UYGULAMA 1
24V START 0V
I1.5 I1.4 I1.3 I1.2 I1 1 I1.0 I0.7 I0.6 I0.5 I0.4 I0.3 I0.2 I0.1 I0.0
CPU-224
Q1.1 Q1.0 Q0.7 Q0.6 Q0.5 Q0.4 Q0.3 Q0.2 Q0.1 Q0.0 24V LO
0V
Verilen PLC bağlantısına göre; START butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan PLC programını yazınız.
CEVAP 1
CEVAP 1
UYGULAMA 2
STOP
Verilen PLC bağlantısına göre;
STOP butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını pasif yapan PLC programını yazınız.
CEVAP 2
UYGULAMA 3 S
S P
R
T T O
A T
Verilen PLC bağlantısına göre; I0.0 butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan, I0.1 butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını pasif yapan PLC programını yazınız.
CEVAP 3
UYGULAMA 4
S5
S4
S3
S2
L2
S1
L1
S0
LO
Verilen PLC bağlantısına göre; S0 aktif ve S1 pasif iken Q0.0 çıkışı aktif olsun S2 aktif ve S3 pasif iken Q0.1 çıkışı aktif olsun S4 aktif ve S6 pasif iken Q0.2 çıkışı aktif olsun PLC programını yazınız. ( Aktif: Kontağın konum değiştirmesi Pasif: Kontağın konum değiştirmemesi) • • •
CEVAP 4
UYGULAMA 5
L5
L4
L3
Verilen PLC bağlantısına göre; S0,S1 aktif ve S3,S4 pasif iken Q0.0 çıkışı aktif olsun S0 aktif ve S2, S3, S4, S5 pasif iken Q0.1 çıkışı aktif olsun S0, S1, S2 aktif ve S4 pasif iken Q0.2 çıkışı aktif olsun S3, S4, S5 aktif ve S0, S1, S2 pasif iken Q0.3 çıkışı aktif olsun S3 aktif ve S1, S2 pasif iken Q0.4 çıkışı aktif olsun S4, S1 aktif ve S2, S3 pasif iken Q0.5 çıkışı aktif olsun • • • • • •
CEVAP 5
UYGULAMA 6 DEVRE 1
DEVRE 2
Acil durdurma istenilen
Alarm devrelerinde
yerlerde kullanılan röleli kumanda devresi. İki input aktif yapıldığında STOP öncelikli çalışır
kullanılan röleli kumanda devresi. START öncelikli çalışır.
Verilen Devre1 ve Devre2’deki röleli kumandaların PLC bağlantısını çiziniz ve gerekli programları yazınız.
CEVAP 6 S
S P
R
T T A O T
L
K
Devre1 ve Devre2 röleli kumanda bağlantısının PLC bağlantı şekline çevrilmesi (ikisi birlikte verilmiştir)
UYGULAMA 7
Mühürlemenin başlayacağı bir bitlik adres yazılır Başlangıç adresi dâhil mühürlenecek adres adedi Resetlemenin başlayacağı bir bitlik adres yazılır Başlangıç adresi dâhil mühürlenecek adres adedi
S1
S0
Verilen PLC bağlantısına göre; S0 anahtarına basıldığında Q0.0’ı set eden, S1 anahtarına basıldığında Q0.0’ı reset eden PLC progr amını yazınız.
CEVAP 7
Program RESET ağırlıklı olarak çalışır. END komutu okunduktan sonra tekrar baştan başlar.
UYGULAMA 8
Verilen PLC bağlantısına ve aşağıda istenilenlere göre PLC programını yazınız: S0 anahtarına basıldığında ilk 6 çıkış set olsun (Q0.0 - Q0.1 - … - Q0.5) S1 anahtarına basıldığında ilk iki çıkış reset olsun (Q0.0 - Q0.1) S2 anahtarına basıldığında son üç çıkış reset olsun ( Q0.3 - Q0.4 – Q0.5) S3 anahtarına basıldığında tüm set olan çıkışlar resetlensin (Q0.0 -Q0.1-…
Q0.5)
CEVAP 8
UYGULAMA 9 S S T T O P
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; START butonuna basıldığında L0 yanacak START butonuna basılmadığında L1 yanacak STOP butonuna basıldığında L2 yanacak STOP butonuna basılmadığında L3 yanacak START butonuna bir defa basıldığında L0 sürekli yanacak. • • • • •
T
R
A
CEVAP 9
UYGULAMA 10
S 2
1
M2
S1
I 0.2
S2
LER
M1
S S T
S P
O
T A R T
M1
I 0.3
GER
M2
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; START butonuna basıldığında M1 motoru hemen çalışacak ve bant i leri olarak hareket etmeye başlayacaktır. Parça S1’e dokunduğunda bant duracak ve ters yönde hareket etmeye başlayacaktır. Parça S2’ye dokunduğunda tekrar durup ileri yönde çalışmaya başlayacaktır. Stop butonuna basıldığında çalışma duracaktır •
•
• •
CEVAP 10
UYGULAMA 11
S 7
S S
S
4 5
6
M3B
M2B
T T
M3A
A O
2 3
M1B
S S
S S
R P
M2A
T
M1A
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; Bir fabrikada bi r proses için üç tane motor çalışmaktadır. Start butonuna basıldığında
üç motor aynı anda çalışmaya başlayacaktır. Bu motorların her biri için birer tane yedek motor bulunmaktadır. Çalışan A motorlarının termiği att ığında yedek B motorları kendiliğinden de vreye girmelidir.
CEVAP 11
Devre 3
Q2.0
Devre 4
Q2.0
UYGULAMA 12 3~50Hz 380V L1 L2 L3
Yukarıda kısa devreli asenkron motorun iki yönde çalıştırılmasına ilişkin güç devresi verilmiştir. Bu devrenin PLC bağlantısını çiziniz ve PLC programını yazınız
CEVAP 12
Bu devrede S0 kuman da düğmesi durdurma, F2F motor aşırı akım rölesi normalde kapalı (NK) kontağı, S1 ve S2 motorun iki ayrı yönde çalıştırılması için kullanılan kumanda düğmeleridir. Şekildeki S0 durdurma düğmesi ve F2F aşırı akım rölesinin normalde kapalı kontakları üzerinden PLC I0.0 ve I0.1 girişlerine bağlanması daha güvenilir bir işletme özelliği sağlamak içindir. Aynı amaçla K1 kontaktörü bobini, PLC Q0.0 çıkışına K2 kontaktörünün NK kontağı üzerinden ve K1 kontaktörü bobini PLC Q0.1 çıkışına K1 kontaktörünün NK kontağı üzerinden bağlanır. Bunun nedeni, herhangi bir nedenle K1 ve K2 kontaktörlerinin aynı anda devrede olmasını önlemektedir. Programın yazılmasında, K1 ve K2 kontaktörlerine ilişkin koşullar ayrı ayrı göz önüne alınır. K1 kontaktörünün çalışmasına ilişkin lojik ifadenin elde edilmesi için gerekli koşullar şu şekilde ifade edilebilir: Eğer, S0 durdurma düğmesine basılmamış ve F2F aşırı akım rölesi uyarılmamış (motor aşırı yüklenmemiş) ve K2 kontaktörü devrede değilse (motor diğer yönde çalışmıyorsa), S1 başlatma düğmesine basıldığında K1 kontaktörü devreye girecek ve S1 düğmesi bırakıldığında da devrede kalacaktır.
Bu PLC programı bir sonraki şekildeki gibi de yazılabilir
UYGULAMA 13 ZAMANLAYICILAR 1.Timer On Delay (TON): Girişe gelen sinyalle beraber saymaya başlar ve giriş 1
olduğu sürece saymaya devam eder. Ayarlanan süre sonunda zamanlayıcı biti 1 olur. Giriş 0’a düştüğünde çıkışta 0 olur. 1ms 10ms 100ms
T0, T32, T64, T96 T1-T4, T33-T36, T65-T68, T97-T100 T5-T31, T37-T63, T69-T95, T101-T255
RESETLEME SÜRESİ S T A R T
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; Start butonuna basıldıktan 8 sn sonra Q0.0 çıkışını aktif olsun.
CEVAP 13
UYGULAMA 14 S T A R T
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; 2 sn aralıklarla Q0.0’ı flaşör yaptıran prog ram
CEVAP 14
Uygulama 14’deki PLC programının iki şekilde yazılması aşağıda verilmiştir.
UYGULAMA 15 S
S P
R
T
T O
A T
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 15
UYGULAMA 16 S
S P
R
T
T O
L2
A T
L1
LO
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; •
Üç adet lambanın 1sn aralıklarla flaşör şeklinde yanmasını sağlayan program
CEVAP 16
UYGULAMA 17 FS3
FS2
FS1
S
S P
R
T T A O
M2
M1
T
MO
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; Yukarıda verilen bant düzeneğinde; • •
Start butonuna basıldığında M! Motoru hemen çalışacak Herhangi bir anda Stop butonuna basıldığında program hemen duracak
• • •
FS1 parça algıladıktan 2 sn sonra M2 motoru çalışacak FS2 parça algıladıktan 3 sn sonra M3 motoru çalışacak FS3 parça algılar algılamaz program hemen duracak
CEVAP 17
UYGULAMA 18
Yanda kısa devreli asenkron motora Y/Δ yol verme güç devresi
verilmiştir. Bir sonraki şekilde ise kontaktörlü kontrol devresi verilmiştir. Bu devrenin PLC bağlantısını
çiziniz ve PLC programını yazınız Y/Δ yol vermede, başlatma butonuna basıldığında motor önce Y bağlanarak devreye girer ve belirli bir süre sonra üçgen bağlanarak çalışmasını sürdürür.
CEVAP 18
K2 ve k3 kontaktörlerinin aynı anda devrede olmaması için K2 kontaktörü bobin devresine K3 kontaktörü NK kontağı ve K3 kontaktörü bobin devresine K2 kontaktörü NK kontağı seri olarak bağlanmıştır. Durdurma butonu S0 ve aşırı akım rölesi F2F durdurma işlevini yerine getirdiğinden PLC girişlerine normalde kapalı kontakları üzerinden bağlanmıştır.
UYGULAMA 19
Motor stator sargıları şebekeye bağlanmadan önce rotor devresindeki dirençler maksimum değerde tutulur. Motor yol almaya başladıktan sonra dirençler kademeli olarak kısa devre edilir. Böylece, maksimum yol alma momenti ile motorun
hızlanması sağlanırken yol alma akımı sınırlandırılmış olur.
CEVAP 19
UYGULAMA 20 ZAMANLAYICILAR 2.Retentive On Delay Timer (TONR): Girişe gelen sinyalle beraber saymaya başlar ve giriş 1 olduğu sürece saymaya devam eder. Giriş 0 olursa içerik ve bit
sıfırlanmaz. Mevcut değerini korur. İçerik ve biti sıfırlamanın tek yolu reset sinyalidir. 1ms 10ms 100ms
T0, T64 T1-T4, T65-T68 T5-T31, T69-T95 SÜRE=8sn
KOŞUL
SÜRE
Preset Time
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
Start butonuna 2 sn aralıklarla basılmaktadır Q0.0 çıkışının 8 sn start butonu aktif olduğunda çıkışını değiştirmesini sağlayan p rogram. Stop a basıldığında Q0.0 pasif olsun
CEVAP 20
UYGULAMA 21 SAYICILAR
1. Yukarı Sayan Sayıcı (CTU): Sayıcı içeriği belirtilen karşılaştırma değerine ulaştığında ilgili biti 1 olur. Sınırsız sayıda sayıcı vardır. Sayıcı içeriği >=PV ise Sayıcı biti =1 olur.
0~255 a rası
adres
verilebilir
Her yükselen kenarda sayıcı içeriğini 1 arttırır Sayıcı içeriğini ve bitini sıfırlar Karşılaştırma değeri
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
Start butonuna 3 defa basıldığında (3 yükselen kenar) Q0.0’ı aktif olsun Stop butonuna basıldığında sayıcıyı resetlensin.
CEVAP 21
UYGULAMA 22 SAYICILAR
2. Aşağı- Yukarı Sayan Sayıcı (CTUD): PV değerine ulaşıldığında CTUD biti 1 olur. CTUD karşılaştırma değerini ( -) olarak da yapar. PV değerine gelene kadar CTUD biti 1 olur. PV değerini geçtiğinde bit değeri 0 olur. CTUD içeriği -32767 ile +32767 aralığında değişir. Her yükselen kenar geldiğinde değeri bir azalır veya bir artar. 0~255 arası adres Her yükselen kenarda sayıcı içeriğini 1 arttırır
verilebilir
Sayıcı içeriğini ve bitini sıfırlar Sayıcı içeriğini ve bitini sıfırlar Karşılaştırma değeri
PRESET VALUE
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; •
•
I0.0 yükselen kenarı geldiğinde C5’i bir arttıran, I0.1 yükselen kenarı geldiğinde C5’i bir azaltan; sayıcı değeri 5’e ulaştığında Q0.0’ı aktif yapan I0.2 reset geldiğinde sayıcı değeri sıfırlansın
CEVAP 22
UYGULAMA 23
KARŞILAŞTIRMA ELEMANLARI
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
Birinci yükselen kenarda 1 olacak, ikinci yükselen kenarda 0 olacak.
CEVAP 23
ÖZEL ÇEVRİM BİTLERİ
UYGULAMA 24
L5
L4
L3
L2
L1
L0
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 25
UYGULAMA 26
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 26
UYGULAMA 27 F O
S T
T O
O S
P E L
M4
M3
M2
B1
B0
FOTOSEL
B1
B0
M2
M3
M4
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; • •
•
Start butonuna basıldığında B0 ve B1 bant motorları hemen çalışır
Bant üzerinden geçen ürünler fotosel yardımıyla sayılmaktadır. Geçen ürün sayısı 2 olduğunda M2, 4 olduğunda M3 ve 6 olduğunda M4 çalışacaktır. Geçen ürün sayısı 8 olduğunda ise bütün motorlar durmalı ve sayaç resetlenmelidir.
CEVAP 27
UYGULAMA 28
F S -2
S F T S O -1 P
P1
FS-1
M1
P1 FS-2
M1
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız; Pinpon topları onar onar paketlenecektir •
