Modul Pertemuan 13 Materi Bela Negara

MODUL PERTEMUAN 13 BELA NEGARA

CAPAIAN PEMBELAJARAN : Kompetensi Umum

:

Setelah mengikuti matakuliah ini mahasis!a semeste" 1# $%ua& mampu men'elaskan peneg"tian (ela Nega"a (entuk)(entuk (ela nega"a %an pe"an se"ta %alam usaha pem(elaan nega"a (Kognitif)

Setelah mengikuti matakuliah ini mahasis!a semeste" ## $%ua& mampu : 1. mengantisipasi masa %epan *ang sena senant ntia iasa sa (e"u (e"u(a (ah h %an %an sela selalu lu te"k te"kai aitt %engan konteks %inamika (u%a*a (angsa nega"a %an hu(ungan inte"nasional+ 2. (e"pa"tis (e"pa"tisipasi ipasi %alam upa*a menghenti menghentikan kan keke keke"as "asan an men*e men*ele lesai saikan kan kon,i kon,ik k %alam %alam mas* mas*a" a"ak akat at se-a se-a"a "a %amai %amai (e" (e"%asa" %asa"ka kan n nila nilai) i)ni nila laii Pan-a an-asi sila la %an %an meng mengho ho""mati mati sup"emasi hukum+ 3. melaksanakan nilai)nilai hak asasi manusia %an %emok"asi si se"ta (e"piki" ki" k"itis te"ha%ap pe"masalahann*a (Afektif) Setelah mengikuti matakuliah ini mahasis!a semeste" #1 $%ua& memiliki !a!asan kesa%a"an (e"nega"a untuk (ela nega"a %an memi emiliki iki pem pemiki iki"an "an sik sikap ap %an %an pe" pe"ilak laku se(a se(aga gaii pola pola tin% tin%ak ak *ang *ang -int -inta a tana tanah h ai" ai" (e"%asa (e"%asa"k "kan an Pan-asi an-asila la %emi %emi tetap tetap utuh utuh %an tegakn*a Nega"a Kesatuan Repu(lik #n%onesia+ (Psikomotor) 

Kompe ompettensi ensi So. So.tski skills lls

:

Sete Setellah meng mengik ikut utii mat matakul akulia iah h ini ni mah mahasi asis!a s!a semest semeste" e" #1 $%ua& $%ua& memili memiliki ki pola pola sikap sikap pola pola piki" %an kep"i(a%ian %alam upa*a menginte"nalisasi %an mengaplikasi pengetahuan ket"ampilan %an keahlian ilmu peng penget etah ahua uan n teknol knolo ogi gi %an seni seni untu untuk k kelang langsu sung ngan an hi%u hi%up p (ang (angsa sa %an %an Neg Nega"a a"a Kesatuan Kesatuan Repu(lik Repu(lik #n%onesia+

A.

Apk! mkn "e# Negr$

/ela /ela Nega Nega"a "a a%al a%alah ah sika sikap p %an %an pe"i pe"ila laku ku !a" !a"ga Nega Nega"a "a *ang *ang %i'i %i'i!a !aii oleh oleh ke-intaan kepa%a Nega"a %alam men'amin kelangsungan hi%up (angsa %an Nega"a+ Selain se(agai ke!a'i(an %asa" upa*a (ela Nega"a 'uga me"upakan keho" keho"mat matan an (agi (agi setiap setiap !a"ga !a"ga Nega"a Nega"a++ Pem(el em(elaan aan Nega"a Nega"a Sepatu Sepatutn* tn*a a %ilaksanakan %engan penuh kesa%a"an tanggung 'a!a( %an "ela (e"ko"(an %emi penga(%ian kepa%a (angsa %an Nega"a+

Penge enge"t "tia ian n

usaha us aha (ela (ela Nega Nega"a "a iala ialah h upa* upa*a a

memp mempe" e"tah tahan anka kan n Nega Nega"a "a

Kesatuan Repu(lik #n%onesia %a"i an-aman maupun se"angan musuh *ang hakikatn*a hakikatn*a me"upakan me"upakan upa*a !a"ga !a"ga Nega"a Nega"a untuk untuk mempe"t mempe"tahanka ahankan n %an mema'ukan (angsa #n%onesia %a"i segala (i%ang+

/ela /ela Nega"a Nega"a %iatu" %iatu" %alam %alam Un%ang) Un%ang)Un% Un%ang ang Repu(li epu(lik k #n%one #n%onesia sia Nomo" Nomo" : 3  Tahun  Tahun 00 tentang Pe"tahanan Pe"tahanan Nega"a se(agai pengganti UU Nomo" : 0  Tahun  Tahun 120 tentang Ketentuan)Ke Ketentuan)Ketentuan tentuan Pokok Pokok Pe"tahanan Pe"tahanan Keamanan Keamanan Repu(lik Repu(lik #n%onesia+

B.

A#sn %rg Negr %&i" Berpern 'ert #m s!

Pem"e#n Negr

Setiap !a"ga Nega"a memiliki ke!a'i(an mem(ela nega"a %an (e"tanggung  'a!a( atas pe"satuan kesatuan %an keutuhan (angsa %emi tetap tegakn*a Nega" Nega"a a Kesatua esatuan n Repu(li epu(lik k #n%one #n%onesia sia menu' menu'u u te"'a te"'amin minn*a n*a kelan kelangsu gsungan ngan hi%up (angsa %an Nega"a #n%onesia+

/e(e"apa alasan mengapa setiap !a"ga Nega"a !a'i( ikut se"ta %alam upa*a pem(elaan Nega"a *aitu :

1. A#sn *istoris

/ela Nega"a %itin'au %a"i se'a"ah (e"%i"in*a se(uah Nega"a+ Nega"a Kesatuan Repu(li epu(lik k #n%one #n%onesia sia (e"%i" (e"%i"ii se(aga se(agaii Nega"a Nega"a me"% me"%ek eka a %an (e"%aul (e"%aulat at *ang *ang %ipe %ipe""oleh oleh

mela melalu luii

pe"' pe"'ua uang ngan an

pan' pan'an ang+ g+

Pe"'u e"'uan anga gan n

*ang *ang

mema memak kan

pengo" pengo"(ana (anan n *ang *ang ti%ak ti%ak te"hin te"hingga gga %a"i %a"i pa"a pa"a pen%ah pen%ahulu ulu++ Pa"a pahla!a pahla!an n pe'uang (angsa telah me"elakan ha"ta (en%a (ahkan 'i!a %an "aga %emi (e"%i"in*a (e"%i"in*a Nega"a Repu(lik #n%onesia+

2. A#sn +i#oso,s

/ela Nega"a %itin'au %a"i hakikat atau nilai)nilai %asa" kelangsungan hi%up (e"(angsa %an (e"nega"a+ Di (a!ah ini *ang te"masuk alasan 4loso4s pe"lun*a (ela Nega"a : a+ 5ak untuk untuk hi%up me"up me"upakan akan salah salah satu hak asasi asasi manusia manusia setiap setiap manusia %an setiap (angsa+ Usaha mempe"tahankan hi%up atau usaha mempe"tahankan %i"i a%alah suatu keha"usan (agi setiap manusia+ Setiap (angsa %an Nega"a (e"hak %an !a'i( mempe"tahankan mempe"tahankan %i"i %emi kelangsungan hi%upn*a+ Kita !a'i( melin%ungi segenap (angsa #n%onesia %an selu"uh tumpah %a"ah #n%onesia !ila*ah "ak*at %an sum(e" %a*a alamn*a+ (+ Keutuhan !ila*ah Nega"a *ang *ang me"upakan tempat tempat hi%up %an (e"lin%ung (agi setiap !a"ga Nega"a !a'i( men'aga %an %a n mem(ela %emi kelangsungan hi%up (angsa %an Nega"a+ -+ Nega"a !a'i( kita (ela aga" ke%aulatan (angsa %an Nega"a ti%ak ti%ak %iin'ak)in'ak oleh (angsa lain+ Peme"intah Peme"intah tetap memiliki kekuasaan kekuasaan

untuk mengatu" "umah tangga sen%i"i guna me!u'u%kan kese'ahte"aan kese'ahte"aan !a"ga Nega"a tanpa -ampu" tangan (angsa lain+ %+ Keamanan Keamanan %an kete"ti(an kete"ti(an Nega"a te"'amin %an sta(ilitas nasional mantap sehingga pem(angunan nasional tetap (e"'alan (e"kesinam(ungan+ (e"kesinam(ungan+ Sehingga tu'uan hi%up (e"nega"a %alam men-iptakan kese'ahte"aan kese'ahte"aan (agi !a"gan*a %apat %i!u'u%kan+ e+ Keme"%ek Keme"%ekaaan aaan ialah hak segala (angsa maka maka kita !a'i( menentang segala (entuk pen'a'ahan+ Sikap (ela Nega"a se(agai ke!a'i(an !a"ga Nega"a untuk mempe"tahankan keme"%ekaan+

3. A#sn -riis

/ela Nega"a %itin'au %a"i segi pe"atu"an hukum *ang (e"laku %alam Nega"a Kesatua esatuan n Repu(li epu(lik k #n%one #n%onesia sia++ Atas Atas %asa" %asa" se'a"a se'a"ah h pe"'ua pe"'uangan ngan tegakn tegakn*a *a Nega" Nega"a a Repu(li epu(lik k #n%one #n%onesia sia te"se( te"se(ut ut menun menun'uk 'ukkan kan (ah!a (ah!a Nega"a Nega"a telah telah %ilan%asi oleh pan%angan hi%up (angsa #n%onesia+ Ke!a'i(an (ela Nega"a %i"umuskan %alam Pan-asila Pem(ukaan %an pasal)pasal UUD 1267 se"ta pe"atu"an p"un%ang)un%angan lainn*a *aitu se(agai (e"ikut :

a+ Keme"%ek Keme"%ekaan aan ialah hak segala (angsa %an oleh oleh se(a( itu pen'a'ahan %i atas %unia ha"us %ihapuskan ka"ena ti%ak sesuai %engan pe"i kemanusiaan %an pe"i kea%ilan $Pem(ukaan $Pem(ukaan UUD 1267 alenia pe"tama& (+ Peme"intah Peme"intah #n%onesia melin%ungi melin%ungi segenap (angsa #n%onesia %an selu"uh tumpah %a"ah #n%onesia $Pem(ukaan UUD 1267 alenia keempat& -+ Nega"a ikut melaksanakan kete"ti(an kete"ti(an %unia *ang *ang (e"%asa"kan (e"%asa"kan keme"%ekaan keme"%ekaan pe"%amaian a(a%i %an kea%ilan so-ial $Pem(ukaan $Pem(ukaan UUD 1267 alenia keempat&

%+ 5ak %an ke!a'i(an ke!a'i(an !a"ga Nega"a untuk ikut se"ta se"ta %alam upa*a pem(elaan Nega"a %alam pasal 08 a*at 3 UUD 1267 %an pe"atu"an pe"un%ang)un%angan *ang te"kait (ela Nega"a e+ Se(agai gene"asi pene"us pene"us (angsa memiliki memiliki tugas %an tanggung  'a!a( *ang amat (e"at *aitu untuk mempe"tahankan mempe"tahankan %an mengisi keme"%ekaan keme"%ekaan %emi tetap tegakn*a NKR#+ Kita !a'i( memupuk "asa -inta tanah ai" %an (angsa+ Kita !a'i( memiliki sikap %an semangat "ela (e"ko"(an (e"ko"(an %emi (angsa %an Nega"a %emi men'amin tetap tegak %an (e"%i"in*a NKR#+

C. Bentk/Bentk s! Pem"e#n Negr

Menu"ut pasal 2 a*at 0 UU Nomo" 3 Tahun 00 keikutse"taan !a"ga Nega"a %alam upa*a (ela Nega"a %iselengga"akan melalui :

. Peniik Peniikn n Ke0r Ke0rgneg gnegr rn n Salah satu mate"i atau (ahan ka'ian *ang !a'i( %imuat %alam ku"ikulum ku"ikulum pen%i%ikan %asa" menengah se"ta pen%i%ikan tinggi a%alah Pen%i%ikan Ke!a"ganega"aan Ke!a"ganega"aan $pasal 38 a*at 1 %an 0 UUNomo" 0 Tahun 03 tentang Sistem Pen%i%ikan Nasional&+ Pe"soalan Pe"soalan *ang hen%ak kita telu"usi a%alah mengapa upa*a (ela Nega"a %apat %iselengga"akan melalui Pen%i%ikan Pen%i%ikan Ke!a"ganega"aan9 Dalam pen'elasan pasal 38 a*at 1 Un%ang)Un%ang te"se(ut %i'elaskan (ah!a Pen%i%ikan Ke!a"ganega"aan Ke!a"ganega"aan %imaksu%kan untuk mem(entuk pese"ta %i%ik men'a%i manusia *ang memiliki "asa ke(angsaan %an -inta tanah ai" pese"ta %i%ik %apat %i(ina melalui Pen%i%ikan Ke!a"ganega"aan+ Dengan %emikian pem(inaan kesa%a"an (ela Nega"a %apat %itempuh melalui 'alu" pen%i%ikan (aik %i tingkat pe"sekolahan maupun pen%i%ikan tinggi melalui Pen%i%ikan Pen%i%ikan Ke!a"ganega"aan+

". Pe#ti!n sr Kemi#itern Kemi#itern ser %&i" %&i" Selain TN# salah satu sa tu komponen !a"ga Nega"a *ang men%apat pelatihan %asa" milite" a%alah unsu"e mahasis!a *ang te"susun %alam o"ganisasi Resimen Mahasis!a $Men!a&+ umlah "esimen "esimen mahasis!a sekita" 07+ o"ang %an alumni "esimen mahasis!a sekita" ;0+ o"ang $Dephan&+

. Peng"in se"gi se"gi Pr&rit NI ser ser 'k re# t ser %&i" Se'alan %engan tuntutan "e.o"masi maka %e!asa ini telah te"'a%i pe"u(ahan pa"a%igma %alam s*stem ketatanega"aan khususn*a *ang men*angkut pemisahan pe"an %an .ungsi TN# %an POLR#+ POLR# me"upakan alat Nega"a *ang (e"pe"an %alam memeliha"a keamanan %an kete"ti(an mas*a"akat menegakkan hukum se"ta mem(e"ikan mem(e"ikan pe"lin%ungan penga*oman %an pela*anan kepa%a mas*a"akat %alam "angka te"peliha"an*a keamanan %alam nege"i+ Se%angkan TN# (e"pe"an se(agai alat pe"tahanan NKR#+ Dengan %emikian POLR# (e"pe"an %alam (i%ang keamanan Nega"a se%angkan TN# (e"pe"an %alam (i%ang pe"tahanan Nega"a+ Dalam upa*a pem(elaan Nega"a pe"anan TN# se(agai alat pe"tahanan Nega"a sangat penting %an st"ategis ka"ena TN# memiliki tugas untuk : a+ Mempe"tahankan Mempe"tahankan ke%aulatan Nega"a %an keutuhan !ila*ah (+ Melin%ungi keho"matan keho"matan %an keselamatan keselamatan (angsa -+

Melaksanakan ope"asi milite" selain pe"ang

%+ #kut se"ta se-a"a akti. %alam tugas pemeliha"aan pemeliha"aan pe"%amaian "egional %an inte"nasional $pasal 1 a*at 3 UU Nomo" 3 Tahun 00 e+ Penga(%ian Penga(%ian Sesuai %engan P"o.esi P"o.esi Penga(%ian Penga(%ian sesuai p"o.esi a%alah penga(%ian !a"ga Nega"a

*ang mempun*ai p"o.esi te"tentu untuk kepentingan pe"tahanan Nega"a te"masuk %alam menanggulangi atau mempe"ke-il mempe"ke-il aki(at *ang %itim(ulkan oleh pe"ang (en-ana alam atau (en-ana lainn*a+ Dalam Un%ang)Un%ang Nomo" 3 Tahun 00 ti%ak %i'elaskan  'enis p"o.esi apa *ang %apat menga(%ikan menga(%ikan untuk kepentingan kepentingan pe"tahanan Nega"a+ Namun %emikian %apat %ii%enti4kasi (e(e"apa p"o.esi te"tentu te"utama *ang (e"kaitan %engan kegiatan menanggulangi atau mempe"ke-il aki(at pe"ang (en-ana alam atau (en-ana laainn*a *aitu anta"a lain petugas PM# pa"a me%is tim SAR %an (antuan sosial+

Pe"tahanan Pe"tahanan Nega"a a%alah usaha untuk mempe"tahankan ke%aulatan Nega"a keutuhan !ila*ah kesatuan Nega"a %an keselamatan keselamatan segenap (angsa %a"i an-aman se"ta gangguan (aik %a"i %alam nege"i maupun lua" nege"i+ Misaln*a mengha%api ag"esi milite" %a"i Nega"a lain pem(e"ontakan pem(e"ontakan %an lain)lain+ Tugas Tugas pe"tahanan %ilaksanakan oleh TN# se(agai kekuatan kekuatan utama *ang %i%ukung oleh kekuatan -a%angan %an kekuatan kekuatan pen%ukung lainn*a+ TN# *ang te"%i"i %a"i Angkatan Da"at Angkatan Laut %an Angkatan U%a"a+

Keamanan Keamanan Nega"a a%alah kea%aan *ang aman te"ti( tegakn*a hukum %an te"(inan*a ketent"aman mas*a"akat se(agai salah satu p"as*a"at te"selengga"an*a pem(angunan nasional+ Mem(ina keamanan %engan -a"a mem(ina kekuatan mas*a"akat %alam menangkal men-egah menanggulangi gangguan)gangguan *ang me"esahkan me"esahkan mas*a"akat+ Misaln*a mengatasi te"ha%ap pelangga"an hukum kete"ti(an lalu lintas %an (en-ana alam+

. Pern 'ert #m s! Pem"e#n Negr

1+ Ke!aspa%aan Ke!aspa%aan te"ha%ap te"ha%ap an-aman *ang (isa (isa menghan-u"kan menghan-u"kan Nega"a Kesatuan Kesatuan Repu(lik Repu(lik #n%onesia+ Nega"a *ang telah (e"%i"i ti%ak lepas %a"i kemungkinan kemungkinan ke"a!anan *ang (isa menim(ulkan an-aman (agi Nega"a %an (angsa+ Ke"a!anan te"se(ut (e"asal %a"i ham(atan gangguan an-aman %an tantangan $A<5T& %a"i pihak)pihak *ang ingin menghan-u"kan Nega"a Repu(lik #n%onesia+ An-aman a%alah segala usaha atau kegiatan *ang mem(aha*akan ke%aulatan Nega"a keutuhan !ila*ah %an keselamatan (angsa %an Nega"a (aik (e"upa an-aman 4sik atau milite" %an an-aman non4sik atau nonmilite"+ nonmilite"+ Ke%ua an-aman te"se(ut %apat %atang %a"i %alam nege"i ataupun lua" nege"i+

a&

Anmn ,sik t mi#iter An-aman 4sik atau milite" a%alah an-aman *ang menggunakan kekuatan kekuatan (e"sen'ata *ang %apat mem(aha*akan ke%aulatan Nega"a keutuhan !ila*ah %an keselamatan (angsa %an Nega"a+ An-aman milite" (isa (e"asal %a"i lua" nege"i ataupun %a"i %a "i %alam nege"i+ An-aman *ang (e"asal %a"i lua" nege"i anta"a lain se(agai (e"ikut : 1+ Ag"esi a%alah se"angan se"angan (e"sen'ata %a"i Nega"a lain te"ha%ap te"ha%ap NKR# 0+ Pelangga"an Pelangga"an !ila*ah oleh Nega"a lain %engan kapal atau pesa!at pesa!at nonkome"sial 3+ Mata)mata %a"i Nega"a Nega"a lain *ang (e"usaha mengetahui mengetahui "ahasia milite" Nega"a Repu(lik #n%onesia

6+ Sa(otase me"usak 'a"ingan 'a"ingan milite" atau atau o('ek penting nasional *ang *ang mem(aha*akan keselamatan keselamatan (angsa %an Nega"a 7+ Aksi te"o" te"o" *ang (e"asal %a"i 'a"ingan lua" nege"i nege"i

An-aman milite" *ang (e"asal %a"i %alam nege"i : 1+ Pem(e"ontakan (e"sen'ata 0+ Pe"ang sau%a"a anta" kelompok kelompok mas*a"akat (e"sen'ata 3+ Aksi te""o" %a"i %alam nege"i 6+ Sa(otase %a"i %alam nege"i *ang me"usak 'a"ingan milite" %an Nega"a

(&

Anmn non,sik t nonmi#iter An-aman non4sik atau nonmilite" %apat %atang %a"i %alam nege"i maupun lua" nege"i+ A%a (e"ma-am)ma-am (entuk *aitu an-aman i%eologi politik ekonomi ekonomi sosial (u%a*a %an pe"tahanan keamanan *ang men*angkut ke'ahatan inte"nasional+

/e(e"apa ma-am anta"a lain : 1+ /i%ang i%eolog* Misal Misal : masukn*a paham %a"i %a"i lua" nege"i komunisme komunisme li(e"alism 0+ /i%ang ekonomi ekonomi Misal : pasa" (e(as kema'uan kema'uan pengetahuan %an teknologi 3+ /i%ang sosial (u%a*a Misal : ) Pe"kem Pe"kem(angan (angan teknologi %an in.o"masi *ang ti%ak %ise"tai kep"i(a%ian *ang mantap %an kema'uan (angsa ) masukn*a (u%a*a asing ta"ian 4lm)4lm *ang ti%ak sesuai %engan kep"i(a%ian (angsa 6+ /i%ang hankam Misal : ) imig"an imig"an gelap ) na"ko(a ) Pen*elun%upan Pen*elun%upan ) (a'ak laut

Dalam mengha%api (e"(agai an-aman te"se(ut kita ha"us senantiasa

meningkatkan ke!aspa%aan ke!aspa%aan nasional *aitu sikap mental (angsa (a ngsa #n%onesia *ang ti%ak (oleh lengah te"ha%ap semua an-aman gangguan ham(atan *ang (e"upa menghianati Pan-asila %an UUD 1267 se"ta mem(aha*akan keselamatan (angsa %an Nega"a Repu(lik #n%onesia+

Untuk mengem(angkan ke!aspa%aan nasional setiap !a"ga Nega"a ha"us (e"pe"ilaku : a& Penuh kehati)hatian kehati)hatian te"ha%ap te"ha%ap segala kemungkinan a%an*a upa*a) upa*a pihak te"tentu *ang akan a kan menghan-u"kan Nega"a+ (& /e"usaha menangkal menangkal segala ma-am ma-am an-aman an-aman %an ham(atan %emi %emi tetap tegakn*a Nega"a R#+ -& Memiliki semangat nasionalisme %an "ela "ela (e"ko"(an (e"ko"(an %emi (angsa %an Nega"a+ %& Selalu meningkatkan meningkatkan kemampuan %an ketangguhan ketangguhan %i"i %i"i se"ta mempe"kokoh mempe"kokoh 'ati %i"i (angsa e& Selekti. %alam mene"ima penga"uh)penga"uh (u%a*a lua" nege"i+ A%apun (entuk aspi"asi !a"ga mas*a"akat %alam men'aga lingkungann*a anta"a lain melalui kegiatan s*stem keamanan lingkungan $siskamling& ikut se"ta menanggulangi aki(at (en-ana alam ikut se"ta mengatasi ke"usuhan massal %an kon,ik komunal+ Pa%a masa lalu te"%apat pula o"ganisasi "ak*at *ang %ise(ut Keamanan Rak*at $Kam"a& Pe"la!anan Rak*at $=an"a& Pe"tahanan Pe"tahanan Sipil $5ansip&+ Kam"a me"upakan (entuk pa"tisipasi "ak*at langsung %alam (i%ang keamanan %an kete"ti(an mas*a"akat+ Se%angkan =an"a me"upakan (entuk pa"tisipasi pa "tisipasi "ak*at langsung %alam (i%ang pe"tahanan kemu%ian 5ansip me"upakan kekuatan "ak*at *ang me"upakan kekuatan pokok unsu")unsu" unsu")unsu" pe"lin%ungan mas*a"akat %iman.aatkan %alam mengha%api (en-ana aki(at pe"ang %an (en-ana alam se"ta

men'a%i -a%angan nasional untuk mengaha%api kea%aan lua" (iasa+

2. Ber"gi inkn "e# Negr

/e"(agai (entuk atau -ontoh lain sikap !a"ga Nega"a %alam upa*a (ela Nega"a a%alah se(agai (e"ikut : > Men'a%i anggota TN#?POLR# > Man'a%i anggota milite" suka "ela "ela > Mengikuti !a'i( milite" atau mo(ilisasi apa(ila Nega"a mem(utuhkan > Penga(%ian sesuai p"o.esi %an (i%ang masing)masing > #kut se"ta men-iptakan keamanan %an kete"ti(an kete"ti(an mas*a"akat %an lingkungan $kamti(mas& Demikian haln*a se(agai pela'a" sekaligus se(agai !a"ga Nega"a #n%onesia memiliki tanggung 'a!a( %alam upa*a (ela Nega"a+ Upa*a (ela Nega"a *ang %apt %ilakukan pela'a"?mahasi!a *aitu : > Senantiasa meningkatkan kualitas %i"i %engan "a'in (ela'a" > Mengikuti pen%i%ikan (ela Nega"a > Menghin%a"i ta!u"an anta" pela'a"?mahasi!a > Men-iptakan pe"%amaian %an keamanan lingkungan > Mengikuti upa-a"a (en%e"a

3. Mo"i#issi se"gi s#! st "entk 0&i" "e# Negr

Salah satu (entuk (ela Nega"a ialah mo(ilisasi *aitu penge"ahan %an penggunaan se-a"a se"entak sum(e" %a*a nasional sa"ana %an p"asa"ana nasional untuk menanggulangi an-aman te"ha%ap (angsa %an Nega"a+ Mo(ilisasi %ilaksanakan apa(ila Nega"a %alam kea%aan (aha*a *aitu kea%aan *ang mengan-am kea%aan pe"satuan kesatuan se"ta kelangsungan hi%up (angsa %an Nega"a+ Sum(e" %a*a nasional *ang %ike"ahkan %ike"ahkan %alam mo(ilisasi meliputi sum(e" %a*a manusia sum(e" %a*a alam %an sum(e"

%a*a (uatan+ a%i mo(ilisasi ti%ak han*a menge"ahkan sum(e" %a*a manusia sa'a namun te"masuk sum(e" %a*a alam %an p"asa"ana lain+ a+ Mo(ilisasi !a"ga Nega"a %ikenakan kepa%a kepa%a : a& Anggota "ak*at te"latih (& Pe"lin%ungan mas*a"akat -& Anggota ka"ena keahliann*a misaln*a (i%ang kesehatan (+ Mo(ilisasi te"ha%ap sum(e" %a*a alam %an sum(e" %a*a (uatan

Setiap pemilik atau *ang menguasai sum(e" %a*a alam atau keka*aan !a'i( men*e"ahkan peman.aatann*a untuk kepentingan mo(ilisasi+ Se(agai seo"ang mahasis!a a%a (e(e"apa sikap %an pe"(uatan *ang %apat %ilakukan sesuai %engan lingkungan %imana ia tinggal+ Pa"tisipasi %alam usaha pem(elaan Nega"a %i lingkungann*a : 1& Lingkungan Lingkunga n Kelua"ga Mengem(angkan sikap %an pe"(uatan mempe"tahankan keutuhan keutuhan %an keho"matan kelua"ga Mengatasi setiap masalah *ang tim(ul se-a"a %emok"atis Me*akinkan .ungsi hak %an ke!a'i(an *ang a%a se(agai anggota kelua"ga Men-iptakan ke%amaian %an ketent"aman kelua"ga 0& Lingkungan Kampus Mematuhi selu"uh tata te"ti( Kampus se-a"a ikhlas %an (e"tanggung  'a!a( Mengikuti kegiatan kegiatan (ela'a" menga'a" %an upa-a"a (en%e"a %engan (aik Men'aga nama (aik kampus Mempe"%alam Mempe"%alam iman %an tak!a 3& Lingkungan Mas*a"akat Rela (e"ko"(an %emi kema'uan %an keman%i"ian mas*a"akat Mengikuti kegiatan kegiatan keamanan %an %a n kete"ti(an mas*a"akat se-a"a ikhlas Men-iptakan lingkungan *ang in%ah (aik %an te"ti( se"ta aman Mem(ina ke"ukunan ke"ukunan %an pe"satuan anta" anggota mas*a"akat

Upa*a (ela Nega"a *ang (isa %ilakukan pese"ta %i%ik anta"a lain : a+ Mengikuti upa-a"a (en%e"a (+ Ra'in (ela'a" -+ Men-iptakan keamanan %an kete"ti(an kete"ti(an lingkungan %+ Mengikuti pen%i%ikan (ela Nega"a e+ Menghin%a"i pe"tengka"an anta" pela'a"?mahasis!a