Robot Tanitim Ve Kullanim Kilavuzu

Autodesk Robot Yapı Analiz Programı Tanıtım ve Kullanım Kılavuzu

Bu doküman PROTA tarafından hazırlanmıştır. Autodesk’in ve PROTA’nın yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, kopyalanamaz ve alıntılanamaz. Bu dokümandaki bilgiler, kullanıcılara yardım amacıyla hazırlanmıştır ve kullanırken oluşabilecek hatalardan dolayı Autodesk ve PROTA sorumlu tutulamaz. Program ile ilgili her türlü sorunuz için PROTA ile irtibata geçiniz.

Autodesk, Robot ve Revit, Autodesk Inc.’nin ABD’de ve/ veya diğer ülkelerde tescilli markalarıdır. Diğer tüm marka isimleri, ürün isimleri veya tescilli markalar, kendi sahiplerine aittir. Autodesk, önceden bir bildirim yapmadan, satılan ürünlerde ve ürünlerin özelliklerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. Autodesk ve PROTA, bu dokümanda olabilecek tipografik veya grafik hatalardan sorumlu değildir.

Autodesk Robot Yapı Analiz Programı Tanıtım ve Kullanım Kılavuzu

[Bu El Kitabının amacı yeni başlayan kullanıcılara Autodesk Robot Yapı Analiz Programını genel bir şekilde tanıtmak ve programın yapısı, menü sistemi ve navigasyon teknikleri ile ilgili yol göstermektir. Aynı zamanda verilerin girilmesi ve sonuçların alınması için kullanılan çeşitli yöntemler de gösterilmektedir.]

İçerik PROGRAMIN GENEL TANIMI ROBOT MODÜLLERİ ROBOT ÇALIŞMA EKRANI PROGRAMIN TEMEL YAPISI

1 1 3 4

Preferences (Tercihler) Job Preferences (Çalışma Tercihleri)

4 5

NAVİGASYON TEKNİKLERİ ROBOT ARAYÜZÜ İLE ÇALIŞMA METOTLARI

6 7

System Menu (Sistem Menüsü) File (Dosya) Menüsü Edit (Düzen) Menüsü View (Görüntü) Menüsü Geometry (Geometri) Menüsü Loads (Yükler) Menüsü Analysis (Analiz) Menüsü Results (Sonuçlar) Menüsü Design (Tasarım) Menüsü Tools (Araçlar) Menüsü Window (Pencere) Menüsü Help (Yardım) Menüsü Layout System (Tasarım Sistemi)

7 8 8 9 9 9 10 10 10 11 11 11 11

YAPI ANALİZ VERİLERİNİN GİRİLMESİ YAPI ANALİZİ SONUÇ ÖN İZLEME

14 18 20

Kirişler İle İlgili Grafik Sonuçlar Yüzey Elemanlar (Perde-Döşeme..vs) İçin Grafik Sonuçlar Tablo Halindeki Sonuçlar

20 22 24

BİR YAPIYA AİT ELEMANLARIN TASARLANMASI

25

Çelik ve Ahşap Yapı Tasarımı Çelik Birleşim Tasarımı Betonarme Yapı Tasarımı Gerekli (Teorik) Donatı Alanının Hesaplanması Önerilen Donatı Alanının Hesaplanması

25 27 29 29 30

RAPORLAR VE ÇIKTI DÜZENİ KISA YOLLAR İÇERİK

32 34  www.prota.com.tr

i

BETONARME VE ÇELİK KARMA YAPI PROGRAMIN KONFİGÜRASYONU MODEL TANIMLAMA

35 37 38

Yapısal Aksların Tanımlanması Kesitlerin Tanımlanması Çubukların Tanımlanması Mesnetlerin Tanımlanması Yük Halleri Tanımı Önceden Tanımlı Yük Halleri İçin Yüklerin Tanımlanması Yapı Türünün Değiştirilmesi Ek Yapısal Aksın Tanımı Mevcut Çerçevenin Kopyalanması Yanal Kirişlerin Tanımlanması Döşeme Tanımlanması Kaçıklıkların Tanımlanması Perdenin Tanımlanması Perde Mesnetlerinin Tanımlanması Ağ Haline Getirme Parametrelerinin Tanımlanması Döşeme Yüklerinin Tanımlanması

38 41 43 50 51 53 62 63 64 67 69 72 77 80 82 84

YAPI ANALİZİ SONUÇ ÖN İZLEME

85 88

Panellere Ait Sonuçların Harita Biçiminde Görüntülenmesi Yapının Deformasyonu Panellere Ait Sonuçların Tablo Biçiminde Görüntülenmesi

88 90 93

AUTODESK ROBOT YAPI ANALİZ PROGRAMI İLE REVIT® STRUCTURE’IN BİRLEŞTİRİLMESİ 99 REVIT’TE OLUŞTURULAN MODELİN ROBOT’A İHRAÇ EDİLMESİ 101 ®

Projenin Revit Structure’da Açılması Robota Veri Gönderilmesi

ROBOT’TA YAPI ANALİZİ

101 102

108

Revit Structure’dan Transfer Edilen Yük Hallerinin Gösterilmesi Meshing (Ağ) Parametrelerinin Tanımlanması Hesaplamalar Sonuçlar Ön İzleme - Levhalara Ait Sonuçların Harita Biçiminde Görüntülenmesi Sonuçlar Ön İzleme - Çubuk Elemanlara Ait Sonuçların Diyagram Biçiminde Görüntülenmesi

YAPININ ROBOT’TA DEĞİŞTİRİLMESİ Kesitlerin Değiştirilmesi Çubukların Silinmesi Yeni Elemanların Eklenmesi

ii

 www.prota.com.tr 

110 112 114 116 117

120 120 124 124

İÇERİK

ROBOT’TAN REVIT MODELİNİN GÜNCELLENMESİ Revit Structure Projesinin Güncellenmesi Modeldeki Değişikliğin Gösterilmesi

İÇERİK

129 129 134

 www.prota.com.tr

iii

iv


İÇERİK

Autodesk Robot Yapı Analiz Programı

Tanıtım ve Kullanım Kılavuzu

PROGRAMIN GENEL TANIMI Autodesk Robot Structural Analysis Nedir? Autodesk Robot Structural Analysis (Robot), modelleme, analiz ve çeşitli yapı tiplerinin tasarımı için kullanılan entegre bir programdır. Program, kullanıcılara çeşitli yapılar yaratma, yapı analizini gerçekleştirme, elde edilen sonuçları doğrulama, yapısal elemanlarla ilgili hesapların yönetmeliklere uygunluğunu kontrol etme ve statik hesabı ve tasarımı yapılmış bir yapının dokümantasyonunu hazırlama imkânı verir. Robot programının temel özellikleri aşağıdaki gibidir: 

Lineer, lineer olmayan ve dinamik (modal, spektral, sismik, zaman artımı, öteleme, P-delta, burkulma, plastiklik) yapı analizleri



Çok dilli bir çalışma ortamı (Kullanıcı ara yüzü, tasarım ve hesaplama notları, 15 farklı dilde görüntülenebilir)



Çok uluslu bir çalışma ortamı ( 50’den fazla tasarım yönetmeliğine göre tasarım yapma imkânı)



Çerçeveler, levhalar ve kabuklar, bunların yanı sıra güçlü bir GUI (grafik kullanıcı arayüzü) modelleyici ve tel kafes modelleyici, kullanıcının her tür yapıyı ve şekli gerçeğe uygun biçimde tanımlayabilmesine olanak verir –(bire bir doğru yapı geometrisi üzerinde analiz yapma imkânı)



Revit® Structure ile başarılı bir çift yönlü entegrasyonun yanı sıra IFC, CIS2, vs ile entegrasyon



Kullanıcının ön ve/veya son işlemler için kendi uygulamalarını arayüzlemesini sağlayan açık API (Uygulama Programı Arayüzü)

ROBOT MODÜLLERİ Robot pek çok fonksiyona sahip ancak ortak bir kullanıcı ortamı sunan tek bir üründür. Programı başlatırken bir seçenekler penceresi açılır. Burada, mevcut bir yapının açılması ya da tasarım modüllerinden birinin girilmesi istenir. Karşınıza çıkan iletişim penceresindeki opsiyonlar seçilerek aşağıdakiler yapılabilir: 1.

Mevcut bir proje seçilebilir (Projects (Projeler) seçeneği)

-

daha önce üzerinde çalışılmış olan bir proje seçilebilir bilgisayara kaydedilmiş bir proje seçilebilir (Open Project (Proje aç) seçeneği)

2.

Yeni bir proje üzerinde çalışmaya başlanabilir (New Project (Yeni Proje) seçeneği)

-

varsayılan yapı türlerinden biri seçilebilir (bina, levha, kabuk veya 3 boyutlu çerçeve)

-

daha önce üzerinde çalışılmış bir projede kullanılan yapı türü seçilebilir yeni bir proje seçilebilir (More (Tüm seçenekler) seçeneği).

Yeni Proje seçeneği seçildikten sonra aşağıda gösterilen pencere açılır. Bu pencere analizi yapılacak olan yapının türünü seçmek veya mevcut bir yapıya yükleme yapmak amacıyla kullanılır.

PROGRAMIN GENEL TANIMI

 www.prota.com.tr

1



Şekil 2.1 – Robot modül penceresi NOT: İmleç ikonlardan birinin üzerine geldiğinde, bu ikonun fonksiyonuna ait kısa bir açıklama görülür.

En çok kullanılan ikonlar aşağıda verilmiştir: Building Design

Frame 3D Design

(Bina Tasarımı)

(3B Çerçeve Tasarımı)

Shell Design (Kabuk Tasarımı) – 3B yapılarda her türlü şeklin yüzeyini modellemek için kullanılır

Truss 3D Design

Plate Design

Frame 2D Design

(Levha Tasarımı)

(2B Çerçeve Tasarımı)

Grillage Design

Truss 2D Design

(Izgara Tasarımı)

(2B Makas Tasarımı)

(3B Makas Tasarımı)

Tablo 2.1 – Robot temel modülleri

2


ROBOT MODÜLLERİ



ROBOT ÇALIŞMA EKRANI STANDART ARAÇ ÇUBUĞU

YAPI MODELLEME ARAÇ ÇUBUĞU

- buradaki seçenekler temel olarak yapısal olmayan öğelerle ilgilidir; yazdır, kaydet, geri al, vs. gibi

- kesitler, düğüm noktaları, elemanlar, mesnetler, yükler, vs.

düzenle, görüntü, araçlar, seçenekler

GRAFİK GÖRÜNTÜLEYİCİ/ DÜZENLEYİCİ NESNE DENETLEYİCİSİ yapısal nesnelerin yönetimi için kullanılır

YERLEŞİM SİSTEMİ seçili görevler için önceden belirlenmiş pencereleri açarken, yeni kullanıcılara bir modelin oluşturulmasında başından sonuna kadar yol gösterir

GÖRÜNTÜ YÖNETİCİSİ çalışma düzleminin seçiminde ve 2B ve 3B görüntüler arasında geçiş yapmada kullanılır

Şekil 3.1 – Tipik robot çalışma ekranı

ROBOT ÇALIŞMA EKRANI


3



PROGRAMIN TEMEL YAPISI Kullanıcıların, Robot sisteminde program parametrelerini belirlemelerine olanak veren Preferences (Tercihler) ve Job Preferences (Çalışma Tercihleri) seçeneklerine, Araç Çubuğundaki Tools (Araçlar) ikonuna tıklandıktan sonra karşımıza çıkan Tools araç çubuğundaki ilgili ikona tıklanarak erişilebilir: Tools (Araçlar) ikonu

Preferences (Tercihler) ikonu

Job Preferences (Çalışma Tercihleri) ikonu

Şekil 4.1 – Tools araç çubuğu

Preferences (Tercihler) Aşağıda gösterilen Preferences İletişim Penceresi, programdaki temel parametrelerin belirlenmesi için kullanılır:

REGIONAL SETTINGS

(BÖLGESEL AYARLAR) veritabanlarının (profillerin, malzemelerin), birimlerin ve yönetmeliklerin belirli bir ülkenin standartlarına göre ayarlanması için kullanılır

Robot çok dilli bir programdır – kullanıcı, eğer tercih ederse, veri girişi ve çıktı için birbirinden bağımsız olarak farklı diller ayarlayabilir Şekil 4.2 – Preferences (Tercihler) menüsü Sıklıkla ayarlama yapılan seçenekler şunlardır:

4


PROGRAMIN TEMEL YAPISI





Languages (diller) – bölgesel ayarlar (yönetmelikleri ve malzemeleri kullanılacak olan ülkenin belirtilmesi tasarım süreci, hesaplamalar ve yapı tasarımı için gereklidir) ile çalışma ve çıktı dillerinin seçilmesi



General parameters (genel parametreler) (kaydetme seçenekleri, yakın zamanda kullanılmış yapıların sayısı, ses aç/kapa, vs.)



Display Parameters (Görüntüleme parametreleri) (ekran bileşenlerinin renkleri ve yazı tipleri)



Toolbar and Menu (Araç Çubuğu ve Menü) (menü tipi ve araç çubuğu tipleri)



Printout Parameters (Çıktı Parametreleri) (çıktılar için renkler ve yazı tipleri, ölçek ve semboller, çizgi kalınlıkları)



Protection Parameters (Koruma Parametreleri) (koruma, izin) – sistem korumasının değiştirilmesi



COM Interface (Bileşen Nesne Modeli Arayüzü) – ilave programların/modüllerin tanıtılması

Job Preferences (Çalışma Tercihleri) Aşağıda gösterilen Job Preferences İletişim Penceresi, verilen bir projede kullanılmak üzere genel parametrelerin belirlenmesi için kullanılır:

Şekil 4.3 – Job Preferences (Çalışma Tercihleri) menüsü En önemli fonksiyonları şunlardır:  Units and Formats (sayı birimleri ve formatları) (boyutlar, kuvvetler, birim düzenleme imkanı)  Materials (Malzemeler) (ülkeye göre malzemelerin seçilmesi ve kullanıcı tanımlı malzemelerin yaratılması imkânı)  Section database (Kesit veri tabanı) (yapısal eleman kesitleri için uygun veritabanı seçilmesi)  Structure Analysis Parameters (Yapı Analiz Parametreleri) (statik analiz yönteminin seçilmesi ve dinamik analiz ile lineer olmayan analiz yöntemleri için temel parametrelerin belirlenmesi; analiz türlerinin seçilmesi, sonuçların sismik analiz için saklanması imkânı – sismik yük halleri kombinasyonu)  Levha ve kabuklar için yüzey sonlu eleman ağının (Meshing) oluşturulmasında kullanılacak parametreler

PROGRAMIN TEMEL YAPISI


5



NAVİGASYON TEKNİKLERİ Robot programında, yapının tanımlanmasını basitleştirmek ve daha efektif bir hale getirmek için çeşitli mekanizmalar sunulmaktadır. Gerçekleştirilen işlemin cinsine göre, fare imleci şekil değiştirir: 

“el” – elemanları vurgulu hale getirmek için kullanılan bir seçme modudur.



“çarpı imleci” – düğüm ve çubuk tanımlama sırasında, elemanların başlangıç ve bitiş noktaları gibi kesin noktaları belirlemede kullanılır.



o anda kullanılmakta olan özelliğin şekli, mesela kesit eklenirken imleç I kesit şekli alır, mesnet eklenirken mesnet ikonu görünür. ®

Ortadaki fare düğmesiyle yani tekerlek vasıtasıyla yapılan imleç işlemi AutoCAD programındaki ile aynıdır. Fare üzerindeki düğmeleri kullanarak aşağıdaki işlemler yapılabilir: 

tekerleği döndürme – zoom in/out yapar yani görüntüyü yakınlaştırır/uzaklaştırır.



CTRL tuşu basılıyken tekerleği döndürme – yatay pan (kaydırma) işlemini gerçekleştirir.



SHIFT tuşu basılıyken tekerleği döndürme – düşey pan (kaydırma) işlemini gerçekleştirir.



ortadaki düğmeye basmak – pan (kaydırma) işlemini gerçekleştirir.



ortadaki düğmeye çift tıklama – başlangıçtaki görüntüye geri döner.

Kullanıcı, Dynamic View (Dinamik Görüntüleme) (View  Dynamic View  Dynamic View) menü seçeneği aktifken 3 boyutlu görünüşlerde hangi görüntüleme işlemlerini yapabileceğini iyi bilmelidir. 3B görüntüleme aşağıdaki beş moddan istenilen herhangi birinde çalışmayı mümkün kılar: 

dört basit mod: 3D Rotation (3B döndürme), 2D Rotation (2B döndürme), yakınlaştırma/uzaklaştırma ve kaydırma



çok fonksiyonlu mod

Kullanıcı, View (Görütüleme) araç çubuğunda ve içerik menüsünde bulunan View/Dynamic View menüsünden gerekli seçeneği seçerek bir çalışma modundan diğerine geçebilir. Bir çalışma modu seçildikten sonra fare imlecinin hareketi (farenin sol tuşuna basılarak) 3B görüntüde ilgili değişikliği meydana getirir: 

3D Rotation – yapıyı tüm düzlemlerde döndürür.



2D Rotation – yapıyı ekran düzlemine paralel olan düzlemde döndürür.



Zoom (Yakınlaştırma/uzaklaştırma) – ekran düzleminde görüntüyü yakınlaştırma ve uzaklaştırma



Pan (Kaydırma) – görüntü düzleminde hareket ettirme (yapı, ekranın merkezine göre yer değiştirir)

Çok fonksiyonlu mod (Rotation / Zoom / Pan) tüm modları aynı anda kullanabilmeyi sağlar. 3B görüntü ekranı dörde ayrılır ve her biri belirli bir moda çalışmak üzere görevlendirilmiştir:

6



www.prota.com.tr 

NAVİGASYON TEKNİKLERİ



üst sol: 3D rotation

üst sağ: Pan

(3B döndürme)

(kaydırma)

alt sol: Zoom

alt sağ: 2D rotation

(yakınlaştırma/uzaklaştırma)

(2B döndürme)

Tablo 5.1 – İmleç modları Programda bir de navigasyon aracı (ViewCube) mevcuttur. ViewCube bir görüntüyü yeniden konumlandırmanızı ve bir yapı modelinin mevcut konumunu belirlemenizi sağlayan interaktif bir araçtır. ViewCube’de, belirli bir yüzeye, kenara ya da köşeye tıklayarak model görüntüsünün yönü değiştirilebilir. Ayrıca, ViewCube’ye tıklamak ve ViewCube’yi sürüklemek de modelin farklı yönlerde görüntülenebilmesini sağlar. ViewCube seçeneği View>ViewCube - Properties (Özellikler) yolu izlenerek erişilebilir.

Şekil 5.1 – ViewCube ViewCube’nin üzerinde modeli hangi yönden baktığınızı gösteren bir de pusula bulunur. Bir modele bakış noktasını değiştirmek için pusula üzerindeki bir yöne tıklanır (N, S, E, W (Kuzey, Güney, Doğu, Batı)). ViewCube’ye sağ tıklandığında açılan menüden Show Compass (Pusulayı göster) opsiyonu seçilerek pusula görünür hale getirilebilir ya da gizlenebilir.

ROBOT ARAYÜZÜ İLE ÇALIŞMA METOTLARI Robot ile çalışırken iki farklı yöntem kullanılabilir – veri girişi için System Menu (Sistem Menüsünü) kullanmak veya Layout System (Tasarım Sistemini) kullanmak.

System Menu (Sistem Menüsü) Sistem menüsü iki bölümden oluşur: bir text menu (metin menüsü) ve üzerinde ilgili ikonların bulunduğu araç çubukları. Bunlar, kullanıcının ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre değişimli olarak kullanılabilir. Her ikisi de ekranın en üstünde yatay bir çubuk üzerinde gösterilir (buna ek olarak, bazı durumlarda ekranın sağ tarafında en çok kullanılan ikonların bulunduğu başka bir araç çubuğu da bulunur). Modüller içerisinde yer alan temel opsiyonlara hem metin menüsünden hem de araç çubuklarından ulaşılabilir. Birbirini takip eden her modül için metin menüsünün ve araç çubuklarının içeriği farklı olmasına rağmen hangi modül aktif olursa olsun temel opsiyonlara ulaşmak mümkündür.

NAVİGASYON TEKNİKLERİ




7



Aşağıdaki şekilde her iki menü türü de gösterilmektedir (Start (Başlangıç) düzeni seçildiğinde karşımıza çıkan ana menü örnek olarak gösterilmiştir):

SİSTEM MENÜSÜ – metin menüsü ve standart araç çubukları

YAPI MODELİ çubuğu – en çok kullanılan ikonların bulunduğu ilave yan araç çubuğu

Şekil 6.1 – Sistem menüsü Metin menüsünde bulunan opsiyonlar aşağıdaki gibi gruplanmıştır:

File (Dosya) Menüsü FILE (DOSYA) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Dosya yönetimi (New (Yeni), Open (Aç), Save (Kaydet) vs.)  Hesaplama notları ve çizimleri yazdırma (Screen Capture (Ekrandan Görüntü Yakalama)…, Printout Composition (Yazdırma Düzeni)… vs.), proje ile ilgili bilgi listesi ve yakın zamanda açılmış dosyaların listesi

Şekil 6.2 – File (Dosya) menüsü penceresi

Edit (Düzen) Menüsü EDIT (DÜZEN) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Elemanların Düzenlenmesi (Undo (Geri Al), Redo (Yinele), Cut (Kes),  Copy (Kopyala) vs.)  Seçme (Select (Seç)…, Select All (Tümünü Seç))  Filtreleyerek Seçme (Select Special (Özel Seç))  Model üzerinde değişiklik yapma (Edit (Düzenle) Complex Edit (Kompleks Düzenle)…, Divide (Böl), Intersect (Kesiştir) vs. Şekil 6.3 – Edit (Düzen) menüsü penceresi

8




ROBOT ARAYÜZÜ İLE ÇALIŞMA METOTLARI



View (Görüntü) Menüsü VIEW (GÖRÜNTÜ) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Yapı modelinin 2B/3B görüntü yönetimi (Dynamic View (Dinamik Görüntü), Zoom (Yakınlaştır/ Uzaklaştır), Pan (Kaydır), vs. work in 3D (3B’de çalış))  Ekranda gösterilecek yapı nitelikleri (Display (Göster)); ızgara parametrelerinin belirlenmesi (Grid (Izgara))  Veri ve sonuçların bulunduğu tabloların seçimi (Tables (Tablolar)) ve bir yapının daha önceden belirlenmiş görünüşlerinin kaydedilmesi (History (Geçmiş)) Şekil 6.4 – View (Görüntü) menüsü penceresi

Geometry (Geometri) Menüsü

GEOMETRY (GEOMETRİ) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Yapının cinsini tayin etme veya değiştirme  Model inşa aksının tanımlanması (Axis Definition (Aks Tanımlama))  Yapısal verilerin tanımlanması – nodes (düğüm noktaları), bars (çubuklar), panels (paneller) ve yardımcı elemanlar  Malzemelerin tanımlanması (Materials)  Çubuk profillerinin, yerleşimlerinin ve lokal koordinat sistemlerinin tanımlanması  Mesnet (Support) ve pek çok diğer yapısal elemanın tanımlanması Şekil 6.5 – Geometry (Geometri) menüsü penceresi

Loads (Yükler) Menüsü

LOADS (YÜKLER) MENÜSÜ – yük durumları ve kombinasyonlarının tanımlanması ile ilgili opsiyonları içerir Şekil 6.6 – Loads (Yükler) menüsü penceresi





9



Analysis (Analiz) Menüsü ANALYSIS (ANALİZ) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Hesaplama işleminin başlatılması  Lineerden lineer olmayan, P-Delta analizlerine ya da burkulma analizine geçiş Şekil 6.7 – Analysis (Analiz) menüsü penceresi

 Dinamik analiz

Results (Sonuçlar) Menüsü RESULTS (SONUÇLAR) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Kiriş sonuçlarının grafik olarak gösterilmesi  Kirişler için detaylı sonuçların grafik olarak gösterilmesi  Yüzeyler için elde edilen sonuçların gösterilmesi  Kolayca düzenlenebilen, sıralanabilen, ® filtrelenebilen ve MS Excel ’e ihraç edilebilen tabloların, vs.nin gösterilmesi Şekil 6.8 – Results (Sonuçlar) menüsü penceresi

Design (Tasarım) Menüsü DESIGN (TASARIM) MENÜSÜ – aşağıdaki opsiyonları içerir:  Çelik ve ahşap elemanları tasarımı  Çelik bağlantıların tasarımı  Betonarme elemanlar için gereken ve kullanılan donatıların hesaplanması

Şekil 6.9 – Design (Tasarım) menüsü penceresi

10







Tools (Araçlar) Menüsü

TOOLS (ARAÇLAR) MENÜSÜ – farklı şekillerdeki konfigürasyon opsiyonlarını (Preferences, Job Preferences,….) içerir ve kullanıcı ara yüzünü, menüleri, kısa yolları ve hesaplama notlarını tanımlama olanağı sağlar

Şekil 6.10 – Tools (Araçlar) menüsü penceresi

Window (Pencere) Menüsü WINDOW (PENCERE) MENÜSÜ – grafik pencerelerinin yönetilmesi ve düzenlemesi için opsiyonlar ile “Object Inspector”ın (Nesne Denetleyicinin) aktif ya da pasif hale getirilmesi opsiyonlarını sunar Şekil 6.11 – Window (Pencere) menüsü

Help (Yardım) Menüsü HELP (YARDIM) MENÜSÜ – yardım opsiyonlarını ve ürün ile ilgili çeşitli bilgileri içerir Şekil 6.12 – Help (Yardım) menüsü penceresi

Layout System (Tasarım Sistemi) Robot ile çalışmanın ikinci yöntemi özel tasarım sistemi olan Layout System’i kullanmaktır. Robot, tasarım sürecini kolaylaştıran bir tasarım mekanizmasına sahiptir. Robot içerisindeki tasarım sistemi tanımlanmış belirli operasyonların gerçekleştirilmesi için kullanılan iletişim pencereleri, görüntüleyiciler ve tablolardan oluşan özel olarak tasarlanmış bir sistemdir. Robot içerisinde bulunan Layout’lar (tasarım planları) yapının tanımlanması, hesaplanması ve tasarımını sağlayan, birbirini takip eden işlemler olarak yaratılmıştır – tasarım planları, kullanıcıyı, model oluşturulmasından sonuçların elde edilmesine kadarki süreç boyunca yönlendirir.





11



Sistemin kullanımını mümkün olan en kolay hale getirmek amacıyla, her bir tasarım planı için ayrıca önceden oluşturulmuş pencereler mevcuttur. Bu pencereler tasarım planına girildiğinde otomatik olarak açılır ve çıkıldığında otomatik olarak kapanır. Layout’lara (tasarım planları) ekranın sağ üst köşesinde bulunan seçim listesinden ulaşılabilir:

TASARIM SİSTEMİ SEÇİM PENCERESİ Robotta mevcut bulunan standart tasarım planları listesi. Bu örnek, 3B çerçevelerden oluşan bir yapı için kullanılacak tasarım planlarını göstermektedir. Tasarım planları yapının türüne göre değişir

Şekil 6.13 – Sistem tasarım planı (Layout) seçim penceresi Tasarım planının sıralanışı ve düzeni kronolojik bir sıra izler. Düğüm noktalarının, kirişlerin tanımlanmasıyla başlar ve mesnetlerin, kesitlerin vs. tanımlanması ile devam eder.

DEFINITION OF STRUCTURE MODEL (YAPI

MODELİNİN TANIMLANMASI) Yapı modelinin geometrisi ve temel tanımı ile ilgili tasarım planlarını içerir, mesnetler, kesitler vs. gibi RESULTS (SONUÇLAR) Kiriş sonuçlarının, yüzey haritalarının, gerilme analizlerinin, vs.’nin tasarım planlarını içerir DESIGN (TASARIM) Çelik, ahşap ve betonarme tasarımı ile ilgili tasarım planlarını içerir

TOOLS (ARAÇLAR) Nihai çizimleri, kesit tanımlarını, vs. gösteren tasarım planlarını içerir

Şekil 6.14 – Sistem tasarım planı (Layout) seçim penceresi – kronolojik tasarım planı sırası Düğüm noktaları için tipik bir tasarım planı gösterilmiştir – yeni bir tasarım planı seçilmeden pencerelerin kapatılamadığına dikkat ediniz.

12







TASARIM PLANI AŞAĞI AÇILIR SEÇİM MENÜSÜ - aşağıdaki örnek tasarım planında Düğüm Noktaları (Nodes) seçilidir

GRAFİK GÖRÜNTÜLEYİCİ/DÜZENLEYİCİ

Girilen verileri gösteren iletişim penceresi. Bu ekrandan manüel veri girişi yapmak ya da MS ® Excel gibi programlardan veri kopyalayıp bu ekrana yapıştırmak da mümkündür

YAPI MODELİ ARAÇ ÇUBUĞU – Diğer tasarım planlarında olduğu gibi bu araç çubuğu da yapısal elemanlar ile ilgili verileri içerir. Ancak verilen örnek ile alakalı olarak bu kez sadece düğüm noktası tanımlama ile ilişkili veriler görülmektedir

Şekil 6.15 – Düğüm noktaları için tipik tasarım planı Ancak yapıyı tasarım planındaki sıraya göre tanımlamak zorunlu değildir. Bu işlem, kullanıcı tarafından seçilen bir sıralama ile de gerçekleştirilebilir. Tasarım planı sistemi Robot yapı tanımlama işlemini mantıksal ve etkin kılacak şekilde tasarlanmıştır. Tüm Robot işlemleri hazır tanımlanmış tasarım planları kullanılmadan da gerçekleştirilebilir. Bunun için sistem menüsünü kullanmak gerekir. Kullanıcının ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre iki yöntem aynı anda da kullanılabilir.





13



YAPI ANALİZ VERİLERİNİN GİRİLMESİ Veri girişi 3 farklı yolla yapılabilir: 1.

Verileri ilgili metin iletişim kutusu ya da doğrudan tabloya girerek (ya da MS Excel® programından kopyalayıp yapıştırarak).

2.

Verileri Robot GUI’yi (Robot Grafik Kullanıcı Arayüzünü) kullanarak girmek – grafik yapı tanımlama için buradaki araçları, örneğin ızgaraları yakala ya da yapısal akslar gibi araçları kullanarak.

Sistem Tasarım Planı mekanizmasını kullanarak veri girişi ile ilgili örnekler (Bars (Çubuklar) ve Loads (Yükler) opsiyonları için) aşağıda verilmiştir:

14




YAPI ANALİZ VERİLERİNİN GİRİLMESİ



Robot GUI içerisinde kullanıcıların veri girmelerine yardımcı olan araçlar bulunur – “snap grids” (ızgaraları yakala) ve “structural axes” (yapısal akslar) bu araçlardandır. Robot GUI her şekil ve karmaşıklıktaki yapıyı gerçeğe uygun şekilde tanımlamak için kullanılabilir

Verilerin tablo aracılığıyla girilmesi – bu örnekte çubuklar opsiyonu seçilmiştir. Her bir öğe manüel olarak girilebilir ya da MS Excel® gibi bir uygulamadan kopyalanıp yapıştırılabilir

Robot GUI’da veri giriş işlemi yapmaya yarayan kullanışlı araçlardan bir diğeri - Edit (Düzenle) opsiyonları grubu (copy (kopyala), move (taşı), rotation (döndür), mirror (aynala) gibi komutları içerir) – yapının tanımlanması işlemini önemli ölçüde basitleştirerek kullanıcıya hız kazandırır Şekil 7.1 - Sistem Tasarım planı mekanizması aracılığıyla çubuklar ile ilgili verilerin girilmesi





15


GRAFİK GÖRÜNTÜLEYİCİ/DÜZENLEYİCİ kullanıcının veri girmesine ve düzenlemesine olanak tanır


Yük hallerinin tanımlandığı iletişim penceresi

Farklı yük tiplerinin tanımlanması için kullanılan iletişim penceresi (düğüm noktası, kiriş, yüzey yükleri, zati ağırlık gibi yükler)

Tanımlanmış olan yük halleri ile ilgili verilerin (yük hali, yük tipi vs.) tablosu

Yük araçlarının bulunduğu araç çubuğu (toprak yükü, taşıt yükü, vs. gibi gelişmiş seçenekleri de içerir)

Şekil 7.2 Sistem Tasarım planı aracılığıyla yük halleri ile ilgili verilerin girilmesi NOT: Verilerin güncellenmesi otomatik olarak gerçekleşir –grafik üzerindeki değişiklikler tablolara aynı anda yansıtılır, benzer şekilde tabloda yapılan değişikliklerde grafik ekranına anında yansır.

3.

Başka bir uygulamada verileri oluşturup Robot’a ithal ederek – bu anlamda, Robot aşağıdaki formatları desteklemektedir: DXF, DWG, IFC, SDNF (steel detailing neutral file (çelik detay dosyası)), CIS/2. Revit® Structure programına ve Revit® Structure programından dinamik bağlantı, çift yönlü entegrasyon sağlar. Yapının modellenmesi işlemi ilerledikçe, kullanıcı, Display (Görüntüleme) ayarlarını kullanarak ekranda gördüğü her şeyi kontrol edebilir. Display ayarlarına, içerik (context) menüsündeki ikonuna tıklanarak veya doğrudan Robot ekranının sağ alt köşesinden ulaşılır.

16







DISPLAY (GÖRÜNTÜLE) kullanıcının, düğüm noktaları ve elemanlar sayıları, kesit biçimleri, mesnetler, FE Mesh (Sonlu Elemanlar Ağı) gibi pek çok öğeyi görünür veya görünmez kılmasını sağlar ve aynı zamanda gizli çizgiler ve render opsiyonlarının ayarlarını yapar. Geniş isteğe uyarlama seçenekleri sayesinde kullanıcı, yapıyı, tercihine en uygun biçimde görüntüleyebilir

Şekil 7.3 – Display (Görüntüleme) penceresi Model verilerinin tanımlanmasının ardından, kullanıcı analiz aşamasına geçer. Ancak, bu aşamadan önce, modelin sonlu elemanlara ayrılması gerekir. Robot bir yapı modelini otomatik olarak ağ haline getirebilir. Ağ haline getirme işlemi en büyük modellerde bile genellikle çok hızlıdır. ‘Ağ haline dönüştürme’ ile ilgili parametrelerden bazıları aşağıda gösterilmiştir:

AUTOMESHING PARAMETERS (OTOMATİK AĞ HALİNE GETİRME PARAMETRELERİ) bir yapının tümünü ya da bir kısmını ağ haline dönüştürebilir ve aynı zamanda ağ yoğunluğunu ve ağ tipini belirler Şekil 7.4 – FE Mesh Generation (Sonlu Elemanlar Ağ Yaratma) araç çubuğu Aşağıda Ağ haline dönüştürülmüş bir yapı örnek olarak gösterilmiştir:





17



Şekil 7.5 – Ağ haline getirilmiş bir yapı

YAPI ANALİZİ Yatay araç çubuğunda bulunan 2 adet “calculation” (hesaplama) ikonundan birini seçerek yapı analizi başlatılabilir.

Şekil 8.1 – Hesaplama ikonları Sol tarafta bulunan ikon hesaplama işlemini başlatır. İkinci ikon ise farklı analiz parametrelerini ayarlamak için kullanılır. Bu opsiyon lineer analizden lineer olmayan analize farklı analiz türlerini seçmeye ya da dinamik analiz ayarlamaya olanak verir.

18







Şekil 8.2 – Analiz parametrelerinin değiştirilmesi Kullanıcı kablo, sadece çekme kuvveti taşıyan elemanlar, mafsal, vs gibi elemanlar veya parametreler tanımlamadığı sürece, tüm analizler varsayılan olarak “lineer statik” şeklinde ayarlanmıştır. Aksi takdirde, analiz tipi otomatik olarak “lineer olmayan” şeklinde değişir ve Robot yapısal dengenin korunduğundan emin olmak için yüklemeleri aşamalı olarak artan biçimde uygular ve net bir nihai geometriye ulaşılır. Robot içerisinde pek çok lineer olmayan parametreler mevcuttur. Bu parametreler, analiz verilerinin çakışmaması durumunda kullanıcı tarafından ayarlanabilir. Tam ya da değiştirilmiş Newton-Raphson yöntemlerini ayarlamak için opsiyonlar bu parametrelere dahildir. Genel lineer olmayan hesaplamalara ek olarak, kullanıcı aşağıdaki analiz opsiyonlarını da seçebilir:      

P-Delta Modal Sismik (IBC, UBC, EC gibi kodlara göre) Spektral tepki Zaman artımı Burkulma

YAPI ANALİZİ




19



SONUÇ ÖN İZLEME Sonuçlar bölümünden pek çok analiz sonucu görüntülenebilir. NOT: Tüm sonuçlar ön izleme opsiyonlarına RESULTS (SONUÇLAR) aşağı açılır menüsünden ulaşılabilir.

Kullanıcı, Results (Sonuçlar) seçeneğini seçerek hesaplamaların sonuçlarını görüntüleyebilir. Bu menü seçildiğinde, altında belirli sonuçlar ile ilgili alt menüler görülür

Şekil 9.1 – Sonuçlar menüsünden sonuç tipinin seçimi Sonuçlar, her biri kendine özgü özelliklere sahip pek çok farklı kategoriye ayrılabilir.

Kirişler İle İlgili Grafik Sonuçlar Tek tek kirişler için ya da seçilen belirli kirişler için ya da kiriş grupları için grafik sonuçlar şunları içerir: eğilme momenti, kesme kuvveti, gerilme, .avi formatında sehim animasyonu, vs.

20




SONUÇ ÖN İZLEME



Grafik görüntüleyici/düzenleyici ekranında sonuçların diyagramlar şeklinde grafik gösterimi

Sonuçlar tablosu – mouse’un sağ tuşuna tıklayarak kolayca MS ® Excel formatına dönüştürülebilir

Görüntülenecek olan sonuçların çeşidinin seçildiği iletişim penceresi

Yandaki araç çubuğu, tablo biçiminde ve grafik biçiminde daha fazla yapı analiz sonucunu gösterir; aynı zamanda da tasarım modüllerine doğrudan bağlantı sağlar

Şekil 9.2 – Diyagram biçiminde gösterilmiş sonuçlar Tek çubuklar için hesaplama sonuçlarına kolay erişim de mevcuttur. Çubuğa ait içerik menüsünde (eleman üzerinde mouse’un sağ tuşuna tıklayın daha sonra Object Properties (Nesne Özellikleri) opsiyonunu seçin) kullanıcı kendi belirlediği sayıdaki iç kuvvetlere dair diyagramları ve değerleri görüntüleyebilir.

SONUÇ ÖN İZLEME




21



Herhangi bir çubuk üzerine sağ tıklandığında bu elemana ait özellikler ve (eğer analiz gerçekleştirildiyse) analiz sonuçları görüntülenebilir

Şekil 9.3 – Tek bir çubuk için hesaplama sonuçları

Yüzey Elemanlar (Perde-Döşeme..vs) İçin Grafik Sonuçlar Yüzey elemanlar için grafik sonuçlar, eğilme, sehim, gerilme için contour maps (eş değer haritaları), animasyonlar; çekirdek yapılar ve rijit diyaframlar ile ilgili sadeleştirilmiş sonuçlar gibi yüzey kesitlerinde oluşan global kuvvetleri gösteren “sadeleştirilmiş sonuçlar”.

22




SONUÇ ÖN İZLEME


Grafik görüntüleyici/düzenleyici ekranında sonuçların harita şeklinde grafik gösterimi


Görüntülenecek olan haritanın çeşidinin seçildiği iletişim penceresi

Yandaki araç çubuğu, tablo biçiminde ve grafik biçiminde daha fazla yapı analiz sonucunu gösterir; aynı zamanda da tasarım modüllerine doğrudan bağlantı sağlar Şekil 9.4 – Harita biçiminde gösterilmiş sonuçlar

SONUÇ ÖN İZLEME




23



Tablo Halindeki Sonuçlar

Sonuçlar kolaylıkla düzenlenebilir; zarf değerlerine , limit değerlerine, yük haline göre verileri filtreleyerek vs.

Tablonun içeriğini belirlemek için bu iletişim penceresi kullanılır. Tablonun üzerindeyken mouse’un sağ tuşuna tıklandığında aktif hale gelen menüden TABLO SÜTUNLARI seçeneği seçilerek bu iletişim penceresine ulaşılır

Şekil 9.4 – Tablo biçiminde gösterilmiş sonuçlar ®

Robot tabloları mouse’un sağ tuşuna tıklamak suretiyle kolayca MS Excel programına transfer edilebilir. Robot içerisinde, girdi tablolarında olduğu gibi sonuç tabloları üzerinde de pek çok işlem yapılabilir:  verilerin belirli bir yük haline, elemana ya da eleman gruplarına göre filtrelenmesi  seçilen elemanlar, düğüm noktaları ve yüzeyler ile ilgili global maksimum ve minimum değerlerin gösterilmesi ile verilerin, kullanıcı tarafından belirlenen limitlerin içinde ya da dışında kalanlar şeklinde filtrelenmesi

24




SONUÇ ÖN İZLEME




Kullanıcı Robot’ta bir liste halinde bulunan Yapısal Tasarım Planları’ndan uygun olanını seçerek çelik, ahşap ve betonarme yapı elemanları tasarlayabilir

Şekil 10.1 – Yapısal tasarım planları Yapı elemanlarının tasarlanmasında aşağıdaki modüller kullanılır: 

Steel Design (Çelik Yapı Tasarımı) (Yapısal çelik elemanların ilgili kodlara uygunluğunun kontrolü)



Timber Design (Ahşap Yapı Tasarımı) (Yapısal ahşap elemanların ilgili kodlara uygunluğunun kontrolü)



RC Design (Betonarme Yapı Tasarımı): Gerekli donatının hesaplanması ve önerilen donatının kontrolü NOT: Yapısal Tasarım Planlarının her biri kendine ait hazır bir iletişim penceresi veya görüntüleyici grubu içerir. Çelik/Alüminyum Yapı Tasarımı ve Ahşap Yapı Tasarımı planları oldukça benzer olup tasarım süreci ikisinde de aynı şekilde aşamalandırılmıştır.

Çelik ve Ahşap Yapı Tasarımı Çelik, alüminyum ve ahşap yapı elemanlarının ilgili kodlara uygunluğunun hesaplanması iki aşamada gerçekleştirilir: 1.

Definitions (Tanımlar) iletişim penceresi kullanılarak yapısal elemanların, kod ile ilgili parametrelerin veya yapısal eleman gruplarının tanımlanması

2.

Calculations (Hesaplamalar) iletişim penceresi kullanılarak elemanların /eleman gruplarının hesaplanması.





25


Definitions (Tanımlar) iletişim penceresi yapısal elemanların veya eleman gruplarının tanımlanması için kullanılır. Bu pencerede iki ayrı sekme karşımıza çıkar: Members (Elemanlar) ve Groups (Gruplar). Kullanıcı, bu pencereden, yapısal elemanların sayılarını, isimlerini, çubuk (eleman) listesini ve kullanılacak koda ait parametreleri (burkulma boyları, burkulma parametreleri, rijitlik şartları vs.) tanımlayabilir


Calculations (Hesaplamalar) iletişim penceresi ise kullanıcının yapısal elemanlar veya eleman grupları için hesaplama opsiyonlarını seçmesine olanak verir. Kullanıcı hesaplama türünü (eleman doğrulama, ülke kod grubu doğrulama ve tasarım) tanımlayabilir, optimizasyon opsiyonunu, yük hallerini, limit durumunu vs.’yi seçebilir

Şekilde 10.2 – Çelik yapı tasarım planı örneği (Ülke Kod Grubu Tasarımı) Definitions ve Calculations iletişim pencerelerindeki parametreler ayarlandıktan sonra, kullanıcı (Calculations iletişim penceresinin alt kısmında yer alan) Calculations butonuna tıklayarak eleman doğrulama/tasarım işlemini başlatabilir. Hesaplamalar tamamlandığında Results (Sonuçlar) iletişim penceresi görüntülenecektir. Hesaplama sonuçları aşağıda açıklanan şekillerde görüntülenebilir: 1.

26

Short results (Özet sonuçlar) iletişim penceresi iki sekmeden oluşur: Results (Sonuçlar) ve Messages (Mesajlar). Sonuçlar sekmesi, yapısal eleman doğrulama/tasarım sonuçlarını özet bir sonuç tablosu halinde gösterir. Diğer sekmede ise yapısal eleman doğrulama/tasarım işlemi sırasında ortaya çıkan uyarılar ve hatalar ile ilgili kapsamlı bilgiler yer alır.







Şekil 10.3 – Optimizasyonlu grup tasarımı için özet sonuçlar örneği NOT: Çeşitli hesaplama seçenekleri için görüntülenen sonuçlarda bazı farklılıklar mevcuttur.

2.

implified and detailed results (Sadeleştirilmiş ve detaylı sonuçlar) iletişim penceresi, Short results iletişim penceresinde bulunan Results (Sonuçlar) sekmesine tıklanarak açılır. Bu iletişim kutusu, hesaplama işlemleri sırasında kullanılan tüm karakteristik değerleri ve yapısal elemanın dayanımını belirleyen kod şartlarını barındırır. İletişim kutusunun sağ üst kısmı bir kesit ile ilgili en temel bilgiyi iletir: SECTION OK (Kesit yeterli)

Şekil 10.4 – Optimizasyonlu grup tasarımı için sadeleştirilmiş ve detaylı sonuçlar

Çelik Birleşim Tasarımı Çelik yapılarda birleşimlerin doğrulanması işlemini başlatmak için Steel Design / Connections (Çelik Yapı Tasarımı / Birleşimler) planı seçilir (Çelik Yapı Tasarım Planı grubu içerisinde mevcuttur).





27



Aşağıdaki sekmeleri içeren grafik görüntüleyici: - Scheme (Şema) (bir birleşimin şematik olarak çizimi) - Connection View (Birleşim Görünüşü) (tanımlanan birleşimin 3B görünüşü) - Structure (Yapı) (tüm yapının görünüşü)

Bir birleşimin yaratılması (create), üzerinde değişiklik yapılması (modify), kopyalanması (copy) ve hesaplanması için kullanılan ikonları içeren araç çubuğu

- Results (Sonuçlar) (sonuçlar ve hesaplama notları)

Steel Connection Inspector (Çelik Birleşim Denetleyici) penceresi tanımlanmış birleşimlerin yönetimi için kullanılır

Robot’ta mevcut bulunan birleşim tiplerini içeren araç çubuğu. Sabit kolon tabanı, kiriş-kiriş, kolonkiriş gibi birleşimler Robot’ta mevcuttur

Şekil 10.5 – Birleşim tasarım planı örneği (rijit kiriş-kolon birleşimi için sonuçlar sekmesi) NOT: Çelik birleşimlerin hesaplanması için şu kodlar kullanılabilir: Eurocode (ENV 1993-1-1:1992 ve EN 1993-1-8:2005), Fransız çelik kodu CM66 ve Polonya çelik kodu PN-90/B03200. Aynı zamanda Eurocode 3 çelik birleşimler kodunun ulusal versiyonları Fransız (NF-EN 1993-18:2007) ve Polonya (PN-EN 1993-1-8:2006) kodları da mevcuttur.

Çelik birleşimlerin kodlara uygunluğunun hesaplanması iki aşamada gerçekleşir: 1.

28

Bir birleşimin (birleşim tipinin) geometrisinin ve parametrelerinin tanımlaması. Yapı üzerinde birleştirilecek çubukları seçerek yapı içerisinde bir birleşim tanımlamak mümkün olduğu gibi manüel olarak bir birleşimin tanımlanması ile bağımsız bir birleşim de oluşturulabilir. Yeni bir







birleşim tanımlamak için kullanıcı, sağ taraftaki araç çubuğundaki bağlantı tiplerinden birini seçebilir (bu araç çubuğuna ikonu basılı haldeyken erişilebilir). Seçilen birleşim tipi ile ilgili parametreler Connection Definition (Birleşim Tanımlama) iletişim penceresi vasıtasıyla girilir. Tanımlanmış bir bağlantı, Inspector (Denetleyici) bölümündeki birleşim listesine otomatik olarak eklenecektir. Birleşim parametrelerinin tanımlanmasına geri dönmek için, Inspector (Denetleyici) bölümünde bu birleşime çift tıklamak yeterlidir. Birleşim bir kez tanımlandığında, kullanıcı birleşim tipini dahi değiştirebilir (bu araç çubuğuna bir birleşimin kopyalanması da mümkündür. 2.

ikonu basılı haldeyken erişilebilir). Tanımlanmış

Seçilen parametreler ve yük halleri için tanımlanmış birleşimin hesaplanması. Bir yapıdaki birleşimlerin tasarlanması için birleşim hesabının başlatılması gerekir. Birleşim hesabı işlemini Connection Calculations (Birleşim Hesapları) iletişim penceresini açmak için

ikonuna

tıklanır. Alternatif olarak birleşim hesapları manüel şekilde de yapılabilir. Bunun için ikonuna tıklanarak Manual Connection Verification (Manüel Birleşim Doğrulama) iletişim penceresi açılır ve birleşim hesaplama işlemi başlatılmış olur. Kullanıcı bu iletişim pencerelerini kullanarak birleşimin hesaplamasında kullanılacak parametrelerini tanımlayabilir. Bir birleşimin hesaplanması tamamlandığında Results (Sonuçlar) sekmesinde görülebilecek bir hesap notu seçilen bağlantının ilgili kod gerekliliklerine uygun olup olmadığı bilgisini gösterecektir.

Betonarme Yapı Tasarımı Robot programı Betonarme yapı elemanlarının tasarlanması için iki farklı opsiyon sunar:  Betonarme bir yapı elemanı için gereken donatı alanının hesaplanması  Betonarme bir yapı elemanı için önerilen donatının kontrolü

Gerekli (Teorik) Donatı Alanının Hesaplanması Betonarme yapı elemanları için gerekli (teorik) donatı alanının hesaplanması için RC Members – required reinforcement (Betonarme Elemanlar – gerekli donatı) tasarım planı seçilir. Bu tasarım planı Betonarme Yapı Tasarım Planı grubu içerisinde yer alır. Gerekli donatının hesaplanması iki aşamada gerçekleşir: 1.

betonarme yapı elemanları için ilgili kod parametrelerinin tanımlanması. 

Bir yapıda bulunan Betonarme bir yapı elemanının tanımlanması için kullanılan opsiyonlara sağda bulunan araç çubuğundaki ikonuna tıklanarak erişilir. Bu ikona tıklandığında RC Member Type (Betonarme Eleman Tipi) iletişim penceresi açılır. Mevcut bir betonarme eleman tipini simgeleyen ikona çift tıklandığında ise, seçilen eleman ile ilgili parametrelerin ayarlandığı Member Type Definition (Eleman Tipi Tanımlama) iletişim penceresi açılır. Kullanıcı bu iletişim penceresini kullanarak betonarme bir yapının elemanlarına ait geometrik parametreleri burkulma parametreleri, eleman uç noktalarında izin verilen deplasman ve eğilme değerleri, vs. gibi – belirleyebilir.





29





Hesaplama parametrelerinin tanımlanması opsiyonuna ise sağda bulunan araç çubuğu üzerindeki

ikonuna tıklanarak ulaşılır. Bu ikona tıklandığında Calculation Parameters

(Hesaplama Parametreleri) iletişim penceresi açılır. ikonuna tıklandığında ise Calculation Parameter Definition (Hesaplama Parametreleri Tanımlama) iletişim penceresi açılır. Bu iletişim penceresi betonarme yapı elemanlarının tasarımı için gereken parametreleri içerir – çelik ve beton özellikleri, kullanılan elemanın tipi, pas payı vs. 2.

donatı alanının hesaplanması. Gerekli donatı ile ilgili hesaplama parametreleri Calculations… (Hesaplamalar) iletişim penceresinden tanımlanabilir. Bu iletişim penceresi RC Members – required reinforcement (Betonarme Elemanlar – gerekli donatı) tasarım planının sağ üst köşesinde mevcuttur. Bu iletim penceresini kullanarak hesaplama türünü, hesaplamada dikkate alınacak elemanları, tasarım hallerini, vs.’yi seçmek mümkündür. Gerekli olan tüm parametrelerin belirlenmesinin ardından, kullanıcı Calculations… iletişim penceresinin alt tarafında yer alan Calculate (Hesapla) butonuna tıklayarak gerekli donatının hesaplanması işlemini başlatabilir. Hesaplama sonuçları tablo formatında verildiği gibi eleman boyunca değişimleri gösteren diyagramlar formunda da sunulur.

Önerilen Donatı Alanının Hesaplanması Betonarme yapı elemanlarının (Betonarme kirişler, betonarme kolonlar, radye temel, vs.) kodlara uygun tasarımı için geliştirilmiş olan modül, seçilen bir betonarme yapı elemanı için önerilmiş olan donatının hesaplanmasına olanak verir. Bu modül iki şekilde aktif hale getirilebilir: 

Bağımsız modda iken Betonarme Yapı Tasarım Planı grubu içerisinde yer alan Provided reinforcement (Önerilen donatı) tasarım planını seçip sağ tarafta bulunan araç çubuğundaki herhangi bir Betonarme eleman ikonuna tıklayarak. Bu seçim gerçekleştirildiğinde bir çubuk yapı elemanı tasarım modülü Robot programının diğer bölümlerinden bağımsız (veri alışverişi yapmadan) bir şekilde çalışmaya başlayacaktır. Bu çalışma modülünün seçiminin ardından, kullanıcı Betonarme yapı elemanına ait geometrik özellikleri (kesit, uzunluk, donatı parametreleri, vs.) ve yük bilgilerini tanımlar ve yapısal elemanın statik hesabını yapar.



Tanımlanmış bir yapı modeli içerisindeki betonarme elemanlar üzerinde çalışma. Betonarme eleman boyutları, yükler ve hesaplama sonuçları tasarım nodülüne aktarılır. Kullanıcı, böyle bir modda iken bu modülü aktif hale getirmek için, önce yapının içerisinden bir betonarme elemanı seçmeli (seçimi yaptığında grafik düzenleyici ekranında eleman vurgulu hale gelecektir) daha sonra da Design/Provided Reinforcement of RC Elements (Tasarım / Betonarme Elemanlar için Önerilen Donatı) menüsünden uygun bir komut seçmelidir. Bu seçimler yapıldıktan sonra Robot programının içerisindeki ilgili modül başlatılacaktır.

30







Kendine ait görüntüleyicileri olan Betonarme modülüne ait sekmeler. Bu sekmeler grafik görüntüleyicileri, iletişim pencerelerini, sonuçları, diyagramları, notları, vs. içerir

Betonarme Bileşen Denetleyici penceresi tanımlanan Betonarme elemanların yönetimi için kullanılır

Bu araç çubuğu kiriş, kolon, temel, duvar vs. gibi yeni betonarme elemanların tanımlanmasında kullanılan ikonları içerir

Betonarme elemanlara ait, tipik donatı, hesaplama opsiyonları, açıklıklar vs. gibi parametrelerin tanımlanması için kullanılan ikonların bulunduğu araç çubuğu

Şekil 10.6 – Betonarme yapı tasarım planı örneği (kiriş donatı sekmesi) Betonarme yapı elemanlarının ilgili koda uygun tasarımı için kullanılan modüllerden biri açıldığında, önerilmiş olan donatı ile ilgi hesaplar iki aşamada gerçekleştirilir: 1.

Betonarme yapı elemanı için kullanılacak kod parametrelerinin tanımlanması Betonarme bir yapı elemanı için önerilen donatı ile ilgili hesaplama işlemine başlamadan önce, yapının her bir elemanı için şu parametrelerin tanımlanmış olması gerekir: tipik donatı, kat parametreleri, hesaplama opsiyonları ve donatı düzeni. Betonarme yapılardaki bazı elemanlar için başka parametrelerin de belirtilmesi mümkündür: betonarme kirişler için – açıklıklar, betonarmen kolonlar için – burkulma boyları, betonarme radye temel için – jeoteknik parametreler, vs.

2.

Önerilen donatı alanı ile ilgili hesaplamaları yapılması





31



Bir betonarme yapı elemanı ile ilgili parametreler belirlendikten sonra, önerilen donatı ile ilgili hesaplamalar ikonuna tıklanarak başlatılabilir. Betonarme yapı elemanı seçilerek Calculation (Hesaplama) iletişim kutusundaki Calculate (Hesapla) butonuna tıklanır ve bu elemandaki donatı dağılımının belirlenmesi işlemi başlatılmış olur. Önerilen donatı ile ilgili hesaplamalar tamamlandığında, hesaplama sonuçları hem grafik olarak hem de tablo formatında görüntülenebilir.

RAPORLAR VE ÇIKTI DÜZENİ Robotun içerisinde hazır olarak bulunan bir “rapor üretici” mevcuttur. Bu birim sayesinde, kullanıcı, kendi belirlediği biçimde bir Proje çıktı düzeni hazırlayabilir. Menü çubuğunda bununla ilgili olarak iki opsiyon mevcuttur: “Printout Composition” (Çıktı Düzeni) ve “Screen Capture” (Görüntü Yakala). Bu iki opsiyon nihai hesaplama notlarının, tabloların ve grafiklerin çıktılarının hazırlanmasına yardımcı olur.

Tablonun içeriğinin belirlenmesi için kullanılan iletişim penceresi – imleç tablonun üzerindeyken mouse’un sağ tuşuna basıldığında ve TABLE COLUMNS (Tablo Sütunları) seçildiğinde aktif hale gelen menüde mevcuttur

Tablolar, sınırlama belirterek, yük hallerine göre verileri filtreleyerek, ve benzeri işlemlerle kolayca düzenlenebilir Şekil 11.1 – Çıktı düzeni ve görüntü yakala ikonları Standard sekmesi çıktı için önceden belirlenmiş bir takım opsiyonları listeler. Bu opsiyonlar kullanıcının ihtiyacına göre ekrandan yakalanan görüntülerle birlikte düzenlenebilir.

32







Yazdırılacak olan verilerin sırasını gösteren son çıktı listesi- kırmızı kesik çizgiler her bir madde arasındaki sayfa ayrımı olduğunu gösterir

Raporu kaydetmek için farklı seçenekler – doc, htm ve sxw formatlarında kaydedilebilir Çıktı bileşenlerinin hazır halde bulunan listesi Şekil 11.2 – Çıktı düzeni Robot programının en önemli özelliklerinden biri de programdaki tüm verilerin ortak bir ikili (binary) dosyada kaydediliyor olmasıdır. Bu veriler girilen veriler, çıkış verileri, tasarım ve çıktı verilerini içerir. Yapısal verilerde değişiklikler yapıldığında, analizin tekrarlanmasıyla çıkış verileri ve çıktı için düzenlenen veriler (tablo ve grafikler) de otomatik olarak güncellenerek yeni analiz sonuçları bu verilere yansıtılır. Bu işlev özellikle şematik tasarım veya “duyarlılık analizi” durumlarında oldukça kullanışlıdır çünkü çıktı için düzenlenen veriler her bir analiz aşamasında o anki yapısal konfigürasyonu yansıtacak biçimde otomatik olarak güncellenmektedir.

RAPORLAR VE ÇIKTI DÜZENİ




33



KISA YOLLAR tümünü seç

Ctrl + A

bir metni ya da çizimi kopyala

Ctrl + C

yeni proje aç

Ctrl + N

mevcut proje aç

Ctrl + O

yazdır

Ctrl + P

mevcut projeyi kaydet

Ctrl + S

bir metni ya da çizimi kes

Ctrl + X

son işlemi tekrarla

Ctrl + Y

metni ya da çizimi yapıştır

Ctrl + V

son işlemi geri al

Ctrl + Z

yapının 3B görünüşünü göster (3D XYZ)

Ctrl + Alt + 0

yapıyı XZ düzleminde göster

Ctrl + Alt + 1

yapıyı XY düzleminde göster

Ctrl + Alt + 2

yapıyı YZ düzleminde göster

Ctrl + Alt + 3

ekrandaki görüntüyü yaklaştır

Ctrl + Alt + A

yapının başlangıç görünüşünü göster (başlangıç açısı ve ölçeği ile belirlenmiş olan görünüş) yapısal elemanların “patlamış” görünüşü (açık/kapalı)

Ctrl + Alt + D

pencereyi yakınlaştır

Ctrl + Alt + L

kesit çizimi göster aç/kapa

Ctrl + Alt + P

görüntü yakala

Ctrl + Alt + Q

ekrandaki görüntüyü uzaklaştır

Ctrl + Alt + R

kesit sembolü göster aç/kapa

Ctrl + Alt + S

X ekseni etrafında döndür

Ctrl + Alt + X

Y ekseni etrafında döndür

Ctrl + Alt + Y

Z ekseni etrafında döndür

Ctrl + Alt + Z

metni ya da çizimi sil

Del

Robot Yardım menüsünü aktif pencerede aç

F1

metin düzenleyiciyi aç

F9

ekranda görüntülenen yapısal sembolleri (mesnetler, düğüm noktası numaraları, çubuklar, yükler) küçült ekranda görüntülenen yapısal sembolleri (mesnetler, düğüm noktası numaraları, çubuklar, yükler) büyüt

PgDn

34




Ctrl + Alt + E

PgUp

KISA YOLLAR

BETONARME VE ÇELİK KARMA YAPI

Özet: Bu örneğin amacı 3Boyutlu bir çerçeve ve kabuk yapının (betonarme ve çelik karma yapı) Robot programında tanımlanmasının, analizinin ve bu analize ait sonuçların sunumunun kolaylığını göstermektir. Bu örnek için Autodesk Robot Structural Analysis Programının kullanıcının bilgisayarında kurulu olduğu varsayılmaktadır.



PROGRAMIN KONFİGÜRASYONU Robotun kurulumundan sonra, kullanıcı çalışma parametrelerini veya “Preferences” (Seçenekler)’in konfigürasyonunu gerçekleştirebilir. Bunun için: 1.

Robot programını başlatın (görev çubuğunda uygun ikona tıklayın veya komutu seçin).

2.

Açılan pencere üzerinde, ekranda gösterilen ikonuna tıklayın (Frame 2D Design (İki Boyutlu Çerçeve Tasarımı)). Diğer seçenekler, üç boyutlu çerçeveler, perdeler ve zemin gibi yüzeyli modeller, tek başına tasarım modüllerine erişim içindir.

3.

Metin menüsünden Tools > Preferences’ı seçin veya araç çubuğu üzerinde önce Tools, sonra da Job Preferences ikonlarına tıklayarak Preferences penceresini açın Preferences sayesinde kullanıcı çalışma ve çıktı alma için dil, font, renk vb. seçimi yapabilir.

Şekil 1 – Preferences penceresinde bölgesel ayarlar. 4.

İlk tercihler opsiyonunu seçin - Languages (Diller) (pencerenin sol kısmındaki ağaç simgesi); sonra da Regional settings (Bölge ayarları) bölümünde, United States (Birleşik Devletler) seçeneğini işaretleyin.

NOT: Bölge ayarları varsayılan veri tabanlarını (profilleri, materyalleri), bir ülkenin standart birim ve kodlarını belirler Yukarıdaki örnekte, Amerikan kesit veritabanını (AISC) ve metrik sistemi seçmiş bulunuyoruz: [m],[cm], [kN].

5.

Pencereyi kapatmak için Accept (Kabul Et) sekmesine tıklayın.

PROGRAMIN KONFİGÜRASYONU




37

NOT: Aktif birimlerin kontrolünü ekranın sağ alt köşesinden yapabilirsiniz. Bu örnekte, ekranda: [m] [kN] [Deg] gözükmelidir.

MODEL TANIMLAMA Yapısal Aksların Tanımlanması Bu adımda, Kartezyen koordinat sistemindeki dikdörtgen aks ızgarasını tanımlayacağız.

BİLGİ: Yapının aksları, yapının farklı unsurlarını tanımlamak ve yapı bileşenlerini seçmek için kullanılabilecek ek bir ızgara ortaya çıkarır. Izgaranın kesişimleri grafik yapı tanımlama esnasında imleç hareketlerine yol göstererek kullanıcıların işini kolaylaştıran noktalar meydana getirir.

1.

(Robot ekranının sağ tarafındaki ikonuna tıklayın veya menüdeki Structural Axis (Yapısal Aks) sekmesinde Geometry > Axis Definition (Geometri > Aks Tanımı) bölümünü seçin.

2.

Position (Konum) bölümündeki X sekmesine -1 yazın ve Insert (Ekle) butonuna basın; aynı şekilde, aşağıda gösterilen aks koordinatlarını girin (Şekil 2):

3.

Numaralandırmayı A B C… şeklinde yapın.

38




PROGRAMIN KONFİGÜRASYONU



Şekil 2 – X Yönünde yapısal aksın tanımlanması 4.

Position bölümündeki Z sekmesine 0 yazın ve Insert butonuna basın, aynı şekilde, aşağıda gösterilen aks koordinatlarını girin (Şekil 3):

5.

Numaralandırmayı 1 2 3… şeklinde yapın.

MODEL TANIMLAMA




39

Şekil 3 – Z yönünde yapısal aksın tanımlanması 6.

Apply (Uygula)’ya basın ve Yapısal Aks penceresini kapatın.

7.

Tanımlanmış akslar aşağıdaki şekilde görünmelidir:

40




MODEL TANIMLAMA



Şekil 4 – Tanımlanmış yapısal aksın görünümü

Kesitlerin Tanımlanması Bu aşamada, mevcuttaki kesitlerin listesine yeni kesitlerin nasıl ekleneceğini öğreniyoruz.

1.

(Ekranın sağında bulunan ikonuna basın veya Kesitler penceresini açmak için menüden Geometry > Properties > Sections (Geometri > Özellikler > Kesitler)’i seçin.

2.

Aşağıdaki kesitlerin var olup olmadığını kontrol edin: CR30x30, BR30x60, W8x28, W10x45.

3.

Yukarıdaki kesitler, mevcut kesitler listesinde yoksa, ile gösterilen New section definition (Yeni kesit tanımla) ikonuna basarak, New Section (Yeni Kesit) penceresi açın.

4.

Section type (Kesit Tipi) bölümünde menüyü açarak RC Column (betonarme kolon)’u seçin.

MODEL TANIMLAMA




41

Şekil 5 – Yeni RC kolon tanımı 5.

b ve h alanında, 30 sayısını girin, Label (Etiket) alanında kolon adı CR30x30 otomatik olarak oluşturulacaktır. Bundan sonra Add (Ekle)’ye basın (yukarıdaki şekle bakınız).

6.

Section type üzerindeki çekme menüden RC Beam (Betonarme Kirişi)’i seçin.

7.

b alanında 30, h alanında 60 işaretleyin, Label (Etiket) alanında kolon adı BR30x60 otomatik olarak oluşturulacaktır. Bundan sonra Add’e basın.

8.

Section type üzerinde Steel (Çelik)’i seçin.

9.

Database (Veritabanı) alanında AISC (American Institute of Steel Construction), Family (Grup) alanında W ve Section alanında W 8X28’i işaretleyin.

42




MODEL TANIMLAMA



Şekil 6 – Yeni çelik kesit tanımı 10. Aktif kesitler listesine tanımlanan kesiti eklemek için Add’e basın. 11.

Daha önce yaptığınız şekilde, yine Database bölümünde AISC, Family alanında W ve W Section bölümünde 10x45 seçin.

12. Add’e basın, New Section ve Sections pencerelerini kapatın.

Çubukların Tanımlanması Bu aşamada, daha önce tanımlanmış kesitler kullanarak 2 boyutlu bir çerçeveyi tanımlayacağız. 1.

Robot layouts selection (Robot tasarım planı seçimi) (ekranın sağ üst köşesi) penceresine gidin ve tasarım planını Bars (Çubuklar) şeklinde değiştirin:

MODEL TANIMLAMA




43

Şekil 7 – Çubuk tasarım planı seçimi 2.

Bars penceresine giderek: RC Column (Bar Type Field – Betonarme Kolon Çubuk Tipi bölümü)’de CR30x30’u işaretleyin (Section field – Kesit bölümünden).

3.

İmleci Node Coordinates > Beginning (Düğüm Noktası Koordinatları> Başlangıç) alanının üzerine götürerek grafik görünüme geçin ve belirlenen B1-B2, C1-C2, D1-D2 akslarının kesişim noktasının koordinatları yoluyla kolonların başlangıcını ve sonunu grafik biçiminde olacak şekilde işaretleyin (aşağıdaki şekilde):

44




MODEL TANIMLAMA



Şekil 8 – Tanımlı kolonların görünümü 4.

Şu opsiyonları işaretleyin: RC Beam (Bar Type field) (betonarme kiriş (Çubuk Tipi bölümünden)), BR30x60 (Section bölümünden).

5.

Node Coordinates > Beginning’e giderek daha önce yaptığınız gibi kirişlerinin başını ve sonunu tanımlayın: A2-B2, B2-C2, C2-D2, D2-E2 (aşağıdaki gibi):

MODEL TANIMLAMA




45

Şekil 9 – Eklenen kirişlerin görünümü 6.

Aşağıdaki opsiyonları işaretleyin: Column (Bar Type bölümünden), W8x28 (Section bölümünden).

7.

Node Coordinates > Beginning’e giderek daha önce yaptığınız gibi kolonlarının başını ve sonunu tanımlayın: A2-A3, C2-C5, E2-E3 (aşağıdaki gibi):

46




MODEL TANIMLAMA



Şekil 10 – İkinci kata eklenen kolonların görünümü 8.

Aşağıdaki opsiyonları işaretleyin: Beam (Bar Type bölümünden), W10x45 (Section bölümünden).

9.

Node Coordinates > Beginning’e giderek daha önce yaptığınız gibi kirişlerinin başını ve sonunu belirleyin A3-C5, E3-C4 (aşağıdaki gibi):

MODEL TANIMLAMA




47

Şekil 11 – 2 boyutlu çerçevenin bitmiş hali

10. Ekranın en altındaki görüntüleyin.

,

ikonlarına basarak, mesnet, sembolleri ve kesit biçimlerini

11. Display (Görüntüleme) penceresini açmak için ekranın en altındaki

ikonuna basın.

12. (Sol panelde) Bars (Çubuklar) opsiyonunu seçerek ve (sağ panelde) Symbols (Semboller) üzerindeki tikleri kaldırarak kesitlerin görüntülenmesini kapatın.

48




MODEL TANIMLAMA



Şekil 12 – Çubuk sembollerinin kapatılması 13. Pencereyi kapatmak için Apply (Uygula) ve OK (Tamam)’a basın. İki boyutlu çerçeve aşağıdaki şekilde gözükmelidir:

Şekil 13 –Kesit sembollerinin gösterildiği iki boyutlu çerçevenin görünümü

MODEL TANIMLAMA




49

Mesnetlerin Tanımlanması Bu aşamada, çerçeve yapısı için mesnetler yaratıyoruz. 1.

(Ekranın sağ üst köşesinde bulunan) Robot layouts selection kutusuna giderek tasarım planını Supports (Mesnetler) olarak değiştirin.

2.

Supports penceresini açın ve mesnetler listesinden Fixed (Sabit)’i seçin.

3.

İmleci grafik görünüme götürün. Ayrı ayrı düğüm noktalarına mesnet tanımlamayı sağlayan bir mesnet sembolünün göründüğüne dikkat edin. Tüm düğüm noktalarına mesnet tanımlamak için mouse’un sağ tuşuna basın ve pencere yöntemiyle mesnet tanımlanacak düğüm noktalarını seçin.

4.

“current selection” (“şu anki seçim”) kutusunun içine ve uygula butonuna tıklayın. Bu sekmede mesnetlerin de gösterilmekte olduğuna dikkat edin.

Şekil 14 – Mesnet tanımlamak için düğüm noktaları seçimi NOT: Current Selection alanı üzerine ayrıca ilgili mesnetlerin numaralarını (1 3 5) da yazabilirsiniz.

5.

50

Mesnetlerle birlikte tanımlı çerçeve aşağıdaki gibi görünmelidir:




MODEL TANIMLAMA



Şekil 15 – Tanımlı mesnetlerle birlikte çerçevenin görünümü

Yük Halleri Tanımı Bu aşamada, tüm yük hallerinin isim ve niteliklerini tanımlıyoruz. 1. (Ekranın en üst sağında bulunan) Robot layouts selection kutusuna gidin ve tasarım planını Loads (Yükler) olarak değiştirin.

MODEL TANIMLAMA




51

Şekil 16 – Yükler görünümü 2. Load Types (Yük Tipleri) penceresinde New (Yeni)’ye tıklayarak DL1 standart ismiyle bir sabit yük (öz ağırlık) tanımlayın. NOT: Öz ağırlığın yükü otomatik olarak uygulanır – bkz tablo (“Z” yönünde). 3.

Yine New üzerine tıklayarak DL2 standart ismiyle bir sabit yük tanımlayın.

4.

Nature (Nitelik) alanını live (hareketli) olarak tanımlayarak New’e basın ve hareketli yükü standart LL1 ismiyle tanımlayın.

5.

Yine New’e tıklayarak LL2 standart ismiyle bir hareketli yük tanımlayın.

6.

Nature kısmını wind (rüzgar) olarak tanımlayın, sonra New’e basarak WIND1 standart ismiyle bir rüzgar yükü tanımlayın.

7.

Nature alanını, snow (kar) olarak tanımlayın ve New’e basarak, SN1 standart adıyla bir kar yükü tanımlayın.

52




MODEL TANIMLAMA



Şekil 17 – Yük tipleri tanımı

Önceden Tanımlı Yük Halleri İçin Yüklerin Tanımlanması Bu aşamada, belli yük halleri için yük türü ve değerlerini tanımlıyoruz. Her bir yük hali içinde uygulanan birkaç yük bulunabilir. 1.

DL2 yük haline yük tanımlamak için, tanımlı yük halleri alanı listesindeki ikinci yük halini seçin (aşağıdaki gibi):

Şekil 18 - DL2 yük tipi seçimi

ikonuna basın ve Load Definition (Yük Tanımı) iletişim

2.

(Ekranın sağ bölümündeki) penceresini açın.

3.

Bar (Çubuk) sekmesi üzerinde ikonuna basın ve Uniform load (Düzgün yayılı yük) iletişim penceresini açın; bundan sonra yükün değerini–10 [kN/m] olarak pZ alanına girin ve Add’e basarak iletişim penceresini kapatın:

MODEL TANIMLAMA




53

Şekil 19 – DL2 yük hali için düzgün yayılı yük tanımı 4.

(no. 4 5 6 7) kirişlerini seçin – bunları özel olarak belirtin veya Apply kısmına yalnızca 4to7 girerek Apply’a tıklayın (bunları daha önce olduğu gibi ayrı pencerede yapmak da mümkündür).

5.

Ekranın alt kısmındaki ekranını aktifleştirin.

54



ikonuna basarak Load value descriptions (Yük değeri tanımları)


MODEL TANIMLAMA



Şekil 20 - DL2 yük hali görünümü 6.

LL1 hali için yük tanımlamak amacıyla, tanımlanmış yük halleri listesinden 3rd load case (3. yük halini) seçin.

7.

Bar sekmesi üzerinde, ikonuna tıklayarak Bar Force (Çubuk Kuvveti) iletişim penceresini açın; bundan sonra da yük değerini –20 [kN] olarak FZ alanına girin.

8.

Coordinate (Koordinat) alanında x=0,50 değerini aynen bırakarak Add’e basıp iletişim penceresini kapatın.

MODEL TANIMLAMA




55

Şekil 21 - LL1 hali için çubuk kuvveti tanımı 9.

56

(5 no’lu) kirişleri seçin – bunları tek tek belirtin ya da Apply alanına 5 sayısını girerek Apply’a tıklayın.




MODEL TANIMLAMA



Şekil 22 - LL1 yük hali görünümü 10. Aynı şekilde 4.: LL2 yükü için de, çubuk No.6’nın yarısında yük hali çubuk kuvveti olarak–30 [kN] tanımını girebilirsiniz.

MODEL TANIMLAMA




57

Şekil 23 - LL2 yük hali görünümü 11. WIND1 yük hali için yük tanımlamak üzere, tanımlanmış yük halleri alanından 5. yük halini seçin.

12. Bar sekmesi üzerinde ikonuna basarak Uniform Load iletişim penceresini açın ve yük değerini –1,5 [kN/m] olarak pZ alanına girin Coord. System’i seçili duruma getirerek – Local (Yerel) yapın ve sonra da Add’e basarak iletişim penceresini kapatın.

58




MODEL TANIMLAMA



Şekil 24 - WIND1 hali için düzgün yayılı yük tanımı 13. (1 no’lu) kirişi seçin – bunları belirtin ya da Apply alanı üzerine 1 rakamını girerek Apply’a basın. 14. Aynı şekilde, düzgün yayılı yükleri tanımlayın: 8 no’lu çubuk için -2,50 [kN/m] ve çubuk no 11 için -3 [kN/m] değerini girin.

MODEL TANIMLAMA




59

Şekil 25 - WIND1 yük hali görünümü 15. SN1 hali için yük hali tanımlaması yapmak için, tanımlı yük halleri listesinden 6. yük halini seçin.

16. Bar sekmesi üzerinde ikonuna basarak Uniform Load iletişim penceresini açın; daha sonra da yükün değerini –2,50 [kN/m] olarak pZ alanına girin, Projected load kısmına tık koyarak Add’e basın ve pencereyi kapatın.

60




MODEL TANIMLAMA



Şekil 26 - SN1 hali için düzgün yayılı yük tanımı 17. (11 ve 12 no’lu) kirişleri seçin– bunları vurgulayın veya Apply kısmına 11 12 yazarak Apply’a tıklayın.

MODEL TANIMLAMA




61

Şekil 27 - SN1 yük hali görünümü 18. Load Definition iletişim penceresini kapatın. 19. Robot layouts selection kutusuna gidin (ekranın sağ üst köşesi) ve tasarım planını Start (Başlangıç) olarak değiştirin. Şimdi, mevcut iki boyutlu çerçeveyi kullanarak, döşeme ve perdeleri olan 3 boyutlu çerçeve yapısını tanımlayacağız.

Yapı Türünün Değiştirilmesi Şimdiye kadar iki boyutlu olarak çalıştık. Bu aşamada, yeni bir modül olarak Shell Design (Kabuk Tasarım) açarak perde ve döşeme tanımını aktif hale getirecek ve 3 boyutlu olarak çalışacağız. 1.

62

Menüden Geometry > Structure Type (Geometri > Yapı Türü)’nü seçin, bu şekilde aşağıdaki pencere açılacaktır:




MODEL TANIMLAMA



Şekil 28 – Yapı tipi seçim penceresi 2.

Shell Design ikonunu seçerek (ikinci sırada soldan üçüncü) yapı türünü 2 boyutlu çerçeve yerine kabuk olarak değiştirin. Program sizden şimdiye kadar yaptığınız çalışmayı kaydetmenizi isteyecektir.

Ek Yapısal Aksın Tanımı Bu aşamada, Y yönündeki ek yapısal aksları tanımlıyoruz.

1.

ikonuna (Robot ekranın sağında) tıklayın veya menüden Geometry > Axis Definition (Geometri > Aks Tanımı)’nı seçerek, Structural Axis (Yapısal Aks) iletişim penceresini açın.

2.

Numbering (Numaralandırma)’yı Define (Tanımla) olarak ayarlayın ve bir sonraki alana (sağ tarafa) L1 yazın.

3.

Y sekmesi üzerinde, Position (Konum) alanına 0 yazın, Insert (Ekle) butonuna basın; aşağıda gösterilen aks koordinatlarını girin:

MODEL TANIMLAMA




63

Şekil 29 – Y yönünde yapısal aksın tanımlaması 4.

Apply’a basın ve Structural Axis iletişim penceresini kapatın.

Mevcut Çerçevenin Kopyalanması Bu aşamada, 3 boyutlu bir yapı elde etmek için 2 boyutlu çerçeveyi kopyalıyoruz. Söz konusu çerçeveyi kopyaladığımızda, bu çerçeve üzerindeki tüm ilave bilgiler de (yükler, kesitler, mesnetler vb.) kopyalanmış olur:

1.

(Robot ekranının tepesinde bulunan

ikonuna tıklayarak, View (Görünüm) penceresini

’e basarak veya menüden View > Work in 3D > 3D xyz (Görünüm > 3 Boyutlu olarak çalış > 3D xyz) seçerek izometrik yapı görünümünü açın (alttaki resme bakınız): açın; sonra

64




MODEL TANIMLAMA



Şekil 30 – Tanımlı çerçevenin 3 boyutlu görünümü 2.

CTRL+A’ya basarak yapının tümünü seçin.

3.

Edit’e sonra da Translation (Çevir)’e– basın veya Edit/Edit/Translate opsiyonunu menüden seçerek Translation iletişim penceresini açın.

4.

Translation vektöründe aşağıdaki değeri aksların her biri için aşağıdaki şekilde kopyalayın:

5.

Edit modunda, Copy (Kopyala) opsiyonunu açın ve Number of repetitions (Tekrarlama sayısını) 2 olarak ayarlayın (aşağıdaki gibi):

MODEL TANIMLAMA




65

Şekil 31 – Çerçevenin kopyası- çeviri vektörü tanımı

NOT: Çeviri vektörünü, başını ve sonunu belirterek (izometrik yapı görünümünde) tanımlayabilirsiniz.

6.

66

Kopyalanmış çerçeveler aşağıdaki gibi gözükmelidir:




MODEL TANIMLAMA



Şekil 32 – Kopyalanmış çerçeve görünümü

Yanal Kirişlerin Tanımlanması Bu aşamada, seçili çerçeveleri bağlayan kirişleri tanımlıyoruz: 1.

Robot layouts selection (tasarım planı seçme) kutusuna gidin (ekranın sağ üst köşesi) ve tasarım planını Bars (Çubuklar) olarak değiştirin.

2.

Ekranın alt kısmındaki kapalı hale getirin.

3.

Bars penceresinde, Çubuk türünü: Kiriş olarak seçin (Bar type:Beam).

4.

Kesiti: W8x15 olarak tanımlayın.

ve

ikonlarına tıklayarak düğüm noktası ve çubuk numaralarını

NOT: W8x15 kesiti listede mevcut değil ise Section alanının altındaki (c) butonuna tıklayarak bu kısmı veri tabanından eklemelisiniz. Açılan Yeni kesit iletişim penceresinde, Veritabanı Kesit seçiminde AISC’yi– Family: bölümünde W’yi ve : W8x15 kesitini seçin. Add’e tıklayın ve pencereyi kapatın (aşağıdaki gibi)

MODEL TANIMLAMA




67

Şekil 33 – Yeni kesit tanımlanması 5.

Add’e basın; yeni kesit türü buradan, aktif Sections listesine eklenecektir.

6.

New Section penceresini kapatın.

7.

İmleci Node Coordinates > Beginning (Düğüm Noktası Koordinatları > Başlangıç) alanına götürün; bundan sonra grafik görüntüleyiciye geçin ve çubukların başlangıcını ve sonunu grafik olarak tanımlanmış aksların kesişme noktası koordinatları yoluyla belirleyin: -- (E,L1,3) ve (E,L2,3) ; -- (E,L2,3) ve (E,L3,3) ; -- (C,L1,5) ve (C,L2,5) ; -- (C,L2,5) ve (C,L3,5) ; -- (A,L1,3) ve (A,L2,3) ; -- (A,L2,3) ve (A,L3,3)

8.

68

Yanal bağ kirişlerinin yapısı, aşağıda gösterildiği şekilde gözükmelidir:




MODEL TANIMLAMA



Şekil 34 – Yanal bağ kirişlerinin eklenmiş haliyle yapının görünümü 9.

Robot layouts selection kutusuna girerek (ekranın sağ üst köşesi), tasarım planını Geometry olarak değiştirin.

Döşeme Tanımlanması Bu aşamada, döşemenin nasıl tanımlanacağını öğreneceğiz, öncelikle plakanın konturlarını (biçimini) belirliyoruz; bundan sonra da, fiziksel özelliklerini giriyoruz. İlk olarak, üzerinde çalışmak istediğimiz yapının yükselişini tanımlamamız gerekiyor – bunu “work plane” (“çalışma düzlemi”) ile yapıyoruz.

1.

Yeni bir çalışma düzlemi oluşturmak için ekranın sol alt köşesindeki butonuna basın; bu buton aktif bir çalışma düzlemini temsil etmektedir – burada bir View penceresi açılacaktır.

2.

2D ve XY butonlarına basarak aşağıda gösterildiği gibi “Structure axis 2” 4,00 (m) (Yapı Aksı 2’’ 4,00 (m)) seçin. Bu opsiyonlar seçildikten sonra, yapı, XY düzleminde, son olarak tanımlanmış Z koordinatında yaslanmış olur (yani Z=12); yalnızca bu düzlemdeki yapı bileşenleri gösterilir.

MODEL TANIMLAMA




69

Şekil 35 – Yeni çalışma düzlemi tanımlaması (2. aks üzerinde) 3.

View penceresini kapatın.

4.

(Robot ekranının sağ tarafındaki) ikonuna basın ya da menüden Geometry > Objects > Polyline-contour (Geometri > Objeler > Polyline –kontur) seçin ve Polyline-Contour iletişim penceresini açın.

5.

İmleç yardımıyla, aşağıdaki şekilde, gereken kontur noktalarını belirtin: (A,L1); (E,L1); (E,L3); (A,L3); (A,L1) – konturu tamamlamak için her zaman “başlangıç ve bitiş noktalarını seçmelisiniz.

6.

Polyline-Contour penceresini kapatın; tanımlanan kontur aşağıdaki şekilde gözükmelidir:

Şekil 36 – Tanımlı panel konturu görünümü

70




MODEL TANIMLAMA


7.


ikonuna basın (Robot ekranının sağ tarafı) ya da menüden Geometry > Panels (Geometri>Paneller)’e gelip Panel penceresini açın.

BİLGİ: Robottaki herhangi bir yüzeye “panel” denir. Bir döşeme veya perde oluşturmak istiyorsanız, uygun paneli tanımlamalısınız.

8.

Panel penceresinde şu parametreleri oluşturun: Contour type (Kontur türü) alanından Panel, Internal point (İç Nokta) (Creation with field –birlikte oluştur bölümünde), none (reinforcementdonatı bölümüde), TH12_CONCR (thickness-Kalınlık bölümünde) ve Shell (Kabuk) (Model bölümünde) – aşağıdaki resme bakınız:

Şekil 37 - Panel tanımlama ayarları NOT: Reinforcement (Donatı) opsiyonunda, bir donatı türü tanımlayabilirsiniz. Ancak, bu Robot’un Ücretsiz versiyonu ile mümkün değildir; programın tam ticari sürümünde, döşeme tasarım modülünde, betonarme döşemenin tam tasarım sürecini gerçekleştirebilirsiniz (bunlara önerilen donatı hesabı ve donatılı halde bel vermenin kontrol edilmesi da dahil olup çatlak oluşumu da dikkate alınır). 9.

Son olarak tanımlanmış olan panelin seçili kontura atanması için, imleci Internal Point alanına getirip, grafik görüntüleyiciye doğru hareket ettirin ve döşeme alanına denk gelen herhangi bir noktaya tıklayın.

MODEL TANIMLAMA




71

10. Panel penceresini kapatın.

11. Yapının 3 boyutlu bir görünümünü oluşturmak için ikonuna tıklayın (ekranın sol alt köşesi), sonra, View penceresinde, 3D butonuna basın ve pencereyi kapatın. 12. Ekranın alt bölümündeki , ikonlarına tıklayın ve mesnet ve kesit biçimlerinin uygun bir görüntüsünü açık duruma getirin. 13. Döşemeli tanımlanmış yapı, aşağıdaki şekilde gözükmelidir:

Şekil 38 – Döşeme ile birlikte yapı

Kaçıklıkların Tanımlanması Bu aşamada, aks döşemesi ve betonarme kirişler arasındaki kaçıklığı tanımlıyoruz: ikonuna tıklayarak Display (Görüntüle) iletişim penceresini açın.

1.

Ekranın alt kısmındaki

2.

Panels/FE (Paneller/Sonlu Elemanlar) opsiyonunu seçin (sol panel) ve (sağ panel üzerinde) Panel thickness (Panel kalınlığı)’nı işaretleyerek panel kalınlığını görünür hale getirin.

72




MODEL TANIMLAMA



Şekil 39 – Panel kalınlığı görüntüsünü açma 3.

Ekranda beliren yapı çizimi üzerinde, varsayılan olarak, betonarme kirişlerin ve betonarme döşemenin tarafsız ekseninin aynı seviyede, herhangi bir dış merkezlik olmaksızın, bulunduğunu görebiliriz.

MODEL TANIMLAMA




73

Şekil 40 – Betonarme kirişlerinin ve betonarme döşemenin herhangi bir farklılık olmaksızın aynı seviyedeki görünümü 4.

Menüden Geometry > Additional Attributes > Offsets… (Geometri > Ek Özellikler > Kaçıklıklar) kısmını seçtikten sonra Kaçıklık) penceresini açın.

5.

74

New (Yeni) kaçıklık tanımı butonuna tıklayarak New Offset (Yeni

New Kaçıklık penceresinde parametreleri belirleyin: Label alanında Offset_1, -45,24 [cm] (bu da, betonarme döşeme yüksekliğinin yarısı artı betonarme kiriş yüksekliğinin yarısına eşittir). Beginning kısmında – UZ: ve End - UZ: alanları ve Global (Koordinat sistemleri alanı) üzerini işaretleyin – aşağıdaki resme bakınız:




MODEL TANIMLAMA



Şekil 41 – Yeni kaçıklık (döşeme ve kirişler arasında) tanımlaması 6.

Add diyerek New Offset penceresini kapatın.

7.

(Robot ekranı sol üst köşesinde)

ikonuna tıklayarak Selection penceresini açın.

Şekil 42 – Betonarme kirişlerinin filtrelere göre seçilmesi

MODEL TANIMLAMA




75

8.

Section’ı seçim kriteri olarak belirtin ve yukarıdaki listen B R30x60’yı seçin.

9.

Tanımlanan seçimi girmek için butonuna basın, böylece bu bölümde değişiklik yapabilirsiniz ve kaçıklığı belirlenecek olan betonarme kirişleri kırmızı işaretleyin. Pencereyi kapatın.

10. Offsets penceresinde, imleci Current Selection (Mevcut Tercih) alanına getirin – seçilen kirişlerin sayısı ekranda gözükecektir. 11. Uygula ve Kapat’a basarak kaçıklığın tanımlanmasını sonlandırın. 12. Kirişlerin kaçıklıklarını görüntülemek için ekranın altındaki penceresini açın.

ikonuna basarak Display

13. Favorites (Sık Kullanılanlar) opsiyonunu (sol panelde) seçin ve Offsets üzerine tik koyun (sağ panel), bundan sonra Apply ve OK’ye basın– sonuç aşağıdaki gibi gözükmelidir:

Şekil 43 – Kaçıklıkların ekranda görüntülenmesi

76




MODEL TANIMLAMA



Şekil 44- Betonarme kiriş ve betonarme döşemenin kaçıklıkları belirlendikten sonraki görünüşü

Perdenin Tanımlanması Bu aşamada, bir duvarın nasıl tanımlanacağını öğreneceğiz. Öncelikle bir kontur belirleyerek buna fiziksel özellikler ekleyeceğiz:

1.

Yeni bir çalışma düzlemi oluşturmak için ekranın sol alt köşesinde gösterilen basın. View penceresi açılacaktır.

ikonuna

2.

2D ve YZ butonlarına basın ve “Structure axis D” 14,00 (m) seçin. Bu opsiyonlar seçilir seçilmez yapı, YZ düzlemine geçer ve son olarak tanımlanan X koordinatı üzerindedir (yani X=40); yalnızca bu düzlemdeki yapı bileşenleri gösterilir.

Şekil 45 – Yeni çalışma düzlemi tanımı (D aksında) MODEL TANIMLAMA




77

3.

View penceresini kapatın.

4.

Ekranın alt kısmındaki , görüntülenmesini kapatın.

5.

(Robot ekranın sağ kısmında) ikonuna tıklayın veya Geometry > Objects >Polyline-contour seçeneğini menüden seçin ve Polyline-Contour penceresini açın.

6.

İmleci kullanarak konturun gerekli noktalarını grafik görüntüleyici üzerinde aşağıdaki gibi belirtin:

ikonlarına basarak, mesnet sembolü ve kesitlerin

- (14; 0; 0) ; (14; 2; 0) ; (14; 2; 3) ; (14; 4; 3) ; (14; 4; 0) ; (14; 10; 0) ; (14; 10; 3) ; - (14; 12; 3) ; (14; 12; 0) ; (14; 14; 0) ; (14; 14; 4) ; (14; 0; 4) 7.

Apply’a basıp Polyline-Contour penceresini kapatın.

8.

Tanımlanan kontur aşağıdaki gibi gözükmelidir:

Şekil 46 – Tanımlı panel görünümünün konturu

9.

78

(Robot ekranının sağ kısmında) ikonuna tıklayın ya da menüden Geometry/Panels bölümünü seçerek Panel iletişim penceresini açın.




MODEL TANIMLAMA



10. Panel iletişim penceresinde parametreleri ayarlayın: Panel in Contour type alanı, Internal point (“Birlikte oluştur” (create with) bölümü), none (Donatı (reinforcement) bölümü) ve Shell (Model alanı).

Şekil 47 - Panel tanımlama ayarları

11. Panelin kalınlığını belirlemek için butonuna basın (Thickness alanında sağ), bundan sonra da Th = alanına 30 (cm) yazın, Label’da: alan adının otomatik olarak TH30,00 olarak güncellendiğini göreceksiniz, Add’e basın ve New Thickness penceresini kapatın (aşağıdaki gibi).

MODEL TANIMLAMA




79

Şekil 48 – Yeni panel kalınlığı tanımı 12. Seçili panel özelliklerini son olarak tanımlanan kontura uygulamak için, Panel penceresinde, imleci Internal point alanına getirin, sonra imleci grafik göstericiye doğru hareket ettirerek panel konturunun sınırları dahilinde bir nokta belirtin. 13. Pencereyi kapatın.

Perde Mesnetlerinin Tanımlanması Bu aşamada, duvarın altında bir mesnet oluşturacağız.

ikonuna tıklayıp Supports (Mesnetler) iletişim penceresini

1.

(Robot ekranın sağ tarafında) açın.

2.

Linear (Lineer) sekmesine gidip Fixed mesnet türünü seçin.

80




MODEL TANIMLAMA



Şekil 49 – Duvarın lineer mesnedinin tanımı 3.

Grafik görüntüleyiciye geçin, dip döşeme kenarlarına işaret koyun ve (vurgulu hale geldiği zaman) kenara bir defa tıklayın.

4.

Pencereyi kapatın.

5.

Yapının 3 boyutlu görüntüsünü ayarlamak için ikonuna tıklayın (ekranın sol alt köşesi), sonra, View penceresinde 3D butonuna basarak pencereyi kapatın.

6.

Ekranın altındaki hale getirin.

7.

Döşeme ve duvarlarla birlikte tanımlanmış yapı aşağıdaki şekilde gözükmelidir:

MODEL TANIMLAMA

ve

ikonlarına basın ve mesnet sembolleri ve kesit şekillerini görünür




81

Şekil 50 – Tüm yapının görünümü (döşeme ve duvarı tanımlanmış halde)

Ağ Haline Getirme Parametrelerinin Tanımlanması Robot programı sonlu elemanlar metodunu kullanarak çözüm yaptığı için, bu aşamada, panellerin nasıl sonlu elemanlara ayrıldığını öğreneceğiz. Robotun son derece güçlü ağ haline getirme algoritmaları vardır ve her türlü yapı biçimi veya ağ gereksinimine uygundur. NOT: Hesaplama işlemi başlatıldığında levhaların ve kabukların sonlu elemanlara dönüştürülmesi otomatik olarak yapılır (standart parametrelerle). Ancak, çoğu zaman yapının elle ağ haline getirilmesi tercih edilir – çoğunlukla daha iyi kalitede bir sonlu elemanlar ağ sistemi sağlamak için parametreler değiştirilmelidir.

1.

Options of FE Mesh Generation (Sonlu Elemanlar Ağ Üretimi Opsiyonları), buradan da

Meshing Options (Ağ Haline Getirme Opsiyonları)– bu ikonlara tıklayın veya Analysis > Calculation model > Meshing Options opsiyonunu menüden seçerek Meshing Options iletişim penceresini açın.

82




MODEL TANIMLAMA



NOT: Seçilen herhangi bir panel olmadığı için, program size şu soruyu sorar:

Tüm panelleri seçmek için Evet’e tıklayın.

2.

Complex mesh generation (Delaunay) seçerek kafesleme yöntemini belirleyin.

3.

0,5 [m] girerek kısıtlı elemanların (aşağıdaki gibi) boyutunu tanımlayın:

Şekil 51 – Kafesleme yöntemi ve parametre tanımı 4.

Meshing Options penceresini kapatmak için OK tıklayın.

5.

Options of FE Mesh Generation araç çubuğundan, Generation ikonunu veya Analysis > Calculation model > Generation opsiyonunu seçerek sonlu elemanlara dönüştürme işlemini başlatın.

6.

Options of FE Mesh Generation araç çubuğunu kapatın.

MODEL TANIMLAMA




83

7.

Ağ haline dönüştürülmüş döşeme ve duvar aşağıdaki şekilde gözükecektir:

Şekil 52 – Sonlu elemanlara dönüştürülmüş panellerle yapının görünümü BİLGİ: Sonlu elemanlar ağı haline getirme ile ilgili parametreler her bir panel için ayrı ayrı tanımlanabilir. Mühendisin belirli bir alandaki sonuçlarla ilgilenmesi halinde kullanışlı bir özelliktir. İlgilenilen bölge diğer alanlardan daha sık sonlu elemanlara ayrılabilir.

Döşeme Yüklerinin Tanımlanması Bu aşamada, döşeme üzerine uygulanacak ek yükleri tanımlıyoruz.

ikonuna tıklayın, Load Types (Yük Tipleri) penceresini açın.

1.

(Robot ekranın sağ tarafında)

2.

Nature (Nitelik) alanını hareketli olarak seçin, bundan sonra hareketli bir yükü standart LL3 olarak adlandırın.

3.

LL3 yük hali için yüklerin tanımlanması amacıyla, yük halini tanımlı yük halleri listesinden seçin.

4.

Load Types penceresini kapatın.

84




MODEL TANIMLAMA



ikonuna tıklayın ve Load Definition (Yük Tanımı)

5.

(Robot ekranın sağ tarafında) penceresini açın.

6.

Surface (Yüzey) sekmesi üzerinde, ikonuna tıklayarak Uniform Planar Load penceresini açın, bundan sonra da yük değerini –10 (kN/m2) olarak pZ alanına girin, Add’e basın ve pencereyi kapatın.

7.

Load Definition penceresinde, imleci Apply to alanına getirin, bundan sonra da yüklemenin uygulanacağı paneli belirtin (vurgulu hale geldiği zaman üzerine tıklayın).

8.

Apply’a basın ve Load definition penceresini kapatın.

YAPI ANALİZİ Burada, analiz sürecini başlatacağız ancak önce yük kombinasyonlarını belirtmek gerekmektedir. 1.

Loads > Manual Combinations… (Yükler > Manüel Girilen Kombinasyonlar) opsiyonunu menüden seçerek Combination Definition > Modification (Kombinasyon Tanımı > Değişiklik) penceresini açın. Combination name (Kombinasyon Adı) ve Combination type (Kombinasyon Türü) kısımlarını olduğu gibi bırakın.

Şekil 53 – Kombinasyon türünün tanımı 2.

OK butonuna basarak Combinations (Kombinasyonlar) penceresini açın.

MODEL TANIMLAMA




85

Şekil 54 – Kombinasyonların tanımlanması

BİLGİ: Kombinasyon katsayıları her bir yük hali için elle tanımlanabilir (Factor Definition (Katsayı Tanımlama) butonu) veya seçili yük niteliği için otomatik olarak uygulanabilir (bunun için Factor (Katsayı) alanında opsiyon “auto” yani otomatik olarak ayarlı olmalıdır).

3.

Bu durumda, otomatik tanımlanan katsayıları kullanacağız (Factor alanında “auto” ayarlı olacaktır)

bu yüzden de, Combinations penceresinde butonuna basarak tüm tanımlı yük hallerini (sol panel) kombinasyon listesine (sağ panel) transfer edin:

86




YAPI ANALİZİ



Şekil 55 – Otomatik atanan katsayılar ile birlikte yük halleri kombinasyonlarının listesi 4.

Apply’a basın ve pencereyi kapatın.

5.

Tanımlı yük halleri listesine COMB1 tanımlı yük kombinasyonu eklenmiştir:

Şekil 56 – Yük kombinasyonu COMB1’in eklenmesiyle güncellenen tanımlı yük halleri

6.

Calculations (Hesaplamalar) – bu ikona tıklayarak ya da Analysis > Calculations opsiyonunu menüden seçerek hesaplama işlemini başlatın.

7.

Hesaplamalar bittiğinde : Results (FEM): Available (Sonuçlar (Sonlu Elemanlar Metodu): Mevcut) bilgisi ekranın tepesinde gözükmelidir.

YAPI ANALİZİ




87

BİLGİ: Robotun önemli bir ayrıcalığı da geniş bir dizi analiz türünün tanımlanabilmesidir (lineer statik, lineer olmayan geometri ve materyal, burkulma, modal analiz, harmonik analiz, sismik analiz, zaman artımı analizi vb.). Kullanıcı bu seçenekleri de görmek isterse Analysis > Analysis Types > Change analysis (Analiz > Analiz Tipleri > Analiz Tipini Değiştir) menüsüne gidebilir. Ancak, bu basit örnek için, lineer statik analiz türünü varsayacağız.

SONUÇ ÖN İZLEME Panellere Ait Sonuçların Harita Biçiminde Görüntülenmesi Bu aşamada, seçilen yük halleriyle ilgili olarak panellere hesaplama sonuçlarını “haritalar” olarak nasıl gösterebileceğimizi öğreneceğiz: 1.

Tanımlanmış yük halleri listesinden ilgili sonucunu görüntülemek istediğiniz yük halini seçin:

2.

Results > Maps… (Sonuçlar>Haritalar...) menüden seçin ve Maps penceresini açın.

3.

Detailed (Detaylı Ayarlar) sekmesinde, Displacements-u,w’ı (Deplasmanlar-u,w) işaretleyin – z yönü için tik koyun.

4.

(pencerenin en alt kısmında) With FE mesh’i (“sonlu elemanlar ile”) işaretleyin:

88




YAPI ANALİZİ



Şekil 57 – Panellerin tanımında haritaların parametreleri

BİLGİ: Renklerin skalasını görüntülemek için, Detailed sekmesi üzerinde “Open new window with scale” kutusunu açın. Scale sekmesinde, harita gösterimi parametrelerini değiştirebilirsiniz (renk paleti, skala türü), bu örnek için Color palette: 256 colors seçin.

5.

Apply’a basarak Maps penceresini kapatın ve grafik görüntüleyiciyi (çekerek) büyütün ve sonra Zoom All ikonuna basarak model görüntüsünü maksimize edin.

6.

Plakanın eğilmesini gösteren harita aşağıdaki şekilde olmalıdır:

SONUÇ ÖN İZLEME




89

Şekil 58 – Harita biçiminde, yönünde panel yer değiştirmeleri 7. Exit’e basarak ek pencereyi kapatın. Harita görüntüsünün kapatılması için, haritalar penceresine geri dönüp tiki kaldırarak uygulaya basın. NOT: Benzer biçimde, Detailed penceresinde bulunan diğer değerleri gösteren haritalar da gösterilebilir.

Yapının Deformasyonu Bu aşamada, yapının deformasyonunun nasıl görüntüleneceğini öğreneceğiz. 1.

Ekranın alt kısmındaki

2.

Menüden Results > Diagrams for Bars…’ı (Sonuçlar > Çubuk Elemanlar için Dşyagramlar) seçerek Diagrams iletişim penceresini açın.

90



ikonuna basın ve kesitlerin gösterimini kapatın.


SONUÇ ÖN İZLEME



Şekil 59 – Deformasyon gösterim parametreleri 3.

Deformation sekmesinde , Deformation kutusuna tik koyun sonra da Normalize butonuna basın (bu şekilde otomatik ölçeklendirme yapmış oluruz). Yapının deformasyonu aşağıda gösterildiği şekilde gözükmelidir:

SONUÇ ÖN İZLEME




91

Şekil 60 –Yapının deformasyonu

92




SONUÇ ÖN İZLEME



Şekil 61 – Çubuklar için görüntülenebilecek diyagramlar penceresi 4.

Deformation üzerindeki tiki kaldırın, Apply’a basın; bundan sonra da Diagrams penceresini kapatın.

Panellere Ait Sonuçların Tablo Biçiminde Görüntülenmesi Bu aşamada, hesaplama sonuçlarını tablolar halinde nasıl gösterebileceğinizi öğreneceğiz: 1.

Menüden Results > Panel and Shell Results’ı (Sonuçlar > Panel ve Kabuk Elemanlara ait Sonuçlar)

açarak , FE Results (Sonlu Elemanlar Sonuçları) iletişim penceresini açın veya Tables ikonuna basın (ekranın sağ kısmındaki araç çubuğu); burada, Results for Plates and Shells opsiyonuna işaret koyun ve OK’ye basarak pencereyi kapatın.

SONUÇ ÖN İZLEME




93

Şekil 62 – Tablo şekilde gösterilecek verilerin seçilmesi 1.

Fareye sağ tıklayarak Table Columns opsiyonunu seçin ve Results for Plates and Shells iletişim penceresini açın.

2.

Detailed sekmesinde, aşağıdaki opsiyonlara tik koyun: - Membrane forces – N (Membran Kuvvetleri): xx yönünde - Shear forces – Q (Kesme Kuvvetleri): xx yönünde - Displacements – u,w (Deplasmanlar-u,w): z yönünde (aşağıdaki gibi):

94




SONUÇ ÖN İZLEME



Şekil 63 – Tablo içeriği oluşturma 3.

Direction X butonuna tıklayarak burada açılan Selection of Direction (Yön Seçimi) iletişim penceresinde, Automatic opsiyonuna işaret koyun:

SONUÇ ÖN İZLEME




95

Şekil 64 – Panellerin yerel koordinat sistemlerinin X Y yönünün tanımı

BİLGİ: Selection of Direction (Yön Seçimi) penceresi sayesinde kullanıcı, koordinat sisteminin temel yönünü tanımlar (daha doğrusu, X aksını tanımlar), bu tanım da yüzeye ait Sonlu Elemanlar sonuçlarının görüntülenmesinde kullanılır. Bu örnekte Automatic opsiyonu kullanılarak, yerel eleman sistemi panellerin her biri için tanımlanan sisteme göre otomatik olarak uyarlanmaktadır.

6.

OK’ye basarak Selection of Direction penceresini kapatın; bundan sonra OK’ye basarak Results for finite elements penceresini kapatın.

7.

Tanımlanmış yük halleri listesinde sonuçlarını görüntülemek istediğimiz 8:COMB1’i seçin; seçili değerler için sonuçlar tablo biçiminde aşağıdaki gibi gösterilir:

96




SONUÇ ÖN İZLEME



Şekil 65 – Tablo şeklinde veri gösterimi örneği BİLGİ: Pencerenin alt kısmında birkaç sekme bulunur; bu sekmelerden bazı ilave verileri görüntüleyebilirsiniz; bunlar Envelope, Global Extremes ve Panels sekmeleridir.

8.

Verinin tablo olarak Çalışma Sayfasına aktarılması için Tablo üzerinde sağ tıklayıp, “Excel’e dönüştür” seçeneğine tıklayın.

9.

FE Results tablosunu kapatın.

SONUÇ ÖN İZLEME




97

AUTODESK ROBOT YAPI ANALİZ PROGRAMI İLE REVİT® STRUCTURE’IN BİRLEŞTİRİLMESİ Beş katlı bir betonarme bina ile ilgili olan bu örnek BIM (Building Information Modelling- Bina Bilgi Modelleme) işleminin bir parçası olarak iyi bir analiz çözümü kullanmanın önemini göstermektedir. Böyle bir modeli “mimari açıdan zorlayıcı” olarak tanımlamak pek de doğru olmaz ancak Revit® Structure’da üretilen bu analiz modeli pek çok yapı analiz çözümü için türlü zorluklar ortaya koymaktadır: dörtgen olmayan açıklıklar, eğrisel döşeme kenarları ve çekirdekler gibi. Ancak, Robot programı bu gibi yapılar için son derece uygundur ve Revit® Structure’da yaratılmış verileri, diğer yazılımlarda olduğu gibi geometriye müdahale edilmesini gerektirmeden doğrudan hesaplayabilir; böylelikle de BIM’in genel bütünlüğünü korur.

Özet: Bu örnek, Revit® Structure’dan Robot’a veri transferinin ne kadar kolay olduğunu ve Robot programında model üzerinde yapılan değişikliklerin yeniden Revit Structure’a nasıl yansıtılabildiğini, böylelikle Bina Bilgi Modelinin bütünlüğünün nasıl korunduğunu göstermeyi amaçlanmaktadır. Özellikle Revit® Structure’da modellenmiş katların ve duvarların Robot programına sonlu elemanlar formunda ithal edilmesi gösterilmiştir. Kullanıcıya, temel bilgilerin Robot’ta nasıl görüntülenebileceğini ve değiştirilebileceğini göstermenin yanı sıra, Sonlu Elemanlar sonuçlarının görüntülenmesi ve temel Sonlu Elemanlar ağ sisteminin oluşturulması ve Mühendisin tercihleri doğrultusunda ağ üzerinde değişiklik yapılması üzerinde de durulmuştur. Bu örnek için Autodesk Robot Structural Analysis'in ve Revit için gerekli olan uzantının (Add-In) kullanılan bilgisayarda kurulu olduğu varsayılmıştır.



REVIT’TE OLUŞTURULAN MODELİN ROBOT’A İHRAÇ EDİLMESİ Projenin Revit® Structure’da Açılması ®

Bu aşamada modeli Revit Structure’da açıyoruz ve inceliyoruz:

1.

®

Revit Structure programını başlatmak için ikonuna tıklayın ve “Revit2Robot building ® example.rvt” isimli Revit Structure projesini açın.

Şekil 1 – Binanın Revit® Structure’da hazırlanmış modeli 2.

Modelin ne tür yapısal elemanlar içerdiğini görmek için modeli döndürün: Kesitler: -

çelik (US AISC’ye ve UK Çelik kesit veri tabanına göre)

-

betonarme kiriş ve kolonlar

Döşemeler, duvarlar Temeller: -

tekil temel – Robot programında bu tür temeller sabit mesnet olarak kabul edilecektir. duvar tabanı boyunca sürekli temel – Robot programında bunlar çizgisel mesnet olarak kabul edilecektir.

Yükler (Çizgisel ve Alana Yayılı yükler) REVIT’TE OLUŞTURULAN MODELİN ROBOT’A İHRAÇ EDİLMESİ




101



Robota Veri Gönderilmesi Bu aşamada Revit modelini Robota nasıl ihraç edeceğimizi öğreneceğiz: NOT: ®

Revit Structure’dan Robota sadece seçilen veriler aktarılabilir. Bu özellik son derece kullanışlı bir özelliktir. Bu özellik sayesinde modelin istenilen bir parçası Robot’a transfer edilebilir (kullanıcı, yapının sadece belli bir bölümünü analiz etmek istediğinde bu özellik çok faydalı olacaktır). ®

Ancak bu örnekte, Robot’un Revit Structure modelinin tümünü analiz etmesini istiyoruz. Bu nedenle ya hiçbir verinin seçilmemiş olduğundan ya da alternatif olarak tüm yapını seçilmiş olduğundan emin olmak gerekmektedir.

1.

extensions4revit menüsüne gidin ve Extensions Manager (Uzantı Yönetici) opsiyonunu seçin:

Şekil 2 - Extensions4revit menüsü

NOT: ®

Revit Structure: Modify opsiyonu seçili olmalıdır.

2.

Extensions Manager iletişim penceresi açılacaktır:

Şekil 3 – Extensions Manager iletim penceresi

102



www.prota.com.tr  REVIT’TE OLUŞTURULAN MODELİN ROBOT’A İHRAÇ EDİLMESİ



3.

Integration with Robot Structural Analysis’i (Robot Structural Analysis Yapı Analiz Programı ile Entegrasyon) açmak için bu seçeneğin üzerine çift tıklayın (bkz Şekil – 3).

4.

Aşağıda gösterilen iletişim penceresinde Send Model to Autodesk Robot Structural Analysis (Modeli Autodesk Robot Structural Analysis Programına gönder) opsiyonunu aktif olarak bırakın (bu opsiyon varsayılan olarak aktif haldedir) ve OK’e tıklayın.

Şekil 4 - Autodesk Robot Structural Analysis Programı ile birleştirme (modeli gönderme opsiyonu) NOT: Robot’a veri göndermenin 2 yolu vardır: dinamik - Send Model to Autodesk Robot Structural Analysis (Modeli Autodesk Robot Structural Analysis Programına gönder) – bu seçenek programlar arasında dinamik veri transferini sağlayan bir seçenektir. dosya ile – Use Autodesk Robot Structural Analysis RTD file – Revit Structure ve Robot programları farklı bilgisayarlara kurulmuş ise bu opsiyon kullanılır.

5.

Transfer işlemi sırasında, aşağıdaki açılış ekran görünür:

Şekil 5 – Send Model to Robot (Modeli Robot’a gönder) açılış ekranı 6.

Daha sonra Integration with Robot Structural Analysis – Send Options (Gönderme seçenekleri) iletişim penceresi açılır:

REVIT’TE OLUŞTURULAN MODELİN ROBOT’A İHRAÇ EDİLMESİ




103



Şekil 6 - Integration with Robot Structural Analysis – Send Options (Gönderme seçenekleri) iletişim penceresi 7.

104

Varsayılan ayarları yukarıda gösterildiği şekilde bırakın ve OK’ye tıklayın.






BİLGİ Integration with Robot Structural Analysis – Send Options (Gönderme seçenekleri) iletişim penceresi aracılığıyla ihraç işlemi ile ilgili parametreler ayarlanır. Additional Options (Diğer Seçenekler) sekmesi: Materials (Malzemeler) grubu – malzemelerle ilgili ayarları ne şekilde yapacağınızı seçmenize olanak verir. 

Use Robot Default Materials (Robot’un varsayılan malzemelerini kullan) – her bir elemanın malzeme türü (çelik, beton, ahşap) için Robot kendi malzeme veri tabanından standart özelliklere sahip malzemeler atar.



Define New Materials in Robot – Robot’ta, Revit Strucure’da tanımlanan fiziksel özelliklere sahip yeni malzemeler yaratır.



Select material of the best matching parameter (En uygun malzemeyi seç) Robot veri tabanından, Revit Structure’da tanımlanan bir malzemenin özelliklerine en yakın malzeme özelliklerini atar.

Curtain Walls (Perde Duvarlar) – bu seçenek kullanılarak Perde duvarları gönderirken alınacak parametreler ayarlanır. RSA’da oluşturulan levhalar diğer elemanlara yük dağılımını sağlayan bir özelliğe sahiptir (levha hesaplama modelinde üçgen yük dağılımı ayarlanır). 

Analytical Model only (Sadece analitik model) (sistem levhaları ya da dikmeleri hariç) – RSA’da sadece bir levha oluşturup dahili elemanları (sistem levhaları ve dikmeler) hariç bırakır – tekil levhalardaki farklar ihmal edilir.



Analytical Model and Mullions (Analitik Model ve dikmeler) (sistem levhaları hariç) – RSA’da sadece bir levha oluşturur (sistem levhalarının bölmeleri hariç bırakılır) ancak bu kez dikmeler de transfer edilir - tekil levhalardaki farklar ihmal edilir.



System Panels and Mullions (Sistem Levhaları ve Dikmeler) (detaylı model) – tüm dahili elemanları gönderir – RSA’da hem sistem levhaları hem de dikmeler oluşturulur – tekil levhalardaki farklar hesaba katılır.

Transfer optionally (isteğe bağlı) – gönderme işlemi ile ilgili ilave ayarların yapılması 

Use drawing model offsets as analytical (Çizim Modelinde belirtilen kaçıklıkları analitik olarak kullan) – RSA’da çubuk elemanlar için kullanılacak kaçıklık parametresi Revit’te tanımlanan kaçıklığa göre alınır.



Use plan views as backgrounds (Plan görünüşleri arka plan olarak kullan) – Autodesk Revit programındaki plan görünüşler Robot’ta arka plan olarak kullanılır.



Reinforcement projects (Donatı projeleri) (kirişler, kolonlar, radye temeller) – bu elemanlar için tanımlanmış donatılar RSA’nın betonarme tasarım modülüne aktarılır.

Steel connections (Çelik birleşimleri) - Autodesk Revit programında tanımlanmış çelik birleşimleri Robot programındaki çelik birleşim tasarım modülüne aktarılır.





105



BİLGİ Integration with Robot Structural Analysis – Send Options (Gönderme seçenekleri) iletişim penceresi aracılığıyla ihraç işlemi ile ilgili parametreler ayarlanır. Basic Options (Temel Seçenekler) sekmesi: Scope and Correction (Kapsam ve Düzeltme) grubu kullanıcının şunları yapmasına olanak verir: 

Send Entire Revit Project (Tüm Revit projesini gönder) (ignore current selection) (seçili elemanları dikkate alma) – tüm modeli gönderir (bu seçenek varsayılan ayar olarak seçili durumdadır – bu sayede yanlışlıkla seçilmiş bir eleman veya elemanlar varsa sadece bu elemanın veya elemanların ihraç edilmesinin önüne geçilmiş olur)



Send Current Sellection Only (Sadece seçili olanları gönder) - sadece seçili elemanları gönderir.



Execute Model Correction in Robot (Robot’ta Modeli Düzelt) – Robot’ta, belirli bir tolerans aralığında bulunan düğüm noktalarının birleştirilmesini sağlayan “model düzeltme” işleminin otomatik olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine buradan karar verilir.

Specify the case that contains self-weight (öz ağırlıkları içeren yük halini belirt) – seçeneği, RSA’nın (Robot Structural Analysis) hangi yük hallerinin zati yük hali olarak kullanılacağının belirlenmesine olanak verir. 

Eğer birinci seçenek seçilmişse kullanıcı RSA’da zati yükün tanımlanması için kullanılacak Revit yük hallerini belirtebilir. Burada belirtilen yükler değiştirilemeyecektir.



İkinci seçenek seçildiği takdirde zati yüklerin Revit yük halleri kullanılarak tanımlanmasını ihmal etmek mümkündür.

Bar end releases (Çubuk uç noktaları serbestlikleri) grubu – kullanıcının uç noktalarındaki serbestlikleri ayarlamasına olanak verir: 

Do not use Revitt settings (Revit ayarlarını kullanma) (assign end releases in Robot (serbestlikleri Robot’ta ata)) – uç nokralarındaki serbestlikler Robot’ta manüel olarak girilir.



Use Revit settings (Revit ayarlarını kullan) – Revit Structure’da belirlenmiş olan serbestlikleri tanır ve bunları atar.

Change Pinned-Pinned to Fixed-Fixed (pimli-pimli bağlantıları sabit-sabit’e dönüştür) – Revit Structure’da pimli-pimli olarak belirtilmiş tüm uç noktaları sabit-sabit olarak değişir. Bu işlem genellikle yapısal model içerisinde oluşacak mekanizmaları engellemek amacıyla uygulanır.

106





8.


Send Model to Robot açılış ekranı bir kez daha ekrana gelir. Robot’un başlatılması ile ilgili bilgiler gösterilir. İlerleme durumu ile transfer işleminin her adımı takip edilebilir (örneğin gerekli Revit Structure verilerinin okunması, Robot projesinin üretilmesi, elemanları ihraç edilmesi ve bunlara karşılık gelen Robot yapısal elemanlarının üretilmesi).

Şekil 7 – Send model to Robot açılış ekranı

Şekil 8 – Mapping of elements (Elemanların eşleştirilmesi) - bilinmeyen kesitler ile ilgili bilgiler 9.

Veri transferinin ardından, yapılan işlem ile ilgili olarak bir etkinlik raporu görüntülenebilir. Bunu yapabilmek için Yes’e tıklayın.

Şekil 9 – Seçilen verilerin ihracından sonra görüntülenen etkinlik raporu. 10. Aşağıda gösterildiği gibi mesaj listesi (ve son uyarılar) ekrana gelir:





107



Şekil 10 – Uyarılar ve mesajlar listesi 11. Robot’a veri gönderme işlemini sonlandırmak için Warning List’i (Uyarı listesini) kapatın.

ROBOT’TA YAPI ANALİZİ NOT: Birimleri İngiliz ölçü biriminden metrik ölçü birimine değiştirin: Tools/Job Preferences/Units and Formats/Metric. Hangi birim sisteminin aktif olduğunu ekranın sağ alt köşesinden kontrol edebilirsiniz. Bu örnekte sağ alt köşede birimlerin [m] [kN] [Deg] olarak görünmesi gerekmektedir.

İhraç edilen Revit modeli Robot ekranında aşağıdaki gibi görünmelidir:

108






Şekil 11 – Robot’a ihraç edilen yapı modeli Öğelerin ekranda görüntülenmesi Bu aşamada, ilave özellikelrin ekranda nasıl görüntülenebileceğini öğreneceğiz. Grafik alanı görüntüsünün altında bulunan araç çubuğundaki ikonları seçerek birkaç öğe daha görüntülenebilir:

- Mesnet sembolleri - Kesit şekilleri - Yük sembolleri





109



Şekil 12 – Görüntülenebilir ilave özellikler ile yapı modelinin Robot ekranındaki görünüşü

Revit Structure’dan Transfer Edilen Yük Hallerinin Gösterilmesi Bu aşamada, Revit Structure’da tanımlanan yük hallerinin nasıl görüntülendiğini öğreneceğiz. 1.

Tanımlanmış yük halleri listesinden 2: LL1’i seçin.

Şekil 13 – Tanımlanmış yük halleri listesi 2.

110

LL1 yük haline ait yükler grafik görüntüleyici ekranında görünür hale gelir ( aynı şekilde bir sonraki yük hali 3: WIND1’i ve bundan sonraki 4: SNOW1’i de görüntüleyin):







Şekil 14 – 2: LL1 Yük hali

Şekil 15 – 3: WIND1 Yük hali





111



Şekil 16 – 4: SNOW1 Yük hali

3.

Yüklerin sayısal değerlerini görüntülemek için ekranın sol alt köşesindeki

4.

5.

ikonuna tıklayın.

View (Görüntüle) alt menüsünü açın.

View araç çubuğundaki 3D Orbit opsiyonunu kullanarak modeli döndürün, böylece tüm detayları görüntüleyin: Profiller, levhalar, mesnetler, yükler.

6.

İkonlarına bir kez daha tıklayarak yüklerin gösterimini kapatın.

7.

İkonlarına bir kez daha tıklayarak mesnet ve kesit gösterimini kapatın.

Meshing (Ağ) Parametrelerinin Tanımlanması Bu aşamada, levhaları nasıl ağ haline getireceğimizi öğreneceğiz.

BİLGİ Levha ve kabuk elemanların ağ haline getirilmesi otomatik olarak gerçekleşir (standart parametreler ile). Robot programının en avantajlı özelliklerinden biri de her türlü yüzey şekli üzerinde hızlı bir şekilde automesh (otomatik ağ haline dönüştürme) işlemi uygulayabilmesi ve ağ sistemini istenildiği gibi düzenleme ve düzeltmeye imkan vermesidir.

112






1.


Options of FE Mesh Generation (Sonlu Elemanlar Ağ Üretimi Opsiyonları), buradan da

Meshing Options (Ağ Haline Getirme Opsiyonları)– bu ikonlara tıklayın veya Analysis > Calculation model > Meshing Options opsiyonunu menüden seçerek Meshing Options iletişim penceresini açın. NOT: Seçilen herhangi bir panel olmadığı için, program size şu soruyu sorar:

Tüm panelleri seçmek için Evet’e tıklayın.

2.

Complex mesh generation (Delaunay) seçerek kafesleme yöntemini belirleyin.

3.

Sonlu elemanların boyutunu 0,61 [m] olarak tanımlayın (aşağıdaki gibi):

Şekil 17 - Ağ haline getirme yönteminin seçilmesi 4.

Meshing Options penceresini kapatmak için OK tıklayın.





113



5.

Options of FE Mesh Generation araç çubuğundan, Generation ikonunu veya Analysis > Calculation model > Generation opsiyonunu seçerek sonlu elemanlara dönüştürme işlemini başlatın.

6.

Options of FE Mesh Generation araç çubuğunu kapatın.

7.

Ağ haline dönüştürülmüş döşeme ve duvarlar aşağıdaki şekilde gözükecektir:

Şekil 18 – Sonlu elemanlara dönüştürülmüş yapının görünümü.

8.

Sonlu elemanlar görüntüsünü kapatmak için ekranın alt tarafındaki

ikonuna tıklayın.

BİLGİ Her bir panel için sonlu elemanlar meshing parametreleri ayrı ayrı tanımlanabilir.

Hesaplamalar Bu noktadan itibaren analiz işlemine başlıyoruz. Ancak ilk olarak Robot’a otomatik kod kombinasyonlarını oluşturmasını söyleyeceğiz (Çalışma Tercihlerindeki Kod listelerinden herhangi birinden):

114







Şekil 19 – Kod kombinasyonları penceresi 1.

Loads > Automatic Combinations… (Yükler > Otomatik Kombinasyonlar) opsiyonunu menüden seçerek Load Case Code Combinations (Yük Hali Kod Kombinasyonları) penceresini açın. Full automatic combinations (Tamamen otomatik kombinasyonlar) opsiyonunu seçin. Program otomatik olarak çok sayıda kombinasyon tanımlayarak sistemi en çok zorlayan yük kombinasyonunu bulacaktır.

2.

OK butonuna basın – kod kombinasyonlarının otomatik hesaplanması yapılacaktır.

3.

Calculations (Hesaplamalar) – hesaplama işlemini başlatmak için bu ikona basın ya da menüden Analysis > Calculations opsiyonunu seçin.

4.

Hesaplamalar tamamlandığında ekranın üstünde şu bilgi yer alacaktır: Results (FEM): Available (Sonuçlar (Sonlu Elemanlar Metodu): Mevcut)

BİLGİ Robotun önemli bir avantajı da geniş bir dizi analiz türünün tanımlanabilmesidir (lineer statik, lineer olmayan geometri ve materyal, burkulma, modal analiz, harmonik analiz, sismik analiz, zaman artımı analizi vb.). Kullanıcı bu seçenekleri de görmek isterse Analysis > Analysis Types > Change analysis type (Analiz > Analiz Tipleri > Analiz Tipini Değiştir) menüsüne gidebilir. Ancak, bu basit örnek için, varsayılan lineer statik analiz türünü kullanacağız.





115



Sonuçlar Ön İzleme - Levhalara Ait Sonuçların Harita Biçiminde Görüntülenmesi Bu aşamada, seçilen yük halleriyle ilgili olarak levhalara ait hesaplama sonuçlarını “haritalar” olarak nasıl gösterebileceğimizi öğreneceğiz: 1.

Tanımlanmış yük halleri listesinden ilgili sonucunu görüntülemek istediğiniz yük halini seçin:

2.

Results > Maps… (Sonuçlar>Haritalar...) menüden seçin ve Maps penceresini açın.

3.

Detailed (Detaylı Ayarlar) sekmesinde, Displacements-u,w’ı (Deplasmanlar-u,w) işaretleyin – z yönü için tik koyun.

4.

(pencerenin en alt kısmında) With FE mesh’i (“sonlu elemanlar ile”) işaretleyin:

Şekil 20 – Yüzey sonlu elemanlar (levhalar) tanımı için haritalar BİLGİ Renklerin skalasını görüntülemek için, Detailed sekmesi üzerinde “Open new window with scale” kutusuna tik koyun. Scale sekmesinde, harita gösterimi parametrelerini değiştirebilirsiniz (renk paleti, sakala türü), bu örnek için Color palette: 256 colors seçin.

116






5.


Apply’a basarak Maps penceresini kapatın ve grafik görüntüleyiciyi (çekerek) büyütün ve sonra Zoom All ikonuna basarak model görüntüsünü maksimize edin.

6.

Seçilen değer için oluşan harita aşağıdaki şekilde olmalıdır:

Şekil 21 – Deplasmanların harita biçiminde gösterilmesi. 7.

Displacement z kutusundaki tiki kaldırın ve Apply’a (Uygula) basarak harita görüntüsünü kapatın.

8.

Maps iletişim penceresini kapatın

9.

Skalayı gösteren pencereyi kapatmak için Robot ekranının sol üst köşesindeki Exit butonuna tıklayın.

Sonuçlar Ön İzleme - Çubuk Elemanlara Ait Sonuçların Diyagram Biçiminde Görüntülenmesi Bu aşamada, seçilen yük halleriyle ilgili olarak çubuk elemanlara ait hesaplama sonuçlarını diyagramlar olarak nasıl gösterebileceğimizi öğreneceğiz: 1.

Tanımlanmış yük halleri listesinden ilgili sonucunu görüntülemek istediğimiz yük hali 1’i (Load case 1) seçin:

2.

Levhaların içlerinin gösterimini kapatmak için ekranın altındaki


ikonuna tıklayın.




117



3.

Menüden Results > Diagrams for Bars opsiyonunu (Sonuçlar > Çubuk Elemanlar için Diyagramlar) seçerek Diagrams iletişim penceresini açın.

4.

Aşağıda gösterildiği gibi MY Moment’i seçin (bu, kirişlerdeki ana aks eğilme momentini gösterir)

Şekil 22 – Çubuklar üzerinde gösterilecek diyagramların tanımlanması (kuvvetin seçilmesi) 5.

118

Parameters sekmesinde differentiated opsiyonuna tik koyun (Positive and negative values (Pozitif ve negative değerler) alanına) ve NTM sekmesine geri dönün:







Şekil 23 - Çubuklar üzerinde gösterilecek diyagramların tanımlanması (diyagramların gösterim parametreleri) 6.

NTM sekmesinde Normalize butonuna basarak (böylece otomatik ölçeklendirme gerçekleştirilir) çubuklar üzerindeki eğilme momentini görüntüleyin:





119



Şekil 24 – Eğilme momentinin diyagram olarak gösterimi 7.

My Moment’indeki tiki kaldırıp apply tuşuna basarak diyagramları kaldırın.

8.

pencereyi kapatın.

9.

Ekranın altındaki içlerini görünür hale getirin.

ikonlarına basarak mesnet, kesit şekilleri ve levhaların

YAPININ ROBOT’TA DEĞİŞTİRİLMESİ Kesitlerin Değiştirilmesi Bu aşamada, kesitlerin nasıl değiştirileceğini öğreneceğiz:

1.

Araç çubuğunun en üstündeki

2.

Seçim kriteri olarak Section’ı (kesit) seçin ve 178x102x19UB kesitine tıklayın.

3.

Tanımlanmış olan seçimi edit (düzenleme) alanına girmek için resimdeki gibi kırmızı ile gösterilen çelik kirişleri işaretleyin:

120




ikonuna basarak Selection (Seçim) penceresini açın.

butonuna basın ve aşağıdaki




Şekil 25 - Kirişlerin filtre ile seçilmesi

4.

Ekranın sağ tarafındaki araç çubuğuna gidin ve Bar Sections (Çubuk Kesitleri) tıklayın.

5.

Sections penceresinden W 8x10 kesitini seçin:

ikonuna

Şekil 26 – Kesit seçimi

YAPININ ROBOT’TA DEĞİŞTİRİLMESİ




121


6.


Apply (Uygula) butonuna tıkladıktan sonra pencereyi Close’a (Kapat) tıklayarak kapatın. Bu işlem ile seçili tüm kesitler W 8x10 olarak değiştirilmiştir.

Aynı şekilde 18x24 betonarme kolonları da C18x18 olarak değiştirebiliriz. NOT: Kesitlerin değişimi ile yapının genel rijitliğinde değişiklik olduğu için program size aşağıdaki soruyu soracaktır:

(Yaptığınız işlem yapı ile ilgili verileri içeren veri tabanında değişikliğe neden olacaktır ve sonuçlar statüsü değişerek “mevcut değil” haline gelebilir. Devam etmek istiyor musunuz?) Evet diyerek pencereyi kapatın.

7.

ikonuna basarak Selection penceresini açın.

8.

Seçim kriteri olarak Section’ı seçin ve 18x24 kesitine tıklayın.

9.

Tanımlanmış olan seçimi edit (düzenleme) alanına girmek için gösterilen betonarme kolonları işaretleyin:

122




butonuna basın ve kırmızı ile




Şekil 27 - Kolonların filtre ile seçilmesi 10. Close’a tıklayarak pencereyi kapatın. 11. Sections penceresinden C18x18 kesitini seçin:

Şekil 28 – Kesit seçimi





123



12. Sections penceresinde Apply (Uygula) butonuna tıklayarak çubuklara yeni kesitlerini atayın. 13. Sections penceresini kapatın.

Çubukların Silinmesi Bu aşamada, elemanların nasıl silineceğini öğreneceğiz: 1.

Aşağıda gösterildiği gibi çubukları seçin (Çubuğun üzerine geldiğinizde çubuk vurgulu hale gelecektir. Çubuk vurgulu haldeyken tıkladığınızda çubuğu seçmiş olursunuz.). Birden fazla seçim yapmak için, CTRL tuşu basılı iken seçmek istediğiniz diğer elemanlara tıklayın:

Şekil 29 – İmleci kullanarak kirişlerin seçilmesi

2.

Delete (Sil) – seçili elemanları silmek için bu ikona basın ya da menüden Edit > Delete opsiyonunu seçin.

Yeni Elemanların Eklenmesi Bu aşamada yeni elemanların nasıl oluşturulacağını öğreneceğiz (bu örnekte modele çapraz kuşak ekleyeceğiz). 1.

Kesitlerin gösterimini kapatmak için

2.

Grafik ekranında mouse’un sağ tuşuna tıklayarak içerik menüsünden Window (pencere) opsiyonunu seçin:

124




ikonuna tıklayın.



3.


Pencereyi sürükleyerek aşağıda görüldüğü gibi en üst katın görüntüleyin.

Şekil 30 – En üst katın görünümü 4.

Menüden Geometry > Bars (Geometri > Çubuklar) opsiyonunu seçerek Bars penceresini açın.

5.

Bar Type (Çubuk Türü) kısmından çubuk türünü Simple bar (basit çubuk) olarak ayarlayın (burada seçilen analiz açısından önemli değildir ancak sonraki elemanların oluşturulmasında kullanılacak tasarım parametrelerini etkiler, örneğin burkulma boyu, mesnet pozisyonu vs. gibi).





125



Şekil 31 – Çubuk türünün tanımlanması 6.

Define Section (Kesit Tanımlama): Kesiti L4x4x0.375 olarak tanımlayın.

7.

Eğer L4x4x0.375 kesiti listed bulunmuyorsa, Section alanının yanındaki (…) butonuna tıklamanız gerekir.

8.

New Section (Yeni Kesit) pencersindeki Section selection (kesit seçimi) alanında Database (Veri Tabanı) için AISC’yi, Family (Aile) için L’i ve Section (Kesit) için de L4x4x0.375’i seçin.

126







Şekil 32 – Yeni kesit tanımlama 9.

Add’e (Ekle) tıkladıktan sonra Close’a tıklayarak pencereyi kapatın.

BİLGİ Özel imal edilen elemanlar, sivrileşen kesitler ve kullanıcının plastiklik sergileyen kiriş olarak tanımlamak istediği kirişler için girilebilecek pek çok ekstra opsiyon bulunmaktadır.

10. Yeni kuşak çizmek için aşağıdaki noktalara tıklayın (numaraları aşağıdaki resimde gösterilmiştir) -

1’inci çubuğu olşturmak için 137 126 2’inci çubuğu olşturmak için 124 125

-

3’üncü çubuğu olşturmak için 126 136 4’üncü çubuğu olşturmak için 127 128





127



Şekil 33 – Kuşağın tnımlanması için gereken düğüm noktası sayıları 11. Bars penceresini Close’a tıklayarak kapatın. 12. Kesit görüntülemeyi açmak için

ikonuna tıklayın.

13. Kuşaklar aşağıda gösterildiği gibi görünmelidir:

128







Şekil 34 – Tanımlanan kuşakların görünüşü

ROBOT’TAN REVİT MODELİNİN GÜNCELLENMESİ Revit Structure Projesinin Güncellenmesi Bu aşamada Robot’ta yapılan analiz ve değişiklikler sonrasında model verilerinin nasıl güncelleneceğini öğreneceğiz: 1.

Revit Structure’a geri dönün.

2.

extensions4revit menüsünü ve Extensions Manager opsiyonunu seçin:

Şekil 35 - Extensions4revit menüsü 3.

Aşağıdaki gibi Extensions Manager penceresi açılacaktır:





129



Şekil 36 – Extensions Manager menüsü 4.

Integration with Robot Structural Analysis’i açmak için aşağıdaki gibi ilgili seçeneğe çift tıklayın.

5.

Aşağıda gösterilen pencerede Update model from Autodesk Robot Structural Analysis (Autodesk Robot Structural Analysis programından modeli güncelle) opsiyonuna tıklayın ve daha sonra OK’e tıklayın.

Şekil 37 – Robot Structural Analysis Programı ile entegrasyon (model güncelleme opsiyonu) 6.

130

Bundan sonra, Integration with Robot Structural Analysis – Update Options (Güncelleme Opsiyonları) penceresi açılacaktır.




ROBOT’TAN REVİT MODELİNİN GÜNCELLENMESİ



Şekil 38 - Robot Structural Analysis Programı ile Entegrasyon – Güncelleme Opsiyonları penceresi 7.

Yukarıda gösterildiği gibi ayarları varsayılan ayarlar olarak bırakın ve OK’e tıklayın.





131



BİLGİ Integration with Robot Structural Analysis – Update Options penceresi parametreleri ayarlamanıza olanak verir. Scope - consider current selection (Kapsam – seçili elemanları dikkate al) – tüm yapıyı ya da seçili elemanları güncelleme imkanı Update the whole project (ignore current selection) (Tüm projeyi güncelle (seçili elemanları dikkate alma)) – güncelleme işlemi sırasında tüm elemanlar dikkate alınacaktır. Update only the structure part selected in Robot (Sadece Robotta seçili olan elemanları güncelle) – sadece RSA’da seçili olan elemanlar güncellenecektir. Update only the structure part selected in Revit Structure (Sadece Revit Structure’da seçili olan elemanları güncelle) – sadece RSA’da seçili olan elemanlar güncellenecektir. Select modified elements in Revit Structure (Revit Structure’da değiştirilmiş elemanları seç) – eğer bazı elemanlar değiştirilmiş veya yeni oluşturulmuş ise güncelleme işleminin sonunda bu elemanlar seçilecektir. Transfer (opsiyonel) Results (reactions and internal forces) (Sonuçlar (tepkiler ve iç kuvvetler)) – Revit’teki yük halleri için oluşan iç kuvvetlerin transfer edilmesini sağlar (bu seçenek yalnızca yapı RSA’da hesaplandığında kullanılabilir) Reinforcement projects (beams, columns, spread footings) (Donatı projeleri (kirişler, kolonlar, radye temeller) – bu elemanlar için tanımlanmış olan donatı RSA’daki betonarme tasarım modülünden Revit’e aktarılır. Required reinforcement results - Gerekli donatı sonuçları Autodesk Revit’teki betonarme elemanlara ait gerekli donatı bilgilerini saklar. Eğer gerekli donatı hesabı sonuçları mevcut değilse yukarıdaki pencerede bu opsiyon aktif değildir. Bu opsiyon şunlar için kullanılabilir durumdadır: Betonarme kirişler (boyuna donatı- üst ve alt) Betonarme kolonlar (boyuna donatı – b ve h boyunca) Çelik birleşimler – çelik birleşimleri Autodesk Revit’e aktarır.

8.

Gönderme işlemi süresince aşağıdaki açılış ekranı ekrana gelir:

Figure 39 – Robot’tan model güncelleme açılış ekranı 9.

132

Veri transferinin ardından, yapılan işlem ile ilgili olarak bir etkinlik raporu görüntülenebilir. Bunu yapabilmek için Yes’e tıklayın.







Şekil 40 – Seçilen verilerin güncellenmesinden sonra görüntülenen etkinlik raporu. 10. Aşağıda gösterildiği gibi mesaj listesi (ve eğer varsa, son uyarılar) ekrana gelir:

Şekil 41 – Etkinlik raporu 11. Close’a tıklayarak pencereyi kapatın. 12. Yapının güncellenmiş modeli aşağıdaki gibi görünmelidir:





133



Şekil 42 - RevitStructure’da yapının güncellenmiş modeli

Modeldeki Değişikliğin Gösterilmesi Bu aşamada, modeldeki değişiklikleri kontrol edip ve görüntüleyeceğiz. 1.

134

Aşağıda gösterildiği gibi üst katı görüntülemek için görüntüyü yakınlaştırın, notice that lateral beams W 8x10 yanal kirişlerin silinmiş olduğuna ve kuşakların eklenmiş olduğuna dikkat edin (bu değişiklik Robotta yapılmıştı).







Şekil 43 – Eklenmiş kuşakların görüntüsü 2.

Mouse imleci ile yeni eklenen kirişlerden birine gidin ve kesiti kontrol etmek için bu kirişi seçin (L4x4x0.375 şeklinde gösterilmesi gerekir).

3.

Şekilde gösterildiği gibi binanın sol tarafından ikinci katı görüntülemek için görüntüyü yakınlaştırın





135



Şekil 44 – Değiştirilen kirişler 4.

Mouse imleci ile güncellediğiniz çelik kirişlerden birine giderek güncellemenin aktarılıp aktarılmadığını kontrol edin (yeni kesit of 178x102x-19UB yerine W 8x10 şeklinde görüntülenmelidir).

5.

Aynı şekilde birinci katta değiştirdiğiniz betonarme kolonları da kontrol edin - 18x24 kesit yerine C 18x18 olduğu görülmelidir.

136







Şekil 45 –Değiştirilen kolonlar Bu örnekte bir Revit Structure projesinin, BIM’de herhangi bir değişikliğe sebep olmadan, Robot’a nasıl aktarıldığı, Robot’ta nasıl analiz edildiği ve verilerin tekrar Revit Structure’a nasıl aktarıldığı gösterilmiştir.

BİLGİ Bu örnekte açıklanan prensipleri uygulayarak, Robotta hazırlanmış bir modele ait verileri Revit Structure’a aktararak bir model oluşturmak da mümkündür. Kullanıcılar, Revit Structure’ın Özellikler kısmından transfer eilmiş diğer pek çok veriyi de kontrol edebilirler. Bu veriler şunları içerir: Eleman numaraları Serbestlikler Çelik tasarım parametreleri vs. Aslında bu örnekteki amaç Revit Structure’da oluşturulmuş verilerin eksiksiz bir şekilde aktarılmasını sağlamak, analiz yapmak, yapısal verilerin düzenlenmesi ve Revit Structure modelinin hatasız ve dinamik bir biçimde güncellenmesidir. Transfer işlemi Görünen verilerin (kesitler, yükler, vs.) yanı sıra eleman numaraları, serbestlikler vs gibi verileri de içerir – bu verilerin transfer edilmemesi halinde kullanıcı Bina Bilgi Modelinin bütünlüğünü riske atmış olur.





137

Autodesk Robot Yapı Analiz Programı Tanıtım ve Kullanım Kılavuzu Bu doküman PROTA tarafından hazırlanmıştır. Autodesk’in ve PROTA’nın yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, kopyalanamaz ve alıntılanamaz. Bu dokümandaki bilgiler, kullanıcılara yardım amacıyla hazırlanmıştır ve kullanırken oluşabilecek hatalardan dolayı Autodesk ve PROTA sorumlu tutulamaz. Program ile ilgili her türlü sorunuz için PROTA ile irtibata geçiniz.

Turan Güneş Bulvarı, Galip Erdem Cad., No: 27 06550 Çankaya / ANKARA Tel: 90 (312) 490 52 25 | Faks: 90 (312) 490 54 52 Yıldız Mah. Çitlenbik Sok. Temizkanlı Apt. No: 22/3 34345 Beşiktaş / İSTANBUL Tel: 90 (212) 258 68 63 | Faks: 90 (212) 258 66 21

www.prota.com.tr

www.autodesk.com.tr

Autodesk, Robot ve Revit, Autodesk Inc.’nin ABD’de ve/ veya diğer ülkelerde tescilli markalarıdır. Diğer tüm marka isimleri, ürün isimleri veya tescilli markalar, kendi sahiplerine aittir. Autodesk, önceden bir bildirim yapmadan, satılan ürünlerde ve ürünlerin özelliklerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. Autodesk ve PROTA, bu dokümanda olabilecek tipografik veya grafik hatalardan sorumlu değildir.

Robot Tanitim Ve Kullanim Kilavuzu

Recommend Documents