Mitolohiya -
Ang mitolohiya ay isang halos magkakabit-kabit na kumpol ng mga tradisyonal na kuwento o mito o mito (Ingles: myth), mga kwento na binubuo ng isang partikular na relihiyon na relihiyon o paniniwala.
-
Ang Mitolohiya o Mito ay tinatawag ding Malumat. Ang mito ay matandang kwentong-bayan tungkol sa mga bathala, diyos, o diyosa, tungkol sa pagkakalikha ng daigdig, sa pinagmulan ng unang tao, sa mahihiwagang nilikha,sa buhay ng mga bayani, sa kanilang kagitingan at kapangyarihan, at tungkol sa iba pang may kinalaman sa pangako ng tao sa kanilang mga anito.
-
Ang mga mito ang nagsisilbing kapaliwanagan sa mga bagay-bagay na nagaganap sa kanilang paligid na hindi pa batid ng kanilang kaisipan kung anu-ano ang mga sanhi nito.
Mitolohiyang Griyego
Zeus -punong diyos;panginoon ng langit
Hera - asawa ni Zeus;diyosa ng langit
Phoebus - diyos ng araw;diyos ng liwanag, musika, at propesiya
Poseidon - diyos ng dagat
Hermes - diyos ng komersyo;sugo ng mga diyos
Haphaestus - diyos ng apoy;panday ng mga diyos
Ares - diyos ng digmaan
Athena -diyosa ng karunungan
Artemis - diyosa ng buwan at pangangaso
Demeter - diyosa ng agrikultura agr ikultura at pertilidad
Hestia - diyosa ng apuyan at tahanan
Dionysius - diyos ng alak
Aphrodite -diyosa ng kagandahan at pag-ibig
Mitolohiyang Pilipino Ang Mitolohiyang Pilipino ay nababatay sa iba’t ibang pangkat ng tao o tribo sa kalupaan ng bansa kaya maraming kuwento at
nagkakaiba-iba ang mga ito. Narito ang ilan sa kanilang mga diyos at diyosa ng mitolohiyang Pilipino:
Bathala - Punong diyos ng mga Tagalog Kaptan - Sa Visayas, siya ang kataas-taasang diyos na nananahan sa kalangitan. Idianalé - Ang diyosa ng pag-aasawa sa mga sinaunang Tagalog Sidapa - Diyos ng kamatayan. Apong Sinukuan - Ang diyosa ng araw at diyosa ng Mt.Alaya(Arayat)sa lalawigan ng Pampanga. Apong Malyari - Diyos ng buwan at ng Mt.Pinatubo. Sinasabing kapatid ni Apong Sinukuan. Amihan - Diyosa ng hanging Amihan o Personification of the Northeast Wind. Pughe - Hari ng mga dwende. Sa hilaga, nahahati ang mga dwende – puti at itim. Dian Masalanta - Ang dyosa ng pag-ibig at pagsilang sa sinaunang Tagalog. Lakapati - The hemaphrodite deity of fertility among the ancient Tagalogs. Dal'lang - Dyosa ng kagandahan. Nagbibigay ng kagandahan sa kanyang tagasunod. Lalahon - The visayan goddess of fire, volcanoes, and harvest. In ancie nt times people were feared her because she sent locust to destroy harvest when she's angry.
Kidul - Ang dyos ng lindol . Kalinga - Ang dyos ng kulog. Agui - Ang dyos ng apoy Maguayan - The sea deity of t he ancient Visayans. He/She is also believed to be the ferryman of the dead in Sulad(hell). Mandarangan - dyosa ng mga espiritu at digmaan ng Bagobo mythology. Siginaugan - Dyos ng impyerno Deltise - Ang dyos ng mambabarang Kilubansa - Dyos ng paghilom. Ama ni Dihas Dihas - Dyosa ng mga halamang gamot Pasipo - Dyos ng musika Sirenha - Dyosa ng mga isda – ang mga sirena ang kanyang mga anak Oghep - Dyos ng bundok at burol . S'dop (sodop) - Dyosa ng ginto Dayea - Dyosa ng mga lihim Bayoa - Dyos ng sanduguan Aspene - Dyosa ng kabibe. Punho - Diyos ng mga puno. Haspe - King of the Tamaos . Halmista - The visayan god of magick. Some say that he is a former baylan who turned into a go d.
Bathala/Alah – pangunahing Diyos Idionale – Diyos ng mabuting gawain Anion Tabo – Diyos ng hangin at ulan Apolaki – Diyos ng digmaan Hanan – Diyos ng mabuting pag-aani Mapolan Masalanta – Patron ng mangingibig Libongan – Tagatanod sa pagsilang ng isang buhay Limoan – Tagapangasiwa sa namamatay Tala – Diyos ng pang-umagang bituin Apolake (or Adlaw) - god of the sun Amanikable - the ruler of the seas Anitan - the guardian of lightning. Bathala (also known as Kabunian, Malayari, Apo, and Lumawig) the ruler of the heave ns Dian Masalanta - the goddess of love, Mayari (or Bulan in other areas) - the goddess of the moon, Tala - goddess of the stars Mabubuting Espiritu Patianak – Tagatanod sa lupa Mamanjig – Tagapangiliti sa bata Limbang – Tagatanod sa kayamanang nasa ilalim ng lupa Masasamang Nilalang Tiktik – isang ibong kasama ng aswang Tanggal/Aswang – matandang babaeng sumisipsip ng dugo ng sanggol. Sa kanyang paglalakbay, iniiwan ang kalahati ng kanyang katawan.
Tama-Tama - maliit na taong kumukurot o nagpapaiyak ng sanggol Kapre – maitim na higanteng laging nakatabako Salot – nagsasabog ng sakit Tiktik – isang ibong kasama ng aswang Ang mitolohiya tungkol sa mga aswang ay bantog sa Visayas, lalo na sa mga lalawigan ng Capiz, Antique and Iloilo. Bathala
-
Kilala rin siya bilang Bathalang Maykapal. Siya ang mak apangyarihang diyos, pinaniniwalaan ng mga sinaunang Tagalog at hari ng mga Diwata. Lahat ng mga paniniwalang ito ay naipluensya ng mga Kastila .
Pinalitan nila ang lumang pananampalataya ng mga lumang Tagalog sa Kr istiyanismo. Si Bathala ay inuugnay sa Diyos ng rehiliyong Kristiyanismo, at ang ibang diyos-diyosan ay pinalitan ng mga sa nto. Kaya, sa panahong nagyon, ang salitang "Bathala" ay tinatawag sa Diyos ng Rehiliyong Kristiyanismo ng mga Pilipino ngayon.
Sa Mitolohiyang Pilipino, ang Diwata or Lambana ay mitolohiyang pigura gaya ng fairies o nymphs.
Sinasabing sila ay nananahan sa malalaking puno gaya ng acacia and balete at pinaniniwalaan na espiritung tagapagbantay ng kalikasan, tagapagbigay ng pagpapala at sumpa sa sinumang nangangalaga o sumisira sa kabundukan at kalikasan.
Sa Filipino baybayinang Sanskrit na salitang devadha, ay mula sa Sanskrit na salitang dev, nangangahulugang kabanalbanalan.
Ang salitang "diwata" ay hango sa iba’t ibang kahulugan mul a sa konsepto ay iniuugnay sa mga mitolohiya noong pre-
colonial.
Malimit ito ay isang ginagamit upang tukuyin ang isang nilalang gaya ng diwata o engkantada, o gaya ng m ga nabanggit.
Ang salitang "diwata" ay kasingkahulugan ng "anito," at a ng paggamit ng salitang "diwata" ay
kilala sa Katimugan ng Pilipinas, habang ang "anito" ay ginagamit at kilala sa Hilagang bahagi.
Ang lalaking diwata ay tinatawag na enkanto, at nananahan sa karagatan. Ito ay karaniwan sa mga mangingisda na nag-aalay sa engkanto ng karagatan upang magkaroon ng masaganang huli.
