 mm) kır ılmadan flanşlamaya uygun olmal ıdır (bk. Madde 7.4.2.2.2). 12) Anma kalınlığı ≤ 8 mm olan levha ve şerit, Çizelge 13’te verilen eğme yar ıçaplar ıyla soğuk haddeleme yoluyla profil imlâtına uygun olmal ıdır (bk. Madde 7.4.2.3.3). 13) Her ana levha veya rulodan alınan J2 ve K2 kalite yass ı mamuller için sadece vurma özellikleri doğrulanmal ıdır (bk. Madde 8.3.2.2). 14) Her ana levha veya rulodan al ınan J2 ve K2 kalite yassı mamuller için vurma özellikleri ve çekme özellikleri doğrulanmalıdır (bk. Madde 8.3.2.2). 15) Levhalar ve geniş yassı mamuller için kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesine EN 10163-2 S ınıf A dışında bir sınıf, Alt sınıf 1 uygulanır (bk. Madde 7.5.2). 16) Profiller için kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesine EN 10163-3 S ınıf C dışında bir sınıf, Alt sınıf 1 uygulanır (bk. Madde 7.5.3). 17) Çubuklar ve filmaşinler için kabul edilebilir yüzey süreksizliklerine ve yüzey kusurlar ının taşlanarak ve/veya kaynakla düzeltilmesine EN 10221 S ınıf A dışında bir sınıf uygulanır (bk. Madde 7.5.4). 18) Sıcak haddelenmiş levhalar için EN 10029 S ınıf A dışında bir sınıf uygulanır (bk. Madde 7.7.1). 19A) +N veya +AR teslim durumu gerekir (bk. Madde 6.3). 19B) Mekanik özelliklerin normalize numuneler üzerinde doğrulanmas ıyla +AR teslim durumu gerekir (bk. 7.3.1.3). 20) Bütün S235, S275 ve S355 kaliteler için pota analizinde % 0,25 ile % 0,40 aras ında, parça analizinde % 0,20 ile % 0,45 aras ında bir bakır muhtevası gerekir (bk. Madde 7.2.4). 21) Anma kalınlığı 6 mm’den az olan J2 ve K2 kalite mamullerde tane büyüklü ğü doğrulanmal ıdır (bk. Madde 7.3.2.3). 22) Çubuklar soğuk çekmeye uygun olmal ıdır (bk. Madde7.4.2.2.4). 23) S185 cinsi için siparişle birlikte bir uygunluk belgesi verilmelidir (bk. Madde 8.2). 24) JR kalite ve E295, E335 ve E360 çelik cinsleri için mekanik özelliklerin doğrulanmas ı parti veya döküm temelinde yapılmalıdır (bk. Madde 5.1.h) ve Madde 8.3.1.1). 25) Siparişte kimyasal bileşime ek olarak mekanik özelliklerin de deneye tâbi tutulmas ı şart koşulduğunda, yar ı mamullerden al ınan numunelerin haz ırlanması kararlaştır ılmal ıdır (bk. Madde 9.2.2). 26) Anma kalınlığı 100 mm’den büyük profiller için azamî karbon muhtevas ının sınır ı verilmelidir (bk. Çizelge 2 ve Çizelge 4). 27) Uzun mamullerde, çelik, sülfür morfolojisini değiştirmek üzere muameleden geçirilmişse ve kimyasal bileşim en az % 0,0020 Ca gösteriyorsa işlenebilirliği artırmak için S muhtevası % 0,015 art ır ılabilir (bk. Çizelge 2 – Çizelge 5). 28) Anma kal ınlığı 100 mm’den büyük olan profiller için asgarî vurma de ğerleri verilmelidir (bk. Çizelge 9).
12
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 2 – Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamuller için pota analizi kimyasal bileşimi a Kısa gösteriliş
Oksit Anma mamul kalınlığı giderme (mm) için C (% en çok) c metodu ≤ 16 > 16 ≤ >40 b 40
Si % En çok
Mn % En çok
P S % % En çok En çok d de ,
N % En çok
Cu % En çok
Diğer % En çok
EN 10027EN f h 1 ve CR 10027g 10260’a 2‘ ye göre göre S235JR 1.0038 FN 0,17 0,17 0,20 1,40 0,035 0,035 0,012 0,55 S235J0 1.0114 FN 0,17 0,17 0,17 1,40 0,030 0,030 0,012 0,55 S235J2 1.0117 FF 0,17 0,17 0,17 1,40 0,025 0,025 0,55 S275JR 1.0044 FN 0,21 0,21 0,22 1,50 0,035 0,035 0,012 0,55 S275J0 1.0143 FN 0,18 0,18 0,18i 1,50 0,030 0,030 0,012 0,55 S275J2 1.0145 FF 0,18 0,18 0,18i 1,50 0,025 0,025 0,55 S355JR 1.0045 FN 0,24 0,24 0,24 0,55 1,60 0,035 0,035 0,012 0,55 S355J0 1.0553 FN 0,20 j 0,20k 0,22 0,55 1,60 0,030 0,030 0,012 0,55 S355J2 1.0577 FF 0,20 j 0,20k 0,22 0,55 1,60 0,025 0,025 0,55 j k S355K2 1.0596 FF 0,20 0,20 0,22 0,55 1,60 0,025 0,025 0,55 m S450J0l 1.0590 FF 0,20 0,20k 0,22 0,55 1,70 0,030 0,030 0,025 0,55 a Bk. Madde 7.2 b FN = Kaynar dökülmüş çelikler kabul edilemez; FF = Sakin dökülmüş çelik (Madde 6.2.2.). c Kalınlığı > 100 mm çelikler için C muhtevası anlaşmayla. Bk. Tercih 26. d Uzun mamuller için P ve S muhtevası % 0,005 daha yüksek olabilir. e Uzun mamullerde, çelik, sülfür yapısını değiştirmek üzere işleme tâbi tutulmuşsa ve kimyasal bileşim asgarî % 0,0020 Ca gösteriyorsa işlenebilirliği artırmak için S muhtevası anlaşmayla % 0,015 artır ılabilir. Bk. Tercih 27. f Kimyasal bileşim asgarî % 0,020 toplam alüminyum veya alternatif olarak % 0,015 asitte çözünen Al içeriyorsa ya da mevcut azotu bağlamaya yeterli miktarda azot bağlayıcı element varsa azamî azot değeri geçerli değildir. Bu durumda N bağlayıcı elementler muayene belgesinde belirtilmelidir. g % 0,40’ın üzerindeki Cu muhtevası sıcak şekillendirme sırasında sıcak kır ılganlığa yol açabilir. h Daha başka elementler ilâve edilirse muayene belgesinde bunlar yer almalıdır. i Anma kalınlığı > 150 mm için C = azamî % 0,20. j Soğuk haddelemeyle şekillendirmeye uygun cinsler için (bk. Madde 7.4.2.2.3): C = azamî % 0,22. k Anma kalınlığı > 30 mm için C = azamî % 0,22. l Sadece uzun mamuller için geçerlidir. m Çelik azamî % 0,05 Nb, azamî % 0,13 V ve azamî % 0,05 Ti içerebilir.
Çizelge 3 – Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamuller için pota analizi kimyasal bileşimi a Kısa gösteriliş Oksit giderme P S N metodu % % % EN 10027-1 ve EN 10027-2‘ ye b en çok en çok en çok CR 10260’a göre c d göre S185 1.0035 Seçime bağlı E295 1.0050 FN 0,045 0,045 0,012 E335 1.0060 FN 0,045 0,045 0,012 E360 1.0070 FN 0,045 0,045 0,012 a Bk. Madde 7.2 b Metot imalâtç ının tercihine bırakılır. FN = Kaynar dökülmüş çelikler kabul edilemez (Madde 6.2.2.). c Uzun mamullerde, çelik, sülfür yap ısını değiştirmek üzere işleme tâbi tutulmuşsa ve kimyasal bileşim asgarî % 0,0020 Ca gösteriyorsa işlenebilirliği artırmak için S muhtevası anlaşmayla % 0,010 art ır ılabilir. Bk. Tercih 27. d Kimyasal bileşim asgarî % 0,020 toplam alüminyum içeriyorsa ya da mevcut azotu bağlamaya yeterli miktarda azot bağlayıcı element varsa azamî azot değeri geçerli değildir. Bu durumda N bağlayıcı elementler muayene belgesinde belirtilmelidir.
13
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 4 – Çizelge 2 temelinde parça analizi kimyasal bileşimi a Kısa gösteriliş
Oksit Anma mamul kalınlığı giderme (mm) için C (% en çok) c metodu ≤ 16 > 16 ≤ >40 b 40
Si % En çok
Mn % En çok
P S % % En çok En çok d de ,
N % En çok
Cu % En çok
Diğer % En çok
EN 10027EN f h 1 ve CR 10027g 10260’a 2‘ ye göre göre S235JR 1.0038 FN 0,19 0,19 0,23 1,50 0,045 0,045 0,014 0,60 S235J0 1.0114 FN 0,19 0,19 0,19 1,50 0,040 0,040 0,014 0,60 S235J2 1.0117 FF 0,19 0,19 0,19 1,50 0,035 0,035 0,60 S275JR 1.0044 FN 0,24 0,24 0,25 1,60 0,045 0,045 0,014 0,60 S275J0 1.0143 FN 0,21 0,21 0,21i 1,60 0,040 0,040 0,014 0,60 i S275J2 1.0145 FF 0,21 0,21 0,21 1,60 0,035 0,035 0,60 S355JR 1.0045 FN 0,27 0,27 0,27 0,60 1,70 0,045 0,045 0,014 0,60 S355J0 1.0553 FN 0,23 j 0,23k 0,24 0,60 1,70 0,040 0,040 0,014 0,60 j k S355J2 1.0577 FF 0,23 0,23 0,24 0,60 1,70 0,035 0,035 0,60 S355K2 1.0596 FF 0,23 j 0,23k 0,24 0,60 1,70 0,035 0,035 0,60 m S450J0l 1.0590 FF 0,23 0,23k 0,24 0,60 1,80 0,040 0,040 0,027 0,60 a Bk. Madde 7.2 b FN = Kaynar dökülmüş çelikler kabul edilemez; FF = Sakin dökülmüş çelik (Madde 6.2.2.). c Kalınlığı > 100 mm çelikler için C muhtevası anlaşmayla. Bk. Tercih 26. d Uzun mamuller için P ve S muhtevası % 0,005 daha yüksek olabilir. e Uzun mamullerde, çelik, sülfür yapısını değiştirmek üzere işleme tâbi tutulmuşsa ve kimyasal bileşim asgarî % 0,0020 Ca gösteriyorsa işlenebilirliği artırmak için S muhtevası anlaşmayla % 0,015 artır ılabilir. Bk. Tercih 27. f Kimyasal bileşim asgarî % 0,015 toplam alüminyum veya alternatif olarak % 0,013 asitte çözünen Al içeriyorsa ya da mevcut azotu bağlamaya yeterli miktarda azot bağlayıcı element varsa azamî azot değeri geçerli değildir. Bu durumda N bağlayıcı elementler muayene belgesinde belirtilmelidir. g % 0,45’ın üzerindeki Cu muhtevası sıcak şekillendirme sırasında sıcak noksanlığa (tane sınırlar ında ayr ılmaya) yol açabilir. h Daha başka elementler ilâve edilirse muayene belgesinde bunlar yer almalıdır. i Anma kalınlığı > 150 mm için C = azamî % 0,22. j Soğuk haddelemeyle şekillendirmeye uygun cinsler için (bk. Madde 7.4.2.2.3): C = azamî % 0,24. k Anma kalınlığı > 30 mm için C = azamî % 0,24. l Sadece uzun mamuller için geçerlidir. m Çelik azamî % 0,06 Nb, azamî % 0,15 V ve azamî % 0,06 Ti içerebilir.
Çizelge 5 – Çizelge 3 temelinde parça analizi kimyasal bileşimi a Kısa gösteriliş EN 10027-1 ve EN 10027-2‘ ye CR 10260’a göre göre
Oksit giderme metodu b
P % en çok
S % en çok c
N % en çok d
S185 1.0035 Seçime bağlı E295 1.0050 FN 0,055 0,055 0,014 E335 1.0060 FN 0,055 0,055 0,014 E360 1.0070 FN 0,055 0,055 0,014 a Bk. Madde 7.2 b Metot imalâtçının tercihine bırakılır. FN = Kaynar dökülmüş çelikler kabul edilemez (Madde 6.2.2.). c Uzun mamullerde, çelik, sülfür yapısını değiştirmek üzere işleme tâbi tutulmuşsa ve kimyasal bileşim asgarî % 0,0020 Ca gösteriyorsa işlenebilirliği artırmak için S muhtevası anlaşmayla % 0,010 artır ılabilir. Bk. Tercih 27. d Kimyasal bileşim asgarî % 0,015 toplam alüminyum içeriyorsa ya da mevcut azotu bağlamaya yeterli miktarda azot bağlayıcı element varsa azamî azot değeri geçerli değildir. Bu durumda N bağlayıcı elementler muayene belgesinde belirtilmelidir.
14
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
Çizelge 6 – Pota analizi temelinde azamî CEV Kısa gösteriliş
Oksit giderme metodu
TS EN 10025-2/Nisan 2006
a
Anma mamul kal ınlığı (mm) için azamî C (%)
b
EN EN > 30 ≤ 40 > 40 ≤ 150 > 150 ≤ 250 > 250 ≤ 400 ≤ 30 10027-1 10027ve CR 2‘ ye 10260’a göre göre S235JR 1.0038 FN 0,35 0,35 0,38 0,40 S235J0 1.0114 FN 0,35 0,35 0,38 0,40 S235J2 1.0117 FF 0,35 0,35 0,38 0,40 0,40 S275JR 1.0044 FN 0,40 0,40 0,42 0,44 S275J0 1.0143 FN 0,40 0,40 0,42 0,44 S275J2 1.0145 FF 0,40 0,40 0,42 0,44 0,44 S355JR 1.0045 FN 0,45 0,45 0,47 0,49c c S355J0 1.0553 FN 0,45 0,45 0,47 0,49 c S355J2 1.0577 FF 0,45 0,45 0,47 0,49 0,49 S355K2 1.0596 FF 0,45 0,45 0,47 0,49c 0,49 d S450J0 1.0590 FF 0,47 0,49 0,49 a CEV’i etkileyen elementlerin seçime bağlı olarak yükseltilmesi için Madde 7.2.4 ve Madde 7.2.5’e bak ınız. b FN = Kaynar dökülmüş çelikler kabul edilemez; FF = Sakin dökülmüş çelik (Madde 6.2.2.). c Uzun mamuller için % 0,54’lük azamî CEV geçerlidir. d Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
15
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 7 - Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri a Kısa gösteriliş
Asgarî akma dayanımı ReH a MPab Anma kalınlığı Mm > 63 > 80 > 100 > 150 ≤ 80 ≤ 100 ≤ 150 ≤ 200
Çekme dayanımı Rm a MPab Anma kalınlığı mm ≥ 3 > 100 > 150 ≤ 100 ≤ 150 ≤ 250
EN EN > 16 > 40 > 200 > 250 <3 > 250 ≤ 16 c c 10027-1 10027≤ 40 ≤ 63 ≤ 250 ≤ 400 ≤ 400 ve CR 2’ye 10260’a göre göre 360 – 510 360 – 510 350–500 340-490 S235JR 1.0038 235 225 215 215 215 195 185 175 360 – 510 360 – 510 350 500 340-490 S235J0 1.0114 235 225 215 215 215 195 185 175 360 – 510 360 – 510 350–500 340-490 330-480 S235J2 1.0117 235 225 215 215 215 195 185 175 165 430 – 580 410 – 560 400-540 380-540 S275JR 1.0044 275 265 255 255 235 225 215 205 430 – 580 410 – 560 400-540 380-540 S275J0 1.0143 275 265 255 255 235 225 215 205 430 – 580 410 – 560 400-540 380-540 380-540 S275J2 1.0145 275 265 255 255 235 225 215 205 195 510 – 680 470 – 630 450-600 450-600 S355JR 1.0045 355 345 335 335 315 295 285 275 510 – 680 470 – 630 450-600 450-600 S355J0 1.0553 355 345 335 335 315 295 285 275 510 – 680 470 – 630 450-600 450-600 450-600 S355J2 1.0577 355 345 335 335 315 295 285 275 265 510 – 680 470 – 630 450-600 450-600 450-600 S355K2 1.0596 355 345 335 335 315 295 285 275 265 d 550 – 720 530-700 S450J0 1.0590 450 430 410 390 380 380 a Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac ve geniş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), di ğer bütün mamuller için haddeleme yönüne paralel yön (l) geçerlidir. b
1 MPa = 1N/mm 2
c
Değerler yassı mamuller için geçerlidir.
d
Sadece uzun mamuller için geçerlidir. (devamı var)
20
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 7 - Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri a Kısa gösteriliş
Deney parçasının konumu a
Kopmadan sonraki asgarî uzama yüzdesi a % L0 = 80 mm Anma kalınlığı Mm > 1,5 >2 ≤ 2 ≤ 2,5
L0 = 5,65√s0 Anma kalınlığı mm > 63 > 100 ≤ 100 ≤ 150
EN EN >1 >1 > 2,5 > 40 > 150 > 250 c ≥ 3 10027-1 10027≤ 1,5 ≤ 3 ≤ 40 ≤ 63 ≤ 250 ≤ 400 ve CR 2’ye Sadece 10260’a göre J2 ve K2 göre için 25 24 22 21 S235JR 1.0038 I 17 18 19 20 21 26 S235J0 1.0114 23 22 22 21 21 (l ve t) S235J2 1.0117 t 15 16 17 18 19 24 22 21 19 18 S275JR 1.0044 I 15 16 17 18 19 23 S275J0 1.0143 20 19 19 18 18 (l ve t) S275J2 1.0145 t 13 14 15 16 17 21 21 20 18 17 S355JR 1.0045 I 14 15 16 17 18 22 S355J0 1.0553 17 (l ve t) S355J2 1.0577 19 18 18 17 17 (l ve t) S355K2 1.0596 t 12 13 14 15 16 21 d 17 17 S450J0 1.0590 l 17 17 a Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac ve geniş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), diğer bütün mamuller için haddeleme yönüne paralel yön (l) geçerlidir. c
Değerler yassı mamuller için geçerlidir.
d
Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
21
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 7 - Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri a Kısa gösteriliş
Kopmadan sonraki asgarî uzama yüzdesi a %
Deney parçasının konumu
L0 = 80 mm Anma kalınlığı Mm > 1,5 >2 ≤ 2 ≤ 2,5
a
L0 = 5,65√s0 Anma kalınlığı mm > 63 > 100 ≤ 100 ≤ 150
EN EN >1 >1 > 2,5 > 40 > 150 > 250 c ≥ 3 10027-1 10027≤ 1,5 ≤ 3 ≤ 40 ≤ 63 ≤ 250 ≤ 400 ve CR 2’ye Sadece 10260’a göre J2 ve K2 göre için 25 24 22 21 S235JR 1.0038 I 17 18 19 20 21 26 S235J0 1.0114 23 22 22 21 21 (l ve t) S235J2 1.0117 t 15 16 17 18 19 24 22 21 19 18 S275JR 1.0044 I 15 16 17 18 19 23 S275J0 1.0143 20 19 19 18 18 (l ve t) S275J2 1.0145 t 13 14 15 16 17 21 21 20 18 17 S355JR 1.0045 I 14 15 16 17 18 22 S355J0 1.0553 17 (l ve t) S355J2 1.0577 19 18 18 17 17 (l ve t) S355K2 1.0596 t 12 13 14 15 16 21 d 17 17 S450J0 1.0590 l 17 17 a Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac ve geniş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), diğer bütün mamuller için haddeleme yönüne paralel yön (l) geçerlidir. c
Değerler yassı mamuller için geçerlidir.
d
Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
21
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 8 - Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri Kısa gösteriliş
EN EN > 16 ≤ 16 10027-1 10027≤ 40 ve CR 2’ye 10260’a göre göre S185 1.0035 185 175 E295c 1.0050c 295 285 E335c 1.0060c 335 325 E360c 1.0070c 360 355 a Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac yönüne paralel yön (l) geçerlidir.
Asgarî akma dayanımı ReH a MPab Anma kalınlığı mm > 40 > 63 > 80 > 100 ≤ 63 ≤ 80 ≤ 100 ≤ 150
> 150 ≤ 200
> 200 ≤ 250
<3
Çekme dayanımı Rm a MPab Anma kalınlığı mm ≥ 3 > 100 ≤ 100 ≤ 150
310-540 175 175 175 165 155 145 490-660 275 265 255 245 235 225 590-770 315 305 295 275 265 255 690-900 345 335 325 305 295 285 ve geni ş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), di ğer
b
1 MPa = 1/mm2
c
Bu çelikler normal olarak U profiller, L profiller ve köşebentler için kullanılmaz.
290-510 470-610 570-710 670-830
280-500 450-610 550-710 650-830
> 150 ≤ 250
270-490 440-610 540-710 640-830
bütün mamuller için haddeleme
(devamı var)
22
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 8 - Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri Kısa gösteriliş
EN EN > 16 ≤ 16 10027-1 10027≤ 40 ve CR 2’ye 10260’a göre göre S185 1.0035 185 175 E295c 1.0050c 295 285 E335c 1.0060c 335 325 E360c 1.0070c 360 355 a Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac yönüne paralel yön (l) geçerlidir.
Asgarî akma dayanımı ReH a MPab Anma kalınlığı mm > 40 > 63 > 80 > 100 ≤ 63 ≤ 80 ≤ 100 ≤ 150
> 150 ≤ 200
> 200 ≤ 250
Çekme dayanımı Rm a MPab Anma kalınlığı mm ≥ 3 > 100 ≤ 100 ≤ 150
<3
310-540 175 175 175 165 155 145 490-660 275 265 255 245 235 225 590-770 315 305 295 275 265 255 690-900 345 335 325 305 295 285 ve geni ş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), di ğer
b
1 MPa = 1/mm2
c
Bu çelikler normal olarak U profiller, L profiller ve köşebentler için kullanılmaz.
290-510 470-610 570-710 670-830
280-500 450-610 550-710 650-830
> 150 ≤ 250
270-490 440-610 540-710 640-830
bütün mamuller için haddeleme
(devamı var)
22
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 8 - Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri Kısa gösteriliş
Kopmadan sonraki asgarî uzama yüzdesi a %
Deney parçasının konumu a
EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 100272’ye göre
S185
1.0035
E295c E335c E360c a
c
1.0050c 1.0060c 1.0070c
>1 ≤ 1,5
≤ 1
L0 = 80 mm Anma kalınlığı mm > 1,5 >2 ≤ 2 ≤ 2,5
> 2,5 <3
≥ 3 ≤ 40
> 40 ≤ 63
L0 = 5,65√s0 Anma kalınlığı mm > 63 > 100 ≤ 100 ≤ 150
> 150 ≤ 250
I
10
11
12
13
14
18
17
16
15
15
t I
8 12
9 13
10 14
11 15
12 16
16 20
15 19
14 18
13 16
13 15
t I
10 8
11 9
12 10
13 11
14 2
18 16
17 15
16 14
15 12
14 11
t L
6 4
7 5
8 6
9 7
10 8
14 11 10
13
12 9
11 8
10 7
10
8 7 6 t 3 4 5 6 7 9 Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac ve geniş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), diğer bütün mamuller için haddeleme yönüne paralel yön (l) geçerlidir.
Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
23
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 8 - Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yassı ve uzun mamullerin ortam s ıcaklığındaki mekanik özellikleri Kısa gösteriliş
Kopmadan sonraki asgarî uzama yüzdesi a %
Deney parçasının konumu a
EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 100272’ye göre
S185
1.0035
E295c E335c E360c a
c
1.0050c 1.0060c 1.0070c
>1 ≤ 1,5
≤ 1
L0 = 80 mm Anma kalınlığı mm > 1,5 >2 ≤ 2 ≤ 2,5
> 2,5 <3
≥ 3 ≤ 40
L0 = 5,65√s0 Anma kalınlığı mm > 63 > 100 ≤ 100 ≤ 150
> 40 ≤ 63
> 150 ≤ 250
I
10
11
12
13
14
18
17
16
15
15
t I
8 12
9 13
10 14
11 15
12 16
16 20
15 19
14 18
13 16
13 15
t I
10 8
11 9
12 10
13 11
14 2
18 16
17 15
16 14
15 12
14 11
t L
6 4
7 5
8 6
9 7
10 8
14 11 10
13
10
12 9
11 8
10 7
8 7 6 t 3 4 5 6 7 9 Kalınlığı ≥ 600 mm olan levha, sac ve geniş yassı mamuller için haddeleme yönüne dik yön (t), diğer bütün mamuller için haddeleme yönüne paralel yön (l) geçerlidir.
Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
23
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 9 – Mekanik özellikler – Yass ı ve uzun mamuller için uzunlamas ına vurma dayanımı KV a Kısa gösteriliş
Sıcaklık °C
EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 10027-2’ye göre
≤ 150 ab
Asgarî enerji (J) Anma kalınlığı mm > 150 > 250 ≤ 250 ≤ 400 b
S235JR 1.0038 20 27 27 S235J0 1.0114 0 27 27 S235J2 1.0117 -20 27 27 S275JR 1.0044 20 27 27 S275J0 1.0143 0 27 27 S275J2 1.0145 -20 27 27 S355JR 1.0045 20 27 27 S355J0 1.0553 0 27 27 S355J2 1.0577 -20 27 27 S355K2 1.0596 -20 40d 33 d S450J0 1.0590 0 27 a Anma kalınlığı ≤ 12 mm olan mamuller için EN 10025-1:2004 Madde 7.3.2.1’e bak ınız. b Anma kalınlığı > 100 mm olan profiller için değerler üzerinde anlaşmaya var ılmalıdır. Bk. Tercih 28. c Bu değerler yassı mamuller için geçerlidir. d Bu değer – 30 °C’da 27 J’a denk gelir. e Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
c
27 27 27 33 -
Çizelge 10 - Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yass ı ve uzun mamullerin teknolojik özellikleri
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 9 – Mekanik özellikler – Yass ı ve uzun mamuller için uzunlamas ına vurma dayanımı KV a Kısa gösteriliş
Sıcaklık °C
EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 10027-2’ye göre
≤ 150 ab
Asgarî enerji (J) Anma kalınlığı mm > 150 > 250 ≤ 250 ≤ 400 b
S235JR 1.0038 20 27 27 S235J0 1.0114 0 27 27 S235J2 1.0117 -20 27 27 S275JR 1.0044 20 27 27 S275J0 1.0143 0 27 27 S275J2 1.0145 -20 27 27 S355JR 1.0045 20 27 27 S355J0 1.0553 0 27 27 S355J2 1.0577 -20 27 27 S355K2 1.0596 -20 40d 33 d S450J0 1.0590 0 27 a Anma kalınlığı ≤ 12 mm olan mamuller için EN 10025-1:2004 Madde 7.3.2.1’e bak ınız. b Anma kalınlığı > 100 mm olan profiller için değerler üzerinde anlaşmaya var ılmalıdır. Bk. Tercih 28. c Bu değerler yassı mamuller için geçerlidir. d Bu değer – 30 °C’da 27 J’a denk gelir. e Sadece uzun mamuller için geçerlidir.
c
27 27 27 33 -
Çizelge 10 - Vurma dayanımı verilen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yass ı ve uzun mamullerin teknolojik özellikleri Kısa gösteriliş EN 10027-1 ve CR EN 10027-2’ye 10260’a göre göre S235JRC 1.0122 S235J0C 1.0115 S235J2C 1.0119 S275JRC 1.0128 S275J0C 1.0140 S275J2C 1.0142 S355JRC 1.0551 S355J0C 1.0554 S355J2C 1.0579 S355K2C 1.0594
Soğuk flanşlamaya uygunluk X X X X X X X X X
Soğuk haddelemeyle şekillendirmeye uygunluk X X X X X X X X X
Soğuk çekmeye uygunluk X X X X X X X X X X
Çizelge 11 - Vurma dayanımı verilmeyen cins ve kalitede çeliklerden imal edilen yass ı ve uzun mamullerin teknolojik özellikleri Kısa gösteriliş EN 10027-1 ve CR 10260’a göre E295GC E335GC E360GC
24
EN 10027-2’ye göre 1.0533 1.0543 1.0633
Soğuk çekmeye uygunluk X X X
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 12 – Yassı mamullerin soğuk flanşlanması için tavsiye edilen asgarî eğme yar ıçapı Kısa gösteriliş
Eğme yönü a
EN EN >1 10027-1 10027≤ 1,5 ve CR 2’ye 10260’a göre göre S235JRC 1.0122 t 1,6 S235J0C 1.0115 S235J2C 1.0119 l 1,6 S275JRC 1.0128 t 2 S275J0C 1.0140 S275J2C 1.0142 l 2 S355J0C 1.0554 t 2,5 S355J2C 1.0579 S355K2C 1.0594 l 2,5 a t: Haddeleme yönüne dik l: Haddeleme yönüne paralel
> 1,5 ≤ 2,5
> 2,5 ≤ 3
>3 ≤ 4
>4 ≤ 5
>5 ≤ 6
2,5
>6 ≤ 7
3
5
6
8
10
2,5 3
3 4
6 5
8 6
10 10
3 4
4 5
6 6
8 8
4
5
8
10
>7 ≤ 8
>8 ≤ 10
> 10 ≤ 12
> 12 ≤ 14
> 14 ≤ 16
> 16 ≤ 18
> 18 ≤ 20
> 20 ≤ 25
> 25 ≤ 30
12
16
20
25
28
36
40
50
60
12 12
16 16
20 20
25 25
28 28
32 32
40 40
45 45
55 55
70 70
12 10
16 12
20 16
25 20
32 25
36 32
40 36
45 45
50 50
60 65
75 80
12
16
20
25
32
36
40
50
63
70
90
b
Değerler sadece ≤ 90°’lik eğme açılar ı için geçerlidir.
25
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 13 – Yassı mamullerin soğuk haddelemeyle şekillendirilmesi Kısa gösteriliş EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 10027-2’ye göre
Anma kalınlığı t için tavsiye edilen asgarî iç eğme yar ıçaplar ı a ,mm t≤4 A
S235JRC 1.0122 S235J0C 1.0115 1t S235J2C 1.0119 S275JRC 1.0128 S275J0C 1.0140 1t S275J2C 1.0142 S355J0C 1.0554 S355J2C 1.0579 1t S355K2C 1.0594 a Değerler sadece ≤ 90°’lik eğme açılar ı için geçerlidir.
1t
1,5 t
1t
1,5 t
1,5 t
1,5 t
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Çizelge 13 – Yassı mamullerin soğuk haddelemeyle şekillendirilmesi Kısa gösteriliş EN 10027-1 ve CR 10260’a göre
EN 10027-2’ye göre
Anma kalınlığı t için tavsiye edilen asgarî iç eğme yar ıçaplar ı a ,mm t≤4 A
S235JRC 1.0122 S235J0C 1.0115 1t S235J2C 1.0119 S275JRC 1.0128 S275J0C 1.0140 1t S275J2C 1.0142 S355J0C 1.0554 S355J2C 1.0579 1t S355K2C 1.0594 a Değerler sadece ≤ 90°’lik eğme açılar ı için geçerlidir.
26
1t
1,5 t
1t
1,5 t
1,5 t
1,5 t
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Ek B (Bilgi için) Atıf yapılan EURONORMlara kar şılık gelen ulusal standardlar ın listesi Aşağıdaki EURONORMlar Avrupa standardına dönüşünceye kadar kullanılabilir veya Çizelge B.1’de listesi verilen ulusal standardlara at ıf yapılabilir.
Not – Çizelge B.1’de listesi verilen standardlar, ayn ı konuyla ilgili olsalar da tam olarak ayn ı olmayabilirler. Çizelge B.1 – Ulusal standardlara kar şılık gelen EURONORMlar EURONORM
Kar şılık gelen ulusal standardlar İspanya İtalya Belçika UNE 36-526 UNI 5398 NBN 533
Almanya DIN 1025 T5
Fransa NF A 45 205
İngiltere BS 4
53a
DIN 1025 T2 DIN 1025 T3 DIN 1025 T4
NF A 45 201
BS 4
UNE 36-527 UNE 36-528 UNE 36-529
UNI 5397
54a
DIN 1026-1
NF A 45 007
BS 4
UNE 36-525
UNI-EU 54
19a
Portekiz NP-2116
İsveç SS 21 27 40
Avusturya M 3262
Norveç -
NBN 633
NP 2117
SS 21 27 50 SS 21 27 51 SS 21 27 52
-
NS 1907 NS 1908
NBN A 24-204
NP-338
-
M 3260
-
-
SS 06 40 25
-
-
ECSC IC 2 SEW 088 NF A 36 000 BS 5135 a Bu EURONORM resmen geri çekilmiş olmakla birlikte kar şılığı olan bir EN bulunmamaktad ır.
28
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Ek B (Bilgi için) Atıf yapılan EURONORMlara kar şılık gelen ulusal standardlar ın listesi Aşağıdaki EURONORMlar Avrupa standardına dönüşünceye kadar kullanılabilir veya Çizelge B.1’de listesi verilen ulusal standardlara at ıf yapılabilir.
Not – Çizelge B.1’de listesi verilen standardlar, ayn ı konuyla ilgili olsalar da tam olarak ayn ı olmayabilirler. Çizelge B.1 – Ulusal standardlara kar şılık gelen EURONORMlar EURONORM
Kar şılık gelen ulusal standardlar İspanya İtalya Belçika UNE 36-526 UNI 5398 NBN 533
Almanya DIN 1025 T5
Fransa NF A 45 205
İngiltere BS 4
53a
DIN 1025 T2 DIN 1025 T3 DIN 1025 T4
NF A 45 201
BS 4
UNE 36-527 UNE 36-528 UNE 36-529
UNI 5397
54a
DIN 1026-1
NF A 45 007
BS 4
UNE 36-525
UNI-EU 54
19a
Portekiz NP-2116
İsveç SS 21 27 40
Avusturya M 3262
Norveç -
NBN 633
NP 2117
SS 21 27 50 SS 21 27 51 SS 21 27 52
-
NS 1907 NS 1908
NBN A 24-204
NP-338
-
M 3260
-
-
SS 06 40 25
-
-
ECSC IC 2 SEW 088 NF A 36 000 BS 5135 a Bu EURONORM resmen geri çekilmiş olmakla birlikte kar şılığı olan bir EN bulunmamaktad ır.
28
ICS 77.140.10; 77.140.50
TÜRK STANDARDI
TS EN 10025-2/Nisan 2006
Kaynaklar [1] EN ISO 1461, Hot dip galvanized coatings on fabricated iron and steel articles – Specifications and test methods (ISO 1461:1999) [2] EN ISO 14713, Protection against corrosion of iron and steel structure – Zinc and aluminium coatings – Guidelines (ISO 14713:1999) [3] ECSC IC 2 (1983)3, Weldable fine-grained structural steels - Recommendations for processing, in particular for welding.