TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD
TS 3168 EN 1536 Kasım 2001
ICS 93.020 1. Baskı
ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR DELME (FORE)KAZIKLAR- (YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR) Execution of special geotechnical work- Bored piles
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
−
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
−
Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir. TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ÖNSÖZ −
Bu standard, CEN tarafõndan kabul edilen EN 1536: 1999 standardõ esas alõnarak TSE İnşaat Hazõrlõk Grubunca TS 3168: (1978)’in revizyonu olarak hazõrlanmõş ve TSE Teknik Kurulu’nun 12 Kasõm 2001 tarihli toplantõsõnda Türk Standardõ olarak kabul edilerek yayõmõna karar verilmiştir.
Bu standardõn daha önce yayõmlanmõş bulunan baskõlarõ geçersizdir
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
İÇİNDEKİLER 1 Kapsam ................................................................................................................ 1 2 Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanlar ....................................................... 6 3 Tarifler.................................................................................................................. 8 3.1 Kazõk (pile, pieu, Pfahl) ................................................................................................................ 8 3.2 Delme kazõk (bored pile, pieu fore, Bohrpfahl).......................................................................... 8 3.3 Diyafram duvar elemanõ (barrette, barrette, Schlõtzwandelement) ......................................... 8 3.4 Basõnç kazõğõ ( compressõon pile, pieu en comppression, Druckpafahl)............................... 8 3.5 Sürekli helisel burgulu kazõk (cfa-kazõk) (continious flight auger pile, pieu a la tariere continue creuse, Schneckenbohrpfahl) .............................................................................................. 8 3.6 Uç kazõk (end bearõng pile, pieu travaillant en pointe, Spitzendruckpfahl)............................ 8 3.7 Pabuç ( enlarged base, base elargie, FuBaufweitung)............................................................. 8 3.8 Sürtünme kazõklarõ (friction pile, pieu flottant, Reibungspfahl) .............................................. 8 3.9 Prepakt kazõk (prepacked pile, põeu ballaste injecte, Prepacked-pfahl)................................. 8 3.10 Kazõk (yuva) çapõ ( shaft diameter, diametre du fut, Pfahldurchmesser) ............................. 8 3.11 Çekme kazõğõ (tension pile, pieu en traction, Zugpfahl)......................................................... 9 3.12 Ön kazõk (preliminary pile, pieu preliminaire, Probepfahl (1)) ............................................... 9 3.13 Deneme kazõğõ (trial pile, pieu de faisabilite, Probepfahl (2) ) ............................................... 9 3.14 Deney kazõğõ ( test pile, pieu d'essai, Probepfahl(3) ) ............................................................ 9 3.15 Çalõşma kazõğõ ( working pile, pieu de foundation, Bauwerkspfahl)..................................... 9 3.16 Statik kazõk deneyi (static pile test, essai de chargement statique de pieu, statische Probebelastung) .................................................................................................................................... 9 3.17 Kademeli yüklemeli kazõk deneyleri ( ML- test) (maintained load pile test, essai de chargement par palier, lastgesteuerte Probebelastung)................................................................... 9 3.18 Sabit hõzlõ penetrasyon deneyi (constant rate of penetration test, essai de chargement a vitesse d'enforcement constante, weggesteuert Probebelastung).................................................. 9 3.19 Dinamik kazõk deneyi ( dynamic pile test, essai de chargement dynamique de pieu, dynamischer Pfahlversuch) ................................................................................................................. 9 3.20 Bütünlük deneyi (essai d’õntegrite, İntegritatspüfung) .......................................................... 9 3.21 Ses (Sonik) deneyi (sonic test, essai sonique par reflexion, Ultraschallversuch).............. 9 3.22 Ses sondalama (sonic coring, essai sonique par transparence, Ultraschallversuch im Pfahl) 9
4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler........................................................... 10 5 Arazi araştõrmalarõ............................................................................................. 10 5.1 5.2
Genel ........................................................................................................................................... 10 Özel şartlar.................................................................................................................................. 11
6 Malzeme ve ürünler........................................................................................... 12 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
Genel ........................................................................................................................................... 12 Enjeksiyon ve beton malzemeleri............................................................................................. 13 Yerinde dökülen beton .............................................................................................................. 14 Enjeksiyon şerbeti ..................................................................................................................... 17 Kararlõlõk (Stabilizing) sağlayõcõ akõşkanlar ............................................................................. 17 Çelik............................................................................................................................................. 19
7 Tasarõm .............................................................................................................. 20 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6
Genel ........................................................................................................................................... 20 Yapõdaki geometrik sapmalar ................................................................................................... 20 Kazõk duvarlar............................................................................................................................. 22 Kazõ (hafriyat) ............................................................................................................................. 22 Ön yapõmlõ beton elemanlar ...................................................................................................... 22 Donatõ .......................................................................................................................................... 23
8 Uygulama........................................................................................................... 25 8.1 8.2 8.3 8.4
Kazõ (hafriyat) ............................................................................................................................. 25 Donatõ .......................................................................................................................................... 30 Betonlama ................................................................................................................................... 33 Delme kazõk duvarlar ................................................................................................................. 39
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
9 Denetleme ve izleme ......................................................................................... 39 9.1 9.2 9.3
Denetleme ................................................................................................................................... 39 Kazõk inşasõnõn izlenmesi .......................................................................................................... 39 Kazõk deneyleri ........................................................................................................................... 47
10 Kayõtlar............................................................................................................. 51 11 Özel şartlar ...................................................................................................... 51 11.3
Aşağõdaki işlemlerde özel dikkat gösterilmelidir. ................................................................. 51
Ek A ......................................................................................................................... 53 (Bilgi İçin) ................................................................................................................ 53 Açõklamalar ............................................................................................................. 53 Ek B ......................................................................................................................... 63 (Bilgi İçin) ................................................................................................................ 63 Örnek kayõtlar.......................................................................................................... 63 Ek C ......................................................................................................................... 73 (Bilgi için) ................................................................................................................ 73 Zorunlu şartlar ........................................................................................................ 73 2 Atõf yapõlan standardlar .................................................................................... 73 3 Tarifler................................................................................................................ 73 4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler........................................................... 73 5 Arazi araştõrmalarõ............................................................................................. 73 7 Tasarõm .............................................................................................................. 77 8 Uygulama........................................................................................................... 79 9 Denetleme ve izleme ......................................................................................... 86 10 Kayõtlar............................................................................................................ 87 11 Özel şartlar ...................................................................................................... 87
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR- DELME (FORE) KAZIKLAR (YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR) 1 1.1
Kapsam Bu standard;
− Zeminde kazõ ile oluşturulan ve − Yükleri aktarmak ve/veya şekil değiştirme sõnõrlarõnõ belirlemek için taşõyõcõ yapõsal elemanõ ihtiva eden kazõklarõn inşaasõ için genel prensipleri kapsar.
1.2 Bu standard kapsamõndaki kazõklar; − Dairesel şekilli (Şekil 1) ve − Kesit tek uygulamada betonlanmõşsa diyafram duvar elemanlõ olarak; teşkil edilebilir.
L: Diyafram duvar elemanõ uzunluğu W : Diyafram duvar elemanõ kalõnlõğõ A : Kazõğõn kesit alanõ D: Kazõk çapõ
Şekil 1 - Dairesel delme kazõk
Şekil 2 - Diyafram duvar elemanlõ kazõklara örnekler ve boyutlar
1.3
Diyafram duvar elemanlarõ, plânda , dikdörtgen, T veya L şeklinde veya diğer benzer şekillerde olabilir (Şekil 2).
Kazõklar; 1.4 − Sabit kesitli (Düz gövde), − Gövde boyutlarõ teleskopik değişen kesitli, − Gövdesi pabuçlu veya − Alt ucunda pabuçlu olarak inşa edilebilir (Şekil 3). Not - Kazõk tabanõ ve pabuçun şekli kazõ için kullanõlan ekipmana bağlõ olabilir. 1
ICS 93.020
1.5 − − −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Bu standardõn hükümleri aşağõda verilen boyutlardaki kazõklara uygulanõr; Kazõk çapõ 0,3 ≤D ≤ 3 m (Şekil 1 ve Şekil 3), Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn boyutu W I ≥ 0,4 m(Şekil 2), Boyutlar arasõnda oranlar Li /W I ≤ 6
Burada; L : Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn en büyük boyutu, Wi : Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn en küçük boyutu (Şekil 2), dõr. −
Diyafram duvar elemanlarõ ve kazõklarda kullanõlan prefabrik elemanlar için en küçük boyut ≥ 0,3 m, Dp ≥ 0,3 m ve W p ≥ 0,3 m. Dp Wp dõr. − − − dõr.
: Dairesel prefabrik elemanõn çapõ, : Dikdörtgen prefabrik elemanõn kalõnlõğõ Genel eğim n ≥ 4 ( Θ ≥ 76°) (Şekil 4), Kalõcõ kalõplõ kazõklar için eğim n≥3( Θ ≥72°), 2 Diyafram duvar elemanlõ kazõklarõn gövde ve pabuçun kesit alanlarõ ≤ 10 m ,
Şekil 3 - Düz kazõklar, gövde ve taban pabuçlarõna örnekler
1.6
Şekil 4 - Eğim tanõmõ
Bu standard aşağõda verilen gövde veya taban pabuçlu kazõklarõ kapsar: − Kohezyonsuz zeminde taban pabuçu DB /D ≤ 2, − Kohezyonlu zeminde DB/D ≤ 3, −
Herhangi zeminde gövde pabuç çapõ DE ≤ 2,
− Kohezyonsuz zeminde pabuç eğimi m ≥3 ve −
Kohezyonlu zeminde
2
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
m ≥ 1,5, olmalõdõr (Şekil 3),
1.7 − − −
Bu standardõn hükümleri aşağõdaki kazõklara uygulanõr: Tek kazõklara, Kazõk gruplarõna (Şekil 5) ve Kazõklardan inşa edilen duvarlara (Şekil 6).
1.8
Bu standardõn kapsamõndaki kazõklar, gerekli olduğu durumlarda kazõ duvarlarõnõn kararlõlõğõ destek metotlarõnõ kullanarak sürekli veya süreksiz şekilde inşa edilebilir.
için
1.9
Bu standard, tasarõmlanmõş kesitlerdeki kazõklarõn sadece inşa metotlarõna uygulanõr.
1.10 − − − −
Bu hükümler taşõyõcõ yapõ elemanõ olarak; Donatõsõz beton, Donatõlõ beton, Çelik borular, çelik profiller veya çelik lifler gibi özel donatõlõ betonlar, Taşõyõcõ eleman/boru ve zemin arasõndaki boşluk beton, çimento veya çimento-bentonit enjeksiyonu ile doldurulduğunda dökme beton (öngerilmeli beton dahil) elemanlar veya çelik borulardan yapõlmõş kazõklara uygulanõr (Şekil 7).
1.11 Mini kazõklar, şantiyede dökülen kolonlar, jet enjeksiyonla inşaa edilmiş kolonlar, kazõklar için zemin õslâhõ ve şantiyede dökülen kazõk pabuçlar ve diyafram duvarlar bu standardõn kapsamõ dõşõndadõr.
D: Kazõk çapõ a: Tasarõma göre kazõklar arasõ mesafe Şekil 5 - Kazõk gruplarõ (örnekler)
3
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Kesişen delme kazõk duvar a< D p : Birincil kazõk s : İkincil kazõk Mütemadi delme kazõk duvar a≡D Geniş aralõklõ delme kazõk duvar a>D a : Kazõklarõn mesafesi 1 : İksalama
Şekil 6 - Delme kazõk duvarlar (örnekler)
Beton kullanõmõ
4
Çelik donatõlõ beton kullanõmõ
Özel donatõ kullanõmõ(Çelik profil veya tüpleri)
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Esas veya destekleyici yapõsal eleman olarak
Esas ve destekleyici yapõsal eleman olarak
Ön yapõmlõ beton elemanõn kullanõmõ
çelik tüp kullanõmõ
1: Ön yapõmlõ beton eleman 2: Enjeksiyon şerbeti enjeksiyonu 3: Geçiçi muhafaza borusunun çõkarõlmasõ
4: Desteksiz kazõ 5. Donatõsõz veya
betonarma
veya
çimento
6. Kazõk çapõ
Şekil 7 - Dairesel delme kazõklar (örnekler)
5
ICS 93.020
2
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin, diğer standard ve/veya dokümanlara atõf yapõlmaktadõr. Bu atõflar metin içersinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağõda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atõflarda daha sonra yapõlan tadil veya revizyonlar, atõf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapõlmasõ şartõ ile uygulanõr. Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanõn tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardõn en son baskõsõ kullanõlõr. EN, ISO, IEC vb. No ENV 197-1
Adõ (İngilizce) Cement Composition, specification and conformity criteria Part 1:Common cements
TS No
1)
TS 19 TS 20 TS 22 TS26 TS 640 TS 12139 TS 12140 TS 12141 TS 12142 TS 12143 TS 12144 TS 11222
Adõ (Türkçe) Çimento-Portlant çimentolarõ Çimento yüksek fõrõn curuflu çimentolar Çimento-Harç çimentosu Çimento traslõ çimento Çimento-Uçuçu küllü çimento Çimento-Portlant curuflu çimento Çimento-Portland kalkerli Çimento-Portland silika füme Çimento-Kompoze Çimento-Portland kompoze Çimento-Puzolanik Beton-hazõr beton
ENV 206
Concrete-Performance, production, placing and compliance criteria
EN 791
Drill rigs-Safety
-
-
PrEN 1008
Mixing water for concrete-Specification for sampling, testing and assesing the suitability of water, including wash water from recyeycling anstallations in the concrete industry as mixing water for concrete Execution of special geotechnical works-Diaphgram walls
-
-
-
-
EN 1538
ENV 1991-1 ENV 1992-1-1
Eurocode 1:Basis of design and action on structure Part 1:Basis of design Eurocode 2:Design of concrete structure Part 1-1:General rules and rules for buildings
TS 500
TS 1914 ENV 1994-1-1
Eurocode 4:Design of composite steel and concrete structure Part 1-1 General rules and rules for buildings
ENV 1997-1
Eurocode 7:Geotechnical design Part 1:General rules
TS ENV 1997-1
EN 10025
Structural steel
TS 2162 EN 10025
6
Betonarme yapõlarõn tasarõm ve yapõm kurallarõ Yapõlarõn güvenliğini gerçekleştirmede genel ilkeler
Jeoteknik TasarõmBölüm 1:Genel kurallar (Eurocode 7) -
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
1) TSE Notu: Atõf yapõlan standardlarõn TS numarasõ ve Türkçe adõ 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
7
ICS 93.020
EN, ISO, IEC vb. No ENV 10080
EN 10210-1 prEN 12620
3
TÜRK STANDARDI
Adõ TS No (İngilizce) Steel for reinforcement of concrete,weldable ribbed reîforcing steel B500;Technical delivery conditions bars,coils and welded fabric Hot finished structural hollow sections of TS EN non-alloy and fine grain structural seels- 10210-1 Part 1: Technical delivery requrements Aggregates for concrete including those TS 706 for use in roads and pavements
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001 1)
Adõ (Türkçe) -
Beton agregalarõ
Tarifler
Not -
Aşağõdaki tarifler bu standard kapsamõndaki delme kazõklarõn inşaasõ için kullanõlõr. Kazõklarla ilgili terimlerin ilâve açõklamalarõ Ek A’da listelenmiştir. Bu standarda aşağõdaki tarifler geçerlidir.
3.1 Kazõk (pile, pieu, Pfahl) Etkileri aktarmak için zemine yerleştirilen narin yapõ elemanõ. Bu standardda narinlik oranõna sõnõrlama getirilmemiştir.
3.2 Delme kazõk (bored pile, pieu fore, Bohrpfahl) Zeminde kazõ veya sondaj ile açõlan kazõk yuvasõnõn donatõsõz veya donatõlõ betonla doldurulmasõ ile koruma borulu (kõlõflõ) veya koruma borusuz yapõlmõş kazõk.
3.3 Diyafram duvar elemanõ (barrette, barrette, Schlõtzwandelement) Düşey ve/veya yatay yüklere destek olmak için kullanõlan diyafram duvarlarõn genellikle kõsa bölmeleri veya birbirine geçirilmek sureti ile aynõ anda yapõlan küçük bölmeler (L,T veya eğri şeklinde).
3.4 Basõnç kazõğõ ( compressõon pile, pieu en comppression, Druckpafahl) Basõnç yüklerini taşõyõcõ kazõk.
3.5 Sürekli helisel burgulu kazõk (cfa-kazõk) (continious flight auger pile, pieu a la tariere continue creuse, Schneckenbohrpfahl) Boş gövdeli burgu ile açõlan kuyu, burgu çõkarõlõrken çimento veya enjeksiyon şerbeti ile doldurularak oluşturulan delme kazõk (Şekil A.9).
3.6 Uç kazõk (end bearõng pile, pieu travaillant en pointe, Spitzendruckpfahl) Genellikle yükleri basõnç vasõtasõyla zemine aktaran kazõk.
3.7 Pabuç ( enlarged base, base elargie, FuBaufweitung) Kazõk gövdesinden daha büyük olan kazõk tabanõ. Kazõk tabanõnõn uç direncini arttõrmak için özel kesme ve temizleme cihazlarõ kullanõlõr ( Şekil 3) .
3.8 Sürtünme kazõklarõ (friction pile, pieu flottant, Reibungspfahl) Yükleri, zemine kazõğõn yanal yüzeyi ile çevresindeki zemin arasõndaki sürtünme ve adezyonla aktaran kazõk.
3.9 Prepakt kazõk (prepacked pile, põeu ballaste injecte, Prepacked-pfahl) Tamamlanmõş kazõ yeri, kaba agrega ile doldurulduktan sonra, çimento enjeksiyonu ile aşağõdan yukarõya doğru yapõlan kazõk.
3.10 Kazõk (yuva) çapõ ( shaft diameter, diametre du fut, Pfahldurchmesser) Kazõk başlõğõ ve tabanõ arasõndaki kazõğõn çapõ; a) Muhafaza borusu ile yapõlacak delme kazõklarõn, muhafaza borusunun dõş çapõ,
8
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
b) Muhafaza borusuz yapõlacak kazõklar için en az sondaj matkapõnõn en büyük çapõna eşittir.
3.11 Çekme kazõğõ (tension pile, pieu en traction, Zugpfahl) Çekme yüklerini taşõyacak şekilde tasarlanan kazõk.
3.12 Ön kazõk (preliminary pile, pieu preliminaire, Probepfahl (1)) Ana kazõk inşa edilmeden önce, seçilen kazõk türünün uygunluğunu tespit etmek, tasarõmõ onaylamak, boyutlarõ ve taşõma gücünü belirlemek için yapõlan kazõk.
3.13 Deneme kazõğõ (trial pile, pieu de faisabilite, Probepfahl (2) ) İnşa metodunun uygunluğunu ve pratikliğini değerlendirmek için yapõlan özel uygulama.
3.14 Deney kazõğõ ( test pile, pieu d'essai, Probepfahl(3) ) Kazõğõn ve çevresindeki zeminin şekil değiştirme özelliklerini belirlemek için kuvvet uygulanan kazõk.
3.15 Çalõşma kazõğõ ( working pile, pieu de foundation, Bauwerkspfahl) Yapõ temel kazõğõ.
3.16 Statik kazõk deneyi (static pile test, essai de chargement statique de pieu, statische Probebelastung) Kazõğõn başlõğõna etkileyen eksenel ve/veya yatay yükler kullanarak kazõğõn kapasitesini ölçmek için yapõlan yükleme deneyi.
3.17 Kademeli yüklemeli kazõk deneyleri ( ML- test) (maintained load pile test, essai de chargement par palier, lastgesteuerte Probebelastung) Yüklemenin kademeli olduğu ve her kademede belirli bir süre için sabit kaldõğõ ve kazõk hareketi hemen hemen duruncaya kadar veya önceden belirlenen bir sõnõra ulaşõncaya kadar deney kazõğõndaki statik yükleme deneyi.
3.18 Sabit hõzlõ penetrasyon deneyi (constant rate of penetration test, essai de chargement a vitesse d'enforcement constante, weggesteuert Probebelastung) Sabit bir hõzla zemin içindeki deney kazõğõna yük uygulandõğõ ve uygulanan yükün ölçüldüğü statik yükleme deneyi.
3.19 Dinamik kazõk deneyi ( dynamic pile test, essai de chargement dynamique de pieu, dynamischer Pfahlversuch) Kazõk kapasite analizi için kazõk başõna dinamik yük uygulandõğõ yükleme deneyi.
3.20 Bütünlük deneyi (essai d’õntegrite, İntegritatspüfung) Malzemelerin sağlamlõğõnõ ve kazõğõn geometrisini doğrulamak için inşa edilmiş kazõğa uygulanan deney.
3.21 Ses (Sonik) deneyi Ultraschallversuch)
(sonic
test,
essai
sonique
par
reflexion,
Bir seri ses dalgasõnõn kazõk betonunda gönderildiği ve diğer tarafõndan alõnan dalganõn özelliklerinin ölçüldüğü ve kazõk gövdesindeki kesit farklõlõklarõnõ, sürekliliğini belirlemek için kullanõlan bütünlük deneyi.
3.22 Ses sondalama (sonic Ultraschallversuch im Pfahl)
coring,
essai
sonique
par
transparence,
Kazõk betonun ses bütünlük deneyi için gövdesindeki boşluktan önceden yerleştirilen tüp sistemi veya karotla oluşturulan boşluk.
9
ICS 93.020
4
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler
4.1
− − − − − − − − − − − −
Şantiyede işin yürütülmesi için gerekli bilgiler; a) Şartnamelerle birlikte hazõr bulundurulmalõ, b) Şantiyede işe başlamadan önce hazõr olmalõ, c) Aşağõdaki hususlar ihtiva etmelidir. Jeoteknik bilgiler (Madde 5), Şantiye şartlarõ örneğin büyüklük, şantiye sõnõrlarõ, topografya, eğim, ulaşõm ve kõsõtlamalar v b, Komşu yapõlarõn (binalar, yollar, altyapõ tesisleri), yeraltõ yapõlarõ ve onlarõn temelleri, arkeolojik kalõntõlar, yükseklik kõsõtlamalarõ (Enerji hatlarõ) vb mevcudiyeti, yeri ve durumu, Çalõşma metodu, çalõşma emniyeti veya şantiyede kazõ malzemesinin boşaltõlmasõnõ etkileyecek tehlikeler veya yeraltõ kirlenmesi, Çevresel kõsõtlamalar. Örneğin; gürültü, titreşim veya kirlilik ve yasal veya hukukî sõnõrlamalar, Tasarõm ve işin özellikleri, İş plânõnõn tamamlanmasõ ve metodun tanõmlanmasõ için gerekli veya ilgili bütün bilgiler (gerekli olduğu durumda), Komşu şantiyede veya çalõşma alanõnda yeraltõ kazõlarõ veya diğer temeller veya delme kazõklarla ilgili önceki çalõşmalar, İşi etkileyecek aynõ andaki çalõşmalar. Örneğin drenaj, tünelcilik , derin kazõlar vb, İşin denetlenmesi, izlenmesi veya deneyler için ilâve şartlar, Delme kazõk duvarlarõn derzlerinde su geçirmezlik için teknik şartlar, Başlangõç için ana hattõn yeri.
Çalõşma alanõnõn yakõnõndaki yapõlar, yollar ve alt yapõ tesisleri vb’lerinin durumlarõnõn 4.2 değerlendirilmesi için sorumlu kişiler ve çevre ilişkisi tespit edilmelidir. İşe başlamadan önce ölçümler yapõlmalõ ve hazõr olmalõdõr. Delme kazõk çalõşmalarõ, aşağõdaki paragrafta belirtilen kriter ve şartlarõ sağlamak kaydõyla bu 4.3 standard ile uyumlu olmalõdõr. Uygun bir kalite kontrol, denetleme ve izleme sistemi hazõrlanmalõdõr. Yapõ çalõşmalarõna başlamadan önce bütün ilâve ihtiyaçlar veya bu standarddan sapma 4.4 gösteren özellikler tespit edilmeli ve üzerinde anlaşma sağlanmalõdõr. Kalite kontrol sistemi aşağõdakilere uygun olarak düzenlenmelidir. Örneğin; − − − − − − − −
Yapõnõn geometrisinden olan sapmalar, Farklõ veya değişken yapõ malzemelerinin kullanõmõ, Ön yapõmlõ beton elemanlarõ, Kazõklarõn özel ankraj veya saplama ile kayalara bağlanmasõ, Özel donatõ. Örneğin çelik boru veya çelik profil veya çelik liflerin kullanõlmasõ, Kazõk gövdesi veya pabucunun enjeksiyonu, Mekanik aletlerle kazõk başõnõn traşlanmasõ, El ile ilâve hafriyat.
5
Arazi araştõrmalarõ
5.1 Genel Not -
ENV 1997-1 Madde 3 ve Madde 7 ve ilgili dokümanlarõ arazi araştõrmalarõ için genel şartlarõ geçerlidir (İlgili Avrupa standardõ olmadõğõ müddetçe). Bu hükümler ilâve şartlar ve tavsiyeleri kapsar.
5.1.1 Yapõyõ etkileyen bütün zemin formasyonlarõ ve tabakalarõnõ, zeminin taşõma ve şekil değiştirme özelliklerini belirleyecek şekilde arazi araştõrmalarõ yeterli derinlikte olmalõdõr. 5.1.2 Arazi araştõrmalarõnõn kapsamõ, ENV 1977-1’in şartlarõna uygun olarak arazinin karakteristik zemin koşullarõnõ belirleyecek yeterlikte olmalõdõr.
10
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
5.1.3 ENV 1997-1’de belirdildiği şekilde Jeoteknik kategoriler temele uygulandõğõ zaman , kategori 2 veya 3’ten uygun olanõ kullanõlmalõdõr. 5.1.4 Kazõk kuyusunun duraylõlõğõnõn muhafazasõnda şüphe varsa, uygun boyutta deneme sondajõ yapõlmalõdõr. 5.1.5 Arazinin yakõnõnda ve/veya aynõ şartlar altõndaki karşõlaştõrõlabilir temel çalõşmalarõnõn uygulamasõndaki tecrübeler, arazi araştõrmalarõnõn kapsamõnõn tespitinde dikkate alõnmalõdõr. 5.1.6 Penetrasyon deneyleri, pressiometre deneyleri veya diğer deneyler gibi uygun araştõrma metotlarõ uygulandõğõnda tecrübelerden de istifade edilir. 5.1.7
Arazi araştõrma raporlarõ, kazõk metodu seçimini etkileyen bütün ilgili veriler ile birlikte hazõr olmalõdõr.
5.1.8 Sondaj delikleri, takip eden kazõk inşaasõnõ ve performansõnõ etkilemeyecek seviyeye kadar doldurulmalõdõr.
5.2 Özel şartlar 5.2.1 Genel jeolojik tanõmlama ve ENV 1977-1’de liste halinde verilen detaylarõn yanõnda arazi araştõrma raporlarõ aşağõdaki bilgileri de ihtiva etmelidir: a) Herhangi noktadaki zemin seviyesinde araştõrma ve deney, kod-koordinat sistemi veya bilinen sabit bir nokta referans alõnarak yapõlmalõdõr. b) Gevşek veya yumuşak zeminler veya kazõ esnasõnda yumuşama, gevşeme veya duraysõz hale gelme eğilimindeki zeminlerin varlõğõ ve özellikleri, c) Şişme eğilimi gösteren toprak veya kaya formasyonlarõn varlõğõ, d) Anî su kaçõşõna veya bulunduğu yerde çimentonun anî düşmesine sebep olan boşluklar veya kanal yapõlara sahip (yüksek geçirimli) zemin ve iri taneli zeminlerin varlõğõ, e) Kazõ çalõşmalarõnõ zorlaştõran veya penetrasyon veya çõkarma için özel metotlar veya cihazlar gerektiren iri çakõl ve blok veya diğer yeraltõ engellerinin varlõğõ, f) Herhangi bir potansiyel taşõma tabakasõnõn kalõnlõğõ, g) Su sõzmasõna veya kazma aletlerinin (darbe,vurma veya titreşim) sebep olduğu gerilmeye hassas tabakalarõn varlõğõ,yayõlõmõ ve kalõnlõğõ, h) Herhangi basõnçlõ yeraltõ suyu seviyesi dahil olmak üzere yeraltõ sularõnõn pieziometrik seviyeleri ve değişimleri, i) Yüksek yeraltõ suyu hõzlarõna sahip olan akiferler, j) Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn ve taze veya sertleşmiş betonun duraylõlõğõnõ etkileyecek özellikteki zararlõ etkili zemin veya yeraltõ suyunun zararlõ etkisi (ENV 206), k) Çalõşma ile ilgili kaya tabakasõnõn seviyesi ve eğimi, l) Herhangi bir ayrõşmõş kayacõn kalõnlõğõ ve yayõlõmõ, m) Kayanõn kalite ve tipi, özellikle; 1) 2) 3) 4) 5)
Dayanõmõ Ayrõşma derecesi Boşluklar Çatlaklar: Açõk veya dolgulu Zayõflõk zonlarõ
n) Hafriyat malzemesinin depolanmasõnõ etkileyecek, kirletilmiş zemin veya atõğõn varlõğõ, yayõlõmõ ve kalõnlõğõ. o) Şantiye arazisi altõndaki madencilik, p) Şantiye arazisinde kararlõlõk problemleri.
5.2.2 Uç basõncõnõn olduğu yerde herhangi sağlam zemin tabakasõnõn hemen altõnda zõmpalama hasarõna müsaade edecek yumuşak bir tabaka olmadõğõ arazi araştõrmasõ ile belirlenmelidir.
11
ICS 93.020
6
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Malzeme ve ürünler
6.1 Genel 6.1.1 Delme kazõklarda kullanõlan bütün malzeme ve ürünler, ilgili EN standardlarõna (veya uygun olan millî standardlara) ve iş ile ilgili şartnameye uygun olmalõdõr.
12
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
6.1.2
Temin edilen malzeme kaynağõ belgelendirilmeli ve önceden bildirilmeden değiştirilmemelidir.
6.1.3
Kabul edilmeyen malzemeler şantiyeden derhal uzaklaştõrõlmalõdõr.
6.2 Enjeksiyon ve beton malzemeleri 6.2.1 Çimento 6.2.1.1 Delme kazõk için, ENV 197-1 Madde 5.1’de belirtilen aşağõdaki tipteki çimentolar kullanõlõr: − − − − −
Portland çimento Curuflu portland çimento Silisli portland çimento Uçucu küllü portland çimento Yüksek fõrõn çimentosu
CEM CEM CEM CEM CEM
I II/A-S ve II B/S IIA/D II/A-V,II/B-V,II A-W ve II/B-W veya III/A,III/B ve III/C
6.2.1.2 Diğer çimentolar,onaylandõğõnda ve belirli şartlarda performansõ ispatlandõğõnda kullanõlabilir. 6.2.1.3 Kalsiyum alüminalõ çimento kullanõlmamalõdõr. 6.2.1.4 Katkõlõ çimento (Tip II), beton üzerinde − İşlenebilirliği artõrma, − Priz õsõsõnõ azaltma, − Dayanõklõlõğõ artõrma gibi faydalõ etkiye sahip olduğundan tercih edilmelidir. 6.2.2 Agregalar 6.2.2.1 Agregalar, ENV 206 Madde 4.2'ye ve prEN 12620’e uygun olmalõdõr. 6.2.2.2 İşe başlamadan önce,malzemenin kaynağõ, agregalarõn tane büyüklüğü dağõlõmõ ve onlarõn mineralojik bileşimi üzerinde anlaşma sağlanmalõdõr. 6.2.2.3 Beton, tremi ile döküldüğünde yuvarlak agregalar tercih edilmelidir. 6.2.2.4 Agreganõn en büyük boyutu,küçük olanõ tercih edilmek şartõyla 32 mm'yi veya boyuna çubuk açõklõğõnõn 1/4’ nü geçmemelidir. 6.2.3 Su 6.2.3.1 Karõşõm suyu ENV 206 Madde 2.3'e ve prEN1008’e uygun olmalõdõr. 6.2.3.2 Yüksek çevre sõcaklõklarõnda taze betonu soğutmak için, suyun tamamõ soğutulmalõ veya kütlesinin % 50’sine kadar buz parçalarõ kullanõlabilir. 6.2.4 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri 6.2.4.1 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri, ENV 206 Madde 4.4 ve Madde 4.5'e uygun olmalõ, 6.2.4.2 Uygun Avrupa standardõ olmadõğõ sürece ve kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri ile ilgili standardlar ve/veya betonun kullanõldõğõ bölgede geçerli yönetmelikler kullanõlmalõdõr. 6.2.4.3 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri kullanõlmalõdõr.
üretici talimatlarõ ve onaylõ belgelere göre
6.2.4.4 Betonun özelliklerini korumak ve beton dökümünde gerekli kaliteyi sağlamak için aşağõdaki kimyasal katkõ maddeleri kullanõlabilir: 13
ICS 93.020 − − −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Su azaltõcõ ve plâstikleştiriciler, Yüksek oranda su azaltõcõ ve yüksek oranda plâstikleştiriciler, Priz geciktiriciler.
6.2.4.5 Beton bileşimi, uygulamasõ ve özel katkõ maddeleri birbiriyle uyumlu olmalõdõr. 6.2.4.6 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri, − −
Yüksek oranda plâstisiteli karõşõm sağlamak, Yüksek su muhtevasõndan dolayõ terleme, beton içinde boşluklarõn kalmasõ ve ayrõşmadan sakõnmak, − Beton dökümü için gerekli olan işlenebilirliğin süresinin uzatõlabilmesi için, − Beton dökümünde ortaya çõkabilecek kesintiler için tedbir olarak kullanõlõr. Not -
Zararlara sebebiyet vermemek için, kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddelerinin bilinçsiz kullanõlmasõndan sakõnõlmalõdõr.
6.2.4.7 Karõştõrmaya başlamadan önce karõşõm içerisindeki katkõ maddelerinin miktarlarõ belirtilmelidir. 6.2.4.8 Kazõk soğuk iklimde inşa ediliyor ve betonlamadan sonra kazõğõn üst kõsmõndaki zeminin kazõlmasõ gerekiyorsa, donma etkisine maruz kaldõğõ yerlerde beton için hava sürükleyici katkõ maddeleri kullanõlmalõdõr.
6.3 Yerinde dökülen beton 6.3.1 Genel 6.3.1.1 Delme kazõkta kullanõlanõlan betonun karõşõm hesabõ aksi belirtilmedikçe ENV 206-1’e uygun olmalõdõr. 6.3.1.2 Delme kazõklarõ için belirtilen betonunun tasarõm dayanõm sõnõfõ Aksi belirtilmedikçe C20/25 ve C 30/37 aralõğõnda olmalõ ve karõşõm oranõ ve akõcõlõğõ Çizelge 1 ve Çizelge 2 ye uygun olmalõdõr. 6.3.1.3 Delme kazõk duvarlarõndan birincil kazõklar için daha küçük dayanõm sõnõflõ beton veya harç kullanõlabilir (Şekil 6). 6.3.1.4 Tasarõmda gerekiyorsa, zemin şartlarõ ve inşa durumunun uygun olmasõ halinde, daha yüksek dayanõmlõ beton kullanõlabilir. 6.3.1.5 Kazõklardaki beton; − Ayrõşmaya karşõ yüksek dayanõma, − Yüksek plâstisiteye ve uygun kohezyona, − Uygun akõcõlõğa, − Kendiliğinden sõkõşabilme özelliğine, − Herhangi geçici muhafaza borusunun çõkarõlmasõ dahil beton dökümü esnasõnda yeterli işlenebilirliğe sahip olmalõdõr. 6.3.1.6 Beton karõşõm oranõ ve akõcõlõğõ Çizelge 1’e ve Çizelge 2’ye göre yüksek yoğunluklu bir karõşõma imkân vermediği durumlarda çimento muhtevasõ ve kõvam aralõğõ ayarlanabilir.
6.3.1.7 Zararlõ zemin ve /veya yeraltõ suyuna karşõ yeterli koruma, beton karõşõm hesabõ veya kalõcõ muhafaza borusu ile sağlanabilir. Not
a) Özellikle fazla zararlõ yeraltõ suyu veya zemin şartlarõnda sadece beton karõşõm oranõ ile yeterli koruma sağlanamayabilir. b) Kirlenmiş zemin ve sularda ilâve riskler mümkündür (Priz geçikmesine veya betonun gözenekli yapõsõnda değişikliğe neden olabilecek ağõr metaller gibi).
14
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
6.3.1.8 Taze betonda, hõzlõ yeraltõ suyu akõşõ nedeniyle oluşabilecek yõkanmaya karşõ güvenli koruma, kalõcõ muhafaza borusu veya kaplama ile sağlanabilir.
15
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 1 - Karõşõm oranlarõ Çimento muhtevasõ: - Kuru durumda dökülmüş - Su altõnda dökülmüş Su/çimento oranõ (W/C) İnce tane muhtevasõ d < 0,125 mm (Çimento dahil) - İri agrega d > 8 mm - İri agrega d ≤ 8 mm
3
≥325 kg/m 3 ≥375 kg/m <0,6 3
≥ 400 kg/m 3 ≥ 450 kg/m
Çizelge 2 Farklõ şartlarda taze beton için akõcõlõk aralõklarõ Akõş çapõ aralõğõ mm 460 ≤ ∅ ≤ 530
Çökme) aralõğõ mm 130≤ H ≤ 180
Kullanõm için tipik şartlar (örnekler) - Kuru şartlarda betonlama - Pompa ile dökülmüş veya 530 ≤ ∅ ≤ 600 H ≥ 160 - Tremi metodu ile su altõnda beton dökümü - Kararlõlõk sağlayõcõ ile su altõndaki şartlarda beton dökümü 570 ≤ ∅ ≤ 630 H ≥ 180 Not - Ölçülen çökme (H) ve akõş çapõ (φ) en yakõn 10 mm’ye tamamlanabilir.
6.3.2 Karõştõrma 6.3.2.1 Karõşõm için genel şartlar ve harmana giren malzemelerin kütle toleransõ ENV 206 Madde 9’a uygun olmalõdõr. 6.3.2.2 Hazõr beton veya şantiyede karõştõrõlmõş beton kullanõlabilir. 6.3.2.3 Aksi belirtilmedikce, deneme karõşõmlarõ için üç farklõ beton karõşõmõ hazõrlanmalõdõr. 6.3.2.4 Deneme beton karõşõmõnõn her birinden küp veya silindir şeklinde altõ numune hazõrlanmalõ, bunlarõn ikişer tanesi sõra ile 7 ile 28 gün sonra deneye tâbi tutulmalõ ve 28 günlük deney sonuçlarõ belli olup beton kabul edilinceye kadar 2’şer tanesi herhangi bir ilâve deney için saklanmalõdõr. 6.3.2.5 Beton dökümünden hemen önce, kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri tam karõştõrõlmadan, betona su ilâvesi yapõlmamalõdõr. Beton karõşõm hesabõ ile belirlenen su çimento oranõ uygulamada aynen korunmalõdõr. 6.3.3 Numune alma ve deney benzer kullanõmlarda istenen özelliklere uyumlu olduğu 6.3.3.1 Aynõ beton karõşõmõnõn, ispatlanmamõssa, betonlamadan önce tercihen şantiye şartlarõnda, ön deneme karõşõmlarõnõn uygunluk deneyleri yapõlmalõdõr. Bu mümkün değilse, uygunluk deneyleri, kabul edilmiş deney lâboratuvarlarõnda yaptõrõlmalõdõr. Bu denemeler kazõk inşaasõ için öngörülen agrega ve çimentoyu temsil eden ve yeterli sayõda numune üzerinde yapõlmalõdõr.
6.3.3.2 Taze betondan numune alma ve deney EN 206’a uygun olmalõdõr. Aşağõdaki ilâve şartlar uygulanmalõdõr. 6.3.3.3 Bir numune takõmõndaki küp veya silindirik numunelerin en az sayõsõ 4 olmalõdõr. 6.3.3.4 Basõnç dayanõmõ deneyi için betondan numune alma, aşağõdaki şekilde yapõlmalõdõr: − − − − −
Şantiyedeki ilk üç kazõğõn her birinden bir numune, 3 Sonraki her 5 kazõktan bir numune (Tek beton hacmi 4 m veya az ise 15 kazõktan), 7 günden daha uzun ara vermelerden sonra iki ilâve numune, 3 Aynõ günde dökülen her 75 m betondan bir numune ve C35/45 ve daha yüksek dayanõmlõ betonlu her kazõk için en az bir numune.
16
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
6.3.3.5 Beton kalitesi kontrol sistemi belgelenmiş olarak ve sürekli beton üretimi yapan yerler için şantiye şartlarõndaki betondan numune alma hususunda anlaşmaya varõlabilir. 6.3.3.6 Özel durumlarda, ilâve numune alma ve deney gerekebilir. Örnekler; − Kaya üzerindeki uç kazõğõ, − Tek kazõklar vb. − Yüksek bükülme gerilmeleri. 6.3.3.7 Akõcõlõk, − −
Beton sõcaklõğõ ve İşlenebilirlik zamanõ
Çizelge 10’da verilen sõklõklara uygun yapõlmalõdõr.
6.3.3.8 Beton üzerinde yapõlan bütün deneylerin bütün kayõtlarõ muhafaza edilmelidir. Sonuçlar beton dökme kayõtlarõna not edilmelidir.
6.4 Enjeksiyon şerbeti 6.4.1 Çimento-bentonit enjeksiyon şerbetleri ve diğer şerbetler, ilgili Avrupa standardlarõ yoksa millî standardlar veya bunlarõn mümkün olmadõğõ durumda uygulanmõyorsa, üzerinde anlaşõlan işlemlere uygun olarak hazõrlanmalõ, korunmalõ ve kontrol edilmelidir. 6.4.2 Enjeksiyon şerbetinin bileşimi,enjeksiyon teknik ve işlemi, zemin şartlarõ ve uygulama tarzõna (Prefabrik elemanlar etrafõndaki dõş enjeksiyon, pabuç veya kuyu enjeksiyonu) uygun şekilde plânlanmalõ ve yapõlmalõdõr. 6.4.3
Zeminle temastaki enjeksiyon şerbeti için çimento tipinin seçiminde, bilinen veya muhtemelen olabilecek zararlõ maddeler hesaba katõlmalõdõr.
6.4.4
Su/çimento oranlarõ gerçek zemin şartlarõna uygun olmalõdõr.
Not - Gerekirse su/çimento oranõ tipik olarak 0,40 ilâ 0,55 veya daha fazla olabilir.
6.4.5 Katkõ maddeleri, düşük terleme oranlõ pompalanabilir enjeksiyon karõşõmlarõnõn üretimi için kullanõlabilir.
6.5 Kararlõlõk (Stabilizing) sağlayõcõ akõşkanlar 6.5.1 Genel 6.5.1.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar veya sondaj çamurlarõ; − Bentonit suspansiyonlarõ, − Polimer suspansiyonlarõ veya − Diğer suspansiyonlar’dan meydana gelmelidir. 6.5.1.2 Akõşkanlar, kimyasal katkõ kullanarak veya kullanmayarak uygun tanelerin suda süspansiyonu olarak hazõrlanõr. 6.5.2 Bentonit süspansiyonlarõ
17
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
6.5.2.1 Bentonit suspansiyonlarõn hazõrlanmasõ, korunmasõ ve kontrolleri Madde 6.5.2'de aksi belirtilmedikçe EN 1538'e göre yapõlõr. 6.5.2.2 Bentonit suspansiyonlarõn özellikleri taze iken, kazõ esnasõnda ve beton dökülmeden önce Çizelge 3’teki değerlere uygun olmalõdõr.
18
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 3 - Bentonit suspansiyonlarõn özellikleri Birim Yoğunluk Marsh değeri Akõşkan kaybõ pH Kum muhtevasõ - :Uygulanamaz
3
g/cm sanîye 3 cm %(Kütlece)
Taze < 1,10 32-50 < 30 7- 11 -
Suspansiyon Yeniden kullanõm için hazõr 32-60 < 50 7-12 -
Betonlamadan önce < 1,15 32-50 <4
6.5.2.3 Bentonit suspansiyonu için deneyler, EN 1538'e uygun olarak yapõlõr. 6.5.2.4 Betonlamadan önceki safhada yoğun çamur veya tuzlu su gibi özel durumlar için 1,20 gr/cm3’e kadar olan yoğunluk değerine müsaade edilebilir.
6.5.2.5 Betonlamadan önceki safhada, donatõsõz ve sürtünme kazõklarõ gibi özel durumlar için kütlece %6 'ya kadar kum muhtevasõna müsaade edilir. 6.5.2.6 Bentonit suspansiyonu kazõlan malzemenin taşõnmasõnda da kullanõlõyorsa, kazõ işlemleri esnasõnda daha yüksek yoğunluklu tekrar kullanõlabilen suspansiyona da müsaade edilir. 6.5.3 Polimerler ve diğer suspansiyonlar 6.5.3.1 − Polimerler, − Bentonit katkõlõ polimerler veya − Diğer killer − ihtiva eden diğer tecrübeye bağlõ olarak kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar, − Önce karşõlaşmõş benzer veya daha kötü jeoteknik şartlarda veya − Şantiyedeki tam ölçekli deneme kazõlarõna deney dayanõlarak kullanõlabilir.
6.5.3.2 Suspansiyonlar, ilgili standardlara veya bunlar uygulanamõyorsa imalâtçõ talimatlarõna uygun olarak hazõrlanmalõ, muhafaza edilmeli ve kontrol edilmelidir.
6.6 Çelik 6.6.1 Delme kazõklarõn donatõsõ için kullanõlan çelik çubuk, hasõr çelik, çelik boru veya profil sõrasõ ile EN 10080, EN 10210-1 ve EN 10025'e uygun olmalõdõr. 6.6.2 Çeliğin tip seçiminde donatõ kafesinin montajõ ve çeliğin kaynaklanabilme özellikleri dikkate alõnmalõdõr. 6.6.3 Donatõlõ kazõklarda çelik boru veya çelik profiller kullanõldõğõnda tasarõm ENV 1994-1-1’e uygun olmalõdõr. 6.6.4
Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla veya deney amaçlõ giriş borularõnda olduğu gibi diğer metal elemanlarla inşa edilecek delme kazõklar için galvanizlenmiş çelik veya benzer malzemelerin kullanõlmadõğõ durumlarda özel önlem alõnmassa; − Elektrostatik etki ile filtre keki oluşumu veya, − Donatõlarõn elektrokimyasal korozyon problemleri için risk vardõr.
19
ICS 93.020
7
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Tasarõm
7.1 Genel 7.1.1 − − − −
Delme kazõklarõn tasarõmõ için esas olan standardlar. ENV 1991-1 1993 Eurocode 1: Basis of design and actions on structures Part1: Basis of design ENV 1992-1-1 1991 Eurocode 2: Design of concrete structures Part 1.1:General rules and rules for buidings ENV 1994-1-1 1992 Eurocode 4: Design of composite steel and concrete structures.Part 1.1:General rules and rules for buildings. ENV 1997 -1-1 1993 Eurocode 7: Geotechnical design Part 1:General rules.
Not - Konu ile ilgili Madde 7, tasarõmõ etkileyen, delme kazõklarõn uygulamasõ ile ilgilidir.
7.1.2 Tasarõm; − Madde 4'e göre projenin özel şartlarõ, − Madde 5'e göre zeminin arazi araştõrmalarõ ve/veya, − Madde 6'ya göre malzeme özellikleri dikkate alõnarak uygulanmalõdõr. 7.1.3
Tasarõm,Madde 7.2 ve Madde 8' e göre; − Yapõ inşaasõndaki geometrik sapmalar, − Uygulama şartlarõnõ dikkate almalõdõr.
7.1.4
Delme kazõk donatõsõz beton eleman olarak tasarõmlandõğõ zaman; − Tasarõm etkileri ve/veya − İnşaatõn neden olduğu etkiler ve/veya, − Geçilen zeminden kaynaklanan etkiler kazõkta sadece basõnç gerilmesi oluşturuyorsa, − kazõk temeller deprem bölgelerinde uygulanmaz.
7.1.5
Şantiyede yapõ çalõşmalarõnõn sonucu olarak meydana gelen beklenmeyen yüklerin karşõlanmasõ için donatõsõz kazõklarõn kazõk başlarõ donatõlõ olarak önerilir.
7.1.6 Aksi belirtilmedikçe kazõklar,yumuşak ve gevşek zeminlerde, herhangi mesafe için donatõlõ yapõlmalõdõr. 7.1.7
Eğilmeye göre tasarõmlanan kazõklar, donatõlõ olmalõdõrlar.
7.1.8
Çekme kazõklar, tüm boydan boya donatõlõ olmalõdõrlar.
7.1.9 Tasarõma göre donatõ gerekmiyorsa, bağlayõcõ donatõlar üst yapõyla bağlantõyõ sağlamak için kullanõlmalõdõr. Not - Genellikle kazõk pabuçlarõnda gövde de kullanõlandan fazla ilâve donatõya gerek olmaz.
7.1.10 Beton dökümünden sonra donatõ kafesinin kurulduğu yerde, özel ve rijit tasarõm şartlarõ gerekli olabilir.
7.2 Yapõdaki geometrik sapmalar 7.2.1 Kazõklar aşağõdaki geometrik sapmalar dahilinde inşa edilmelidir. a) Düşey ve eğik kazõğõn çalõşma seviyesini referans alan yerleşme plânõ . D ≤ 1,0 m kazõklar çin e ≤ emax = 0,1 m 1,0 m ≤ D ≤ 1,5 kazõklar için e≤ emax = 0,1 D
20
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
D>1,5 m kazõklar için e≤ emax = 0,15 m b) Düşey veya n ≥15( Θ ≥86°) eğimli kazõklarõn eğimindeki sapma i ≤ imax = 0,02 x n ( = 0,02 m/m) c) 4 ≤ n ≤’15’ (76°≤ Θ≤86°e kadar eğik kazõklarõn eğiminden sapma i ≤ imax = 0,04 ( = 0,04 m/m) d) Kazõk eksenine göre pabuçlarõn merkezden sapmasõ. e≤e max =0,1 D (Şekil 8). Not - Yapõ sapmalarõnõn kaytõ, boyuna donatõnõn merkezinden veya donatõsõz kazõklardaki en büyük dairenin merkezinden kazõğõn tepesindeki kesite çizilen doğru ile sapmasõ tayin edilir.
7.2.2 − Yapõsal özellikler, − Zemin şartlarõ veya, − Mevcut kazõk ekipmanlarõ veya − Çok derin tõraşlama seviyesi dõşõndaki toleranslar karşõlõklõ anlaşma ile işe başlamadan önce belirlenir.
Dik kazõk E1 : Çalõşma seviyesi yeri E2 : Kazõk üst seviyesi X1 : Tasarõmlanmõş kazõk ekseni X2 : İnşa edilen kazõk ekseni i : Sapma açõsõnõn tanjantõ (tasarõmlanmõş ve inşa edilen kazõk eksenleri arasõndaki)
Eğik kazõk
Plandan sapma L1 : Tasarõmlanmõş kazõk L2 : İnşa edilen kazõk yeri e : Çalõşma seviyesinde ölçülen plan sapmasõ
21
ICS 93.020 n
Θ
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
: Yatayla göre tasarõmlanmõş kazõk ekseninin eğimi Yatayla göre tasarõmlanmõş : kazõk ekseninin açõsõ Şekil 8 - Yapõlarda geometrik sapma tanõmlarõ
7.3 Kazõk duvarlar 7.3.1 Kazõk duvarlar,eksenel ve/veya yatay yükler için (Örneğin; temel takviyesi, zemin veya su basõnçõ için kullanõlan istinat yapõlarõ) tasarõmlanabilir. 7.3.2 Kazõk duvarlar için geometrik toleransla, özellikle su veya zemine sõzdõrmazlõk gerekli olduğunda Madde 7.2.1'deki değerlerden daha fazla olabilir. 7.3.3 Duvarlardaki eğim, aralõk, geometrik sapmalar, birbirini kesme ve derzlerde su sõzdõrmazlõğõ için şartlar belirlenmelidir. 7.3.4
Duvarõn eğimi n ≥8( Θ ≥83°) olmalõdõr (Şekil 4).
7.4 Kazõ (hafriyat) 7.4.1 Kazõklar kayaya veya taşõyõcõ tabakaya yerleştirildiğinde tasarõmda bölgenin zemin özellikleri, en az penetrasyon derinliği ve şekli belirtilmelidir. 7.4.2 Tasarõmdaki zemin şartlarõ ile ilgili kabullerde farklõlõklar varsa tasarõmcõ haberdar edilmeli ve kazõğõn ve temelin istenen taşõma gücünü sağlamasõ için gerekli tedbirler alõnmalõdõr. 7.4.3 − − −
Basõnç kazõklarõ; Yeterli taşõma gücü ispatlanmamõş, Kazõk kalõnlõğõnca oturmamõş ve Komşu kazõklarda olduğu gibi benzer deformasyon davranõşlarõnõn bulunmamasõ gibi engeller olmasõ durumunda yerleştirilmelidir.
7.4.4 Kazõklar plânlanan zemin derinliğine erişmeden önce geçilemeyen bir engelle karşõlaşõltõğõnda , engeller hakkõnda mevcut bilgiler esas alõnarak tasarõm yeniden yapõlmalõdõr. Not - Bu durumda eşit performanslõ destekleyici veya ilâve kazõklar gerekli olabilir.
7.4.5 Taban veya gövde pabuçlarõ , sadece öngörülen geometrik şekilde kontrollu olarak inşasõnda ve uygun metodlarla kontrol edildiğinde tasarõmlanmalõdõr. 7.4.6 Taban pabuçlarõ, aşağõdaki gibi duraysõz zeminlerde; − Gevşek kumlarda, − Yeraltõ suyu altõndaki uniform kumlarda veya, − Yumuşak veya hassas killerde tasarõmlanmamalõdõr. õ, sadece duraylõ zeminlerdeki düşey kazõklarda uygulanmalõdõr.
7.5 Ön yapõmlõ beton elemanlar 7.5.1 Prefabrik beton elemanlarõn kontrolu, uygulamasõ ve tasarõmõ ENV 1992 -1 ve ENV 1994 -1’e uygun olmalõdõr. 7.5.2 Tasarõm, taşõma, nakliye ve montaj durumlarõnõ dikkate almalõdõr. Herhangi sõnõrlama beton elemanlar üzerine işaretlenmelidir. Beton örtü kalõnlõğõ (pas payõ), ilgili çevre şartlarõ için ihtiyaçlara uyumlu olmalõdõr.
22
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
7.6 Donatõ 7.6.1 Genel 7.6.1.1 Üst yapõ bağlama donatõlarõ veya saplama çubuklarõ ENV 1992 -1’e uygun olmalõdõr. 7.6.1.2 Kazõklarõn donatõsõnda çelik boru veya profil çeliklerin kullanõldõğõ durumlarda tasarõm ENV 1994-1’e uygun olmalõdõr. 7.6.1.3 Çelik donatõ veya kalõcõ muhafaza borusu bir yapõ elemanõ olarak kullanõldõğõnda yeterli koruma yoksa veya yüzeyin tamamõ yeterli beton ve/veya çimento enjeksiyonu kaplama veya diğer koruyucu tedbirlerle korunmamõşsa, tasarõmda korozyon için tolerans öngörülmelidir. Bütün gerekli ölçüler çalõşma programõnda gösterilmelidir.
7.6.2 Boyuna Donatõ 7.6.2.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan olarak ; − Bentonit, − Kil veya, − Polimer suspansiyon kullanõldõğõnda donatõ için sadece nervürlü donatõ kullanõlõr. 7.6.2.2 Donatõ gerekli ise ve tasarõmcõ aksi belirtilmedikce, en az donatõ olarak Çizelge 4’te verilen değerler kullanõlmalõdõr. Çizelge 4 - En az boyuna donatõ Kazõk anma kesit alanõ: Ac 2 Ac≤0,5 m 2 2 0,5 m
1,0 m
Boyuna donatõnõn kesit alanõ:As As≥%0,5Ac 2 As≥0,0025 m As≥% 0,25 Ac
7.6.2.3 En az boyuna donatõ, 12 mm çaplõ 4 çubuktan meydana gelmelidir. 7.6.2.4 Boyuna demir çubuklarõn aralõğõ uygun beton akõmõna izin vermek için mümkün olduğunca büyük seçilmeli ancak 400 mm’ den büyük olmamalõdõr. 7.6.2.5 Boyuna donatõ veya çubuk demetleri arasõndaki en az aralõk 100’ mm den küçük olmamalõdõr. 7.6.2.6 Boyuna çubuklar veya bir tabakadaki çubuk demetleri arasõ en az açõklõk d ≤ 20 mm agrega kullanõldõğõnda 80 mm’ye azaltõlabilir. 7.6.2.7 Boyuna donatõ çubuklarõn oluşturduğu aynõ merkezli tabakalar mümkün olduğu kadar birbirine değmemelidir. 7.6.2.8 Boyuna donatõ çubuklarda aynõ merkezli tabakalar kullanõldõğõnda ; − − −
Silindirik delme kazõklar için en büyük tabaka sayõsõ 2 olmalõ, Tabakalarõn çubuklarõ her biri arka arkaya gelecek şekilde yerleştirilmeli ve Donatõ çapõnõn iki katõ veya iri agreganõn 1,5 katõndan hangisi büyükse büyük olan seçilerek çubuklar arasõndaki en az net mesafe bulunur.
7.6.2.9 Donatõ aralõklarõ, çubuklarõn bindirme boylarõnda azaltõlabilir.
23
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Boyuna donatõlarõn eşit aralõklõ yerleştirilmediği yerlerde donatõ kafesini yerleştirme 7.6.2.10 veya beton dökümü esnasõnda doğru pozisyonda tutmak için özel metotlar gerekebilir.
7.6.3 Enine donatõ 7.6.3.1 Enine donatõ, ENV 1992-1-1'e uygun olarak tasarõmlanmalõdõr. 7.6.3.2 Enine donatõnõn çapõ , Çizelge 5’e uygun olmalõdõr. Çizelge 5 - Enine donatõnõn tavsiye edilen çaplarõ Bağlantõ, halka veya helezonik donatõ Kaynaklõ hasõr çelikten enine donatõ
≥ 6 mm ve ≥ boyuna donatõnõn en büyük çapõnõn 4’de biri. ≥ 5 mm
7.6.3.3 Enine donatõlarõn arasõndaki en küçük net açõklõk, Madde 7.6.2'de belirtilen ana donatõlarda belirtilen mesafelerden az olmamalõdõr. 7.6.3.4 Kazõkta kayma gerilmeleri betonun kayma dayanõmõnõn 0,5 katõnõ geçtiğinde, enine donatõlar standard hükümlerin göre tasarõmlanmalõdõr. 7.6.3.5 Donatõ kafesinin köşelerine yerleştirilmiş boyuna çubuklar veya boyuna çubuk demetleri , enine donatõlarla güçlendirilmelidir. 7.6.3.6 Rijitlik halkalarõ ve donatõ kafesi montajõndaki diğer destek vasõtalarõ enine donatõlarõn boyuna donatõlarla sadece uygun olarak montajõ yapõldõğõ yerlerde enine donatõnõn bir bölümü olarak kabul edilirler. 7.6.4 Beton örtü (paspayõ) 7.6.4.1 Yerinde dökme kazõklarda bütün donatõ üzerindeki beton örtü ENV 1992-1-1’e uygun olmalõ ve başka bir anlaşma mevcut değilse; − D> 0,6 metrelik kazõklar için 60 mm, − D≤ 0,6 metrelik kazõklar için 50 mm den daha küçük olmamalõdõr.
7.6.4.2 Aşağõda belirtilen durumlarda en az beton örtü kalõnlõğõ 75 mm’ye çõkartõlmalõdõr. − − − − −
Muhafaza borusuz yumuşak zemine giren kazõklarda; ENV 206’ da belirtilen sõnõf 5’teki çevre şartlarõnda, En büyük tane büyüklüğü 32 mm’lik agrega kullanõlarak su altõnda yapõlan beton dökümünde, Beton dökümünden sonra donatõnõn yerleştirilmesinde veya Sondaj duvarõnõn düzgün olmadõğõ durumlarda.
7.6.4.3 Beton örtü, kaplama veya kalõcõ muhafaza borusu kullanõldõğõnda dõş yüzeylerde 40 mm’ye indirilebilir. 7.6.5 Donatõ borularõ ve profilleri 7.6.5.1 Özel donatõ olarak boru veya profillerin tasarõmõ, ENV 1994 -1-1’e uygun olmalõdõr. 7.6.5.2 Beton ve gömülü profil arasõndaki bağ (aderans) gerilmesinin tasarõm değeri üzerinde, çalõşmalar başlamadan önce anlaşma sağlanmalõ ve beton örtü veya beton kalõnlõğõ tasarõm dökümanlarõnda belirtilmelidir. 7.6.5.3 Bu amaç için lâboratuar veya arazi deneyleri gerekli olabilir.
24
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
7.6.5.4 Yerleştirme işlemi esnasõnda kazõk ekseni boyunca özel donatõnõn uygun konumda olmasõ sağlanmalõ ve beton örtü kalõnlõğõ uzunluk boyunca istenen şekilde olmalõdõr.
8
Uygulama
8.1 Kazõ (hafriyat) 8.1.1 Genel 8.1.1.1 Delme kazõklarõn inşaasõnda zemin ve /veya suyun kontrolsüz sondaj kuyusuna akõmõnõ önlemek için tedbir alõnmalõdõr. Not 1 - Aşağõdaki nedenlerden dolayõ su ve /veya zeminin akõşõ olabilir. − Komşu zeminler veya taşõyõcõ tabakanõn duraysõzlõğõ veya örselenmesi, − Komşu temel altõndan zeminin kaldõrõlmasõyla destek kaybõ, − Kazõğõn dõşõndaki duraysõz boşluklar, − Kazõk veya kazõklardaki sertleşmemiş betona yeni inşa edilmiş komşu kazõklarõn verdiği hasarlar, − Betonlama esnasõndaki gövdedeki boşluklar, − Çimentonun yõkanmasõ. Not 2 - Aşağõdaki durumlarda risk artõşõ olur. − Gevşek taneli zemin, − Yumuşak kohezyonlu zemin veya − Değişken özellikli zeminlerde.
8.1.1.2 Sondaj deliğine akmaya eğilimli zeminlerde veya çökme riski olan yerlerde duraylõlõğõ sağlamak, su ve zeminin kazõk sondaj deliğine kontrolsüz girişini önlenmesi için destekler önerilir. Örnek olarak; − Muhafaza borularõ, − Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar, − Toprakla doldurulmuş sürekli burgular.
8.1.1.3 Kazõklar; − Belirlenmiş taşõyõcõ tabakaya veya, − Öngörülen temel derinliğine erişinceye kadar kazõlõr ve tasarõma uygun olarak yerleştirilir. 8.1.1.4 Aşağõdaki durumlarda tam temas sağlanõncaya kadar kazõ devam ettirilir. − − −
Taşõyõcõ tabakada uygun olmayan tabakalaşmanõn olmasõ, Ana kayaç üzerine temellerin oturtulmasõ veya Taşõyõcõ tabakanõn yüzeyinin eğimli olmasõ.
8.1.1.5 Eğimli kayaç yüzeylerinde, kazõ tabanõnõn kazõk pabuçuna sabitlenmesi ve kaymayõ önlemek için yatay olmalõdõr. Not 1 - Dik veya uygun olmayan tabakalaşma durumunda, ankastre saplamalõ kazõk pabucu inşa etmek veya uygun derinliğe kadar kazõ yapmak gerekli olabilir. Not 2 - Tam temas sağlamak ve kayaya sabitlemek için muhafaza borusunu yerleştirmek gerekli olabilir.
8.1.1.6 Zemin şartlarõ, tasarõmdaki şartlardan farklõ olduğunda tasarõmcõ ile anlaşarak uygun tedbirler alõnmalõdõr. 8.1.1.7 Bitirilmiş kazõlar, aşağõdaki durumlarda gerekli olduğu zaman açõlabilir. 25
ICS 93.020 − − −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Temizleme ve/veya kumsuzlaştõrma, Çeşitli kontrollerde ve Gerekliyse donatõnõn montajõnda.
8.1.1.8 Zamanla bozulmasõ muhtemel zeminlerde inşa edilmesi ve çalõşma gününün sonuna kadar kazõk işleminin tamamlanmamasõ ihtimali durumunda kazõklar; − En az gövde çapõnõn 2 katõ, − En az 1,5 metreden az olmamak üzere, takip eden işgünü beton dökümünden hemen önce kazõlmalõdõr.
8.1.1.9 Kazõk deliği tasarõmlanmõş temel derinliğine ulaşmadan önce geçilemeyen bir engelle karşõlaşõldõğõnda, çalõşmaya devam etmek üzere gerekli tedbirlerin alõnmasõ için tasarõmcõ bilgilendirilmelidir.
26
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.1.1.10 Komşu kazõk veya yapõlara zarar vermiyorsa, − Engelleri kaldõrmak veya − Ana kayaya kazõklarõ yerleştirmek için patlayõcõ kullanõlmasõna izin verilir. 8.1.1.11 Kazõk yapõ serisi, komşu kazõklardaki hasar olmamasõnõ sağlayacak şekilde seçilmelidir. 8.1.1.12 Kazõk performansõnõ etkileyebilecek bozulmuş zemin, herhangi diğer malzeme veya yamaç molozu, beton dökümünden önce (tabanõn temizlenmesi) uzaklaştõrõlmalõdõr. 8.1.2 Metotlar ve aletler Not - Kazõklar kesikli veya sürekli işlemle kazõlabilir, a) Kesikli kazõlar için cihazlar örneğin vinç, muhafaza borusu, burgu, sondaj kepçesi ve kesiciler (Şekil A.3’ten ve Şekil A.6’ ya kadar) b) Sürekli kazõlar için aletler örneğin burgular, sondaj veya burgu ile birlikte kullanõlan darbeli sondaj aletleri veya yõkama metodu ile zeminin atõlmasõdõr (Şekil A.7'den Şekil A.9'a kadar)
8.1.2.1 Sondaj deliği çeperinin ; − Geçici veya kalõcõ muhafaza borusuyla , − Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla veya, − Toprakla doldurulmuş sürekli helisel helezon vasõtasõyla korunmasõ gerekir. 8.1.2.2 Sondaj aletlerinin tipi; − − −
Zemin veya kayacõn tipi, yer altõ suyu ve diğer çevre şartlarõna uygun olmalõ, Temelin altõnda ve kazõk deliğinin etrafõnda gevşek malzeme akõşõnõ önleyecek şekilde şeçilmeli ve Hõzlõ bir kazõ işlemine imkân vermelidir.
8.1.2.3 Şartlarõ sağlamak için, kazõ metodunu veya kullanõlan sondaj aletlerini değiştirmek gerekebilir. 8.1.2.4 Kuyu tabanõnõn temizlenmesi için, kazõ için kullanõlandan farklõ olarak özel alet teknikler kullanõlabilir.
ve/veya
8.1.2.5 Su veya kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan olduğu durumlarda, sondaj aletleri kuyu duraylõlõğõnõ bozmayacak şekilde seçilmelidir. Not - Kazõk sondajõnõn duraylõlõğõna olumsuz piston etkisi meydana geldiğinde, sondaj aletinin işlem hõzõ buna uygun olarak düzenlenmelidir.
8.1.3 Muhafaza borulu kazõlar 8.1.3.1 Sondaj deliklerinin duraylõ olmadõğõ durumlarda, aksi belirtilmedikçe, n≤15( Θ ≤86) eğimli eğik kazõklar boydan boya muhafaza borulu olmalõdõr(Şekil 4). 8.1.3.2 Kazõ esnasõnda muhafaza borularõ; − Salõnõmla veya, − Döner çalõşan cihazlarla, veya kazõdan önce ise ; − Şahmerdan veya, − Vibratörler veya diğerleri. kullanõlarak yerleştirilmelidir. 8.1.3.3 Muhafaza borusunun kalõcõ olmasõ gerekmezse , muhafaza borusunun yerleştirilmesi,emniyetli tesisi ve betonlama işlemi sõrasõnda geri alõnmasõna müsaade edilmelidir. 8.1.3.4 Bu amaç için; −
Muhafaza borularõ, boyda veya çapda önemli burkulma göstermemeli ve silindirik olmalõ,
27
ICS 93.020 − − −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Muhafaza borularõ, dõşbasõnç, yerleştirme ve çõkarma kuvvetlerine dayanacak şekilde tasarõmlanmalõ, Geçici muhafaza borularõ, önemli iç çõkõntõ veya beton kabuklaşmasõ olmamalõ, Muhafaza borusu ek yerlerinde, önemli derecede oynama olmaksõzõn boyuna kuvvetlerin ve burulma momentlerin aktarõlmasõna izin vermelidir.
8.1.3.5 Muhafaza borusunun en altõndaki kesici dairesel çõkõntõlar mümkün olduğunca küçük fakat muhafazanõn emniyetli tesis ve geri çõkarõlmasõ için yeterli olmalõdõr (Şekil A.2 ). 8.1.3.6 Kazõk kazõsõnda; − Geçirimli zeminde yeraltõsu seviyesi altõnda veya, − Artezyen şartlarõnda muhafaza borusu içerisinde su veya başka uygun akõşkan vasõtasõyla fazla bir iç basõnç 1’m den az olmamak üzere sağlanmalõ ve betonlama boyunca bu basõnç devam ettirilmelidir.
8.1.3.7 Fazla basõnç; − Yeterli muhafaza borusu ilerlemesi sağlanmõssa, − Dökme sõrasõnda yeterli beton basõncõ varsa azaltõlabilir. 8.1.3.8 Duraysõz kazõk deliklerinde, kazõk deliğinin ilerletilmesiyle birlikte muhafaza borularõda ilerletilmelidir. 8.1.3.9 Kazõya bağlõ ilerleme, zemin ve yer altõ suyu şartlarõna uygun olarak düzenlenmelidir. Not - Delme işleminden önce muhafaza borusunun yerleştirilmesi, zeminin içe akõşõnõ ve/veya kazõk tabanõ altõndaki kazõk performansõnõ etkileyebilecek bozulmalarõ önlemek için gereklidir (Göçme, taban kabarmasõ). Muhafaza borusunun dõşõnda oluşan boşluk, muhafaza borusu çekilirken beton kazõğõnõn bütünlüğünü tehlikeye sokabilir. Gevşek zonlar yüzeye doğru hareket edebilir ve çökmeye sebep olabilir.
8.1.3.10 Kazõnõn tabanõnda duraysõzlõk varsa, muhafaza borusunun ilerleme miktarõ veya fazla iç basõnç arttõrõlmalõdõr. 8.1.3.11 Kazõ öncesi geçici muhafaza borularõ, kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla betonun akõşkan tarafõndan kirletilmesini önlemek için özel tedbirler alõnmadan yerleştirilmemelidir. Not - Aksi durumda,sõvõ kapalõ cepler muhafaza borusunun dõşõnda oluşabilir ve beton dökümünde esnasõnda betonu kirletebilir.
8.1.4 Akõşkanlarla kazõnõn desteklenmesi 8.1.4.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn özellikleri Madde 6.5’e uygun olmalõdõr. 8.1.4.2 Akõşkanõn özelliklerinden biri, Çizelge 3'te belirlenmiş sõnõrlar dõşõna çõkarsa, akõşkanõn tamamõ veya bir kõsmõ değiştirilmelidir. 8.1.4.3 Kazõ çalõşmalarõ veya betonlama esnasõnda geri kazanõlan akõşkan, uygun işlemlerden sonra yeniden kullanõlabilir. 8.1.4.4 Kazõnõn üst kõsmõ; − -Sondaj aletlerine kõlavuz olmak için, − -Üst gevşek zeminlerin çökmelerine karşõ kazõk deliğini korumak için, − -Çalõşan personelin emniyeti için kõlavuz tüp veya kõlavuz duvarla korunmalõdõr. 8.1.4.5 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn seviyesi, işlem süresince sondaj deliğinin derinliği boyunca duvarlarõn duraylõlõğõnõ sağlayõp devam ettirecek şekilde ve sondaj deliğine zemin tanelerinin akõşõnõ önleyecek yeterli iç basõnç sağlanmalõdõr.
28
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.1.4.6 Sondaj ve betonlama süresince kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn seviyesi; − Kõlavuz tüp veya kõlavuz duvarda ve − Serbest yer altõ su seviyesinin en az 1,5 m üzerinde olmalõdõr. 8.1.4.7 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn üst seviyesi, tecrübe veya hesaplamalara göre azaltõlmalõdõr. 8.1.4.8 Yeterli miktarda kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan, düzenli tüketim ve zemine olabilecek muhtemel süspansiyon kaybõnõ karşõlayacak miktarda daima hazõr olmalõdõr. Not - Kazõdan akõşkanõn anî dõşa akõşõ durumunda, deliğe geri dolgu yapõlmasõ gerekebilir.
8.1.4.9 Cihazõn çalõşma hõzõ, kazõk deliğinin duraylõlõğõnõ etkiliyebileceğinden, piston etkisini önleyecek şekilde ayarlanmalõ ve kontrol edilmelidir. Donatõ ve betonun yerleştirilmesinde, özel ön tedbirler olmaksõzõn, n≤15( Θ ≤86°)eğimli kazõklarda kazõlarõn desteklenmesi için kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan kullanõlmamalõdõr.
8.1.4.10
8.1.5 Sürekli helisel burgularla delme 8.1.5.1 Sürekli helisel burgu kullanarak sondaj deliğinin duvarlarõnõn duraylõlõğõ, burgu üzerindeki malzemelerle deliği destekleyici başka yardõmcõ vasõtalara ihtiyaç duyulmadan sağlanabilir. 8.1.5.2 Sürekli helisel burgu kazõklar, kazõnõn yönü ve donatõnõn tesisini kontrol edecek tedbirler almaksõzõn n< 10 ( Θ ≤86°) den daha eğimli inşa edilmemelidir 8.1.5.3 Sürekli helisel burgu ile kazõ, mümkün olduğunca hõzlõ ve çevreleyen zeminin etkisini en aza indirmek için en az sayõda burgu dönmesi ile yapõlmalõdõr. 8.1.5.4 Kazõk çapõndan daha kalõn duraysõz zeminler olduğunda, yapõnõn fizibilitesi, çalõşma başlamadan önce deneme kazõklarõ veya yerel tecrübelerle ispatlanmalõdõr. 8.1.5.5 Aşağõdaki zeminler duraysõz zemin olarak kabul edilirler. − − − −
Yeraltõ su tablasõ altõnda uniform kohezyonsuz zeminler (d60/d10 < 2), Dr < 0,3 relatif yoğunluklu veya buna takabül eden pressiometre basõnçlõ gevşek kohozyonsuz zeminler, Yüksek duyarlõ killer, Drenajsõz kayma mukavemeti Cu < 15 kPa olan yumuşak zeminler.
8.1.5.6 Kazõ esnasõnda burgunun dönme ve ilerleme hõzõ; − Aşõrõ kazõyõ azaltmak, − Sondaj deliğinin duvarlarõnõn yanal duraylõlõğõnõ sağlayacak sõnõrlõ toprak çõkarõlacak şekilde zemin şartlarõna uygun olarak ayarlanmalõdõr. 8.1.5.7 Delme cihazõ, yeterli burulma ve çekme kuvvetini sağlamalõdõr. 8.1.5.8 Burgunun boydan boya helisler arasõndaki mesafe (adõm) sabit olmalõdõr. 8.1.5.9 Delme esnasõnda zemin ve su girişini önlemek için, delikli burgu gövdesinde kapanma sistemi olmalõdõr.
8.1.5.10 Burgu aşağõdaki durumlarda kazõk deliğinden çõkarõlõr: − −
Çevreleyen zemin duraylõ kalõrsa veya İstenilen gerekli derinliğe ulaşõlmõş ve çevreleyen zemin yükselen betonla duraylõ hale getirilmişse.
29
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.1.5.11 Kazõk bitirilemiyorsa ve burgunun çõkarõlmasõ mecburiyeti varsa, burgu geriye döndürülerek ve delik kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan veya zemin ile doldurularak çekilmelidir. 8.1.6 Desteklenmemiş Kazõ 8.1.6.1 Duraylõ ve çökmeye uygun olmayan zeminlerde, sondaj delik duvarlarõ için destek şartõ aranmadan kazõ yapõlabilir. 8.1.6.2 Kazõ sõkõ zeminde yapõlmõyorsa ve − Çap D, 0,6 metreden daha küçükse kazõnõn üst kõsmõ kõlavuz tüp vasõtasõyla korunmalõdõr. 8.1.6.3 Eğim n< 15 ( Θ ≤86°) veya daha az olan kazõklar, kazõk delikleri sõkõ veya sert kohezyonlu zeminlerde veya kayadaki gibi duraylõ kalabileceği gösterilemiyorsa desteksiz yapõlmamalõ ve bütün uzunluk boyunca muhafaza borusu konmalõdõr. 8.1.6.4 Desteksiz kazõlar duraysõz zemin tabakalarõndan geçerse, sondaj deliğinin bu kõsmõ duraylõ hale getirilmelidir. 8.1.7 Pabuçlar 8.1.7.1 Uygun bir pabuçun yapõlmasõ aşağõdaki hususlarõ gerektirir. − −
Duraylõ kazõ ve Sağlam beton ile tam dolgu.
8.1.7.2 Yüzeyden çalõşmasõ kontrol edilebilen mekanik aletlerle pabuçlar yapõlmalõdõr.
8.2 Donatõ 8.2.1 Genel 8.2.1.1 Çelik donatõ kirlenmeden korunacak şekilde temiz şartlarda depolanmalõ, montaj ve betonlama esnasõnda − Temiz, − Passõz olmalõ ve, − Pullanma şeklinde pas tabakasõ olmamalõdõr. 8.2.1.2 Donatõ kafesi betonlama esnasõnda doğru durumda kalacak şekilde veya askõda tutulmalõdõr. 8.2.1.3 Muhafaza borusuz eğik kazõklar inşa edildiğinde, donatõnõn durumu montaj için uygun destekleme vasõtalarõ kullanõlmalõdõr.
kontrol edilmelidir ve
8.2.2 Donatõ ek yerleri 8.2.2.1 Donatõ çubuklarõndaki ek yerleri; − −
Her çubuğun tam mukavemeti ek yerleri boyunca etkili olarak sağlanmalõ ve Kazõğõn inşaasõ esnasõnda, donatõnõn istenmeyen yer değiştirmesi olmayacak şekilde yapõlmalõdõr.
8.2.2.2 Donatõ kafesinin bölümleri arasõndaki ek yerleri ilâve bağlantõ malzemeleri gerektirebilir (Örneğin kelepçe veya nokta kaynağõ). 8.2.2.3 Donatõ çubuklarõnõn bükülme noktalarõnda veya yakõnõnda kaynak yapõlmamalõdõr. 8.2.2.4 Kullanõlan çeliğin özelliğine göre, belirli şartlar içerisinde, nokta kaynağõna izin verilebilir. 8.2.3 Donatõnõn bükülmesi
30
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.2.3.1 Kazõk başõnda betondan çõkan donatõ bükülecekse, büküm iç çapõ ENV 1992-1’de belirtilenlerden daha az olamaz. 8.2.3.2 Hiç bir donatõ önceden onaylanmaksõzõn, 5°C dan daha aşağõ sõcaklõkta bükülmemelidir. 8.2.3.3 Bükmeden önce donatõ 100°C’yu geçmeyen sõcaklõğa kadar õsõtõlabilir. 8.2.4 Donatõ kafeslerinin montajõ
31
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.2.4.1 Kafeslerin montajõ ve demir çubuklarõnõn bağlanmasõ aşağõdaki şekilde yapõlmalõdõr: − Kafesler, kalõcõ burulma olmaksõzõn kaldõrõlõp yerleştirilebilir, − -Bütün donatõ çubuklarõ doğru pozisyonda olmalõdõr. 8.2.4.2 Enine donatõ aşağõdaki şekilde olmalõdõr. − − −
Ana boyuna donatõya bitişik şekilde sarmalõ ve, Etrafõnõ kuşatmalõ veya, Başka bir şekilde sabitlenmelidir.
8.2.4.3 Bağlar veya tespitler gerektiği zaman kullanõlmalõdõr: − − −
Tel, Kelepçe veya, Kaynakla
8.2.4.4 İlâve destekler aşağõdaki şekilde olmalõdõr. − − −
Güçlendirici halkalar ve /veya, Enine destekler ve/veya, Meyilli destek çubuklar.
8.2.5 Aralõk verme takozu (Spacers) 8.2.5.1 Aşağõdaki uygun konumlar başka şekilde sağlanamadõ durumda, aralõk verme takozu kullanõlmalõdõr: − Sondaj deliğinde donatõ kafesinin merkezi yerleştirilmesi ve − Gerekli beton örtü kalõnlõğõ için. 8.2.5.2 Aralõk verme takozlarõ; − Hem donatõnõn korozyona uğramasõnõ, − Hem de beton örtünün kabarõp dökülmesini engelleyecek dayanõklõ malzemeler kullanõlarak tasarõmlanmalõ ve imal edilmelidir. 8.2.5.3 Metal aralõk verme takozuna da müsaade edilir. 8.2.5.4 Desteksiz kazõk deliklerinde, donatõnõn montajõ esnasõnda kuyuya kuyu çeperinden herhangi bir malzemenin dökülmesine neden olmayacak, uygun şekilde geniş boyutlu aralõk verme takozu kullanõlabilir. 8.2.5.5 Aralõk verme takozlarõ aşağõdaki şekilde simetrik olarak donatõ kafesi etrafõnda düzenlenmelidir: − Her seviyede en az 3 adet, − Her seviye için 3 metre’den fazla olmõyacak aralõklarla ve, − Güvenli yerleştirmeyi ve delik duvarlarõndaki zararõ önleyecek şekilde, muhafaza borusunun iç duvarõna veya kazõk deliğinin duvarõna yeterli tolerans verilecek şekilde yerleştirilmelidir. 8.2.5.6 Aralõk verme takozlarõnõn sayõsõ aşağõdaki durumlarda arttõrõlmalõdõr. − −
Çapõ D > 1,2 metre olan kazõklarda, Eğik kazõklarda.
8.2.6 Montaj 8.2.6.1 Donatõ kafesi, sondaj kuyusu temizlendikten hemen sonra yerleştirilmelidir. 8.2.6.2 Donatõnõn yerleştirilmesi işlemi esnasõnda, kazõk ekseninin doğru konumda ve donatõ kazõğõn tüm uzunluğu boyunca uygun beton örtüsü sağlanacak şekilde olmalõdõr.
32
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.2.6.3 Beton dökümü esnasõnda, donatõlarõn belirlenen konumda olmasõ betonlama işlemi bitinceye kadar sağlanmalõdõr. 8.2.6.4 Betonlamadan sonra, donatõ kafesinin üst seviyesi anma değerinden en fazla ± 0,15 metre sapma gösterebilir.
8.2.6.5 Sürekli helisel burgu ile inşa edilen kazõklarda, betonlamayõ takiben donatõnõn montajõna, aynõ zemin şartlarõnda kantlanmõş bir metot olmasõ durumunda izin verilmelidir. 8.2.6.6 Betonlama işleminin tamamlanmasõndan hemen sonra yerleştirme işlemi yapõlmalõdõr. 8.2.6.7 Betonlamadan sonra donatõ kafeslerinin montajõ yapõlacaksa, donatõ pozisyonunun uygunluğunun sağlayacak destekler gerekebilir. Hafif titreşim ile veya donatõ içine itilerek yapõlabilir.
8.3 Betonlama 8.3.1 Genel 8.3.1.1 Kazõnõn tamamlanmasõ ve betonlamanõn başlamasõ arasõndaki zaman mümkün olduğu kadar kõsa tutulmalõdõr. 8.3.1.2 Betonlamadan önce sondaj deliğinin temizliği kontrol edilmelidir. 8.3.1.3 Sondaj deliği kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan ile desteklenirse betonlamadan önce akõşkanõn özellikleri kontrol edilmelidir (Madde 6.5). Not 1 - Sondaj kuyusu deliğindeki suda, betonlamadan önce sondaj deliği tabanõna çöken önemli miktarda süspansiyon halinde silt veya ince kum bulunabilir. Suyun değiştirilmesi veya temizlenmesi gerekli olabilir. Not 2 - Kazõk pabuçu inşa edilirken betonda ayrõşma veya akõşkanõn hapsedilmesi ihtimali artar.
8.3.1.4 Pabuçlarõn temizlenmesinde özel önlemler alõnmalõdõr. 8.3.1.5 Pabuçlar, kesintisiz olarak betonlanmalõdõr. 8.3.1.6 Sondaj deliği, boydan boya istenen keside sahip, sürekli monolitik bir beton kuyu oluşturacak şekilde kõsmen veya tamamen beton ile doldurulmalõdõr. 8.3.1.7 Betonun performasõnõ olumsuz etkileyebilecek hiçbir toprak, sõvõ veya diğer yabancõ malzemenin betonu kirletmesine izin verilmemelidir. 8.3.1.8 Bütün betonlama işlemlerinin uygun şekilde yapõlmasõnõ sağlamak için betonun işlenebilirliği yeterli olmalõdõr. 8.3.1.9 Kesintisiz betonlamayõ sağlayabilmek için, betonlamayõ bitirecek şekilde yeterli beton hazõr bulundurulmalõdõr. 8.3.1.10 Taze beton, işlenebilirliğini tamamen koruyan betona ilâve edilebilir. 8.3.1.11 Betonun işlenebilirlik süresinin tespitinde, beton temin edilirken muhtemel kesintiler ve betonlama işlemi esnasõnda zaman için gerekli toleranslar sağlanmalõdõr. 8.3.1.12 Betonu sõkõştõrmak için, dahili vibrasyona müsaade edilmez. 8.3.1.13 Betonun ince taneli kõsõmlarõnõn akan yeraltõ suyu tarafõndan kazõk gövdesi yüzeyinden yõkanmasõnõ önleyici uygun tedbirler alõnmalõdõr.
33
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.3.1.14 Yumuşak zeminlerde betonlama yapõlõrken (Cu ≤ 15 kN/m2) kazõğõn bir kõsmõnda veya
tamamõnda kalõcõ muhafaza borularõ veya kalõcõ kaplamalarõn tesisi gerekli olabilir.
8.3.1.15 Betonlama esnasõnda sondaj deliğinde beton seviyesinin yüksekliği ve yerleştirilen hacim kontrol ve kayõt edilmelidir.
8.3.1.16 Kazõğõn uygun boyutlarda ve tipte olduğu, kontrol ve kayõt etme sõklõğõ ve metotlarõ konusunda inşaata başlamadan önce anlaşma sağlanmalõdõr. 8.3.1.17 Betonlama seviyeleri; − Her dökümden sonra veya − Geçici muhafaza borusu yerleştirmeden önce veya sonra en azõndan bir kere kontrol edilmelidir.
8.3.1.18 0,6 metreden daha küçük çaplõ kazõklar için bir şantiyede ilk 10 kazõğõn betonlanma kaydõ ve daha sonra kalan kazõklarõn belli bir yüzdesinin kayõt edilmesi yeterli olabilir. 8.3.1.19 Beton dökümü esnasõnda, kirlenmiş beton kazõğõn üst kõsmõna yükselene kadar beton döküm işlemine devam edilmelidir 8.3.1.20 Kazõk üst seviyesi üzerindeki dökülen betonun arttõrõlmalõdõr. − Kazõk üst seviyesi, çalõşma platformunun altõnda kaldõğõnda, − Su altõnda yapõlan betonlamada, − Geçici muhafaza borusu kaldõrõldõğõnda.
yüksekliği aşağõdaki durumlarda
8.3.1.21 Çevre hava sõcaklõğõnõn 3°C’dan daha az olduğu soğuk havalarda ve havalarõn soğumasõ esnasõnda yeni dökülen kazõğõn başlõğõ dona karşõ korunmalõdõr. 8.3.1.22 En son döküm seviyesi çalõşma platformunun altõnda olduğunda taze beton, kirlenmelere karşõ aşağõdaki şekilde korunmalõdõr. − Kazõk üst seviyesi üzerine kadar betonlama ile, − Boş sondaj deliğinin uygun malzeme ile doldurulmasõ veya − Beton prizlenene kadar sondaj deliği içinde kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan bulundurularak. 8.3.1.23 Betonlama seviyesi yeraltõ suyu seviyesi altõnda olduğunda prizlenmemiş beton üzerine dõş basõnca eşit veya ondan daha büyük bir basõnç uygulanmalõdõr. 8.3.1.24 Kazõğõn tõraşlama işlemi; − Sadece beton yeterince dayanõm kazandõğõnda , − Kirletilmiş veya daha düşük kalitedeki bütün beton kazõğõn tepesinden uzaklaştõrõlarak ve − Bütün en kesit boyunca sağlam beton ortaya çõkõncaya kadar devam etmelidir. 8.3.1.25 Kazõk başlarõnõn mekanik aletlerle kesilmesi ve tõraşlanmasõ mümkün olduğu kadar en dikkatli şekilde yapõlmalõdõr. 8.3.1.26 Kesme için kullanõlan mekanik aletlerin sebep olduğu aşõrõ çatlak riski, kullanõlan beton kõrõcõnõn tipi ve büyüklüğü açõsõndan bir sõnõrlamayõ getirebilir.
8.3.2 Kuru şartlarda betonlama 8.3.2.1 Kazõk sondaj deliğinin tabanõnda su varsa kuru şartlarda betonlama uygulanmaz. 8.3.2.2 Betonlamadan hemen önce kontrol yapõlmalõdõr. 8.3.2.3 Su varsa, su altõndaki şartlarda betonlama işlemi uygulanmalõdõr.
34
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.3.2.4 Betonlama ayrõşmayõ önleyecek şekilde yapõlmalõdõr. Beton, bir huni ve ekli bir boru ile; − Donatõ veya − Kazõk sondajõ deliğinin duvarlarõna çarpmayacak şekilde düşey olarak sondaj deliği merkezine yönlendirilmelidir. 8.3.2.5 Betonlama borusunun iç çapõ, en büyük agrega boyutunun 8 katõndan az olmamalõdõr. 8.3.3 Su altõndaki şartlarda betonlama 8.3.3.1 Su veya kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan altõnda betonlama yapõldõğõndan Çizelge 2’ye uygun yüksek işlenebilir karõşõm seçilmeli ve yerleştirme için oluklu boru (tremi) kullanõlmalõdõr. Not - Oluklu borunun temel amacõ delik içindeki akõşkan ile betonun kirlenmesi veya yerleştirme esnasõnda betonunun ayrõşmasõnõ önlemektir.
8.3.3.2 Su altõndaki beton, dahili vibrasyonla sõkõştõrõlmamalõdõr. Not - Sõkõştõrma, betonunun kendi kütlesi, beton sütünu üzerindeki akõşkanõn ilâve yüküne bağlõdõr.
8.3.3.3 Oluklu boru, ek yerleri ile birlikte su sõzdõrmaz olmalõdõr. 8.3.3.4 Besleme hunisi ayrõşmaya ve kirletilmeye neden olmadan taze betonun saçõlmasõnõ önleyecek aksi belirtilmedikçe kazõk deliğe serbest düşecek şekilde donatõlmalõdõr. 8.3.3.5 Oluklu boru, harcõn serbest olarak akmasõ için düzgün olmalõ ve büyük olanõ alõnmak kaydõyla − En az, en büyük agrega tane büyüklüğünün 6 katõ veya − 150 mm düzgün dağõlõmlõ iç çapa sahip olmalõdõr.
8.3.3.6 Oluklu borunin dõş biçim ve boyutu, ek yerleri ile birlikte, donatõ kafesi içinde serbest hareketine izin vermelidir.
8.3.3.7 Ek yerleri ile birlikte oluklu borunun en büyük dõş çapõ ; − − −
Muhafaza borusunun iç çapõ veya kazõk çapõnõn 0,35 katõ, Dairesel kazõklar için donatõ kafesinin iç genişliğinin 0,6 katõ, Diyafram duvar elemanlarõ için donatõ kafesinin iç genişliğinin 0,8 katõndan büyük olmamalõdõr.
8.3.3.8 Oluklu boru, kullanõmõndan önce, harç veya kabuklaşan betondan temizlenmelidir. 8.3.3.9 Oluklu boru betonlama başlangõcõnda kazõğõn tabanõna kadar uzatõlmalõdõr. 8.3.3.10
Betonlamaya başlamadan önce, herhangi akõşkan ile betonun oluklu boru içerisinde karõşmasõnõ önlemek için, uygun malzeme ile yapõlmõş tapa ve tõkaçla donatõlmalõdõr.
8.3.3.11 Oluklu boruyu yağlamak için, ilk harmanda çimento yönünden zengin bir karõşõm veya çimento harcõ kullanõlabilir. 8.3.1.12 İlk betonun oluklu borudan ayrõlmasõna müsaade etmek için, boru hafifce yukarõ kaldõrõlmalõdõr. Bu mesafe oluklu borunun iç çapõnõ geçmemelidir. Böylelikle boşaltmanõn başlangõçõnda gelebilecek ayrõşmalar kontrol altõna alõnarak, kazõğõn bütün tabanõnõ doldurmak için süratle beton dökümü yapõlmalõdõr. 8.3.3.13 Devam eden betonlamada, kazõk deliğinde beton sütunun yükselmesiyle oluklu boru aşamalõ olarak çekilmelidir. 8.3.3.14 Her defasõnda önceden dökülmüş beton, pirizlenmeden ve işlenebilir halde iken betonlama işlemi tamamlanmadan oluklu boru çekilmemelidir. 35
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.3.3.15 Özellikle boru parçalarõnõn ve geçici muhafaza borularõnõn ayrõlmasõ ve çekilmesi esnasõnda oluklu boru beton içerisine 1,5 metreden az olmamak üzere daldõrõlmõş olmalõdõr. 8.3.3.16 Çapõ D ≥ 1,2 metreden büyük kazõklarda, Özellikle 2 veya daha fazla oluklu borular kullanõldõğõnda daldõrma en az 2.5 metre ve diyafram duvarlarda en az 3 metre olmalõdõr. 8.3.3.17 Betonlamanõn bitirilmesinden sonra emme neticesinde meydana gelebilecek kazõk kusurlarõna neden olacağõndan oluklu boru çok hõzlõ çõkarõlmamalõdõr. 8.3.3.18 Beton, kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan altõnda yerleştirileceği zaman betonlamaya başlamadan hemen önce deliğin tabanõndan; − Akõşkandan numune alõnmalõ ve − Meydana gelen kalõn filtre keki veya moloz uzaklaştõrõlmalõdõr. 8.3.3.19 Süspansiyonun özellikleri yeterli olmasõ durumunda betonlama yapõlmalõdõr. Aksi takdirde ilâve devridaim ve akõşkanõn temizlenmesi veya süspansiyonun takviyesi gerekir.
8.3.4 Muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ 8.3.4.1 Beton sütunu muhafaza borusu içerisinde basõnç fazlalõğõ sağlayacak yüksekliğe ulaşmadan geçici muhafaza borularõ aşağõdaki durumlara yol açmamak üzere çõkarõlmamalõdõr: − −
Muhafaza borusunun ucundan zemin veya su girişinin önlenmesi için ve Donatõ kafesinin kaldõrõlmasõnõ önlemek üzere.
8.3.4.2 Betonun istenen işlenebilirlik özelliği devam ederken muhafaza borusunun çekme işlemi yapõlmalõdõr. 8.3.4.3 Muhafaza borusu, çõkarma esnasõnda yeterli miktarda beton basõnçõ ve yüksekliği dõş basõnçta dengeyi ve çekilen muhafaza borusundan kaynaklanan dairesel boşluklarõn betonla doldurulmasõnõ sağlamalõdõr. 8.3.4.4 Beton temin ve −
Muhafaza borusu çõkarma hõzõ
muhafaza borusu dõşõndaki bir boşluğun ortaya çõkõşõnda bile beton seviyesinin ani düşmesi durumunda yeni yerleştirilmiş beton içine su ve toprak akõşõ olmayacak şekilde düzenlenmelidir. Not - Bu durum, özellikle gevşek veya yumuşak zeminde veya kazõk başõnõn yakõnõnda önemlidir.
8.3.4.5 Genel şartlara ilâveten , oluklu boru ve muhafaza borusunun derinlikleri de kayõt edilmelidir. 8.3.5 Kalõcõ muhafaza borularõ veya kaplamalar 8.3.5.1 Kalõcõ muhafaza borularõ ve kaplamalarõn tesisi, kazõk gerekli olabilir.
deliğinde taze betonu tutmak için
Not - Geçici muhafaza borulu veya borusuz kazõlarda kalõcõ kaplama durumunda veya kalõcõ muhafaza borularõ ile inşaa edilmiş kazõklarõn kazõk gövdesi dõşõndaki zeminde boşluklar oluşabilir.
8.3.5.2 Zeminde, komşu yapõdaki oturmalara neden olabilecek boşluklarõn varlõğõ biliniyorsa veya tahmin edildiğinde boşluklar doldurularak tedbir alõnmalõdõr. 8.3.6 Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ
36
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.3.6.1 Sürekli helisel burgular ile inşa edilen kazõklarõn betonlanmasõnda, betonlama başlangõcõna kadar su ve toprak akmasõna manî olmak için tij kapalõ tutulmalõ ve doğrudan helisel burgu vasõtasõyla betonlama yapõlmalõdõr. 8.3.6.2 Sondaj nihaî derinliğe ulaştõğõnda helisel burgunun çekilmesi ile oluşan boşluklarõ doldurmak için tij vasõtasõyla betonlama yapõlõr. 8.3.6.3 Beton akõşõ yönlendirilemiyorsa helisel burgu tam olarak zeminden geri döndürülerek çekilir bu esnada sondaj deliği boşluk veya oturma meydana gelmeyecek şekilde doldurulur. 8.3.6.4 Kazõk, aynõ yerde en az daha önceki derinlikte bir kere daha delinir. 8.3.6.5 Betonlama ve helisel borunun çekilmesi esnasõnda burgu; − −
Döndürülmemeli veya Kazõda olduğu gibi sadece düşük hõzda aynõ yönde döndürülmelidir.
8.3.6.6 Betonlama esnasõnda burgunun çekilmesinde oluşacak boşluklarõn hemen ve tamamen doldurulmasõ için, burgunun ucundaki beton, dõş basõnçtan daha büyük basõnç altõnda bulunmalõdõr 8.3.6.7 Kazõk sürekliliğinin kontrolunda kazõk inşasõnõn izlenmesi; − Beton temininin kontrolu, − Betonlama basõncõnõ, − Çekme hõzõnõ ve − Burgunun dönmesinin kaydõnõ kapsar. 8.3.6.8 Kazõk kesiti boşluğunu doldurmak için, burgunun ucuna çalõşma seviyesine ulaşõncaya kadar kazõk kesitini doldurmak için yeterli beton beslenmesi sağlanmalõdõr. Not - Genellikle donatõ kafesini yerleştirmek için, betonu çalõşma seviyesine getirmek gereklidir.
8.3.7 Prepakt kazõklar 8.3.7.1 Prepakt kazõklarõn inşasõndan önce; − -Enjeksiyon şerbetinin bileşimi, akma kabiliyeti ve priz süresi, − -Sõkõ agregada çimento şerbetinin dağõlõmõ ve, − -Enjeksiyon borularõnõn dağõlõmõ ve gerekli sayõsõnõ belirlemek için denemeler yapõlmalõdõr. 8.3.7.2 Tamamlanmõş ve temiz kazõk deliği çimento şerbetinin tam penetrasyonuna müsaade eden gözenekli ve yeterli boşluk oranlõ 25 mm veya daha büyük boyutlu temiz kaba agrega ile doldurulmalõdõr. 8.3.7.3 Enjeksiyon, başlangõçta kazõk tabanõna kadar ulaşan enjeksiyon borusu vasõtasõyla yapõlmalõdõr. 8.3.7.4 Enjeksiyon basõncõ ve hõzõ, çimento şerbeti agreganõn açõk gözeneklerine tamamen nüfuz edecek şekilde ayarlanmalõdõr. 8.3.7.5 Enjeksiyon borularõ, enjeksiyon ilerlemesi ile aynõ anda çekildiğinde kazõğõn bütün kesiti boyunca çimento şerbetinin düzgün dağõlõmõ için yeterli daldõrma derinliği sağlanmalõdõr. 8.3.8 Oluklu borunun veya muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõ 8.3.8.1 Aşağõdaki durumlar hariç, betonlama esnasõnda, oluklu borunun betondan istenmiyerek çekilmesi durumunda betonlamaya;
37
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
− Taze harç , işlenebilirliğini muhafaza ediyorsa, − Önceden dökülmüş betonun içine oluklu boru yeterli derinlikte tekrar daldõrõlmõşsa, − Nihai kesme seviyesi altõnda kalacak beton içine su ve kirletici girmemişse devam edilebilir.
8.3.8.2 Diğer durumlarda betonlama durdurulmalõ ve oluklu boru çekilmeli ve istenilen sağlam kazõk oluşturmak için ilâve tedbirler alõnmalõdõr. 8.3.8.3 Muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõnda ve/veya taze dökülmüş beton kazõk kesitine yabancõ malzeme akõşõ olmasõ ihtimalinde, betonlama durdurulmalõdõr. 8.3.8.4 Donatõ çõkarõlabildiği ve beton delindiği durumda, kazõk ilk konumunda şekillendirilir veya tamamen yeniden aynõ yerde zaman geçirmeksizin bu mudahaleler yapõlmalõdõr. 8.3.8.5 Yetersiz kalitedeki betonun tamamõ uzaklaştõrõldõktan ve yapõ derzi oluşturulduktan sonra kazõğõn bütün kesitinde sağlam beton hatasõz bir yüzey oluşturacak şekilde yeniden yapõlarak işleme devam edilir.
8.3.8.6 Kazõktaki yapõ derzleri hazõrlanmasõ mümkün olmadõğõnda kazõk terkedilmeli ve beton sütunun üzerindeki boş kazõk deliği uygun malzemelerle doldurulmalõdõr. 8.3.8.7 Oluklu boru tekrar daldõrõldõğõnda veya kazõktaki yapõ derzi oluşturulduğunda, herhangi kazõğõn kalitesi ile ilgili dökümanõ sağlamak için uygunluk deneyleri yapõlmalõdõr (Madde 9.3). 8.3.9 Donatõ tüplü kalõcõ muhafaza borulu veya ön yapõm beton elemanlõ kazõklar 8.3.9.1 Ön yapõmlõ beton elemanlar veya donatõ borusu simetrik kesit yeterli beton örtü için kazõk deliğinde merkezlenmelidir. 8.3.9.2 Eleman veya tüp etrafõndaki halkalara kazõ esnasõnda kendi kendine sertleşen destekleyici akõşkan kullanõlmadõğõnda tabandan itibaren yukarõya doğru çimento enjekte edilmelidir. 8.3.9.3 Donatõlõ tüplerinin, beton veya çimento şerbeti ile doldurulacağõ yerlerde söz konusu işlem tüp yerleştirildikten sonra yapõlabilir.
8.3.9.4 Tamamen muhafaza borulu kazõlarda ön yapõmlõ elemanlar veya donatõ tüpleri tesis edildiğinde ve boşluk tamamen çimento şerbeti ile doldurulduğunda, kazõk ENV 1994-1-1’e uygun kompozit yapõ olarak tasarlanabilir.
8.3.9.5 Dõş enjeksiyon şerbeti ile prefabrike eleman veya tüp arasõndaki aderans gerilmesi gösterilmelidir. 8.3.10 Yerinde dökme kazõklarõn dõş enjeksiyonu 8.3.10.1 Yerinde dökme delme kazõklarda sadece beton prizlendikten sonra gövde ve/veya pabuç enjeksiyonlarõ yapõlmalõdõr. 8.3.10.2 Sadece kalõcõ enjeksiyon borularõna müsaade edilmeli ve bunlarõn düzenlenmesi enjekte edilecek malzemelere ve bölgelere uygun olmalõdõr. 8.3.10.3 Pabuç enjeksiyonu; −
Kazõğõn tüm taban alanõ üzerinde çimento şerbetinin yayõlmasõna müsaade eden donatõ ile tesis edilmiş esnek kalõplama yapõsõ vasõtasõ ile veya − Kazõk tabanõnda düzenlenmelerle manşonlu delikli borularla yapõlõr(Şekil A.10)
8.3.10.4 Gövde enjeksiyonu, donatõ kafesine veya borusuna veya ön yapõmlõ beton elemanõna tespit edilmiş enjeksiyon borularõ vasõtasõ ile uygulanmalõdõr (Şekil A.11).
38
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
8.3.10.5 Enjeksiyon; − Kazõğõn zemin ile girişim yüzeyinde çimento şerbetinin yayõlmasõna izin verecek, − Çevreleyen zeminlerin su sõzõntõsõndan kaçõnmak için, uygun basõnçlar ve uygun enjeksiyon hõzlarõ ile yapõlmalõdõr.
8.3.10.6 İlk enjeksiyon priz aldõktan sonra, ikinci safha enjeksiyon yapõlabilir. 8.3.10.7 Gövde ve pabuç enjeksiyonu yapõlacaksa işleme başlamadan önce, aksi yönde anlaşmaya varõlmadõysa, gövde enjeksiyonu pabuç enjeksiyonundan önce yapõlmalõdõr.
8.4 Delme kazõk duvarlar 8.4.1 Belirlenmiş hassasiyet gereken yerlerde, kazõk posizyonunun konumlandõrõlmasõnda çalõşma plâtformunda çelik veya betondan mamül kõlavuz çerçeveler vasõtasõyla yapõlmalõdõr. 8.4.2 Kesişen kazõk duvarlarõnõn inşaasõnda, geçici muhafaza borularõ vasõtasõ ile kazõlar desteklenmelidir. 8.4.3 Normal olarak kesişen kazõk duvarlarõnõn inşaasõnda, sadece alternatif kazõklar betonarme yapõlmalõdõr.Bu betonarme kazõklar önce tesis edilmiş donatõsõz delme kazõklar yerleştirildikten sonra inşa edilmelidir. 8.4.4 Bütün kazõklar donatõlõ yapõlacaksa, takip eden sonraki kazõk montajlarõna zarar vermiyecek şekilde birincil kazõklar inşa edilmelidir. 8.4.5 Kesişen ve bitişik kazõk duvarlarõn yapõm sõrasõ ve kullanõlan beton bileşimi birincil kazõklarõn betonunun kararlõlõk için yeterli mukavemet sağlayacak şekilde seçilmeli fakat kesişim yüzeyinde çok yüksek dayanõmlar meydana getirmemelidir. Not - Aksi halde, duvarda hasarlar oluşabilir ( sapmalar veya sõzõntõlar gibi). 8.4.6 Kesişen kazõk duvarlarõn inşasõnda, birincil kazõklar için beton yerine kendi kendine sertleşen bentonit şerbeti kullanõlabilir.
9
Denetleme ve izleme
9.1 Denetleme 9.1.1
Uygun nitelikte ve tecrübeli kişiler işin yapõmõnda sorumlu olmalõdõr.
9.1.2 − − −
Sorumlu kişi aşağõdaki hususlarõ yerine getirmelidir. Bu standard da ve ilave şartnamelere ve üzerinde anlaşmaya varõlan işlemlerin uygunluğundan, Kazõk yapõmõnõn izlenmesi ve bütün gerekli kayõtlarõn tutulmasõndan ve Uygun olmõyacak herhangi bir neden veya şantiye şartlarõndaki tahmin dõşõ değişim veya sapma olduğu zaman müşteri temsilcisi ve/veya tasarõmcõ bilgilendirilmelidir.
9.2 Kazõk inşasõnõn izlenmesi 9.2.1
Doğrulama, kontrol ve kabul için çalõşmaya başlamadan önce, özel işlemler belirlenmelidir.
9.2.2 Kazõk inşaasõ işlemleri izlenmeli ve tüm ilgili veriler aşağõda belirtilenler ihtiva edecek şekilde kayõt edilmelidir. − Kazõk tipi, boyutlar ve derinlikler, − Kazõk işlemi, aletler ve ekipman, − Muhafaza borusunun montajõ, − Zemin tabakalaşmasõ ve yer altõ suyu seviyesi, 39
ICS 93.020 − − − − − − − − − − − − − − − − − −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Engeller, Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kullanõlmasõ, Kazõk sondaj deliğinde kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn veya suyun seviyesi, Kazõk yuvalarõ yapõlarõ, Pabuçlarõn yapõm ve kontrolü, Kazõk deliğinin temizlenmesi, Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kontrolü, Donatõ tipi, boyutlar, montaj ve uzunluklar, Donatõ montajõnõn derinliği ve posizyonu, Ön yapõmlõ beton elemanlar veya donatõlõ boru veya profillerin montajõ, Kuru veya su altõnda betonlama, Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ, Şantiyede hazõrlanmõş beton veya hazõr beton, Betonun dayanõm sõnõfõ, bileşim ve kõvamlõlõğõ, Beton yerleştirme, miktar, süre, yükselme ve nihaî yükseklik, Geçici muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ, Oluklu borunun çõkartõlmasõ, Gövde ve/veya pabuç enjeksiyonu; Karõşõmõn bileşim ve özellikleri, uygulama bölgesi, zaman, yerleştirme hõzõ, basõncõ ve miktarõ.
9.2.3
Yukarõda sõralanan farklõ işlemlerin süresi de kayõt edilmelidir.
9.2.4
Bütün uyumsuzluklar ilgililere bildirilmelidir.
9.2.5 Kazõ sõrasõnda zemin davranõşõ gözlenmeli ve tasarõm için önemli olabilecek önceden görülemeyen herhangi değişiklik ve özellik, denetçi veya tasarõmcõya bildirilmelidir. Not - İzleme sõklõğõ ve detaylarõn örneği Çizelge 6’dan Çizelge 15‘e kadar verilmiştir.
9.2.6 Kayõtlar üzerinde anlaşõlmaya varõldõğõ durumda imzalanarak müşteri temsilcisi ve/veya tasarõmcõya sunulmalõdõr. Not - Kayõtlar, Madde 10’da belirtilmiştir, Örnek kayõtlar Ek B’de verilmiştir.
9.2.7 Yapõsal kullanõm için kazõklarõn hazõrlanmasõndan sonra,kazõk başlarõ ve temel seviyeleri ile birlikte kazõklarõn boyutlarõ ve posizyonlarõnõ gösteren son durum projesi yapõlmalõdõr. 9.2.8 Kayõt plânõ,kazõk izleme kayõtlarõ ve herhangi kazõk dökümanlarõ, sözleşme ve/veya yasal gereklere uygun muhafaza edilmelidir. Çizelge 6 - Kazõk yapõmõnõn İzlenmesi Konu
Kontrol
Amaç
Sõklõk
1
Ana eksen
Ölçme
Kazõklarõn yerleştirilmesi
Çalõşmanõn başlangõcõnda
2
Çalõşma platformu
Ölçme, gözle kontrol
her yapõm alanõ
3
-Kazõk konumu -Kazõk eğimi
Ölçme -Şeritmetre, -Çekül , -Kabarçõklõ Düzeç
Yükseklik, seviye düzgünlüğü, boyut, kararlõlõk Geometrik yapõm toleranslarõna karşõlõk sapmalarõn kontrolu
40
Her kazõk için -Kazõdan önce -Kazõdan sonra -Tamamlandõktan sonra
Açõklamalar Yapõm süresinde ana eksenlerin tesisi
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 7 - Kazõnõn izlenmesi Konu 1 Yönlendirici tüp (Kõlavuz duvar)
Kontrol -Çap -Genişlik -Derinlik
2 Aletler ve muhafaza borularõnõn boyutlarõ ve durumu 3 Aletlerin Kullanõmõ (Genel)
-Gözle kontrol -Ölçüm
Amaç Muhafaza borusuz kazõnõn üstünün duraylõğõ -Tasarõma uygunluk Yeterlilik
-Kazõnõn ilerlemesi -Randõman -Aşõrõ Kazõ
-Denetim -Zemin şartlarõnõn (değişimi) tespiti -Derinlik -Zaman -Alet değişiklikleri 4 Aletlerin kullanõmõ Yukarõdakiler ve Piston etkisinden sakõnmak (Su altõnda) ilâve olarak çalõşma hõzõ 5 Muhafaza Ölçme Kazõ esnasõnda borusunun muhafaza borusunun montajõ ilerlemesi 6 Su seviyesi
Ölçme
7 Kazõ malzemesi
Gözle kontrol
8 Kazõk derinliği (Kazõnõn tamamlandõğõ)
Ölçme -Derinlik, -Eğim (Eğimli taşõyõcõ tabakanõn ölçümü) 9 Pabuç Ölçme (Aletin çalõşma kontrolü) -(Gözle kontrol) 10 Kazõk tabanõnõn -Kavrama Temizlenmesi -Sağlamlõk -(Gözle muayene) 11 Tabandaki biriken -Şeritmetre su -Gözle kontrol
Kazõk deliğinin duraylõğõ -Tabakalaşma -Zemin değişiminin tespiti -Belirlenen derinliğe ulaşmak
-Boyut -Duvarlarõn eğimi -Doğrultu
Sõklõk Her kazõk
Açõklamalar D<0,6 olan dairesel kazõklar da aranmayabilir
Yerleştirme öncesi ve sõrasõnda (Uygun olana göre) Sürekli
Sürekli Sürekli
Özellikle muhafaza borusunun kazõdan önce ilerletilmesinin gerekli olduğu durumlarda önemlidir.
Sürekli Sürekli
Numuneler gerektiğinde muhafaza edilecek
Her kazõk
Dogrulama, kalibre edilen aletlerle yapõldõğõnda etkili Olur.
Her pabuçta
Ölçmeler, tercihan kalibre edilmiş cihazlarla yapõlmalõdõr.
-Taşõyõcõ tabakaya net Her kazõk bağlantõ, -Kazõk performansõ - Betonun ayrõşma ve Her kazõk kirlenmesinin önlenmesi
41
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 8 - Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn izlenmesi
1 2 3
Konu Temin, depolama Kazõk deliğinde Seviye Süspansiyonun özellikleri
Kontrol Kontrol
Amaç Tüketim ile tedariğin uyumu
Sõklõk
Açõklamalar Tedarik/depolama ani kayõplar için yeterli olmalõ
Sürekli
Kontrol
Deliğin duraylõlõğõ
Sürekli
-Yoğunluk -Kõvam (Marsh değeri) -Akõşkan kaybõ -Kum muhtevasõ -Alkalilik
Madde 6.5.2 veya Madde 6.5.3 ve Millî standardarla uygunluk
Her kazõk -Taze akõşkan -Betonlamadan önce -Yeniden kullanõmdan önce ve kumu uzaklaştõrdõktan sonra
Çizelge 9 - Donatõnõn izlenmesi
1 2 3
Konu Malzemenin teslimi Boyutlar Donatõ kafesinin Üretimi
4
Aralõk veren takozlar
5
Donatõ kafesinin Montajõ Donatõ borusu/Çelik Profil Özel donatõ
6 7 8
-Gömme -Ses deneyi için borular, -İzleme aletleri, -Kafese alma (Box-Outs)
42
Kontrol -Sevk belgesi -Boyutlar -Ölçme -Boyutlar, -Boyuna çubuklarõn aralõğõ, -Enine çubuklarõn aralõğõ, -Bağlantõlar, -Rijitlik
Amaç Uygunluk
Sõklõk Her teslimde
Uygunluk Uygunluk
Gelişigüzel kontrol Her kafes Kaynaklõ bağlantõlarda donatõ çeliği şartnamesine uygunluğun kontrolu
Rijidlik -Malzeme, -Boyut, -Miktar, -Dağõlõm. -Gözlem, -Ölçme
-Uygunluk, -Montajdan sapma
Her kafes için
-Montajdan sapma
Her kafes için
-Gözlem, -Ölçme
Montajdan sapma
Her boru veya profil
Özel çalõşma metotlarõna uygun -Konum, -Derinlik, -Kafes ile bağlantõlar -Montaj esnasõnda koruma -Betonlama esnasõnda koruma
Uygunluk
Özel çalõşma metotlarõna uygun Her kafes
-Uygunluk, -Güvenirlik
Açõklamalar
Muhafaza borularõnõn iç çaplarõ göz önüne alõnmalõdõr(Varsa)
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 10 - Taze betonun izlenmesi
1 2 3
Konu Tedariğin devamlõlõğõ Betonun; Sõnõfõ, Bileşimi Kõvam
Kontrol Kontrol
Amaç Betonlamanõn devamlõlõğõ Uygunluk
Sõklõk Betonlamadan önce Her kamyon
-Çökme veya -Akõş tablasõ değeri
-Uygunluk -İşlenebilirlik
Her kamyon için (Kamyon teslimi) 3 veya her 10 m de Gerektiğinde
Yeni dökülmüş kazõklarõn korun Masõ -Uygunluk Gerektiğinde -İşlenebilirlik İşlenebilirlik Gerektiğinde veya süresinin kontrolu şüphe durumunda
Teslim dokümanõ
4
Çevre sõcaklõğõ
Termometre
5
Beton sõcaklõğõ İşlenebilirlik Zamanõ
Termometre
6
Taze betonda işlenebilirlik kontrolu
Açõklamalar
Şüphe durumunda sõklõk arttõrõlacak Deney betonlamaya parelel olarak yapõlõr
43
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 11 - Kuru veya su altõndaki şartlarda betonlamanõn izlenmesi Konu Betonlama borusu, Oluklu boru -şartlar -İç çap, -Dõş boyutlar
Kontrol Gözle kontrol
Amaç -Temizlik, -Su sõzdõrmazlõk, -İç düzgünlük
Sõklõk Montaj öncesi veya esnasõnda her boru
Kontrol/ölçme
-Her boru takõmõ -Her kazõk boyutu
3
-Bileşim(Kesit uzunluklarõ)
Kontrol/Ölçme
4
-Montaj derinliği
Ölçme
5
-Oluklu boruda suyun betondan ayrõlmasõ -Betonlama ve geri çõkarma sõrasõnda oluklu borunun daldõrõlmasõ
Kontrol
-Agrega boyutlarõ ile uygunluk, -Donatõ içerisinde serbest hareket Borularõn çõkarõlmasõna hazõrlõk Betonlamanõn Başlangõcõnda Ayrõşmadan Kaçõnmak Ayrõşmadan kaçõnma
1
2
6
7
8 9
10
11
Her boru takõmõ Her kazõk
Oluklu boru tabana kadar ulaşmalõdõr
Her kazõk
Kullanõm örneğin -Alt kapağõ, -Bilyalõ veya -Plastik parçaçõk -Aynõ zamanda oluklu borunin geri çõkarõlmasõ sõrasõnda yeterli daldõrma derinliği gerekir -Oluklu boruda toplanan suyun izlenmesi Betondaki ani düşme veya yükselmeyi izleme
Oluklu borunun uzunluğu boyunca beton derinliğinin kontrolu
-Yeterli daldõrma derinliğinin korunmasõ, -Betonda ayrõşmadan kaçõnmak, -Kirlenmeden kaçõnmak
Sürekli
-Geri çõkarma esnasõnda muhafaza borusu daldõrõlmasõ
Mahafaza borusunun tabanõna göre betonun derinliğinin kontrolu
-Yeterli daldõrma derinliğinin sağlanmasõ, -Daralmanõn önlenmesi -Ayrõşma ve betonun kirlenmesinden sakõnma
Sürekli
-Betonlama seviyesi
Derinlik ölçülmesi
-Boş sondaj delik lerinin doldurulmasõ Beton miktarõ
Kontrol
Kesme seviyesi Her kazõk için üzerinde yeterli yükseklik Şantiye güvenliği Her kazõk için
Teorik kazõ Büyük miktardaki hacminin tüketim ile aşõrõ mukayesesi kazõ veya daralmanõn tespiti
Her kazõk (mümkünse)
Beton Dökme yüksekliği
Gözle kontrol
Her kazõk (Mümkünse)
44
Fazla su akõmõnõn tespiti
Açõklamalar
Muhafaza borusu çõkarõlmasõ esnasõnda betonun çökmesi dahil betonun çok detaylõ izlenmesi gerekir. Betonun kendi kendine sõkõşmasõ ile bazõ terlemeler oluşabilir.; Kuvvetli terleme gövdedeki bir hatanõn mümkün olabileceğinin
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
göstergesi.
Çizelge 12 - Sürekli Helisel Burgulu Kazõklarõn İzlenmesi 1
2 3
4 5
Konu Kontrol -Gözle kontrol, -Burgu, -Kesme başlõğõ -Ölçme ve -Kavrama cihazõ Boyutlar ve şartlar Kazõ işlemi Penetrasyon ve dönme hõzõnõn kontrolu Kazõ derinliği/ Kontrol Temel tabaka -Dönme hõzõnõn, -penetrasyon, -Burulma (tercihen) -Kazõlan malzeme, -Derinlik Betonlama baş- Beton akõşõnõn langõçõ kontrolu Betonlama -Beton basõncõnõn, -Beton akõşõnõn, -Beton tüketiminin ve -Helisel burgunun çõkarõlmasõnõn kontrol edilmesi
Amaç Uygunluk
Sõklõk Delmeye başlamadan önce
Aşõrõ kazõnõn sõnõrlandõrõlmasõ
Sürekli
Uygunluk
Her kazõk için
Tõkanõklõk kontrolü
Her kazõk için
Deliğin beton ile tamamen doldurulmasõ
Her kazõk için sürekli olarak
Açõklamalar
Bazõ bilgiler kesin olmayõp relatif (göreceli) olabilir.
Çizelge 13 - Prepakt kazõklarõn izlenmesi Konu
1
Kazõk deliğinin temizliği
2
Enjeksiyon borularõ
3
Agrega
4
Enjeksiyon şerbetinin özellikleri
5
Enjeksiyon işlemi
Kontrol
Amaç
Sõklõk
-Kontrol, -Ölçüm (çeküllü şeritmetre ile) -Çap, -Sayõ, -Yerleştirme derinliği
-Kazõğõn taşõyõcõ tabakaya bağlantõsõ
Her kazõk için
Amaçlanan enjeksiyon işleminin sağlanmasõ
Her kazõk için
-Boyut, -Miktar -Bileşim, -Kõvam, -İşlenebilirlik süresi (Priz süresi) -Terleme, -Kimyasal katkõ maddeleri -Pompaj hõzõ, -Basõnç, -Tüketim, -Enjeksiyon boru
Bütün hacmin doldurulmasõ -İşlenebilirlik -Dayanõm
Her kazõk için
Açõklamalar
Arazi denemeleri,enjeksiyon borularõnõn düzeni ve enjeksiyon şerbetinin yayõlõmõ ve doğrulanmasõ için tavsiye edilir
Her karõşõm İçin
-Enjeksiyon şerbetinin Her kazõk için homojen dağõlõmõnõn temini, Sürekli -Gövdenin bütünlüğünden emin olmak 45
ICS 93.020
6
Enjeksiyon şerbetinin dayanõmõ
46
TÜRK STANDARDI
larõnõn çõkarõlmasõ Basõnç dayanõmõ
-Şartnameye uygunluk
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Her kazõk için
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 14 - Dõş ve gövde/taban enjeksiyonunun izlenmesi Konu 1 Enjeksiyon borularõ
2 (Esnek) Kutu yapõsõ
3 Enjeksiyon işlemi
Kontrol -Çap, -Sayõ, -Dağõlõm, -Montaj derinliği, -Donatõ kafesinin tutturulmasõ, -Vanalarõn düzenlenmesi -Alanõ, -Kazõ tabanõna temas, -Beton sutunundaki sõzdõrmazlõk, -Kafesin sabitlenmesi, -Enjeksiyon ve hava landõrma borularõnõn tespiti ve fonksiyonu Pompaj hõzõ, basõnç, tüketim, enjeksiyon şerbetinin dağõlõmõ
Amaç Özel metodlarõn uyumluluğunun ifadesi
Sõklõk Her kazõk için
Açõklamalar
-Betonlamadan sonra boşluklarõn bakõmõ -Montajdan önce cihazlarõn kontrolu
Her kazõk için .
Enjeksiyon Her kazõk için şerbetinin homojen sürekli dağõlõmõ
Çizelge 15 - Kazõk üst seviyesinin izlenmesi Konu Kontrol 1 Kazõk üst -Beton kalitesi, seviyesinde -Kazõk kesiti betonlama -Kazõk üstünün düzlüğü, -Muhtemel çatlaklar, -Donatõnõn durumu, beton örtünün gözle kontrolu
Amaç Üst yapõya kazõğõn bağlanmasõ için uygun şartlarõn sağlanmasõ
Sõklõk Açõklamalar Her kazõk için Tasarõm kazõk üst seviyesinde beton kalitesi yetersiz bulunursa,kazõk daha aşağõdan kesilmeli ve yapõ derzi oluşturulduktan sonra tekrar betonlanmalõdõr
9.3 Kazõk deneyleri 9.3.1 Genel Not 1 - Yükleme deneyleri için gerekli şartlar ENV 1977-1’de mevcuttur. Aşağõdaki notlar genel açõklamalarõ ihtiva eder, millî standardlarõn mevcut olmasõ durumunda standarlarla desteklenebilir (İlgili Avrupa standardõnõn olmamasõ durumunda).
bu
Not 2 - Kazõk deneyleri araştõrma veya inceleme aşsğõdakilerin kanõtlanmasõ amaçõ ile kullanõlabilir. − Belirlenmiş hareketlerin genel aralõğõnda direnç-deformasyon özellikleri, − Kazõğõn uygun inşaasõ ve sağlamlõğõnõn tespiti için. Not 3 - Kazõk deneyleri (Madde 3); − Kademeli yükleme deneyleri, − Sabit hõzlõ penetrasyon deneyleri, − Kazõk kapasitesini belirlemek için dinamik kazõk deneyleri, − Kazõğõn gövdesindeki ses veya titreşim özellikleri gibi mümkün olabilecek düzensizliklerin mevcudiyetinin tespit edildiği bütünlük deneyleri dir. Not 4 - Değişik metotlarõn kullanõmõ aşağõdaki Çizelge 16’da özet olarak gösterilmiştir. Farklõ deneylerin tanõmõ Madde 3'te açõklanmõştõr.
47
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 16 - Bazõ deney metotlarõnõn uygulanmasõ
Deney tipi Kademeli kazõk yükleme deneyi Penetrasyon deneyi sürekli hõzõ
Nihaî kazõk direncinin ispatõ Evet 1) Evet
Dinamik kazõk deneyi Bütünlük deneyi 1) Yoruma bağlõ
1)
Evet 1) Hayõr
Uygulama Kullanõlan Deformasyon aralõğõnõn ispatõ Evet Yeterli yavaşlõkta kohezyonsuz zemin için gösterge 1) Mümkün Hayõr
Yapõ sağlamlõğõ (Bütünlük) 1) Bazen mümkün Hayõr Evet Evet
Not 5 - Tek deneyte yeterli yükte ve sabit olarak yeterli uzunluktaki zaman süresi boyunca nihaî yükleri doğrudan belirleyebilen kademeli yükleme deneyidir. Diğer deneylerin sonuçlarõnõ değerlendirilmesi için istenir. Benzer olarak dinamik deney metotlarõ yük altõnda konsolidasyonu veya sünmeyi ölçmeyebilir ve yük oturma eğrisini çizmek için kullanõlan yaklaşõmlar deney raporunda açõk olarak verilmelidir.
9.3.2 Eksenel yükleme deneyleri 9.3.2.1 Malzeme bileşenlerinin dayanõmõ öyle olmalõdõr ki deney süresinde kazõk yapõsõ hasar görmemelidir. 9.3.2.2 Bu amaç için ilâve malzeme dayanõm deneyleri gerekebilir. 9.3.2.3 Kademeli yükleme ve sabit hõzlõ penatrasyon deneylerinde yük doğrultusunda kazõk başlõğõndaki yer değiştirmeler en az 0,1 mm doğrulukla ölçüm yapabilen en az iki ölçüm cihazõyla tayin edilmelidir. 9.3.2.4 Kazõk başlõğõnõn enine yer değiştirmeleri de ölçülmelidir. 9.3.2.5 Kademeli yükleme deneyinde, yükler 6 aşamada sabit olarak belirlenen süre yaptõrõlmalõdõr. Aksi belirtilmedikçe yer değiştirme hõzõ her aşama sonunda 0,1 mm/ 20 dakikadan az olmalõdõr.
9.3.2.6 Sürekli hõzlõ penatrasyon deneyinde yer değiştirme hõzõ deney süresi boyunca yaklaşõk olarak 1 mm/dakika da sabit tutulmalõdõr.
9.3.2.7 Deneye başlamadan önce, diğer yer değiştirme hõzlarõ üzerinde anlaşma sağlanabilir. 9.3.2.8 Her deney sõrasõnda yük için en az iki bağõmsõz ölçme cihazõ bulunmalõ ve büyük hatalarõ önlemek için birbirini kontrol amacõyla kullanõlmalõdõr. 9.3.2.9 Bütün kuvvet ölçüm cihazlarõ yõlda en az bir defa kalibre edilmelidir.Uygun bir Avrupa standartõ olmadõğõ müddetçe millî şartnameler veya yönetmelikler uygulanmalõdõr. 9.3.2.10 Dinamik yük deneyleri için, kazõk montajdan sonra ve deneyden önce yeterli dayanõmõ kazanmasõ için kazõğa uygun süre verilmelidir. 9.3.2.11 Dinamik ve bütünlük deneyleri, bu amaç için imal edilmiş veya onaylanmõş ekipman kullanõlarak yapõlmalõdõr ve mevcut zemin davranõşlarõ hakkõnda tecrübesi olan ve kazõk teknikleri ile ilgili bilgilere sahip uzman kişiler tarafõndan değerlendirilmelidir. 9.3.2.12 Cihazlar imalâtçõ talimatlarõna uygun olarak kullanõlmalõ ve kazõk, deney için uygun tarzda hazõrlanmalõdõr.
48
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
9.3.2.13 Ağõrlõklar veya zemin ankrajõ veya ankrajlõ kazõklar kullanõlarak yükün kazõğa doğrudan uygulandõğõ deneylerde yükleme ekipmanõ deney süresince duraylõ kalacak ve kazõnõn özelliklerini önemli ölçüde değiştirecek zemin yer değiştirmelerine sebep olmayacak şekilde düzenlenmelidir.
9.3.2.14 Reaksiyon sisteminin, ankrajlarõ veya destekleri deney kazõğõ ile aşağõdaki en az net mesafeleri sağlamalõdõr. a-Destek yükü a≥3x D b-Düşey ankrajlarõn bağlantõ (ankastre) boyu a≥3x D ve a≥3,0 m c-Eğimli ankrajlarõn aderans boyu a≥5x D ve a≥5,0 m
9.3.2.15 Deneyler tamamlandõğõnda, kazõk deneylerinin tüm detaylarõ, yeri ve zemin şartlarõ ile beraber sonuçlar uygun olduğu durumda grafik veya sayõsal formda işverene rapor olarak gecikmeden sunulmalõdõr. 9.3.2.16 Hõzlõ yükleme uygulanan yerlerde, benzer zeminlerde kademeli yükleme deneyleri ile tam korelasyon sağlanmalõdõr. Çizelge 17 - Şantiye ile ilgili genel bilgi Konu Şantiye yeri Anlaşmanõn tarifi Yapõ Ana Müteahhit Temel(Kazõk)Müteahhiti İşveren Kontrol Mühendisi/Tasarõmcõ X Gerekli bilgiler (X) Uygun olan bilgiler Çizelge 18 - Genel işlem bilgisi Konu Kazõk çapõ/Boyutu/Pabucu Kazõ metodu Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn ayrõntõlarõ Temizleme metodu Donatõ detaylarõ Beton şartnamesi Betonlama detaylarõ X Gerekli bilgiler
Gereklilik X X X (X) X (X) (X)
Gereklilik X X X X X X X
49
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
Çizelge 19 - Nihaî uygulama projesinde bulunacak bilgiler Muhafaza borulu/ Konu
Akõşkanla desteklenen kazõlar
Sürekli helisel burgulu kazõklar
X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X
X X X (X) (X) X (X) (X) -
X
X X
X
X X X
X X X
X X
X X X X X X X
X X X X X X X
X X X X X (X)
X X X
X X X
-
X X X
X X X
(X)
X X X
X X -
(X) (X) -
X X X X
X
X
X X
X X
X X
X
X
X
X
X
X
Borusuz kazõlar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Kazõk referans numaralarõ Kazõ süreleri Kazõ kesintileri Engellerin kaldõrõlmasõ Geçici/Kalõcõ muhafaza borularõ Muhafaza borusu derinliği Kõlavuz duvar Kõlavuz duvar derinliği Kazõk derinliği Tabakalaşma loglarõ Yeraltõ su tablasõ Temizleme Kararlõlõk sağlayõcõakõşkan -Özellikleri 14 -Tekrar kullanma 15 Donatõ -Boy 16 -Suspansiyon 17 -Montaj zamanõ 18 Betonlama -Kuru/su altõ şartlarda 19 -Süresi 20 -Kesintiler 21 -Hacim 22 -Basõnç 23 -Arazi deneyleri 24 Muhafaza borusunun çõkarõlmasõ 25 Kõlavuz tüpün çõkarõlmasõ 26 Boş kuyunun doldurulmasõ 27 Ön yapõmlõ beton elemanlar -Tip ve detaylarõ 28 -Montaj 29 -Dõş enjeksiyon işlemi 30 -Kendiliğinden sertleşen çamurun özellikleri 31 -Suspansiyon 32 -Beton örtü 33 Dõş enjeksiyon -Enjeksiyon borusu detaylarõ/kutu yapõlar 34 -Enjeksiyon özellikleri 35 -Enjeksiyon işlemi 36 Prepakt kazõklar -Agreganõn detaylarõ 37 -Enjeksiyon sisteminin detaylarõ 38 -Enjeksiyon özellikleri 39 -Kazõk deliğinde enjeksiyon işlemi 40 Gövde ve pabuç enjeksiyon işlemi -Enjeksiyon alanõ 41 -Enjeksiyon sistem detayõ 42 -Enjeksiyon özellikleri 43 -Enjeksiyon işlemi 44 Yapõda sapma -Konum 45 -Eğim X Gerekli bilgi (X)Uygulanabilen - Uygulanamaz
50
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
X -
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
10 Kayõtlar 10.1
Arazi kayõtlarõ iki kõsõmdan ibarettir. Birinci kõsõm arazi ve aşağõdakiler ile ilgili genel bilgileri; − Kazõğõn tipi, boyutlarõ − İnşaat metodu ve − Donatõ ve beton özellikleri ihtiva eder. İkinci kõsõm yapõm işlemi ile ilgili özel bilgileri ihtiva etmelidir.
10.2 Genel bilgi kõsmõ, farklõ kazõk tipleri ve metotlarõ için benzer olmalõ ve Çizelge 17 ve Çizelge 18'de ayrõntõlõ olarak listelenmiş bilgileri ihtiva etmelidir. 10.3 Özel bilgi kõsmõ, kazõk tipleri ve metotlarõ için özel olmalõ ve Çizelge 19’da ayrõntõlõ olarak listelenmiş bilgileri ihtiva etmelidir 10.4 − −
Uygun görüldüğünde bilgi; Her bir kazõk için ayrõ ayrõ kayõtlar veya Aynõ metotla inşaa edilen aynõ tipteki kazõk gruplarõ için özet kayõtlar şeklinde
kayõt edilebilir.
10.5 Kazõk yapma işlemi başlamadan önce, detaylõ kayõtlar ve arazi kayõtlarõnõn şekli anlaşma ile belirlenmelidir. Not - Örnek yapõm kayõtlarõ Ek B’de belirtilmiştir.
10.6
Herhangi bir bütünlük deneyleri kayõtlarõ; − Deney sebebini, − Deney metodu ve işlemini, − Deney sonuçlarõnõ ve − Kazõk bütünlük deneyleri ile çõkarõlan sonuçlarõ vermelidir. Not - Statik veya dinamik yükleme deneyi için kayõt şartlarõ ve yük deneyi raporu formatõ ENV 1977-1 'e uygun olmalõdõr.
10.7 Bütün kayõtlar, anlaşmada aksi belirtilmemişse müteahhit temsilcisi ve işveren temsilcisi tarafõndan imzalanmalõdõr.
11 Özel şartlar 11.1 İlgili Avrupa standardõ yoksa delme kazõk işleri yapõlõrken, aşağõda belirtilenler için millî standardlar, şartnameler veya yasal gereklere uyulmalõdõr: − Şantiye güvenliği, − İş güvenliği, − Kazõlarõn içinde elle çalõşma ve kontrollerin kabul edilebilirliği, − Kazõk sondaj ve yardõmcõ ekipman ve aletlerin işletme güvenliği. 11.2
Kazõk delme cihazlarõ EN 791’ e uygun olmalõdõr.
11.3 Aşağõdaki işlemlerde özel dikkat gösterilmelidir. − −
Ağõr ekipman ve aletlerle birlikte insan gerektiren işlemlerde, Açõk kuyu tehlikelerinde 51
ICS 93.020 −
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
İşlem ve kontrollerde kazõ içerisinde elle yapõlan işlem ve kontrollerde.
11.4
Elle kazõ mümkün olduğunca en aza indirilmelidir.
11.5 Elle kazõ, zeminin doğal olarak duraylõ veya kazõ duvarlarõnõn desteklerinin sürekli muhafaza edildiği sadece kuru şartlarla sõnõrlandõrõlmalõdõr. 11.6
Çalõşma için çap en az 0,75 m ise kuyu içinde işci çalõşmasõna müsaade edilir.
11.7
Kazõk işleminden doğan çevreye verilen sõkõntõ ve/veya zarar en aza indirilmelidir.
11.8 − − − − − −
Çevreye verilen sõkõntõ ve/veya hasar aşağõdaki husulardan meydana gelebilir. Gürültü, Zemin titreşimi, Zemin kirlenmesi, Yüzey suyu kirlenmesi, Yeraltõ suyu kirlenmesi ve Hava kirlenmesi.
Not - Çevreye verilebilecek muhtemel sõkõntõ ve zararõnõn tür ve etki derecesi aşağõdakilere bağlõlõdõr. − Yere , − Çalõşma metoduna, − Gerçekleştirilen işlemlere.
11.9 Çevreye verilebilecek sõkõntõlar ve çevre koruma ile ilgili her özel durum için aşağõdaki durumlar göz önüne alõnmalõdõr. −
−
Millî şartlar (Avrupa standardõ yoksa), Yerel şartlar
52
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Ek A (Bilgi İçin) Açõklamalar A.1 Mini (veya mikro) kazõk: Delik çapõ 0,3 m’den küçük olan delme kazõk.Genellikle özel metotlarla yapõlõr. (Bu standarddõn kapsamõnda değildir). A.2
Yerinde dökme delme kazõk: Zeminde açõlmõş deliğe veya muhafaza borusu içinde dökülen dökme kazõk.
A.3 Düz (Basit) delme kazõk: Kazõk deliği duvarõna destek gerektirmeyen ve uygun kararlõlõkta olan zemine inşaa edilen çakõlan delme kazõk. A.4
Eğik kazõk:Yataya eğimle olarak yapõlan kazõk.
A.5 Deplasman kazõğõ: Zemindeki malzemeyi çõkarmadan veya kazõsõz zeminde oluşturulan kazõk(Örneğin Çakma veya Vidalõ kazõğõ, (Bu standarddõn kapsamõnda değildir). A.6 Çakma kazõk: Şahmerdanla, statik veya titreşimli(dinamik) basõnç ile zemine çakõlan kazõk (Bu standarddõn kapsamõnda değildir). A.7
Yerinde dökme çakma kazõk: Kapalõ uçlu sürekli ve geçiçi muhafaza boru ile çakõlan daha sonra donatõlõ veya donatõsõz beton ile doldurulan kazõk (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.8
Ön yapõmlõ kazõk: Önceden betonarme veya öngerilmeli beton olarak hazõrlanan ve çakma ile yerleştirilen kazõk (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.9 Burgulu deplasman (Vidalõ) kazõk: Dönme ve düşey itki etkisi çakõlan ve tabanda sõnõrlõ sayõda helisleri olan muhafaza borulu veya borusuz deplasman kazõğõ. İçeri ve dõşarõ vidalama vasõtasõyla zemin yatay olarak yer değiştirir ve hayali olarak toprak kazõlmaz. (Bu standarddõn kapsamõnda değildir A.10 Yerinde dökme burgulu deplasman (vidalõ) kazõk: Zeminde burgulu olarak oluşturulan ve alt ucu kapalõ, kalõcõ veya geçiçi muhafaza borulu tabanõnda burgu şeklinde deplasmanõ olan boşluğun donatõlõ ve donatõsõz betonla yerinde doldurulmasõ ile oluşturulan kazõk. (Bu standarddõn kapsamõnda değildir). A.11 Ön yapõmlõ burgulu deplasman kazõk: Burgu metodu ile şekillendirilen alt ucunda beton başlõklarõ belirli sayõda bulunan betonarme veya öngerilmeli beton olarak silindirik şekilde önceden yapõlan kazõk. A.12 Kazõk başõ: Kazõğõn üst kõsmõ. A.13 Kazõk tabanõ: (1)Kazõğõn alt alanõ. A.14 Kazõk tabanõ: (2)Kazõğõn alt kõsmõ. A.15 Kazõk gövdesi: Kazõk başõ ve tabanõ arasõnda kõsõm. A 16 Yanal sürtünme: Kazõk yüzeyinin sürtünme ve/veya adezyon direnci.
53
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
A.17 Negatif yanal yüzey sürtünmesi:Kazõk gövdesine göreceli olarak oturan yükler kazõk vasõtasõyla aşağõya aktarõlõrken çevreleyen zemin veya dolgunun vasõtasõyla oluşan ve/veya adezyon kuvvetleri.
A.18 Yuva (Soket): Sert zemine bağlanan(genellikle kaya) kazõğõn alt kõsmõ.
54
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
A.19 Kazõ: (1) Delik yapõmõ için zemin, kaya veya dolgunun kazõlmasõ,taşõnmasõ ve atõlmasõ, (2) Delme kazõk için yapõlan delik.
A.20 Engel: Kazõlmasõ için özel ekipman ve metot gerektiren doğal (veya yapay) sert tabaka blok veya benzer zemin. A.21 Donatõ kafesi: Uzunlamasõna çubuklarõn bir silindir veya dikdörtgen prizma şeklinde düzenlendiği bağlarla ve helis şeklinde telle birleştirilen donatõ elemanõ. A.22 Aralõk verici takoz: Donatõ kafesini tutmak ve beton kaplamaya ulaşmak için çelik donatõya sabitleştirilen, beton veya plastik veya çelikten yapõlmõş takoz. A.23 Merkezleyici: Donatõnõn kazõk deliğinin merkezine uygun yerleştirmeye yarayan cihaz. A.24 Kazõğõn eksenden sapmasõ : Çalõşma seviyesinde tasarõmlanan ve inşa edilen kazõk eksenleri arasõõndaki yatay mesafe (Kazõk üst seviyesindeki dõş merkezliliğe eşdeğerdir). A.25 Askõ çubuklarõ: Donatõ kafesinin kazõğõn üst yüzünden alta doğru düşmesini engelleyen çelik bağlar (Askõlar). A.26 Bağlama çubuklarõ: Üst yapõ ile bağlantõyõ sağlamak için taze beton halinde kazõğõn başõna yerleştirilen çelik çubuklar. A.27 Dökme seviyesi: Kazõğõn, beton dökülen son seviyesi.İşlem uygulamasõna bağlõ olarak bu seviye kesme seviyesinin üstündedir. A.28 Boş Delik- Çalõşma seviyesinden kazõk başlõğõna veya dökme seviyesine olan kazõ boyu. A.29 Kesme Seviyesi (Tõraşlama): Üst yapõ ile birleştirmeden önce kesilerek oluşturulan önceden belirlenmiş seviye. A.30 Kesme: (1)Kazõk başõndan düşük standardaki veya kirlenmiş betonun temizlemesi. (2)Projelenen kazõk başõ seviyesinin üzerindeki betonu tõraşlamak.
A.31 Ön kazõ: Engelleri temizlemek veya üst tabakalarõn nüfuz etmesi için yapõlan ön kazõ. A.32 Şahmerdan kavramasõ: Kesikli operasyonla toprağõ kazõdan temizleyen iki veya daha fazla çeneli veya kürekli kazõ aleti.
A.33 Keski: Engelleri kõran veya kazõğõ sert zemine veya kayaya yerleştiren alet. A.34 Kova: Başlõk (kelly) çubuğunun altõnda, keskili ve dişli ve tabanõ malzemeyi tutmak için menteşeli silindirik kova şekilli kazõ aleti.
A.35 Burgu: Kesikli ve sürekli işlem için (sürekli helisel burgulu, Şekil A.4) kesici kenarõ veya kenarlarõ olan helisel burgu ve gövdeden ibaret alet (Başlõk (Kelly) çubuk kullanarak Şekil A.9). A.36 Başlõk (Kelly) çubuğu: Delme kuvveti ve döndürme güç kaynağõndan delme aletine ileten delme aleti üzerindeki kayan şaft. A.37 Muhafaza borusu: Kazõnõn duraylõlõğõnõ sağlayan çelik boru (Duraysõz zeminlerde). A.38 Kalõcõ muhafaza borusu: Yerinde dökülen kazõklarda kullanõlan destek,koruyucu ve yük taşõyõcõ olarak tasarlanan sürekli muhafaza borusu.
delik
duvarõna
55
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
A.39 Kesme halkasõ: Zemine nüfuz etmeyi sağlamak için muhafaza borusunun genellikle güçlendirimiş dişli alt kõsmõ. A.40 Kaplama: Yumuşak zeminlerde kazõk gövdesini koruyan ve negatif sürtünme kuvvetini azaltan ince çelik plakadan boru.
A.41 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan: Duraylõ olmayan zeminlerde kazõ duvarõnõn duraylõlõğõnõ sağlamak için kullanõlan bentonit,kil ve diğer malzeme karõşõmõ. A.42 Sondaj sõvõsõ/çamuru: Sondaj deliği duvarõnõn duraylõlõğõnõ sağlamak için ve/veya yõkamak için kullanõlan çimentolu veya çimentosuz ve katkõlõ veya katkõsõz su ve bentonit ,polimer veya kilden oluşan karõşõm. A.43 Bentonit: Doğal olarak oluşan veya üretilen sodyum veya kalsiyum montmorillonit kili.Islatõldõğõnda ve dinlendirildiğinde jelleşen, çalkalandõğõ zaman akõşkan olan, tiksotropi özelliğinden dolayõ dinlendiği zaman çökelti haline gelen malzeme. A.44 Bentonit suspansiyonu: Bentonit ve sudan oluşan kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan. A.45 Çamurun enjeksiyonu: Geçiçi muhafaza borusunun tesisinin sağlamak için burgu ile bentonit veya kil tozunun su ile taneli zemin içine yerleştirme tekniği.
A.46 Sondaj takõmõ: Bir baş (Sondaj başlõğõ,matkap,burgu ve kova) ve çalõşan takõmdan (sondaj borularõ, başlõk çubuğu, kararlõlõk sağlayõcõ, Dengeleyici ağõrlõklarõ) oluşan sürekli kazõda kullanõlan aletler grubu. A.47 Havalõ pompolama: Kõrõntõlarõ boşaltmak ve sõvõ ile yõkamak , boru içindeki yoğunluğu azaltmak ve yukarõ doğru akõm sağlamak için borunun altõndan pompalama tekniği. A.48 Doğrudan sirkülasyonlu kazõ: Kuyuda kõrõntõyõ yukarõ taşõmak için sondaj takõmõndaki merkez borusu vasõtasõyla akõşkanõn aşagõya doğru hareket ettiği kazõ metotu. A.49 Ters sirkülasyonlu kazõ: Orta boruda kõrõntõyõ taşõmak için borudan sõvõ pompalanarak yapõlan kazõ (Örneğin havalõ pompolama). A.50 Beton dökme borusu: Betonun dökülmesi için oluk veya besleme borusu vasõtasõ ile birbirine eklenerek uzatõlan metal boru. A.51 Oluklu boru: Su geçirmez ek yerleri olan su altõnda beton dökmeye yarayan boru. Dökme sõrasõnda borunun alt ucu beton içinde kalõr. A.52 Enjeksiyon şerbeti: Döküldükten sonra sertleşen çimento su ve ince agregadan oluşan karõşõm.
A.53 Kazõk tabanõ enjeksiyonu: Yerleştirilen kazõğõn tabanõna sonradan basõnç altõnda çimento şerbeti enjekte edilmesi.Tabanda önceden oluşmuş boşluk veya enjeksiyon borusu bu amaç için monte edilir. A.54 Kazõk gövdesi enjeksiyonu: Kazõk donatõsõ ile birlikte tesis edilen enjeksiyon borularõ kullanõlarak yanal sürtünmeyi arttõrmak için kazõk betonu prizinden sonra yapõlan enjeksiyon şerbeti.
56
ICS 93.020
1. Çalõşma seviyesi 2. Beton dökme seviyesi 3. Kazõk üst seviyesi
TÜRK STANDARDI
10. Kazõk gövde çapõ 11. Kazõk çapõ 12. Pabuç taban çapõ
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
18. Kazõk ekseni 19. Donatõ kafesi 20. Aralõk verici takoz 57
ICS 93.020 4. 5. 6. 7. 8. 9.
TÜRK STANDARDI
Taban seviyesi Kõlavuz tüp Kazõk başlõğõ Kazõk gövdesi Kazõk tabanõ Pabuç
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
13. Boş delik 14. Boy L 15. Kazõ derinliği 16. Örtü (Üst) tabaka 17.Taşõyõcõ tabaka
21. Betonlama borusu
Şekil A.1 - Delme kazõk : Gösterimler
1. 2. 3. 4.
Ek yeri (Geçiçi/Kalõcõ ) muhafaza borusu Kazõk gövde çapõ Kesme halkasõ
1.Başlõk çubuğu (Kelly) 2.Serbest kaldõraç 3.Kova 4.Taban levha 5.Kesme ucu Şekil A.3 - Sondaj kovasõ
Şekil A.2 - Muhafaza borusu
1. 2. 3. 4. 5.
Tij Helezonlu burgu Adõm Kesici uc Kesme ucu
Şekil A.4 - Burgu
1. Askõ 2. Gövde 3. Makaralar, palangalar 4. Çeneler
58
1. Keski 2. Uc
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
Şekil A.6 - Dipten kapaklõ kova
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001 Şekil A.5 - Kavrayõcõ kova
Şekil A.2 - A.6 - Süreksiz kazõlar için aletler
59
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
1.Çalõşma seviyesi 5.Sondaj matkapõ 2.Döndürme güç kaynağõ 6.Çamur havuzu 3.Muhafaza borusu/Kõlavuz tüp 7.Kõrõntõlar 4.Tij demeti 8.Çamur pompasõndan Şekil A.7 - Doğrudan sirkülâsyonlu sondaj sistemi
1.Çalõşma seviyesi 2.Döndürme güç kaynağõ 3.Muhafaza borusu/Kõlavuz tüp 5.Hava kaldõrmalõ sondaj borusu
60
6.Sondaj matkapõ 7.Çamur havuzu 8.Kõrõntõlar
10.Boşaltma hortumu 11.Hava hortumu 12.Hava giriş vanasõ
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Şekil A.8 - Ters sirkülâsyonlu sondaj sistemi
a) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Sondaj deliği itki silindiri Kol Çalõşma seviyesi Adõm Kõrõntõlar Sürekli helisel burgu
b) Betonlama 7.Boş tij 8.Tapa 9.Beton destek 10. Döküntüler 11. Beton
Şekil A.9 - Sürekli helisel burgulu sondaj
61
ICS 93.020
a) Esnek kutu yapõsõ ile
1.Enjeksiyon 2.Enjeksiyon kontrol 3.Beton
62
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
b) Enjeksiyon borusu ile Şekil A.10 - Kazõk tabanõ enjeksiyonu ((Örnekler)
7.Kutu 8.Enjeksiyon şerbeti 9.Taban seviyesi
ICS 93.020
4.Enjeksiyon borusu 5.Donatõ kafesi 6.Tõkaç
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
10.Dolgu (Çakõl) 11.Vanalar Şekil A.11 - Gövde enjeksiyon kazõğõ (Örnek)
Ek B (Bilgi İçin) Örnek kayõtlar 1 − − − 2 − − − − − − − −
Bu ek, inşaat kayõtlarõna ait bir örneği ihtiva eder Muhafaza borulu veya desteksiz kazõlõ delme kazõklar (Örnek B.1 ve Örnek B.2) Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla inşa edilmiş delme kazõklar (Örnek B.3 ve Örnek B.4) Sürekli helisel burgulu kazõklar (Örnek B.5 ve Örnek B.6) B.1-B.6’daki kayõtlar uygun olan aşağõdaki kayõtlara ilâve olarak desteklenmelidir. Ölçme kayõtlarõ, Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kontrol kayõtlarõ, Beton karõşõm kayõtlar (Sadece şantiye karõşõmõ durumunda), Beton ve/veya çimento şerbeti için teslim belgeleri, Beton ve çimento şerbeti için şantiyede işlenebilirlik, sõcaklõk ve kõvam deneyleri, Betonlama kayõtlarõ, Enjeksiyon kayõtlarõ, Kazõk üst seviyesi kontrol formlarõ.
63
ICS 93.020
B.1
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Muhafaza borulu veya desteklenmemiş kazõlõ delme kazõklarõn inşaasõ : Genel veri
Müteahhit __________________________________
Kazõk tipi ve metodu ________________________
_______________________________________________________________________________________ Şantiye __________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Pafta no ____________________________
Muhafazalõ borulu kazõk
__________________________________________
Desteksiz kazõ _____________________
1. Kazõk verileri a) Çap __________________________________ m
e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________
b) Dõş muhafaza borusu çapõ ________________ m
__________________________________________
c) Kesme pabucu çapõ _____________________ m
f) Su çimento oranõ W/C ______________________ W = Suyun kütlesi C = Çimentonun kütlesi
d) Sondaj matkapõ çapõ _____________________ m
g) Beton kimyasal katkõlar ____________________
e) Su altõnda kazõ
% olarak çimento kütlesi _____________________
__________________________________________
h) Geçiktirici kimyasal katkõlar
__________________________________________
İşlenebilirlik süresi__________________________
2. Donatõ
4. Betonlama
Pafta no __________________________________
a) Su altõ şartlarõnda
a) Donatõ kafesinin yerleştirilmesi
Kuru şartlarda
-Betonlamadan önce
b) Betonlama metodu
-Betonlamadan sonra
-Oluklu boru
b) Aralõk verici takoz
-Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip______________________________________
-Farklõ betonlama metodu
-Adet/ Boyuna aralõk
-Tarif ________________________________
m
∅ ________ m
3. Beton
__________________________________________
a) Anma dayanõmõ ______________________
c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplastisikleştirici
__________________________________________
b) Hazõr beton
__________________________________________
Şantiyede yapõlmõş beton
d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ
c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) _______________
İçin alõnan önlemler. __________________________________________ 3
d) Çimento miktarõ _____________________ kg/m
5. Yorumlar/Gözlemler ____________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Uygun olanõ işaretle
64
ICS 93.020
B.2
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Muhafaza borulu veya desteksiz kazõlarla Delme kazõk yapõmõ: Özel veriler
Delme kazõk numarasõ _______________________
Basõnç kazõğõ
__________________________________________
Çekme kazõğõ
__________________________________________
Eğik kazõk _________________________________
1. Zemin tabakalarõ M m Çalõşma Deniz Seviyesi Seviyesin den Altõnda yüksekliği
Zemin tanõmõ
Yer altõ suyu
Sondaj aletleri muhafaza
3. Kazõk verileri a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü ______________ m
çalõşma seviyesi altõnda
borusu b) Delme çalõşma
±0
den……. E kadar .…..m
________ m e _______ m çalõşma seviyesi altõ
seviyesi c) Çalõşma seviyesinde aks sapmasõ Eksen : _________ cm Eksen __________ cm 4. Donatõ Projeden sapma ______________________ Uzunluk boyunca sapma ___________________ Değişiklikler __________________ _________________________________________
5. Beton Özel olaylar _____________________________ _______________________________________ 6. Betonlama a) Betonlama başlangõcõnda delik içerisinde su seviyesi, çalõşma seviyesinin altõnda _______________ m b) Beton tüketimi 3 3 Teorik _________ m Gerçek _________ m Ölçek 1: 2. Uygulama süresi 1 2 İşlem Çevre sõcaklõğõ °C Kazõ Delme Kesinti Taban Formasyon Betonlama
3 4 Zamanlar den E kadar
5 Tarih
7. Yorumlar / Gözlemler Genel verilerden sapma _____________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ 8. İmzalar / Tarih Formen / İdareci _________________________ Müteahhit temsilcisi ______________________ Müşteri temsilcisi ________________________ Uygun olanõ işaretle
65
ICS 93.020
B.3
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlõ delme kazõk inşaasõ : Genel veri
Müteahhit __________________________________
Kazõk tipi ve metodu ________________________
_______________________________________________________________________________________ Şantiye __________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Pafta no ____________________________ __________________________________________ 1. Kazõk verileri a) Kazõk ve Diyafram duvar çapõ _____________ m
e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________
b) Kõlavuz duvar veya tüpün boyutu___________ m
__________________________________________
c) Kazõ aleti
f) Su çimento oranõ W/C ______________________
_____________________ m
W = Suyun kütlesi C = Çimentonun kütlesi d) Dõş boyutlar
g) Beton kimyasal katkõlar __________________
- Kazõ aleti
% olarak çimento kütlesi ____________________
-Kesme
_____________________ m pabucu__________________________
m
h) Geciktirici kimyasal katkõlar
_____________________________ __________________________________________
İşlenebilirlik süresi __________________________
2. Donatõ
4. Betonlama
Pafta no __________________________________
a) Su altõ şartlarõnda
a) Donatõ kafesinin yerleştirilmesi
Kuru şartlarda
-Betonlamadan önce
b) Betonlama metodu
-Betonlamadan sonra
-Oluklu boru
b) Aralõk verme takozu
-Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip ______________________________________
-Farklõ betonlama metodu
- Adet/Boyuna aralõk _______________ m
Tarif ________________________________
3. Beton
__________________________________________
a) Anma dayanõmõ________________________
c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplastikleştirici
__________________________________________
b) Hazõr beton
__________________________________________
Şantiyede yapõlmõş beton
d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ
c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) ___________
için alõnan önlemler
__________________________________________
∅ ________ m
__________________________________________
3
d) Çimento miktarõ _____________________ kg/m
5. Yorumlar/Gözlemler ____________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Uygun olanõ işaretle
66
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
67
ICS 93.020
B.4
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlõ delme kazõk inşaasõ : Özel veriler
Delme kazõk numarasõ _____________________
Basõnç kazõğõ
__________________________________________
Çekme kazõğõ
__________________________________________
Eğik kazõk_________________________
1. Zemin tabakalarõ M M Çalõşma Deniz Seviyesi Seviyesin den Altõ Yükseklik
Zemin danõmõ
Yeraltõ suyu
3. Kazõk verileri a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü Çalõşma seviyesi altõnda ______________ m
borusu
çalõşma ±0
Sondaj aletleri muhafaza
den …… E kadar…… m
seviyesi
b) Delme M den________ m ye _______ çalõşma seviyesi altõ c) Çalõşma seviyesinde aks sapmasõ Eksen : _________ cm Eksen __________ cm 4. Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn gerçek değerleri Birim Betonlama Betonlama öncesi sonrasõ 3 Yoğunluk g/cm Marsh değeri S 3 Akõşkan kaybõ cm Kum % muhtevasõ Alkalilik pH Kõlavuz duvar/yönlendirici tüb temel seviyesinin üstündeki akõşkan seviyesi_________ m Yeraltõ suyu üstü_________ m 5. Donatõ Projeden sapan kazõk no __________________ Uzunluk boyunca sapma _________________ Değişiklikler _________________________ 6. Beton Özel olaylar _____________________________ _______________________________________ 7. Betonlama a) Betonlama başlangõcõnda delik içerisindeki su seviyesi çalõşma seviyesinde altõnda _______________ m b) Beton tüketimi 3 3 Teorik _________ m Gerçek _________ m
2. Uygulama süresi 1 2 İşlem Çevre sõcaklõğõ °C Kazõ Delme Kesinti Taban formasyon Betonlama
68
8. Yorumlar / Gözlemler 3 4 Zamanlar den E kadar
5 Tarih Genel verilerden sapma _____________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ 9. İmza / Tarih Formen / Amir ___________________________ Müteahhit temsilcisi ______________________ Müşteri temsilcisi ________________________ Uygun olanõ işaretle
ICS 93.020
B.5
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Sürekli helisel burgularla kazõk inşaasõ : Genel veriler
Müteahhit __________________________________
Kazõk cinsi ve metodu ________________________
_______________________________________________________________________________________ Şantiye_________________________________
Tesis ve Ekipman _____________________________
_______________________________________________________________________________________ Pafta no ________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ 1. Kazõk verileri a) Burgu uzunluğu ________________________ m b) Burgu çapõ (Dõş) Da
________________ m
e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________ __________________________________________
c) Tij çapõ (Di)_____________________ m
f) Su çimento oranõ W/C ______________________ W = Suyun kütlesi C = Çimentonun kütlesi
d) Helis adõmõ _____________________ m
g) Beton kimyasal katkõlar ____________________
e) Oran Di/Da
% olarak çimento kütlesi ____________________
f)Kapalõ taban
h) Geciktirici kimyasal katkõlar
Açõk taban
__________________________________________
İşlenebilirlik süresi__________________________
2. Donatõ
4. Betonlama
Pafta no __________________________________
a) Su altõ şartlarõnda
a) Donatõ kafesinin yerleştirilmesi
Kuru şartlarda
-Betonlamadan önce
b) Betonlama metodu
-Betonlamadan sonra
-Oluklu boru
b) Aralõk verici takoz
-Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip ______________________________________
-Farklõ betonlama metodu
Adet/Boyuna aralõk
-Tarif ________________________________
m
∅ ________ m
3. Beton
__________________________________________
a) Anma dayanõmõ ______________________
c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplâstikleştirici
__________________________________________
b) Hazõr beton
__________________________________________
Şantiyede yapõlan beton
d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ
c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) _______
için alõnan önlemler
__________________________________________
__________________________________________
3
d) Çimento miktarõ _____________________ kg/m
5. Yorumlar/Gözlemler ____________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Uygun olanõ işaretle
69
ICS 93.020
70
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020
B.6
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
Sürekli Helisel Burgulu Kazõklarõn İnşaasõ : Özel veriler
Delme kazõk numarasõ ____________________
Basõnç kazõğõ
__________________________________________
Çekme kazõğõ
__________________________________________
Eğik kazõk_______________________________
1. Zemin tabakalarõ Çalõşma seviyesi m bar Altõ (m) Her devirdeki Beton basõncõ penetrasyon
3. Kazõk verileri a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü Eksen : ____:____ cm Eksen : ____:_____ cm 4.Sondaj işlem Derinliğin fonksiyonu olarak her devirdeki penetrasyon kayõtlarõndan türetilmiş grafik.
Çalõşma seviyesi ±0
5. Donatõ Projeden sapan kazõk numarasõ _____________ Uzunluk boyunca sapma _________________ Değişiklikler_________________________ 6. Beton Özel olaylar _____________________________ _______________________________________ Grafikten beton basõnçõnõn izlenmesi 7. Betonlama a) Betonlama başlangõcõnda su seviyesi _______________ m çalõşma seviyesi altõ b) Beton tüketimi Teorik _________ m3 Gerçek _________ m3 8. Yorumlar / Gözlemler _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________ Genel verilerden sapma _____________________ _________________________________________ _________________________________________ _________________________________________
Ölçek 1: 2. Uygulama süresi 1 2 3 4 İşlem Çevre Zamanlar Sõcaklõğõ den e °C Kazõ
5 Tarih
9. İmza / Tarih Formen / İdareci___________________________ Müteahhit temsilcisi _______________________ Müşteri temsilcisi _________________________
Beton Yerleştirme Donatõmõn Montajõ Uygun olanõ işaretle
Uygun olanõ işaretle
71
ICS 93.020
72
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536
Ek C (Bilgi için) Zorunlu şartlar İlgili zorunluluklara göre şartlarõn işaretlenmesi − (RQ):Şartlar − (RC):Öneri − (PE):İzin − (PQ):İhtimal ve netice
1
Kapsam
1.1-1.11 Şartlar
2
Atõf yapõlan standardlar
NOT 1 NOT 2 2.1.(RQ) 2.2.Liste
3
Tarifler
NOT 3.1-3.22
4
Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler
4.1.(RC) 4.2.(RQ) 4.3.(RQ 4.4.(RQ) Örnekler
5
Arazi araştõrmalarõ
5.1
Genel
NOT 5.1.1.(RQ) 5.1.2.(RQ) 5.1.3.(RQ) 5.1.4.(RC) 5.1.5.(RC) 5.1.6.(PE) 5.1.7.(RQ) 5.1.8.(RQ)
5.2
Özel şartlar 73
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
5.2.1.(RQ) 5.2.2.(RQ)
6
Malzeme ve ürünler
6.1
Genel
6.1.1.(RQ) 6.1.2.(RQ) 6.1.3.(RQ)
6.2
Enjeksiyon ve beton malzemeleri
6.2.1
Çimento
6.2.1.1(RQ) 6.2.1.2.(PE) 6.2.1.3.(RQ) 6.2.1.4.(RC)
6.2.2
Agregalar
6.2.2.1(RQ) 6.2.2.2.(RQ) 6.2.2.3.(RC) 6.2.2.4.(RQ) 6.2.2.5(RQ)
6.2.3
Su
6.2.3.1.(RQ) 6.2.3.2 (RQ)
6.2.4
Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri
6.2.4.1.(RQ) 6.2.4.2.(RQ) 6.2.4.3.(RQ) 6.2.4.4.(PE) 6.2.4.5.(RQ) 6.2.4.6.(PE) NOT 6.2.4.7.(RQ) 6.2.4.8.(PE)
6.3
Yerinde dökülen beton
6.3.1
Genel
6.3.1.1.(RQ) 6.3.1.2.(RQ) 6.3.1.3.(PE) 6.3.1.4.(PE) 6.3.1.5.(RQ) 6.3.1.6.(PE) 6.3.1.7.(RQ) NOT
74
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536 6.3.1.8.(PQ)
75
ICS 93.020
6.3.2
TÜRK STANDARDI
Karõştõrma
6.3.2.1(RQ) 6.3.2.2.(PE) 6.3.2.3.(RQ) 6.3.2.4.(RQ) 6.3.2.5(RQ)
6.3.3
Numune alma ve deney
6.3.3.1.(RQ) 6.3.3.2.(RQ) 6.3.3.3.(RQ) 6.3.3.4.(RQ) 6.3.3.5.(PE) 6.3.3.6.(PO) Örnekler 6.3.3.7.(RQ) 6.3.3.8.(RQ)
6.4
Enjeksiyon şerbeti
6.4.1.(RQ) 6.4.2.(RQ) 6.4.3.(RQ) 6.4.4.(RC) NOT 6.4.5.(PE)
6.5
Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar
6.5.1
Genel
6.5.1.1.(RQ) 6.5.1.2(RQ)
6.5.2
Bentonit suspansiyonlar
6.5.2.1.(RQ) 6.5.2.2.(RQ) 6.5.2.3.(RQ) 6.5.2.4.(PE) 6.5.2.5.(PE) 6.5.2.6.(PE)
6.5.3
Polimerler ve diğer suspansiyonlar
6.5.3.1.(PE) 6.5.3.2(RQ)
76
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536
6.6
Çelik
6.6.1(RQ) 6.6.2.(RQ) 6.6.3.(RQ) 6.6.4.(RQ)
7
Tasarõm
7.1
Genel
7.1.1.(RQ) NOT 7.1.2.(PO) 7.1.3.(RQ) 7.1.4.(PE) 7.1.5.(RC) 7.1.6.(RC) 7.1.7.(RQ) 7.1.8.(RQ) 7.1.9.(RC) NOT 7.1.10.(PO)
7.2
Yapõdaki geometrik sapmalar
7.2.1.(RQ) NOT 7.2.2.(RQ)
7.3
Kazõk duvarlar
7.3.1.(PO) 7.3.2.(PO) 7.3.3(RQ) 7.3.4.(RQ)
7.4
Kazõ
7.4.1.(RQ) 7.4.2.(RQ) 7.4.3.(RQ)) 7.4.4.(RQ) NOT 7.4.5.(RQ) 7.4.6.(RQ) 7.4.7.(RQ)
7.5
Ön yapõmlõ beton elemanlar
7.5.1.(RQ) 7.5.2.(RQ)
77
ICS 93.020
7.5.3.(RQ))
78
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536
7.6
Donatõ
7.6.1
Genel
7.6.1.1.(RQ) 7.6.1.2.(RQ) 7.6.1.3.(RQ) 7.6.1.4.(RC)
7.6.2
Boyuna donatõ
7.6..2.1.(RQ) 7.6.2.2.(RQ) 7.6.2.3.(RQ) 7.6..2.4.(RC) 7.6.2.5.(RQ) 7.6.2.6.(PE) 7.6..2.7.(RC) 7.6.2.8.(RQ) 7.6.2.9.(PE) 7.6.2.10.(RQ)
7.6.3
Enine donatõ
7.6..3.1.(RQ) 7.6.3.2.(RC) 7.6.3.3.(RQ) 7.6..3.4.(RC) 7.6.3.5.(RC) 7.6.3.6.(RQ)
7.6.4
Beton örtü
7.6..4.1.(RQ) 7.6.4.2.(RC) 7.6.4.3.(PE)
7.6.5
Donatõ borularõ ve profilleri
7.6..5.1.(RQ) 7.6.5.2.(RQ) 7.6.5.3.(PO) 7.6..5.4.(RQ)
8
Uygulama
8.1
Kazõ
8.1.1
Genel
8.1.1.1.(RQ) 79
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
NOT 1 NOT 2 8.1.1.2.(RQ) Örnek 8.1.1.3.(RQ) 8.1.1.4.(RQ) 8.1.1.5.(RC) NOT 1 NOT 2 8.1.1.6.(RQ) 8.1.1.7.(RQ) 8.1.1.8.(RQ) 8.1.1.9.(RQ) 8.1.1.10.(RQ) 8.1.1.11.(RQ) 8.1.1.12.(RQ)
8.1.2
Metotlar ve aletler
NOT 8.1.2.1.(PO) 8.1.2.2.(RQ) 8.1.2.3.(PO) 8.1.2.4.(PE) 8.1.2.5.(RQ) NOT
8.1.3
Muhafaza borulu kazõlar
8.1.3.1.(RQ) 8.1.3.2.(PE) 8.1.3.3.(RQ) 8.1.3.4.(RQ) 8.1.3.5.(RC) 8.1.3.6.(RQ) 8.1.3.7.(PE) 8.1.3.8.(RQ) 8.1.3.9.(RQ) NOT 8.1.3.10.(RQ) 8.1.3.11.(RQ) NOT
8.1.4
Akõşkanlarla kazõnõn desteklenmesi
8.1.4.1.(RQ) 8.1.4.2.(RQ) 8.1.4.3.(PE) 8.1.4.4.(RQ) 8.1.4.5.(RQ) 8.1.4.6.(RQ) 8.1.4.7.(PE) 8.1.4.8.(RQ) NOT
80
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536 8.1.4.9.(RQ) 8.1.4.10.(RC)
81
ICS 93.020
8.1.5
Sürekli helisel burgularla delme
8.1.5.1.(PE) 8.1.5.2.(RQ) 8.1.5.3.(RQ) 8.1.5.4.(RQ) 8.1.5.5.(RQ) 8.1.5.6.(RQ) 8.1.5.7.(RQ) 8.1.5.8.(RQ) 8.1.5.9.(RQ) 8.1.5.10.(RQ) 8.1.5.11.(RQ)
8.1.6
Desteklenmemiş kazõ
8.1.6.1.(PE) 8.1.6.2.(RQ) 8.1.6.3.(RQ) 8.1.6.4.(RQ)
8.1.7
Pabuçlar
8.1.7.1.(RQ) 8.1.7.2.(RC)
8.2
Donatõ
8.2.1
Genel
8.2.1.1.(RQ) 8.2.1.2.(RQ) 8.2.1.3.(RQ)
8.2.2
Donatõ ek yerleri
8.2.2.1.(RQ) 8.2.2.2.(PO) 8.2.2.3.(RQ) 8.2.2.4.(PE)
8.2.3
Donatõnõn bükülmesi
8.2.3.1.(RQ) 8.2.3.2.(RQ) 8.2.3.3.(PE)
8.2.4
Donatõ kafeslerinin montajõ
8.2.4.1.(RQ) 8.2.4.2.(RQ) 8.2.4.3.(RQ) 8.2.4.4.(PO)
82
TÜRK STANDARDI
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536
8.2.5
Aralõk verme takozu
8.2.5.1.(RQ) 8.2.5.2.(RQ) 8.2.5.3.(PE) 8.2.5.4.(RQ) 8.2.5.5.(RQ) 8.2.5.6.(RC)
8.2.6
Montaj
8.2.6.1.(RQ) 8.2.6.2.(RQ) 8.2.6.3.(RQ) 8.2.6.4.(RQ) 8.2.6.5.(PE) 8.2.6.6.(RQ) 8.2.6.8.(RQ)
8.3
Betonlama
8.3.1
Genel
8.3.1.1.(RQ) 8.3.1.2.(RQ) 8.3.1.3.(RQ) NOT 1 NOT 2 8.3.1.4.(RC) 8.3.1.5.(RQ) 8.3.1.6.(RQ) 8.3.1.7.(RQ) 8.3.1.8.(RQ) 8.3.1.9.(RQ) 8.3.1.10.(RQ) 8.3.1.11.(RC) 8.3.1.12.(RQ) 8.3.1.13.(RQ) 8.3.1.14.(PO) 8.3.1.15.(RQ) 8.3.1.16.(RQ) 8.3.1.17.(RQ) 8.3.1.18.(PO) 8.3.1.19.(RQ) 8.3.1.20.(RC)
83
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
8.3.1.21.(RQ) 8.3.1.22.(RC) 8.3.1.23.(RQ) 8.3.1.24.(RQ) 8.3.1.25.(RQ) 8.3.1.26.(PO)
8.3.2
Kuru şartlarda betonlama
8.3.2.1.(RQ) 8.3.2.2.(RQ) 8.3.2.3.(RC) 8.3.2.4.(RQ) 8.3.2.5.(RQ)
8.3.3
Su altõndaki şartlarda betonlama
8.3.3.1.(RQ) NOT 8.3.3.2.(RQ) NOT 8.3.3.3.(RQ) 8.3.3.4.(RQ) 8.3.3.5.(RQ) 8.3.3.6.(RQ) 8.3.7.7.(RC) 8.3.3.8.(RQ) 8.3.3.9.(RQ) 8.3.1.10.(RQ) 8.3.3.11.(PE) 8.3.3.12.(RQ) 8.3.3.13.(RQ) 8.3.3.14.(RQ) 8.3.3.15.(RC) 8.3.3.16.(RC) 8.3.3.17.(RC) 8.3.3.18.(RQ) 8.3.3.19.(RQ)
8.3.4
Muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ
8.3.4.1.(RQ) 8.3.4.2.(RQ) 8.3.4.3.(RQ) 8.3.4.4.(RQ) NOT 8.3.4.5.(RQ)
84
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536
8.3.5
Kalõcõ muhafaza borularõ veya kaplamalar
8.3.5.1.(PO) NOT 8.3.5.2.(RQ)
8.3.6
Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ
8.3.6.1.(PE) 8.3.6.2.(RQ) 8.3.6.3.(RQ) 8.3.6.4.(PE) 8.3.6.5.(RQ) 8.3.6.6.(RQ) 8.3.6.7.(RQ) 8.3.6.8.(RQ) NOT
8.3.7
Prepakt kazõklar
8.3.7.1.(RQ) 8.3.7.2.(RQ) 8.3.7.3.(RQ) 8.3.7.4.(RQ) 8.3.7.5.(RQ)
8.3.8
Oluklu borunun ve muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõ
8.3.8.1.(PE) 8.3.8.2.(RQ) 8.3.8.3.(RQ) 8.3.8.4.(PE) 8.3.8.5.(PE) 8.3.8.6.(RQ) 8.3.8.7.(RC)
8.3.9
Donatõ tüplü veya muhafaza borulu ön yapõm beton elemanlõ kazõklar
8.3.9.1.(RQ) 8.3.9.2.(RQ) 8.3.9.3.(PE) 8.3.9.4.(PE) 8.3.9.5.(RQ)
85
ICS 93.020
TÜRK STANDARDI
8.3.10 Yerinde dökme kazõklarõn dõş enjeksiyonu 8.3.10.1.(RQ) 8.3.10.2.(RQ) 8.3.10.3.(PO) 8.3.10.4.(PE) 8.3.10.5.(PE) 8.3.10.6.(PE) 8.3.10.7.(RQ)
8.4
Delme kazõk duvarlar
8.4.1.(RC) 8.4..2.(RC) 8.4.3.(RC) 8.4.4.(RQ) 8.4. 5.(RQ) NOT 8.4.6.(RQ)
9
Denetleme ve izleme
9.1
Denetleme
9.1.1.(RQ) 9.1.2.(RQ)
9.2
Kazõk inşasõnõn incelenmesi
9.2.1.(RQ) 9.2.2.(RQ) 9.2.3.(RC) 9.2.4.(RQ) 9.2.5.(RQ) NOT 9.2.6.(RQ) NOT 9.2.7.(RQ) 9.2.8.(RQ)
9.3
Kazõk deneyleri
9.3.1
Genel
NOT 1 NOT 2 NOT 3 NOT 4
86
TS 3168 EN 1536/Kasõm 2001
ICS 93.020 3168
TÜRK STANDARDI
TS EN
1536 NOT 5
9.3.2
Eksenel yük deneyleri
9.3.2.1.(RQ) 9.3.2.2.(RQ) 9.3.2.3.(RQ) 9.3.2.4.(RC) 9.3.2.5.(RC) 9.3.2.6.(RQ) 9.3.2.7.(PE) 9.3.2.8.(RC) 9.3.2.10. (RQ) 9.3.2.11.(RQ) 9.3.6.12.(RQ) 9.3.6.13.(RQ) 9.3.6.14.(RC) 9.2.6.15.(RQ) 9.3.6.16.(RQ)
10
Kayõtlar
10.1.(RQ) 10.2.(RQ) 10.3.(RQ) 10.4.(PE) 10.5.(RQ) NOT 10.6.(RQ) NOT 10.7. (RQ)
11
Özel şartlar
11.1.(RQ) 11.2.(RQ) 11.3.(RQ) 11.4.(RC) 11.5.(RQ) 11.6.(RQ) 11.7.(RQ) 11.8.(PQ) NOT 11.9.(RQ)
87
