1 1
Nasıl yazılır? http://www.senaryoegitimseti.com - Mesut Demirci Senaryo yazmak kısacası bir kare resimde anlatılanları kâğıda dökmeye çalışmak diyebiliriz… NASIL YANİ Bu film karesini senaryoda nasıl yazarsınız? SAHNE 1 HASTAHANE / İÇ / GÜN --------------------------------------------------------Etraf hafif karanlıktır… Ayşe’yi yatakta uyuyor halde görürüz… Ağzında nefes tüpü takılıdır… Senaristin Notu : (Ağzında nefes tüpü takılıdır…) bu konuyu hastane doktoruna müracaat edilmelidir…
SENARYO NASIL YAZILMAZ SAHNE 1 HASTAHANE / İÇ / GÜN AÇIKLAMALAR --------------------------------------------------------SAHNE : -Filmlerde birbirinden ayrı hafif karanlıktır… mekanları Etraf birbirinden ayırmak için Ayşe’yi yatakta uyuyor halde görürüz… yazılır… (örn: Sahne1,Sahne2 gibi..) Yanında beyaz bir telefon vardır… Ağzında mavi tüp vardır… Beyaz bir giysi HASTAHANE: mekanın ismini belirtir.. giymektedir… Yatağı ve yastığı beyazdır… Üzerine yorgan örtülüdür… Kamera kızı tam gösterir… İÇ / DIŞ :ekran Senaryonun, mekanın içinde veya dışında olduğunu belirtir… Mesela: şu an resimde hastahanenin içini görmekteyiz… Yukarıdaki kırmızı yazılara dikkat edin… Senaryonun bir sahnesinde ne kadar çok yazı GÜN/GECE : Senaryoda anlatılan varsa yönetmenin hem okuma zevki gider hem mekanın sabah veya akşam olduğunu de yönetmen, beyaz telefonu nerede bulacağını temsil eder… ayrıntıları ile düşünmesi zorlaşır… SENARİSTİN NOTU : Bu ayrıntılara kamera açılarına Senaryoda senaristlerin pek kullanmadığı bireskiden beri yönetmene girmeyin bunlar zaten yötem… ait olan kısımlar… Ama senaristler filmleri Örneğin: kendi kafasında oluşturduğu biçimde çıkmasını Resimdekiister… kızın ağzına takılı hortumun şeklini,rengini,ağıza nasıl takıldığını ne 1 http://www.senaryoegitimseti.com - Mesut Demirci (
[email protected]) 1
2 KISA NOTLAR ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------KİM BU KIZ? Siz de benim gibi Prison Break hayranıysanız bu küçük kızcağızın dizide sadece bir kere göründüğünü anlarsınız. Peki diyaloglarda bu kıza ne isim verip konuşturursunuz? SAHNE 1 ORMAN/İÇ/GÜN ----------------------------------------------------------------A.K KÜÇÜK KIZ (8) - Burada ne arıyorsunuz? Gördüğünüz gibi kıza herhangi bir isim vermedim çünkü gereksiz... Hemen görünüp kaybolacağı için. Bu isimden kızın adının Ayşe Köksal olduğunu yaşının da sekiz (8) olduğunu düşünebilirsiniz… Eğer kızı ileriki sahnelerde bir kere daha kullanmak isterseniz SAHNE1 KÜÇÜK KIZ diyebilirsiniz JENERİK GEÇ ARTIK!
Yabancı dizilerin filmlerinde görmüşsünüzdür…ilk önce filmden birkaç saniye görüntüler gösterir sonra jenerik yani oyuncuların ,teknik kadronun geçtiği isimler gelir.. peki biz bunu senaryoda nasıl yazarız..
SAHNE 1 ORMAN/İÇ/GÜN -----------------------------------------------------------A.K KÜÇÜK KIZ (8) - Burada ne arıyorsunuz? JENERİK AKAR
HATIRLATMA KARDEŞİM İSTEMEZ!
Şunu hiç unutmayalım ki senaryo roman veya hikâye hiç değildir... Burada anlatılanlar olaylar senaryodan oldukça farklıdır...
SAHNE1 EV/İÇ/GÜN -------------------------------------------------Etraf hafif aydınlıktır… Ali çantasını yere koyar…
YAN TARAFTA ÖRNEKLENDİRELİM
SAHNE30 EV/İÇ/GECE -------------------------------------------------Etraf hafif aydınlıktır… Ali sabah koyduğu çantasını yerden alır… 2
3 HADİ YÖNETMENE YARDIMCI OLALIM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bu bölümde yönetmenin senaryoyu eline aldığı zaman çekim sırasına geldiğinde kafasının karıştığı durumlarda onlara yardımcı olmak… Hadi olalım…
KISIK KONUŞ (buğulu konuş) -------------------------------------------------------Burada gördüğünüz gibi iki kişi yakından konuşuyor… Bizde bu anı biraz romantikleştir irsek yanı konuşan kişiler biraz kısık konuşursa filmin atmosferi biraz daha iyi olur… Ayşe (kısık ses ile) – peki bize ne olacak?
BİRAZ GÖSTERİŞ YAPALIM ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Filmlerde kamera açılarını hep merak etmişimdir… Kamera ilk önce bir adamın kafasını komple kare içinde alır… Sonra kamera öbür adama geçer… Ama yönetmeni kamerada biraz Gösteriş yapmaya zorlarsak eminim biz senaristleri kırmayacaklardır…
SAHNE1 GENEL/DIŞ/GECE ------------------------------------------------------------Kamera bir kıza odaklanır… A.M KIZ (27) – merhaba yakışıklı Şimdi biz yönetmen olsak kızı ne şekilde çekeriz… Kafasını komple alarak izleyicinin dikkatini dağıtacağı şekilde çok imgeler yaratarak mı yoksa bir temayı yoğurarak izyelicilerin dikkatini buraya toplaması mı? Karar sizin Bu arada unutmadan kız burada da kısık sesle konuşmalıdır… Kamera kızın dudağına odaklanır… A.M KIZ (27) – merhaba yakışıklı
İZLEYİCİLERİ SÖZLERİMİZLE MEST EDELİM ---------------------------------------------------------------ALİ – sen dolandırıcının tekisin SELAMİ – benimle doğru konuş Selami’nin sözünün altını çizelim… ALİ – sen dolandırıcının tekisin… SELAMİ – bu sözü duymak beni kırdı ali özellikle bu laflar senden geliyorsa Selami’nin hangi sözü kulağa daha hoş geliyor… bir düşünün Not: yandaki resimde böyle bir konuşma geçmiyor ama ben 3 görsellik açısından yazdım
4 SES HIZLARI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Burada senaristlere çok büyük bir görev düşüyor… Bir dizi senaryosu çekiyorsunuz iki veya üç kişi arasında uzun diyaloglar söz konusu… bu gibi durumlarda izleyiciyi uyku moduna geçirir… bize düşen oyuncuların sözleri belli bir hızda ve anlaşılır bir şekilde söylerse bu izleyiciyi daima dinç tutar nasıl yani…
Okan – biliyorsun Aylin ile evliliğimiz … ailem hiç onaylamadı….sevmemişlerdi belki…. İtaatkarlığından şüphe ediyorlardı… bende başta itiraz ettim… Ama onların söylediğinin doğru olduğunu sonradan anladım Belki siz olsanız kırmızı renklerin cümlelerin başka bir tarafına koyardınız… önemli olan kırmızı renklerin varlığı…
SAHNE1 EV/İÇ/GÜN -----------------------------------------Ayşe ile okan yemek masasında oturduğunu görürüz… Okan – ailem beni sevmiyor Ayşe – hakikaten neden aile seni sevmiyor
Al sana uyku modu.. Burada… Okan en az 20 saniye konuşacak ve biz senaristler ne yapacak… tabii ki konuşmanın belli bir yerlerinde hızlandırılacak… Nasıl yani… bu konuyu yan tarafa açıklıyorum….kırmızı ile renklendirilenler oyuncunun hızlı okuyacağı yerlerdir…
SAHNEYİ ETKİLEYİCİ BİR DİL İLE ANLATMAK ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------İzlediğiniz Dizi veya sinemalarda fark etmişsinizdir… Koskoca 1,5 - 2 saat süren filmden sadece birkaç sahne aklınızda kalmıştır… bu da film çok kötü bile olsa izleyici ‘gittiğime değdi’ , veya ‘fena değildi’ der... Bu lafları filminize değil de o etkileyici sahneyedir… Bu şidlerin listesi filminde Oscar sidler… ‘bu iğneyi satsam iki kişiyi daha kurtarabilirdim’ diyor.. bakın ne kadar etkileyici…
Eğer böyle deseydi mi daha iyi olurdu… karar sizin Oskar – keşke biraz daha insan kurtarabilirdim…
4
5 DİZİLERİN SÜRELER VE BU SÜRELER ZARFINDA ANLATILIŞ BİÇİMLERİ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Herhangi bir dizi senaryosu yazdığınızda kalemin götürdüğü yere kadar anlayışı ile yazarsanız senaryo dizinin ilk dakikalarında gösterilecek sahnelerin bazılarının orta sahnede bazılarının Dizimizin bölüm konusu: turgay ile ali 2 ay önce emniyet tarafından bir polis memurunun intihar etmesinin nedenini araştırmak için görevlendirilmiştir…
i göstere bilir yada polisleri n ölmüş halde bulunan polisin çevresin de toplanm asını gösterin karar size kalmış. İlk önce turgay ile alinin psikoloji sini tartıp sonra olay yerine getireli m… yani tugayın yatakta uyumas ı çalar saatinin çalması ile uyanma sı gibi alinin hamile karısına karşı davranı şı gibi kısacası bu ilk 10 dakika içerisind e ali ile turgayı
ise son sahnede görünür… bu da dizinin biçimsizleşmesine ve reyting kaybına neden olur… bu sebepten yola çıkarak senaryoyu belli bir zaman formatında yazarsak dizimiz iyi olur. Not: dizi süresini 100 dakika kabul ediyoruz…
Ali ile turgay bu bir kişinin şuçlu alduğu na dair kanırtl ar arar… (20 dakika ) Bu zaman zarfınd a beklen medik bir şey olur ve cinaye t başka birinin işlediğ ini anlarla r… (20dak ika) Arana n eşkal bulunu r veya kaçma yı başarır … (6 dakika )
5
Sonuç: (16 dakika) :
Bu zam an zarfı nda ali ile turg ay ailel erini n soru nları ile ilgile nir… Ya da film e heye can kat mak için katili n polis lerin evini n gözd eğini yaza rız…
Gelişme
6
AYRINTILARA GİRME ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bazı dizilerde veya sinema filmlerinde fark etmişsinidir… bir sahne gelir hemen kanal değiştirir veya kulaklarınızı kaparsınız… neden çünkü o sahneyi duymak istemezsiniz… bir örnek ile daha iyi açıklayalım…. Aşağıda ne görüyorsunuz cindirella man filmi olduğundan başka tabi… burada adamın çocuğu canı çektiğinden kasaptan sucuk çalıyor… babası buna içerleyip sucuğu kasaba geri görürüyor.. kasap sucuğu alıyor ve iki kahramanımız da oradan uzaklaşıyor… bu sahnede ne mi anlatmak istiyorum….. örnek ile açıklayalım türk filmi olsa (aşağılamak için söylemiyorum tabii ama piyasa böyle acemilerle dolu) nasıl olurdu yeşil kare içinde , amerika sahnesini de mavi kare içinde açıklayalım…. SAHNE1
KASAP/İÇ/GÜN
Ahmet ile Mehmet kasabın dükkânında görürüz… kasap Ahmet’in yüzüne bakar.. AHMET – versene oğlum.. Mehmet elindeki sucuğu kasaba verir… KASAP –sen ne biçim babasın.. ,.. (burada gördüğünüz gibi en azından 30 saniye laf kalabalığı yapacaklar değer mi şimdi 30 saniyeyi berbat etmeye. )
SAHNE1
KASAP/DIŞ/GÜN
Ahmet ile Mehmet’i kasabın dış penceresinden görürüz.. Mehmet kasaba sucuğu verir… kasap ile Ahmet bir süre bakıştıktan sonra Ahmet ile Mehmet dışarı çıkar.. (gördüğünüz üzere işi pratik bir şekilde hallettik siz de buna benzer şeyleri böyle yaparak filminizi güzelleştirebilirsiniz)
SAHNE ARALARINDA ARTALAN SESLERİ ÇIKAR
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bu başlık sizi yanıltmasın…Bu aslından sanat yönetmeninin işi ama senaristler her şeyi n Kusursuz olmasını ister... Tabii… Senaryosunu yazdığınız dizinin reytinglerini pek etkilemez ama diziyi çekici kılar… Kısa filmlerde kullanılırsa size ödül konusunda SAHNE1 EV/İÇ/GÜN biraz yardımcı olabilir… Ahmet ile arzuyu koltuk da oturduğunu görürüz… Saat duyulabilecek bir şekilde ‘tık tak’ sesleri çıkarır… Ahmet : seni seviyorum arzu Arzu : ben de seni anmet…
6
7
KİM VEYA NEDİR BU SONA ? KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ BETİMLE -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7
8 İzlediğiniz dizilerde fark etmişsiniz… ana kahramanımızın ana özellikler (deli yürek – kuşcu şeytan ayrıntılarda gizlidir – sarhoş adam ) görürsünüz… ama benim bahsettiğim biraz daha • ana karakterin veya yan karakterin sorunu ( kaçakları yakalayabilmek için uyuşturucu kullanan polis memuru Sedat , güzel görünüşü ile kadınların ilgisini çeken ve onları doğrayan bir sapık nuri )… yani her şey olabilir… • karakterin yakınının psikolojik durumu (24 dizisinde 5.sezonda oynayan ctu (terör olayları araştırmabirimi) müdüresinin kızının
ÖRNEK 1
SAHNE 10 ARABA / İÇ / GÜN ------------------------------------------------------------------------------Rütbeli bir polis arabada bir dosyayı inceler… kapı açılır içeriye bir başka polis girer…. POLİS 1 : efendim rahatsız ettiğim için üzgünüm ama bu sefer durum oldukça farklı tecavüz suçlusu ali hala hayatta ve küçük kız çocukları için tehlike oluşturduğunu farkındasınız herhalde…. Polis amiri elindeki dosyayı polisin yanına koyar… Dosyada ‘sona ‘ yazar… ………. SAHNE 40 DENİZ/ DIŞ / GÜN -----------------------------------------------------------------------------Polis ile amiri kayıkta görürüz…. POLİS 1 : beni niye buraya çağırdığınızı hala anlamış değilim efendim… AMİR : sona hakkında ne biliyorsun POLİS : sizin anlattıklarınız dışında herhangi bir şey bilmiyorum efendim… POLİS : iyi.. planlarda bir değişiklik oldu… … NOT :ŞİMDİ BU SONA NEDİR…. SAHNENİN NUMARALARINA DİKKAT EDİN… BİZ BURADA AMACIMIZ İZYEYİCİNİN SONANIN NE OLDUĞUNU ANLATILMASI VE HEYECANLANMASI… BELKİ SONANIN NE OLDUĞUNU BÖLÜMÜN SONUNDA BELKİDE BİR SONRAKİ BÖLÜMDE AÇIKLARSINIZ… PEKİ SONA NE OLABİLİR…. bir plan herhangi bir kişi hayvan ismi ilçe / il eşya vb ……..
ÖRNEK 2 SAHNE 5 EV / İÇ / GÜN -------------------------------------------------------------------Ali koltuk da oturduğunu görürüz…. Artalandan kapı açılma sesi gelir… RIZA (bağırarak ) – ali kardeşin ayşe Mehmet ile kaçmış.. ALİ (ayağa kalkar): ne… RIZA (elindeki kağıdı aliye uzatır) : koltuğun arasında buldum…. ALİ : bu ne… 6325412 kimin telefonu bu… RIZA : rıza diye birisinin miş..interneten arattık… SAHNE 60 GENEL / DIŞ / GÜN -------------------------------------------------------------------Ali sokak arasında hüzünlü bir şekilde yürümektedir… biraz ilerisinden Ahmet ona foğru gelir… AHMET : ne oldu rıza kardeşini buldunuz mu… RIZA : hayır polis telefon numarasının sahibinin 10 sene önce öldüğünü söyledi….. AHMET : bakabilirmiyim numaraya…. RIZA : tabiî ki (kağıdı cebinden çıkarıp ahmete uzatır) Ahmet kağıdı inceler…. Cebinden gprs sini çıkarır numaraları ona girer… RIZA : ne yapıyorsun AHMET : bu telefon numarası değil bir yerin gprs kodu istanbulda bir gecekonduyu gösteriyor…. Belki biraz saçma oldu ama bunun gibi örnekleri çoğaltabiliriz… hiç olmazsa izyeyici sahne5 den sahne60 a kadar ayşenin nerede olduğunu merak edecektir…
8
9 psikiyatri koğuşunda olması , şeytan ayrıntılarda gizlidir dizisindeki kızın dedesinin yaşlılar evinde durması gibi…) NOT : tabii bunlar ne kadar dizinin reyting rekorları kırması için yapıldığı söylense de bunlar diziyi uzatmak için kullanılır…. Bir bakıma polisiye sahnelerden arta kalanlarda rahatlamak için kullanılabilir…
SONDAKİ SAHNENİN TARAF TUTAN BÖLÜMÜ BAŞA AL ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Şimdi siz bu başlıktan pek bir şey anlamamış olsanız da biraz daha açıklamama izin verin… ‘taraf tutan’ diyorum çünkü öyle… hiç yeşil yol filmini izlediniz mi… çoğunuz izlemişsinizdir.. aşağıda tam metni içermeyen sadece mantığını kavramak amacı ile birkaç cümle ile açıklayacağım…
Not: John küçük bir kız çocuğunu tecavüz iddiası ile idam edilmek üzere hapishaneye gönderilir… baş gardiyan Paul onun hakkında tutulan raporu okur… SAHNE 10 HAPİSHANE / DIŞ / GÜN -------------------------------------------------------------------Hapishane bahçesi… Paul elindeki raporu hayalinde canlandırır… John’un bir ormanlık arazisinde iki ölmüş kızın saçını okşayarak ağlamaktadır…. Not: buradan suçlunun John olduğunu anlıyoruz… SAHNE 140 HAPİSHANE / İÇ / GECE ------------------------------------------------------------------John paulun elini tutmuş gerçeği ona ulaştırmak ister… elini tutar gerçek paulun hafızasında canlanır… john coffy sadece kızları sadece özel güçleri ile kurtarmak istemiştir… Not: yazdığım senaryo formatı dışındadır… Aslında bu konu sağ gösterip sol vurma bölümünde anlatmam gerekir ama bu biraz farklı
9
