UNIVERZITET U ISTOČNOM SARAJEVU SAOBRAĆAJNI FAKULTET DOBOJ
Tema: Organizacija privremenog uvoza robe-ATA KARNET Seminarski rad iz Špedicije i agencijskog poslovanja
Student: Dejana Demonjić 112/08
Mentori: prof.: Dr Mile Milekić asistent: Dr Mile Milekić
Doboj ,decembar 2010.godine
SADRŽAJ
1. UVOD..................... UVOD................................... ........................... ........................... ............................ ........................... .......................... .................3 ....3 ROBE.................................. ........................... ........................... ..........................4 ............4 2. PRIVREMENI UVOZ ROBE....................
3. MEĐUNARODNE KONVENCIJE O PRIVREMENOM UVOZU ROBE.........5 3.1. Carinska konvencija o karnetu ata...........................................................5 3.2. Istambulska konvencija..........................................................................6 4. ATA KARNET................... KARNET................................ ........................... ............................ ........................... ........................... .....................6 .......6 4.1. Sadržaj ata karneta..................................................................................8 4.2 4. 2 . Popunjavanje rubrika karneta................................................................11 4.3. Podnošenje karneta ata..........................................................................12 4.4. Uslovi i pravila primjene ata karneta.....................................................13 4.5. Postupak carinarnice sa karnetom ata....................................................14 4.6. Zamjena nevažaćeg karneta novim karnetom.........................................15 4.7 4. 7 . Razduženi karneti.................................................................................15 4.8. Postupanje po nerazduženim karnetima.................................................16 ZAKLJUČAK........................... ............................ ........................... ........................... ........................... ..........................1 .............177 5 . ZAKLJUČAK.............
6. LITERATURA.............. LITERATURA............................ ............................ ........................... ........................... ........................... ........................18 ...........18 7. PRILOZI.................... PRILOZI.................................. ........................... ........................... ........................... ........................... ...........................1 .............199
2
UVOD U postupku privremenog uvoza robe carinski organ odobrava upotrebu strane robe u carinskom području države koja je namenjena ponovnom izvozu u neizmenjenom stanju, osim uobičajenog smanjenja vrijednosti zbog upotrebe, uz potpuno ili djelimično oslobođenje od plaćanja uvoznih dažbina i bez primjene mjera trgovinske politike. Carinski organ, na pismeni zahtjev lica koje upotrebljava robu ili lica koje organizuje njenu upotrebu, daje odgovarajuće odobrenje za privremeni uvoz robe. Privremeno uvezena roba mora se vratiti u inostranstvo ili definitivno uvesti i ocariniti po propisima kojima se uređuje uvoz, carinjenje te robe, kao i rokovi privremenog
uvoza. Kod privremenog uvoza robe koristi se ATA KARNET tj.
međunarodni carinski dokument koji omogućava privremeni uvoz/izvoz robe, odnosno ponovan uvoz/izvoz robe obuhvaćen Konvencijom o privremenom uvozu robe. ATA karnetom roba cirkuliše neocarinjena na period od jedne godine u slučaju kada je na carinskom području zemlje koja prihvata Konvenciju o privremenom uvozu bez popunjavnja nacionalnih carinskih isprava, plaćanja carine ili polaganja depozita, što inače slijedi u redovnom postupku za privremeni uvoz.
3
2. PRIVREMENI UVOZ ROBE Privremeni uvoz
regulisan je Zakonom o spoljnotrgovinskom poslovanju. Radi
pružanja usluga stranim licima i korišćenja usluga stranih lica i u drugim slučajevima kad se roba uvozi sa obavezom vraćanja u određenom roku, u istom ili promenjenom stanju, roba se može privremeno uvoziti. Privremeno uvezena roba mora se vratiti u inostranstvo ili definitivno uvesti i ocariniti po propisima kojima se uređuje uvoz, carinjenje te robe, kao i rokovi privremenog uvoza. Preduzeće i drugo pravno lice može privremeno uvoziti u zakup opremu radi korišćenja u proizvodnji i radi pružanja usluga. Ugovor o zakupu obavezno sadrži rok trajanja zakupa, a može se predvidjeti da po isteku ugovornog roka zakupac trajno zadrži privremeno uvezenu opremu lizing. Ugovorom o zakupu, odnosno lizingu prenosi se pravo korišćenja opreme uvezene u zakup uz plaćanje naknade (zakupnine), a može se predvidjeti i obaveza zakupodavca da zakupcu obezbjedi nesmetano korišćenje, održavanje i tehničko-tehnološko unapređenje opreme, kao i zamena uvezene opreme novom tehničko-tehnološki savršenijom opremom za vreme trajanja roka zakupa. Privremeni uvoz opreme u zakup, odnosno lizing odobrava carinarnica. Privremeno uvezena roba može se upotrebiti samo za namjene za koje je privremeno uvezena, a prema rješenju carinarnice koja je izdala odobrenje. Privremeni uvoz odobrava se i u slučaju poslova oplemenjivanja robe (prerada, dorada i obrada). Ovi poslovi mogu da se vrše u više faza i da ih obavlja više preduzeća i drugih pravnih lica, odnosno stranih lica. Izuzetno carinarnica može odobriti uvoz robe dobijene preradom, obradom ili doradom i prije privremenog uvoza, reprodukcionog materijala potrebnog za proizvodnju te robe, osim poljoprivrednih proizvoda. Na osnovu odobrenja nadležnog organa, usluga oplemenjivanja može se platiti, odnosno naplatiti u robi koja je data na oplemenjivanje, odnosno koja je oplemenjena. Na uvoz robe kojom se plaća, odnosno naplaćuje usluga oplemenjivanja primjenjuju se propisi kojima se uređuje redovni uvoz te robe. Republička vlada određuje vrstu i namjenu privremenog uvoza, rokove privremenog uvoza po namjenama, a može odrediti koja se roba ne može privremeno uvoziti.
4
Prilikom privremenog uvoza izdaje se ATA karnet. Karnet ATA je jednostavan međunarodni carinski dokument koji je zasnovan na međunarodnoj Carinskoj konvenciji o ATA karnetu, zamjenjuje nacionalne carinske dokumente za privremeni uvoz i prevoz (tranzit) robe, čime se pojednostavljuje carinski postupak i na taj način olakšava i ubrzava promet određenih kategorija roba. 1
3.MEĐUNARODNE KONVENCIJE O PRIVREMENOM UVOZU ROBE Međunarodne Konvencije o privremenom uvozu kojima je definisan ATA karnet su: ATA Konvencija i Instambulska Konvencija
3.1. CARINSKA KONVENCIJA O KARNETU ATA Konvencija ATA donijeta je u okviru Savjeta za carinsku saradnju 1961.godine. Konvencija utvrđuje osnovne principe kojima se reguliše privremeni uvoz/izvoz tri glavne grupe roba: eksponati, trgaovački uzorci i profesionalna oprema. Cilj Konvencije ata je da omogući privremeni uvoz robe bez primjene redovnog carinskog postupka u zemlji privremenog uvoza i da obezbjedi garancije za carinu i druge uvozne dadžbine i takse na privremeno uvezenu robu. Olakšice predviđene ATA konvencijom priznaju se, pod istim uslovima, na sve pošiljke pod zaštitom karneta ATA. Za razliku od sistema garancija po osnovu Konvencije TIR, garancije po karnetima ATA nisu limitirane, te se u tom pogledu mogu prihvatiti karneti bez obzira na vrijednost robe koju pokrivaju i bez potreba da se radi obezbjeđenja zahtjevaju dopunske garancije. 2
3.2. ISTAMBULSKA KONVENCIJA 1 2
www.ikspeditor.rs Kilibarda, M; Špedicija i agencijsko poslovanje; Saobraćajni fakultet Doboj, 2009
5
Istambulska konvencija osnovana je 26.6.1990. Ona obuhvata u jednom jedinstvenom instrumentu sve postojeće Konvencije o privremenom uvozu i obuhvata robu koja nije obuhvaćena međunarodnim instrumentima. Struktura nove Konvencije, koja se sastoji od osnovnog dijela i aneksa, omogućava da se doda nova roba. Ostali ciljevi Konvencije su da se ažurira prezentacija i tekst postojećih Konvencija o privremenom ulasku robe, kako bi se pojednostavnile i harmonizovale procedure.
4. ATA KARNET Ideja o ATA karnetu se rodila prije četrdeset godina. ATA karnet predstavlja međunarodni carinski dokument koji se, širom svijeta koristi u cilju skraćivanja , ubrzavanja i olakšavanja carinskih procedura koje se primjenjuju kod privremenog uvoza. 1961. godine, u cilju olakšavanja i podsticanja svjetske trgovine, Svjetska carinska organizacija (WCO) je usvojila "Konvenciju o ATA karnetima kao privremenim dozvolama za uvoz roba". ATA je skkraćenica nastala od engleskih ili francuskih reči "Admission Temporaire/Temporary Admission". Konvencija pokriva tri kategorije međunarodne robne trgovine, koje obuhvataju: •
komercijalne uzorke;
•
robu koja se koristi za prezentacije, na sajmovima, izložbama i sličnim događajima;
•
profesionalnu opremu.
ATA karnet izdaju i za njega garantuju nacionalne organizacije zemalja članica i potpisnica ATA Konvencije. Glavni administrator ATA karneta je Međunarodni biro privredih komora (International Bureau of Chambers of Commerce - IBCC), koji je integralni dio Međunarodne privredne komore u Parizu (International Chamber of Commerce - ICC). Carinske administracije u preko 58 zemalja svijeta su prihvatile ATA karnet kao garanciju da će sve carine i takse biti plaćene ako se roba deklarisana ATA karnetom ne koristi u skladu sa pravilima za njeno korištenje.
6
U poslednjih četrdeset godina ATA karnet je postao široko prihvaćen kao međunarodni carinski dokument, a prema podacima iz 1998. godine, izdato je 194.986 ATA karneta koji su pokrivali privremeni uvoz vrijednosti od skoro 12 milijardi dolara. Prednosti korišćenja ATA karneta su: •
može se neograničeno koristiti kao garancija za privremeni uvoz;
•
vredi godinu dana od dana izdavanja;
•
međunarodno
je
prihvaćeni
dokument
u
preko
60
zemalja
sveta;
eliminiše plaćanje carina, dažbina i poreza na dodatnu vrednost (VAT) prilikom privremenog uvoza i njihov povraćaj prilikom vraćanja privremeno uvezene robe u inostranstvo; •
pojednostavljuje carinsku proceduru;omogućava da se prilikom privremenog izvoza ili uvoza sve formalnosti obave putem samo jednog dokumenta;unapred su poznati svi uslovi privremenog uvoza ili izvoza, tako da se lakše sklapaju trgovinski dogovori;
•
smanjuje
troškove
carinskih
i
uvozno-izvoznih
procedura;
smanjuje vreme potrebno da se obave sve carinske i uvozno-izvozne procedure eliminiše elemenat neizvesnosti kod carinskih i uvozno-izvoznih procedura. ATA karnet se izdaje i glasi na vlasnika robe koja se privremeno uvozi. Ne može glasiti na špeditera ili vozara. ATA karnet pruža dve vrste garancija: garantuje pokriće vrijednosti uvoznih dažbina i predstavlja garanciju za samu robu. Da bi se spriječile zloupotrebe ATA karneta sa jedne strane, i da bi se državne administracije obezbijedile da će naplatiti pripadajuće dažbine u slučaju postupanja koja su suprotna ATA konvenciji, sa druge strane, zakonodavstva raznih zemalja su predvidjela i razne druge obaveze kako za izdavača, tako i za vlasnika ATA karneta. 3
3
www.carinskatarifa.com
7
4.1. SADRŽAJ ATA KARNETA Svaki karnet ATA sastoji se iz korica, kupona i talona, potrebnih za prevoz robe na osnovu ovog karneta. Bisevi se mogu dodati, ako nema dovoljno mjesta za upis podataka o robi na koricama ili kuponima. Karnet ATA se može koristiti za prevoz robe između više zemalja prije povratka u zemlju polaska. Isti karnet ATA se može koristiti više puta. Karnet ATA sadrži neograničen broj kupona i talona. Obrazac karneta ATA propisan je Aneksom A Istanbulske Konvencije. Obrazac se štampa na engleskom ili francuskom jeziku, a može biti štampan i na jeziku zemlje otpreme. Obrazac je formata 297 x 210 mm. Karnet ATA sastoji se od sljedećih djelova:
Boja
Opis
Zelena
Prednje i zadnje strane korica
Žuta
Kuponi (voucher) za privremeni izvoz i ponovni uvoz. Ovi kuponi imaju izdvojene odgovarajuće talone (counterfoil).
Bijela
Kuponi za privremeni uvoz i ponovni izvoz. Ovi kuponi imaju izdvojene odgovarajuće talone. Kuponi za tranzit. Mogu biti dio karneta. Ovi kuponi imaju izdvojene odgovarajuće talone.
Plava
Tabela br.1 sastav ATA karneta
Zelena prednja i zadnja korica karneta ( slika br.1) vrijedi godinu dana, tokom koje se karnet može koristiti onoliko puta koliko je potrebno. Uslov je da se putuje sa istom robom, čiji se popis upisuje na poleđinu korica. Prva stranica sadrži serijski broj, ovjeru izdavatelja karneta, ovjeru carinice koja je odobrila privremeni uvoz, rok trajanja karneta i popis zemalja u kojima se može koristiti. Na poleđini prvog lista korica je glavni popis robe obuhvaćen karnetom, pri čemu je za svaku stavku naveden pripadajući redni broj, trgovački naziv, broj komada, masa, vrijednost i zemlja porijekla. Na prvoj strani zadnjeg lista korica utisnuta su pravila za korištenje karneta.
8
Slika br.1 Izgled prednje i zadnje strane korica karneta Taloni su podjeljeni na dva dijela. Gornji dio ostaje trajno u koricama, a donji dio se odvaja i zadržava ga nadležna carinica.ATA karnet sadrži dvije vste talona: 1. Dva žuta talona (slika br.2) za provođenje carinskog nadzora u zemlji privremenog izvoza:
Izvozni talon: ovjerava carinarnica koja odobrava privremeni izvoz i određuje krajnji rok za povrat robe bez naplate carine, a preko koje roba izlazi iz zemlje.
Talon ponovnog uvoza: ovjerava carinarnica preko koje se privremeno izvezena roba vraća u zemlju ( ulazna carinica).
Slika br.2 Žuti taloni
9
2. Plavi talon ( slika br.3) služi za provođenje mjera carinskog nadzora u zemlji prevoza. Za prevoz kroz savku zemlju namjenjen je po jedan par plavih talona. Ove talone ovjeravaju pogranične carinarnice na ulazu ili izlazu iz zemlje prevoza, s tim da ulazna carinica određuje rok za prijavljivanje robe izlaznoj i upisuje ga na oba talona.
Slika br. 3 Plavi talon 3. Bijeli talon ( slika br.4) služi za provođenje carinskog postupka i mjera carinskog nadzora u zemlji privremenog uvoza.
Uvozni talon: ovjerava carinarnica koja odobrava privremeni uvoz i određuje rok privremenog uvoza, a preko koje roba ulazi u zemlju ( ulazna carinarnica)
Talon ponovnog izvoza: ovjerava carinarnica preko koje se privremeno uvezena roba vraća u inostranstvo ( izlazna carinarnica)
Slika br.4 Bijeli talon
10
Dodatni list glavnog popisa ( zeleni, žuti, plavi i bijeli) ispisuje se u slučaju da poleđina prednje zelene korice nije dovoljna za cjelokupan popis robe.
4.2 POPUNJAVANJE RUBRIKA KARNETA Rubrike korica karneta ATA popunjava carinarnica koja odobrava privremeni izvoz po ovom karnetu. Rubrike izlaznog talona, odnosno talona ponovnog uvoza popunjava carinarnica koja odobrava privremeni izvoz (carinarnica polaska). Rubrike provoznih talona popunjava ulazna, odnosno izlazna carinarnica zemlje tranzita. Ulazni talon, odnosno talon ponovnog izvoza popunjava carinarnica zemlje uvoza koja odobrava privremeni uvoz po karnetu ATA. Rubrike koje se popunjavaju u određenim listovima odnosno talonima prilikom sprovođenja pojedinih faza postupaka od strane nedležne carinarnice su: o
„potvrda carinskih vlasti“ na koricama karneta ATA;
o
„Carinska obilježja pušu se u rubrici 7 prema sledećem(im) rednom (im) broju glavnog spiska“ na poleđini korica karneta;
o
„Za službenu upotrebu carine“ na poleđini korica ATA karneta;
o
Rubrike 1 do 7 i rubrika za „službenu upotrebu carine“ na izlaznom talonu i talonu ponovnog uvoza (žuti listovi), s tim što se u rubrici 2 („krajnji rok zaponovni uvoz bez dažbina“) obavezno određuje rok privremenog izvoza.
Carinarnica tranzita ili provoza : o
„Carinjenje u tranzitu“ (rubrike 1-7) provoznog talona (plavi listovi), odnosno rubrike 1-6, s tim što se u rubrici „carinjenje u provozu“ pod 2 „rok za ponovni izvoz“ određuje rok od strane ulazne carinarnice zemlje tranzita u kome se roba mora prijaviti izlaznoj carinarnici zemlje tranzita;
o
„Za službenu upotrebu carine“ u desnom uglu i na poleđini provoznog talona
Carinarnica zemlje privremenog uvoza :
11
o
Rubrike 1 do 8 i rubrika za „službenu upotrebu carine“ na ulaznom talonu (bijeli listovi), s tim što u rubrici 2 „rok za ponovni izvoz odnosno za prijavljivanje robe carinarnici“ carinarnica zemlje privremenog uvoza određuje rok privremenog uvoz robe. U slučaju produženja roka privremenog privremenog uvoza, ova činjenica se upisuje u rubriku 4 „ostale primedbe“;
o
„Za službenu upotrebu carine“ u desnom uglu i na pole đini na ulaznom talonu(bijeli listovi)
Ulazna carinarnica provjerava da li su u karnet ATA uneti svi propisani podaci kao i tačnost tih podataka. Ako utvrdi neispravnost, carinarnica će vratiti karnet nosiocu da ga ispravi.
4.3. PODNOŠENJE KARNETA ATA Podnošenje karneta ATA se smatra kao podnošenje zahtjeva za odobravanje privremenog uvoza, a prihvatanje karneta ATA od strane carinskog organa, smatra se kao odobrenje za korišćenje postupka privremenog uvoza robe. Karnet ATA uključuje međunarodno priznatu garanciju za pokriće carinskog duga, koji bi mogao nastati. Karnet ATA primjenjuje se kod privremenog uvoza robe uz potpuno oslobođenje od plaćanja carine (osim prevoznih sredstava) i ne može se koristiti kod privremenog uvoza uz djelimično oslobođenje od plaćanja carine (shodno Aneksu E Istanbulske Konvencije). Takođe, potrebno je obratiti posebnu pažnju kada je Karnet ATA izdat za robu iz Aneksa B.2. i B.4. Istanbulske Konvencije, odnosno da li su ispunjeni svi uslovi za odobravanje postupka privremenog uvoza uz potpuno oslobođenje od plaćanja carine ili je u konkretnom slučaju potrebno primijeniti Aneks E Istanbulske Konvencije. Karnet ATA podnosi se graničnim CI, osim u izuzetnim slučajevima kada granična CI ne može provjeriti ispunjavanje propisanih uslova za sprovođenje postupka. U tom slučaju roba se uz podnošenje tranzitnog (plavog) kupona karneta ATA upućuje u unutrašnju/robnu CI. Unutrašnja CI provjerava ispunjenost uslova za sprovođenje postupka, te ako su isti ispunjeni, ovjerava uvozni kupon i talon karneta. 12
U slučaju da se u karnetu ATA ne nalazi potreban broj plavih kupona za tranzit, potrebno je podnijeti tranzitni set JCI.Ulazna granična CI kojoj je podnesen karnet ATA dužna je pri prihvaćanju provjeriti da li je karnet ATA pravilno ispunjen, te da li je moguće utvrditi vrstu, vrijednost, količinu i istovjetnost robe. Karnet ATA se pri ulasku u carinsko područje evidentira u kontrolnik K 1 (kontrolnik ulaznih karneta ATA), a razdužuje pri izlasku iz carinskog područja evidentiranjem u kontrolnik K 2 (kontrolnik izlaznih karneta ATA).Ulazna granična carinska ispostava ispunjava uvozni talon (importation counterfoil) bijele boje i uvozni kupon (importation voucher) bijele boje . Privremeni uvoz robe po karnetu ATA razdužuje izlazna carinska ispostava ispunjavanjem i ovjeravanjem talona za ponovni izvoz i kupona za ponovni izvoz bijele boje, te evidentiranjem u kontrolnik izlaznih karneta ATA. Kontrolnici karneta ATA sadržaće sljedeće podatke: redni broj, serijski broj karneta, imalac karneta, rok za ponovni izvoz/ponovni uvoz/tranzit, vrsta postupka (npr.privremeni uvoz, privremeni izvoz, tranzit, ponovni uvoz, ponovni izvoz) i napomene. Evidentiranje primljenih karneta ATA u kontrolnike je privremenog karaktera i važiće do uspostavljanja unošenja karneta u CIS. Sektor za naplatu prihoda i resurse obezbijediće carinskim ispostavama navedene kontrolnike.
4.4. USLOVI I PRAVILA PRIMJENE ATA KARNETA Sistem ATA karneta, zapravo je marketinški instrument koji pomaže korisnicima da prezentuju svoju ponudu na odogovarajućim manifestacijama i primjenljiv je samo na robu koja: nije namjenjena za prodaju, nije potrošna, nije predviđena da se otuđi, nije ni za jedan oblik transformacije. Pravila koja podrazumijevaju korištenje ATA karneta sadrže sledeće odredbe: •
Sva uvezena ili izvezena roba po osnovu ATA karneta mora da bude u cjelosti ponovo uvezena/izvezena u istom stanju,
•
Sva uvezena ili izvezena roba po osnovu ATA karneta mora da bude lako prepoznatljiva prilikom izvoza/uvoza i ponovnog izvoza/uvoza, 13
•
Da bi se spriječila zloupotreba, roba treba da bude u razumnom broju, količini.
Upotreba ATA karneta podrazumijeva još da : svi korisnici moraju da poštuju nacionalne zakone i propise zemlje polaska, zemlje koja se posjećuje ili zemlje u tranzitu; sva roba obuhvaćena karnetom je podložna carinskoj inspekciji; rok važenja ATA karneta određuje NIGA u skladu sa rokom predviđenim Konvencijom ( max 12 mjeseci) i dr. Roba za koju se izdaju ATA karneti namjenjena je prvenstveno za korištenje: na sajmovima, izložbama i prezentacijama; kao profesionalna oprema; na sportskim i kulturnim manifestacijama. 4
4.5. POSTUPAK CARINARNICE SA KARNETOM ATA C arinarnica
zemlje privremenog uvoza odobrava privremeni uvoz robe po karnetu
ATA u skladu sa propisanim rokovima datim u odgovarajućim odredbama Carinskog zakona i Uredbe o carinskim dozvoljenom postupanju sa carinskom robom, puštanju carinske robe i naplati carinskog duga, popunjava rubrike 1-8 ulaznog talona, upisuje rok povratka privremeno uvezene robe, cijepa donji deo ulaznog talona i zadržava ga, a ostale primerke predaje uvozniku odnosno korisniku robe. Prilikom vraćanja u inostranstvo privremeno uvezene robe po karnetu ATA, carinarnica popunjava rubrike 1-8 talona ponovnog izvoza, cijepa donji dio talona i zadržava ga, a sa robom se sprovodi odgovarajući postupak. Ukoliko se roba vra ća preko carinarnice koja nije odobrila uvoz robe po osnovu karneta ATA, ista će otcijepiti donji dio talona ponovnog izvoza i dostaviti ga carinarnici koja je odobrila taj privremeni uvoz u najkraćem mogućem roku. Carinarnica koja odobrava privremeni uvoz robe na osnovu ATA karneta će posebno obratiti pažnju da li je ispravno popunjena rubrika „za službenu upotrebu udruženjaizdavaoca“ u desnom uglu korica karneta, odnosno da li je jedno od ovlaš ćenih tijela navedenih na koricama karneta popunilo i ovjerilo ovu rubriku. Carinarnica koja odobrava privremeni uvoz robe po navedenom karnetu takođe mora da provjeri da li je karnet ovjeren
4
Kilibarda, M; Špedicija i agencijsko poslovanje; Saobraćajni fakultet Doboj, 2009
14
od strane carinarnice zemlje privremenog izvoza, odnosno polaska u lijevom donjem uglu korica karneta.5
4.6. ZAMJENA NEVAŽAĆEG KARNETA NOVIM KARNETOM Ako se ocijeni, da se postupak privremenog uvoza neće moći okončati dok traje važnost karneta ATA, jer imalac karneta ATA ne može ponovo izvoziti robu, organizacija, koja je izdala karnet ATA izdaje zamjenu karneta. Imalac karneta ATA je dužan original karnet vratiti organizaciji, koja ga je izdala. Rezervni karnet ATA se predaje kod nadležne CI zavisno od mjesta, gdje se roba nalazi. Carinski organ je dužan da izvrši sledeće formalnosti: a) poništi prvobitni karnet ATA, tako da kupon ponovnog izvoza odmah vrati carinskom organu početka postupka privremenog uvoza; b) prihvati rezervni karnet ATA i zadrži ulazni kupon, nakon što se upiše konačni datum za ponovni izvoz iz prvobitnog karneta i svaki njegov produžetak, kao i broj prvobitnog karneta ATA. Kada se postupak privremenog uvoza okonča, carinski organ okončanja postupka kupon ponovnog izvoza rezervnog karneta ATA odmah vraća carinskom organu, koji je prihvatio rezervni karnet ATA. O izdavanju rezervnog karneta ATA odlučuje izdavač. Ako rok važnosti prvobitnog karneta ATA istekne i organizacija koja ju je izdala, ne želi izdati rezervni karnet ATA, carinski organ će zatražiti da se podnese carinska deklaracija za privremeni uvoz robe.
4.7. RAZDUŽENI KARNETI Korisnik nakon isteka roka upotrebe karnet obavezno mora vratiti nacionalnoj izdavačko-garantnoj asocijaciji. Razduženje karneta podrazumijeva da je roba napustila carinsko područje. Kao dokaz za to se koristi potvrda carinskih organa, koja de daje na talonu ATA karneta.
5
www.upravacarina.rs
15
Za karnete koji se ne razduže u predviđenom roku, carina šalje izdavačko-garantnoj asocijaciji obavještenje o nerazduženom karnetu. Obavještenje se šalje u roku od godinu dana od isticanja važnosti karneta. Izdavačko-garantna asocijacija je dužna da u roku od šest mjeseci dostavi dokaze o razduženju karneta.
4.8. POSTUPANJE PO NERAZDUŽENIM KARNETIMA Nadležne ulazne granične carinske ispostave su obavezne pratiti rokove za ponovni izvoz robe, te provjeravati razduženost kod njih evidentiranih ATA karneta. Ako ulazna carinska ispostava u roku 15 dana po isteku roka za ponovni izvoz robe ne primi potvrdu da je roba izašla sa carinskog područja, dužna je uputiti urgenciju svim carinarnicama. U slučaju da ni jedna carinarnica ne potvrdi izlazak robe, ulazna carinska ispostava dostavlja predmet CI za upravno-prekršajni postupak nadležne carinarnice koja vodi dalji postupak. CI za upravno-prekršajni postupak dostavlja PKCG uredno ispunjen obrazac „Obaviještenje o nastalom carinskom dugu“. Predmetno obavještenje sa obračunom carinskog duga potrebno je poslati PKCG što prije, ali najkasnije do isteka roka jedne godine od dana isteka važenja odnosnog ATA karneta. PKCG, kao garantno udruženje, ima rok od šest mjeseci od dana prijema predmetnog obavještenja, za dostavu dokaza o ponovnom izvozu ili drugom prihvatljivom načinu razduženja ATA karneta. Ako zatraženi dokaz ne bude dostavljen u roku od šest mjeseci, PKCG, kao garantno udruženje, obavezno je uplatiti iznos potreban za naplatu uvoznog carinskog duga za odnosnu robu. Konvencije o privremenom uvozu, uplata deponovanih sredstava postaje konačna po isteku tri mjeseca od deponovanja iznosa, kada se carinski dug od carinarnice uplaćuje na propisan način na račun Uprave carina. Dakle, u tom periodu od tri mjeseca, PKCG, kao garantno udruženje, još može dostaviti potrebne dokaze. Ako se zatraženi dokaz dostavi, Carinarnica je dužna bez odlaganja, a najkasnije u roku od tri mjeseca od prijema dokaza, obavijestiti PKCG o njihovoj odluci o dostavljenom dokazu (prihvaćanju ili razlozima za odbijanje).
16
5. ZAKLJUČAK
U ovom seminarskom radu detaljno je obrađena tema privremenog uvoza robe, pod kojim se podrazumijeva uvoz strane robe namjenjene ponovnom izvozu u neizmjenjenom stanju, osim uobičajenog smanjenja vrednosti zbog upotrebe, uz potpuno ili delimično oslobođenje od plaćanja uvoznih dažbina i bez primjene mjera trgovinske politike. Carinski organ je ovlašten da određuje rok u kome se uvezena roba mora ponovno izvesti ili se mora odobriti novo carinski dozvoljeno postupanje ili upotrebu te robe. Privremeno uvezena roba može se upotrebiti samo za namjene za koje je privremeno uvezena, a prema rješenju carinarnice koja je izdala odobrenje. Prilikom privremenog uvoza izdaje se ATA karnet, odnosno međunarodni carinski dokument koji se, širom svijeta koristi u cilju skraćivanja , ubrzavanja i olakšavanja carinskih procedura koje se primjenjuju kod privremenog uvoza. ATA carinska garancija pokriva 25% vrijednosti robe (maksimalna pojedinačna vrijednost robe izlistane na ATA karnetu ne može biti veća od 1.000.000 dolara), tako da ATA garancija pokriva sve dažbine do tog iznosa. Ovo po neki put predstavlja i problem jer su u nekim zemljama uvozne dažbine veće od 25% vrijednosti robe, tako da razliku mora pokriti vlasnik robe ili uvoznik. Visina pokrića vrijednosti same robe varira od zemlje do zemlje i njihovih spoljnotrgovinskih propisa. Tako na primer SAD propisuju da ATA karnet mora pokriti 40% vrijednosti robe izlistane na njemu, dok propisi Izraela ili Koreje nalažu da se pokrije 100% vrijednosti robe. Izdavanje ATA karneta predstavlja veliku povlasticu za kompaniju kojoj je izdat, a istovremeno nesavesnima pruža mogućnost za mahinacije za koje može da odgovara i nacionalna asocijacija koja izdaje ATA karnet
17
6. LITERATURA 1. Kilibarda, M; Špedicija i agencijsko poslovanje; Saobraćajni fakultet Doboj, 2009 2. www.ikspeditor.rs 3. www.upravacarina.rs 4. www.carinskatarifa.com 5. http://www2.hgk.hr/komora/hrv/zupkom/Split/hgkcms/HGKZK/default2.as p?active_page_id=82 6. http://www.prometna-zona.com/spedicija-006ata_karnet.html
18
7. PRILOZI Prilog br.1 Primjer ATA karneta za privremeni uvoz stoke
19
20
