LEIZL S. OCAMPO (2010)
Sabaw: Pagsalok Sa Kahulugan
Layon ng papel na ito na mai-rebyu ang mga kahulugan ng salitang “sabaw” batay sa paggamit ng kabataan sa kasalukuyan at malaman ang mga konseptong nakapailalim sa mga kahulugang ito. Nagrebyu ng mga artikulo galing sa Internet at nagsagawa rin ng maikling sarbey. Natukla Natuklasan san na may dalawang dalawang magkaiba magkaibang ng kahuluga kahulugan n ang salitang salitang “sabaw”. Una, ang sabaw bilang pagkain- matubig, mainit, at inuulam; pangalawa, ang sabaw bilang isang katangian o kondisyon- lutang o di maayos maayos na pag-iisip dala ng pagod, puyat, puyat, o sobrang pag-iisip. Makikita sa pag-aaral na ito na ang pagkain ay mahalaga sa kamalayang Pilipino dahil ginagamit din ang mga salitang tumutukoy sa pagkain upang maipahayag ang mga damdamin, katangian o kondisyon. Hindi kadalasang pinapansin ang sabaw. Sa UP Diliman, ito ay libre kapag kumain ka sa Lutong Bahay. Sa Kalayaan Residence Hall, ito ang nilalagay ng mga freshmen sa kanilang kanin upang mabusog na kahit kakarampot ang ulam. Ngunit lahat ng salita ay maaaring magbago ang kahulugan, lalo na kapag iniwan sa kamay ng mga kabataan. Ang layon ng papel na ito ay magbigay ng rebyu ng mga kahulugan ng salitang “sabaw” na kasalukuyang ginagamit ng mga kabataan at malaman kung ano ang mga konseptong nakapailalim dito. Mga Nasulat Tungkol Sa Sabaw
Wala nakitang akademikong sulatin tungkol sa salitang “sabaw”; ang sabaw ay isang pangkaraniwang bahagi ng buhay Pilipino na hindi binibigyang-pansin ng mga tao, maliban na lamang siguro kung nakahain na ito sa hapag-kainan. May ilan namang libro at sulatin na nagbabanggit ng salitang ito sa kanilang mga pamagat, tulad na lamang ng The little sabaw book (Gonzales, 2001), Ang balita’y mainit na sabaw (Reyes, 1990), at The utilization of "Sabaw" (Leather tanning effluent) for household textile paint (Gripal, (Gripal, 2002).
Sunod, sa Internet na tumungo upang maghanap ng impormasyon, kung saan pati ang pinakaordinaryo at pinaka-hindi pinapansing mga bagay ay ginagawan ng sulatin. Unang hinanap ang depinisyon ng salitang “sabaw” na katulad ng pormang nakikita natin sa talasalitaan o ensayklopidya. Ayon sa Tagalog Wikipedia, “ang sabaw, sopas o kaldo ay anumang pagkain o lutuin na may likido at sahog, o likido lamang na kadalasang inihahain habang mainit.” Ayon naman sa Pinoyslang.com ang salitang “sabaw” ay pinaikling porm ng “sabaw ang utak”, na ang ibig sabihin ay hindi na gumagana ang utak, walang alam, o di alam ang gagawin. “ The state of one’s brain turning into soup from stupidity” – ito naman ang depinisyon galing sa Urbandictionary. Maaari din umano itong tumukoy sa taong “incredibly stupid ”. ”.
2
Sunod naman ay mga sulating impormal (hal. sa mga blog, forum at iba pang social networking site). Sabi nga nila, maaari kang maglagay ng kahit ano sa Internet, at katulad ng
inaasahan ay maraming taong nagbigay ng pahayag tungkol sa “sabaw”. Karamihan ng mga pagninilay-nilay tungkol sa bagong nauusong kahulugan ng “sabaw” ay nakita sa mga blog ng social networking site na Multiply. May isang blog entry (“Alamat ng Sabaw”, 2008) kung
saan ini-post ng may-ari ng blog (na makilala lamang sa pangalang Tricia) ang isang sanaysay tungkol sa sabaw na ipapasa niya sa kanyang klase sa Filipino. Sumusunod ang mga nabanggit na salitang naglalarawan ng “sabaw” at mga sitwasyon na tinuturing na “sabaw”: 1.
soup, sopas
2.
pagkain ng may sipon o pang tag-ulan
3.
kapag corny ang joke
4.
kapag halos duguin na ang ilong dahil hindi na maunawaan ang dami ng x at y sa boardwork ng klase sa Math
5.
kapag bigla-biglang gumagawa ng bagay nang walang dahilan
6.
kapag pati ang sarili ay hindi na maunawaan,
7.
kapag ang isang bagay ay ilalarawan gamit ang salitang Ingles na “ weird ”
8.
walang laman
9.
walang saysay, walang dahilan
10.
kapag wala nang masabi pero umaasa pa ring maunawaan ng kausap
Sinabi rin ng may-akda na ang bagong kahulugan ng salitang “sabaw” ay narinig lamang niya pagdating sa Maynila, dahil uso ito sa Ateneo, kung saan marahil siya nag-aaral. Nang magtagal ay tinanggap niya na umano ito bilang bahagi ng kanyang bokabularyo bilang Atenista. Sa isa pang blog entry (“SABAW!!!!!!”, 2008), ayon sa may-akda (na nakilala lamang sa pangalang Martin), ang alam niya’y nauso na ang salitang “sabaw” noong high school pa lamang siya. Aniya, dati ay sinasabing “taho” ang utak kapag walang maisip. Nagbago umano ang ibig sabihin ng “sabaw” upang mangahulugang “mas malala pa sa taho”. Ngunit nagbigay siya ng kahulugan ng sabaw “sa Ateneo”: “malabo, hindi pangkaraniwan”. Kakaiba naman ang motibo ng isa pang blogger (ang pangalang ginagamit niya ay ‘liyow’), sa Multiply pa rin (“sabaw, bow, wow”, 2007). Tinatawag umano siyang “sabaw” ng isa niyang kakilala. Hindi niya alam kung ano ang ibig sabihin nito kaya naman nagtanungtanong siya sa iba pang mga kaibigan. Lumabas sa sagot ng kanyang mga kaibigan ang: “parang walang sense, parang high sa droga, parang adik.” May iba namang bloggers na maiikling pahayag lamang binigay: halimbawa, ayon sa isang blogger na ang alyas ay sHe (“Ang Sabaw *bow* (also posted in my Friendster Blog), 2008),
maituturing na sabaw “ang mga posts na hindi naman dapat pinag-aaksayahan ng panahon”. Ang isa naman ay nagbigay na lang ng pangungusap: (Dela Cruz, “Vocabulary Words”, 2008) “Sabaw itong post na ito kasi nag-aaral ako ng stat.” May interesanteng bagay rin akong nakita sa website ng iGMA.tv. May isang artikulo na pinamagatang, “Mike Tan, machong-sabaw?” (Lim, 2009). Ulat ito ng isang interview kasama ang aktor na si Mike Tan. Napag-usapan ang ginagapanang tauhan ni Tan sa isang
teleserye. Ang pagkakalarawan umano ni Tan mismo sa kanyang ginagampanan- “Ang character ko dito, machong-sabaw. Sabaw talaga. Airhead.” Huli, ito ang komento ng isang miyembro ng pansining na website na deviantART sa kanyang obrang Sabaw: A State of Mind (Zapata, 2008): “Sabaw is a state of mind where a student (esp. in high school, college/university students) can no longer sustain logical thinking because of trying to store excessive information to one’s memory. The symptoms of sabaw is similar to one under the influence of alcohol. Sabaw means soup in Filipino.” Sarbey
Matapos maghanap ng impormasyon sa Internet, nagsagawa rin ng sarbey upang kumpirmahin ang deytang nakuha. Dalawampung (20) estudyante ng mga kolehiyo sa Metro Manila ang naging respondent ng sarbey. Hindi pormal at simple lamang ang mga katanungan: Ano ang naiisip mo pag narinig ang salitang “sabaw”? Anong mga salita ang mai-re-relate mo dito? Pwede ka bang magbigay ng sample sentence? (Maaaring makita ang mga kasagutan sa apendiks.) Maaaring hatiin sa dalawang kategorya ang mga nakalap na kasagutan: ang tradisyunal na kahulugan (pagkain) at ang makabagong kahulugan (katangian o kalagayan). Sabaw Bilang Pagkain
May mga respondent na nahirapan mag-isip ng iba pang paraan upang ilarawan ang salitang “sabaw”, dala na rin marahil ng kapayakan ng salitang ito. Anim (6) na katao ang nagbanggit ng salitang Ingles na “ soup”; ito ay itinuturing na direktang katumbas ng salitang “sabaw”. Pinakamadalas na nabanggit ang pagiging matubig ng sabaw. Pitong (7) tao ang nagsama ng “tubig” o “matubig” o “ water ” sa kanilang mga sagot. Anim (6) naman ang nagbanggit ng “likido” o “likidong bahagi ng ulam”. May nagkomento rin tungkol sa lapot ng sabaw“runny”, “hindi viscous”, at “hindi malapot.” Marami ring nagbanggit ng halimbawa o uri ng mga sabaw. Walong (8) katao ang nagbigay ng mga sagot tulad ng “tinola”, “sinigang”, “bulalo” at “nilaga”. Lumabas din ang “sabaw ng baka”/ “gawa sa katas ng baka”. May nabanggit din na dalawang mahalagang katangian na isinasang-alang sa paghahain ng sabaw. Una ang temperature nito – anim (6) ang nagsabi na ang sabaw ay “mainit”. Pangalawa naman ay ang lasa nito – apat (4) ang nagsabi na “masarap” ang sabaw, habang may tig-isa namang nagsabi na “matabang” at “lasang karne”. Limang (5) respondent naman ang nag-ugnay ng sabaw sa konsepto ng ulam at kanin. Dalawa ang nagsabi na ang sabaw ay “pampalasa ng kanin”, habang may tig-iisang nagsabi na ito ay “inuulam (nilalagay sa kanin)”, “kukumpleto sa ulam”, at “ulam”. Tungkol naman sa nilalaman ng sabaw, may dalawang (2) nagsabi na ang sabaw ay “may konting laman”; may tig-iisa namang komento tulad ng “hindi lang tubig”; “lumulutang
2
‘yung mga bagay-bagay” at “may bilog-bilog”. Dalawa rin ang nagsabi na ang sabaw ay “mamantika”. May dalawang nagsabi na ang sabaw ay “pagkain ng/para sa maysakit”. Huli, tatlo naman ang nagbigay ng mga kilos na nauugnay na sabaw- “hinihigop”, “niluluto”, at “tinitinda”. Sabaw Bilang Katangian o Kondisyon
Pinakamadalas na lumabas ang salitang “lutang” para ilarawan ang makabagong kahulugan ng sabaw. Pito (7) ang nagbanggit nito. May isa ring nagbanggit na ang sabaw ay kapag “palutang-lutang yung info [sa utak]”. Sumunod naman ang mga deskripsyon na may salitang “wala”. Dalawa ang nagsabi na ang ibig sabihin ng sabaw ay “walang sense”; may tig-iisa namang nagsabi ng “walang substance”, “walang laman”, “walang laman ang utak”, “walang mahihita”, at “walang makukuha”. Mayroon ding mga nabanggit tungkol sa kalagayan ng utak- “di gumagana ang utak”, “sobrang pressured ang utak”, “pag sabaw, yung utak yung sabaw”, at “pag sabaw, yung utak parang tubig na lang na may maliliit na taba ng bulalo”. Kaugnay ng “utak” ay mayroon ding nabanggit tungkol pag-iisip tulad ng “nahihirapan magisip”, “kahit matalino sobrang wala nang maisip”, “di na makaisip” at “ thoughts in the same context [lutang, high, wasted]”.
Nabanggit din na ang sabaw ay isang “ state of mind ”, “ state of being”, “ state/condition of weakness”. Sa isang pangungusap na binigay ng isang respondent“[Ang] sabaw mo naman
maglaro”, ang kahulugan umano ng sabaw ay “ weak”. Ang pagkapagod o pagkaubos ng lakas ay isa rin sa mga konseptong nakita ayon sa mga kasagutan – “drained”, “ exhausted ”, “naubos ang thinking power”, “na-exhaust na ang mental energy”. May dalawa ring nagsabi na ang sabaw ay “haggard”. Konektado sa pagod ay
mayroon namang mga salitang nauugnay sa pagtulog – “kulang sa tulog”, “tao na walang tulog”, “puyat” at “antok”. Ang iba pang nabanggit ay tungkol sa mga koneksyon, pagsasalita at pagkakaintindihan. Sa una, may nagsabing “hindi makonek yung ideas” at meron ding “ disconnected, drifting, dispersed, loose”. Sa pangalawa, ang mga komento ay, “may gustong sabihin pero hindi
masabi” at “kung anu-ano ang pinagsasasabi”. Sa huli, nabanggit ang “hindi maintidihan” at “malabo”. Huli, may nagbanggit na ang sabaw ay nangangahulugang “wala sa sarili” (dalawang [2] respondent) at “lurkey”. May limang komento naman na may kinalaman sa droga o alcohol – “bangag” (2 respondent), “ high”, “ wasted”, at “ lulon sa droga”.
Konklusyon
Mula sa nakalap na deyta, maaari nating sabihin na may dalawang magkaibang kahulugan ang salitang “sabaw”. Una, ang sabaw na pagkain, na ang pangunahing katangian ay ang
pagiging matubig nito. Nakakarakterisa rin ito ng init at lasa, at madalas iugnay sa konsepto ng ulam. Kapag sinabi ang salitang “sabaw”, napapaisip din ang mga tao ng mga lutuing sabaw na madalas ihain sa hapag-kainang Pilipino, tulad ng sinigang, tinola, nilaga at bulalo. Ang “sabaw” sa kontekstong ito ay isang noun. Ang isa pa ay ang sabaw na katangian o kondisyon. Ito ay may kinalaman sa utak at sa pagiisip, sa pagod at kawalan ng tulog. Masasabing ito ay isang estado kung saan ang pag-iisip ng tao ay lutang at walang koneksyon, kung kaya naman ay hindi na maintindihan. Ang isang taong sabaw ay maaaring ihalintulad sa taong bangag sa droga o alkohol. Ang “sabaw sa kontekstong ito ay kadalasang isang adjective o kaya’y stative. May pagkakaiba man ang dalawang kahulugan, ang lumalabas na kaugnayan nila ay ang pagiging matubig at paglutang ng mga bagay-bagay. Kung sabaw na pagkain, mga sangkap na lumulutang sa tubig na pinagkuluan ng karne. Kung sabaw na kondisyon, mga ideya na lumulutang sa isipan ng isang tao; parang tubig na lamang ang utak dahil sa kaiisip o sa pagod. Sinabi sa isang review (The Couch Kamote: “Eat your national heroes”, 2004) “Food is so embedded in our lives that a lot of our metaphors and idiomatic expressions are based on food.” Ang resulta ng papel na ito ay magandang halimbawa ng malaking tatak ng pagkain sa kamalayan ng mga Pilipino.
Mga Sanggunian: Online na Talasalitaan/Wiki
Sabaw (2005). In pinoyslang.com. Retrieved from http://pinoyslang.com (Pebrero 22, 2010) Sabaw (n.d.) In urbandictionary.com Retrieved from http://www.urbandictionary.com (Pebrero 22, 2010) Sabaw (n.d) In Wikipedia (Tagalog). Retrieved from http://tl.wikipedia.org (Pebrero 22, 2010) Onlayn na Artikulo
Lim, J. S. (Hulyo 23, 2009) Mike Tan, machong-sabaw? Retrieved from http://www.igma.tv/story/5934/Mike-Tan-machong-sabaw (Pebrero 22, 2010)
2
The Couch Kamote (2004) Eat your national heroes. Retrieved from http://digitalsolutions.ph/couchkamotereviews/food (Pebrero 22, 2010)
Blog
Dela Cruz, Leland. (Hulyo 26, 2008) Vocabulary Words. Retrieved from http://lelanddelacruz.multiply.com/journal/item/196/Vocabulary_Words (Pebrero 22, 2010) liyow (Disyembre 18, 2007) sabaw, bow, wow. Retrieved from http://liyow.multiply.com/journal/item/12 (Pebrero 22, 2010) Martin (Marso 18, 2008) SABAW!!!!!! Retrieved from http://martinisnowmyname.multiply.com/journal/item/27 (Pebrero 22, 2010) sHe (Agusto 13, 2008) Ang Sabaw *bow* (also posted in my Friendster Blog) Retrieved from http://sinongtanga.multiply.com/journal/item/1/Ang_Sabaw_bow_also_posted_in_my_Friend ster_Blog (Pebrero 22, 2010) Tricia (Disyembre 19, 2008) Alamat ng Sabaw. Retrieved from http://triciaaicirt.multiply.com/journal/item/2/Alamat_ng_Sabaw (Pebrero 22, 2010) Iba pa
Zapata, Miguel (Setyembre 4, 2008) Sabaw: A State of Mind Retrieved from http://13secondstolove.deviantart.com/art/Sabaw-A-State-of-Mind-96989065 (Pebrero 22, 2010)
Apendiks
Mga Kasagutan sa Sarbey
Respondent #1
-
Mainit, lasang karne, matubig, walang meat Kahirapan Naubos ang thinking power; utak = tubig na lang na may maliliit na taba ng bulalo; Isang malaking area na may iba’t ibang bagay pero may isang bagay na mas marami kaysa sa iba
-
“Ang sabaw ay isang holdaper na nakalimutan ang kanyang baril.” Pag pinag-usapan sa bahay, sabaw na ‘soup’; pag sa school, sabaw na ‘lutang’
Respondent #2
-
Edible, hitsura ng sinigang Lutang, hindi makonek yung ideas, mahina ang memory, may gustong sabihin pero hindi masabi, madaling mawala ang ideas
-
“ako”
Respondent #3
-
Beef cubes, patatas, runny, hindi malapot, sinigang Hindi maintindihan, gamit na gamit na yung utak, walang sense, walang substance
Respondent #4
-
Mainit, masarap, inuulam (nilalagay sa kanin), niluluto, tinitinda, may konting laman State of mind (narinig lang)
Respondent #5
-
Mamantika, Lucky Me!, bulalo, kadalasan mainit, masarap, matabang Karakter ng tao, kulang sa tulog, kung anu-ano ang pinagsasasabi, lutang “kagaya ko”
Respondent #6
-
Broth, katas ng pinakuluan na something, yelo na natunaw = sabaw, something liquid na galing sa solid
-
Sobrang pressured ang utak, nahihirapan mag-isip
Respondent #7
-
Soup, onti lang ang laman, maganda tignan pero hindi lahat masarap, di lang tubig, di viscous masyado pero may something pa rin pag sinalok
-
Kahit matalino sobrang walang maisip, maraming nagbabother, di na gumagana ang utak, nagbebreakdown, walang laman ang utak, palutang-lutang na lang yung information, can’t think straight, walang mahihita
Respondent #8
-
Liquid part ng isang ulam, water, pampalasa ng kanin, liquidy, Alam mong natuyo ang ulam pag wala nang sabaw
-
Liquidy, dispersed, loose, pag sabaw ka yung utak yung sabaw, drifting, disconnected
Respondent #9
2
-
Soup, tubig na mainit + lasa, tubig na mainit + salt, may lasang mainit (bagay na may lasa at mainit), matubig, libre sa tindahan, canteen, pagkain ng maysakit, My Maggi Sabaw
-
Exam, Malabo
Respondent #10
-
Soup, tinola, tubig, basa, lumulutang yung mga bagay-bagay, pinapakain sa maysakit Lutang, pag nag-jojoke
Respondent #11
-
Soup, ulam, mainit Drained, haggard, lurkey
Respondent #12
-
Hinihigop, likido, sabaw ng baka, tinola (likidong part ng mga lutuing ito) Lutang, wala sa sarili, tao na walang tulong, bangag
Respondent #13
-
Nilaga, bulalo, mamantika, may bilog-bilog, mainit, masarap Exhausted, di na maka-absorb ng info, lutang, wala sa sarili
Respondent #14
-
Matubig, masarap, mafluid Lutang, bangag, walang sense, mabagal ang reaction time
Respondent #15
-
Nagbibigay ng lasa sa kanin, kukumpleto sa ulam, tubig, malapot, sabaw ng menudo Hindi appropriate yung sinabi niya sa pinag-uusapan, walang katuturan
Respondent #16
-
Ang sabaw ay maraming "variety". mapa sabaw na gawa sa katas ng baka, artipisyal man o hinde, okaya naman sabaw na nangangahulugang lusaw na ang utak at nagmistulang sabaw na . . .
Respondent #17
-
Pwede rin sigurong sabaw as a state/condition of weakness : "Sabaw na naman siya pagkatapos pagalitan."
Respondent #18
-
Sabaw naman ng utak mo! = tanga Sabaw na utak ko. = d na makaicp... Sabaw mo naman maglaro = weak wahahaha. sorry na sabaw ako ngayon. may exam bukas xD Ang sabaw ay lulon sa droga.
Respondent #19
-
sabaw: soup. in a sentence, ang sabaw ng baka ay masarap.
-
at dahil sabaw lang, walang laman, walang makukuha, walang laman. sabaw ang exam. sabaw ka pa rin. :) ewan haha.
Respondent #20
-
Ang sabaw ay yung liquid na usually kasama sa ulam, "soup" in english. Ang sabaw ay yung state of being kung saan para kang "lutang", high, wasted. Pwede rin siyang mag-pertain sa thoughts mo in the same context. :D
Respondent #20
-
Soup: nilaga, mainit, stew Haggard, na-exhaust mo na ang mental energy, puyat, antok, tulala, bored